maTe maradeli
idumalTa marSi
TYbilisi2010
redaqtori oTar WumburiZe
ISBN 978-9941-0-3034-5 © maTe maradeli, 2010
3
idumalTa marSi
TeTri niaveTi
Rrublis gulispiri isev gaixsneba,lurjad daibneva Tova,zecis moqsova da cis Seyaisnebaisev daqarguli mova.Sori siRrmeebis mSvidi gadmofenanazad gadauvlis ares,rogorc gaRimebis mTvrali mimofrenacvariT Sefxizlebul mxares.mze ki mcxunvare da Zlier sanatreliyviTlad aacecebs Tvalebs,mkerdSi Cavardeba mzeris anaTlelifiqrebs daufeTebs qalebs.
4
maTe maradeli
melanqolia
siSore isev qorfa mixakTamaTrobs da mtanjavs Zvel mogonebiT,warsulis ferebs veRar vixatavda veRarc mindvrebs Cavekonebi.da vici sulSi CameRvrebianriJraJis nislTa angelozebi,fiqrebSi ukve wlebi lRvebianviT sanTlis Suqze brma salosebi.da mdumarebiT wreebs uvlianmze da samyaro sizmarTa frTebiT,mixaki mosTqvams aliluias,me da siSore vtiriT da vkrTebiT.
5
idumalTa marSi
kafandara iebi
Txeli tanisamosikafandara iebis,lurji misteriebissafarad rom qceula,albaT gamoqceulaim daisis mkerdidanme rom gadamekidasulze TiTqos grZneulad.
da mze am saRamosi,roca SemomefeTagazafxulis mefeTarxeva ferucnauri,irib qaTinauriTyvela mxridan medeba,rogorc cxeli qmedebamwvelze mwveli auriT.
6
maTe maradeli
metamorfa
erTxelac vardTa saamur CerosTavs Sevafareb TrTolviT,daukrav sizmris violonCelossulidan nafifq TovliT.da Cumi hangi Seurxevs furclebseklebiT morTul qorfas,Camoyris mdedri mduRare kurcxlebsda mziur metamorfas.dadneba vneba – RimiliT savse,miiRebs ucxo iers,sivrce ki daxril yvavilTa msgavsadCaivlis dasaliers.
7
idumalTa marSi
Semodgomis landTa rigebs
Semodgomis landTa rigebsananoembrialebsguli veRar Seirigebs,veRar aabrialebsda Tu xeTa gayviTlebamova mWknari ciebiT,fiqri TeTrad gaiTlebahalucinaciebiT.wava mqrolav saaTebiTdro – odesRac daculi,mze – gamonasavaTebi,sivrce – gamoqanculi.suli borcvebs daeRvrebauxmo gazarmacebiT,rogorc marcxiT danayreba,rogorc Troba dacemiT.
8
maTe maradeli
CemTvis ki
daberavs roca mTebidan dardida roca wava zamTrebis susxva,momitans eklebs maisis vardi,surnels ki qari wauRebs sul sxvas.
da ase mudam, ucnaur ambadiqneba suli – gaSlili sivrciT,sxvebisTvis TeTri ocnebis bamba,CemTvis ki sevda uferul circviT.
9
idumalTa marSi
oqrosfer gzebze
isev mivqri svliT da xetiTda mistikiT garTuli,sivrce sulSi Senaxvetimzed maqvs amoSanTulida sxeulze lurji zecaxaverdebad gaSlilihorizontis sigrZes kecavsRrubliT nervebaSlili.Zilic maTrobs mRvrie zRvebiTfiqrSi ganamefebida uCumar sizmriT vlRvebi,vdnebi cxare SxefebiTda saocrad irib xilviTmodis sveli ocneba,rom oqrosfer gzebze vivliTme da miznis coceba.
10
maTe maradeli
me gelodebi
dagelodebi,arasodes ar aris gvian,ar menanebais dReebi, ver dagSordebi,sveli lodebiTsivrceebi napirebs crianda melandebazRvis talRebis qaraSotebi.epizodebisiuJetebs ujrebSi yrian,Rame Tendeba,sarkmels xuravs SenaSfoTebi,epilogebiromanebis dasasruls qvia,dagvianebazRaparia, me gelodebi.
11
idumalTa marSi
awvimda mindvrebs
o, rogor, rogor awvimda mindvrebs,swored im mindvrebs – ocneba mwveliodesme mSvidad rom daimkvidres,viTarca mze da sasufeveli.
da rogor Cumad viyavi maSin,rodesac avdris boboqar vnebasmohqonda wveTi – cremliviT mlaSeda Rvrida gzebze svel gaognebas.
12
maTe maradeli
guls gadaseravs
samyarov isevmzed Semagnisehorizonts iqiTRrublian napralsda cisfer afrasspetaki fifqiTsulidan Tovadacviva myisve.
da cxeli Rvelfiim reliefisSoreTis wvad romatyvia mzeras,guls gadaseravsaxla da am drosda mova sisxliriTmebis mefis.
13
idumalTa marSi
lamazad Tovda
yoresTan ise lamazad Tovdarogorc arasdros albaT,Sevxede wablis ficruli odafifqebiT rogor dalba.
auyva Sukas aRmarTSi bardnadafnis foTlebze xvneSiT,TiTqos simwvane TeTrs Seaberda,zamTars Caakvda xelSi.
da suroebis frTxili SaSvebimagalobeli eniT,mTebs gadaevlen TavgadaSvebiTda mouridel freniT.
14
maTe maradeli
* * *
me Sens siSiSvles vixatav axlac,vixatav ise, rom velur grZnobassiwmindis TeTri arSiac axlavsda mRvrie vnebis feradi dnobac.
da CemSi cocxlobs dalic da monec,viT yvela gznebis momsmeli funji,rom Segqmna xatad da dagemonosxeuliT qorfa da suliT munji.
15
idumalTa marSi
Cemi cremliani megobari
wvims, fanjris rafaze vals cekvavs Cemi cremliani megobari.Tovs, TeTri giorgi xmals lesavs TeTrad momcinari meomari.cris, nislis wveTebi bades kravs rZisfer zmanebaTa meoxari.qris, qari mindvrebze dafrinavs Rrublian dilaze meocnari.mzes mogonebam Seacia, saxe aRara aqvs momcinari.mTebs mdeloebi ar acviaT, nazi yvavilebiT momRimari.wlebs, fiqrma cremli daaqcia gulze mwuxarebis momfinari.gzebs fiTris kaba gadacmia yalbi gaRimebiT momxiblari.qsovs bindi ocnebas fiqrebad, Ramis Crdilebidan momzirali.dros viTvli, arafriT iTvleba, dRe dneba wveTebad momdinari.mTxovs, guli vedrebiT iRleba brZolebs nawyurebi morkinali.Sors, wvima cremlebad iRvreba, Cemi poeziiT momtirali.
16
maTe maradeli
imereTi
uceb momeCvena landadnigozs miyrdnobili Toxi,Txilis RobeebSi CandaWuri, marani da qoxi.
sizmars mogonebad axldabavSvur ocnebaTa wlebi,Cemi monatreba axda,Cemi sofeli da mTebi.
ezo furusulas gavdaCrdilebs gaqceuli, morcxviWaze miyrdnobili CandaWinWiT Sexveuli cocxi.
venaxs dafenoda nabdadmTeli saukune TiTqos,erTi sawnaxeli svamdaasi Semodgomis Rvinos.
mindvrebs edeboda wamladqorfa gvirilebis noxi,Cemi imereTi mwamda,Cemi nalia da qoxi.
17
idumalTa marSi
TeTria furceli
TeTria furceli, iseTi qaTqaTamrcxvenia, melaniT ver vsvri.ar minda moxatva iisfer laqaTada mxolod fiqrebSi vesvrigariTmul tyvias da galeqsil iarasucnaur talRaTa zRvebiT,mkerdiviT galesil TabaxSi ki araubralod sxvagan da sxvebiT.da vinme gaigebs niWiT da alRoTiise, rom verasdros naxavswarwerebs – sityvebis yru aliaqoTiT,kalamTa Wori rom axlavs.
18
maTe maradeli
saranCa
ar vici risTvis miyvardiT ase?!miyvardiT ise, rom ocnebaSisiTeTre Tqveni cekvavda valsebsda mzis wyurvili mqonda nebaSi,rom aRtaceba da es survilimyoloda gamTbar caTa mdevarad,sicocxle – wamiT gamowurvilimeqcia raRac wamnaxevaradda miveltvodi sicocxles TqvenTvis,magram Tqven wadiT, rogorc saranCa.horizonts axla sicive erTvisda naxevari wamic ar damrCa.mosCans SiSveli savargulebi,fiqrebi wlebTan dganan mdgmurebad,sulSi ki mwreTa svla maqvs ulevida usasrulo ganadgureba.
19
idumalTa marSi
alersi mkadre
modi da mRvrie alersi mkadreda momiqsove perangi Tmisgan,Torem gayviTlda xma ufro adrevidre foTlebiT Semodgomisgan
da Tu ar metyvi rom isev gciva,rodesac SenTan ara var cecxliT,gayinul dReebs mze CamocvivaTda mTvare Rames ar morTavs vercxliT.
20
maTe maradeli
mzis Semobruneba?
mSralia, wvimebma dakarges nel-nela Tbili Sxapuneba.xeebic mqralia, qarebiT totebi ar gaiRuneba.qalaqi nisliviT mkrTalia, sadRaa is misalbuneba?grigali ratomRac leqsebze mwyralia, kars ejaxuneba.gazafxuls ver ando ocnebam sicocxle, mfrTxalia cdunebada fiqri dilidan usazRvro gancdebiT, grZnobebiT mTvralia.
buneba fanjridan mdumared kldesaviT sipi da salia.es daZabuneba sarkmlidan ar midis, jiuti qalia.damTavrda iebis rwmuneba, sicocxle brZola da xmalia,TumcaRa rTulia mzis Semobruneba, mas aRar scalia.ar vici sxivia, Tu cremli saxeze udneba? mTvralia!ar vici, Suqia Tu cidan manaTebs momavlis cduneba?
21
idumalTa marSi
mwvane TqeSi
tkivili maxsovs wiwvTa,mTebi da mwvane TqeSi,dRe ferdobebze iwvawvimisgan daRlil tyeSi.
da gakvirveba kacTavercxlisfrad ganafiTri,viT usasrulo gancdada saukuno fiqri.
ebrZoda xidan xemdeavdarSi damxrCval naZvebs,totebi zecas xevdnen,cremlebi tuCs da Rawvebs.
22
maTe maradeli
naSegirdali
gaxeleba grZneulidaeSveba zecidan,SfoTviT naaaTkeci daciskris qarTan ziarida mtredisfer iariTdila RamenaTevimova naucbaTevida naunebliari.
da ocneba Zleulijerac veRaravisganTavs daixsnis avisganTundac ganaqirdali,wva ki ar damridalida xanZarTa mnaxveli,wava ciur zraxvebisda RvTis naSegirdali.
23
idumalTa marSi
lurji fifqebi
me vqadagebdi sevdiT daWrili,rom gaTenebas aisad veSvi,Cemi mzera ki – caSi gaCrilikabadons svamda orive peSviT.
gadmodioda artaxebidanhorizontebis gakruli weli,dRe iyo mTebze minacxebi dacisartyelebis ferebis mcreli.
manZili sizmars ekida bawriT,rogorc siTeTres qalis sayureda SemohqondaT sanTlebi taZrisolarebidan RmerTis msaxurebs.
da axlac vetrfi maSindel ltolvas,roca mze iyo ocnebis funji,kvlav maxsendeba simSvidis Tovafifqebi, cisfer Tvalebze lurji.
24
maTe maradeli
* * *
miqrian, miqrian, miqrian,zafxulis Takara dReebi,mwvane da xasxasa fiqrianda cdisgan daRlili tyeebiT.
elian, saocrad elianoqtombers yviTeli lodiniT,rom msubuq mindors da lelians foTlebi daawvnen lodiviT.
25
idumalTa marSi
Rame namTvareuli
ianvariT naciebda naqaral sxeuliTzamTars gadavacilebalbaT martis gadaRma.da mzes gadaxveulisuli wviT Tu gadaxma,davyri yinvis bacilebs,waval fexareulida svla naCqareuliar da ver gamacinebsda fiqrs gamoaZinebsRame namTvareuli.
26
maTe maradeli
xilva meoTxe
zecis TeTri satina,Txeli da faratinahorizontma daacxroRamiT nazarxoSebida mzis oqros qoSebisvel mindvrebze daawyoTiTqos Wreli boSebisbrolisferi fexebiT
da idumal SexebiTciskreuli qmnileba,rogorc aqirqilebaqalwulebriv grZnobaTafiqrebs SeenobaTa,gancdebs dila axarada zRva gadmomayarakabadonis dnobaTa.
27
idumalTa marSi
RamiT da qaliT
RamiT da qaliT daTrobis nebagadmova CemTan Cum alaverdiT,rodesac vnebas Sexvdeba vnebada roca TiTebs Sexvdeba mkerdi.
da mRvrie fiqrTa qrola da rbevadacxreba natif sxeulis cviliT,zewarze TeTrad gadneba eva,sulSi ki moTovs Tvlema da Zili.
28
maTe maradeli
momwvano veli
momwvano veli,mindvrebis naxvauCumar zRapars gavs.mTvrali da sveli,kocna da zraxvafiqrebSi demons klavs.yvavilTa wvam dawyaroTa enamnaqargi ca da tyegadamacva dagadamaTenasxivebSi dawnul dRed...mSralia suli,gulia Tbilisvelia mwvane zRvagadalursulida gardaqmniliraRaca ufro sxvad.
29
idumalTa marSi
qarSi roca var
xma idumali, xma saocarimohyveba grigals kvlav gamZafrebad,suli savsea xelis mocarviTqars rom ver davxvdi gaSlil afrebad.
ver daviurve niavT gaqrola,daRlil Tvalebze cremlebi damdis,axla madlia erTi gasrola,rom tyvias mainc gavsdio camdis.
raRac saocar idumalebiTmohyveba grigals xelis mocarva,mZinavs sikvdilSi sasTumalebiTda ver viZineb qarSi roca var.
30
maTe maradeli
yvavilT cekva
yvavilT cekva maxsovs narnarda naqarval velebze,mec iq mivqri mindor-baRnarwvimiT danasvelebze.da zecidan Camonabancvars vapkureb navedrebs,rom wveTebma gadamabannislis msubuq xaverdebs.
gvirilebis gulyviTelagaRimeba meRvreba,vici grZnoba gadamTelavs,gancda ar gameyreba.da odesme Tuki micvnesmindvrad mTovi SvitebiT,dro sizmareTs gadaicmevs,wava guldamSvidebiT.
31
idumalTa marSi
sveli qarizma
roca Rrubeli viT agoniaqariT alanZavs saTuT zambaxebs,mova avdrebis ceremoniada simSvideze fiqrs gaabaxebs,
rom Rrma tkivilis Savma maRaromzRvis da morevis Sesadarisma,mindors cremlebi gadaayaros,me ki wvima da sveli qarizma.
32
maTe maradeli
gafiTreba
lurji cis kideebis mkerdze Rrublad gavwvebida uxorco sxeuli sivrces daefineba,TiTqos orqideebis SeTeTrebul RawvebiTda mzes Semoxveuli sivrcis parafinebad.
eTersa da ciurebs zustad ise davserav,bevr da auareba warmosaxvis landebad,dReebs emociurebs wviT, rom eromanserada bnel penuarebad Rames rom eblandeba.
da fermkrTali armada sifrifana nislebisCemTan erTad gatyorcnis maRla im gafiTrebasme rom damaavada mSvidi gagulisebiTda siTeTriT rom mkocnis, roca xma damiTvreba.
33
idumalTa marSi
sivrce dneba
Seni qnari,Seni cremlis tbaTa mtknari,mlaSe grZnobad myavda mkerdze Camomdnari.Cemi fiqri, Seni sicxiT sunTqvamSraliaCnda saxes damaSvrali,damrCa Srami.suliT mSvidiviyav maSin, Sen rom gqmnidida ocnebis marmarilos leqsiT vTvlidi,axla roca gazafxuli narze wvebais wuTebi mesizmreba,sivrce dneba.
34
maTe maradeli
* * *
swored im Rames, rodesac kvarimanaTebda cecxliT da sixaruliT,movida raRac axali qari da Cumi qroliT waiRo guli.
mibnediT Caqra imedis Suqi,saocrad nela, nela da mdoredda Zveli srbola naqarbuqiverafriT veRar gavimeore.
35
idumalTa marSi
mTvrali da qarze
mTvrali da qarze melodiebiTar vici var, Tu sadRac mivqrivar?sizmaro, Tuki gelodinebimodi, jer kidev sveli fiqri var.
SenSi da sxvagan da yvelaferSixom ici mxolod vnebebi mcrida,amrie yviTlad vardisfer ferSida gadmomRvare daisSi cidan.
rom amRerebiT amovyve grigalsda monarnare viyo werili,da mRvrie gancda Tabaxs rom migavsriTmebiT iyos gadaserili.
da gamafiTre melodiebiTxom ici Sen rom sveli fiqri var,qariviT mwveli modi iebiT,Torem uSenod fiqrSi mivqrivar.
36
maTe maradeli
bedauroba
Slegi WenebiT Rlian bilikebsqSena Seyrili bedaurebimec gaqrolebas ver vaqilikebajilRa – jerac ar naurvebi.
oflian fafrebs wvaven cecxlebi,aRvirebs ReWavs neba RrialiT,vici, am sizmars ver gaveclebida CavinTqmebi doRSi grialiT.
gadamivlian rkinis floqvebi,usazRvro rbola dammarxavs mtverTan,cera TiTiviT gavilokebida gaTelili warvdgebi RmerTTan.
rom damtvreuli ZvlebiT viarosanam tkivili sisxls ar Seindobs,da unda mivxvde rom saziarodmzada var ukve, yvelam Semindo.
mere ki Cemi bedaurobamSvidi nar-nariT Cayveba beqobs,damaviwydeba sadaurobada amqveyniur codvaTa eqo.
37
idumalTa marSi
napirebs
napirTan qafiT da RelvebiTexleba siSiSvles dRe,mkerdisTvis mze miaqvs xelebiT,ayria Worflebis tye.da TeTri sxeulis cdunebasivrceSi daRvrila wvadcxelia qviSa da buneba,ucvleli qceula cvlad.da rasac fiWvebi ambobdnendRes qalis surnelad qris,agvistos erosi abodebs,napirebs siSiSvle cris.
38
maTe maradeli
* * *
sasaflaos emosa maxsovs Savi guaSi,daxatuli demonsada angelozs SuaSi.zed ki mdumar sxeuliTqva – Tlili da mkafio, idga frTamorRveulida uepitafio.
39
idumalTa marSi
ulamazesi sofelia wiTelxevi
vixseneb
vixseneb Cemi soflisRobes ayolil farcxebs,ciskars zecidan moTlilsda mTebze dananarcxebs,wyaroSi Camdgar qalTanestisgan dambal wvivebs,aTas Worsa da marTals,vercxlis zamTars da wvimebs.da Cemi fiqri isevwisqvilis qvasTan brunavs,ocneba magulisebs,natvra ki welSi mRunavs.zustad iseTi rweviTqari rom Seaqrolebs, Cemi aivnis zeviTmsxlisa da leRvis bolebs.
40
maTe maradeli
aRar metyvian
mgoni arasdros aRar metyviansimSvide risTvis ar mekareba,an es sinorCe ra cecls emTxviada ra ucnaur gamomWknarebas
da verc verasdros aiyrebianmomwvanoeTis sveli duyebi,SeSlaze ufro mxne da vnebianda sizmrebian gadaduRebiT.
da siyviTlesTan cekviT gaSrebais rac ocnebas mzed gadaaxma,rogorc sikvdilis gaTamaSebafardamileul scenis gadaRma.
41
idumalTa marSi
sanTelis curva
exla siCume oTaxs atyviada mocimcime sanTelis curva,kedels Crdilebis amCnevs natyviars,Sandals ki TeTri sxeulis wurvas.
da ar cnobs arvis darabebs iqiTmTvarian SuqTa naTebis garda,mTvares rom axlavs vercxlisfer fifqiT,wyvdiads ki sxivTa ariergardad.
42
maTe maradeli
uari qveynad yvela qariSxals
uari qveynad yvela qariSxals,damTavrdes iqneb svla idumali.Cemi farfati imas ar niSnavs,rom saerTo gvaqvs Cven sasTumali.
dro aris ukve cremlebi gaSres,momavlis TerZi simSvides lambavsda Tu avdari ar momcems saSvelssiCumis qalRmerTs mivutan ambavs.
rom mdumarebis mawvios Zili,magram ise, rom dRe ar wamarTvas,da sizmreuli SegrZnebiT vivliiq, sadac suli beWebs gamarTavs.
43
idumalTa marSi
yvavil-yvavil
yvavil-yvavil, gaSla-gaSlafermoReril gedebiTmindor-mindor rogorc daSna sxivTa xaverds vedebi.da dakargul trfobas veZeb,veZeb gulwrfel naTebas,mixak-mixak, enZel-enZelsvlas da gasavaTeblad.tita-tita, Svita-Svitacxeli cremliT viRvrebi,magram vici gadavitan,gancdiT ar daviRvrebi.da SeSlili vardeb-vardebzRapraT da mogonebiTgavSli frTebs da vinavardeb,eTers Cavekonebi.da fiqrebi burus-burusmiraJs gadanawvenivardeb-vardeb, furus-furus,furcel-furcel dacveniT.daeRvreba ferTa farCasSav-TeTrs anaridebi da vityvi rom dRe gadarCa da mec avyvavildebi.
44
maTe maradeli
warsuli
wavidnen ratomRac isinivisTanac ziari viyavi,wavidnen StormiT da sisiniT,daxrCobiT – gamouriyaviT.
da RvTiur RameTa warsulitalRebad exleba napirebs,fiqri – viT mxurvale asuligaxdas da Securvas apirebs.
45
idumalTa marSi
mzesTan brZola
me davikarge drosa da ferSi,rogorc namqerSi fifqis naTeba,mzem dRe Camaso marcxena ferdSixanjlad galesil aTinaTebad.
da gadavTele WenebiT mTebi,rom usasrulod memsxvria sivrce,sanam gafrena meyo da frTebida sanam wviT ar gamovicrice.
mere ki vnaxe da gamaxsenda,mkerdSi rom sxivma gadaiarada aRtacebad damdinda sevdacremliT movardnil wvimad ki ara.
46
maTe maradeli
me xSirad Cavayoleb mzerastalRebSi CaZirul mzes
Cemi mzera
am saRamos, amJamindel daiss sworedgagayoleb... wamwamebi daiswore...
Sen mzera xar, Cemi Tbili patarZali,axla waxval, sxvis loginSi gadalRvebi.naxe rogor migiReben caze krZalviThorizontze garinduli zRvis talRebi...
am saRamos, napirebze silas da mzesgavayoleb Sens wamwams da silamazes...
wadi, Sen xar Cemi mSvidi mociqulisivrces Sors rom gadayvebi garindebiT,moijere trfobiTa da kocniT gulida saavdrod aRerili amindebiT...
Sen xar locva, Cemi mzera da misia,naxe mzem zRva gadasera, daisia!DA
47
idumalTa marSi
alpuri xilva
waiRebs nisli uxilav landebs,waiRebs Cumad, nestian cocviTda iseT mindvris TeZoze dadebsvnebian sxeuls rom malavs mocviT.
qari ki mona daRvrili fTqorisda SiSvel qalis mkerdiviT mwveli,gaqreba RamiT mwvervalebs Sorisda mova dilas sizmrebiT sveli.
48
maTe maradeli
sizmris igavs
vetrfi isev sizmris igavs,ambavs SuaRameTa.Zili cxadiT daWrils migavsdamdgars qimze xramebTan,rom gaSalos fiqri afradda ufskrulSi Wenebagahyves doRis cxenebs fafrad,landad da moCvenebad,rom SeugrZnob da unaxavwvaTa ria-riebi,roca manZils gadavlaxavTeTri misteriebiTdamxvdes dumilSenasmisi,TvalebdamSvidebulida mimiRos rogorc Tvisi,erT dros gaSvilebuli.
49
idumalTa marSi
fSanebi
kvlav mizidavs fSanebissvla naalmacerali,lurji kaeSanebiTtyeTa gadamserali.da wveTebis Sesresamaxsovs cisartyelebTan,viT orgva da eresvazecis daRlil xelebTan.
qvebze gadaxavsulivici rad izlaznebaviT lodebis avsulida Sxefebis agzneba.da aq, axlac mabodebssuli misgan daWrili,TiTqos Tavqve garbodesxeobebSi gaCrili.
50
maTe maradeli
Cven poetebi
Cven poetebi arasdros vambobT,Cven melniani cremlebi gvcvivada gamouTqmel tkivilTa amborsTeTr Tabaxebze valagebT civad.
simxurvale ki feTqdeba maSinam dadumebul riTmebis zRvidan,ros wamkiTxvelis mgznebare xmaSigakrTeba is rac ocnebas Rlida.
da ibadeba amboxi leqsisim dros, rodesac uCumar omiTnafiqri Sesvams mRvrie eleqsirsda SeiSleba sazRvrebis ndomiT.
51
idumalTa marSi
* * *
savsea qaris msubuqi torsimZimeze mZime tkivilis xvetiTda miaqvs tvirTi im samyarosiodesme mzes rom ekida RvediT.
da irgvliv borgavs saocrad bevriRimili, gancda, sunTqva da boRma,sicocxle miqris niavTa tevriT,fiqrebs ki tovebs sazRvrebs gadmoRma.
52
maTe maradeli
franguli siltviT
rogor getrfodiT franguli siltviTanre morua, lui aragon,yrmobas viklavdi galesil sityviT...axlac maT minda xmlebze amagon.
sad maWenebda nacnob novelad`pier da lusi~ Tqveni qrolani?axlac sizmarTa dasafrTxobeladdameZebs ZilSi romel rolani.
da iRvrebian warsul gmirebadlandni – gobsekis xarbul pozaSi,rom SeZlon Cemi gadabirebada gamitacon frangul prozaSi.
Sagrenis tyavSi vzivar da vici,suli meleva TqvenTan garTobiT,kurtizan qalTa groteskul ficiTda saarako uniaTobiT.
visveleb Tvalebs Tqveni azrebiTalber kamiu, gi de mopasancremliviT wminda aiazmebiTvloculob Tqveni fiqris ZmobasTan.
warmosaxvaSi gxedavT da mzad varkiTxvebs pasuxi TqveniT mivugo,Tqven me magonebT moruas mxatvars,mogoneba ki eZebs hiugos.
53
idumalTa marSi
monaWori
raRac mqonda da raRacisviyav iqve msaxuri,sadac saxe WaRara cisiyo gamosaxuli.da Tvalebi fiqrebs bmulidaserili gugebiTZiliT mqonda milululiblebiT da alublebiT.icleboda sisxli mzisganrogorc dRisgan daisida vgrZnobdi rom fantazmisganuferuli xalisiTiRvreboda neli fTqorida xelebis ceceba,rogorc wvimiT monaWoriwveTTa gaaTkeceba.
54
maTe maradeli
* * *
alvis totTa xaraCoyinvis Txeli landebiT,civi da ufarajo,SiSvel girliandebiTdgas ukvalav axoSida Cans misi aCrdilinislTa axlomaxloSiTeTr siSores gaCrili.
55
idumalTa marSi
odesme masTan
odesme masTan,viT Rvinis smasTan,me mival vicisiSoriT mTvralida nazamTralifiqrebis cricviTdavideb binasleqsebis TqmasTan.
TviTon ki axlos,an Soriaxlos iqneba raRac Cemi an sxvisi,da Sesatyvisifiqri da daRlaSeRebavs muqadCems samosaxlos.
56
maTe maradeli
WinWila
rac ufro Tvalebs vaxel da vaxel,eWvi TandaTan sul ufro qreba,namdvilad loTi WinWila vnaxe,me vcli sasmisebs da igi Tvreba.
aq CemTan sufris landi dacuravs,baxusi sxvebTan daexeteba.Cems gaumaZRar Tixis kacunasCemTvis sasmeli ar emeteba.
WinWilad unda gadviqce TviTon,sanam qeifi jerac ToToa,rom wvrili yeliT vuWerde Rvinosda Tixis sulSi medgas loToba.
57
idumalTa marSi
dacarielebuli sofelisaSineli sanaxavia
* * *
aqa-iq ezos avsebda oda,xeebze iwva fiTri da xavsi,sofeli mTebzed yrud mimorbodaratomRac daclil grZnobaTa msgavsi.
da videq sadRac SukaSi marto,gars mertya Crdili sinaTlis mxridan,sicocxle qroda uapril-marto,kvdoma ki sivrces xrida da xrida.
58
maTe maradeli
mSvidi da mdore
mcviva nafoti, ase mgonia vTelav iebs da zambaxebs vdrekavda eSafoti, viT agonia Zvel reqviems da bolo zars rekavs.mesmis guguni samrekloebis kvlav balRamiT da tkiviliT mivqrida xma ukuniT Rebavs droebas TeTri RamiT da uZilo fiqriT.da minda Zala, rom SevierTo, mze – TeTr brolebad naWedi, Toremgamomecala TvalsawierTa gadaqroleba mSvidi da mdore.
59
idumalTa marSi
gaqezeba
albaT fiqrebs miwazefrTebi ar dateviada cis Tanamdeviaqrola dausrulebida mSfoTvare sulebis landva da moCvenebawarsul Ramis gznebaamTvariT naorsulebi.da mzis Semosvenebaaxla gaqezebaaTiTqos sanimuSo da TiTqos raRac natifi,rom me kvlav vimruSo da vnebiT vTelo gaqnamdi,sivrce mziT monaTibida ca iavarqmnadi.
60
maTe maradeli
zRvars gadavlaxav
ocnebav Tuki zRvars gadalaxavdagxvdeba civi noembris kvnesa,foTolTa Cumi cvena rom naxada Semodgomis miiRo mesa.
da albaT nacnob siyviTlis ZarcvaganaCens dawers zafxulis dReTa,odesme jvars rom uwyalod macvada suli mziT rom gadamikveTa.
61
idumalTa marSi
siCumis maestro
qalaqma gadaikakunaquCaze nabiji wyvetili,ocnebad siCume margunaoTaxSi kargamoketili.qvafenils sisxlSi aqvs xmaurimidis da trotuars aqanebsriTmuli simReris auriTfexsacmlis Zirebze qaqanebs.me ki fexSiSveli davdivar,cariel oTaxis landebiTda uxmo musikis stradivarsmdumare notebiT vadnebi.Tu mainc gamoval xandaxanqalaqis vivaCes sasmenad,Cems Tvalebs varideb damnaxavssibneles vekvrebi Tasmebad.saxlisken gamirbis aRvirisiCumes xom unda daveswro,quCa ki xmauriT gahyviris:mobrundi, mobrundi maestro.
62
maTe maradeli
saidan?
cecxli da gzneba saidan iyo?ra iyo svla da fiqrebis randva?sulSi sizmari ra mzem Camiyo,ram momaCvena Crdilva da landva?
saidan Canda qari da qarSimoniavmindvre velebis farCa,me rom mTelavda yvavilTa marSiTda ocnebas rom samzerad darCa.
da CarCi – furclis melnian CinCadram SemarCina leqsebs da riTmebs?me var sityva, Tu striqonSi vin Cans?uZilo wvas rom itans da iTmens?
vin Semegeba am SegubebiTsuli tborad rom momca da damwva,Tvals rom aCnia Txeli gugebiTcremliT naWdevi sisvelis Rawvad?
da romel nadims mivirTmevT axlame da farfati cas SexiznebiT,rom ar migvrZvnia cimcimiT daRla,fxizeli svliT da mTvrali miznebiT?
da veRar vxvdebi romel Ramidan gvaqroles Cven da saiTken mivqriT?mzera maqvs wlobiT naxamxami da nawamwamari uZilo fiqriT,
da arc is vici rogor viare?sulo verc Sen grZnob ras gadaitan,momxvie xeli da aRiare,rom ver gaige sad da saidan!
63
idumalTa marSi
wvima da zRva
siSores eltvis cvriani minada oTaxs seravs is Cumi oxvra,SeorTqlil dRed rom amoigminadaRlili sulis mixram da moxaram.
da sadRac iqiT, darabebs gaRma,daRvremiT mosCans zRvis silueti,nislTan rom Sekra lurj ialaRmaciT gayvlefili da ganaRleti.
64
maTe maradeli
ufro mdumare
fanjridan sivrce SemoaqvT langrebs,qrolas da qSenas bolo ar uCans,ocneba rZisfer sicxades angrevsda fanteliviT adneba quCas.
dRes miaqvs mzera nacrian gzebiT,ratomRac suli valsiviT lRveba,eWvi maqvs male mTvareul gznebiTTvalebze Rame gadameRvreba.
da vici mqral da uferul diliTsiCume mova, rogorc aravinufro mdumare vidre sikvdili,
ufro pirquSi da Semzaravi.
65
idumalTa marSi
vin icis ramdenjer gawvimda
mciva,vin icis ramdenjer gawvimdamcvivacremlebi, Rrublebi, avdrebisevdasanTlebze, furclebze davwvi davxedavsizmridan mosuli kadrebiT.mivqri,momyveba uSreti TareSi,fiqrihorizonts Sebmia omebiT,qalimiyvarda yvelafris gareSe,mTvraliviyavi vnebiT da ndomebiT.Zili wva iyo doRiT da maruliT,wvliliar mqonda arasdros demonTanxma ki leqsebis svla iyo qarulixarkiriTmebiT nazaveb gemoTa.mzeSiveZebdi siTbos da Takaras,zvrebSivcxovrobdi mtevniT da qarvebiT,TumcadRe mainc suls ver miekara,momcaRamesTan gaSlili karvebi.
66
maTe maradeli
Rviebi
mkiTxe:– mTaSi Rviebiratom ara Wknebian,roca ganaRvivebigrZnobiT mova zafxuli?da getyvi,rom wvimebiCemi cremlis zRvebiada Rviebis foTlebqveScvrad maqvs Semonaxuli.
67
idumalTa marSi
arsad ise keTilSobili ar arisadamiani da buneba rogorc raWaSi
arCvebis arve
arCvebis arve,arCvebis arve...Sexede, naxe da gaiqarvedardi – qalaqis namdvili yofa.aq mTaSi sivrce yvelas gveyofa.snebebi warvlen,vnebebi warvlen...wamo, mivuswroT mwyemsebis karvebs.
ar ginaxia?Senze axia...mwyemsis simRera, guli karRia,ar gavs im Rimils Cven rom iq viciTmovaleobiT da yalbi ficiT...mze gadaxrila...naxe, sxva mxridannislma dRe mwvervals gadaaxia.
momende marTla,arCvebis daTvla,pirveli srola... acdena... gaTvlada avsulisTvis gadabralebacecxls mogikidebs, dagwvavs alebad...qalaqis nacvladWiuxze gasvlagaxdeba SenTvis meore naTvla.
ar aris gvian,gauyveT qvians,nadirni CliqiT qarafebs Tlian,kldeze viaroT Cven alalbedze,wamo, WuTxaros nacrisfer qedzearCvebi qrian, arCvebi qrian.
68
maTe maradeli
* * *
mze isev ise daseril frTebiTlivlivebs zRvaTa datalRul mkerdze,daisebs misevsgasavaTebiTda fiqrs adneba yavisfer kertze.
Soria sivrce,axloa nebada manZilebi horizonts xrian,mec SoreTs mivcemusazRvro vnebasiq, sadac cremlni Rawvebze qrian.
mere ki talRisqafian srboladdamrCeba gulSi tkivilis grZnoba,sikvdili damRlisviT ubirs skolada sicocxlesTan damtanjavs Zmoba.
69
idumalTa marSi
qarulad
mivqri isev qaruladda am fiqrTa marula, nislad gadaparulaCemi sulis saxlidan,sizmrebs gadamaRlita,mTebze ufro maRlidanda wamwamTa sabanSi CamaZina malulad.sivrce TaRze gakrula ferTa gadalurjebiT,ocnebebSi natruladda miznebSi dakargviT,mec am Rrublebs gadavgvi, mzeze gavirujebida bilikTa daqargviTcaSi avsrialdebi,rom es guli nadebi,cxeli da gadamdebi,(roca SevaRamdebi mwuxris gadabnelebas)zecis kalTebs mivarTva,muqariT da qadnebiTda miwaze daveSva cxelTa gagrilnelebad.
70
maTe maradeli
alublebis gaxuneba
alublebis ferTa cveTasoflad Semoxvedrili,raRac sizmris monacvleTagaxunebas Sedrili,gulnatkeni moCans martoda dumilSi mcuravi,TiTqos misi ca memarTosRrubliT mouwuravi.da rom viTom rac daakldame maqvs CanabRujavida mze aRar gadaakvdaier gamomrujavi.
71
idumalTa marSi
* * *
sicive maxsovs aRmdgari mkvdreTiTda axlac TiTqos Cem saxlTan dgebanotio fiqri sasowarkveTisda sveli cremliT gaCanageba.
da ixvevs yinuls gulSi da fiqrTanodesme landiT gancdili cekva,sicocxle zRvaa dacvenil fifqTa,suli ki warRvna da gadalekva.
72
maTe maradeli
xilva pirveli
qrodnen caSi qarebi raRac ucxo silurjiTda midamos faravdnen gamTbar sxivTa grovani,maxsovs im TakarebiT mec rom gamovirujeda arSiyi mewvia TiTqos orazrovani.
mere nislma wamiRo gazafxulis sulebiTda Cemeul vnebaTa modreife TareSi,umal mindors Seerwya velTa daorsulebiT,rogorc Rame erwymeba sizmars SiSvel mTvareSi.
da saocar gancdebis pirmSom usaTnoesmafiqrSi snebiT datova waruSleli iara,verc im hangebs viviwyeb maSin rom Semomesmada verc qorfa yvavilebs – dRem rom imSobiara.
73
idumalTa marSi
isev wviT
isev wva da wameba, isev landiT cxebuli...RmerTo rogor mTvralia RamiT es moZraoba?!suli sisxlze dameba – xorciT ganrisxebulida ZarRvebSi miZvreba gaurkvevel raobad.
eSafotis CrdilSia dacelili samyaro,yovel diliT alions miaqvs TiTo sxeuli,rom am fiqrTa mokveTa qarbuqs gadaayarosda sicocxle damiWknos foTlad mimorxeuli.
saiT mivqri mindvrebSi velTa brolis dalewviT?oh, es kiTxva ramdenjer Semomesma sicxians.Tu pasuxi ver vpove, gznebas mainc davewvi,ferflad mainc wamesva rac mzed ver momicxia.
ase ratom gamexsna yvela gancdis iara,nuTu caSi agvisto mduRarebad asula?iqneb aCuxCuxebam, sisxlad gadmoiarada sxeulze damaCnda Wrilobian avsulad.
ucnaurTa seroba sunTqvas isev mitokebs,masmens im xmas, romelic arvis gaugoniada Tu RmerTo leqsebiT qrolva ar moviTokeqarSi gadaviRvrebi ocnebebad mgonia.
Tuki aRar Sevisxi frTebi cxadSi frialiTam tkivilTa Semyure ltolvac daisizmreba,suls yornebi daclian muxanaTur fialiTda xma Zelze gakruli tanjviT dameisreba.
o, ramdenjer daveci nugeS gadamewyrili,meramdened avago saxli nasaxlaridan?
74
maTe maradeli
sivrce SemagrZnobine Tanadgoma mewyvilis,Torem Senma siSorem ciurs gadamarida
da ufskrulTa qarafebs nakuw- nakuw vexlebi,ismis Cumi miwisZvra Cemi gulis feTqvidan,galaktion momZebne laSqar-foTol-verxvebiTTorem mZime saTqmeli martosulma ver vTqvi da
iqneb orni daviwvaT poeturi cecxlisTvis,me aq nislTa ufskrulSi, Sen ki ciur TaRidan,Torem awmyom sicocxle isev ise vercxlisTvis,isev uRmerTobisTvis da oxvrisTvis gayida,
Torem mivqri sizmrebSi dramatiul scenebad,zewars esmis amao fiqris SeRaRadeba,gulSi cecxlad amodis dilis aRmocenebada kalendris ricxvebze sevda mwuxrad Ramdeba...
isev grZnobis landi var, isev wviT da wamebiT,furclis TeTri sudara mohgavs azris mkvlelobas,mivqri sadRac, ZarRvebSi sisxlis SemoZalebiTda samyaro momyveba ukvdav gaurkvevlobad.
75
idumalTa marSi
* * *
zecisken swrafvas am dros da axlaalbaT faqizi gaqrola qviada sivrces krZalvis manera axlavs,sxeuls ki ganZi da reliqvia,
rom TeTri kabiT gaSlilma aremmiiRos morcxvad srbola da rbeva,vnebiT rom stumrobs riTmebis haremsda fiqrs rom cviva almasTa bnevad.
76
maTe maradeli
renesansuli tercina
dedofaliviT dagadgi Tvalida gaviyvane Sens naxnavebSirenesansuri tercinis kvali.
Seni riTmebis Canawnavebidavawyve rigSi zRvisfer zvarebad,rogorc xaverdis Tval-wamwamebi.
SemogamRere baRebs qnarebad,gamogafxizle leqsebiT mTvralisxva poetebis Sesadareblad.
Semoqmedebis gapkure wyalida dagaCnie riTmis Sramebadrenesansuri tercinis kvali.
77
idumalTa marSi
* * *
gadaiare zecaze Cqara,Torem Rubelma gagvaswro fexad,sanam ocneba grigaliT CaqraamaSriale baRebSi verxvad.
Semomatare iebis zRvaSi,rom iagundis afrebi vSalo,damaTvlevine vardebi TmaSida monatreba ar damiSalo,
damarqvi sevda uferul dReTa,damisvi yvela rac ki Sramia,rom Cemi suli sxvis dardTan erTadebrZodes yvelas vinc ki mSralia,
rom usasrulod dnebodes wvima,uangaro da cecxliviT mwveli,oRond vicode ar CameTvlima,oRond vicode guli maqvs sveli.
78
maTe maradeli
yvavili wava
dRes albaT CemTan galRveba mTvareda vigrZnob sulSi Semova ekliTvardi – odesme fermovarvare,axla ki Ramis yru anarekli.
da caze ferflad dafenil badesuCumar fardad dauSvebs zeca,yvavili wava da fiqrs dabadebs,frTebad rom mqonda da Semekveca.
79
idumalTa marSi
dageZeb, getrfi...
dageZeb, getrfi... ar vici ra xar,an ra unda vTqva sizmrebiT krulma?am siSoreSi ra wvam Cammarxajerac ugrZnobma da jer ar Tqmulma?
rom mkiTxos vinmem, ra vuTxra? visTvis,risTvis davqrivar riTmebSi SiSvlad?uTxra? rom jerac ar naxulisTvisda ucnobisTvis – landSi rom iSva?
an me ra vici TviTon vina varsityvebis Semdnari sisxamis cvariT?ra STagonebam gamaniavaxeluxlebeli, ubiwo qariT?
da ram dambada is svel wamebTansxeuls rom mimtvrevs qartexilebad,fiqrs rom aRamebs bnel wamwamebTanazrebs ki – farul wvaTa mxilebad.
ar vici vin xar? modi da getyvi,rom mogetrfodi Soreul gzebiT,TeTri ferebis ulevi setyviTda STagonebis uxv gaqezebiT.
Sen xom landi xar gamocxadebis,ar gicnob, magram ase mgonia,moxval mistikad, Crdilad xatebisda cremlisferi dRis agoniad
da mivxvdebi rom sulo isa xar,rom ver gxedavdi da mainc ggrZnobdi:siSore – wvad rom gardaisaxada siaxlove – leqsSi rom vcnobdi.
80
maTe maradeli
* * *
dRes momavali ase mgoniawarsul trfobaTa dacvis mteria,da mZime sulsac bambad wonianhalucinoba da isteria.
sadRac Soria sivrce da SiSiam siSoridan modis, madnebada es nafazi cxeli haSiSismdevnis landebiT da meqadneba,
rom aireva is sinqroniawynarma da mSvidma rom ver davZari,gagvTelavs ngreva da agoniamouridebel wviT da xanZariT.
da melandeba dRe uTariRo,bavSvobidan rom Cemi mteria,kvlav avdaria, ar gadaiRo,mawvims haSiSi da isteria.
81
idumalTa marSi
* * *
iq sadac lurji vnebaa zRvaTasiRrmidan naSob idumal RelviT,ocnebam Rame gaasavaTada fiqrma sivrce dasera elviT.Stormi ki, rogorc niavSi kabaazvavda mSfoTvar qarebis qroliT,da gancda zvirTebs cad gadaaba,viT qalis Tvalebs macduri roli.
82
maTe maradeli
grZnoba gadanamali
grZnoba gadanamali,sulswrafi da frTamaliviT gaSlili tramalihorizontze gadawva, sivrces zRva gadaacvarogorc tkivils wamali da mzis ferflad gadamwvadilad amomavali.Cemi gza dasavali,dRe natkivil – dramalicxeli fiqriT misvela cremlad dananamali,verc aisma miSvelada gul da fexSiSvelad,oxvrad da saviSelad mivqri sizmrad mavali.wva da duRvra mravali,uxmod gardamavalinela-nela mominTo, aRar gamominelada cas dasafinelad Tbili da aRmavalicecxlis aliT amwiamaRla gasayinvelad.molodini – mtarvali,viT gza da orTqlmavalisveli qSeniT waiRo svliT naniavqaralida Camalul fiqrebSi novelebad datovamogoneba yviTeli da mze Senaqarvali.
83
idumalTa marSi
* * *
Cems uRimRamo bavSvobas gavdabrolis larnakSi qrizanTemebi,orives Ramis wyurvili gvklavda,mSrali survili ar gaTenebis.
ori dRe Tvlemda sufraze zantad,nafleTi sityva Zveli striqonis,furcelze yviTel cremlebad CandanaRvenTi wveTi mSrali limonis.
yvavilTa Wknoba mohgavda warsuls,oTaxSi idga kvdoma bunebis da martoobiT fiqrebSi wasulsmimqonda sevda ar dabrunebis.
sufraze SiSiT ucqerda danasgamowuruli mSrali limoni,me vixsenebdi bavSvobis xanas,rogorc korsikas napoleoni.
84
maTe maradeli
me mciva
me mciva. albaT ar civa furclebs,da irgvliv frTebad daxrili sivrcegafrenis survils itans da uZlebsda sanTlis Suqebs kedlebze mirwevs.
fiqri ki sadRac darabebs gaRmagamirbis, rogorc gazafxuls Tovli,rom cas gauyves Rrublebze maRlada mimatovos daclili yovliT.
85
idumalTa marSi
sadac is meguleba
irgvliv isev imgvari idumali qariarogorc maSin, odesRac rom viyavi sneuli,TiTqos sulis qarqaSSi fiqris satevariada Sig sisxlad iRvreba, gaoceba grZneuli.
siRrmeebad gaTlila zeca dReTa mwerali,vici am lurj morevSi mzec ki daiZirebada Tu grZnoba mec momklavs wviT naalmacerali,mainc misiT davTvrebi, masTan dameZineba.
da kvlav imas visizmreb, rac rom anamRvreviajerac ucxo mistikis Seucnobel ferebad,radgan ukve nanaxi mindvrebs ar dareviagvirilebis qrolvad da vardTa Senamqerebad.
radgan sulma ver igrZno, jerac is gaSmagebagazafxulis sunTqvas, rom amoyveba kvirtebiTda rac cxadSi damaklda SeSlis gaaTmagebaTvlemiT mosul burusTa xilviT davakvirdebi.
da aCrdilebs vewvevi poeziiT daRlili, Torem yvela biliki dasasrulTan erTdeba,gza ki mxolod iq midis wminda da SemaRlili,sadac umsgavsoebac naTdeba da RmerTdeba
da ucilod imgvari idumali mignebiTmival iseT adgilas, sadac is meguleba,CemSi rom Semovida dauwerel wignebiTda uTqmeli sityvebis yamir savargulebad.
86
maTe maradeli
* * *
mziurferTa, ciurferTavetrfi siTbos TvalebiT,neta maTTan SemaerTaim lurj naterfalebiT,zecis kalTebs, zecis balTebsCumad rom amCnevia,me rom fiqriT masavaTebsda suls rom SeCvevia.ho, am gzaTa da nakvalTasizmrebs minda gavsdio,unda vexlo mxolod maTTanRrubelT nislTa bastionsda im cidan – sadac wvimdaguSin gasaoceblad,minda Candes sivrce wmindada mze yviTel ocnebad.
87
idumalTa marSi
ar Sedrke!
ar Sedrke wamiT! moZebne xnulTaxveulebs Soris sicocxlis fesvida sinatife lurj gazafxulTakvirtsa da foTols im siTbos esvris.
striqons rom axlavs mSvid garemocvadfiqrebs ki riTmiT aTovs da aTovsda Tu ar mova mxurvale locvadRe mainc wava – uxasiaTo.
88
maTe maradeli
kidev erTxel maziare
maziare, kidev erTxel maziare,sanam sizmars da sinanuls vetrfi nebiT,Torem codvil mogonebad vazi aresda sanaxebs tkivilebad vefinebi.
gamaqrole, usasrulod gamaqrole,vel-mindvrebze damarige yvavilebad,sanam me da cisqveSeTi SevcvliT rolebsda samoTxe Cems ZebnaSi daileva.
Semaxvedre alionze gaciskrebas,varskvlavTwyvetas Caferflili CiraRdnebiT,umizezo axirebiT arc is qrebada mec Rames Seni xaTriT Sevadnebi.
89
idumalTa marSi
gancda cecxlis mewile
gancda cecxlis mewiledamWris Rrma iarebiT,wvasTan gadaZerwili,RvelfTan naziarebida lurj Sesamosidanmova mze axlobeli,sxeulis gisosidansulis gamomxmobeli.da moyveba qadnebasicxiT yovlis momcveli,rom fiqrs gadaadnebadRe ciskarze mlocveli.
90
maTe maradeli
karada
dasjili bavSviviT damdgara karadasiZveliT daRlili oTaxis kuTxeSi,Zalian faqizad Tlilia... aradaCuqurTma mainc aqvs tlanqi da uxeSi.
gaaReb, Sexedav CamomxrCval perangebs,sakidrebs acviaT naWrebis katorRada mtveris SegrZneba suls gaaveragebssxeulis gaxdas rom apirebs ratomRac.
91
idumalTa marSi
* * *
ar vici im dRes ra iyo fiqri?vici rom fiqrSi demoni Tvlemda...
ho, im lurj Rames ulmobel gvemiTvaCvene tkivils daRlili saxe,mTvarem ki zRvaze gacura gemiT,im zRvaze me rom ver gadavlaxe.
da sadRac iqiT SoreTSi Cawvavercxlisfer sxivTa kalaTad wnuli,sulSi ki darCa ngreva da ZarcvawviT gaTokili da gabawruli.
ar vici im dRes ra iyo fiqri?vici rom fiqrSi demoni Tvlemda...
92
maTe maradeli
* * *
Senze ocneba vardisferiaZvirfaso isev,da yovel RamiT rogorc feriavarskvlavebs misevda rac odesme, sadme, visTanwylis mqonda mRvreva,icode yvela sxva iyo, sxvisTaubralo msxvreva.da mxolod Seni, Seni da wmindacremlis kurcxalimarad da yvelgan, minda da mindaviT daRlils wyali.
93
idumalTa marSi
* * *
me gadavTovdi sadRac fifqebadsadac damreci xeobebiacris da sicocxle TeTrad ifqveba,sikvdili sipebs Seobebia.da es sityvebic cremliT lbebian,mcviva strofebi gulwrfel fifqebad,ar vici xvale ra mze iqnebada wamwamebi sad gaTbebian...
94
maTe maradeli
alublebSi
sinaTle mzis, siyviTle mzis,ratomRac foTlebs sircxvili wvavs,Citi yavisfer totebze zisda alublebiT iCrdilavs Tavs.
is eZebs grils, me vetrfi sxivs,kenweroebze SuadRe Tovs,xe simwifisgan alublebs xrisda Srialisgan simReras qsovs.
mrcxvenia me, rcxvenia mas,xec gafoTlili sircxviliT cbis,Seuracxyofil dedofals gavs,rom aRar vadgam alubals kbils.
95
idumalTa marSi
Savi ulise
ramdeni wlebi gaicviTa, ra dro gavida,ramdenjer dawva Taroebze cxeli zafxuli,magram eulad momziralni garekanidanisev melian romanebi, mtverSi dafluli.
rogorc qaRaldis erTiani, didi gragnili,rogorc larnakSi Cawyobili wynari titebi,xmas ar iReben WadrebiviT amoqvarqniliwignTa morCili mdumarebis stalaqtidebi.
magram erT-erTi meamboxe furcleb aSliliver egueba Taroebze wlebis mTqnarebas,cxrametjer vnaxe iatakze gadmovardnili,rogorc napirze damsxvreuli Ramis mTvareba.
muyaos Zveli mogonebiT daqerclil ydazemrisxane cqeriT alanZula Savi ulise,ambobs, rom mainc gafrindeba meoce cdaze,rom ar wakiTxviT samudamod gavagulise.
maSinve mivxvdi Cems romanebs Zili rad swyindaT,mdumarebisTvis is sababi ratom mivecida uniaTo Secdomebis gamosasyidadmec muyaoTi damzadebul wignad viqeci.
da Tu mtvriani nari momces dasaZinelbad,mec Tu saxelad Seminaxes modis gulisTvis,furcleb gaSlili gadmovxtebi aucilebadTaroebidan iatakze, rogorc ulise.
96
maTe maradeli
maCuqeb Rimils?
maCuqeb Rimils?me gaCuqeb yvelafers erTad.dardi maqvs imis,rom qceuli Sensave RmerTaduarmyo iqnebda sinaTlis dakargo rwmena,maS mzed rad viqne?gavwvimdebi cremlebis cvenad.
97
idumalTa marSi
terenti
ucxo sofeli, ucxo rkinigza,gverdiT sisxlisgan daclili skveri,mefistofelis gavda Tilismasliandagebze isrebis wveri.
sveli oTaxi, patara naripoetis mtveri miZinebuli,gamovaRviZe cremliviT mtknariRamenaTevi terentis suli.
SemomanaTa daRlili saxe,rogorc furclebis TeTri ambori,daiCurCula: – me ukve vnaxeMEMENTO MORI, MEMENTO MORI...
Semovtrialdi Ronemixdili,dafleTiliyo leqsebiT skveri,ara sicocxle, ara sikvdilizecidan Tovda terentis mtveri.
98
maTe maradeli
vexlebi mzes
gavcqeri sivrces, miyurebs isic,zecidan mesmis mdumare wirva,waiRo guli – miyvarda visicda mTis mwvervalebs Caacva yinvad.
wamarTva ukve samyaros ndoba,davkarge wyoba, davkarge rigic,vdgevar da veli yinvebis dnobas,moveli zafxuls, dameZebs igic.
da mesizmreba mdinaris ferdzeivlisis sunTqviT damwvari saxli,sadac yvavilTa vardisfer mkerdzevexlebi mzes da mze sxivebs maxlis.
99
idumalTa marSi
ras elodebi?
ras elodebi? – ikiTxa qalma,gaCerebaze videqi maSin,Tavze exura feradi Calma,CiTis yvavili uCanda TmaSi.
arafers, ise usaqmod vdgavar,arc veli vinmes, arca vSordebi,magram Tu mainc molodins vgavarCaTvale, viTom Sen gelodebi.
100
maTe maradeli
aRar vmegobrobT
mTvarev damtove, awi nuRarganmeordebi.aRar vmegobrobT, axla veRardagelodebi.davtoveb Rames, RamenaTevscxeli cremlebiTda viRac sxvasTan, gulianTandavmegobrdebi.
waiRe Zili, miCuqnia,mTvarev gSordebi.me aRar mjera, rom odesmegamoswordebi,davjdebi zRvasTan da talRebisSrialTan erTadmzis mobrZanebas, gaTenebasdavelodebi.
101
idumalTa marSi
miyvars melauris tye
tyeTa uRrans
tyeTa uRrani rogor mizidavsgatexil totze tkacuna CqamiT,minda Sriali mecvas misi dacelqi niavi SfoTavdes RamiT.
davdev siCumes mwvaned galursuls,xeTa dumili kvlav rom viaxlo,wablis gemos da cacxvis qalur sunsvgrZnob da viRvrebi maT Soriaxlo.
mglis nakvalevSi dagrovil wvimasvsvam... da mivyvebi gorakTa qargas,mivdivar mxned da ar vfiqrob imas,rom ucxo tevri sul ufro mkargavs.
aq arSiyi var... ganmartoebadedakaciviT alersSi maxvevs,suls nekerCxalze vabam rtoebadda gaRimebas utovebs Zaxvels.
102
maTe maradeli
umtkivneulod
zeciur sikvdils Camogavs sworeddila – Rameul landTa siSiSvle,me mirCevnia visunTqo mdoredda TalxiT mosil yuryumSi viSve.
rom farRalala SuSis sxeulida samoTxemde leqsebis gabma,wyvdiadSi iyos gamoxveuliSavi etratis melnian ambad.
gadaSlis vinme, mimoivliansizmrebs – fiqri rom dramad aTevdada mxolod maSin vityvi, rom gvianumtkivneulod gadamaTenda.
103
idumalTa marSi
* * *
veZeb sunTqvas cxels da mZafruls,rom grigalTa alya,exlos zRvaze gadaafrulmeomarTa talRas,
rom lurjnarTa sveli risxvakrTodes Cemi xmisTvisda SemeZlos leqsiT mizRvabrZolisa da xmlisaTvis.
rom es Relva moTareSenestiani bodviT,ver borgavdes Cems gareSeda uCemo codviT.
da horizonts ver recxavdesca datalRul formiT,ocnebas ki merec yavdesmxevlad zRva da Stormi.
104
maTe maradeli
ciurTa Soris lurji
ciurTa Soris lurji,qorfaTa Soris qorfadRe iyo SenarujiviTarca metamorfa da ase saxecvlilisamyaro mimoqrodada gardaqmnaSi wvliliarc me da arc mas hqonda.ubralod raRac msgavsibavSvobis sianceTamze iwva sizmris garsiTgadazelili cebTan.
105
idumalTa marSi
trfa da surva
ara, ar mwams trfa da surva,gadamiSra tramali,ar Cans nislTa gadacurvada arc gamosavali.frTamali da frTisebr mardadfrenis mowadineba,sadRac fskrulSi gadavardna,mduRrad moedineba.oh, es cecxli da simSralemzisebr mwveli TakrebiT,vera veRar moviSalegulTa SeTanaRrebiT.da es Rlili Sezmaneba,fiqrSi qarad mqriali,glovobs sulSi eJvanebadda zanzalTa wkrialiT.ara ar mwams surva trfa dagzneba – sxeulT mcricale,rwmena mzeze gadaTba dacremliT Camovicale.
106
maTe maradeli
wvima sxivis fanjrebze
gesmis?es mis fanjrebzeazesxmis, wvimis vardnada mis gulze avlens zenaciur wveTTa bardnas.
marTla,arc mTlad iseTia,daTvlad mainc Rirdes,milionSi is erTiaamden cremlebs Rvrides.
amdiscamdis es ocneba,wvamdis, wlidan – wlamde,wveTi – cas rom ecocebanislis gadaclamde.
vnaxo... vexlo im safirons,malxos maTma gznebamda gamTbari davefinosarkmels damiznebad.
107
idumalTa marSi
dabrawul Sambebs
sivrcem samzeri gadamixednada mze miyveba zeciur ambebs,sizmarSi mqrolav landiviT vxedavivlisis sunTqviT dabrawul Sambebs.
maTrobs da mcelavs ferTa cigligi,TvalebSi midgas Takara rbevada mesalteba wabla bilikimwvane siSoris gadasarbenad.
rom gadavTelo mindvrebi cecxliTsulSi galesil iaraRebadda sityvebidan momskdari vercxliTSevZlo samyaros movarayeba.
da agznebuli casTan vbagirob,vibrZvi niavTan Sleguri rokviT,vgavar bedaurs uunagirosdedamiwas rom exleba floqviT.
kvlav mesizmreba ar dasveneba,rom gaviRviZo zeciur ambiT,sivrce iRvreba cecxlis enebadda ivlisiviT iwveba Sambi.
108
maTe maradeli
aq sazRvrebia
aq sazRvrebia, kvdoma gamefda,sivrce WrilobiT gabasruliada reqviemis mwuxar gamebTantiris piano... dasasrulia.
aRar iqneba albaT arodesis gaqroleba xmalTa galesviT,nuRar imRereb, nu gixarodes,xma da simRera mwuxrebs ar esmiT.
vnebas ayola, qrola da forte,sadRac warsulSi nafiqralia,Relva daaSraT gemebs da bortebsda borts gadaRma zRvac mimqralia.
dRes reqviemis cremlTa Rrublebisivrces wvimebad daeRvrebian,wadi! aq xmeba is alublebinikaps rom baged esazRvrebian.
109
idumalTa marSi
xilva mexuTe
cvariT Senagubebiyvavilebis gugebicrida aqviTinebasusasrulo zmanebiT.da cis lamazmanebisTiTqos Cum TviTdinebassxivTa Txel maqmanebiTCamoqonda naRveli.
da tkivilTa mnaxvelimindvris usazRvroeba,albaT saTno droebasmoeloda wrialiT.da yvavilTa cialiCanda muq yabalaxzerogorc mwvane balaxzeTeTri iniciali.
110
maTe maradeli
Mmijnuri diagonali
wadi, ukve Seni mzera vardis surnels veRar dalevs.rogor mwamdi, gmobda roca Senze fiqri ucxo qalebs.Rames sanTliT vwvavdi, rogorc cremlebs Tvalze anaTalebs.rogorc Stoebs celavs waldi, mklavdi yvela mwuxris damlevs.yvela striqons mzis nawnaviT vwnavdi – Seni bagis lalebs.Senze fiqri miwvavs saxes, wlidan wlamde maCnevs talebs.oRond nuRar momanatreb wamwamebis wadils, Tvalebs,Tundac mainc mosavlelad, oRond wamniT mainc wadi!
111
idumalTa marSi
nu SemayovnebT
waiReT is rac CemSia mudamda Tqveni sivrce momeciT mxolod,amJamad fiqrebs sxva gzebiT undaTsanukvar sizmrebs damaaxlovon.
da gaZlevT uxvad yvelas da yovliT,yvelafers rac ki me mqonda TeTradoRondac gTxovT, rom nu SemayovnebT,Torem dRem sulSi wva SeamkveTra.
112
maTe maradeli
Cumze Cumi aRtaceba
Cumze Cumi aRtaceba daefina sivrces,horizonti cas Serwymia mzeze ufro maRla,rom qariSxals Cemeuli gansacdeli miscesda grigaliT momitanos fiqriani daRla.
daeSveba albaT sizmrad mnaTobebis gzebida wveTisfer alionze ucnaurTa Relva,suls da vnebas amicekvebs kosmiuri gznebiTda lilisfrad gadamseravs zeciuri elva.
gadamafens mTis kalTebze Semodgomis cvilida qarvisfer mtvrianebSi niaveTis landad,Sevfrindebi rogorc vneba – sircxvil gadaclilida bilikebs kocniT avrev gzaTa dasablandad.
mere ase uCveulod movlinebul siosRrubliT naSob batalias mivcem msubuq bambad,rom spetaki gawvimeba mindvrebs miesiossvel yvavilTa urdoebad da nestian ambad.
113
idumalTa marSi
ferTa cricva
menatreba ferTa cricva,landva ganukurneli,rom palitrad gadavicvagazafxulTa surneli.
yvavilebTan Sebindebalurji gadaRamebiT,mindoda da kvlav mindebasulTan Senaxamebi.
da SegrZnebad imgvar yofisrasac maTi zRva qvia,minda viyo... da ar myofnisrom sicocxle aqvea.
radgan Tu ar gadavicviferTa Sefarfateba,mklavs siSore maTi cricvissuli wvad mefanteba.
114
maTe maradeli
grZneulTa werili
vxedav yvavilnarebiTukravs mindvris qnarebi,sio aqanqarebiTRelavs mimovardnilida dRe cas Seqadnilifafuk minanqarebiTvels eseva qarebisqrolvad gadmobardnili.
suli fiqrTa zvarSia,lurj cecxlSi da kvarSiada wvis namyofarSiaTiTqos gadazelilida mzed Camowelilisivrceebis arSiaalbaT ucxo marSiada grZneulTa werili.
115
idumalTa marSi
omis gafetiSeba
brZola naavazaringreviTa da zanzariTminda aRtacebulida arasdros daRlili, rom zecad SemaRlilida nisls gadacxebuliarasodes davmSviddesisxliT naskviT – xazari.
da rom ar damiSrebaRamiT SemogiSrebalandTa eskadronebadmovardnili kveTebis,mjera am SefeTebis,mwams es gamogonebada imediT savsea omis gafetiSeba.
116
maTe maradeli
ciur karTa gaReba
ciur karTa gaRebamzes ebairaRebada baTqaSis TaRebad sivrce mTebze awyvia.da siSore atyvia grZnobas ialaRebadTiTqos lurj galaRebaswvad rom gadadaRvia.
ocneba ki dilidan,me rom gadamivlidaerT dros dasetyvili da wvimiT iavarqnili,axla sizmrad gaqnilimosCans mSvidi ZilidanxilviT gawolili daeSxiT amoqvarqnili.
117
idumalTa marSi
frTao ikarosebis
frTamalo da frTaxaverdofrenav ikarosuloisev unda Segavedrosuli zeciT mosulo.rom wariRo Cemi gvemasadme, sadac Soriada miTxra, rom anaTemamxolod monaWoria.
da Tu vigrZen ceclis ali,rogor gamineldeba da codvebi Semrisxali sxvas da sxva guls edeba,mec amitans aRtacebaSenebr freniT krebuli, da ocnebas mzed rac ebamova gaciskrebuli.
118
maTe maradeli
wiwviani
alag Cumad Tavdaxrili, mdumarebiT Semosili,alag Tlili wveroebiT varjebidan gamZvralebi,flateebze dafenilan mowyenili eposiviTnaeWvari fiWvnarebi, daZmarebuli naZvnarebi.
siwynarea usasrulo, simSvidea yvelaferze,xmadabali Srialia, CurCulia SiSnarevi,usaqmuri qalebiviT Woraoben erTmaneTze,fiWvnarebze naZvnarebi, naZvnarebze fiWvnarebi.
119
idumalTa marSi
bnel meranTa floqvebi
TiTqos Rame qurduli,siRrmes gadaburdulida mdumare SurduliTsivrces gadatyorcnili,mTebze amocociliare-mares edebada vnebebi xeldeba,mTvariT mimokocnili.
varskvlaveTis agznebaCumad daizlaznebada muq aiazmebadsuli velze daRvrila,da xma cad SemaRlilapoeturi rokvebis,bnel meranTa floqvebisriTmiT rom ar daRlila.
120
maTe maradeli
* * *
iqneb camde ar adises brZola da kveTeba,sulze cxeba maradisda mzis eTerzeTeba.
da ocneba ukvdavTamxolod tyvea nugeSis,cremliT ganagudavTawvimiT daclil gugebSi.
da iqneba fiqciaerT dros gauxunarileqsma gadamiqcia,gaSra weris unari.
121
idumalTa marSi
TxelfrTiano warmosaxvav
neta romel camde axvalsizmrad gamonaTalo,TxelfrTiano warmosaxvav,TeTrsula da SavTvalo,an aseTi sifrifanada aseTi mWvirvalera Takaram mogiyvanada ra mzeTa simrgvalem?an uCumrad moparulirogorc martis mercxali,zRvas da qviSas gadakruli,fiqris gadamrecxalira niaviT mosaamdiciT moqargul fardaze,da cxadeul dRis mosvlamderogor gamafantaze.
122
maTe maradeli
mwvane bJola
crida da sadRac sofelTan axlosnaxnavze sios moqonda JrJola,cioda tyesTan SeyuJul axos,cioda wvimiT galumpul bJolas.
da fiqric Cumad tiroda albaTise, rom arvis esmoda arsiT,dneboda sivrce da sulic dalbada Semomekra sisvelis garsiT.
123
idumalTa marSi
zecis mzidav uremze
mecno lurji mTa da bari,Rrublis TeTri rgolebi,raRac sizmris Tanabari,landebs Senatolebida ucnaur movlenaTacaze Setortmaneba,TiTqos trfobad damenaTada mijnurTa zmanebad.
albaT ciskris Setokebafiqrs amohyva wiaRiTda samyaros etoqebauariT da diaxiT,rom ucxo da gaurkvevelzecis mzidav uremze,wahyves Savi Ramis mTrevelmTvares nafexurebze.
124
maTe maradeli
* * *
yanis gulSi Cumi mzeriTmosCans qeriTxeli ReriT,qarvis feriT,ferze mtverimtverze mweriT.
vxedav velTa mSvidi gancda,qeris zRvac da Cumi wvac da fiqrTa crac da zRvaTa gancdacsizmrebs gacda.
mec aq mivqri siod velTa,mzisebr mwvelTa,ficis mcvelTa,fiqriT svelTada uTqmelTamwerad mtverTa.
125
idumalTa marSi
baRnaris mkerdSi
daisi iwva baRnaris mkerdSi,naxnavSi sio mohqondaT orTqlebs,leRvis zecisken aReril kertSimze gargariviT ekida foTlebs.
aqa-iq mwvane noxTa naxvretiisroda sxivebs yviTlad da ancad,zafxuli sicxiT gadanaxvetiWalispirebSi ibanda gancdas.
dafarfatebda venera SiSvlad,sircxvils eZebda ivlisi moTqmiT,baRnarSi im dRes erosi iSvada Camosrisa saRamo foTliT.
126
maTe maradeli
vnebian motivebidan
vardisfer mkerdze mdumare valsidemonebs ebrZvis,mTvralia bage, yirmizi garsisircxviliT ewvisda mTaTa Soris moTeTro ferebscxeniviT qelavsorgia – cxeli, wrfeli da msgavsibasvris da lewvis.
iyofen sxeuls mtarvali fiqriTsisxli da vneba,TiTebSi raRac idumal liqniTwrialebs gznebada roca vrCebi brZolebis meregaTelil mefed,grZnobav da sivrcev midixarT, miqriTsuli ki dneba.
127
idumalTa marSi
Rrublebi
mzesTan SesrialebiT,feraTasi alebiTseravs cas qrialebiTRrublis TeTri fumfulada gedisfer bumbuladSenalesi Tvalebi TiTqos SecialebisnisliT gamolumpula.
Rrublis es idiliasizmrad gamozrdilia,Tu xma mxolod Crdiliaanazdeul gaTqmaTa?gamomaaraqaTa,Zala gamoclilia,irgvliv TeTri cviliadiliT mxne da qaTqaTa.
TiTqos sivrcis mkerdidanmtredi gadmoekida,uxmod yelmomdreki damSvidad qedis damxrelida rcxvenia gamxelis,rom cas gamoekida,rogorc trfobis leki daqrolvis Tanamzraxveli.
128
maTe maradeli
qarno frTebad momebiT
qarno frTebad momebiTise TiTqos mewviais uZRebi omebifiqrs rom daulewia.da im brZolas SeuwyveTCemi svla da xetebamzes rom sivrced Seucxeda suls warmtac xedebad.da RrublebSi damnisleTTeTrze TeTri zewrebiT,Tan imgvarad, Tan iserom zeciur mewyrebiTisev wvimad davRvaro,rac rom qveynad dardiada mTebs gadavayarocremlTa sveli gvardia.
129
idumalTa marSi
Tvlems orqidead
fiqrSi minanqarebiTmefineba fantomikvlav sevdian mTqnarebiTda uZilod nandomida is gaurkvevelibrZola Semomjarviasuls rom Senaxvevelida SemSrali javria.da iseTi arSiyislandi meamboreba,qrolvad rom Cans qars SigniTda grigalTa zmorebad.da kvlav jerac uRranniaq myavs gulis mRvimeSimTaTa gadamburRavnida Camwvdomi siRrmeSi.da es mTvrali ideagancdiT nasazrdoebiCemSi Tvlems orqideadda Cum ganmartoebiT.
130
maTe maradeli
lurji sicxe
dRes ocneba mec CavuTqvimovardisfro Triaqebs,fiqrs rom velad SenasunTqiqariT aforiaqebs,da aprilis lurji sicxeyvavilT ganagrilebitanze wurvad gadavicxezeciuri dvrilebiT.
dResve sivrcem sxivTa bafTakvirtSi Sebal-SeqviSnada movardna mziur qafTaaRtacebad meniSna,rom xaverdi moTovs WarbadmRvrie ferTa mfaravida ar wava siTbo xarbadsulSi Semomparavi.
131
idumalTa marSi
* * *
dRes siSore krebaTaCemgan tanjul fiqrebisalbaT gadaqreba darogorc zamTris fifqebi,wava Tbili apriliTda tkiviliT Semdnari,cxenebs gadafafrili,mduRriT ganaxednarida nugeSad datovebs isev mzes da molodins,me ki gadamaTovebsvaterlos da borodins.
132
maTe maradeli
daval iseT gzaze
mival iq da daval iseTgzaze, rom dagrCeniaT,Tqven rom erT dros gaasxviseTda axla rom Cemia.da im ucxo mzis marwuxebsme rom mebrZvis dueliTexla nuRar SeawuxebT,misgan xmobas nu eliT.nu ityviT, rom Tqvenc mogindaTim SoreTSi dakargvaCemi suli Ramis bindadda dRis wvad rom daqarga,ara, axla mxolod me varsaukuno Wenebada SiSveli fiqris evamxolod me meCveneba,am grZneul da SenamagebqariSxalTa TareSSime visveleb gamSral bages,cremlad me gadaveSvi.da rac qveynad hangi ndomisgrigalebma axveta,xmaa mxolod Cemebr omisda gancdebis mnaxvelTa.axla aq myavs freniT daRlagulSi gamoketili,rogorc leqsis cxeli damRariTmiT amokveTilida ocneba maswrebs cazefexis Sedgmas ratomRac,rom pirvelma naxos cvarzemarto yofnis katorRa.da bilikic siSoreTaRrubels mTebze gadayva,magram mxolod CemTan erTadda Cem fiqrTa danaxvad.
133
idumalTa marSi
saSleli
maxsovs gardasul dRis niavqarisimsubuqeSi rom damimgvana,gaxelebisTvis mqonda fanqari,striqonebisTvis mwerda nirvana.
maTovda zeca sxivTa konebad,axla sadRaa iseTi lurji,wlobiT xatavda Cems STagonebasTeTri budisti pikasos funjiT.
dRes ki uaryves taZris zarebmaCemi samreklos mgznebare gulida epoqebis fericvalebamSemomapara Tvalebze ruli.
mZimed damawva ZilquSis mtveri,rogor skolaSi furcels saSleli,fanqrebis naxats waerTva feri,nirvana gaqra nervebaSlili.
134
maTe maradeli
wminda
SevaCvene, vinc ki zecas daefina bindad...mindawmindada ankara feri qondes sivrces,danaficebsangelosTan – sinaTliT rom mcridaver gavtexav, SaiTanma sisxlis zRvas rom mimces.
da viSlebi kabadonze lurji feris lilvad,wil varxilvaT –moZalebis, ferTa dasizmrebis,asi gznebisas RadarSi viwvebi da gril varda simwife mafaria fer – almasi zvrebis.
135
idumalTa marSi
me viyav erTi
me viyav erTi,isini samni,suyvela erTad vetrfodiT asuls.movida RmerTi,Camowva wami,davemSvidobeT ratomRac warsuls.
me isev erTi,isini ori,erTad mgzavroba suyvelas awyobsda mainc RmerTimovida ToriTda gamogvtaca brZolaSi awmyo.
mivdivar erTi,momyveba erTi,gvetyoba daRla SiSnarev cdaSi.movida RmerTiCvensaviT erTida momavalic waiRo caSi.
me vdgavar marto,RmerTiviT erTi,samive mgzavris Wirisufali.ver vxvdebi ratomar modis RmerTida risTvis mindobs codvebs ufali?
136
maTe maradeli
zamTris mogoneba
maxsovs maSin mdumare dReTa gamoisobiT,me da fiqri isrebad gulSi zamTars visobdiT.
da tkivilTa movardna – sixarulis mgmobeliidga fanjris rafebTan civi da ulmobeli.
Canda sadRac SoreTSi uferuli tye-velida nislebis armia sxiviT SeurRveveli.
TiTqos ZaliT angrevda irgvliv fifqTa prerias,rogorc TeTri neroni qalaqs da imperias.
137
idumalTa marSi
* * *
isev qarTa, boboqarTasunTqva ismis xev da xev,ugrigalod talRebs zRvaTaverasodes ver daxev.mova sio meomarTa,gacris sivrcis Cardaxebs,mec qrolvaSi fiqrs CavarTavda suls mTebze gadavxev.
138
maTe maradeli
damiTvres cremli
fiqrebis zRvaSi da RelvaSi geZebdi cxeli,arafris mTqmeli, carieli iyavi maSin.daqroda raSi – Sens nawnavSi ocnebis mTvlelida mqonda sveli sareceli cremlebis RvraSi.
waiRe rTveli, wamixveli dReebis TvlaSi,damtove zvarSi, nawvimarSi, xesaviT xmeli.waiRe celi, saTibeli TibaTvis mkaSida gulgadaSlils am avdarSi arafriT mSveli.
sadRaa Zveli, udardeli qeifi mTaSi,namian caSi, darialSi nislebi mcreli?vocnebob mwveli gansacdeli gamitydes xmaSida Rvinis smaSi, loTobaSi damiTvres cremli.
139
idumalTa marSi
cvarTa veli
TiTqos maSin gasaocarwarmosaxvad gadavgvardi,mze ukravda caSi mocarts,baRi sivrces qsovda vardiT.da surneli ise iwvafiqrTa Soris morcxvi ZiliT,viT qalwuli da ubiwvajerac ugrZnob mkerdis cviliT.
mitevebis qmnida riTmebsidumalTa gulis Zgera,zustad ise, dRe rom iTmensyovel Rame landTa cqeras.da mec ucxo hangi msvridada mxatavda cvarTaA veli,rogorc TeTri danisvlidanmovardnili rafaeli.
140
maTe maradeli
da Tu asea, qarno
mTelavda qelviT qaraSoti... dRe medga bindiT,nislebi Tvalebs miseravdnen da Tvalsawiers.ver vxvdebi ratom ver gavSordi, ver gavufrindidReebs?! – sisxliT rom miferavdnen mzeras da iers.
mzeras da iers – sxivgadakruls spetak naTebiT,gadanaTebiTrom Crdilavdnen Cems tanjul sxeuls,wleulsratom ver vuaqime aTinaTebiT?maTi babTebiT rad ar davxvdi qariSxals wyeuls?
rad ar vibrZolesnebiT,gznebiT,xmliT da vaznebiT?es qariSxali ar Cadgeba nuTu arodes?da Tu asea, mkariT qarno xiSti avznebiT,rom damarcxebas sicocxlec ki ar uxarodes!
141
idumalTa marSi
* * *
ras veswrafvi albaT icismartoobis uxmo Jammavinc SeigrZno, naxa vinc isxvdeba rogor gamaSxamaTeTrma Zilma – Ramis texviTda gamSralma tuCma locviT,sanTlis landma – gadagrexviT,gulma – fiqrTa garemocviTda man icis albaT ratommodis sicxe mzed da xvatadda samyarom uferadomCrdiliT risTvis gadamxata.
142
maTe maradeli
* * *
hangno zecidan kvlav CamomesmiT,Torem ocnebam ltolva dakarga,bindma SoreTSi gamixmo gesvliTda miZinebas gadamaqarga.
vai, rom im zRvas mrTo da maqsovasuls rom milewda qafiT, RelvebiT...sada xarT hangno? isev maxsovxarT,modiT zeciur SemogelvebiT.
da gamitaceT marad ltolvilida meocnebe fiqriT da krZalviT,rom zamTars Sevxvde gadaTovlilimzeragamTbari zafxulis ZaliT,
Torem gacvdeba Tqveni simRerasxivgamoclili usulo hangiT,bindma siSore Tu momiRerada mimaZina geslian bangiT.
143
idumalTa marSi
* * *
oh, ar gaswio arasdros farda,Torem samyaro moyveba sivrcesda sarkmelebTan iam da vardmasxivebiT tani gadaicrices.
me maT wlebia CurCuliT vicavda mxolod Cemi sityvebis jeraT,ucxo tuCebis mxurvale ficmaver SeurxiaT foTlebi jerac.
da nu momtaceb dedoflis kabasCems fanjaras rom fardad acvia,Torem sxeulis gacrecil sabanssamyarom wvima gadaaqcia.
144
maTe maradeli
repetitori
oTaxis bindiT danawveliacecxlze gamdnari sanTlebis tbori,ukve ramdeni Tve da weliaRamea Cemi repetitori.
dRe uarvyavi, mis magivrobasgamiwevs ufro TeTri furceli,damido cremliT sveli piroba,rom memsaxuros ferSeucvleli.
da Cemi melnis lurji kaprizi,brolis papiruss ocnebiT Rebavs,Rame ki mawvdis sityvebs qarizmiTsanam aisiT ar daiRleba.
145
idumalTa marSi
oqtombris TveSi momadga qari
oqtombris TveSi momadga qari,saxe ugavda cisfer bucefalsda Cemi taZris brinjaos kariCamoamsxvria Txel nakuwebad.
saSinel kvnesiT aavso RriWo,sarkmelze yvela farda daxia.ase ubirad, ase uniWodganadgurebac ar minaxia.
utifar nakvTebs grigalSi naTlelsmohqonda cecxli, ngrevis Takara,blagvi mklavebiT aqrobda sanTlebs,sastiki sisxlis idga naRara.
mze loculobda monastris sxvenSi,misi sityvebi crida RriWodan:– RmerTo miTxari, oqtombris TveSirodis Cadgeba es uniWoba?
146
maTe maradeli
RamisTvis mizRvad
drom saocarma dRe bundovaniaxla gaxada mkveTrad aSkarada mimaluli fiqrTa grovaniTeTr amxedrebad aalaSqara,rom sinatifem gardasaxulmatlanqad movardnil SuadRis risxvad,damwvas vnebebiT rogorc zafxulma da gadamferflos RamisTevis mizRvad.
147
idumalTa marSi
isev aprils
iyo tevri, lurji tevri,zecis sunTqva grili,mTebze veRar danatevi,mindors gadaRvrili.
da dRe Tovda, morcxvi ToviTTiTqos fiandazad,rogorc qali ganaTxovi,rogorc kocna nazad.
da saocar mdedris mkerdzemze wvelida aprils,TiTqos Cemda alalbedzeCemi CrdiliT nagrils.
148
maTe maradeli
Tqven oTxive
Seni CiTi damesizmraTeTr mklavebze namklauri,ia-vardebs krefda mzidanTviTon mzisve samkauli.
yelze gesxa lurji TeTrzeiagundi mkerdis mcvelad,rogorc Tovlis yinulebzedamsxvreuli cisartyela,
Seni suni hqondaT vardebs,xoxobs gavda SeniT gnoli,erTad TovdiT wlidan wlamdemze da yinva, Sen da Tovli.
Tqven suyvela sizmars gavdiT,me viyavi Tqveni monada oTxive ise mklavdiT,rogorc mavri dezdemonas.
149
idumalTa marSi
qari ar Cadga
grigals mefoba rad ar mowyinda?vercxlis taxtidan riT ver gadadga?sanam fiqrebze ar Camowvima,qari ar Cadga! qari ar Cadga!
ra gvian Cacxra, roca imediTvals da xels Sua gamomelia,roca ciskarTan veRar mivedida mdumarebis zRva momeria...
mere niavma cremli momwminda,oqros ocneba mxrebze damadga,magram, fiqrebSi mainc mowvima,qari ar Cadga! qari ar Cadga!
150
maTe maradeli
* * *
me vwerdi... gana sxva rogor meTqva?ra iyo daRvril kalamze cxeli?an majiscemis mgznebare feTqvasad ipovida Wenebas cxeniTim ucxo riTmis qaragmebs SorismaruliT, doRiT, qroliT da qarviT,me rom sazRvrebs da mzes gamaSoresda damsves mstovrad im landTa parviT,saocar cas rom ekvroda gulSi,viTarca mindors yvavilTa kocnada rac simSvide mebada guSin,mRvrie daisiT rom gaaoca.
151
idumalTa marSi
aReldi iqneb zRvidan gamriyo
is curva maxsovs landebis zRvaSi,talRebi rZisfer ocnebebs gavdnen.Sen mebaduri iyavi maSinme ki Sens mier nasroli bade.
girwevda kululs qari da Relva,mze ijda navis xavsian qimze,meCvenebodi siRrmidan evadda axlac roca damxrCvali gimzer
vxvdebi, rom kvlav xar Cemi sacduri,me im vaSls mainc SenTan gaviyof,Tu momklavs codva mamakacuri,aReldi iqneb zRvidan gamriyo.
152
maTe maradeli
* * *
gaqra sadRac Semodgoma, foTolcvenis qari,yviTel SalSi gaxveuli,yviTlad naTeqari...qarvis minanqariT...
raRac Cumad gaqra,viRac sxvaTa amqradda sevdian sinesteSi TeTri gadafarviTSiSvel xeebs daefina neba – neba pariviT,raRac susxTa moferebad, raRac civTa Saqrad.
es Sefarvada mzakvrulad gayinuli sivrce,daemsgavsa gamxmar circels,daRlil SiSs da zarvas.yinvis basrma urdoebma zeca gadacricesda siTeTriT gadafares Semodgomis qarva.
153
idumalTa marSi
mkiTxe: – rogor xar?
iaram grZnoba gadamisera,uSenod yofa damsdevs fiqrebad...mkiTxe: – rogor xar? getyvi: – ise rada es pasuxi yalbi iqneba.
radgan Rimili me rom martyviamimalavs snebas cru gardasaxviTda yovel RamiT, yru da brma tyviasxeuls mifliTavs demonur zraxviT.
da vemalebi sakuTar marqafs,rom mimaqrolebs sadRac gaqceviT,TiTqos uZiro naprals da qarafsgadavurCebi gverdis aqceviT.
magram rodemdis? magram sadamde?erTxelac Zlier daberavs qari,namdvil sikvdilis gadatanamdemovkvdebi cocxlad... da cocxal-mkvdari
SemoganaTeb Tvalebs giSerad,Savi sizmrebiT da uZilobiT,mkiTxav: – rogor xar? getyvi: – ise rada CavinTqebi cremlebSi wlobiT.
154
maTe maradeli
ucnauri SuaRame
saocrad Cemda, saocrad maTdavisac rom esmis dumilTa sevda,visac rom mTvare gadaanaTada varskvlaveTis cimcimTa elda,gadaqra uceb nacnobi bindi, nacnobi Rame – Savi da muqi,gamoCnda sivrce Camonawmindida mzis sxivebiT naqsovi Suqi.ar iyo dila, arc iyo dro daca iyo mzeSi TaT gareuli,me davrCi Ramed, is ki dRed qrodaucnauri da namTvareuli.
155
idumalTa marSi
melian gzebi
melian gzebi,melian gzebi,boboqar suliT, darbevad sxvaTa,rom warmitacon nagizgizebida gadamrecxon dinebiT zRvaTa.
dinebiT zRvaTa unda damlaSqronda Cemi cecxli Caaqron melniT...mec mand movdivar fiqrTa damqaSno, vici rom meliT vici rom meliT.
wlobiT melianda am melnian striqons mivyvebi vnebian kalmiT,movdivar, gancda kvlav fxizelia damxvdiT fermkrTalno, spetaki almiT.SemmoseT CalmiT,gulgrili CalmiT,rom ar daviwva ciuri gznebiT,da kvlav gauyve bilikebs kalmiT, melnian gzebiT, melnian gzebiT.
156
maTe maradeli
funji – salvador
ferebi ferTa, ferebi bacTa,miRelvebs talRebs sivrcis sriali.fiqridan xmamde momyveba gancda,Secnobis zRva da siur – reali.CarCoebs gacda, zRvars gadaacvda,dacela cac da galia avlic,waiRo Cemi, waiRo sxvac da palitris jamiT dalia dalic.dilidan dali ixatavs dalals,espaneTs seravs funji – salvador,naxatebs feravs sigiJis gavlada amRvreuli vneba – saavdro.salvador dali, salvador funjiSav ulvaSebze lurji talRa devs,naxati kedels akvdeba munjida mis magivrad gancda RaRadebs.siur – naxatebs gasdevs arSiasalvadoriviT mRvrie da brZeni,yvela SeSlili SenTan valSia,me Cagwvdi dali, me SegigrZeni.
157
idumalTa marSi
xilva meore
miqris mSvidi sinaTlearxevs tyes da foTliansda Cems sulsac miaTrevssxeuls mzed rom moTlia.viT yviTeli nafotimrgvali da ciskreulida sxivebis lafoTisivrces mimomRvreuli,aisi ki SemkrTalikurnavs dRis mobrunebas.rogorc saRvTo eqTanimiwierTa bunebas.
158
maTe maradeli
* * *
zRvebTan fermkrTali mze CaiwveTadaisis wiTel kvalSi,fiWvis Rimili gaSra wiwvebTan da mkerdmoReril qalSimTvare aenTo napireuliTu unapiro sivrciT,da mec davRamdi rogorc euli,mitovebuli ficiT.
159
idumalTa marSi
kupidonTa isrebi
kupidonTa isrebis cxeli eskadriliagulSi isev gamiCens saukuno napralebsda rac CemSi odiTgan yinuliviT griliasunTqvas rom amoyveba naqrols da naafralebs,vardisferi sasmisiT Sesvams im idilias,rom arasdros mqonda da axla rom damabrales.
Cumad Seipareba sulSi bneli CixebiTRrublis mkerdze sxivebad asxletili amuri,rogorc ciskris movardna mTebze bagis mixebiTda viT nelsurneleba anci da saamurida me, mze da ocneba wvad gadavigrixebiTtrfobiT nasimReri da flirtiT nasalamuri.
160
maTe maradeli
* * *
ucnob iumoridanRimilT mosvla ciuri,iyo ufro Sori daufro gradaciuli,vidre gznebaT nislebisTavs naxvevi spirali,utyvad ganamisnebi,civad Semomzirali.da uCumar cocebiTsuli – mTebiT zidulikrToda ganaocebi,saxtad Sizoiduli.
161
idumalTa marSi
ferTa rweva
aiweva ferTa rwevamaRla rogorc mwevari,dRes gaqceuls daewevasrboliT ganaqcevari.amoiRebs caTa kideslurji kidobanidanda palitrad gadakidebskabadonTa banidan.
162
maTe maradeli
da TiTqos
ara xar axlos da arc Sors ar xar.(o, ra mTvralia es molandeba)Seni mze malxobs, Seni Tma mmarxavsda monatreba sizmrebs adneba.
TiTqos moTova, TiTqos fifqebiamboben, rom es Cumi ocnebaarasdros mova da Cavifqvebisevdis morevSi – cremlTa kocnebad.
da TiTqos axla, axla da am dros,swored am wamebs – sicocxliT savses,sikvdilic axlavs, tkivilic adnobsda mogonebis miclian Tasebs.
163
idumalTa marSi
* * *
me axla vCqarob, rom ialqnebadda TeTr furclebad gavSalo mzera.horizonts iqeT dRe gadaqreba,me ki gavyvebi RrublebSi Zeras,rom Tavs davesxa im bediswerasdemonur Zvrebs rom sdeven amqrebadda mixataven pirSav fanqrebadRames, sulTa da spetakTa mzveravs.
164
maTe maradeli
baxusis motivebidan
ukve nanaxma, aw mnaxvelebmagaqon... da Seni mtevnis naJuriSeiSron cremlad sawnaxelebma,rom gabrueba Sleg-giJmaJurigadaZvres jamSi Sxefian xviTod,qeifad, orgvad da gaxelebad,rom mogveCvenos ZarRvebSi viTommiqris baxusis krToma, xveleba.da rom lerwiviT daxril wamwamebsTuki odesme daawva dardisimTvraliT vuTxraT, rom ver gvawamebsveRarasodes sifxizlis landi.
165
idumalTa marSi
xilva mesame
sxeuls Tu moewebaqari gznebiT mosuli,rogorc SemolewebafrTebis angelosuris,vigrZnob xiblis morevSirogor CaviZirebida rom isev moveSvizRaprul gamoZinebiT,suls ki niavs gavatanzRvasTan iseT fiqrebiT,me rom damaavada msubuq gamofiTrebiT.
166
maTe maradeli
me miTendeba
mze daRvrilia aTinaTebad,fiqri mTvralia isev SopeniT,rom gaisudros gasinaTlebaam alionze SuqTa mofeniT.
da cas axuravs lurji bereti,Tbiliss abodebs sizmrad sioni,me miTendeba sulSi terentida maRamdeba galaktioni.
167
idumalTa marSi
ra memarTeba
ra sizmaria es gaqroleba?vin damanaTla ar dasveneba?ver momaxedebs ukan cxovreba,me ver uyureb, me meCveneba.
nu momatyuebT, rom dabrunebiTkldeze SroSani aRmocendeba,nacrisferia xodabunebi,isev Ramea, aRar Tendeba.
ram mikarnaxa riTmis Zieba?vin gamileqsa es aCemeba?isev maklia gamoZineba,isev landia da moCveneba.
ra sizmria es gaqroleba?bindisferia sanTlad anTeba,ra ucnaurad midis cxovreba?ra siCumea? ra memarTeba?
168
maTe maradeli
yvavilebi
ra uSreti sizmrebia,RmerTo ratom ar viRlebi?irgvliv mxolod mindvrebia,yvavilebi, yvavilebi...
baraTebad damfeniazeciuri gzavnilebi,ra ioli sakrefiayvavilebi, yvavilebi...
iasamnis latnebia,gvirilebis napirebi,rogor mominatrebiayvavilebi, yvavilebi...
ra uzado naTleliafurisulis mklav-Rilebi,sul ubralo saTvleliauTvalavi yvavilebi.
169
idumalTa marSi
marto mdgomi Cinari
eh, enZelavrogor Cumad, rogor wynarad gazrdilxar,velTa mSvidi dedofali – mcinari.gadRegrZela siyvaruliT da SrialiT dairxaSenTan axlos awowili Cinari.rogor maRlaazidula misi grZeli totebi,misi swrafva zecisaken utyvia,albaT daRlamoeZala STenils ganmartoebiTda sicocxlis gemo ver Seutyvia.mxolod Senisiaxlove da sinaze enZelav,akrTobs xis guls samudamo ocnebiT.hoda gSvenisdaixaro mis fesvebTan kekelavda Sriali dauamo kocnebiT.
170
maTe maradeli
* * *
me vzivar kvlavaCrdilTa wil,siTeTre ferTa atyvia suls.riTmebSi vklavuriTmo Zilsda usasrulo xmauri mZuls.
mSvidi maqvs xma,mSvidia mzeda dRevandeli ocneba mwvavs.sityva gavs xmals,furceli znes,leqsi ki zRapars romelic mwams.
171
idumalTa marSi
* * *
cecxlis bilikebze guli Semivarda,mzera gamicocxlda bindiT naZabuni,vgrZnob, rom ocnebebi sulSi Semiva dasunTqvas amohyveba CemiT daZabuli.
elvam gadaCexa sivrce nawilebad,Rames naperwklebi cviva wkrialebiT,fiqrs ar SeuZlia CemTan dacilebasul rom caxcaxebdes caTa grialebiT.
unda davimuxto zecis energiiTrom gaTenebamde viyo dazafruli,mere davmSviddebi Cumi elegiiT,rogorc Tebervali Tbili gazafxuliT.
172
maTe maradeli
* * *
momwyurda mTebis wyaroda tye Sriala mkerdiT,sadac sicocxle xarobsaTas sikvdilis gverdiT.
kvlav momelanda dalityispiras SiSvlad mwoli,alpuri mindvriT mTvralityeTa uRranis coli.
natvra damaCnda Tvalzeda ocnebebiT sveli,davqri arCvebis kvalzemomyveba dalis cremli.
173
idumalTa marSi
* * *
mivcurav RamiT, siCumis gverdiTsamyaro erT did zRvad Segubula,mciva da pulsSi megrZnoba mkerdi– sadRac sxeulSi mfeTqavi gulad.
mivyvebi ucnob quCebs da saxlebs,daveZeb xmas da Zaxils skveridan,qalaqi dgas da xelsac ar maxlebs,yvavilebic ki me gamerida.
da isev Cumad fexad momyvebalandi da sivrce Senagubebi,mosCans codvaTa naTel qoxebadxmauriani Ramis klubebi.
CemSi ki brZola, zRva da avsuliquCebs da Rames dumilSi xveven,rom ver gavigo raa warsulida momavalSi ras damarqmeven.
174
maTe maradeli
mistiuri magida
icis yovelRam Cemma magidamsanTelTan wviT rom gadaviruje,xedavs, sityva rom mcviva bagidanda imelneba TeTrze silurjed.
idayvebs miWers, rom ar waviqceCemive cecxlis Cemnair alSida moCvenebad ar gadaviqceRamis landebs rom dayveba kvalSi.
kalams maSvelebs Camosayrelad,yavarjeniviT viWer da... RmerTo?!masac mivyvebi dinebad, dnobadda rveulebSi viRvrebi erTob.
vanTebs sinaTles, magidas vxedav,iqneb masSia raRac fiqcia?oTaxSi mimzers gaTlili xe daavejis Cumi eqspozicia.
vaqrob da sanTlis CrdilSi viZineb,magida qreba oxvriT da viSiT,sizmarSi mainc xom gavicinebcxadSi nanaxi mistikis SiSiT.
175
idumalTa marSi
* * *
me zRva var fiqriT gadatalRuli,ufskrulma suli gadamiSavada mTelavs sveli nislis aRlumiunapirobos aRsaniSnavad.aq, am zvirTebSi lurjTa xetialsgancdis simuqe pirze akvriada Tu cremlebi ar dametiaStormebi sivrces gadaayrian.Tan momxvetaven qarni qafebiThorizonts aqeT TeTri Cqeridan,mze dasveldeba amarqafebiTcisfer bilikebs Senacqeri daCaRvris siyviTles mdumarebaSida usazRvrobas RvelfiT daaTovs,rom jojoxeTis ferTa krebaSiukanasknelad gadaanaTos.rom SemiorTqlos sveli talRebitkivilSi zRvisfer sevdad mdinareda vigrZno rogor Cumad gavlRvebiRrublad qceuli da momcinare.
176
maTe maradeli
lurji zedapiri
sevdiT Semcqeroda tbaze oreuli,sulis mdumarebam zeca gadaReba,me ki martoobiT naRvelmoreuli,amaod movelodi misgan yuradRebas.
Cemi gabrazeba nislebs gaeria,caSi atortmanda TeTri maqmanebi,xeli Sevubrune tba rom ameria,Suri rom meZia Slegi gaqanebiT.
magram zedapiris lurjma tkivilebmaaRar moiTmina Cemi msaxureba,talRebs gaayola sulis livliveba,wyalSi CamiZira gamosaxuleba.
177
idumalTa marSi
gadmomaTove
isev is myinavs, rac rom myinavdasxivi – sarkmelze mzisgan daxlili,gaTeTrebuli sveli mina da mkrTali yvavili qoTniT daRlili.
Tumca isini ras gamalRoben?gavxdi zamTari – TovliviT civi,CemSi spetaknic mrumed Talxobenda raRac sul sxva ferebSi vcvivi.
da vefinebi ucxo palitrasyviTelze ufro yviTeli gancdiT...gCuqniT suyvelas kverTxsa da mitras,oRond wadiT da horizonts gacdiT
da mimatoveT daRlil yvavilTan,odesme igi mec xom davtove,Sen ki zamTaro, sulo dasjilTamonanieba gadmomaTove!
178
maTe maradeli
sarke
Cems danaxvaze daiSaqreba,TuTiyuSiviT miyurebs sarke,davxuWav Tvalebs isic gaqrebamadlobas vetyvi, mpasuxobs: Danke!
Tu sunTqva igrZno, sveldeba orTqliT,Cemi suliviT damaSvralia,avtirdebi da iRleba moTqmiTgavCerdebi da isic mSralia.
Tu sadme sxivi moZebna, myisvegoeTes Rimils momitans sarkeda mere Cemgan madlobas ismens,mec germanulad vpasuxob: Danke!
179
idumalTa marSi
koka
koka wyaroze miirweva qalebis mxrebiT.wyaro ki kokas nawyurebi qariviT rokavs,da Tu wyarosTan qalwuliviT ar daixrebi,gamSrali sunTqviT gagitydeba beWebze koka.
modis qalwuli, kokianad isvelebs Tvalebskekela wyaro qvis napirebs lokavs da lokavs.sevdian mzeras aayolebs kekluca qalebs,nestian cremls ki uwiladebs pirgamSral kokas.
180
maTe maradeli
udabno
vrceli cidan gadmomyurebs mokamkame sufTa cvari.bindis mcleli sinaTlea, anTebuli rogorc kvari.mzeze ufro cxeli dRea, Takarebis modis Rvari.nebisyofis gamomcdeli udabnoTa mSrali Cvari,xuravs miwas rogorc mcveli, rogorc qviSis spa da jari.yvelgan mRvrie qari daqris, mcreli, gana sios darida mnaTobi Tibavs yvelas, rogorc celi namglis gvari.irgvliv kuSti siCumea mdumarebis mcmeli, wynarida usazRvro simSralea, zRvaze ufro yru da vrceli.
ismis zari, nabodvari, borgavs fexTan miwis bzari.daxSulia yvela kari, sigrilis da sunTqvis grZnoba.horizontze lRveba lari, miraJebis TeTri zvariTda koJrian, damskdar velze dedamiwa ar igrZnoba.
arsad ukravs hangebs qnari. dneba mTa da dneba bari. dgas udabno yviTel fariT, modreife cxeli qariT, rogorc grZnobis mosisxari, rogorc serze qviSis xari.
181
idumalTa marSi
isev maisia
isev maisia, yvela Tavisiarac ki vardebia da rac mzianeba,sxva Tvis yvavilebma locva ar ician,mxolod maisia RmerTTan ziareba.
isev xalisia cidan mofrenili,sxivTa elvarebis Tbili daisia,TeTri sicocxlea gzebze mofeniliisev narinji da isev maisia.
caSi awyvetili lurji kamarebiTmTaTa mwvervalebis edelvaisia,sxva vin gamaTbobda ase gamalebiT,ase gadamdebi mxolod maisia.
182
maTe maradeli
sad wavida?
ra dro idga?Sens fanjrebzebinadrobda saTnoeba,mec trfobisgangamaqeze,ra dro idga? ra droeba?ra dRe iyo?Cven ors Sorismociqulad Rame gvidga,ca gaiyorom dagSordi,ra dRe iyo? ra dRe idga?Tu mze Candanawnavidanrad waiRo gulanTeba?xom miyvarda,sad wavida,Tu mze iyo, Tu naTeba?xom mRerodayvela mxridanCemi guli xom gaiRo,ras elodarom gafrinda?sad wavida? ra waiRo?
183
idumalTa marSi
* * *
sio – grili da mimokargulivels efineba feradovnebad,magram mindorma ver ando vnebada iyuCeba – uxmo, avguli.
ar epueba sxivmoqarguliniavi – qrolviT anamxedrebi,CasZaxis kordebs wrfeli vedrebiT:velo, mindoro nu mohkal guli!
da kabadoni ciT mosarkuligadaiRala maTi yurebiT,dawva silurjis gadaxurebiTda SeRamebiT imosa guli.
184
maTe maradeli
RmerTo movabijeb
RmerTo mTeli Rame saxlSi ar meZina,sawols sxvagan yofna veRar davubare,yelSi iogebi sul mTlad gamecviTa,unda Camisaxlo sulSi saubari.
me xom mdumareba marxvis davicavi,xsnilSi wavikiTxe abdul-mesiani,dRes xom gamSralia yvela salocavi,mxolod Cemi sunTqva borgavs nestiani.
fiqri momeria xorciT umarilo,sulze mlaSe gemo dardma damaCnia,RmerTo momanaTe Seni marmarilo,me sxva qandakeba aRar gamaCnia.
nuTu asketi var cecxliT gandegili,nuTu martoobis mesmis parodia?RmerTo movabijeb WinWiT gaxexili,tuCebdaxeTqili sityviT amovdivar.
Seni kibeebi ise naTelia,rogorc dedaCemis mSvidi gamoxeva,RmerTo dedamiwa CemiT ra svelia,sunTqviT gaamSrale, RmerTo ra moxdeba?
isev gadamexsna gulze Wrilobebi,ukve sadacaa cremli wamomcdeba,RmerTo damafare Seni Wilofebi,Torem iarebi sxvisiT Sexorcdeba.
ase usaSvelod ratom daviRame?irgvliv burusia SuqTan saomari,RmerTo uRmerTobiT rogor daviRale,rogor momenatra SenTan saubari.
185
idumalTa marSi
ivnisis sizmari
ivnisia, is nislia sicxe wyals rom aclis,xan zafxulis sindisia, xan wvimebis mona.iasamnebs gawyvetiaT aRmarTebSi qancida qarafze gaCxerila TeTri Rrublis kona.
lbeba Coxa da svel noxad gaipoxa sivrce,Tan iorRa fafarWroRa miqris doRad velze,mec jiutad vimeoreb mTel sicocxles mivcemmTel cxovrebas gavasxviseb erT Takara dReze.
yvavil-yvavil izafreba Cemi TeTri suli,fiWvis suni melandeba fiqrze ufro nazi,mzec miyurebs ivnisisgan caze gasusuli,rogor ferflSi gaCxerili cxeli aqandazi.
neba-neba, rogorc sneba, isev dneba mTebi,lurji cidan Camocvivda erTi cida Troba,
tkbili ZiliT Semivercxla nawvimari Tmebida sizmarSi gamigrZelda am zRaparis Txroba.
186
maTe maradeli
dabadeba SenSi
samyarosver xvdebi da mainc ganicdi.sad xaro?rom gkiTxon, ityvi rom ar ici.gavxaro,giTxres da masaviT Caicvi.mogxaro?sxeulsac grZnobebSi gaicvli.vin xaro?giCndeba kiTxva da ganicdi.mgavxarTqogetyvi da Cems niRabs gagicvli.
187
idumalTa marSi
TibaTve
dRes ecva cxeli tansacmeli kidegan – vrcelida gulgamomxmar balaxebSi ustvenda RalRa,ialaRebze laplapebda TibaTvis celi,rogorc sxivebze acecxlili cisferi talRa.
dabrecil namglebs gamohqondaT mTebidan Cala,zafxuli lurjad feTqdeboda zRvasaviT ficxi,mzes sikvdiliviT ar undoda aisis Cavlada horizontze caxcaxebda yviTeli sicxiT.
eloda sivrce gasamrjelos simwvaniT rxeuls,ewada sveli yvavilebi, locva da jvari,magram TibaTviT ganawameb mindvrebis sxeulsrCeboda mxolod usicocxlo zvinebis jari.
188
maTe maradeli
sartri
vgavdiT me da sartri alebs,furcel-furcel cecxlTa dawviT,axlac manTebs da trialebsim saocar wuTTa dacviT.
iq prozaul fiqrTa sevdaepizodebs cremliT rTavda,gancda gverdebs gadasdevdasanam wigni ar gaTavda.
Tumc am gznebas TaroebmamouZebnes gza da niSa,sevdam – sartris frTa rom ebadamtova da gamaSeSa.
189
idumalTa marSi
me da miqelanjelo
Ria sarkmelSi cieb-cxelebiTreqviems ukravs mezoblis Celo,Cems oTaxSi ki cvilis xelebiTsanTels miZerwavs miqelanjelo.
aivnis iqiT sevdian hangiTiRvreba cremlad sikvdilis noti,tkbilia misi simebis bangi,Tlilia rogorc buenaroti.
sanTelsac alRobs melomanebada cecxlis kvali Tbili Zafia,rom gzas ar acdes TeTri zmanebada Sandals darCes epitafia.
me da maestro vzivarT divanze,sanam Ramea dumiliT vmsjelobT,rom iqneb bedma Cvens aivanzecgaTenebisas daukras Celo.
190
maTe maradeli
ocnebis gedi
lodinTan vzivar, darekavs zari,movida iqneb ocnebis gedi,veaxle umal, gavaRe kari,miTxra: – movedi.
me minda krToma, mas ki simRera,an ki ra vici daRlils ra minda?oTaxSi yeli ver moiRera,mainc wavida.
didxans sdioda Cems fanjrebs Rvari,bolos ismina gangebam locva,viRacis xeliT gamiRo kari,werili momca.
baraTSi ido patara toti,rogorc simbolo yvavilTa sevdisda saboloo simReris notiocnebis gedis.
191
idumalTa marSi
ferwamxdari naTeli
isev Tovli, isev wvima,isev yinvis Takara,cam Rrublebze CamoTvlima,sivrce mTebze daxara.
rogorc nislma, rogorc Tovam,rogorc bavSvma patarammomavalTan ar damtova,warsuls gadamatara.
isev ferfli, isev cvili,isev mkrTali sanTeli,rogorc Rrublebs moyoliliferwamxdari naTeli.
192
maTe maradeli
saRamo
moedineba saRamouremSi Sebmul xarebad,rom moZraoba daRalosda mogvces Semwuxareba.
Soreul landebs moveli,ucxo ocnebas vineleb,rom uavtoro novelisgadavikiTxo sibnele.
albaT saRamom damcadasarkmelSi rom Semocura,mec im uremze damsva daSavi vaziviT momwura.
193
idumalTa marSi
saTaguri
daiviwye sxva ocneba,landi daiurve,fiqrs rom raRac nazi ferflistvirTad awevs gulSida iwameb sul sxva mcnebas,rom sizmrisTvis TurmemTvare aris TeTri msxverpliRamis saTagurSi.
194
maTe maradeli
sami dRea wvims
glis, glis, glisiZaxian wveTebi.wvima minebs Rlissveli xeliscecebiT.
qula-qula crisJaluzebze cocdeba,ise Cumad qris,rogorc qaris ocneba.
nestiani dRecwveTis krTomiT xeldeba,Tu ayvebi SencriTmi gadagedeba.
Cems oTaxSi zisumoZrao statika,wvimis wveTebs Tvlisfiqris maTematika.
195
idumalTa marSi
* * *
raRac Cumi naTebiT,ferTa SexalvaTebiT,dRisgan gasavaTebiT mze sxivebSi daisobs.SuqiT dasvril tiaras, dRis da Ramis ziarad,rogorc sevdis iaras tanze wiTlad daisobs.gadawveba Crdiloba,Sebindebis Wilofadda bnel gulSi Wrilobad Rame mTvares daisobs.
196
maTe maradeli
* * *
RimiliT vumzer qalaqs da vwuxvar,ar mipasuxa RimiTve imanda quCebs Soris dayara uxvaddumilis celva da pantomima.
Camowva Rame mborgavi Savadda trotuarebs gaekra Talxi,me mze avanTe dRis dasacavad,magram saxlebSi gameqca xalxi.
197
idumalTa marSi
urbanuli marxili
efara qalaqs TeTrida uRimRamo dila,dRe iyo keTrze keTri,dro iyo codvis kbila.miqroda sadRac xalxi,metro gvirabebs xevdada am urbanul marxilsSevbmodiT me da sevda.
198
maTe maradeli
guram da vaxtang vasaZeebsda kaxa ToiZes
nadirobis suni
kvlav mabodebs qvabiskari,nadirobis suni,gaTeneba da ciskariuxmod galursuli.dakarguli kvali TovlzeWreli ZaRlis yefa,cxeniszurgSi gamxmar totzemuxlis gadayvlefa.da fiqri, rom Tu ver vnaxedali mova svelida mareki damiZaxebsSveli, Sveli, Sveli.
199
idumalTa marSi
Tovs
Tovs da yinvis marwuxebsWirxli cvivaT daRvremiT,zecas sivrce awuxebsme ki sivrcis sazRvrebi.
vgrZnob, rom wyena atyviamanZils mTebs SexiznebiTda yinulis natyviarsvudnob Tbili miznebiT.
200
maTe maradeli
* * *
sivrces xuravs veeba zecis lurji maudida mTebs sajixveebad kldis perangi acvia.da saocar SoreTis fiqriT da varaudiTmakrTobs mieT-moeTi da dRis demonstracia.
201
idumalTa marSi
* * *
furclebi, furclebi, furclebiRame da mdumare magida,riTmebi – Slegi da uZRebisityvebi – mJonavi bagidan.rveuli – mtvermiukarebamelani – kalmisgan ltolviliazrebi – denili Rvarebadiisfrad gulsgadaTovlili.mdumare, mdumare magidafurclebi – TeTrebi TeTrebi,sanTeli – wviT danadagi dagancda, rom TandaTan SevTvrebi.
202
maTe maradeli
roca gadneba
roca gadnebabrZola, qadneba,tkivils ver vigrZnob rodesac ferdSi,dumili mTebze daibardnebada mze Cadneba ocnebis mkerdSi.
gaqreba mcrelinisli da cremli,gaCndeba velad niavis qrola,mohyveba sio – gancdaTa mclelida TeTri sivrce sizmrad da brolad.
davixsni tvirTebs,gavyvebi zvirTebs,lurjsa da sufTas... vardsa da maiss.davtoveb gzebze daTovlil miTebsda simSvideSi Cawurul daiss.
203
idumalTa marSi
sarCevi
TeTri niaveTi ....................................................................................3melanqolia ..........................................................................................4kafandara iebi ....................................................................................5metamorfa ............................................................................................6Semodgomis landTa rigebs ............................................................7CemTvis ki .............................................................................................8oqrosfer gzebze ..............................................................................9me gelodebi ......................................................................................10awvimda mindvrebs............................................................................11guls gadaseravs ..............................................................................12lamazad Tovda .................................................................................13me Sens siSiSvles vixatav axlac ................................................14Cemi cremliani megobari ..............................................................15imereTi ...............................................................................................16TeTria furceli ............................................................................17saranCa ................................................................................................18alersi mkadre ..................................................................................19mzis Semobruneba? ...........................................................................20mwvane TqeSi .......................................................................................21naSegirdali ......................................................................................22lurji fifqebi ................................................................................23miqrian, miqrian, miqrian ...............................................................24Rame namTvareuli ...........................................................................25xilva meoTxe .....................................................................................26RamiT da qaliT ................................................................................27momwvano veli ...................................................................................28qarSi roca var .................................................................................29yvavilT cekva ...................................................................................30sveli qarizma ...................................................................................31gafiTreba ..........................................................................................32sivrce dneba .....................................................................................33swored im Rames ...............................................................................34
204
maTe maradeli
mTvrali da qarze ...........................................................................35bedauroba ........................................................................................36napirebs ..............................................................................................37sasaflaos emosa ..............................................................................38vixseneb ...............................................................................................39aRar metyvian....................................................................................40sanTelis curva ...............................................................................41uari qveynad yvela qariSxals ....................................................42yvavil-yvavil ...................................................................................43warsuli ..............................................................................................44mzesTan brZola ...............................................................................45Cemi mzera ..........................................................................................46alpuri xilva ....................................................................................47sizmris igavs ....................................................................................48fSanebi ................................................................................................49Cven poetebi ......................................................................................50savsea qaris msubuqi torsi .........................................................51franguli siltviT .........................................................................52monaWori ............................................................................................53alvis totTa xaraCo ......................................................................54odesme masTan ...................................................................................55WinWila ...............................................................................................56aqa-iq ezos avsebda oda ................................................................57mSvidi da mdore ..............................................................................58gaqezeba ..............................................................................................59zRvars gadavlaxav ..........................................................................60siCumis maestro ...............................................................................61saidan? ................................................................................................62wvima da zRva ....................................................................................63ufro mdumare ..................................................................................64vin icis ramdenjer gawvimda .......................................................65Rviebi ..................................................................................................66arCvebis arve ....................................................................................67mze isev ise ........................................................................................68qarulad .............................................................................................69alublebis gaxuneba........................................................................70sicive maxsovs aRmdgari mkvdreTiT ........................................71
205
idumalTa marSi
xilva pirveli ..................................................................................72isev wviT.............................................................................................73zecisken swrafvas am dros da axla .........................................75renesansuli tercina .....................................................................76gadaiare zecaze Cqara ...................................................................77yvavili wava .......................................................................................78dageZeb, getrfi... ............................................................................79dRes momavali ase mgonia .............................................................80iq sadac lurji vnebaa zRvaTa ...................................................81grZnoba gadanamali ........................................................................82Cems uRimRamo bavSvobas gavda ...................................................83me mciva ...............................................................................................84sadac is meguleba ...........................................................................85mziurferTa, ciurferTa .............................................................86ar Sedrke! ..........................................................................................87kidev erTxel maziare ...................................................................88gancda cecxlis mewile .................................................................89karada .................................................................................................90ar vici im dRes ra iyo fiqri? ...................................................91Senze ocneba vardisferia ...........................................................92me gadavTovdi sadRac fifqebad ...............................................93alublebSi .........................................................................................94Savi ulise ..........................................................................................95maCuqeb Rimils? .............................................................................96terenti ..............................................................................................97vexlebi mzes ......................................................................................98ras elodebi? ....................................................................................99aRar vmegobrobT ..........................................................................100tyeTa uRrans .................................................................................101umtkivneulod ................................................................................102veZeb sunTqvas cxels da mZafruls ........................................103ciurTa Soris lurji ..................................................................104trfa da surva................................................................................105wvima sxivis fanjrebze................................................................106dabrawul Sambebs ..........................................................................107aq sazRvrebia ..................................................................................108xilva mexuTe ...................................................................................109
206
maTe maradeli
Mmijnuri diagonali .......................................................................110nu SemayovnebT ...............................................................................111Cumze Cumi aRtaceba ....................................................................112ferTa cricva .................................................................................113grZneulTa werili ........................................................................114omis gafetiSeba .............................................................................115ciur karTa gaReba ........................................................................116frTao ikarosebis .........................................................................117wiwviani .............................................................................................118bnel meranTa floqvebi ..............................................................119iqneb camde ar adis ......................................................................120TxelfrTiano warmosaxvav .........................................................121mwvane bJola ...................................................................................122zecis mzidav uremze ....................................................................123yanis gulSi Cumi mzeriT ............................................................124baRnaris mkerdSi ...........................................................................125vnebian motivebidan ......................................................................126Rrublebi ........................................................................................127qarno frTebad momebiT ..............................................................128Tvlems orqidead ..........................................................................129lurji sicxe ...................................................................................130dRes siSore krebaTa ...................................................................131daval iseT gzaze ..........................................................................132saSleli ............................................................................................133wminda ................................................................................................134me viyav erTi ...................................................................................135zamTris mogoneba ..........................................................................136isev qarTa, boboqarTa .................................................................137damiTvres cremli ........................................................................138cvarTa veli ....................................................................................139da Tu asea, qarno ..........................................................................140ras veswrafvi albaT icis ..........................................................141hango zecidan kvlav CamomesmiT ..............................................142oh, ar gaswio arasdros farda .................................................143repetitori .....................................................................................144oqtombris TveSi momadga qari .................................................145RamisTvis mizRvad ........................................................................146
207
idumalTa marSi
isev aprils .....................................................................................147Tqven oTxive ...................................................................................148qari ar Cadga ..................................................................................149me vwerdi... gana sxva rogor meTqva? ......................................150aReldi iqneb zRvidan gamriyo .................................................151gaqra sadRac Semodgoma .............................................................152mkiTxe: – rogor xar? ...................................................................153ucnauri SuaRame............................................................................154melian gzebi ....................................................................................155funji – salvador ........................................................................156xilva meore .....................................................................................157zRvebTan fermkrTali mze CaiwveTa .......................................158kupidonTa isrebi ..........................................................................159ucnob iumoridan ..........................................................................160ferTa rweva ....................................................................................161da TiTqos ........................................................................................162me axla vCqarob, rom ialqnebad ...............................................163baxusis motivebidan .....................................................................164xilva mesame ....................................................................................165me miTendeba ....................................................................................166ra memarTeba ...................................................................................167yvavilebi ........................................................................................168marto mdgomi Cinari ....................................................................169me vzivar kvlav ..............................................................................170cecxlis bilikebze guli Semivarda .......................................171momwyurda mTebis wyaro .............................................................172mivcurav RamiT, siCumis gverdiT ...........................................173mistiuri magida .............................................................................174me zRva var fiqriT gadatalRuli .........................................175lurji zedapiri ............................................................................176gadmomaTove....................................................................................177sarke ..................................................................................................178koka ....................................................................................................179udabno ..............................................................................................180isev maisia ........................................................................................181sad wavida? ......................................................................................182sio – grili da mimokarguli ....................................................183
208
maTe maradeli
RmerTo movabijeb.........................................................................184ivnisis sizmari ...............................................................................185dabadeba SenSi ................................................................................186TibaTve .............................................................................................187sartri ..............................................................................................188me da miqelanjelo .......................................................................189ocnebis gedi ...................................................................................190ferwamxdari naTeli ....................................................................191saRamo ..............................................................................................192saTaguri ..........................................................................................193sami dRea wvims .............................................................................194raRac Cumi naTebiT ......................................................................195RimiliT vumzer qalaqs da vwuxvar, .......................................196urbanuli marxili ........................................................................197nadirobis suni ...............................................................................198Tovs .................................................................................................199sivrces xuravs veeba zecis lurji maudi ..........................200furclebi, furclebi, furclebi ...........................................201roca gadneba ..................................................................................202
daibeWda stamba damanSi
Tbilisi, porfire CanCibaZis quCa #6
95 05 23, 8 (99) 53 05 22