BIK 3/2012

mar

zec

2012

nr 3

(426

) RO

K X

XX

VIII

ISSN

123

2-44

50 IN

DEX

381

39x

cena

2,1

0 zł

(5%

VAT

)

Honorowy patronat: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski

Leon Wyczółkowski, Autoportret, 1927, tusz, karton, 37×47 cm, sygn. i dat. l.d.: L.Wyczół. 1927

© Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczyfot. Wojciech Woźniak

Dominika Kiss-Orska

Marzec. 21. nadejdzie upragniona przez większość wio-sna. Zakwitną drzewa, zaśpiewają ptaki, będziemy

„czuli ją w powietrzu”. Aż mam dreszcze, jak to piszę (robię to bowiem w drugim tygodniu lutego).

A w marcu, jak w garncu. Biorąc pod uwagę rosnącą w ostatnim czasie popularność „sucharów” (to jest żartów typu: – Co robi traktor u fryzjera? – Warkocze), sparafrazuję to powiedzenie na „w Pianoli, jak w garncu” również.

Gdy otworzyło się MCK, pojawiły się nowe pracownie, a wśród nich: Tradycja, Tożsamość, Tendencje. Na działania tej pracowni przeznaczona została Pianola (ul. Jagiellońska 2, jakby ktoś jeszcze przypadkiem nie wiedział, gdzie ona jest).

I tak oprócz tego, co już w niej się dzieje, pojawią się nowe warsztaty, wystawy, publikacje, cykle dla spacerowiczów, odkrywców naszej tożsamości, chętnych na poznawanie nowych trendów w sztuce, muzyce, dizajnie.

Zadbajcie więc o to, by tej wiosny mieć czas. Bo tylko jego Wam może teraz zabraknąć.

Wiosna, wiosna, wiosna je, je, je! J

P.S. Zanim wiosna przyjdzie, 8. jest dzień kobiet. Życzę wszystkim Paniom jak najwięcej radości i czasu dla siebie!

Przebudzenia Najbardziej zwodnicza jest ta zima, która udaje, że jej wcale nie ma. Najbardziej męczące są te zimy, które udają, że ich wcale nie ma. Senne są. Sprzyjają, jak obserwuję, zapadaniu w zimowy sen. Sen zwodniczy.

Zdarza się i mnie przysypiać i wtedy śnię. Śnię sen o tym, że nic się nie dzieje, że kultura z nastaniem niedawnego

zamieszania zamarła i skarlała, śnię sen o tym, że Bydgoszcz – zawsze będąca kul-turalną potęgą na mapie Polski – teraz spadła do roli prowincji, że wleczemy się w ogonie, że wspominamy wielką kulturę lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, i nawet lat kolejnych, że jesteśmy epigonami Wybitnych Twórców Kultury, że jeste-śmy cieniem cieni ich wiernych następców, śnię koszmar, że zaprzepaszczamy trud pokoleń i z niebiańskich wyżyn kultury wysokiej staczamy się w nicość.

Sen zimowy jest taki błogosławiony. Śnię ten sen, ale bez strachu, bo wiem, że się obudzę. Że się obudzę i będzie normalnie, będzie dobrze. Wszystkim, którzy ten koszmar śnią, życzę, żeby się już też obudzili.

A kiedy już się obudzą, niech zaczną świętować, bo okazji do świętowania jest wiele. Niech zaczną od Dnia Kobiet (najserdeczniejsze!), osiemnastki Mózgu, a póź-niej mogą świętować na festiwalu If You Say So…, a później: do teatru, do Estrady, a i do opery później festiwalowo i tak aż do wakacji. A później od nowa w wakacyj-nym trybie.

Michał Tabaczyński

wydawca: Miejskie Centrum Kulturydyrektor: Marzena Matowska

85-104 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12e-mail: [email protected]

www.mok.bydgoszcz.pl

redaktor naczelny: Michał Tabaczyń[email protected] redaktorka wydania: Dominika Kiss-Orska

redakcja: Alicja Dużyk, Monika Grabarek, Kuba Ignasiak, Marcin Szymczak

skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus projekt winiety: ZbyZiel,

druk i oprawa: Abedik, www.abedik.pl

redakcja:tel. 519 346 574

[email protected] ul. Marcinkowskiego 12,

BIK w sieciwww.bik.bydgoszcz.pl

www.facebook.com/bik.bydgoszczwww.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówio-nych i zastrzega sobie prawo do dokonywania

skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpo-wiedzialności za treść programów placówek

kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie

materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem

redakcji i wydawcy.

BIK 3/2012 (426)Objętość dotowana: 50 stron. Rok XXXVIII, nakład 2000 egz.

dystrybucja: częściowo bezpłatny

Spis treściOtwarcie MCK – galeria, Dariusz Gackowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

W harmonii z muzyką, z Anną Grabką rozmawia Wiesław Kowalski . . . . . . . . . . . 6

Coś trzeba namalować, ze ZbyZielem rozmawia Monika Grabarek. . . . . . . . . . . . 8

ZbyZiel – dwa metry niezbędnika kultury, Stanisław Stasiulewicz. . . . . . . . . . . 11

Nic na siłę, Magda Wichrowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Następna płyta będzie pierwsza, z Mateuszem ‘BUKĄ’ Danieckim rozmawia Kuba Ignasiak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Się nam wydaje. W Bydgoszczy (8), Michał Tabaczyński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

If You Say So Festival, Marcin Szymczak rozmawia z Arturem Maćkowiakiem i Kubą Ziołkiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Pejzaż wewnętrzny, Hanna Strychalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Bydgoszczan prywatna topografia (6) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Bydgoszczanka od zadań specjalnych, Adam Gajewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Szymon Andrzejewski, Bydgoszcz – podręcznik użytkownika (5) . . . . . . . . . . . 26

Zdzisław Pruss, Bydgoski Insynuator Kulturalny (97) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Adresy bydgoskich instytucji kultury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

W y d a r z e n I aOpera Nova w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Galeria Miejska bwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Teatr Polski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Rok Leona Wyczółkowskiego w placówkach oświatowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

„Cztery miasta, cztery historie (44)” – projekt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Akademia Muzyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

D.K. ORION BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

Teatr – Scena Muzyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Rebel Music BDG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Stowarzyszenie Artystyczne „Mózg” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Estrada stagebar Bydgoszcz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Klub „Odnowa” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

Dom Kultury MODRACZEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

Klub ARKA BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

Towarzystwo Polsko-Włoskie w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52



Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Miejskie Centrum Kultury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

Laboratorium Żywej Kultury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

Na okładce wykorzystano zdjęcie Dariusza Gackowskiego

Marzec 2012 | | 3

Naszą redakcją wstrząsnęła informacja, że Mózg ma już osiemnaście lat – tym bardziej,

że pewną stałą związaną z jego funkcjonowaniem jest groźba jego zamknięcia. Pełno-

letniość Mózgu jest informacją jednocześnie dla nas niezmiernie miłą (z oczywistych

przyczyn) i niemiłą (z równie oczywistej, ale zupełnie innej przyczyny – znaczy to

bowiem, że starzejemy się razem z nim i to starzejemy bardzo i szybko). Co ciekawe,

wszyscy, mimo że wywodzimy się z różnych pokoleń, mamy związane z tym miejscem

wspomnienia; i więcej jest tych miłych niż nie. A to sukces. Takich sukcesów (także

względem następnych generacji klubowiczów) życzymy najserdeczniej!

4 | | Marzec 2012

otwarte!F o t o g r a f i e : D a r i u s z G a c k o w s k i

Marzec 2012 | | 5

6 | | Marzec 2012

„Mistrzyni od i do klasyki” – tak zapowiadano pani przyjazd do Bydgoszczy. Czy to znaczy, że z tance-rzami Opery nova będzie Pani pracowała tylko nad techniką tańca klasycznego?

Tym razem tak się złożyło, że Pani Madejska-Ja-świn, kierownik bydgoskiego baletu, zaproponowała mi współpracę z solistami pracującymi nad wzno-wieniem Śpiącej królewny. A jak wiadomo ten utwór Czajkowskiego jest tradycyjną pozycją z repertuaru tańca klasycznego. Ze względu na kolejne projekty, w których uczestniczę, mogę bydgoskim tancerzom poświęcić jedynie tydzień. Dlatego będę starała się ten czas optymalnie wykorzystać, by pomóc artystom w doskonaleniu ich umiejętności warsztatowych. Kon-tynuować tę pracę będą następni goście, którzy przy-jadą już po mnie.

Czy przystąpienie do pracy z nowym zespołem wymaga od Pani zdiagnozowania ich aktualnych umiejętności technicznych, czy też poznaje je pani podczas samej lekcji?

W zasadzie w ramach lekcji potrafię bardzo szybko ocenić aktualny poziom techniczny zespołu i natych-miast dostrzegam niedociągnięcia. Codzienny trening staram się podporządkować szybkiemu wyeliminowa-

W harmonii z muzyką

niu błędów. Praca nad doskonaleniem poziomu wyma-ga codziennej wnikliwej uwagi każdego pedagoga.

Wiadomo, że jest pani w dziedzinie baletu człowie-kiem wykształconym i niezwykle doświadczonym, dzięki pracy z najwybitniejszymi choreografami na zachodzie. Czy udało się pani wypracować swoją metodę pracy pedagogicznej, czy też jej podstawą jest to, czego się pani nauczyła od innych?

W mojej ocenie każdy z doświadczonych pedagogów posiada swoją metodę nauczania. Jestem wnikliwym obserwatorem i dobrym słuchaczem. Dzięki bogatej praktyce, którą zdobyłam najpierw jako artysta baletu w Warszawie i później w Hamburgu, oraz w obcowaniu z największymi osobowościami sztuki baletowej, wy-pracowałam sobie moją indywidualną metodę przygo-towania artystów do spektaklu. W Hamburgu, podczas częstego omawiania prób, John Neumeier niezwykle dokładnie analizował scenę po scenie, zespołowo, jak i indywidualnie z solistami. Na próbach w Bydgoszczy, zanim zaczniemy ćwiczyć z akompaniamentem muzy-ki, skrupulatnie omawiam z solistami poszczególne pas od strony stylistycznej i muzycznej. Ustalamy, co i jak powinno być wykonane. Następnie koncentrujemy się na ćwiczeniu w harmonii z muzyką, później dochodzi

A n n a G r a b k a n a p r ó b i e z b a l e t e m O p e r y N o v a , 2 011. F o t . A n d r z e j M a k o w s k i

Z anną Grabką, tancerką, baletmistrzynią i pedagogiem, rozmawia Wiesław Kowalski

t a n i e c

Marzec 2012 | | 7

jeszcze intensywne przygotowanie kondycyjne. W za-sadzie praca nad szczegółami i jakością nigdy się nie kończy, bo to długi, skomplikowany i żmudny proces. Ale mam nadzieję, że publiczność będzie mogła podzi-wiać na scenie zwiewność i lekkość przygotowanych tancerzy.

Wspomniała pani o Johnie neumeierze. ale sądzę, że nie mniej interesującym doświadczeniem, z któ-rego czerpie pani jako pedagog, była współpraca z Matsem ekiem, Billym Forsysth’em, Bejartem, Kyliánem…

Tak, to wielkie indywidualności w sztuce chore-ografii; każdy z nich stworzył genialne spektakle. Od czasu do czasu mogłam obserwować ich w trak-cie tworzenia przedstawień. Nauczyłam się od nich przede wszystkim wrażliwości w słuchaniu muzyki i umiejętności jej interpretacji. Od nich wiem jak waż-ną rolę odgrywa w ruchu dynamika. Do dzisiaj podzi-wiam u tych artystów ich nigdy nie kończące się dąże-nie do perfekcji i precyzji.

Czy będzie pani pracowała z bydgoskimi tancerza-mi również nad poszczególnymi układami chore-ograficznymi ze Śpiącej królewny?

Oczywiście, że tak. Obecnie pracuje z solistami kreu-jącymi w Śpiącej królewnie główne role, czyli z Aurorą, Księciem Désiré, Księżniczką Floriną i Błękitnym Pta-kiem.

Myślę, że najwięcej może pani pomóc odtwórczyni głównej roli, jako że sama tańczyła Pani wielokrot-nie aurorę w różnych realizacjach.

W latach 80-tych w Warszawie zetknęłam się z wersją Piotra Gusieva, który był autorem wersji Śpiącej królew-ny z Teatru Kirova w Sankt Petersburgu. Podczas pracy asystowały mu wtedy Irina Kołpakova i Nelli Kurgapki-na , wielkie baleriny, będące znakomitymi fachowcami stylu rosyjskiego. Uczyłam się wówczas wielu ról jed-nocześnie, Aurory, Księżniczki Floriny, układu Wróżek z I aktu i trudnej sekwencji dla „Kamieni”. W studiu spę-dzałam mnóstwo czasu. Interesowało mnie to, o czym mówili realizatorzy na próbach. Czasami miałam wra-żenie, że sam Marius Petipa i jego baleriny towarzyszą nam przy pracy. Okres przygotowania do premiery był bardzo długi. Do dzisiaj zachwycam się umiejętnością prowadzenia rąk w stylu szkoły rosyjskiej. Dzięki niej nauczyłam się kultury port de bras w tańcu klasycznym. Wówczas w Warszawie wydawało mi się, że poznałam wszystkie tajniki tkwiące w dziele Czajkowskiego. Po-tem w Hamburgu kontynuowałam naukę i pogłębiałam swoją wiedzę u Iriny Jacobson, uczennicy Agrypiny Vaganowej. Irina od ponad trzydziestu lat prowadzi zajęcia z tancerzami zespołu hamburskiego. Natomiast w bezpośredniej pracy z Johnem Neumeierem zetknę-łam się już z nieco innym podejściem do klasyki. Oprócz doskonalenia umiejętności warsztatowych na próbach znacznie więcej czasu poświęcało się dopracowaniu wątków dramaturgicznych. Chodziło przede wszystkim o klarowniejsze widzenie jednostki w całości spektaklu.

John jest mistrzem w opowiadaniu historii. Więc w jego Śpiącej królewnie każde pas miało konkretny charakter. Potwierdziła się stara prawda, którą słyszałam jeszcze jako adeptka w szkole baletowej w Warszawie, że po-prawne wykonanie techniczne to tylko jeden ze stopni w doskonaleniu pracy artystycznej towarzyszącej po-wstawaniu przedstawienia.

Bydgoski balet, dzięki współpracy z Karolem Urbańskim i robertem Bondarą, bardzo się w ostat-nim czasie rozwinął. Czy pani też to zauważa?

Oczywiście. Zauważyłam, że w zespole nastąpiła ro-tacja, bo dobry repertuar przyciąga młodych i zdolnych tancerzy, którzy chcą się rozwijać. Mam nadzieję, że pu-bliczność zauważy to również podczas spektakli Śpiącej królewny.

Wiadomo, że mieszka Pani w Szwajcarii. Czy ma Pani czas, by obserwować życie baletowe w Polsce?

Bardzo żałuję, ale niestety nie, ponieważ dużo podró-żuję i angażuję się w ciekawe projekty, stąd nie bywam zbyt często w naszym kraju. Więcej spektakli, z racji kontraktów, oglądam poza Polską.

W związku z tym zapytam w jakim kierunku idzie teraz sztuka baletowa na świecie?

Na Zachodzie jest ogromna ilość zespołów baleto-wych. Wydaje mi się, że w chwili obecnej najważniej-sze jest poszukiwanie nowych, interesujących pozycji repertuarowych, a zatem szukanie młodych chore-ografów, którzy będą potrafili przygotować szybko i ciekawie układy taneczne na konkretny zespól ba-letowy. Współczesna choreografia podążą zdecydo-wanie w kierunku spektakli autorskich. Każdy, nawet najmniejszy zespół, ma ambicję posiadania własnej wersji Śpiącej królewny czy Jeziora łabędziego. Szczerze mówiąc podziwiam artystów-choreografów, którzy po pierwszym zerknięciu na nowy zespół decydują się z nim na współpracę . Bo to przecież szalenie trudne zadanie. Każdy ambitny dyrektor zespołu baletowego marzy dzisiaj o stworzeniu ciekawego i przyciągają-cego publiczność repertuaru. Przed nową generacją twórców sztuki choreograficznej stoi, moim zdaniem, wielkie wyzwanie. „CHOREOGRAF JEDNAK NIE ISTNIE-JE BEZ TANCERZY” – powiedział kiedyś Jiri Kylián. Wie-lu choreografów inspirują właśnie świetnie wyszkoleni tancerze, którzy potrafią fantastycznie łączyć elemen-ty z różnych konwencji ruchu. Nie zdziwię się jeśli nie-długo zobaczę na scenie artystów baletu tańczących hip-hop na pointach. Ważne jest jednak, by w tym sza-leństwie mieszaniny stylów nie zapomnieć o najważ-niejszym, czyli o starej dobrej klasyce, która pozwala na zachowanie wysokiego poziomu wykonawczego zespołu. Dlatego bardzo się cieszę, że bydgoski balet, dzięki staraniom Pani Madejskiej, może prezentować się zarówno we współczesnym, jak i klasycznym re-pertuarze. Nie jest to zadanie łatwe, bo udoskonalenie techniki point jest szalenie czasochłonne i wymaga wielu starań. Dlatego bydgoskim tancerzom poświę-cam całą moją uwagę.

t a n i e c

8 | | Marzec 2012

Coś trzeba namalowaćZe zbyzielem (Zbigniewem Zielińskim) rozmawia Monika Grabarek

Pojemnik, akryl, 30×40 cm

Marzec 2012 | | 9

Od jakiegoś czasu możemy oglą-dać twoją wystawę w Galerii Kan-torek…

Bardzo mnie cieszy ta wystawa. Może nie jest odwiedzana przez tłumy, ale te osoby, które ją ogląda-ją wydają się zadowolone. Obecna wystawa jest dla mnie szczególna, bo to moja pierwsza indywidual-na prezentacja u Eli, a znamy się i współpracujemy ponad dwadzie-ścia lat i to swoisty ewenement, ale tak to czasem w życiu bywa. Jest to wystawa intencjonalna z konkret-nym pomysłem na to, co miało się tam znaleźć. Można powiedzieć, że jest to ekspozycja zadaniowa i to za-danie (w moich rozliczeniach) zosta-ło wykonane. Jestem zadowolony z siebie.

na szybie okna wystawowego ga-lerii widnieją tajemnicze cyfry… One na pewno coś znaczą.

Znaczą. Te cyfry znaczą mnie, określają mnie numerem mojego dokumentu tożsamości. Tak jakby moja tożsamość nie wystarczała, potrzebny jest jeszcze taki numer. Dowcip tu jest taki, że ten numer zaczyna się literami ART, co po an-gielsku oznacza sztukę… Musimy zapamiętywać różne piny, kody, pe-sele, nipy – przysposabiamy się do języka maszyn, nie wiem czy jest to sensowne, zamiast przystosowania go do siebie, w sferze społecznej wchodzimy w pewnego rodzaju au-tomatykę. System się rozwija.

To widać w kamerach na mie-ście, wszechobecnym monitorin-gu, w systemach powszechnej kontroli…

Właśnie, wydaje się, że żyjemy dobie pozornej wolności…

No tak, im więcej bezpieczeń-stwa, tym mniej wolności.

Czasem można odnieść wrażenie, że mamy problem z wolnością, z odpowiedzialnością, jaką za sobą niesie, że wolimy, jak ktoś inny podejmuje za nas trudne de-cyzje…

Jest dokładnie tak. Okres PRL-u charakteryzował się tym, że żyliśmy jak w przedszkolu, o wszystkim de-cydowano za nas, zawsze można

było powiedzieć, że pani jest nie-dobra… No i tak jest, ludzie potrze-bują bezpieczeństwa, aż pewnego dnia budzą się w kurniku i nie wia-domo, kto podkrada jajka. Pełno siatek, pełno klatek i nie wiadomo, kto nas hoduje… Lisy? Czy sami się hodujemy? Tak to wygląda. Te my-śli, które są społeczne i aktualne, na pewno przenikają do tego, co mi się maluje, ale gdyby na świecie było tylko bardzo elegancko, to też malowałoby mi się miło. Ponieważ malowanie jest właśnie obszarem wolności, możesz pomieszać sobie farbkę z taką jaką chcesz i położyć w taki czy inny sposób.

Jest to dorosła sztuka, nie potrze-bujesz do niej prądu, nawet farb nie potrzebujesz żeby malować. Nie potrzebujesz narzędzi, pędzli, płó-cien… To obszar wolności. Możesz nawet malować palcem na wodzie i w ten sposób spełniasz swoje chęci, i to jest super. A że przenika do tego nasza sytuacja aktualna, to też jest właśnie prawo sztuki, że można nieliteralnie mówić o tym, co człowieka interesuje. Malarstwo jest chyba nawet bardziej wolne niż poezja, która musi się odnieść pojęciem, słowem, które szeleści w naszym języku polskim, a obraz jest w języku widzenia.

To co pokazałeś na wystawie mówi o tym co myślisz o otaczają-cej Cię rzeczywistości?

Coś trzeba namalować. Nawet jak się robi jakieś abstrakcyjne rze-czy, to one muszą mieć oparcie w rzeczywistości, bo nie mamy ni-czego innego niż to co nas otacza. Nie można wykoncypować sobie czegoś, czego nie mamy w pewien sposób danego; łączymy pewne elementy tak jak we śnie. Sen to właśnie doskonały przykład, bo jest przetrawianiem tego, co doznane w ciągu dnia.

zbyzielu, nie jesteś osobą po-prawną politycznie, głośno mó-wisz o swoich poglądach poli-tycznych, nie unikasz dyskusji i konfrontacji…

Bo polityka jest rzeczą dobrą. Po-lityka służy porozumieniu. A w każ-dym razie powinna.

naprawdę tak myślisz? Ja mam kompletnie odmienne odczucia, zwłaszcza obserwując naszą sce-nę polityczną…

Wiesz co, zależy jak się do tego podchodzi. Ja po prostu lubię roz-mawiać, lubię ludzi, którzy mają poglądy inne niż moje i jeśli chcą rozmawiać to bardzo dobrze. Prze-cież człowiek ma tylko dwoje oczu, dwoje uszu, a jak jest nas dwoje to mamy czworo oczu i czworo uszu, zatem widzimy i słyszymy lepiej to, co się dzieje dookoła. Ja wszystkie-go nie mogę wiedzieć, nie prze-czytałem wszystkich książek, nie przemyślałem wszystkich spraw. Mam jakieś tam poglądy i lubię je konfrontować. Czy moja racja jest lepsza od twojej – skonfrontujmy to w rozmowie, dyskusji. Nigdy nie mówię: spadaj, bo jesteś lewakiem, ja chcę rozmawiać, no chyba, że druga strona nie ma chęci dialogu. Uważam, że trzeba rozmawiać; jak mówi Janek Trudny Pospieszalski – warto rozmawiać. Zawsze cierpimy na niedobór tej rozmowy.

Wracając do wystawy, a konkret-nie jej otwarcia… Galeria jest niewielka i bardzo łatwo jednym rzutem oka, zwłaszcza będąc twojego wzrostu sprawdzić listę obecności…

To dość zabawne, ale następnego dnia, na spacerze spisałem na kartce listę gości, których zapamiętałem – ku pamięci. Jest to śmieszne, ale ja mam już trochę krótką pamięć i nawet nie pamiętam gdzie mam tę karteczkę.

p l a s t y k a

10 | | Marzec 2012

Z b yZ i e , f o t . A n d r z e j M a z i e c

Kongres Kultury dawno za nami. Byłeś raczej jego niemym obser-watorem niż aktywnym uczest-nikiem.

Byłem zaciekawiony po prostu. Wszelkie ruchy dotyczące kultury mnie interesują, ponieważ pewnie więcej niż dwadzieścia lat w tym

mieście na małą skalę kulturą się zajmuję. Z ciekawością przyglą-dałem się tej operacji na ciele in-telektualnym naszego miasta. Nie uczestniczyłem w obradach aktyw-nie ponieważ musiałbym krzyczeć, wolałem w kuluarach uświadamiać koleżeństwu co mi przyświeca: że wolę małe sprawy, drobne rozmo-wy, bezpośrednie kontakty między-ludzkie, że nie wierzę w rady pra-cownicze. Cała władza w ręce rad – to już kiedyś się nie sprawdziło.

Może jednak Kongres coś uru-chomił, zaczęło się dziać, ma być łatwiej pozyskiwać fundacjom, stowarzyszeniom fundusze na działalność artystyczną.

Jak to się mówi: psu buda się należy. Wszystkie instrumenty do wykorzystywania funduszy publicz-nych i ich otrzymywania są takie same jak przed Kongresem.

Twoim zdaniem taki dokument jak pakt dla kultury jest w ogóle potrzebny?

Na jednym z pierwszych spotkań Wacek Kuczma się przepięknie zde-nerwował publicznie i powiedział: Co to za pakty dla kultury? W Konsty-tucji jest napisane, do czego jest rząd.

Czyli, że to „pic na wodę”, kiedy mamy Konstytucję i jest tam napi-sane, że dbanie o kulturę to obo-wiązek tych, których wybieramy. Ogarnia mnie pusty śmiech, że teraz my jako obywatele musimy podpi-sywać pakt z tymi, których wybrali-śmy, to jest zapętlenie sprawy, która jest rzeczą oczywistą!

Tworzysz od dwudziestu lat, jaki Twoim zdaniem był najlepszy okres dla kultury, sztuki w Byd-goszczy?

Teraz. Moim zdaniem teraz jest najlepszy czas dla kultury. Tyle rze-czy teraz się dzieje, powinniśmy to szanować i starać się spostrzegać. Nakłaniać znajomych do uczest-nictwa, żeby łazili na te wystawy, koncerty. Żebyśmy po prostu się cieszyli z tego co mamy. Zakres możliwości na pewno jest większy niż kiedykolwiek, mam tu na myśli ilość i różnorodność sytuacji arty-stycznych, które mamy do wyboru. Bez dwóch zdań teraz to najlepszy czas dla kultury bydgoskiej od lat. Mamy ogromy potencjał w oso-bach artystów. Myślę, że nareszcie nastał czas kiedy ludzie przestali się wstydzić tego, że są z Bydgosz-czy. I tak powinno być.

p l a s t y k a

Marzec 2012 | | 11

Zbychu zrobił nareszcie indywidualną wystawę w Ga-lerii Kantorek (bwa), z którą zna się od 20 lat; wtedy debiutował grafikami w zbiorowej, trzyosobowej „etiu-dzie” (Gruse, Stasiulewicz, Zieliński) zapoczątkowującej grupowe współdziałanie o nazwie Szkoła Bydgoska.

Teraz już jako 50-latek, mający za sobą wiele doko-nań nie tylko wystawienniczych, będąc postacią nie tylko znaną w bydgoskiej strefie „kultury żywej” (Try-tony, Mózg, Sanatorium, TVB), ale także niezbędną dla jej przebiegu, znalazł się paradoksalnie w sytuacji retro-spektywnych zobowiązań. Może to miejsce „domagało się” wcześniej jego indywidualnych wypowiedzi. Jest przecież uzdolniony plastycznie, a szerokie zaintereso-wania i realizacje w innych dziedzinach pozwalały mu na miłe odwiedziny w Krainie Malarstwa. Czujny i wraż-liwy wiedział zawsze więcej niż przeciętny magister Sztuki.

Wystawa oznaczona numerem dokumentu ART245896 jest deklaracją mulitmentalnej postawy Zbycha. Można ją przyrównać do płyty, w której dobry muzyk, np. Lou Reed, zestawia parę różnych tematów – wydawałoby się rozbieżnych, ale po wysłuchaniu – sca-lających się w przekaz dzieła.

Dlatego przechodząc od pracy do pracy mijamy:

zbyziel – dwa metry niezbędnika kulturyduży fotogram Zieleni – Ziemi z fragmencikiem Zby-cha; serię portretów Pań ze Samsieczna – jak ballada o bohaterkach, które zaraz znikną; dużą Czarną Mapę Świata (ready made) z kropką czerwoną większą niż Polska – instalacja; serię miniatur wysmakowanych abs-trakcji; kilka „strof” portretowych o najbliższych; dużą ekspresyjną czarno-białą abstrakcję, oraz lekko sarka-styczny Autoportret pod stopą – swojego Ego? Na środ-ku galerii enigmatyczna mała Gablotka na kubiku. Jest to zatem zestaw o tym, co Zbychu zauważa i odczuwa. Każda praca samodzielnie reprezentuje osobne zagad-nienie tematyczne i formalne, tworząc całościowo spój-ną ekspozycję.

Wernisaż miał charakter odświętny, jakoś dziwnie ogniskował emocje skompresowanego Czasu, który przeminął. Zaświadczało o tym przybyłych kilka znisz-czonych Osób, zaświadczali również dwaj wysocy mło-dzi faceci – bardzo podobni do Zbycha. Wychodząc z Galerii na Gdańskiej 3, zostawia się świecącą Prze-strzeń Sztuki – działającą ponad 50 lat – jak Latarnię.

To tyle, co można jednym zdaniem, na pożegnanie wspomnień w ciemne i puste ulice Bydgoszczy, która nie szanuje swojej Historii.

Stanisław Stasiulewicz(8 lutego 2012)

p l a s t y k a

12 | | Marzec 2012

Dotychczas w naszej dyskusji udział wzięli: Grze-gorz Giedrys, dziennikarz kulturalny toruńskiej „Gazety Wyborczej”, Tomasz Cebo, współwłaści-ciel klubu NRD, Waldemar Lewandowski, zastęp-ca redaktora naczelnego „Gazety Pomorskiej” i Olga A. Marcinkiewicz, była szefowa biura ESK Toruń 2016, a obecnie ekspertka przy Komisji Kultury EU, artyści Zbigniew Zieliński i elżbieta Jabłońska. W tym numerze swój głos w dyskusji prezentuje Magda Wichrowska.

Niedawno, gdy recenzowałam film Anki i Wielhelma Sasnal Z daleka widok jest piękny, w głowie zaświta-ła mi myśl, że my, Polacy, mamy nieustannie problem z sąsiadami. Niezależnie od tego, na jakim poziomie odczytamy film reżyserskiego duetu – czy jako gorzkie rozliczenie z historią sąsiedztwa Polaków i Żydów, czy jako uniwersalną przypowieść o zawiści i braku posza-nowania własności oraz godności drugiego, konkluzja jest jedna. Sąsiad to nasz wróg. Sąsiad to Inny. Możemy go ewentualnie zlustrować i skrytykować.

Przyznam się, że nie wierzę w ideę kółka sąsiedzkiej samopomocy i spotkań przy kawie z fusami w świetli-cach osiedlowych. Każdy odgórny i zapewne szlachet-ny koncept jednoczący ludzi i przywołujący pozytywne uczucia, ducha działania i wspólnoty z założenia jest

wadliwy, bo narzuca nam role, w których kiepsko się odnajdujemy. Nie są przecież skrojone na miarę nasze-go ego i poczucia wolności. W dodatku zalatują trochę naftaliną PRL-u. Takim przedsięwzięciom jestem prze-ciwna. Nic na siłę.

Sądzę, że podobnie jest z Toruniem i Bydgoszczą. Trudno nam zrezygnować z ducha rywalizacji i wy-świechtanych stereotypów wyssanych z mlekiem matki torunianki/bydgoszczanki. A jeszcze trudniej z porzu-cenia ego i patriotyzmu lokalnego.

Metoda małych krokówPodjęcie dialogu i otwartość to nieco podniszczone

i puste slogany, które nie pomogą w zrobieniu czegoś razem. Czy zatem pomogą nam bratające się Urzędy Miasta i ich dobra sąsiedzka wola? Nie sądzę. Być może przy kolejnym projekcie, który często bywa progra-mową wydmuszką, znajdą pracę rzesze bezrobotnych humanistów, ale wydarzenia kulturalne, które porusza-ją ludzi na całym świecie, nie pochodzą z grzecznego konceptu sąsiedzkiego, ale z bebechów tych, którzy kochają to, co robią.

Często obserwuję i uczestniczę w kameralnych im-prezach kulturalnych, których frekwencja dalece prze-wyższa oczekiwania bohaterów całego zamieszania. To wydarzenia tworzone z pasją i miłością do sztuki. Co ciekawe, organizują je osoby, które zazwyczaj równie mocno co sztukę kochają siebie nawzajem. Co jeszcze bardziej frapujące, są to reprezentanci mieszanych śro-dowisk kulturalnych Torunia i Bydgoszczy. Poznali się na studiach, przy okazji festiwali, bywają u siebie na im-prezach kulturalnych i towarzyskich. Dobrze się znają i czują do siebie to, co najważniejsze – chęć bycia razem. To banalne stwierdzenie jest w przypadku organizowa-nia życia kulturalnego, ale też życia w ogóle, szalenie istotne. Udany związek powinien być żarliwy, oparty na

Nic na siłęMagda Wichrowska

b y d g o s z c z

12 | | Marzec 2012

Marzec 2012 | | 13

wzajemnej fascynacji i sympatii. Naturalnie tworzące się kolektywy przyjacielskie znad Wisły i Brdy to chyba najciekawsza perspektywa, która bez wątpienia na sta-łe już wrosła w pejzaż kultury regionu. Nie potrzebuje agitki. Nikt się do nikogo nie musi przekonywać, a – co najważniejsze – krąg entuzjastów nieustannie pęcznie-je i rozlewa na kolejnych zainteresowanych. Nikt też nie pyta nikogo o meldunek w dowodzie osobistym. Każ-dy uczestnik takiego wydarzenia staje się obywatelem miasta Kultura.

Torunianka w większym mieścieTak się złożyło, że od kilku lat dosyć namiętnie wy-

cieram siedzenia w pociągach relacji Toruń-Bydgoszcz. Nie ma dla mnie znaczenia to, gdzie zakotwiczam ko-lejne swoje projekty, ale z kim przy nich pracuję. Fan-tastycznie pracowało mi się z zaprzyjaźnionym klubem Od Nowa i zgraną ekipą znajomych przy 3. Festiwalu Filmowym PRZEJRZEĆ. Lubię zapał i otwartość ekipy toruńskiego Dworu Artusa, dla którego napisałam cykl spotkań filmowych Movie Mówi Project. Ale dlaczego mam się zamknąć w twierdzy Toruń? Teraz związana jestem z szalenie aktywnym – nie tylko naukowo, ale też kulturalnie – bydgoskim Instytutem Kulturoznaw-stwa Wyższej Szkoły Gospodarki. Rzadko spotyka się tak otwarte osoby, z tak wielkim zapałem do pracy i radością przecierania kulturalnych szlaków, wykracza-jącą dalece poza wąskie horyzonty jednej dziedziny. A warto dodać, że interdyscyplinarność i dialog sztuk to w naszym regionie cały czas coś nie do końca oczy-wistego. Jestem gorącą entuzjastką tego, co dzieje się w Akademickiej Przestrzeni Kulturalnej i pod wraże-niem wszystkich osób, które współtworzą to miejsce. Niedawno w APK ruszył cykl spotkań filmowych zaty-tułowany „Dokument i reportaż filmowy jako źródło wiedzy o współczesnym świecie”. To spotkania szcze-gólnie mi drogie. Film dokumentalny to gatunek bez-domny, który na dużym ekranie jest niezbyt częstym gościem. Pomieszkuje w telewizyjnym pudełku, w mało przychylnym czasie antenowym, tymczasem w Akade-mickiej Przestrzeni Kulturalnej znalazł swój dom. Czy

brakuje mi tego w Toruniu? Niekoniecznie. Godzinna podróż do miasta nad Brdą, którą jeszcze kilka lat temu spędzałam dzień w dzień w poznańskich korkach, nie jest dla mnie przeszkodą, ale jeśli zrodzi się taka potrze-ba w publiczności toruńskiej i będzie okazja zrobienia czegoś interesującego, czemu nie? Sądzę, że kluczem jest wsłuchanie się w potrzeby rzeczywistości ludzkiej. Podobnie jak dla reżysera dokumentalisty, ważne dla mnie jest słuchanie bohatera, którym w tym wypadku jest spragniony ciekawych wydarzeń kulturalnych widz.

Poza BiT City też jest życieNiby każdy z nas ma tę świadomość, ale jednak warto

czasami przypomnieć sobie o życiu kulturalnym poza granicami BiT City. Pochodzę z Grudziądza, w którym niebawem z kulturalnej mapy miasta zniknie ostatnie kino studyjne, w którym rozpoczęła się moja filmowa edukacja. Dlatego też wraz z ekipą CK Teatr, grudziądz-kiego DKF-u i Fundacją Kultura na Pokaz stworzyliśmy projekt Filmownia, dzięki któremu mieszkańcy Grudzią-dza nadal będą mogli obcować z kinem autorskim, dys-kutować i spotykać się z ludźmi sztuki oraz nauki. Prze-pis na udane życie kulturalne jakiegokolwiek miasta na świecie to chęć zrobienia czegoś dla innych i radość tworzenia. Trzeba być otwartym na nieustannie zmie-niającą się rzeczywistość i szybko reagować. Planowa-nie i tworzenie wydarzeń artystycznych w oderwaniu od potrzeb publiczności, z grzeczności i dobrosąsiedz-kich relacji chyba nie ma większego sensu. Może warto byłoby się więc poczuć obywatelem nie tylko swojego miasta, ale też całego regionu. Wówczas zniknie pro-blem sąsiedzkich animozji i rywalizacji, a przy okazji wywołamy twórczy regionalny ferment.

dr Magdalena Wichrowska – filmoznawczyni i filo-zofka, wykładowczyni i kierownik Pracowni Kultury Medialnej w Instytucie Kulturoznawstwa WSG w Byd-goszczy, wydawca i redaktor naczelna miesięcznika kulturalnego „Musli Magazine”.

t o r u ń

Marzec 2012 | | 13

14 | | Marzec 2012

Przyjechałeś do Bydgoszczy w ramach wspólnej tra-sy z rahimem. Fajnie jest grać koncerty z – było nie było – legendą polskiego hip hopu?

No dla mnie to jest na pewno wielki krok naprzód. Jest dobrze. Co prawda z frekwencją na koncertach bywa różnie. Na przykład ostatnio w Łodzi było napraw-dę mało ludzi, ale energia była niesamowita. Ja jestem z tego koncertu bardzo zadowolony. Zresztą nie tylko z tego. Jest coraz lepiej, cały czas do przodu.

Jesteś po raz pierwszy w Bydgoszczy?Z koncertem pierwszy raz.

Miałeś okazję zobaczyć choć kawałek miasta, czy przyjechaliście prosto do estrady?

Mam ciotkę w Bydgoszczy, więc prywatnie bywałem tu już kilka razy…

Czyli znasz Bydgoszcz?Nie mogę powiedzieć, że znam. Byłem tu ze trzy razy

w życiu i co nieco widziałem, ale do znajomości miasta to jeszcze daleko.

a byłeś kiedyś na jakimś bydgoskim melanżu, czy tylko obiadki u cioci?

Na melanżu nie specjalnie.

Jak postrzegasz estradę, jako lokal koncertowy?Wiesz co, mikrofony mogłyby być trochę lepsze, ale

luz, jakoś damy radę (wywiad odbył się przed bydgoskim koncertem – dop. red.). Jakościowo nie jest to może naj-lepsze miejsce na świecie, ale jakoś to ogarniemy. Byle publika dopisała (nie dopisała – dop. red.).

Fajnie było nagrać w końcu legalną płytkę? Czujesz jakąś popularność, jakąś presję od tego czasu?

Niczym się to nie różniło od nagrywania „nielega-la”. Co do popularności już po ukazaniu się płyty, to na pewno coś tam się zmieniło, jestem trochę bardziej roz-poznawalny, ale samo nagrywanie różniło się niewiele. Trzeba zacząć od tego, że jeszcze w czasie nagrywania Pokoju 003 nie byłem do końca przekonany, czy na pew-no wydam tę płytę. Oczywiście były już prowadzone jakieś wstępne rozmowy, ale nic nie było pewne na sto procent. Dlatego wszystkim powtarzam, że moja

pierwsza od początku legalna płyta, którą nagram, to będzie płyta następna. (śmiech)

robisz coś już w tym kierunku, czy póki co koncerty i promocja Pokoju?

Na chwilę obecną skupiam się głównie na promocji, co nie zmienia faktu, że coś już tam zaczynam tworzyć nowego. Na razie nie ma jednak jakiejś większej, spój-nej wizji, więc wolałbym o tym nie mówić.

Ok, zmieńmy temat. Jak to się stało, że znalazłeś się w „stajni” rahima? To ty wysłałeś do niego materiał, posłuchał i powiedział: „dobra, nagrywamy”, czy raczej on cię gdzieś wyczaił w odmętach Internetu?

No właśnie stało się tak, że to raczej Rah mnie wy-czaił. Widocznie dostał od kogoś mój wcześniejszy materiał. Teraz, po czasie, dowiaduję się, że na przykład Skorup puszczał mu moje kawałki. Tak się jakoś stało, że usłyszał gdzieś kilka moich numerów i sam się do mnie odezwał.

Fajnie chyba, kiedy dzwoni do ciebie rahim i mówi: „Stary wydam ci płytę”?

No ba! Ogromny to dla mnie zaszczyt i nie ukrywam, że byłem z tego faktu mega-szczęśliwy. Wiesz, ja jestem ’88 rocznik, więc dla mnie to wielki sukces…

ale słyszałeś w ogóle Kalibra, Paktofonikę???Oczywiście, że słyszałem. Mało tego – odkąd pamię-

tam, zawsze byłem wielkim fanem Paktofoniki. Domy-ślasz się więc na pewno, jak wielką zajawkę mam teraz na to, że mogę grać wspólne koncerty z Rahimem. Ni-gdy bym nie przypuszczał, że tak to się skończy.

dobra, muzyka muzyką, ale wiem, że to nie jest je-dyna dziedzina, w której się realizujesz. Maczałeś/maczasz też paluchy w pewnej pokręconej kre-skówce...

Tak, kreskówka nazywa się 37 i właśnie niedawno od-była się premiera drugiego odcinka. Dokładnie odbyło się to 37 stycznia… No dobra, to taki nasz żart. Mowa o 6 lutego oczywiście. Pierwszy odcinek miał tytuł Jak rozpętałem XXXVII wojnę światową, drugi – 37 mila. Każ-dy z nich trwa dobrze ponad dwadzieścia minut. Jakby ktoś miał ochotę je zobaczyć, z pewnością je znajdzie na YouTube.

Ok, nie mówmy więc o fabule – niech sobie czytel-nicy sprawdzą sami. Powiedz raczej, jaki jest twój udział w tym przedsięwzięciu?

Ja generalnie podkładam tam wiele głosów, współ-tworzę ją razem z Koksnym, który odpowiedzialny jest za animację. Słowem – robimy to we dwóch. Ja odpowie-dzialny jestem przede wszystkim za udźwiękowienie.

Trudniej jest nagrać płytę, czy skręcić 20-minutową animację?

Heh, wiesz, to jest zupełnie inna jazda. Przy kresków-ce/animacji wystarczy użyć swojej kreatywności, puścić wodze fantazji. Z płytą nie jest już tak łatwo.

Ty współtworzysz jakoś scenariusz 37 czy dostajesz gotowca i tylko podkładasz głosy?

Następna płyta będzie pierwszaZ Mateuszem ‘BUKĄ’ danieckim o jego pierwszej le-galnej płycie i wspólnej trasie koncertowej z Rahimem rozmawia Kuba Ignasiak.

m u z y k a

Marzec 2012 | | 15

Nie, no mam jakiś tam udział przy tworzeniu scena-riusza. Jakieś 20 procent pomysłów jest moich. Reszta to robota Koksnego. To on jest mózgiem, głową tej ope-racji, ja jestem jej szyją. (śmiech)

Kreskówka powstaje wyłącznie z myślą o youTube, czy macie jakieś szersze plany wobec 37?

Na początku w ogóle nie mieliśmy żadnych pla-nów „dystrybucyjnych”. Robiliśmy to, bo złapali-śmy taką zajawkę i byliśmy ciekawi, co nam z tego wyjdzie. Coś tam wyszło, więc zaczęliśmy się wokół tego trochę bardziej kręcić. Na chwilę obecną plan

jest taki, żeby zrobić trzynaście pełnych odcinków (cały sezon) i jeżeli pojawi się jakaś możliwość „pój-ścia” z tym gdzieś dalej, wyjścia poza YouTube, czy tez zaangażowania większej ilości osób w to przed-sięwzięcie, to na pewno to zrobimy. Na razie na pewno moja muzyka i nasza kreskówka wzajemnie nakręcają promocję.

F o t . : M a x Fl o R e c

Wywiad z drugim uczestnikiem koncertu (przy okazji którego te rozmowy się toczyły), Sebastia-nem ‘raHIMeM’ Salbertem, zamieścimy w kolej-nym numerze. Już teraz zapraszamy.

16 | | Marzec 2012

Michał Tabaczyński

Się nam wydaje. W Bydgoszczy (8)

Pochylone niebo, czyli rozprawaJolanta Baziak korzysta z prawa poezji do rozstrzygania kwestii zasadniczych, do podejmowania problemów filozoficznych, do oma-wiania dylematów wiary. I tak da-lej – można by pewnie wymieniać jeszcze długo, ale wiadomo, o co chodzi: o sprawy najistotniejsze dla ludzkiego życia (nawet nie dla życia pojedynczego, konkretnego człowieka, ale właśnie człowieka jako reprezentanta ludzkości). Tak, poezja ma prawo do zajmowania się tymi kwestiami i na mocy tego prawa wchodzi śmiało na teren filo-zofii. Piszę „teren”, ale powinno się właściwie napisać: grunt grząski, las ciemny albo cienki lód.

Ten, kto z tego prawa korzy-sta, musi być świadom wszelkich niebezpieczeństw, jakie na niego czyhają. Musi w pierwszym rzędzie być świadomy zagrożenia zbytniej retoryczności. Otóż poezja, która zajmuje się wielkimi tematami, ma tendencję do popadania w reto-ryczną rutynę, która zakłada odej-ście od osobistego doświadczenia, znaczącego szczegółu, konkretu; za to ofiaruje kostyczność i pustkę uniwersaliów.

Musi być też świadomy zagro-żenia omyłki. Otóż rozważanie po-

etyckie problemów przypisanych filozofii może grzeszyć nieścisłością, prowadzić donikąd, mylić tropy sku-teczniej niż rozwiązywać tajemnice. Nawet gdy poezja używa języka filozofii, języka silnie skonwencjo-nalizowanego, kostycznego języka analitycznego dyskursu, nie ma gwarancji, że osiągnie rezultaty po-równywalne do wyników filozoficz-nych rozpraw.

Musi być poeta świadom wielu innych, mniejszych czy większych zagrożeń, powinien wiedzieć, że czyhają na niego błędy i śmiesz-nostki, że na takich wyżynach łatwo jest pomylić drogę, że we mgle po-jęć łatwo zabłądzić.

Każdy, kto będzie czytał tom Pochylone niebo, powinien mieć świadomość, co poetka ryzykowała, z czym się mierzyła, jakie niebezpie-czeństwa omijała, a jakich ominąć nie dała rady. Powinien też zwrócić uwagę na to, w jaki sposób walczyła z wymaganiami gatunku, który wy-brała.

Tom Jolanty Baziak jest w istocie rozprawą filozoficzną spisaną po-etyckim językiem w poetyckiej for-mie. To stwierdzenie ma kilka istot-nych konsekwencji. Tę choćby, że poszczególne wiersze traktuję jako części całości (piszę tak, by uniknąć słowa poemat, ale mniej więcej o to chodzi: kolejne wiersze są próba-

mi innego za każdym razem ujęcia tego samego problemu, wszystkie je – no, niemal wszystkie – spaja ta sama osnowa). Znika ich, tych wier-szy, poszczególność, przestają wła-ściwie znaczyć same, a zaczynają rozmawiać ze sobą, w ich wzajem-nym dialogu tworzy się znaczenie, bez siebie nawzajem – to też ważna konsekwencja – znaczą mniej, go-rzej, zdecydowanie tracą.

Co jest tą wspólną osnową niemal wszystkich części tego quasi-po-ematu? Co jest tematem podstawo-wym zbioru? Odpowiedź mówiąca, że jest nim refleksja ontologiczna, jest jednocześnie oczywista i nie-wystarczająca. Istotnie, Pochylone niebo traktuje o tym, co jest. Trze-ba jeszcze do tego dołożyć i to, że refleksja ontologiczna obejmuje tu także i wymiar metapoetycki: otóż poetka prezentuje nam proble-matykę języka jako mechanizmu poznania bytu. Oczywiście tego

16 | | Marzec 2012

Marzec 2012 | | 17

typu stwierdzenia są niebezpiecz-ne, bo ostatecznie każda poezja (każda wypowiedź literacka) może od biedy być uznana za rozważa-nie ontologiczne i każda też (przez swoją językową naturę) odnosi do problemów związanych z tegoż me-dium poznania zwodniczością, nie-przezroczystością i tak dalej. W tym jednak wypadku niebezpieczeń-stwo jest niewielkie, jako że Jolanta Baziak swoje ontolologiczne roz-ważania prowadzi zupełnie jawnie, mało tego – często je jeszcze pro-blematyzuje (jak choćby w wierszu Ontologicznie, który można czytać jako dyskusję o tym, jak pisać o rze-czywistości: czy szczegół i konkret, czy powszechniki).

Jest ta poezja oczywiście reli-gijna czy filozoficzno-religijna i to istotne uzupełnienie rozpoznania głównego tematu (bo pozwala-łoby użyć w odniesieniu do niej słowa, które tu doskonale pasuje, gdy idzie o filozoficzną ścisłość, ale które zupełnie zdewaluowało się w literaturoznawstwie: chodzi o metafizykę, rzecz jasna). Jest re-ligijna w specyficzny sposób – to intelektualna próba zmierzenia się z problemem religijności; różnie można oceniać język tych wierszy, ale takie założenie pozwala unikać dewocyjnego kiczu.

Trzeba też wspomnieć o dys-kursach ciała (cierpienia, starzenia się i tak dalej), trzeba wspomnieć o wierszach reagujących na bieżą-ce wydarzenia (Smoleńsk, Utoya); jednocześnie wzbogacają one tom, ale też rozbijają tę filozoficzną nar-rację. Może to być zaleta, może być wada (pierwsza dla tych, którzy lu-bią rozmaitość tematów i języków, druga dla tych, którzy cenią sobie spójność).

Nim spłonę w świetle, czyli trudna syntezaRyzyko, jakie – świadomie czy nie – podejmuje Jolanta Baziak jest ni-czym w porównaniu z tym, jakie po-dejmuje w swojej książce Grzegorz J. Grzmot-Bilski. Ale zacząć trzeba od początku, czyli w tym przypadku od motta. A motto to – z Kierkega-

arda zresztą – brzmi tak: „Człowiek jest syntezą nieskończoności i skoń-czoności, doczesności i wieczności, wolności i konieczności, jednym słowem jest syntezą”. Mniejsza o to, co przytoczone słowa znaczą w od-niesieniu do Kierkegaarda (czy któ-regokolwiek z powołanych przez niego do życia pseudonimowych autorów, w przypadku Choroby na śmierć, a to z niej wzięte motto, był to akurat Anti-Climacus), co dały fi-lozofii człowieka, egzystencjalizmo-wi, albo jak odnoszą się do Hegla. Ważniejsze, bo przecież po to zosta-ły tu przytoczone, jak wpływają na lekturę tego tomu.

A sądzę, że trzeba je traktować jako interpretacyjną przesłankę i jako wskazanie modelu lektury. Jak nam to motto każe czytać Nim spłonę w świetle? Co w tym tomie tłumaczy i co usprawiedliwia?

Tom jest zadziwiający przez połączenie sprzeczności, które – jak rozumiem – mają w syntezie (skończoności i nieskończoności, wzniosłości i niskości, wieczności i doczesności) pokazywać – mó-wiąc najkrócej – jaki jest człowiek. Zamysł dobry i dzięki zastosowaniu takiego a nie innego motta uspra-wiedliwiony. I w lekturze nie mam problemu z tymi wierszami, które realizują jeden biegun – ten wznio-sły, refleksyjny i… technicznie, po-etycko dobry (powiedzmy, wiersz Wszechświat: „Pewnego razu w Bie-niszewie / w gościnie u kamedułów / miałem wrażenie że / wszech-świat to mała cela / z widokiem na wieczność”).

Mam niestety problem z wier-szami stanowiącymi biegun drugi – tymi przyziemnymi, doczesny-mi i (ujmując to delikatnie) nie tak wysublimowanymi gdy idzie o poetycką technikę; tu dobrym przykładem jest wiersz Prawo jazdy – może warto, jak poprzedni, i ten zacytować w całości: „Powiedziała / swojemu mężowi że / zapisała się na kurs »prawa jazdy« // po pracy starannie myła się / zmieniała majt-ki / robiła wyzywający makijaż /

ciało spryskiwała perfumem // mąż pytał się: / – dokąd idziesz? / odpo-wiadała / – przecież wiesz / uczę się jeździć / pana Karol jest znako-mitym instruktorem // do domu wracała wieczorem / makijaż miała rozmazany / włosy w nieładzie / jej skóra pachniała / tanią wodą po goleniu // do mężczyzny swojego życia / mówiła z uśmiechem: / – to tyko »prawo jazdy«”.

Mam z syntezą tych różnych wierszy i języków fundamentalny problem. Problem ten polega na tym, że chociaż rozumiem, iż ludz-kie doświadczenie obejmuje taką rozpiętość jakości, to nie wiem, co do estetycznego doświadczenia lektury wnoszą te wiersze w sty-lu Prawa jazdy. Mogą stanowić co prawda tylko tło, na którym te inne wydają się ciekawsze, lepsze tech-nicznie, ważniejsze itd. Ale może to zbytnia przezorność.

Jolanta Baziak, Pochylone niebo, Biblioteka Bydgoskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, tom 7, Bydgoszcz 2011.

Grzegorz J. Grzmot-Bilski, Nim spłonę w świetle, PM LOGO, Byd-goszcz 2011.

k s i ą ż k i

Marzec 2012 | | 17

18 | | Marzec 2012

Fundacja Nowa Sztuka Wet Music z coraz większym rozmachem atakuje odbiorców wartościowymi działa-niami na różnych polach artystycznej ekspresji. 23 i 24 marca, w Pianoli, czeka nas pierwsza odsłona If You Say So Festiwal. Co kryje się za tą ironiczną nazwą i dlacze-go warto te dwa marcowe dni spędzić właśnie w Pia-noli? Na te i inne pytania odpowiedzieli pomysłodawcy i twórcy festiwalu: artur Maćkowiak i Kuba ziołek.

o dużym potencjale komercyjnym okazywały się klapą, natomiast te, które wydawały się mi się zupełnie niszo-we ściągały stosunkowo dużą grupę zainteresowanych. Będziemy się starali tak to promocyjnie rozegrać, żeby sam fakt bycia na tej imprezie stanowił pewną wartość. Mam nadzieję, że tak się właśnie stanie. Chciałbym żeby oprócz przyjścia i wysłuchania tych koncertów istot-nym elementem proponowanej przez nas całości było spotkanie się w określonej przestrzeni z określonymi ludźmi, z którymi będzie można porozmawiać, wymie-nić doświadczenia, czy nawet napić się piwa.

Kuba: Zdecydowanie nie chodzi nam o to, by za wszelką cenę walczyć o jak największą publiczność, choć oczywiście dobrze jest, gdy na koncerty przy-chodzi dużo ludzi. Jednak to nie ilość jest w tym przy-padku ważna, lecz jakość. Ja zdecydowanie wolę, gdy przychodzi czterdzieści osób, które naprawdę słuchają muzyki i tworzą wspólny klimat jakiegoś wydarzenia, niż kiedy jest dwieście gadających i przeszkadzających osób, które przyszły tylko po to, żeby napić się piwa. Myślę, że ci, którzy zdecydują się kupić bilet na nasz festiwal, przyjdą po to, by naprawdę posłuchać tych ze-społów i właśnie to, bez względu na frekwencję, będzie stanowiło o wartości wydarzenia.

Artur: Między innymi dlatego zdecydowaliśmy się, że będzie to impreza biletowana. Mogliśmy sobie po-zwolić na to, by zorganizować festiwal darmowy, ale chcieliśmy uniknąć obecności przypadkowych osób. Wiadomo, że rzeczy, za które się płaci bardziej się sza-nuje. Poza tym uważam, że artyści nie powinni grać za darmo i kupując bilet wspiera się takie inicjatywy jak ten festiwal oraz poszczególnych wykonawców, którzy na nim występują.

Kuba: Cieszy mnie fakt, że mamy już sygnały od ludzi z Poznania, Torunia i Warszawy, którzy chcą przyjechać na If You Say So Festiwal i posłuchać u nas tych wyko-nawców.

Muzyka, którą usłyszymy na festiwalu będzie dość różnorodna, ale mam nieodparte wrażenie, że ist-nieje coś, co łączy zaproszonych przez was wyko-nawców. Powiedzcie jak wyglądał proces wyboru artystów na te dwa wieczory.

Kuba: Z pewnością wspólnym elementem, poja-wiającym się w kontekście wybranych przez nas ze-społów, jest artystyczna bezkompromisowość. To jest granie płynące prosto z serca, niezafałszowane przez podejście komercyjne. Niektórzy z tych wykonawców od bardzo dawna brną wybraną przez siebie ścieżką, prezentując własną wizję muzyki i świata. Nierzadko pokrywają się również ich inspiracje muzyką z lat sześć-dziesiątych, siedemdziesiątych, awangardą i jazzem.

Artur: Z założenia festiwal nie ma być sprofilowany na określony gatunek muzyki, a program w dużej mierze odzwierciedla nasze muzyczne zainteresowania. To jest taka twórczość po jaką my sięgamy prywatnie. Często są to ludzie których znamy, z którymi się kumplujemy i od lat z sympatią spoglądamy na ich muzyczne projekty.

Kuba: Próbowaliśmy uchwycić tę cienką granicę mię-dzy różnorodnością, a kompletnym chaosem i totalna dyfuzją. Chcieliśmy, żeby festiwal był na tyle różnorod-ny, na ile może być, nim zacznie panować kompletny chaos. Ja czuję, że zaproszeni muzycy mają dużo ze

Marcin Szymczak

Skąd pomysł na If you Say So Festiwal i jaka idea przyświeca temu przedsięwzięciu?

Kuba Ziołek: Jak wszystkie najlepsze pomysły, tak i ten był dziełem przypadku. Udało się nam zgromadzić kilku ciekawych wykonawców, którzy zechcieli zagrać u nas w tym samym okresie. Do tego dokooptowaliśmy kilka składów, które wydały się nam zbliżone klimatycz-nie czy ideowo i pasowały do całości. W końcu wyłoniła się sama idea festiwalu, która chyba drzemała w nas od jakiegoś czasu, a teraz na skutek zbiegu okoliczności nabrała realnych kształtów.

Artur Maćkowiak: Tak jak powiedział Kuba, od jakie-goś czasu mieliśmy ochotę zrobić coś takiego. Najpierw pojawiła się nazwa i zarys pomysłu czy idei, a gdy do-staliśmy propozycje zorganizowania koncertów kilku zespołom które cenimy, postanowiliśmy nadać temu formę festiwalu. Festiwalu, który ma takie trochę an-ty-festiwalowe założenia i powstał w opozycji do tych dużych imprez. Na pewno nie zamierzamy się z nikim ścigać i niczego nie musimy nikomu udowadniać.

Powiedzcie, czy nie boicie się, że impreza prezentu-jąca muzykę niewątpliwie interesującą, ale nierzad-ko trudną i niezbyt popularną, poniesie frekwen-cyjną porażkę? Co będzie jeśli pojawi się dziesięć osób?

Artur: Nawet jeśli przyjdzie dziesięć osób nie będzie to dla nas porażka, bo nie mamy żadnych założeń doty-czących frekwencji. Oczywiście im więcej publiczności, tym lepiej, ale zdecydowanie nie chodzi nam o prze-ściganie się w ilości osób, które przyjdą na te koncerty. Mam duże doświadczenie w organizacji koncertów i by-wałem zaskakiwany w obie strony. Czasami koncerty

f e s t i w a l

Marzec 2012 | | 19

sobą wspólnego i mimo wszystko te występy będą bar-dzo spójne. Zależy mi na tym żeby festiwal był pewną przemyślaną całością, a nie tylko kilkoma koncertami następującymi po sobie.

Usłyszymy bardzo różne instrumenty. Od elektronicz-nych, elektroakustycznych, przez laptopy, gitary, instru-menty akustyczne, klasyczne instrumentarium jazzowe aż po radioodbiorniki i przeróżne efekty. Tym samym będzie to podróż przez naprawdę liczne stylistyki.

artur wspomniał o tym, że festiwal ma być również okazją do spotkania, wymiany myśli i doświadczeń. Czy dlatego zdecydowaliście się na zorganizowanie tego wydarzenia w Pianoli, która jest przestrzenią bardzo sprzyjającą tego typu inicjatywom?

Artur: Wybór lokalizacji był trochę dziełem przypad-ku, ale gdy zdecydowaliśmy się na Pianolę i zacząłem się nad tym zastanawiać, doszedłem do wniosku, że to miejsce ma w sobie pewną świeżość. Mimo tego, że Pianola funkcjonuje już od pewnego czasu, to odnoszę wrażenie, że właśnie teraz zaczyna nabierać charakte-ru i pewnych konkretnych kształtów. Jakiś czas temu rozmawiałem na ten temat ze ZbyZielem i doszliśmy do wniosku, że tę świeżość warto uchwycić, wykorzystać bo ona nie będzie trwała wiecznie.

Mam nadzieję, że na czas festiwalu uda się stworzyć w Pianoli takie dwie przestrzenie. Jedną koncertową i drugą, która będzie właśnie tym miejscem na spotka-nie, spokojną rozmowę i wymianę doświadczeń. Bez przekrzykujących się, przepychających do baru czy ki-bla tłumów.

Jak z twórczością niełatwą, niekomercyjną, być może nawet hermetyczną docierać do publiczno-ści? Oczywiście jest grupa odbiorców ukierunkowa-nych na tego typu muzykę, ale myślę, że przy okazji takich wydarzeń jak If you Say So Festiwal warto spróbować tę grupę poszerzyć. Jak promujecie to wydarzenie?

Artur: Staramy się z wiadomością o festiwalu docie-rać do jak największej ilości osób. Oprócz informacji na stronie www.wetmusic.pl i Facebooku, będą plakaty, ulotki, mailing. Mamy wsparcie naszych patronów me-dialnych. Myślę, ze tych informacji jest naprawdę sporo i jeśli ktoś jest zainteresowany to do nich dotrze i sko-rzysta. Z tymi których to nie interesuje jest tak, że choć-bym zaniósł im do domu bilety i przez godzinę mówił o zaletach festiwalu, to oni i tak nie nie przyjdą. Myślę, że odbiorca też powinien się wykazać pewną aktyw-nością, wykazać zainteresowanie. To nie jest koncert na rynku, na który trafisz idąc w niedziele na lody z ro-dziną. Jestem przekonany o tym, że jest całkiem spora grupa ludzi z otwartymi głowami, która jest w stanie docenić ciekawe inicjatywy i wziąć w nich udział.

Kuba: Myślę, że jeśli ktoś zada sobie trud, by przeczy-tać na stronie internetowej opisy poszczególnych wy-konawców, będzie miał dobry powód i motywacje, by wybrać się na te koncerty. Są to zespoły, które nierzad-ko zjeździły z występami kawałek świata, gromadząc pełne sale na przykład w Niemczech. Grupa Mikroko-lektyw, którą będziemy gościć na festiwalu, gra trasy koncertowe w USA czy Japonii. To naprawdę są Artyści, którzy nieraz od kilkunastu lat podążają swoja ścieżką i to, że w Polsce ich twórczość uchodzi za niszową czy hermetyczną, wcale nie oznacza, ze w rzeczywistości nie istnieje żadna szeroka grupa odbiorców takiej mu-zyki. Wręcz przeciwnie.

Wiem, że to trudne, ale gdybyście mieli wybrać z programu festiwalu koncerty, które najbardziej po-lecacie, na które najbardziej czekacie, co by to było?

Artur: Chyba wszystkie. Ja nie wiem, na który naj-bardziej czekam. Część wykonawców już widziałem na żywo i z przyjemnością zobaczę ich po raz kolejny. Nie-których nie wiedziałem nigdy. Dlatego na te koncerty czekam z różnych powodów, ale na wszystkie z równą ciekawością.

Kuba: Gdybym miał kogokolwiek faworyzować, to pewnie kogoś innego bym skrzywdził. Wszystkich tych wykonawców słucham na co dzień i bardzo cenię.

Może w związku z tym, że jestem muzykiem związa-nym z tradycja gitarową, to bardzo się cieszę na występ zespołu Kristen, który uważam za jeden z najlepszych gitarowych składów w Polsce.

23.03.2012, piątek, godz. 21.00MIKROKOLEKTYWX-NAVI:ETGROBBING THRISTLET’IEN LAI

24.03.2012, sobota, godz. 21.00KRISTENJACHNA/BUHLMICHAŁ BIELA SOLOHELATONE TRIO

W p

rogr

amie

:

f e s t i w a l

20 | | Marzec 2012

Pejzaże rzeczne, morskie, nadmorskie, jeziorne. Swoje obrazy Liliana Kużdowicz komponuje z tych samych składników natury: wzniesień pokrytych zielenią, albo narosłych z gęstej masy roślinności, oraz nieba i wody. Woda staje się dla nieba lustrem, w którym odbity ob-raz barwnej płaszczyzny, z powietrza i światła, dopeł-niony zostaje o jej własną, wodną – bliską w zmienności i nieokreśloności – a jednak zupełnie inną materię, tak więc i barwę. Niebo od wody oddziela pas ziemi wraz z roślinnością, który tworzy formalnie zwartą i barwną „jedność”. Wzniesienia terenu na styku z niebem roz-jaśniają się, lub przeciwnie, nasączają wilgotną mgłą, a granicząc z wodą, uzupełniają jej fantasmagorie o swój obraz, poruszany wiatrem.

Krajobrazy komponowane są zazwyczaj w linii hory-zontalnej, co przyczynia się do wrażenia spokoju i rów-nowagi. Bez ludzi, domostw i jakichkolwiek śladów człowieczej obecności. „Samowystarczalne” w har-monijnym współistnieniu trzech żywiołów: powietrza, wody i ziemi. Ich natura zostaje jednak powściągnięta. Przyroda trwa w ciszy, niezmiennie żywotnych kształ-tach i barwach, a także nawiązywanych tylko między sobą relacjach i niepojętej dla człowieka – symbiozie.

Malarka z całą świadomością artystycznej dojrzało-ści, wyraźnie przypisuje poszczególnym substancjom natury, sformułowane przez siebie i ukonstytuowa-ne w czasie, charakteryzujące je, plastyczne budulce, w różnym stopniu bliskie płaszczyznom i bryłom. Kon-kretny zestaw form, składający się na rozpoznawalną

stylistykę, wpływa na wrażenie stabilności i porządku w naturze i jej obrazie.

Zmiany utrwalane na obrazach artystki odnoszą się do wewnętrznych rytmów przyrody. Malarska sugestia jesiennego, intensywnie ciepłego popołudnia, które jest jeszcze wyraźnie zielone, a już miejscami znaczone brązem i czerwienią. Letnia noc nad ciemnozielonymi wzgórzami, gdy księżycowe światło dotyka piaszczy-stej, żółtawej skarpy, w głębi przedstawienia. Bliski kadr na pejzaż, a może jedną z jego roślinnych, abstrakcyjnie potraktowanych, organicznych cząstek? Odtworzona w ciepłych, nasyconych i gęstych aż po fakturę bar-wach, przypomina paletę miodowych smaków.

W interpretacji Kużdowicz pora roku, obraz dnia i nocy zyskuje wagę symbolu. Podobnie jak drzewo, fala morska, korzeń albo liść. Malarka przygląda się im z bli-ska, a wnikając w „liściastość”, „morskość”, „korzenność” danej „cząstki elementarnej” pejzażu, dokonuje właści-wej dla siebie transpozycji plastycznej. W ten sposób, za każdym razem, otwiera wyobraźnię „patrzącego” na większy fragment natury, albo wręcz na nią całą.

Liliana Kużdowicz pejzaż, czy też motyw pejzażowy zawsze „odnajduje”, wybierając z wielu możliwych, i to gdzieś stosunkowo blisko (Funka, Jurata, Wdzydze Ki-szewskie, Kozłowo, Tuchola, Bachorze). Krajobraz swoj-ski, wyrazisty, ciągle inspirujący poprzez formy natury i zachodzące pomiędzy nimi relacje. Niegdyś bliższy ujęciu realistycznemu, później coraz częściej zbliżający się do poetyckiej, organicznej abstrakcji.

Pejzaż wewnętrznyHanna Strychalska

N a d j e z i o r e m , 1. p o ł . l a t 9 0 . X X w. , a k r y l , o l e j , 45×6 0 c m , [ f o t . J a k u b K a j a]

Marzec 2012 | | 21

W zauważalnych podobieństwach i powtórzeniach kryje się zmysł analityczny autorki pejzaży, połączony z głębokim odczuciem istoty natury oraz wrażliwością na kolor. Jest to intelektualno-emocjonalna podstawa do powstającej, trafnej, malarskiej syntezy. Szczególnej syntezie poddany zostaje „kolor”, emanujący atmosferą. Stanowi sumę barw zaobserwowanych w danym miej-scu lub też na większej przestrzeni. Widok zbudowany z gamy barw chłodnych i ciepłych, „pogodzonych” przez pośrednictwo zielonych i niebieskich szarości, dzięki którym fiolety stają się wykwintne, a żółcienie subtelnie bledną. Inny fragment, lśniący „rembrand-towskim” złotem i brązami, których ciepło wzmacnia jeszcze obecność intensywnej zieleni. Impresja, osnuta zielonkawo-błękitno-wrzosową mgłą, z plamą światła w oddali.

Własnej wizji pejzażu artystka podporządkowuje technikę malarską. Prace olejne dopełnia o świetlistość i przejrzystość laserunków,wzbogacając kolorystykę. W technice mieszanej (akryl, olej), akryl służy uplastycz-nieniu samej powierzchni obrazu, upodabniając ją do dość plastycznego rytu, co przywodzi na myśl graficzne wykształcenie Liliany Kużdowicz. Natomiast kompozy-cje olejne, powstające ostatnio, często charakteryzują się gamą szarości i rozrzedzoną konsystencją farby.

Pejzaż powstaje w ciszy i skupieniu, jak przyznaje Kużdowicz. Jest szczególnym „zapisem” emocjonal-nych i duchowych przeżyć artystki, malarskim „wyra-zem” rytmu jej życia i otoczenia. Patrząc na obraz Liliany Kużdowicz często ma się wrażenie, że oglądany właśnie fragment przyrody najpełniej charakteryzuje ta właśnie gama barwna, w której objawia się i trwa wewnętrzne życie natury i wnikającego w jej tajemnicę artysty.

D r z e w o , ko n . l a t 8 0 . X X w. , a k r y l , o l e j , 8 0 ×6 0 c m [ f o t . A r c h i w u m L . Ku ż d o w i c z]

S a g a f a l , 1. p o ł . l a t 9 0 . X X w. , a k r y l , o l e j , 75× 8 5 c m[f o t . J e r z y R i e g e l ]

N a t e m a t p e j z a ż u , k o n . l a t 8 0 . X X w. , a k r y l , o l e j , 70 × 8 5 c m[f o t . A r c h i w u m L . Ku ż d o w i c z]

Liliana Kużdowicz, malarka i pedagog. Absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu – dyplom w pracowni graficznej prof. Edmunda Piotrowicza. Od 1969 należy do ZPAP. Autorka wystaw in-dywidualnych i uczestniczka wielu wystaw bydgoskiego środowiska plastycznego. Brała udział w zbiorowych wystawach ogólnopolskich, m.in. Opole, Radom, Gdańsk, Bielsko-Biała, Poznań, Sopot. Uczestnicz-ka plenerów plastycznych i laureatka wystaw poplenerowych. Wzięła udział w wystawach zagranicznych: Schwerin (NRD), Poczdam (NRD), Pitesti (Rumunia), Le Havre (Francja), Havířov (Czechosłowacja), Rouen (Francja), Kopenhaga (Dania). W 1985 odznaczona medalem „Za zasłu-gi dla miasta Bydgoszczy”. Jej prace znajdują się w zbiorach Urzędów Wojewódzkich w Krakowie i Bydgoszczy, Muzeum Okręgowego im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Muzeum Historyczno-Etnograficz-nego w Chojnicach, a także w zbiorach prywatnych w Polsce i za granicą, m. in. Niemcy, Skandynawia.

Wystawy indywidualne Liliany Kużdowicz 1979 – Bydgoszcz, Dom Kultury „Orion” 1985 – Bydgoszcz, Klub „Czołówka” 1990 – Bydgoszcz, Klub „Arka” 1992 – Bydgoszcz, Klub „Azymut” 1997 – Bydgoszcz, Klub „Arka” 1997 – Inowrocław, Galeria w Ratuszu 2009 – Bydgoszcz, Galeria Autorska Jana Kaji i Jacka Solińskiego 2010 – Sicienko, Galeria Sztuki ITK 2010 – Bydgoszcz, Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 2011 – Ostromecko, Pałac Nowy

m a l a r s t w o

22 | | Marzec 2012

Bydgoszczan prywatna topografia (6)

f o t o g r a f i e Z b yZ i e l

dorota Tujakowska, bydgoszczanka – sinolożka w Poznaniu. Trochę w Wiel-kopolsce, trochę w Chinach.

Wychowywałam się na Wzgórzu Wolności. Znajduje się tam piękny park, gdzie jako mała dziewczynka biegałam po licznych górkach i zmagałam się z chyba milionem schodów. Z dzieciństwem kojarzy mi się jeden zapach, któ-ry może wydawać się trochę dziwny – browaru. A to dlatego, że u stóp parku znajdował się kiedyś browar Kujawiaka, z którego wydobywał się charaktery-styczny zapaszek.

Teraz niestety niedaleko parku będzie przebiegać ulica i most… Smutne. Kolejnym „moim” miejscem będą okolice IV LO. Spędziłam tam dobre 6

lat swojego życia. Czasami chodziło się ze znajomymi do pobliskiego lasu na „spacery” i pogaduchy.

Kiedy ktoś się mnie pyta spoza Bydzi, co jest interesującego w Bydgoszczy, to zawsze odpowiadam Wyspa Młyńska. Kiedyś nie była ona taka ładna jak teraz, ale zawsze miała swój swoisty klimat.

Dla mnie Bydgoszcz nie byłaby Bydzią, gdyby nie Barka (ta pierwsza). Jest to miejsce, w którym zawsze spotykałam się i nadal spotykam ze znajomymi. Najmilej jest latem, kiedy można posiedzieć na górze na tarasie na świeżym powietrzu, zerkając na człowieczka na linie, który wydawałoby się, że lada chwila wpadnie do Brdy.

Moje miejsca są w mojej Bydzi, nie – Brzydzi.

22 | | Marzec 2012

Marzec 2012 | | 23 Luty 2012 | | 23

b y d g o s z c z

24 | | Marzec 2012

Adam Gajewski

Współczesne „odkrycie” Haliny Stabrowskiej za-wdzięczamy w wielkiej mierze dwóm dziennikarkom: red. Krystynie Słomkowskiej-Zielińskiej oraz red. Han-nie Sowińskiej. Ta pierwsza, zbierajac materiały do bio-grafii wojenej bohaterki, próbowała pytać o Stabrow-ską bydgoszczan – nikt nie znał tejże postaci, nie umiał o niej nic powiedzieć! Sowińska na łamach „Gazety Pomorskiej” zabrała się zatem za wypełnianie informa-cyjnej pustki.

Dziennikarka szybko nabrała przekonania, iż „życio-rys Haliny Stabrowskiej to gotowy scenariusz na film”. Stabrowska – przedwojenna nauczycielka i bydgoska działaczka społeczna, w czasie okupacji wypełniała najtrudniejsze zadania konspiracyjne w szeregach Ar-mii Krajowej. Walczyła z Niemcami w Warszawie; tam również zginęła.

nad Brdę przeniosła się „za mężem”Halina Stabrowska pochodziła ze Środy Wielkopol-

skiej, a naukę licealną ukończyła w Poznaniu. Wcześnie manifestowała swój sprzeciw wobec pruskiej, zabor-czej rzeczywistości, wynosząc mocne poczucie pol-

Staje się już tradycją, że 8 marca w ratuszu odbywa się mini konferencja historyczna z cyklu „Kobiety, o których powinniśmy pamiętać”. Jedną z przywołanych tam dotąd postaci była Halina Stabrowskia – Dama Orderu Virtuti Militarii.

Bydgoszczanka od zadań specjalnychskości z domu rodzinnego. Ojciec – Telesfor Schmidt, był działaczem „Sokoła”, patriotą. Kiedy na nowo „wybuchła Polska” Stabrowska włączyła się w organi-zację szkolnictwa, działania społeczne. W 1920 roku wyszła za mąż za Kazimierza Stabrowskiego, urzęd-nika kolejowego, którego służbowe losy rzucają do Bydgoszczy. Małżonka przyjeżdża tu również, zabie-rajac z sobą oczywiscie zapał do organizowania i pro-wadzenia społecznych inicjatyw. Spotkamy ją w Kole Kulturalnym i Oświatowym Pracowników Kolejowych czy też w Komitetcie Niesienia Pomocy Wdowom i Sie-rotom Po Pracownikach Kolejowych. W kraju, który wciąż „lizał wojenne ranny”, sierot, wdów, potrzebują-cych, było bardzo wiele. Nie brakowało również osób bez elementarnego wykształcenia, analfabetów – dla mężczyzn szansą na wyrównanie braków była służba wojskowa, gdzie poziom kultury i edukacji podnosił Polski Biały Krzyż – organziacja specjalnie powołana do pracy oświatowej wśród rekrutów. Halina Stabrow-ska przewodniczyła Kołu Bydgoskiemu Polskiego Bia-łego Krzyża. Wysiłki społeczników doceniała kadra oficerska – Stabrowska poznała osobiście dowódców i generałów WP, poźniejsze Legendy czasu wojny: Bora – Komorowskiego, Thomee, Skotnickiego, Karaszewi-cza – Tokarzewskiego.

Wybrała podziemną walkę Fakt wybuchu wojny Stabrowska przyjęła mężnie;

odrzuciła możliwość ucieczki zagranicę, została w Byd-goszczy. Niemcy zatrzymali ją i przesłuchiwali, potem objęli nadzorem gestapo. Wybrała drogę podziemnej walki; przeniknęła do Warszawy, aby zameldować się u gen. Karaszewicza-Tokarzewskiego. Dla potrzeb kon-spiracji przyjęła rychło zupełnie nową tożsamość: wzię-ła w Krakowie fikcyjny rozwód z mężem, wykreowała się na pogrążoną w żałobie „frau Peters”, volksdeutsch-kę. Fałszywe „papiery” wyrabiała odtąd m.in. emisariu-szom Rządu Londyńskiego przybywajacym do kraju, dowódcom AK… Przygotowywała też lokale konspira-cyjne, zabezpieczała działalność sztabów, pośredniczy-ła w procederze wykypywania wieźniów z kazamatów Pawiaka. Była zaufaną łączniczką generała Bora–Komo-rowskiego. Po prostu: kobieta do zadań specjalnych!

16 października 1943 roku Niemcy urządzają „nalot” na mieszkanie koleżanki Stabrowskiej – Barbary Prze-radzkiej, również rodem z Bydgoszczy. Rozpoczyna się gehenna bojowniczki.

H a l i n a St a b r o w s k a

h i s t o r i a

24 | | Marzec 2012

Marzec 2012 | | 25

K t o ś j e d n a k p a m i ę t a ł …

„To była pani z Komitetu rodziców”W zasadniczym tekście wspominaliśmy, jak trudno

było początkowo odszukać jakiekolwiek bydgoskie wspomnienie dotyczące Haliny Stabrowskiej. Udało się przed rokiem. Dzięki p. Irenie Domeradzkiej mo-głem się dowiedzieć o swoistym nimbie szacunku, jaki otaczał Stabrowską w lokalnym społeczeństwie przed wojną.

Domeradzka to maturzystka rocznik 1938, absol-wentka szkoły nie byle jakiej, bo słynnego „babińca dyrektorki Rolbiewskiej”, czyli bydgoskiego Miejskiego Katolickiego Gimnazjum Żeńskiego im. Marii Konop-nickiej. Dziewczęta z tej renomowanej placówki nosiły charakterystyczne mundurki oraz tarczę szkolną z nu-merem 816. – Byłyśmy dumne, że należymy do jednej, wielkiej „gimnazjalnej rodziny”, zdobywając przy tym

Ta k p r e z e n t o w a ł y s i ę p r z e d w o j e n n e u c z e n n i c e s ł y n n e g o M i e j s k i e g o K a t o l i c k i e g o G i m n a z j u m Ż e ń s k i e g o w B y d g o s z c z y. M o j a r o z m ó w c z y n i s i e d z i j a k o d r u g a o d l e w e j , w d r u g i m o d d o ł u r z ę d z i e…

Śledztwo jej nie złamało Dopiero znalezione przy zatrzymanej duplikaty do-

kumentów, są dla gestapo potwierdzeniem faktu za-trzymania kogoś „znacznego konspiracyjną rangą”. To tragicznie pieczętuje los Stabrowskiej. Przewieziona na Pawiak zostaje poddana torturom, z góry skazana na śmierć. W listopadzie staje przed plutonem egzeku-cyjnym. Więźniowie Pawiaka przekażą później wieść o tym, iż w chwilę przed salwą Stabrowska zdążyła jesz-cze krzyknąć: “Niech żyje Polska!”.

nie tylko wiedzę, ale również patriotyczne i moralne wychowanie na najwyższym poziomie. Wymagano od nas, ale byłyśmy też wymagające od siebie… – wspo-mina p. Irena, przywołując postać Haliny Stabrowskiej, z której córką przyjaźniła się: – Gdy zobaczyłam kiedyś wspomnienie o pani Halinie oraz jej zdjęcie, w pierw-szej chwili pomyślałam: „Ach, dlaczego zachowała się tylko taka fotografia, która nie jest w stanie oddać pięk-na i pewnego dostojeństwa tej niezwykłej kobiety!”. Bowiem Halina Stabrowska, przemawiając często w auli naszej szkoły jako przedstawicielka Komitetu Rodziców, rzeczywiście emanowała zewnętrznym i wewnętrznym pięknem. Zawsze potrafiła nas zainteresować, często mówiąc też o obowiązkach względem Polski. Bez wąt-pienia była ofiarną patriotką, co już wtedy uwidacznia-ło się, a jej wojenne losy są tego najlepszym potwier-dzeniem. Dzięki ludziom takim jak Helena Stabrowska, mogłyśmy przejść przez pożogę wojny, mieć swoje cele i wartości na całe nasze życie…

Zapamiętano ową lekcję; odtąd skrupulatniej będzie się na Pawiaku gipsować usta rozstrzeliwanym.

Tablica przypomina Życie i śmierć Haliny Stabrowskiej to przykład odwa-

gi, pracowitości, poczucia służby. Kto chciałby w Byd-goszczy oddać hołd bojowniczce, winien sie udać pod jej dawny dom, na ulicę Mickiewicza 7. Tam znajdzie tablicę pamiątkową.

h i s t o r i a

Marzec 2012 | | 25

26 | | Marzec 2012

(5)Bydgoszcz – podręcznik użytkownikaSzymon Andrzejewski

SmakiZa ojca miałem księcia krasnoludów. Mógłby ramię

w ramię z tym siepaczem ze stron powieści szanow-nego pana J.R.R. iść w sukurs gwałconym niewiastom i okradanym z życiowej krwawicy chłopom, farmerom czy heminom ( w zależności od tego gdzie by go nieist-niejący bogowie geografii raczyli rzucić w przypływie radosnego zapomnienia). Był tak samo jak Gimli przy-sadzisty fizycznie i tak samo jak on lotny werbalnie. Ripostował słowami niczym pośmierdujący stęchłym piwskiem przyjaciel elfów toporem i nie dawał sobie pluć w długie włosy ani w przysłowiową kaszę. Przed sobą nosił natomiast zasobnik stworzony ze smakujące-go kiedyś niedorzecznie inaczej niż wszystkie inne piwa Kejdżeja i niezliczonych przedstawicieli społeczności gdaczącej, kwakliwej oraz indyczącej się przy najmniej-szej sposobności. Złożony z przestrzeni po tych właśnie nacjach, bo mu po drugim zawale konował zakazał spo-żywania społeczności kopytnych w sposób parzysty lub nie, i tych narodów, co niczym Robin-W-Kapturze pomykają rączo po Borach Tucholskich. Ze względu na różne rzeczy o tych chrumkających nie wspomnę wię-cej niż zdaniem jednym. „Świnie Pomścimy!”. O zawar-tości zasobnika owego będzie dzisiaj ma historia.

Jadałem w życiu różne rzeczy. Próbowałem rzeczy niezliczonych i za większość z nich coraz łatwiej pójść do pierdla. Rozumiem jakie podniecenie może budzić szeroko pojęta żywność, chociaż zjadanie surowych ryb z trawą z brzucha nagiej partnerki nadal uważam za przejaw małości, nieobjętości i krótkości bezwzględnej pewnej części męskiego ciała, ale podobno prymityw słowiański ze mnie. Jednak to ta słowiańskość kulinar-nie najbardziej mi odpowiada, bo nacechowana jest, jak nasza historia, dość dużą dawką energii. Tej tłustej i tej uczuciowej. Znam dwie jeno potrawy, przy gotowa-niu których widziałem jak część rodziny opuszcza do-mowe pielesze i udaje się na wymuszony spacer – nie-zależnie od warunków atmosferycznych panujących za progiem. Jedną z nich jest szkocki haggis (to, co w środ-ku owcy zaszyte w to, co w środku barana i duszone w środku garnka – pycha). Drugą jest coś co pochodzi z Kujaw ewidentnie i na ciepło jest genialne, a na zimno nadaje się tylko dla wampirów na gastrofazowej jeź-dzie. Mowa o czerninie z golcami (i nie chodzi tu o eu-femistyczne nazewnictwo proboszcza i jego parafian). Rzeczone golce to kluski z żytniej mąki. Z żyta, jak wia-domo, daliśmy radę zrobić lepsze rzeczy, ale te kluski też o poezję trącą nie wymagając trącania się szkłem. Chociaż można. Zawsze można. Natomiast w warzeniu czerniny brał udział tylko Gimli i jego brat. Społeczność odziana w kiecki dostarczała półproduktów i szła kon-templować śnieg. Cisza, spokój, bracia i krew.

Na sześć krótkich lat los rzucił mnie do miasta gdzie po koncercie wykasują cię za bułkę i dwie parówki, któ-re zdążyłeś w siebie wrzucić przed wejściem na scenę. Gdzie jada się nijakawe ciasto nadziewane skrajnie słodką masą z białego (sic!) maku i jest się dumnym

z tego, iż to ciacho obdarzone patronem. Na kujawskiej ziemi wypieki poszły w kierunku jedynym z prawdzi-wych i my tu wszystko na zakwasie robilim i pchalim ten piekarniczy wózek w stronę wytrawności raczej niż mdłego rozpasania. Skórkę tu spieczoną przyozdabia-liśmy kminem i dlatego pewnie wykminiliśmy, że nie warto w głównym nurcie rzeczywistości się pławić, ale jakoś z boczku, z boczkiem za kamrata, się posuwać. Jest takie miejsce w Bydgoszczy, gdzie takie wypieki można jeszcze nabyć drogą kupna i potem z wypiekami konsumować. Jestem skłonny podzielić się adresem, bo i tak niewielu wstaje tak wcześnie jak ja. A oni zamykają wraz z końcem towaru. Tak jak być powinno.

Standardem na tej bogatej we wszystko, co rośnie i biega ziemi było kiedyś mięso z kuzynki tej pani, co to ser u fryzjera kupowała. Standardem, który kilka or-ganizacji pozarządowych (na całe szczęście) próbuje resuscytować. I cieszy to niezmiernie takiego jak ja miłośnika kulinariów oraz mowy i pisma, bo i to do-bre i pięknie zostało nazwane, a i nazwy te próbuje się przywrócić. Słowo „pizza” ma się do „półgęska” zwanego również „pierśnikiem” jak słowo „Matiz” do pięknego zestawienia liter jakim jest „Quatroporte”. Smalec z krewnej tej dziołchy czeszącej się wykałacz-ką (ja to już chyba nawet tu bym przesadzał, ale co tam – przynajmniej wyglądam bardziej po szwede-rowsku) jest absolutnie genialny i wszyscy ci co się o linię i cholesterol boją powinni ruszyć tyłki i pobiegać albo chociaż pochodzić po domu. Na zimno gęsina na kanapce ze skórką spieczoną i opruszoną tym kminem to coś, co mogę porównać tylko do niektórych koncer-tów o zawartości genialnej kompozycji przełożonej na wielość instrumentów. Delikatność włókien, aksamit-ność faktury i chrupkość przyprawiona ziarnistą gło-wologią w werbum. Ech.

Jeśli zna się ktoś na kuchni kujawskiej, to pewnie za-stanawia się w tym momencie nad ewidentnym bra-kiem w tekście. Obraca stronę mimo, iż to nie koniec jeszcze. Szuka i nie znajduje. Chciałem jednak pominąć rozwleczony opis tego najbardziej znanego chyba ku-linarnego pomysłu z Kujaw. Opisywanie go mogłoby zająć stron wiele a tu trzeba dbać o zwięzłość. Przypo-mnijcie sobie tylko, ileż to razy uratował wam on ży-cie zagrożone przesadą dnia poprzedniego. Przesadą spowodowaną faktem, iż lepsze jednak z żyta rzeczy da się wypędzić niż te golce we krwi zanurzone. Ileż to razy kwaskowość jego i biała kiebasowość sprawiła, że znowu poczuliście jak „homo non vomitus”. Chociaż te technikolorowe placki poranne czasami nazywa się tak samo jak tę boską potrawę. Werbalna to zbrodnia i słowotwórcza malwersacja. Bon Żur, panowie i panie. Bon Żur.

Ja wiem, że Franz mówił „W imię zasad, sk......nu.”. Tu na Kujawach natomiast się pija za kwasy. I się te zakwa-sy miewa. Ale przecież wiemy, jak się leczyć, nie?

Do następnego zachmurzenia.

r o t f l

26 | | Marzec 2012

Marzec 2012 | | 27

Bydgoski Insynuator Kulturalnymało odpowiedzialny organ ZdZisława Prussa (97)

Siła tradycjiBez względu na wszelkie inne okoliczności sama już lokalizacja Miejskiego Centrum Kultury obliguje tę placówkę do wysokich lotów. Tu przecież, przy ul. Marcinkowskiego, działał słynny przed laty Klub Mozaika, tu rozwijało skrzydła kino Orzeł, tu też ba-wiła się bydgoska bohema i finansjera w głośnym na całą Polskę północną nocnym lokalu zodiak. Czy zadziała owa magia miejsca, czyli genius loci? To, że samo otwarcie MCK trwało 3 dni każe przypuszczać, że wiara i nadzieja jest duża. A co będzie z miłością tych co kulturę i sztukę kochają? Czas pokaże i fre-kwencja unaoczni.

Uzależnieni sportsmeniW najnowszym tomie (XXXII) „Kroniki Bydgoskiej” dawid Kalinowski pisze o udziale bydgoskich spor-towców w „obchodach społeczno-politycznych w latach 1945-1956”. Autor wyraźnie ubolewa, że mistrzowie boisk, bieżni, ringów i żużlowych torów uzależnieni od władzy ludowej musieli maszerować w 1-Majowych pochodach. Cóż, dzisiaj sytuacja jest bardziej skomplikowana, bo sportowcy uzależnie-ni od sponsorów muszą maszerować (i to nie tylko w maju) od klubu do klubu w poszukiwaniu kasy. No, ale nie muszą wznosić okrzyków i nieść transpa-rentów. Jak na razie.

Uwaga – nadchodziJak nam donoszą, nestor bydgoskich literatów Jan Górec-rosiński, zabrał się do pisania pamiętników. Dziewięćdziesięcioletni pisarz, redaktor i animator życia kulturalnego nad Brdą łączący przez długie dekady pracę twórczą z działalnością społeczno--polityczną zawsze był znany z ciętego pióra i bez-kompromisowych sądów, przeto jego wspomnienia mogą nieźle namieszać w tzw. środowisku. Może jeszcze bardziej niż „dzienniki” prof. J. Banaszaka. Już teraz Górecowi oponenci powinni zaopatrzyć się w środki uspokajające.

Tajemnica zbyzielaJeden z założycieli „Szkoły Bydgoskiej” sygnujący swoją wielopłaszczyznową twórczość skromnym skrótem „zbyziel” wystawił swoje prace w „Kantor-ku”. Szczególne zainteresowanie wzbudzała usta-wiona w równym szeregu seria kobiecych portretów. Próbowano dociekać, kim są te panie i skąd aż taka ich ilość. Jedni twierdzili, że artysta sportretował całe koło gospodyń wiejskich, inni, że jest to portret zbiorowy klubu adoratorek przystojnego ZbyZiela. Pytana o zdanie elżbieta Kantorek nabrała wody (w wernisażowe winko przemienionej) w usta.

Krótko a celnieSpecjalizujący się w sentencjach i aforyzmach Grze-gorz Misiewicz wydał w Świadectwie drugą serię swoich „ripost”. Dzięki temu już wiemy, że „młodzi mówią, co wiedzą, a starzy wiedzą, co mówią” i że ława przysięgłych to „grupa ludzi oceniająca, która ze stron ma lepszego adwokata”. Podzielając pro-gnozę andrzeja zaniewskiego, że autor „Ripost” nie powiedział jeszcze ostatniego słowa, możemy już teraz śmiało rzec, że pojawił się u nas drugi Lec.

Lusterko wsteczne (-25) Ćwierć wieku temu (marzec 1987)

Wielką uciechę widzom i recenzentom sprawił reżyser i dyr. TP alojzy nowak obsadzając dyspo-nującego klasycznie inteligencką urodą andrzeja Waldena w roli parobczaka Jaśka w „Weselu” Wy-spiańskiego.

W filii bibliotecznej nr 19 dr Henryk dubowik wygłosił prelekcję przeźroczami przetykaną pt. „Bi-blioteki na zachodzie”.

W Pałacu Młodzieży odbywały się eliminacje wojewódzkie Ogólnopolskiego Konkursu Piosen-ki i Tańca Kraju rad „Barwy Przyjaźni”.

Na okoliczność dnia Kobiet w Klubie TPS zago-ściły „najsłynniejsze Polki w karykaturze zdzi-sława nowaka-Czarnego”.

Znany bydgoski fotografik Jerzy riegel zapy-tany przez annę Lubaczewską o ulubione miasto odpowiedział – „Toruń”. I co gorsza, wcale tego nie uzasadniał, ani się z tego nie tłumaczył.

28 | | Marzec 2012

w y d a r z e n i a

AKADEMIA MUZYCZNA im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582 1

AKADEMICKA PRZESTRZEŃ KULTURALNA – APK, przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14. Galeria Nad Brdą, Muzeum Fotografii, Galeria DEBIUT. 2

ART GALERY Anny Osińskiej, ul. Gdańska 42, e-mail: [email protected], tel. 525 153 295, 604 313 266 3

AUTORSKA GALERIA SZTUKI Małgorzaty Maciejewskiej, ul. Morelowa 9, 85-362 Bydgoszcz, tel. 502 714 888, www.artgalery.bydgoszcz.pl.

BYDGOSKIE CENTRUM INfORMACjI, ul. Batorego 2, 85-109 Bydgoszcz, [email protected], www.visitbydgoszcz.pl 4

BYDGOSKIE STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz. 5

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO HERALDYCZNO-GENEALOGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski.

BYDGOSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon., czw. 14-15. 6

Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: [email protected], abuzal [email protected], dyr. Agnieszka Buzalska.

Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura.

fILHARMONIA POMORSKA dyrektor: Eleonora Harendarska, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, [email protected], www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7

fUNDACjA „WIATRAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholzul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcztel. 523 234 810, fax 523 234 811www.wiatrak.org.pl, e-mail: [email protected], Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

GALERIA AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, [email protected] 8

Galeria GRAffITI ul. Unii Lubelskiej 17, oferta dla młodzieży, prowadzi Anna Osińska, e-mail: [email protected], tel. 525 153 295, 604 313 266 9

Galeria KANTOREK tel. 523 210 211, wstęp wolny, prezentacja i sprzedaż dzieł sztuki 10

Galeria DEBIUT przy APK, Marta Rosenthal-Sikora

Galeria francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587. 11

GALERIA INNOWACjI UTP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne codziennie od 10-17

GALERIA MIEjSKA bwa dyrektor: Wacław Kuczma, 85-006 Bydgoszcz, ul. Gdańska 20, tel. 523 393 050, godz. otwarcia: wt.-czw.: 10-18, pt.: 12-20, sob.-niedz.: 11.30-16.30, w niedzielę wstęp wolny. [email protected],www.galeriabwa.bydgoszcz.pl 12

GALERIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3.

GALERIA NAD BRDĄ przy APK, Karolina Prus.

GALERIA NA PIĘTRZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, [email protected], czynne: pon.-pt. 10.00-20.00, sob. 12.00-16.00 13

GALERIA NON fERE przy II Społecznym Liceum Ogólnokształcącym.

GALERIE PRYWATNE: Galeria-Kawiarnia COLOMBINA, ul. Krasińskiego 5, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 228 023, Katarzyna Delert-Kalisz oraz Anita Gadzińska-Spiczonek. 14

GALERIA DECORAf ul. Niedźwiedzia 5, tel. 523 220 613, www.decoraf.com.pl, Hanna Radkosz-Florkowska. 15

GALERIA SZKŁA POLSKIEGO Waldemar Łachut, ul. Długa 39, tel. 698 879 887. 16

GALERIA 85 prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222. 17

Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26. 18

Izba Pamięci Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15. 19

Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura.

Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Danuta Antkowiak.

KLUB INSPEKTORATU WSPARCIA SIŁ ZBROjNYCH, ul. Sułkowskiego 52 a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 523 783 550, kierownik Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWsp SZ, tel. 523 783 668, kierownik Zdzisława Gajownik, czynna: pn. 10-15, wt., czw., pt. 13-18, sob. 10-15.

KLUB MIŁOśNIKóW KAKTUSóW, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.republika.pl/bkmk/

KLUB MIŁOśNIKóW AUSTRALII I OCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl. 20

Klub ODNOWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail:[email protected], www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska.

KLUB POLSKIEj KSIĄŻKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak. 21

KLUB śWIATA KSIĄŻKI, ul. Dworcowa 85, tel. 523 454 698, kier. księgarni Mariola Zawisza. 21

KLUB śRODOWISK TWóRCZYCH, ul. Batorego 1-3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella. 22

KOŁO fILMOWE przy Klubie POW, ul. Sułkowskiego 52a. Projekcje odbywają się w Kinoteatrze przy ul. Dwernickiego 1, tel. 523 783 550.

Miejskie Centrum Kultury, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, [email protected], www.mok.bydgoszcz.pl 39

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, Fax 523 450 628, e-mail: [email protected], www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19.

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: [email protected], www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska. 23

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, [email protected].

Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: [email protected], czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł. 24

MUZEUM fARMACjI Apteki Pod Łabędziem,ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25

MUZEUM fOTOGRAfII – przy APK, Arkadiusz Blachowski. 2

MUZEUM KANAŁU BYDGOSKIEGO, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075.

MUZEUM OKRĘGOWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy: ul. Gdańska 4, 85-006 Bydgoszcz, Dyrektor Muzeum dr Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: [email protected]; www.muzeum.bydgoszcz.pl, www.exploseum.pl, Dział Edukacji i Promocji: tel. 52 58 59 910-15,e-mail: [email protected];Biblioteka muzealna: tel. 52 58 59 916. Godziny zwiedzania Muzeum: wtorek – piątek 9.00-16.00, sobota, niedziela 10.00-16.00, poniedziałki – nieczynneSoboty – wstęp bezpłatny 26

MUZEUM OśWIATY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590.

MUZEUM WOjSK LĄDOWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, www.muzeumwl.pl.

Adresy bydgoskich instytucji kultury

Marzec 2012 | | 29

w y d a r z e n i a

OPERA NOVA w Bydgoszczy dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27

PAŁAC MŁODZIEŻY, ul. Jagiellońska 27, 85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac. 28

PEDAGOGICZNA BIBLIOTEKA WOjEWóDZKA, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074, www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Lucyna Wojciechowska

PIANOLA, ul. Jagiellońska 2, 85-067 Bydgoszcz, tel. 795 143 063 38

PROf-EUROPE Stowarzyszenie Nauczycieli języka francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz. Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl. 29

STOWARZYSZENIE ARTYSTYCZNE „MóZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739.

TEATR PANTOMIMY „DAR”www.dar.art.pl; e-mail: [email protected]. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675

TEATR POLSKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Łysak, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, Kasa Teatru czynna jest od wtorku do piątku w godz. od 12 do 18 oraz godzinę przed spektaklem: tel. 523 397 818, fax 523 397 840 lub [email protected], www.teatrpolski.pl31

TOWARZYSTWO MIŁOśNIKóW MIASTA BYDGOSZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: [email protected], skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda. Biuro Zarządu czynne we wt., śr., czw. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6

TOWARZYSTWO INICjATYW KULTURALNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała. 32

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: [email protected]

TOWARZYSTWO MUZYCZNE im. Ignacego jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, prezes Felicja Gwincińska. 33

TOWARZYSTWO OPEROWE im. prof. felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska. 27

TOWARZYSTWO POLSKO-AUSTRIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: [email protected], prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca. 34

TOWARZYSTWO POLSKO-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury we wtorki w godz. 13-16, e-mail: [email protected] prezes Stanisław Puls, tel. 523 411 805; sekretarz Danuta Kucik, tel. 523 454 074.

TOWARZYSTWO POLSKO-WŁOSKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; [email protected], prez. Elżbieta Renzetti. 35

TOWARZYSTWO PRZYjAŹNI POLSKO-fRANCUSKIEj, Siedziba na terenie WSG w Bydgoszczy ul. Garbary 2; bud.: H-01, Prezes: Małgorzata Panasewicz tel. 504 199 624, wiceprezes: Józef Owczarek, tel. 507 160 445 11

URZĄD MIASTA, ul. Sielanka 8a, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Biuro Kultury Bydgoskiej 36 Dyrektor Magdalena Zdończyk

WĘDROWNICZEK – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635.

WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: [email protected], www.wimbp.bydgoszcz.plDyrektor: Ewa Stelmachowska 35

Wojewódzki Ośrodek Kultury i SztukiDyrektor: Maciej Puto, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, [email protected], tel. 52 585 15 01–03; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej, kierownik: Katarzyna Wolska, tel. 52 322 22 36, [email protected], www.wok.bydgoszcz.com 37

30 | | Marzec 2012

w y d a r z e n i a Opera nova w Bydgoszczy

3, 4, 6 marca 2012, godz. 19.00Ignacy Jan Paderewski ManrU opera

kierownictwo muzyczne Maciej Figasreżyseria Laco adamikscenografia Milan david (Czechy)choreografia Janina niesobskaprzygotowanie chóru Henryk Wierzchoń

10, 11 marca 2012, godz. 19.00Giacomo Puccini CyGanerIa (La Bohème) opera

Inscenizacja i reżyseria Maciej PrusKierownictwo muzyczne andrzej KnapScenografia Paweł WodzińskiKostiumy Jagna Janicka

„La Bohème” dołączyła do innych wielkich dzieł Puc-ciniego, które znajdują się w repertuarze Opery Nova: „Toski” , „Madamy Butterfly”, „Turandot”.

Od ponad 100 lat „Cyganerii”, wystawianej na sce-nach całego świata, towarzyszą żywe emocje słu-chaczy. Utożsamiają oni swe doświadczenia życiowe z nadziejami, uczuciami, entuzjazmem i dramatami młodych bohaterów werystycznej opery Pucciniego.

Po premierze Katarzyna Bogucka pisała w „Expres-sie Bydgoskim”: „Zalegasz z czynszem? Masz kłopot z dogrzaniem mieszkania na poddaszu, a na kolację zjadłeś słonego śledzia? Masz więc życie jak z opero-wego libretta.(…) Biedni czy bogaci, idźcie na byd-goską „Cyganerię”. Z tej opery wyjdziecie, jeśli nie na śmierć zakochani, to na pewno poważnie zaurocze-ni. Tak działa magia muzyki Pucciniego. („Dramat na ostatnim piętrze”).

16, 17, 18 marca 2012, godz. 19.00Gioacchino rossini CyrULIK SeWILSKI opera komiczna

Kierownictwo muzyczne Włodzimierz SzymańskiReżyseria Sławomir ŻerdzickiScenografia Jadwiga JarosiewiczPrzygotowanie chóru męskiego Henryk Wierzchoń

Hrabia Almaviva wzdycha do ślicznotki Rosiny, wy-chowanicy starego zazdrośnika, Don Bartola. Amant potrzebuje pomocy sprytnego cyrulika, Figara, aby

Cy r u l i k s e w i l s k i : V i c t o r i a Va t u t i n a , A d a m Z d u n i k o w s k i i R y -s z a r d S m ę d a . F o t . A n d r z e j M a k o w s k i

M A N R U. J a n u s z R a t a j c z a k w r o l i t y t u ł o w e j , M a ł g o r z a t a G r e l a j a k o U l a n a

111 lat od powstania opery „Manru” jest historią jej gry-wania na scenach Europy i Ameryki Północnej. Pozosta-je do dziś jedyną polską operą, która trafiła na deski NY Metropolitan Opera. W powojennej Polsce ta jedyna opera Paderewskiego grywana była rzadko. Obecnie mają ją w swym repertuarze tylko dwie sceny operowe a praktycznie zobaczyć „Manru” można tylko w Byd-goszczy. Nie należy przegapić tej okazji!

Muzyka pisana pod wpływem dramatów muzycz-nych Wagnera zawiera szczególnie imponujące partie symfoniczne orkiestry, piękne partie wokalne. Pade-rewski włączył do partytury także elementy folklory-styczne: tańce góralskie i motywy cygańskie. Temat libretta zaczerpnięty został z powieści J.I. Kraszewskie-go „Chata za wsią”.Literacki Cygan Tumry nosi w operze imię Manru, które – jak pisał autor libretta,Alfred Nos-sig, do Ignacego Jana Paderewskiego – „…jest najbar-dziej ponurym, cygańskim i operowym”.

Ignacy Jan Paderewski mówił w 1902 r. na spotka-niu z przedstawicielami prasy w Nowym Jorku: „Wybór tematu umożliwił mi wprowadzenie dużej dozy liryzmu do libretta i pod tym względem wzorowałem się (…), na metodzie włoskiej. Sądzę, że nowość „Manru” polega na tym, że w odróżnieniu od zwykłej romantycznej historii, jej temat został osnuty na tle konfliktu między dwiema rasa-mi, Słowianami i Cyganami. Temat jest zresztą na wskroś muzyczny”.

Marzec 2012 | | 31

w y d a r z e n i a

przeniknąć do domowej „twierdzy”, w której Bartolo przetrzymuje dziewczynę. Wobec zjednoczonych sił młodzieńczej miłości i pomysłowości, zazdrość i nad-mierna ostrożność starców okażą się bezsilne.

Napisany przez Rossiniego specjalnie na karnawał „Cyrulik” roi się od przepięknych, mistrzowskich arii, szalonego następstwa wydarzeń i humoru.

Pavlo Tolstoy i Adam Zdunikowski w tenorowej par-tii Almavivy, dwie utalentowane i pełne wdzięku Rosi-ny, czyli Victoria Vatutina i Joanna Moskwicz (soprany koloraturowe), Leszek Skrla i Rafał Songan w roli Figara (czyli tytułowej!) i Ryszard Smęda (bas), którego talentu komicznego rekomendować nie trzeba, jako wystrych-nięty na dudka Don Bartolo – to wykonawcy głównych ról w obu spektaklach. Orkiestrę Opery Nova poprowa-dzi Jerzy Wołosiuk.

24, 25, 27 marca 2012, godz. 19.00Piotr Czajkowski ŚPIĄCa KrÓLeWna balet

Inscenizacja i choreografia zofia rudnickaKierownictwo muzyczne Piotr WajrakScenografia Barbara Wolniewicz

„Śpiąca królewna” uchodzi za najwspanialszy utwór w dziejach baletu doby carskiej Rosji. Prapremiera w Teatrze Maryjskim (1890 r. była widowiskiem, jakiego przedtem nie widziano i niezapomnianym przeżyciem estetycznym. Autorem choreografii był Marius Petipa, naturalizowany w Rosji francuski tancerz i choreograf.

Ś p i ą c a k r ó l e w n a , b a l e t P i o t r a C z a j k o w s k i e g o . F o t . M a r e k C h e ł m i n i a k

To jego wrażliwości muzycznej, inwencji i wyobraźni oraz ścisłej współpracy z kompozytorem dzieło za-wdzięcza swój sukces i trwałe miejsce w światowym re-pertuarze baletowym. Wszystkie światowe inscenizacje nawiązywały później do tego wzorca (Adagio z różami, pas de deux Aurory i Księcia Désiré.)

Na stworzonej przez Petipę oryginalnej wersji ba-zuje także przedstawienie „Śpiącej królewny” w Ope-rze Nova w inscenizacji i choreografii Zofii Rudnickiej. Spektakl adresowany jest do miłośników baletu w róż-nym wieku; akt I zrealizowany jest jako plastyczna, fa-bularna opowieść , w której kulminacją jest dramatycz-ne pojawienie się złowrogiej wróżki Carabosse.

Akt III to divertissement typowe dla baletu klasycz-nego, czyli solowe popisy i pas de deux. Obok tytuło-wej bohaterki rozpoznać tu można także inne postaci z bajek Charlesa Perraulta: Czerwonego Kapturka, Kop-ciuszka, Kota w Butach, Błękitnego Ptaka.

Balet Opery Nova przygotowywał najbliższe przed-stawienia „Śpiącej królewny” z nową obsadą solistów pod kierunkiem światowej sławy pedagoga, Anny Grabki.

16, 17, 18 marca 2012, godz. 19.00Giacomo Puccini TOSCa opera

inf. Ewa Chałat

Sprzedaż biletów na XIX Bydgosk i Festiwal Operow y

(28 IV – 13 V br.) odbywać się będzie od 26 marca

32 | | Marzec 2012

w y d a r z e n i a Filharmonia Pomorska

piątek, 2.03.2012, godz. 19.00Młody wirtuoz klawiaturyOrkiestra Symfoniczna Filharmonii PomorskiejTadeusz Wojciechowski, dyrygentnikołaj Chozjainow, fortepianfinalista XVI Międzynarodowego Konkursu Pianistycz-nego im. Fryderyka Chopina w Warszawie (2010)

Rachmaninow – III Koncert fortepianowy d-moll op. 30Elgar – Wariacje Enigma op. 36

nikołaj Chozjainow razem z Mirosławem Kułtysze-wem, Hélene Tysman i Polakiem Pawłem Wakarecym zdobył wyróżnienie w XVI Konkursie Chopinowskim w 2010. Pierwszą nagrodę jury przyznało Julianie Aw-diejewej. 18-letni wówczas pianista swą interpretacją Chopina podbił jednak serca wielu, zwłaszcza wybitna polska chopinistka Lidia Kozubek uważała, iż najlep-szym uczestnikiem konkursu był właśnie Chozjainow – „On był najbliższy Chopina. Grał skromnie, głęboko, ale z wyrazem. Jego wykonania miały w sobie duchowy dźwięk. Chopin mówił, że najważniejsza jest prostota i naturalność. On to miał. (…).”

kłej charyzmie. „Wspaniały stylista i spiritus movens zespołu…”; „Jego gesty są wyraziste, mocne i precy-zyjne. Emocjonalny zapał Juozasa Domarkasa sprawia, że ma wpływ zarówno na orkiestrą, jak i publiczność” – po występach litewskiego artysty pojawia się wiele podobnie entuzjastycznych recenzji, wychwalających jego intuicję i inteligencję muzyczną oraz błyskotliwe i emocjonalne kreacje. Od 1963 prowadzi Litewską Na-rodową Orkiestrę Symfoniczną. Ma na swym koncie liczne nagrania płytowe z różnymi orkiestrami. Dyrygu-je muzyką współczesną

sobota, 17.03.2012, godz. 11.00Koncert dla małych melomanówBaJKOWO I FILMOWO

Orkiestra Kameralna Capella BydgostiensisMaciej Sztor, dyrygentdorota Borowicz, prowadzenieanna Lasota, sopranMaciej Ogórkiewicz, baryton

Hans Zimmer/Elton John – Król Lew; Hans Zimmer – Madagascar; Alan Menken – Pocahontas, Piękna i Bestia, Alladyn, Dzwonnik z Notre Dame; Phil Collins – Tarzan; Neil Diamond – Shrek

Tym razem zapraszamy najmłodszych melomanów i ich rodziców do zabawy przy muzyce, którą zapewne bardzo dobrze znają i lubią, bowiem pochodzi z naj-popularniejszych bajek i filmów animowanych. Tzw. soundtracki komponowane przez prawdziwe autoryte-ty muzyczne zajmują coraz częściej poczesne miejsce w repertuarach szacownych filharmonii, odbierając na-leżny im podziw oraz uznanie, i to publiczności w naj-różniejszym przedziale wiekowym… Niezwykle modne są również wydania płytowe złożone z kolekcji takich utworów. My proponujemy muzykę z największych hitów kinowych ostatnich lat. Na podium ponownie stanie młody, utalentowany dyrygent Maciej Sztor, założyciel i kierownik artystyczny Poznańskiej Orkiestry Kameralnej, absolwent klasy dyrygentury symfonicznej J. Salwarowskiego (2007).

N i k o ł a j C h o z j a i n o w

J u o z a s D o m a r k a s

piątek, 16.03.2012, godz. 19.00Koncert z cyklu „Wielcy artyści w filharmonii”Orkiestra Symfoniczna Filharmonii PomorskiejJuozas domarkas, dyrygent (Litwa)

Musorgski – Obrazki z wystawy; Czajkowski – Suita z baletu „Jezioro Łabędzie”; Liszt – Poemat symfoniczny „Preludia”

Piątek symfoniczny w ramach cyklu poprowadzi nasz nadzwyczajny gość z Litwy Juozas domarkas, cieszący się światową opinią jednego z najwybitniejszych dyry-gentów doby współczesnej, postrzegany jako jeden z najbardziej doświadczonych i wpływowych litew-skich nauczycieli dyrygentury oraz artysta o niezwy-

Marzec 2012 | | 33

w y d a r z e n i a środa, 21.03.2012, godz. 19.00

na powitanie wiosnyOrkiestra Kameralna Capella Bydgostiensisrudolf Tiersch, dyrygent antoni Ingielewicz, skrzypce (10-letni wirtuoz)

Vivaldi – Koncert skrzypcowy „Wiosna” op. 8 nr 1Vivaldi – Koncert skrzypcowy g-moll

Jeśli przywitać nadejście wio-sny to tylko ponadczasowymi dźwiękami arcydzieła, które jak magnes przyciąga rzesze słucha-czy do sal koncertowych już od blisko trzech stuleci. Tajemnica popularności Pór roku Vivaldie-go może tkwi w tym, że ujmują swym tajemnym czarem dosłow-nie wszystkich, nawet wyznaw-ców hip hopu czy też po prostu wabi muzyka baroku, która wciąż zadziwia kolejne pokolenia… a na pewno geniusz Vivaldiego, który miał patent na piękne, grające w duszy i sercu melodie.

Szczególnego wydźwięku temu koncertowi nada fakt, że w roli solisty wystąpi zaledwie 11-letni skrzy-pek. antoś Ingielewicz jako niespełna pięcioletni chło-piec rozpoczął naukę gry na skrzypcach w Instytucie Suzuki w Gdańsku pod kierunkiem Anny Podhajskiej. Jest już laureatem pierwszych nagród wielu ogólnopol-skich i międzynarodowych konkursów skrzypcowych. Wśród najważniejszych osiągnięć wymienić należy: I nagrodę w Międzynarodowym Konkursie „Talents for Europe” na Słowacji (2008), I nagrodę na III Międzyna-rodowych Spotkaniach Młodych Skrzypków w Płocku (2009), I miejsce w II Ogólnopolskim Konkursie Skrzyp-cowym „Vivaldi 331” (2009), II miejsce w VIII Międzyna-rodowym Konkursie Skrzypcowym im. G.Ph.Telemanna (2011) w Poznaniu, gdzie otrzymał również nagrodę dla największej indywidualności konkursu, I miejsce w Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym „Vival-di 333” w Wieliczce (2011). Na jesieni 2011 został laure-atem II nagrody Konkursu Skrzypcowego A. Januszajtis w Gdańsku. Koncertował już również jako solista z or-kiestrami symfonicznymi. Koncert poprowadzi rudolf Tiersch, na co dzień szef zaprzyjaźnionego z FP Chóru Singakademie z Frankfurtu nad Odrą.

środa, 28.03.2012, godz. 19.00Brazylijski wieczór ze skrzypcamiOrkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis, dyrygent Fernanda Krug, skrzypce (Brazylia)Nepomuceno – Serenata; Cunha – Koncert na skrzypce i orkiestrą smyczkową; Mahle – Suite Nordestina; Nepo-muceno – Suite Antiga; Nobre – Desafio na skrzypce i or-kiestrę smyczkową; Aguiar – Quatro Momentos

Właściwie nie powinien dziwić program tego wieczo-ru muzyki kameralnej, bowiem szef dyrygent Capelli Bydgostiens José Maria Florêncio urodził się w Brazy-

lii, ale od wielu lat jest oby-watelem polskim. Edukację rozpoczął w swoim rodzin-nym mieście Fortaleza, kontynuował ją na Uniwer-sytecie Minas Gerais w Belo Horizonte, a następnie uzupełnił na wielu kursach mistrzowskich w swoim kraju oraz w prestiżowym The Juilliard School of Mu-sic w Nowym Jorku, Mu-sikhochschule w Wiedniu i Warszawskiej Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina. Odbędzie się za-tem prezentacja nie tylko utworów kompozytorów bra-zylijskich, ale także specjalny gość wieczoru pochodzi z tego kraju – czyli skrzypaczka Maria Fernanda Krug. Artystka zdobyła szerokie uznanie zarówno na swej ro-dzimej estradzie koncertowej, jak i międzynarodowej. Wystąpiła jako solistka z takimi cenionymi orkiestrami, jak Salzburg Chamber Soloists i Kremlin Chamber Or-chestra, regularnie koncertuje w Europie oraz w Ame-ryce Północnej i Środkowej. Od 2003 gra w Miejskiej Orkiestrze Symfonicznej w Sao Paulo, gdzie od 2005 objęła także funkcję koncertmistrza.

piątek, 30.03.2012, godz. 19.00Mistrz i uczenniceOrkiestra Symfoniczna Filharmonii PomorskiejWojciech rodek, dyrygentroman Lasocki, skrzypceanna Malesza, skrzypceMałgorzata Wasiucionek, skrzypce

Lutosławski – Partita na skrzypce i orkiestręCzajkowski – Koncert skrzypcowy D-dur op. 35Brahms – Koncert skrzypcowy D-dur op. 77

Jego Magnificencja Pro rek-tor do spraw arty stycz nych oraz I zastępca Rektora sto-łecznego Uniwersytetu Mu-zycznego Fryderyka Cho-pina prof. Roman Lasocki należy niewątpliwie do tego bardzo szczupłego grona wirtuozów-pedago-gów, którzy wręcz uwielbia-ją koncertować ze swoimi wychowankami… Poznamy zatem talent i umiejętności kolejnych absolwentek kla-sy Profesora. Na podium Wojciech Rodek, dziś zaliczany do grona najbardziej obiecujących młodych dyrygentów w Polsce. Od tego sezonu 2010/11 Wojciech Rodek podjął współpracę z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Pomor-skiej jako stały, gościnny dyrygent.

Opr. Mariola Grochowina

A n t o n i I n g i e l e w i c z

M a r i a F e r n a n d a K r u g

Wo j c i e c h R o d e k

34 | | Marzec 2012

w y d a r z e n i a Galeria Miejska bwa

rzeźba – przedmiot oswojonytoruńskie środowisko akademickie

Otwarcie wystawy: 15.03.2012, godz. 18.00 Wystawa czynna do 19.04.2012

Wystawa zatytułowana „Rzeźba – przedmiot oswojo-ny” w Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy prezentuje toruńskie środowisko rzeźbiarzy, działających wspólnie w ramach Stowarzyszenia Artystycznego „Otwarte”. Od momentu powstania w 2011 roku stowarzyszenie po-dejmuje próby pogłębiania wrażliwości odbiorców na polu niełatwej dyscypliny sztuki, jaką jest rzeźba.

„Rzeźba. Przedmiot oswojony”. Tytuł zdaje się być zdecydowanym twierdzeniem, ale w gruncie rzeczy przynosi więcej pytań niż odpowiedzi… Co oswajamy? To, co jest nam obce, co staje wobec nas, a co oceniamy jako dzikie. Jeśli rzeźbę nazywamy tu „przedmiotem oswojonym”, to rozumiemy, że przynosi ona znacznie więcej, niż zwykły przedmiot. Dotyka jakoś problemu naszego bycia w świecie. Sama jest jakąś formą istnienia na granicy „mojego” i „nie mojego”… ” (Anita Oborska--Oracz, ze wstępu do katalogu wystawy).

Katarzyna Kuś. Fotografia otwarcie wystawy: 15.03.2012, godz. 18.00

Wystawa czynna do 19.04.2012„Wszyscy żyjemy na tym świecie, po którym ręka w rękę kroczą: dobro i zło, grzech i nienawiść. Zamknąć oczy na jedną jego połowę, by żyć w spokoju i bezpieczeń-stwie – to jakbyśmy chcieli dla większej pewności wę-drować z zamkniętymi oczami wśród urwisk i przepa-ści” – Oscar Wilde.

Nazywamy się chrześcijanami. Wiemy co to dobro i zło. Wiemy co to nienawiść i na pozór wiemy czym jest grzech. Jednak czy w pogoni za czasem oraz w natłoku codziennych spraw i obowiązków nie tracimy świado-mości czynienia grzechu?

Czy biblijne siedem grzechów głównych – pycha, za-zdrość, gniew, nieczystość, nieumiarkowanie w jedze-niu i piciu, lenistwo i chciwość są nam obce?

Fotografie zaprezentowane na wystawie to jedy-nie „ziarenko zadumy”, które zostanie zasiane u widza i w miarę rozkwitu, w myślach i świadomości może dać odpowiedź na pytanie jacy jesteśmy, jacy być powinni-śmy a jacy chcielibyśmy być. Dobro i zło. Grzech i niena-wiść. W którą pójdziemy stronę…?

Katarzyna Kuś

P r z e d m i o t o s w o j o ny – P i o t r To ł o c z k o

P r z e d m i o t o s w o j o ny – K a t a r z y n a A d a s z e w s k a K a t a r z y n a Ku ś , P y c h a , f o t o g r a f i a

Marzec 2012 | | 35

w y d a r z e n i a

Galeria Miejska bwa, Galeria Kantorek

23.03.2012, piątek, godz. 18.00 wystawa czynna do 21 kwietnia 2012

Układy podlegające zmianomTomasz Junik „Początek” – wystawa malarstwa i grafiki komputerowejTomasz Junik – rocznik 1980 – ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Poznaniu, w 2008 r. uzyskał dyplom z zakresu animacji w pracowni prof. Jacka Adamczaka. Zajmuje się malarstwem, rysunkiem, grafiką kompute-rową i animacją.

Tomasz Junik zatrzymuje w swych pracach codzien-ność, życie, które toczy się na ulicy, we wnętrzach domu – ilustruje fragmenty otaczającej nas rzeczywistości. Interesują go relacje międzyludzkie – bliskie i przypad-kowe spotkania. W swych obrazach i grafikach łączy humor i groteskę, realizm i metaforę. W jego pracach ważna jest linia i uproszczona, często karykaturalna for-ma. Autor maluje obrazy, potem je fotografuje, przeno-

Katarzyna Kuś urodziła się w 1987 roku w Bydgoszczy. W 2009 r. ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Pozna-niu na wydziale Projektowanie Graficzne.

Tego samego roku, 2009, Katarzyna Kuś wyjechała do Holandii kontynuować naukę na ArtEz hogescho-ol voor de kunsten w Enschede na kierunku Cross Me-dia Design. W 2011 r. otrzymała dyplom ukończenia uczelni realizując pracę z zakresu fotografii i grafiki pt. Siedem grzechów głównych oraz pisząc pracę na temat kontrowersji w sztuce, w której rozszerzyła swoje rozważania z poprzedniej pracy (pornografia w sztuce) o przemoc, ból i cierpienie, zadając pytanie o jej granice.

W latach 2009-2010 brała udział w wystawach Me-mento I oraz Memento II w Enschede.

aKadeMIa SzTUKI 21.03.2012, godz. 18.00, wstęp wolny

Lata 90. Sztuka krytyczna. Po roku 2000Lata 90. w sztuce polskiej to czas radykalnych prze-

mian artystycznych, pokoleniowych, instytucjonal-nych. Wyróżnia je różnorodność postaw oraz sposobów łączenia tradycyjnego języka sztuki z najnowszymi, elektronicznymi formami wypowiedzi artystycznych. W czasach transformacji, kształtowania się nowego społeczeństwa artyści odważnie i czynnie włączyli się w nurt przemian…

Jerzy Brukwicki urodził się 17 listopada 1945. Szef warszawskiej Galerii Krytyków Pokaz. W latach 80 współorganizator ruchu kultury niezależnej, współ-pracownik podziemnych wydawnictw i prasy (NOW-a, Wydawnictwo „Przedświt”, PWA, „Wybór”). Autor ok. trzystu wystaw w kraju i za granicą.

si do komputera, przekształca je uzyskując nowe jakości graficzne. Stworzył już kilkadziesiąt prac, a ta wystawa będzie początkiem jego kreacji artystycznej oddanej pod ocenę odbiorcy.

inf. Elżbieta Kantorek

To m a s z J u n i k , g r a f i k a k o m p u t e r o w a , 2 011

Seminaria filmoweTajniki pracy reportera i dokumentalisty

Festiwal Sztuki Reportażu CAMERA OBSCURA we współpracy z Galerią Miejską bwa zaprasza na cykl se-ansów i seminariów pod hasłem: „Tajniki pracy reporte-ra i dokumentalisty”.

Żyjemy w czasach powszechnego dostępu do cyfro-wych narzędzi rejestracji i przekazu. Dziś każdy z nas, uzbrojony jedynie w telefon z aplikacjami multime-dialnymi lub prosty aparat/kamerę cyfrową może opo-wiedzieć o otaczającej nas rzeczywistości, o ludziach z sąsiedztwa, skomentować to wszystko, co dzieje się wokół nas. Czy lubimy podpatrywać innych? Dlaczego ciekawią nas i emocjonują fakty z życia obcych ludzi? Dlaczego odczuwamy potrzebę by o tym opowiadać lub oglądać, słuchać takich opowieści? Jak nauczyć się w sposób odpowiedzialny korzystać z najnowocze-śniejszych narzędzi komunikacji? Jak mówić z wykorzy-staniem tych narzędzi o sprawach dla nas ważnych?

Na te i jeszcze wiele innych pytań wspólnie poszuka-my odpowiedzi podczas serii comiesięcznych spotkań w Galerii Miejskiej bwa.

20 marca 2012, g. 18.00„Sztuka rozmowy”Czym jest rozmowa w reportażu/dokumencie? Jak przeprowadzić dobry wywiad? O czym rozmawiać, o co pytać? Jakich odpowiedzi szukamy?

Projekcja reportażu „Kto prowadzi grę wokół alek-sandra Gudzowatego?” (autor: Przemysław Wojcie-chowski, prod. TVN/Superwizjer)

Honorowe wyróżnienie CAMERA OBSCURA 2009 za najlepszy reportaż śledczy – za merytoryczne przygo-towanie do tematu, zgromadzenie zaskakującej doku-mentacji oraz umiejętność pracy na planie czego efek-tem jest doskonały portret psychologiczny głównego bohatera. Zapraszamy, wstęp wolny

36 | | Marzec 2012

w y d a r z e n i a

Teatr Polski

TanI BILeT DLA CZ Y TELNIKóW BIK-u

Ze marcowym numerem BIK-u

bilety na spektakl:

Opowieści zimowe

w cenie

15 zł!

z a P r a S z a M y W T e r M I n I e :

Zapraszamy w terminie: 17 marca 2012 o godz. 17.00

Jeden egzemplarz BIK-u uprawnia do zakupu maksymalnie

4 biletów w promocyjnej cenie.

1, 2, 3 marca 2012, godz. 19.00 czas trwania: 190 minut z przerwą, premiera 22 kwietnia 2011

MICKIeWICz. dzIady. PerFOrManCereżyseria, scenografia Paweł Wodziński, muzyka Stefan Węgłowski, kostiumy, reżyseria światła Agata Skwarczyńska, ruch sceniczny Aneta Jankowska, kierownictwo wokalne Agnieszka Sowa, video Re-migiusz Zawadzki, muzyka w wykonaniu: Adam Kośmieja (fortepian), Artur Lawrens (perkusja), Aleksander Porakh (realizacja dźwięku), Stefan Węgłowski (gitara), asystent reżysera Anna Włodarska; występują: Karolina Adamczyk, Beata Bandurska (gościnnie), Michał Czachor, Mie-czysław Franaszek, Paweł L. Gilewski, Magdalena Łaska, Mateusz Łasow-ski, Michał Jarmicki, Marian Jaskulski, Roland Nowak, Jerzy Pożarowski, Małgorzata Trofimiuk, Jakub Ulewicz, Malgorzata Witkowska, Marcin Zawodziński, Zofia Zoń (gościnnie), Piotr Żurawski

Mickiewicz. Dziady. Performance w reżyserii Pawła Wodzińskiego jest ostatnim ogniwem projektu roman-tycznego. Spektakl jest próbą „odzyskania” i racjonali-zacji narracji romantycznej, przez wiele dziesięcioleci manipulowanej i wulgaryzowanej, wykorzystywanej do dziś doraźnie przez polityków, kościół katolicki, a także przez rynek i media, środowiska tworzące na jej bazie nowe wersje starych mitologii.

1, 2 marca 2012, godz. 9.00, 12.00 Liczba osób: max. 25

W POSzUKIWanIU nOWeJ TOŻSaMOŚCIkrytyczny warsztat romantycznyScenariusz i reżyseria Justyna Sobczyk, prowadzenie Dorota Ogrodz-ka

Warsztat został zaplanowany jako sesja warsztatowa rozgrywająca się w scenografii spektaklu. Działanie ma stanowić okazję do twórczego eksperymentowania w kontekście spektaklu Mickiewicz. Dziady. Performan-ce w reżyserii Pawła Wodzińskiego. Uczestnicy warsz-tatu z roli obserwującego widza staną się aktywnymi performerami i badaczami w przestrzeni spektaklu. Warsztat pozwoli wprowadzić widza w szeroki kontekst przedstawienia, wykraczając tym samym poza szkolny schemat interpretacyjny.

Działanie ma mieć charakter zespołowy, a głównym pojęciem wytyczającym obszar teatralnych poszuki-

wań jest pojęcie wartości kulturowego braku i oparta na nim Mickiewiczowska wizja tożsamości słowiańskiej/polskiej. Improwizując, badając obszar możliwości, spróbujemy zastanowić się nad kształtem współcze-snej wizji naszej tożsamości narodowej. Czy kultura oparta na wartościach duchowych, moralnych i resen-tymencie jest nadal naszą aktualną wersją kultury na-rodowej? Jak brzmi współczesny język tożsamościowy w porównaniu z Mickiewiczowskim językiem mesja-nizmu, opartego na kategorii cierpienia? Co stanowi dzisiaj rdzeń szkieletu tożsamościowego nas, Polaków?

6, 7, 8 marca 2012, godz. 19.00 prapremiera 29 lipca 2011 czas trwania: 120 minut

artur Pałyga SzWOLeŻerOWIereżyseria Jan Klata, scenografia, kostiumy Mirek Kaczmarek, muzy-ka Maciej Szymborski, Sławek Szudrowicz, reżyseria światła Justyna Łagowska, konsultacje choreograficzne Maćko Prusak, Aneta Jan-kowska, asystent reżysera Anna Włodarska, muzyka grana na żywo Błażej Gawliński, Sławek Szudrowicz, Maciej Szymborski, Kuba Ziołek, wy-stępują: Karolina Adamczyk, Dominika Biernat, Michał Czachor, Mirosław Guzowski, Marta Nieradkiewicz, Roland Nowak, Mateusz Łasowski, Marta Ścisłowicz, Małgorzata Witkowska, Piotr Żurawski

PRAWDZIWIE MĘSKI SPEKTAKLŻużel to męski sport.Żużel to bardzo męski sport.Nie ma drugiego tak męskiego sportu.Ale kobiety! Czym byłby bez kobiet?Żużel to polski sport.Żużel to bardzo polski sport.Nie ma drugiego tak polskiego sportu.Ale kobiety! Czym byłby bez kobiet?PRAWDZIWIE POLSKI SPEKTAKLŻużel to sport robotniczy.Ale z drugiej strony ułański.Żużel łączy w sobie obie te tradycje.Ale kobiety. Kobiety są ważne.Jeśli ktoś nie umie ustawić sobie kobiety, jak ustawi

walkę?O PRAWDZIWYCH KOBIETACH I ICH PRAWDZIWYCH

FACETACHWiadomo, sytuacje są różne. Nie wszyscy wytrzymują.Są wypadki. I są samobójstwa. Są pieniądze i są ocze-

kiwania. Bo żużel to ból i pęd. To męski, polski, ułański, robotniczy sport.

I jeśli ktoś spyta, co jest ważniejsze, zawodnik czy motor, odpowiedź brzmi: czym byłby zawodnik i motor bez kobiet?

Wszelkie podobieństwo do osób i zdarzeń jest łudzące.SZWOLEŻEROWIE NADCHODZĄ!!!

Artur Pałyga

Marzec 2012 | | 37

w y d a r z e n i a

17 marca 2012, godz. 17.00 18, 20, 21, 22, 27, 28 marca 2012, godz. 11.00

patronat Duński Instytut Kultury premiera 13 stycznia 2012 czas trwania 90 min. bez przerwy

OPOWIeŚCI zIMOWewg Hansa Christiana andersena na podstawie ba-śni: Choinka, Królowa śniegu, Śniegowy bałwan

przekład Bogusława Sochańska; scenariusz i reżyseria Iga Gańczar-czyk; scenografia, reżyseria światła, video LATALAdesign (Dagmara Latała, Jacek Paździor); muzyka Daniel Pigoński; choreografia Dominika Knapik; kostiumy Agata Skwarczyńska; występują: Magdalena Łaska, Mateusz Łasowski, Anita Sokołowska, Marta Ścisłowicz, Małgorzata Tro-fimiuk, Grzegorz Twaróg (gościnnie), Jakub Ulewicz, Marcin Zawodziński

Spektakl familijny dla dzieci i rodziców na podstawie trzech wspaniałych baśni Hansa Christiana Andersena: „Królowej śniegu”, „Śniegowego bałwana” i „Choinki”.

„Opowieści zimowe” to sceniczna baśń o poszuki-waniu siebie, o trudnej do spełnienia misji, o przemi-janiu, o podróży przez rozmaite pory roku i niezwykłe krajobrazy. Dla małych i dużych, zbuntowanych i wraż-

liwych, dla tych, którzy czekają na kolejną zimę, choć tegoroczny śnieg jeszcze nie stopniał, dla marzycieli i fantastów, którzy co jakiś czas szukają pretekstu, by wyruszyć na koniec świata, choćby tylko w wyobraźni. Dla wszystkich, którzy lubią się śmiać, słuchając smut-nych opowieści.

9 marca 2012, godz. 19.00 – premiera 10 marca, godz. 19.00; 11 marca, godz. 18.00

premiera lubelska 24 lutego 2012, premiera bydgoska 9 marca 2012, projekt realizowany w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

KOMOrnICKa. BIOGraFIa POzOrOWanareżyseria Bartek Frąckowiak; scenografia, kostiumy Anna Maria Kaczmarska; dramaturgia Weronika Szczawińska; muzyka na żywo Krzysztof Kaliski; reżyseria światła, kamera Bartosz Nalazek; softwa-re Krzysztof Trzewiczek; występuje Anita Sokołowska

produkcja HOBO Art. Foundation, Warszawa; koproducenci projektu Scena Prapremier InVitro w Lublinie, Teatr Polski Bydgoszcz; partner Cen-trum Kultury w Lublinie

Spektakl „Komornicka. Biografia pozorna” to próba podjęcia teatralnego śledztwa opartego na biografii Marii Komornickiej. Ta modernistyczna pisarka przez ponad połowę swojego życia nazywała siebie Pio-trem Włastem. Kontrowersyjna, nazywana wariatką i odmieńcem była wybitną postacią czasów, w których przyszło jej funkcjonować. Poprzez swoją metamorfozę zwracała uwagę na trudne i ważne problemy ówcze-snego świata, przewartościowania, kreację wizerunku, istotę płci. Twórcy spektaklu podejmują temat Komor-nickiej, aby raz jeszcze zbadać jej zagadkę z zupełnie innej perspektywy.

inf. Agnieszka Hanyżewska

rok Leona Wyczółkowskiego w placówkach oświatowych

15-30 marca 2012, Szkoła Podstawowa nr 46, hol parteru

„Moja inspiracja Młodą Polską i L. Wyczółkowskim”

Wystawa prac konkursowych

27 marca 2012, godz. 16.00 MDK nr 4, ul. Dworcowa 82, sala nr 5

„Portrety na wiosnę” Tematyczne spotkanie świetlicowe związane z ro-

kiem Leona Wyczółkowskiego. Zajęcia plastyczne o charakterze otwartym dla dzieci w wieku szkolnym ze środowiska lokalnego.

Konkurs historyczno-regionalny dla szkól podsta-wowych i gimnazjalnych pt. „Jak Leon Wyczółkow-ski namalowałby Bydgoszcz? Uczeń w roli przewod-nika po swoim mieście”.

Celem konkursu jest zainteresowanie uczniów zabytkami miasta, postaciami związanymi z Byd-goszczą oraz propagowanie wiedzy dotyczącej na-szej małej ojczyzny.

Nadsyłanie prac do 5 kwietnia, 18 kwietnia roz-strzygnięcie konkursu.

Organizator: Gimnazjum nr 24 w Bydgoszczy

KO N K U R S

38 | | Marzec 2012

o g ł o s z e n i e

Cztery wiodące teatry z czterech krajów Unii Eu-ropejskiej będą pracować wspólnie, wraz z czte-rema szanowanymi dramaturgami ze swoich krajów i w ten sposób rozpoczną pracę, by odpo-wiedzieć na pytanie czym jest Europa.

Powstanie sztuka stworzona przez wielu auto-rów i wiele języków, które będą eksplorować, wy-mieniać się i stawiać wyzwania rozwojowi kultu-ralnemu oraz tradycjom piśmienniczym każdego kraju, równocześnie z prowadzonym projektem społecznym, który połączy wszystkich – tych młodszych i tych starszych, aby zaangażowali się w kreatywną podróż i debatę. Teatr nie tylko wy-jedzie ze spektaklem do każdego z krajów, ale na-wiązany zostanie kontakt pomiędzy społeczno-ściami i krajami, które dotąd w kontakcie nie były.

PAR TNER Z Y:The Birmingham repertory Theatre z Wielkiej Brytanii, zagreb youth theatre z Chorwacji, dresden State Theatre (Staatsschauspiel Dres-den) z Niemiec oraz Teatr Polski Bydgoszcz z Polski połączą siły po raz pierwszy, aby stworzyć unikalny program pracy.

Wszystkie te teatry są w swych krajach liderami w wystawianiu j nagradzanych sztuk na międzyna-rodową skalę; utrzymują również silny kontakt ze swoją regionalną publicznością i społecznością.

DR AMATURDZ Y:Wymienieni poniżej dramatopisarze rozwiną ideę i stworzą wielojęzykową sztukę – spektakl o Unii Europejskiej.

Steve Waters (Wielka Brytani)Tena Stivicic (Chorwacja)Lutz Hubner (Niemcy)Małgorzata Sikorska-Miszczuk (Polska)

Każdy teatr będzie pracował z grupą środowi-skową, która sam wybrał i stworzy własne utwory, które będą poprzedzały premiery. Jest to mię-dzy-kulturalna wymiana i zjednoczy ona różne pokolenia aby wymieniły się ‘wspomnieniami’

„Cztery miasta, cztery historie (44)” – projekt

Teksty proszę przesyłać na adres: [email protected]

Teatr Polski w Bydgoszczy prosi o podzielenie się swoimi fantazjami na temat POGRZEBU UNII EUROPEJSKIEJ.

Czy do niego dojdzie?

Jak mógłby wyglądać?

Czy przyjdzie na niego dużo ludzi?

W jakiej trumnie będzie chowana Unia?

Jak ubierzemy się na pogrzeb Unii?

Czy chcielibyście wygłosić jakieś prze-mówienie na pogrzebie?

Jakie i jako kto? napiszcie przemówie-nie.

Fantazje będą wykorzystane w przygotowywa-nym projekcie przez Teatr „4 miasta 4 historie”.

z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości tak, aby stworzyć nową wizję. Grupa starszych mieszkań-ców z Bydgoszczy, międzypokoleniowa grupa z Drezna, grupa młodych ludzi z Zagrzebia i grupa muzułmańskich kobiet w każdym wieku z Birming-ham nawiążą współpracę aby powstał scenariusz, monologi, wiersze, piosenki, taniec i ruch.

Jest to dwuletni projekt, którego pierwszym etapem są spotkania z emerytami (2012 rok to Europejski Rok Aktywności Osób Starszych i So-lidarności Międzypokoleniowej – stąd m.in. taki wybór Pawła Łysaka), którzy przez kilkanaście ty-godni będą spotykali się w Teatrze Polskim i od-powiadali na pytania związane z Europą, multi-kulturowością, stereotypami itp.

Premiera spektaklu odbędzie się w Dreźnie wiosną 2013 roku. W Bydgoszczy będzie można ją zobaczyć na przyszłorocznym Festiwalu Pra-premier Bydgoszcz 2013. Wystąpi ósemka akto-rów, po dwóch z każdego teatru.

Marzec 2012 | | 39

w y d a r z e n i a akademia Muzyczna

WIeLKIe CyKLe – KLaSyCy WIedeŃSCy wtorek, 6.03.2012, godz. 19.00, Sala Koncer-

towa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3Beata Biernikiewicz, skrzypceMariusz Klimsiak, fortepian

CXLVI POraneK MUzyCzny dla dzieci z rodzicami

niedziela, 11.03.2012, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

Powitalny koncert

CCXXXV BydGOSKI WTOreK MUzyCzny wtorek, 13.03.2012, godz. 19.00, Sala Koncer-

towa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

Chóry i zespoły wokalne AM w Bydgoszczy

CXXI KOnCerT PaŁaCOWy niedziela, 18.03.2012, godz. 17.00, Pałac w Lu-

bostroniuŁukasz Michalski, puzonMaria Kukier-Turkiewicz, fortepian

KOnCerT dyPLOManTÓW niedziela, 25.03.2012, godz. 18.00, Sala Koncer-

towa Filharmonii Pomorskiej, ul. A. Szwalbego 6Monika Mazur, altówkaOrkiestra Symfoniczna aM w BydgoszczyMichał Szymanowski, Łukasz Wódecki, dyrygenciW programie: Jędrzej Rochecki – Symfonia LCR; Niccolò Paganini – Sonata per la Gran Viola; Johannes Brahms – II Symfonia D-dur

C h ó r K a m e r a l ny w L u b o s t r o n i u

KOnCerT SPeCJaLny wtorek, 27.03.2012, godz. 19.00, Sala Koncer-

towa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

Pedagodzy i studenci Katedry Instrumentów Dętych i Perkusji AM w Bydgoszczy

Bilety można nabywać: • naKoncertyPałacowe–wPałacuwLubostroniu

pół godziny przed koncertem, • na PorankiMuzyczne dla dzieci –w foyer Sali

Koncertowej pół godziny przed każdą audycją, • na Koncert Dyplomantów w dn. 25.03.2012 –

w Dziale Artystycznym AM oraz w FP godzinę przed koncertem.

Na pozostałe imprezy wstęp bezpłatny.

7.03.2012, godz. 17.00dzIeŃ KOBIeT w Kole Miłośników Sztuki – muzyka: Adam Kwiatkowski

15.03.2012, godz. 17.00Kolejne z cyklicznych spotkań/prelekcji Grupy Aktyw-nego Wypoczynku pt.: „Thor Heyerdahl – urzeczywistnienie postaci India-ny Jonesa”

d.K. OrIOn BSM

Teatr – Scena Muzyczna

28.03.2012, godz. 17.00z cyklu „KLaSyKa W MInIaTUrze” – koncert na wiolonczelę i fortepian, wystąpią: Hanna Janowska i Jan Białkowski

W każdy poniedziałek i piątek o godz. 16.00 darmowe zajęcia plastyczne dla dzieci

11.03.2012, niedziela, godz. 10.00, sala kino-wo-widowiskowa MCK

I etap Castingu do musicalu „Wieczór Wampirów”

Projekt nawiązujący do „Tańca wampirów” R. Polań-skiego. Na casting należy przyjść z własnym podkła-dem muzycznym w formie mp3 na CD lub USB.

31.03.2012, sobota, godz. 12.00, sala kinowo--widowiskowa MCK

Koncert finalistów II etapu Castingu do musicalu „Wieczór Wampirów”

Podczas „Koncertu Finalistów” z udziałem publicz-ności wyłoniona zostanie ostateczna obsada musicalu. Swój głos będą mogli oddać również widzowie.

40 | | Marzec 2012

w y d a r z e n i a Galeria autorska Jan Kaja i Jacek Soliński

24.03.2012 godz. 18.00, ul. Chocimska 5Otwarcie wystawy obrazów Ireny Kużdowicz (1917-2000) pt. „Konterfekt rozmarzony”.

Irena Kużdowicz, ur. 1917 w Niżnym Udińsku na Syberii, zm. 2000 w Byd-goszczy. Studia ukończyła na Wydziale Sztuk Pięk-nych UMK w Toruniu, uzy-skując dyplom z zakresu malarstwa w pracowni Tymona Niesiołowskiego w 1950. Zajmowała się ma-larstwem i rysunkiem. Na-leżała do ZPAP. Brała udział we wszystkich wystawach okręgowych i okolicznościowych organizowanych przez ZPAP od 1951. Swoje prace eksponowała na 25 wystawach ogólnopolskich. Uczestniczyła w wysta-wach zagranicznych (NRD, Francja, ZSRR, Szwajcaria, Rumunia, Dania, Szwecja). W swoim dorobku ma 20 wy-staw indywidualnych. Prace jej znajdują się w zbiorach zagranicznych w Szwajcarii, Francji, USA i Niemczech. W 2004 roku nakładem Galerii został wydany jej album monograficzny pt. „Pora życia”.

POdĄŻaJĄC za ŚWIaTŁeM (…) Rodowód artystyczny Ireny Kużdowicz wywo-

dzący się z pracowni prof. Tymona Niesiołowskiego, wczesne fascynacje obrazami Georgesa Rouault i Amedeo Modiglianiego oraz malarstwo kapistów określiły związki i powinowactwa artystki, które z upływem czasu pozwoliły wykształcić własny spo-sób widzenia i przedstawiania świata. (…) Malarska poetyka Ireny Kużdowicz stała się roz po zna wal na dzięki stopniowo rozwijanej stylizacji natury. Do-prowadziło to do wypracowania własnego stylu. Cha rak te ry stycz ny rysunek wy smu kla ją cy proporcje nadał wyraz, w którym kierunek wertykalny nasuwa metafizyczne odniesienia. Szkicowo zarysowaną bry-ło wa tość portretowanych postaci lekko rozpraszają plamiste skupiska mgiełek bądź też ślady za ma szy-stych ruchów pędzla. (…) Wszech obec na jest w tym malarstwie aura wiosennego powiewu, delikatna jak przy roz wie wa niu dmuchawca. Czynność ta zdaje się tu określać przelotność i przemijalność. (…) In-tuicja staje się rodzajem poznania i wtajemniczenia. (…) Kobiecość znajdująca swój wyraz w delikatności i subtelności barw, tworzy świat o rzadko spotyka-nej łagodności jakby przeniesiony z sennych marzeń dorastającej dziewczyny (…). Niezależnie czy młode kobiety z płócien Kużdowiczowej pochodzą ze świa-ta wyobraźni, czy są portretami konkretnych osób, to

I r e n a Ku ż d o w i c z , C z a r n o w l o s a I I , 197 7, o l e j

I r e n a Ku ż d o w i c z , b e z t y t u ł u , 19 62 , o l e j , t e k t u r a

Marzec 2012 | | 41

w y d a r z e n i aw obu tych przypadkach stają się psychologicznymi autoportretami stanów artystki. (...)

Dominująca w obrazach dziewczęca kobiecość określa swoisty kanon piękna. Subtelność tego ma-larstwa wywołuje nastrój, w którym istnieje nie-zmiennie stała pora życia, uwolniona od procesu starzenia. (…) Rozświetlenie od wewnątrz zdaje się wskazywać na ważniejsze, głębsze przesłanie niż tyl-ko dotyczące ziemskiego kresu naszej wędrówki. (…) Nie oznacza to, że melancholia i smutek są stanami uczuć nieobecnymi w tej twórczości, ale ich natęże-nia i ukierunkowanie ma aspekt pozytywny, wtapia-jący się, współtworzący obraz ludzkiej egzystencji. (…) Sztuka Ireny Kużdowicz oczarowując kobiecą de-likatnością i jednocześnie pogłębionym świetlistym skupieniem.

Jacek Soliński

24.03.2012 godz. 18.00, ul. Chocimska 5Performatywne czytanie dwuosobowego utworu scenicznego Jarosława Jakubowskiego pt. „Magik” w wykonaniu Mieczysława Franaszeka (Magik/Tim) i alicji Mozgi (Kobieta/Lotta)

Jarosław Jakubowski ur. 6 marca 1974 r. w Byd-goszczy. Poeta, prozaik, dramatopisarz, dziennikarz. Studiował budownictwo lądowe na Politechnice Gdańskiej i politologię na Uniwersytecie Gdańskim. Autor tomów wierszy: Wada wymowy, Kamyki, Mar-ta, Wyznania ulicznego sprzedawcy owoców, Wszyscy obecni, Pseudo, Ojcostych, Flow oraz tomu prozy Slaj-dy. Jako dramaturg debiutował w 2007 roku w Labo-ratorium Dramatu czytaniem scenicznym sztuki Dom matki. W 2010 roku za sztukę Życie zdobył I nagrodę w konkursie „Komediopisanie” Teatru Powszechnego w Łodzi. Prapremiera na 22 października 2011 roku. Również w 2010 roku jego dramat Generał znalazł się w finale konkursu dramaturgicznego Teatru Polskiego w Poznaniu „Metafory rzeczywistości”. Prapremiera Generała 21 kwietnia 2011 roku w warszawskim Te-atrze IMKA Pierwszy Program Polskiego Radia wyemi-tował słuchowisko Generał. Komedia polska 11 grudnia 2011 roku.

W 2011 roku wygrał konkurs na utwór sceniczny inspirowany życiem i twórczością Czesława Miłosza. Sztuka Koncert na rożek, bęben i violę miała prapre-mierę 30 czerwca 2011 roku w Białostockim Ośrodku Kultury w wykonaniu Grupy Coincidentia. W konkursie Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu zdobył wyróż-nienie za sztukę Wielka podróż Malinowego Królika, a jego utwór Scheiss Polaken, czyli nareszcie możemy być źli znalazł się w półfinale Gdyńskiej Nagrody Dra-maturgicznej. Obecnie w Teatrze Polskim w Bydgosz-czy trwają próby do jego nowej sztuki pod roboczym tytułem „Pielgrzymi”. Stały współpracownik Dwumie-sięcznika Literackiego „Topos”. Członek Stowarzysze-nia Pisarzy Polskich.

http://jjakubowski.bloog.pl

M i e c z y s ł a w Fr a n a s z e k , f o t . K a j e t a n S o l i ń s k i

J a r o s ł aw J a k u b o w s k i , f o t . M a c i e j R o z w a d o w s k i

A l i c j a M o z g a , f o t . J a n K a j a

* * *Bliska jest mi wizja relacji autor-teatr jaką prezentuje

Tadeusz Różewicz. W książce „Wbrew sobie” mówi on tak: „Chcę, żeby moje sztuki były grane tak, jak je napi-sałem. Rozumiem zresztą przyczyny ingerencji reżyse-rów, którym wydaje się, że tworzą coś nowego. Ale nie mogę się z tym pogodzić. Dlatego pewnie nie jestem typowym człowiekiem teatru”. Oraz tak: „Ja starałem się ubezpieczać w ten sposób, że gdyby z jakichś tam powodów moje sztuki nie były grane, mogłyby być czytane”. I jeszcze tak: „Nie rozdzielam dramatu i poezji. Stanowią one dla mnie jedność. Oba gatunki literackie zawierają w sobie identyczną »materię poetycką«”.Przyszedłem do teatru z poezji, choć nigdy z niej nie wyszedłem. Dla mnie dramat jest odrębnym gatunkiem literackim. Nie lubię kiedy tekst traktowany jest jako zaledwie pre-tekst do właściwej wypowiedzi scenicz-nej. Ale jestem otwarty na rozmowę. Podczas rozmów z ludźmi teatru – reżyserami i aktorami – wiele się na-uczyłem. Rozmowa powinna zakładać obustronne za-ufanie. Kiedy daję reżyserowi tekst, ufam mu, że skoro sięgnął po mój tekst, to wie po co to zrobił. Chciałbym też, żeby reżyser zaufał mojemu słowu. Nie podoba mi się sytuacja dyktatu którejkolwiek ze stron, przy czym w ostatnich latach panuje dyktatura reżyserów. Tu nie może być przymusu.

Lubię w teatrze opowiadanie historii. Nie lubię kie-dy „problematyka” przysłania opowieść. Obie powinny tworzyć samonapędzający się wehikuł. Wiem, że to trudne. Ale możliwe.

Wierzę w oczyszczającą moc sztuki. Jarosław Jakubowski

42 | | Marzec 2012

w y d a r z e n i a rebel Music BdG

2.03.2012, klub Mózg, start 20, bilet 15/20

POWer OF TrInITy & SielskaStała na stacji lokomotywa i wszystko czego potrzebo-wała, żeby się z niej urwać na wolność to czterech kolesi z gitarami i perkusją! Od kiedy Jakub, Łukasz, Krzysiek i Grzesiek oddali jej swój power, mknie jak szalona, po prostych torach w kierunku chwały.

Grupa Indios Bravos powstała, początkowo jako projekt studyjny, w 1997 z inicjatywy gitarzysty Piotra Banacha, założyciela i ówczesnego leadera najpopularniejszego polskiego zespołu rockowego lat dziewięćdziesiątych – Hey. Wydana w 1999 roku płyta „Part One”, zawierająca muzykę określaną przez jej twórców jako cyber-reggae, nagrana została z udziałem wokalisty Piotra Gutkow-skiego, wspierającego w latach późniejszych czoło-wych polskich wykonawców sceny hip-hop.

Ten początkowy skład stanowi po dziś dzień trzon zespołu. Na scenie Indios Bravos, to zespół sześcio-osobowy w klasycznym rockowym składzie – wokal, dwie gitary, instrumenty klawiszowe, gitara basowa i perkusja. Ze swoją unikalną mieszanką reggae, rocka i bluesa zespół zagrał (często jako headliner) na wszyst-kich liczących się polskich festiwalach, prezentujących muzykę reggae i rock. Zespół koncertował również poza granicami Polski, w tym wielokrotnie na Wyspach Brytyjskich (Londyn, Manchester, Dublin, Edynburg, Li-merick).

Ewoluująca od samego początku powstania zespo-łu muzyka Indios Bravos to swoista mieszanka reggae, rocka i bluesa. Mocną stroną utworów są teksty, niosące pozytywne, filozoficzne przesłanie.

16.03.2012, start: 20.00, bilet: 20/25 złMILOOPa – koncert

Miloopa porusza się po obszarach szeroko pojętej muzyki elektronicznej, zachowując przy tym całkowicie żywy skład. 26 listopada 2011 ukazała się najnowsza, trzecia płyta zespołu. „Optica” to pozycja dla entuzjastów nowych brzmień, niestroniących od eksperymentów i poszukiwań. Charakterystyczne dla Miloopy autorskie połączenie elektroniki z brzmieniem żywych instru-mentów doskonale współgra z elektryzującym głosem Natalii Lubrano. Za produkcję albumu odpowiada Roli Mosimann, współtwórca sukcesów takich grup jak Faith No More, The Young Gods, Björk, Swans, oraz basista ze-społu Radek „Bond” Bednarz. „Optica” to grunt, na któ-rym Miloopa zawiązuje także nowe kolaboracje – w na-graniach uczestniczyli raperzy amerykańskiej grupy Anti Pop Consortium oraz norweski gitarzysta Eivind Aarset.

A tak serio… Zespół Power Of Trinity powstał w Łodzi i jak większość tamtejszych artystów oparł swoją twór-czość na łączeniu rzeczy na pozór bardzo od siebie od-ległych. Monce rockowe riffy połączone z dubstepem? I jeszcze elementy reggae? Tak! Chłopaki nie boją się niczego. Wszystko to połączyli i podają z dodatkiem obezwładniająco pięknych melodii. Te walory przyczy-niły się do dużej popularności ich piosenek w rozgło-śniach radiowych i natychmiast przeciągnęły to zespo-łu tłumy fanów. Zespół pojawił się na wielu festiwalach, m.in. Union of Rock Węgorzewo, Camerimage, Ostróda Reggae Festiwal, Eska Rock Tour i in.

Album „Loccomotiv” trafił do sklepów jesienią 2011 i od tamtej pory wciąż zdobywa nowych słuchaczy. Jedenaście kompozycji, które się na nim znalazły, wo-kalista Jakub określa całkiem słusznie mianem „wago-ników”. I chociaż nie ma ich „ze czterdzieści” to każdy jest osobną opowieścią, różnią się od siebie, ale razem tworzą naprawdę potężny pociąg.

3.03.2012 Klub Estrada, start 20, bilet 30/35Indios Bravos – koncert

Marzec 2012 | | 43

w y d a r z e n i aKoncepcja graficzna nowego albumu porusza za-

gadnienia zjawisk optycznych: „Tworząc muzykę inter-pretujemy rzeczywistość i kontrastujące z nią iluzje. Tak jak soczewka skupia wielobarwne światła, tak nasza muzyka skupia cienie wielu stylistyk. Zależało nam by stworzyć intrygującą i wielowymiarową przestrzeń, nieograniczoną gatunkowo, której klimat zmienia się bardzo dynamicznie”

Miloopa ma na koncie trzy albumy – „Nutrition Facts“ (2005) „Unicode” (2008) oraz „Optica” ( 2011) wszystkie wydane nakładem niezależnej wrocławskiej wytwórni Gig Ant.

Happysad 22.03.2012, Klub Estrada, ul. Dworcowa 51

(wejście od bulwaru), otwieramy godz. 18, start koncertu godz. 19, bilet 35/40 (w dniu koncer-tu) w klubie i sklep Muzyka ul. Śniadeckich 50

Zadyszka” to jubileuszowe wydawnictwo zespołu. Na dziesięciolecie swojego istnienia muzycy przygotowa-li dwie płyty (CD i DVD) niejako podsumowujące ich dorobek. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z płytą „tribute to…” gdzie inne zespoły – zaprzyjaźnio-ne z happysad – grają ich utwory w nowych, czasem mocno zaskakujących aranżacjach (od niemal poezji śpiewanej, poprzez folk i reggae, na disco i metalu kończąc). Wszystkie utwory dzięki charakterystycznym wykonawcom nabrały nowego charakteru, świeżości, a nową odsłonę swoich „Manewrów Szczęścia” zapre-zentowali również sami jubilaci.

zabili Mi Żółwia & Mordercy P 23.03 Toruń klub Od Nowa, start 20, bilet 15/20 24.03 Bydgoszcz klub Estrada, start 20, bilet 15/20

Krótka historia zespołu:Początki zespołu Zabili Mi Żółwia sięgają roku 1996,

kiedy to grupa kolegów z Mazańcowickiej podstawów-ki, niemających żadnego pojęcia o muzyce postanowiła w ramach wolnego czasu założyć zespół. Dzięki pomo-cy szkoły podstawowej, która udostępniła pomieszcze-nie grupa mogła w spokoju stawiać pierwsze muzyczne kroki. Po miesiącach prób i ćwiczeń w roku 1997 ze-spół pod tymczasową nazwą Zabili mi żółwia wyko-nał swój pierwszy koncert dla publiczności i właśnie jako rok 1997 przyjmuje się datę powstania zespołu, a „tymczasowa” nazwa zostaje na stałe. Do roku 2000 miały miejsce przegrupowania w składzie – do trzonu Dominik i Przemek, dochodzili kolejno Michał, Kuba i Wojtek – oczywiście także mieszkańcy Mazańcowic i koledzy z podstawówki. Koncerty odbywały się jedy-nie w najbliższych okolicach Bielska-Białej i były dosyć sporadyczne. W 2001 „półprofesjonalnie” nagrane zo-stało pierwsze oficjalne demo o nazwie „Akt I” – które rozpowszechnione w internecie wzbudziło zaintereso-wanie szerokiego grona słuchaczy. Na początku roku 2005 zespół po dość długich zastojach zaczął więcej koncertować, mocno zwiększając zasięg granych kon-certów. Rok 2006 przyniósł nagranie debiutanckiej pły-ty „Uczucia w promocji” we wrocławskim studiu Tower oraz udział w trasie „Punky Reggae Live”. Na wiosnę 2007 ponownie bierze udział w trasie „Punky Reggae Live”. Na początku roku został zrealizowany pierwszy teledysk zespołu do utworu Wiosna. W listopadzie 2008 ukazuje się płyta „Twarzą w twarz”. Trasa promo-cyjna albumu obejmuje 45 koncertów jesień/wiosna 2008/2009, gdzie wraz z zespołem Koniec Świata wy-stępuje w większych polskich miastach.

Obecnie zespół kończy prace nad kolejną płytą, któ-ra ukaże się na wiosnę 2012 roku.

Druga płyta zawiera tegoroczny urodzinowy koncert, który happysad zagrał 16 lipca podczas Festiwalu w Jarocinie. Gośćmi tego wydarzenia byli: Karol Strzemieczny (Paula i Karol, Stan Mi-łości i Zaufania), który wspierał zespół wokalnie i instrumentalnie, Czesław Mozil ze swoją wersją Zanim Pójdę, Grabaż (Strachy na Lachy) śpiewający „Poznań-skiego” – nowy utwór happysad oraz Gutek (Indios Bra-vos) w zamykającym koncert „My się nie chcemy bić”. Po raz pierwszy w historii zespołowi towarzyszyła roz-budowana sekcja dęta.

44 | | Marzec 2012

w y d a r z e n i a

Stowarzyszenie Artystyczne „Mózg” 3.03.2012, start: 21.30, wstęp: 10/20 zł

Mazzoll/Janicki/Janicki „MInIMaLOVer” – premiera płyty

Jest tylko jeden taki zespół i jedna taka muzyka; tylko jeden taki klarnecista i jeden taki basista. Spotkanie dwóch muzyków „Arhythmic Perfection”, zespołu któ-ry w latach 90. eksperymentował z improwizacją i był przewodnią siłą w „yassowej” rewolucji. Młody perkusi-sta, który wychował się na ich muzyce, przyłączył się do nich. Rezultatem jest wyrafinowana, dojrzała i świeża muzyka. W lutym 2011 roku zespół pracował w studio, po czym zagrał koncert. Efekty tej pracy usłyszeć moż-na na wydanej właśnie płycie „MINIMALOVER”. Po roku zespół spotyka się ponownie aby odnieść się do nagra-nego na płycie materiału.

9.03.2012, start: 22.00, wstęp: 5 złSultan Hagavik – koncertSultan Hagavik – pierwszy w Polsce, a być może i na świecie (bo o innym nie słyszeliśmy) zespół grający na magnetofonach. Powstał w lipcu 2011 r. we Wrocławiu. W październiku tego samego roku nagrał materiał na płytę „IX Symfonii”. Posługuje się nagraniami znalezio-nymi na starych kasetach i nagranymi przez siebie za pomocą dyktafonu analogowego dźwiękami. Traktuje magnetofony jako instrumenty pozwalające na stwo-rzenie z zebranych taśm nowej jakości.

10.03.2012, start: 21:30, wstęp: 10 złBajzel – koncert

BAJZEL to niespokojny, artystyczny duch, który sam komponuje, pisze teksty i nagrywa wszystkie dźwięki. Przy pomocy zapętlania sampli perkusyjnych, gitar gra-nych oraz wokali śpiewanych przez niego na żywo two-rzy muzykę do złudzenia brzmiącą jak kilkuosobowa formacja. Jego charyzmatyczne występy, przysporzyły mu sporo fanów w całej Polsce. Muzyk ma na swoim koncie trzy świetnie przyjęte płyty.

Jego ostatnie dzieło „Mała Wulgaria” [Mystic Pro-duction, 2011] jest kontrą do poprzedniego krążka

„Miłośnij” [Biodro Records, 2009]. Na „Miłośnij” znaj-dziemy dojrzałe, osobiste i przemyślane kompozycję, natomiast na nowszej niestandardowe zestawienia róż-norodnych styli oraz zadziorne teksty, będące opisem świata z zakrapianym ciętym dowcipem. Zarówno na płytach jak i na koncertach można dostrzec, że Bajzel to nic innego jak starannie zaplanowany, zwariowany i niekontrolowany chaos.

16.03.2012, start: 20.00, bilet: 20/25 złMILOOPa – koncertpatrz str. 42

17.03.2012, start: 22:00, wstęp: 15/20 plnBrOMBerG CaLLInG vol. II w/ JaCeK SIenKIeWICz (recognition)/Miko Czajkowski/Kubeq nightclub/Pufffa/Kondensator Przepływu/Mat nife/.wjuKażdy pamięta grudniową edycję. Nie ma osoby, któ-rej tam nie było. Bromberg Calling powraca w jeszcze lepszym wydaniu. Główną gwiazdą wieczoru będzie Jacek Sienkiewicz z wytwórni Recognition. Ojciec polskiej sceny techno. Genialny producent i dj. Czło-wiek legenda. Wokół tej postaci na dwóch scenach (tym razem nie palarnia, a backstage stanie się drugą sceną) klubu MÓZG prezentować się będą najróżniejsi przedstawiciele bydgoskiej sceny, których lokalnym gościom również nie trzeba przedstawiać. Cały klub zostanie rozświetlony dzięki wyjątkowym przestrzen-ny wizualizacjom przyjezdnego VJ .wju. Bydgoszcz Wzywa!

23.03.2012, start: 21:30, wstęp: 5 złJazzpospolita – koncertJAZZPOSPOLITA to oryginalne połączenie jazzowej tradycji i post-rockowej nowoczesności. Znakomity warsztat, melodyczna wyobraźnia, świetna znajomość współczesnego muzycznego języka sprawiają, że kwar-tet można uznać za jeden z najciekawszych zespołów rodzimej sceny alternatywnej.

Grupa zadebiutowała w 2010 r. gorąco przyjętym albumem „Almost Splendid”, prezentując eklektycz-ny styl i muzykę wymykającą się gatunkowym kla-syfikacjom. Swoją pozycję zespół potwierdził inten-sywnie koncertując w kraju i za granicą. Zespół został również zauważony jako grający na żywo do starych filmów, a swoim debiutem w tej roli wygrał plebiscyt organizowany przez Iluzjon Filmoteki Narodowej w ramach VIII Świętego Kina Niemego, prezentując skomponowaną specjalnie muzykę do filmu „Senti-mental Bloke”.

Jazzpospolita pracuje obecnie nad drugim albumem studyjnym, który ukaże się na początku 2012 roku.

Marzec 2012 | | 45

w y d a r z e n i a 24.03.2012, start: 22:00, wstęp: 15 zł

dose/Screwball/ranyJulian/BexxTegoroczna zima, mimo iż z początku niepozorna, osta-tecznie wszystkim dała się we znaki. Macie już dosyć przeszywającego mrozu, dziur w drogach, nie możecie doczekać się topienia Marzanny?

Mamy lepszy pomysł – pożegnajmy zimę z naprawdę mocnym, basowym przytupem. 24 marca (sobota) na scenie klubu Mózg wystąpi DOSE, pochodzący z Nowej Zelandii (aktualnie mieszkający w Londynie), producent muzyczny działający od ponad dziesięciu lat na scenie drum&bass. Patronem akademickim wydarzenia jest WYŻSZA SZKOŁA GOSPODARKI w Bydgoszczy.

support:ranyJulian // digital nature, dance or die // Poznań

30.03.2012, start: 21:00, wstęp: 30/40 złFISz + TWOrzyWO SzTUCzne

31.03.2012, start: 18:00, wstęp: wolny18 rocznica działalności MÓzGuDokładnie 18 lat temu, 31 marca 1994 roku otwarte zo-stały podwoje klubu „Mózg”, zwanego wtedy Fabryką Rzeźb Gadających ze Sobą. Z tej okazji proponuję spo-tkanie ludzi, którzy przyczynili się do tworzenia i istnie-na „Mózgu” przez tyle lat. Nie mamy konkretnego planu na ten wieczór, zgodnie z naczelną ideą eksperymentu i improwizacji, wieczór ułoży się sam. Chciałbym bardzo aby wszyscy którzy pojawią się tego wieczora w „Mó-zgu” nie czuli się jak goście, bo to nasze wspólne święto.

Zapraszamy zatem i bierzcie ze sobą TYLKO właści-wych gości.

Qba i Sławek

WBreW GraWITaCJIWraz z z dystrybutorem Against Gavity, klub

MÓZG oraz Kino MOMENT zapraszają na cykl fil-mów z festiwalu PLANETE DOC REVIEW pod tytu-łem WBREW GRAWITACJI. W ramach tego miesięcz-nego programu wchodzą 4 niesamowite tytuły.

5-18 marcaSzczęście ty moje/Inferno. nieskończone piekło

19 marca – 5 kwietniaGunnar szuka boga/Passione

FILMY:„Szczęście ty moje”

Prowincjonalna Rosja, zwykły letni dzień. Kie-rowca ciężarówki – Georgij, ładuje towar i wy-rusza w drogę. Spotkana prostytutka radzi mu objechać korek mniej uczęszczaną drogą, ale ten wybór staje się początkiem drogi do piekła… „Szczęście ty moje” to oparty na prawdziwych hi-storiach realistyczny portret współczesnej Rosji, pokazany z perspektywy zwykłych ludzi.

„Inferno. nieskończone piekło”Serge Bromberg w 2005 roku znajduje w archi-

wach 185 pudełek z taśmami zawierającymi niedo-kończone dzieło Henri-Georgesa Clouzota. „Piekło” miało stać się nową definicją kina, jednak reżyser po wielu dniach wykańczających prób zostaje od-sunięty od filmu. Na planie dostaje zawału.

„Gunnar szuka Boga”Gunnar to przykładny ojciec średniozamożnej

skandynawskiej rodziny. Na pierwszy rzut oka ma wszystko, czego zazwyczaj potrzeba do szczęścia. I choć wydaje się, że Gunnar nie ma powodów do zmartwień, to jednak daleko mu do pełni samo-zadowolenia. W tym wygodnym i poukładanym świecie za pieniądze można kupić wszystko, ale wszechobecny brak duchowości na dłuższą metę staje się nie do zniesienia.

„Passione”„Neapol to miasto namalowane za pomocą

dźwięków. A muzyka stanowi jeden z najważniej-szych jego elementów” – mówi John Turturro, znany amerykański aktor i reżyser z włoskim rodo-wodem, jeden z ulubionych aktorów braci Coen. Odgrywa on w filmie rolę narratora, próbującego przedstawić widzom muzyczną duszę ukochanego miasta. Neapol to miasto z kontrastów, które przez kolejne stulecia przeżyło najazdy Arabów, Norma-nów i… amerykańskich turystów. Z każdej z tych kultur przyswoiło jakiś element i właśnie na tym podłożu wyrosła jedyna w swoim rodzaju muzycz-na tradycja. inf. Arkadiusz Hapka

Kino MOMenT (Klub Mózg)

46 | | Marzec 2012

w y d a r z e n i a Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki

15 marca 2012, godz. 13.00, Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej WOKiS, Stary Rynek 18. Wystawa czynna do 7 kwietnia.

Wystawa prac uczestników WTz przy WOKiS w Bydgoszczy.

Będzie to przegląd twórczości osób niepełnospraw-nych z pracowni plastycznej i ceramicznej. Na podsta-wie wybranych prac będzie można zobaczyć bogatą wyobraźnię oraz przepiękny świat widziany ich oczami. Początek uroczystości o godzinie 13.00.

inf. Ewa Cholewińska

15 marca 2012, godz. 17.00, sala WOKiS, pl. Kościeleckich 6

Spotkanie autorskie z Mirosławem WoźniakiemNa spotkanie w ramach Klubu Poetycko-Wydawnicze-go „Arkona” zapraszają WOKiS oraz Robotnicze Stowa-rzyszenie Twórców Kultury w Bydgoszczy.Mirosław Woźniak, ur. w 1964 roku w Inowrocławiu. Do 2008 mieszkał w Rożniatach koło Kruszwicy, obecnie w Solcu Kujawskim. Pracuje w PKP PLK SA w Bydgoszczy jako dyżurny ruchu. Debiutował w almanachu poetyc-kim „Strofy do Popiela II” 1995. Ponadto jego wiersze ukazały się w kilkunastu almanachach m.in.: „Hortulus” 1998, „Strofy dla Kujawskiej Ziemi II” 1999, „Dojrzewanie w miłości” 2000, „Z poezją w XXI wiek” 2002, „Kujawskie czakramy” 2007, „Echa z wody” 2008, „Ślady dotyku” 2009, „Z ziemi przychylnej” 2010, „Tu zakwitają wiersze” 2011. Wier-sze były publikowane w Ga-zecie Pomorskiej i Własnym Głosem. W przygotowaniu de-biutancki tomik poetycki.

Krystyna Wulert

16 marca 2012, godz. 10.00, Aula Akademii Muzycznej, ul. Słowackiego 7

Konferencja „Menedżer Kultury 21”, spotkanie II

Tematem spotkania będą zmiany w ustawie o organizowa-niu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Wykładowca: Jan Branicki – radca prawny, MKiDN.

Celem szkolenia będzie prze-kazanie słuchaczom wiedzy o rozwiązaniach przyjętych w znowelizowanej ustawie, uzasadnieniu ich wprowadzenia, problemach związa-nych z wejściem w życie, pierwszych interpretacjach, w tym szczególnie związanych z systemem zatrudnia-nia i wynagradzania dyrektora i pracowników instytu-cji kultury.

Szkolenie jest adresowane do dyrektorów, księgo-wych, kadrowców i innych pracowników bibliotek, muzeów, domów lub ośrodków kultury, galerii, teatru, filharmonii.

Drugi z wykładów marcowej konferencji „Menedżer kultury 21.” będzie obejmował zagadnienia z zakresu protokołu dyplomatycznego i etykiety.

Kontakt i zgłoszenia: koordynator projektu Jacek Herzberg, tel. 52 585 15 05, [email protected]

XI Kujawsko-Pomorski Młodzieżowy Przegląd Piosenki – eliminacje powiatowe w marcuPrzegląd przeznaczony jest dla młodzieży powyżej 16 roku życia i przebiega w dwóch etapach: eliminacje powiatowe oraz finał z udziałem laureatów, który odbę-dzie się w Chełmży w dniach 30.06 – 1.07.2012.

Do udziału zaprasza Pracownia Muzyki i Piosenki WOKiS w Bydgoszczy przy współpracy Chełmżyńskie-go Ośrodka Kultury. Poniżej harmonogram przeglądów powiatowych na marzec (karta zgłoszenia i regulamin

Te r e s a K a r p u k , C z a p l e Te r e s a K a r p u k , P aw i e To m a s z K a c z m a r e k , Ko ś c i ó ł

Marzec 2012 | | 47

w y d a r z e n i ado pobrania w zakładce Pracowni Muzyki i Piosenki na www.wokis.bydgoszcz.com). Wypełnioną kartę należy dostarczyć do biura do dnia 28 maja br. Przypomina-my, że zgodnie z regulaminem w koncercie finałowym wystąpią jedynie laureaci eliminacji powiatowych wy-konując jedną piosenkę z akompaniamentem zespołu festiwalowego „Smooth Quartet” pod kierunkiem Eu-geniusza Posadzego.

Wszystkim laureatom pragniemy ufundować pro-fesjonalne sesje nagraniowe oraz otoczyć ich opieką artystyczną poprzez udział w szkoleniach, warsztatach muzycznych i stałych zajęciach edukacyjnych w ramach Regionalnej Akademii Piosenki.

Biuro Organizacyjne Przeglądu: Roman Fieberg, Pra-cownia Muzyki i Piosenki WOKiS, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel.: 52 585 15 01 (do 03), Fax: 52 585 15 06, e-mail: [email protected]

inf. Roman Fieberg

XVIII Wojewódzki Festiwal Piosenki „aWanS ’12” – eliminacje rejonowe w marcu

Celem festiwalu jest wyłonienie najbardziej utalen-towanych młodych piosenkarzy i stworzenie im wa-runków do doskonalenia umiejętności artystycznych w Regionalnej Akademii Piosenki WOKiS.

Do udziału zaprasza Pracownia Muzyki i Piosen-ki WOKiS w Bydgoszczy oraz Żniński Dom Kultury w Żninie. Zgodnie z regulaminem, festiwal przebie-ga w dwóch etapach i dlatego gorąco zachęcamy do współpracy i uczestnictwa młodych piosenkarzy w eli-minacjach rejonowych, wg załączonego harmono-gramu. Proponujemy pomoc w postaci prowadzenia warsztatów wokalnych i udziału instruktorów w pra-cach jury. Przypominamy, że w koncercie finałowym festiwalu będą uczestniczyć jedynie laureaci elimina-cji powiatowych (po trzech wykonawców z każdego rejonu).

Finał Festiwalu odbędzie się w Żnińskim Domu Kultu-ry w Żninie dnia 21 kwietnia 2012 r. o godz. 13.00. Karty zgłoszenia laureatów eliminacji powiatowych należy przesłać do biura organizacyjnego do dnia 16 kwietnia br.: Roman Fieberg, Pracownia Muzyki i Piosenki WO-KiS, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel.: 52 585 15 01 (do 03), fax 52 585 15 06, e-mail: [email protected]

Roman Fieberg

2-ga połowa marcaSpotkanie promujące tegoroczne „Materiały do dziejów kultury i sztuki Bydgoszczy i regionu”W kolejnym, 16. już zeszycie znajdą Państwo artykuły o różnorodnej tematyce. Spotkanie odbędzie się w dru-giej połowie lutego, szczegóły już wkrótce w zakładce Pracowni Zabytków na www.woks.bydgoszcz.com.

Najstarsze, średniowieczne i wczesnonowożytne dzieje oraz zabytki omawiają: Anna i Wojciech Siwiakowie (prezen-tują nowe znaleziska w strefie dawnego grodu i zamku w Bydgoszczy), Agata Chromiń-ska (przybliża XVI-wieczną płaskorzeźbę Ukrzyżowania z bydgoskiego kościoła Klary-sek), tudzież Lech Łbik, który niczym konik szachowy „ska-cze” po wielu sanktuariach pątniczych historycznych Prus Krzyżackich i Królewskich, wydobywając przy tej okazji z mroku niepamięci lokalne sanktuarium maryj-ne w Starogrodzie koło Chełmna. Zajrzyjcie Państwo do artykułów Antoniego Romualda Chodyńskiego (pisze o rezydencji szlacheckiej w Jabłonowie Pomor-skim), Eweliny Wojdak (analizuje idee protestanckiej architektury i szuka ich odniesień w ewangelickich świątyniach bydgoskich), Leszka Skazy (omawia pałac w krajeńskim Komierowie) czy Ingi Trochimowicz (po-dejmuje zapoznane zagadnienie metaloplastycznych bram i ogrodzeń). Kto czekał na drugą część opowieści Barbary Chojnackiej o bydgoskim plastyku Stefanie Kiersnowskim (pierwsza w zeszycie 15.), teraz będzie mógł zaspokoić rozbudzoną ciekawość. W ekscytujący świat międzywojennych złodziei bydgoskich przenosi nas Aleksandra Jankowska, a gorzko-krytyczne, pod-szyte wszak marzeniami refleksje na temat kondycji zabytkowej architektury bydgoskiej snuje Ewa Ra-czyńska-Mąkowska.

Daria Bręczewska-Kulesza

Kursy Ceramiki artystycznej I i II stopniaKursy przeznaczone są dla instruktorów domów kul-

tury, nauczycieli, terapeutów warsztatów terapii zaję-ciowej, opiekunów i wychowawców w Domach Opieki Społecznej.

W programie m.in.: nauka przygotowania masy pla-stycznej, projektowanie i modelowanie form prostych, jednoelementowych, ręczne lepienie misek, wazonów, kubków, kafli, obrazów ceramicznych (kurs I stopnia), oraz nauka formowania kompozycji wieloelemento-wych, zdobienia ceramiki artystycznej m.in.: farbami podszkliwnymi, naszkliwnymi, angobami, stosowania inkrustacji, reliefu wklęsłego i wypukłego, a także me-tody szkliwienia ceramiki szkliwami transparentnymi i kaflarskimi (kurs II stopnia). Powstałe prace pozostają własnością autora.

Zapewniamy wszystkie niezbędne materiały i na-rzędzia, zajęcia prowadzi artysta plastyk Adriana Witucka. Prosimy o wcześniejsze zgłoszenia telefo-niczne. Kierownik Pracowni Ceramiki WOKiS Adriana Witucka, tel. 52 3701225 (po godz. 15.00) lub kom.: 601 166 145.

Adriana Witucka

48 | | Marzec 2012

w y d a r z e n i a

Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego

3 marca 2012 r., godz. 12.00 Zespół Spichrzy, ul. Grodzka 7-11

Otwarcie wystawy pokonkursowej V edycji ogólnopol-skiego konkursu fotograficznego„Śladami Leona Wyczółkowskiego – kwiaty i motywy kwiatowe.”Prezentowana wystawa związana jest z corocznym konkursem organizowanym od pięciu lat w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgosz-czy, dotyczącym jego patrona. (…)

Tematem tegorocznego konkursu są kwiaty oraz motywy kwiatowe. Leon Wyczółkowski kochał kwiaty, otaczał się nimi i często je malował. Zajmując ważne miejsce w jego spuściźnie artystycznej przyniosły mu one popularność i uznanie. Malował kwiaty, ukwiecone drzewa i krzewy ozdobne. Wśród jego ulubionych kwia-tów znalazły się: kaczeńce, róże, piwonie, chryzantemy storczyki, polne dziewanny i wiele innych. Portretował je we wszystkich technikach: w oleju, pasteli, akwareli, gwaszu, temperze i technikach graficznych. (…) Stoso-wał śmiałe zestawienia kolorystyczne, czasem kontra-stowe, akcentował światło wydobywając i podkreślając w ten sposób formę i walor plastyczny. Potrafił w mi-strzowski sposób oddać lekkość, a jednocześnie obję-tość, dekoracyjność i piękno kwiatów. (…)

W V edycji konkursu wzięło udział 199 uczestników. Na konkurs napłynęły 633 prace. W kategorii wiekowej poniżej 16 lat zgłosiło się 59 osób, zaś w kategorii wie-kowej powyżej 16 lat wzięło udział 140 osób.

Ewa Sekuła-Tauer

Wystawy czasowe:

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a„100 lat związku Polskich artystów Plastyków. za-częło się w Krakowie w roku 1911. Historia zPaP (1911-1939) w oparciu o kolekcję sztuki Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Byd-goszczy”. Wystawa czynna do 9 kwietnia 2012 r.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4„Walery C. amrogowicz (1863-1931) kolekcjoner. numizmatyka – malarstwo – grafika”Wystawa czynna do 9 kwietnia 2012 r.

Zespół Spichrzy, ul. Grodzka 7-11. „Ineffabilis”. Ekspozycja czynna do 25 marca 2012 r.

Wystawy stałe:

Zespół Spichrzy, ul. Grodzka 7-11.„Od Starego rynku do placu Wolności. Spacer ulica-mi międzywojennej Bydgoszczy”

ul. Dąbrowa„eXPLOSeUM – centrum techniki wojennej daG Fa-brik Bromberg”

Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2„W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośre-dniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic”

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4„Mennica bydgoska”

Leon Wyczółkowski, ul. Mennica 7„Leon Wyczółkowski (1852-1936), malarstwo, rysu-nek, grafika”.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8a„Galeria Sztuki nowoczesnej”.

Zespół Spichrzy, ul. Grodzka 7-11.„Bydgoszcz – okruchy miasta”

Inf. Mateusz Soliński

R a j m u n d M a r c z u k , B r a t k i n a o b r u s i e , I n a g r o d a w k a t . w i e k o -w e j p o w y ż e j 16 l a t , f o t . Wo j c i e c h Wo ź n i a k

R a j m u n d M a r c z u k , Z a w s t y d z o n y k w i a t , I n a g r o d a w k a t . w i e -k o w e j p o w y ż e j 16 l a t , f o t . Wo j c i e c h Wo ź n i a k

Marzec 2012 | | 49

w y d a r z e n i a Młodzieżowy dom Kultury nr 5

13-15.03.2012, Rezerwacja tel. 604 148 144Projekt edukacyjny – Muzyczna scena: „na dobranoc dobry wieczór” spotkanie z muzyką z filmów i bajek– koncerty dla szkół

24.03.2012 sobota, godz. 16.00 Fordońska Piwnica ARTMUZA 5

„Krakowskie klimaty” – koncertNajwiększe przeboje artystów wywodzących się z Kra-kowa w wykonaniu uczestników zajęć sekcji wokalnych i instrumentalnych MDK 5.

IX Ogólnopolskie Spotkania z Muzyką Filmową i Musicalową SzLaGIerFestiwal ma charakter cykliczny, organizowany jest już po raz dziewiąty. Uczestnicy konkursu prezentują w swoim obowiązkowym repertuarze utwór pochodzą-cy z filmu, musicalu lub bajki.

Celem imprezy są konfrontacje młodych, utalen-towanych wokalistów z całej Polski oraz wymiana do-świadczeń artystycznych. Zakwalifikowani do konkursu uczestnicy wezmą udział w warsztatach prowadzonych przez Gwiazdę Festiwalu oraz przesłuchaniach konkur-sowych. Imprezę zakończy koncert laureatów z udzia-łem zaproszonego Gościa. W roku ubiegłym był nim Artur Barciś.

Ogólnopolskie Spotkania z Muzyką Filmową i Musi-calową Szlagier odbędą się 31 marca br. Więcej informa-cji na stronie www.mdk5.bydgoszcz.pl

W roku Leona Wyczółkowskiego zapraszamy do udzia-łu w nowym projekcie pn.:I Międzyszkolny Przegląd Sztuk Plastycznych dzieci i Młodzieży pt. „Motyw drzewa – czar krajobrazu”Przegląd ma charakter konkursowy i skierowany jest do wszystkich placówek oświatowych z dzielnicy Fordon, a efektem zaplanowanej współpracy będzie wystawa plastyczna oraz przyznanie trzech nagród indywidual-nych i tytułu „złotej sztalugi” dla najlepszej placówki lub pracowni plastycznej.

„Motyw drzewa” niech będzie inspiracją w two-rzeniu kreską, barwą i światłem nowych konwencji plastycznych w wybranej grupie wiekowej. Czy będą to impresje związane z wybraną porą roku, czy formy kwitnących sadów, oszronionych gałęzi, drzew fanta-stycznych, ekologicznych oddających aurę naszych czasów – decyzja należy do uczestników. Ważny jest fakt, że inspiracją do twórczego działania są dzieła Le-ona Wyczółkowskiego i jego niezwykła umiejętność ukazywania piękna polskiej przyrody. Termin nadsyła-nia prac upływa 7 maja 2012 r. Regulamin dostępny na stronie MDK 5.

inf. Hanna Grześkowiak

estrada stagebar Bydgoszcz 2.03.2012, start: 21.00, wstęp: 10 pln / po 23.00 – 15 pln

WIOSKa GaLÓW: NUFF SENSI MUSIC (Czechy / PL)plus: Freedom Sound (reggae / ragga jungle selec-tion) – PL; HALLE – Jedziem z Robota; PIKO – Klita

Jest rok 2012. Cała Bydgoszcz podbita jest przez poplecz-ników taniej rozrywki pomieszanej z amatorami tzw. sztu-ki wysokich lotów, zrozumiałej tylko dla wąskiej „elity”…

Cała? Nie! Jest taka osada, gdzie nieugięci Galowie wciąż jeszcze stawiają opór najeźdźcy. A legioniści z garnizonów stacjonujących w warownych obozach Moralist, Savoy, Kubryk i Awangarda nie mają lekkiego życia! Wioskę Galów w walce wesprze desant Słowian. Jeńców nie bierzemy!!! :)

3.03.2012, start: 20.00, bilety: 30/35 zł – dostępne w klubiekoncert: IndIOS BraVOS

założona w 1996 roku polska grupa muzyczna gra-jąca mieszankę rocka, reggae i bluesa. Założycielem i liderem zespołu jest założyciel i były członek grupy Hey gitarzysta Piotr Banach, wokalistą zaś Piotr Gut-kowski – Gutek.

9.03.2012lubiszTO! live music: Hip-Hop2: Medium / Wyga & dJ Filip / Bonson/Matek / Vixen / Leison

10.03.2012koncert: Strachy Na Lachy plus oficjalny after po 666 urodzinach Bydgoszczy

16.03.2012Tajemniczy Blondyn w Czarnym Bucie: CHMIeLIX / SCreWBaLL / PIKO

17.03.2012raPort

22.03.2012koncert: HaPPySad

23.03.2012koncert: CHaInSaW / TIBerIUS / TeSTOr

24.03.2012koncert: zaBILI MI ŻÓŁWIa

25.03.2012, start: 21.30, bilety: 25/35 zł dostępne w klubiekoncert: ŁOna / WeBBer & The Pimps

31.03.2012koncert: KaBanOS

50 | | Marzec 2012

w y d a r z e n i a Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna

Godzinami o książkach – dyskusyjne Kluby Książki w WiMBP

Szczegóły dotyczące działalności klubów publi-kowane są na stronie: dkk.wimbp.man.bydgoszcz.pl. Program DKK, realizowany przez WiMBP we współ-pracy z Instytutem Książki, obejmuje także spotkania autorskie.

12.03.2012, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa

Spotkanie autorskie z Moniką Witkowską – dziennikarką, zapaloną podróżniczką i żeglarką (po-siada stopień jachtowego sternika morskiego), mi-łośniczką gór (wejścia m.in. na Aconcaguę, Lobuche East w Himalajach, Kilimandżaro, Elbrus, Mt. Blanc, Matterhorn), narciarstwa, snowboardu, windsurfingu, nurkowania i sportów powietrznych. Odwiedziła ok. 150 krajów na różnych kontynentach. Jej ulubione to: Nowa Zelandia, Algieria, Turcja, Oman, Jemen, Argenty-na i Nepal. Najlepiej czuje się w krajach islamu – prawie wszystkie je już objeździła, w większości – samodziel-nie. Do swoich najciekawszych rejsów zalicza: pokona-nie przejścia Północno-Zachodniego na SOLANUSIE, opłynięcie Przylądka Horn i dotarcie do Polskiej Stacji Antarktycznej na jachcie STARY, półroczny rejs przez Pacyfik, Kanał Panamski i Atlantyk na żaglowcu ZAWI-SZA CZARNY, dwuosobowy rejs z lata 2011 dookoła Alaski i Czukotki na jachcie ANNA. Publikuje teksty w następujących czasopismach: „National Geographic”, „Voyage”, „Obieżyświat”, „Podróże”, „Twój Styl” oraz dziennikach: „Rzeczpospolita”, „Gazeta Wyborcza”. Jest autorką przewodników oraz następujących książek: „Kurs na Horn. Dziennik z rejsu”, „Z plecakiem przez świat”, „Kurs Arktyka. Rejs przez Przejście Północno--Zachodnie”. Wspólnie z Piotrem Krysiakiem i Maciejem Buszewiczem wydała w 2011 r. album „Dzieci Świata”. W trakcie spotkania dowiemy się, jak Czukcze bronią się przed niedźwiedziami i jak polują na morsy, czy mięso woła piżmowego jest smaczne, jak się żegluje na pod-biegunowych morzach i czy łatwo nauczyć się eskimo-skiego języka? Całość wzbogaci pokaz zdjęć. Autorka posiada swoją stronę internetową: http://www.monika-witkowska.pl/ Wstęp wolny!

23.03, godz. 18.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa

Spotkanie autorskie z arturem andrusem – dziennikarzem radiowym, poetą, autorem tekstów

piosenek, artystą kabaretowym i konferansjerem. Od 1994 r. współpracuje z radiową Trójką, przede wszyst-kim jako współredaktor i prowadzący program „Po-wtórka z rozrywki”. Często występuje w charakterze konferansjera przeglądów kabaretowych. Od 1997 r. pełni rolę gospodarza spotkań w warszawskiej „Piw-nicy pod Harendą”, a od 1999 r. wspólnie z Andrzejem Poniedzielskim prowadzi Kabaretową Scenę w Łódz-kiej Piwnicy Artystycznej „Przechowalnia”. W 2004 r. wydawnictwo „Piątek Trzynastego” opublikowało książkę-zbiór jego piosenek i wierszy pt. „Popisuchy”. Pisze teksty piosenek dla artystów kabaretowych, m.in. dla Małgorzaty Zwierzchowskiej i Olka Grotowskiego („Wiesiek idzie”, „Jarocin”, „Beczka piwa”), dla Czerwo-nego Tulipana („Żeby się sobą zauroczyć”, „Odezwa do Małgosi”), dla Grupy MoCarta („Paskudny wio…”, „Nie śmiejcie się z taty”). Od kilku lat jest stałym gościem programu publicystyczno-satyrycznego pt. „Szkło kontaktowe” (TVN24). W 2010 r. otrzymał tytuł „Mistrz Mowy Polskiej”. Podczas bydgoskiego spotkania A. An-drus będzie promował książkę „Każdy szczyt ma swój Czubaszek” (Prószyński i Ska, listopad 2011), będącą za-pisem wywiadu, jaki przeprowadził z Marią Czubaszek. Wstęp wolny!

Inf. Lucyna Partyka

zajęcia edukacyjne

1.03.2012, godz. 15.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosł ych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 59)

„Czworonożni zawodowcy” – poznajemy 10 najważ-niejszych psich specjalizacji – zajęcia edukacyjne.

6.03.2012, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 9 dla dzieci i młodzież y ul. Marii Konopnickiej 28)

„Dzień kobiet – jakie zawody wykonują kobiety” – kon-kurs literacki.

6.03.2012, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 13 dla dzieci i młodzież y ul. Po łc z yńska 3)

„Miasto nocą, czyli obrazki węglem malowane” – spo-tkanie Kółka Plastycznego Mały Artysta (warsztaty pla-styczne).

8.03.2012, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 1 dla dzieci i młodzieży ul. Powst. Wielkopolskich 26)

„W zdrowym ciele – zdrowy duch. Dbaj o swoją higienę osobistą” – zajęcia edukacyjne.

8.03.2012, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 30 dla dorosł ych i dla dzieci ul. Toruńska 185)

„Kwiatek dla Ewy” – zajęcia plastyczne z okazji Między-narodowego Dnia Kobiet.


„Z pamiętnika młodego skauta: poznajemy zasady bez-pieczeństwa na drodze” – cykliczne zajęcia edukacyjne.

Marzec 2012 | | 51

w y d a r z e n i a 9.03.2012, godz. 15.00, WiMBP

(Filia nr 25 dla dorosł ych i dla dzieci ul. B łądzimska 36)„Jak wygląda podwodny świat przedstawiony w baśni pt. „Mała Syrenka” Hansa Christiana Andersena?” – za-jęcia plastyczne.

13.03.2012, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 10 dla dzieci i młodzież y ul. Broniewskiego 1)

„Światowy Dzień Morza” – quiz z wiedzy o życiu wilka morskiego.

14.03.2012, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 17 dla dzieci i młodzież y ul. Brzęc zkowskiego 2)

„Poznajemy psią gromadkę” – zajęcia edukacyjne na podstawie fragmentów książki „Puc, Bursztyn i Goście” w 130 – tą rocznicę urodzin Jana Grabowskiego.

15.03.2012, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 12 dla dzieci i młodzież y ul. Pielęgniarska 17)

„Bajki na opak czyli wymyślamy bajki od nowa” – zaję-cia edukacyjne.

15.03.2012, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 13 dla dzieci i młodzież y ul. Po łc z yńska 3)

„Pan Słówko ma głos – wiotki mak i potężny mag, czyli poznajemy homofony” – pierwsze zajęcia z cyklu Zaba-wa ze słowem (zajęcia literackie).

15.03.2012, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 15 dla dzieci i młodzież y ul. Gawędy 1)

„Czwartki z muzyką poważną” – spotkanie edukacyjne mające na celu poznanie kompozytora Antoniego Vi-valdiego i wspólne wysłuchanie koncerty „Cztery pory roku” – część „Wiosna”.


„Niezwykli mieszkańcy podwodnego świata” – pozna-jemy najciekawsze stworzenia morskie zamieszkujące Akwarium Gdyńskie – zajęcia edukacyjne z okazji Świa-towego Dnia Morza.


„Z piaskownicy w świat na turystyczny szlak – Holandia

kraj tulipanów, wiatraków i kanałów rzecznych” – cy-kliczne zajęcia poświęcone państwom świata.


„Mój ulubiony wiersz” – konkurs recytatorski w nawią-zaniu do Światowego Dnia Poezji

22.03.2012, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 6 dla dzieci i młodzież y ul. Noakowskiego 4)

„Cała Polska czyta dzieciom” – czytanie książki pt. „Przy-szła Wiosna” Marii Misiorek oraz konkurs plastyczny.


„W kręgu polskiej poezji dziecięcej” – głośne czytanie najpiękniejszych wierszy dla dzieci polskich poetów z okazji Światowego Dnia Poezji.

23.03.2012, godz. 15.00, WiMBP (Filia nr 25 dla dorosł ych i dla dzieci ul. B łądzimska 36)

„Wiosenne kwiatki – czyli wykonywanie kwiatów przedstawionych w wierszach: „Kwiaciarka” i „Wiosen-ny czarodziej” w technice orgiami” – zajęcia literacko--plastyczne.


„Kwiaty inspiracją wielkich malarzy – Leon Wyczółkow-ski” – zajęcia plastyczne.

29.03.2012, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 12 dla dzieci i młodzież y ul. Pielęgniarska 17)

„Z wizytą na Wyspie Wielkanocnej” – zabawy i konkursy świąteczne.


„Bajkowe podróże dookoła świata: Polska” – poznajemy najpiękniejsze bajki i baśnie z różnych krajów – cyklicz-ne zajęcia literackie.


„Noc z Andersenem” – impreza dla dzieci w nawiązaniu do Międzynarodowego Dnia Książki dla Dzieci.

Klub „OdnOWa” 2.03 2012, piątek, godz. 17.00

Klub Polskiej Książki„z POezJĄ na SKrzydŁaCH PeGaza KU… OB-ŁOKOM” – happening – wybrane wiersze „Grupy et cetera”: Piotr Starańczak, Tomasz Owczarzak, Joanna Gładkowska, Marietta Gabryszewska, Dominik Kiepura, Marina Dombrowska oraz Joachim Andrzejewski uczeń V LO w Bydgoszczy. Spotkanie poetyckie poprowadzi Jolanta Kowalska.

5.03.2012, poniedziałek, godz. 12.30Gimnastyka dla pań „50+”

6.03.2012, wtorek, godz. 15.30dzień Kobiet w Klubie Seniora „Kalina”.

7.03.2012, środa, godz. 16.30„Moja złota rybka” – zabawy plastyczne dla dzieci

19.03.2012, poniedziałek, godz. 12.30Gimnastyka dla pań „50+”

21.03.2012, środa, godz. 16.30„Wielkanocne ozdoby z gipsu” – zabawy plastyczne dla dzieci

28.03.2012, środa, godz. 16.30„Kurczaki z kłębka waty” – Zabawy plastyczne dla dzieci

52 | | Marzec 2012

w y d a r z e n i a dom Kultury MOdraCzeK

5.03.2012, poniedziałek, godz. 16.00 i 17.45zajęcia plastyczne – „Trzy gąski” – wycinamy, wiąże-my, kleimy. Wykonujemy przestrzenną formę użytkową

7.03.2012, środa, godz. 15.00Spotkanie Klubu Seniora

8.03.2012, czwartek, godz. 18.00Kawiarnia Literacka, gość: Monika Szurzec z KutnaProwadzenie spotkania: Barbara Jendrzejewska

12.03.2012, poniedziałek, godz. 16.00Czytamy bajki dzieciom

12.03.2012, poniedziałek, godz. 16.00 i 17.45zajęcia plastyczne – „Wesoła kura na huśtawce” – szyjemy i kleimy różne materiały


14.03.2012, środa, godz. 16.30rytmika. „Cicho czy głośno?”

15.03.2012, czwartek, godz. 18.00Czwartkowy wieczór z muzyką kameralną – Gabriela Łaszanowska – altówka, Michał Kuzimski – fortepian

19.03.2012, poniedziałek, godz. 16.00 i 17.45zajęcia plastyczne – „Baranki z dzwoniącymi dzwo-neczkami” – odrysowujemy, wycinamy, kleimy kartony o różnej fakturze

19.03.2012, poniedziałek, godz. 18.00Warsztaty dla rodziców – „Ostrożnie dziecko” Co małe dziecko lubi, czego nie lubi a co potrzebuje


26.03.2012, poniedziałek, godz. 16.00 i 17.45zajęcia plastyczne – „Wielkanocne symbole” – ma-lujemy odlewy gipsowe

28.03.2012, środa, godz. 15.00Spotkanie Klubu SenioraS p o t k a n i e w K l u b i e S e n i o r a

2.03.2012, piątek, godz. 16.00„METODY ROZMNAŻANIA KAKTUSÓW” – spotkanie Klubu Miłośników Kaktusów

5.03.2012, poniedziałek, godz. 17.00„POŚMIEJMY SIĘ” wieczór humoru, dowcipów na każdą okazję. Prowadzenie: Teresa Wądzińska. Spotkanie z wi-zażystką z okazji Dnia Kobiet

6.03.2012, wtorek, godz. 16.00„POWIEW WIOSNY” – konkurs plastyczny dla wszystkich dzieci

12.03.2012, poniedziałek, godz. 17.00„MALOWANE KRZYŻYKIEM” – wystawa haftu Agnieszki Majewskiej

KLUB arKa BSM

Towarzystwo Polsko-Włoskie w Bydgoszczy

22.03.2012, czwartek, godz. 16.00„Wielkanoc 2012” – konkurs plastyczny dla wszystkich dzieci na kartkę świąteczną

26.03.2012, poniedziałek, godz. 17.00Koło Miłośników Szwederowa – prezentacja albumu „Piękna, stara Bydgoszcz”

26.03.2012, poniedziałek, godz. 17.00„WIOSNA WCZORAJ I DZIŚ” wspomnienia, fotografie, slajdy – spotkanie Klubu Seniora

29.03.2012, czwartek, godz. 17.00Z cyklu „ARKA POEZJI” – wieczór autorski Jolanty Ko-walskiej, prowadzenie: Stefan Pastuszewski

We wtorki i czwartki o godz. 16.00Darmowe zajęcia plastyczne dla dzieci

7.03.2012 r., godz. 18.00, Pianoladzień Kobiet po włosku „Moje włoskie impresje”

Specjalnie dla bydgoszczanek przygotowała na Dzień Kobiet piękny program o życiu i kulturze we Włoszech. W programie również poezje i wspomnie-nia o wielkich noblistach literatury polskiej Czesła-wie Miłoszu i Wisławie Szymborskiej. Donata Rac –

wystawa prac: biżuteria w srebrze. Otwarcia imprezy dokona zastępca prezydenta miasta Bydgoszczy Grażyna Ciemniak oraz Maria Gałązka vice-przewod-nicząca zarządu Kobiet Polskich w Regionie Kujaw-sko-Pomorskim. Gośćmi Imprezy będą byłe siatkarki Bydgoskiej Astorii. Zapraszamy do wspólnego świę-towania.

Marzec 2012 | | 53

w y d a r z e n i a

Młodzieżowy dom Kultury nr 1

Młodzieżowy dom Kultury nr 4

1-31 III 2012 r.ekspozycja stała reprodukcji dzieł Leona Wyczółkowskiego

6-17 III 2012 r. dzieci w sieci VIII edycja konkursu witryn inter-netowychCelem konkursu jest popularyza-cja korzystania z internetu wśród dzieci w wieku 9-15 lat przez ak-tywny udział w tworzeniu własnej witryny internetowej oraz uka-zanie możliwości techniki kom-puterowej. Konkurs odbywa się w trzech etapach: I etap to kurs przygotowawczy

prowadzony przez autorów prze-glądu;

II etap to część warsztatowa – uczestnicy będą samodzielnie tworzyć witrynę internetową w pracowni komputerowej MDK nr 1;

III etap FINAŁ – 17.03.2012 – ocena przygotowanych stron przez jury, wybranie najciekawszych prac i ich nagrodzenie.

8 III 2012 r. Konkurs plastyczny pt. „Portret drzewa” inspirowany twórczością Leona Wyczółkowskiego

16 III 2012 r. godz. 16.30 VIII Prezentacje Muzyczne – im-preza muzyczna mająca charakter konkursu dla dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych i gimnazjów. Występujący soliści prezentują się w dwóch kategoriach: śpiew i gra na keyboardzie.

15 III 2012 r. Wystawa pokonkursowa prac pla-stycznych „Portret drzewa” inspiro-wanych twórczością Leona Wyczół-kowskiego.

20-24 III 2012 W ramach tygodnia promocji zdro-wia, w tym roku pod hasłem ZDRO-WIE I HOBBY odbywać się będą różnorodne działania: dzień bez hałasu, dzień bez słodyczy, happe-ning „Witamy wiosnę na sportowo”. Również zostanie zorganizowana wystawa kolekcji hobbystycznych nauczycieli, pracowników, rodziców i uczniów MDK 1.

N a t a l i a S z c z e ś n i a k , Po s t a ć , r ysunek węglem na papier ze, 10 0×70 cm

22 III 2012 r. godz. 17.00 Otwarcie wystawy rysunku i malar-stwa stypendystek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za rok szkolny 2011/12 w ramach współ-pracy z Państwowym Zespołem Szkół Plastycznych im. Leona Wy-czółkowskiego w Bydgoszczy.

inf. Katarzyna Sawczuk, Grażyna Goralewska

2.03.2012, piątek, godz. 16.00, Sala klubowa

„W oczekiwaniu na wiosnę” – kompozycje przestrzenne, spo-

tkanie manualne dla dzieci

6.03.2012, wtorek, godz. 16.00, Sala nr 5

„Laurki z serduszkiem” – spotkanie manualne dla mło-

dych dżentelmenów.

7.03.2012, środa, godz. 16.00, Sala nr 5

„Wiosenne porządki”Kompozycje przestrzenne z su-

rowców wtórnych. Spotkanie dla dzieci i młodzieży.

9.03.2012, piątek, godz. 16.00, Sala nr 5

„Wiosenne dekoracje” ozdobne elementy o tematyce

wiosennej, spotkanie dla dzieci

12.03.2012, poniedziałek, godz. 11.30, Sala nr 5

„Moja droga – moje bezpieczeństwo”

– trzecia edycja konkursu o ruchu drogowym dla dzieci ze szkół pod-stawowych część I


„Witaj Marzanno” – wykonujemy symbol nadcho-

dzącej wiosny, spotkanie dla dzieci i młodzieży

16.03.2012, piątek, godz. 16.00, Boisko

„Wiosenne igraszki”Sprawnościowe zabawy plenero-

we b/o wieku

23.03.2012, piątek, godz. 16.00, Sala nr 5

„Wszystko gra” – konkurs młodych instrumenta-

listów


„Wiosenne portrety”– spotkanie tematyczne w ra-

mach obchodów roku Leona Wy-czółkowskiegoinf. S. Pacewicz, A. Merder, Ł. Malinowski

54 | | Marzec 2012

w y d a r z e n i a Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu

Sztuka uzdrawiająca – sztuka wspierającaPropozycje edukacyjne Wojewódzkiego Ośrodka animacji Kultury w Toruniu po raz kolejny zostały wysoko ocenione przez ekspertów Ministerstwa Kultury i dziedzictwa narodowego. dzięki dofi-nansowaniu w ramach Programów Ministra w tym zrealizowany zostanie cyklu szkoleniowy Teatr PLUS MInUS.

Przedsięwzięcie nawiązuje do wcześniejszych dzia-łań WOAK: realizowanego w roku 2010 projektu Teatr PLUS oraz w ubiegłym – Teatr PLUS 2.0. Uczestnikami szkolenia mogą być instruktorzy teatralni, pedagodzy, psycholodzy, pracownicy socjalni, terapeuci oraz stu-denci, podejmujący pracę w różnego rodzaju ośrod-kach terapeutycznych i ośrodkach kultury.

Tegoroczna edycja obejmuje dziesięć warsztatów z różnych dziedzin szeroko rozumianej arteterapii oraz animacji kultury. Zgodnie z nazwą szczególny nacisk położony będzie na działania okołoteatralne, w tym drama- i teatroterapię, ale zajęcia w ramach cyklu po-prowadzą również wybitni specjaliści w dziedzinie śpiewu, muzyki oraz interdyscyplinarnych działań arty-stycznych.

Uzupełnieniem warsztatów będą prezentacje spek-takli teatralnych, nawiązujących do tematyki zajęć. Projekt podsumuje forum dyskusyjne połączone z pre-zentacjami filmów zrealizowanych w ramach projektu, wystawa masek wykonanych przez uczestników zajęć a także performance w reżyserii Kingi Mickiewicz przy-gotowany przez osoby chore na schizofrenię pod kie-runkiem pracujących z nimi psychologów z Fundacji RC Rehabilitacji i Konsultingu.

Szkolenie realizowane będzie podczas pięciu weekendowych spotkań. Projekt rozpocznie się 14 kwietnia. Zainaugurują go warsztaty teatralne Interpretacja jest sztuką, które poprowadzi Antoni Słociński. Podczas warsztatów uczestnicy zostaną wprowadzeni w świat podstawowych metod pracy w teatrze amatorskim. Nazajutrz uczestnicy obejrzą monodram według Inki Dowlasz Elizabeth Watson. Cichociemna w wykonaniu Teresy Stępień-Nowickiej w reżyserii autorki. Tego samego dnia odbędą się warsztaty muzykoterapii Brzdęk – Dźwięk prowadzo-ne przez dr Lucynę Matuszak.

W dniach 12-13 maja odbędą się warsztaty teatralne Kana zaufana, których tematem będą metody pracy te-atralnej – terapeutycznej z osobami uzależnionymi od narkotyków i alkoholu. Zajęcia poprowadzą Bibianna Chimiak i Marta Giers aktorki Teatru Kana ze Szczecina, które odnoszą zarówno sukcesy artystyczne, jak i w ob-szarze pracy teatralno-terapeutycznej z uzależnionymi.

Warsztatom będą towarzyszyły prezentacje wideo oraz spektakl przygotowany przez pacjentów Ośrodka Terapii Odwykowej Uzależnień działającego w ramach Wojewódzkiego Ośrodka Terapii Uzależnień i Współ-uzależnienia w Toruniu.

Podczas kolejnego spotkania – 16-17 czerwca odbę-dą się dwa warsztaty. Pierwsze pod hasłem Słuchać sie-bie – wierzyć sobie. Poprowadzi je profesor Jana Pilátová z Akademii Teatralnej w Pradze, która zaprezentuje au-torską metodę pracy z aktorem – człowiekiem wyklu-czonym. Pilátová pracuje z ludźmi niepełnosprawnymi fizycznie, upośledzonymi społecznie, ludźmi po trau-matycznych przeżyciach, czy zagubionymi w nowej rzeczywistości uchodźcami. Drugie warsztaty to zaję-cia z pogranicza etnologii, etnomuzykologii i perfor-matyki: Teatr z odzysku – Teatr Złomowisko. Warsztaty poprowadzi Rafał Kołacki, archeologii i etnolog z UMK. W ramach zajęć odbędzie się spacer dźwiękowy, który będzie miał za zadanie uwrażliwić na dźwięki sonosfe-ry, świadome, głębokie nasłuchiwanie.

Pierwsze spotkanie powakacyjne zaplanowane jest na weekend 15-16 września. Odbędą się wówczas dwa warsztaty: Idź się leczyć oraz Głos w teatrze – Teatr w gło-sie. Dr Inka Dowlasz podczas zajęć realizowanych pod hasłem Idź się leczyć zapozna ze swoją autorską metodą pracy opartą na improwizacji twórczej. Dr Inka Dowlasz jest reżyserką, dramatopisarką i scenarzystką, ale także trenerką programowania neurolingwistycznego NLP. Warsztaty Głos w teatrze – Teatr w głosie poprowadzi Agnieszka Kowalska-Owczarek – wokalistka zespołu Agnellus, aktorka Teatru Officium, artysta plastyk i te-atrolog. Wskaże ona sposoby odkrywania potencjału tkwiącego w głosie każdego człowieka – również osoby niepełnosprawnej. Warsztaty będą zawierać ćwicze-nia związane ze świadomością ciała, zadania aktorskie zorientowane na przestrzeń i komunikację. Uczestnicy pod kierunkiem Agnieszki Kowalskiej-Owczarek będą również budowali etiudy głosowe.

W dniach 20-21 października odbędą się warsztaty W blasku zachodzącego słońca. Zajęcia, które popro-wadzi Alicja Usowicz, wprowadzą uczestników w świat metod aktywizujących osoby starsze, zachęcających ich do aktywnego udziału w tworzeniu kultury oraz świadomego odbioru kultury. Alicja Usowicz, kierow-nik Działu Edukacji Artystycznej WOAK jest animatorką kultury i animatorką społeczną, pedagogiem zabawy i pedagogiem kulturalno-oświatowym. Specjalizuje się w aktywizowaniu grup i osób w różnym wieku. Za-łożyła Centrum Aktywizacji Seniorów WOAK, którego jest animatorką, propaguje aktywizujące metody pracy z seniorami. Jest trenerką PSPiA Klanza. Warsztaty uzu-pełni spektakl Teatrzyku Niebylejakiego działającego w Centrum Aktywizacji Seniorów WOAK oraz dyskusja moderowana przez Agnieszkę Piasecką.

Ostatnie spotkanie szkoleniowe zaplanowane jest na 17 listopada, będą to warsztaty teatralno-plastyczne Niech żyje komedia dell’arte. Zajęcia, które będą prowa-dziły Agnieszka Piasecka i Magdalena Jasińska, zostaną poświęcone masce teatralnej i jej obecności w teatrze osób niepełnosprawnych. Warsztaty poprzedzi prezen-tacja multimedialna i wstęp teoretyczny do tradycji ma-

Marzec 2012 | | 55

w y d a r z e n i a

Wojewódzki Ośrodek animacji Kultury w Toruniuul. Szpitalna 8, 87-100 Toruń, tel./fax: 56 6522027, 56 6522028, 56 6522755, 56 6570290, 56 6570291www.woak.torun.pl; e-mail: [email protected]

ski i komedii dell’arte oraz dotychczasowej roli maski w teatrze pojętym jako narzędzie terapii. Zajęcia prak-tyczne zawierać będą przygotowanie odlewu gipsowe-go, a następnie – na jego podstawie – wykonanie maski papierowej i jej ozdobienie zgodnie z konwencją kome-dii dell’arte. Nazajutrz odbędzie się forum dyskusyjne zamykające projekt Teatr PLUS MINUS. Koordynatorką całego projektu jest Agnieszka Piasecka – instruktor te-atralny WOAK, absolwentka teatrologii na Uniwersyte-cie Łódzkim oraz Podyplomowego Studium Arteterapii.

Cała Polska śpiewa w Toruniu

W dniach 29 marca – 1 kwietnia 2012 r. po raz kolej-ny odbędą Ogólnopolskie warsztaty piosenkarskie. W tym roku pod hasłem Dwa głosy – śpiew trady-cyjny i estradowy, również dla śpiewaków ludowych i kapel. Uczestnikami warsztatów są młode wokalistki i młodzi wokaliści z całej Polski. W programie warsztatów: gim-nastyka oddechowa Strielnikowej, uruchamianie rezo-natorów, nauka starych pieśni słowiańskich w technice śpiewu białego, ćwiczenia przygotowujące do śpiewu zespołowego, elementy improwizacji muzycznej, wzor-ce oddechowe, artykulacyjne i mimiczne, zwierciadło oddechowe, artykulacyjne i mimiczne, bank pół-play-backów, ruch sceniczny, ćwiczenia i techniki poprawia-jące sprawność intonacyjną i poszerzające skalę, sztuka interpretacji tekstu śpiewanego, pojęcie naturalności, odkrywanie wzorców oddechowych, artykulacyjnych, mimicznych, gestyka, ruch sceniczny, ćwiczenia emisyj-ne, otwieranie samogłosek, umiejętność opowiadania historii za pomocą dźwięku, ćwiczenia balansu ciała w oparciu o metodę Feldenkreisa.

zajęcia prowadzą:elżbieta zapendowska – krytyk muzyczny, nauczy-

cielka śpiewu i wybitna specjalistka od emisji głosu i im-postacji.

Monika Mamińska – animatorka kultury, badaczka kultury tradycyjnej, praktyczka śpiewu tradycyjnego. Od kilku lat wspólnie z Janem Bernadem prowadzi Ze-spół Międzynarodowej Szkoły Muzyki Tradycyjnej.

artur Grudziński – pianista wirtuoz, kompozytor, aranżer, współrealizator popularnych programów tele-wizyjnych.

erwin regosz – instruktor muzyczny w Wojewódz-kim Ośrodku Animacji Kultury w Toruniu, gitarzysta, kompozytor, pedagog, nauczyciel emisji głosu, autor płyt z piosenkami dla dzieci, które uzyskały certyfikaty Ministerstwa Edukacji Narodowej jako pomoce dydak-tyczno-artystyczno-repertuarowe dla nauczycieli.

KaTar – Muzyka Mocnych BrzmieńW sobotę 31 marca w toruńskiej Od Nowie odbędzie

się finałowy koncert XXI Konfrontacji Amatorskiej Twór-czości Artystycznej Regionu KATAR ’12 – Muzyka Moc-

nych Brzmień. Lista zespołów zaproszonych do udziału w finale oraz szczegółowy plan przeglądu dostępny bę-dzie na stronie internetowej WOAK w połowie marca. Wstęp wolny!!!

Pozostałe warsztaty i szkolenia:3-4 marca 2012 r. – ABC teatru lalek – zajęcia prowadzą: Dominika Miękus i Ireneusz Maciejewski

10 marca 2012 r. – Elementarne zadania aktorskie – za-jęcia prowadzi Krystian Wieczyński.

10-11 marca – Kurs pedagogiki cyrku dziecięcego. Spotkanie II.

16-18 marca 2012 r. – Wideoklip – realizacja teledysku do nowego utworu Kobranocki – zajęcia prowadzi Yach Paszkiewicz. Koszt akredytacji 150 PLN, termin zgłoszeń: 2 marca 2012 r.

17-18 marca 2012 r. – Koniec z pisaniem do szuflady! Warsztaty kreatywnego pisania – zajęcia prowadzą: Karina Bonowicz, Magdalena Jasińska i Erwin Regosz. Koszt akredytacji 80 PLN, termin zgłoszeń: 2 marca 2012 r.

24 marca 2012 (I część) i 31 marca, podczas KATAR-u (II część) – Akademia radiowa – zajęcia prowadzą: Mariusz Składanowski, Tomasz Urbański i Dawid Bass. Koszt akredytacji 80 PLN, termin zgłoszeń: 9 marca.

14-15 kwietnia (I część) i 26-27 maja (II część) – Krótka forma filmowa – zajęcia prowadzą: Marek Kilaszewski, Wojciech Budny. Koszt akredytacji wynosi 80 PLN (za oba spotkania), termin zgłoszeń: 31 marca.

14-15 kwietnia – Kurs pedagogiki cyrku dziecięcego. Spotkanie III

21-22 kwietnia – Warsztaty teatralno-muzyczne – za-jęcia prowadzą: Antoni Słociński i Erwin Regosz.Koszt akredytacji wynosi 80 PLN, termin zgłoszeń: 6 kwietnia.

28 kwietnia – Improwizacja w teatrze – zajęcia pro-wadzi Krystian Wieczyński. Koszt akredytacji wynosi 60 PLN, termin zgłoszeń: 13 kwietnia.

28 kwietnia – Sztuka opowiadania bajek. Warszta-ty z cyklu Za-bawialnia, czyli sposoby na pogodę i niepogodę dla całej rodziny. rodzinne warsztaty artystyczne – zajęcia prowadzą Agnieszka Piasecka i Magdalena Jasińska. Koszt akredytacji 40 PLN, termin zgłoszeń: 13 kwietnia.

Więcej informacji: www.woak.torun.plInf. Kamil Hoffmann

56 | | Marzec 2012

w y d a r z e n i a

czwartek, 1 marca, godz. 19.30Kobiety z 6. piętra (Les Femmes du 6eme etage), reż. Jean-Philippe Le Guay, Francja 2010, 104 min.

Paryż, 1960 rok. Jean-Louis i Suzanne wiodą spokojne życie w eleganckiej kamienicy. Porządek ich codzienno-ści zostaje zburzony przez sześć kobiet, które przybyły z Hiszpanii w poszukiwaniu pracy. Jean-Louis jest coraz bardziej ciekaw życia, które prowadzą kobiety – tak róż-nego od jego własnego. Fascynuje go zwłaszcza jedna z kobiet: dojrzała, jednak wciąż atrakcyjna Concepción. Znakomicie opowiedziana, stylowa komedia obyczajo-wa z wyrazistymi postaciami.

czwartek, 8 marca, godz. 19.30W ciemności (In Darkness), reż. Agnieszka Holland, Niemcy/Kanada/Polska 2011, 145 min.

Rozgrywająca się w czasie drugiej wojny świato-wej historia, której bohaterem jest Leopold Socha – złodziej, który zmienia się z drobnego, dbającego o własne interesy przestępcy w odważnego boha-tera ryzykującego życie własne oraz swojej rodziny ukrywając grupę Żydów w kanałach kanalizacyjnych. Nominacja do Oscara w kategorii najlepszy film nie-anglojęzyczny.

czwartek, 15 marca, godz. 19.30dziennik zakrapiany rumem (The Rum Diary), reż. Bruce Robinson, USA 2011, 120 min.

Paul Kemp jest rozwiedzionym pisarzem, który ma problemy z alkoholem. Pracuje jako dziennikarz dla podupadającej gazety i wciąż stara się znaleźć dla sie-bie bezpieczniejszą przystań w życiu. Zadanie to spra-wia mu wiele trudności, gdyż ciągle napotyka ludzi któ-

dKF niespodzianka w Pałacu Młodzieżyzaprasza na kinowe seanse w marcu

rzy, tak jak i on, również są życiowymi rozbitkami. W roli głównej Johnny Depp.

czwartek, 22 marca, godz. 19.3080 milionów, reż. Waldemar Krzystek, Polska 2011, 105 min.

Dolny Śląsk, jesień 1981 roku. Po serii prowokacji SB, konfrontacja opozycji z komunistami wydaje się nieunik-niona. Tuż przed ogłoszeniem stanu wojennego, młodzi działacze Solidarności postanawiają zagrać va banque i organizują brawurową akcję wyprowadzenia z wrocław-skiego banku 80 milionów związkowych pieniędzy, za-nim konto zostanie zablokowane. Funkcjonariusze Służ-by Bezpieczeństwa podążają za nimi krok w krok.

czwartek, 29 marca, godz. 19.30Musimy porozmawiać o Kevinie (We Need to Talk About Kevin), reż. Lynne Ramsay, USA/Wielka Brytania 2011, 112 min.

Tytułowy Kevin to demoniczny nastolatek, który świadomie manipuluje swoim otoczeniem, nie uznaje żadnych zasad. Tilda Swinton i Ezra Miller w thrillerze obnażającym najmroczniejsze zakamarki ludzkiej du-szy, który prowokuje, pociąga i nie daje o sobie zapo-mnieć.

CENA KARNETU: 24 zł CENA POJEDYNCZEGO BILETU NORMALNEGO: 8 zł CENA KARNETU ULGOWEGO: 15 zł CENA BILETU ULGOWEGO (MŁODZIEŻ PONADGIMNAZJALNA, STUDENCI): 5 złKarnety i bilety do nabycia w portierni Pałacu Młodzieży przed seansem.Kontakt: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359.

inf. Dominika Kosińska

3.03.2012, godz. 12.00, Sala widowiskowa PMKoncert Galowy „Konkursu recytatorskiego”

6-7.03.2012, Sala widowiskowa PM„Przyroda na wagę złota” – konkurs na małą formę sceniczną.

10.03.2012, godz. 12.00, Sala widowiskowa PMOgólnopolski Konkurs Tańca – Taneczne Miraże

16.03.2012, godz. 12.00Magia teatru, czyli spotkania z teatrami szkolnymi. Tym razem przed publicznością zaprezentują się młodzi aktorzy z MDK nr 2 w Bydgoszczy. Spektakl pt. „Wodylanie” przedstawi Teatr Pacynka, a „Opowieści z Narnii” zaprezentuje Te-atr Remus.

21.03.2012, godz. 10.00audycja muzyczna pt. „Muzyka świata – inspiracje”Szeroko pojęte hasło MUZYKA ŚWIATA kryje w sobie wiele tajemnic. Spróbujemy je odkryć poznając tradycyj-

ną muzykę Indian południowoamerykańskich, Celtów, Skandynawów, Hindusów, Tybetańczyków, Hiszpanów i Portugalczyków, Aborygenów, a także mieszkańców Afryki i kontynentu azjatyckiego. Przemierzymy kulę ziemską z południa na północ i ze wschodu na zachód w poszukiwaniu muzycznych inspiracji.

Kontakt: Patrycja Cywińska-Gacka, tel. 660 448 499. (Obowiązuje wcześniejsza rezerwacja).

23-24.03.2012, godz. 9.30XXI Konfrontacje Teatralne– konkurs teatrów z Bydgoszczy i powiatu bydgoskiego.

30.03.2012, godz. 11.00Finał – dobrzy, lepsi, najlepsi

Turniej naukowy dla gimnazjalistów.

31.03.2012XII edycja „Młodzi początku wieku” – konkurs na pracę literacką w j. niemieckim

Pałac Młodzieży

Marzec 2012 | | 57

w y d a r z e n i a Miejskie Centrum Kultury

1.03.2012, czwartek, godz. 17.30, Szklarnia Teatralna MCK

Teatr przy StolikuTo forma znana w Bydgoszczy, chociażby z lat sześć-

dziesiątych, gdzie aktorzy czytali poezję, popijając kawę, przy udziale publiczności w kameralnym ento-urage. Zapraszamy do czytania osoby w różnym wieku, które poszukują innych form teatralnych, pragnących zgłębić swój warsztat, popracować nad dykcją, inter-pretacją, formą. Kontakt: [email protected]

Kolejne spotkania z cyklu Teatr przy stoliku odbędą się: 8, 15, 22 i 29 marca o godz. 17.30

1.03.2012, czwartek, godz. 18.00, Szklarnia Teatralna MCK

eksperymentalna Grupa Teatralna raBanNa grudniowym castingu wyłoniliśmy grupę zdol-

nych, pełnych pasji ludzi, którzy sprawdzili swoje siły podczas styczniowych warsztatów. Eksperyment już się rozpoczął… Zaczynamy pracę nad tekstem.

Zajęcia grupy RABAN odbędą się także: 6, 8, 13, 15, 20, 22, 27 i 29 marca o godz. 18, w Szklarni Te-atralnej MCK.

3.03.2012, sobota, godz. 14.00-16.00, PianolaSpacerownik Bydgoski

3 marca o godz. 14.00 spotykamy się w Pianoli i idziemy na spacer do redakcji Gazety Pomorskiej, która mieści się przy ulicy Zamoyskiego 2. Agata Ko-zicka, dziennikarka działu miejskiego dziennika opo-wie nam o swojej pracy. Pokaże miejsca, w których pracują dziennikarze, edytorzy, fotoedytorzy. Przy herbacie i kawie opowie o blaskach i cieniach twórczej pracy, jaką jest codzienne pisanie tekstów.

3.03.2012, sobota, godz. 16.00, Pianola„W murze są drzwi…” (Z poetyki snu – K. Hoffman)

Warsztaty poetyckie prowadzi Jolanta Baziak

4.03.2012, niedziela, godz. 9.30-12.30, PianolaWiosenny poranek rodzinny – „rodzinka po stokroć szczęśliwa”

W programie moc wiosennych atrakcji, a wśród nich: rodzinne sadzenie stokrotek, warsztat dla małego ar-tysty – łowcy motyli, wiosenne mini kino, zapomniane gry i zabawy wiosenno-podwórkowe dla dzieci i rodzi-ców. Wisienką na torcie będzie pokaz żonglerki i warsz-taty żonglowania dla najmłodszych.

5.03.2012, poniedziałek, godz. 19.00, Szklarnia Teatralna MCK

Przedpokój Teatralny: warsztaty Ewa Stołowska – aktorka teatru niebopiekło, dzien-

nikarka, autorka teledysków i reportaży, odtwórczyni

głównej roli w filmie „Podnieść się, by nie upaść” Darka Landowskiego – zaprasza studentów na próbkę warsz-tatu teatralnego poświęconego budowaniu podstawy aktorstwa – świadomości ciała. Zapisy: [email protected], liczba miejsc ograniczona. Na warsztaty należy wziąć wygodny dres i najlepiej ćwi-czyć boso.

Warsztaty „Przedpokój Teatralny” odbędą się także 12, 19 i 26 marca o godz. 19 w Szklarni Teatralnej MCK.

6.03.2012, wtorek, godz. 19.30, Szklarnia Teatralna MCK

Warsztaty Teatru ImprowizacjiTeatr improwizowany (znany także jako impro) jest

formą teatru, w którym aktorzy grają spontanicznie, bez scenariusza. Improwizacja jako technika teatralna, została zainicjowana na gruncie angielskim i amerykań-skim w latach 60-tych XX w. Opiera się na metodach stworzonych przez Violę Spolin (szkoła amerykańska)

E w a St o ł o w s k a , f o t . A n n a M a c i e j e w s k a

58 | | Marzec 2012

w y d a r z e n i ai Keith’a Johnstone’a (szkoła angielska). Buduje przed-stawienie teatralne na oczach widza, który ma wielki wpływ na to, co dzieje się na scenie. Obecnie pracujemy wytrwale nad odnalezieniem się w świecie improwiza-cji teatralnej, zacieśnieniem więzi między nami. Szuka-my też nazwy dla naszej grupy… Próbujemy, szlifujemy, wpadamy w głębokie skupienie.

Na warsztaty Teatru Improwizacji zapraszamy rów-nież: 13, 20 i 29 marca o godz. 19.30 do Szklarni Teatral-nej MCK.

7.03.2012, środa, godz. 15.00-17.00, Pianola Książka w ruch, akcja wymiany książek z wpisywaniem dedykacji

8.03.2012, czwartek, godz. 17.00-20.00, PianolaKoło Gospodyń Miejskich

Tym razem Anna Tomasik pokaże nam jak zrobić kwiaty z krepiny. Wiązanka z krokusów, papierowe róże i piwonie wykonane z krepiny mają niesamowity urok. Każda z nas wykona wiosenny bukiet i wyjdzie z warsz-tatów z ogromną satysfakcją. Podczas wrześniowego Bydgoskiego Kongresu Kultury punkt tworzenia tych kwiatków działał w parku Kazimierza Wielkiego i cieszył się olbrzymią popularnością wśród spacerowiczów. Najbliższe Koło odbędzie się w dzień kobiet, na Panie czeka więc moc atrakcji!

St r e a m o f L i g h t

9.03.2012, piątek, godz. 19.00, sala kinowo--widowiskowa MCK, bilety w cenie 5 zł

Koncert reBeL/reGGae/reGIOnwystąpią: Stream of Light, Celibath, Ruff Puff Sound-system

Połączone siły zespołów reggae z regionu eksplodu-ją na scenie MCK, spokojnie nie będzie nawet we foy-

er, gdzie grać będzie Ruff Puff Soundsystem. Muzycy z Bydgoszczy, Torunia, Grudziądza, Solca Kujawskiego dostarczą nam sporą dawkę jamajskiej energii.

9.03.2012, piątek, godz. 21.00, Pianolaan on Bast / Maciej Fortuna, muzycy zaprezentują utwory Andrzeja Przybielskiego w autorskiej aranżacji

Podczas koncertu jazz spotka się z elektroniką na wspólnej płaszczyźnie improwizacji live act. Ich pełne energii i ekspresji koncerty wprowadzają nowy sposób myślenia o muzyce granej na żywo, znosząc klasycz-ny podział na instrumenty i generujące syntetyczne dźwięki komputery. An On Bast to pierwsza dama polskiej elektroniki. Kompozytorka i performerka. Ob-serwując ją w trakcie grania, nie można oprzeć się wra-żeniu, że Anna gra – jak na „żywym” instrumencie. Jej muzyka pełna melodii, dźwięków, szelestów i różno-rodności brzmi wręcz organicznie a nie mechanicznie. Maciej Fortuna to jeden z najbardziej dynamicznych i uznanych jazzmanów młodego pokolenia w Polsce, koncertujący i współpracujący z artystami z całego świata. Maciej wciąż poszukuje nowych brzmień trąbki, wychodząc od jazzu, nie poprzestaje na formach za-stanych. Jego pierwsza płyta „In The Small Hours”, po-

Marzec 2012 | | 59

w y d a r z e n i a 11.03.2012, niedziela, godz. 7.15–18.18, PKP

Bydgoszcz GłównaKultura na świeżym

Kultura na świeżym – to nowy „pianolowy” cykl. Spotykamy się na dworcu i wyruszamy na wycieczkę. Przewodnik Przemek Suberlak przeprowadzi nas przez chaszcze i lasy, opowiadając po drodze ciekawe historie na temat lokalnych kulturotwórców.

Pierwsze spotkanie – 11 marca, godz. 7.15 PKP Bydgoszcz Główna. O godz. 7.23 mamy pociąg do Terespola Pomorskiego, w którym jesteśmy o godz. 8.00. Cena biletu: 11.20 zł. Stamtąd idziemy pieszym szlakiem im. Ks. Łęgi (ciekawy człowiek dla regionu Pomorza) wzdłuż rzeki Wdy aż do miejscowości Le-osia. Trasa przez las i małe wioseczki leśne. Dystans ok. 16 km.

Proponujemy zabrać z sobą frizbee lub inne lekkie przyrządy do zabaw na powietrzu, albowiem zrobi-my sobie przerwę na aktywny relaks. Z Leosi mamy pociąg powrotny o godz. 16.40. W Bydgoszczy je-steśmy o 18.18. Koszt tego biletu 15 zł. Dla chętnych na dłuższy dystans będzie możliwe dojście do koń-ca szlaku – do Laskowic Pomorskich. Łączny dystans wynosić będzie wtedy ok. 22 km. Z Laskowic pociągi powrotne odjeżdżają o godz. 16.19 (17 zł TLK, w Bdg o godz. 17.04) oraz o godz. 17.07 (12 zł Regio, w Bdg godz. 18.03).

12.03.2012, poniedziałek, godz. 18.00, sala kinowo-widowiskowa MCK

Pokaż się w Teatrze! Cykl zainauguruje toruńska grupa ARTHEY ze spek-

taklem „Między nami jest dobrze” w reżyserii Agaty Szymczak, scenariusz Dorota Masłowska, opiekun gru-py ARTHEY – Daniel Szczygieł. Po krótkiej przerwie na scenie zaprezentuje się Joanna Puzio (Pałac Młodzieży) w monodramie „Ale co to właściwie jest taniec?” w re-żyserii Jacka Małachowskiego.

Tworzysz spektakle, fascynuje Cię Teatr, masz mono-dram, a nie masz gdzie się pokazać? POKAŻ SIĘ W TE-

P r o f . J o a n n a P a p u z i ń s k a i J o l a n t a N i w i ń s k a ( z l e w e j ) , f o t . K r z y s z t o f St e l m a c h e r

wstała w duecie ze Stefanem Weeke, to projekt łączący w sobie styl grania instrumentalnego z elektronicznym. Druga – stricte jazzowa płyta – „Lost Keys” (nominacja do Fryderyka 2011) jest projektem improwizowanej se-sji nagraniowej, podczas której jazz stał się nie tyle ce-lem, co środkiem do uchwycenia czegoś więcej – istoty grania na żywo. Maciej eksplorując nowe ścieżki, które łączyłyby doświadczenia różnych form tworzenia i gra-nia muzyki spotkał Annę, równie otwartą i poszukującą, mającą już w swoim dorobku między innymi udane eks-perymenty z utworami klasycznymi. Efektem tej współ-pracy jest niezwykle autentyczna muzyka i muzykowa-nie – na pograniczu i pomiędzy gatunkami.

10.03.2012, sobota, godz. 10.00, MCK ul. Marcinkowskiego 12

Otwarcie półki bookcrosingowej w MCK. Biesiady Czytelnicze. Stop…! My Czytamy Książki. Spotkanie z prof. Joanną Papuzińską

W sobotę 10 marca odbędzie się kolejna odsłona Bydgoskich Biesiad Czytelniczych. Spotkanie poprowa-dzi Jolanta Niwińska inicjatorka realizowanego od 8 lat projektu Czytająca Bydgoszcz, wstęp jak zawsze wolny. Dla wielu młodych ludzi to wyjątkowa okazja spotkania i rozmowy na temat literatury z wyjątkowymi ludźmi, autorami znanych czy ulubionych lektur. Tym razem z czytelnikami spotka się prof. Joanna Papuzińska.

Joanna Papuzińska jest profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Warszawskiego, autorką licznych prac teoretycznych z zakresu czytelnictwa, bibliotekoznaw-stwa i literatury dla dzieci. Posiada w swoim dorobku wiele rozpraw i artykułów z dziedziny krytyki literackiej, czytelnictwa, bibliotekoznawstwa i literatury dziecięcej oraz słuchowisk radiowych.

G r u p a A r t h e y

60 | | Marzec 2012

w y d a r z e n i aATRZE! Zapraszamy na nowy cykl MCK. Raz w miesiącu pokazujemy dokonania artystyczne wszystkich, którzy skontaktują się z nami. Przedział wiekowy nieograni-czony!!! Przyjdź do nas i zaprezentuj swoje artystyczne dokonania!

16.03.2012, piątek, godz. 20.00, sala widowiskowo-kinowa MCK, bilety w cenie 20 zł, ulgowe 15 zł

MarIUSz LUBOMSKI – koncert zatytułowany aMBIWaLenCJa, towarzy-szy zespół w składzie: Jan Smoczyński – piano, Woj-ciech Pulcyn – kontrabas, robert Cichy – gitara.

Mariusz Lubomski – to znakomity muzyk, plastyk, zaliczany do najwybitniejszych wykonawców piosenki autorskiej. Tworzy specyficzny rodzaj piosenek o cha-rakterystycznym akustycznym brzmieniu, korzysta z rytmów bossa nowy, rytmów karaibskich i pieśni cygańskich, klasycznego bluesa z elementami funky, garażowego undergroundu i songów Weila-Brechta i Toma Waitsa.

„Krótko mówiąc – znakomity, z odpowiednimi pro-porcjami liryzmu i autoironii, manifestów własnej niezależności i przymrużeniem oka, z niekłamanymi emocjami a zarazem dystansem do siebie. Lubomski – artysta dojrzały jest w pełni przekonujący, a zarazem potrafi skupić na sobie uwagę publiczności. Potrafi tak opowiadać, w większości nieznanymi wcześniej pio-senkami, że publiczność słucha go jak w natchnieniu”. (Tomasz Janas „Gazeta Wyborcza”)

„Mariusz Lubomski to artysta zbyt ekspresyjny, aby móc go zakwalifikować do nurtu poezji śpiewanej, a zarazem mało „elektryczny” by znaleźć swoje miejsce wśród rockowych bardów. Jego twórczości nie da się zaszufladkować. Ale nie to jest przecież najważniejsze, liczy się to, że artysta robi to co lubi i co więcej, robi to dobrze. Klasę i talent Lubomskiego docenić można przede wszystkim podczas koncertów. (Adrzej Igna-towski/PROFIL )

17.03.2012, sobota, godz. 11.30, foyer MCK zatańcz ze mną mamo

Warsztaty taneczne dla Mam z dziećmi (od 4 lat) utrzymane w stylistyce flamenco-jazz. Prowadzenie Dorota Dzięcioł, zapisy pod adresem: [email protected], ilość miejsc ograniczona, prosimy o zaopatrzenie się w wygodny strój i obuwie na zmianę.

F o t . D a r i u s z G a c k o w s k i

17.03.2012, sobota, godz. 13.30, foyer MCKKomiX w Bydgoszcz City, spotkanie warsztatowe 3

17.03.2012, sobota, godz. 16.00, Pianola„W murze są drzwi…” (Z poetyki snu – K. Hoffman)– warsztaty poetyckie prowadzi Jolanta Baziak

17.03.2012, sobota, godz. 21.00, Pianola Low Lab w Pianoli – koncert zespołu Baaba

Baaba powstała w roku 2000 i po pierwszej stricte elektronicznej płycie wydanej dla wytwórni Cpt. Spar-ky, przerodziła się w regularny koncertujący zespół zbierający świetne recenzje na festiwalach i w klubach w Polsce i Europie. Wraz z wydaniem drugiej płyty „Con Gas!” powstał skład koncertowy, obecnie tworzony przez Tomasza Dudę (saksofony, flet, sampler), Barto-sza Webera (gitara, sampler), Piotra Zabrodzkiego (bas) i Macia Morettiego (perkusja). Już od pierwszej swojej edycji (2002) zespół był entuzjastycznie przyjmowany podczas koncertów w całej Polsce. W międzyczasie powstały koncertowy bootleg „Warszawa – Gdańsk”

Marzec 2012 | | 61

w y d a r z e n i a

(2003) płyta z remiksami (Remixas Congas – 2004) oraz pełnoprawna płyta Poope Musique (2006). Baaba kon-certowała w Polsce i zagranicą. W 2010 roku ukazała się ostatnia, jak do tej pory płyta zespołu pod tytułem „Disco Externo”, zbierając świetne recenzje w polskiej prasie. Na początku 2012 roku ukaże kolejna płyta Ba-aby, tym razem z gościnnym udziałem wokalistki Natalii Przybysz oraz klawesynistki Małgorzaty Sarbak. Będą to interpretacje kompozycji Krzysztofa Komedy napi-sanych do filmu Romana Polańskiego „Nieustraszeni pogromcy wampirów”. „Gdyby Jazz narodził się w XXI wieku, byłby Baabą” (Mariusz Herma, Przekrój)

18.03.2012, niedziela, godz. 11.00, sala kino-wo-widowiskowa MCK

Szekspirowski Poranek TeatralnyRodzinna wędrówka po świecie teatru. Na du-

żej scenie! Ostrzegamy! Uczestnicy, niezależnie od wieku będą brać aktywny udział w działaniach te-atralnych. Staniemy się wszyscy postaciami z teatru Shakespeare’a, bo jak on sam mówił: „Świat jest te-atrem, aktorami ludzie”…

18.03.2012, niedziela, godz. 12.30, Pianolanowa Pinakoteka, eksperymentalna

lekcja historii sztuki – wyjmujemy obraz z ram – diego Velazqueza Panny dworskie (Las Meninas)

18.03.2012, niedziela, godz. 15.30, PianolaPopołudnie z bajką

19.03.2012, poniedziałek, godz. 19.00, Pianola„zdzisław Pająk zaprasza – To już historia – Pink Floyd”

22.03.2012, czwartek, godz. 18.00, Pianola„KraJm STOry, czyli telewizyjne ukąszenie „Kobry”: powtórka sprzed lat!”, prowadzenie adam Gajewski

„KRAJm STORY, czyli telewizyjne ukąszenie „Kobry”: powtórka sprzed lat! Wskrzeszając magię wieczorów spędzanych gremialnie przed ekranem, zapraszamy na seans Teatru Sensacji „Kobra”! Jako widzowie możemy „przeżyć to jeszcze raz” - ofiary Kobry nie będą jednak mieć takiego szczęścia… Pierwsze ukąszenie: telewizyj-ny spektakl pod tytułem „Amerykańska guma do żucia „Pinky”! Kto stoi za śmiercią właściciela wytwórni lodów w nadmorskim kurorcie? W charakterze kroniki filmo-wej przed seansem: najnowsze wydanie „Archiwum „B”! Prowadzenie i tresura „Kobry”: Adam Gajewski

23.03.2012, piątek, godz. 18.00, foyer MCK „niezwykły Tajwan” – wystawa fotografii współorganizowana z Biurem Kulturalnym Tajpej

Tajwan jawi się fantastyczną wyspą, położoną na Oceanie Spokojnym, u południowo-wschodnich wy-brzeży Chin. Jednocześnie można podziwiać tam dy-namicznie rozwijający się przemysł, pradawną kulturę, jak i nieskażoną dziką przyrodę. Pod urokiem tej krainy znajdziemy się dzięki oryginalnym zbiorom fotografii prezentowanym w wyniku współpracy z warszawskim Biurem Gospodarczym i Kulturalnym Tajpej.

23.03.2012, piątek, godz. 20.00, sala kinowo--widowiskowa MCK

Bydgoska akademia Jazzuwystąpią: Big Band akademii Muzycznej, soliści: Ma-ciej Sikała – saksofon, Kamila abrahamowicz – vocal, dyrygować będzie Maciej afanasjew

Bydgoska Akademia Jazzu – to nowa koncertowa koncepcja wykorzystania ogromnego potencjału mu-zycznego naszego miasta opartego na filarach Miej-skiego Centrum Kultury i Akademii Muzycznej w Byd-goszczy. Akademia Jazzu łącząc walory estetyczne oraz edukacyjne jest swoistym otwarciem kurka możliwości i wyjścia na zewnątrz ludzi z nieodkrytym dotąd po-tencjałem. W pierwszej edycji wraz z Big Bandem Aka-demii Muzycznej w Bydgoszczy wystąpią jako soliści wykładowcy bydgoskiej akademii. Znakomity saksofo-nista Maciej Sikała i wokalistka Kamila Abrahamowicz. Nad Big Bandem będzie czuwał aranżer i dyrygent Ma-ciej Afanasjew.

Z e s p ó ł B a a b a

D i e g o Ve l a z q u e z , P a n ny d w o r s k i e ( L a s M e n i n a s) , 165 6 , 318 × 276 c m , P r a d o, M a d r y t

62 | | Marzec 2012

w y d a r z e n i a 23.03.2012, piątek, godz. 21.00, Pianola

If you Say So… Festival – Mikrokolektyw, X-naVI:et, Grobbing Thristle, T’ien Lai

24.03.2012, sobota, godz. 21.00, PianolaIf you Say So… Festival – Kristen, Jachna/Buhl, Michał Biela Solo, Helatone trio

Zamierzenie If Yo Say So… Fe-stival jest skromne. Zależy nam na stworzeniu jednej, wspólnej przestrzeni dźwiękowej zbliżają-cej muzyków i publiczność, jed-nego miejsca, w którym i artysta, i odbiorca będzie mógł poczuć się zadomowiony. Pragniemy spójnego, nierozdrobnionego

wydarzenia artystycznego, które będzie oddziaływać na odbiorcę jako całość. Chcemy prezentować muzy-kę wykraczającą poza ciasne ramy głównych nurtów i trendów oficjalnej kultury i sztuki, także tej alterna-tywnej. Improwizacja, trans, melancholia, surowość, autentyzm – to kilka drogowskazów, którymi kierowali-śmy się przy tworzeniu koncepcji tego festiwalu.

24.03.2012, sobota, godz. 9.00, sala kinowo--widowiskowa MCK

OKr eliminacje Miejskie 57. Ogólnopolskiego Konkursu recytatorskiego

Recytacja, czyli sztuka głosowej interpretacji tekstu, to znakomity trening pamięci, wyobraźni i wrażliwości, a także okazja do obcowania z pięknem języka polskie-go i literatury. Rozkwit ruchu recytatorskiego przypada na XIX wiek, kiedy nurt ten sprawdzał się jako nośnik idei patriotycznych. Dziś, dzięki takim wydarzeniom jak Ogólnopolski Konkurs Recytatorski, recytacja cieszy się ogromną popularnością przede wszystkim jako forma artystyczna. Zrodziła ona takie zjawiska jak poezja śpie-wana i teatr jednego aktora.

Organizatorem finału rejonowego OKR dla regio-nu bydgoskiego jest Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki „Stara Ochronka” w Bydgoszczy, a etapu wo-jewódzkiego – Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultu-ry w Toruniu.

27.03.2012, wtorek, godz. 19.00, foyer MCKPomiędzy intuicją a nauką – Jak zbudować oś czasu mojej rodziny – w poszukiwaniu tożsamości i korzeni

Spotkanie z historią rodziny. Jakie tajemnice o przod-kach odkrywa rekonstrukcja zdarzeń i uczestniczących w nich osób? Dokumenty, fotografie, listy. Dlaczego Krzysztof Raczyński zbudował rodzinną oś czasu? Swo-istym wehikułem czasu sterować będzie Ilona Słojew-ska, przy współpracy z red. Małgorzatą Wasacz („Gaze-ta Pomorska”).

28.03.2012, środa, godz. 18.00, foyer MCKFantastycznie… „Mitologia miejska, współczesny horror, literatura faktu. Tadeusz Oszubski – nowe rozdanie w polskiej fantastyce grozy”, prowadzi Tadeusz Krajewski

Tadeusz Oszubski ur. 1958 w Bydgoszczy, pisarz i dziennikarz. Jego debiutem książkowym był zbiór wierszy „Zostawiliśmy skrzydła w szatni”, a debiu-tem prozatorskim opowiadanie „Hobby starszego pana”, 1991. Specjalizuje się w literaturze grozy oraz publikacjach dotyczących zjawisk niewyjaśnionych. Opublikował m.in. powieść „Sfora”, nominowaną do Nagrody im. Janusza A. Zajdla oraz zbiór opowiadań „Drapieżnik”, za który otrzymał nagrodę Wydaw-nictw Bertelsmann Media – „Świat książki” i Zysk i S-ka w II Konkursie na Polską Powieść Współczesną (Warszawa 1998). Publikował opowiadania w Feniksie i Nowej Fantastyce.

29.03.2012, czwartek, godz. 17.00, PianolaKoło Gospodyń Miejskich – Świadomość ciała

Nasze ciało. Coś bliskiego, coś oczywistego. Zawsze z nami. Ten kawałek lubimy, tamten nie. Proste plecy, dobra postawa, a częściej jednak plecy zaokrąglone – w konsekwencji bolące. Jak wejść do pokoju, by zajmo-wać 0,5 m2, a jak być w nim wszędzie nie wypowiadając ani jednego słowa? Na ile sposobów można wstać, a na ile usiąść? Które z nich są komiczne, które „na parality-ka”, a które sprawiają, że wyglądamy, jakby ukryto nam skrzydła? Na spotkaniu w Pianoli poszukamy w sobie indywidualnej odpowiedzi na te pytania w drodze roz-woju świadomości ciała. Zajęcia wzbogacone zostaną o projekcję ruchomego obrazu wykorzystującego tech-nikę tańca współczesnego.

Warsztaty poprowadzi Justyna Ptaszyńska – tancer-ka tańca współczesnego i choreograf. Przedstawiciel-ka tańca współczesnego przy Obywatelskiej Radzie Kultury.

30.03.2012, piątek, godz. 19.00, Pianola FOTOGraFIa-2 wernisaż wystawy Mariusza dygaszewicza

W latach 1975-85 Mariusz Dygaszewicz był jednym z najaktywniejszych bydgoskich fotografików młodego pokolenia. Współzałożyciel i członek grupy fotograficz-nej „ZNAK”, Studenckiego Centrum Kultury Fotograficz-nej (SCKF) i Studenckiej Agencji Fotograficznej, działa-jącej przy klubie BEANUS 70.

We wrześniu 2006 r., po ponad 25 latach „nieobecno-ści” wystawą „FOTOGRAFIA” Mariusz Dygaszewicz wró-cił do bydgoskiej fotografii prezentując prace z ostat-niego ćwierćwiecza. Współpracownik „KWARTALNIKA AKADEMICKIEGO”. Na stałe współpracuje z dwumie-sięcznikiem „NASZ DOM EUROPEJSKI”. Wystawa „FO-TOGRAFIA-2” to przegląd prac z lat 2007-2011.

Marzec 2012 | | 63

w y d a r z e n i a

30.03.2012, piątek, godz. 20.00, sala widowi-skowo-kinowa MCK

„Premiery płytowe” – Akineton najnowsza płyta kolektywu dziki Jazz, w składzie Rafał Gorzycki – perkusja, Kamil Pater – gita-ra, Irek Wojtczak – tenor sax, Paweł Urowski – kontrabas.

Akineton to najnowsza płyta kolektywu Dziki Jazz Kamila Patera, Rafała Gorzyckiego, Pawła Urowskie-go i Irka Wojtczaka, artystów związanych z takimi ze-społami jak Sing Sing Penelope, Contemporary Noise Sextet, Ecstasy Project czy Freeyo. Muzycy w podob-nym składzie nagrali w 2009 roku płytę „Dziki Jazz” z udziałem Aleksandra Kamińskiego na saksofonie, która otrzymała nominację do nagrody „Fryderyki 2010” w kategorii Jazz – Fonograficzny Debiut Roku. Tym razem pozycję saksofonisty przejął Irek Wojtczak znany ze współpracy z Leszkiem Możdżerem i Tymo-nem Tymańskim. Na płycie gościnnie wystąpił trębacz Maurycy Wójciński.

Amerykański, największy na Świecie magazyn jazzowy All About Jazz, przyznał Rafałowi Gorzyc-kiemu tytuł „The Best Comming Premiere” i umieścił jego najnowszy album wśród 25 najlepszych pre-mier tego roku.

M a r i u s z D y g a s z e w i c z , f o t o g r a f i a

Uwaga! Kino OrzeŁ ponownie startuje!W nowej siedzibie Miejskiego Cen-trum Kultury przy ul. Marcinkowskie-go, w budynku dawnego kina Orzeł już od 17 marca wystartuje nowe kino studyjne ze stałym repertuarem. W programie znajdą się premiery kina artystycznego, w tym zwycięzcy najważniejszych polskich i europej-skich festiwali, unikatowe dokumenty, przeglądy tematyczne i maratony filmowe, klasyka kina w ramach cykli edukacyjnych oraz stałe prezentacje najciekawszych produkcji filmowych z regionu.

Seanse filmowe odbywać się będą codziennie o godzinie 18.00 i 20.00, z wyłączeniem wieczorów koncertowych (piątki)

17 marca o godz. 18.00, na otwarcie kina prezentacja filmów „nowej fali greckiej“: ATTENBERG oraz KIEŁ zwieńczona dyskusją pod hasłem: „Piękna katastrofa – Rozmowa o greckim kryzysie z filmami greckiej nowej fali w tle“

Od 18 marca w programie kina filmy: ATTENBERG i CODE BLUE

29 marca pokazy wyjątkowego, pełnometrażowego dokumentu THE HUMAN EXPERIENCE z udziałem twórców

Ceny biletów: 14 zł normalny; 11 zł ulgowySzczegóły programu na stronie: www.mok.bydgoszcz.plWszelkie pytania i opinie dotyczące repertuaru prosimy kierować na e-mail: [email protected]

64 | | Marzec 2012

w y d a r z e n i a

LaBOraTOrIUM ŻyWeJ KULTUry to pracownia Miejskiego Centrum Kultury, której zadaniem jest wy-pracowanie nowoczesnego modelu tej instytucji. La-boratorium pełni rolę zaplecza strategicznego MCK, odpowiedzialnego za wypełnianie jego misji jako „platformy kultury” – łącznika pomiędzy sektorem ad-ministracji a środowiskami, w oparciu o wypracowane zasady partnerstwa pomiędzy instytucjami kultury, organizacjami pozarządowymi oraz środowiskami twórczymi. Misją LABORATORIUM jest inicjowanie, wy-pracowywanie i promowanie innowacyjnych praktyk w zakresie animacji kultury i edukacji kulturalnej oraz wspieranie procesu tworzenia obywatelskiego modelu zarządzania kulturą.

LABORATORIUM działa już na arenie ogólnopolskiej promując Bydgoszcz jako aktywny ośrodek aktywno-ści obywatelskiej w kulturze. LABORATORIUM działa na rzecz utworzenia sieci ogólnopolskiej, wspierającej proces tworzenia obywatelskiego modelu zarządzania kulturą w Polsce. LABORATORIUM tworzy również plat-formę współpracy sektorów kultury z innymi sektorami życia społecznego, w tym akademickiego, administra-cji i biznesu, bazując na rekomendacjach zgłoszonych w ramach Bydgoskiego Kongresu Kultury.

LABORATORIUM prowadzi działania o charakterze animacyjnym, badawczym i edukacyjnym.InKUBaTOr nOWeJ MyŚLI :: miejsce refleksji nad kulturą – Otwarte forum dyskusyjne: prelekcje, seminaria,

spotkania z ludźmi kultury, polityki, nauki, artysta-mi, dziennikarzami, naukowcami oraz mieszkań-cami, podejmujące najbardziej aktualne tematy życia społecznego i kulturalnego.

nOWe PraKTyKI W KULTUrze :: miejsce przekłada-nia idei na praktykę – Postscriptum do Kongresu Kultury – spotkania te-

matyczne, których celem jest diagnoza kondycji środowisk lub konkretnego problemu społeczno-ści lokalnej i wypracowanie konkretnych rozwią-zań i rekomendacji.

– Pracownia nowoczesnego zarządzania kulturą – tworzenie narzędzi efektywnego zarządzania kulturą, tworzenie kryteriów oceny projektów, dia-gnoza potrzeb mieszkańców, m.in. potrzeb organi-zacji i instytucji kultury w zakresie współpracy.

KaLendarz WydarzeŃ 14 marca 2012, środa, godz. 18.00, Pianola

deBaTa JaKI OBraz BydGOSKIeJ KULTUry POKazUJĄ Ba-danIa? prezentacja całościowych wyników badań przeprowadzonych przez WSG w Bydgoszczy, doty-czących uczestnictwa w kulturze, oferty kulturalnej, wydatków na kulturę oraz wskaźników atrakcyjności miasta na tle innych miast starających się o tytuł ESK.

Badania zawierają opinie mieszkańców o kulturze w mieście, bariery uczestnictwa, wywiady z twórcami zależnymi i niezależnymi, analizy projektów rewitali-zacji realizowanych w Bydgoszczy; analizy wniosków grantowych złożonych w 2010 r. w Bydgoszczy.

Wyniki badań wzbudziły wiele emocji, włącznie z za-negowaniem ich prawdziwości. Jak bardzo rozbieżne są wyobrażenia od faktów? Czego o sobie nie wiemy?

Spotkanie poprowadzą: Karol Zamojski (Regional-ne Obserwatorium Kultury), Ewa Gruszka, dr Grzegorz Kaczmarek, prof. WSG

21 marca 2012, środa, godz. 18.00, PianolaPostscriptum do Bydgoskiego Kongresu KulturySPOTKanIe OTWarTe STOLIKa reWITaLIzaCJa z cyklu „Przestrzeń dla kultury – kultura dla przestrze-ni”. Celem spotkania jest rozszerzenie dyskusji o grono osób decyzyjnych i poszukanie możliwości realizacji rekomendacji zgłoszonych podczas Bydgoskiego Kon-gresu Kultury. Stolik Rewitalizacja pracował najinten-sywniej, zgłosił 40 postulatów, podzielonych na 4 grupy tematyczne: – Rewaloryzacja zabytkowej architektury w proce-

sie rewitalizacji obszarów miasta. – Rola zabytkowej przestrzeni miejskiej w kształto-

waniu tożsamości społeczno-kulturowej. – Wpływ środowisk kulturalnych (możliwości) na

kształtowanie przestrzeni miejskiej. – Edukacja warunkiem poprawy estetyki. Spotkanie poprowadzą: Olga A. Marcinkiewicz, Karol Zamojski (Regionalne Obserwatorium Kultury).

28 marca 2012, środa, godz. 18.00, PianoladeBaTa Miejski? dom? Kultury? Po co on jest i komu ma służyć?

O ile wiadomo po co są miejskie teatry czy biura wy-staw artystycznych o tyle miejskie domy kultury (nazy-wane ośrodkami lub centrami kultury) mają najbardziej niejasną rolę, zależności i zobowiązania. Często trak-towane są jako „przedłużenie” Urzędu Miasta (funkcja usługowa) i znajdują się pod stałą presją organizacji pozarządowych, które coraz częściej czują się na siłach przejąć realizację części zadań miejskich.

Czy miasto ma animować kulturę czy nią zarządzać? Jaka jest rola miejskich instytucji kultury? Czy są to in-stytucje prowadzące własne programy? Czy mają być służebne w stosunku do środowiska twórców? W jaki sposób realizować postulat partnerstwa publiczno-pry-watnego? Co to znaczy partycypacyjny model zarządza-nia kulturą w przypadku miejskiego ośrodka kultury?

Spotkanie poprowadzi: Olga A. Marcinkiewicz, Karol Zamojski (Regionalne Obserwatorium Kultury).

KONTAKT: [email protected] A. Marcinkiewicz

LaBOraTOrIUM ŻyWeJ KULTUry

Marzec 2012 | | 65

w y d a r z e n i aw y d a r z e n i a

Bydgoski Wilanówf o t . A n d r z e j G a w r o ń s k i

zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku

W Ostromecku spadł śnieg. Przez kilka dni było strasznie zimno, ale nie przeszkodziło to gościom

odwiedzać nasza Pałace. Piszę Pałace, bo mamy ich w tej chwili już dwa. Brzmi to może dziwnie, ale rzeczy-wiście przez długi czas mieliśmy tylko jeden Pałac. Te-raz nasi goście mają do dyspozycji dwa obiekty. Jeden piękniejszy od drugiego. A może drugi piękniejszy od pierwszego? Od nowego roku Stary Pałac w Ostromecku odwiedziło już około dwóch tysięcy gości. Zwiedzanie zaczęliśmy w noc sylwestrową. Po północy kilkadziesiąt osób ma-szerowało dzielnie (panie w szpilkach, panowie bez) oglądać nową podbydgoską rezydencję artystyczną zwaną już przez niektórych bydgoskim Wilanowem. Sprawdźcie Państwo czy nie na wyrost – zapraszamy serdecznie. Najwięcej gości odwiedza nas w weekendy, to zupełnie zrozumiałe. W miniony weekend (piszę te słowa w Walentynki 14 lutego) Stary Pałac odwiedziło około 200 osób.

Patrząc na śnieg otulający Pałace i Park marzę o wiośnie. Wtedy na tarasy otaczające Pałac wystawimy piękne meble ogrodowe i parasole; mają się też pojawić leżaki. Pełen relaks. W Pałacu – muzyka, a na tarasach kawa i szarlotka. Póki jednak w Ostromecku śnieg w najbliższą niedzielę organizujemy kolejne warsztaty fo-tograficzne dla fotoamatorów. Pierwszą edycję warsz-tatów mieliśmy jesienią, teraz pora na edycję zimową. Skoro mowa o fotoamatorach. Dwa tygodnie temu po Ostromecku buszowała setka fotografików w ramach Foto Day. Świetna inicjatywa portalu Moje Miasto Byd-goszcz zaowocowała setkami zdjęć. Cieszymy się, że młodzi pasjonaci z MM odwiedzili Ostromecko, mamy nadzieję, że nie ostatni raz. Swoją drogą wszystko wska-zuje na to, że już niedługo w sali konferencyjnej zawisną zdjęcia z tej emocjonującej sesji. Wczoraj rozpoczęliśmy ferie. W tym roku po raz pierwszy organizujemy w Pała-cu zajęcia dla dzieci z zaprzyjaźnionego z nami zespołu szkół w Ostromecku, ale biorą także udział dzieci, któ-re przyjeżdżają do Pałacu z okolicznych miejscowości i Bydgoszczy. Na początek gościliśmy garncarza, który przez godzinę wprowadzał dzieci w arkana sztuki garn-carskiej. Po zajęciach dzieci udały się na zwiedzanie Pałacu Nowego oraz oczywiście, nie mogło być inaczej – także Starego. Dzisiaj mieliśmy zajęcia plastyczne i konkurs na najbardziej walentynkową walentynkę. Wczoraj w zajęciach brało udział 34 dzieci dzisiaj prawie

40. A co to będzie jutro? Jak to co? Zajęcia praktyczno--techniczne, a dokładnie kulinarne. Mistrz pałacowej kuchni Maciej Gazela opowiadać będzie o tajnikach kuchni włoskiej, a dzieci będą gotowały włoską zupę. Następnie zupa zostanie przez dzieci zjedzona. SMACZ-NEGO! Ferie potrwają przez dwa tygodnie.

Przy okazji już w marcu zapraszamy do wzięcia udzia-łu w kolejnym, tym razem wielkanocnym kiermaszu świątecznym. Zapraszamy do Pałacu Nowego 31 mar-ca oraz pierwszego kwietnia. Zaznaczam, że nie jest to Prima aprilis. Zapraszamy. Szczegóły na stronie pałacu www.palacostromecko.pl. Do zobaczenia!

Andrzej Gawroński

3.03.2012, sobota, godz. 16.00Uroczysty koncert z okazji jubileuszu 20-lecia działalności artystycznej Collegium Vocale Bydgoszcz – „Między sacrum a profanum” W programie: religijna i świecka muzyka renesan-sowa w wykonaniu Collegium Vocale Bydgoszcz oraz zespołu Instrumentów dawnych ars nova (Warszawa). Koncert objęty Honorowym Patrona-tem Prezydenta Bydgoszczy

Zespół muzyki dawnej Collegium Vocale Bydgoszcz działa od 1992 roku. Wykonywany repertuar obejmuje msze, motety, pieśni religijne, kolędy oraz madrygały

Co l l e g i u m Vo c a l e , f o t . S ł a w o m i r P i s a r e k

66 | | Marzec 2012

w y d a r z e n i a

dźwiękami, dodaje całości smaku. Zdecydowanie moc-ną stroną tej płyty jest świetna muzyka i niezmiennie silny, głęboki głos barda znad Brdy.

Niespodzianką są 4 nowe utwory, nigdzie dotąd nie-publikowane. Zaskakują świeżością muzyczną, reflek-syjnymi tekstami i aktualnością, która dotąd w twórczo-ści Leonarda nie była tak zauważalna.

5.03.2012, godz. 17.00, Pałac Nowy godz. 18.30, otwarcie okolicznościowej wy-stawy w piwnicach Pałacu Starego.

Wykład Krystyny Berndt pt. Menonici czyli Olędrzy w dziedzictwie kulturowym doliny dolnej Wisły

Impreza współorganizowana z zespołem szkół w Ostromecku.

11.03.2012, niedziela, godz. 16.00Koncert dla Pań. recital romy Warmus „Poetyckie drogowskazy”

Roma Warmus wykona piosenki do tekstów m.in.Baczyńskiego, Gałczyńskiego, Tuwima, Asnyka, Oku-dżawy i Rilkego.

11.03.2012 po koncercie Romy Warmus (koncert rozpoczyna się o godzinie 16.00)

Otwieramy w Ostromecku półkę bookrosingową

Półka mieści się w głównym hallu Pałacu Nowego. Serdecznie zapraszamy!

Krótko o idei:„Uwolnij swoje książki, dziel się z innymi”. Miejmy

świadomość, że książka leżąca na półce jest tylko ozdo-bą, jest martwa, może tak stać latami, nikomu nie przy-nosi pożytku. Nabiera życia wówczas, gdy jest czytana, gdy jest w ręku czytelnika. Dlatego też zachęcamy do

i pieśni świeckie kompozytorów europejskich (XIII--XVII w.). Zespół wystąpił między innymi na festiwalach muzyki dawnej w Krakowie, Warszawie, Wrocławiu, Po-znaniu, Zielonej Górze, Brzegu Dolnym, Lublinie, San-domierzu, Słupsku, Bytomiu, Katowicach i Bydgoszczy oraz za granicą: w Niemczech, Danii, Szwecji i na Bia-łorusi. Ars Nova – Zespół Instrumentów Dawnych War-szawskiego Towarzystwa Muzycznego. Istnieje od 1981 r., kieruje nim Jacek Urbaniak. Ars Nova specjalizuje się w muzyce europejskiej XIII-XVI w. i należy do czołowych grup tego rodzaju w Polsce. Zespół ma w repertuarze najważniejsze utwory muzyczne polskiego średniowie-cza i renesansu.

Ars Nova koncertowała w najważniejszych salach koncertowych w kraju i za granicą (m.in. na festiwalach w Utrechcie, Glasgow, Moskwie, Budapeszcie, Berlinie, Lipsku, Rzymie, Paryżu, Como, Wilnie, Kijowie, Mińsku, Krakowie, Wrocławiu, Warszawie, Gdańsku). Ma również w swym repertuarze kompozycje współczesne napisa-ne specjalnie dla zespołu.

3.03.2012 sobota, godz. 18.00Spektakl poetycki „Poezja i miłość na skrzydłach pegaza”

W spektaklu udział biorą: Jolanta Kowalska, Krzysz-tof Kamieński, Roma Warmus. W poetyckim dialogu wystąpią: Zofia Litwinowicz i Mikołaj Krutnik. Spektakl uświetnią tańcem Róża Klekotko i Tomasz Jagła z Dance Academy Bydgoszcz.

Krzysztof Kamieński – prozaik i poeta. W 2011 wy-dał wspólnie z Marią Jolantą Kowalską „Włoski zawrót głowy”.

Maria Jolanta Kowalska – ostatnio opublikowała „Tańcz w ogniu miłości” (2010), „Włoski zawrót głowy” (2011) – współautorstwo z Krzysztofem Kamieńskim.

roma Warmus – aktorka i pieśniarka; absolwentka Politechniki Krakowskiej w Krakowie i Studium Aktor-skiego przy Teatrze Polskim we Wrocławiu; występowa-ła w wielu kabaretach studenckich w Krakowie, jak rów-nież w Piwnicy pod Baranami; jest dwukrotną laureatką Festiwalu Piosenkarzy Studenckich w Krakowie; przez 6 lat była związana z Teatrem STU w Krakowie jako ak-torka i wokalistka.

4.03.2012, niedziela, godz. 16.00Leonard Luter i Własny Port – promocja płyty LIVe

Najnowsza płyta Leonarda Luthera, nagrana razem z szantową formacją Własny Port, to jedno z ciekaw-szych wydarzeń w poezji śpiewanej mijającego roku. Krążek zawiera zapis trzech koncertów, zagranych przed bydgoską publicznością latem 2011. Znajdziemy tu 10 znanych już piosenek Leonarda, wykonanych jed-nak w zupełnie nowym brzmieniu. Urzeka rzewna nuta akordeonu w Emigranckim tangu czy Kamiennych krę-gach. Wzrusza solo gitary w Zapamiętaj i Czas. Stateczny ton gitary basowej, „grzecznie” ukrytej między innymi

Marzec 2012 | | 67

w y d a r z e n i auwalniania swoich książek. Dajmy szansę innym na ich przeczytanie, uwierzmy, że dzielenie się książką z inny-mi jest lepsze od jej posiadania. Czym jest Bookcros-sing? Mówiąc w największym skrócie – Bookcrossing („Książkokrążenie”, czy „Książka w podróży”) polega na zostawianiu przeczytanych książek w miejscach pu-blicznych (park, pociąg, autobus, ulubiony pub, teatr, uczelnia itp.), jak również w miejscach w tym celu przy-gotowanych tzw. półkach bookcrossingowych (stoliki, regały, półki), po to, by znalazca mógł je przeczytać i przekazać dalej.

Przypominamy – nowa półka w Ostromecku już 11 marca. W uroczystym otwarciu półki weźmie udział Jolanta Niwińska: nauczyciel, bibliotekarz, prowadzi bibliotekę im. Pisarzy i Poetów Regionu, radomianka, z Bydgoszczą związana od 1977 roku. Koordynator ru-chu boocrossingowego w Polsce, inicjator i współorga-nizator corocznego Święta Uwalnianych Książek.

11.03.2012, niedziela, godz. 18.00Wernisaż wystawy masek Marka rony, połączony z uroczystym rozdawnictwem masek bo-haterom poszczególnych szopek-rezydencja arty-styczna, później lampka wina w winiarni.

18.03.2012, niedziela, godz. 16.00Urodzinowy Koncert Piosenek Jacka Kaczmarskiego – śpiewa Maciej różycki Piotr zaporowicz – wokalista, dwukrotny laureat Szan-sy na sukces, laureat Ogólnopolskiego Festiwalu Piose-nek Kaczmarskiego „Źródło wciąż bije”Maciej różycki – wokalista, gitarzysta, absolwent Aka-demii Muzycznej w Bydgoszczy laureat Ogólnopolskie-go Festiwalu Piosenek Kaczmarskiego „Źródło wciąż bije”, wieloletni przewodniczący jury tego Festiwalu, miłośnik twórczości Jacka KaczmarskiegoJarosław Wardowski – gitarzysta, kompozytor, aranżer

18.03.2012, niedziela, godz. 18.00droga Krzyżowa – Kościół Ostromecko Droga Krzyżowa – muzyczne obrazy i impresje.

Wykonawcy:Jan nowicki – recytacjeMarek Stryszowski – saxs, vocCezary Chmie – keybsTomasz Kudyk – tpTomasz Grochot – dr

„Droga Krzyżowa – muzyczne obrazy i impresje” jest autorskim projektem Marka Stryszowskiego. Jest to misterium muzyczno-poetyckie, a oryginalność jego polega na specjalnie skomponowanej przez Ceza-rego Chmiela (muzyczne obrazy) i Marka Stryszow-skiego (muzyczne impresje) współcześnie brzmiącej muzyce, inspirowanej filozoficznym tekstem nie-żyjącego już ks. Jana Twardowskiego. Te elementy tworzą niepowtarzalną jakość, a samo dzieło jest na

pewno współczesnym wydarzeniem kulturalnym. Z pomysłem stworzenia misterium Stryszowski nosił się już od szkoły średniej. Spotkanie na swojej arty-stycznej drodze Cezarego Chmiela zaowocowało re-alizacją tej idei. Projekt został zarejestrowany na CD i wydany w 2001 roku przez Gminę Wieliczka, a ofi-cjalna premiera odbyła się 13 kwietnia 2001 roku, w Wielki Piątek.

25.03.2012, niedziela, godz. 16.00Sebastian riedel i Michał Kielak grają piosenki grupy dżem

Sebastian Riedel – (ur. 2 marca 1978 w Tychach) – syn Ryszarda Riedla i jego żony Małgorzaty. W 1993 roku za-łożył zespół Cree, w którym gra do tej pory, będąc wo-kalistą i gitarzystą oraz autorem większości repertuaru. Cree jest to zespół grający rocka o mocnym zabarwie-niu bluesowym, stylem przypominający muzyke z lat 60. i 70. Zespół powstał w 1993 roku w Tychach z ini-cjatywy trzech niespełna 16-letnich chłopców – Seba-stiana Riedla, Sylwestra Kramka i Adriana Fuchsa. Jak wspomina Kramek – aby zacząć grać trzeba było mieć nazwę, więc na zaparowanej szybie pisaliśmy palcem różne propozycje nazw dla zespołu i ostatecznie zosta-ło CREE. Pomysłodawcą nazwy był Rysiek Riedel, ojciec Sebastiana, którego zawsze fascynowała historia i życie Indian, sam chciał w przyszłości mieć zespół o takiej na-zwie. Marzenie ojca zrealizował syn i tak powstało Cree.

M i c h a ł K i e l a k , f o t . M a r i u s z B u s i e k

Michał Kielak urodził się w 1977 r. W wieku 15 lat zaczął grać na harmonijce ustnej. W 1995 r. nawiązał współpracę z bydgoską grupą Green Grass, z któ-rą z przerwami gra do dzisiaj. W 2001 r. wziął udział w nagraniu ich płyty – „Tańcz z nami”.Występował na wielu festiwalach bluesowych. Współpracował z wie-loma muzykami i grupami zaliczanymi do czołówki polskiego bluesa – Kasą Chorych, Blues Flowers, Ja-romim, Blues Menu, Double Six, Doktor Blues, Magdą Piskorczyk itd.

68 | | Marzec 2012

www.radiopik.pl

Internetowe Radio Kulturato ambitna stacja prezentująca bydgoską kulturę

w w w.radiokultura.pl

Z kawą przy mikrofonie Przedpołudnie młodego staruszka Okno na kulturę DomiNacja Archiwum B. Uszy szeroko otwarte Muzyczna Pajęczyna Forever pink Siła Bluesa Kocham lata osiemdziesiąte

Polecamy nasze programy autorskie:

SZCZeGółOWA rAMóWK A NA

księgarnia internetowawww.jolanta.osdw.pl

i stacjonarnaul. M. Konopnickiej 30

tel. 52 373 26 81c z y n n a :

pon.–pt. 10.00–18.00 sob. 10.00–14.00os. Szwederowo w centrum handlowym blisko targowiska; MZK 64, 66, 69, 79

Księgarnia Jolanta

Uwaga! Kino ORZEŁ ponownie startuje!

W nowej siedzibie Miejskiego Centrum Kultury przy ul. Marcinkowskiego, w budynku dawnego kina Orzeł

już od 17 marca wystartuje nowe kino studyjne ze stałym repertuarem. W programie znajdą się premiery kina artystycznego, w tym zwycięzcy najważniejszych

polskich i europejskich festiwali, unikatowe dokumenty, przeglądy tematyczne i maratony

filmowe, klasyka kina w ramach cykli edukacyjnych oraz stałe prezentacje najciekawszych produkcji

filmowych z regionu.

Wszystkich, którzy w kinie poszukują nie tylko rozrywki serdecznie zapraszamy!

Seanse filmowe odbywać się będą codziennie o godzinie 18.00 i 20.00, z wyłączeniem wieczorów koncertowych (piątki)

17 marca o godz. 18.00, na otwarcie kina prezentacja filmów „nowej fali greckiej“: ATTENBERG oraz KIEŁ zwieńczona dyskusją pod hasłem: „Piękna katastrofa – Rozmowa o greckim kryzysie z filmami greckiej nowej fali w tle“

Od 18 marca w programie kina filmy: ATTENBERG i CODE BLUE

29 marca pokazy wyjątkowego, pełnometrażowego do-kumentu THE HUMAN EXPERIENCE z udziałem twórców

Ceny biletów: 14 zł normalny; 11 zł ulgowySzczegóły programu na stronie: www.mok.bydgoszcz.plWszelkie pytania i opinie dotyczące repertuaru prosimy kierować na e-mail: [email protected]. Marcinkowskiego 12

mar

zec

2012

17 marca 2012, godz. 21, cena 10 złPianola, Bydgoszcz, ul. Jagiellońska 2

BIK 3/2012

Documents