TAT Review Magazine 2/2016
Post on 28-Jul-2016
216 Views
Preview:
DESCRIPTION
Transcript
ถาผอานทานใดสนใจ ผลงานวจยดานการทองเทยว สามารถตดตอสอบถามไดท
ส�านกประสานงานโครงการวจยอตสาหกรรมการทองเทยว และบรการ สกว.
โทรศพท 0 2940 5188 หรอคนหาไดท elibrary.trf.or.th
ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) เปนหนวยงานหนงในเครอขายองคกรบรหารงานวจยแหงชาต
(คอบช.) ซงมหนาทในการบรหารจดการทนวจยดานการบรหารจดการการทองเทยว ไดเลงเหนความส�าคญ
ของการพฒนางานวจยเพอใหสามารถขบเคลอนนโยบายในการพฒนาการทองเทยวของประเทศ
ชวนอาน
บรรณาธการ
ยวด นรตนตระกล ผอ�านวยการกองวจยการตลาด
กองบรรณาธการ
จรญญา เกยรตลภนชย ผอ�านวยการกองกลยทธการตลาด
พชญา สายแสงจนทร ผอ�านวยการกองประชาสมพนธในประเทศ
นธ สแพร ผอ�านวยการกองเผยแพรความรดานการทองเทยว
เบญจรตน มรรยาทออน ผอ�านวยการกลมฐานขอมลการตลาด
ชมภ มฤศโชต ผอ�านวยการกลมสารสนเทศการตลาด
สดาพร วรพล หวหนางานวชาการ กองวจยการตลาด
สจตรา แยมงามเหลอ พนกงานบนทกขอมล
เจาของ การทองเทยวแหงประเทศไทย
คณะทปรกษา
ยทธศกด สภสร ผวาการการทองเทยวแหงประเทศไทย
จฑาพร เรงรณอาษา รองผวาการดานตลาดยโรป แอฟรกา ตะวนออกกลาง และอเมรกา
ศกรย สทธวนช รองผวาการดานสอสารการตลาด
สมรก ค�าพทธ รองผวาการดานบรหาร
สนต ชดนธรา รองผวาการดานนโยบายและแผน
วษณ เจรญศลป รองผวาการดานสนคาและธรกจทองเทยว
สจตรา จงชาณสทโธ รองผวาการดานตลาดในประเทศ
ศรสดา วนภญโญศกด รองผวาการดานตลาดเอเชยและแปซฟกใต
จรญ อนม ทปรกษา ระดบ 10
น�าฝน บณยะวฒน ผอ�านวยการฝายวางแผน
Tourism Authority of Thailand1600 New Petchburi Road, Makkasan, Ratchathewi,Bangkok 10400, ThailandTel: +66 2250 5500 ext. 2620-2Fax: +66 2250 5610Email: tatreviewmagazine@gmail.com Website: tatreviewmagazine.comTwitter: @etatjournalFacebook : www.facebook.com/tatreviewmagazine
จลสารฉบบนจดทำาขนโดยใชกระดาษ EPO (EcoPaque Offset) และหมกพมพจากนำามนถวเหลองทไมเปนอนตรายตอสขภาพและเปนมตรตอสงแวดลอม
ตราสญลกษณ จากเลมเดมอนญาตใหใชไดตามสญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนสแสดงทมา-ไมใชเพอการคา-อนญาตแบบเดยวกน 3.0 ประเทศไทย
จลสารวชาการการทองเทยวการทองเทยวแหงประเทศไทย1600 ถนนเพชรบรตดใหม แขวงมกกะสน เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400โทรศพท : 0 2250 5500 ตอ 2620-2 โทรสาร : 0 2250 5610
Contentsสารบญ
Vol.2 No.2/2016
6 Tourism on the Move• ทองเทยวไทยในเทรนดโลก
12 Tourism Research
• Voluntourism สรางสรรค หวงใย ใสใจแบงปน
• 25 ปของการศกษาเรองการสอสารแบบปากตอปาก
(Word-of-Mouth)
32 From The Cover• Last Normalness Standing
• The New Normal
48 Tourism Trends• การทองเทยวโลก ทองเทยวกนตอไป ไมสนใจวกฤต
• จบเทรนดเปนจดขาย พลกโอกาสทองเทยวไทย
64 Pop Culture Tourism• วงเทรล เปน เทรนดใหม
จาก Sub Culture ส Pop Culture ทมธรรมชาตเปนสนามเปด
Editor’s Talkบทบรรณาธการ
The New Normal ความปกตสข ในความปกตใหม
1. The New Normal ณ ป 2555 เมอป2555ททท.จดสมมนา‘เปดมมมองทองเทยวไทย’ป5โดยThemeการสมมนาในปนนคอAllAboutModernThai
Tourismหรอ‘มองทองเทยวสมยใหมหลากหลายมม’ความเปนสมยใหมดานการทองเทยวเมอ5ปทแลวททท.เปดประเดนหลายเรอง
ทงเรองSoLoMo,Sport,Hospitelในฐานะผรบผดชอบและออกแบบการประชมในครงนนหวขอการสมมนาทชอบเปนพเศษคอ
‘ทองเทยวตามสงMadebyOrder,DesignbyYou’และหวขอ‘กงยงกงผาน...สรางสรรคเกมการตลาดผานการทองเทยวเชงกฬา’
มหวขอการสมมนาทหยบยกมาเสนอหวขอหนง เปนหวขอทผเขยนเพงเรมสนใจและเหนวาเนอหานาจะเกยวของกบ ‘ความเปน
สมยใหม’จงตดสนใจบรรจไวในก�าหนดการหวขอนนคอ‘การกลบสความปกตเดมและการกาวสความปกตใหม:เมอLifestyleMarketing
ถกอธบายโดยแนวโนมเรองTheOldNormal&TheNewNormal’
2. The New Normal ณ ป 2559 ลวงไป5ปเรองTheNewNormalเรมมพนทในสอกระแสหลกมากขนเรมไดยนแววๆในทวบางในนตยสารบางทส�าคญคอ
ในชวงเดอนมกราคม2559มโอกาสพบกบคณภญโญไตรสรยธรรมาคยถามไถเรองทวๆไปจากนนคณภญโญพดถงเรองTheNew
Normalบทสนทนาจบลงดวยการวางแผนกนอยางคราวๆวาคณภญโญจะชวยททท.ตงเวทพดคยเรองนอกครงแตเผอญททท.ตดขด
หลายเรองจงไมมโอกาสไดท�างานรวมกบคณภญโญ
อยางไรกตามเรองTheNewNormalยงวนเวยนอยในความสนใจประกอบกบการตดตามความเคลอนไหวเกยวกบประเดน
TheNewNormalในสอตางๆทงทเกยวของโดยตรงกบอตสาหกรรมทองเทยวและเกยวโดยออมๆยกตวอยางสอตางชาตทนาสนใจคอ
TrendWatchingระบในTrendReportเมอปลายป2558วาประเทศไทยท�าหนงโฆษณาเจาะตลาดLGBTในแคมเปญGoThaiBeFree
เปนตวอยางหนงของTheNewNormal
ถาอยากจะรวาTheNewNormalคออะไรTATReviewไตรมาสนมบทความทเกยวของกบTheNewNormalสองเรองจาก
สองนกเขยนรบเชญโตมรศขปรชาและวฒชยกฤษณะประกรกจสนใจเปดอานไดในคอลมนFromTheCover
3. ความตงใจทตกไป
TATReviewไตรมาสนมความตงใจตกหลนระหวางทางดวยเหตผลตางๆอาท
lความตงใจจะน�าเสนอเรองSportTourismเปนเรองจากปกเนองจากปนมฟตบอลยโรและมกฬาโอลมปกแตเปลยนใจกะทนหน
lความตงใจจะมบทความเกยวกบInclusiveTourismเพราะชวงนใครๆกพดถงInclusiveแตเปลยนใจเพราะโดยสวนตวยงงง
กบแนวคดนอย
lความตงใจเดมจะมเรองเกยวกบ‘ประชารฐ’แตมองไปทางไหนใครๆกพดเรองนดงนนจงคดเอาเองวา‘ประชารฐ’คงถก
สอดแทรกไวในทกอณของสงคมไทยไปแลว
lความตงใจเดมจะลองเสนอเรอง‘มาตรฐานการทองเทยว’แตคดไดวามหนวยงานทดแลเรองมาตรฐานการทองเทยวอยแลว
จงไมอยากท�าซ�าซอน
ไตรมาสนประมาณน
ขอ‘ความปกตสข’จงเกดขนทามกลาง‘ความปกตใหม’ในสงคมไทย
ยวด นรตนตระกล
6 | Tourism Review
เพยงความเคลอนไหว
Tourism on the Move
6 | Tourism Review
ทองเทยวไทยในเทรนดโลก
ศนยพฒนาวชาการดานตลาดการทองเทยว ททท.
ศนยพฒนาวชาการดานตลาดการทองเทยว (TAT Academy)
การทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.) จดกจกรรมเสวนา
TOURISM TREND TALK ครงท 1
ทโรงแรมอมาร วอเตอรเกท กรงเทพฯ ในวนท 26 มกราคม 2559
‘ทองเทยวไทยในเทรนดโลก’
บรรยายน�า
โดย โตมร ศขปรชา
7|Tourism Review
เพยงความเคลอนไหว
Tourism on the Moveเพยงความเคลอนไหว
Tourism on the Move
7|Tourism Review
ทองเทยวไทยในเทรนดโลกTrend ไมไดเปนเพยงแฟชน
โลกของเรามการเปลยนแปลงซงไมอาจคาดเดาไดอยตลอดเวลา
ซงการเปลยนแปลงนนอาจแบงไดเปน 3 ระดบ คอ
ระดบท 1 Idiocracy คอความนยมทเกดขนในคนกลมเลกๆ คนเกๆ ฮปสเตอร
ไมสนใจสงคม เปนตวของตวเอง มวฒนธรรมยอยบางอยางของตนเองเกดขนมา
ตอมาคนอนๆ เรมเหนสงทคนเหลานท�าอยวานาสนใจ จงเรมใหความส�าคญ
เปรยบเสมอนการโยนกอนหนลงไปในทะเล เกดรอยกระเพอมเลกนอยแลวกหายไป
ระดบท 2 FAD แฟชน คอความนยมทเกดขนชวคราว แฟชนบอกวา
เราตองใสเสอสอะไร ฤดกาลไหนควรจะใสเสออยางไร แตงตวแบบไหน เปรยบเสมอน
คลนทแผกวางใหญขนเลกนอย แตไมนานกจะหายไป
ระดบท 3 Trend เปนสงทหลกเลยงไมได เทรนดไมไดเปนเพยงแฟชน
แตเปรยบเสมอนคลนลกใหญในทะเลทถาโถม มพลงมาก ก�าลงเคลอนเขามาหาเรา
เราไมสามารถท�าอะไรได มแตจะตองลอยตามไป และคดวาจะตงรบหรอเปลยนแปลงอยางไร
6 Global Trends
การเปลยนแปลงทเกดขนนมอย 6 เทรนดทนาสนใจ ไดแก Urbanization,
Aging Society, Digital Age, Generations Clash, Travelism และ Sustainability
เพยงความเคลอนไหว เพยงความเคลอนไหว
Tourism on the Move
8 | Tourism Review
1. Urbanization ป 2550 คอปแรกทประชากรโลกอยในเมองมากกวาในชนบท ปรากฏการณน
ไมไดเปนเพยงการยายทอย อาศย แตมผลตอวถชวตของมนษยชาตทงหมด
ในวงกวางมาก ขณะนมหลายเมองเกดขนในหลายภมภาค ซงปรากฏการณนไมเคย
เกดในประเทศไทย
ในอนาคตคนจะเขามาในศนยกลางของเมองตางๆ มากขน กรงเทพฯ จะกลายเปน
เมองหลายศนยกลาง เมอคนเขาไปอยในศนยกลาง ท�าใหเมองมความแออดหนาแนน
มากขน คนไมสามารถมพนทสเขยวสวนตว ท�าใหเกดความตองการพนทสาธารณะ
เพมขนตามมา
ความเปนเมองยงเกยวของกบการประกอบอาชพในธรกจใหมๆ ดวย ตวอยางเชน
หนงสอ The Flat White Economy ไดวเคราะหสภาพเมองลอนดอนวาอาจแบง
ไดเปนเมองตะวนออกกบตะวนตก ฝงตะวนตกจะเปนยานคนรวย หรหรา มยาน
Mayfair พระราชวงบกกงแฮม รฐสภา ในขณะทฝงตะวนออกเดมเปนยานเสอมโทรม
และยากจนกวา เปนทตงของโรงฟอกหนง โรงงาน ทาเรอ ตอมาภายหลงป 2550
มความเคลอนไหวทนาสนใจเกดขน คอมคนรนใหมยายเขามาอยในยานตะวนออก
ของลอนดอนมากขน มการเปดธรกจใหมๆ ซงไมใชธรกจ Chain ใหญโต แตเปน
Startup Business ทอาศยเทคโนโลยบางอยางในการขบเคลอน เปนธรกจทไมเคย
เกดขนมากอนในประวตศาสตร สาเหตทท�าใหลอนดอนฝงตะวนออกกลายเปนแหลง
Startup นนเกดจากทดนบรเวณนนมราคาถก ท�าใหผท�าธรกจซงเปนคนรนใหม
ยงไมคอยมเงนทนมากนก สามารถซอทดนเพอจดตงส�านกงานได
การเกดสงคมแบบใหมนยงเกยวพนกบวถชวตแบบใหมดวย จากกรณของ
ลอนดอนฝงตะวนออก พบวาคนทอยอาศยในแถบนไมท�างานแบบเขา 9 โมงเชา
เลก 5 โมงเยน แบบทเราคนเคยอกตอไปแลว เนองจากพวกเขาตองตดตอคาขาย
กบคนอกซกโลกหนง หรอบางคนพอใจจะท�างานในชวงเวลาทไมใชเวลางานปกต
ทวไป นกวาดรปหรอท�าภาพประกอบสามารถผลตผลงานตอนไหนกไดตามแตจะม
ลกคามาสง ท�าใหเกดความเปลยนแปลงในวถชวต ตวอยางเชน อาหารทเคยเปนมอ
ถกท�าลายไปหมด เกดแนวคด Breakfast All Day ขนมา ตองการกนอาหารเชา
ตอน 4 โมงเยนกสามารถหาได ท�าใหเกดธรกจใหมมารองรบวถชวตแบบน
เพยงความเคลอนไหว
Tourism on the Move
2. Aging Society
คาดการณวาในป 2573 สงคมไทยจะมผสงวยรอยละ 17 ของประชากรทงหมด
สงทจะมาพรอมกบสงคมผสงอายคอ Inclusive Design หรอการออกแบบสงตางๆ
ในเมองเพอรองรบคนทกแบบ โจทยของยคสงคมสงวยจะไมใชเพยงการหา
บานพกใหคนชราเหลานอย แตคอการเปลยนเมองทงเมอง เปลยนวธทองเทยว
เปลยนการเดนทางทงหมด
ตวอยางหนงของการเปลยนแปลงคอทจอดรถคนพการ ในยค Aging
Society ผสงอายจะเรยกรองใหออกแบบรถยนตเปนพเศษส�าหรบพวกเขา
ซงสงคมทมส�านกในแบบทเหนคนสงอายหรอคนพการเปนมนษยเทากบคนปกต
อนๆ จะพยายามออกแบบสงเหลานเพอใหคนกลมนไดใชชวตทมความเปนมนษย
เทาเทยมกบคนอนในสงคม
3. Digital Age สงคมในอนาคตจะกาวเขาสยค Internet of Things ซงมนษยจะไมตอง
สงการสงตางๆ ใหท�างานอกตอไป แตทกสงเหลานนจะสงการ พดคยกนเอง
เชน เมอของในตเยนหมด ตเยนจะทราบวาตองการสงอะไร กจะตดตอไปท
รานขายของช�า และรานกจะสงของมาใหดวยระบบอตโนมต ซงอาจจะสงมา
ดวยโดรน หรอตอไปมนษยอาจไมตองอยบานกได แตอาศยอยในรถบานทแลน
ไปไหนกไดโดยทไมตองขบ และสามารถตงโปรแกรมไดวาไมอยากอยในสถานท
รอน ใหรถพาไปอยในอณหภมเฉพาะตงแต 15-20 องศาเทานน หรอหากตองการ
ท�างานในบรเวณทเงยบ กสามารถตงโปรแกรมวาใหขบไปยงททความดง
ของเสยงไมเกน 80 เดซเบล เปนตน
4. Generations Clash ปรากฏการณทมนษยหลายรน Greatest Generation 1900 / Silent
Generation 1920-1930 / Baby Boomers / Gen X / Gen Y / Gen Z /
Gen Alpha ใชชวตอยในชวงเวลาเดยวกน ค�าถามส�าคญคอคนหลายรน
จะตองมวธอยรวมกนอยางไร เนองจากแตละรนมวธคดไมเหมอนกน เชน
Baby Boomers ทอายประมาณ 60-70 ป ซงจ�านวนมากยงท�างานเปน CEO อย
ไมยอมวางมอ โดยคนรนนมความเหนวาคนอายประมาณ 30-40 ปยงเปนเดก
โดยลมไปวาเขาเรมท�าธรกจเมออาย 30 ปเหมอนกน
นอกจากน Baby Boomers ยงมวธคดวา ‘มชวตอยเพอท�างาน - Live to
Work’ หรอ ‘งาน’ คอการให ใหคณคาทงหมดในชวตของตนเอง ไมสามารถ
อยเฉยๆ ได จะตองท�าอะไรบางอยางอยตลอดเวลา เพราะมชวตทคนเคยกบ
การท�างาน ซงเหมาะสมกบสภาพแวดลอมในประวตศาสตรชวตของเขาทตอง
พบทงสงครามโลกครงท 2 เศรษฐกจตกต�า เพราะฉะนน การท�างานจงเปน
เรองส�าคญมากของชวต งานไดรวมเขาไปอยในตวตนของเขาแลว
เพยงความเคลอนไหว
Tourism on the Move
ในขณะทวธคดของกลม Gen X คอ ‘ท�างานเพอทจะอยตอไป - Work
to Live’ สวนวธคดของ Gen Y คอ ‘ท�างานไปดวย มชวตดวย’ คนกลมน
จะท�างานและไปทองเทยวพรอมๆ กน Baby Boomers จะเหนวาพวก Gen Y
เปนพวกเหยยบขไกไมฝอ ไมอดทน เรยกรองเงนทอง คน Gen Y กจะเหนวา
คน Baby Boomers ลาหลง คร�าคร ไมเขาใจคน Gen Y
สงส�าคญในกรณ Generation Clash คอเรองความหลากหลายกบความ
อดทน (Diversity / Toleration) มงานวจยพบวาคนรน Greatest Generation,
Silent Generation และ Baby Boomers เปนกลมคนทยอมรบความแตกตาง
หลากหลายไดนอยกวาคนยค Gen X, Gen Y, Gen Z ดงนน สงส�าคญในการ
อยรวมกนของกลมคนตางเจเนอเรชนกคอตองมใจเปดกวางกวาทคดไว และ
ใหมองถงสภาวะทตดสนใจล�าบาก (Dilemma)
5. Travelism เดมอาจแบงกลมคนทองเทยวเปน 2 ประเภทคอ คนทเปน Tourist /
Tourism และคนทไมเปน Tourist เปนกลมทเดนทางเอง หรอทเรยกวา Back-
packer
กลม Tourist เปนนกทองเทยวคณภาพด มเงนจบจายมาก มากนเปน
ระบบ สามารถจดการไดงาย พกโรงแรมหาดาว ตองใชมคคเทศกทองถน
มกฎหมายรองรบ สวน Backpacker เปนกลมนกทองเทยวคณภาพไมดนก
แบกเปเดนทาง อ�านาจซอต�า พกโรงแรมหรอ Hostel ราคาถก นกทองเทยว
กลมนจงไมไดรบความสนใจมากนก
อยางไรกตาม ดวยโลกทเปลยนไปท�าใหเกดนกทองเทยวอกประเภทหนง
ขนมา เรยกวากลม ‘Travelist’ นกทองเทยวกลมนภายนอกจะดคลายกบกลม
Backpacker คอแบกเปเดนทาง แตหากมองในรายละเอยดแลว Travelist คอ
กลมชนชนกลางทอยในเมอง ตองการเรยนรประสบการณใหมๆ และมเงน
พอสมควร แตไมอยากเดนทางไปกบบรษทน�าเทยว Travelist จงเปนกลมคนท
ออกแบบการทองเทยวเอง และวธทองเทยวกไมเหมอนกบ Tourist เพราะ
คนเหลานจะมความเปนปจเจกสง
11|Tourism Review
Tourism on the Move
21.00 cm
การทองเทยวของกลม Tourist นนตอง
ตนแตเชาเพอทองเทยวตามจดส�าคญ ใชชวต
สวนใหญอยบนรถทวร ใชชวตกบเพอนรวมทวร
ทไปดวยกน และไมไดรจกกบคนในพนทนนๆ
ในขณะทการทองเทยวของกลม Travelist
จะถกโยงเขากบความเปน Urbanization คอ
มความสบายใจทจะไปทองเทยวและใชชวตอย
ในเมองมากกวาตามชนบท เพราะมสงทตน
คนเคยพอสมควร ไมคอยเดนทางมาก
การเกดกลมนกทองเทยว Travelist ท�าให
เกดสงคมแบบ Sharing Society ขนมาดวย
ตวอยางธรกจการทองเทยวจากเทรนดนคอ
Airbnb
6. Sustainability
หลายภาคธรกจใหความสนใจเทรนดเรอง
ความยงยน อยางไรกตาม ตองพจารณาให
เหมาะสมวาการจดกจกรรมตางๆ ถอเปนเรอง
ความยงยนหรอไม ยกตวอยางเชน การน�า
ผาสเขยวมาห มขวดน�า ซงกจกรรมดงกลาว
อาจเพมภาระการซกลาง และเพมสารซกฟอก
สสงแวดลอม
ทงน มตวอยางของการน�าเทรนดเรอง
ความยงยนไปใชในภาคธรกจ โดยน�ามาปรบ
ใหกลายเปนความหรหรา (Sustainability is
the New Luxury) เชน เจาของรสอรทแหงหนง
ทางภาคใตพยายามจะไมใชหลอดดดน�าใน
โรงแรม แตกไมประสบความส�าเรจ เนองจาก
นกทองเทยวยงคงคนชนกบการใชหลอดดดน�า
ทางเจาของโรงแรมจงหาผ ผลตหลอดดดน�า
จากฟางแทน เพอทจะไมตองใชพลาสตก ลด
Carbon Footprint ซงหลงจากเปลยนหลอด
ดดน�าเปนหลอดฟางแลว ปรากฏวานกทองเทยว
มาเทยวเพมขน เพราะการดดหลอดฟางเปน
ความหรหราใหมแทนทจะดดหลอดพลาสตก
เพยงความเคลอนไหว
Tourism on the Move
12 | Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
Voluntourismสรางสรรค หวงใย
ใสใจแบงปนเรอง : รศ.ดร.พรรณ สวนเพลง
Voluntourism หรอ การทองเทยวเชงบ�าเพญ-
ประโยชน หรอ การทองเทยวจตอาสา เปน
‘มตใหมของการทองเทยว’ ซงมรปแบบแตกตาง
จากการทองเทยวในรปแบบเดม ดวยการเพม
มตของการเรยนร และมตของการแบงปนเขาไป
ในการทองเทยว ซงท�าใหการเดนทางทองเทยว
ลงตวไปดวยมตทงของ ‘ผให’ และ ‘ผรบ’ โดย
กลมนกทองเทยวทเขารวมเดนทางนน จะไดม
โอกาสทองเทยว สนกสนาน และอมเอมใจจาก
สงทตนเองไดเดนทางทองเทยวในครงน
13|Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
14 | Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
‘นกทองเทยวจตอาสา’ คอ กลมนกเดนทางกลมเลกๆ ทเลอกใชเวลาวาง
ในระหวางการเดนทางทองเทยวมารวมท�าประโยชนใหกบชมชนและอยอาศยรวมกบ
คนในทองถนนนเปนเวลาแรมเดอน ซงอาจจะไมไดพบเหนไดมากนกในเมองไทย
จนกระทงเกดเหตการณสนามทางภาคใตเมอ 12 ปกอน เหตการณครงนน คนไทย
ไดเหนมตรน�าใจของนกทองเทยวจากทวทกมมโลกทเดนทางมายงประเทศไทย
โดยมวตถประสงคเพอมาชวยงานกอสรางบานเรอน การเยยวยาสภาพจตใจของ
ผประสบภย รวมไปจนถงงานสาธารณสขและดแลเดก จากเหตการณดงกลาว ภาพของ
‘นกทองเทยวจตอาสา’ หรอ Volunteer Tourist ในสายตาคนไทยจงชดเจน และ
เปนทรจกกนอยางกวางขวางนบตงแตนน
การทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชนในปจจบนก�าลงไดรบความสนใจทงในกลม
นกทองเทยวชาวไทยและชาวตางชาตเปนอยางมาก ซงกลมนกทองเทยว Gen Y
(อาย 17-34 ป) จะเปนกลมหลกๆ ทท�าใหกระแสการทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชน
แพรกระจายไปอยางรวดเรวผานสอโซเชยลมเดยตางๆ หรอหากจะเรยกวาเปน
เทรนดการทองเทยวใหมในกลมวยรนกคงจะไมผดนก เพราะนกทองเทยวกลมน
ตางหลงรกการเดนทางเพอการมองหาสงใหมๆ มความคดรเรมสรางสรรค มความ
กระตอรอรนทอยากท�าประโยชนใหกบสงคม ไมวาจะเปนการออกคายอาสาพฒนา
โรงเรยน กจกรรมสอนหนงสอ การสรางฝายกนน�า จากความใกลชดของคนตางถน
และคนในชมชน ยอมกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนรทางความคด วถชวต วฒนธรรม
ตลอดจนถงการถายทอดภมปญญาทองถนจากคนรนหนงสอกรนหนง สงเหลาน
จงกลายเปนเสนหของการทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชนเลยกวาได
การทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชน ในประเทศไทย
เมอใครมาถงเรอนชานตองตอนรบ...ส�านวนไทยคนหอกปจจยหนงทสงเสรม
ใหการทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชนในประเทศไทยเตบโตไดอยางรวดเรว งานวจย
ดานการทองเทยวหลายชน ไดกลาวถงการเตบโตอยางกาวกระโดดของการทองเทยว
เชงบ�าเพญประโยชนไวอยางนาสนใจวา จ�านวนกจกรรมหรอโปรแกรมการทองเทยว
เชงบ�าเพญประโยชนเพยง 3 กจกรรม ในป พ.ศ. 2546 ไดเพมสงเปน 259 กจกรรม
ในป พ.ศ. 2555 (Callanan & Thomas (2005); ซงสอดคลองกบผลการศกษา
ของ กาญจนา สมมตร และคณะ (2556) ไดศกษาเรอง ‘การวจยเพอการพฒนา
การทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชนในเขตจงหวดภาคเหนอตอนบน’ ผลการวจยพบวา
สถานการณการทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชนในภาคเหนอตอนบน มแนวโนม
เพอการพฒนาและการเตบโตทด นกทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชนกลมหลกๆ จะเปน
นกเรยน นกศกษาในชวงอาย 11-21 ป สนใจทจะไปสอนหนงสอใหกบเดก รอยละ
24.5 รองลงมาคอ กจกรรมกอสราง รอยละ 20 และกจกรรมกลมประชาสงเคราะห
รอยละ 13.75 เปนตน
15|Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
16 | Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
17|Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
การศกษาเรอง ‘การพฒนาการทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชนในกลมจงหวดสนก (สกลนคร-
นครพนม-มกดาหาร)’ ของ พรรณ สวนเพลง (2559) ไดศกษาเพอหาแนวทางในการพฒนาการทองเทยว
เชงบ�าเพญประโยชนในพนททางภาคอสาน พบวา นกทองเทยวกลมบ�าเพญประโยชนชาวไทยสวนมาก
เปนผหญง (68%) มอาย 51-60 ป (24%) มการศกษาระดบปรญญาตร (57%) มอาชพรบราชการ (37.5%)
และเคยเขารวมกจกรรมบ�าเพญประโยชนมากอน (49%) มทศนคตเชงบวก โดยสนใจกจกรรมบ�าเพญ-
ประโยชนดานการพฒนาการทองเทยวในชมชน (24.48%) การอนรกษเชงเกษตรสงแวดลอม (23.38%)
และดานการสอนและใหความร (15.22%)
นกทองเทยวชาวตางชาตสวนมากเปนผชาย (53.68%) มอายระหวาง 16-25 ป (27.37%) การศกษา
ระดบปรญญาตร (65.59%) มอาชพเปนพนกงานบรษท (43.62%) เคยเขารวมกจกรรมบ�าเพญประโยชน
(44%) มทศนคตเชงบวกเกยวกบการทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชนอยในระดบมากทสด มความสนใจ
กจกรรมการทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชนดานการอนรกษเชงเกษตรและสงแวดลอม (17.78%)
ดานการสาธารณสขและดแลเดก (16.06%) และดานการสอนและใหความร (15.69%)
หากมองลกลงไป งานวจยยงพบประเดนทนาสนใจวาในบรรดานกทองเทยวชาวตางชาตกลมบ�าเพญ-
ประโยชนทงหมดทเดนทางมายงกลมจงหวดสนกนน ลวนแตมความชนชอบกจกรรมเชงบ�าเพญประโยชน
ทแตกตางและหลากหลาย ยกตวอยางเชน นกทองเทยวในกลมภมภาคเอเชยจะชอบกจกรรมดานการเกษตร
และสงแวดลอม นกทองเทยวจากทวปยโรปชอบกจกรรมดานงานสาธารณสขและดแลเดก ซงนกทองเทยว
จากทวปอเมรกานนกลบใหความสนใจกจกรรมการสอนหนงสอ
แหลงกจกรรมการทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชน
นอกจากน ผลการวจยไดพบพนททมศกยภาพมากพอทจะพฒนาใหเปนแหลงทองเทยวเชงบ�าเพญ-
ประโยชนในกลมจงหวดสนก (สกลนคร-นครพนม-มกดาหาร) โดยแบงตามประเภทของกจกรรมได ดงน
ดานการสอนและใหความรในโรงเรยนขนาดเลก
การศกษาขนพนฐานเปนสงส�าคญและจ�าเปนอยางเรงดวน โดยเฉพาะโรงเรยนขนาดเลกในสงกด
ของส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน พบวาปญหาสวนใหญเปนโรงเรยนขนาดเลกทขาด
ประสทธภาพในการบรหารจดการ มความขาดแคลนในทกดาน ทงคน เทคโนโลย และทรพยากร
การบรหาร ขาดแคลนคร การจดการเรยนการสอนโดยมครไมครบชนเรยน ไมครบกลมสาระการเรยนร
และนกเรยนมความรความสามารถตามกลมสาระการเรยนรคอนขางต�า เมอเทยบกบนกเรยนของโรงเรยน
ขนาดกลางและโรงเรยนขนาดใหญ ขาดสอการเรยนการสอน การจดการเรยนการสอนไมเปนไปตาม
หลกสตร ขาดการจดการความรทเหมาะสมกบบรบทของโรงเรยน อกทงขาดการสนบสนนจากทองถน
และชมชน ทงนมกจกรรมทนกทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชนสามารถท�าไดหลากหลายเพอเปนการเขาไป
ชวยเหลอโรงเรยนขนาดเลก เชน เปนอาสาสมครสอนภาษาองกฤษ ดนตร ศลปะ คอมพวเตอร กจกรรม
ปรบปรงอาคารเรยน เชน หองน�า หองสมด หองคอมพวเตอร โรงอาหาร สนามเดกเลกเลน เปนตน
18 | Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
มนกทองเทยวชาวตางชาตทเดนทางมาทองเทยวแขวงค�ามวน สปป.ลาว ซงสวนมากเปนกจกรรม
การปนเขา บางครงจะมนกทองเทยวไดรบบาดเจบและเดนทางมารกษาทโรงพยาบาลนครพนม อกทง
พบวาตามสถานพยาบาล ทงในโรงพยาบาลประจ�าจงหวด โรงพยาบาลประจ�าอ�าเภอ จงมชาวตางชาต
มาใชบรการอยางสม�าเสมอ และตองการอาสาสมครเขามาชวยงานในการเปนลามแปลภาษา แจกบตรคว
หรอมกจกรรมทผอนคลายใหกบผปวย เชน ดนตรบ�าบด ในสวนของสถานเลยงเดกก�าพรามความ
ตองการอาสาสมคร/นกทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชนในการดแลเดกในสถานเลยงเดกก�าพรา ซงพบวา
มความตองการอาสาสมครในกจกรรมนเปนจ�านวนมาก
ดานเกษตรและสงแวดลอม
การทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชนดานการอนรกษเชงเกษตรและสงแวดลอมถอวาเปนการ
ทองเทยวรปแบบใหม เนองจากเปนลกษณะผสมผสานระหวางกจกรรมอาสาสมครและการเรยนร
การเดนทางทองเทยวไปยงพนทชมชน เกษตรกรรม สวนเกษตร สวนสมนไพร ฟารม ปศสตว และ
สตวเลยง แหลงเพาะเลยงสตวน�าตางๆ ไดสมผสกบวถชวต ความเปนอยของชาวชนบท ขนบธรรมเนยม
วฒนธรรม ประเพณ รปแบบกจกรรม และการประกอบอาชพการเกษตรทหลากหลาย ทงน นกทองเทยว
สามารถเขารวมกจกรรมบ�าเพญประโยชน เชน การปลกและบ�ารงปาธรรมชาต สงเสรมการปลกปา
ทดแทน การเลยงปลาบอเพอแพรพนธปลา การเลยงสตว การผลตอาหารสตว ถายทอดความร
ดานเกษตรกรรมแกราษฎรในหมบานรอบศนยฯ และราษฎรในจงหวดตางๆ ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
การเพาะปลกและท�าการเกษตรอนทรย เปนตน
ดานการพฒนาการทองเทยวโดยชมชน
จากการวเคราะหศกยภาพในการพฒนาการทองเทยวโดยชมชนในจงหวดสนก พบวามโฮมสเตย
หลายแหงทตองการใหนกทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชนไดเขารวมกนจดกจกรรมพฒนาการทองเทยว
โดยชมชน โดยตองการอาสาสมครเขาไปท�ากจกรรมบ�าเพญประโยชนเกยวกบการสอนภาษาองกฤษ
เพอสนทนาพนฐานใหกบชาวบาน เพอใชในการตอนรบแขกตางประเทศ พฒนาโฮมสเตยใหสามารถ
รองรบมาตรฐานอาเซยน พฒนา Packaging ของสนคาพนบาน และการสอนหนงสอหรอท�ากจกรรม
รวมกบหมบานชมชน
19|Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
นกทองเทยวชาวไทย
นกทองเทยวชาวตางชาต
กจกรรมการทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชนทสนใจ
กจกรรมการทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชนทสนใจ
การพฒนาการทองเทยว
ในชมชน (24.48%)
การอนรกษเชงเกษตร
สงแวดลอม (23.38%)
การสอนและใหความร
(15.22%)
68% เปนผหญง
24% มอาย ระหวาง 51-60 ป
57% มการศกษาระดบปรญญาตร
37.5% มอาชพรบราชการ/รฐวสาหกจ
49% เคยเขารวมกจกรรมบ�าเพญประโยชน
มทศนคตเชงบวกเกยวกบการทองเทยว
เชงบ�าเพญประโยชน (คาเฉลยอยในระดบมากทสด)
53.68% เปนผชาย
27.37% มอาย ระหวาง 16-25 ป
65.59% มการศกษาระดบปรญญาตร
43.62% มอาชพเปนพนกงานบรษท
44% เคยเขารวมกจกรรมบ�าเพญประโยชน
มทศนคตเชงบวกเกยวกบการทองเทยว
เชงบ�าเพญประโยชน (คาเฉลยอยในระดบมากทสด)
การอนรกษเชงเกษตร
สงแวดลอม (17.78%)
การสาธารณสขและดแลเดก
(16.06%)การสอนและใหความร
(15.69%)
20 | Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
อางองกาญจนา สมมตรและคณะ (2556). การวจยเพอการพฒนาการทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชนในเขตจงหวดภาคเหนอตอนบน. กรงเทพมหานคร. ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.). พรรณ สวนเพลง (2559). การพฒนาการทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชนในกลมจงหวดสนก (สกลนคร-นครพนม-มกดาหาร). กรงเทพมหานคร. ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.).Ayobami, O, K., Ismail, H, N. & Olyinka, S. (2012). A reviews paper on voluntourism theories and paradigm with special emphasis on rural revitalization. Interdisciplinary Journal of
Contemporary Research in Business. Vol. 3, No. 11, pp. 420-444.Callanan M. & Thomas S. (2005). Volunteer tourism: Deconstructing volunteer activities within a dynamic environment. Marina Novelli (editor). Niche Tourism Contemporary issues, trends and cases. (183-200). Wellington: Elsevier Butterworth-Heinemann.
เตรยมตว เตรยมหวใจ ใสเปออกเดนทาง...
หากจะลองสมผสประสบการณ Volunteer
Tourist สกครงหนงในชวต การวางแผน
การเดนทางลวงหนาอยางรดกมเปนเรอง
ทส�าคญอยางยง ทงนนกทองเทยวทสนใจ
สามารถคนหาขอมลเพมเตมเกยวกบการ
ทองเทยวเชงบ�าเพญประโยชนไดจากเวบไซต
http://sanukvolunteer.com ในเวบไซต
จะอธบายถงแหลงท�ากจกรรมการทองเทยว
เชงบ�าเพญประโยชน การเตรยมตวของ
นกทองเทยว คาใชจายในการเดนทาง ตลอดจน
วถชวตความเปนอยของคนในทองถนนนๆ ดวย
เตมพลงชวตใหกบตนเอง พรอมแบงปน
ความสขใหกบคนรอบขาง สรางประสบการณ
ดวยการเดนทางไปเปนผใหอยางแทจรง...
21|Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
22 | Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
ปของการศกษาเรองการสอสารแบบปากตอปาก(Word-of-Mouth)เรยบเรยงโดย สรรพวต กนตามระ
:การวเคราะหบทวจยทางการทองเทยวจากบทความเรอง Twenty-Five Years of Word-of-Mouth Studies : A Critical Review of Tourism Research โดย ILENIA CONFENTE Department of Business Administration, University of Verona, Verona, Italy
23|Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
24 | Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
ในปจจบน Word-of-Mouth (WOM) หรอ การสอสารแบบปากตอปาก เปนพลงของการ
สอสารทมอ�านาจอยางเหลอเชอในการประกอบการทางธรกจตางๆ โดยผประกอบการในปจจบน
ไดหนมาใหความสนใจในเรองนกนเปนอยางมาก โดยเฉพาะในธรกจดานการบรการ เพราะความ
กาวหนาในดานเทคโนโลยและการกระจายขอมลถกพฒนาขนอยางตอเนองและรวดเรว ท�าให
ผบรโภคสามารถรบรขาวสารและแบงปนขอมลระหวางกนเปนเรองปกต
จากผลการวจยลาสดของ Nielsen รอยละ 92 ของผบรโภคไววางใจในสอทนาเชอถออยาง
WOM หรอค�าแนะน�าจากเพอนและครอบครว รองลงมา รอยละ 70 ของผบรโภคเชอค�าแนะน�า
ในสอออนไลน อาท เวบไซตทมผบรโภคเขาไปแบงปนประสบการณอยาง เวบไซต TripAdvisor
หรอ Pantip
จะเหนไดวา WOM มบทบาทส�าคญมากในธรกจดานการบรการ ซงผประกอบการควรจะเขาใจ
ความสมพนธและคณภาพการใหบรการทมการพฒนาอยางตอเนอง เชน พฤตกรรมผบรโภคแบบ
ปากตอปากเชงบวก เปนตน
โดยเฉพาะในดานการทองเทยว ถอเปนตวอยางทดอยางหนงทผบรโภคสามารถแบงปนขอมล
และความคดเหนทงในกลมบคคล (Offline) และทางสออนเทอรเนตตางๆ (Online) ซงอทธพลของ
กลมคนนนถอวามความส�าคญมาก เนองจากเปนสงทไมสามารถจบตองและประเมนไดลวงหนา
เนองดวยบทวจยทผานมาในอดตอาจจะยงไมครอบคลมเนอหามากนก หรอขาดการวเคราะห
ทละเอยดถถวน โดยหวขอวจยสวนมากจะไปในแนวทางของการวเคราะหกรณตวอยางเชง
ประสบการณของผบรโภค เชน การวเคราะหแรงจงใจของผบรโภคตอกรณของ WOM จากจดนนเอง
ท�าใหบทวจยเรองนจะท�าการรวบรวม วเคราะห และแจกแจงงานวจยเกาๆ ทงหมดตลอด 25 ป
ทเกยวกบ WOM เพอน�ามาจดหมวดหมเปนโมเดลทรงกรวย (Paradigm Funnel) แบงแยกไปตาม
จดประสงคของงานวจยนนๆ เปน 5 หมวดหม ซงจะท�าใหเปนประโยชนตองานวจยในอนาคตตอไป
เรมปพนฐานเรอง WOM
‘Word-of-Mouth’ หรอ การสอสารแบบปากตอปาก หมายถง การพด การสอสารระหวาง
บคคลตอบคคล ระหวางผรบสารกบผสงสาร อนเกยวกบผลตภณฑใดผลตภณฑหนง, การบรการ,
หรอแบรนดของผลตภณฑนนๆ โดยไมใชการพดในเชงธรกจหรอเพอการโฆษณา
มงานวจยหลายตวไดระบวา WOM ถอเปนแรงจงใจทส�าคญอยางหนงตอผบรโภคในการเลอก
ซอสนคาหรอบรการ โดยเฉพาะอยางยงเมอผบรโภคก�าลงจะซอสนคาหรอบรการในครงแรก ยงไป
กวานน ขอมลหรอประสบการณจากผบรโภคคอสงทสามารถสรางความนาเชอถอมากกวาขอมล
ทมาจากผประกอบการโดยตรง ซงอทธพลของ WOM นนไดเพมจ�านวนความนาเชอถอขนอยาง
ตอเนองในกลไกของโลกออนไลน โดยผบรโภคมกเลอกทจะเชอความคดเหนของผบรโภคอนๆ
ทโพสตลงตามหนาเวบไซตกอนการตดสนใจ จากขอมลเหลานท�าให WOM จะเขามาแทนทและ
เตมเตมรปแบบตางๆ ในการน�าเสนอขอมลแบบเดมๆ ไดอยางมาก จากการพฒนาอนกาวหนา
ของโลกออนไลนน ท�าใหสงผลดตอผบรโภคในดานของการเขาถงขอมลอยางงายดายและรวดเรว
ไมวาจะเปนเวบไซตจ�าพวก Facebook, Twitter, Myspace, YouTube หรอตามบลอกตางๆ ทจะม
บลอกเกอรไปท�าการรววในสงตางๆ เปนตน
25|Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
e-WOM การสอสารแบบปากตอปากทางอเลกทรอนกส
ในดานของการทองเทยว WOM สงผล
อยางมากตอวงจรธรกจทงในทางบวกและทางลบ
โดยถาแหลงทองเทยวนนม WOM ทด นอกจาก
จะสงผลทดตอภาพลกษณแลว ยงจะชวยสราง
การรบรขอมลของแหลงทองเทยวนนๆ แกผทไม
คนเคยหรอไมรจกสถานทนนมากอนไดเปนอยางด
หนงในความทาทายส�าหรบธรกจการทองเทยว
นนกคอการเตบโตอยางรวดเรวของระบบเครอขาย
และสอสงคมออนไลน ซงนนจะท�าใหนกทองเทยว
สามารถตดตอ แบงปนมมมอง และประสบการณ
แกนกทองเทยวคนอนๆ ไดอยางงายดาย โดยสงน
ถอเปนการเรยกวา การสอสารแบบปากตอปาก
ทางอเลกทรอนกส (e-WOM)
26 | Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
หลกการของโมเดลทรงกรวย (The Paradigm Funnel)
ประโยชนของการท�าโมเดลทรงกรวยในงานวจยนคอ นกวจยสามารถตรวจสอบ จดเรยง
หมวดหม แยกแยะประเภท รวมถงวเคราะหองคประกอบของการเปลยนแปลงภายในเนอหาของ
งานประพนธนนๆ ไดอยางเปนระบบระเบยบ
โดยในบทวจยฉบบนจะใชการแบงแยกทงหมด 4 ระดบ ไลจากหลกการทสงเกตเหนไดชดเจน
ไปจนถงหลกการทยากจะสงเกตเหน ดงตารางท 1
เพอใหเปนการครอบคลมงานวจยไดมากทสด ผวจยไดเพมขนท 5 ในโมเดลส�าหรบงานวจยตวน
ไวดวย โดยจะเปนสวนของงานวจยแบบการอธบายโดยภาพรวม (Overview Articles) เปนงานวจย
ทมหวขอพเศษซงไมสามารถเชอมโยงกบทง 4 ขนของโมเดลตวน
วธการท�าการวจย (Methodology)
ในงานวจยชนน ผวจยไดยอนดเรอง WOM ทเกยวของกบธรกจการทองเทยวและการบรการ
ทท�าการตพมพมาตงแตอดตไปจนถงเดอนสงหาคม 2556 ซงจะน�ามาจดหมวดหมลงในโมเดล
ทรงกรวยทง 4 ขนทกลาวมาขางตน โดยฐานขอมลทผวจยท�าการสบคนนนจะน�ามาจากฐานขอมล
หลกๆ และมชอเสยงทง 4 แหลง อนไดแก EBSCOhost, ISI Web of Knowledge, Scopus, Google
Scholar โดยใชการสบคนจากค�าหลกๆ อาท Word-of-Mouth, Electronic/Online/Internet/
e-Word of Mouth และ Review รวมถงเนนฐานค�าของ Tourism, Hospitality, Hotel, Resort,
Travel หลงจากทผวจยไดท�าการวเคราะหและสบหาขอมลแลวนน ม 46 บทความทถกน�ามาใช
27|Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
เปนการศกษาทมขอมลมาจากประสบการณ การสงเกตการณ
หรอการเกบขอมลและวเคราะหจากกรณศกษา
เปนการวเคราะหบทวจยทมหลกการแบบแผนและทศนคต
มมมองของหลกการตางๆ เนนไปในดานงานวจยทมการใช
การเปรยบเทยบแนวทางตางๆ
เปนบทวจยทประกอบดวยทฤษฎ หลกวชาการ พรอมทง
จดประสงคเพอการสรางการพฒนาของหลกการตางๆ
เปนประเดนใหความส�าคญเรองการด�ารงอย ทฤษฎของ
ธรรมชาตและความร รวมไปถงบทความทเกยวกบระเบยบ
แบบแผน
ขนท 1
ขนท 2
ขนท 3
ขนท 4
Empirical Observation
การเกบขอมลเชงประจกษ
Analytical Methods
การวเคราะหแบบแผน
Specific Theories
การใชทฤษฎเฉพาะทาง
Core Assumption
การสรางแกนสมมตฐาน
ตารางท 1
28 | Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
ผลการวจย (Findings)
ขนท 1: Empirical Observation การเกบขอมลเชงประจกษ
พบทงหมด 30 บทความ หรอคดเปนรอยละ 65.2 โดยตวอยางบทความ
ทจดอยในขนน ไดแก
• ป 2007 Murphy และป 2008 Leach, Liu และ Winsor ไดท�าการ
ศกษาเกยวกบอทธพลของ WOM ตอการตดสนใจในการทองเทยวของเพอน
และญาต รวมถงเปรยบเทยบกบนกทองเทยวคนอนๆ ในเวบไซตบทความ
ทองเทยวตางๆ
• ป 2010 Arsal ไดศกษาเกยวกบอทธพลของ WOM ตอการตดสนใจ
ในการทองเทยว เชน อทธพลของผอยอาศยในครวเรอนตอการตดสนใจ
• ป 2011 Kim, Mattila และ Baloglu ไดศกษาเกยวกบปจจยทมผล
ตอแรงจงใจของผบรโภคตอการสบหา WOM ในแงของความสะดวกสบาย,
คณภาพ, การลดความเสยง และการรบรองจากสงคม
• ป 2013 Browning, So และ Sparks ไดศกษาเกยวกบเรองอทธพล
ของบทวจารณของโรงแรมในสอออนไลน ดานคณลกษณะของผบรโภคตอ
คณภาพของการบรการ
ขนท 2: Analytical Methods การวเคราะหแบบแผน
พบทงหมด 3 บทความ หรอคดเปนรอยละ 6.5 โดยตวอยางบทความ
ทจดอยในขนน ไดแก
• ป 2009 Ye, Ahang และ Law ไดท�าการเปรยบเทยบการใชเครองมอ
ในการตรวจตราการจดหมวดหมบทวจารณตางๆ ทง 3 แบบบนบลอกทองเทยว
ส�าหรบ 7 แหลงทองเทยวทไดรบความนยมในทวปยโรปและสหรฐอเมรกา
• ป 2012 Jalilvand, Samiei, Dini และ Manzari ไดท�าการศกษา
เกยวกบ e-WOM ในแงของการท�าโมเดล เรองการเลอกจดหมายปลายทาง
ของนกทองเทยวบนสงคมออนไลน รวมไปถงทศนคตของนกทองเทยวตอ
สถานทนนๆ
29|Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
4
5
3
2
1
การอธบายโดยภาพรวม
การสรางแกนสมมตฐาน
การวเคราะหแบบแผน
การใชทฤษฎเฉพาะทาง
การเกบรวบรวมขอมลเชงประจกษ พบ 30 บทความ
พบ 3 บทความ
พบ 9 บทความ
พบ 3 บทความ
พบ 1 บทความ
30 | Tourism Review
Tourism Researchทองเทยววจย
ขนท 3: Specific Theories การใชทฤษฎเฉพาะทาง
พบทงหมด 9 บทความ หรอคดเปนรอยละ 19.6
โดยตวอยางบทความทจดอยในขนน ไดแก
• ป 2006 Cheng, Lam และ Hsu ไดใชทฤษฎ
พฤตกรรมตามแบบแผน (Theory of Planned Behaviour)
ในการทดสอบตวแปรตนเหตของ WOM ในดานลบ
• ป 2010 Kim และ Hardin ไดใชทฤษฎจตวทยา
สภาพแวดลอม (Environmental Psychology) ในการ
ท�าความเขาใจเรองสอสงคมออนไลนและโอกาสในการสราง
บรการตอธรกจการบรการ
• ป 2012 Jalilvand และ Samiei ไดท�าการส�ารวจผล
กระทบของ e-WOM ในการเลอกจดหมายในการทองเทยว
โดยใชทฤษฎพฤตกรรมตามแบบแผน (Theory of Planned
Behaviour)
ขนท 4: Core Assumption การสรางแกนสมมตฐาน
พบทงหมด 3 บทความ หรอคดเปนรอยละ 6.5
โดยตวอยางบทความทจดอยในขนน ไดแก
• ป 2008 Litvin, Goldsmith และ Pan ไดท�าการ
อธบายเกยวกบ eWOM ในแงของโอกาสทจะเปนเครองมอ
ตวบงชวดความคมคาของตนทน ในแงของการตลาดใน
ธรกจการทองเทยวและการบรการ
• ป 2013 Tham, Croy และ Mair ไดท�าการพฒนา
ความเขาใจเกยวกบลกษณะเฉพาะของ e-WOM โดย
น�าเสนอโครงรางความนาเชอถอเฉพาะทสงอทธพลตอ
ภาพลกษณของแหลงทองเทยว
31|Tourism Review
ขนท 5: Overview Articles การอธบายโดยภาพรวม
พบทงหมด 1 บทความ หรอคดเปนรอยละ 2.2 โดยตวอยาง
บทความทจดอยในขนน ไดแก
• ป 2013 Leung, Law, Hoof และ Buhalis ไดท�าการศกษา
เกยวกบอทธพลของ WOM ตอการตดสนใจในการทองเทยวของ
เพอนและญาตเปรยบเทยบกบนกทองเทยวคนอนๆ ในเวบไซต
บทความทองเทยวตางๆ
สรปแลวบทวจยฉบบนไดท�าการศกษาเกยวกบ WOM ในดาน
ของธรกจการทองเทยวและธรกจดานบรการตางๆ โดยไดอธบาย
คราวๆ ในเนอหาเกยวกบหวขอทถกศกษาไปแลว เพอทจะเปน
ประโยชนแกงานวจยตอๆ ไปในอนาคต รวมถงโมเดลทผวจย
น�าเสนอนน สามารถใหนกวจยทานอนไดใชในการตรวจสอบ
งานวจยของตนวา มความละเอยดถงขนไหนถาวดตามโมเดล
ทรงกรวยในบทความน โดยจดประสงคหลกๆ กคอ เพอน�าเสนอ
หลกฐานและขอมลของบทความทเกยวของกบความส�าคญของ
WOM ในธรกจการทองเทยวและบรการ เพอทจะใหเจาของ
กจการหรอผบรหารควรเรมเขามาใหความสนใจในเรองนอยาง
จรงจง จะมามวยดตดการใหขอมลแบบเกาๆ ไมได ควรปรบใหทน
กบยคสมยและเทคโนโลย เมอโลกหมน เรากพยายามหมนตามโลก
เพอจะไดทนคแขงและสถานการณบานเมอง เราจงจะยงสามารถ
ตอสอยในธรกจไดอยางเขมแขงและประสบความส�าเรจตลอดไป
Tourism Researchทองเทยววจย
หมายเหต
บทความนมาจาก International Journal of Tourism Research, November-December 2015
32 | Tourism Review32 | Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
เรอง : โคมร ศขปรชา
33|Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
ทกวนน ใครๆ กพดกนถง ‘ความปกตใหม’
หรอ The New Normal วามนคอเทรนด
คอการโอบรบความแตกตางหลากหลาย
โลกจะกาวไปสสภาวะทไมมใคร ‘ผดปกต’
กนอกตอไป เพราะทกความปกตหรอไมปกต
(ในความหมายใดๆ กตาม) สามารถถกมอง
ดวย ‘สายตาใหม’ วาคอ ‘ความปกตใหม’
ทมกรอบและฐานคดในแบบของตวเองได
แลว ดงนน การเอาขอทกทกลวงหนาใดๆ
ไปตดสน-จงไมใชเรองทพงท�า
แตค�าถามทอยากชวนคณยอนกลบไป
ตรกตรองถงมนเสยกอนกคอ,
แลวค�าวา ‘ปกต’ ในแบบเดมนน-มน
เกดขนมาไดอยางไรกนเลา
ท�าไมเราถงม ‘ความปกต’ และ ‘ความ
ไมปกต’ โดยเฉพาะทเกดขนในตว ‘มนษย’
คนใดคนหนง กลมใดกลมหนง หรอแมกระทง
ชาตพนธใดชาตพนธหนง
อะไรคอ ‘ความปกต’ นน
และ-มนเกดขนไดอยางไรกน?
กอนตอบค�าถามขางตน อยากชวนคณไปรจกกบผชายคนหนงเสยกอน
เขามชออานยากวา อดอลเฟ กาเตเล (Adolphe Quetelet) ชายคนนเกดท
เมองเกนต ซงปจจบนเปนเมองในเบลเยยม แตในยคทเขาเกด (คอป 1796) เกนต
อยใตการปกครองของฝรงเศส
กาเตเลเปนคนทมฝนใหญ เขาเรยนเกง โดยเฉพาะในดานคณตศาสตร อายแค
19 ป กาเตเลกเปนครสอนคณตศาสตรแลว และพออาย 23 ป เขากไดรบปรญญาเอก
ดานคณตศาสตรจากมหาวทยาลยแหงเกนต
แนนอน คนเกงอยางเขาตองการสรางชอเสยงใหตวเอง เขาอยากโดงดงแบบเดยว
กบ เซอรไอแซก นวตน เขาอยากคนพบอะไรสกอยางหนงทสลกส�าคญ
ตนศตวรรษท 19 เปนชวงเวลาทโลกวทยาศาสตรเงยหนาขนมองทองฟา ทกคน
สนใจสงทเรยกวา ‘เทหวตถ’ คอดวงดาวตางๆ แตละประเทศตองแขงกนมหอดดาว
ใหญๆ เอาไวสองมองฟา แตในตอนนนเบลเยยมทกาเตเลอาศยอยไมม
ในป 1823 กาเตเลโนมนาวใหรฐบาลดตชทปกครองเบลเยยมอยในขณะนน
สรางหอดดาวขนมาไดในกรงบรสเซลส แนนอน, กาเตเลไดรบการแตงตงใหเปน
ผอ�านวยการของหอดดาวนน ขณะทหอดดาวก�าลงกอสราง กาเตเลตองเดนทางไป
ตามประเทศตางๆ ในยโรป เพอเรยนรวธดดาวแบบใหมๆ จะไดน�ามาประยกตใช
กบหอดดาวของตวเอง
แตแลว...เมอหอดดาวยงสรางไมเสรจ และกาเตเลตระเวนอยในยโรปนนเอง
กเกดการปฏวตขนในเบลเยยมในป 1830
หอดดาวของกาเตเลถกฝายขบถยดครองไปเปนฐานทพ!
แนนอน, กาเตเลเซงมาก เขาไมรวาการปฏวตจะกนเวลานานแคไหน แลว
รฐบาลใหมจะสนบสนนการกอสรางใหเสรจสนสมบรณหรอเปลา แตกระนน
การเมองและพฤตกรรมของมนษยทเปลยนแปลงไป กท�าใหกาเตเลเกดความอยากร
อยากเหนใหม
กอนหนาน เขาไมเคยสนใจเลยวา พวกมนษยทงหลายจะมพฤตกรรมอยางไร
เขาเหนวามนไมเกยวของอะไรกบภารกจทางวทยาศาสตรของเขา พฤตกรรมทาง
สงคมของมนษยกเปนเรองของมนษย จะไปเกยวกบดวงดาวทเขาสนใจไดอยางไรกน
แตการ ‘พลกผน’ และ ‘เปลยนผาน’ ของแผนดนเบลเยยมเพอกลายเปนสงคม
สมยใหมนน ท�าใหเขาเกดความสนใจขนมา
เขาเหนวาสงคมสมยใหม (จรงๆ กคอสงคมในยคนน) มความ ‘คาดเดาไมได’
อยหลายอยาง เพราะมนไปขนอยกบพฤตกรรมของมนษย ไมมกฎเกณฑอะไร
จะมาจบได คลายๆ กบโลกของดวงดาวและดาราศาสตรยคกอนหนาไอแซก นวตน
กอนจะมกฎการเคลอนทของนวตนมาอธบาย
1
2
34 | Tourism Review
ดวยเหตน กาเตเลจงเหนชองทาง!
เขาอยากเปนนวตนมานานแลว และคราวนแหละ เปนไปไดอยางยง
ทเขาจะพฒนาวทยาศาสตรเพอจดการสงคม ตลอดมาเขาใชเวลาในการ
คนหารปแบบของดวงดาว ตอนนเขาจะใชหลกการเดยวกนเพอเปาหมาย
ใหม
เขาจะแสวงหารปแบบหรอแพตเทรนของมนษย!
โชคดไมนอย ทกาเตเลอยในยคตนศตวรรษท 19 อนเปนยคทเกด
‘คลน’ ของสงทเรยกวา Big Data ขนมาเปนครงแรก นนคอเรมมการ
เกบขอมลพนฐานตางๆ เอาไวมากมาย (ซงตองตงขอสงเกตไวตรงน
เสยหนอยนะครบ วาในสงคมไทย ตอใหเปนศตวรรษท 21 แลว การเกบขอมล
พนฐานยงถอวานอยมากทเดยว) โดยเฉพาะขอมลทเกยวกบประชากร
และการทหาร อยางเชนขอมลเรองการเกดการตายในแตละเดอน
จ�านวนของอาชญากรรมทเกดในแตละป หรอโรคตางๆ ทเกดขนในแตละ
เมอง เปนตน
กาเตเลได ‘ขอมล’ เหลานมาอยในมอมากมาย แตค�าถามกคอ-
แลวเขาจะท�าอะไรกบมนด?
ดวยฐานทเปนนกดาราศาสตร กาเตเลรวา งานส�าคญอยางหนงของ
นกดาราศาสตรสมยศตวรรษท 18 กคอการวดความเรวของเทหวตถ
ทงหลาย ไมวาจะเปนดาวเคราะห ดาวหาง หรอดาวฤกษ โดยวธวดกใช
หลกการงายมาก นนคอการจบเวลาตอนทเทหวตถเหลานผานหนากลอง
โทรทรรศน โดยเอาเสนสองดานเปนหมดหมาย เรมจบเวลาเมอเทหวตถ
ผานเสนแรก แลวหยดจบเวลาเมอเทหวตถผานเสนทสองตรงปลายทาง
เทคนคนฟงดงาย แตกมปญหาอยางหนงของมน เมอวดกนอยาง
ละเอยดยบแลว ไมมนกดาราศาสตรคนไหนวดคาออกมาได ‘เทากนเปะ’
เลยแมแตคนเดยว
ค�าถามกคอ-แลวใครถกใครผดกนละทน
นกดาราศาสตรจงหาวธใหมเพอ ‘รวม’ เอาคาการวดทงหลาย
ทงปวงเขาดวยกน ในทายทสดกเกดวธแกปญหาใหม ทมชอเรยกดงเดม
วา Method of Averages หรอวธหาคาเฉลย โดยน�าเอาคาการวดทงหลาย
มารวมกนใหกลายเปนคาเฉลยเดยว ซงในทางดาราศาสตรนน พบวา
คาเฉลยพวกนจะใหคาทถกตองแทจรง ‘มากกวา’ คาทเกดจากการวด
เพยงครงเดยว
เมอเปนเรองของมนษย กาเตเลเลยคดวานาจะใชวธการเดยวกนได
เขาเรมตนกบคาของ ‘รอบอก’ ของทหารสกอตแลนด โดยน�าเอา
คาทงหมดมารวมกนแลวหารดวยจ�านวนของทหาร ผลทออกมาคอราว
39.75 นว กลายเปนคาเฉลยรอบอกของทหารสกอตแลนด ซงถอวาเปน
ครงแรกสดในประวตศาสตรเลยนะครบทมการค�านวณ ‘คาเฉลย’ ของ
รางกายมนษยในทางวทยาศาสตร
From the Coverเรองจากปก
3
35|Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
แตค�าถามของกาเตเลกคอ-แลวคานมน ‘บอก’ อะไรกบเรา
ยอนกลบไปทดาราศาสตรอกรอบนะครบ อยางทบอกเอาไววา
นกดาราศาสตรเหนวา ‘คาเฉลย’ คอคาท ‘ถกตองแทจรง’ (อยางนอยก)
มากกวา-คาทคนคนหนงวดได เพราะคาทคนแตละคนวดไดนน จะมความ
ผดพลาด (Error) บางอยางอยดวยเสมอ ซงเราจะคนไมพบหรอกถาไมได
น�าไปเปรยบเทยบกบคนอนอกมากมายแลวหา ‘คาเฉลย’ ออกมา
กาเตเลจงน�าหลกคดแบบนนมาใชกบ ‘รอบอก’ ของทหารสกอตแลนด
เขาบอกวาคาเฉลยทไดนน คอ ‘ขนาดทแทจรง’ ของทหารสกอตแลนด
แตถาใครมรอบอกเลกหรอใหญกวาน ถอไดวาเปน ‘ความผดพลาด’ ของ
รปรางของทหารคนนนเอง
ทนเมอวดขนาดรางกายสวนอนๆ แลว ทสดกาเตเลกไดคาของมนษย
มาครบถวนตามทเขาตองการ แลวเขากวาดออกมาเปน ‘มนษยคาเฉลย’
หรอ Average Man ซงกาเตเลถอวานนคอ ‘แบบและเบา’ ทมนษยพงเปน
คอเปนโมเดลของมนษย แตการทมนษยแตละคนไมไดเหมอน ‘แบบ’ เปน
เพราะมนษยมความผดพลาดตามธรรมชาต
หลกคดนท�าให Average Man เหมอนกบเปน ‘มหาบรษ’ เพราะ
กาเตเลบอกวาคนยงใหญทงหลายในประวตศาสตร (ทจรงๆ กหาตวตน
ไมไดแลว) นาจะมลกษณะของรางกายเหมอนหรอใกลเคยงกบ Average
Man มากกวาคนอนๆ
ถดจากนน กาเตเลกค�านวณอะไรตอมอะไรออกมาอกมากมาย เชน
น�าหนกเฉลย สผวเฉลย รปรางเฉลย อายเฉลย การแตงงาน การตาย
การเกด ความยากจน การศกษา และกระทงการฆาตวตายในแตละป
(ซงมผลไปสอดคลองกบการโคจรของดวงดาวดวย) แลวในทสด เขาก
คดออกมาเปน Quetelet Index หรอดชนกาเตเล ซงทกวนนเรากใชกน
อยนะครบ ในชอ Body Mass Index หรอ BMI นนเอง
กาเตเลบอกวา สงทแตกตางไปจากคณสมบตและเงอนไขแบบ
Average Man คอความบดเบยวและเปนโรค พดอกอยางหนงกคอ
‘ผดปกต’ นนเอง ซงกผดปกตไดทงทเลกนอยไปจนถงใหญโต แตถาใคร
อยในรปในรอย ลงตวกบความเปน Average Man กจะมความด ความงาม
อยในตว
ทกวนน Average Man หรอ ‘คาเฉลย’ อาจไมไดถกมองวาเปนเรอง
ของความสมบรณแบบแลว แตปฏเสธไมไดวา อทธพลของวธคดแบบ
กาเตเลยงคงอย เรายงแบงคนเปนลกษณตางๆ แบงคนเปนกล มๆ
ซงแตละกลมจะมลกษณะเฉพาะบางอยางของกลมนนๆ ซงกเปนไปตาม
แนวคดของกาเตเล
นกคดจ�านวนมากไดรบอทธพลของกาเตเลมา ฟลอเรนซ ไนตงเกล
บอกวา Average Man เปนไปตามพระประสงคของพระเจา สวนคารล
มารกซ กใชหลกการนพฒนาทฤษฎเกยวกบคอมมวนสม กระทงนกฟสกส
อยางเจมส แมกซเวลล กน�าหลกการของกาเตเลไปคดคนทฤษฎกลศาสตร
ของกาซ หรอแพทยอยางจอหน สโนว กใชแนวคดของกาเตเลไปสกบ
อหวาตกโรคในกรงลอนดอน ท�าใหเกดการสาธารณสขขนมา เปนตน
36 | Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
37|Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
การ ‘คดคน’ สงทเรยกวา Average Man ของกาเตเล จงกอใหเกดผลตอเนอง
ในการสราง ‘ความปกต’ ในดานตางๆ ของมนษยขนมา
และนนกคอเรองราวของ Normalness,
ทนบวนกจะหายไป...
ทกวนน ค�าวา Average หรอการอยใน ‘คาเฉลย’ อาจไมใชค�าทหลายคนชอบ
สกเทาไหร เพราะมนมความหมายสอดคลองกบความธรรมดาสามญ ไมไดสมบรณ
แบบเหมอนกบทกาเตเลเคยคดอกแลว
แตถงอยางนน กไมไดหมายความวาอะไรทอยใน ‘คาเฉลย’ จะเปนเรองทคน
ไมชอบใจเสมอไป ตวอยางเชนคา BMI ทใชเปนเครองวดรางกายดกได มนษยจ�านวนมาก
อยากมรปรางทอยใกลกบ ‘คาเฉลย’ มากกวาทจะอวนไปหรอผอมไปทงนน แตในเวลา
เดยวกน หากเปนเรองอนๆ เชน เรองของรสนยม ไลฟสไตล การบรโภค หรอกระทง
การทองเทยวเดนทาง กมคนอกจ�านวนไมนอยทอยาก ‘แหกคอก’ มวตรปฏบตท
ไมเหมอนกบ ‘คาเฉลย’ (หรอ ‘ความปกต’) ทสงคมสวนใหญวางเอาไว
ดงนน โลกจงไมได ‘เหวยง’ ไปในทศทางใดทศทางหนงเพยงอยางเดยว ไมใชวา
อทธพลของกาเตเลจะหนกแนนแขงแรง แลวจๆ กสญหายไปทงหมด แตการ ‘สถาปนา’
สงทกาเตเลเรยกวา ‘ความปกต’ ให ‘เหนอ’ กวา ‘ความปกต’ ของคนอนๆ ดวยการ
บอกวา Average Man มความจรง ความงาม และความด เหนอกวาสงอนๆ นน, บดน
ไดถก ‘รอ’ ใหลงมาเทยบเคยงเสมอภาคกบ ‘ความ (ผด) ปกต’ อนๆ แลว
พดอกอยางหนงกคอ Normalness ของกาเตเล ทเคยยนหยดเดนสงานน แมไมได
พงทลายลงทงหมด แตกลดขนาดลง ในขณะท ‘ความ (ผด) ปกต’ อนท ‘ใหม’ กวา
คอยๆ สงขนมาจนทดเทยมกน
โลกยคใหมจงไมไดเปนโลกทเราสามารถใหความหมายกบอะไรบางอยางเหนอ
อะไรอกบางอยางไดอกแลว มนไมใชโลกทสงบราบคาบ ทกคนกมหวอยใตวาทกรรมหลก
ชดเดยวกน แตมนคอโลกของการขนแขงรษยาซงกน เปนความรษยาทอยในกรอบของ
ความเสมอภาคกน
Alain de Botton เคยบอกวา ความอจฉา (หรอ Envy) เปนสงทด เพราะ
มนแสดงใหเหนวาสงคมนนๆ มความเสมอภาคกนพอสมควร ท�าใหคนสามารถทจะ ‘อจฉา’
กนได แตไพรตดทดนในยโรปยคฟวดล คงไมมความสามารถใดๆ ทจะไป ‘อจฉา’
ขนนางได
และคนทมความสามารถทจะอจฉากน กคอคนทเปน Average Man ทวไป
ทสามารถสรางและใหความหมายตอ ‘ความปกตใหม’ ของตวเองไดทกเมอนนแหละครบ
Normalness ของกาเตเล ไมไดลมหายไปไหน มนเพยงแตยนอยอยางนน
ในทามกลาง New Normalness อกมากมายเตมไปหมด-กเทานนเอง...
หมายเหต : ขอมลเกยวกบกาเตเลมาจากบทความชอ How the Idea of a ‘Normal’
Person Got Invented โดย Todd Rose ในนตยสาร Atlantic, 18 กมภาพนธ 2016
4
38 | Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
เรอง : วฒชย กฤษณะประกรกจ
39|Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
สภาพสงคมการเมองและเศรษฐกจเปลยนแปลงไปอยางรนแรงจนเลยจดทจะหวนคนน�าไปสสภาพความเปนปกตแบบใหมหรอTheNewNormalทสงผลตอวถชวตการท�างานการบรโภคและรปแบบธรกจใหมลองจนตนาการถงผคนจ�านวนมหาศาลทก�าลงถกฟมฟกและหอมลอม ไปดวยความปกตใหมพรอมๆกนท�าใหความคดจตใจและการใชชวตเปลยนรปแบบใหมทงหมด การทองเทยวของคนทงโลกกเปนสวนหนงทไดรบผล กระทบเชนกนพวกเราจะออกเดนทางทองเทยวดวยวธคด ทเปลยนแปลงไปอยางไรหรอถาเปนในฐานะของนกธรกจ เราจะรบมอกบคลนนกทองเทยวแบบใหมนอยางไร ความปกตใหมเหลานนประกอบดวยหลากมตจดเรมตนมาจากสภาพเศรษฐกจทงโลกทก�าลงซบเซาถงแมจะมความเตบโตแตกจะเปนไปอยางชาๆและยอเวลาไปยาวนานไมมโอกาสบมใหเหนไดงายๆในชวงเวลาอนใกล ลองมาไลกนดปรากฏการณใหญๆ ในสงคมปจจบน ทถอเปนความปกตใหมวามนจะสงผลกระทบและสรางความเปลยนแปลงกบการทองเทยวไดอยางไร
40 | Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
เศรษฐกจซมเซายาวนาน ความปกตใหมในแงของเศรษฐกจ คอการเปลยนแปลงเชงโครงสรางของเศรษฐกจโลก นบหลงจากวกฤต
ซบไพรม ทท�าใหเกดความซมเซาตอเนองไปยาวนาน สภาพการณแบบนไดขยายตวออกไปทวโลก กลายเปน
ความปกตใหมทคนทงโลกคนชน ไมใชเฉพาะแคในประเทศไทย มนไลมาตงแตสหรฐอเมรกา กระจายไปทว
ยโรป แลวในทสดกกลบมาสเอเชยคอประเทศจน ความรสกฝดเคองกลายเปนความรสกปกตทวไปทเราคนเคย
และยอมรบ
ในยคสมยกอนหนาน วฏจกรเศรษฐกจคอนขางมรปแบบและระยะเวลาคงท เมอกราฟการเจรญเตบโต
ทางเศรษฐกจดงลง มนกจะฟนตวกลบขนไปไดเรวเหมอนตว V แตในยคใหมน นกวเคราะหเรมเหนสญญาณ
แบบใหม วาปญหาจะยงคงด�าเนนตอไปในระยะเวลาทยาวขน และกนของกราฟตว V นนถกลากใหยาวไป
เรอยๆ เหมอนไมมทสนสด
ครสทน ลาการด จาก IMF เรยกสภาวะแบบนวา New Mediocre ในขณะท แลรร ซมเมอรส อดต
รฐมนตรคลงสหรฐฯ เรยกสภาวะแบบนวา Secular Stagnation และ บลล กรอสส แหง PIMCO (Pacific
Investment Management Company, LLC) เรยกมนวา New Normal
ถาเรามองวาเศรษฐกจเปนโครงสรางพนฐานของทงระบบสงคม การกระจายทรพยากรในสภาวะความ
ปกตใหมจะยงท�าใหเกดปญหาของความเหลอมล�า และในทสดกจะสงผลตอเนองไปยงโครงสรางสวนบน
อนไดแก การเมอง วฒนธรรม สงคม ชวตความเปนอยในทกมต
เศรษฐกจซมแบบยาวนานท�าใหเกดนกทองเทยวแบบใหม การทองเทยวแบบหรหรา ลกชวร เปลยนแปลงไปอยางมาก นกทองเทยวไมไดอวดกนวาใครไปเทยวได
อยางหรหราพเศษเหนอกวาคนอน แตแขงขนกนทวาใครสามารถประหยดเงนในกระเปาไดมากกวา โดยซอตว
เครองบนและจองหองพกไดในราคาถกกวา
ผใหบรการกหนมาแขงกนทการลดราคา โปรโมชน ทงคาทพก คาตวเครองบน เพราะรวาลกคาสวนใหญ
ตองการตอรองราคา โดยคดเทยบกบความคมคาระหวางราคาและระดบมาตรฐานการบรการทเคยมอยเดม
นกทองเทยวตองการประสบการณหรหราแบบเดม แตในระดบราคาทต�าลง มการเปรยบเทยบแขงกนของ
แตละเจาไดชดเจน
โรงแรมระดบหรจะถกจองเขาพก เมอนกทองเทยวสามารถซอคปองจากเวบดล หรอซอแพคเกจเหมา
รวมบรการจากงานแฟรลดราคา นนแปลวานกทองเทยวสวนใหญสามารถเขาถงขอมลไดอยางสมบรณ
พวกเขาเลอกชอปในงานแฟรลดราคาทจดขนประจ�าป ท�าใหสามารถเปรยบเทยบราคาคาบรการของหลายแหง
ไดพรอมกน
หรอไมเชนนน กจะเลอกซอบรการจากทางหนาจอคอมพวเตอร ตอเขากบอนเทอรเนต คนเสรชเอนจน
แหลงรวมราคา เปรยบเทยบพรอมกนตรงหนา แลวตดสนใจไดทนท
ภาวะโลกรอน
ในฤดหนาวทเพงผานมา สกรสอรทในหลายประเทศทวทงทวปยโรปไดรบผลกระทบจากสภาพแวดลอม
ทเปลยนแปลง ฤดหนาวอนขนกวาปกต ปรมาณหมะลดลง และไมมพนทเลนสกหมะมากพอทจะใหบรการ
จงมการเปลยนแปลงรปแบบบรการและคาใชจายไปจากเดม
ขอมลจากบลมเบรก บสซเนส ระบวาปลายป 2015 ทผานมา ถอเปนฝนรายของการทองเทยวในยโรป
ซงเคยเปนแดนสวรรคส�าหรบนกทองเทยวจากทวโลก ทตองการมาเจอหมะและกจกรรมกลางแจงแบบหนาวๆ
พวกเขาสวนใหญจองทวร ทพก และการเดนทางไวลวงหนาแลวอยางนอย 4-9 เดอน
41|Tourism Review 41|Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
42 | Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
43|Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
ภาวะโลกรอนท�าใหชวงป 2014-2015 นบเปนปทยโรปมอากาศรอนทสด จงแทบจะไมพบหมะปกคลม
ในพนท 2 กโลเมตรเหนอระดบน�าทะเลบนเทอกเขาแอลป และในพนททอยทางใตลงมา แทบจะไมพบหมะ
ในพนททต�ากวา 3 กโลเมตรเหนอระดบน�าทะเล นกวทยาศาสตรระบวาเราจะพบสภาพการณแบบน
บอยขนในระยะเวลาตอจากนไป จนถอไดวาเปนความปกตใหม และนจะสงผลกระทบตอเศรษฐกจในพนท
แถบนนในระยะยาว
ชาวบานในพนทถกขอรองใหงดเลนสก เพอเกบพนทหมะหนาชนไวใหกบนกทองเทยว เพราะวา
ในแตละป เศรษฐกจในพนทนนไดรบผลประโยชนเขามาจากนกทองเทยวเปนหลก
วธการปรบตวและแกไขปญหาท�าไปอยางเฉพาะหนา สกรสอรทบนเทอกเขาแอลป ประเทศเยอรมน
เผชญกบอณหภม 9 องศาเซลเซยส จงตองใชเครองท�าหมะสรางลานสกเทยมใหกบนกทองเทยว
ในสวตเซอรแลนด ตองใหนกทองเทยวนงกระเชาขนไปถงระดบทสงกวาเดม เพอจะไดเจอพนทหมะ
หนาพอจะเลนสก นกทองเทยวสวนใหญพยายามขบรถขนเหนอไปเรอยๆ เพอจะไดเจอกบหมะใหได และ
ท�าใหเกดการจราจรตดขด รวมไปถงปญหาความแออดในสถานททองเทยว
สวนในประเทศฝรงเศส สกรสอรทตองปรบปรงพนทสวนสตวใหใหญขนเพอเอาใจเดกๆ ทผดหวง
เพราะมาเลนสกหมะทนไมได ทงๆ ทการเทยวสวนสตวจดเปนกจกรรมในฤดรอน
สภาพของสถานททองเทยวในเขตทต�าลงมาของทวปยโรป อยางประเทศอตาล กไดรบผลกระทบจาก
ภาวะโลกรอนมากขนทกป ปรมาณน�าทะเลทสงขน ทผานมา เวนสถกน�าทวมเปนประจ�าอยแลว เพราะ
เปนเมองทก�าลงจมลงต�ากวาระดบน�าทะเลอยางชาๆ แตในรอบไมกปทผานมา ความถและระดบความ
รายแรงของน�าทวมนนมแนวโนมทจะเพมขน
ภาพและขาวสารเนองจากปรมาณน�าทะเลทสงขน สงผลกระทบตอการทองเทยว คอภาพ
เหตน�าทวมใหญทเมองเวนส เมอป 2014 ถอเปนสภาพเลวรายทสดในรอบรอยกวาป วธแกไขปญหา
คอมความพยายามทจะสรางโครงการปองกนน�าทวมทใหญทสดในโลก โดยท�าเปนประตน�าและก�าแพง
คอนกรตขนาดยกษ
ขณะททางการพยายามชแจงขอมลทถกตองกบนกทองเทยววาสภาพน�าทวมแบบนถอเปนสภาพปกต
เรยกมนวา Aqua Alta เกดในชวงเดอนพฤศจกายน-กมภาพนธ และชาวเมองเวนสคนเคยกบมนอยางด
จงด�าเนนชวตประจ�าวนกนไปตามปกต มการจดท�าเวบไซตใหขอมลพยากรณระดบน�าลวงหนา 4 วน
ส�าหรบนกทองเทยวทจะเดนทางมา
นกทองเทยวสวนใหญยงคงคดวาเปนมหนตภยรายแรงธรรมชาต ในความเปนจรง น�าไมไดทวม
ยาวนานทงวนทงคน แตระดบน�าจะสงขนนานประมาณ 3-4 ชวโมง หรออาจจะนานทสดถง 6 ชวโมง
ตอวน แลวกจะลดระดบลง
บรรดารานรวงตางๆ ในเวนสไดปรบตวรบสภาพความปกตใหมนกนมานานแลว โดยสามารถ
เปดรานกนไดตามปกต ท�าทางเดนยกระดบใหพนน�า มก�าแพงกนน�าทหนาราน และมกจะเปดรานใหดก
กวาเดม เพอเพมโอกาสในการชอปปงใหกบนกทองเทยว
การกอการรายและเหตไมสงบ หลงจากเหตการณ 9/11 ท�าใหรปแบบการเมองระหวางประเทศ สงคราม ความรนแรง และความ
สมพนธระหวางประเทศเปลยนแปลงไปจากเดมอยางสนเชง ลทธการกอการรายสงผลตอการบนพาณชย
การเดนทาง การทองเทยว และวถชวตคนทงโลก
มาจนถงปจจบน สงครามกลางเมองในหลายประเทศในตะวนออกกลาง ท�าใหเกดผอพยพจ�านวน
มหาศาลมงหนาไปสทวปยโรป ทเศรษฐกจก�าลงซบเซายาวนานไมตางจากแถบอนๆ ของโลก และนนกจะ
สงผลตอสภาพสงคมอยางรนแรง รวมไปถงรปแบบการทองเทยวในปจจบน
44 | Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
ขอมลจากนตยสาร Fortune อางถงการวจยตลาด
ของ World Travel and Tourism Council (WTTC) ระบ
สถตทนาสนใจ เกยวกบระยะเวลาทภยอนตรายประเภท
ตางๆ สงผลกระทบตอการทองเทยว ดงน
การกอการรายสงผลนานไมเกน13เดอน
โรคระบาด21เดอน
ภยธรรมชาต24เดอน
เหตจลาจลทางการเมอง27เดอน
ดเหมอนวาภยจากการกอการรายนนสงผลกระทบ
ระยะสนทสด เมอเทยบกบอนตรายอนๆ แตกใชเวลานาน
เปนปอยด
WTTC ศกษาสถานการณในทวปยโรปในรอบหลายป
ทผานมา นบตงแตเหตวางระเบดรถไฟในกรงมาดรด
ประเทศสเปน ป 2004 นกทองเทยวกลบมาเยอนทนน
ในอกไมกสปดาหเทานน การวางระเบดในลอนดอน
ประเทศองกฤษ ป 2005 กสงผลระยะสนๆ เชนเดยวกน
คาดวารปแบบเดยวกนนจะเกดกบเหตการณรายในปารส
ฝรงเศส เมอปทแลว
ฝรงเศสมรายไดเขาประเทศจากการทองเทยว
รอยละ 9 ของ GDP มแรงงานในภาคบรการทองเทยว
รอยละ 10 ของแรงงานทงหมด มนกทองเทยวมากถง
84 ลานคนตอป สรปวาประเทศทมความแขงแกรงของ
ภาพลกษณดานการทองเทยว จะไดรบผลกระทบจากเหต
กอการรายเพยงระยะสนๆ
เทยบกบประเทศเลกๆ หรออยในศนยกลางของความ
ขดแยง เกดเหตการณกอการรายบอย เพราะผกอการราย
ตองการตอกย�าท�าลายภาพลกษณ รวมถงเหตการณ
ไมสงบภายในประเทศทเกดจากความขดแยงทางการเมอง
เรอรง ลกษณะแบบนจะไดรบผลกระทบยาวนานกวา
นกทองเทยวจากโลกตะวนตก จะไดรบค�าเตอนจาก
รฐบาลของตนเองเกยวกบการทองเทยวไปในประเทศท
ไมปลอดภย อยางเชน ชาวองกฤษไดรบค�าเตอนจาก
รฐบาล เรองความปลอดภยในการเดนทางไปประเทศ
อยปต เนองจากเหตจลาจลทางการเมองชวงอาหรบสปรง
ตวเลขนกทองเทยวชาวองกฤษทเดนทางไปอยปตลดลง
เรอยๆ มาตงแตป 2010 จนถงป 2014
45|Tourism Review
From the Coverเรองจากปก
46 | Tourism Review
สงคมผสงอายและเจเนอเรชนวาย
อตราการเกดของประชากรทลดลง และอายขยของประชากรโลกทเพมขน ท�าใหโครงสรางประชากรเปลยนแปลงไป
นนกคอผสงอายเพมขนอยางรวดเรว
ขอมลจาก EIC Analysis สหประชาชาต คาดการณสดสวนประชากรผสงอายจะเพมขน จากรอยละ 10 ในป 2000
เปนรอยละ 20 ในป 2050 โดยกลมประเทศทพฒนาแลว ซงมบรการสาธารณสขและคณภาพชวตดกวา จะยงมสดสวนประชากร
ผสงอายสงถงรอยละ 30 ในป 2050
ผสงอายทเกษยณแลวจากประเทศตะวนตก มแนวโนมในการวางแผนชวตหลงเกษยณ วาจะยายไปอยในตางประเทศ
ทคาครองชพถกกวาและมสงแวดลอมทดกวา ตวอยางจากประเทศองกฤษ พบวามแนวโนมทผเกษยณอายทรบบ�านาญจะ
ยายไปอยตางประเทศมากขน คาดวาจะมสดสวนถงรอยละ 20 ของคนกลมนทงหมดภายในป 2050 ซงเพมขนจากรอยละ 10
ในปจจบน นอกจากน คนสงอายชาวสแกนดเนเวยยายไปอยในสเปนดวยเหตผลเรองอากาศและเรองสขภาพ สวนคนสงอาย
ชาวอเมรกนกยายไปอยในเมกซโกเพอคาครองชพทถกกวา
ขอเขยนนอางถงผลวจย Retirement Index 2009 โดย International Living พบวาประเทศยอดฮตทเปนจดหมาย
ของการใชชวตหลงเกษยณอาย 3 อนดบแรก ไดแก เอกวาดอร เมกซโก ปานามา ในขณะท มาเลเซย และไทย เปนประเทศ
ในเอเชยทตดการจดอนดบ 30 ประเทศ
นอกจากการยายถนทอย การทองเทยวกเปนอกรปแบบหนงของบรการทคนกลมนสนใจ ประเทศไทยตองแขงขนกบประเทศ
ใกลเคยง เพอดงดดนกทองเทยวกลมนเขามา โดยการเพมขดความสามารถใหมากขน ค�านงถงคาเชาอสงหารมทรพย คาครองชพ
และคณภาพชวต ทจะตองทดเทยมไดกบประเทศอนๆ รวมไปถงการพฒนาระบบสาธารณสข เพอสงเสรม Medical Tourism
ใหคนสงอายชาวตางชาตไดใชเปนทางเลอกในการรกษาพยาบาล
นกทองเทยวกลมผสงอายเหลาน ตองการกจกรรมการทองเทยวทใชแรงก�าลงไมมากนก อยางเชนพพธภณฑ โบราณสถาน
หอศลปะ และสถานทเทยมทจดสรางขนมาเปนแหลงทองเทยวทครบวงจรภายในจดเดยว เทยบกบนกทองเทยวอกกลมหนง
ซงเพมจ�านวนขนอยางรวดเรว คอวยรนหนมสาว เจเนอเรชนวาย ทตองการบรการการทองเทยวทแตกตางกนอยางสนเชง
ขอมลจากองคการการทองเทยวโลก หรอ UNWTO ระบวานกทองเทยวกลมวยรนหนมสาวนนมจ�านวนมากถงรอยละ 20
ของนกทองเทยวทวโลก คดเปนมลคาตลาดรอยละ 18 และดเหมอนวาสดสวนนจะเพมขนเรอยๆ
แรงบนดาลใจในการทองเทยวของเจเนอเรชนวาย คอ ประสบการณแปลกใหม พวกเขาเปดรบโลกกวาง และตองการ
แสวงหาความสข จงตองการออกเดนทางทองเทยวแบบทวไป เรอยไปจนถงการเดนทางเพอไปเรยน ไปท�างาน ในลกษณะของ
ทนแลกเปลยนระหวางประเทศ
สถานททองเทยวทมธรรมชาตบรสทธถกเปดเผยมากขนเมอมนกทองเทยวกลมนเกดขนมา เพอตอบสนองความตองการ
ผจญภยแบบเอกซตรม พวกเขาแบงแยก ‘นกทองเทยว’ ออกจาก ‘นกเดนทาง’ อยางเดดขาด และพยายามหลกเลยงการ
ทองเทยวไปยงสถานททองเทยวแบบเดมๆ ทมมาตงแตสมยคนรนกอน
เทคโนโลยการสอสารและการตดสนใจเลอกดวยตวเอง เปนสงทสงเสรมกนและกน เจเนอเรชนวายจงคนหาขอมล
การทองเทยว จองทพก การเดนทาง วางแผนการทองเทยวดวยตวเอง ไมไดสนใจบรษทน�าเทยวแบบครบวงจร อกทงยงตองการ
ตอรองราคาใหต�าทสด เปรยบเทยบกบประสบการณทจะไดรบ ตองแปลกใหมและแตกตางจากคนอนมากทสด
ความปกตใหมทเกดขนเหลาน ท�าใหเกดตลาด กลมลกคา ชองทาง และรปแบบของสนคาและบรการใหมทนกธรกจ
จะตองพยายามปรบตว และไมมองขามความปกตใหมเหลาน โดยคดวาเปนเรองธรรมดาทด�าเนนมานานแลว
ความปกตใหมเปนจดเปลยนส�าคญของวถชวต น�าไปสการตดสนใจและเลอกแบบใหมๆ ซงอาจจะไมใชอปสรรคหรอ
ขอเสยไปทงหมด แตถาถอเปนโอกาสและขอดใหมๆ ทเกดขน จะท�าใหธรกจทปรบตวไดทน สามารถปรบปรง เปลยนโฉมหนา
ไปจากเดม
From the Coverเรองจากปก
47|Tourism Review
หมายเหต ขอมลบางสวนน�ามาจาก Alpine Ski Resorts Hope Petting Zoos Will Make Up for Lack of Snow December 30, 2015. http://www.bloomberg.com Terrorism’s Effect on Tourism Doesn’t Last Very Long by Claire Zillman November 30, 2015. http://www.fortune.com EIC Analysis / Note แนวโนม Aging Population อกโอกาสทองของการทองเทยวไทย 30 พฤศจกายน 2010. วธาน เจรญผล. Youth Travel: The Habits of Generation Y by: Kuusela, Mikko. http://www.travel-conference.co.uk
From the Coverเรองจากปก
48 | Tourism Review
Tourism Trendsแนวโนมทองเทยว
การทองเทยวโลกทองเทยวกนตอไป ไมสนใจวกฤต
เรยบเรยงจากสรปผลการประชม 23rd World Travel Trend Forum
วนท 27-28 ตลาคม 2558 ณ เมองปซา สาธารณรฐอตาล
เรยบเรยง : กองวจยการตลาด ททท.
Tourism Trendsแนวโนมทองเทยว
ทองเทยวกนตอไป ไมสนใจวกฤต Global Tourism Shakes Off Crises ปจจยทางเศรษฐกจทวโลก ปญหาความขดแยงทรนแรง
การโจมตของผกอการราย รวมทงวกฤตผอพยพในยโรป
สงผลกระทบทแตกตางกนไปตออตสาหกรรมทองเทยวทวโลก
ในป 2558 อยางไรกตาม แนวโนมในภาพรวมยงคงเปนท
นาพอใจ และป 2558 ยงคงเปนปทดส�าหรบการทองเทยว
ทวโลก ดวยอตราการเดนทางทองเทยวตางประเทศทเพมขน
รอยละ 4.5 ใน 8 เดอนแรกของป และคาดวาจะยงคงแขงแกรง
อกทงจะมอตราการเตบโตทเพมขนรอยละ 4.3 ในป 2559
เศรษฐกจโลกเตบโตชาลง Slower World Economic Growth Dr.Gernot Nerb นกเศรษฐศาสตรผ มชอเสยงชาว
เยอรมนจาก Institute for Economic Research เมองมวนก
กลาววาเศรษฐกจโลกในป 2558 ชะลอตวเลกนอย แตจะ
ทะยานขนอกในป 2559 โดยอตรา GDP ของโลกเพมขน
รอยละ 3.3 ในป 2558 หลงจากทเพมขนรอยละ 3.4 ในป
2557 หลงจากนนจะเพมขนเปนรอยละ 3.8 ในป 2559
สหรฐอเมรกาและประเทศในยโรปสวนใหญเศรษฐกจม
แนวโนมไปในทางบวก เศรษฐกจของจนยงคงชะลอตวอยใน
อตราทมการควบคม ในขณะทรสเซยและบราซลแสดงใหเหน
ถงสญญาณของความมเสถยรภาพภายหลงภาวะเศรษฐกจ
ตกต�าในป 2558
การทองเทยวตางประเทศยงเตบโตตอไป World Outbound Travel Stays on the Growth Path Mr. Rolf Freitag ประธานบรษท IPK International
ไดกลาวตอทประชมวาในป 2558 ความรนแรงและความ
ไมสงบทางการเมองยงคงสงผลกระทบตอบางประเทศทวโลก
โดยเฉพาะอยางยงตอภาคการทองเทยว ในบางประเทศ
ผกอการรายมงโจมตไปยงกลมนกทองเทยว แตกสงผลกระทบ
ตออปสงคทางการทองเทยวตอประเทศอนๆ เชนกน นอกจากนน
การไหลทะลกของผอพยพเขาสประเทศตางๆ ในยโรปอยาง
รวดเรวกสงผลกระทบตอแหลงทองเทยวและการควบคม
คนเขาเมอง ท�าใหการเดนทางทองเทยวขามพรมแดน
ชะลอตวลง
“ปจจยทงหมดนมผลกระทบตอแหลงทองเทยวทงหลาย
แตกตางกนออกไป ในขณะทนกทองเทยวกเลอกจดหมาย
ปลายทางทปลอดภยกวา อยางไรกตาม ยงไมมผลกระทบ
ดานลบในภาพรวมตอการทองเทยวตางประเทศ ผคนยงคง
เดนทางไปตางประเทศอยางตอเนอง” Mr. Freitag กลาวย�า
| 49Tourism Review
Tourism Trendsแนวโนมทองเทยว
50 | Tourism Review
Tourism Trendsแนวโนมทองเทยว
การทองเทยวตางประเทศ 2555 2556 2557 2558 (มกราคม-สงหาคม)
จำานวนครงของการเดนทาง (Outbound Trips)
+ 4% + 4% + 5% + 4.5%
ระยะเวลาพำานกเฉลย (Outbound Nights)
+ 2% + 4% + 3% + 3%
คาใชจายตอคน (Outbound Spending per Night)
+ 9% + 1% + 2% + 4%
แนวโนมการทองเทยวโลก
ทมา : World Travel Monitor 2015 IPK International
ขอมลเบองตนของ World Travel Monitor จาก IPK Inter-
national ระบวาการเดนทางออกนอกประเทศทวโลกมอตราเพมขน
รอยละ 4.5 ใน 8 เดอนแรกของป 2558 และคาดวาตวเลขนจะยง
คงอยตลอดทงป 2558 ซงจะท�าใหมจ�านวนการเดนทางออกนอก
ประเทศมากถง 1,024 ลานครง สงผลใหมจ�านวนนกทองเทยว
ระหวางประเทศทวโลกมากกวา 1.2 พนลานคน (นกทองเทยวระหวาง
ประเทศเดนทางไปเยอนโดยเฉลย 1.2 ประเทศตอการเดนทาง
1 ครง) มการใชจายตอคนเพมขนรอยละ 4 โดยเฉลย ซงมากกวา
ป 2557 ถง 2 เทา
ตวเลขของการพกคางคน จากเดอนมกราคมจนถงเดอน
สงหาคมเพมขนรอยละ 3 คดเปนจ�านวนรวมทงหมดทวโลก 7.5 พนลาน
คน มระยะเวลาพ�านกเฉลยอยท 7.3 คน และการทองเทยวระยะสน
1-3 คน ยงคงมแนวโนมทจะเตบโตตอไป ความจรงแลวการเดนทาง
ไปตางประเทศมสดสวนของการทองเทยวระยะสนรอยละ 33 ในขณะท
การทองเทยวแบบ 4-7 คน อยทรอยละ 37 และอกรอยละ 30 เปนการ
ทองเทยวในระยะเวลา 8 คนหรอมากกวา สวนโรงแรมระดบหรหรา
ยงคงมสวนแบงทางการตลาดทเพมมากขน ในขณะทโรงแรมประเภท
อนๆ สญเสยสวนแบงทางการตลาดของโลกไป
จากตารางดานลางจะเหนวาจ�านวนครงของการเดนทาง และ
จ�านวนวนพกคางคนของการทองเทยวตางประเทศในป 2558 มอตรา
ทเพมมากขนในจ�านวนทใกลเคยงกนเมอเปรยบเทยบกบ 3 ปทผานมา
ในขณะทคาใชจายตอคนเพมขนอยางรวดเรวในชวง 2 ปหลง
51|Tourism Review
Tourism Trendsแนวโนมทองเทยว
อนดบ Top 6 OutboundMarkets by Trips
Top 6 Outbound Markets by Spending
1 เยอรมน สหรฐอเมรกา
2 สหรฐอเมรกา จน
3 สหราชอาณาจกร เยอรมน
4 จน สหราชอาณาจกร
5 ฝรงเศส ญปน
6 แคนาดา แคนาดา
ทมา : World Travel Monitor 2015 IPK International
เอเชยและอเมรกาเหนอชวยกนขบเคลอน การทองเทยวโลก การเตบโตของการทองเทยวตางประเทศโดยรวมในป 2558
ยงคงเกดขนจากภมภาคเอเชยแปซฟกและอเมรกาเหนอซงเพมขน
ในอตรารอยละ 5 เทากน ในขณะทภมภาคอเมรกาใตกมผลงานดขน
อยางคาดไมถง คอเพมขนรอยละ 4 การเดนทางออกนอกประเทศ
ทางแถบยโรปเตบโตขนถงรอยละ 4.5 เนองจากสภาพเศรษฐกจ
ทดขน ภมภาคตะวนออกกลางเตบโตขนอยางแขงแกรงในอตรา
รอยละ 9 แตแอฟรกาลดลงรอยละ 6
ประเทศเยอรมนยงคงเปน ‘World Travel Champion’ จาก
การครองอนดบหนงของตลาดการทองเทยวตางประเทศ ตามมาดวย
สหรฐอเมรกา สหราชอาณาจกร และจน หากไมนบการเดนทาง
ไปเยอนฮองกงและมาเกาทงหมด ส�าหรบนกทองเทยวทมการจบจาย
ใชสอยมากทสดนน สหรฐอเมรกามาเปนอนดบ 1 ตามมาดวยจน
และเยอรมนตามล�าดบ
52 | Tourism Review
Tourism Trendsแนวโนมทองเทยว
การทองเทยวตางประเทศไปเรวกวาทคาดไว องคการการทองเทยวโลกแหงสหประชาชาต (United
Nations World Tourism Organization-UNWTO) ระบว า
ในชวง 8 เดอนแรกของป 2558 มจ�านวนนกทองเทยวระหวางประเทศ
810 ลานคน โดยเตบโตรอยละ 4
ภมภาคยโรป เปนภมภาคทมนกทองเทยวไปเยอนมากทสด
ในโลก โดยเตบโตรอยละ 5
ภมภาคเอเชยและแปซฟก อเมรกาและตะวนออกกลาง
เตบโตรอยละ 4
ภมภาคแอฟรกา มอตราการเตบโตลดลงรอยละ 5
องคการการทองเทยวโลกแหงสหประชาชาตชวา ภาพรวม
อปสงคเปนไปในทางทด ถงแมวาจะมความผนผวนของคาเงน
หลายประเทศไดรบประโยชนจากอตราแลกเปลยน ในขณะท
อกหลายประเทศมคาเงนสง แตอ�านาจซอกยงเพมขน
ตวเลขนกทองเทยวในเดอนมกราคม-สงหาคม ในป 2558
เปนไปในทศทางเดยวกบทองคการการทองเทยวโลกแหงสหประชาชาต
คาดไว โดยในเดอนมกราคม 2558 องคการการทองเทยวโลก
แหงสหประชาชาตคาดการณวา การทองเทยวโลกและยโรป
จะเตบโตรอยละ 3-4 ในขณะทภมภาคเอเชยแปซฟกและอเมรกา
เตบโตรอยละ 4-5 และภมภาคตะวนออกกลาง เตบโตรอยละ
2-5 เดอนมกราคม-สงหาคม ป 2558 สวนใหญไปขางหนา
และอยในเกณฑ จากการวางแผนทงปของ UNWTO
การทองเทยวในเมองและการลองเรอส�าราญขบเคลอนใหตลาดโตขน World Travel Monitor กลาววา แนวโนมหลกทท�าใหการทองเทยว
ตางประเทศเตบโตแขงแกรงคอ การทองเทยวในเมอง (City Trips)
ลองเรอส�าราญ (Cruise Holidays) และการเดนทางระยะยาว
(Long-Hual Travel) โดยมอตราการเตบโตรอยละ 34 ระหวางป
2550 และ 2557
การลองเรอส�าราญเปนทนยมมากขน และมอตราเตบโตถง
248% ในรอบ 7 ป ขณะทการทองเทยวในเมองพงขนถงรอยละ 82 และ
มสวนแบงของวนหยดทงหมดรอยละ 22 เมอเทยบกบการทองเทยว
Sun & Beach ในวนหยดมอตราเพมขนรอยละ 39 ระหวางป 2550
และ 2557
เอเชยและอเมรกาเหนอชวยกนขบเคลอน การทองเทยวโลก ภาพรวมการทองเทยวโลกในป 2559 ยงคงเปนไปในทางทด
ในเดอนตลาคมป 2558 กลม World Travel Monitor และ IPK
International ท�าแบบสอบถามเรองการตลาดทส�าคญในการ
วางแผนทองเทยวตางประเทศในป 2559 ผลทตามมาคอ World
Travel Confidence Index ไดคาดเดาวาแนวโนมการตลาดในอนาคต
เชอถอไดมากในชวงปทผานมา รอยละ 42 ของผใหขอมลตงใจ
เดนทางเหมอนในป 2558 รอยละ 30 วางแผนทจะเดนทางมากขน
และมเพยงรอยละ 20 วางแผนทจะเดนทางลดลง ผใหขอมลสวนใหญ
รอยละ 55 กลาววาวกฤตไมสงผลกระทบตอการวางแผนทองเทยว
ขณะทรอยละ 45 ใหขอมลวาวกฤตสงผลกระทบ
IPK International ไดคาดการณภาพรวมนกทองเทยวตางชาต
จะมอตราเพมขนรอยละ 4.3 ในป 2559 และคาดวาการเตบโตท
แขงแกรงจะมาจากแถบเอเชย เตบโตเพมขนรอยละ 6.1 รองลงมา
คอ อเมรกาเหนอ เตบโตเพมขนรอยละ 5.1 สวนภมภาคยโรป เตบโต
เพมขนรอยละ 2.8 แถบลาตนอเมรกาเตบโตเพยงรอยละ 1.9
53|Tourism Review
Tourism Trendsแนวโนมทองเทยว
54 | Tourism Review
จบเทรนดเปนจดขาย พลกโอกาสทองเทยวไทย
เรยบเรยง : กองบรรณาธการ
Tourism Trendsแนวโนมทองเทยว
3 มมมองทนาสนใจในการจบจดขายจากเทรนด
หาโอกาสในการท�าธรกจเพอพฒนาการทองเทยวไทย
ใหเปนจดหมายปลายทางทคนบนโลกนตองการมาทองเทยว
(Thailand as a Prefer Destination)
คณประพาฬรตน ตงศร
Executive Creative Planning Director
เดอะ ลโอ เบอรเนทท กรปประเทศไทย
คณณภทร จรสสวชากณชHead of Business Strategy Google Thailand
คณธเนศ จระเสวกดลก
ผรวมกอตงและกรรมการผจดการ DIVANA MASSAGE & SPA
และ Dii Wellness Med Spa
55|Tourism Review
56 | Tourism Review
Tourism Trendsแนวโนมทองเทยว
เดอะ ลโอ เบอรเนทท กรป ประเทศไทย
ปจจบนนกทองเทยวตองการ ‘ประสบการณ’ ทพวกเขามสวนรวม นอกจากนน
ยงอยากจะเลาตอ แชรและโชว เพราะฉะนนจดส�าคญคอการกลบมาดธรกจทองเทยว
ของเราวาไดน�าเสนอสงทเออใหผคนไดมสวนรวมหรอไม และเขาตองการแชรสงท
น�าเสนอนนไหม เพราะทกวนนการแชรจะครองโลก
การท�างานการตลาดตองท�าความรจกและความเขาใจกลมประชากรเปาหมาย
ทตองการจะขาย กลมเปาหมายทางการทองเทยวทนาสนใจกลมหนงคอ ‘กลมผหญง’
ซงมสดสวนทวโลกมากกวาผชาย อกทงกลมประเทศทมาทองเทยวในประเทศไทย
เชน ประเทศจน กมประชากรเปนเพศหญงจ�านวนมาก และยงมรายไดด มงานท�า
ตองการทจะออกไปสโลกภายนอก ถาดงดดนกทองเทยวหญงชาวจนสวนหนงใหมา
เทยว หากจกรรมทเขามประสบการณรวม จะสรางมลคาการทองเทยวใหประเทศไทย
เปนอยางมาก
เทคโนโลย คอ จดเปลยน
จดเปลยนทส�าคญของธรกจการทองเทยวยคใหมอกประการหนงคอ ‘เทคโนโลย’
หากไมน�าเทคโนโลยมาใช หรอใชประโยชนจากโลกทเปน Hyper Connectivity
กถอวาเสยโอกาสอยางมาก ตวอยางการน�าเทคโนโลยมาประยกตใชเพอสงเสรมการ
ทองเทยว ไดแก
• การทองเทยวเปอรโตรโก ค�านวณวาวนใดจะมคนออกมาเลนหมะในนคร
บอสตนบาง แลวออกแคมเปญดวยการทากระโดดหมะแลวโพสตในโลกออนไลน
จากนนจงมอบรางวลใหไปกระโดดในลกษณะเดยวกน แตเปนการกระโดดลงใน
ทะเลทเปอรโตรโก ผลของแคมเปญนท�าใหเกดกระแสในโลกออนไลน และมการแชร
แคมเปญการทองเทยวเปอรโตรโกออกไปอยางมาก
คณประพาฬรตน ตงศรExecutive Creative Planning Director
57|Tourism Review
Tourism Trendsแนวโนมทองเทยว
• การทองเทยวเปอรโตรโกจบกระแสคลป
ทก�าลงเปนทสนใจในโลกโซเชยลฯ ซงเลาถงชาย
คนหนงทจบสลากไดรางวลไปทองเทยวทเปอรโตรโก
แตเปนทรปทตองเดนทางคนเดยว เขารสกแยมาก
จงโพสตขอความวาเปนทรปทแยมาก และถายภาพ
ตนเองนงเบออยตามสถานทตางๆ เมอการทองเทยว
เปอรโตรโกพบคลปน จงไดจดทรปทองเทยว
เปอรโตรโกให โดยใหพาภรรยาและลกไปดวย สงผล
ใหมการแชรแคมเปญนออกไปในวงกวาง
• เทคโนโลยสงผลใหเกดการเชอมโยง ท�าให
เกดการสรางสรรคผลตภณฑหรอบรการใหมใหกบ
ธรกจทองเทยวได ตวอยางเชนครกทอยหางไกลกน
มกจะตดตอกนผาน Skype ทางสายการบน
จงรวมกบ Skype ท�าแคมเปญ Long Distance
Relationship แนะน�าการหาแพคเกจการบนทด
ทสดใหทงสองคนไดไปพบกนแบบ Real-time
ดวยการสอสารผาน Skype
• ปจจยส�าคญอยางหนงของการท�าธรกจ
ทองเทยวในยคใหมคอ ‘ตองทนเหตการณ’ ในชวง
การแขงขนฟตบอลโลกทประเทศบราซล ทาง Art
Museum Event ไดคดแคมเปญวาจะท�าอยางไร
ใหนกทองเทยวมาเยอนพพธภณฑ Masp Museum
จงไดคดแคมเปญโฆษณาวาผทมาจากประเทศทแพการ
แขงขนแตละนดจะไดรบบตรส�าหรบเขาชมพพธภณฑฟร
ซงวธการนถอวาทนเหตการณ ซงประเทศไทยสามารถ
น�ามาเปนกรณศกษาหากมการจดกจกรรมระดบโลก
ในอนาคต
• ทหม บ านอนากะดาเตะ จงหวดอาโอโมร
ประเทศญปน มการแชรภาพนาขาวทท�าเปนรปภาพ
เอกลกษณของวฒนธรรมญป นกนในโซเชยลมเดย
ซงจงหวดนท�าการเกษตรปลกขาว แตประสบปญหา
คนซอขาวนอยลง หนไปซอสนคาบรโภคอน เพอ
สนบสนนการทองเทยวและการคาขาวของจงหวดใหดขน
จงไดน�าความคดสรางสรรคมาผนวกเขากบเทคโนโลย
คอเมอนกทองเทยวถายภาพนาขาวแลว จะกลายเปน
QR Code ทสามารถเขาไปสงซอขาวไดทนท
58 | Tourism Review
Tourism Trendsแนวโนมทองเทยว
คณณภทร จรสสวชากณชHead of Business
Strategy Google Thailand
5 ขนตอนของการทองเทยว
การเดนทางทองเทยวอาจแบงไดเปน 5 ขนตอน ไดแก
1. ความฝน กอนเรมทองเทยวจะมความฝนเพอการทองเทยว
โดยจะมสงทจดประกายใหตองการออกเดนทาง
2. การก�าหนดแผนส�าหรบการทองเทยว
3. การจองเพอการทองเทยว
4. การสมผสประสบการณในการทองเทยวนนๆ
5. แชรประสบการณ ทงพดแบบปากตอปาก หรอการแชรผาน
Digital Platform
นบจากอดตถงปจจบน 5 ขนตอนนไมไดเปลยนไปมาก แต
รายละเอยดทเปลยนไปคอการทโลกดจทลท�าใหมการเชอมตอมากขน
โดยจะเหนวาเรมม Travel Purchase Journey เคลอนเขามา
ในโลกออนไลนมากขน ปจจบนพบวามพฤตกรรมการคนหาขอมลจาก
ออนไลน แลวซอของผานชองทางออฟไลนรอยละ 17 ในขณะทมการ
ซอบตรโดยสารเครองบนผานชองทางออนไลนสงขนถงเกอบรอยละ 80
3 เทรนดส�าคญในป 2559
เทรนดท 1 โลกของอนเทอรเนต ในป 2559 จะเปนปทน าตนเตน เพราะ
ประมาณการวาคนไทยรอยละ 75 จะเขาสโลก
ออนไลน ในป 2558 ทผานมา คนไทยอยบนโลก
อนเทอรเนต 40 ลานคน หรอประมาณรอยละ 60
ในปนค ายโทรศพทมอถอยกษใหญค ายหนง
จะแจกโทรศพทมอถออกประมาณ 12 ลานเครอง
ซงสามารถใช 3G ได หมายความวาประชากร
ในประเทศไทยเกอบ 52 ลานคน จาก 68 ลานคน
จะเขาสโลกอนเทอรเนตได
ปจจบนการใชงานอนเทอรเนตสวนมากของ
ประเทศไทยจะท�าผานโทรศพทมอถอ โอกาส
ทางธรกจตางๆ จะมาจากขาวของโทรศพทมอถอ
โดยเฉพาะดานการทองเทยว ประมาณรอยละ 55
ของยอดคนหาผลตภณฑและบรการทางการ
ทองเทยวในประเทศไทยจะท�าผานโทรศพทมอถอ
โดยพบวามการคนหาเพมขนรอยละ 16 ดงนน
จะเหนไดวาในมมความสนใจและความหลงใหล
ของนกทองเทยวนนคอนขางสดใส
59|Tourism Review
Tourism Trendsแนวโนมทองเทยว
เทรนดท 2 Content is King
การใชเวลาบนโลกออนไลนมแนวโนมมากขน เพราะ
คนเสพเนอหามากขน เนองจากเนอหามความสนก ยกตวอยางเชน
YouTube ซงถอเปน Search Engine ทคนเขาไปหาขอมลมากเปน
อนดบ 2 ของประเทศไทย ลกษณะการคนหาใน YouTube จะเปน
เรองของ ‘How-to’ เพราะคนไทยอาจจะไมคอยชอบอานหนงสอ
แตชอบสงทเปนภาพเคลอนไหว ส แสง เสยง
ในมมของนกทองเทยว การสรางความฝนส�าหรบการ
ทองเทยวกมจดเรมตนมาจาก Google และ YouTube โดย
YouTube ไดกลายเปนหนาตางส�าหรบการส�ารวจหาสถานทและ
กจกรรมการทองเทยวใหมๆ ซงทกเดอนจะมการคนหาเกยวกบ
การทองเทยวในประเทศไทยประมาณ 80 ลานครง จงนาสนใจ
วาในมมของ ททท. หรอธรกจทองเทยวจะสามารถสรางหนาตาง
อยางไรในการน�าเสนอประเทศไทยหรอแบรนดของเราสผ ใช
อนเทอรเนตในระดบสากล
เทรนดท 3 Hyper-informed Thais ปจจบนการคนหาขอมลของคนไทยมรายละเอยดเพมมากขน
ในการเลอกซอผลตภณฑหรอพจารณาอะไรกตาม ทศทางท
เปลยนไปในป 2555-2559 คอคนไทยและคนตางประเทศทคนหา
ขอมลจะกลายเปน Certificated Internet User มากขน
ยกตวอยางเชนในป 2555 เมอตองการจะไปเทยวยโรป
ความสนใจอาจจะคอนขางพนฐานอย เปนการเรยกวาทวรยโรป
กวางๆ ยงไมไดเจาะเปนประเทศ ยงเนนการไปกบบรษท
น�าเทยวอย เปน Collective Traveling แตในป 2559 จะเรมเหนวา
มรายละเอยดปลกยอยมาก คนจะไมคนหาเพยงทวปยโรป
แตจะคนหาบตรเพอไปขน Eiffel Tower ในมมของคนไทยเอง
กเชนกน มการคนหาขอมลตางๆ ละเอยดขน เชน นอกจากจะคน
ขอมลจงหวดนานแลว ยงคนรายละเอยดการไปอ�าเภอบอเกลอดวย
การปรบตวของธรกจ
เมอ Digital Journey ไดเขามาเปลยนพฤตกรรมในการซอ
สนคาและบรการทเกยวกบการทองเทยว ผนวกกบ 3 เทรนดขางตน
ผประกอบการจงตองมการปรบตว โดยตองคดถงลกคา ในสมยกอน
คนอาจจะไมมโอกาสเดนทางทองเทยวมากนก แตในปจจบน
เราสามารถทจะ ‘สวมหมวกไดหลายใบในการทองเทยว’ โดยคนหนงคน
อาจจะมเหตผลในการเดนทางทตางกน มวธการเลอกไปสถานท
ตางๆ ทแตกตางกน สามารถไปทงทรปทจดประกาย หรอทรปทม
วตถประสงคเฉพาะ ยกตวอยางเชนเมอเราท�างานหนกๆ หรอชวง
เทศกาลสงกรานต เราเตรยมตวไปเทยวสถานทไกลๆ เพอพกผอน
บางคนจะไปซอชดเจาสาวทฮองกง เปนตน
รปแบบการทองเทยวจะมความหลากหลายมากขน ซงอาจ
เปรยบเทยบไดกบกระเปาเดนทาง โดยอาจมทงประเภท Backpacker
หากขยบขนมาจะเปน Flashpacker คอนกทองเทยวทตองการพก
ใน Hostel ทมคณภาพดขนมา จากนนจงเปนประเภท First Jobber
/ Family Traveller / The Executive และ Luxury Traveller ตาม
ล�าดบ
60 | Tourism Review
Tourism Trendsแนวโนมทองเทยว
เทรนด Urbanization หรอความเปน
คนเมอง วถคนเมอง เปนจดเรมตนของการท�า
ธรกจของดวานา เมอคนมวถชวตทวนวาย สบสน
ทงในการท�างานหรอเรองสวนตว เปนทมาของ
ความเครยด ซงท�าใหเกดโรคตางๆ โดยเฉพาะ
โรคของคนเมอง ไมวาจะเปนโรคมะเรง โรค
ออฟฟศซนโดรม หรอแมกระทงโรคภมแพ
ซงปจจบนอตราการเตบโตของโรคเหลานสงขน
มาก เพราะฉะนนการดแลรกษาสขภาพจงเปน
สงจ�าเปนและส�าคญส�าหรบคนเมองทกคน
ในเมองใหญๆ ทวโลก
คณธเนศ จระเสวกดลกผรวมกอตงและกรรมการผจดการ
DIVANA MASSAGE & SPAและ Dii Wellness Med Spa
61|Tourism Review
Tourism Trendsแนวโนมทองเทยว
เทรนดของสขภาพทเกดขนในเมองไทยแบงไดเปน 3 ยค
ยคแรก ป 2543จาก Massage ส Spa
กอนหนาป 2543 ทกคนคงรจกค�าวา Massage หรอการนวด
เปนอยางด ยงไมมใครรจกค�าวา Spa ตอนนนมธรกจการนวดไทย
นวดแผนโบราณเกดขนมากมายในกรงเทพฯ และเมองทองเทยว
ตางๆ ในประเทศไทย จนกระทงป 2543 เปนตนมา สปาเพงเรม
เขามามบทบาทในประเทศไทย เปนการน�าเรองของประสาทสมผส
ทงหา ทงรป รส กลน เสยง และสมผส เขามาผสมผสานกบ
เทคนคการนวด ซงนอกจากคลายความปวดเมอยแลว ยงสามารถ
ผอนคลาย หลกหนจากสภาวะทจ�าเจ ความเครยด มาอยในสปา
เพอมความสข และเตมพลงกลบไป ธรกจสปาซงมความเปนไทย
เขาไปผสมผสาน เปนทตอบรบของกลมชาวตางชาต หรอกลม
นกทองเทยวเปนอยางด ธรกจไทยสปาจงแพรหลายมากขน
ในเมองตางๆ ทวโลก
ยคทสอง ป 2553จาก Spa ส Wellness
ในป 2553 เปนชวงทไทยสปาเกดขนมาจนถงจดอมตว
แตละแหงไมคอยมความแตกตางหรอจดขาย จงเปนทมาของ
เทรนดเรอง Wellness ความหมายของคนทไมไดมาเพยง
ตองการทจะผอนคลาย หรอปลดปลอยความเครยด แลวในทสด
จะตองกลบไปเผชญกบความเครยดนนอกครง แตความเปน
Wellness คอการน�าความรทางการแพทย ไมวาจะเปนแพทย
แผนไทย แพทยแผนโบราณ แพทยทางเลอก หรอองคประกอบ
อนๆ มาชวยแกไขปญหา หรอดแลสขภาพไดถงสาเหตของโรค
เทรนดของ Wellness จงตอบโจทยกบคนทดแลสขภาพเปน
อยางด ทงคนไทยและนกทองเทยวตางชนชอบ
62 | Tourism Review
Tourism Trendsแนวโนมทองเทยว
63|Tourism Review
Tourism Trendsแนวโนมทองเทยว
ยคทสาม ป 2559 เปนตนไป จาก Spa ส Longevity
เทรนดตอมาในยคปจจบนและก�าลงจะเกดตอไป
อก 5 ป คอเมอคนสามารถแกไข ดแลสขภาพได
มสขภาวะทดแลว ความตองการทไมสนสดหรอรปแบบ
ตอไปของการดแลสขภาพคอ Longevity หรอการ
มชวตทยนยาวอยางมความสขและสนทรยะ
การปรบธรกจใหสอดคลองกบเทรนด ดวานาไดวเคราะหตงแตชวงป 2543 วาเทรนด
ของสขภาพทจะเกดขนในแตละชวงเปนอยางไรบาง
และหากท�าธรกจเกยวกบสขภาพ จะตองมกลยทธ
อยางไรทจะสรางจดแตกตางหรอจดขาย ซงสามารถ
สรปจดแขงของบรษทได 3 ขอ ดงน
1. ความเปนไทย ไมเพยงวตถดบหรอสมนไพร
ไทย แตหมายถงรปแบบการบรการ การตกแตง
รอยยม หรอแมกระทงความเปนไทยทเขาไปอยใน
ทกจดของการบรการ
2. นวตกรรม เปนสงส�าคญและจ�าเปนมาก
ทจะชวยใหสามารถอย รอดไดในกระแสของความ
เปลยนแปลงของโลกยคปจจบน ดวานาจงมศนยวจย
ขอมลเพอสงสมองคความรทางดานการแพทยและ
สขภาพ ซงจะชวยสรางความเปนมออาชพในการท�า
ธรกจทเกยวของกบสขภาพ
3. Tailor Made หรอการออกแบบเฉพาะบคคล
หรอเฉพาะกลม ซงตอบโจทยการใหบรการกลมลกคา
เปนอยางด จะท�าใหลกคามาหาเราไมใชเพยงครงเดยว
แตครงตอไปเขาจะน�าเพอนและครอบครวมาดวย
64 | Tourism Review
Pop Culture Tourismการทองเทยวปอปคลเจอร
วงเทรล เปนเทรนดใหม
65|Tourism Review
Pop Culture Tourismการทองเทยวปอปคลเจอร
จาก Sub Culture ส Pop Culture ทมธรรมชาตเปนสนามเปด
เรอง : มนตร บญสตย
66 | Tourism Review
Pop Culture Tourismการทองเทยวปอปคลเจอร
YOLO : ชวตใชซะ พอจะจบกระแสปรากฏการณทางสงคมของพฤตกรรม
หนมสาวฝงตะวนตกในรอบ 4-5 ปมานวา พวกเขาตองออกไป
ท�าอะไรทฟงดสนกสดขว ชวตนขอท�าสกครง! เชน ออกไป
ลาแสงเหนอ, กระโดดจากเครองบนดงพสธาท�า Sky Drive,
ปนหนาผา ฯลฯ แนวคดทก�ากบกจกรรมตระกลนมชอเรยกวา
‘YOLO’ (โย-โล) ยอมาจาก You Only Live Once หรอ
เกดมาชวตเดยวตองท�าอะไรใหคม-ใหถงทสด
เหนไดชดวา Motto ของส�านกน ถกแปรมาใชในสอ
โฆษณาหลายแบรนดดงทจะมอทธพลดลใจ ซอใจ ตอกลมลกคา
ดงเชนประโยคโฆษณาคนๆ ‘เตมทกบชวต’ ‘ชวตใชซะ’
ปรากฏการณทางสงคมขอน สงผลไปในเรองใกลตว เชน
การเลนกฬา กฬาทเกดขนใหมและไดรบความนยมอยาง
รวดเรวในยคน ลวนมลกษณะทแตกตางจากเดม กฬาตองม
ความ Tough ความทาทายขน ตอง Extra เปนเครองมอ
ทสามารถน�ามาสะทอนความเปน ‘คนสดขว’ ของผเลนได
สงเกตดวาเพยงไมกป กฬาทหนกหนวง มความเฉพาะทาง เชน
การวงมาราธอน ไตรกฬา เทรลรนนง หรอจกรยานทางไกล
เปนกฬาทฮตได
67|Tourism Review
Pop Culture Tourismการทองเทยวปอปคลเจอร
Take Me To Somewhere ลองวเคราะหตอไปวา เหตใดกฬาทมความเอกซตรม ความยากเยน มเซนสของการผจญภย ความ
ทาทาย พวกนถงทวความนยม นนเพราะแนวคดแบบ ‘ชวตใชซะ’ หรอ YOLO เขามาสรางความหมายใหมๆ
ใหกบการเลนกฬา
กฬาทคนรนใหมเลอกเลน ประกอบไปดวย 4 มตตอไปน
1) Social Sport ทพวกเขาไดท�า ไดเลน ไดรวมตวกบกลมเพอนทมความชอบดวยกน แมจะเปน
กลมยอยหรอ Sub-Culture แตนบวนกยงเตบโตขน โดยเฉพาะปจจบนทม Social Network มาเปนสอกลาง
ในการเชอมโยง พดคย แบงปน ยวย บลฟ ใหแรงบนดาลใจ มผใหญทานหนงกลาววา
“เดยวนชมรมวงไมไดรวมตวกนใตตนไม นงมาหนออนทสวนสาธารณะอกแลว
แตชมรมวงของคนรนใหมอยบนอากาศ พวกเขาตงกรปบนเฟซบค
สรางหองแชตบน LINE เอาไวชกชวนหรอเรยกความเปนน�าหนงใจเดยวกนภายในกลม”
2) Identity Style กฬาเหลานนตองใหอตลกษณเฉพาะเจาะจงแกผเลนได โดยเฉพาะการม
เครองแบบ ยนฟอรม มขาวของเครองใชทนาซอหามาใช จ�าแนกแยกยอยกฬานนออกมาได คงไมม
ยคไหนอกแลวทรองเทาวงจะซอยเซกเมนตชดเจนวา คนวงทางเรยบระยะไกล คนวงทางขรขระ เปนขรขระ
ประเภทปนเขา และคนเปนรนกนน�า หรอตอใหเปนกางเกงรดกลามเนอเขารปเพอใสเลนกฬา มนกยงถก
แบงเปนกางเกงส�าหรบเทรลรนนง กางเกงส�าหรบเลนไตรกฬา มฟเจอรคณสมบตเนอหาทแตกตางกน เชน
อยางหลงใสแลวเมอถกน�าจะแหงเรวกวา อยางแรกมฟเจอรปองกนความอบชนแบคทเรย! อตลกษณ
เปนเรองทถกจรตกบคนรนใหม โดยเฉพาะเสอผา เพราะเปนสงทบอกวาใสแลว ‘ฉนเปนใคร ฉนท�าอะไร’
3) Meaningful ความส�าเรจของการเลนกฬาในคนรนใหม ไมใชแคเลนแลวสขภาพด รปรางเลศ
แตมนจะตองเปนเรองทถกยกระดบ สรางความหมาย มผลตอจตใจ กระทงวาเปนแกนกลางของการด�าเนน
ชวตกวาได กฬาทพวกเขาเลน เมอมองหรอตงความหวงตอความส�าเรจทแสนทาทาย ในวนทพวกเขา
ท�าไดแลว จะจดอยในกลมประสบการณพเศษประเภท ‘ครงหนงในชวต’ เชน เลน 3 กฬาระยะไกลเปน
ไอออนแมน (ไตรกฬาระยะไกลประกอบดวย วายน�า 3.5 กโลเมตร ปนจกรยาน 180 กโลเมตร และวง
อก 42.195 กโลเมตร) หรอวงในระยะทาง 100 กโลเมตร ใน 24 ชวโมง
4) Take Me To Somewhere ทกๆ กฬาทคนรนใหมสนใจจะตองมมตของการพาพวกเขา
ออกเดนทาง มฉากหลง มโลเกชนทไมซ�าเดม เพอเตมเรองราวใหมๆ บนกระดานโซเชยลฯ กฬาบางชนด
มธรรมชาตกวางใหญเปนสนาม เกดเปน Nature Stadium พาผเลนวงเขาปา บากบนเดนย�าบนยอดเขาสง
เปนไปไดไหมวา เพราะไลฟสไตลสวนหนงของคนหนมสาวเวลานมความวตกกงวลสง ถกจ�ากดพนท
ทงการด�าเนนชวตและยงอยในเกมทแขงขนสง บางครงดตบตนในความรสกไปบาง ทงหมดนเปนรทน
ทนาเบอ ท�าใหเกดแรงขบภายในทอยากไปในทโลงกวาง ไปในธรรมชาต People Need To Escape
68 | Tourism Review
Pop Culture Tourismการทองเทยวปอปคลเจอร
Trail Running as a Global Sport การวงมทงสาย Road Running วงถนน ทไดรบความนยม คอ วงมนมาราธอน
10 กโลเมตร วงฮาลฟมาราธอน 21 กโลเมตร วงมาราธอน 42.195 กโลเมตร สวนอกดาน
เปนการวงสาย Trail Running วงผจญภยในพนทธรรมชาต วงขนภเขา วงในพนทปา
วงไปเจอววทวทศนทสวยงามแปลกตา พานกกฬาไป Explore พบเหนสงใหมๆ
อะไรนาตนเตนและทาทายกวาระหวางการวงไปบนทองถนนทมไฟจราจรกบ
วงเขาปา
Trail Running เปนกฬาทมมตครบทง 4 ดานอยางทกลาวไปแลวขางตน เปนการวง
ทดงเอาสญชาตญาณนกส�ารวจของมนษยออกมา สรางปรศนาความคดตอนกวงวา หาก
ทมใจฝกซอม เราสามารถวงระยะทางไกลในปาได 50 กโลเมตร หรอวง 100 กโลเมตร
วง 100 ไมลไดหรอไม โดยเฉพาะการไดวงในพนททไมเคยไป ไมเคยรจก มความทาทาย
เรองเวลา
Asia Pacific Region Trail Running Summit
Asia Pacific Region Trail Running Summit จดขนทฮองกง งานนจดขน 2 วน
กอนวนแขง Vibram Hong Kong 100 Ultra Trail โดยการประชมจดในวนท 21 มกราคม
2016 เปนการประชมหารอการวงเทรลในภมภาคเอเชยแปซฟก มบคลากรททรงอทธพล
ของวงการมารวมงานอยางคบคง เชน
l ผจดการแขงหรอทเรยกวา Race Director ของสนามวง HK100 เจาหนาทผบรหาร
ของกลม Ultra Trail World Tour-UTWT องคกรทดแลก�ากบการแขงขนรายการเทรลตางๆ
เปนซรสทวโลก
l คนขององคกร ITRA-International Trail Running Association องคกรทตรวจสอบ
พจารณาคณภาพสนาม ใหความรวมมอชวยเหลอสนามทเปนสมาชกในทกภมภาคตางๆ
ของโลก
อธบายงายๆ วา 2 องคกรนท�างานคลายๆ กบ FIFA ในวงการฟตบอล
‘เทรลรนนงเปน Sport Tourism ทนาสงเสรม’ มาจากการบรรยายของ เจโรม
เบอรนารด (Jerome Bernard) ผอ�านวยการฝายการตลาด ของ Vibram (ไว-บราม)
ผลตภณฑพนรองเทากฬายกษใหญของโลกสญชาตอตาล (พนรองเทาประเภท Trail
Runing ในทองตลาดมากกวา 60% ใชบรการแบรนดน)
69|Tourism Review
Pop Culture Tourismการทองเทยวปอปคลเจอร
เจโรมบอกเลาวาในชวง 4-5 ปมาน หลายแบรนด
กฬายกษ ใหญไม ได สนใจม งมนผลตอปกรณกฬา
แบบในโลกยคเกาท Sport Product to Athlete หรอ
สรางรองเทากฬาดๆ ใหนกกฬาใสเพอความเปนเลศ
แตแนวโนมของแบรนดยกษ คอ Sport Product to
Lifestyle ผลตของดๆ ใหกบทกคนไดใส ไดเลนกฬา
มวถชวตอยกบกฬานนๆ ท�าใหกฬาเปนสวนหนงของชวต
แบรนดใหญบางแบรนดยงไมสามารถตอบโจทย
กฬาชนดใหมๆ ไดทน ยงสนใจแตตลาด Mass จนไมม
สนคาในกล ม Niche เช น แมจะมนกวงทวง 100
กโลเมตรไมมาก แตนบวนกมนกวงทสนใจการวงระยะไกล
มากขน การวงไมไดถกแชแขงอยแคนน นกกฬากระหาย
ท�าสงใหมๆ ททาทายขนเสมอ ไวบรามสนใจการท�าให
เทรลรนนงเตบโต เพราะวาจะท�าใหตลาดใหมๆ รอนแรง
ขนในอนาคต
70 | Tourism Review
Pop Culture Tourismการทองเทยวปอปคลเจอร
บนสไลดหนงทเขาบอกวา Trail Running คอ Open to Everybody One Pair of Shoes+Nature
เจโรมโชวตวเลขใหเหนวา อตราการเตบโตของนกวงทวโลกทกวนนสงขน ผลมาจากโซเชยลมเดย และความ
ตระหนกถงเรองสขภาพ ความเปนอยทด เมออตรานกวงสงขน การกระจายตว การปรบเปลยนไปวงเทรล
กมสงตามไปดวย
ในป 2006 สหรฐอเมรกามนกวงเทรลอย 4.5 ลานคน ผานมาถงป 2014 เตบโตมาเปน 7.58 ลานคน
คดงายๆ วาในสหรฐอเมรกา ป 2015 มนกวง (ผสนใจออกก�าลงกายดวยการวง) จ�านวน 60.84
ลานคน ราว 1 ใน 10 คน สนใจวงเทรล
ผบรหารของไวบรามย�าอกวา ทงปกฬาประเภทนมการจดแขงขนทวโลกทงรายการเลกรายการใหญ
มากถง 13,000 ครง !
ในประเทศฝรงเศสประเทศเดยวมรายการวงผจญภยในปาเขามากถง 2,500 ครง ในจ�านวนน
ม 150 ครงเปนการวงระยะทเกน 100 กโลเมตร!
ตวเลขชดนสรางความตกตะลงในทประชม เจโรมกระเซาเยาแหยวาเพราะเขาตองเซนอนมตการให
สปอนเซอรกบเรซตางๆ และยงตกใจกบความมากมายมหาศาลของกฬาประเภทนทเตบโตในกลมคน
เฉพาะกลม
สาระส�าคญทถกบอกเลาแบงปนอยในงาน Asia Pacific Region Trail Running Summit คอ Great
Value ทชวยใหเทรลรนนงเปนกฬาทนบวนยงรอนแรง วทยากรทานหนงกลาววา
“เราคนพบเรองใหมๆ ในกฬาชนดใหม ทสงผลใหนกกฬาม Passion ความหลงใหลในการออกก�าลงกาย
บนททางทางธรรมชาตทมอยแลว ท�าใหตวบคคลมเปาหมาย เรองความทาทาย ตอบสปรตทมอยในใจ
เกดการเคารพตอธรรมชาต และสรางความสามคค”
‘Nature Stadium’ จะดแคไหนหากเราไดพบกบความสวยงามของธรรมชาตดวยขาทงสองขาของเราเอง ดวยการวงเทรล
ลวงมความแปลกใหมเราใจ ลดเลาะไปในภเขา ปาไม ล�าธาร มความลาดชน มววของจดพค เหนวถชวต
ของชมชนในทหางไกล เรยกงายๆ วา ‘ทางทมไวผจญภย’ เมอบวกกบการวงทเปนทกษะการเคลอนทของ
มนษยมาชานาน มนษยเราวงในปา วงในธรรมชาตมาตงแตยคบรรพกาล ดงนน เมอเรองเหลานมาเชอมโยง
กน จงเกดเปนกฬาทใชเรยกแขกไดทงคนรกการเลนกฬาและคนรกธรรมชาต
เอกลกษณของ Trail คอ ‘Nature Stadium’ ไมใชกฬาทเลอกใชสถานทจ�าเจ เปนอาคาร เปนสนาม
แบบถาวร ดงเชน ฟตบอล เทนนส หรอบาสเกตบอล แตทกๆ สนามของ Trail Running ทกคนตองออก
จากบาน ตองใชบรการของชมชน
ตวอยางทคลาสสกจากการแขงขนรายการ UTMB-Ultra Trail Du Mont Blanc ทมจดสตารททเมอง
Chamonix (ชาโมนกซ) เมองตากอากาศของฝรงเศส มพรมแดนเชอมตอกบทงอตาลและสวตเซอรแลนด
เมองนเปนประตไปสเทอกเขามงบลอง ในป 2003 มการจดการแขงขนการวงระยะไกลเปนพเศษ 100 ไมล
บนเสนทางของเทอกเขามงบลอง ครอบคลมเมองทสวยงาม บางเมองทเคยเปนเมองทางผานมายง
ชาโมนกซ ไดถกแนะน�าใหชาวโลกรจกจากเรซน ปจจบนสนามนทวความยงใหญ เรยกวาฝรงเศสมรายการ
ตรเดอฟรองส ปนจกรยานรอบประเทศ ตรงหวเมองชายแดน 3 ประเทศกมงานวงเทรลทมมนตเสนห
ตราตรงอยาง UTMB
71|Tourism Review
Pop Culture Tourismการทองเทยวปอปคลเจอร
72 | Tourism Review
Pop Culture Tourismการทองเทยวปอปคลเจอร
การวงเทรลใช เส นทางในธรรมชาต เช น เส นทางจากเมองส
ธรรมชาต ทางวงในอทยานฯ เสนทางเดนปา ท�าใหกะเกณฑระยะทาง
ทแนนอนไมได สวนใหญมระยะทางไกล จดหมายของเสนทางไมได
อยแค 42.195 กโลเมตร แตอาจทอดยาวขามภเขาหลายลก ท�าให
กฬาชนดนอย ในระยะทางทไกลเปนพเศษ จงเรยกวา ‘Ultra Trail
Running - การวงผจญภยระยะไกลในธรรมชาต’ Ultra หมายถง
ความไกล ระยะทางทไกลขนเปนพเศษ หากยดเอาระยะทางในการวง
มาราธอนเปนตวตง ในมาราธอนนกวงจะวงกนท 42.195 กโลเมตร
หรอ 26.2 ไมล สวนระยะอลตราเปนระยะทเกนกวาระยะมาราธอน
เราเรยกกนวา Ultra Marathon นนคอ หากเปนการวงทเกนระยะ
42.195 กโลเมตรขนไปเรยกวา ‘Ultra’ ไมวาจะเปนการวงท 50,
80 หรอวา 100 กโลเมตร 100 ไมล หรอมากกวานน
Trivia
73|Tourism Review
Pop Culture Tourismการทองเทยวปอปคลเจอร
Trail Running ทบมขนในฝรงเศส สะทอนใหเหนวาชาวฝรงเศสมคณภาพชวต
ทดผานการเลนกฬาทอยในพนทธรรมชาตทสวยงามและทรงพลงอยางเทอกเขา
แอลป ทางการอนญาตใหผรกกฬาเอาตดอร-เอกซตรม เขาไปวงหรอเดนเทรคกง
ผใชบรการกมจตส�านกของนกกฬา นกผจญภยทไมสรางผลกระทบตอสงแวดลอม
อกทงการทใหมนษยไดเขาไปเชอมโยงตวเองอยในธรรมชาตผานการแขงขนกฬา
การเดนทางไกลในปา บนภเขา ยงเปนวธทดในการสรางค�ามนสญญา สราง
จตส�านกความรกและหวงแหนในธรรมชาต ความเคารพย�าเกรงถงธรรมชาต
ทยงใหญ
Trail Running ไทย : ทางวง ทางกนไฟ ทางเดยวกน
ส�าหรบเมองไทยเรมมการจดแขง Trail Running ทลอไปกบเรองการเดนทาง
การสรางจดขายใหมๆ ใหกบจงหวดราชบร อ�าเภอสวนผง ในงานตะนาวศรเทรล
(Tanaosri Trail) เมอเดอนพฤศจกายนป 2558 ในพนทอทยานธรรมชาตวทยา
ทมยอดเขาแหลมสงระดบ 1,100 เมตร เปนสวนหนงของเทอกเขาตะนาวศร
มทวทศนทสวยงามและมความทาทายหากเดนหรอวงขนดวยสองเทา งานนผานไป
ดวยความประทบใจตราตรงกบการวงชมธรรมชาตทนอยคนจะไดเหน และการวง
ยงสานประโยชนคนกลบธรรมชาตดวยแนวคด ‘ทางวง ทางกนไฟ ทางเดยวกน’
น�าก�าลงแรงเทาของนกวงรวม 2,000 ชวต เขาไปยงพนทปา ย�าเทาเพอท�าให
ทางกนไฟชดเจน รายไดจากการจดงานมอบไวเปนทนสนบสนนการท�างานของ
เจาหนาทอทยานฯ ทปฏบตงานอยางเขมแขง สกบไฟปาทเปนภยรายของปาไมไทย
โดยเฉพาะผนปาตะวนตกทเปนปาตนน�า หลอเลยงชวตผคนภาคกลางนบลานชวต
จากมมเทรนดทเกยวกบปรากฏการณสงคมรวมสมย ไลฟสไตลการเลนกฬา
เอกซตรมเพอบ�ารงบมเพาะตวตนของคนรนใหม มาถงแวดวงกฬา Trail Running
ทก�าลงรอนแรง เลยไปถงโมเดลการจดแขงขนกฬาระดบโลกทมธรรมชาตเปน
สนามเปด Nature Stadium เหนไดชดวาทศทางของกฬาใหมๆ ไลฟสไตลใหมๆ
ปอปคลเจอรใหมๆ ลวนเปนเรองของ More Challenge More Nature พวกเรา
ก�าลงโหยหาประสบการณความแปลกใหม ความทาทาย ความพเศษ สดโตง ความ
ใกลชดแนบแนนกบเพอนฝง กบปาเขา น�า ฟา ทดแทนความแหวงเวาทไดจาก
เทคโนโลย เรองพวกนกลาวอยางถงทสด มนไมเคยมทไหนเลยจะใหไดมากเทากบ
ท ‘ธรรมชาต’ ให
สถานทตดตอ
ศนยวจยดานตลาดการทองเทยว
TAT Intelligence Center
การทองเทยวแหงประเทศไทย
โทร. 0 2250 5500 ตอ 2771-2786
อเมล : tatic@tat.or.th
www.tourismthailand.org/TATIC
สถานทตดตอ
ศนยพฒนาวชาการดานตลาดการทองเทยว
TAT Academy
การทองเทยวแหงประเทศไทย
โทร. 0 2250 5500 ตอ 4475-8
อเมล : tatacademy@tat.or.th
top related