TAT Review Magazine 1/2016

ถาผอานทานใดสนใจ ผลงานวจยดานการทองเทยว สามารถตดตอสอบถามไดท

ส�านกประสานงานโครงการวจยอตสาหกรรมการทองเทยว และบรการ สกว.

โทรศพท 0 2940 5188 หรอคนหาไดท elibrary.trf.or.th

ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) เปนหนวยงานหนงในเครอขายองคกรบรหารงานวจยแหงชาต

(คอบช.) ซงมหนาทในการบรหารจดการทนวจยดานการบรหารจดการการทองเทยว ไดเลงเหนความส�าคญ

ของการพฒนางานวจยเพอใหสามารถขบเคลอนนโยบายในการพฒนาการทองเทยวของประเทศ

ชวนอาน

บรรณาธการ

ยวด นรตนตระกล ผอ�านวยการกองวจยการตลาด

กองบรรณาธการ

จรญญา เกยรตลภนชย ผอ�านวยการกองกลยทธการตลาด

พชญา สายแสงจนทร ผอ�านวยการกองประชาสมพนธในประเทศ

นธ สแพร ผอ�านวยการกองเผยแพรความรดานการทองเทยว

เบญจรตน มรรยาทออน ผอ�านวยการกลมฐานขอมลการตลาด

ชมภ มฤศโชต ผอ�านวยการกลมสารสนเทศการตลาด

สดาพร วรพล หวหนางานวชาการ กองวจยการตลาด

สจตรา แยมงามเหลอ พนกงานบนทกขอมล

LADY GAGAอยากไดโรเลกซไทย

คนไทย อยากใสโรเลกซจรงจากหนงสอ อยเมองดดจรต ชวตตองปอป

Lady Gaga

I just landed in Bangkok baby! Ready for 50,000 screaming Thai monsters. I wanna get

lost in a lady market and buy fake Rolex.

เจาของ การทองเทยวแหงประเทศไทย

คณะทปรกษา

ยทธศกด สภสร ผวาการการทองเทยวแหงประเทศไทย

จฑาพร เรงรณอาษา รองผวาการดานตลาดยโรป แอฟรกา ตะวนออกกลาง และอเมรกา

ศกรย สทธวนช รองผวาการดานสอสารการตลาด

สมรก ค�าพทธ รองผวาการดานบรหาร

สนต ชดนธรา รองผวาการดานนโยบายและแผน

วษณ เจรญศลป รองผวาการดานสนคาและธรกจทองเทยว

สจตรา จงชาณสทโธ รองผวาการดานตลาดในประเทศ

ศรสดา วนภญโญศกด รองผวาการดานตลาดเอเชยและแปซฟกใต

จรญ อนม ทปรกษา ระดบ 10

น�าฝน บณยะวฒน ผอ�านวยการฝายวางแผน

Tourism Authority of Thailand1600 New Petchburi Road, Makkasan, Ratchathewi,Bangkok 10400, Thailandtel: +66 2250 5500 ext. 2620-2fax: +66 2250 5610email: [email protected] website: tatreviewmagazine.comtwitter: @etatjournalFacebook : www.facebook.com/tatreviewmagazine

จลสารฉบบนจดทำาขนโดยใชกระดาษ EPO (EcoPaque Offset) และหมกพมพจากนำามนถวเหลองทไมเปนอนตรายตอสขภาพและเปนมตรตอสงแวดลอม

ตราสญลกษณ จากเลมเดมอนญาตใหใชไดตามสญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนสแสดงทมา-ไมใชเพอการคา-อนญาตแบบเดยวกน 3.0 ประเทศไทย

จลสารวชาการการทองเทยวการทองเทยวแหงประเทศไทย1600 ถนนเพชรบรตดใหม แขวงมกกะสน เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400โทรศพท : 0 2250 5500 ตอ 2620-2 โทรสาร : 0 2250 5610

Contentsสารบญ

Vol.2 No.1/2016

6 Tourism on the Move• ประมวลเหตการณ พ.ศ. 2558

• อะไร อยางไร ในป 2559

12 Tourism Research

• ‘Future Traveller Tribes 2030

: Building a more rewarding journey’

20 From The Cover• สนทรยของความปลอม

28 Tourism Trends• เทรนดทองเทยวโลก 2015

Hipsters , Sharing , Startup มาชาแตมาแลว

• Themed Environments ในวฒนธรรม Selfie Culture

48 Tourism Talk• ความรแปลงราง

60 Low Carbon Tourism• Copycat Culture เมองจ�าแลง

66 Pop Culture Tourism• เทยวเสมอนจรง

Editor’s Talkบทบรรณาธการ

ยวด นรตนตระกล

FAKE1

2

3

4

เราเรมไตรมาสแรกของป 2559 ดวยเรอง FAKE

ยอนไปเมอป 2552

ททท. จดสมมนา เปดมมมอง ทองเทยวไทย ป 2 ในหวขอ ‘การทองเทยวแบบ PO MO (Post Modern Tourism) จาก Faketastic

ถง Mood Consumption’ มวทยากร 2 คน คอ คณเอ สพชา สอนด�าหร และ คณแขก ค�า ผกา โดยมคณภญโญ ไตรสรยธรรมา

เปนคนชวนคย จ�าไดวา เปนการคยทสนก ไดความรเรองการทองเทยว Pre Modren / Modern และ Post Modern

รวมทงยงไดส�ารวจรปแบบ และพฤตกรรมของนกทองเทยวในป พ.ศ. นน ผานการพดคยของวทยากร

ถอยไปในป 2553

ททท. จดสมมนา เปดมมมอง ทองเทยวไทย ป 3 ในหวขอ ‘การตลาดวาดวยอารมณ มนตรา และอปาทาน Passion , Mantra :

Mesmerization in Marketing’ มวทยากรหลายทาน อาท คณกอย ภทรา สหวฒน จาก เพลนวาน คณพศณ นลกลด จาก Palio เขาใหญ

คณโหนง วงศทนง ชยณรงคสงห จากนตยสาร a day คณดลชย บณยะรตเวช นกการตลาดรนใหญ โดยม ดร. จฑามาศ วศาลสงห

เปนผชวนคย เราไดรบฟงทงเพลนวาน และ Palio ซงอยในขายเรอง ‘ของเลยนแบบ’ มารวมแชรไอเดยและประสบการณในการท�าธรกจ

ในปเดยวกน (2010) มบทความเรอง ‘Faketastic’ – The growing attraction of being fake and feeling fantastic

เขยนโดย Lydia Gordon ใน Euromonitor International

กลางป 2558

“เชยงใหมปลอม ในสบสองปนนา ‘เรองทโลกโซเชยลแชรกนวอนในชวงกลางป 2558 บางดาทอ ตอวา บางกวาเปนเรองธรรมดา

คนในสงคมออนไลนสนกในการใหความเหนอยเพยงสองวน จากนน ไมมคนพดถงแลว เรองเงยบไปแตเรายงสนกอย เลยเอามาเปน

Theme ของไตรมาสน ใครจะตอวา เรองเราผลตซ�า เราจะนอมรบ ใครจะตอวา เรองเราเคยจดสมมนาไปเมอ 5-6 ปทแลว

ท�าเรองเกาเพราะหมดมก เรากยอมรบ

Copycat Culture ใน Psuedo Place ทม Duplitecture ท Very Fake อานเถอะ แลวจะรวา Content ใน TAT Review ไตรมาสน

มนตางจากการสมมนาเมอหลายปกอน ม 4 บทความจากนกเขยน 4 คน ทม 4 สไตล มาจาก 4 อาชพ ทแตกตางกนมาเขยนเรอง

‘ของเลยนแบบ’ ในธรกจทองเทยว ใหคนในวงการทองเทยวอาน นอกจากบทความเกยวกบเรองของปลอม ของเลยนแบบแลว

ยงมบทความอนๆ ทจะชวนใหลองอานด

ใครอานมาก คนนน ชนะ

เชอฉน

6 | Tourism Review

เพยงความเคลอนไหว

Tourism on the Move

6 | Tourism Review

ประมวลเหตการณ

2558เรอง : กองบรรณาธการ

พ.ศ.

11|Tourism Review

Tourism on the Move

21.00 cm

เพยงความเคลอนไหว

Tourism on the Move

ปแหงความหวงใย

สภาวะแวดลอม

China Completes the Largest Environment Clean Upรฐบาลจนประกาศใชกฎหมายดานการอนรกษสงแวดลอมอยางจรงจงทสด

ในประวตศาสตร โดยจะมบทลงโทษธรกจทกระจายมลพษอยางผดกฎหมาย

และประสานงานกบประชาชนใหแจงการกระท�าผดกฎหมาย

Sharing Economy & Social Valueเศรษฐกจแหงการแบงปน เปนกระแสทไดรบความนยมเพมขนเรอยๆ

แนวคดเรองนเคยน�าเสนอไวใน TAT Review ไตรมาสท 2/2558

จบตาดความเคลอนไหวของเศรษฐกจแหงการแบงปนในป 2559

วาจะมความหลากหลายและนาตดตามอยางใกลชดอยางไร

นอกจากเหตการณดงกลาว ยงมเหตการณทส�าคญอนๆ

ในระดบการเมองโลก คอ การเลอกตงประธานาธบดสหรฐอเมรกา

ในวนท 8 พฤศจกายน 2559 สวนทเกดขนในประเทศไทยนน ทนาสนใจคอ

โครงการมหานคร เปนโครงการทลงทนสง และถอไดวานาจะเปน

แลนดมารคใหมของกรงเทพมหานคร

มหานคร

โครงการมหานคร คอ การกอสรางตกระฟา ทมลกษณะเปนอาคาร

มกซยส อยบรเวณสลมและสาทร เปดตวอยางเปนทางการ

เมอวนท 23 กรกฎาคม 2552 ‘มหานคร’ ไดรบการออกแบบ

โดยทมออกแบบระดบโลก เปนสถาปตยกรรมทมรปลกษณทนสมย

มความสง 314 เมตร จ�านวน 77 ชน นบวาสงทสดในกรงเทพมหานคร

และประเทศไทย

โครงการมหานครประกอบดวย พนทคาปลก หองชดพกอาศย

โดยกลมรทซ-คารลตน จ�านวน 194 หนวย มราคาเรมตนทตารางเมตรละ

220,000-400,000 บาท ถอวาเปนหองชดพกอาศยทมราคาสงทสดแหงหนง

ในวงการอสงหารมทรพยของเมองไทย นอกจากนนยงม โรงแรมบางกอก

เอดชน บทคโฮเทล จ�านวน 150 หอง บรหารงานโดย เดอะ รทซ-คารลตน

เชนกน

12 | Tourism Review

Tourism Researchทองเทยววจย

2030 Future Traveller Tribes

Building a More Rewarding Journey

*เลขานการ กลมงานดานตลาดเอเชย และแปซฟกใต ททท.

เรยบเรยง พงษพนธ มอญพนธ*

13|Tourism Review


ในยคปจจบน การด�าเนนธรกจโดยใชลกคาเปนศนยกลาง

(Customer Centric) ไดกลายเปนกลยทธทส�าคญส�าหรบ

ธรกจทกประเภท ในอตสาหกรรมการทองเทยวกเชนเดยวกน

ลกคาหรอนกทองเทยวไดน�าเอาเทคโนโลยทมอย มาใช

ประกอบการตดสนใจ รวมทงมทางเลอกทหลากหลายมากขน

ท�าใหในบางครง ขอมลทมากจนเกนความจ�าเปนอาจท�าให

นกทองเทยวเกดความยากล�าบากในการตดสนใจเลอกใช

สนคาและบรการทางการทองเทยว ผประกอบการในธรกจ

ทองเทยวจงมความจ�าเปนทจะตองศกษาลกษณะของ

นกทองเทยวในอนาคตเพอเตรยมพรอมรองรบพฤตกรรม

ของนกทองเทยวทเปลยนแปลงไป บรษท อมาเดอส และ

ฟรอสตแอนดซลลแวน (Amadeus and Frost & Sullivan)

จงไดจดท�ารายงานผลการศกษา ‘Future Traveller Tribes

2030: Building a More Rewarding Journey’ ขน

เพอน�าเสนอลกษณะของนกทองเทยวทอาจเปนไปไดในป 2030

รวมทงพฤตกรรมของนกทองเทยว ดงมรายละเอยดดงน

14 | Tourism Review


กลมนกทองเทยวในป 2030

จากการเปลยนแปลงทางเทคโนโลย คงปฏเสธไมไดวา เทคโนโลยไดเขามามบทบาทส�าคญ

ในการเปลยนแปลงลกษณะการบรโภคของนกทองเทยว รวมถงเปนปจจยหลกในการก�าหนดความตองการ

ของนกทองเทยวดวย ยกตวอยางเชน นกทองเทยวบางคนอาจมความตองการในการเดนทางทองเทยว

อนเปนผลมาจากความตองการในการเดนทางไปยงสถานททยงไมเคยไปมากอน เปนตน บรษท อมาเดอส

ไดน�าผลการศกษากลมนกทองเทยวจ�านวน 6 กลมมาใชกบธรกจการบน ซงผลปรากฏวา ในนกทองเทยว

หนงคนนน สามารถมลกษณะทหลากหลาย หรอสามารถอยในกลมนกทองเทยวไดหลายกลม โดยปจจยทท�าให

นกทองเทยวมลกษณะทหลากหลายนน ไดแก ผรวมเดนทาง และเหตผลในการเดนทางแตละครง

ทงน กลมนกทองเทยวจ�านวน 6 กลมในป 2030 มรายละเอยดดงน

1.

กลมนกทองเทยวทมขอผกมด : Obligation Meeters

กลมนกทองเทยวทมขอผกมด คอกลมนกทองเทยวทมความจ�าเปน

ตองเดนทางเพอด�าเนนกจกรรมทจ�าเปน เชน นกทองเทยว

ทางธรกจ (Business Traveller) เปนตน ทงน นกทองเทยว

ในกลมนอาจมกจกรรมทมความจ�าเปนท�าใหตองเดนทางไปยง

สถานทใดสถานทหนงเพอด�าเนนกจกรรม เชน กจกรรมทางศาสนา

เทศกาลตางๆ เขารวมงานแตงงาน เปนตน ถงแมวานกทองเทยว

กลมนจะเดนทางโดยมเปาประสงคหลก (Primary Purpose)

ทชดเจน แตนกทองเทยวกลมนจะเสรมกจกรรมอนๆ ทนอกเหนอ

จากกจกรรมหลก เชน เยยมชมสถานทส�าคญในแหลงทองเทยว

เดนทางเชอมโยงไปยงสถานทใกลเคยงหลงจากกจกรรม

จากเปาประสงคหลกส�าเรจลลวงไปแลว เปนตน

กลมนกทองเทยวทตองการเสาะหาความเรยบงาย : Simplicity Searchers

กลมนกทองเทยวทตองการเสาะหาความเรยบงาย คอ

กลมนกทองเทยวทหลกหนความยงยากในการจดการการเดนทาง

ทองเทยว โดยใชบรการการอ�านวยความสะดวกจากแหลงขอมล

ภายนอก เพอลดความยงยากในการจดการการเดนทางของตน

ระหวางการพกผอน เชน การใชบรการบรษทน�าเทยว

และซอแพคเกจทวรตางๆ เปนตน

15|Tourism Review


กลมนกทองเทยวทใหความส�าคญกบจรยธรรม : Ethical Travellers

กลมนกทองเทยวทใหความส�าคญกบจรยธรรม คอกลมนกทองเทยว

ทใหความส�าคญกบสภาพแวดลอมโดยรอบ โดยน�าปจจยเหลานมาวางแผน

การเดนทางทองเทยว เชน การค�านงถงผลกระทบทางสภาพแวดลอม

จากการทองเทยว ปรมาณกาซคารบอนไดออกไซดทเกดจากการเดนทาง

ทางอากาศ เปนตน ปจจยเหลานจะสงผลโดยตรงตอนกทองเทยวกลมน

ในการวางแผนการทองเทยว โดยสวนใหญ รปแบบการทองเทยวจะเปน

ในลกษณะการทองเทยวเพอบ�าเพญประโยชน (Volunteer) การทองเทยว

โดยชมชน (Community Based Tourism) เปนตน

กลมนกทองเทยวผตามหารางวลแกชวต : Reward Hunters

กลมนกทองเทยวผตามหารางวลแกชวต คอกลมนกทองเทยวทตองการ

ใหรางวลกบตวเองจากการท�างาน โดยปรนเปรอชวตดวยสนคาหรหรา

(Luxury Products) รวมถงการบรการเพอความผอนคลายและสขภาพทดขน

กลมนกทองเทยวผคนหาความแตกตางทางวฒนธรรม : Cultural Purists

กลมนกทองเทยวผคนหาความแตกตางทางวฒนธรรม คอนกทองเทยว

ทใชโอกาสในการเดนทางคนหาวฒนธรรมใหมๆ ทแตกตางจากสงท

นกทองเทยวคนนนๆ คนเคย เพอหาประสบการณแปลกใหม

และใชเปนแรงบนดาลใจในการด�ารงชวต

กลมนกทองเทยวผคนหาความโดดเดนในสงคม : Social Capital Seekers

กลมนกทองเทยวผคนหาความโดดเดนในสงคม คอนกทองเทยวทนยม

แชรประสบการณทางการทองเทยวผานสอสงคมออนไลน เพอแสดง

ใหเหนถงประสบการณการเดนทางทมระดบ และจะตองเปนทยอมรบ

และไดรบการยกยองจากสงคมโดยรอบ

ลกษณะของนกทองเทยวทง 6 กลมนน ลวนไดรบอทธพลจากปจจย

ทางจตวทยาและเทคโนโลยเปนหลก ดงจะเหนไดจากบทวเคราะหขางตน

ทงน ธรกจดานการทองเทยวทตองการเขาถงกลมนกทองเทยวเหลานน

ควรใหความส�าคญกบอารมณของนกทองเทยว โดยค�านงถงเปาหมาย

ในการเดนทางของนกทองเทยวแตละคนเปนหลก เพอก�าหนดทศทาง

การด�าเนนธรกจใหสอดคลองกบพฤตกรรมของนกทองเทยวทเปลยนแปลง

ไปตามยคสมย

16 | Tourism Review


ววฒนาการประสบการณ

ของนกทองเทยว การศกษาขนตอนการเดนทางของลกคา (Customer Journey) เปนขนตอนการศกษาพฤตกรรมของผบรโภค

รปแบบใหมทจะสงผลใหผประกอบการธรกจเขาใจขนตอนการตดสนใจเลอกใชบรการของผบรโภคในแตละขนตอน

และสามารถน�ามาปรบใชกบการด�าเนนธรกจ เพอใหเกดความพงพอใจจากผบรโภคสงสด โดยการศกษาขนตอน

การเดนทางของผบรโภคนน จะใหประโยชนกบผประกอบการธรกจ ดงน

2.

2.1 การศกษาจะชวยใหเหนภาพและชองทางในการขยาย

และบรณาการกบรปแบบของธรกจ

2.2 การศกษาจะระบขนตอนในการน�าเทคนคทางการขาย

มาประยกตใชกบผบรโภค โดยค�านงถงลกคาเปนศนยกลางเปนหลก

ซงจะสงผลโดยตรงตอความพงพอใจของผบรโภคและรายไดตอธรกจ

2.3 การศกษาจะชวยอธบายการเตบโตของชองทางทางการขาย

2.4 การศกษาจะชวยท�าใหเขาใจการใชขอมลของลกคาประกอบ

การวางแผนการด�าเนนงานทางธรกจ รวมถงการเขาใจลกคา

แตละประเภทเพอตอบโจทยความตองการทหลากหลาย

2.5 การศกษาจะแสดงใหเหนถงชองทางทางการขายรปแบบใหม

โดยการพฒนาทางเทคโนโลย

การเดนทางของนกทองเทยว (The Traveller Journey) การเดนทางทางอากาศสามารถน�าเสนอจดสมผสของลกคา

(Touch Point) ไดอยางชดเจน โดยรายงานของบรษท อมาเดอส

และ ฟรอสตแอนดซลลแวน ไดยกตวอยาง Customer Journey

ของผใชบรการการเดนทางทางอากาศ และระบขอจ�ากด

ของการน�าเทคโนโลยเขามาใชเพอวเคราะห Touch Point

แตละจดของนกทองเทยว โดยผลการศกษาไดระบความเสยง

ในการน�าเทคโนโลยมาใชเพออ�านวยความสะดวกแกนกทองเทยวนน

อาจสงผลกระทบตอภาพลกษณในเชงลบ อนเปนผลมาจากการท

นกทองเทยวสามารถแชรประสบการณและรปภาพการบรการ

ทไมประทบใจไดทนทหลงจากการไดรบรประสบการณนน ทงน

การศกษายงไดน�าเสนอ Touch Point ตางๆ ระหวางการเดนทาง

ของนกทองเทยวทางอากาศ 9 Touch Points ดงน

17|Tourism Review


1. Inspire การสรางแรงบนดาลใจใหกบนกทองเทยว รวมถงการสรางจดขาย

ของสายการบนตงแตชวงการตดสนใจเดนทาง

2. Shop เปนขนตอนในการน�าเสนอจดขายทแตกตาง รวมทงการแขงขน

ในการดงดดความสนใจของลกคา

3. Book การจองการเดนทางจะมงเนนชองทางทางเครองมอสอสารเคลอนท

เปนหลก โดยการศกษาน�าเสนอผลการลดลงของการจองผานคอมพวเตอรสวนตว

ซงการจองทเปนทนยมนน จะตองด�าเนนการไดโดยงาย โดยการบนทกขอมลสวนตว

และกรอกในชองขอมลอตโนมตเพอความสะดวกสบายของลกคา

4. 24-48 Hours After Booking ชวงเวลา 24-48 ชวโมงหลงจากลกคา

ท�าการจอง จะเปนชวงเวลาในการจดการขอมลของลกคา รวมถงการตดตอกลบ

ลกคาเพอประสานงานในสวนของขอมลทบกพรอง

5. 48-24 Hours Before Departure - ระยะเวลา 48-24 ชวโมง

กอนเดนทาง คอชวงเวลาในการเพมมลคาทางความรสกใหกบลกคา เชน

การแจงเตอนการเดนทาง การใหบรการตามทลกคารองขอเปนพเศษ การอพเกรด

ชนโดยสารใหกบลกคาทเดนทางกบสายการบนเปนประจ�า เปนตน ทงนการบรการ

ตางๆ จะตองใหความส�าคญกบการบรหารจดการคาใชจายเพอใหคงไวซงก�าไร

ของบรษท

6. On Way to Airport / Check-in นกทองเทยวทางธรกจ

(Business Traveller) สวนใหญจะวางแผนการเดนทางและจองบตรโดยสารระหวาง

ทางทเดนทางไปสนามบน โดยอาศยอปกรณอเลกทรอนกสตางๆ เชน โทรศพท

มอถอ แทบเลต รวมถงการเชกอนทางโทรศพท ซงไดรบความนยมสงขนมาก

เนองจากนกทองเทยวไมจ�าเปนตองรบไปยงสนามบนเพอท�าการเชกอนอกตอไป

7. At Airport สงอ�านวยความสะดวกสบายทเพมขนท�าใหการใชเวลา

ในสนามบนของนกทองเทยวลดลง

8. On-Trip สงอ�านวยความสะดวก รวมถงขอมลในการเดนทางจะถก

สงตอใหกบนกทองเทยวผานชองทางการเชอมตอขอมลทแพรหลายมากขน

9. Post-Trip การสรางความสมพนธกบลกคาผานชองทางตางๆ

เพอประเมนผลการเดนทาง โดยขอมลทไดสามารถน�ามาใชพฒนา

ปรบปรงการใหบรการเพอตอบสนองความตองการของลกคา

รวมถงการสรางความพงพอใจใหกบลกคาอกดวย

ชองทางการขายใหม (New Sales Channels) ชองทางการขายในยดดจทลจะมความหลากหลายและซบซอนมากยงขน

เพอลดความหลากหลายและซบซอน ผประกอบการควรพจารณาแยกชองทาง

การขายออกเปน 2 ประเภท คอชองทางการขายทสรางแรงบนดาลใจ

(Inspiration) และชองทางการขายทใหขอมล (Information) โดยชองทาง

การขายแบบ Information จะเปนชองทางทเนนความกระชบของขอมล

และใหความสนใจในการดงดดใหลกคา ‘ซอ’ บรการมากกวาใหลกคาคนหาขอมล

เพอสรางแรงบนดาลใจ ในขณะทชองทางแบบ Inspiration จะเปนชองทางการขาย

ทเนนใหลกคาคนหาขอมล สวนใหญจะพบในอปกรณทมหนาจอขนาดใหญ

สามารถบรรจรปภาพเพอสรางแรงบนดาลใจใหกบลกคาได

18 | Tourism Review


Smartphoneจากการศกษาระบวา มอถอสมารทโฟนจะยงคง

เปนชองทางหลกทางการขายในระยะเวลาอก 10 ป

ขางหนา โดยรปแบบการเปลยนแปลงทส�าคญคอ

การเปลยนชองทางจากเวบไซต เปนแอปพลเคชน

ในมอถอ ซงแอปพลเคชนในมอถอจะสามารถ

อ�านวยความสะดวกใหนกทองเทยวโดยการ

ท�าใหเขาถงแหลงทอย (Location) ของผใชได

ท�าใหการคนหาทพกหรอการเดนทางงายยงขน

PC/Tabletแทบเลตจะเปนชองทางการขายทไดรบความนยม

ในเวลาอนใกล โดยจะเขามาแทนทคอมพวเตอรตงโตะ

อนเปนผลมาจากสงอ�านวยความสะดวกทสามารถท�าได

ในแทบเลต เชน การจายคาสนคาและบรการผาน

ชองทางการสแกนลายนวมอ

Virtual Reality Headsetแวนแสดงภาพจ�าลองเปนอกหนงชองทางการขาย

ทจะเขามามบทบาทในธรกจการทองเทยวในป 2030

โดยลกคาสามารถเขาถงแหลงทองเทยวทอยากจะ

เดนทางไปผานอปกรณชนดน เพอมองภาพจ�าลอง

ของสถานททจะเดนทางไปกอนทจะตดสนใจ

ซอตวเครองบนหรอวางแผนการเดนทาง

Inspiration Channels : ชองทางการขายทสรางแรงบนดาลใจ

3.

19|Tourism Review


Smartwatchนาฬกาอจฉรยะจะเขามามบทบาทส�าหรบนกทองเทยวเพมมากขน

โดยจะเขามาเปนสวนเสรมใหกบสมารทโฟน เชน การเรยกแทกซ

ทจะสะดวกมากขน การใชนาฬกาอจฉรยะในการใชเปน Boarding

Pass ส�าหรบขนเครองบน เปนตน ทงน เนองจากนาฬกาอจฉรยะ

มขอจ�ากดทางดานขนาด ท�าใหการใชนาฬกาอจฉรยะจะไมสามารถ

แทนทสมารทโฟนโดยตรง

Augmented Reality Glassesแวนตาอจฉรยะ เชน Google Glass เปนอกหนงอปกรณทจะชวย

สงเสรมการขายสนคาและบรการจากแหลงการขายจรง

โดยจะน�าเสนอขอมลผานจดตางๆ ทนกทองเทยวเดนทางผาน

ซงจะถกน�าเสนอผานภาษาทผใชเลอกโดยตรง

Advanced Robotsการน�าหนยนตมาใชเพออ�านวยความสะดวกในการใหบรการ

แกนกทองเทยว เชน การใชหนยนตในการบรการเชกอนของ

สนามบน Edmonton Canada ซงในขณะนมการเรมใชหนยนต

ดงกลาวแลว โดยหนยนตเหลานจะสามารถเขาถงขอมลของ

ผโดยสารสายการบนตางๆ รวมทงใหบรการในภาษาทผโดยสารใช

เพอใหเกดความเขาใจสงสด

4. Information Channels

20 | Tourism Review

From the Coverเรองจากปก

สนทรยของ

เรอง : วฒชย กฤษณะประกรกจ

20 | Tourism Review

21|Tourism Review


พระมดและสฟงซตงอยทโรงแรมลกซอร ทามกลางสถานบนเทง

เรงรมยและกาสโนในเมองลาสเวกส

ล�าคลองแหงเวนสพรอมบรการเรอกอนโดลา พานกทองเทยวนงชมวว

ผากลางโรงแรมเวเนเชยน ทมาเกา

ศนยการคาโหลวหวกลางเมองเซนเจน เปนแหลงขายของปลอมและ

ละเมดลขสทธ ทนกทองเทยวจากทวโลกอยากไปชอปปงแบบข�าๆ สกครง

ในชวต

พนทชนบทหางไกลในจงหวดราชบร ถกปรบแตงภมทศนให

กลายเปนทงหญาไวเลยงฝงแกะ ปลกสรางอาคารสถานทใหคลายกบ

เปนสวตเซอรแลนดแหงเมองไทย

ตลาดน�าและโฮมสเตยทสวยงามราวกบภาพในโปสตการด ปกปด

วถชวตตามปกตจรงๆ ของชาวบานในละแวกนนจนหมด ฯลฯ

ถาจดประสงคของการออกเดนทางทองเทยว คอการออกจาก

ชวตประจ�าวนทซ�าซากจ�าเจ นาเบอหนายกบการท�างานและกจวตร

เดมๆ เพอแสวงหาประสบการณจรง ชวตจรง โลกแหงความจรง

แตแลวท�าไม? ในโลกยคปจจบน สถานททองเทยว รวมถงสนคา

และบรการยอดนยมส�าหรบการทองเทยว กลบไมไดองอยกบความ

จรงแทอกตอไปแลว

ลองมาไลดพฒนาการของการทองเทยวตงแตอดตจนถง

ปจจบน ทมการเปลยนผานความคดตอความจรงแทในยคสมยตางๆ

21|Tourism Review

22 | Tourism Review


23|Tourism Review

อ�ำนำจและควำมจรงแบบภววสย

ยอนกลบไปดการทองเทยวแบบดงเดมทสด เมอโลกกาวสยคของการปฏวตอตสาหกรรม การน�าเครองจกรมาใช

เพมประสทธภาพในการผลต ท�าใหเศรษฐกจเตบโตอยางรวดเรว พรอมๆ กบเวลาวางของผคนทมอยางเหลอเฟอ

กอใหเกดการขยบตวและเปลยนแปลงวถชวตแตละชนชน

การผลตซ�าสงของทเหมอนๆ กนออกมาไดมากมายในราคาถกลงและมคณสมบตคงทเหมอนกนไปหมด

ชวตของแรงงานและชนชนกลางในสงคมแบบน จงกลายเปนชวตนาเบอหนายกบความซ�าเดม และสญเสย

ความสามารถในการเปนตนฉบบ

ผคนจ�านวนมากออกเดนทางทองเทยว เพราะตองการพบกบประสบการณทแทจรงกวาในชวต

ประจ�าวน การทองเทยวแบบดงเดมทสด กคอการมงไปใหถงยงจดหมายทเปนตนฉบบหรอของแท เชน

แหลงธรรมชาตทยงบรสทธผดผอง หรอถนก�าเนดของวตถสงของทเกาแก

พพธภณฑเปนตวอยางทชดเจนของการทองเทยวเพอพบกบประสบการณจรงแบบภววสย

ภณฑารกษในพพธภณฑ คอผมอ�านาจในการระบความจรงแทของวตถสงของโบราณตางๆ และ

ท�าใหนกทองเทยวยนดไปยนตอควยาวเหยยด เพอจะไดชนชมงานศลปะทเปนของแท เกาแกดงเดม

และไดการรบประกนวามอยเพยงชนเดยว

นอกจากพพธภณฑแลว การทองเทยวแบบชอปปงสนคาแบรนดเนมหรหรากมลกษณะของ

ความจรงทคลายคลงกน

นกทองเทยวแหชอปปงสนคาแบรนดเนมแบบแทๆ จากชอปในสถานททองเทยวชนน�า เพราะ

สนคาเหลานนแทจรงกวา ราคาถกกวาเพราะไมมภาษน�าเขา อกทงผขายยงใหบรการทนาประทบใจ

กวาการซอในประเทศของตนเอง

เหตผลทส�าคญกวานนอยทการไดรบประสบการณการทองเทยวทเหนอกวา เพราะสามารถ

เขาใกลแหลงก�าเนดของสนคาหรหราไดมากกวา

ภาพนกทองเทยวตอควยาวเหยยดทหนาชอป กวานซอสนคากนจนหมดราน สะทอนใหเหนความคด

เรองความจรงแททยงคงหลงเหลออยบางในโลกของนกทองเทยว การชอปปงสนคาแบรนดเนมแทๆ

ใหประสบการณการทองเทยวแบบหรหราทหาไมไดจากทบานของตวเอง

ชอปของแบรนดเนมชนน�ากลายเปนเดสทเนชนส�าคญทตองแวะในวนทายๆ กอนจะเดนทางกลบ

เทรนดในทกวนน การชอปเหลานไมไดจ�ากดตวอยในศนยการคา แตสรางขนมาในลกษณะเปนคอนเซปตสโตร

ทแสดงตวอยางเดนชดกวา

นอกจากจะเปนแฟชนแบรนดแลว ยงพยายามสอดแทรกตวเขามาเปนสวนหนงของการทองเทยวเลย เชน

การเขาไปเปนเจาของโรงแรมของ อารมาน ในดไบและมลาน หรอ บลการ ในบาหล โตเกยว ปกกง เซยงไฮ ดไบ

ลอนดอน และมลาน

นอกจากจะเปนโรงแรม สนคาแบรนดเนมยงสรางพนทของตวเองในลกษณะของสถาปตยกรรมหรอพพธภณฑ

อยางในกรณของ หลยส วตตอง ทมอาคาร ลา ซามารทาน


24 | Tourism Review

กำรประกอบสรำงควำมจรงเพอกำรทองเทยว

หลงสงครามโลกครงทสองเปนตนมา เมอเศรษฐกจเรมฟนตวกลบมา ประเทศโลกทสามสวนใหญถกท�าใหกลายเปนสถานท

ทองเทยว

ลทธทนนยมและบรโภคนยม ไดแปลงทกสถานทใหกลายเปนสถานททองเทยว ในยคนเองทความจรงแทเรมเลอนหายไป

และเราจะไดเหนการประกอบสรางความจรง เพอน�ามาใชในการทองเทยวมากขนๆ เรามสวนน�า สวนสตว สวนกลวยไม

อยกลางศนยการคา ทมชอปแบรนดเนมชนน�าเรยงราย เพอดงดดนกทองเทยวจากทวโลกมาชอปปง

Paul Fussell เสนอคอนเซปตเรองสถานททองเทยวทถกสรางขนแบบเทยมๆ หรอ Pseudo-places วามนคออาณาจกร

แหงการทองเทยว มหนาทงายๆ เพยงแคลอนกทองเทยวเขามา เพอจะไดขายอะไรบางอยางให

เกาะแกง ชายทะเล ปาไม แมน�า ภเขา โบราณสถาน ฯลฯ ทกสถานทกลายเปนพนทเทยมเพอการทองเทยวไปหมด

ค�าถามในยคสมยของการประกอบสรางความจรง คอนกทองเทยวตองการอะไรกนแน พวกเขาตองการความจรงแท หรอ

ตองการเพยงแคเหนอะไรเทยมๆ แบบนกพอ

ความคาดหวงของนกทองเทยวแบบใหม พวกเขาไมไดตองการเดนทางไปสสถานทหรอสถานการณทไมคนเคยเพอ

คนหาประสบการณใหมทจรงแทกวา

แตพวกเขาเดนทางเพอมงหนาไปส Pseudo-places หรออาณาจกรแหงการทองเทยวทลอตาลอใจและมสนคาหรอ

บรการตางๆ รอไวใหซอขาย

จดหมายของการทองเทยว คอความงามทเหนอจรง ชายหาดรมทะเลจะตองถกเกบกวาดอยางเรยบรอย ความ

ยากจนของชาวบานจะถกปกปด เหลอไวเพยงภาพของวถชวตชาวประมงพนบานแบบสโลวไลฟ

ท�าไมจงเปนเชนนน มนษยแสวงหาความงาม และหมกมนกบการสรางความงามขนมาดวยมอตวเอง

ภาพถายการทองเทยวถกจดเตรยมใหสวยงามเกนจรง ไมวาจะเปนความงามตามธรรมชาต ทะเลสคราม

ปาเขยวชอม ทวสน แมกไม พระอาทตยขนทะลไอหมอก

หรอถาเปนความงามแบบเมอง กตองมทวตกระฟา ผคนแตงตวสวยงามในยานการคา ไฟประดบประดา

บนทองถนน หรอรานกาแฟสงบเงยบในยามบาย มแสงแดดออนๆ สองลงมา

แมแตมออาหารของนกทองเทยวกถกจดใหหยาดเยมไปดวยไขมน น�าตาล ทชวนน�าลายสอ ความงามทงหมด

ถกจดกระท�าขน โลกของนกทองเทยวเปนยโทเปยทเปนระเบยบเรยบรอย มธรรมชาต และไมมอะไรผดปกต

วธทนกทองเทยวจะหลบเลยงจากโลกแหงความเปนจรงรอบตว หรตาใหกบสลม คนจรจด กองขยะ และ

มลพษในสถานททองเทยว กคอการสรางสถานการณเทยมขนมา

John Urry เสนอวาสนคาและบรการของการทองเทยวนน เนนหนกไปทเรองของภาพ การทองเทยวคอ

การบรโภคสงทมองเหนดวยสายตา การทองเทยวรบใชวฒนธรรมทางสายตา สถานททองเทยวจงกลายเปน

ดงโรงละคร มหรสพ

มนจงจ�าเปนจะตองคอยๆ ลดความเปนจรงลงไป โดยการมหนาทจรงในทน กคอเปนทอยอาศยของ

คนในทองถน เพอเพมความสวยงามและสรางความนาตนตาตนใจใหมากขน

25|Tourism Review


นกทองเทยวแบบโพสตโมเดรนนสม

ในโลกยคหลงสมยใหม ‘ความจรงแท’ ไมไดมเพยงหนงเดยวอกตอไป แตกลบ

มอยอยางหลากหลาย ขนอยกบการรบรและตความของผคน

ประสบการณในการทองเทยวของนกทองเทยวแตละคนมระดบขนของความ

จรงทแตกตางกนออกไป ตงแตความจรงแทอยางทสด ไปจนถงขนทหลดลอยออก

จากโลกแหงความจรงอยางสนเชง

นกทองเทยวทกคนรวาสงเหลานนไมใชความจรง แตพวกเขากยงสวมบทบาท

เปนนกทองเทยวทมความสขตอไป เพราะพวกเขาพงพอใจกบสนทรยรสแบบใหม

คอสนทรยของความปลอม

‘ความจรงแท’ ไมไดขนอยกบสถานทหรอวาสนคาบรการ แตขนอยกบ

ประสบการณของนกทองเทยวคนนนๆ วาตวเขาถอวานคอสงทจรงแทแคไหน

ยกตวอยางเชน ในโปรแกรมทวรประเทศจน มก�าหนดการชอปปงสนคากอบป

แหลงชอปปงสนคาละเมดลขสทธ เปนสวนหนงของไฮไลทความบนเทง ของปลอม

กลายเปนของทระลกแบบลอเลน นาขบขน สนกสนาน และสรางความประทบใจให

แกผรบได

นกทองเทยวนยมซอกลบไปทงทรวามนเปนของปลอม แตประสบการณใน

การชอปปงทไดรบนนคอความจรงแท การไดเดนชอปปงในแหลงอาชญากรรมใน

ประเทศโลกทสาม คอการผจญภยทนาตนเตน และเปนเรองทสามารถน�ากลบไป

เลาไดอยางนาภมใจ

หลายประเทศในยโรปออกกฎหมายเลนงานนกทองเทยวทซอและครอบครอง

สนคาละเมดลขสทธ แหลงผลตสวนใหญอยในประเทศโลกทสาม มนถกน�าเขา

อยางผดกฎหมาย และแพรหลายออกไปทวโลกผานทางพฤตกรรมของนกทองเทยว

ทท�าตวเปนเหมอนกองทพมด ซอและน�าตดตวกลบบานไปเพอเปนของฝาก ของทระลก

นอกจากของทระลกแลว สถานทเทยมและสถานการณเทยมกยงถอวาม

‘ความจรงแท’ ส�าหรบตวนกทองเทยวเอง

นกทองเทยวไดสรางภาพในจนตนาการและความคาดหวงขนมาในใจ โดยองอย

กบหนง วรรณกรรม เพลง ปอปคลเจอรตางๆ หรอแมกระทงภาพถายจากนตยสาร

ทองเทยวและโปสตการดทระลก

สถานการณเทยมคอความคาดหวงทนกทองเทยวตองการ เมอเดนทางไปถง

จดหมายปลายทางแลว เปนความคาดหวงทสงเคราะหขนมาจากประสบการณทผานๆ

มาทงหมด เพอครอบทบการทองเทยวในทรปนนๆ ใหด�าเนนไปตามนน

26 | Tourism Review

สถานททองเทยวจงตองสรางภาพจ�าของตวเองขนมา ไมใชแคเพอ

เปนจดขายไวดงดดนกทองเทยวใหเดนทาง แตมนคอสงทนกทองเทยว

ก�าลงมองหา และตงใจวาจะมาซออยแลว

นกทองเทยวไมไดไปเพอพบความแปลกใหม แตไปเพอตรวจสอบ

และตอกย�าภาพจ�าทมตอสถานทนนๆ การเดนทางไปน�าพเทรว บนได

สเปนทอตาล หรอมาเทยวเขาตะปในจงหวดพงงา เพราะพวกเขาเคย

เหนมนในหนงเรองโปรด และพยายามท�ากจกรรมตางๆ เลยนแบบ

ในหนง

ประสบการณการทองเทยวทด เกดขนกเมอนกทองเทยวไดพบเหน

กบความจรงทถกจดฉากไว เดสทเนชนยอดนยมทวโลกจงไดถกบรหาร

จดการใหคงสภาพเดม หรอตกแตงใหสวยงาม สอดคลองกบภาพท

ปรากฏในสอ โปสตการด นตยสารทองเทยว

สถานททองเทยวจะตองปลอดภย คาดการณได และเตมไปดวยสง

ทซ�าซากจ�าเจ เปนทคนเคยส�าหรบการทองเทยว อนไดแก ผคนมากมาย

รานคา ของทระลก จดชมวว จดถายรป และพธกรรมประจ�าสถานท

ทองเทยว

จงไมนาแปลกใจ ททงหญาเลยงฝงแกะ พระมด สฟงซ คลองเวนส

หรอแมกระทงหอคอยโตเกยว หอเอนเมองปซา หอไอเฟล เทพเสรภาพ

รวมไปถงแลนดมารคและอนสาวรยส�าคญๆ จากทวทงโลก จะแพร

กระจายออกไปทวโลก ผดอยใจกลางสถานททองเทยวยอดนยมมากมาย

นกทองเทยวไปเยอนสถานททองเทยวปลอม ดวยการยอมรบอย

แลววามนปลอม แตสงทจรงแทส�าหรบพวกเขาคอประสบการณ พกผอน

หยอนใจ ทสะดวกสบาย รวดเรว ทนสมย และไดรวมอยในกระแสนยม

กบคนอนๆ ในสงคมรอบตว

หมายเหต แนวคดและขอมลบางสวน

l RETHINKING AUTHENTICITY IN TOURISM EXPERIENCE Ning Wang (https://www.depts.ttu.edu)

l Aesthetics and Tourism Margarita Barretto (http://www.pasosonline.org)

l Abroad: British Literary Travelling Between the Wars. Paul Fussell

l The Tourist Gaze. John Urry


27|Tourism Review


การไดเดนชอปปง

ในแหลงอาชญากรรม

ในประเทศโลกทสาม

คอการผจญภยทนาตนเตน

และเปนเรองทสามารถน�ากลบไปเลา

ไดอยางนาภมใจ

28 | Tourism Review

Tourism Trendsแนวโนมทองเทยว

เรยบเรยง : ณฏฐรา อำาพลพรรณหวหนางานวจย กองวจยการตลาด ททท.

เทรนดทองเทยวโลก

ถอดความจาก WTM Global Trends Report

29|Tourism Review


30 | Tourism Review


WTM Global Trends Report โดย Euromonitor เปนรายงานแนวโนมทาง

การทองเทยวทโดดเดนในแตละป น�าเสนอในงาน World Travel Market ณ กรงลอนดอน

สหราชอาณาจกร ในชวงวนท 2-5 พฤศจกายน 2558 โดยแนวโนมการทองเทยวโลก

ทส�าคญในป 2015 ทระบอยใน WTM Global Trends Report เปนการน�าเสนอกระแส

หรอเทรนดทเกดขนในระดบภาพรวม (Global) และในภมภาคหลกๆ ทส�าคญของโลก

อาท เอเชย ยโรป ตะวนออกกลาง รวมถงการระบถงประเทศท เป นผ เล นหลก

ดานการทองเทยวโลก เชน จน อนเดย

ใน WTM Global Trends Report ระบค�าส�าคญหลายค�าทเรมมความส�าคญ

และเรมกอตวเปนเทรนดขนมา อาท Hipster, Uberisation ซงมความหมายเทากบ

Sharing, Startup, Crowdsourcing แนวคดเรองตางๆ เหลาน ไดถกน�าเสนอใน

TAT Review มาตลอดป 2015 สามารถยอนดฉบบเกาๆ ไดหากสนใจทจะคนควาเพมเตม

31|Tourism Review


Global Overview-Uncertain Times

อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของโลกอยในภาวะท ไมแนนอน

จากปจจยดานเหตการณความไมสงบทางการเมองในหลายประเทศ การขน

อตราดอกเบยในสหรฐอเมรกา ความผนผวนของราคานำามน และภาวะเศรษฐกจ

ในสหภาพยโรป

เศรษฐกจของจนทเคยอยในภาวะทแขงแกรงมาโดยตลอด เรมสงสญญาณ

ความยงยาก ดงจะเหนไดอยางชดเจนจากดชนตลาดหนในชวงฤดรอนทผานมา

ปญหาทางการเมองในพนทภมภาคตะวนออกกลาง แอฟรกาเหนอ รสเซย

และยเครน เรมสงผลกระทบตอภาพรวมทางเศรษฐกจของโลก

อยางไรกตาม อตสาหกรรมทองเทยวยงคงเตบโตอยางตอเนอง แมวา

จะเปนอตราการเตบโตทตำากวาป 2014 ดวยอตรารอยละ 3.7 (ในป 2014

มนกทองเทยวระหวางประเทศ 1.1 พนลานคน เตบโตรอยละ 4.3) เชนเดยว

กบคาใชจายทางการทองเทยว โดยมการคาดการณวาภมภาคเอเชยแปซฟก

จะเปนภมภาคทไดรบรายไดทางการทองเทยวระหวางประเทศสงสดในรอบ 5 ป

Americas : American Dream Part 2-Work Less Play Hard

The American Dream หรอโอกาสททกคนจะสามารถกาวหนาหรอ

ไตเตาเพอสถานะทางสงคมไดอยางเทาเทยมกน และมกถกตความดวยชวโมง

การทำางานทยาวนานนน ไดเรมมการเปลยนแปลงโดยบรษทชนนำาบางบรษท

เชน Netflix, Gravity Payments และ Virgin เรมมนโยบายจำานวนวนหยด

ขนตำาทยงคงไดรบคาจาง (Paid Holidays) ไมจำากด

กลมมลเลนเนยลและกลมพนกงานในบรษทไฮเทคทมนโยบายไมจำากด

วนหยด จะชนชอบการเดนทางทใหประสบการณแปลกใหมและไมเหมอนใคร

ในขณะทกลมพนกงานอเมรกนทวไปจะเลอกใชบรการการจองนาทสดทาย

(Last Minute Booking) และแพคเกจทวรเนองจากมชวงเวลาวนหยดยาวนานขน

นอกจากน รปแบบการเดนทางของนกทองเทยวอเมรกนจะเปนการเดนทาง

ตลอดทงป แทนทการเดนทางในชวงวนหยด

1

2

สรปสาระส�าคญ

WTM Global Trends Report

32 | Tourism Review


UK-Digitalisation Drives Travel to Secondary Cities

เมองรองของสหราชอาณาจกรไดพยายามใชกลยทธดานดจทลและสอไฮเทค

เพอดงดดนกทองเทยว ไมวาจะเปนแอปพลเคชน เกมออนไลน และสมารทซต

โดยใชขอมลจาก Big Data มาวเคราะหเพอสงมอบขอมลทเหมาะสมและตอบสนอง

ความตองการของนกทองเทยวมากทสดดวยการสงขอมลททนสมย (Real Time)

โดยผเชยวชาญดานการทองเทยวในทองถนผานชองทางออนไลน

นอกจากน ในบางเมอง เชน Bristol ยงมการตดตงอปกรณสงขอมลผานบลทธ

ทเรยกวา Beacon จำานวน 200 จดทวเมองเพอสงขอมลทองเทยว เชน ขอเสนอพเศษ

ขอมลขาวสาร และขอมลแหลงทองเทยว ไปยงสมารทโฟนโดยตรง

Europe : Hipster Holidays

นกทองเทยวในยโรปสวนใหญมกเคยเดนทางในแหลงทองเทยวยอดนยมดงเดม

แตในปจจบนนกทองเทยวเรมหนมาสนใจแหลงทองเทยวนอกกระแส เพอซมซบ

วฒนธรรมฮปสเตอรทกำาลงไดรบความนยมแทน โดย Airbnb มสวนสำาคญในการ

ผลกดนกระแสดงกลาว เนองจากในพนททองเทยวนอกกระแสมกมจำานวนหองพก

ไมเพยงพอ ทงน เมองหลวงของชาวฮปสเตอรในยโรป ไดแก Kreuzberg ในเบอรลน,

District VII ในบดาเปสต และ Miera iela ในรกา โดยกลมมลเลนเนยลเปนกลม

นกทองเทยวหลกสำาหรบการเดนทางประเภทน โดยเนนการเดนทางเพอชนชมวฒนธรรม

การกนทหลากหลาย ผลงานสรางสรรค ศลปะ และการชอปปง

Technology : Travel 3.0-The Advent of Smartphone

การจองสนคาและบรการทางการทองเทยวผานชองทางโทรศพทเคลอนท

ไดกลายเปนกระแสหลก (Mainstream) ไปแลว ดวยมลคา 96 พนลานเหรยญดอลลาร

สหรฐ ในป 2014 หรอเตบโตเพมขนรอยละ 12.5 ทงน มการคาดการณวาในชวงป

2014-2019 ตลาดการทองเทยวออนไลนทางโทรศพทเคลอนทจะมอตราเตบโตเฉลย

ตอปถงรอยละ 22

3

4

5

33|Tourism Review


34 | Tourism Review


ผ พฒนาเทคโนโลย ได พยายามทจะเพมคณคาของ

ประสบการณการทองเทยวดวยการพยายามตอบสนองความ

ตองการของนกทองเทยวรายบคคลผานโทรศพทเคลอนทดวย

เครองมอทสำาคญ ไดแก การวเคราะหขอมลจาก Big Data

ตวอยางทมใหเหนในปจจบน คอ แอปพลเคชน TripAdvisor

บนแอปเปลวอทช ซงจะสงขอความเตอนเกยวกบรานอาหารท

ไดรบคะแนนสงสดในบรเวณใกลเคยงในเวลาอาหารกลางวน

โดยในอนาคตขอความเตอนดงกลาวจะถกออกแบบใหสงขอมล

รานอาหารประเภททสอดคลองกบความชนชอบของนกทองเทยวดวย

6

Middle East : Iran-Branding Ancient Persia

รฐบาลอหรานมนโยบายสงเสรมการทองเทยวของประเทศ

อกครงดวยการให Visa on Arrival แกนกทองเทยวจาก

ตลาดหลก เชน ฝรงเศส เยอรมน และรสเซย ทงน อหราน

มความโดดเดนในเชงแหลงทองเทยวทางประวตศาสตรและ

วฒนธรรมของเปอรเซย ตลอดจนตงอยในตำาแหนงทงายตอ

การเดนทางเชอมตอทางอากาศระหวางทวปแอฟรกา ยโรป

และเอเชย

ในปจจบนยงไมมการลงทนในธรกจทองเทยวระดบ

นานาชาตในอหราน อยางไรกตาม มแนวโนมทนกลงทนขามชาต

จะเขาไปลงทนในธรกจดงกลาวภายหลงการยกเลกมาตรการ

ควำาบาตร โดยกล มธรกจ Rotana Rayhaan Hotel and

Resort ของสหรฐอาหรบเอมเรตส เปนกลมทนตางชาตกลมแรก

ทประกาศจะเขาไปลงทนธรกจทพก 4 แหงภายในป 2018

35|Tourism Review


7

Africa-Discovering The New Startup Landscape

การพฒนาดานเทคโนโลยในแอฟรกาเปนปจจย

สำาคญทชวยสงเสรมใหธรกจทองเทยวออนไลนเตบโต

มากขน ดงจะเหนไดจากการทเวบไซต Hotel.ng ซงเปน

เวบไซตจองหองพกออนไลนของไนจเรยท ใหญทสด

มโรงแรมเขารวมกวา 7,000 แหงในปจจบน และม

แผนการขยายธรกจไปยงกานาและแอฟรกาตะวนตก

ภายหลงเปดใหบรการในป 2014 ทผานมา

36 | Tourism Review


37|Tourism Review


Global Village : Crowdsourcing Luxury Hotels

โรงแรมหรหราไดหนมาใช Crowdsourcing และ Crowdfunding สำาหรบการระดมทน

และคนหานวตกรรมใหมในการดำาเนนธรกจ โดยธรกจสตารทอพอยาง Amberlair

กลาววาการมสวนรวมในธรกจหองพกตงแตวนแรกจะเปนการสรางความสมพนธระหวาง

โรงแรมและแขกผเขาพก ทงน ผ รวมทนกบ Amberlair จะมสวนรวมในการคดเลอก

สถานทตง และแนวคดหลกในการตกแตงโรงแรม

สำาหรบโรงแรมยกษใหญอยาง Marriott กใชชองทาง Crowdsourcing ในการพฒนา

นวตกรรมของธรกจในเครอดวยการออกแบบผาเชดตวและตขายของอตโนมต

ทงน คณคาของการเปน ‘โรงแรมทสราง ออกแบบ และลงทนโดยคณ’ (Created

by You, Designed by You, Funded by You) จะถกนำามาหยบยกเพอเปนจดขาย

Asia : The Sharing Economy Heads to China

Sharing Economy ไดเรมมการขยายตวอยางเดนชดในประเทศจนในป 2014

ดวยบรการของสอสงคมออนไลนทองถน เชน บรการรถเชา และรถแทกซผานแอปพลเคชน

Weibo และ WeChat ในขณะทแบรนดระดบโลกกมแนวโนมเตบโตทดในจน ไมวาจะเปน

Uber หรอ Airbnb ทลกคาสวนใหญเปนคนรนใหมทเคยเดนทางไปทองเทยวตางประเทศ

และเคยมประสบการณในการใชบรการประเภท Sharing Economy มากอน สำาหรบพนท

ทผบรโภคคนเคยกบสนคาและบรการประเภทดงกลาวแลว เชน ฮองกง กเรมกาวขามไปส

สนคาและบรการอนๆ เชน การเชากระเปาเดนทางและกลองถายรป

India : Travel for the Unbanked

ประชากรอนเดยถงรอยละ 66 อาศยอยในพนทชนบท โดย Bank of India คาดการณ

วามชาวอนเดยในชนบทถงประมาณ 500 ลานคนทไมไดอยในระบบธนาคาร ปจจยดงกลาว

ถอไดวาเปนอปสรรคสำาคญตอการเตบโตของธรกจออนไลน อยางไรกตาม มการนำาเสนอ

บรการใหมแกลกคากล มดงกลาวทไมสามารถชำาระเงนออนไลนได ไดแก Cash On

Delivery (COD) โดยลกคาสามารถจองสนคาและบรการทองเทยวผานชองทางออนไลน

และเมอมการชำาระเงนดวยเงนสดแลวจงจะไดรบตว ซงผใชบรการสามารถเลอกไดวาจะรบ

ดวยชองทางออนไลนหรอออฟไลน

8

9

10

38 | Tourism Review


Themed Environmentsในวฒนธรรม Selfie Culture

เรอง : ชาตร ประกตนนทการ

...หอเอนเมองปซา เทาของจรง แหงแรกของเมองไทย!!!

มาปากชองทเดยว เหมอนไดเทยวทวโลก

เตรยมกลองไวเซลฟไดเลย

หอเอนเมองปซา ครงแรกของเมองไทย

ท Toscana Valley เขาใหญ...

*อาจารยประจ�าคณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

39|Tourism Review


เมอค�าโปรยโฆษณาดงกลาวเผยแพรออกไปไมนานกเกดกระแสตอตานจากผรกความเปน

ไทยมากมายตามสอสงคมออนไลน รวมไปถงสถาปนกหลายคนทวจารณวาการออกแบบเชนน

ไมค�านงถงบรบทของไทย และบางทานกลาววาตองการเหนเมองไทยเปนเมองไทยไมใชอตาล

ท�าใหผมนกถงพระทนงอนนตสมาคม งานอตาเลยนเรอเนสซองซชนส�าคญของเมองไทย

ขนมาในทนท และนกไปถงพระราชวจารณของรชกาลท 6 (ตามบนทกของจมนอมรดรณารกษ)

ททรงมตอพระทนงองคนวาเปนศลปะแบบตะวนตก แมจะงดงามและมคาเพยงใดกหาใชสงทจะ

อวดชาวตางชาตได เพราะไมมอะไรทแสดงถงศลปวฒนธรรมของไทยเลยสกนด แตพระองค

กทรงอธบายวาทเปนเชนนนเพราะมปจจยแวดลอมมากมายก�าหนดทท�าใหเขาใจได

ทท�าใหนกถงกเปนเพราะวา ค�าวจารณตอกรณ Toscana Valley เขาใหญ เปนไปในทศทาง

ตรงกนขาม กลาวคอเปนการวจารณบนฐานคดทไมคดจะพจารณาถงเหตปจจยอนเปนทมา

ของกระแสการจ�าลองตกฝรงมาสรางในสงคมไทยอยางจรงจง มแตการโยนขอกลาวหาเรอง

ความเปนไทยอยางมกงายเพยงเทานน และนเองเปนสาเหตทท�าใหผมสนใจโครงการนเปนพเศษ

แตทสนใจไมใชเพราะเหนดวยหรอไมเหนดวยกบกระแสตอตาน แตเปนเพราะโครงการ

นเปนกรณศกษาทดตอกระแสงานกอสรางโครงการลกษณะแบบนทเรมปรากฏมากขนอยาง

มนยส�าคญ โดยสวนตวเหนวาสงนเปนปรากฏการณทางสงคมทควรไดรบการอธบาย และควร

เปนการอธบายทมากกวาแคการตะโกนใสเจาของโครงการวา “ท�าแบบนท�าไม มนไมไทย ทนไมใช

อตาล” เพราะถาจะท�าอะไรทตนเขนไรเดยงสาแบบนน ควรออกมารณรงคเชนเดยวกนกบพระทนง

อนนตสมาคมและสถาปตยกรรมตะวนตกทกลาดเกลอนเตมพนทกรงรตนโกสนทรไปดวย

40 | Tourism Review


ประเดนคอ สถาปตยกรรมตะวนตกเมอรอยกวาปกอนถกสราง

ขนบนเหตปจจยทสมพนธกบบรบททางสงคมการเมองยคลาอาณานคม

มงานศกษามากมายอธบายถงเหตปจจยอนเปนทมาของการสรางตกฝรง

เตมสยามสมยนน ดงนนจงเปนทเขาใจและยอมรบไดถงทมา

ดงนนกรณ Toscana Valley เขาใหญ ถาเราอยากหาค�าอธบายเพอ

หลกเลยงความตนเขนไรเดยงสาของการวจารณ เราควรท�าความเขาใจ

ปรากฏการณนอยางไร

ผมเองยงไมมค�าตอบส�าเรจรปทคดวาครอบคลมไดทงหมด แต

อยางไรกตามผมมขอเสนอวา หากเราตองการท�าความเขาใจ อยางนอย

เราควรพจารณาปรากฏการณนในฐานะทมนเปนกระแส Themed Envi-

ronments ในวฒนธรรม Selfie Culture ของสงคมไทยรวมสมย

41|Tourism Review


กระแสนหมายถงอะไร เพอความชดเจน

ผมขอแยกเปนประเดนยอย 3 ประการดงตอไปน

11 ประการทหนง Toscana Valley เขาใหญ คอภาพตวแทนของปรากฏการณทาง

สถาปตยกรรมทผมเรยกวา Themed Environments

Themed Environments คออะไร เราอาจนยามโดยยอไดวาคอ การสรางสงแวดลอมท

เลนกบรปทรงหรอสญลกษณทางศลปกรรมและสถาปตยกรรมตางๆ ทอางองและน�าเราไปสการ

สมผสประสบการณของ Space/Time ตางๆ ทงทเปนของในประวตศาสตรหรอในจนตนาการ

ตวอยางทเปนรปธรรมคอ สวนสนก

แตปจจบนปรากฏการณ Themed Environments ไดขยายตวเองออกไปพนทลกษณะ

อนมากขน ทเหนชดคอการสรางทพกอาศยตากอากาศหรอ Community Mall ภายใตแนวคด

แบบ Themed Environments ประเภทตางๆ ซงมความพเศษอยตรงทแนวโนมการออกแบบ

จะเนนสรางบรรยากาศพนทตลอดจนองคประกอบทางสถาปตยกรรมในลกษณะจ�าลองสถานท

ทองเทยวส�าคญของโลกหรอไมกยอนยคกลบไปหาบานเมองโบราณสมยตางๆ สงนท�าใหพนท

พกอาศยหรอตวรานรวงใน Community Mall เหลานนมไดท�าหนาทเปนแคพนทรองรบการ

อยอาศยหรอจบจายซอของเทานน แตการมาเยยมชมเปลอกอาคารเหลานคอเปาหมายในตว

ของมนเองในลกษณะไมตางเลยกบการไปสถานททองเทยวรปแบบหนง ตวอยางของโครงการ

ลกษณะนเราสามารถพบเหนไดมากมาย เชน Venezia หวหน, Palio เขาใหญ, Mimosa พทยา,

Pickadaily Bangkok, เพลนวาน, Venice di Iris วชรพล, Toscana Valley เขาใหญ, และอก

มากมายทก�าลงรอกอสรางในอนาคตอนใกล

โครงการลกษณะขางตนมไดเกดขนเพราะความไมเขาใจวฒนธรรมไทยแตอยางใด

ตรงกนขาม เพราะความเขาใจวฒนธรรมของคนไทยรวมสมยกลมหนง (ทเปนกลมเปาหมาย

หลกของโครงการ) อยางลกซงตางหากทท�าใหโครงการลกษณะเชนนเกดขนได

42 | Tourism Review


สงคมไทยมรากทางวฒนธรรมมายาวนานในการหลงใหลชนชม

วฒนธรรมตะวนตกวาเปนภาพสะทอนของความศวไลซ สถาปตยกรรม

ตะวนตกเปนสญลกษณของความทนสมยในทศนะของชนชนน�าไทย

มาอยางยาวนาน ไมเพยงแคสถาปตยกรรมเทานน เครองแตงกาย การใชชวต

แฟชน ประเพณ พธกรรม ฯลฯ กลวนแลวแตรบเอาอทธพลตะวนตก

มาใชและถอเปนแมแบบมาตรฐานของความเจรญมาโดยตลอด ดงนน

การจ�าลองรปแบบสถาปตยกรรมตะวนตกขนในสงคมไทย ดานหนง

ตวมนจงเปนสญลกษณของความศวไลซและทนสมยเสมอในสายตาคนไทย

ไมวารปแบบจะเปนการลอกเลยนมาทงหมดกไมเปนปญหาแตอยางใด

เพราะประเดนเรอง ‘ความจรง-ปลอม’ ไมเคยเปนปญหาในทศนะคนไทย

อาคารราชการ วง ต�าหนก แบบตะวนตกทสรางขนเมอรอยปกอน

กลวนเปนของจ�าลองและลอกเลยนไมมากกนอยทงสน และตกเหลานน

กมสถานะเปนฉากแหงความศวไลซทเราสรางไวเพออวดชาวตางชาตวา

เราเจรญทดเทยมไมแพกน ดงนนการสรางทพกตากอากาศ หรอ

Community Mall โดยลอกเลยนเวนส, ลอนดอน, ปารส, หรอ หอเอนปซา

จงไมใชเรองใหม และภายใตทศนะวาดวยความศวไลซ การจ�าลองตกเหลาน

จงประสบความส�าเรจในเชงการตลาดมาโดยตลอดหลายสบป การสราง

บานทเตมไปดวยเสาโรมนและยอดโดมจงขายดบขายด และการไปเดน

ชอปปงภายใตบรรยากาศสถาปตยกรรมตะวนตกจงเปนเรองทสามารถ

อวดเพอนๆ ได การโวยวายเรองเมองไทยไมควรมสถาปตยกรรมรปแบบ

เชนนเพราะผดบรบทจงเปนเรองของคนทหลอกตวเองและไมเคยรจก

วฒนธรรมไทยเลย

43|Tourism Review


ค�าถามทเกดขนตอมาคอ Themed Environments ในชวง 10 ปทผานมาท�าไมถงขยายตว

อยางมนยส�าคญ ซงค�าถามนน�าเราไปสประเดนทสองของบทความทวาดวย Selfie Culture

มงานศกษามากมายอธบายวาปจจบนเราก�าลงอยในยคสมยแหงการ Selfie ยคสมย

ทเกดขนมาพรอมกบการกาวกระโดดทางเทคโนโลยถายภาพทตดมากบกลอง Smartphone

การพฒนาในเชงเทคโนโลยดงกลาวน�ามาซงวฒนธรรมใหมของการถายภาพตวเอง แนนอน

ภาพถายตวเองสามารถยอนประวตศาสตรไปไดไกลรวมรอยป แตภาพถายตวเองทมาพรอมกบ

การแชรภาพไดอยางรวดเรวในสงคมออนไลนเปนสงทเพงเกดไมถง 10 ปมาน

ภาพถาย Selfie มนยในทางสงคมมากกวาภาพถายทอดขยายผานฟลมอยางเทยบกน

ไมได ภาพอดขยายแบบเดมท�าหนาทเปนเพยงภาพถายเกบความทรงจ�าเฉพาะบคคลหรอ

ครอบครว มากทสดกเอาออกโชวเพอนบางเปนครงคราว แตภาพถาย Selfie (และไม Selfie

แตถายโดย Smartphone) สามารถเปนทงการเกบความทรงจ�าเฉพาะบคคลและเปนทง

การสอสารตวตนออกสสาธารณะไปพรอมๆ กน เพราะพนทในโลกสงคมออนไลนไดท�าใหเสนแบง

ระหวางสวนตวกบสาธารณะพราเลอน ณ ขณะทเราแชรภาพถายของเรา มนเปนทงการโชว

ตวตนใหกบคนทเรารจกและไมรจกไปพรอมๆ กน เรากนอาหารอะไร ออกก�าลงกายแบบไหน

อานหนงสอประเภทใด ไลฟสไตลคออยางไร ทงหมดสอสารผานโลกออนไลน และเครองมอ

ทส�าคญทสดคอภาพถาย Selfie

ภาพถาย Selfie จงมพลงทางสงคมและมเสนหท�าใหคนในยคสมยใหมหลงใหลจน

นกวชาการมากมายนยามวามนเปน Selfie Culture เพราะเปนรปแบบทางวฒนธรรมทเออให

เราสามารถอวดโชวตวเองไดโดยไมโดนกลาวหาวาเปนคนชอบอวด อนเปนผลพลอยไดส�าคญ

ทมาจากความพราเลอนของพนทโลกสงคมออนไลนทเปนทงพนทสวนตวและสาธารณะในเวลา

เดยวกน

22

44 | Tourism Review


45|Tourism Review


Selfie Culture ท�าใหฉากหลงและสภาพแวดลอมของมนษยในโลกสมยใหมตองปรบตวเอง ปรบจาก

การเปนเปลอกหมอาคารมาสการเปนฉากถาย Selfie แนนอนวาเปลอกอาคารในอดตกมไดมสถานะเปนแค

เปลอกอาคาร แตตองมความสวยงามหรอนยทางความหมายมากมายแฝงอยเหมอนกน แตในยค Selfie

Culture เปลอกอาคารยงตองมสถานะแหงการเปนฉากเพอการถายภาพมากยงขน เพราะเปลอกอาคาร

เหลานไดเขามาเปนสวนหนงในการแสดงความเปนตวตนของมนษยในระดบทเพมสงขนผาน Selfie Culture

ประเดนนจงเปนค�าตอบ (อยางหนงในทศนะผม) วาท�าไม Themed Environments จงกลายเปน

กระแสอยางชดเจนในชวง 10 ปทผานมา หากเรายอนไปกอนหนาน Community Mall กไมไดเนนเปลอกอาคาร

ทเลนกบยคสมยทางศลปะและสถาปตยกรรมทหลากหลายและแฟนตาซมากเทานมากอน แตดวยการให

ความส�าคญกบภาพถายตนเองเพออวดโชวมากขน ฉากของ Community Mall จงมบทบาททางสงคมและ

นยในเชงความหมายเพมขนตามไปดวย และเมอผนวกเขากบประเดนแรกทผมเนนถงนยแหงความศวไลซ

ของหนาตาตกแบบตะวนตกในทศนะคนไทย ยงท�าใหผมเหนวามนเปนค�าตอบของกระแสการสรางโครงการ

ลกษณะนทตองท�าฉากอาคารเปน เวนส, ปารส, อมสเตอรดม, ลอนดอน ฯลฯ

ถาเราเขาใจประเดนนไดด เรากจะเขาใจทนทวาท�าไมโฆษณาของ Toscana Valley เขาใหญ

จงมประโยคทเขยนไววา “...เตรยมกลองไวเซลฟไดเลย...” เปนสวนหนงของค�าโฆษณา เพราะเจาของ

โครงการเขาใจวฒนธรรมไทยรวมสมยไดอยางชดเจน เพราะถาใครตามงานศกษาเกยวกบการใชสอสงคม

ออนไลนอยางใกลชดกจะพบวา สงคมไทยเปนสงคมทใชสอชนดนสงมากเปนอนดบตนๆ ของโลก

46 | Tourism Review


33 ประเดนทสาม คอ ความคบแคบของการนยามความเปนไทยทางศลปะและสถาปตยกรรม

ในสงคมไทยรวมสมย เมอตองการน�าเสนอภาพแหงความเปนไทย สงทเรานกออกมเพยงอยางเดยว

คอการหวนยอนกลบไปหาศลปะและสถาปตยกรรมแบบจารต ซงหลกหนไมพนทจะตองเปนวดและวง

สงเหลานกลายเปนภาพตวแทนส�าเรจรปของความเปนไทย

ไมปฏเสธวาปจจบนนยามความเปนไทยเรมเปดกวางมากขนและน�าไปสภาพตวแทนทหลากหลาย

ไกลออกจากวดวงบาง เชน วฒนธรรมชาวบาน, ตกๆ, กระบงตะกรา ฯลฯ แตกระนน กระแสหลกเมอรฐ

หรอสงคมตองการนยามหรอน�าเสนอภาพความเปนไทย วดวงและศลปวฒนธรรมชนสงมกจะถกหยบยก

มาเปนอนดบแรกเสมอ

เมอวฒนธรรมชนสงคอภาพตวแทนหลกของความเปนไทย จงเปนเรองยากล�าบากทจะเลนกบสญลกษณ

เหลานในโครงการเชงพาณชยทงหลาย เพราะสมเสยงจะโดนกลาวหาวาไมร จกกาลเทศะ เอาของสง

มาท�าเปนองคประกอบทางสถาปตยกรรมเพอท�ามาหากน เชนหลายกรณของโรงแรมตางๆ ทมกจะโดน

ขอกลาวหานอยเสมอๆ

ผนวกกบกลมเปาหมายของโครงการเหลาน (บานพกตากอากาศ หรอ Community Mall) คอกลม

คนไทยเปนหลก แตกตางจากโรงแรมหรอรสอรททกลมลกคาคอชาวตางชาตทตองการมาสมผสความ

Exotic ของโลกตะวนออกและความเปนไทย ดงนน การออกแบบโครงการเหลานดวยรปลกษณศลปะและ

สถาปตยกรรมแบบไทยจงไมคอยไดรบความนยมเทาทควร ดวยเหตน การเลอกใชศลปะสถาปตยกรรมตะวนตก

จงเปนทางออกทสมบรณ เพราะไมโดนกลาวหาวาน�าสถาปตยกรรมไทยทเปนของสงมาท�ามาหากน

ภาพลกษณของสถาปตยกรรมตะวนตกในสายตาคนไทยคอความศวไลซทนสมย และกลมเปาหมายหลก

ทไมใชชาวตางชาต

ทงหมดนจงเปนค�าตอบ (ในทศนะสวนตว) วาท�าไมปรากฏการณ Themed Environments ทเตมไป

ดวยการจ�าลองและลอกเลยนสถาปตยกรรมตะวนตกจงกลายเปนกระแสนยมทพงขนอยางมากในรอบ 10 ป

ทผานมา

และส�าหรบกลมผพทกษความเปนไทยทงหลาย ถาคดวาปรากฏการณเหลานเปนปญหาและอยากแกไข

กขอใหพจารณาอยางละเอยดมากขนถงปจจยทางสงคมวฒนธรรม ดงตวอยางทผมพยายามวเคราะหในบทความน

แมวาจะไมเชอสงทบทความนวเคราะหเลยกตาม กไมเปนปญหาแตอยางใด แตผมกหวงวาเหลาผพทกษ

ความเปนไทยเหลานนจะมสตมากพอทจะท�าการศกษาและคนหารากเหงาของปรากฏการณมากกวาแคการ

ตะโกนใสโครงการเหลานนดวยขอหางายๆ วาไมค�านงถงความเปนไทย หรอดวยค�ากลาวมกงาย เชน ตองการ

เหนเมองไทยเปนเมองไทยไมใชอตาล

47|Tourism Review


กรงเทพมหานครBANGKOK

Thai Community Mall Style

48 | Tourism Review

Tourism Talkทองเทยวสนทนา

ความร

แปลงรางเรอง : สดาพร วรพล1

1 *หวหนางานวชาการ กองวจยการตลาด ททท.

49|Tourism Review


เมอวนท 30 กนยายน 2558 ทผานมา การทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.) ไดจดพธเปด

‘ศนยพฒนาวชาการดานตลาดการทองเทยว’ หรอทเรยกกนในชอภาษาองกฤษวา ‘TAT Academy’

ทโรงแรมอนเตอรคอนตเนนตล กรงเทพฯ โดยในชวงทายของพธเปด ททท. ไดเชญสามหนมนกเขยน +

นกทองเทยวผมประสบการณจากการเดนทางทงในประเทศและตางประเทศทนาสนใจ

มารวมพดคยแลกเปลยนเรยนรกนในหวขอ ‘ความรแปลงราง’ เพอน�าเสนอมมมอง

ทเนนการน�าความรไปสการท�างานทเกยวของกบการทองเทยวและการเดนทาง ตลอดจน Trend

หรอแนวโนมทางการทองเทยวใหมๆ ของโลกทเกดขน โดยเชอมโยงใหเหนวาแนวโนมดงกลาว

กอใหเกดโอกาสทางธรกจใดบาง และการผลกดนงานดานการสงเสรมการทองเทยวของประเทศไทย

ซงจ�าเปนตองใหความส�าคญกบความร ความเขาใจทลกซง

ส�าหรบวทยากรสามทานท TAT Review ไดเอยถงไปแลวขางตน ประกอบดวย

โตมร ศขปรชา บรรณาธการบรหาร

นตยสาร GM คอลมนสตนตยสารชนน�าหลายฉบบ

ผผลตรายการโทรทศน ‘วฒนธรรม

ชบแปงทอด’ ทางสถานโทรทศน Thai PBS

ซงไดรบรางวลโทรทศนทองค�า ฯลฯ

สราวธ เฮงสวสด ครเอทฟและผก�ากบ

โฆษณา นกเขยนผใชนามปากกา ‘นวกลม’ ฯลฯ

ทปกร วฒพทยามงคล นกเขยน /

Web Master ทางดาน IT และ

Social Network ฯลฯ

1.

2.

3.

TAT Review เหนวาการเสวนานนาสนใจ จงขอสรปมาถายทอดใหทานผอานไดรบร

และหวงวาเนอหาบางชวงบางตอนจะสามารถจดประกายความคด หรอเปนแนวทาง

ใหทานน�าไปประยกตใชในการสงเสรมการทองเทยวกนตอไป ดงน

50 | Tourism Review


‘ความร’ เปนเรองสนกสนาน แตอนดบแรกนนตอง ‘ร ’

กอนวามเรองอะไรทนาสนใจบาง โดยเฉพาะในโลกสมยใหม

ทซบซอน และมความเปลยนแปลงทไมเหมอนเดมมากขน

แนวโนม (Trend) ใหญๆ ทจะท�าใหเกดความเปลยนแปลง

ทวโลก ซงเกยวของกบการเดนทางทองเทยว หลายแนวโนม

เกดขนแลว หลายแนวโนมก�าลงจะเกดขนอยางแนนอน และจะม

ผลกระทบไมเฉพาะตอการทองเทยวเทานน แตจะมผลกระทบกบ

ชวตของทกคน มอย 4 แนวโนม ไดแก

1. ความเปนเมอง(Urbanization)l องคการสหประชาชาต ระบวาภายในป 2050 (พ.ศ. 2593)

คนจะเขามาอยในเมองถงประมาณ 70-80% นบเปนสงทไมเคย

เกดขนมากอนในประวตศาสตรของมนษย

l คนจะเรมเขามาอยในเมองมากขน แตไมจ�าเปนตองเปน

เมองใหญแบบกรงเทพฯ เทานน อาจจะเปนเมองอยางอดรธาน

ขอนแกน อบลราชธาน ฯลฯ ซงเรมพฒนาจนมความเปน

เมองแบบเดยวกบกรงเทพฯ มากขน

l การยายถนฐานดงกลาวไมใชเรองของการเขามาอยในเมอง

เทานน แตเปนการเปลยนแปลงทางววฒนาการของมนษยดวย

เพราะเมอกอนคนอยในชนบท ใชแรงงานมาตลอด การเขามาอย

ในเมองจงท�าใหเกดพฤตกรรมใหมๆ เชน การนง กลายเปน

อรยาบถทคนท�ามากทสดในชวต เพราะตองนงขบรถ นงท�างาน

เปนตน

l การเขามาอยในเมองท�าใหเกดความเขมขนของความหลากหลาย

เพราะคนทเขามาอยในเมองไมสามารถทจะอยในพนททกวางใหญ

ไดอกแลว จะตองเขามากระจกกนอยในพนทเลกๆ ความคดในเรอง

ของความเปนสวนตว พนทสาธารณะจะเปลยนไป

โตมร

ศขปรชา

l ท�าใหมพฒนาการในเรองของการ

เดนทางอยางเขมขน หลากหลายมากขน

เมองมพนทอนๆ นอกเหนอไปจากพนท

ส�าหรบนกทองเทยว (Tourist Zone) หรอ

กบดกนกทองเทยว (Tourist Trap) ซง

สมยกอนเมอนกทองเทยวไปเทยวตาม

เมองตางๆ ตองมวตรปฏบต หรอมาตรฐาน

ทตองไป ตองท�า แตปจจบนนกทองเทยว

ไมตองเดนทางไปในเมองนแลวพบแตราน

กาแฟรานน รานเบอรเกอรแบบนอกแลว

แตจะพบอะไรบางอยางทแปลกแตกตาง

ออกไป ไมเหมอนเดม

l กรงเบอร ลน ประเทศเยอรมน

เปนเมองทมความหลากหลายมาก จะม

อาชพใหมๆ ทเกยวของกบการทองเทยว

ซงเกดจาก Urbanization หลายอาชพ

เช น การจด Gastro Rally หรอการ

น�าเทยวแบบพาไปกนอาหาร ซงการ

น�าเทยวประเภทนมววฒนาการมาหลาย

ยคสมยดงน

51|Tourism Review


l เกดวถชวตและระบบเศรษฐกจแบบใหมขน เรยกวา

Mingled Society คอสงคมทผสมผสาน ปะทะ ปะปนกนไปหมด

ซงผทอยในอตสาหกรรมทองเทยวอาจจะล�าบากใจกบความ

Mingle ความ Mix ความผสมผสานดงกลาว เพราะอาจจะคนเคย

กบการจดทวรแบบ 6 - 7 - 8 คอทกคนตองตน 6 โมงเชา

7 โมงกนอาหาร 8 โมงลอหมน สงคมสมยกอนเปนแบบนน

คอสามารถบอกไดวาแบบแผนชวตของคน คอ ตน ท�างาน

กนอาหารเปนมอ

l เกด Trend เรอง Breakfast All Day สมยกอนรานอาหาร

หรๆ จะเปดขายอาหารกลางวนเวลา 11.00 - 14.00 น. แลวเปด

ขายอาหารค�าอกครงเวลา 19.00 - 22.00 น. แตในโลกปจจบน

รานอาหารไมสามารถจะเปดเปนชวงไดแลว ทกอยางผสมกนไป

หมด แมกระทงมออาหาร ไมตองม Breakfast หรอ Brunch

เพราะบางคนอาจจะตน 4 โมงเยน แลวอยากกนอาหารเชา

ตอน 4 โมงเยนกได มออาหารจงถกท�าลายลงไป

p ยคแรก ตองไปกนอาหารตามราน

ท Guide book แนะน�าไว หรอร าน

ทเปนทรจก ลอชอของเมองนน ซงจะเปน

การใหคะแนนโดยคนคนเดยว หรอ Guide

book เลมหนงทมคนเขยนคนเดยว

p ยคท 2 เกดพฒนาการไปกนตาม

Application ซงประชาชนทวไปจะเปน

ผใหดาว หรอแสดงความคดเหนวารานนด

หรอไม เปนการใหขอมลโดยผานอ�านาจของ

คนมากมาย

p ยคท 3 คนเรมรสกวาม Application

อยางเดยวไมพอ เพราะอาจจะมค�าแนะน�าท

แตกตางกนมากเกนไป จงตองการกลบไปหา

ค�าแนะน�าของใครบางคน

Gastro Rally เหนชองวางดงกลาว

จงเขามาท�ากจกรรมน โดย Tailor-made

ตามความตองการทหลากหลายของลกคา

แตละคน เชน การกนอาหารทหรทสด

ของเมอง ณ ภตตาคารทหรทสด การ

ตระเวนไปกนอาหารตามรานท Indy มาก

ซงคนทวไปอาจจะไมเคยไป นกทองเทยว

อาจจะไมมวนไดร จก หรอการพาไปกน

อาหารค�าทบานของชาวเมองนน เพอให

ลกคาไดร จกเมองหรอผ คนทอาศยอย ใน

เมองนนๆ อยางแทจรง

l ไมตองการพนทท�างานแบบออฟฟศหรอหองประชมแลว

เพราะอาจจะไปท�างานหรอประชมในรานกาแฟ นดคยงานกน

ทสวนสาธารณะ ระหวางไปวง หรอระหวางเวลาพกขณะทไป

รวมกลมจกรยาน ฯลฯ คอผสมกนไปหมด ทงเลน ทงท�างาน

l ทกคนตองการสงทมความเปนเฉพาะตวมากขน (Tailor-

made) ไมสามารถไปเทยวกนเปนกลมใหญๆ ไดเหมอนเมอกอน

2.DigitalAge

l เปน Trend ทเขามาแลวท�าใหชวตทเคยมแบบแผนคอนขาง

จะแตกสลายไปหมด

l ท�างานแบบ Freelance หรอท�า Startup Business คอ

ไมรบราชการ ไมท�างานบรษท ซงจะตองไปท�างาน 9 โมงเชา

เลกงาน 5 หรอ 6 โมงเยน แตจะเปนเจาของธรกจเลกๆ ของ

ตนเองทใชเทคโนโลย หรอเศรษฐกจสรางสรรคในการท�าธรกจ

52 | Tourism Review


l มลกษณะชวตทส�าคญอยางหนงคอท�าอะไรไมเปนเวลา บางคนตนขนมา

ท�างานตงแตต 4 ซงอาจจะเปนเพราะตองประสานงานกบตางประเทศทม Zone

เวลาไมเหมอนกน บางคนนอนตอนกลางวนแลวท�างานตอนกลางคน บางคน

อาจจะตน 10 โมง หรอบาย 3 โมง

l วธท�าธรกจแบบ Freelance เปน Model ทจะสอดรบกบวถชวตและโลก

ของการทองเทยวในอนาคต ซงในยคหนงทผานมา คนอาจจะเหนวาวธท�าธรกจ

แบบนไมไปไหน ไมเตบโต ตวอยางเชนทเมองเกยวโต ประเทศญปน จะพบราน

เลกๆ ทอยมา 400 ป ซงยนยนวาจะอยเทาน จะขายเทาน จะไมขยายอะไรทงนน

นนเปนสวนหนงของวธคดแบบญปน คออยแบบทตนเองอย ภมใจในสงทตนเองเปน

โดยทไมตองคดเรองของการขยายมาก

l หลายประเทศในยโรปม Small Luxury Hotel เปนโรงแรมเลกๆ ทอาจจะได

Michelin Star 3 ดาว ขายอาหารบางอยางทอรอยมาก และไมขยายออกไปอก

นกทองเทยวจะตองไปกนอาหารนทโรงแรมน จงเปนความภมใจใหท�าและรกษา

อาหารชนดนไวใหดทสด

3.AgeingSociety

หมายถงสงคมทม ‘ผสงอาย’ มากขน

l ค�าวา ‘ผสงอาย’ หมายถงพวกเราทกคนซงในอนาคตจะกลายเปนผสงวย แตเปน

ผสงวยทหวใจยงเปนเดก ไดรบอทธพลจากชวตทผานมา มความเปนตวของตวเอง

มความกระตอรอรน ฯลฯ

l Ageing Society ในอนาคตจงไมใชความหมายของสงคมผสงอายในแบบท

ทกคนจะอยบาน ไมออกไปไหน แตยงจะตองออกมาอยขางนอก เดนทาง อยในเมอง

ใชชวตกลางแจง ฯลฯ มากขน

l ดงนน จะตองออกแบบ ‘เมอง’ หรอ ‘พนทสาธารณะ’ ในอนาคตอยางไร

จงจะเหมาะสมกบคนสงอายมากขน รวมไปถงเรองของการเดนทางทองเทยววา

จะมทวรแบบไหนทจะตอบรบ ตอบสนองผสงอายซงขอเขาไมดแลว หรอบางคน

อาจจะตองนงรถเขน เปนตน

4.Sustainability

คอเรองของสงแวดลอม ความยงยน

l บางคนบอกวา Sustainability เปน Luxury แบบใหม

l โรงแรมทมลดฟสท�าน�าดมและหมนเวยนน�าทกอยางมาใชเอง นบเปนมลคาเพม

ส�าหรบนกทองเทยวทคดวาตนมส�านกในเรองสงแวดลอม ความยงยนอย จงเลอกไป

สถานทแบบน

l คนญปนชอบ ‘คดใหญ’ (Big Idea) คอคดผนวกเรองเลกๆ เรองวถชวต เรอง

โครงสราง เรองของการทองเทยว ฯลฯ ใสเขาไปในโครงสรางใหญๆ ตงแตตน

ตวอยางเชนทเมองโอโนมจ มการสรางทางจกรยานบนสะพานทขามไปยงเกาะ

ชโกะก ซงคงไมสามารถท�าแบบนนไดถาไมคดวางแผนมาตงแตตน ท�าให Highway

เสนนมจดขายเปนทางจกรยานดวย เมอขจกรยานไปตามเสนทางแลวไปพบวงน�าวน

กจะมค�าอธบายวาท�าไมจงมวงน�าวนบรเวณน ซงค�าอธบายนผานความสงสย

ผานความทงในความมหศจรรยของธรรมชาต และผานความร คอการท�าวจยวา

เกดอะไรขนกบภมศาสตรบรเวณนน จงไดเกดวงน�าวนนขนมา

53|Tourism Review


l ญปนเปนเกาะ มประชากรกวา 100 ลานคน จงมการ

ควบคมกนและกนทางสงคม หากคณเปดรานขายของขนมา

รานหนง คณจะไมสามารถหลอกลวง โกง หรอผลตของท

ไมมคณภาพออกมาได แตคณจะตองแขงกนเพอท�าใหเหน

วาคณไดผลตสงทดทสด และความดนฝงอยขางในจรงๆ

l การทองเทยวแบบไทยๆ จ�านวนมากทท�ากนอย ใน

ปจจบนน เราไมไดท�าเพราะภมใจกบผลตภณฑทผลตออกมา

หรอไมไดภมใจกบทะเลจรงๆ แตท�าอยางไรกไดทอยากไดเงน

เขากระเปาใหมากทสด ซงอาจจะเปนไปไดวาเพราะเราเปน

ประเทศทยากจนหรอเปลา แตความจนไมไดอยทเงน แตอย

ทใจ ทส�านกวาเราตองการคดวาตนเองจนหรอไม เราจะเหน

เศรษฐจ�านวนมากทขายอะไรกไดเพอทจะใหไดเงนมา แตม

บางคนทไมสามารถขายอะไรกได แตตองขายในสงทเขา

ภมใจ

l อตสาหกรรมทองเทยวของไทยจ�านวนมากเปนเรอง

ไมจรง (Fake) ค�าถามคอท�าไมจงไมจรง ไมใชเพยงเรอง

ของการทองเทยวเทานน แตเกอบทกมตทมปญหาเรองน

เชน กรมสงเสรมการสงออก

เคยมปญหาวานกออกแบบ

ไทยค ด ไ ด แ ต ท� า ไ ม

สอสารไมเปน ตองถามวา

ทสอสารไมเป นนนเปน

เพราะคดไดจรงๆ หรอ

ถาคดได ร สกได มพลง

มอารมณ มความอดอน

ตนใจบางอยางกบสงนน

ท�าไมสอสารไมได เพราะ

การสอสารไมใชเรองทคดขนมาลอยๆ ไปลอกอะไรมาแลว

จงมเรองมาสอสาร

l ประเทศไทยมเกาะพพ แลวเพยงแตสรางบานพกขนมา

ซงไมไดสอดคลองกลมกลนอะไรกบพนท และไมเคยสนใจ

ใฝหาความรวาพนท แมน�า หรอทะเลบรเวณนนเปนอยางไร

l ทเขาใหญ นกทองเทยวไปเยยมชมสถานท

ทองเทยวทสรางแบบยโรปนอยลง เพราะสรางไป

แบบแกนๆ ไมมเรองเลาวาคออะไร ดงนน ถาคณ

รกพรอวองส (Provence) ประเทศฝรงเศสมาก

คณควรท�าสถานทออกมาใหเหมอนพรอวองส

อยทนนจรงๆ มชวตแบบชาวพรอวองสจรงๆ หรอ

อาจจะถายทอดความร ท�าเปนศนยกลางวฒนธรรม

พรอวองส ฯลฯ แตสวนมากเราไมไดท�าแบบนน

เราเพยงแตสราง โดยน�า ‘เปลอก’ ของเขามา

ตงไวตรงนน แลวใหนกทองเทยวมาถายรปโดยม

สงเหลานนเปนฉากหลง

l การศกษาความร จากทองถนของตนเอง

จะกอใหเกดวตถดบใหมขนมา เราเพยงแตน�า

วตถดบทมอย แลวมาท�าใหเปนสงทเราเทานน

ทม และนกทองเทยวเองกเปลยนไป เขาจะหา

ประสบการณทเฉพาะเจาะจง ตองการไปสมผส

สงทเปนแรงบนดาลใจ และเทยวอยางหาความร

มากขนดวย ซงถาเปนสถานททคอนขางเปนเปลอก

บางครงกจะไมยงยน แตถาเปนสถานททมความลก

กวา กสามารถจะไปหาความรไดอย

54 | Tourism Review

สงคมไทยมคนทม ‘ความร’ มขอมลมากมาย และในขณะ

เดยวกนกมคนทเสพ ‘ความบนเทง’ เปนจ�านวนมากเชนกน แต

สองสวนนมชองวางทขาดหายไป คอคนทมความร จะร สกวา

เขามความรมาก แตท�าไมเวลาแปลงความรออกมาแลวจงไมถง

หคนอน คนไมอยากฟง จงไมทราบวาจะท�าประโยชนจากความร

ทมอยอยางไร สวนบางคนอาจจะมความคดสรางสรรคมากมาย

แตร สกวาไมมเนอหา จะน�าอะไรมาสอสารออกไปด ซงเรองน

เกดขนในทกธรกจ รวมถงการทองเทยวดวย คอมขอมลมากมาย

แตจะผนวกสงเหลานนผานความคดสรางสรรคเพอทจะสอสาร

ออกไปสสงคม กลมเปาหมาย หรอลกคาไดอยางไร

1. ความเปนเมอง(Urbanization)l การเกดขนของเมองเปลยนชวตของคนในเมอง และเปลยน

ชวตของคนทเดนทางไปเยอนเมองนนดวยเชนกน

l ชวตคนเราเปลยนไปมาก สมยกอนการเดนทางไปจงหวด

เชยงใหมเปนเรองใหญ ตองขนรถทวรไป ตองถายรปกนทสนามบน

ดอนเมอง ฯลฯ แตปจจบนนไมไดรสกวาการไปเชยงใหมเปนเรอง

ใหญโตอะไรเลย

l วฒนธรรมของความเปนเมองเรมเขาไปในจงหวดใหญตางๆ

เชน จงหวดอดรธาน มรานกาแฟเกๆ หลายแหง ม Trend ขจกรยาน

หรอทจงหวดภเกตกเกดรานเทๆ ขนหลายรานบนถนนทมตกเกา

แบบชโน-โปรตกส

l ค�าหนงทชดเจนมากส�าหรบความตองการของคนยคนคอค�าวา

‘Tailor-made’ ซงคอการตดเฉพาะตว เหมอนเสอผาทตดมาใหเรา

คนเดยว ไมเหมอนคนอน ซงความเปน Tailor-made ในแงของการ

เดนทางทองเทยวคอการไดไปเทยว ไปกน ไปสมผสผคนในแบบท

ไมเคยมใครไดสมผสมากอน ความตองการนก�าลงเกดเพมมากขน

และกอใหเกดธรกจใหมๆ หรอสรางมลคาใหมๆ ไดอกมากมาย

l รายการน�าเทยวบงคบทวาถาไปกรงเทพฯ หรอเชยงใหมแลว

คณตองไปทไหนนน เมอลง Facebook แลวไมเท ตองเปนสถานท

ทลงแลวเพอนถามวาคอทไหน

l ความเปนเมองกอใหเกดความหลากหลายของรสนยมท

ผสมอยในแตละเมองมากขน ซงเปนขอไดเปรยบถาเราเหนและ

สามารถดงขนมาเปนจดขายทจะสรางความตองการใหมใหได เชน

นกทองเทยวคดวาตองพกโรงแรมดๆ หรหรา แตถาคณมโรงแรมเกา

สมยคณตาอยทจงหวดมกดาหารสกโรงแรมหนง นนอาจจะเปน

สราวธ

เฮงสวสด


55|Tourism Review



จดขายหนงกไดวา หากนกทองเทยวไดไปพกทโรงแรมของคณ เขา

จะไดสมผสมกดาหารในแบบมกดาหารจรงๆ หรอแมกระทงบานของ

ตวเองกยงเปดเปน Airbnb ได

l ขณะนม Trend อนาคตทนาจะก�าลงมาเหมอนกน คอ Bleisure

ซงมาจากค�าวา ‘Business’ และ ‘Leisure’ ซง Trend นจะแยกการ

เดนทางทองเทยวไปพกผอนออกจากการท�างานยากมาก เพราะเมอ

ไปพกผอนกท�างานดวย และเวลาท�างานกตองการพกผอนดวย ซงจะ

สรางโอกาสใหมๆ ใหเกดขนไดอกเชนกน

2. AgeingSociety l ตลาดผสงอายกวาง มความตองการมาก แตเมอพดถงทวร

ผสงอาย เราจะไมไดนกถงเพยงมผ สงอายไปเทยวกนโดยรถบส

แตจะตามมาดวยอะไรอกมากมาย เชน เรมมการให Rating โรงแรม

ทเหมาะกบผสงอาย ซงจะไดรบการออกแบบมาอกแบบหนงใหอยแลว

สบาย หรอยานพาหนะตางๆ แมกระทงสถานททองเทยว รานอาหาร

รานกาแฟทเหมาะกบผสงอาย ยงเกดอะไรใหมๆ ไดอกมากมาย

3. Emotion,Experience&Ekkalakl สงส�าคญมากของนกทองเทยวยคนคอเรองของอารมณ (Emo-

tion) การไปเทยวนนไมไดเพยงตองการไปเหนสถานทสวย หรอไป

รบรประวตศาสตรของสถานทนน

l เมองซปโปโร เปนเมองหลวงของฮอกไกโด เปนเมองทความจรง

แลวไมคอยมอะไร สงเดยวทเหนอยกลางเมองคอ ‘หอคอย’ ซงไมม

ความนาสนใจอะไร แตระหวางทางทจะขนไปดนนเองทเปลยนอารมณ

ความรสกของนกทองเทยวใหเรมรสกวานไมใชหอคอยแลว แตเปน

คณลงคนหนงชอโอโตซง (Otosan) เมอขนไป นอกจากมโลโกแลว

กเรมมเครองดม มของทระลกตางๆ มเสอวาดเปนตวการตนนารกๆ

ขาย ม Character หอคอยพอทบอกหอคอยลกใหตงใจเรยนหนงสอ

ท�าใหนกทองเทยวเรมรก เรมมอารมณ เมอลงมาแลวจงมองหอคอยน

ไมเหมอนเดม นเปนสงทญปนเกงมาก คอไมไดหมายความวาตอง

สรางการตนเทานน แตสรางอารมณบางอยางเขาไปในสงทไดสมผส

ซงจะเปลยนความธรรมดาใหมาแตะหวใจเรามากขน

l คนญปนมความคดหนงทฝงอยในวฒนธรรมของเขา คอเขาคด

วาทกอยาง ‘มชวต’ มมมองแบบนสรางความรสกหนงขนมา คอความ

รสกของการคดถง ‘คน’ ปกตเรามกจะคดในมมของคนทอยากบอก

อยากเลาขอมล เชน ฉนมดอยางน โรงแรมของฉนดอยางน รานของฉน

ดอยางน จงหวดของฉนดอยางน ซงเปนเรองแขงๆ แตลองคดวา

ถาชามกวยเตยวเปนคน จะบอกออกมาแบบไหน อาจจะไมตองออกมา

เปนตวการตนกได แตค�าพดจา แมกระทงการโฆษณากจะเปลยน

Mood & Tone ไป

56 | Tourism Review


l คนญปนจะภมใจในสงทเขาท�าจรงๆ และน�าความภมใจนน

มาเลาตอ จงม Story เกดขนมาในแตละสงทเมอสมผสครงแรก

อาจจะเหนเพยงวาสวยเทานน เชน ทเมองชราคาวาโกะจะมบาน

รปแบบกสโซ (Gassho) ซงสรางหลงคาหนาๆ เพอรองรบหมะ

จะมสวนหนงทเกบไวเลาเรองวาเมอผานไป 25 ป ผคนทงหมบาน

ตองมามงหลงคารวมกน

l ทฮอกไกโด ธรรมชาตสมบรณมาก สวยงาม เปนอทยานแหงชาต

ทเปนมรดกโลก แตตวพพธภณฑและเรองเลานนเลาผานชวตของ

ปลาแซลมอนใหเหนระบบนเวศทงหมด ท�าใหนกทองเทยวรสกรก

สถานทนมากขน สวนในประเทศไทย ทะเลทเกาะพพสวย แตเรา

ไมรสกวาคนมความภาคภมใจ หรอจะสอสารอะไรถงทะเลพพ

l Big Idea หรอการแตกตางจากสงอน ซงจ�าเปนมากในโลก

ปจจบนน คอเมอรดหนาจอโทรศพทมอถอหรอ Tablet แลวจะม

ขอมลเขามาหลากหลายมากจนจบไมตด ไมรวาอะไรคออะไรกนแน

l Branding ทแขงแรงของแตละจงหวด แตละเมอง แตละ

กจการจงส�าคญมาก คอถาเอยชอนขนมาแลวคณนกถงอะไร

ถาไปทนแลวตองสงน และถามเรองเลาทเปนเรองจรงอยเบองหลง

ดวย สงนจะแขงแรงมาก

l ญปนมไอศกรมสารพดประเภท ถาไปหนาซากระ ทานจะได

กนไอศกรมรสซากระ ถาไปในเมองทท�ามโซะซปซงดงมาก ทาน

จะไดกนไอศกรมมโซะ ถาไปททะเลจะมไอศกรมผสมน�าทะเลลก

ผสมเกลอ ซงนาทงและสนกมาก เมอไปแลวรสกวาตองมาเพราะ

เมองนมแบบน

l ไมใชเพยง ‘ร ’ แตตองท�าใหนกทองเทยว ‘ร สก’ และม

‘ประสบการณ’ มตวอยางมากมายจากตางประเทศ เชน

p น�าคกเกาซงเปนเรองท Serious มากมาเลาเรอง และขาย

คกกทท�าเปนรปคกนารกดวย

p โรงแรมทฮอกไกโดเกบกอนน�าแขงของฤดหนาวเมอตอน

ตนปไว และตงแสดงประดจงานศลปะ

p ออนเซนแหงหนงซงตงอยบนหาดทราย จะใหนกทองเทยว

เชาจอบมาขดทรายออก แลวขางใตมน�ารอนอย จงเปนออนเซนท

นกทองเทยวขดเอง เปนการทองเทยวแบบใหสมผสประสบการณ

p Hawaiian Airlines พยายามน�าประสบการณไปเสรฟถงท

เชน เตนระบ�าฮาวายกลางไทมสแควรทนวยอรก หรอท�าหาดทราย

จ�าลองทปกกง เพอชกชวนใหนกทองเทยวไปสมผสของจรง

p ธรกจใหนกทองเทยวเลอกคนทองถนเปนมคคเทศกพาเทยว

p ธรกจใหนกทองเทยวจางชางภาพทองถนแนะน�ามม

ถายภาพ

57|Tourism Review


p ทสาธารณรฐเชกมทวรคอรรปชน พาไปชมสถานท

ราชการทงหลาย และบอกวาคอรรปชนกนอยางไร ซงทวร

แบบนสรางสรรคมาก และมความตองการอยจรง

p ทวรแมมดในสกอตแลนด ทวร Dark Side of Paris

l วธการสรางเรองราวทมอยแลวแบบนไมถกน�ามาใช

มากนก สมยกอนจะมค�าวา ‘ทกท ทกเวลา’ คอไปไหนกเหมอนๆ

กน แตปจจบนตองใชค�าวา ‘ตอนน ทน’ เทานน

l ทงอารมณ ประสบการณ และเอกลกษณส�าคญกบยคน

เพราะจะน�ามาซงการแชร (Share) กน หากท�าใหคนมาแชรได

กสบาย เพราะจะเปนการชวยเราประชาสมพนธ มตวอยาง

เรองทจะชวยสรางแรงบนดาลใจได เชน

p ในเยอรมนมรสอรทส�าหรบคนอกหกโดยเฉพาะ

ซงสามารถเลาเรองได

p มโรงแรมทนกทองเทยวจะตองปลดทกสงทกอยางท

Online ไดฝากไวทเขากอนเขาไป

p บคลกของนกเดนทางร นนคอไมตองการความ

แนนอนมาก จงมเวบไซตทจดการ Match นกทองเทยวกบ

สายการบน โดยอาจจะส�ารองบตรโดยสารเครองบนมา

2 - 3 ตวเลอก เชน อมสเตอรดมกบปารส แลวเขาจะไปเสยงให

นกทองเทยวอาจจะตองไปปารสกได แต Win-Win เพราะ

สายการบนทมทนงวางอยในวนทส�ารองทนงกไดเครองเตมไป

นกทองเทยวกไดบตรโดยสารราคาถกลง 40%

l จะเหนวาคดสรางสรรคไดอกมาก เพราะพฤตกรรมและ

ความตองการใหมๆ ของคนทเปลยนไป ถาเปนคนสงอายหรอ

ครอบครวไปใชบรการโรงแรมของเรา หรอไปเทยวในสถานท

ของเราแลวจะเปนอยางไร ซงถาเราเขาใจความเปลยนแปลง

กจะคดอะไรออกอกมากมาย

4. Sustainability l นกเดนทางรนใหมๆ เดนทางไปเพอทจะกอรางความหมาย

บางอยางของตนเองดวย เชน หากไปพกโรงแรมท Sustain

เขากจะเปนคนดของโลกใบน เขาจะเปนคนทนสมยถาไปใช

บรการน เขาจะเปนคนทเรยนรกบคนทองถนถาไปเทยวแบบ

Local มากขน ความหมายเหลานจะน�ามาซง Idea ใหมๆ ใน

ธรกจเดนทางไดมากเชนกน

58 | Tourism Review


DigitalAgel คนไทยคนหนงท�าธรกจโดยจดบาน จดครวของตนเอง

แลวประกาศไปบนอนเทอรเนตเชญชวนใหนกทองเทยว

ชาวตางชาตมาสมผสอาหารไทยทเขาท�าเอง ไมใชอาหาร

ไทยทขายตามราน เปนรสชาตมอของคนไทยปกตทไมได

เปนกก ผสนใจสามารถลงทะเบยน Search ซอคอรส

อาหาร แลวมากนทบานของเขา โดยส�ารองเวลาไว และ

ทสนกมากกคอนกทองเทยวจะไมไดมากนอาหารกบเขา

สองตอสอง แตเขาไดเชอมโยงนกทองเทยวหลายๆ คน

เขาไวดวยกน เชน จดคนทมาคนเดยว กบกลมทมาอก

2 คน มารวมเปนโตะเดยวกน คอท�าอาหารครงเดยว แต

นอกจากนกทองเทยวแตละคนจะไดกนอาหารกบเขาแลว

ยงไดเสพประสบการณทองเทยวจากคนอนๆ ทมารวมโตะ

เดยวกนดวย

l ระยะหลงๆ มานเมอไปทองเทยว จะรสกวามความ

เปลยนแปลงเกดขน 2 อยางในวธการเทยวคอ

1. ไมไดไปเทยวแบบมาตรฐานอกตอไป แตจะ

Search หารานเกๆ แบบทเรยกวาหาเพชรเมดงามทซอนอย

(Hidden Gem) คอเปนรานทแอบซอนอยในทตางๆ

2. วางแผนนอยลงมากในแตละ Trip ทไป จะเรมจาก

วตถประสงควาวนนนรสกตองการท�าอะไรเปนหลก แลวจะ

Search ทนท เชน ตองการไปซอของแบบน กจะ Search

วาของแบบนมอยทไหน หลงจากนนจะ Search วาพนท

ท ไปจะมอะไรเกดขนบาง แตละวนจะไมเหนอยมาก

จะเทยวเปน Zone

l มสงประดษฐอยางหนงทเกดขนและตอบสนอง

แนวโนม Bleisure คอมการวจยวาปกตในโรงแรมจะมพนท

ทท�างานแยกไวเปนสวนหนง เชน ลอบบ หรอโตะท�างาน

ในหอง แตจากการศกษาพบวานกทองเทยวสวนใหญไมได

ใชโตะทอยในหอง หรอพนทตรงกลางลอบบเพอท�างาน

แตท�างานบนเตยง เพราะยคนมโนตบคบางๆ สามารถ

พมพงานบนเตยงได ดงนน สงทเขาสรางขนมากคอ ‘เตยง’

ทออกแบบใหถกตามหลกสรระ เพอทคนจะสามารถ

ทปกร

วฒพทยามงคล

59|Tourism Review


นงท�างานบนเตยงไดอยางถกสขลกษณะ จงเปน

สงประดษฐทออกมาแลวตอบโจทยค�าวา Bleisure

หรอ Workation ไดอยางเหมาะเจาะลงตวมาก

l มขอมลจากการวจยระบวาประชากร 1 ใน 3

ขององกฤษทองเทยวคนเดยว (Solo Traveler)

1 ใน 3 ของนกทองเทยวกลมนมอายเฉลยท 54 ป

และเปนผหญง

l หอคอย Tokyo Skytree มตวละครเซตหนง

ซงสามารถพฒนาตอไปเปนเรองราวทอยเบองหลง

ตวละครเซตน หรอเปน Animation กได และเมอคด

แบบนกท�าใหการสรางของทระลก รานอาหาร หรอ

สนคาตางๆ ทเกดขนจากสถานททองเทยวนนงายขน

เพราะอยางนอยกมอะไรใหยดจบไวหนงอยางแลว

l การทองเทยวตองสรางสมดลระหวางสงทเราม

คนเดยวกบสงทใครๆ กม เมอกอนเราตองสรางสงท

ใครๆ กม นนคอความสะดวกสบายตางๆ เชน ตอง

มเตยง หรอหองน�าทสะอาด มการเดนทางทสะดวก

ซงส�าหรบการทองเทยวแลวเปนสงทจ�าเปน เปน

Facility เปนสงทท�าใหนกทองเทยวสามารถทองเทยว

ไดอยางสะดวกสบาย

l ในโลกทอนเทอรเนตเขาถงทกคนแลวแบบน

สงทเรามคนเดยวกลบเปนสงทจ�าเปน เชน หากเราม

ผลตภณฑอะไรสกอยางทเราเทานนทม นกทองเทยว

ไมสามารถซอทอนได ถาของเราดจรง ความดนน

จะถกแพรกระจายไปผานสอ Online ตางๆ เอง เขา

กตองเดนทางมาหาเรา

l สถานทแตละแหงควรมความชดเจนในเรองทจะ

เลา อยาน�าเรองนนเรองนมาเลากได มรานหนงสอ

รานหนงในญป นททงสปดาหจะขายหนงสอเพยง

เลมเดยวเทานนในราน และเรองแบบนเองมคาพอท

คนจะไปเลาตอวามรานแบบนดวย และตองไปทน

เวลานเทานน เพอทจะใหไดหนงสอเลมน หรอราน

อาหารทมเมนพเศษเฉพาะสปดาหนเทานน และ

ไมตองกลววาจะไมมใครไป เพราะปจจบนอนเทอรเนต

เลาเรองของเราแทนเราไดอยแลว

60 | Tourism Review

Low Carbon Tourismทองเทยวเกยวเนองเรองโลกรอน

เมองจ�ำแลงเรอง : โตมร ศขปรชา

CopyCat CuLture

60 | Tourism Review

61|Tourism Review

คณอยากไปอตาลหรอพรอวองส...ไปเขาใหญ

คณอยากไปซานโตรน...ไปรามอนทรา

คณอยากไปเวนส...ไปหวหน

คณอยากไปญปน...ไปศรราชา

คณอยากไปสวส...ไปชะอ�า

คณอยากไปแดนคาวบอย...ไปเขาใหญ

คณอยากไปโมรอกโก...ไปเพชรบร

ทวามาขางตนนน ลวนม ‘สถานท’ แบบ Man Made คอมนษยเปนผสรางขน โดย ‘จ�าแลง’ แปลงรางเอาสถานททองเทยวในตางประเทศ

มาไวในเมองไทย บางแหงนนท�าถงขน ‘ชะลอ’ สงกอสรางบางอยางมาไวทน ดวยอตราสวนและวสดกอสรางน�าเขาแบบเดยวกนเปยบเลยกม

แตปรากฏการณแบบนไมไดเรมตนทเมองไทยนะครบ


เพราะตอนน Copycat Culture นน มาปรากฏ

อยใน ‘นโยบาย’ การสรางเมองของจนกนเลย

ทเดยวครบ

ทเหนไดชดเจนเลยกคอนโยบายทเรยกวา

One City, Nine Towns อนเปนแผนทรเรมกน

มาตงแตป 2001 กบมหานครเซยงไฮ โดยในหนง

มหานคร (หรอ City) นน จะม ‘เมองเลก’ (หรอ

Town) มารายลอมอยถง 9 เมอง และแตละเมอง

กจะมลกษณะพเศษเฉพาะแตกตางกนไป นา

เสยดายทโครงการนลมเลกไปแลว ไมอยางนน

เราคงไดเหนอะไรดๆ อกเยอะ

1.

วฒนธรรมทฝรงเรยกวา Copycat Culture นน แทจรงแลวมมาตลอด

ทกยคทกสมย แมกระทงในโลกตะวนตกกม แตทเหนไดชดและมลกษณะ

เฉพาะทางวฒนธรรมอนแตกตางและโดดเดนอยางยง เกดขนในยคนสมยน

กบประเทศหนงทคณคงรดวาคอประเทศอะไร

จนไงครบ!

หลายคนคงรวา จนนนมวฒนธรรมกอบปมานานแลว ตงแตกอบปนาฬกา

กระเปา รวมไปถงขาวของแบรนดเนมตางๆ มากมายหลายหลากมาขาย

ชนดทเคยมตลาดทเรยกวา Copy Market ขายกนอยางโจงครมอยใจกลาง

เมองเซยงไฮเลยทเดยว แตตอนหลงเมอถกอเมรกาบดวยกฎหมายลขสทธ

หนกเขา ตลาด ‘อยางเปนทางการ’ ทวานกลมเลกไป แตกไมไดแปลวา ‘ของปลอม’

ทงหลายแหลจะหายไปดวย

61|Tourism Review

62 | Tourism Review

แตกระนน โครงการนทสรางเสรจส�าเรจรป

แลวกมหลายแหง (ซงหลายแหงตองบอกวาเปน

‘เมองราง’ คอเปน Ghost Town) อยางเชน

Holland Village ใน Pudong ซงแนนอนวาจะตอง

มกงหนลมสไตลฮอลแลนดอยดวย หรอเมองท

เลยนแบบเมอง Sigtuna ของสวเดน เมองท

เลยนแบบเมองของเยอรมน (คอเมอง Anting)

เมองทเลยนแบบเมอง Breeza Citta ของอตาล

และอกแหงหนงกคอ Thames Town ซงชอก

บอกอยแลวนะครบวาเปนเมองทลอกเลยนมาจาก

องกฤษ

อยางไรกตาม แคนยงตองบอกวานอยเกนไป

เพราะเอาเขาจรง ทวทงประเทศจนนน ไดเกด

อาการ Copycat ขนมากมายหลายแหง ถาไมถง

ขนเปนเมอง กเปนอาคารสถานทส�าคญๆ ตวอยาง

เชน หอไอเฟลท Tianducheng หรอหางสรรพ-

สนคาทเทยนจนทสรางเลยนแบบเมองฟลอเรนซ

ทงเมอง รวมไปถงการน�าสถานทส�าคญๆ มาสราง

เชน สะพานทาวเวอรบรดจทซโจว หรอชาโต เดอ

เมซงส-ลาฟฟตตทปกกง หรอสะพานปอนต อเลก

ซองเดร อะ ในเทยนจน เปนตน

แตทนาตนตาตนใจทสด เหนจะเปนการสราง

เมองฮลลชตททขนมาทงเมอง (ซงแนนอน ชาว

ฮลลชตททไมคอยจะชอบใจเทาไหรนกหรอกนะ

ครบ) โดยไมไดแคสรางเมองใหเหมอนฮลลชตทท

เทานนนะครบ แตยงน�าเขานกเขาใหเหมอนกบนก

ของเมองนนดวย

ค�าถามทนาสนใจกคอ เพราะอะไร คนจนถงไดชอบ Copycat Culture กนถง

ขนาดน!

ถาไปถามคณโทน แมคเคย (Tony Mackay) ซงเปนสถาปนกชาวองกฤษ

ผออกแบบผงแมบทของเมอง Thames Town ในจน ซงแรกเรมเดมทจะเปนโครงการ

เพอทอยอาศยในบรเวณชานเมองเซยงไฮถงเรอง Copycat Culture เขาจะสายหนา

เมอไดรบการวาจางในป 2001 ใหมาดพนท แมคเคยพบวาพนทบรเวณนเปน

เรอกสวนไรนา มการท�าปศสตวและเลยงเปด แตทกวนน ดวยฝมอการออกแบบ

ผงใหญของแมคเคย Thames Town กลายเปนเมองทมถนนปหน มผบ และมบานครงตก

ครงไมสไตลทวดอรเตมไปหมด


ทจรงแลวมแมกระทงรปป นของวนสตน

เชอรชล!

แตกระนน แมคเคยกยงสายหนา เขาบอก

วามนออกมาแลวดไมเหมอนของจรงเทาไหร

ดแลวผดๆ (เขาบอกวา “It looks false.”)

ทเปนอยางนนกเพราะคนทรบงานตอไป

กอสรางนน ไมไดสรางตามแบบทเขาวางเอาไว

จรงๆ ทวาจบแพะชนหม จบววชนควาย มอะไร

กยดๆ โยนๆ ใสเขาไป ไดรบค�าสงดดแปลงรอ

เปลยนอะไรมาจากรฐบาลเผดจการกท�าตาม

2.

62 | Tourism Review

63|Tourism Review

ตวอยางทเหนไดชดทสดกคอ บานครงตกครงไมซงสไตลทวดอรนน

บางหลงสรางสงถง 6 ชน ซงไมไดมอย จรงในโลก แถมความปลอดภยจะด

หรอไมกยงไมร อาจจะพงทลายลงมาเมอไหรกได สดสวนตางๆ กผดพลาด

หนาตางของโบสถทสรางขนมากไมถก การเลอกใชหนชนดตางๆ กผดไปหมด

ไมใชแบบทจะใชกนในองกฤษจรงๆ

แมเมอง Thames Town จะสรางเสรจแลว แตตอนแรกๆ คนซอเพอ

ลงทนมากกวาจะเขามาอยจรง ทงเมองเลยดวางเปลาเปนเมองผสง เพงจะ

ระยะหลงๆ นเองทเรมมคนเขามาอยบาง แตกระนนกยงดรางๆ หลายคนเลยบอก

วาเมองนดเหมอนฉากหนงมากกวา โดยเฉพาะหนงเรอง The Truman Show

แมคเคยอาจจะไมชอบเมองทเขาออกแบบ แตถาไปถามคนจนทวไป คณอาจ

ไดรบค�าตอบทนาประหลาดใจไมนอย

แตบางคนกใหเหตผลทชอบวา เพราะพวกเขาชอบ

วฒนธรรมตะวนตก อยางเชนหนมจนคนหนงบอกวาเขา

ชอบฟตบอลยโรป พอสนใจฟตบอล กเลยสนใจสงอนๆ

จากยโรปไปดวย โดยเฉพาะองกฤษ การมาเมอง Thames

Town กเหมอนไดมาองกฤษ และเขาฝนวาวนหนงจะได

ไปองกฤษจรงๆ ไปนงจบกาแฟรบแดดรมแมน�าเทมส

ขอสงเกตทนาสนใจอยางยงตอกรณนอยในหนงสอ

ชอ Original Copies: Architectural Mimicry in Con-

temporary China ของ เบยงกา บอสเกอร (Bianca

Bosker) เธอเรยกลกษณะของสถาปตยกรรมเลยนแบบ


คนตะวนตกจะเหนวฒนธรรมกอบปพวกน

ไปในแนวบนเทง เปน ‘รสนยมสาธารณะ’ (หรอ Kitsch)

เปนของแปลกๆ เอาไวดเลนๆ ไมไดรกชอบอะไร

พวกมนมากนก เพราะวฒนธรรมการกอบปนนถอวา

เปนเรองตองหาม ถาจะกอบปกเลยท�ากนข�าๆ

เพราะพวกเขาชอบครบ!

ใช, คนจนโดยทวไปนนชอบ

Thames Town และไมใชแค Thames

Town เท านน ทว ายงชอบเมอง

Copycat ทงหลายแหลดวย บางคน

ให เหตผลว า ทชอบเมองพวกน

กเพราะไมตองเสยเวลาเดนทางไป

ตางประเทศเพอไปดไปเหนเมอง

พวกนจรงๆ แคเดนทางใกลๆ กได

เหนแลว จงเปนการประหยดคาใชจาย

63|Tourism Review

64 | Tourism Review

พวกนวา Duplitecture โดยเธอบอกวา เจาสถาปตยกรรม

เลยนแบบพวกนไมไดเพงเกดทจน ในอเมรกากเคยมอะไรแบบน

มาแลว ถาไมเชอกแคบนไปลาสเวกสเทานนแหละ คณจะเหน

พระมดเอย สฟงซเอย และอะไรอนๆ อกมากมาย หรอไมกท

เมอง Epcot ในฟลอรดา จะม Theme Park ทสรางอาคาร

เลยนแบบประเทศอนๆ อยเยอะแยะ มตงแตพระมดของแอซเทค

เกงจน วดญปน ฯลฯ

แตกระนน บอสเกอรกบอกวา ถงมนจะเปน Duplitecture

เหมอนกน ทวา ‘ความหมาย’ และ ‘การใหคณคา’ กบสง

เหลานระหวางชาวตะวนตกกบชาวจนนน...แตกตางกนอยาง

สนเชง

เธอบอกวา คนตะวนตกจะเหนวฒนธรรมกอบปพวกน

ไปในแนวบนเทง เปน ‘รสนยมสาธารณะ’ (หรอ Kitsch)

เปนของแปลกๆ เอาไวดเลนๆ ไมไดรกชอบอะไรพวกมนมาก

นก เพราะวฒนธรรมการกอบปนนถอวาเปนเรองตองหาม

ถาจะกอบปกเลยท�ากนข�าๆ แตในเมองจนนน คนจน ‘รก’

ของกอบปพวกนจรงๆ เชดชบชามนจรงๆ คนจ�านวนมากอาศย

อยใน ‘แมนชนจ�าแลง’ (Replica Mansion) คอลอกแบบมา

จากอาคารของตะวนตก และพวกบานเรอนทงหลายทขายกน

อยในจนปจจบนน สองในสามกมลกษณะแบบตะวนตกดวย

บอสเกอรบอกวา ในโลกตะวนตก การกอบปคอการท�า

กนเลนๆ ข�าๆ แตในจน การกอบปถอวาเปน ‘งานฝมอชนคร’

อยางหนง ดงนน ถามการลอกแบบมา กจะไมมใครแสยะปาก

ใส แตจะชนชอบกน เพราะศลปะการลอกแบบนมมานานนม

แลว ตงแตสมยจกรพรรดองคแรกกวาได

ในเวลาเดยวกน การลอกเลยนแบบอาคารหรอแม

กระทง ‘เมอง’ ในปจจบนนน รฐบาลจนอาจจะมองวา

เปนการ ‘บรหารอ�านาจ’ แบบหนงดวยซ�าไป คอเปนการ

บรหารอ�านาจแบบ Soft Power แสดงใหเหนวา ‘ฉนกท�า

แบบแกได’ คอโลกตะวนตกมอะไร จนกมไดทดเทยมกน

สรางไดเหมอนกน จงไมนาประหลาดใจนก ทในจนจะมตงแต

ท�าเนยบขาวจ�าแลง ไปจนถงหอไอเฟลจ�าแลง

แตกระนนกไมไดแปลวาคนจนทงหมดจะชอบวฒนธรรม

กอบปหรอกนะครบ เพราะคนรนใหมจ�านวนหนงเรมวพากษ

วจารณวฒนธรรมนกนแลว โดยบอกวาจนเองมความเปนมา

ยาวนาน มประวตศาสตรและสถาปตยกรรมของตวเอง

มากมาย ท�าไมตองไปกอบปคนอนดวยเลา

บอสเกอรใหความเหนวา เรองวฒนธรรมกอบปนน

ดเหมอนจะเปนแคกระแสชววบ มนพดมาแลวเดยวกจะพดไป

เพราะในป จจบนเรมมการออกแบบบ านทมลกษณะ

ตะวนตกอยขางใน แตม ‘ผวแบบจน’ (Chinese Skin)

คอมหนาฉากเปนจน ไมวาจะเปนสวนแบบจน

หรอการใชหลกการแบบฮวงจยมาผสมผสาน

แมค เคย กค ดแบบเดยวกน เขา เหน

วากระแสวฒนธรรมกอบป นนนาจะเปนแค

Fad คอแฟชนชวครงชวคราว ทเปนอยางน

กเพราะจนปดประเทศมานานมาก การกอบป

จงเปนความพยายามจะ ‘เชอมตอ’ (Recon-

nect) กบโลกอกครงหนง แตสงทคนรนใหม

ตองการ ไมใชการหวนกลบไปหา ‘มรดก’ เกาๆ

ประเภททตองสรางบานใหเปนจนแบบเดมๆ

ทวาคอการสราง ‘จนใหม’ ทมความเปนโมเดรน

ทวามลกษณะทสบทอดรากบางอยางมาจากจน

เดม แตตองตอเนองกบวถชวตใหมๆ ได

ทตลกกคอ มความพยายามจะสรางตก

แบบทแมคเคยวาเอาไวจรงๆ นะครบ คอตกทชอ

Wangjing SOHO ทปกกง โดยวาจาง ซาฮา ฮาดด

สถาปนกองกฤษเชอสายอรก ซงเปนสถาปนก

ชอดงมาออกแบบ เธอออกแบบไดสวยงาม

โมเดรนมาก โดยมลกษณะเหมอนปลาทผดขนมา

จากล�าธารน�า แตใชเสนสายเรยบงาย

ทวา กอกนนแหละ เจาตกของฮาดดนน

ก�าลงถก ‘กอบป’ โดยตกอกตกหนงในเมองฉงชง

ทเจบปวดกคอ วากนวาไอเจาตกเลยนแบบ

นนาจะเสรจกอนตวตนแบบอกนะครบ

แลวแบบนจะบอกวาใครเลยนแบบใครกน

ละน!

ยอนกลบมาดวฒนธรรมกอบปในสงคมไทย

กนบาง ถาจนกอบปเพราะอยาก Reconnect กบ

โลก ค�าถามกคอ แลวเพราะอะไรเราจงกอบป

ในโลกตะวนออกนน ลกษณะเฉพาะของ

สงคมกคอการเปนสงคมรวมหม (Collectivism)

ไมไดเปนสงคมแบบ Individualism เพราะ

ฉะนนจงมคนตงขอสงเกตเอาไววา เปนไปไดไหม

ทเมอเราไมได เป น Individualism เราจง

ไมสนใจหรอใหความส�าคญกบการม ‘เอกลกษณ

เฉพาะตว’ ในแบบทสงคมปจเจกเขาใหความ

ส�าคญกน

3.


64 | Tourism Review

65|Tourism Review

เมอไมจ�าเปนตองมเอกลกษณเฉพาะตวเสยแลว เรากสามารถ ‘จ�าลอง’

หรอ ‘ชะลอ’ ลอกแบบสถานทตางๆ ไดไมยากนก เรองนปรากฏใหเหนมากมาย

ในประวตศาสตรไทย ซงกคลายๆ กบวธคดของจนเหมอนกน คอไมเหนวา

การจ�าลองจ�าแลงสถานทเหลานนมาไวในบานเราเปนเรองทผดแปลกอะไร

วธคดแบบนสะทอนไปถงเรองการจดการลขสทธหรอทรพยสนทางปญญา

ดวย เพราะจะเหนไดวาสงคมตะวนออกไมคอยใหความส�าคญกบเรองนมาก

เทาสงคมตะวนตกทมฐานคดอยบนปจเจกนยม คอใหคณคากบบคคลแตละคน

และสงทคนแตละคนนนสรางสรรคขน

เมอเปนเชนน การเหนสถาปตยกรรมทมลกษณะ ‘ท�าซ�า’ (Repettitive)

จงไมใชเรองแปลก เราสามารถชนชมความละเอยดลออของการลอกแบบไดมาก

พอๆ กบ หรออาจจะมากกวาชนชมความคดสรางสรรคในการสราง ‘สงใหม’

(ทมกจะเปนขบถตอตานสงเกา) ดวยซ�า

นอกจากน การสรางของกอบป ยงท�าใหคนไดเหนสงทตวเองคนเคยในทนท

ไมตองมานงสรางความคนเคยใหมหรอความชนชอบใหม เมอเหนปบกเชอมโยง

กลบไปถงมโนทศนเดมทซอนอยภายใน เชน เหนอตาลหรอยโรปแลวนกไปถง

การทองเทยวสสถานททสวยงาม และมนยถงความสงสงทางอารยธรรมากกวา

(แมปากจะบอกวาไทยมมรดกทางวฒนธรรมยาวนานกตาม) ยงผนวกกบยคดจทล

ทเราสามารถแชะ แชร และโชว ไดในทนท การไปแชะ แชร และโชวในสถานท

ททกคนเหนแลวนกรวามนคออะไรแบบส�าเรจรป จงส�าคญและ ‘งาย’ กวาไปแชะ

แชร โชว สงทคนอนไมรจก ใหตองมานงอธบายกนอกวาสงนนๆ ม ‘ความหมาย’

อยางไร

วฒนธรรมกอบปในไทยจงบอกอะไรเรามากมายทเดยว!


65|Tourism Review

66 | Tourism Review

เทยวPop Culture Tourism

การทองเทยวปอปคลเจอร

67|Tourism Review

เรอง : นวพล ธำารงรตนฤทธ

เสมอน

จรง

Pop Culture Tourismการทองเทยวปอปคลเจอร

68 | Tourism Review


นองๆ กลมนนมกจะบอกวาอยากไปเทยวยโรปหรอ

อเมรกาสกครงเหมอนทผมเคยไดไป เอเชยไมอาจตอบ-

สนองความตองการของพวกเขาไดอยางแทจรง อนทจรง

การไดไปประเทศในทวปยโรป หรอประเทศอนๆ ทผานมา

ผมกแทบจะไมไดเสยเงน เพราะเทศกาลหนงมกจะออก

คาใชจายทงตวเครองบนและทพก บางทรปผมใชเงน

ไมเกน 1 หมนบาทดวยซำา ตลอด 4-5 วน ซงถาใหออก

ตงคเองเพอไป ผมกคงไมไดไปเชนกน เพราะผมรเลยวา

อยางนอยๆ เราจะตองเสยเงน 3-4 หมนบาท ซงสำาหรบ

เดกๆ หรอสำาหรบคนทำางาน First Jobber ทงหลายนน

ถอเปนกอนเงนจำานวนใหญ ดงนน ผมจงเขาใจดทงความ

รสกของการทไมมเงนไปทองเทยวตางแดนในอายวย

ทโคตรอยากจะผจญภยตางแดนทสดวยหนง และก

เขาใจไดเชนกนวาทำาไมหลายคนจงอยากพยายามเทยว

ตางประเทศดวยเงน 0 บาท หรอดวยเงน 1 หมนบาท

ตางประเทศเหมอนดนแดนทสงสงสำาหรบเรา

(ไมงนเราคงเทยวแคตางจงหวดในไทยกนตอไป) มนถก

บวทกนมานานแลวผานคานยมตางๆ ในสงคม สำาหรบ

บางคนแลวการทตวเองไดไปปรากฏตวในตางแดนนน

มนอาจชวยใหเราดดขนไดในหลายจำานวน แตบางครง

ดนแดนเหล านมนกสงเกนไปจนหลายคนอาจจะ

ไมสามารถไปไดเลย หรอกวาจะไดไปคงอกนานมาก

ทกครงทผมม โอกาสได พดคยกบ เดกหน ม เดกสาวท เพง เรยนจบถง เรอง

การเดนทางทองเทยวไปยงตางประเทศสวนใหญพวกเขาจะตอบวาเพงไปเทยวบรเวณ

ประเทศเพอนบานกนมาอยางพมาลาวมาเลเซยสงคโปร เนองจากเดนทางงาย

สะดวก และทส�าคญคอราคาไม แพงบางคนดขนมาหนอยก เดนทางไปเกาหล ใต

ตามซรสทพวกเขาชนชอบหรอตะลยโตเกยวตามหนงสอไกดบคบอกหรอตามโปรโมชน

ของสายการบนแตหลายคนมกไปพกตามโรงอาบน�าหรอนอนในสถานททไมใชโรงแรม

หรอกระทงโฮสเทลแนนอนวาการไดไปกยอมดกวาไมไดไป เพราะยงมหลายคนทยงคง

ตองเฝาเพยรเกบตงคเพอทจะไดบนออกนอกประเทศสกครงหนงทไหนกได

69|Tourism Review


70 | Tourism Review


ซงอนทจรงแลวสงเหลานกไมไดดแตกตางกบสนคาแบรนดเนมตางๆ

ททกคนอยากไดอยากม แตในเมอสนคามนราคาแพงเกนจรง หนทาง

แกไขของมนษยทวๆ ไปอยางพวกเรานนกคอการใชของกอบ การ

ถอกำาเนดของสนคากอบเกรดเอตางๆ กเรมขน มนคอระบบธรรมชาต

ทเกดขนเพอสรางสมดลสำาหรบประชากรในสงคม อยางนอยความ

ตงเครยดระหวางชนชนกอาจจะนอยลง

แตหากมองเปน มารเกตตง นกเปน ตลาด ชนยอด

สกเกอบ 10 ปกอน ผมไปเทยวกบทรปของออฟฟศแหงหนงท

ตางจงหวด และระหวางทางกลบ พวกเขากไดแวะพกสถานททองเทยว

ทคลายๆ จดพกรถ ผมจำาไมไดดนกวาทนนชอวาอะไร แตมนมไรองน

กบตกสๆ ตางๆ ทรปทรงไมเหมอนตกในประเทศไทยเลยแมแตนอย

ผมเดนเขาไปเลนๆ ในไรองนนน กเออๆ สนกด แตกจะงงๆ อยวานเรา

มาทำาอะไรกนทนนดนง เพราะมนไมไดมเครองเลนหรอกจกรรมอะไร

มากมายนอกจากการถายรป โดยรวมกคดวาแปลกๆ ด เหมอนไมได

อยเมองไทย แตอยเมองไทย

และแลวตอมา ผมกเรมพบการถอกำาเนดของสถานททองเทยว

แนวน คอ เปนจดพกระหวางทางไปสถานทเทยวฮตๆ สกท และตกแตง

ในสไตลของประเทศโซนยโรปในชนดทแบบวายกมาทงอน เชน ทมธม

เปนเวนสสไตล กคอมคลองแบบเวนสกนไปเลย บางททำาใหเหมอนกบ

ประเทศกรซ สวตเซอรแลนด โมรอกโก ฝรงเศส ฯลฯ คราวนมากนอก

เพยบเลย สรางกระหนำา ไปๆ มาๆ มนเรมกลายเปนสไตลสถานท

ทองเทยวแนวใหมในเมองไทย โดยมกจะมคำาโปรโมตวา ยโรปแหงเมอง

ไทย, สวสเมองไทย อะไรประมาณน, ตายละ ไอไรองนนนมนคอเทรนด

ทกำาลงจะมา แตเราไมรตว

เอาจรงๆ แลวเมอไปถงเรากจะพบวา สถานทเหลานมนกไมไดเปน

เวนสจรง ไมไดเปนฝรงเศสจรง มนเพยงแตกอบปเอาลกษณะเดนของ

สงกอสรางสถานทเหลานนบางอยางมากอรางสรางทงเมองขนมา อยาง

เวนสกจะมเรอกอนโดลา พรอมกบคลองเลกทคลายๆ กบสระนำาวน

ทสวนสยาม และยงมการจำาลองจตรสเซนตมารกทเหมอนเอามาแค

มมเดยว ไมไดเอามา 4 มม (เขาเลยเรยกจำาลองไง ใหด

มมหนง แตถามมมเดยวมนจะเปนจตรสไดไง กงงอย)

ตกรอบๆ ทเปนสทงหลายลวนใหมเอยมออง ตางจากตก

โทรมๆ เกาๆ ทเวนสจรง ถาใหเทยบกบทขาพเจาเคยไป

เหนของจรงมา กจะพบวานเปนเพยง 0.001 เปอรเซนต

ของเวนสจรงเทานน เรยกวาไมใชกอบเกรดเอใดๆ ทงสน

เปนเกรดซดวยซำา แตแนนอนวาสำาหรบคนทไมเคยไปเลย

ไมนาจะมใครสนใจวานเวนสจรงหรอไมจรงแคไหน

แคมเรอกอนโดลากบคลองใหถายรป กถอวาเปนเวนส

ไปแลวเรยบรอย

น ไมใชการตำาหนคนสรางหรออำานกทองเทยว

แตอยางใดครบ อยางทบอกวานคอกลไกธรรมชาต

ในการแกไขความเหลอมลำาระหวางสนคาและผบรโภค

คอผมคดวาแมนกทองเทยวพงพอใจกบสงทไดรบมา

ตามราคาทตองจาย โดยทเอาเขาจรงพวกเขาอาจจะ

ไมไดตงคำาถามดวยซำาวานมนเวนสจรงหรอไมจรง

เหมอนหรอไมเหมอน ของแทหรอไมแท ซงอาจจะเปน

71|Tourism Review


72 | Tourism Review


เพราะพวกเขาไมเคยเหนเวนสทแทจรง เชนเดยวกบทสมยเดกๆ ผมกน

ชอกโกแลตไทยทหวานเกนขด และชนไปกบมนจนผมรสกวานคอรสชาต

ของชอกโกแลตทแทจรง โดยทไมรเลยวาชอกโกแลตจรงๆ จากตนตอ

ประเทศผผลตนนมนอาจจะไมหวานขนาดนกได แตถาจะกนชอกโกแลต

ของจรง ผมอาจจะตองเสยเงนแพงกวานมากๆ จนอาจทำาใหผมไมไดกน

ชอกโกแลตตลอดชวต ผมจงสรางกลไกการรบรขนมาวา เออ...ชอกโกแลต

มนแถวๆ นแหละ มนกชอกโกแลตเหมอนกน แมวามนจะไมใชชอกโกแลต

จรงๆ ซงเวนสกเชนกน เราไดนงเรอกอนโดลากเหมอนอยเวนสแลว

ไดถายรปลงเฟซบคแคนนกพอแลว ไมไดขออะไรมาก เราไมไดสนใจ

เรองอากาศและบรรยากาศรอบๆ เวนส หนาตาผคน และวฒนธรรม

ทประกอบขนมาจนเปนเวนสจรงๆ เอาจรงๆ เราไมรและนกไมออกดวยซำา

วามนมอะไรบาง เพราะเราไมเคยเหนของจรง นคอขอตกลงระหวาง

ผบรโภค กลไกทางเศรษฐกจ และผผลตสถานททองเทยว

73|Tourism Review


สถานททองเทยวแนวยโรปแหงเมองไทยเหลานจงเปน

เหมอนจดกลางทตอบความตองการของนกทองเทยวชาวไทย

ทตองการไปเทยวเมองนอกในเมองไทย จรงๆ แลวเปนคำาถาม

ทนาสนใจสำาหรบ ททท. เหมอนกนวา เราจะนบสถานททองเทยว

เหลานเปนสถานททองเทยวไทยหรอไม สมมตเลนๆ วา ถาเกดม

สถานทแนวนทหนง ดนสามารถสรางปารสแบบเหมอนจรง

เปะๆ ขนมาได มชาวฝรงเศสมาอยจรง แลวดงดดนกทองเทยวทง

ชาวไทยและชาวตางชาตมาได เราจะสามารถโปรโมตสถานท

ทองเทยวนไดหรอไม เราจะคดกบมนเหมอนทเราโปรโมต

เยาวราช ไชนาทาวนไดหรอเปลา

เทาทสงเกตเพมเตม คอจรงๆ แลวเทรนดเหลานไมได

จะหยดแคตามสถานททองเทยวตางจงหวด แตหลายๆ สถานท

ในกรงเทพฯ กเรมมอะไรแบบนมากขนเรอยๆ ตงแตบรรดา

ตามอะเวนวตางๆ ทบางทพยายามจะปรบเปลยนใหบรรยากาศ

เปนลอนดอน นนกยงทำาใหเราไดเหนมากขนเรอยๆ วา

ความตองการของชาวไทยทอยากจะอยในตางประเทศนนมนม

มากขน

นไมใชการทผมกำาลงจะบอกวา เราตองปกปองประเทศไทย

และกดกนวฒนธรรมตางชาตไมใหเขามานะครบ เพยงแตมน

อาจจะเปนววฒนาการของสงคมทเกดขนเรอยๆ มนอาจจะเปน

ผลจากการหลงไหลของขอมลมากมายจากอนเทอรเนต หรอ

มนอาจจะเปนผลทคาตวเครองบนมราคาถกลง (แตมนกยง

ไมถกพอทจะทำาใหคนทกคนไปเทยวเมองนอกได) มนกลบ

ทำาใหความตองการอยากไปตางประเทศมมากขน เนองจาก

เพอนทไปได กถายรปลงเฟซบคอวดกนใหญ

แตพดกพดเถอะ การเทยวเมองนอกมนกเปนประสบการณ

ททกคนอยากจะลองสกครงทงนนแหละครบ และสำาหรบ

บางคนมนเปนเรองไกลเกนเออมมากจรงๆ การไดไปรบ

ประสบการณทคลายๆ หรอเสมอนจรงจงเปนทางออกสำาหรบ

สงน คนทจะพดวาไมเหนอยากจะไปเทยวเมองนอกเลย เทยว

เมองไทยดกวา ผมคดวาสวนใหญคนกลมนนจะเปนคนทเคย

ไปมาแลวเกอบทงนนแล ดงนน เราอาจจะตองทำาความเขาใจ

คนทไมเคยไปเลยดวยครบ

ผมไมแนใจเหมอนกนวา เราจะไดเหนอเมรกาใตแหง

เมองไทย หรอแอฟรกาแหงเมองไทยกนอกหรอไม อยาบอกวา

เปนไปไมได เพราะทเมองไทยอะไรกเกดขนได

สถานทตดตอ

ศนยวจยดานตลาดการทองเทยว

TAT Intelligence Center

การทองเทยวแหงประเทศไทย

โทร. 0 2250 5500 ตอ 2771-2786

อเมล : [email protected]

www.tourismthailand.org/TATIC

สถานทตดตอ

ศนยพฒนาวชาการดานตลาดการทองเทยว

TAT Academy

การทองเทยวแหงประเทศไทย

โทร. 0 2250 5500 ตอ 4475-8

อเมล : [email protected]

TAT Review Magazine 1/2016

Documents