BIK 4/2016

kw

iec

ień

20

16

kwie

cień

201

6

nr 4 (471) ROK XLIIISSN 1232-4450

INDEX 38139xcena 2,10 zł

(5% VAT)

Maciej Maleńczuk

w MCKFelietony: Pruss i Siwiec

O sztuce na bydgoskich ulicach pisze Natalia Nazaruk

4

Justyna Gongała o grafikach Swiatlany Dzemidovich

Się nam wydaje. W Bydgoszczy (cz. 18): Szkoła BydgoskaCentrum Kultury Fantastycznej – odsłona 4: historie fantastyczne i Żwikiewicz

Instytucja Kultury

MIasta Bydgoszczy

WyjątkoWe Wydarzenie artystyczne na

670. urodziny miasta

16.04.2016, sobota , godz. 1917.04.2016, niedziela, godz. 18

Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12

Bal, czyli wieczór zapoznawczygra zespół

fot. Łu

kasz Giza

Redak toR Nac zelNy

B I K w inte r n e ci e : www.bik.bydgoszcz.plwww.issuu.com/bik_

www.facebook.com/bik.bydgoszcz

Prenumerata jest realizowana przez RUCH S.A.: Zamówienia na prenu-meratę można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: [email protected] lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801 800 803 (w dni robocze w godz. 7.00-17.00, koszt połączenia według taryfy operatora).

na początek

Ależ to tylko żarty, pierwszokwietniowe żarty. Jeste-śmy narodem żartownisiów i żartować lubimy. Ach, armie dżokerów, zastępy trefnisiów wygłaszają z ka-mienną twarzą najlepsze żarty (bo żarty wygłaszane z kamienną twarzą są najlepsze). Paradne są te żarty, że aż śmiech wybucha tłumioną eksplozją, wyrywa się nam z gardeł i wznosi się, wznosi wysoko – tak wyso-ko, że w końcu więźnie. I czekamy, czekamy aż wresz-cie się okaże, że to żart, że kamienna mina ostatecznie skrzywi się w uśmiechu, że oko się zmruży wreszcie – ale nie, nic z tego. Żart nas doprowadza do niemoty, nie kończy się. Żart to jeszcze? Czy to, co chowa się pod tą maską jak z weneckiego karnawału, uśmiechnie się wreszcie? Oby!

2 | | kwiecień 2016

wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

dyrektorka: Marzena Matowska85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12

e-mail: [email protected]

redaktor naczelny: Michał Tabaczyń[email protected]

redaktor wydania: Emilia [email protected]

redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Adam Gajewski,

Monika Grabarek korekta: Emilia Walczak

skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel

redakcja:tel. 523 255 553

[email protected] ul. Marcinkowskiego 12

druk i oprawa: Polraster

BIK w sieciwww.bik.bydgoszcz.pl

www.facebook.com/bik.bydgoszczwww.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówio-nych i zastrzega sobie prawo do dokonywania

skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpo-wiedzialności za treść programów placówek

kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie

materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem

redakcji i wydawcy.

BIK 4/2016 (471)Rok XLII, nakład 2000 egz.

dystrybucja: częściowo bezpłatny

s p i s t r e ś c i

Na okładce: Teofil Ociepka, Alegoria Męczeństwa Bydgoszczy, 1968, olej, papier – wystawa w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy od 22 kwietnia

Na początek, Michał Tabaczyński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1Historia fantastyczna, Mirosław Gołuński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3W Betlejem wesoła nowina (fragment), Wiktor Żwikiewicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4Się nam wydaje. W Bydgoszczy (18), Michał Tabaczyński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6odnotowano, Emilia Walczak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7Sztuka na ulicy, Natalia Nazaruk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8Sytuacja win–win, z Marcinem Jankowskim rozmawia Emilia Walczak . . . . . . . . . 10Rzeczy Istność w grafikach Sviatlany Dzemidovich, Justyna Gongała . . . . . . . 12Kształt naszej teraźniejszości: Elżbieta Jolanta Szymańska, Jerzy Wańkiewicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Amor jest ślepy!, Bartłomiej Siwiec, Zugzwang (37) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16Bydgoski insynuator kulturalny (142), Zdzisław Pruss . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Adresy bydgoskich instytucji kultury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

W y d a r z e n I aOpera Nova w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Teatr Polski w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29Galeria Miejska bwa / Galeria Brda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Galeria Kantorek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35Akademia Muzyczna w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36„Bydgoszcz przez wieki. Dzieje mieszkańców” – konferencja popularnonaukowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Muzeum Wodociągów, Galeria Wieży Ciśnień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39Biblioteka Główna UKW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Zespół Szkół Plastycznych w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41artGallery galeria & pracownia plastyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42Dom Kultury MODRACZEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44Muzeum Fotografii w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45Kamienica 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46Otwarta Przestrzeń „Światłownia” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48Mózg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51Bydgoska Poradnia Sztuki w Kamienicy 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52Klub „Odnowa” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53Dom Kultury ORION BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55Klub ARKA BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56Miejskie Centrum Kultury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57Kino Orzeł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 606. Festiwal Filmów Animowanych Animocje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62Galeria Wspólna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

Instytucja kultury miasta Bydgoszczy

kwiecień 2016 | | 3

c e n t r u m k u l t u r y f a n t a s t y c z n e j

Centrum Kultury FantastycznejKawiarnia Szpulka, MCK ul. Marcinkowskiego 12

13 kwietnia, godz. 18.30: dr Mirosław Gołuński, Inna historia. Fantastyka w powieści historycznej o średniowieczu.

27 kwietnia, godz. 18.30: Spotkanie autorskie z Witoldem Jabłońskim, prowadzenie, dr Mirosław Gołuński

Współcześnie powieść historyczną można rozpatrywać na trzech poziomach odniesienia do przeszłości. Należy jed-nak od razu zastrzec, że poziomy te splatają się i przypi-sywanie konkretnych powieści do poszczególnych planów jest zadaniem trudnym, a często wręcz niemożliwym. Na podstawowym poziomie jest to traktowanie historii jako gotowego materiału literackiego opracowywanego przez pisarza, a przykładem takiej powieści byłyby na przykład Księgi Jakubowe Olgi Tokarczuk. Od dłuższego czasu po-pularna stała się historia alternatywna, w której pisarze zmieniają pojedynczy element historii i zastanawiają się, jak potoczyłyby się losy Polski czy świata, gdyby np. zwy-cięstwem zakończyło się powstanie listopadowe (Muza Dalekich Podróży Teodora Parnickiego), albo przed I wojną światową w ziemię uderzył meteoryt, zmieniając jej klimat (Lód Jacka Dukaja). Wreszcie (i ta wersja powieści histo-rycznej cieszy się w tej chwili największym powodzeniem za sprawą komercyjnego sukcesu Trylogii husyckiej Andrze-ja Sapkowskiego − choć nie był to rzecz jasna pierwszy utwór tego typu), w historię rzeczywistą wdziera się fanta-styka. Relacje między nimi układają się bardzo różnie, od wierności faktografii (Słowo i miecz Witolda Jabłońskiego) po kompletne się z nią nieliczenie („A imię ich Legion…”).

Wobec wzrastającego ostatnio w Polsce zainteresowa-nia przeszłością warto zastanowić się nad popularnością właśnie takiego ujęcia historii. Co takiego jest w strzygach, demonach i rusałkach, że wręcz zalały polską powieść hi-storyczną? I czy służy to wyłącznie rozrywce? Jak bardzo stało się popularne, niech świadczy twórczość Elżbiety Cherezińskiej, która od niemal klasycznej powieści hi-storycznej w cyklu Północna droga doszła do magicznego cyklu osadzonego w czasach rozbicia dzielnicowego (Ko-rona śniegu i krwi, Niewidzialna korona). Odpowiedź na te pytania jest bardziej złożona, niż mogłoby się wydawać.

Właśnie to, że twórca Wiedźmina, klasycznej już w Pol-sce pozycji z zakresu literatury fantasy, napisał powieść historyczną, otworzyło drogę dla ekspansji istot nie z tego świata w historię. Pisarze zauważyli, że czytelnik chętniej sięgnie po teksty, w których obok historycznych królów i księżniczek pojawią się skrzaty i elfy. Byłby to więc po-wód komercyjny.

Historia fantastycznaMirosław Gołuński

Po wtóre, od jakiegoś czasu można obserwować od-rodzenie się w Polsce zainteresowań kulturą dawnych Słowian, pojawiają się grupy rekonstrukcyjne nasta-wione na dawne obrzędy, a nawet wspólnoty rodzimo-wierców. W klasycznej powieści historycznej wierzenia przedchrześcijańskie traktowane były albo jako zabytki folklorystyczne, albo wprost jako elementy wrogie pol-skiej racji stanu (obie te postawy można spotkać w po-wieściach Józefa Ignacego Kraszewskiego – Starej baśni i Masławie). W obecnej dobie, gdy wszelkie tradycyjne narracje zostały poddane krytyce, Słowo i miecz oraz Ślepy demon. Sieciech Jabłońskiego są przykładami tek-stów, w których oddaje się głos przedstawicielom starej wiary, a ich historyczna klęska zamienia się w materiał godny starogreckiej tragedii. Mielibyśmy tu więc do czy-nienia z reinterpretacją historii.

Po trzecie, przywołanie Kraszewskiego nasuwa oczywi-ste skojarzenia z romantyzmem. W dziś (często słusznie) zapomnianych powieściach Alexandra Bronikowskiego czy juweniliach Zygmunta Krasińskiego fantastyka brała górę nad prawdą historyczną, a wywoływanie diabłów czy interwencje słowiańskiego boga śmierci, Nyji, były na porządku dziennym. Nie można też zapomnieć o znacznie lepiej pamiętanej Balladynie Słowackiego, w której poja-wiają się Goplana i jej słynni słudzy, Chochlik i Skierka. Do tego utworu właśnie i wspomnianej przed chwilą Starej baśni nawiązuje w swej powieści Strzygonia. Dziedzictwo krwi bydgoski pisarz Sławomir Mrugowski. Bawiąc się i tekstami literackimi, i w dużej mierze legendarnymi narracjami naszych kronikarzy, proponuje czytelnikom reinterpretację starych książek i motywów, podaną w no-


c e n t r u m k u l t u r y f a n t a s t y c z n e j

Centrum Kultur y Fantastycznej prezentuje :Wiktor Żwikiewicz

woczesnej formie. Nie brakuje w tej powieści wojen ludzi i bogów (słowiańskich), a tytułowy bohater od samego początku obciążony jest piętnem pozaludzkiego pocho-dzenia.

Jak z tego skrótowego przeglądu wynika, historia fanta-styczna ma głębokie korzenie, pełni różne funkcje, a dla czytelnika może być zarówno rozrywką, dostarczać wie-

dzy − na przykład o słowiańskiej przeszłości, jak również nakłaniać do refleksji nad jakże często dziś bezmyślnie przyjmowaną narracją historyczną.

PS Z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski zapraszam do fan-tastycznej dyskusji nad przeszłością wraz z jednym z bo-haterów mojego felietonu, Witoldem Jabłońskim.

– Ty, Kasper, wyłącz to radioszambo – warknął Mechor, a sam z ulgą dociągnął ręczny. – Mam odruch wymiotny. Tam strącili. Tam zatopili. Tam kumpel odstrzelił kumpla z tej samej ławki. Rzygowina… Świat jest chory.

– Tylko my zdrowi – zgodził się Kasper.– Jasne! Nam sumienia goją się jak psu jaja. Wyładu-

nek! – wrzasnął przez ramię. – Obudź zgreda, bo prześpi aleluja…

Kasper ochoczo władował piąchę w zwłoki na sie-dzeniu obok. Bazar musiał śnić horror, bo zawył jeszcze w śpiączce.

– Wyładunek! – powtórzył Mechor. – Towar na hory-zoncie! Będę pierwszy…

– Taki wał! – w tej materii Kasper nie posiadł skila zgo-dliwości.

Chociaż Bazar był jeszcze na wpół tu, na wpół tam, trzy drzwi trzasnęły równocześnie, a oni puścili się przed sie-bie sprintem.

Tupot gnał za nimi pośród nocnej ciszy, para buchała z gęb.

– Chyba nas dopada kolejna lodowcowa – stwierdził Mechor. – Aż żal, że wyginęły…

– Kto?– No wiesz… mamuty…– A na co ci one?– Chyba mam głoda. Ouć!– Gap się pod nogi bo rozkwasisz urodę. Jeszcze parę

kroków…– Stajenko cicha, stajenko licha… – w natchnieniu za-

piał Kasper. – A tyle w tobie chwały!

W Betlejem wesoła nowina( f r a g m e n t )

– Bazar! Przetrzyj oczy, bo zmylisz biopaliwa! – Mechor miał przypływ dobrej woli. – Tym po lewej zaprawi się najwyżej furgon. Ale tobie to bez różnicy… Prawie.

– Schizo 3.40! – jęknął Bazar, w biegu pierwsze ocknę-ło się w nim wrodzone sknerstwo. – Poszaleli! Liubimaja 8.99! A moja?! Ile moja… 4 azje! Ile to będzie… Cholera! Starzeję się, ciągle przeliczam na euro…

– Jestem! – zameldował Kasper.– Drugi – jakoś to przełknął Mechor. – Hu, ale zimno!– Zawsze to podium – odsapnął Bazar.Mechor zakasał rękaw. Przy swoim dystrybutorze

Kasper już dostawał drgawek. Przesrane miał Bazar bo ostatnia drożna żyła została mu pod prawym kolanem, więc miał dylemat co szybciej – spuścić spodnie czy pod-wijać nogawkę.

– Zauważyliście, chłopcy – trochę szczękając zęba-mi odezwał się Kasper. – Zawsze, jak tu gnałem, to się na czymś poślizgnąłem. A dziś gładko. Zamiecione czy jak?

– Może wzięła pomoc – przyznał Mechor. – Ostatnio była mało obrotna…

– I mniej wiotka w talii, co? – raczej obleśnie zarechotał Kasper. – To będzie mój? Czy twój? A może jego?

– Fiut znajet – Mechor miał do życia stosunek raczej filozoficzny. – I tak wyskrobie…

– Mój? Czy twój? Może jego?– Gotów! – spod leda „Mystic – 4 azje” wystękał Bazar.– No to sru-u! – zakomenderował Mechor.Każdy dystrybutor miał inną śpiewkę ale wstrzeliły się

celnie.


c e n t r u m k u l t u r y f a n t a s t y c z n e jMechor czuł, jak na nim reliktowe kłaki stają dęba. Ka-

sper od drgawek prawie rozmył się w powietrzu, a nad Bazarem zajaśniała najczystsza aureola.

– Aleluja! Aleluja! Aleluja! – ryknęli zgodnie.Chór dziękczynienia odfrunął w ciemną przepaść nieba,

do ziemi przykucnęło tylko tchnienie echa; „O-ou-ach!”.Potem Bazar z godnością podciągnął spodnie.W drzwiach Kasper nie przeoczył akademickiej hierarchii.– Bardzo proszę, panie Profesorze – wstrzymał pół

kroku.– Ależ… – Mechor ukorzył świeckość wobec siły ducha.

– Może Wasza Eminencja…Ptaszyna na ich widok wyfrunęła z nieskrywaną rado-

ścią. Śliczna była i wcale nie mniej wiotka w talii. Za to atrybuty chyba bardziej wzniosłe.

– O! Pan Profesor! I Pan Doktor widzę w świetnej for-mie… A Wasza Eminencja…

– Umówiliśmy się, co? – Bazar dłonią wykonał w po-wietrzu gest zdjęty z przedniej wycieraczki, potem wskazu-jący palec przytknął do policzka. – O!

Cmoknęła go zupełnie bez szacunku.– Jak ja kocham grzeszyć – westchnął.– Będzie kolacyjka? – zapytała grzecznie.– Jak zwykle – potwierdził Mechor. – Nie pamiętam czy

już ci mówiłem, że umysły zawsze pałają żądzą biesiad…– Tego nie. Ale poza tym w kwestii żądz jest pan cho-

dzącą wikipedią.– Dzięki – zawsze potrafiła go mile połechtać. – Ale

furgon też ma puste baki. Spragnionego napoić… i tak dalej.

– No problem – ptaszyna zawsze była „no problem”. – Josip!

Wylazł z kąta za regałem z piwem. Logo koncernu, do którego należała stacja i ptaszyna, wisiało na nim z jaw-nym niesmakiem.

– Tak?– Podładuj panom furgon – poleciła.– To przedpotopowy złom – wyjaśnił Mechor. – Tylko

wodór i soja. Fifty-fifty. Rozumie?Tamten skinął głową i zaraz wyszedł.– Josip – burknął pod nosem Bazar. – To kto?– Bezdomny był. Już trzaska mrozem. Przyjdzie śnieg,

nie uwinę się ze wszystkim. A on przynajmniej ma się gdzie ogrzać.

– I do kogo przytulić…Parsknęła nad mikrofalą.– A wy to wszystkich własną miarą…

– O! – zaperzył się Mechor. – Wiesz doskonale, że w tym towarzystwie rozważa się zagadnienia, co najmniej na miarę… platońskiej jaskini. Rozgośćmy się, panowie.

– Ależ wiem! – jej chichot zawsze podwajał im apetyt. – Zaliczam przy was co najmniej trzy fakultety. Pan Doktor tylko grzanka i suróweczka?

– Dokarmiam wyłącznie intelekt.– Czy to jakiś przytyk? – zastanowił się Mechor, ale

machnął ręką i tylko wygodniej rozparł się na kanapce. – To na czym, panowie, stanęliśmy ostatnio?

Całe opowiadanie dostępne jest w sieci w Wydaniu Specjalnym sieciowego magazynu SZORTAL Zima 2014

Wiktor Żwikiewicz (1950) – jeden z najbardziej znanych twórców polskiej literatury fantastycz-nonaukowej, pisarz legenda. Na łamach prasy debiutował na początku lat 70. Opublikował kilka zbiorów opowiadań (Podpalacze nieba, Sindbad na RQM-57 czy Kajomars i inne opowiadania) oraz powieści (Druga jesień, Imago, Delirium w Tharsys). Wznowienia jego utworów ukazują się w serii „Ar-chiwum Polskiej Fantastyki” Wydawnictwa Solaris; do tej pory ukazały się powieści Druga jesień i Ima-go, a także dwa zbiory gromadzące opowiadania: Appendix Solariana oraz Maszyna. Na publikację wciąż oczekuje jego obrosła legendą książka Ko-smodram Machu Picchu.


Się nam wydaje. W Bydgoszczy (18)Michał Tabaczyński

k s i ą ż k i

Szkoła bydgoska. Było nie było, Bydgoszcz 2015W przypadku takich publikacji na-

rzuca się najsilniej pytanie o skoń-czoność, zamknięcie, minioność zjawiska, które jest opisywane. Skoń-czyło się czy nie, skoro historia jego występowania, działania, trwania (i historia jego twórców-bohaterów, bo i o nich – o każdym z nich z osobna – jest to książka) jest zamknięta (no-men omen, jak się to mówi) między okładkami, zatrzymana w opisie i ka-drze, zanalizowana, podsumowana? Kilka jest możliwych na to pytanie odpowiedzi.

Po pierwsze więc, tak, skończyła się. I nie znaczy to wcale końca dzia-łań grupy, nie oznacza to, że razem i pod tym szyldem nie będą już się pojawiać. Znaczy to, że skończył się pewien czas, nazwijmy go: koniec czasów niewinności. Był to czas niezachwianej wiary w możliwość istnienia na obrzeżach świata sztuki (albo: poza nim), istnienia niezależ-nego, istnienia dla samych siebie, a jednocześnie – taki paradoks, który uważam za istotę działalności Szkoły Bydgoskiej – wpływania na życie społeczności, w której te działania się odbywają.

Po drugie więc, tak, skończyła się jako pewien tryb funkcjonowania. To dość wyraźna nić narracji o historii grupy: intensywny kontakt pomię-dzy trójką artystów, których twórcze istnienie formuje się i spełnia w tym

Szkoła Bydgoska. Było nie było, czyli jednak coś było

kontakcie. Jak zrozumiałem z lektury, ten etap skończył się w drugiej po-łowie lat 90. (czy ostatecznie: w roku 1998). Nie oznacza to, że po tej dacie Szkoła Bydgoska zaprzestała działań. Znaczy to jednak, że opuściła tę mi-tyczną przestrzeń, która jest chyba najładniej opisywana w tej historii jej istnienia.

Po trzecie jednak, nie, nie skoń-czyła się, bo można rozumieć tę publikację jako kolejny akt jej istnie-nia. I nie trzeba szczególnych sztu-czek retorycznych, by tę tezę jakoś uprawdopodobnić. Wielość form, jaką w swoim istnieniu (i w istnieniu i prezentacji swojej sztuki) grupa wykorzystywała, pozwala sobie wy-obrazić o wiele bardziej oryginalne formy trwania. Zresztą, ta publikacja odświeża (odnawia, odradza) też ten ważny element, o którym wspo-mniałem wyżej: wspólnotowość, grupowość, kontakt jako przestrzeń istnienia sztuki. Wystarczy przeczy-tać stopkę (co często bywa ważne i odkrywcze, a tu już szczególnie): „redaktor: Krzysztof Gruse (współ-praca: Elżbieta Kantorek, Stanisław Stasiulewicz i ZbyZiel); projekt: Zby-Ziel (współpraca: Krzysztof Gruse i Stanisław Stasiulewicz); skład: ZbyZiel”. Tak właśnie to trzeba czytać: nie jako próbę zaznaczenia swojej obecności i wkładu pracy, ale jako poszerzenie tej przestrzeni kontaktu.

Po czwarte wreszcie, nie, nie skoń-czyła się, bo nigdy nie istniała, albo istniała zawsze, była tylko piękną legendą. Zostało coś po niej prócz tej książki? Coś w ludziach? Nic albo wszystko, czyli pewnie wszystko.

Ale to niejedyny problem, do my-ślenia o którym ta książka prowokuje. Innym, ważnym jej wątkiem są po-tyczki z miejscem (miejscem zamiesz-kania, miejscem działania). Bydgo-skość, która pojawia się już w nazwie grupy, nie jest, nie może być tylko geograficznym odniesieniem do miej-sca zawiązania się grupy. Jest wyzwa-niem, problemem i znakiem ucieczki (wyzwaniem zarówno do przekrocze-nia, jak i – przeciwnie – do odparcia tej pokusy; problemem, który pro-wadzi do dwóch skrajnych skutków: zamknięcia w sobie, zamilknięcia oraz nadmiarowej, kompulsywnej aktywności, a także wielu stanów pośrednich; a znakiem ucieczki do wewnątrz i na zewnątrz, daleko stąd). Tę tak właśnie pojętą bydgoskość widać w artystycznych biografiach trzech bohaterów tej książki – trzech (wciąż nie mogę się zdecydować) uczniów czy nauczycieli w tej Bydgo-skiej Szkole.



o d n o t o w a n oNowa płyta George Dorn Screams

1 marca bydgoski zespół George Dorn Screams wypuścił w świat utwór Culprit Comfort. Jest to premierowa piosenka „Dżordżów” pochodząca z sesji nagraniowej zespołu do płyty Spacja Kosmiczna. Do gościnnego wokalnego udziału w utworze bydgoszczanom udało się namówić amerykańskiego songwritera Krista Kruege-ra (Southerly, Yardsss). Znajomość muzyków rozpoczęła się w trakcie pierwszej edycji współorganizowanego przez GDS w latach 2007–2008 festiwalu Low-Fi (kto jeszcze pamięta?). Sympatyczny mieszkaniec Portland był wtedy jednym z jej headlinerów. Po niemal 10 latach przyjaźń ta zaowocowała wspólnym bonusowym nagraniem do nowego wydawnictwa zespołu z grodu nad Brdą. Płytę Spacja Kosmiczna, której premiera miała miejsce 18 marca (wcześniej, 10 mar-ca, zespół opublikował pierwszy, tytułowy singiel z nowego albumu), udało się zrealizować dzięki wsparciu fanów George Dorn Screams za pośrednictwem akcji crowdfundingowej zorganizowanej na platformie Wspieram.to (vide: „BIK” 9/2015) oraz programowi stypendiów kulturalno-artystycznych miasta Bydgoszczy. To pierwszy od 2011 roku pełnowymiarowy album zespołu. Nad rejestracją dźwięku w szubińskim Electric Eye Studio czuwał Kuba Kapsa, nad produkcją natomiast – Michał Kupicz rodem ze stolicy. „Ile czasu i energii poszło na zrealizowanie tego albumu?” – pytamy wokalistkę i gitarzystkę George Dorn Screams. Magdalena Powalisz odpowiada: „Za dużo (śmiech). A mówiąc serio, nagrania odbyły się w rewelacyjnej atmosferze (powrót do miejsca, w którym nagrywaliśmy pierwszą płytę, plus dużo cydru), przy całkiem fajnej jak na tamtą porę roku (październik) pogodzie i w dobrym towarzystwie (realizator Kuba Kapsa). Przy tych wszystkich sprzyjających elementach układan-ki nie obyło się jednak bez muzycznych sporów i naprawdę wiele energii i czasu kosztowało nas wypracowanie wspólnej wizji. Tym więcej radości przyniósł efekt, ale drugiej strony cieszę się, że mamy to już za sobą”. My z kolei mamy to wszystko dopiero przed sobą! Nie pozostaje nam więc nic innego, jak tylko życzyć Wam miłe-go odsłuchu! Płytę można zakupić tu: georgedornscreams.com.

Strzały w ratuszu!Pod koniec lutego ogłoszono listę książek zakwalifikowanych do Konkursu na Bydgoską Literacką Nagrodę Roku 2015 „Strzała Łuczniczki”. Strzała jak zwykle przyznana zostanie w trzech kategoriach: „poezja”, „proza i eseistyka” oraz „po-ziom edytorski”. W tej pierwszej wśród tytułów jest na przykład, wydany przez szczecińskie wydawnictwo Forma, tom Miłosza Waligórskiego pt. 32 ślady ku (pisaliśmy o nim szerzej w „BIK-u” nr 9/2015). W kategorii „proza” startują m.in. Preparator Huberta Klimko-Dobrzanieckiego i Inna dusza tegorocznego lau-reata Paszportu „Polityki” Łukasza Orbitowskiego (vide: również „BIK” 9/2015) od warszawskiej oficyny Od deski do deski Tomasza Sekielskiego, a także świetna Przerzutka Marcina Karnowskiego ogłoszona przez Bydgoską Fundację Wolnej Myśli. W kategorii „poziom edytorski” Strzała ugodzić może komiks Macieja Ja-sińskiego i Jacka Przybylskiego pt. Józef Makowski – Mój Dziennik (vide: „BIK” 10/2015). Niechaj zwycięży najlepszy!

Emilia [email protected]

Projekt okładki: Jakub Czyż

Projekt okładki: Radosław Drwęcki



Tego typu inicjatywy nie tylko spełniają zadanie edukacji kulturowej, poszerzają wiedzę o świecie, czy uwrażliwiają artystycznie, ale także przeciwdziałają wykluczeniu spo-łecznemu, ożywiają okolicę, czyniąc ją atrakcyjniejszą niż dotąd, a w niektórych przypadkach wręcz odzyskują dla mieszkańców wcześniej niedostępne i zapomniane miej-skie nieużytki – pisze Natalia Nazaruk.

Wstałam dzisiaj wyjątkowo wcześnie – dźwięk budzika wyrwał mnie ze snu już o godzinie 5 rano. Zjadłam szybkie śniadanie popijane kawą, wyprowadziłam psa na spacer i mimo chłodu poranka wyruszyłam w drogę. Wszystko dlatego, że w drodze do pracy chciałam jeszcze odwiedzić muzeum. Zastanawiasz się pewnie teraz, jak to możliwe – idąc pieszo do pracy bladym świtem, jednocześnie od-wiedzić muzeum? Cóż, po prostu mi Z Wyczółkowskim po drodze, a wszystko dzięki zorganizowanej w Bydgoszczy wystawie o takim właśnie tytule, której siedzibą są nie mury muzeum, a ulice miasta.

z Wyczółkowskim po drodzeWystawa Z Wyczółkowskim po drodze prezentuje 10 repro-dukcji dzieł wybitnego patrona bydgoskiego muzeum, umieszczonych w podświetlanych gablotach zasilanych baterią słoneczną. Wystawa udostępniona została w czerwcu zeszłego roku i jej wyjątkowość polega wła-śnie na ulokowaniu w przestrzeni miejskiej, pozwalając każdemu i o każdej porze dnia delektować się kontaktem ze sztuką. Obrazy rozlokowane są przy najczęściej uczęsz-czanych traktach i najchętniej odwiedzanych miejscach w Bydgoszczy, tzn. przy ulicach Gdańskiej i Mostowej, oraz na Wyspie Młyńskiej i przy Operze Nova. Warto jed-nocześnie zauważyć, że szlak wystawy wytycza w pewnym

sensie drogę z głównej siedziby Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego przy ulicy Gdańskiej do in-nego ważnego budynku muzeum – znajdującego się na Wyspie Młyńskiej Czerwonego Spichrza, czyli Galerii Sztu-ki Nowoczesnej.

Z Wyczółkowskim po drodze to pierwsza całoroczna wystawa plenerowa w Polsce. Udostępniona została mieszkańcom oraz odwiedzającym Bydgoszcz w czerw-cu 2015 roku. Ten wyjątkowo ciekawy projekt powstał w ramach programu inicjatyw lokalnych 25/75, a jej pomysłodawcami byli dwaj młodzi bydgoszczanie – Jan Kośmieja i Maciej Herold. Dzięki atrakcyjnemu i merytorycznemu przygotowaniu wystawy pozwala ona obcować ze sztuką Leona Wyczółkowskiego wszystkim bydgoszczanom i turystom, także tym, którzy zwykle z różnych powodów nie odwiedzają muzeów. Wystawę można zobaczyć nie tylko po drodze do pracy, ale tak-że podczas niedzielnego spaceru z dzieckiem, biegając z psem, idąc do fryzjera, czy oprowadzając po centrum Bydgoszczy gości spoza miasta. Program ten doskonale spełnia także zasadę egalitarności w dostępie do sztuki. Może ją przecież zobaczyć nie tylko świadomy miłośnik twórczości polskich artystów, który celowo obrał sobie drogę w taki sposób, aby tę wystawę odwiedzić, ale także osoba przypadkowo przechodząca obok, którą zainteresowały obrazy w gablotach w centrum miasta, także młodzież z trudnych środowisk rodzinnych, która w typowych okolicznościach nie miałaby szansy obejrzeć obrazów w muzeum; także jednodniowy turysta, który podczas swojej krótkiej wycieczki skupia się zwykle tyl-ko na najważniejszych atrakcjach miasta, czy też osoba bezdomna, w bardzo trudnej sytuacji finansowej, która uniemożliwia udział w kulturze wymagającej poniesie-nia nawet niewielkich kosztów.

Sztuka na ulicy


Idea sztuki umiejscowionej w tkance miejskiej nie jest oczywiście nowa. Jedną z najpopularniejszych współcze-śnie form sztuki poza murami muzeum są na pewno mu-rale, których wiele podziwiać możemy także w Bydgosz-czy. Inną są instalacje artystyczne umiejscowione w nieraz zaskakujących przestrzeniach miasta – tak było na przykład z Mobilnym Muzeum Dziecka w Bydgoszczy, na które składało się kilka rzeźb umiejscowionych głów-nie w przestrzeni Wyspy Młyńskiej. Tego typu inicjatywy pełnią wiele – być może na pierwszy rzut oka nie tak bardzo oczywistych – funkcji. Otóż nie tylko spełniają one zadanie edukacji kulturowej, poszerzają wiedzę o świecie, czy uwrażliwiają artystycznie, ale także przeciwdziałają wykluczeniu społecznemu, ożywiają okolicę, czyniąc ją atrakcyjniejszą niż dotąd, a w niektórych przypadkach wręcz odzyskują dla mieszkańców wcześniej niedostępne i zapomniane miejskie nieużytki.

Biennale nieużytkówNa miejskich nieużytkach właśnie skupia się rozpoczy-nające się w Bydgoszczy w marcu, a trwające do maja Biennale Nieużytków. Jest to inicjatywa młodej architektki krajobrazu, doktorantki w Katedrze Sztuki Krajobrazu SGGH w Warszawie – Martyny Ciszewskiej. W swoim, wspieranym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, projekcie autorka zamierza przeprowadzić cykl warsztatów mających na celu ożywienie nieużytków, zapomnianych i zaniedbanych przestrzeni publicznych w trzech polskich miastach – Bydgoszczy, Poznaniu i War-szawie. W każdym mieście w warsztatach weźmie udział kilkunastoosobowa, interdyscyplinarna grupa osób, wyłoniona w drodze rekrutacji. Co ważne, podczas wyła-niania grupy prowadząca skupia się przede wszystkim nie na doświadczeniu czy wykształceniu chętnych, ale raczej na zapale do działania, pomysłowości, zaangażowaniu w codzienne życie miasta i chęci zdobycia wiedzy oraz poszerzenia swoich umiejętności. Uczestnicy przez dwa miesiące będą uczyć się – zarówno w teorii, jak i w prak-tyce – jak oswoić miejskie nieużytki, co zrobić, aby stały się one pełnowartościową i atrakcyjną przestrzenią miej-ską, i jak zachęcić okolicznych mieszkańców do wyjścia w tę przestrzeń. Celem finalnym Biennale Nieużytków ma być efekt dostępny dla mieszkańców miasta i pozostający w przestrzeni publicznej na dłużej. Trzymajmy więc kciu-ki – Bydgoszcz, jako pierwsze z trzech wytypowanych do Biennale miast, ma dużą szansę na artystyczne przebu-dzenie w tkance miejskiej!

Fotograf ie: Natalia Nazaruk

m i a s t o


W sobotę 12 marca w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej odbyła się czwarta już edycja Pchlego Targu Bydgoszcz. Frekwencja dopisała?

Z każdą kolejną edycją zainteresowanie bydgoskim pchlim targiem rośnie. Bardzo nas to cieszy, ale jak tak dalej pójdzie, będziemy musieli wynająć stadion, by po-mieścić chętnych.

Czyli z Landschaftu zmuszeni byliście przenieść się do biblioteki, bo na Gimnazjalnej ludzie się już nie mieścili? Czy może coś innego zadecydowało?

Z Gimnazjalnej przegoniła nas zima. Na ulicy spotyka-liśmy się we wrześniu i październiku, w listopadzie nie byłoby już tak przyjemnie. Znaleźliśmy schronienie w mu-rach biblioteki – w grudniu na strychu, ostatnio na parte-rze. Czekamy na wiosnę, by móc wrócić na ulicę.

sytuacja win–winZ Marcinem Jankowskim, jednym z organizatorów Pchlego Targu Bydgoszcz, rozmawia Emilia Walczak.


Co było dla was inspiracją do zapoczątkowania cyklu bydgoskich flohmärktów? Celowo posłu-żyłam się niemiecką nomenklaturą, bo mi na przykład bardzo utknął w pamięci ogromny pchli targ w berlińskim Mauerparku – można tam było kupić dosłownie wszystko! A Byd-goszcz to przecież „mały Berlin” – nazwa zobo-wiązuje do posiadania własnego flohmärktu?

Pchle targi w Mauerparku czy na Boxhagener Platz odwiedzamy podczas każdej wizyty w Berlinie, ale tak na-prawdę podobne miejsca są w niemal każdym większym mieście. Niemal każdy wyjazd kończy się dla mnie „piel-grzymką” po antykwariatach i targowiskach. Miło by było, gdyby PTB wpisał się na stałe w miejski krajobraz – do tego zmierzamy.

Bardzo dobrze pamiętam też z czasów studiów pchli targ w Poznaniu, funkcjonujący w nie-dziele na terenie Starej Rzeźni. Kupiłam tam skórzaną teczkę i kilka książek w stylu Gorą-cego kartofla Krzysztofa Teodora Toeplitza. To były faktycznie „gorące kartofle” – nikt tych książek nie chciał… Ale pytanie jest takie: jak Pchli Targ Bydgoszcz prezentuje się w skali kra-ju, na tle innych tego typu inicjatyw?

Myślę, że jeszcze sporo przed nami – szczególnie w kontekście przyzwyczajenia bydgoszczan do samego pomysłu sprzedaży czy wymiany rzeczy niepotrzeb-

nych. Myślę, że wiele osób trochę się wstydzi, trochę nie wierzy, że komuś mogą się przydać ich stare ubra-nia czy książki. Po czterech edycjach zainteresowanie rośnie, chwilowo przodują ubrania i dodatki, mamy nadzieję przyciągnąć też osoby chcące podzielić się swoją kolekcją książek, płyt czy innymi dziwactwami. Wierzymy, że to kwestia czasu – bydgoszczanie, więcej odwagi! (śmiech)

Jakie perełki wyszukałeś dla siebie do tej pory na PTB? Czy zdarza się, że ludzie wystawiają ja-kieś superrzeczy, nawet nie zdając sobie spra-wy z ich wartości – dajmy na to: winyl, który na Allegro chodzi za stówę, ktoś sprzedaje za pięć złotych?

Na pewno zdarzają się i takie sytuacje, choć wydaje mi się, że siła pchlich targów znajduje się w czymś zgoła odmiennym. Z jednej strony – różnorodność asortymen-tu, która sprawia, że nigdy nie wiadomo, na co trafimy, z drugiej – sentyment, który często bywa czynnikiem de-cydującym podczas takich zakupów. Dla jednego ten winyl za piątaka może być wart parę groszy, dla drugiego masę wspomnień – czyż to nie win–win?

Nie chcę, by brzmiało to wzniośle, ale w czasach nad-produkcji w s z y s t k i e g o warto czasem sięgnąć po rzeczy używane. Miłośnikom staroci i lumpeksów nie trze-ba wyjaśniać dlaczego; reszta musi się przekonać sama – może uda nam się w tym pomóc?

Więcej informacji znajdziecie na stronie: www.pchlitarg.bydgoszcz.pl

oraz na facebookowym fanpage’u przedsięwzięcia:

facebook.com/pchlitargbydgoszcz

Fotograf ie: Paweł Malinowski

p c h l i t a r g


p l a s t y k a

„Zabawcie się na przednówku, przenie-ście do źródeł. Poczujcie w sobie wiew wsi i prawdy”. To wezwanie towarzyszyło czwartej edycji Ethniesów.

Tegoroczny festiwal po raz kolejny pokazał, że wieś i wszelka ludowość pociągają nas jak nigdy dotąd. Przyciągający był już sam ethniesowy plakat. Wielu znużonych pędem i zgiełkiem miejskiego życia na jego widok zamarzyło, by choć na chwilę znaleźć się w tak malowniczym, wiejskim zaciszu.

I choć wycieczki nie było w programie, to gości zaproszono na folkową podróż muzyczną. Z koncer-tów zespołów grających na festiwalu wybrzmiały nuty z tradycyjnych polskich i ukraińskich melodii, kołysanek i pieśni wieczornych jidysz. To były trzy dni świętowania na przednówku. Witanie wiosny i prze-ganianie zimy.

Lecz wieś to nie tylko sielskie zakątki i swojskie ludowe zwyczaje. Pod wszystkim tym kryje się coś więcej. Wieś od zawsze napawa nostalgią. Emanuje pierwotną prawdą, mistyką.

Wprowadzeniem w ten szczególny nastrój było wydarzenie inaugurujące festiwal: wystawa grafik Sviatlany Dzemidovich Rzeczy Istność.

Rzeczy Istnośćw grafikach Sviatlany Dzemidovich

Justyna Gongała

Ethniesy 4, plakat Hanny Cieślak Atlantyda 3, 28×34 cm, tusz, papier, 2012

Czarna Rzeka, 42×29,7 cm, tusz, papier, 2011


p l a s t y k aRozległe pola i łąki. Długimi pasami kładą się po nich cienie przydrożnych drzew. Na horyzoncie majaczą sylwety wiejskich chałup. Choć niezbyt dobrze, widać też ich mieszkańców. Oddanych codziennym czynno-ściom, pracy, zabawie, albo stojących gdzieś na ubo-czu. Samotnie.

Na niektórych obrazach czas zdaje się tkwić w za-wieszeniu. Na innych o jego nieuchronnym upływie świadczy zmieniający się krajobraz. Raz hipnotyzujący bujną roślinnością, gdzie indziej osnutą nićmi babie-go lata, a w końcu pokrytą przez śnieg. O przemijaniu przypominają też grafiki, na których widać ruiny sta-rych budynków.

Rzeczy istność trwa, mija i kończy się.

Sviatlana Dziemidovich potrafi uchwycić jedyny w swoim rodzaju, sentymentalny nastrój wiejskich pejzaży. Skupia się na detalach, ale i na tym co nie-widoczne. Na unikalnym rytmie prowincjonalnego życia, zgodnym z odwiecznym prawem natury. Robi to zresztą przy użyciu prostych, lecz wyrazistych środ-ków. Czerń i biel, światło i cień oraz umownie zaryso-wane kształty wystarczą, by widz mógł odczuć duszną atmosferę lata czy senną aurę zimy.

Twórczość Sviatlany to jednak nie tylko sugestyw-ne impresje z plenerów. Osobny cykl prac poświeciła utworom Herberta i zawartym w nim ponadczaso-wym dylematom człowieka. W symbolicznych obra-zach przedstawiła Tego, co na drogach wygnania niesie w sobie Miasto i Pana Cogito w heroicznej wędrówce do ciemnego kresu.

W grafikach Sviatlany czuć sporą dozę prywatnych refleksji i przeżyć. Wyzierają z nich smutek i niepokój, a także poczucie zagubienia. Uzasadnieniem tego na-stroju może być fakt, że artystka niedawno opuściła rodzinną Białoruś. Jak sama przyznaje, nierzadko do-skwierają jej melancholia i poczucie wykorzenienia.

Świat nostalgicznych obrazów artystki jest pełen niedopowiedzeń i symboli. Takie są choćby prace z cyklu Atlantyda czy te inspirowane kadrami ze słyn-nego Stalkera. I podobnie jak filmy Tarkowskiego, mają w sobie coś, co każe nam się przed nimi zatrzy-mać. Wyciszyć się. Zastanowić.

Nad czym? Wszystko zależy od świata wewnętrznego widza. Atlantyda 2, 25,5×36 cm, tusz, papier, 2012

Nieobecność, 60×80 cm, tusz, papier, 2015

Star y Dom, 27×33 cm, tusz, papier, 2013



Przeszłość pozostawia znakiZespół Szkół Plastycznych im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy istnieje 70 lat. To powód do dumy i rado-ści, a zarazem okazja do spojrzenia wstecz. W dzisiejszych czasach świętuje się jubileusze nader często i ochoczo, oddając zwykle hołdy i zasługi wieloletnim pracownikom, szczyci się ich dorobkiem i skupia najczęściej na konsu-mowaniu owoców wspólnego trudu. Odejdźmy choćby na chwilę od tej praktyki.

Najważniejsze pytania, do których skłania jubileusz, dotyczą mijającego czasu i przeszłości – czym są, czy ist-nieją realnie i wreszcie – jak istnieją. Wszystko, co się wydarza, odchodzi w tak zwany niebyt. Przeszłość jed-nak pozostawia niezliczone znaki, wyraziste ślady, które z racji swego istnienia należą nie do tego, co przeminę-ło, ale do naszej teraźniejszości. Mają zarówno material-ny, jak i duchowy charakter wyrażony w tradycji. Po co wracać do historii, z pozoru tylko bezużytecznej? Dzieje się tak, ponieważ bez świadomości tego wszystkiego, co się wydarzyło i przeminęło, nie bylibyśmy w stanie zrozumieć współczesności. Z kolei bez zrozumienia teraź-niejszości nie można byłoby wyobrazić sobie przyszło-ści. To główny powód, dla którego pamięć o zbiorowej przeszłości jest przechowywana i zasługuje na pełne pietyzmu pielęgnowanie.

Co z 70-letniej tradycji szkoły określa dzisiejszą naszą tożsamość i zasługuje na pamięć? Największą uniwersal-ną wartością jest wykształcenie kilkudziesięciu roczników absolwentów jako ludzi otwartych na sztukę i wartości artystyczne. To oni, mimo że często ich dalsze życie nie ma ścisłego związku ze zdobytym wykształceniem, współ-tworzą kulturalną atmosferę, zarówno w Bydgoszczy, jak i daleko poza nią.

Kolejną wartością istniejącą w naszej teraźniejszości, pozwalającą myśleć perspektywicznie o przyszłych za-daniach, jest zespół nauczycieli realizujących nie tylko wymogi współczesnej dydaktyki, ale otwarty wobec zmie-niających się warunków, zdolny do projektowania i wpro-wadzania innowacyjnych form działalności. Pedagog z re-guły pracuje ze świadomością ulotności przejściowego, poddawanego działaniu czasu, efektu swego wysiłku. Mimo to niezbędne jest, wymagające ciągłej waloryzacji i przemyśleń, poczucie misji.

Istotnym elementem naszej tożsamości jest obecność szkoły w życiu kulturalnym miasta i regionu. Wystawy, realizacje projektów plastycznych, plenery stwarzają moż-liwość wyjścia poza mury szkolne i prezentacje efektów edukacji. Pozwalają uczniom zrozumieć i w pewnym sen-sie także współkształtować relacje sztuk plastycznych ze środowiskiem społecznym.

Do zbiorowej tożsamości należy także miejsce w to-pografii miasta – budynek przy ulicy Konarskiego 2 (nie zapominamy jednak o dawnym, który służy teraz innym celom). Obiekt ten jest przedmiotem stałej troski, wyma-gającym coraz to nowych starań. Panuje w nim, jak twier-dzą goście, niepowtarzalna atmosfera odczuwana zaraz po wejściu do niego – w hallu i klatkach schodowych, w pracowniach i bibliotece, w auli poddanej ostatnio gruntownej renowacji.

Kształt naszej teraźniejszości pozwala spokojnie my-śleć o nadchodzących latach. To dzięki obecnej postaci ukształtowanej przez siedem 10-leci szkoła funkcjonuje w społecznej świadomości jako elitarna, która tworzy podstawowe elementy w komplementarnie rozumianym wyposażeniu intelektualnym i emocjonalnym setek ob-darzonych plastycznym talentem młodych ludzi wchodzą-cych w dorosłe życie.

Elżbieta Jolanta Szymańska

Uwaga: budowa!Jedną z pierwszych szkół plastycznych w Bydgoszczy była Państwowa Szkoła Przemysłu Artystycznego działająca w dwudziestoleciu międzywojennym. W gronie jej wy-kładowców znaleźli się m.in. rzeźbiarz Jan Wysocki oraz znakomity grafik Karol Mondral – uczeń Wojciecha Ger-sona. W powstałej tuż po wyzwoleniu Szkole Sztuk Pięk-nych – późniejszym Państwowym Liceum Sztuk Plastycz-nych – zatrudnieni zostali wybitni twórcy kultury: artysta rzeźbiarz Stanisław Horno-Popławski i muzeolog profesor Jerzy Remer. Szkołę mieszczącą się przy ulicy Gdańskiej współtworzyli artysta malarz Tadeusz Mokrzycki, artysta grafik i typograf Stanisław Brzęczkowski oraz artysta ma-larz, pisarz i publicysta Marian Turwid. Ten ostatni, szcze-gólnie zasłużony dla rozwoju kultury na Pomorzu i Kuja-wach, kierował szkołą do 1972 roku. W latach 1972–1988 dyrektorem Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im.

Kształt naszej teraźniejszości

j u b i l e u s z


Leona Wyczółkowskiego został doktor Alojzy Lemański – artysta rzeźbiarz. Dzięki wieloletnim staraniom dyrek-tora Lemańskiego szkołę przeniesiono w 1982 roku do zabytkowego budynku przy ul. Konarskiego. W 1988 roku na stanowisko dyrektora powołany został Stanisław Ma-tuszczak – artysta malarz i grafik, kierujący szkołą do 1992 roku. Kolejnym dyrektorem Zespołu Szkół Plastycznych im. Leona Wyczółkowskiego od 1992 roku jest Elżbieta Jolanta Szymańska – historyk. W październiku 2011 roku auli szkoły nadano imię dr. Alojzego Lemańskiego.

W 2011 roku zakończony został projekt wspierany przez Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Po-morskiego „Odnowienie elewacji obiektu Zespołu Szkół Plastycznych im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy”, współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Eu-ropejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Ku-jawsko-Pomorskiego na lata 2007–2013 oraz ze środków budżetowych państwa. Całkowita wartość inwestycji wy-niosła 899 140 zł, w tym: środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 224 785 zł oraz z budżetu państwa 674 355 zł. Beneficjentem całości projektu jest Minister-stwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Neoklasycystyczna fasada szkoły, dzięki umiejętnie prowadzonym pracom konserwatorskim, odzyskała swój dawny blask, idealnie wpisując się w XIX-wieczny charak-ter zabudowy Śródmieścia. Całość prac wykonano przy współpracy miejskiego konserwatora zabytków i w kon-sultacji z Biurem Badań i Dokumentacji Zabytków.

W latach 2015–2016 przeprowadzono remont auli im. dr. Alojzego Lemańskiego. Prace remontowe sfinansowa-no ze środków biura konserwatora zabytków Urzędu Mia-

sta Bydgoszczy i Centrum Edukacji Artystycznej w Warsza-wie. Koszt projektu wyniósł 321 764 zł, a kompleksowe prace objęły m.in. zabezpieczenie konstrukcji stropu, częściową rekonstrukcję i odnowienie elementów sztu-katorskich, wymianę sieci elektrycznej, malowanie ścian.

Reprezentacyjny charakter auli z tzw. sufitem „zwiercia-dlanym”, półkoliście zwieńczonym oknami w układzie pa-rzystym oraz sztukateriami wymagał od wykonawcy szcze-gólnej dbałości o każdy detal. Całość prac remontowych i konserwatorskich prowadzono w uzgodnieniu z Biurem Miejskiego Konserwatora Zabytków w Bydgoszczy. Rów-nolegle z renowacją auli wykonano remont kapitalny po-mieszczeń pracowni fotograficznej. Pracownia fotografii cyfrowej po zakończeniu prac renowacyjnych oraz zaku-pieniu sprzętu komputerowego, nowych aparatów oraz studyjnych lamp oświetleniowych stała się nowoczesnym, w pełni wyposażonym studiem fotograficznym.

W ostatnich latach przeprowadzono gruntowny remont pracowni specjalistycznych usytuowanych w sutere-nach szkoły. Pracownię rzeźby przeniesiono do nowych, całkowicie odremontowanych pomieszczeń, uzyskując tym samym dodatkową powierzchnię dla sal lekcyjnych. Odnowiona pracownia fotografii analogowej otrzymała dodatkowy sprzęt fotograficzny. Pracownię linorytu po generalnym remoncie przeniesiono do pomieszczenia z zapleczem, wyposażając je w regały zecerskie. W ra-mach prac renowacyjnych w pracowni wklęsłodruku wy-mieniony został system oświetleniowy. W pracowniach sitodruku oraz litografii uzupełniono wyposażenie i sprzęt graficzny. W trakcie prac remontowych odnowiono rów-nież magazyn papieru.

Jerzy Wańkiewicz

Zespół Szkół Plastycznych, Bydgoszcz, ul. Konarskiego 2, fot. Róża Zalewska


siwiecsiwiec

z u g z w a n g ( 3 7 )

Amor jest ślepy!

Znany pisarz Jan Gondowicz poinformował mnie kiedyś, że jego mamę Łucję uczył w Bydgoszczy w Seminarium Nauczycielskim sam Jan Sztaudynger. Nigdy nie łączyłem w żaden sposób znanego krakowskiego poety-satyryka z naszym miastem, ale rozpocząłem kwerendę i oczywi-ście… wszystko się zgadza.

Jan Sztaudynger urodził się w Krakowie w 1904 r. i tam też zmarł w 1970 r. Poeta dużo podróżował, szuka-jąc zapewne swego miejsca w niespokojnym XX wieku. W 1914 r. przebywał wraz z rodzicami przez pewien czas w Brnie, potem w drugiej połowie lat dwudziestych odbył służbę wojskową w Zaleszczykach, a następnie pracował w gimnazjum w Dębicy i w Bydgoszczy. Było to pod ko-niec 1929 r. lub na początku 1930 r., a więc na początku jego twórczej drogi. Bydgoszcz była dla niego epizodem i mieszkał tu około pół roku; od 1930 r. zadomowił się w Poznaniu i tam też założył rodzinę. Warto zwrócić uwa-gę na fakt, że właśnie w stolicy Wielkopolski wyszły jego najważniejsze z okresu międzywojnia książki: „Dom mój”, „Ballady poznańskie”, „Ludzie”.

Od 1944 r. pracował w PKWN w Lublinie w Resorcie Kultury i Sztuki. Na dłużej zagrzał miejsce w Łodzi, a po-tem jeszcze mieszkał w Szklarskiej Porębie, a także w Za-kopanem.

A może jednak cezury czasowe nie oddają w pełni istoty rzeczy, może kilkumiesięczny pobyt Sztaudynge-ra w Bydgoszczy nie był tylko przystankiem na drodze do Poznania? Jan Gondowicz przywołuje wspomnienie z czasów szkolnych swojej mamy. Pani Łucja twierdziła, że Sztaudynger rozkochał w sobie całą żeńską klasę. Raz zapytał ją, jakiego koloru oczy ma Amor, a gdy ta odpo-wiedziała coś przypadkowego, powiedział: „Amor jest ślepy!”. Na dowód zainteresowania znanego satyryka tą tematyką przywołajmy jego słowa: „Amor – to jest naturalne – Lubi czyny amoralne”. Pobyt Sztaudyngera w naszym mieście wspomina też Henryk Kaja, przywołu-jąc rozmowę, jaką odbył z pisarzem jego ojciec, Florian, pracownik seminarium.

Myślę, że takiego właśnie Sztaudyngera znamy. Iro-nicznego, satyrycznego, mistrza językowej parafrazy.

Większość z nas pamięta jego genialne fraszki, choćby te frywolne w stylu: „Najmilsza amplituda – Od uda do uda” czy „Rzekła lilia do motyla: – Nikt nie patrzy, niech pan zapyla!”.

Osobną kwestią pozostaje jego zaangażowanie w teatr lalek. Mam wrażenie, że właśnie tam jego pomysły naj-pełniej znalazły swe ujście. Niektórzy literaturoznawcy uważają, że Sztaudynger miał wręcz swoistego „fioła” na tym punkcie. Pod koniec lat trzydziestych na UAM w Po-znaniu dał serię wykładów, próbując dociec, jaki jest prawdziwy wpływ teatru lalek na literaturę polską, a po wojnie kontynuował badania, redagując kwartalnik dot. tej tematyki.

Ale wróćmy do pobytu Sztaudyngera w Bydgoszczy. Pracował on w Państwowym Seminarium Nauczyciel-skim Męskim, które mieściło się w pięknym pruskim budynku (Seminaryjna 3), obecnie zajmowanym przez Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy. Gdzie miesz-kał? Prawdopodobne jest, że skorzystał z zaoferowane-go mu przez szkołę lokum, tj. w budynku znajdującym się przy szkole. Historyk Marian Biskup pozytywnie wy-rażał się o tej placówce. Szkoła była dobrze wyposażona i posiadała bogatą ofertę edukacyjną. Uważał, że koszty nauki w tej placówce nie były zbyt wygórowane, a szkoła gwarantowała uczącej się w niej, a pochodzącej spoza miasta młodzieży internat.

Ważne! W skład Męskiego Seminarium Nauczycielskie-go wchodziła też Szkoła Ćwiczeń i tam też właśnie uczyły się dziewczynki. Szkoła dość szybko jednak uległa likwi-dacji (formalnie było to zawieszenie), bo już w 1932 r. W 1938 r. na jej miejsce otwarto Państwowe Liceum Pla-styczne, ale jak wiadomo, lata wojny i okupacji przerwały rozwój polskiego szkolnictwa.

Przyznaję, że kiedyś uwielbiałem chodzić po ulicy Se-minaryjnej. Widziana ze skarpy panorama miasta może się spodobać nawet najbardziej wybrednym gustom. Pomyślałem, że może i tak samo przed kilkudziesięcioma laty Sztaudynger, schodząc w dół w stronę pulsującego miasta, napisał jakiś wiersz albo i fraszkę, no choćby taką, która do dziś niektórym może się wydać aktualna: „Polska A Polsce B każe się całować w D”.

Bartłomiej Siwiec


prUssprUssMało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (142)

bydgoski insynuator kulturalny

Jakim cudemWszyscy obecni w Hotelu pod Orłem na benefisie

Teresy Wojnickiej panowie zachodzili w głowę, jakim cudem ta atrakcyjna kobie ta może obchodzić 30-lecie pracy artystycznej. Dominowały opinie, że albo to wszyst-ko jest jakąś manipulacją i reklamowym chwytem, albo, co bardziej prawdopodobne, p. Teresa, będąc 5-letnią Te-renią, w imie niu grupy starszaków zaprojektowała swoją pierwszą autorską kreację pani przedszkolance.

rozrywka umysłowa nr 1Na kartach najnowszego tomu „Kroniki Bydgo-

skiej” Krzysztof Oleszczyk przedstawił „Historię bydgoskich rozrywek umysłowych” od naj-dawniejszych czasów po dzień dzisiejszy. Zapomniał jed-nak nadmienić, iż najpopularniejszą rozrywką umysłową bydgoszczan w ostatnich kilku latach jest łamanie sobie głowy, jak się potoczy i do czego doprowadzi bydgosko--toruńska rywalizacja coraz większą animozją podszyta.

Cudowna szansaZ nadania wojewódzkich samorządowców Jan Pa-

weł II ma objąć eksponowane i odpowiedzialne stano-wisko patrona województwa kujawsko-pomorskiego. Z tej nominacji najbardziej cieszą się literaci, muzycy i plastycy, licząc na to, że w tej sytuacji spłynie na nich niechybnie boska łaska twórczego natchnienia.

Ulica za życiaSolista bydgoskiej Opery Nova Tadeusz Szlenkier

spędza sen z oczu dyr. M. Figasowi. Zachodzi bowiem obawa, że ceniony tenor może opuścić się w próbach i nie dawać z siebie wszystkiego na spektaklach, bo mając już ulicę swego imienia w Warszawie, ma już przetarty szlak do wiekopomnej sławy. Co prawda, ulica Szlenkierów jest hołdem dla filantropijnych zasług przodków śpiewaka – ale przecież tenor ma zawsze największą siłę przebicia.

Przeciw schematomW pięknie wydanym albumie „Szkoła Bydgoska.

Było nie było” zapisana jest historia trójki artystów: Krzysztofa Grusego, Stanisława Stasiulewi-cza i Zbigniewa Zielińskiego, którzy na przełomie wieków stworzyli awangardowe ugrupowanie łamią-ce szablony i schematy i demaskujące panującą wokół mieszczańską niemotę. Stąd w poetyckich manifestach pióra ZbyZiela pojawiły się i takie gorzkie konstatacje: „…może czasem ktoś pierdnie mimo woli / ale zaraz skon-fundowany strzeli sobie w łydkę”.

Lusterko wsteczne /-25/ Ćwierć wieku temu (kwiecień 1991)

– Teatr Polski zapraszał na premierę dramatu Ka-rola Wojtyły „Brat naszego Boga” w insceni-zacji i reżyserii dyrektora bydgoskiej sceny Andrzeja M. Marczewskiego.

– Z recitalem skrzypcowym wystąpiła w Filharmonii Pomorskiej słynna Wanda Wiłkomirska.

– W Domu Kultury „Orion” odbył się Przegląd Fil-mów Amatorskich wykonanych techniką wideo.

– Andrzej Szwalbe stwierdził, że pałacowe obiekty w Ostromecku, po dobnie jak te w Wilanowie, „spełniają w społeczeństwie szczególną rolę i są uwa-żane za narodową własność”.

– Z okazji ukazania się dwusetnego numeru „BIK-u” Maciej Obremski ostro skrytykował jego plastycz-no-poligraficzną stronę: „nieporozumieniem jest za-mieszczanie szaroburych plam jako reprodukcji dzieł sztuki”.


AKADEMIA MUZYCZNA im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl

1

Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-229 Bydgoszcz, Koordynator: mgr Marta Rosenthal-Sikorawww.apk.byd.pl; e-mail: [email protected]. 52 567 00 57Muzeum Fotografii – Adam JuszkiewiczGaleria Debiut – Marta Rosenthal-SikoraGaleria Nad Brdą – Karolina Prus

2

artGallery galeria & pracownia plastycznaul. Krasińskiego 5facebook.com/osa.artGallery 3

BYDGOSKI KlUB MIŁOśNIKóW KAKtUSóW, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.bkmk.strefa.pl/

BYDGOSKIE CENtrUM INFOrMACJI, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, [email protected], www.visitbydgoszcz.pl 4

BYDGOSKIE StOWArZYSZENIE ArtYStYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz 5

BYDGOSKIE tOWArZYStWO HErAlDYCZNO-GENEAlOGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski

BYDGOSKIE tOWArZYStWO NAUKOWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon.-pt. 9.00-14.00 6

Dom Edukacyjno-Kulturalny „rEGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, [email protected]

Dom Kultury MODrACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: [email protected], abuzal [email protected], dyr. Agnieszka Buzalska

Dom Kultury OrION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura

ElJAZZ – Centrum Artystyczneul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcztel. 523 221 574, 662 152 726www.eljazz.com.pl 41

FArBIArNIA Pracownia Fotografii Artystycznej, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40

FIlHArMONIA POMOrSKA p.o. dyrektora Maciej Puto, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, [email protected], www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7

FUNDACJA „WIAtrAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholzul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcztel. 523 234 810, fax 523 234 811www.wiatrak.org.pl, e-mail: [email protected], Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

GAlErIA 85 prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17

Galeria AlIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18

GAlErIA AUtOrSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, [email protected] 8

Galeria BrDA – działająca pod patronatem Galerii Miejskiej bwa, Bydgoszcz ul. Dworcowa 94 (w siedzibie hotelu BRDA – parter) 9

Galeria Francuska MIStrAl, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11

GAlErIA INNOWACJI UtP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17

Galeria KANtOrEK, tel. 523 210 211, czynna: wt.-śr. 11-18, czw. 13-20, pt. 11-18, sob. 11-14 wstęp wolny 10

GAlErIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3

GAlErIA MIEJSKA bwa dyrektor: Wacław Kuczma, 85-006 Bydgoszcz, ul. Gdańska 20, tel. 523 393 050, godz. otwarcia: wt.-śr. 10-18, czw. 12-20, pt. 10-18, sob.-niedz. 11.30-16.30. Wstęp wolny. [email protected],www.galeriabwa.bydgoszcz.pl 12

GAlErIA NA PIĘtrZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, [email protected], czynne: pon.-pt. 10.00-20.00, sob. 12.00-16.00 13

GAlErIA NON FErE przy II Społecznym Liceum Ogólnokształcącym

Galeria Sztuki NEXt, ul. Poznańska 31, www.galerianext.pl, [email protected] 43

GAlErIA WIEżY CIśNIEńMuzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42

GAlErIA WSPólNA(MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447 e-mail: [email protected] 22

Izba Pamięci Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19

Kamienica 12, ul. Poznańska 12, 85-129 Bydgoszcz, tel. 887 164 349, e-mail: [email protected] 45

Klub ArKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura

Klub HErOS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Grażyna Wrzecionek

Klub Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: [email protected]

KlUB MIŁOśNIKóW AUStrAlII I OCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20

Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail: [email protected], www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska

KlUB POlSKIEJ KSIĄżKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak 21

KlUB śWIAtA KSIĄżKI, ul. Dworcowa 85, tel. 523 454 698, kier. księgarni Mariola Zawisza. 21

KlUB śrODOWISK tWórCZYCH, ul. Batorego 1/3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22

KUJAWSKO-POMOrSKIE CENtrUM KUltUrY W BYDGOSZCZY Dyrektor: Maciej Puto, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, [email protected], tel. 52 585 15 01–03; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej, kierownik: Katarzyna Wolska, tel. 52 322 22 36, [email protected], www.wok.bydgoszcz.com 37

MIEJSKIE CENtrUM KUltUrY w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja)[email protected], www.mck-bydgoszcz.pl 39

Międzynarodowe Centrum Kultury i turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: [email protected]

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: [email protected], www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19

Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 (Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy), ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: [email protected], www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, [email protected]

Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: [email protected], czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24

MUZEUM FArMACJI Apteki Pod Łabędziem,ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25

MUZEUM KANAŁU BYDGOSKIEGO, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075

MUZEUM MYDŁA I HIStOrII BrUDU ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz. Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: [email protected]; www.muzeummydla.pl 15

MUZEUM OKrĘGOWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy Dyrektor Muzeum dr hab. Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: [email protected]; www.muzeum.bydgoszcz.pl, Godziny zwiedzania Muzeum: wtorek, środa, piątek 9.00-16.00czwartek 9.00-18.00sobota, niedziela 10.00-16.00Exploseum: (grupy zorganizowane, tel. 883 366 056) wtorek – niedziela – 9.00-15.30,w poniedziałki muzeum nieczynneWtorki – wstęp bezpłatny, 26

adresy bydgoskich instytucji kultury


MUZEUM WODOCIĄGóW: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Wieża ciśnień, ul. Filarecka 1

MUZEUM OśWIAtY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590

MUZEUM WOJSK lĄDOWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, Godziny otwarcia: wtorek – piątek: 8.30-15.30; w niedziele: 10.00-14.00; w soboty i poniedziałki – nieczynne. www.muzeumwl.pl

OPErA NOVA w Bydgoszczy dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27

Otwarta Przestrzeń „światłownia”ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, [email protected], www.swiatlownia.eu 44

PAŁAC MŁODZIEżY, ul. Jagiellońska 27, 85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska

PrOF-EUrOPE Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz. Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl 29

StOWArZYSZENIE ArtYStYCZNE „MóZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739

tEAtr PANtOMIMY „DAr”www.dar.art.pl; e-mail: [email protected]. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675

tEAtr POlSKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Wodziński, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, Kasa Teatru czynna jest od wtorku do piątku w godz. od 12 do 18 oraz godzinę przed spektaklem: tel. 523 397 818, fax 523 397 840 lub [email protected], www.teatrpolski.pl31

R e d a k c j a B I K p r o s i P a ń s t w a o w e r y f i k a c j ę d a n y c h : b i k @ m c k - b y d g o s z c z . p l

tOWArZYStWO INICJAtYW KUltUrAlNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32

tOWArZYStWO MIŁOśNIKóW MIAStA BYDGOSZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: [email protected], skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda. Biuro Zarządu czynne pon.-pt. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6

tOWArZYStWO MUZYCZNE im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33

tOWArZYStWO OPErOWE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27

tOWArZYStWO POlSKO-AUStrIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: [email protected], prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34

tOWArZYStWO POlSKO-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: [email protected] www. tpnbydgoszcz.bugs3.com, www.facebook.com/tpn.Bydgoszczprezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna Bender-Dudziak, tel. 605 666 936

tOWArZYStWO POlSKO-WŁOSKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; [email protected], prez. Elżbieta Renzetti 35

tOWArZYStWO PrZYJAŹNI POlSKO-FrANCUSKIEJ, Prezes: Beata Żmuda tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721www.tppf.byd.pl 11

UrZĄD MIAStA, Biuro Kultury Bydgoskiej ul. Jezuickiej 14a, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36

WĘDrOWNICZEK – Klub turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635

WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: [email protected], www.wimbp.bydgoszcz.plDyrektor: Ewa Stelmachowska 35


Opera Nova w Bydgoszczy

1.04.2016, piątek, godz. 19.00 2.04.2016, sobota, godz. 19.00 3.04.2016, niedziela, godz. 19.00

rIGOLeTTO opera G. Verdiego

6.04.2016, środa, godz. 13.00 i 16.00 7.04.2016, czwartek, godz. 13.00 i 16.00 8.04.2016, piątek, godz. 13.00 i 16.00 9.04.2016, sobota, godz.13.00 i 16.00

MaGICzne zaBaWKI balet kameralny dla dzieci


CyGanerIa opera G. Pucciniego

Don Carlos, skomponowany specjalnie z okazji pa-ryskiej Wystaw Światowej, jest partyturą ogromnych rozmiarów, przewyższa wszystkie inne opery Verdiego złożonością akcji dramatycznej i rozległością skompo-nowanej muzyki (to więcej niż Trubadur i Traviata razem wzięte). Verdi uczynił tak zupełnie świadomie, pragnął również rozmiarami przewyższyć wszystko co do tej pory skomponował. I rzeczywiście, pod względem dłu-gości dzieła swój cel osiągnął, tyle że i tu życie zmusiło go do ustępstw. W rezultacie wielu komplikacji organi-zacyjnych, do słownie w ostatnich dniach przed pre-mierą, zmuszony był dokonywać koniecznych skrótów. Verdi nie był jednak w pełni zadowolony i kilkanaście lat po premierze, zabrał się do powtórnego opracowa-nia opery; w 1884 zostało opracowane nowe libretto w języku włoskim – dla mediolańskiej La Scali. Ta wersja don Carlosa jest zdecydowanie krótsza.

Dzieło z biegiem czasu zdobyło sobie zasłużone po-wodzenie i po dziś dzień zaliczane jest do kanonu naj-większych arcydzieł włoskiej muzyki operowej. Libretto zaczerpnięte z Don Carlosa F. Schillera jest jednym z naj-bardziej dramatycznych jakie może zaoferować histo-ria: młoda księżniczka opuszcza Francję i dwór swego ojca, aby połączyć się ze starym królem Hiszpanii. Jego syn, Don Carlos, będący wcześniej oficjalnym narzeczo-nym Elżbiety, będzie kochał ją również wówczas, gdy stanie się jego macochą… Historia miłosna i losy króle-stwa łączą się ze sobą…

„Trudno zresztą wyliczyć najpiękniejsze karty tej opery. Jest ich tak wiele! Zaliczymy do nich z pewnością i końcowy duet pożegnalny Don Carlosa i Elżbiety, jak i jej wielką pożegnalną arię budowaną ze zmiennych w swym wyrazie fragmentów”(…) „Z pewnością do naj-piękniejszych kart partytury Don Carlosa zaliczyć moż-na arię-monolog króla Filipa, poprzedzony orkiestrową introdukcją. (…) Ten właśnie monolog należy do najczę-ściej wykonywanych fragmentów Don Carlosa, będąc wspaniałym polem do popisu dla artysty dysponującego pełnym ekspresji basso cantate. „Don Carlos wnosi pewną nowość do dramatu Verdiowskiego: zło nie odcina się tutaj tak wyraźnie od dobra…”. Henryk Swolkień

23.04.2016 sobota, godz. 18.00, PreMIera 24.04.2016, niedziela godz. 18.00, II PreMIera

dOn CarLOS opera Giuseppe VerdiegoReżyseria – Włodzimierz nurkowskiKierownictwo muzyczne – Piotr WajrakScenografia – anna SekułaChoreografia – Iwona runowskaReżyseria świateł – Maciej IgielskiOpera nova w Bydgoszczy

Po 44. latach od poprzedniej realizacji ta grand opéra powraca na bydgoską scenę.


26.04.2016, wtorek, godz. 19.00STraSzny dWÓr opera Stanisława Moniuszki

Kierownictwo muzyczne – Piotr WajrakReżyseria – Krystyna JandaScenografia – Magdalena MaciejewskaKostiumy – dorota roqueploChoreografia – emil WesołowskiReżyseria efektów świetlnych – Katarzyna ŁuszczykPrzygotowanie chóru – dawid JarząbTeatr Wielki w Łodzi

Arcydzieło Moniuszki, tuż po prapremierze w 1865 roku, zostało zdjęte z afisza przez carską cenzurę. Po-wstały po upadku powstania styczniowego „ku po-krzepieniu serc”, Straszny dwór stał się swego rodzaju manifestem patriotycznym. Perypetie braci, Zbigniewa i Stefana, którzy postanawiają pozostać kawalerami, by zawsze być w gotowości do służenia ojczyźnie, stały się pretekstem do zaprezentowania na teatralnych de-skach syntezy polskości – staropolskich obyczajów, kul-tury, tradycji, obrzędów. Niezależnie od swojej patrio-tycznej wymowy, dzieło Moniuszki skrzy się finezyjnym dowcipem i zaskakującym zwrotami akcji, dzięki czemu współcześnie nadal pozostaje pełną uroku historią i atrakcyjną pozycją repertuarową.

Reżyserii najnowszej na deskach łódzkiej opery inscenizacji Strasznego dworu w 2014 r. podjęła się Krystyna Janda, która stworzyła widowisko będące głębokim ukłonem w stronę tradycji, a jednocześnie za-skakujące aktorską energią i urzekające pełną świeżych pomysłów, malarską scenografią.

28.04.2016, czwartek, godz. 19.00MISTrz I MaŁGOrzaTa musical Piotra dziubka, Wojciecha Kościelniaka, rafała dziwiszawedług powieści MICHaIŁa BUŁHaKOWa

Reżyseria, tłumaczenie i adaptacja – Wojciech KościelniakTeksty piosenek – rafał dziwiszMuzyka i kierownictwo muzyczne – Piotr dziubek

Scenografia i wizualizacje – damian StyrnaKostiumy – Bożena ŚlagaChoreografia – Jarosław StaniekReżyseria światła – Bogumił PalewiczPrzygotowanie wokalne – Magdalena ŚniadeckaAsystent reżysera – agnieszka KozakAsystent choreografa – Joanna ziemczykTeatr Muzyczny Capitol we Wrocławiu

Przedstawienie jasne, logicznie skonstruowane, sen-sownie prowadzące po legendarnej i kultowej opo-wieści Michaiła Bułhakowa. Są obydwa, tak istotne dla całości, plany: Jerozolima sprzed dwóch tysięcy lat, Moskwa sprzed lat kilkudziesięciu. Ukrzyżowanie Jezu-sa i wizyta Szatana w ateistycznym Związku Radziec-kim. Wojciech Kościelniak, jako autor adaptacji, a także tłumacz tekstu, stara się być rosyjskiemu pisarzowi wierny, oferując widzom spektakl zbierający najważ-niejsze wątki powieści. „Mistrz i Małgorzata” wrocław-skiego Capitolu zawiera w sobie wszystko, czego wy-magamy od dobrego spektaklu. Humor łączy się w nim

Straszny dwór, fot. Joanna Miklaszewska

Mistrz i Małgorzata, fot. Łukasz Giza


Il Giardino d’amore, fot. materiały zespołu

z refleksją, satyra z filozofią. Sztuka dialogu wzbogaca-na partiami śpiewanymi z dobrym tekstem, uwydatnia moc słowa. Dynamiczne układy ruchowe i zmiany sce-nografii zaś sprawiają, że z przyjemnością poddajemy się teatralnemu złudzeniu. Iluzja scenicznego świata, który staje się tu i teraz, pozwala uświadomić sobie, że piękno warto tworzyć, oglądać – i podziwiać. Najwięk-szym wyzwaniem Kościelniaka było stworzenie dzieła, które nie byłoby przegadane – trzyipółgodzinny spek-takl składa się z wielu długich kilkunastominutowych scen. Imponują sceny, gdy Małgorzata i jej służąca lecą nad rosyjską stolicą na miotle. Powala też pokaz czar-nej magii w Teatrze Varietés.

30.04.2016, sobota, godz. 19.00LeS IndeS GaLanTeS (zamorskie zaloty) opera/balet Jeana-Philippa rameau

Reżyseria – natalia Kozłowska Scenografia – Olga WarabidaChoreografowie – Leszek rembowski, Beata Wrzosek-dopierała, Frąckowiak Krystyna, Mirosław różalski.Kostiumy – Paulina CzernekWykonawcy: soliści, tancerze, orkiestra i chór Il Giardino amore. (Polska/Włochy/Hiszpania/Francja)Prolog: Powietrze.I entrée: Szlachetny Turek (żywioł wody)II entrée: Inkowie z Peru (żywioł ognia)III entrée: Dzicy z Ameryki (żywioł ziemi)

Barokowa opera-balet Jeana-Philippa Rameau po raz pierwszy w wersji scenicznej w Polsce, w wykonaniu międzynarodowej ekipy wykonawców. Tematem ope-ry-baletu jest miłość, która przegnana z Europy wędru-je po innych kontynentach, ścigana przez boga wojny Marsa. Odwiedza między innymi Indie i Amerykę Połu-dniową (tj. Indie Zachodnie), stąd tytuł utworu. Osta-tecznie Mars zostaje pokonany, a miłość i pokój znów

goszczą w Europie. Wykonawcami (70 osób) spektaklu będzie międzynarodowa ekipa śpiewaków, tancerzy i orkiestry „Il Giardino d’amore”. Dynamiczna realizacja opery poprzez ciekawą koncepcję porównania muzyki w czterech aktach kolejno do czterech żywiołów, po-wietrza, wody ognia, ziemi, wykorzystując wizualizacje do oddania burzy morskiej, trzęsienia ziemi, lawy, słoń-ca, wiatru. Taniec współczesny wykorzystujący elemen-ty klasyczne wyraża żywioły oraz

IL GIardInO d’aMOre – założona w 2011 między-narodowa orkiestra barokowa, grająca na instrumen-tach dawnych i kopiach z epoki. Zespół tworzą mło-dzi muzycy z Polski, Włoch, Hiszpanii i Francji. Twórcą zespołu jest Stefan Plewniak*. Zespół występował w Polsce, Austrii, Holandii, Słowenii, Włoszech, USA, Kanadzie. Płyty: Amor Sacro Amor Profano oraz Cantates & Petits Macarrons w wytwórni Ëvoe Records.

*Stefan Plewniak – studia muzyczne odbył w Kra-kowie, Maastricht, oraz Paryżu. Współpracował z ze-społami, m.in.: Le Concert des Nations J. Savalla w Bar-celonie, Les Arts Florissants W. Christie w Paryżu; jako solista i koncertmistrz z Contrasto Armonico w Hadze, Marguerite Louise Ensemble we Francji, Orchestra 1756 w Salzburgu. Założyciel zespołu Cantate.fr w Paryżu i międzynarodowej orkiestry Il Giardino d’Amore. 2014 – reaktywował słynną orkiestrę Vivaldiego Capella di Ospedale della Pietà w Wenecji. Z zespołami tymi na-grał wiele płyt. Od niedawna z Antonio Piricone, grają-cym na pianoforte, tworzy duet Piricone–Plewniak. Ma w swej karierze solowe występy na wielu prestiżowych festiwalach w Europie, USA i Kanadzie, m.in.: Carnegie Hall w Nowym Jorku i Mozarteum w Salzburgu.

na kolejne spektakle XXIII BFO zapraszamy od 2 maja.

Informacje wg materiałów zespołów gościnnych: Ewa Chałat


teatr Polski 1.04.2016, piątek, godz. 8.00, 9.00 i 16.00 2.04.2016, sobota, godz. 9.00, 16.00

dotknij Teatru 2016W woj. kujawsko-pomorskim koordynatorem projektu jest Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy.

„Dotknij Teatru” to ogólnopolski projekt, koordyno-wany przez Instytut Teatralny oraz Teatr Nowy w Łodzi, a organizowany z okazji Międzynarodowego Dnia Te-atru. Jego celem jest stworzenie możliwości twórczego spotkania artystów teatru i widzów. To wyjątkowo sze-roka i interdyscyplinarna forma obchodów Dnia Teatru.

Poprzez program zawierający różnorodne działania promuje i popularyzuje sztukę teatru, czyni ją dostępną w najróżniejszych przestrzeniach. Widzowie poznają te-atr „od kuchni”, zostają zaproszeni do wspólnego two-rzenia. W tym roku szczególnie widoczny w programie „Dotknij Teatru” będzie temat gry, zabawy i maskarady.

Projekt powstał w 2010 roku w Łodzi. Jego inicjato-rem była grupa łódzkich artystów i animatorów kultu-ry, a koordynacji podjął się Teatr Nowy im. Kazimierza Dejmka. Niemal równocześnie w Warszawie rozwinął się projekt Instytutu Teatralnego „Chodź do teatru!”, realizujący podobne cele. W związku z tym postano-wiono połączyć siły oraz zaprosić do programu kolejne regiony.

W 2012 r. „Dotknij Teatru” świętowano już wspól-nie w Łodzi, w Wielkopolsce, na Śląsku i na Mazow-szu. W 2013 r. przyłączyli się partnerzy ze wszystkich województw, pozwalając na organizację niemal 600 wydarzeń w 45 miastach. W edycji 2014 udział wzięło 49 miast, 178 podmiotów, odbyło się 701 wydarzeń. W 2015 r. udział wzięło już 55 miast, 189 podmiotów, a wydarzeń było blisko 800.

3.04.2016, niedziela, godz. 16.00, 19.00 Duża Scena TPB, czas trwania: 110 min z przerwą

Michał Bałucki, Klub kawalerówreżyseria: Łukasz Gajdzis; scenografia: Mirek Kaczmarek; reżyseria światła: Robert Łosicki; akordeon: Kacper Chabrowski; opracowanie muzyczne: Maciej Szymborski; występują: Karolina Adamczyk (Jadwiga Ochotnicka), Michał Czachor (Pan Motyliński), Paweł L.Gilewski (Włady-sław Topolnicki), Marian Jaskulski (Prezes Sobieniewski), Magdalena Ła-ska (Marynia Mirska), Roland Nowak (Jan Piorunowicz), Jerzy Pożarowski (Hieronim Wygodnicki), Małgorzata Trofimiuk (Eleonora Mirska), Mał-gorzata Witkowska (Pelagia Dziurdziulińska), Marcin Zawodziński (Pan Nieśmiałowski)

Wojna trwa… Odwieczna walka płci pięknej z tą „drugą” o dominację i panowanie nad światem przybie-ra różne formy i posługuje się wymyślnymi narzędzia-mi. Istnieje jednak wiele historii o tych, którzy tej walki nie chcieli toczyć. Klub Kawalerów z napisanej w XIX wieku komedii M. Bałuckiego zrzesza liber baronów, wyznawców wolności i kawalerskich swawoli. Nieustan-nie podsycają przekonanie o elitarności i awangardzie życia bez kobiet. Coś musi się jednak stać, by „kluby ka-walerskie w puch rozbite” były.

7.04.2016, czwartek, godz. 17.00Obrazy uchodźcze – cykl wykładów/seminariów

Coraz trudniej jest ignorować fakt, że problem uchodźców jest jednym z najpoważniejszych wyzwań – etycznych, politycznych, historycznych – przed jaki-mi stoi dziś Europa. Obrazy imigrantów, doniesienia na ich temat, dyskusje wokół zjawiska stają się coraz silniej obecnym elementem medialnej codzienności. Podobnie jak sami uchodźcy zaludniający systema-tycznie różne części kontynentu. W trakcie wykładów prowadzonych w Teatrze Polskim w Bydgoszczy bę-dziemy skupiać się jednak nie tylko na aktualnych problemach, ale także na ich historycznych i artystycz-nych kontekstach. Przedmiotem kolejnych spotkań będzie relacja pomiędzy obrazem a migracją na dwóch płaszczyznach. Po pierwsze, zajmiemy się tym, w jaki sposób patrzą sami emigranci, jak modyfikują sposób patrzenia na świat, jak podchodzą do mediów produ-kowania obrazów. Za przykłady posłużą nam tutaj filmy Jonasa Mekasa i Georges’a Pereca, dla których problem uchodźstwa był nie tylko zajmującą kwestią teoretycz-ną, ale kluczowym elementem ich biografii. Po drugie, naszą uwagę skupią współczesne filmy poświęcone uchodźcom, w których eksperymentalni twórcy starają się oddać w całej złożoności ludzki dramat i polityczną stawkę migracji. Punktem odniesienia będą tu m.in. twórcy tacy jak Laura Waddington czy Sylvain George.


Duża Scena TPB – pokaz kameralnyRainer Werner Fassbinder, Krew na kocim gardle, czyli Marilyn Monroe kontra wampiryreżyseria: Anja Suša; tłumaczenie: Iwona Nowacka; dramaturgia: Agnieszka Jakimiak; kostiumy: Maja Mirković; scenografia: Zorana Petrov; asystentka scenografki: Anna Adamiak; muzyka: Krzysztof Kaliski; choreografia: Damjan Kecojević; występują: Beata Bandurska, Maciej Pesta, Martyna Peszko, Anita Sokołowska, Małgorzata Trofimiuk, Jakub Ulewicz, Konrad Wosik, Małgorzata Witkowska oraz Jagoda Dłu-gosz, Grażyna Grzelak, Maria Jazel, Halina Kanarkowska, Sławomir Maj-czyk, Emilia Malczyk, Teresa Perlik, Monika Skorobohata, Maria Słowińska

Uwierzyliśmy, że teatr może zmieniać świat i rady-kalnie wpływać na rzeczywistość. Traktowaliśmy go jak motor zmiany społecznej, narzędzie walki politycznej, barometr aktualnych napięć i przemian. Staraliśmy się nie podważać trafności teatralnych diagnoz i nie po-zbawiać ich wiarygodności. Jednak teatr od lat nie za-początkował żadnej rewolucji. Nie stworzył wzorców dla nowych instytucji. Nie zreformował języka debaty publicznej, nie zniwelował nierówności społecznych. To nie teatr wyprowadza ludzi na ulice. Być może prze-ceniliśmy siłę jego oddziaływania. Być może zbyt rzad-ko ją kwestionowaliśmy.

Niemiecki reżyser filmowy Rainer Werner Fassbin-der, znany ze swojej nieufności do skonwencjonali-


zowanych języków sztuki, z łatwością nadawał swoim filmom ramę kina gangsterskiego, melodramatu czy science fiction, prześwietlał gatunkowe klisze i ujawniał ich przemocową strukturę. W ponad 40 filmach, które udało mu się zrealizować przed śmiercią w wieku 37 lat, Fassbinder opowiadał tak naprawdę jedną historię, przepisywaną na wiele scenariuszy. To opowieść o prze-mocy i faszyzmie rodzących się w małych społeczno-ściach, w jednostkowych relacjach, na planie z pozoru ulotnych i pozbawionych konsekwencji stosunków międzyludzkich. To także wyzwanie rzucone środkom filmowym i teatralnym oraz ich użytkownikom. Krew na kocim gardle, tekst niewystawiany dotychczas w Polsce, zaprasza widzów i aktorów do udziału w hiperreali-stycznej grze. Czy w siatce spojrzeń rzucanych ze sceny na widownię i z widowni na scenę jakikolwiek wzrok jest niewinny? Jak przydzielane są role w teatralnej rzeczywistości? I dlaczego teatralne rewolucje bywają skazane na klęskę?

13.04.2016, środa, godz. 10.00 14.04.2016, czwartek, godz. 10.00 15.04.2016, piątek, godz. 10.00 16.04.2016, sobota, godz. 16.00

Duża Scena TPB, czas trwania: 1h 30 min z przerwąMaria Kownacka, Plastusiowy pamiętnikreżyseria: Lena Frankiewicz; kostiumy i scenografia: Melania Muras; choreografia: Iza Chlewińska; muzyka: Marek Napiórkowski; animacje: Natalia Bucior; konsultant dziecięcy: Mikołaj Frankiewicz; asystentka scenografa: Marta Sidrów; inspicjent: Mateusz Stebliński; występują: Magdalena Łaska, Alicja Mozga/Małgorzata Trofimiuk, Artur Krajewski, Jakub Ulewicz; ze specjalnym udziałem Karoliny Adamczyk jako Zosi (materiał wideo)

Mimo że pierwszy odcinek „Plastusiowego pamięt-nika” Marii Kownackiej ukazał się w 1931 r., do dziś przy-gody ludzika z plasteliny fascynują kolejne pokolenia dzieci. Teatr Polski zaprasza najmłodszych widzów na kolorową, pełną humoru i mądrości bajkę o tym, co wy-darzyło się w piórniku.

15.04.2016, piątek, godz. 19.00 PreMIera 16.04.2016, sobota, godz. 19.00 17.04.2016, niedziela, godz. 19.00

Take It or Make Itkoncepcja: Ana Vujanović; współpraca koncepcyjna i artystyczna: Saša Asentić, Marta Popivoda; współpraca dramaturgiczna: Marta Keil; inspicjent: Mateusz Stebliński; współtworzą i występują: Saša Asentić, Maciej Pesta, Marta Popivoda, Sonia Roszczuk, Piotr Wawer Jr; kuratorka projektu: Marta Keil

Pięć taneczno-teatralnych solo, złożonych z działań, które tworzą sceny zbiorowe. Pięć światów, powstałych osobno i samowystarczalnych, których twórcy samo-dzielnie i dowolnie interpretują tę samą partyturę.

Jak w muzyce – partytura nakłada na nich ograni-czające ramy, ale zarazem buduje wspólną przestrzeń działań.

W scenach zbiorowych wszyscy są równi – każdy wy-konawca i każde solo. Można by przypuszczać, że tak powstała scena będzie harmonijna, zgodnie z zasadą,

że granice wolności jednego człowieka wyznaczają gra-nice wolności drugiego człowieka. Ale wiemy już, że to nie działa. Nie wiemy jeszcze natomiast, czy to oznacza spełnienie marzeń, czy koszmar. Gdzie się podziały wi-zje, namiętności i przekonania liberalizmu, opartego na zasadzie „żyj i pozwól żyć”? Gdzie ten „wspólny świat”?

Take It or Make It to społeczna choreografia, która sta-wia pytanie o to, w jaki sposób można stosować zasady demokracji w grupie. Bo przecież jeśli tylko odmówimy kopiowania znanych nam, niedoskonałych modeli de-mokracji, natychmiast pojawia się pytanie o to, jakiej demokracji chcemy. Czy rzeczywiście potrafimy uczy-nić z demokracji podstawę naszego działania? Czy jesteśmy w stanie ją stworzyć, zamiast kopiować lub odrzucać?

ana Vujanović jest badaczką i praktyczką kultury oraz sztuk performatywnych. Pracę rozpoczęła w Bel-gradzie, gdzie była m.in. współzałożycielką TkH [Wal-king Theory], platformy łączącej teorię z praktyką arty-styczną i wydającej czasopismo o performansie. W tej chwili mieszka i pracuje w Berlinie oraz w Hamburgu, gdzie pisze, wykłada i współtworzy spektakle. Interesu-ją ją przede wszystkim punkty przecięcia sztuk perfor-matywnych i polityki w społeczeństwie neoliberalnym.

22.04.2016, piątek godz. 19.00 23.04.2016, sobota godz. 19.00 24.04.2016, niedziela godz. 19.00

Duża Scena TPBJohn Steinbeck, Grona gniewu reżyseria, scenografia, kostiumy: Paweł Wodziński; inspicjent: Ma-teusz Stebliński; występują: Grzegorz Artman, Beata Bandurska, Paweł L. Gilewski, Marian Jaskulski, Marta Malikowska, Alicja Mozga, Roland Nowak, Jerzy Pożarowski, Martyna Peszko, Małgorzata Trofimiuk, Jakub Ulewicz, Piotr Wawer Jr., Marcin Zawodziński

Grona gniewu to adaptacja powieści Johna Steinbec-ka pod tym samym tytułem, w której wszelkie ludz-kie i społeczne relacje stają w obliczu ekonomicznie

Grona Gniewu, fot. Monika Stolarska


niepewnej egzystencji. Długów wobec banków, eks-misji, pracy bez jakichkolwiek świadczeń socjalnych. Steinbeck utrwalił obraz społeczeństwa coraz silniej rozwarstwionego, zmagającego się z poważnym kry-zysem kapitalizmu. Zestawienie ze sobą Wielkiego Kryzysu i obecnego załamania gospodarki globalnej, w perspektywie podstawowych podziałów społecz-nych i politycznych, może wykazać pewne podobień-stwa. Kryzys finansowy sprzed paru lat ujawnił, w jak dużym stopniu wszelkie światowe powiązania stały się nieczytelne. Paniki na giełdach w 2008 roku, podobnie jak w tzw. czarny czwartek 24 października 1929 roku, nie przewidzieli nawet główni protagoniści. System jest nieprzejrzysty i wszelkie sposoby funkcjonowania w nim mają znamiona niepewności. Wyrazem tego jest coraz większa grupa społeczna zwana prekariatem. Lu-dzi, którzy się do niej zaliczają, łączy niepewna sytuacja egzystencjalna, a dzieli wszystko inne: wykształcenie, zawód, nawet status obywatela. Czy ta, jeszcze nie cał-kowicie zdefiniowana, prekarna nowoczesność niesie w sobie potencjał zmiany?

23.04.2016, sobota, godz. 11.00 24.04.2016, niedziela, godz. 16.00

Mała Scena TPB, czas trwania: 55 min bez przerwyJan Brzechwa, Pchła Szachrajkaopieka reżyserska: Łukasz Gajdzis; scenografia: Aleksandra Semeno-wicz; występują: Małgorzata Witkowska, Paweł L. Gilewski, Marcin Za-wodziński; inspicjent: Mateusz Stebliński

Chcecie bajki? Oto bajka, której bohaterką jest nie-zwykła Pchła Szachrajka. Niby malutka, prawie nie-widoczna, ale – jak to z pchłami bywa – dokuczliwa, psotna, wszędobylska, piekielnie sprytna i na domiar złego niesłychanie pomysłowa. Barwna opowieść o jej zdumiewających psotach i gałgaństwach to gotowy scenariusz, w którym ważne miejsce zajmuje aktorska improwizacja.

26.04.2016, wtorek, godz. 19.00 27.04.2016, środa, godz. 11.00 i 19.00

Duża Scena TPBIgnacy Karpowicz oraz zespół aktorski, Dybukreżyseria: Anna Smolar; scenografia i kostiumy: Anna Met; muzyka: Natalia Fiedorczuk; reżyseria światła: Michał Głaszczka; asystentka reżyserki: Hanna Maciąg; asystentka scenografki: Marta Kuliga; wy-stępują: Mirosław Guzowski, Hanna Maciąg, Irena Melcer, Maciej Pesta, Sonia Roszczuk, Jan Sobolewski, Michał Wanio, Małgorzata Witkowska; inspicjent: Hanna Gruszczyńska

Czym jest ta historia, która wydaje się tak obca, że nie da się jej opowiedzieć bez przypisów? Kim są ci ludzie, którzy wychodzą na scenę i starają się ukryć traumę albo ukoić ból? Kim jest duch, który nie pozwala zapo-mnieć o nieczystych zagraniach? Spektakl przedstawia grupę nauczycieli i uczniów zmagających się z tragicz-ną śmiercią jednego z nich. Wystawiają Dybuka i zapo-życzonymi słowami konfrontują się z własnym sumie-

niem. Żydowska rzeczywistość duchowa i obyczajowa początku XX wieku, obca i egzotyczna, paradoksalnie staje się dla nich narzędziem do mówienia o sobie. Zanurzając się w fikcji, urzeczywistniając dawno zapo-mniany świat, odsłaniają to, co wyparte i wstydliwe.

TanI BILeT DlA CZ Y tElNIKóW BIK-u

Z marcowym numerem BIK-u

bilety na spektakl:

„Granice”

w cenie

15 zł!

z a P r a S z a M y W T e r M I n I e :

28 kwietnia o godz. 19.00

Jeden egzemplarz BIK-u uprawnia do zakupu maksymalnie

4 biletów w promocyjnej cenie.

Granice, fot. Monika Stolarska

28.04.2016, czwartek, godz. 19.00 29.04.2016, piątek, godz. 19.00 30.04.2016, sobota, godz. 19.00

Mała Scena TPB, czas trwania: 120 min bez przerwyJulia Holewińska, Granicereżyseria: Bartek Frąckowiak; choreografia, dramaturgia: Iza Szostak; scenografia, kostiumy: Anna Maria Karczmarska; muzyka: Krzysztof Kaliski, Łukasz Maciej Szymborski; światła: Michał Głaszczka; wideo: Hanna Maciąg; tekst listu dziadka: Iza Szostak; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Mirosław Guzowski, Marta Malikowska, Jan Sobolewski, Iza Szostak, Izabela Warykiewicz

Koncepcja spektaklu oparta jest na czteropozio-mowym modelu kontroli dostępu, który stosuje unij-na agencja Frontex w działaniach służących ochronie granic Unii Europejskiej. Opublikowany w jednej z wy-danych przez nią broszur poglądowy obrazek, którego celem było możliwie proste przedstawienie składają-cych się na ten model działań, procedur, podmiotów, stał się inspiracją do stworzenia swoistej teatralnej gry planszowej, w której postacie takie jak Ciało Dziecka, Granica, Lex Frontex, Uciekinierka czy Artysta podej-mują wyzwania i realizują strategie ściśle powiązane z ochroną, przekraczaniem czy upłynnianiem granic, polityką migracyjną, a przede wszystkim – ekonomią.

inf. Paulina Wenderlich


Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego 1.04.2016, piątek, godz. 19.00

Koncert na prima aprilisOrkiestra Symfoniczna Filharmonii PomorskiejMarcin nałęcz-niesiołowski – dyrygentValentina Igoshina – fortepian (Rosja)emilia Czekała – prowadzenieSiergiej Rachmaninow – Rapsodia na temat Paganinie-go na fortepian i orkiestrę Maciej Małecki – Walc koncertowy na orkiestręDmitrij Szostakowicz – II Suita na orkiestrę jazzową

Valentina Igoshina w 1993, w wieku zaledwie 14 lat, zdobyła I nagrodę w Konkursie „Arthur Rubinstein in memoriam” w Bydgoszczy, w 1997 – I nagrodę w Kon-

kursie Pianistycznym im. Siergieja Rachmaninowa w Moskwie, następnie w 2003 została finalist-ką Konkursu Królowej Elżbiety w Brukseli oraz laureatką II nagrody w Konkursie José Iturbi w Walencji (Hiszpania) w 2006. Była finalistką warszawskiego Kon-kursu Chopinowskie-go w 2000, w którym uzyskała I wyróżnienie. Występuje na estradach renomowanych festiwa-li i w najsłynniejszych salach Europy. W byd-

goskiej Filharmonii zaprezentuje Rapsodię na temat Paganiniego Rachmaninowa – którą, ten znakomity kompozytor, dyrygent i pianista, nazwany „ostatnim mohikaninem rosyjskiej muzyki”, składa hołd włoskie-mu wybitnemu kompozytorowi-wirtuozowi. Kolejna pozycja programu to Walc koncertowy Macieja Małec-kiego, współczesnego kompozytora, pianisty i pedago-ga, twórcy muzyki instrumentalnej, orkiestrowej, roz-rywkowej, teatralnej, radiowej, telewizyjnej i filmowej. Wieczór zwieńczy kompozycja Szostakowicza Suita na orkiestrę jazzową nr 2 napisana dla nowo utwo-rzonej Państwowej Orkiestry Jazzowej Wiktora Knu-szewickiego w 1938. Na podium dyrygenckim stanie Marcin Nałęcz-Niesiołowski, dyrektor artystyczny i dyrygent Warszawskiej Orkiestry „Filharmonia” oraz dyrygent gościnny Teatru Wielkiego – Opery Narodo-wej w Warszawie.

2.04.2016, sobota, godz. 19.00Świętemu Janowi Pawłowi II

Orkiestra Kameralna Capella BydgostiensisPaul esswood – dyrygentaleksandra Olczyk – sopranTomasz Gluska – trąbkaHenry Purcell – Uwertura i Rondeau z „Abdelazer”Henry Purcell – Aria na sopran i trąbkę Hark the echo-ing air oraz Chaconne z opery „The Fairy Queen”

Johann Sebastian Bach – Kantata Jauchzet Gott in al-len LandenGeorg Friedrich Händel – Suita D-dur na trąbkę i bas-so continuo „Water Piece”Georg Friedrich Händel – Aria Let the bright Seraphim z oratorium „Samson” Johann Sebastian Bach – Aria na strunie G z suity orkiestrowej D-dur nr 3Wolfgang Amadeus Mozart – Motet Exsultate, Jubilate

„Pamiętajcie o mnie w modlitwie za mego życia i po mojej śmierci”

W 11. rocznicę śmierci Świętego Jana Pawła II pochyla-my się głęboko ku czci Papieża Polaka, ofiarując pięk-ną muzyką, którą On tak kochał, jako wyraz naszej nieustającej pamięci i admiracji. Filharmonia zaprasza do wspólnego przeżycia tego rocznicowego, wyjąt-kowego wieczoru muzycznego. Capellę Bydgostiensis poprowadzi Paul Esswood, legendarny kontratenor i dyrygent, wybitny koneser i propagator głównie mu-zyki baroku. Każda wizyta tego brytyjskiego artysty wywołuje wśród melomanów wielkie zainteresowa-nie. Godny tej znamiennej rocznicy, bardzo bogaty program, niewątpliwie również wzbudzi entuzjazm. Wokalne partie solowe zaśpiewa dysponująca pięknym sopranem koloraturowym Aleksandra Olczyk, student-ka bydgoskiej Akademii Muzycznej, zaś solo na trąbkę Tomasz Gluska, muzyk Orkiestry Symfonicznej FP.

Valentina Igoshina

Paul Esswood, fot. Sławomir Czelej/Capella Gedanensis

4.04.2016, poniedziałek, godz. 9.30, 11.00, 12.30 Poranki muzyczne dla seniorówBydgoskie legendy muzyczne – muzyczne spotkanie z prof. Januszem Kuttą

ada Ber – mezzosopranrafał Błaszczyk – fortepiandorota Kuczyńska-Tlałka – fortepiananna Merder – przygotowanie i prowadzeniemuzyka z bydgoskich scen artystycznych

Specjalnym gościem Poranków będzie prof. KPSW dr hab. Janusz Kutta. Wykładowca na Wydziale Prawa i Administracji KPSW, historyk-archiwista dużo czasu poświęca pisaniu – jest autorem m.in. wielotomowego „Bydgoskiego słownika biograficznego” oraz książek o tematyce historycznej, a także licznych artykułów z historii nowożytnej i najnowszej oraz historii admini-


stracji Wielkopolski i Pomorza. Był nauczycielem historii w szkołach w Inowrocławiu i Bydgoszczy, w latach 1982-2004 dyrektorem Archiwum Państwowego w Bydgosz-czy. Profesor jest regionalistą, który w przystępny spo-sób objaśnia historię, posługując się przy tym często gwarą, żartem i anegdotą.

8.04.2016, piątek, godz. 19.00Saksofon symfonicznie

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii PomorskiejMykoła diadiura – dyrygentalina Mleczko – saksofonUrszula Guźlecka – prowadzenieMyroslav Skoryk – Tryptyk HuculskiAleksander Głazunow – Koncert saksofonowy Es-durSiergiej Rachmaninow – Tańce symfoniczne

Za pulpitem dyrygenckim stanie Mykola Diadiura, któ-ry „jest jednym z najznamienitszych przedstawicieli nowego pokolenia dyrygentów na Ukrainie” – jak scha-rakteryzował artystę jego wybitny nauczyciel, maestro Roman Kofman; od 1988 Mykola Diadiura jest dyry-gentem Narodowej Opery Ukrainy, od 1996 przewodzi także Symfonicznej Orkiestrze Narodowej Filharmonii Ukrainy, będąc jej głównym dyrygentem. Od tego cza-su artysta łączy z ogromnym powodzeniem działalność operową i filharmoniczną. Solistka – Alina Mleczko

– Pierwsza Dama sak-sofonu w Polsce, zbiera doskonałe opinie, m.in. recenzent Hi Fi Muzyka tak napisał o artystce: …swoją artystyczną drogą Alina Mleczko udowad-nia, że saksofon jest in-strumentem o fascynują-cym brzmieniu i wielkich możliwościach, daje pole zarówno do popisów wirtuozowskich, jak i do zaprezentowania wrażli-wości na nastrój i barwę. Kompozytorom stwarza okazję do przekraczania granic między muzyką klasyczną i jazzową…”. Rewelacyjni wykonawcy i program koncertu to niewątpliwie wielkie atu-ty tego wieczoru symfo-nicznego.

9.04.2016, sobota, godz. 11.00, Filharmonia Pomorska. Koncert dla dzieci od 3 do 6 lat.

akademia WiolimisiaWiosenny spacer Wiolimisia po ul. Wesolińskiej

Katarzyna Jaracz – śpiewSzymon rona – tenorMichał Litwa – wiolonczelaKatarzyna nowaczewska-Manthey – fortepiandorota Borowicz – przygotowanie i prowadzeniew programie m.in.

Witold Lutosławski – Spóźniony słowik, Pan TralalińskiZygmunt Noskowski / Maria Konopnicka – Kukułecz-ka, Wieczorem i słynne przeboje operetkowe

Organizatorzy koncertu zachęcają: „Wiosna w Śpiewo-wicach, pięknym mieście, jest wyjątkowa. Rozbrzmiewa dźwiękami instrumentu doskonałego, o różnorodnych barwach. Jest kolorowa i niebanalna, tak jak mieszkań-cy jednej z ulic, ulicy Wesolińskiej. Przedstawimy Wam słynnego śpiewaka, pana Tralisława Tralalińskiego, jego rodzinę oraz przyjaciół. Podobnie jak oni zbierzemy się „po śniadaniu” i zaśpiewamy „ulubioną piosnkę” mi-strza …trala, trala, trala… pójdziemy dalej do gmachu opery i operetki. Przekonamy się co tam słychać”.

9.04.2016, sobota, godz. 12.30 Koncert dla niemowląt, małych dzieci do 2. roku życia oraz kobiet w ciąży

78. Od brzuszka do uszka maluszka Krzysztof Biernacki – klarnetMaciej drapiński – akordeonGrzegorz Sikorski – instrumenty perkusyjneyi Wang – instrumenty perkusyjneKatarzyna Szewczyk – przygotowanie i prowadzenie

Podczas koncertu nie zabraknie muzyki ilustrującej róż-ne zjawiska przyrody. Instrumenty naśladować będą odgłosy zwierząt, dźwięki burzy, wiatru, a także gwar ulicy. Czy można zagrać na własnym ciele, na samym ustniku czy akordeonie do góry nogami? Będzie wspa-niała okazja, aby się o tym przekonać.

13.04.2016, środa, godz. 19.00Pamięci ofiar zbrodni katyńskiej

Orkiestra Kameralna Capella BydgostiensisKai Bumann dyrygentKrzysztof Gosztyła recytacja poezjiWitold Lutosławski (1913-1994) – Muzyka żałobna na orkiestrę smyczkowąJan Krenz (*1926) – Elegia katyńskaJoseph Haydn (1732-1809) – Symfonia e-moll nr 44 „Żałobna”

18 lutego1943 w okolicach Katynia rozpoczęto rozko-pywać groby polskich oficerów, 29 marca prace ekshu-macyjne rozpoczęła ekipa pod kierownictwem prof. Gerbadta Buhtza, wybitnego niemieckiego specjalisty z zakresu medycyny sądowej. 10 kwietnia Niemcy spro-wadzili na miejsce zbrodni grupę intelektualistów pol-skich z Krakowa i Warszawy. 13 kwietnia 1943, o godz. 15.15, niemieckie radio nadało komunikat o zbrodni ka-tyńskiej, który rozwiązywał zagadkę tajemniczego znik-nięcia ponad 24 000 polskich oficerów i podoficerów…

15.04.2016, piątek, godz. 19.00Jezioro łabędzie

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii PomorskiejMarek Pijarowski – dyrygentKrzysztof Jakowicz – skrzypceTomasz Strahl – wiolonczelaKatarzyna Szewczyk – prowadzenieJohannes Brahms – Koncert podwójny na skrzypce i wiolonczelę a-mollPiotr Czajkowski – Suita z baletu „Jezioro łabędzie”

Alina Mleczko


W interpretacji duetu wybitnych wirtuozów – Krzyszto-fa Jakowicza i Tomasza Strahla, zawsze nadzwyczaj cie-pło przyjmowanych na bydgoskiej estradzie, usłyszymy słynny Koncert podwójny na skrzypce i wiolonczelę Brahmsa, ostatnie dzieło tego kompozytora na wielki skład instrumentalny. Drugą część koncertu wypełni popularna Suita z baletu „Jezioro łabędzie”, która na-wet oderwana od sceny teatralnej i tańca porywa pu-blikę sal koncertowych. W 1875 Czajkowski poproszony został przez dyrekcję Teatru Bolszoj o skomponowanie muzyki do baletu. Premiera odbyła się 2 lata później, ale nowatorsko ujęty utwór okrzyknięty został zbyt trudnym dla tancerzy i odrzucony przez wykonaw-ców i odbiorców. Dzięki nowej choreografii powstałej w 1895, czyli w dwa lata po śmierci kompozytora, dzie-ło otrzymało nowy kształt i dopiero wówczas odniosło spóźniony, choć zasłużony sukces, ciesząc się nim do dnia dzisiejszego. Symfoników poprowadzi maestro Marek Pijarowski, który pełni funkcję szefa dyrygenta Orkiestry Filharmonii Poznańskiej.

17.04.2016, niedziela, godz. 13.00, Kościół pw. Świę-tych Polskich Braci Męczenników w Bydgoszczy

z okazji 1050-lecia chrztu PolskiOrkiestra Kameralna Capella BydgostiensisChór akademicki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w BydgoszczyBernard Mendlik – dyrygentsoliści

W.A. Mozart – Msza C-dur „Koronacyjna”

Chrzest Polski datuje się na rok 966 i uważa za wyda-rzenie, które było początkiem państwa polskiego. Te-goroczne uroczystości związane z 1050-leciem chrztu odbywają się nie tylko w kraju, ale także za granicą. Inauguracja obchodów zagranicznych miała miejsce 5 marca w Royal Festival Hall w Londynie, gdzie z tej okazji zabrzmiało „Stabat Mater” Karola Szymanow-skiego. Filharmonia bydgoska uczci to nadzwyczajne wydarzenie w historii Polski Mozartowskim dziełem. Msza „Koronacyjna” – odświętna w charakterze, zwar-ta formalnie, poważna i wspaniale brzmiąca była prze-łomowa w sakralnej twórczości mistrza Amadeusza, i obok Requiem i motetu Exsultate, Jubilate należy do najczęściej wykonywanych utworów kościelnych.

22.04.2016, piątek, godz. 19.00Boléro

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii PomorskiejKai Bumann – dyrygent

Ludwig van Beethoven – VII Symfonia A-dur Richard Strauss – Suita z opery „Kawaler srebrnej róży” Maurice Ravel – Boléro

Maestro Kai Bumann i symfonicy zaoferują meloman roztańczony piątek symfoniczny. Na wstępie VII Symfo-nia Beethovena, którą Ryszard Wagner nazwał „apote-ozą tańca” i „pochodem Dionizosa”, a Romain Rolland określił mianem „orgii rytmu”. Następnie suita z opery,

zaliczanej do najznakomitszych Richarda Straussa – „Kawaler srebrnej róży”, w której kompozytor nawiązał do tradycji muzycznej Wiednia, czyli muzyki Mozarta i walców Johanna Straussa młodszego. Na finał nie-kwestionowany hit, magnes przyciągający rzesze słu-chaczy, czyli porywające Boléro skomponowane przez Ravela w 1928 na zamówienie Idy Rubinstein, utwór, który w założeniu był muzyką do widowiska baletowe-go w choreografii Bronisławy Niżyńskiej.

Koncert z nianiąNa czas trwania koncertu będzie można zostawić dzieci (od 3 roku życia) pod opieką wykwalifikowanych anima-torów z UKW. Prosimy o zgłoszenia najpóźniej jeden dzień przed koncertem. Bilety dla dzieci w cenie 1 zł będą do od-bioru w kasie biletowej FP.

29.04.2016, piątek, godz. 19.00W 125. rocznicę urodzin Siergieja Prokofiewa

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii PomorskiejJuozas domarkas – dyrygentandrey Shibko – fortepian

Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) – Koncert for-tepianowy C-dur KV 503Siergiej Prokofiew (1891-1953) – V Symfonia B-dur op. 100 (1944)

Ostatni kwietniowy koncert poprowadzi artysta z Li-twy – maestro Juozas Domarkas, cieszący się opinią jednego z najwybitniejszych, charyzmatycznych dyry-gentów światowej estrady koncertowej. Mozartowski Koncert C-dur, obdarzony przydomkiem „Jowiszowy” z uwagi na doskonałość proporcji i równowagę we-wnętrzną, stawiający przed solistą wysokie wymagania techniczne, zagra Andrey Shibko. Wirtuoz klawiatury pochodzi z Mińska, jest absolwentem Konserwatorium Moskiewskiego, a obecnie jego wykładowcą. Pierwszy międzynarodowy sukces pianisty miał miejsce w 1995, kiedy otrzymał I nagrodę w prestiżowym 19. Między-narodowym Konkursie Artystycznym D’Angelo w Erie (Pensylwania, USA). Jest także laureatem słynnych kon-kursów pianistycznych w Europie. Drugą część wieczo-ru wypełni muzyka Prokofiewa, rosyjskiego (radziec-kiego) kompozytora, pianisty wirtuoza i dyrygenta, jednego z najważniejszych twórców awangardy pierw-szej połowy XX w., autora szerokiego i różnorodnego repertuaru, obejmującego większość klasycznych form i gatunków. Orkiestra zagra jego „jubileuszowe” dzieło, V Symfonię B-dur. Setne opus kompozytora napisane zostało w 1944. Pomimo trwającej wojny, symfonia w zamierzeniu kompozytora miała być hymnem „na cześć Człowieka wolnego i szczęśliwego, na cześć jego niewyczerpanych możliwości, jego czystego i szlachet-nego ducha”. „Piąta” stanowi jedno z najważniejszych dzieł w dorobku Prokofiewa, prawykonanie symfonii pod batutą samego kompozytora odniosło natychmia-stowy i trwały sukces.

inf. Mariola Grochowina


Muzeum Okręgowe im. l. Wyczółkowskiego

Spichrze nad Brdą, od ul. Spichlernej. Wystawa posterowa czynna od 17 kwietnia

„Od kasztelanii do metropolii”670. rocznica nadania praw miejskich Bydgoszczy

Wystawa powstała z okazji 670. rocznicy nadania Bydgoszczy praw miejskich. Jubileusz ten skłania do opowiedzenia o dziejach naszego miasta od czasów najdawniejszych do współczesności, ze wskazaniem najważniejszych wydarzeń, które wywarły wpływ na jego rozwój i życie mieszkańców.

Narracja wystawy zachowana jest w układzie chrono-logiczno-problemowym, pokazując zmiany administra-cyjno-terytorialne i urbanistyczne Bydgoszczy, a także życie gospodarcze, kulturalno-społeczne i naukowe miasta. Bogato ilustrowane plansze obrazują ewolucję tożsamości miasta, jaka dokonała się w ciągu wieków, z małej osady grodowej do dużego, znaczącego w kraju ośrodka wielkomiejskiego. Dzięki takiemu zabiegowi dzieje Bydgoszczy można postrzegać jako nieustanny, dynamiczny proces twórczy, a jej dzisiejsze oblicze jako wspólny projekt wielu pokoleń bydgoszczan.

Anna Nadolska

3.04.2016, godz. 11.00-13.00 – warsztaty, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, obowiązują zapisy: tel. 52 585 99 11, 52 585 99 14 lub 52 585 99 10

„niedziela w Muzeum” Zapraszamy dzieci wraz z rodzicami na wiosenne

warsztaty z cyklu „Niedziela w muzeum”, podczas któ-rych uczestnicy wykonają kolorowe motyle, fantazyjne muszki oraz tęczowe owady, inspirując się dziełem Kazi-mierza Mikulskiego „Egzystencja Owadów”.

7.04.2016, godz. 13.00 – spotkanie naukowe, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, wstęp wolny

Wykład Jarosława Kozłowskiego „Propaganda militarna w mennictwie i medalierstwie zygmunta III Wazy (1587-1632) w kontekście wydarzeń politycznych i tendencji artystycznych epoki – wybrane przykłady”

Monety, jako środek przekazywania informacji o wartościach propagandowych, wykorzystywane były od początku funkcjonowania tej formy pieniądza – od antyku aż po epokę nowożytną, a nawet współcze-sność. Główny wpływ miał na to ich masowy z reguły charakter, a co za tym idzie – szeroki krąg odbiorców. Na nieco innej zasadzie opierały się emisje medali – krąg odbiorców nie był tak duży jak w przypadku mo-net i najczęściej ograniczony do wyselekcjonowanej grupy adresatów. Zarówno jednak w przypadku mo-net, jak i medali zamysł twórcy stempli był precyzyjnie przemyślanym projektem, mającym na celu za pomocą tekstu i obrazu spopularyzować aktualnie ważne dla emitenta treści. Dominującą tematyką była gloryfikacja władcy, państwa, religii, prezentacja idei politycznych, upamiętnienie ważnych wydarzeń, miejsc, postaci. Ograniczona wielkość krążka monety lub medalu zmu-szała do posługiwania się skrótowością i symboliką. Ideałem, do którego dążono, było zachowanie przejrzy-stości, czytelności (a niekiedy i dosłowności) przekazu, przy jednoczesnym bogactwie treściowym.

Gloryfikując panującego, a tym samym legitymizu-jąc podstawy jego władzy, realizowano ów ideał, za-zwyczaj poprzez ukazywanie kontekstu militarnego, którego centralnym punktem był władca – wojownik wraz z koniecznymi atrybutami zwycięskiego wodza, obrońcy wiary i państwa, strażnika nienaruszalności granic i dobrobytu obywateli. Ten sposób prezentacji monarchy doskonale ilustrują monety i medale Zyg-munta III Wazy, pozostające w ścisłym związku z ak-tualnymi wydarzeniami politycznymi i tendencjami artystycznymi doby manieryzmu i wczesnego baroku. Widać to zarówno na emisjach drobnych, jak i na mo-netach o wyższych nominałach – ortach, talarach, du-katach. Szczególnie reprezentatywnie i bogato, pod względem pojemności znaczeniowej podejmowanego tematu, jawią się złote monety Zygmunta III Wazy, które niejednokrotnie funkcjonalnie bardziej przypominają medale niż monety. Dotyczy to przede wszystkim wie-lokrotności dukatów, z których najbardziej kunsztowna i najbardziej znana jest studukatówka z 1621 r., wybita w mennicy bydgoskiej.

Jarosław Kozłowski

16.04.2016, godz. 12.30, Exploseum, ul. Alfreda Nobla – wernisaż, wstęp wolny

„a więc wojna!”Losy ludności cywilnej w latach 1939-1945

Ekspozycja ukazuje losy ludności cywilnej w czasie II wojny światowej. Wystawa przedstawia m.in. funkcjo-nowanie ludności polskiej w obozach przesiedleńczych. Zwiedzający będą mieli szansę poznać poruszające rela-cje, wspomnienia osób przetrzymywanych w obozach.

Antoni Michalak, Pobór cła na Brdzie w Bydgoszczy, 1929, olej na płótnie, repr. Wojciech Woźniak, wł. MOB

Obraz historyczny stanowił wystrój sali sesyjnej Rady Miejskiej w Byd-goszczy. Prezentowana na nim XV-wieczna scena rodzajowa podkreślała handlową rangę miasta nad Brdą i zamożność jej mieszkańców.


Replika marynarki używanej przez więźnia obozu przesiedleńczego w Smukale. W początkowym okresie istnienia placówki w celu identyfi-kacji używano numerów zawieszonych na szyi więźnia. Ewenementem wyróżniającym obóz w Smukale na tle innych było używanie jednego numeru dla całej rodziny. Cyfra po myślniku oznacza numer kolejny członka rodziny.

Relacje pochodzą z Fundacji Ośrodka KARTA oraz Domu Spotkań z Historią z Warszawy.

22.04.2016, godz. 18.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11 – wernisaż, wstęp wolny. Wystawa czynna do 31 lipca

„Kraj naszej wyobraźni… Wystawa malarstwa i rysunku Teofila Ociepki w 125. rocznicę urodzin artysty”

Ekspozycja prezentuje sylwetkę jednego z najcie-kawszych, obok Nikifora, polskich artystów malarzy tzw. naiwnych XX wieku – Teofila Ociepki. Jest to pierwsza retrospektywna wystawa twórczości tego wyjątkowego malarza w bydgoskim Muzeum, a druga (po 45 latach) w naszym mieście. Składa się z 38 ob-razów, 12 rysunków, 6 listów napisanych przez artystę oraz z czarno-białych zdjęć z lat 1960-1962 autorstwa Anny Chojnackiej. Dowiadujemy się z nich nie tylko, jak wyglądał Teofil Ociepka, ale w jakim otoczeniu żył, mieszkał, pracował i tworzył. 50 prac – obrazów i rysunków, prezentowanych w układzie chronologicz-nym – ilustruje 41 lat twórczości artysty. Najstarszy rysunek pochodzi z 1935 r. Najmłodsze prace to trzy rysunki z 1976 r. oraz obraz z 1975 r. Prezentowane pra-ce ilustrują kilka kręgów tematycznych poruszanych przez malarza. Składają się na nie prace niosące treści metafizyczne, mówiące o tajemnicy istnienia i poszu-kiwaniu prawdy; obrazy inspirowane wydarzeniami przytaczanymi w Biblii; kompozycje obrazujące świat baśni i legend śląskich oraz związane z realiami życia na Śląsku; dzieła przedstawiające wyobrażone życie na Saturnie; prace przedstawiające podszytą tajemni-czym nastrojem dżunglę; wizerunki, których genezą były osobiste przeżycia artysty, czy obrazy namalowa-ne na zamówienie.

Udostępnione na wystawie listy Teofila Ociepki doty-czą twórczości malarskiej artysty. Na monitorze usytu-owanym w przestrzeni wystawienniczej prezentowany jest film powstały w 1961 r. w Wytwórni Filmów Doku-mentalnych i Fabularnych w Warszawie. Na ekranie po-jawia się także animacja filmowa, inspirowana obrazami Ociepki.

Maria Flinik-Huryn

27 kwietnia o godz. 17 zapraszamy na kurator-skie oprowadzanie po wystawie „Kraj naszej wyobraźni… Wystawa malarstwa i rysunku Teo-fila Ociepki w 125. rocznicę urodzin artysty”. Pre-zentacji dokona jej autorka, kustosz Maria Flinik--Huryn. Wstęp wolny.

23.04.2016, godz. 12.00-14.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, wstęp wolny

„dzień Wolnej Sztuki 2016” Badania mówią, że zwiedzający muzea statystycznie

spędzają przed każdym dziełem sztuki 8 sekund. Dzień Wolnej Sztuki jest polską edycją międzynarodowej akcji muzealnej Slow Art Day. W Muzeum odbędzie się już po raz 6. Celem akcji jest pokazanie zwiedzającym, że muzea można zwiedzać powoli, a sztukę odbierać bez posiadania specjalistycznej wiedzy czy odpowiedniego wykształcenia. Każde dzieło niesie za sobą treść i pew-ną historię, którą można odkryć, zatrzymując się przy nim dłużej niż przeciętne 8 sekund.

O godz. 13 zapraszamy wszystkich chętnych na spo-tkanie, na którym będzie można podzielić się swoimi wrażeniami oraz dyskutować o zagadnieniach sztuki współczesnej. Nie obowiązują zapisy. Przez cały dzień wstęp do Muzeum będzie bezpłatny.

24.04.2016, godz. 12.00-15.00, Exploseum, ul. Alfreda Nobla – spotkanie, wstęp wolny

explo niedziela „a więc wojna!” Temat przewodni pierwszego w tym roku spotkania

skupiać się będzie wokół II wojny światowej i będzie nawiązywał do nowo otwartej ekspozycji „A więc wojna!”, którą tego dnia będzie można zwiedzić wraz z przewodnikiem.

28.04.2016, godz. 18.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 – wernisaż, wstęp wolny. Wystawa czynna do 5 czerwca

„Henryk Cześnik. Malarstwo”Henryk Cześnik jest jednym z najbardziej znanych

i cenionych polskich malarzy, od ponad 35 lat ak-tywnym na międzynarodowej scenie sztuki. Artysta tworzył i uczestniczył w setkach wystaw. Wykreował własny, bardzo osobisty, aczkolwiek uniwersalny i na-tychmiast rozpoznawalny język sztuki. Dla jednej grupy odbiorców jest to surrealna i dramatyczna wizja ota-czającego świata, inni zaś widzą w twórczości malarza niebywale przewrotne poczucie humoru i wspaniałą groteskę w odcieniu noir. Jako środek przekazu artysta wykorzystuje różnorakie materiały, maluje na płótnach i prześcieradłach.


28.04.2016, godz. 16.00, Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 – oprowadzanie dla osób z dysfunkcją wzroku, wstęp wolny

Oprowadzanie z audiodyskrypcją Oprowadzanie z audiodeskrypcją odbywać się bę-

dzie w każdy ostatni czwartek miesiąca o godz. 16. Pierwszą wystawą, z którą zapoznają się zwiedzający, będzie wystawa stała „Twórczość Leona Wyczółkow-skiego”, poświęcona patronowi muzeum.

29.04.2016, godz. 15.00, Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, wstęp wolny

Cykl „Piątki ze sztuką”Wykład dr. Mateusza Solińskiego pt. „Sztuka baroku”

Kurs, z uwagi na swój przekrojowy charakter, pole-camy szczególnie osobom, które chciałyby rozpocząć swoją przygodę z historią sztuki, bądź też usystematy-zować posiadane już wiadomości.

Wystawy czasowe: Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11

Wystawa posterowa „670. rocznica nadania praw miejskich Bydgoszczy”. Wystawa czynna od 17 kwietnia.Wystawa posterowa „Od kasztelanii do metropolii” 670. rocznica nadania praw miejskich Bydgoszczy. Wystawa czynna od 17 kwietnia.„Kraj naszej wyobraźni… Wystawa malarstwa i ry-sunku Teofila Ociepki w 125. rocznicę urodzin arty-sty”. Wystawa czynna do 31 lipca.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4„dzieje pieniądza. Średniowiecze”. Wystawa czynna do 3 kwietnia.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8„Od pomysłu do dzieła. Leon Wyczółkowski”. Wysta-wa czynna do 3 kwietnia.„Henryk Cześnik. Malarstwo”. Wystawa czynna do 5 czerwca.

Exploseum, ul. Alfreda Nobla„a więc wojna!” Losy ludności cywilnej w latach 1939-1945. Wystawa czynna do 31 sierpnia.

Wystawy stałe: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2

„na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów”.„W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośre-dniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic”.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4„Mennica bydgoska”.„Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość”.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8„Galeria Sztuki nowoczesnej”.

Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7„Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852-1936)”.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11„Od Starego rynku do placu Wolności. Spacer ulica-mi międzywojennej Bydgoszczy”.

Exploseum, ul. Alfreda Nobla„eXPLOSeUM – Centrum techniki wojennej daG Fa-brik Bromberg”.

inf. Natalia Szczerbińska

O b i e k t m i e s i ą c a

Jerzy Nowosielski, Pejzaż z tramwajem, 1964, tempera, płótno

Jerzy nowosielski (1923-2011) twórca obrazów sztalugowych i polichromii, rysownik, scenograf, autor tekstów teoretycznych poświęconych malar-stwu nowoczesnemu i ikonie.

Artysta po ukończeniu Akademii Sztuk Pięknych przeprowadził się z żoną do Łodzi. Wówczas zaczął malować pejzaże tego przemysłowego miasta. Nie porzucił tego tematu również po latach, kiedy wró-cił do Krakowa w 1962 roku. Ze swojego mieszkania przy ulicy Lubicz obserwował tramwaje, pociągi, to-rowiska, uwieczniając je na swoich płótnach.

Ten typ przedstawienia można nazwać pejzażem topograficznym. Wysoko umieszczony horyzont, ograniczenie głębi w zasadzie do jednego planu, schematyczne przedstawienie dróg i lapidarne za-znaczenie architektury miasta, nasuwają skojarzenia z mapami. W tak ukazanych osadach rzadko znajdu-je się miejsce dla ich mieszkańców.

Artysta używa dwóch różnych perspektyw: zie-mia jest widziana z lotu ptaka (stąd wysoki horyzont i sposób przedstawiania dróg), natomiast architek-tura malowana jest tak, jakby obserwator stał na wprost fasady każdego budynku. Można założyć, że to swobodne podejście do zasad optyki w dużym stopniu wynika ze zdobyczy kubizmu. Uwzględnio-ne zostają dwie pozycje widza względem przedsta-wianych obiektów – wewnętrzna i zewnętrzna.

Rozwiązanie tego typu powszechnie stosowane było w malarstwie ikonowym. Wynikająca z tego za-biegu deformacja ma służyć wyrażeniu subiektyw-nej postawy malarza wobec rzeczywistości.

Obraz „Pejzaż z tramwajem” można oglądać w Galerii Sztuki Nowoczesnej na wystawie stałej.

Monika Kosteczko-Grajek


Galeria Miejska bwa 11.04.2016, godz. 17.00 – otwarcie wystawy,

wystawa czynna do 1.05.2016Honorowa nagroda SarP 2015. Wystawa dorobku architektonicznego andrzeja Bulandy i Włodzimierza MuchyPodczas wernisażu odbędzie się wykład „Odkrywanie przeszłości dla przyszłości”

Prezentowana wystawa składa się z dwóch części. Główną stanowią materiały zgromadzone na wystawę „20×20” prezentowaną na XX-leciu pracowni BiM. Są one uzupełnione o realizacje i projekty powstałe po 2011 roku.

nie udało. To też pretekst do olbrzymiej pracy porząd-kującej i systematyzującej te wszystkie lata, godziny spędzone w archiwach, na serwerach i odgrzebywanie z pamięci często niepozornych szczegółów, które skła-dają się na obraz naszej działalności”.

Andrzej Bulanda, Włodzimierz Mucha

15.04.2016, godz. 18.00 – otwarcie wystawySynTeza SzTUK 2016

Międzynarodowa wystawa interdyscyplinarna reali-zowana przy współpracy z Zakładem Wzornictwa UTP w Bydgoszczy.

A. Bulanda, W. Mucha, Rozbudowa i modernizacja biblioteki publicznej miasta Warszawa, fot. Wojciech Kryński

Andrzej Bulanda i Włodzimierz Mucha

Xiao Qiang Hou (Chiny) – grand prix

„Jubileuszowa, 50. edycja Honorowej Nagrody SARP przypada na 25-lecie naszej wspólnej działalności za-wodowej. Podobnie jak wcześniejsze XX-lecie naszej pracowni, które obchodziliśmy w 2011 roku, jest to na-turalny i dobry czas na podsumowanie dokonań, chwilę refleksji nad tym, co było dobre i wartościowe, a co się

Wystawa czynna do 3.04.2016Międzynarodowy Salon Karykatury antywojennej Kragujevac 2015

Pokonkursowa wystawa XVIII Międzynarodowego Salonu Karykatury Antywojennej „Kragujevac 2015”. Możemy zobaczyć kilkadziesiąt prac potępiających wojnę i jednocześnie ukazujących zagrożenie jej de-strukcyjnym charakterem dla ludzi i planety. Rysownicy z determinacją śmieją się, oceniają i ukazują absurdy wojny.

Galeria Miejska bwa Galeria Brda wystawa czynna do 12.05.2016

Sławomir Jasieniecki. Malarstwo„W swoim malarstwie staram się podążać drogą

surrealistów. W akcie twórczym towarzyszy mi zacie-kawienie odmiennymi stanami świadomości ludzi umy-


Sławomir Jasieniecki, Genesis

słowo chorych, poszukiwanie czynnika zamiennego, który pozwoliłby mi na przeżywanie podobnych irra-cjonalnych wrażeń. Obrazy tu zgromadzone są efektem eksperymentu – automatycznego zapisu mojej wizji pozbawionych logiki i sensu zdań pojawiających się

w umyśle, bez troski o jakikolwiek określony efekt for-malny czy spójność myśli. Wszystkie zabiegi, skupione w poszczególnych kompozycjach, mają na celu nasu-wać odbiorcy fantastykę sennych zwidów, przeżyć, za-gadkowości. Tworzą reminiscencję bodźców zewnętrz-nych i, co najistotniejsze, wewnętrznych. Spontaniczny, automatyczny zapis stanów psychicznych połączony z wykorzystaniem technik collage’u i drippingu oraz in-spiracja taszyzmem, wszystkie łącznie tworzą polemikę z surrealizmem i malarstwem gestu. W ten sposób po-wstaje symulacja napięcia, grozy, eksplozji i odwiecznej walki przeciwieństw”.

Sławomir Jasieniecki

Bydgoska akademia Sztuki – wykłady 6.04.2016, godz. 18.00, wstęp wolny

Lena Wicherkiewicz, Aspekty cielesności w najnow-szej sztuce polskiej.

20.04.2016, godz. 18.00, wstęp wolnyanna Kroplewska-Gajewska, Rola znaku – symbolu w malarstwie XX wieku.

inf. Danuta Pałys

Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek

1.04.2016, piątek, godz. 18.00 – wernisaż, wystawa czynna do 23 kwietnia

ambasadada Papierowe sny (wystawa kolaży)

To nie jest primaaprilisowy żart, choć atmosfera ironii i zabawy towarzyszyła działalności dadaistów, którzy stosowali w swojej twórczości technikę kolażu i foto-montażu. Właśnie kolaże staną się tematem kwietnio-wej wystawy. Zostaną zaprezentowane prace twórcy działającego pod pseudonimem: ambasaDaDa – autora ponad 800 kolaży tworzonych metodą tradycyjną, po-legającą na łączeniu odległych wątków i światów oraz wykorzystywaniu w pracach rozmaitych przedmiotów pochodzących z codziennego otoczenia twórcy.

ambasaDaDa, ToPoGRaFia SNóW 2, kolaż

ambasadada – ur. w 1978 r. Absolwent studiów magi-sterskich UŚ w Katowicach na kierunku filozofia. Pasjo-nat sztuki dadaistycznej i surrealistycznej, dla którego technika kolażu jest od 12 lat najlepszym środkiem eks-presji oraz pasją, bez której nie wyobraża sobie życia. Pozostaje wierny tradycyjnym środkom, tworząc przy użyciu nożyc, kleju i papierowych elementów. Dotych-czas wystawiał swoje prace w Wyższej Szkole Bankowej w Bydgoszczy (2014) oraz bydgoskiej Klubokawiarni 1138 (2014), gdzie prowadził warsztaty oraz prezenta-cje mające na celu przybliżenie uczestnikom techniki kolażu. W 2015 r. uczestniczył w Festiwalu Spotkania nieprzypadkowe: „Oko nigdy nie śpi”, skupiającym pol-skich oraz zagranicznych artystów i autorów zainspiro-wanych surrealizmem. Ponadto kolaże jego autorstwa zostały opublikowane w kilku numerach czasopisma „Fabularie”, a swoje prace wystawia także na Aukcjach Młodej Sztuki w bydgoskiej Galerii Next.

inf. Elżbieta Kantorek


Wojewódzka i Miejska Biblioteka PublicznaGodzinami o książkach – dyskusyjne Kluby Książki w WiMBP.

14 Dyskusyjnych Klubów Książki działa w filiach Wo-jewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej. Szczegóły dotyczące ich działalności publikowane są na stronie dkk.wimbp.man.bydgoszcz.pl. Realizowany przez WiMBP przy wsparciu finansowym Instytutu Książki program DKK obejmuje także spotkania autorskie.

6.04.2016, godz. 12.00, Filia nr 13 dla dzieci i młodzieży WiMBP, ul. Połczyńska 3

Warsztaty plastyczno-literackie „Portretujemy bohaterów cyklu o cioci Jadzi” poprowadzi Eliza Piotrowska – autorka i ilustratorka książek dla dzieci, m.in. Ciocia Jadzia, Ciocia Jadzia. Szkoła, Ciocia Jadzia w Rzymie, Franek, Hela, Bobas i koń trojański, Bajka o cza-sie, To miasto nazywa się Rzym, tłumaczka języka wło-skiego oraz krytyk sztuki. Ukończyła historię sztuki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz na rzymskiej uczelni Università La Sapienza. Jest pra-cownikiem Muzeum Narodowego w Poznaniu. Współ-pracuje z czasopismami dla dzieci „Miś” i „Świerszczyk” oraz z czasopismem poświęconym literaturze dla dzieci pt. „Ryms”. Kontakt: 52 342 82 24.

Literkami”. Twórca słuchowisk radiowych, autor scena-riuszy programów oraz seriali telewizyjnych. Laureat licznych nagród i wyróżnień. Kontakt: 52 348 52 25.

8.04.2016, godz. 11.30, Oddział dla dzieci Filii nr 15 WiMBP, ul. Brzęczkowskiego 2

Spotkanie autorskie z Grzegorzem Kasdep-kem – autorem best-sellerowych książek dla dzieci, m.in.: Kacperiada, Niesforny alfabet, Bon czy ton. Savoir-vivre dla dzieci, Ostrożnie, Co to znaczy, cykl książek o Kubie i Bu-bie, cykl o detektywie Pozytywce. Wieloletni re-daktor naczelny magazy-nu „Świerszczyk”. Współ-pracował z „Ciuchcią”, „Komiksowo” i „Wesołymi Fot. Kuba Ceran

19.04.2016, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa

Spotkanie z Piotrem Strzeżyszem – podróżnikiem, od ponad 20 lat realizującym dziecięce marzenie o włó-czeniu się po świecie z rowerem. Ukończył kilka szkół, studiował na kilku kierunkach, pracował w różnych miejscach, m.in. na budowie, w bibliotece, opiekował się niepełnosprawnymi, nauczał w wielu szkołach, od lat zwiedza świata na rowerze, łącząc pasję podróżowa-nia z fotografowaniem i pisaniem. Odwiedził kilkadzie-siąt krajów na pięciu kontynentach. Za swoje zimowe rowerowe podróże przez Himalaje i Andy został dwu-krotnie wyróżniony Kolosem – prestiżową nagrodą po-dróżniczą. Autor książek Campa w sakwach (2011), Ma-karon w sakwach (2012) i Powidoki (2014), wyróżnione Nagrodą Magellana oraz Bursztynowym Motylem dla najlepszej książki podróżniczej 2014 r. Bydgoskie spo-tkanie połączone będzie z promocją najnowszej książki pt. Sen powrotu, powstałej na kanwie podróży z USA do Patagonii. Wstęp za okazaniem wejściówek (do odbioru od 12.04.2016, godz. 16.00 w Wypożyczalni Biblioteki Głównej, Stary Rynek 24 – pierwszeństwo mają człon-kowie Dyskusyjnych Klubów Książki).

inf. Lucyna Partyka

7, 14, 21, 28 kwietnia 2016 (czwartki), godz. 18.00, Biblioteka Główna – Strych, Stary Rynek 24. Wstęp wolny.

Projektor – filmy na strychuTo nie kino, nie klub filmowy, nieregularnie albo cy-

klicznie. Na strychu biblioteki prócz ciekawych filmów czekać będą na Was leżaki i wygodne pufy. W sercu miasta, za darmo. Zapraszamy na seanse w ramach cy-klu Projektor. Każdego miesiąca zaprezentujemy nowy zestaw filmów, wśród nich absolutne klasyki i obrazy mniej popularne, te ambitne i zupełnie rozrywkowe. Szczegóły na: biblioteka.bydgoszcz.pl.

W kwietniu tematem przewodnim filmów będzie rok 1990.


6, 13, 20, 27 kwietnia 2016 (środy)deutsch mit Spaß – klub konwersacyjny

Kluby konwersacyjne – wzorem innych miast do WiMBP w Bydgoszczy zawitały kluby konwersacyjne. Raz w tygodniu w bibliotece spotyka się grupa pasjonatów, by porozmawiać w obcym języku z ludźmi innych kultur i ciekawych zainteresowań. Jest to doskonała okazja, aby sprawdzić swoje możliwości lingwistyczne i podszlifo-wać język obcy w czasie nieformalnych rozmów, gier, zabaw i innych aktywności. W ramach klubu konwer-sacyjnego Deutsch mit Spaß w bibliotece spotykają się otwarte i pozytywnie nastawione osoby, które chcą się sprawdzić i swobodnie rozmawiać w języku obcym.

5, 22 i 30 kwietnia 2016, Biblioteka Główna, Stary Rynek 24 (Strych)

Poszerzenie pola dźwięku. Koncerty na strychu – cykl muzyczny

Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich Oddział w Bydgoszczy oraz Wojewódzka i Miejska Biblio-teka Publiczna im. dr. Witolda Bełzy zapraszają na cykl wydarzeń w ramach przedsięwzięcia zatytu-łowanego Poszerzenie pola dźwięku. Koncerty na strychu.

To nowa inicjatywa, która odpowiada na potrzebę utworzenia małej sceny alternatywnej w Bydgoszczy. Na kameralnym poddaszu Biblioteki Głównej zagosz-czą muzycy nietuzinkowi, wyróżniający się wysokim poziomem artystycznym i ukształtowanym oryginal-nym językiem muzycznym. Strych, gdzie odbędą się wszystkie wydarzenia cyklu, urzeka niepowtarzalnym klimatem i wyjątkowym brzmieniem. Wstęp na wszyst-kie zdarzenia jest bezpłatny.

Program na kwiecień przedstawia się następująco: – 5.04. – Marcin dymiter („Tracklista”, wykład + DJ set) – 22.04. – anna zielińska / rafał Iwański / Woj-

ciech Jachna – 30.04. – rafał Kołacki deaFZadanie dofinansowane przez miasto Bydgoszcz.

kontakt: Marcin Karnowski

Wybrane zajęcia edukacyjne w kwietniu: 4.04.2016, godz. 15.30, WiMBP

(Filia nr 1 dla dzieci i młodzieży ul. Powstańców Wielkopolskich 26)W świecie baśni H.Ch. andersena – zajęcia czytelnicze.

7.04.2016, godz. 11.30, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Broniewskiego 1)

Czarowne baśnie – inscenizacja baśni dla dzieci z oka-zji Międzynarodowego Dnia Książki dla Dzieci.

11.04.2016, godz. 9.30, WiMBP (Filia nr 15 dla dzieci i młodzieży ul. Gawędy 1)

Cudze chwalicie, swego nie znacie – powiatowy konkurs recytatorski.

12.04.2016, godz. 10.00, WiMBP (Filia nr 5 dla dorosłych ul. Pomorska 80-86)

Moja przyjaciółka książka. Poznajemy budowę i funk-cje książki – zajęcia edukacyjne dla dzieci.

19.04.2016, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 33)

Mucha, która nosi muchę, czyli kilka słów o niezwykłych wyczynach muchy Fefe – zajęcia z twórczego myślenia na podstawie książki M. Galewskiej-Kustry pt. „z mu-chą na luzie ćwiczymy buzię”.

19.04.2016, godz. 13.00, WiMBP (Filia nr 21 dla dorosłych ul. M. Skłodowskiej-Curie 33a)

Bydgoszcz słowem malowana – uczniowie Gimna-zjum nr 9 zaprezentują fragmenty poezji i prozy byd-goskich twórców.

21.04.2016, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 24 dla doro-słych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Pielęgniarska 17)

Wieczór literacki poświęcony twórczości bydgo-skiego pisarza J. Sulimy-Kamińskiego.

28.04.2016, godz. 18.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci ul. Dworcowa 49)

Bydgoszcz, Bytów, Łeba MOJe MIaSTa – wernisaż ob-razów Krzysztofa Kloskowskiego, czytelnika biblio-teki. Wystawa trwać będzie do 30.05.2016.

towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego 5.04.2016, wtorek, godz. 17.00,

sala koncertowa ul. Skargi 7, wstęp wolnyKoncert primaaprilisowy w wykonaniu Koła Arty-styczno-Naukowego Wokalistów Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy.

26.04.2016, wtorek, godz. 17.00, sala kameralna FP, ul. Szwalbego 6

Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego w Byd-goszczy zaprasza wszystkich swoich członków na WaL-ne zeBranIe Sprawozdawczo-Wyborcze. Obecność obowiązkowa.

27.04.2016, środa, godz. 18.00, Pałac Mostowskich, Ostromecko, ul. Bydgoska 9, wstęp wolny

Stowarzyszenie Andrzeja Szwalbego Dziedzictwo i Miejskie Centrum Kultury zapraszają na VII COLLO-QUIUM OSTrOMeCKIe. Gościem spotkania będzie pani Maria Błaszczak, wieloletnia współpracowniczka Andrzeja Szwalbego.

inf. Agata Szpadzińska


6.04.2016, środa, godz. 13.00 Masterclass ze studentami AM w BydgoszczySzabolcs esztényi

6.04.2016, środa, godz. 19.30 KONCERTSzabolcs esztényi „Sfery” – muzyka kreowana

5.04.2016, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Koncert kompozytorski w ramach Ogólnopolskiej Konferencji naukowej Fenomen Nowowiejskiego

Pedagodzy, goście, studenci AM w Bydgoszczy.

Ogólnopolska Konferencja naukowa Fenomen Nowowiejskiego

5-7 kwietnia 2016, Aula Akademii Muzycznej, ul. Słowackiego 7, wstęp wolnyPracownia Kultury Muzycznej Pomorza i Kujaw i Folk-lorystyki AM w Bydgoszczyad. dr aleksandra Kłaput-Wiśniewska – kierownictwo naukowe

Celem przedsięwzięcia jest stworzenie forum prezen-tacji i wymiany wyników badań źródłowych, prac na-ukowych, działań artystycznych i popularyzatorskich poświęconych twórcy Roty. Zaproszeni do udziału mu-zykolodzy, historycy, bibliologowie, a także instrumen-taliści, dyrygenci i pedagodzy podjęli się rozważenia wielu różnych zagadnień dotyczących problemów ży-cia i twórczości tego ciągle jeszcze mało obecnego we współczesnej kulturze kompozytora.

14.04.2016, czwartek, godz. 19.00, Sala Koncertowa, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CXIX Koncert organowyUrszula Jasiecka-Bury – organyKatarzyna Bąkowska – skrzypceJoanna Czapińska-Wróblewska – fortepian

17.04.2016, niedziela, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa, ul. Staszica 3. Bilety w cenie 7 zł (dla dorosłych) i 5 zł (dla dzieci) można nabywać pół godziny przed każdą audycją

CLXXX Poranek muzyczny dla dzieci z rodzicami

Kle, kle boćku

17.04.2016, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku. Bilety w cenie 10 zł można nabywać pół godziny przed koncertem

akademia w pałacuHanna Michalak – sopranMaria Murawska – fortepianw programie: mazurki, walce, pieśni F. Chopina

Akademia Muzyczna w Bydgoszczy

II Międzynarodowe Seminarium Fortepianowe Muzyki Współczesnej Wykonawstwo muzyczne a improwizacjaSala Koncertowa AM, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

4.04.2016, poniedziałek, godz. 17.00 WYKŁAD/RECITALFrancisco escoda Patrón (Hiszpania)Muzyka hiszpańska drugiej połowy XX wieku. Tradycja i współczesność

4.04.2016, poniedziałek, godz. 19.30 WYKŁAD/RECITAL Jan Bartoš, Jan Stary (Czechy)Miloslav Kabeláč – pomiędzy dwoma reżimami totali-taryzmu

5.04.2016, wtorek, godz. 13.00 Masterclass ze studentami AM w Bydgoszczyzygmunt Krauze (Polska)

5.04.2016, wtorek, godz. 17.00 WYKŁAD/RECITALaura Go (Australia)Fińscy mistrzowie muzyki fortepianowej XX wieku

5.04.2016, wtorek, godz. 19.30 WYKŁAD/RECITALzygmunt Krauze Pianista – wolny artysta

6.04.2016, środa, godz. 11.00 WYKŁADSzabolcs esztényi (Węgry/Polska)Formowanie elementu improwizacji w świetle języka muzycznego


19.04.2016, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa, ul. Staszica 3, wstęp wolny

Prof. Jerzy Godziszewski in memoriamPedagodzy i studenci AM w Bydgoszczy.

20.04.2016, środa, godz. 19.00, Katedra Bydgoska, ul. Farna 2, wstęp wolny

Koncert w ramach Ogólnopolskiego Seminarium Polscy Kompozytorzy Muzyki Chóralnej – Marek Jasiński

Chór Kameralny aM w BydgoszczyMagdalena Filipska – dyrygentw programie: psalmy Marka Jasińskiego

20-21 kwietnia 2016, Aula AM, ul. Słowackiego 7, wstęp wolny

Ogólnopolskie seminarium Polscy kompozytorzy muzyki chóralnej – Marek Jasiński

Katedra Chóralistyki i Edukacji Muzycznej AM w Byd-goszczyJanusz Stanecki – kierownictwo naukowe

24.04.2016, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

akademia dzieciomPióreczko

24.04.2016, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotun-dowa Pałacu w Lubostroniu. Bilety w cenie 10 zł można nabywać pół godziny przed koncertem

CLXIV Koncert PałacowyWiesława ronowska – fortepianw programie: Modest Musorgski – Obrazki z wystawy; George Gershwin – Błękitna Rapsodia – opracowanie na fortepian solo.

25.04.2016, poniedziałek, godz. 18.00 27.04.2016, środa, godz. 18.00, Opera Nova,

Sala Kameralna. Bilety do nabycia w operzeW.a. Mozart – Wesele FigaraIX Międzynarodowe Operowe Forum Młodychw ramach XXIII Bydgoskiego Festiwalu Operowego

Katedra Wokalistyki AM w Bydgoszczydr hab. Małgorzata Grela, prof. nadzw. – kierownictwo programowe

29.04.2016, piątek, godz. 18.00, Sala Kameralna Opery Nova. Bilety do nabycia w Operze Nova

Musical storyAkademia Muzyczna im. S. Moniuszki w Gdańsku

30.04.2016 – 2.05.2016, Sala Koncertowa AM, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

Kurs mistrzowskiJanusz Monarcha (Wiedeń)

inf. Anna Cudo

670 lat praw miejskich Bydgoszczy w oczach historyków21 kwietnia w godzinach 10.00-15.00 odbędzie się w Bibliotece Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego przy ul. Karo-la Szymanowskiego 3 konferencja popularnonaukowa pt. „Bydgoszcz przez wieki. dzieje mieszkańców”.Organizatorami są: Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Bydgoszczy, Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych UKW, Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, Towarzystwo Inicjatyw Kultural-nych, Biblioteka Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Urząd Miasta Bydgoszczy.

Bydgoszcz przez wieki. Dzieje mieszkańców

P L A N W Y K Ł A D ó W :prof. dr hab. Tomasz Nowakowski: Historyczna Bydgoszczdr hab. prof. UKW Sławomir Kamosiński: Gospodarcza Bydgoszczdr Aleksandra Kłaput-Wiśniewska: Kulturalna Bydgoszczmgr inż. Edward Małachowski: Od szkoły realnej do uniwersytetuprof. dr hab. Zbigniew Zyglewski: Bydgoszcz, miasto nad wodądr Stefan Pastuszewski: Wyznaniowa Bydgoszczprof. dr hab. Albert Kotowski i dr Sławomir Sadowski: Wojskowa Bydgoszczmgr Barbara Chojnacka: Artystyczna Bydgoszczdr Wojciech Ślusarczyk: Medyczna Bydgoszczprof. dr hab. Włodzimierz Jastrzębski: Sportowa Bydgoszczdr Marek Jeleniewski: Medialna Bydgoszczdr Aldona Chlewicka, Wspomnienia i pamiątki mieszkańców Bydgoszczy

Organizatorzy zapraszają na konferencję wszystkich, którzy chcą zgłębić histo-rię naszego miasta.


Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

Maciej Krzyżan, fot. Jacek Soliński

3.06.2016, godz. 11.00, Salon Hoffman, plac Kościeleckich 6

„na cześć Kazimierza Hoffmana” – nowa inicjatywa KPCK

W czerwcu – miesiącu urodzin poety – KPCK inicju-je cykliczną, coroczną imprezę poetycką na cześć pa-trona. Do udziału zapraszamy młodzież licealną oraz dorosłych miłośników poezji. Udział będzie polegał na prezentacji jednego z 15 wybranych przez orga-nizatora utworów Kazimierza Hoffmana oraz dwóch utworów autorskich. Prezentacja obejmuje recytację (wiersz lub fragment prozy) oraz poezję śpiewaną (wykonawcy może towarzyszyć mały zespół muzycz-ny liczący do trzech osób). Możliwa jest trzecia forma – propozycja oparta na collage’u tekstów lub łącząca słowo ze śpiewem, dźwiękiem, rekwizytem, ruchem scenicznym. Czas takiej prezentacji nie może prze-kroczyć 10 min. Prezentacje oceni jury, które przyzna cenne nagrody. W kwietniu na stronie KPCK zamiesz-czony zostanie regulamin uczestnictwa w imprezie. Zgłoszenia prosimy nadsyłać na: [email protected] do 15 maja.

Jednocześnie ogłaszamy konkurs na nazwę organi-zowanej imprezy. Propozycje prosimy przysyłać pocztą tradycyjną, elektroniczną lub dostarczać osobiście do siedziby KPCK. Dla twórcy nazwy, która zostanie zaak-ceptowana przez organizatora, przewidziana jest atrak-cyjna nagroda.

20.04.2016, środa, godz. 17.30, Salon Hoffman, plac Kościeleckich 6

III Spotkanie z Historią u Hoffmana: rzemiosło i sztuka: bydgoskie pionierki fotografii zawodowej

Spotkanie wypełni wykład o kilkunastu zawodo-wych fotografkach, działających w Bydgoszczy od schyłku XIX do połowy XX stulecia, kobietach cieka-wych, ale niemal zupełnie zapomnianych, o nienapi-sanej dotąd historii. Z mroków niepamięci wydobyła je Katarzyna Gębarowska z bydgoskiej Pracowni Fo-tografii Artystycznej „Farbiarnia”, która podzieli się z nami wynikami własnych, szeroko zakrojonych ba-dań, prowadzonych w ramach stypendium Urzędu Miasta Bydgoszczy. Wykład urozmaicą reprodukcje fotografii z dawnych lat.

22.04.2016, piątek, godz. 18.00, Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej KPCK, plac Kościeleckich 6, Salon Hoffman

Historia i proces tworzenia tkaniny dwuosnowowej

Wykład i prezentacja mgr Kingi Turskej-Skowronek z Muzeum Etnograficznego im. Marii Znamierowskiej--Prufferowej w Toruniu.

od 11 marca do 27 maja 2016OSIeM KOBIeT + 2, wystawa tkaniny dwuosnowowej z Podlasia

Osiem kobiet, a właściwie to 10, bo w trakcie naszej podróży po Podlasiu dołączyły jeszcze dwie. Marta Bła-huszewska-Wysocka, Helena Gołko, Lucyna Kędzierska, Alicja Kochanowska, Filomena Krupowicz, Kazimiera Makowska, Teresa Pryzmont, Danuta Radulska, Ber-narda Rość, Ludgarda Sieńko – to bohaterki wystawy. Tworzą dywany dwuosnowowe jedno z najciekawszych i dzięki nim ciągle żywych zjawisk polskiej sztuki ludo-wej. Na ścianach naszej galerii wiszą wełniane tkaniny, zachwycają swoją urodą. Ale jak powstają? Jaka jest długa i żmudna droga od strzyżenia owiec do gotowe-go dzieła sztuki ? Większość tej drogi tkaczki przebywa-ją samotnie, przędą, barwią włóczkę, układają wzory i tkają, tygodniami, czasem miesiącami.

Katarzyna Wolska

28.04.2016, czwartek, godz. 17.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6

Spotkanie autorskie z Maciejem Krzyżanemw ramach Klubu Poetycko-Wydawniczego „arkona”

Maciej Krzyżan – poeta, archiwista w Archiwum Pro-gramowym TVP w Poznaniu. Urodził się w Namysło-wie, z którego wyjechał wraz z rodzicami do Kłecka, gdzie spędził najszczęśliwsze lata dzieciństwa. Od 1978 mieszka w Gnieźnie. Jest absolwentem filologii polskiej UAM. Wiersze drukował m.in. w „Czasie Kultury”, „Topo-sie”, „Odrze” i „Zeszytach Poetyckich”. Zadebiutował na IV Piastowskim Lecie Poezji (1982), wygrywając Turniej Jednego Wiersza. Współzałożyciel i członek Poetyc-kiej Grupy Efektystów, powstałej w 1981 r. w Gnieźnie, a działającej do 1986 r. w Poznaniu. Zajmuje się również współczesną poezją – omawiał m.in. twórczość Krzysz-tofa Szymoniaka. Od 2015 r. jest członkiem Stowarzy-szenia Pisarzy Polskich. Opublikował pięć zbiorów wier-szy: „Okruchy” (2008), „Tymczasem wracam do swoich” (2011), „In tempus praesens” (2013), „Rekolekcje, czyli zapiski z trzeciego piętra” (2013) oraz „Poezja (nie)her-metyczna i podobne rytmy, czyli idąc dalej” (2015).

inf. Krystyna Wulert

kwiecień 2016 | | 39 luty 2016 | | 39

Muzeum Wodociągów, Galeria Wieży Ciśnień 6.04.2016, godz. 18.00, ul. Filarecka 1 – wernisaż

razem… ale osobnoW jednym miejscu i czasie swoje wystawy otworzą

dr hab. prof. Jarosław Sankowski i dr hab. prof. Dorota Jajko-Sankowska. Wystawa każdego z twórców to nie-zależna całość, inna technika i odrębne wydarzenie artystyczne – połączone wyjątkową scenerią Galerii Wieży Ciśnień Muzeum Wodociągów.

„zaTrzyMane”To tytuł wystawy fotograficznej doroty Jajko-San-

kowskiej. Jest to pierwsza wystawa prac fotograficznych artystki, która dotąd była znana z obrazów wykonywa-nych w technice pasteli. Autorka ma w swoim dorobku 16 wystaw indywidualnych i udział w wielu wystawach zbiorowych. Wystawa, którą zobaczymy w Wieży Ciśnień, prezentuje w większości prace o wymiarach 100×70 cm.

Jajko-Sankowska urodziła się w 1968 r. w Brzozowie, jest absolwentką PLSP w Miejscu Piastowym; studia ukończyła na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toru-niu. Zdobyła dyplom z wyróżnieniem w zakresie grafiki w pracowni prof. B. Przybylińskiego oraz aneks malarski w pracowni malarstwa i rysunku prof. W. Sadleya w Insty-tucie Wychowania Plastycznego Wyższej Szkoły Peda-gogicznej w Olsztynie. Tu w roku akademickim 1994/95 pracowała jako asystent. W latach 1996-99 pełniła funk-cję prezesa zarządu okręgu ZPAP w Olsztynie. Doktorat w dziedzinie sztuki, specjalność: malarstwo, w Akade-mii Sztuk Pięknych we Wrocławiu uzyskała w 1999 r. W tym czasie była adiunktem w Katedrze Sztuk Pięknych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie w Pracowni Rysunku i Malarstwa. Habilitację uzyskała w 2009 r. na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Obecnie pracuje na stanowisku adiunkta w Instytucie Sztuk Pięknych Uniwersytetu Rzeszowskiego.

inf. Mirosława Chabowska

Jarosław Sankowski, Cita, 2008, akryl, karton, styropian, 100×180 cm

Dorota Jajko-Sankowska, fotografia

„OBrazy arCHITeKTOnICzne” To tytuł wystawy malarskiej Jarosława Sankow-

skiego, który uprawia także rysunek i grafikę projek-tową. Autor jest twórcą cykli rysunkowych i malarskich o tematyce architektonicznej. Impulsem dla tej twórczo-ści są obserwacje prowadzone we wnętrzach i otwartej przestrzeni miejskiej. Twórczą inspirację autor czerpie także z analiz rycin i projektów architektonicznych o re-nesansowym i XVIII-wiecznym rodowodzie. Sankowski ma na swoim koncie 25 wystaw indywidualnych oraz udział w kilkudziesięciu wystawach zbiorowych w kraju i za granicą. Należy do ZPAP.

Urodził się w 1962 r. w Bydgoszczy. Po nauce w byd-goskim Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych rozpo-czął studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycz-nych w Gdańsku na Wydziale Architektury i Wzornictwa Przemysłowego, następnie na Wydziale Malarstwa i Gra-fiki. W 1987 r. otrzymał dyplom w pracowni prof. Jerzego Zabłockiego z zakresu malarstwa.

W 2007 r. uzyskał doktorat na ASP we Wrocławiu, a w 2014 stopień doktora habilitowanego na ASP w Ka-towicach. Obecnie jest profesorem Wydziału Sztuki Uniwersytetu Rzeszowskiego; prowadzi zajęcia z rysun-ku i malarstwa.


Biblioteka Główna UKW

6.04.2016, godz. 18.00, Biblioteka UKW, wystawa czynna do 13 maja

Spotkanie z cyklu „W bibliotece o sztuce”Otwarcie wystawy malarstwa danuty Marii Więckowskiej „W stronę bieli”Sylwetkę i twórczość artystki przedstawi elżbieta Kantorek

danuta Maria Więckowska ukończyła studia na Wy-dziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Dyplom uzyska-ła w 1969 r. Członek ZPAP od 1970 r. W latach 1970-73 prowadziła Galerię S w Małym Salonie Sztuki w Byd-goszczy. Od 1973 r. poświęciła się pracy pedagogicznej i jako nauczycielka wychowania artystycznego spośród swoich uczniów przygotowała wielu kandydatów do szkół plastycznych. W 1986 r. ukończyła studia pody-plomowe z grafiki na Podyplomowym Studium Wy-chowania Plastycznego UL w Lublinie. Swoją twórczość prezentowała na wystawach indywidualnych, środowi-skowych, ogólnopolskich i zagranicznych. Liczne prace artystki znajdują się w zbiorach prywatnych w kraju i za granicą. Na wystawie prezentuje prace z ostatnich 20 lat swojej twórczości: pejzaże i abstrakcje z cyklu „Zerwane struny”.

8.04.2016, godz. 11.00, Biblioteka UKW, ul. Szymanowskiego 3

Uroczystość upamiętniająca dr. Henryka Filipowicza-dubowika, założyciela i wieloletniego dyrektora Biblioteki UKW

W programie m.in.: – Sesja okolicznościowa, – Odsłonięcie tablicy pamiątkowej i nadanie Sali

Zbiorów Specjalnych imienia dr. Henryka Filipowi-cza-Dubowika,

– Koncert w wykonaniu Duetu Vioval w składzie: Valerijs Ivanovs – skrzypce, Larisa Strelita-Strele – wiolonczela,

– Spotkanie wspomnieniowe z udziałem przedsta-wicieli instytucji kultury i społeczności akademic-kiej, współpracowników i wychowanków.

Uroczystości towarzyszyć będą dwie wystawy: „Najcen-niejsze zbiory specjalne Biblioteki UKW” oraz „Wystawa publikacji TMWiZW”.

dr Henryk Filipowicz-dubowik – założyciel i wielo-letni dyrektor Biblio-teki UKW, twórca i ba-dacz bogatej kolekcji zbiorów specjalnych, historyk książki, litera-turoznawca. Nauczyciel akademicki, autor wielu podręczników i publika-cji naukowych. Współ-twórca i wieloletni wi-ceprezes Bydgoskiego Oddziału Towarzystwa Miłośników Wilna i Zie-mi Wileńskiej. Zasłużo-ny wydawca i redaktor książek poświęconych Wileńszczyźnie.

12.04.2016, godz. 18.00, Biblioteka UKW Spotkanie poetyckie z Mariuszem Stoppelem

Mariusz Stoppel (ur. 1968 r.) – polski szachista, trener i sędzia szachowy, z wykształcenia polonista, z zamiłowania poeta. Jest laureatem wielu konkursów poetyckich, zwyciężył m.in. w IV Ogólnopolskim Kon-kursie Poetyckim „O Kujawską Lirę” (Inowrocław 2001), w Drugim Agonie Poetyckim „O Wieniec Akantu” (Byd-goszcz 2002) i w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim „Klucze Świętego Piotra” (Świdnik 2005). W 2008 r. wydał swój pierwszy tomik poezji „Zabawa w chowa-nego”, w 2011 r. drugi, zatytułowany „Zapach kobiety”.

inf. Barbara Maklakiewicz

Danuta Maria Więckowska, Zielony nokturn, 2013, olej, płótno, 81×60 cm

Dr Henryk Filipowicz-Dubowik (1930–2015)


2.04.2016, godz. 12.00, Sala widowiskowa MCK, ul. Marcinkowskiego 12 dyrektor zespołu Szkół Plastycznych elżbieta Jolanta Szymańska ma zaszczyt zaprosić na uroczystości70-lecia zespołu Szkół Plastycznych im. Leona Wyczółkowskiego w BydgoszczyProgram obchodów:9.00 Msza św. za zmarłych nauczycieli, pracowników i absolwentów szkoły

(Katedra Bydgoska pw. św. Marcina i Mikołaja, ul. Farna 2)12.00 Uroczysta gala obchodów 70-lecia szkoły (MCK, ul. Marcinkowskiego 12)15.00 Wernisaż wystawy prac uczniów Zespołu Szkół Plastycznych w Byd-

goszczy (MCK, ul. Marcinkowskiego 12)16.00 Zwiedzanie siedziby szkoły (ul. Konarskiego 2)

2.04.2016, sobota, godz. 15.00, MCK, ul. Marcinkowskiego 12 – wernisaż

Wystawa jubileuszowa z okazji 70-lecia zespołu Szkół Plastycznych w Bydgoszczy

Wystawa interdyscyplinarna ucz-niów ZSP obejmuje prace dyplo-mowe z grafiki użytkowej, np. opra-cowania graficzne wydawnictw (ilustracje książkowe) i plakaty; gra-fikę warsztatową z pracowni sito-druku, akwaforty, litografii i linorytu oraz prace rysunkowe i malarskie uczniów klas maturalnych i przed-maturalnych.

inf. A.D.

Zespół Szkół Plastycznych w Bydgoszczy

Ewelina Galla, rysunekJacek Nogowski, Trędowata, projekt plakatu

6.04 2016, środa, godz. 17.00, ul. Krasińskiego 5„Bydgoszcz kiedyś i dziś”. Z okazji 670. rocznicy Bydgoszczy wernisaż obrazów Anny Osińskiej „Bydgoszcz kiedyś i dziś” połączony z poezją i wspomnieniami.

inf. Anna Osińska

artGallery galeria & pracownia plastyczna


Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 1.04.2016, godz. 18.00

Otwarcie wystawy fotografii Jerzego zegarlińskiego pt. „nie mam pomysłu na tytuł”

Jerzy zegarliński, ur. 1949 w Gliwicach, ukończył Uniwersytet Wrocławski z dyplomem archeologa. Uprawia fotografię kolorową. Szczególny okres aktyw-ności twórczej przypadł na czas kilkuletniego pobytu (w latach 80.) w Stanach Zjednoczonych. Jest autorem 25 wystaw indywidualnych, uczestniczył w wielu wy-stawach zbiorowych. Od początku lat 90. współpracu-je z Galerią Autorską Jana Kaji i Jacka Solińskiego. Jest pomysłodawcą i współorganizatorem Przeglądów Fo-tografii Bydgoskiej (od 1995). Prowadzi firmę impresa-ryjno-artystyczną „Zegart” zajmującą się organizacją wystaw.

Jego wyraz twarzy, lekkie zamyślenie, palec uniesio-ny wskazuje znak. Zdawałoby się, że mówi: „Panie i Pa-nowie: to właśnie ja”. A przecież częściej spotkać można inny rodzaj znaku: „zakaz fotografowania”, szczególnie popularny przy obiektach wojskowych. Co tam zresz-tą wojsko. Z niego również nasz ironiczny autor się podśmiechiwał. Na jednym ze zdjęć mały, zapewne plastykowy żołnierzyk z amerykańską flagą, mierzy ze swojego malutkiego pistoleciku w stronę ludzi, a raczej dokładnie, w ich nogi i jest przy nich taki malutki, nie dorasta im nawet do pięt […]. Secundo, czyli podróżnik.

Można by chyba rzec, że każdy fotograf musi się prze-mieszczać, być w ruchu, stagnacja źle tej profesji służy. Jako, że Pan Maluśkiewicz miał w ręku amerykańską flagę podejrzewam, że Zegarliński niektóre zdjęcia zro-bił za oceanem. Widzimy drapacze chmur, chińskiego sprzedawcę z punktu sprzedaży prasy, zawody futbo-lu amerykańskiego. Ma się zresztą wrażenie, że każda chwila przynosi autorowi nowe pomysły i oczywiście nowe ujęcia. Właściwie można by się zastanowić, jak następuje selekcja, jakie obrazy wydają się dla twórcy ważne i ważkie, a jakie w procesie twórczym odrzuca. Wydaje mi się, że kluczem do odpowiedzi może być jedno słowo, słowo klucz, a mianowicie: koncentracja. Od niej w znacznym stopniu zależy, czy dzieło spełnia wyśrubowane przez twórcę kryteria, czy też należy je odrzucić i nie zawracać sobie nim więcej głowy.

Oczywiście właśnie w podróży, w nowych miejscach, koncentracja jest jak najbardziej wskazana. Mam wraże-nie, że Zegarliński z drogi uczynił jeden z lejtmotywów swojej twórczości. Droga ta bywa nietypowa, jak choć-by ujęcie z dołu drapacza chmur, który wije się w stronę nieba, albo taka zwykła jaką widzimy na co dzień, pia-skowa, otoczona śniegiem, wskazująca na obecność pod ziemią i dokładnie w tym miejscu przebiegających rur ciepłowniczych, albo taka pośród traw, zapewne wycięta z jakiegoś parku, wijąca się ku wzniesieniu […]. Tertio, czyli zderzenie światów.

Sam o swojej twórczości powie: „Niczego nie chcę udowodnić, niczego kształtować czy zbawiać kogo-kolwiek. Zatrzymać efemeryczny kształt, umykającą chwilę – to jest najważniejsze”. Z tego też jasno wynika, że twórca przede wszystkim czuje się dokumentalistą, wychwytuje ciekawe niuanse wciąż zmieniającej się rzeczywistości. To zaś powoduje, że twórczość jego jest niejednoznaczna, obfitująca w ciekawe skojarzenia, pełna kontrastów i co ważne: kontekstów. Można by chyba rzec, że robiąc zdjęcie wysyła sygnał: „tu się coś ciekawego dzieje, ale interpretacja należy do ciebie”.

Mam wrażenie, że ważne w tej twórczości jest zderza-nie światów, starego z nowym, cywilizacji z zacofaniem, gdzie kolor skóry, wygląd, a nawet ubiór ma znaczenie […]

Dziwny jest w końcu ten nasz świat, tak krańcowo różny, gdzie nowe miesza się ze starym, tradycja z no-woczesnością, rasy, religie, kultury. Przepuszczony jednak przez ironiczne sito Jerzego Zegarlińskiego, nic nie traci ze swego uroku, a nawet wydaje się jakiś taki sympatyczny, żeby nie powiedzieć ciepły. Pozory mogą mylić, ale takie pozostaje wrażenie.

Bartłomiej Siwiec

Jerzy Zegarliński, bez tytułu, fotograf ia, 2015

Uwaga fotograf!Primo, czyli ironia.

Przeglądam fotografie Jerzego Zegarlińskiego i nie mam żadnej wątpliwości: mamy do czynienia z twórcą nad wyraz ironicznym. Sam pojawia się na planie rzad-ko, ale żeby właśnie ową ironię wzmocnić, na jednej z fotografii usadowił się tuż obok znaku, opatrzonego napisem: „uwaga fotograf”. Od tego właśnie można za-cząć. Uwaga fotograf, nadchodzi Jerzy Zegarliński.


21.04.2016, godz. 18.00Odczyt agnieszki Wysockiej pt. „Miasto nieodkryte” i promocja książki „architektura i urbanistyka Bydgoszczy w okresie międzywojennym”

Agnieszka Wysocka doktor hi-storii sztuki z Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Kazimierza Wielkie-go w Bydgoszczy oraz z Pracowni Dziedzictwa Kulturowego w Kujaw-sko-Pomorskim Centrum Kultury w Bydgoszczy. W 2005 r. obroniła na Katolickim Uniwersytecie Lu-belskim, gdzie również studiowa-ła pracę doktorską „Architektura Bydgoszczy w dwudziestoleciu międzywojennym” napisaną pod kierunkiem profesora Lechosława Lameńskiego. Jest współautorką wieloetapowego „Studium histo-ryczno-konserwatorskiego miasta Bydgoszczy oraz książek, między innymi: „Ulica Gdańska. Przewodnik historyczny” (2003) i „Kościół pw. Św. Trójcy w Bydgoszczy 1913-2013” (2013), autorką licznych artykułów i esejów dotyczących architektury i sztuki XIX i XX wieku. Współorgani-zowała ogólnopolskie konferencje Architektura miast, które odbyły się w Bydgoszczy w 2008, 2009 i w 2012

Fragment witraża z willi przy ul. Gdańskiej 84 w Bydgoszczy

roku. Od wielu lat przygotowuje re-cenzje z wystaw dla Rozgłośni Pol-skiego Radia PiK w Bydgoszczy.

* * *Przedmiotem wnikliwych rozważań autorki, rodowitej bydgoszczanki, jest architektura i urbanistyka Bydgosz-czy, piątego pod względem obszaru miasta II Rzeczpospolitej. Miasta, w którym w okresie dwudziestolecia międzywojennego działo się wyjątko-wo dużo ciekawego w zakresie tytuło-wej architektury i urbanistyki. Archi-tekci (miejscowi, jak i przybyli z innych rejonów Polski) projektowali oraz wznosili przede wszystkim budynki mieszkaniowe, oryginalne obiekty użyteczności publicznej i przemysło-wej, kościoły i kaplice, a także zabu-dowania (stadiony, stanice wodne, korty) związane z uprawianiem róż-nych dyscyplin sportowych.

Lechosława Lameńskiego

Książka Agnieszki Wysockiej spotka się z żywym przyjęciem zarówno w środo-wisku rodzimych badaczy architektury nowoczesnej, studentów architektury i historii sztuki, a także mieszkańców tego pięknego miasta oraz regionu, zainteresowanych skomplikowaną hi-storią i bogatą infrastrukturą architek-toniczno-urbanistyczną, pozwalając uznać Bydgoszcz za jedno z najciekaw-szych miast Polski.

Janusza Dobesza

7.04.2016, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolnyHiszpański Podbój ameryki Północnej – Wyprawy alarcona, Cabrillo, Onate, cz. 3. Prowadzenie spotka-nia: adam Piekarski.

9.04.2016, sobota, godz. 11.00-13.00, obowiązują zapisy (zajęcia bezpłatne)

rodzinny Wytwórnik różności – Magiczne stworki z papieru. Prowadzenie zajęć: anna Krajewska.

11.04.2016, poniedziałek, godz. 18.00, wstęp wolnyCzytamy bajki dzieciom.

14.04.2016, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolnyKaWIarnIa LITeraCKa zaprasza na spotkanie z cy-klu: OSOBOWOŚCI ŚWIaTa KULTUry. „W cieniu czy w blasku ryszarda Kapuścińskiego?” – spotkanie z żoną zmarłego reportażysty, dziennikarza, publicysty, poety i fotografa, panią alicją Kapuścińską, w towa-rzystwie pisarza inspirowanego twórczością autora „Cesarza”, Sławomira Jankowskiego. Prowadzenie spotkania: Barbara W. Jendrzejewska.

21.04.2016, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolnySpotkanie z Latarnikiem PCrS Sławomirem Krajew-skim. Spotkanie o nowych technologiach, w tym mie-siącu zajmiemy się zakupami przez Internet od strony prawnej, a naszym gościem będzie pan Krzysztof Tomczak – miejski rzecznik konsumentów.

25.04.2016, poniedziałek, godz. 10.00-12.00Podsumowanie Miejskiego konkursu plastycznego dla dzieci z autyzmem „Muzykę czuję i ją maluję”.

25.04.2016, poniedziałek, godz. 18.00, wstęp wolnyCzytamy bajki dzieciom.

6, 13, 20, 27 kwietnia 2016 (środy), godz. 15.00Spotkania tematyczne Klubu Seniora.

inf. Izabela Kaczyńska

Dom Kultury MODrACZEK

Alicja Kapuścińska


Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy

12.04.2016, wtorek, godz. 11.00, sala widowiskowa APK, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Czy się odważę mówić w gwarze?Zespół Szkół nr 10 w Bydgoszczy oraz Akademicka

Przestrzeń Kulturalna WSG zapraszają na finał mię-dzyszkolnego konkursu dla uczniów szkół podstawo-wych (klasy piąte i szóste) oraz gimnazjów. Głównym za-daniem młodych uczestników będzie zaprezentowanie fragmentu utworu literackiego lub publicystycznego, pisanego wierszem lub prozą, w którym obecne są ele-menty gwary bydgoskiej – słowa lub związki wyrazowe, które zachowały się w języku dawnych bydgoszczan.

Więcej szczegółów na stronie www.apk.byd.pl

22-23.04.2016, piątek-sobota, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

VI Bydgoski Festiwal „Podróżnicy”Dwa dni święta podróżniczego dla ludzi aktywnych,

dzieci oraz młodzieży. Dwudniowy maraton interesu-jących spotkań – blisko 20 czekających nas prezentacji to 20 podróży. Witold Palak przedstawi wigilię wśród łowców głów w Himachal Pradesh w Nepalu, Maciej Klósak i Tomasz Grzywaczewski opowiedzą o Afryce Równikowej w pogoni za śladami polskich kolonistów, zaś Piotr Bejrowki o największym charytatywnym raj-dzie Afryki, w którym wziął udział wraz z przyjaciółmi, poznając kraje Maghrebu i Sahelu. W bardzo orientalny, jak i odległy świat wysp na Filipinach wprowadzi nas darek Metel, razem z Przemkiem Szaparem przej-dziemy zamarzniętym jeziorem Bajkał z najdalej na północ wysuniętej osady Niżniangarsk do najdalszego punktu jeziora, leżącego na południowym zachodzie osady Kułtuk. Karol Lewandowski zabierze nas bu-sem przez świat – zwiedzimy 52 kraje na 5 kontynen-tach. Odbędziemy podróże przez Gruzję z Michałem Szramka oraz podróż do źródeł rzeki, której nie ma ze Szczepanem Ligęzą. O tym, jak ruszyć przed sie-bie bez środków opowie Tomasz Jakimiuk. Naszymi przewodnikami będą także: aleksander doba, Celina Kukuczka, żona Jerzego Kukuczki – jednego z najwy-bitniejszych himalaistów na świecie, zmarłego tragicz-nie podczas wejścia na Lhotse w 1989 roku, Krzysztof Wielicki – piąty człowiek na Ziemi, który zdobył Koronę Himalajów, na Mount Everest, Kanczendzongę i Lhotse wszedł zimą jako pierwszy, a na Broad Peak „wbiegł” solo w ciągu jednego dnia, agnieszka Siejka, jed-na z najtwardszych podróżniczek, która wprowadzi nas w świat orientu, odrzucając wszelkie stereotypy, i wreszcie kubański muzyk i tancerz Jose Torres – gość specjalny tegorocznej edycji wydarzenia.

W piątek, 22 kwietnia zapraszamy na warsztaty „Ciekawi Świata”, adresowane do najmłodszych gości festiwalu, które poprowadzi Fundacja Verda. W sobotę, 23 kwietnia o godz. 10.00 startuje I Bieg Halików – 3 km wzdłuż Brdy dla niestrudzonych i aktywnych.

Gala konkursowa odbędzie się w niedzielę, 24 kwiet-nia o godz. 17.00 w bydgoskim kinoteatrze Adria przy ul. Toruńskiej 30. Finał uświetni program autorski Jose

Torresa „z Kuby do Polski”. Gorące rytmy salsy z pew-nością rozgrzeją i wprowadzą w dobry nastrój przed długim, majowym weekendem.

Pełen program: www.podroznicy.byd.pl

28.04.2016, czwartek, godz. 18.00, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Międzynarodowe Triennale Grafiki „Przystanek miasto, przystanek wieś”

W 2015 r. Państwowy Zespół Szkół Plastycznych im. Leona Wyczółkowskiego obchodził jubileusz 70-le-cia istnienia. Nawiązując do artystycznego dorobku patrona szkoły, ogłosiliśmy wpisujący się w obchody jubileuszowe, międzynarodowy konkurs graficzny dla uczniów liceów plastycznych i młodzieży z innych placówek prowadzących zajęcia plastyczne – w kate-goriach wiekowych od 13 do 20 roku życia. Motywem przewodnim Triennale jest hasło: „Przystanek miasto, przystanek wieś”. Triennale stanowi kontynuację mię-dzynarodowych konkursów plastycznych, organizowa-

Sylwester Kluszyński, serigraf ia

nych przez szkołę w minionych latach. W edycji na 2016 r. oczekujemy prac graficznych, podejmujących pro-blemy codziennej egzystencji, które ze współczesnego świata zalanego natłokiem wiadomości, zależnych od źródła informacji, są w stanie odzwierciedlić to, co ich autora niepokoi, śmieszy, zachwyca. Przekazać poprzez własną osobowość oraz wrażliwość, odwołując się do nas odbiorców, tematy ważne i szczególnie bliskie.

Prace graficzne oceni w połowie kwietnia, w dwóch kategoriach wiekowych: 13-15 lat oraz 16-20 lat, profe-sjonalne międzynarodowe jury. Wystawa prac graficz-nych prezentowana będzie w galerii akademickiej Przestrzeni Kulturalnej WSG do 14 maja. Komisa-rzami międzynarodowego konkursu i wystawy są: Ewa Gordon i Jarosław Nowak, nauczyciele, którzy na co dzień prowadzą w szkole plastycznej zajęcia z klasycz-nych technik graficznych.

Ewa GordonWystawa pokonkursowa jest efektem współpracy

między Zespołem Szkół Plastycznych i Katedrą Przemy-słów Kreatywnych WSG.

Więcej szczegółów na stronie www.kultura.byd.pl


Muzeum Fotografii w Bydgoszczy 1.04.2016, piątek, godz. 18.00, Muzeum Fotografii

przy WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp na podwójny wernisaż wolny.

Vero Bielinski „Brooklyn Hipsters”Hipsterzy to miejska subkultura, mająca swoje korze-

nie w Nowym Jorku – powierzchowna, konsumpcyjna, pełna tęsknoty za indywidualizmem. Jej najsilniejszym środkiem wyrazu jest moda, sceną zaś ulica. Vero Bielin-ski pokazuje nastroje jednostek gorączkowo dążących do bycia kimś oryginalnym i wyjątkowym, jednak od dawna noszących uniformy. Cykl „Brooklyn Hipsters” powstawał w latach 2012-2013.Vero Bielinski – urodzona w Niemczech w 1988 r. foto-grafka o polskich korzeniach. W 2013 r. ukończyła pro-jektowanie komunikacyjne ze specjalizacją fotografia w Wyższej Szkole w Darmstadt, pod kierownictwem profesora Michaela Kerstgensa. Uczyła się także u pro-fesor Barbary Klemm. Pracując nad swoimi projektami, dużo podróżuje po świecie. Ma w dorobku sporo mię-dzynarodowych wystaw oraz nagród.

Wystawa czynna do 16 kwietnia.

„dwa spojrzenia” – wystawa fotografii kobiecej elżbiety Wenda i Bogusława dudziak

Tematem wystawy jest kobiecość wyrażona języ-kiem fotografii przez twórców o odmiennym widzeniu oraz płci.elżbieta Wenda – z wykształcenia magister ekonomii, fotografuje z zamiłowania i wielkiej pasji od ponad pięt-nastu lat, specjalizując się w fotografii studyjnej i plene-rowej, makrofotografii oraz fotografii przyrody Zdjęcia jej autorstwa publikowano m.in. w magazynach „Shot Magazine”, „FotoTim”, „Camerraw.it”, „Tajemnice Pol-skiej Przyrody”.Bogusław dudziak – z wykształcenia mechanik, foto-grafią zajmuje się od 2010 r., nieustannie doskonaląc warsztat pracy. Od 2015 r. członek Grupy Miłośników Kadru – klubu fotograficznego, działającego w Muzeum Fotografii przy WSG.

Wystawa czynna do 30 kwietnia.

zapraszamy także do udziału w programie eduka-cyjnym, towarzyszącym wystawie „dwa spojrzenia”:

23.04 i 30.04.2016, sobota, godz. 14.00, ul. Królowej Jadwigi 14. Zapisy do 22 kwietnia: tel. 52 567 00 07 lub [email protected]ęcej na www.muzeumfoto.byd.pl

12-14.04.2016, wtorek-czwartek, Muzeum Foto-grafii przy WSG, ul. Królowej Jadwigi 14

Sympozjum popularnonaukowe „Fotograficzna Bydgoszcz – 90 lat od alfy do Fotonu” – prelekcje, pokazy, warsztaty, szkolenia

Muzeum Fotografii przy WSG zaprasza wszystkich sympatyków fotochemii do udziału w jubileuszowym sympozjum, poświęconym pamięci i roli Bydgoskich Zakładów Fotochemicznych FOTON. Spotkanie, mają-ce charakter międzypokoleniowej wymiany kulturowej mistrzów zawodu z uczniami, pozwoli na integrację osób, które dawniej pracowały w przemyśle fotogra-ficznym, lub pracują w nim dalej. Zrealizowano w ramach projektu Fundacji „Gaudeamus” dofinansowanego ze środków Miasta Bydgoszczy.

Pełen program: www.muzeumfoto.byd.pl

Mam lustrzankę – wiosenna edycjaWeź udział w kwietniowej odsłonie warsztatów foto-

graficznych dla początkujących „Mam lustrzankę” – w ramach sześciu weekendowych spotkań poznasz funk-cje i ustawienia, decydujące o rejestracji obrazu, a także wykonasz ćwiczenia praktyczne z użyciem lustrzanki.

Pierwsze zajęcia 9 kwietnia. Prowadzenie: Arkadiusz Blachowski. Zgłoszenia: [email protected] lub tel. 52 567 00 07.

FOTOKInOFotografia architektury w służbie historii i pamięci

miasta, portrety fotograficzne bydgoszczan – od reje-stracji do aranżacji, oraz przyroda w obiektywie to ob-szary tematyczne prelekcji, towarzyszących pokazom zdjęć, popularnie zwanym slajdowiskami.

Oferta skierowana jest do grup zorganizowanych. Obowiązują zapisy: tel. 52 567 00 07.

Bydgoska akademia Fotografii VIIIRuszył nabór do ósmej edycji Bydgoskiej Akademii

Fotografii. Trwająca od września 2016 r. do czerwca 2017 r. edukacja skierowana jest do wszystkich tych, któ-rzy chcą świadomie robić zdjęcia. W programie tematy pozwalające słuchaczom zdobyć wiedzę i świadomość artystyczną oraz przygotować się do zrealizowania au-torskiego portfolio.

Więcej na: www.baf.byd.pl

inf. Elżbieta Schulz


Kamienica 12 2.04.2016, godz. 12.00-15.00. Wstęp wolny.

Rejestracja stoisk pod nr. tel. 887 164 349 lub e-mail: [email protected]

TuCzyTam2 kwietnia, Międzynarodowy dzień Książki dla dzieci. (SaLe z książkami. rodzinny kiermasz książ-ki przeczytanej)

W rocznicę urodzin H.Ch. Andersena przybądźcie do nas z już przeczytanymi przez Was książkami dla dzieci i wielką ochotą na nabycie i poznanie kolejnych. Udo-stępnimy Wam stoiska, byście mogli sprzedać/wymie-nić te pozycje literatury dziecięcej, z których już wyro-śliście, a następnie mogli nabyć to, czy owo od rodziny ze stoiska obok.

14.04.2016, czwartek, godz. 16.30 28.04.2016, czwartek, godz. 16.30

zajęcia dla dzieci w wieku 1,5-3,5 roku, cena: 20 zł, czas trwania: 1,5-2 godz. Zapisy: tel. 887 164 349 lub e-mail: [email protected]. Koszt jednych zajęć (od pary rodzic, dziecko): 20 zł, w cenie kawa lub sok

Łapkodziałamy, bo książki czytamy! Czytanie i działanie dla najmłodszych

Scenariusz i prowadzenie: Lucyna Brzezinska-Elusz-kiewicz.

10.04.2016, niedziela, godz. 11.00-15.00 24.04.2016, niedziela, godz. 11.00-15.00

Frymark BydgoskifryMARK bydgoski to cykliczny, odbywający się co

dwa tygodnie, niedzielny jarmark z jedzeniem (eko i re-gionalnym) oraz rękodziełem.

9.04.2016, godz. 12.00-18.00 – grupa I 10.04.2016, godz. 12.00-18.00 – grupa II

Otwarta Pracownia Sitodruku. Cena: 75 zł. Obowiązują zapisy: [email protected]

Sitodrukowanie po bydgosku – Festiwal Bydgoszcz z Pasją

Na warsztatach nauczysz się przenosić własne pomy-sły/projekty na tekstylia i papier właśnie poprzez sito-druk. Podczas warsztatów każdy uczestnik będzie miał możliwość wykonania własnego projektu na torbach, koszulkach lub innych materiałach. Warsztaty odbywa-ją się w małych grupach (3-4 osoby).

16.04.2016, godz. 13. Czas trwania: ok. 1h. Otwarta Pracownia Sitodruku. Cena: 15 zł. Obowiązują zapi-sy: [email protected]

Warsztaty sitodruku dla najmłodszychZapraszamy na warsztaty sitodruku dla najmłod-

szych. Podczas spotkania dzieci zapoznają się z tech-niką sitodruku od strony teoretycznej i praktycznej. Na zajęcia każde dziecko może przynieść własne koszulki, torby i inne tekstylia, na których wspólnie zrobimy na-druki.

6, 13, 20, 27 kwietnia 2016 (środy), godz. 17.00, wstęp wolny, zachęcamy do zapisów, kontakt: [email protected]

Czytanie i działanie #wSzaflandiiProwadzenie i scenariusz: Lucyna Brzezinska-Elusz-

kiewicz. Grupa wiekowa odbiorców każdorazowo warunkowana jest książką – by wiedzieć, do jakiego przedziału wiekowego adresowane są dane warsztaty, warto śledzić profil TuCzyTam.Kamienica 12 na FB, gdzie na bieżąco pojawiają się informacje tego dotyczące.

10.04.2016, niedziela, godz. 11.00 24.04.2016, niedziela, godz. 11.00

czas trwania: 3 godz., cena: 30 zł, obowiązują zapisy: tel. 887 164 349 lub e-mail: [email protected]

„dookoła świata”Kreatywne warsztaty z książkami dla dzieci od 4. do 10. roku życia

Warsztaty czytelnicze wiążące różne dziedziny wie-dzy i sztuki. Zajęcia są częścią cyklu. W jego ramach dzieci poznają geografię, kulturę, zwyczaje i historię oraz losy pojedynczych bohaterów z różnych stron świata.

Prowadzenie i scenariusz: Lucyna Brzezinska-Elusz-kiewicz.


Otwarta Przestrzeń „światłownia”

1.04.2016, piątek, godz. 18.00„Sztukmistrz śpiewa” – koncert Jana Kondraka

Na repertuar złożą się głównie teksty i kompozycje własne Kondraka – utwory na głos męski i gitarę.

2.04.2016, sobota, godz. 18.00Koncert radosława Ciecholewskiego

radosław Ciecholewski jest aktorem, kompozyto-rem, pieśniarzem. Jego mistrzowie to Włodzimierz Wy-socki, Jonasz Kofta, Leonard Cohen czy Edward Stachura.

3.04.2016, niedziela, godz. 18.00redaktor Ciechoński poleca – wieczór z reportażem filmowym

Leszek Ciechoński to reportażysta, filmowiec, dzien-nikarz. W 1994 roku zadebiutował w „Ekspresie Reporte-rów”, który od tego czasu wyemitował blisko 200 jego reportaży, autor 15 filmów dokumentalnych. Zdobywca prestiżowej nagrody Stowarzyszenia Dziennikarzy Pol-skich „za wybitne osiągnięcia dziennikarskie”.

Podczas spotkania zobaczymy dwa reportaże-„Zbrodnia i…” oraz „Elegia marynarska”.

8.04.2016, piątek, godz. 18.00nad Porami roku w Bydgoszczy

Autorska muzyka, piosenka turystyczno-poetycka w akustycznej, nowoczesnej formie i brzmieniu z folk--poetyckiego nurtu Krainy Łagodności do poezji Wie-sławy Kwinto-Koczan (WUKA).

Muzycy: Łukasz Leśniak – gitara, wokal; Wojtek Le-śniak – gitara, wokal, harmonijka.

10.04.2016, niedziela, godz. 18.00Słowa ślad odkrywany

Przedsięwzięcie pn. „Słowa ślad odkrywany” umiej-scowione w dniu 12. rocznicy śmierci Jacka Kaczmarskie-

go ma przybliżyć uniwersalną wartość jego poezji, poka-zać jej wielowątkowość i aktualność mimo upływu lat.

15.04.2016, piątek, godz. 18.00Piotr Pieńkowski – Koncert wiosenny

Piotr Pieńkowski to zdobywca prestiżowej nagrody im. Wojtka Bellona na Giełdzie Piosenki w Szklarskiej Porębie, choć sam uważa się za człowieka Bazuny, gdzie w roku 2011 powtórnie debiutował po latach nieobec-ności na scenie i z marszu zdobył aż cztery nagrody, w tym także publiczności. Choć grywał również w ze-społach rockowych, a nawet punkowych, to ostatecznie zachwycił się sztuką bardów i od tamtej pory sam usiłu-je podążać ta niełatwą przecież drogą.

22.04.2016, piątek, godz. 18.00Koncert Piotra Woźniaka

Piotr Woźniak to artysta liryczny, wrażliwy i sku-piony interpretator swoich, ale także „pożyczonych na zawsze” słów i melodii. Gość specjalny Katie Melua pod-czas ostatniego koncertu w Sali Kongresowej w War-szawie, ostatnio poprzedzał też koncert Yasmin Levy w warszawskim Palladium.

Jan Kondrak, fot. Katarzyna Turkowska

Piotr Woźniak, fot. A. Łomnicka

Program koncertowy to oczywiście przede wszyst-kim promocja nowej płyty, ale także kompozycje z pły-ty „Dom na dachu” i obszerne fragmenty recitalu „Jak ze źródła”, złożonego z autorskiego wyboru i opraco-wania polskich piosenek z początku lat 70.

29.04.2016, piątek, godz. 18.00Janusz Cybull Skwira

Janusz Cybull Skwira – gitara elektroakustyczna 12-strunowa, wokal. W repertuarze piosenki autorskie, przyjaciół: zespołów Cofeina, grupa Bez Jacka, Za Za-krętem itd.

inf. Grzegorz Dudziński


Pałac Młodzieży 1.04.2016, godz. 10.00,

Sala widowiskowa Pałacu MłodzieżyKonfrontacje dziecięcych zespołów Tanecznych „W tanecznym rytmie”

W konkursie wezmą udział zespoły podzielone w 3 kategoriach wiekowych. Jury oceniać będzie dobór repertuaru, interpretację i opracowanie oraz ogólny wyraz artystyczny.

2.04.2016, godz. 11.00Finał konkursu dla uczniów szkół ponadgimnazjal-nych na tekst pisany w języku niemieckim „Młodzi XXI wieku”, na którym spotkają się wszyscy uczestnicy, ich nauczyciele, jurorzy i goście. Ogłoszenie werdyktu i wręczenie nagród poprzedzi wykład pani Sary Szy-manowskiej (germanistki, tłumaczki, autorki książki Ta-jemnice kawy) nt. „Kawa wczoraj i dziś – jej tajemnice na niemieckojęzycznym gruncie”.

3.04.2016, godz. 11.00, wstęp wolnyWeekendowy plac zabaw – cykl spotkań rodzinnych. Wraz z dziećmi i rodzicami przenosimy się do świata zabawy gdzie energia, szczerość, spontaniczność, pasja poznania są na pierwszym miejscu. Zapraszamy dzieci od 3. roku życia wraz z rodzicami.

4.04.2016, godz. 10.30„zygzak” – zabawowy Klub Filmowy Malucha – dla grup zorganizowanych z przedszkoli. W programie polskie bajki animowane. Zapisy grup: Ewa Sawosz-czuk, tel. 501 745 076.

4.04.2016, godz. 9.30Międzypowiatowy Konkurs recytatorsko-Orator-ski reCyTaTOraTOr – rok Henryka Sienkiewicza. W konkursie recytatorskim weźmie udział 40 osób z 15 gimnazjów. Oprócz konkursu recytacji fragmen-tów dzieł Sienkiewicza i krótkiego przemówienia dot. uzasadnienia wyboru dzieła będzie wykład nt. ciekawostek z życia autora „Wszystko co chcielibyście wiedzieć o Sienkiewiczu i nie boicie się zapytać”.

6.04.2016, godz. 17.00, Galeria Pałac – wernisaż„Waldemar Jan zyśk – portrety, pejzaże, szkice ma-larskie…”

Waldemar Jan Zyśk zaprezentuje prace będące śla-dem bardzo rzetelnego malarskiego i rysunkowego zmagania z trudnymi, bo klasycznymi motywami oraz formą.

7.04.2016, godz. 12.00Kolokwia akademickie: dyskurs XII – Kolokwium „ze smakiem”: – Kilka zdań o wartościach estetycznych i kultu-

rowych kanonach piękna. Wykład inauguracyjny prof. Małgorzaty Święcickiej;

– Do czego ludziom potrzebny jest kicz? Psycholo-gia i socjologia obciachu. Wykład prof. Tomasza Szlendaka.

Impreza adresowana do uczniów gimnazjów i szkół po-nadgimnazjalnych. Dodatkowe inf.: 696 587 105.

10-11 kwietnia 2016XVII Ogólnopolski Festiwal Interpretacji Piosenki aktorskiej

11.04.2016, godz. 11.00„Poradnia rozwoju zdolności” – warsztaty wspar-cia psychologicznego adresowane do uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Spotkanie poprowadzą psycho-lodzy z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 2 w Bydgoszczy: Grażyna Ledzińska i Beata Dróżdż. Zgło-szenia prosimy kierować do p. Moniki Grzybowskiej, tel. 533 18 23 26.

13.04.2016, godz. 11.00Święto słowa. Ortograficzny przewodnik: Nie błądź

Wykład z warsztatami prof. Małgorzaty Święcickiej oraz wykład prof. Andrzeja Dyszaka. Impreza adreso-wana do uczniów szóstych klas SP, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. Zgłoszenia należy składać do 10 kwietnia osobiście w sekretariacie Pałacu Młodzie-ży, faksem: 52 321 16 42, lub e-mailem: [email protected]. Zakup biletów (4 zł) w kasie Pałacu (p. 6).

Waldemar Zyśk, Veni Creator, olej na płótnie Waldemar Zyśk, Yosemite, olej na płótnie


DKF Niespodzianka w Pałacu Młodzieżyzaprasza na filmowe seanse w kwietniu:

Czwartek 7 kwietnia, godz. 19.30. Barany. Islandzka opowieść (Hrútar), reż. Grímur Hákonarson, Islandia/Dania/Norwegia/ Polska 2015, 93 min.

Czwartek 14 kwietnia, godz. 19.30. Bracia, reż. Wojciech Staroń, Polska 2015, 70 min.

Czwartek 21 kwietnia, godz. 19.30. El Clan, reż. Pablo Trapero, Argentyna/Hiszpania 2015, 110 min.

Czwartek 28 kwietnia, godz. 19.30. Powrót (The Daughter), reż. Simon Stone, Australia 2015, 96 min.

Cena karnetu: 24 zł • cena biletu normalnego: 8 zł • cena karnetu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 15 zł • cena biletu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 5 zł. Karnety i bilety do nabycia w portierni Pałacu Młodzieży przed seansem. Kontakt: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359.

14.04.2016, godz. 19.00Pałacowe Planetarium – prelekcje i pokazy nieba – im-preza otwarta

15.04.2016, godz. 10.00Porannik muzyczny – interaktywna lekcja muzyki dla grup zorganizowanych. Spotkanie kwietniowe nosi ty-tuł „ Klasyka z humorem”. Kontakt i zapisy: Patrycja Cy-wińska-Gacka, tel. 660 448 499. Obowiązuje wcześniej-sza rezerwacja miejsc.

16.04.2016, godz. 10.00 – finałPałacowe spotkania z trzecim wymiarem pod ha-słem „Stożek i kula w architekturze mojego miasta” – konkurs matematyczno-informatyczno-plastyczny

18.04.2016, godz. 11.00„Forum Olimpijczyków – Laboratorium zdolności”.Konferencja dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych

Zgłoszenia na warsztaty prosimy kierować do p. Mo-niki Grzybowskiej, tel. 533 18 23 26.

24.04.2016, godz. 11.00„zygzak” – zabawowy Klub Filmowy MaluchaZapraszamy całe rodziny, a szczególnie z dziećmi od 2. do 8. roku życia. Dzieci – wstęp wolny, rodzic – 10 zł.

26.04.2016, godz. 11.00„Sienkiewicz. Jak czytać? Jak oglądać?” – wykład literaturoznawczy, – wykład filmoznawczy, – seans filmu Bartek zwycięzca z muzyką na żywo

Propozycja skierowana do uczniów i nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych. Bilety: 5 zł. Obowiązuje rezerwacja miejsc. Ze względu na ograniczoną liczbę-miejsc decyduje kolejność zgłoszeń: tel. 52 321 00 81 wew. 359; e-mail: [email protected].

29 kwietnia – 2 maja 2016„10. Jubileuszowe Święto Tańca” – impreza z okazji obchodów Międzynarodowego Dnia Tańca (29 kwiet-nia, godz. 17 – spektakl, 1 i 2 maja – warsztaty) – dla wszystkich miłośników tańca. Szczegóły: www.palac.bydgoszcz.pl.

Piotr Machalica w Bydgoszczy17. Ogólnopolski Festiwal Interpretacji Piosenki

Aktorskiej już w kwietniu w Bydgoszczy! Impreza or-ganizowana corocznie przez Pałac Młodzieży oraz Stowarzyszenie Pałac ma zasięg ogólnokrajowy. Na scenie zaśpiewają młodzi artyści m.in. z Piotrkowa Try-bunalskiego, Elbląga, Płocka, Szczecinka, Sokółki, No-wych Piekut, Chełmży, Wągrowca, Bukowca, Torunia, Grudziądza i oczywiście z Bydgoszczy. W tym roku po raz kolejny osoby w wieku od 16 do 27 lat, a będą to soliści i małe zespoły, będą mogły zaprezentować swo-je umiejętności wokalne i interpretacyjne. Usłyszymy teksty Agnieszki Osieckiej, Wojciecha Młynarskiego, Jeremiego Przybory, Jonasza Kofty, a zabrzmią one, niejednokrotnie w autorskiej interpretacji wokalnej, z muzyką Jerzego Wasowskiego, Zygmunta Konieczne-go, Włodzimierza Korcza. Jury przewodniczyć będzie Roman Kołakowski – kompozytor, poeta, piosenkarz, gitarzysta i tłumacz.

Finał Festiwalu Interpretacji Piosenki Aktorskiej to koncert laureatów, a tuż po nim dużym wydarzeniem będzie recital Piotra Machalicy, zatytułowany „Pia-skownica”. Artysta wystąpi z zespołem muzycznym w Kinoteatrze Adria. Koncert „Piaskownica” to zbiór

tekstów Jana Wołka o gorzkiej świadomości życia, miłości i przemijaniu, napisanych specjalnie dla artysty. Wszystko, co znajdujemy w tekstach, ma swój wyraz w brzmieniu za sprawą wybitnych kompozytorów: Je-rzego Satanowskiego, Janusza Strobla, Janusza Grzy-wacza i Wojciecha Borkowskiego. Piotrowi Machalicy towarzyszą muzycy: Wojciech Borkowski, Piotr Maślan-ka, Paweł Stankiewicz, Maciej Szczyciński.

inf. Dominika Kosińska


9.04.2016, sobota, godz. 20.00, bilety: 15 zł3moonboys presents no 12: Organizm + aromat + 3moonboys

Już po raz 12. księżycowi chłopcy zapraszają na kon-cert, w którym połączą pasję grania z pasją słuchania muzyki. Idea koncertów i ich forma jest niezmienna – ich gospodarzami są właśnie 3moonboys, którzy zapra-szają zaprzyjaźnionych muzyków do wspólnego grania. Nie inaczej będzie tym razem – w sobotę 9 kwietnia, kiedy to na mózgowej scenie staną ramię w ramię 3mb, Organizm oraz Aromat. Żeby jednak nie było tak „po staremu”, tym razem pewną nowością w gitarowym entourage’u tego cyklu będą elektroniczne beaty Aro-mata, niejako na deser, po szarpaniu drutów.

OrganizmTrio zadebiutowało w 2008 r. płytą Głową w Dół.

Świetne polskie teksty i energetyczna, surowa muzyka zostały docenione przez recenzentów i słuchaczy. Od tamtej pory zagrali szereg koncertów w Polsce, w tym na festiwalach Open’er i Jarocin. W 2010 r. muzycy skomponowali i nagrali płytę pt. Koniec, Początek, Po-widok, która ukazała się nakładem Wytwórni Krajowej. Choć muzycy przyznają, że na drugiej płycie dokonali wolty w kierunku melodii i piosenek, opinia koncerto-wej petardy, jaką sobie wyrobili, jest wciąż aktualna. 11 września 2015 r. nakładem Thin Man Records ukazał się 3. studyjny album zespołu Organizm zatytułowany Plaża Babel. Jego producentem został Marcin Bors. Tym

projektem muzycy otwierają kolejne drzwi w poszu-kiwaniu intrygujących zakamarków świata dźwięków. Oprócz charakterystycznych tekstów Andrzeja Dą-browskiego i nerwowej gitary Tomka Gogolewskiego pojawiają się elektroniczne miraże, za które odpowie-dzialny jest Jakub Affelski.

– Lubię sobie z rana obalić mit… Ponoć źle się dzieje w polskiej muzyce… Organizm sznuruje usta i strąca łby argumentom tych, którzy bronią owej tezy. Tego poranka mit runął z hukiem, pozostawiając mnie poruszoną mu-zyką, a przede wszystkim słowem – powiedziała o nich Katarzyna Nosowska.

– Zdania z natury »gdyby grali na początku lat 80., byliby równi Republice« albo »szkoda, że polski rynek muzyczny nie dorósł do takiej muzyki« przynależą zespołom słabym. Na pewno słabszym niż Organizm. Debiutancki album lewitował mną długo, ten będzie lewitował dłużej. Jędrek Dąbrowski wzbudza we mnie liryczną zazdrość i bez wątpienia jest czoło-wym tekściarzem w tej części Europy. Będę słuchał. Wypada – wtóruje jej Michał Wiraszko z formacji Muchy.

aromatZwolennik mollowych akordów i okropnego popu

do tańca. Koneser house’u i hałasu, gromadzi płyty z brzydkimi okładkami. Od zwrotek woli refreny.

3moonboysZespół istnieje od 12 lat. Gościł wielokrotnie na sce-

nach krajowych i niekrajowych, na festiwalach muzycz-nych i niemuzycznych. Współpracował z wieloma arty-stami rozmaitych dyscyplin.

3moonboys doskonale czują się na wydarzeniach plenerowych, w klubach, w kinach, w teatrach czy w ga-leriach sztuki, za każdym razem adaptując przestrzeń do muzycznego spotkania z odbiorcą, nierzadko po-szerzonego o filmowy aspekt wizualizacji. Szeroki za-kres zainteresowań spowodował, że grupa angażuje się w rozmaite działania na styku dziedzin twórczych. Stąd udział w takich wydarzeniach, jak otwarcie CSW „Znaki czasu” w Toruniu, granie na żywo do filmów z okresu niemieckiego ekspresjonizmu lub współczesnych krót-kich animacji na FFA Animocje.

W roku 2009 zespół, zainspirowany odkryciami Zenona Fajfera i Katarzyny Bazarnik, wydał płytę 16, która miała być muzyczną odpowiedzią na fenomen liberatury. Okładkę zaprojektował Zenon Fajfer, a krą-żek ochrzczono jako album liberockowy. Późniejsze wydawnictwa kapeli korzystają z tych doświadczeń, lecz 3moonboys znaleźli dla nich własne uzasadnienie i podążają indywidualną ścieżką, licząc na kolejne nie-spodzianki. W roku 2015 zespół wziął udział w między-narodowym przedsięwzięciu zatytułowanym Brumba – Jedność słowa z przestrzenią zapisu. Cykl wydawnictw liberackich. Realizacja projektu odbyła się w Polsce, Nor-wegii i Islandii, a jego wymiernym efektem był album Linia nr 8 nagrany w kooperacji z islandzkim Panos from Komodo.

inf. (kig)

MóZG


Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 9.04.2016, godz. 17.00, Fordońska Piwnica Artmuza 5

„MdK5 Kuźnią Talentów” – to drugie z cyklu spo-tkań z utalentowaną młodzieżą z sekcji „Młodzi zdolni” prowadzonej przez Małgorzatę Grabowicz. W swoim pierwszym minirecitalu zaprezentuje się trójka wokali-stów: Zuzanna Wiland, Marta Bredow i Krystian Bilski. Koncert wzbogaci prezentacja multimedialna prac pla-stycznych wychowanków Jana Zyśka. Całe spotkanie poprowadzi ubiegłoroczna uczestniczka projektu – Na-talia Strzelewicz.

9.04.2016, godz. 10.30, Arthol Galeria„Kreatywny kufer” – sobotnie warsztaty rękodzielni-cze. Etiudy plastyczne pn. „Graficzne koty” z gościnnym udziałem Ewy Miller.

11.04.2016, Arthol Galeria„Poszukiwacze sztuki” – przegląd prac plastycznych sekcji „ Laboratorium” i „Sztuka w 3D” – M. Mrozińskiej. Wystawa czynna do 25 kwietnia.

12, 13, 14 kwietnia 2016, godz. 9.00, 10.00, 11.00, 12.00, Fordońska Piwnica Artmuza 5

„z wizytą u państwa Tralalińskich” – tym razem wy-stąpią śpiewacy soliści z Opery Nova w Bydgoszczy. Poznamy nazwy głosów oraz pojęcia: duet, tercet, re-kwizyt, kostium, charakteryzacja itp.

Rezerwacja: M. Litwin-Dyngosz: tel. 604 148 144.

22.04.2016, godz. 10.00-13.00, Fordońska Piwnica Artmuza 5

XII Przegląd Piosenki dziecięcej „Co w trawie śpie-wa”. Już po raz 12. w Fordońskiej Piwnicy Artmuza 5 bę-dziemy mogli usłyszeć radosny śpiew przedszkolaków. Dzieci przyjeżdżają do nas z przedszkoli nie tylko z Byd-goszczy, ale również z gmin ościennych. Młodzi artyści będą śpiewać piosenki oraz zadeklamują autorski wier-szyk czy rymowankę propagujące tematykę ekologicz-ną i prozdrowotną.

23.04.2016, godz. 10.30-12.00, Arthol Galeria„Wiosenne wariacje” – interdyscyplinarne spotkanie integracyjne, na którym będziemy mogli przenieść się w 3 krainy – plastyki – gdzie dzieci będą tworzyły niesa-mowite ptaki, muzyki – gdzie wychowankowie udadzą się na muzyczną wycieczkę śladami wiosennych odgło-sów przyrody, oraz zabawy – na których razem będzie-my się świetnie bawić.

25.04.2016, godz. 17.00, Arthol Galeria„Ptaki i ptaszory” – wernisaż wystawy prac ceramicz-nych i plastycznych wychowanków MDK5. Będzie moż-na oglądać ptaki inspirowane naturą oraz wyobraźnią małych i dużych twórców. Ponadto w galerii gościć będziemy animatorów z bydgoskiego koła orgiami „Ori Zuri”. Wystawa czynna do 11 maja.

30.04.2016, godz. 14.00, Arthol Galeria„różne oblicza sztuki” – wernisaż wystawy. Każdy z nas jest inny, każdy obraz jest inny, dlatego każda ko-lejna nasza wystawa wnosi do naszych doświadczeń coś nowego. Wszyscy wychowankowie sekcji plastycznych MDK5 w Bydgoszczy, pokrzepieni promieniami wiosen-nego słońca, pełni nowych inspiracji i wsparci pomocą swoich artystycznych opiekunów, kreują nowe, wyjąt-kowe „dzieła sztuki”… Wystawa udostępniona będzie dla zwiedzających do 7 maja.

inf. Barbara Pszczółkowska

Bydgoska Poradnia Sztuki w Kamienicy 12

Irek Bednarczyk z cyklu Moja Telewizja

od 25.04.2016, ul. Poznańska 12„Inter-City” wystawy malarstwa Ireneusza Bednarczyka

Ireneusz „Skaner” Bednarczyk (1986) od wielu lat ma-luje w pracowni Refleksjoniści na WTZ mega-Art. Jest kolejnym artystą bydgoskiego art brut, który z dużą ła-twością potrafi odkopiować reprodukcję, foty idoli gier komputerowych, filmów akcji… Nie byłoby w tym nic szczególnego, gdyby nie intuicja malarska, która nada-je tym pracom wartość artystyczną.

inf. Stanisław Stasiulewicz


Młodzieżowy Dom Kultury nr 4 1.04.2016, piątek, godz.12.00

„Malowanie na żywo” – action painting. Indywidu-alny konkurs plastyczny dla uczniów klas IV-VI szkoły podstawowej.

6.04.2016, środa, godz. 16.00„Pacynki i inne kukiełki”. Zapraszamy wszystkie dzie-ci w wieku szkolnym do zabawy w teatrzyk. Podczas spotkania będziemy robić kukiełki, projektowć i wy-konywać scenografię i rekwizyty, budować i odgrywać krótkie scenki teatralne oraz swobodnie improwizować.

8.04.2016, piątek, godz. 16.00, wstęp wolny„Mały literat” – czyli jak napisać książkę? Spotkanie dla uczniów szkół podstawowych z okazji Międzyna-rodowego Dnia Książki dla Dzieci. W programie m.in.: tworzenie komiksów, baśniowych ilustracji, tekstów do rysunków.

16.04.2016, sobota, godz. 10.00 i 14.00„Wszystko gra” – VI Wojewódzki Konkurs Młodych Instrumentalistów. Konkurs instrumentalny to impre-za otwarta, adresowana do dzieci i młodzieży szkolnej. Celem jest popularyzacja gry na instrumentach solo i w zespole. Warunkiem udziału jest wykonanie 2 utwo-rów instrumentalnych dowolnych kompozytorów. Łącz-ny czas prezentacji nie może przekroczyć 10 minut.

Uczestnicy występują w kategoriach: soliści keyboar-dy, soliści pozostałe instrumenty, zespoły do 5 osób. Ka-tegorie wiekowe ustalone zostaną przez organizatorów po otrzymaniu zgłoszeń.

Konkurs prowadzony jest jednoetapowo. Przesłu-chanie otwarte (koncert) odbywać się będzie dnia 18.04 w sali kameralnej MDK nr 4:o godz. 10.00 – keyboardy,o godz. 15.00 – instrumenty tradycyjne.

Zgłoszenia na konkurs do 8 kwietnia (karta uczestni-ka dostępna na Facebooku MDK nr 4).

19.04.2016, wtorek, godz. 16.00, wstęp wolny„ekoinstrumenty”. Wtorkowe manualne spotkanie twórcze dla dzieci w wieku szkolnym opierać się będzie na wykorzystaniu materiałów recyklingowych do two-rzenia instrumentów muzycznych. Z tekturowych tub, puszek, plastikowych pudełek i butelek wyczarujemy instrumenty perkusyjne i stworzymy niepowtarzalną ekoorkiestrę.

22.04.2016, piątek, godz. 16.00regionalny Przegląd Młodych Iluzjonistów „Moja magia”. Zgłoszenia do 15 kwietnia drogą e-mailową: [email protected] lub osobiście w MDK4 – karta zgłoszeń dostępna Facebooku.

REGULAMIN: 1. Impreza adresowana jest do dzieci i młodzieży wwieku szkolnym:

szkoły podstawowe i gimnazja woj. kujawsko-pomorskiego. 2. Głównym celem sztuki magicznej jest zainteresowanie publiczności

swobodą i zręcznością oraz zaskakującym finałem. Spotkanie „Moja Magia” ma na celu integrację środowiska młodych artystów skupio-nych wokół wspólnej pasji, jaką jest iluzja. Uczestnicy będą mogli wy-mienić się doświadczeniami, nawiązać nowe znajomości, porównać swoje umiejętności i przede wszystkim dobrze się bawić.

3. Występy odbywać się będą na scenie wielkości 5×5 m, wyłącznie indywidualne (lub z asystentem). Czas trwania występu nie może przekroczyć 15 minut.

4. Dziedzina, gatunek, rodzaj iluzji – dowolny. 5. Rekwizyty we własnym zakresie. 6. Organizatorzy zapewniają nagłośnienie i oświetlenie sceny. 7. Wszyscy uczestnicy otrzymają pamiątkowe dyplomy.

24.04.2015, wtorek, godz. 16.00 „W zdrowym ciele zdrowy duch”. Już wiosna dookoła – czas więc na zdrowy ruch! W programie sztafety, tra-fianie do celu, elementy lekkiej atletyki, unihokej oraz inne zabawy sportowe.

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2Serduszko dobre i ty masz 2016

14 lutego, bynajmniej nie z okazji Walentynek, w Młodzieżowym Domu Kultury nr 2 odbył się kon-cert Serduszko dobre i Ty masz. Jego głównym celem było wsparcie Marty Jakubowskiej – podopiecznej fundacji Zdążyć z pomocą. Udało się znakomicie, ponieważ dzięki WASZEJ pomocy udało się zebrać prawie 1879 zł!

8.04.2016, sala gimnastyczna, godz. 10.00Turniej szachowy

Organizator MSZ Sportowy, M. Mazalon, A. Łętocha zapraszają na Indywidualne Mistrzostwa Bydgoszczy Szkół Ponadgimnazjalnych w szachach. Zawody od-będą się w Młodzieżowym Domu Kultury nr 2 w sali

gimnastycznej. Zgłoszenia prosimy przesyłać do dnia 1 kwietnia. Zaczynamy o godzinie 10.00. Zapraszamy

10.04.2016, sala gimnastyczna, godz. 10.00Festiwal Tańca nowoczesnego Tan 2016

Już po raz XIII Pani Marzenna Skowrońska zaprasza wszystkich miłośników hip-hopu, poppingu i innych form tańca street dance do spotkania na wspólnych warsztatach, które odbędą się w Młodzieżowym Domu Kultury nr 2 już 10 kwietnia o godzinie 10.00. Podczas imprezy zostaną wyłonieni najlepsi tancerze w po-szczególnych kategoriach. Organizatorka zapewnia świetną zabawę dla wszystkich. Zapraszamy.

inf. Aleksandra Majer


Klub „Odnowa” 5.04.2016, wtorek, godz. 17.30

Tańce w kręgu – muzyka duszy. 6.04.2016, środa, godz. 16.00

zabawy plastyczno-teatralne dla dzieci.

12.04.2016, wtorek, godz. 17.30Tańce w kręgu – muzyka duszy.

13.04.2016, środa, godz. 16.00zabawy plastyczno-teatralne dla dzieci.

15.04.2016, czwartek, godz. 17.00 Klub Polskiej Książki zaprasza: „Od Latawca do nad-dźwiękowych samolotów – wspomina pilot Bog-dana Likus”. Spotkanie połączone będzie z promocją książki (biografii pilota) Arno Giese pt. „Uff, nie spaliłem Kopenhagi”. Prowadzenie: Jolanta Kowalska.

22.04.2016, piątek, godz. 10.00„Bajkolandia” – XII Przegląd Teatrzyków Przed-szkolnych.

29.04.2016, piątek, godz. 16.30Turniej szachowy dla dzieci, młodzieży i dorosłych.

Ponadto zapraszamy na: – zajęcia baletowe dla dzieci w wieku 5-7 lat – zajęcia teatralne dla dzieci w wieku 5-8 lat – naukę gry na gitarze i keyboardzie dla dzieci i młodzieży – zajęcia KLUBU MŁODEGO SAMURAJA dla dzieci w wieku 6-7 lat – fitness i zumbę dla pań – gimnastykę dla pań 50+ – zajęcia komputerowe dla seniorów – język angielski dla dzieci seniorów

Szczegółowy plan zajęć Klubu „Odnowa” RSM „Jedność” dostępny jest na stronie internetowej www.klubodnowa.strefa.pl

inf. Grażyna Salemska

1.04.2016, piątek, godz. 15.30„Moja rodzina” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

1.04.2016, piątek, godz. 16.00Z cyklu: „Akademia Rozmaitości” – „Wieczór satyry i humoru” – spotkanie.

4.04.2016, poniedziałek, godz. 15.30„Powiew wiosny” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

5.04.2016, wtorek, godz. 14.00„Bydgoski zakątek” – swobodne plamy barwne w technice in pasto, na podstawie fotografii – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

6.04.2016, środa, godz. 17.00Spotkanie Klubu Miłośników Sztuki.

8.04.2016, piątek, godz. 15.30„Odbicia w wodzie” – akwarela i odciski (zajęcia pla-styczne dla dzieci).

11.04.2016, poniedziałek, godz. 15.30„Szkice kolorystyczne” – technika mieszana – zajęcia plastyczne dla dzieci.


15.04.2016, piątek, godz. 15.30„Wiosenne przebudzenie” – impresje kolorystyczne – zajęcia plastyczne dla dzieci.

18.04.2016, poniedziałek, godz. 15.30„Brzydkie kaczątko” – ilustracja do wiersza (zajęcia plastyczne dla dzieci).

19.04.2016, wtorek, godz. 14.00„Tulipany w wazonie” – wąska gama barwna – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

19.04.2016, wtorek, godz. 17.00„Muzyczny wieczorek” – zabawa Klubu Miłośników Błonia.


22.04.2016, piątek, godz. 15.30„Kompozycje w kole” – płaskorzeźby z plasteliny – za-jęcia plastyczne dla dzieci.

25.04.2016, poniedziałek, godz. 15.30„Ptaki” – ilustracja do wiersza – zajęcia plastyczne dla dzieci.

27.04.2016, środa, godz. 17.00„zapomnieć się w miłości” – czyli historie wielkich ro-mansów. Wystąpią: Ludmiła Małecka, Artur Grudziński i Teresa Wądzińska.


28.04.2016, czwartek, godz. 17.00„Salon Literacki Oriona” – spotkanie literackie pt.: „dziewczynka z żółtą walizeczką”, gościem wieczoru będzie Anna Alina Cybulska. Prowadzenie: Dariusz Le-bioda.

29.04.2016, piątek, godz. 15.30„Kolorowy bukiet” – technika dowolna – zajęcia pla-styczne dla dzieci.

Plany pracy D.K. „Orion” BSM są dostępne na stronie in-ternetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej www.bsm.bydgoszcz.pl w dziale Informacje.

Zapraszamy do brania udziału w zajęciach naszych sta-łych sekcji (nabór otwarty przez cały rok), m.in.: Koło plastyczne dla dzieci – poniedziałki i piątki, godz. 16.00 Koło plastyczne dla dorosłych – wtorki i czwartki, godz. 14.00 Gimnastyka tai-chi – poniedziałki i czwartki, godz. 17.00 Akademia rozmaitości – piątki, godz. 15.00

D.K. Orion BSM


8.04.2016, godz. 16.30 Posłuchaj, jak gramy i śpiewamy. Koncert uczestników zajęć Pracowni Muzycznej MDK1 dedykowany rodzicom i opiekunom. Dzieci i młodzież zaprezentują swoje talen-ty zarówno wokalne, jak instrumentalne. Znane przeboje zagrają na gitarze, keyboardzie i pianinie.

Sztuki w zwykłej chacie w Borach Tucholskich. Siedlisko to znajduje się w miejscowości Sucha 129. To miejsce powsta-wania i prezentacji dzieł sztuki – malarstwa, ry-sunku i rzeźby. Można tu obejrzeć przede wszyst-kim malarstwo pejzażowe.

Na wystawie w Młodzieżowym Domu Kultury zapre-zentujemy zarówno portrety, jak i pejzaże oraz film do-kumentujący akcję artystyczną w Gospodarstwie Sztuki w sierpniu 2015 r.

inf. Marek Goliński

24.04.2016XVI Międzynarodowy Turniej Szachowy Juniorów eUrO-SzaCHy Talenty 2016. To impreza mająca za-sięg międzynarodowy o charakterze sportowo-wypo-czynkowym. Celem turnieju jest umożliwienie polskim młodym szachistom kontaktów sportowych z rówie-śnikami z innych krajów oraz wymiana doświadczeń sportowych, szkoleniowych i organizacyjnych. Sędzią głównym zawodów będzie Pan Ulrich Jahr – sędzia klasy międzynarodowej IA. Zawody zostaną przepro-wadzone systemem szwajcarskim w dwóch grupach (A i B) na dystansie 9 rund, a czas na rozegranie całej partii wynosi po 20 minut na zawodnika.

29.04.2016, godz. 10.00-12.00 VII KOnKUrS LITeraCKI. Zapraszamy wszystkich młodych twórców w podróż po krainie wyobraźni. Tym razem prosimy o napisanie opowiadania z elementami baśni. Prace literackie, podobnie jak w roku ubiegłym będą redagowane w placówce – siedzibie organizatora konkursu (MDK1). Szczegółowy temat prac zostanie po-dany uczestnikom w dniu konkursu. Liczymy na twór-cze i piękne prace.

Konkurs przeznaczony jest dla uczniów szkół podsta-wowych z rejonu Kapuścisk i Wyżyn z klas IV-VI. Jego uwieńczeniem będzie majowy koncert (21.05.2016), podczas którego wręczymy dyplomy, nagrody. Na tę uroczystość zapraszamy wszystkich uczestników, ich opiekunów i Rrodziców oraz nauczycieli.

inf. Grażyna Goralewska

Młodzieżowy Dom Kultury nr 1

15.04.2016, godz. 10.00 IV drużynowe i indywidualne Mistrzostwa Byd-goszczy szkół podstawowych w warcabach. Już po raz kolejny zapraszamy wszystkich miłośników warca-bów do udziału w mistrzostwach. Celem turnieju jest popularyzacja warcabów wśród dzieci i młodzieży oraz wyłonienie mistrza Bydgoszczy szkół podstawowych. Turniej rozgrywany będzie zarówno drużynowo, jak i indywidualnie. Każda szkoła może zgłosić do turnieju dwie drużyny, a do turnieju indywidualnego nieograni-czoną liczbę uczestników. Przewidziano 7 rund z cza-sem 15 minut na zawodnika. Turniej rozgrywany będzie w czterech kategoriach wiekowych: do lat 7 (rocznik 2009 i młodsi), do lat 9 (rocznik 2007 i 2008), do lat 11 (rocznik 2005 i 2006), do lat 13 (rocznik 2003 i 2004). W klasyfikacji indywidualnej przewidziane są medale dla najlepszych w każdej kategorii wiekowej zarówno chłopców, jak i dziewcząt, natomiast w klasyfikacji dru-żynowej wręczone zostaną dyplomy i puchary.

19.04.2016, godz. 17.00 Otwarcie wystawy Portrety pięciu pań w słomkowych kapeluszach

Waldemar Malak urodził się w 1961 r. w Bydgoszczy. Ukończył studia z zakresu plastyki na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. W zakresie działalności arty-stycznej zajmuje się głównie malarstwem sztalugowym. Jest także autorem projektów wnętrz i kilku scenografii teatralnych. Oprócz działań twórczych poświęca wie-le czasu na opiekę artystyczną nad twórcami amato-rami. Prowadzi zajęcia, organizuje plenery i wystawy. Współpracuje z wieloma artystami w Polsce i za grani-cą. Jednym z jego pomysłów jest stworzenie centrum upowszechniania sztuki pod nazwą Gospodarstwo


Dom Edukacyjno-Kulturalny „regnum”Bezpłatne zajęcia i warsztaty przy ul. A.G. Siedleckiego 12 (budynek Przedszkola Niepublicznego „Przedszkolna Chatka”)

4.04.2016, poniedziałek, godz. 17.00-17.45zajęcia muzyczne dla dzieci w wieku 1-1,8 z rodzica-mi. Śpiewanki i rytmiczanki przeplatane są elementami metody W. Sherborne dostosowanymi wyłącznie do możliwości maluszków.

5.04.2016, wtorek, godz. 16.45-17.30Karate dla dzieci w wieku 4-6 lat: sportowe zajęcia dla przedszkolaków, w czasie których dzieci poznają pod-stawy karate oraz uczestniczą w zajęciach ogólnoro-zwojowych.

5.04.2016, wtorek, godz. 17.45-18.30zajęcia rytmiki dla dzieci w wieku 1,8-3 lat z rodzicami prowadzone są metodą Orffa i Gordona.

6.04.2016, środa, godz. 15.30-16.15Warsztat pedagogizujący dla rodziców koncentracja uwagi – klucz do efektywnej nauki dziecka.

6.04.2016, środa, godz. 16.45-17.30zajęcia rytmiki dla dzieci w wieku 1,8-3 lat z rodzicami prowadzone są metodą Orffa i Gordona.

12.04.2016, wtorek, godz. 16.45-17.30zajęcia rytmiki dla dzieci w wieku 1,8-3 lat z rodzicami prowadzone są metodą Orffa i Gordona.

18.04.2016, poniedziałek, godz. 17.00-17.45zajęcia muzyczne dla dzieci w wieku 1-1,8 z rodzicami.

19.04.2016, wtorek, godz. 17.45-18.30zajęcia rytmiki dla dzieci w wieku 1,8-3 lat z rodzicami.

20.04.2016, środa, godz. 15.30-16.15Warsztat dla dzieci w wieku przedszkolnym z rodzicami „Kwadratowe origami”.

20.04.2016, środa, godz. 17.45-18.30zajęcia rytmiki dla dzieci w wieku 1,8-3 lat z rodzicami.

27.04.2016 środa, godz. 15.30-16.15Warsztat plastyczny – „Tęcza w słoiku”. Na warsz-tatach poznamy sposób na zrobienie kolorowego sło-iczka samodzielnie. Prosimy o przyniesienie jednego słoika z zakrętką (najlepiej po dżemie).

Bezpłatne zajęcia i warsztaty przy ul. Bośniackiej 3(budynek Szkoły Podstawowej nr 56)

4.04.2016, (pon.), godz. 18.00-18.55Taniec nowoczesny dla dzieci w wieku 6-12 lat. Na-uczymy was podstaw takich tańców jak hip-hop, dan-cehall czy new style.

6.04.2016, środa, godz. 18.00-18.50Gimnastyka ogólnokondycyjna dla dorosłych.

11.04.2016, poniedziałek, godz. 17.30-18.25Fitness dla dorosłych.

13.04.2016, środa, godz. 17.00-17.55Sztuki walki – karate dla dzieci w wieku 6-12 lat.

18.04.2016, poniedziałek, godz. 18.00-18.55Taniec nowoczesny dla dzieci w wieku 6-12 lat.

20.04.2016, środa, godz. 17.00-17.55zumba dla pań.

25.04.2016, poniedziałek, godz. 17.30-18.20Gimnastyka ogólnokondycyjna dla dorosłych.

Na zajęcia obowiązują zapisy telefoniczne: 793 10 12 80, lub drogą e-mailową: [email protected].

inf. Dorota Wądołowska

1.04.2016, piątek, godz. 17.00Przygotowania do wystawy kaktusów. Spotkanie Klubu Miłośników Kaktusów.

4.04.2016, poniedziałek, godz. 17.00„z muzyką przez życie” – recital emilii Czekały.

5.04.2016, wtorek, godz. 16.00„Wiosenne przebudzenie” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

7.04.2016, czwartek, godz. 16.00„Martwa natura z korzeniem” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

7.04.2016, czwartek, godz. 17.00Turniej jednego wiersza.

11.04.2016, poniedziałek, godz. 17.00„Przetańczyć z tobą chcę całą noc” – zabawa tanecz-na w Klubie Seniora.

12.04.2016, wtorek, godz. 16.00„Wiosenne przyloty ptaków” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

18.04.2016, poniedziałek, godz. 17.00Z cyklu „arKa POezJI” – wieczór autorski zdzisława Prussa. Promocja nowej książki: „Rozmowy z psem”.

19.04.2016, wtorek, godz. 16.00„Wierzba” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

21.04.2016, czwartek, godz. 16.00„Krajobraz polski w akwareli” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

25.04.2016, poniedziałek, godz. 17.00„Podróż w świat sztuki” – prezentacja albumu „Wiel-kie Kolekcje” (spotkanie Klubu Seniora).

26.04.2016, wtorek, godz. 16.00„Podróż w kosmos” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

28.04.2016, czwartek, godz. 16.00„Wiosenne kwiaty” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

29.04.2016, piątek, godz. 16.00Dyżur Klubu Miłośników Kaktusów.

Plany pracy Klubu „Arka” BSM dostępne są na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej: www.bsm.bydgoszcz.pl w dziale Informacje.

Klub „Arka” BSM


Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w toruniu

Wojewódzki Ośrodek animacji Kultury w Toruniuul. Szpitalna 8; 87-100 Toruńtel./fax: 566 522 027, 566 522 755www.woak.torun.pl; e-mail: [email protected]

2.04.2016, godz. 16.00 – Finał KATAR MuzykaSzczęśliwa trzynastka na jubileusz

Jubileusz 25-lecia jest okazją do wspomnień – w przerwach koncertu finałowego prezentowane będą archiwalne materiały wideo i zdjęcia dokumentujące poprzednie edycje imprezy.

7-9 kwietnia 2016 – Warsztaty wideoklipu z Yachem Paszkiewiczem

Trójmiejskie inspiracje artystyczneyach Paszkiewicz – filmowiec, twórca filmów doku-

mentalnych i animacji oraz producent telewizyjny. Naj-bardziej znany jest jako autor teledysków.

Cena: 200 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 1 kwietnia. Liczba miejsc ograniczona – o przyję-ciu decyduje kolejność zgłoszeń.

15-16 kwietnia 2016 – warsztaty Menadżer kultury 2.0. Zarządzanie projektem i zespołem w dobie Slack i Snapchat

zarządzanie kulturą w chmurzeCena: 150 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane

są do 8 kwietnia. Liczba miejsc ograniczona – o przyję-ciu decyduje kolejność zgłoszeń.

16.04.2016 – warsztaty Magia głosu – twój dźwiękowy wizerunek

Głos świadomy – narzędziem twórczymJak świadomie budować swój dźwiękowy wizeru-

nek? Jak nie męczyć się śpiewając lub mówiąc? Odpo-wiedzi zarówno na to pytania, jak i na inne związane z prawidłowym korzystaniem z głosu jako narzędzia pracy znaleźć można na warsztatach.

Cena: 50 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 1 kwietnia. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń.

16-17 kwietnia 2016 – warsztaty Inspiracje w pracy z dziecięcym zespołem teatralnym

Od zabawy w teatr do nauki poprzez teatrAdresatami zajęć są przede wszystkim opiekunowie

dziecięcych grup teatralnych oraz nauczyciele wycho-wania przedszkolnego, edukacji wczesnoszkolnej i opie-kunowie placówek opiekuńczo-wychowawczych, którzy chcieliby podjąć teatralne wyzwanie. Jednak w warszta-tach mogą wziąć udział wszystkie osoby wykorzystujące teatr w pracy edukacyjnej i wychowawczej.

Cena: 100 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 1 kwietnia. Liczba miejsc ograniczona – o przyję-ciu decyduje kolejność zgłoszeń.

27.04.2016, godz. 17.00 – spotkanie filmoznawcze z cyklu W pierwszym rzędzie; wstęp wolny

Tajniki animacji poklatkowejW tajniki tej czasochłonnej, lecz niezwykle efektow-

nej techniki wprowadzą uczestników założyciele Stu-dia BM – Sebastian Kwidziński i Marcin Roszczyniała.

Podczas spotkania zaprezentowane zostaną filmy duetu Kwidziński–Roszczyniała, m.in. nagrodzona na kilku festiwalach w Polsce Fabryka zrealizowana w tech-nice animacji plastelinowej. Artyści podczas spotkania wyjaśnią, na czym polega animacja poklatkowa, pod-powiedzą, jak zacząć i gdzie szukać inspiracji. Osoby szczególnie zainteresowane będą też mogły z bliska przyjrzeć się pracom nad scenografią do najnowszego filmu Kwidzińskiego i Roszczyniały – Iluzjoniści.

do 8 maja 2016 r. – zgłoszenia na konkurs fotograficzny Na wyciągnięcie ręki

Fotografie! …rozejrzyj się wokół siebie!Konkurs organizowany jest w dwóch kategoriach

wiekowych: do 16 lat i powyżej 16. roku życia. Każdy uczestnik nadsyła do 8 maja nie więcej niż 10 zdjęć – pojedynczych lub tworzących zestaw, wykonanych w dowolnej technice lub nie więcej niż 5 fotokastów. Prace oceni jury, które przyzna nagrody oraz wybierze zestawy do prezentacji na wystawie pokonkursowej. Ogłoszenie wyników oraz wernisaż wystawy Na wy-ciągnięcie ręki zaplanowane są na 10 czerwca w Galerii Spotkań WOAK w Toruniu.

Zgłoszenia przyjmowane są przez formularz na stro-nie: woak.torun.pl.

Pozostałe warsztaty i szkolenia: – 13-14 maja 2016 r. – aBC fotografii dla dorosłych:

ulepsz swoje zdjęcia, zajęcia prowadzi Stanisław Jasiński, cena: 80 zł, termin zgłoszeń: 6 maja 2016 r.

– 10-11 czerwca 2016 r. – aBC fotografii dla mło-dzieży: portret fotograficzny, zajęcia prowadzi Stanisław Jasiński, cena: 80 zł, termin zgłoszeń: 3 czerwca 2016 r.

inf. Kamil Hoffmann


Miejskie Centrum Kultury 1.04.2016, piątek, godz. 10.00,

sala widowiskowa MCK, bilet: 16 złBydgoski Teatr Lalek BUraTInO – spektakl „ach, ta Mysia”

2, 9 kwietnia 2016 (soboty), barka „Lemara” 11.00-12.30 – I grupa (rodzice z dziećmi); 13.00-14.30 – II grupa (młodzież i dorośli). Wstęp: 15 zł (łączny koszt warsztatów), 5 zł – możliwość kupna biletu na pojedynczy warsztat, informacje: [email protected]

„zaczarowany świat cyrku” – warsztaty żonglowania i pantomimy

Cztery spotkania, podczas których w szybki i łatwy sposób opanujesz podstawy żonglowania oraz panto-mimy. Odkryjesz swoje mocne strony, rozwiniesz kre-atywność, koncentrację uwagi oraz refleks.

Prowadzenie: Mateusz Kiełtyka – żongler z 10-let-nim stażem, pasjonat sztuki cyrkowej i teatru ruchu. Au-tor m.in. monodramu „Nie-pokój”, spektaklu rodzinne-go „Podróż Małego Księcia” oraz etiudy nowocyrkowej „Enigmatic”. Założyciel Mimezis Art – Artyści do zadań specjalnych.

3.04.2016, niedziela, godz. 11.00, sala widowiskowa MCK, bilety: ulgowy 13 zł, normalny 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BUraTInO – spektakl „Historia Kopciuszka”

„Historia Kopciuszka” jest adaptacją znanej wszyst-kim historii o spełnionym marzeniu. Wszystko, co w fi-nale spotyka Kopciuszka, dzieje się za sprawą sprawie-dliwości losu, który wynagradza dobroć i łagodność, a karze zło i podstępność. Jest to również opowieść o marzeniach i potrzebie szczęścia. Przypomina nam, że nie można przestawać marzyć i że warto wierzyć, iż zły los zawsze może się odwrócić… To historia pełna zwrotów akcji, magii i zabawnych zdarzeń, a wszystko opowiedziane zabawnym tekstem, dynamiczną akcją i przebojowymi piosenkami.Występują: Izabela Gordon-Sieńko, Karolina Kasprzak, Karolina Sucho-dolska, Emilia Malczyk, Adrian Wiśniewski, Łukasz Przykłocki.

7.04.2016, czwartek, godz. 10.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BUraTInO – spektakl „Brzydkie Kaczątko”

7.04.2016, czwartek (brak miejsc)Koło Gospodyń Miejskich. dzika Kuchnia 8.04.2016, piątek, sala widowiskowa MCK.

Otwarcie sali: 19.00; start koncertu: 20.00. Wstęp: 30 zł (przedsprzedaż) / 35 zł (w dniu koncertu). Bilety do nabycia w kasie MCK

Muzyczne Smaki vol. 23: róże europy & gość

róże europy – polski zespół rockowy założony w Warszawie w 1983 r. Zyskał popularność w drugiej połowie lat 80. i na początku lat 90.

9.04.2016, sobota, godz. 10.30, sala MCK, zapisy: [email protected]

zatańcz ze mną…Taneczne spotkanie dla opiekunów z dziećmi od

lat 5. Nauczymy się prostej choreografii do muzyki z ga-tunku flamenco-jazz. Zajęcia prowadzi Dorota Dzięcioł.

fot. Romana Makówka

fot. Dariusz Gackowski

10.04.2016, niedziela, godz. 11.00, sala widowi-skowa MCK, bilety: ulgowy 13 zł, normalny 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BUraTInO – spektakl „Czerwony Kapturek”

„Czerwony Kapturek” jest zaproszeniem do teatru komediowego, niepozbawionego elementów groteski oraz czarnego humoru. Znana wszystkim opowieść o małej dziewczynce w czerwonym kapturku niosącej przez las dla chorej babci koszyk wypełniony wiktuała-mi w interpretacji BURATINO jest opowieścią o przy-jaźni i jej roli w życiu mieszkańców lasów. W opowieść wplecione są wesołe, łatwo wpadające w ucho, zabaw-ne piosenki użyte przez twórców widowiska do scha-


Meinl Drum Festivalu w Gutenstetten zebrał mnóstwo rewelacyjnych opinii. Działa ona również jako muzyk sesyjny oraz gra w swoim zespole Nevell.

16.04.2016, sobota, godz. 10.00. Zbiórka: MCKMali idą w świat. Spacer dźwiękowy

Przejdziemy się po Śródmieściu i posłuchamy jego dźwięków. Rafał Kołacki, który ma na koncie m.in. płyty z nagraniami ze Stambułu i Calais, zabierze nas w krainę muzyki miasta. Co w trawie piszczy? Jak szumi woda? Czy głośniejsze są samochody, czy ptaki? Podczas na-szego spaceru dowiecie się, jak słychać miasto przez wielki włochaty mikrofon.

16.04.2016, sobota, godz. 16.00, barka „Lemara”, zapisy: Hanna Parucka, Piotr Drozdowski, tel. 52 32 55 551

Tylko wróć – „Czterej pancerni i pies”Wracamy do czasów, kie-

dy co trzeci pies wabił się Szarik, każda dziewczynka koniecznie chciała być Ma-rusią i nikt nie chciał być Niemcem. Przyjazd ekipy filmowej z załogą „Rude-go” do Bydgoszczy to było coś, co pamiętamy do dziś – podzielmy się wspomnie-niami!

21.04.2016, czwartek, godz. 17.00, Skrzynka na bajki, ul. Gdańska 22 (w podwórku)

Koło Gospodyń Miejskich – Szydełkowe ośmiorniczki

Małgorzata Winter nauczy nas, jak robić ośmior-niczki. Prócz tego, że ten głowonóg jest symbolem Animocjii, to jego szydełkowa wersja ma jeszcze jed-no, bardzo praktyczne zastosowanie. Otóż odnóża ośmiorniczki przypominają wcześniakom pępowinę. Maluszki przytulone do maskotki czują się bezpiecz-niej i nadal jak w brzuchu mamy. Wszystkie zabawki przekażemy na oddział dla noworodków do jednego z bydgoskich szpitali!

22.04.2016, piątek, godz. 16.00-20.00, studio nagrań A\V Studio w MCK, wstęp: 20 zł, zapisy: [email protected]

warsztat WOKaL IMPrOprowadzenie: aleksandra Markowska

Warsztat z emisji głosu i tworzenia improwizowa-nych piosenek ma na celu pobudzenie wyobraźni

rakteryzowania bohaterów opowieści. Widowisko zre-alizowane zostało w konwencji żywoplanowo-lalkowej.Występują: Iga Jambor-Skupniewicz, Karolina Kasprzak, Karolina Sucho-dolska, Adrian Wiśniewski, Jarosław Siech.

10.04.2016, niedziela, godz. 9.30. Barka „Lemara”, zapisy: [email protected], cena: 5 zł (płatne przed wejściem na barkę)

Poranek rodzinnyZrobimy własne, niepowtarzalne, wiosenne doniczki

na kwiaty. Odwiedzi nas też ciekawy gość.

10.04.2016, niedziela, godz. 15.00, kawiarnia Szpulka, wstęp: 25 zł (normalny) / 15 zł (ulgowy – UTW, studenci, uczniowie)

Gitarowa OFFensywaFinał 4. edycji trasy koncertowej pARTyzanta „Gitaro-

wa OFFensywa”. Po nazwą kryje się ogólnopolska akcja propagowania grania na żywo, nauki gry na gitarze oraz wyszukiwania utalentowanych instrumentalistów.

Od godz. 15 będzie można wypróbować instrumenty oraz sprzęt gitarowy (kawiarnia Szpulka). O 16 warszta-ty gitarowe poprowadzi Krzysztof „pARTyzant” Toczko (kawiarnia Szpulka). O 18 – Koncert Finałowy „pARTy-zant i przyjaciele”, podczas którego wręczone zostaną nagrody (sala kinowo-widowiskowa MCK).


Bydgoski Teatr Lalek BUraTInO – spektakl „Koziołek Matołek”

15.04.2016, piątek, godz. 18.00, barka „Lemara”, wstęp wolny

rzecznik dziejowy – „Trzech wojów w łódce, nie licząc konia…”

Kolejne spotkanie z historią żeglugi śródlądowej, za-pisaną na kartach ksiąg, w dokumentach, rękopisach. Tym razem po wodnym świecie sławetnej „Kroniki” Galla Anonima i innych klasycznych źródłach pisanych oprowadzi nas historyk Paweł Gąsiorowski.

15.04.2016, piątek, godz. 18.00, kawiarnia Szpulka, wstęp wolny

drums Fusion zapraszają na warsztaty perkusyjne z aniką nilles

anika nilles to młoda perkusistka i kompozytorka, o której talencie świat dowiedział się za sprawą nagrań, które publikowała w internecie. Jej styl można określić jako niezwykle energetyczną mieszankę rocka, popu i fusion. Występ Aniki podczas zeszłorocznej edycji

Wykłady artystycznego UTW „agora nestora”: 12.04.2016, wtorek, godz. 16.00, sala widowiskowa MCK

Aranżacja i interpretacja wokalna kompozycji zaczerpniętych z różnych stylistyk muzycznych w szeroko pojętej muzyce rozrywkowej – Kamila abrahamowicz, Michał Szlempo

26.04.2016, wtorek, godz. 16.00, sala widowiskowa MCKAntypody – Grzegorz Pleszyński


muzycznej, pozbycie się napięć związanych z wydawa-niem z siebie głosu, naukę pełnego oddychania, naukę improwizowania solowych piosenek na zadane tematy, naukę współpracy z pianistą na scenie.

Warsztat poprowadzi Aleksandra Markowska – wo-kalistka i improwizatorka. Absolwentka PSM II st. na wy-dziale wokalnym w Warszawie.

24.04.2016, niedziela. Zbiórka: PKP dworzec główny o godz. 8.20

Kultura na świeżym vol. 43. Pałuki na rowerze

W kwietniu wreszcie wskoczymy na rowery, by z wia-trem we włosach pokonywać szosy i szutry naszego pięknego województwa. Tym razem wybierzemy się na piękne Pałuki. Na naszej trasie znajdą się liczne dwory i pałace. Miniemy niejedno jezioro i kilkakrotnie prze-kroczymy Noteć. Dowiemy się, jak wygląda grobowiec megalityczny, a żeby poznać jeszcze więcej historii na-szego regionu, sprawdzimy, którędy przebiegało Po-wstanie Kościuszkowskie. Całość trasy wyniesie około 70 km. Spotykamy się na dworcu Bydgoszcz Główna o 8.20, pociąg odjeżdża o 8.40. Wysiadamy w Złotni-kach Kujawskich o 9.08.

Uwaga! Godziny odjazdu pociągu mogą ulec zmianie wraz z nowym rozkładem jazdy. Prosimy upewnić się co do aktualnej godziny na stronie MCK-u bądź wydarzeniu facebookowym na profilu Zakładu Praktyk Kulturalnych!

24.04.2016, niedziela, godz. 19.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 10 zł (posiadacze karnetów na Festiwal ANIMOCJE mogą odebrać darmowe wejściówki do 20.04)

anIMOCJe z Teatrem Improwizowanym wymyWammy

W ramach Festiwalu Filmów Animowanych ANIMO-CJE zapraszamy na improwizowany spektakl inspirowa-ny animacjami. Filmy pobudzą naszą wyobraźnię, będą wstępem do odgrywanych przez nas historii, staną się bazą do alternatywnej wersji dubbingu, źródłem two-rzonych przez nas postaci. Będziecie mieli okazję zoba-czyć kawałek dobrej animacji i niepowtarzalny pokaz improwizacji teatralnej w jednym!

25.04.2016, poniedziałek, godz. 10.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BUraTInO – spektakl „alicja w Krainie Czarów”

27.04.2016, środa, godz. 10.00, sala widowiskowa MCK, bilet: 16 zł

Bydgoski Teatr Lalek BUraTInO – spektakl „Historia Kopciuszka”


Bydgoski Teatr Lalek BUraTInO – spektakl „Czerwony Kapturek”

16.04.2016, sobota, godz. 19.00 17.04.2016, niedziela, godz. 18.00,

zaproszenia do odbioru w MCK

Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy zaprasza na wyjątkowe wydarzenie artystyczne w ramach 670. urodzin miasta.

Bal, czyli wieczór zapoznawczy. Gra zespół Variété

23 marca 2015 r. na 36. Przeglądzie Piosenki Ak-torskiej we Wrocławiu odbyła się premiera spekta-klu. „Bal”, z choreografią i w reżyserii Jacka Gębury, to spektakl baletowy, którego scenariusz został oparty na (wykonywanych przez zespół na żywo) piosenkach Variété. Akcja rozgrywa się w kurorcie w górach wysokich, podczas wieczorku zapoznaw-czego, kiedy to bohaterowie, zebrani przez los w jednym miejscu, próbują wyprostować zakręty rzeczywistości. Słowa, muzyka i taniec zaczynają tworzyć wspólne wiry…

Obsadę „Balu” tworzą znakomici aktorzy tańca, w tym wielu pedagogów. W spektaklu bierze też udział grupa bydgoskich seniorów.

Występują: Ilona Gumowska, Anna Krych, Kata-rzyna Torzyńska, Leszek Bzdyl, Jacek Gębura, Jacek Gołdyka, Jan Kochanowski, Jan Nykiel, Tadeusz Ry-bicki, Hubert Żórawski oraz grupa bydgoskich se-niorów.

Zespół Variété gra w składzie: Grzegorz Kaź-mierczak – wokal, elektronika, Marek Maciejewski – gitary, Marcin Karnowski – perkusja, Grzegorz Korybalski – bas, Bartek Gasiul – instrumenty kla-wiszowe.

W recenzjach powtarzają się opinie, że „Bal”, jako pierwszy tego typu, bardzo zaskakujący i alterna-tywny spektakl, powinien być eksportowany na sceny w całej Polsce. Tym razem spektakl zawitał do rodzinnego miasta muzyków – do Bydgoszczy.

Zespół Variété, fot. Piotr Welc


1 piątek HIT PREMIERA

16.00 Lobster18.15 Lobster20.30 El Clan

2 sobota HIT PREMIERA

16.00 El Clan18.00 Lobster20.15 El Clan

3 niedziela HIT PREMIERA

16.00 El Clan18.00 Lobster20.15 Nawet góry przeminą

(pokaz jednorazowy)4 poniedziałek HIT PREMIERA

18.00 Lobster20.00 Nieobecność (pokaz jednorazowy)

5 wtorek HIT PREMIERA

16.00 Tysiąc i jedna noc cz. 118.15 KMF MOZAIKA20.30 Tysiąc i jedna noc cz. 2

6 środa 16.00 El Clan18.00 Na skrzyżowaniu wichrów

(pokaz jednorazowy)20.00 Tysiąc i jedna noc cz. 3

7 czwartek 16.00 Głośniej od bomb18.00 Tysiąc i jedna noc cz. 320.00 Głośniej od bomb

9 sobota 16.30 Głośniej od bomb18.30 Pasolini (pokaz jednorazowy)20.15 Bracia + spotkanie z twórcami

11 poniedziałek 16.00 Chłopiec i świat (film dla dzieci)18.30 Bracia20.30 Bracia

12 wtorek 18.15 KMF MOZAIKA20.30 Królowa pustyni (pokaz jednorazowy)

13 środa 16.00 Scena ciszy18.00 High-Rise (przedpremiera)20.00 Ślepowidzenie (pokaz jednorazowy)

14 czwartek 16.00 High-Rise (przedpremiera)18.00 Scena ciszy20.00 High-Rise (przedpremiera)

18 poniedziałek 17.30 Anomalisa19 wtorek 17.30 Anomalisa

anIMOCJe20-24 kwietnia

25 poniedziałek 16.00 Scena ciszy18.00 Mustang20.00 High-Rise

26 wtorek 18.15 KMF MOZAIKA27 środa 16.00 High-Rise

18.00 Mustang20.00 Scena ciszy

29 piątek 16.00 Scena ciszy18.00 Pokaz specjalny: Strach nocy.

Pokaz bezpłatny + spotkanie z twórcą20.00 High-Rise

30 sobota 16.00 Smoleńsk (pokaz jednorazowy)18.30 Scena ciszy20.15 Git (pokaz jednorazowy)

Bilety: ulgowe 11 zł / normalne 14 zł

K W I E C I E ń

9.04.2016, godz. 20.15„Bracia” – pokaz specjalny oraz spotkanie z autorami filmu

W odpowiedzi na wielkie zainteresowanie ze strony publiczności i mediów, firma Staroń Film postanowiła wprowadzić film dokumentalny Wojciecha Staronia do regularnej dystrybucji kinowej, we współpracy z Siecią Kin Studyjnych i Lokalnych. Bardzo nas to naturalnie cie-szy, tym bardziej że nagrody na międzynarodowych fe-stiwalach (Locarno, DOK Leipzig, Camerimage), a przede wszystkim fascynująca historia dwóch braci z Witosze-wa – głównych bohaterów – pozwala nam wierzyć, że mieszkańcy Bydgoszczy będą zainteresowani projekcja-mi tego filmu. Po seansie będzie możliwość przepytania współautorów filmu.

28.04.2016, czwartek, godz. 20.00, sala MCK bilety: 90 zł (przedsprzedaż), 100 zł (w dniu koncertu)

Koncert Macieja Maleńczuka wraz z zespołem Jazz For Idiots: Shut Up And Play Your Sax!

Maciej Maleńczuk, bywalec wszystkich ważnych wy-darzeń jazzowych, znawca gatunku i niekwestionowany koneser jazzu, w końcu postanowił sam uprawiać ten ga-tunek. Zdając sobie sprawę, że jazz zabrnął w ślepą ulicz-kę intelektualizmu i przestał być muzyką funkcjonalną, zaproponował jazz rytmiczny nieco prymitywny (pun-kowy drummer!) i tak naprawdę doskonale nadający się do tańca. Oprócz zgrabnych i rytmicznych kompozycji własnych, saksofonista (!) Maleńczuk razem ze swoim kwintetem gra nieśmiertelne utwory dancingowe, takie jak: Le Grande Bouffe, Ritorno a Suriento, La Paloma, Tequ-illa, Un pettit Fleur, Cantare la Luna – Gato Barberiego. Ma-leńczuk również i tutaj śpiewa, lecz nie jest to główna oś – osią jest funkcjonalność, użytkowość tej muzyki – coś, co jazz utracił i przestał być potrzebny. To mała obsesja muzyka, stąd nazwa Jazz For Idiots. Winą jazzmanów jest intelektualizm i scholastyczne wyrafinowanie – skutecz-nie odsunęło to szeroką widownię. Tutaj tego nie ma. Jest pewien pierwotny zgrzyt i dużo rytmu i – co nie bez znaczenia – nie trzeba być koneserem, a wręcz „można i trzeba być idiotą”. Tym samym Maleńczuk po raz kolejny ogłasza zwrot w muzyce, apelując: „Nie pozwalajmy so-bie na dyktaturę dyletantów. Jazz dla idiotów!”.

29.04.2016Międzynarodowy dzień Tańca z MCK

Zapraszamy do wzięcia udziału w tanecznym flash mobie. Zainteresowanych prosimy o kontakt: [email protected].


18-24 kwietnia 2016

6. Festiwal Filmów animowanych animocjePo raz 6. zapraszamy Was na prawdziwe święto kina animowanego! Już 18 kwietnia rusza kolejna edycja Festiwa-

lu Filmów Animowanych Animocje organizowanego przez MCK. Przed nami 7 dni, blisko 40 wydarzeń oraz pokazy kilkudziesięciu najlepszych filmów animowanych z całego świata. Do walki o Bydgoską Nagrodę za Najlepszy Film Animowany stanęło w tym roku prawie pół tysiąca obrazów z 48 krajów świata. Wśród nadesłanych filmów znaleźli się reprezentanci takich krajów, jak: Chorwacja, Hiszpania, Niemcy, Polska, USA, Argentyna, Białoruś, Brazylia, Chiny, Cypr, Francja, Hongkong, Iran, Japonia, Mauritius, Meksyk, Singapur, Wenezuela czy Tajwan.

Zwycięzców Konkursu wyłoni międzynarodowe jury pod przewodnictwem Jerzego Armaty. Po raz trzeci na Ani-mocjach przyznana zostanie także nagroda za dubbing, którą w minionych edycjach wyróżnieni zostali Jarosław Boberek i Joanna Jabłczyńska. Animocje są jedynym festiwalem w Polsce, który przyznaje taką nagrodę w uznaniu znaczenia aktorów dubbingu dla ostatecznego kształtu dzieła, jakim jest pełnometrażowy film animowany. Nazwi-sko tegorocznego laureata poznamy wkrótce.

Poza pokazami konkursowymi w tegorocznym programie znajdą się m.in. aż cztery pełnometrażowe filmy ani-mowane, pokazy specjalnie, spotkania z czołowymi twórcami z Polski i z zagranicy oraz pasmo poświęcone grom komputerowym. Ponadto, jak co roku, dorośli i dzieci będą mogli spróbować swoich sił na festiwalowych warszta-tach. Tym razem przygotowaliśmy warsztaty z pixel-artu, animacji poklatkowej oraz dubbingu. Zapisywać można się już dziś.

Animocje to także doskonała muzyka. Podczas tegorocznej edycji wystąpią m.in.: Terrific Sunday, Lara Snow (Izra-el) oraz B.O.K w wyjątkowym koncercie do animacji. Bądźcie z nami od 18 do 24 kwietnia w MCK, Mózgu i STReFie.

Szczegółowy program dostępny będzie na stronie www.animocje.com oraz na www.facebook.pl/animocje.

Warsztaty 6. Festiwalu Filmów animowanych animocje – 10 kwietnia, niedziela, godz. 12.00, Wyspa Młyńska (w razie niepogody klub Mózg), od 9 lat, udział bezpłatny,

zapisy: [email protected] zrealizuj z nami film metodą piksilacji, prowadzenie: Paweł Prewencki – 19-21 kwietnia, wtorek-czwartek, godz. 17.30-21.00, MCK – A\V Studio, od 13 lat, udział: 20 zł (za 3 dni warszta-

tów), bilety do nabycia w kasie MCK, zapisy: [email protected] Warsztaty dubbingowe, prowadzenie: Katarzyna Chmara i Jędrzej rochecki – 19-22 kwietnia, wtorek-piątek, godz. 17.30-21.30, barka „Lemara”, od 13 lat, udział: 20 zł (za 4 dni warsztatów),

bilety do nabycia w kasie MCK, zapisy: [email protected] Warsztaty lalkarskie i animacji lalkowej, prowadzenie: Łukasz Wiese – 20-22 kwietnia, środa-piątek, godz. 17.00-20.00, barka „Lemara”, od 6 lat, udział: 20 zł (za 3 dni warsztatów),

bilety do nabycia w kasie MCK, zapisy: [email protected] Warsztaty animacji poklatkowej, prowadzenie: Sebastian Kwidziński i Marcin roszczyniała – 20-22 kwietnia, środa-piątek, godz. 17.30-21.30, MCK, pok. 75, od 13 lat, udział: 20 zł (za 3 dni warsztatów), bilety

do nabycia w kasie MCK, zapisy: [email protected] Warsztaty pixel artu, prowadzenie Tomasz Wlaźlak

UWAGA! Prosimy zabrać własne laptopy. Mile widziany zainstalowany PHOTOSHOP (wersja testowa lub pełna).



Fot. Dariusz Gackowski

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku


Otwarcie europejskiego Salonu Muzycznego – Koncert artystów francuskich i polskich:

Karlien Bartels & Florent Maigrot oraz Maja Babyszka

– Wernisaż polsko-serbskiej wystawy sztuki EVIVA L’ARTE

Karlien Bartels – studiowała w North Netherlands Conservatoire w Groningen, gdzie w 2006 uzyskała bakalaureat. Równocześnie od 2003 studiowała w Kon-serwatorium Boulogne-Billancourt u Michela Straussa, gdzie otrzymała I nagrodę w klasie wiolonczeli. W la-tach 2005-2010 kontynuowała studia w Konserwa-torium Paryskim u M. Straussa. Kameralistyki uczyła się m.in. u Vladimira Mendelssohna i Itamara Golana. W 2008 uzyskała także dyplom w Królewskim Konser-watorium w Hadze. W latach 2008-2010 kształciła się pod okiem profesora Reinharda Latzko w Wiedniu. W 1999 r. wygrała Konkurs Prinses Christiana. W latach 2000, 2001, 2002 była stypendystką prestiżowego „Fa-cilities for Excellent Young Musicians” przeznaczonego dla najbardziej obiecujących młodych muzyków holen-derskich. W 2003 zdobyła I nagrodę „Young Music Ta-lent Competition” w Holandii.

Florent Maigrot – naukę gry na wiolonczeli rozpo-czął w wieku 9 lat, wstępując do klasy Barbary Marcin-kowskiej w Konserwatorium w Wersalu. Równolegle

przez trzy lata doskonalił śpiew w Centrum Muzyki Barokowej w Wersalu, gdzie występował z chórem Cha-pelle Royale. Wystąpił jako solista i chórzysta w nagra-niu „Stabat Mater” Pergolesiego, śpiewał partie solo-we w takich operach, jak: „Czarodziejski flet” Mozarta i „Koronacja Poppei” Monteverdiego pod dyr. Jeana Claude’a Malgloire’a z Orkiestrą Chambre du Roy. Na-ukę w Wersalu ukończył w 2003, następnie wstąpił do klasy Michela Straussa w Konserwatorium Boulogne--Billancourt, gdzie studiował 4 lata. W 2007 wstąpił do Konserwatorium Paryskiego, gdzie kształcił się w klasie wiolonczeli u M. Straussa, uczęszczał również na zajęcia Vladimira Mendelssohna, Marca Coppeya oraz Itama-ra Golana. Studiował także przez dwa lata w Holandii (Conservatoire Royal de La Hayne), które ukończył w 2008. W 2012 ukończył Konserwatorium Paryskie. Od 2013 związany z Noord Nederlands Orkest, gdzie jest solistą od 2015.

Maja Babyszka jest wychowanką prof. Katarzyny Popowej-Zydroń. Uczy się w Zespole Szkół Muzycznych im. Artura Rubinsteina w Bydgoszczy; jest uczennicą Klasy Talentów. Oprócz muzyki klasycznej interesuje się jazzem. Uczestniczyła w licznych festiwalach jazzo-wych i bluesowych, polskich i międzynarodowych.

Koncert połączony zostanie z wernisażem polsko--serbskiej wystawy pn. EVIVA L’ARTE.

edyta dzierż, anna Kossakowska / kuratorzy wy-stawy w Polsce. Miodrag Jakšić Mica, Goran radova-nović / kuratorzy wystawy w Serbii.

EVIVA L’ARTE! Niech żyje sztuka! to splot sztuk wizu-alnych i literatury: „wewnętrznych inspiracji” artystów z Polski i Serbii. Interdyscyplinarna wystawa, wykorzy-stując środki właściwe różnym dziedzinom sztuki, stwa-rza wspólną wizualno-literacką, polsko-serbską prze-strzeń artystyczną. 10 artystów porusza temat wolności w sztuce, jej granic, swobody wypowiedzi.

Wystawa była już prezentowana w Warszawie (Gale-ria LUFCIK), w Siedlcach (Galeria PRZESTRZEŃ SZTUK / Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny).

W lipcu 2016 r. projekt zostanie pokazany w Belgra-dzie/Serbii.


5.04.2015, wtorek, godz. 18.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

Wykład Grzegorza Pleszyńskiego, „Sztuka i polityka – nowy humanizm” (2)z cyklu „antydepresyjne Ostromecko”

Grzegorz Pleszyński – artysta i pedagog, zajmuje się m.in. takimi dziedzinami sztuki, jak performance, instalacja, wideo-art.

10.04.2016, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp: 10 zł

agnieszka Grochowicz – recitalWystąpi zespół w składzie: agnieszka Grochowicz

– śpiew, antoni dębski – gitara basowa, damian nie-wiński – perkusja, adam niedzielin.


Mistrzowski koncert z cyklu akademia w Pałacu: Hanna Michalak – sopran & Maria Murawska – fortepian

Hanna Michalak jest absolwentką Wydziału Wok alno -Ak torsk ie go Akademii Muzycznej w Bydgoszczy w klasie prof. Alicji Marczak-Faberowej. Działalność artystyczną rozpoczęła jeszcze w cza-sie studiów, współpracu-jąc z Krajowym Biurem Koncertowym i Zespołem Madrygalistów Capelli Bydgostiensis. Od 1992 związana z Zespołem Mu-zyki Dawnej Collegium Vocale. Występowała na niemal wszystkich ważnych festiwalach muzyki dawnej w Polsce, a także za grani-cą. W swym dorobku ma też wiele nagrań dla Polskiego Radia i TV.

Maria Murawska – studiowała początkowo w Pań-stwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu w klasie prof. Olgi Ilwickiej-Dąbrowskiej, a następnie w Akade-mii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgosz-czy w klasie prof. Jerzego Godziszewskiego. Umiejęt-ności pianistyczne doskonaliła poza granicami kraju w Weimarze pod kierunkiem prof. Ludwiga Hoffmana oraz na stażu w Rosyjskiej Akademii Muzyki pod kie-runkiem prof. Wiery Nosiny. Zadebiutowała z orkiestrą w wieku 15 lat. W 2012 otrzymała z rąk ministra kultury Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.


„Pióreczko” – poranek muzyczny z cyklu „akademia dzieciom”

Prowadzące: Ewelina Boesche-Kopczyńska i Honora-ta Glaza-Gulgowska, wykorzystują metodę aktywnego słuchania, polegającą na dodaniu do muzyki elemen-tów ruchu, gry na instrumentach czy melorecytacji. An-gażują dzieci do wspólnej zabawy.


Koncert „Bluesowe Szlaki” w wykonaniu Blues duo

Jacek Herzberg – gitara akustyczna i rezofoniczna, harmonijka, kazoo, śpiew; andrzej Talaśka – gitara akustyczna, śpiew.

Koncert „Bluesowe Szlaki” to muzyczna podróż do magicznych czasów narodzin bluesa. Razem z muzyka-mi przeniesiemy się do źródeł tej muzyki, odwiedzimy charakterystyczne dla bluesa miejsca, takie jak Delta Missisippi czy Chicago, poznamy sylwetki największych twórców tego gatunku.

Jacek Herzberg – bydgoski bluesman, założyciel i li-der kilku formacji muzycznych doskonale znanych blu-esowej publiczności. W ciągu ponad 20 lat muzycznej aktywności ze swoimi zespołami – Green Grass, Doktor Blues, Double Six – wielokrotnie występował na naj-ważniejszych festiwalach bluesowych w Polsce. Nagrał także kilkanaście płyt.

andrzej Talaśka – gitarzysta i wokalista z długolet-nim doświadczeniem scenicznym. Absolwent Studium Muzyków Rozrywkowych STOMUR. W latach 1997-2002 występuje z zespołami Talars Band oraz To Let, a od 2004 do chwili obecnej rozwija karierę solową. Talaśka to także kompozytor i autor tekstów. Koncertuje w kra-ju oraz za granicą.


Promocja książki prof. Janusza Kutty pt. Miasto-ogród – z dziejów zieleni miejskiej w Bydgoszczy

Janusz Kutta to ceniony historyk archiwista, długo-letni dyrektor Archiwum Państwowego w Bydgoszczy. Autor publikacji z historii nowożytnej i najnowszej oraz historii administracji Pomorza i Wielkopolski. Członek Towarzystwa Naukowego Toruńskiego, Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego, Instytutu Zachodniego im. Zygmunta Wojciechowskiego w Poznaniu.

27.04.2016, środa, godz. 18.00, ZPP w Ostromecku, wstęp wolny

Stowarzyszenie andrzeja Szwalbego „dziedzictwo” – Colloquium Ostromeckie

Spotkanie gości i sympatyków Stowarzyszenia An-drzeja Szwalbego „Dziedzictwo”.

Andrzej Talaśka i Jacek Herzberg


Galeria Wspólna

Magdalena Juszczak, Byk błękitny, 120×170 cm, akryl, 2014

Magdalena Juszczak, Oczy wilka, 100×80 cm, akryl, 2014

Magdalena Juszczak, Śmierć króla Bałtyku, 2016, 150×120 cm (1), 30×120 cm (2), 50×120 cm (3)

Wystawa czynna do 22.04.2016Wystawa rzeźb aleksandra dętkosia – ekspozycja podsumowująca 45-lecie pracy.

28.04.2015, godz. 18.00 – wernisaż, wystawa czynna do 20 maja

Wystawa malarstwa Magdaleny JuszczakMagdalena Juszczak urodziła się w 1986 r. w Katowi-cach. Studia magisterskie ukończyła na Wydziale Ar-tystycznym Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Dyplom obroniła w 2013 roku w pracowni malarstwa prof. Ireneusza Walczaka oraz w pracowni ilustracji prof. Tadeusza Jury.

Artystka związana jest z organizacjami zajmującymi się ochroną praw zwierząt. Współpracuje z fundacją VIVA! Tworzyła bodypainting podczas Ogólnopolskie-go Dnia Cyrku bez Zwierząt w 2014 i 2015.

Jest autorką grafik promujących pierwszy pełnome-trażowy edukacyjny film o produkcji futer Jutro będzie futro. Brała udział w Mistrzostwach Face Painting Tro-phy 2014.Uczestniczyła m.in. w takich wystawach jak:2012 Painting is a crime – malarstwo Grażyny Małkiewicz

i Magdaleny Juszczak; Galeria AYA (Salon Toyota), Katowice.

2013 Współczesne Doświadczenie Sztuki – wystawa i au-kcja charytatywna Fundacji Młodzi Twórcy im. Piotra Dobrowolskiego; Hotel Katowice, Katowice.

2014 1. Ogólnopolski Konkurs Malarski im. L. Wyczół-kowskiego – wystawa pokonkursowa; bwa Galeria Miejska, Bydgoszcz (jako laureatka III nagrody).

2014 5. Ogólnopolski Konkurs Malarski im. Mariana Mi-chalika. Triennale Malarstwa; Miejska Galeria Sztu-ki, Częstochowa.

2015 Dualizm – wystawa malarstwa Grażyny Małkiewicz i Magdaleny Juszczak; Galeria W Tonacji Serca, Wrocław.

Festiwal Filmów animowanychBydgoszcz 18-24 kwietnia 2016

www.animocje.com

kw

iec

ień

20

16

BIK 4/2016

Documents