OLEH:ANNISA FADHILAH
PEMBIMBING:DR. PERWITASARI BUSTAMI SP.S
DR. ENY WAENINGSIH SP.S, M,KES
KEPANITERAAN KLINIK BAG. DEPARTEMENT SARAF PERIODE NOVEMBER-DESEMBER 2015
RS DR. DRAJAT PRAWIRANEGARA
REFERATENSEFALITIS
Definisi Ensefalitis
ETIOLOGI
Tabel Etiologi Ensefalitis virus
Virus Herpes simpleks (HSV-1, HSV-2)varicella zoster virus (VZV), cytomegalovirus
(CMV), Epstein-Barr virus (EBV), human herpes virus 6 (HHV6)
Adenovirus, Enterovirus
Rubella Arbovirus: Japanese B encephalitis, St Louisencephalitis virus, West Nile encephalitis virus, Eastern, Western, and
Venezuelan equine encephalitis virus, tick borne encephalitis viruses
Virus Influenza dan Rabies
Bunyaviridae, Reoviridae dan Arenaviridae
Bakteri
Mycobacterium tuberculosis, Mycoplasma pneumoniae, Listeria monocytogenes,
Borrelia burdgorferi, Tropheryma whippeli, lepstospira, brucella, legionella,
Salmonella typhii (demam tifoid), nocardia, actinomyces, Treponema pallidum dan
seluruh penyebab meningitis bakterial (piogenik)
Jamur
Kriptokokus, Aspergillus, koksidiomikosis, histoplasmosis, North American
Blastomycosis,kandidiasis.
Parasit
Human African Trypanosomiasis, Toxoplasma gonsii, Nagleria fowleri, Echinococcus
granulosus, schistosomiasis dan lain-lain
Epidemiologi
Patogenesis
Penyebaran virus ke sistem saraf pusat melalui 2 mekanisme
Patogenesis
Penyebaran bakteri ke sistem saraf pusat melalui 2 mekanisme
TRIAS ENSEFALITIS Tanda Peningkatan TIK
1. Demam*2. Kejang3. Penurunan
Kesadaran
* Tanda infeksi
1. Nyeri kepala kronik progresif2. Muntah3. Penglihatan kabur4. Kejang5. Penurunan Kesadaran
Manifestasi Klinis
Anamnesis Pemeriksaan Fisik
1. Onset2. Tanda infeksi,
peningkatan TIK3. Faktor resiko: umur,
pasien imunokompremais, kunjungan ke daerah endemik
Pemeriksaan Neurologi a)Hiperrefleksiab)Ataksiac)Defisit fokal
hemiparesed)Gangguan kognitif
Diagnosis
Pemeriksaan Penunjang
CT –Scan pada A.Virus Herpes
simpleks B.Virus Varisela
Zoster C.D-E enterovirus
Penatalaksanaan
Komplikasi
Gejala sisa yang sering muncul berupa gangguan daya ingat
(69%), perubahan kepribadian dan tingkah laku (45%),
epilepsi (25%).
Prognosis
Prognosis tergantung pada keparahan gejala klinis, etiologi spesifik, umur anak, keterlibatan parenkim otak dan susunan saraf spinal, adanya edema otak, adanya gangguan vaskularisasi dan perfusi pada otak, komplikasi yang timbul serta respon terhadap pengobatan.
Keterlambatan pengobatan memberikan prognosis buruk Gejala sisa lebih sering ditemukan dan lebih berat pada kasus yang tidak diobati.
Pasien yang mengalami koma memiliki angka mortalitas yang tinggi atau sembuh dengan gejala sisa yang berat.
DAFTAR PUSTAKA Lewis P, Glacor C, 2011. Encephalitis. American Academic of Pediatrics: Pediatrics in Review. Vol.26, pp 353-363. Howes DS, 2015. Encephalitis. Diunduh tanggal 30 November 2015. Dikutip dari http://emedicine.medscape.com/article/791896-overview. Ferrari S et al, 2009. Viral Encephalitis : Etiology, Clinical Features, Diagnosis and Management. The Open Infectious Diseases Journal, Vol 3, pp 1-12. Kennedy et al, 2015. Viral encephalitis: causes, differential diagnosis, and management. Neurology in Practice, Vol 75, pp i10-i15. Anonymous. Encephalitis. Diunduh tanggal 30 November 2015. Dikutip dari http:// www.mayoclinic.com/health/encephalitis/DS00226. Prober Charles G, 2007. Infeksi Sistem Saraf Pusat. Nelson Textbook of Pediatrics 18 th Edition, USA: Elsevier, pp 169 Faust SN, 2015. Pediatric Meningitis and Encephalitis. Diunduh tanggal 1 Desember 2015. Dikutip dari http://emedicine.medscape.com/article/802760 Basuki A et al, 2009. Encephalitis Pada Anak.: Kegawatdaruratan Neurologi. Bandung:Bagian/UPF Ilmu Penyakit Saraf Fakultas Kedokteran UNPAD pp. 172-
173. Eva A and Michel B, 2012. Management of Suspected Viral Encephalitis in Adults. Association of British Neurologists and British Infection Association National
Guidelines, 64(4):347-73. Bonetti M.G, Ciritella P, Valle G et al, 2006. Nuclear Medicine in Neurologi Emergency. In: Scarabino T, Salvolini U, Jinkins R. Emergrncy Neuroadiology.
Berlin: Springer, pp389-91 Gilden DH et al, 2007. Herpesvirus infections of the nervous system.Nature Clinical Practice Neurology, Vol.3, No.2, pp 82-94. Thunkel et al, 2015. The Management of Encephalitis: Clinical Practice Guidelines by the Infectious Diseases Society of America. IDSA Guidline, vol 47,
pp:303-27 Behrman,R., Kliegman, R., Arvin, A., Buku Ajar Ilmu Kesehatan Anak Nelson (Nelson Textbook of Pediatrics) . 15th Edition. EGC.2007 ; p880-881 Ebaugh and Franklin G, 2007. Neuropsychiatric Sequelae of Acute Epidemic Encephalitis in children. Journal of Attention Disorders. SAGE publication. Falcheck, Stephen J, 2012. Encephalitis in The Pediatric Population.Diunduh tanggal 1 Desember 2015. Dikutip dari http://pedsinreview.aapublications.org.