PERKTAN AKCER BYOPSSProf. Dr. Altan Yldz
Mersin niversitesiTp FakltesiRadyoloji ABMersin
Tarihe1883: lk perktan biyopsi (Almanya)1920: Aspirasyon biyopsisi ve tru-cut ine gelitiriliyor1950: nce ine aspirasyon biyopsisiSitopatolojik tekniklerdeki ilerleme1960: Patoloji preparatlarnn hazrlanma tekniklerde ilerleme1970 ylndan sonra yaygn kullanm. Gnmzde en sk yaplan giriimsel radyolojik ilem
Biyopsi sonucunu neler etkiler?Kiiye bal faktrlerRadyologPatologDokuya bal faktrlerFibrozisNekrozKistik alanlarPreperatlarn hazrlanmas
Biyopsi TeknikleriDirektTandem teknik (multipl organ ponksiyonlar ve ine ucu kontrolnn iyi olmamas)Koaksiyal teknikne lokalizasyonu bir kez yaplyoroklu para alma imkanDaha kaln giriSitoloji + Tru-cutTrakt embolizasyonu: lem sonras, gerekirseOtolog kanGelfoamGlue
nce ne Aspirasyon Biyopsi (AB) (FNA; fine needle aspiration) Sitolojik rneklemeEn sk kullanlan ine: chibaDoruluk: %85 Tru-cut veya doku biyopsisiHistolojik rneklemeTan deeri: %97-100Biyopsi alm yntemleri
Biyopsi malzemeleri
AB:Kesici ulu ince ineler:
ABAspirasyon teknii:Dk negatif basnla (3-5cc) aspire etHemoraji olmamas iinYeterli hcre alabilmek iin aspirasyondan nce (kesici) inenin ucundaki dokuyu paralaneyi olduu yerde dndr1-2mm ileri-geri oynat
TRU-CUT NELERKESME MEKANZMALARINA GREMenghini tipi: i bo bir kanl ile rnek alrken aspirasyon yaplr.
Tru-cut :ManuelYar otomatikTam otomatik Biyopsi malzemeleri
Biyopsi malzemeleri
ne kalnlnce: 21-25 GOrta: 18-20 GKaln: 16 G
Hastann hazrlanmasHastaya ilemin aklanmas ve onam formunun alnmasKoaglasyon bozukluu ynnden hastalarn aratrlmasUygun klavuz yntemin ve giri yolunun belirlenmesiKanama diatezi yapabilecek ilalarn kesilmesiTru-cut biyopsi: Anti-trombotikler (aspirin, plavix) 7 gn nce Warfarin (kumadin) 5 gn nce Heparin 12-24 saat nce AB:PT, PTT ve INR normal ise biyopsi yaplabilir (Cardella et al. 2003)
KontrendikasyonlarKoaglopati dzeltilebilirUygunsuz ine giri yoluHastaya uygun pozisyonun verilememesiKoopere olunamayan hastaGenel durum bozukluu
Kontrendikasyonlariddetli KOAH oluabilecek bir pnmotoraks tolere edilemezCiddi amfizem ya da geni blPulmoner HT Kontrlateral pnmektomiBozuk pulmoner fonksiyonFEV1 < % 35
Endikasyon
Soliter nodler lezyonMultiple lezyonlar (metastaz konfirmasyonu)Mediastinal kitleFokal veya diffz plevral hastalklarFokal enfeksiyon/abse (mikrobiyolojik tan)
Toraks biyopsisiKlavuz grntleme BTEn sk kullanlanAC parankimi ile (hava) ile evrili lezyonlarda zorunlu yntem USPlevra/gs duvar tabanl ve yeterince byk lezyonlardaFloroskopi ???Giri yolunda amfizem, bl gibi lezyonlar deerlendirilemezpnmotoraks riski
BT klavuzluu tekniiPlanlamay parankimi grecein bir pencerede yap mediasten penceresiyle yapmaPlevray gemeden nce traseyi kontrol etmek iin grnt al!!ne ucu tesbiti siyah glge (n sertlemesi artefakt)ne takibi iin en uygun pencere kemik + parankim
Toraks biyopsisiBx tekniiTrucut bxMalign lezyonlarda duyarllk %93-95Benign lezyonlarda duyarllk %78.3 ABMalign lezyonlarda duyarllk %95 Diffz parankimal hastalklarda kullanlabilir Benign lezyonlarda duyarllk %10-50
Toraks biyopsisiBx tekniiTrucut bxMalign lezyonlarda duyarllk %93-95Benign lezyonlarda duyarllk %78.3 ABMalign lezyonlarda duyarllk %95 Diffz parankimal hastalklarda kullanlabilirBenign lezyonlarda duyarllk %10-50
Toraks biyopsisiBx tekniiTrucut bx
Direk (Trucut inenin tek seferde gnderilmesi)
Koaksiyel ince ine ile (20G trucut)
Toraks biyopsisi-Koaksiyel trucut / Malzemeler-19G knt ulu ine20G yar otomatik core-trucut bx inesi
Toraks biyopsisi-Koaksiyel trucut-lem-Koaksiyel ineyi santral + drt kadrana ynlendir. Koaksiyel ine stileti biopsi sonras iine yerletir
Toraks biyopsisine trasesini planlarken;deali horizontal dzleme tam 900 olacak ekildeAncak ou vakada mmkn deil lezyonun yerleimi nedeniyle Bunlarda al bir trase zorunlu olurRL dzlemdeKraniyokaudal dzlemdeAl gantri teknii;Kraniyokaudal dzlemde al trase gereken vakalarda alternatif
Kraniyokaudal dzlemde al girile AC biyopsisi
Toraks biyopsisiKistik/nekrotik kitleler:Bx duvardan alnmalNekrotik bileeni ayrmak iin gerekirse VKM verilmeli
Kistik/nekrotik kitleden AC biyopsisi
Kistik/nekrotik kitleden AC biyopsisi - VKM ile
Toraks biyopsisiKitlenin distalinde pnmoni/konsolidasyon oluabilirBx lokalizasyonu ana kitleden olmal
Konsolidasyonla birliktelik gsteren kitleden AC biyopsisi
Toraks biyopsisiDKKAT!!Gvenli girim yolu bulGiri yolunda amfizem, bl pnmotoraks riski Farkl bir adan lezyona ulamaya alKar taraf havalanmas yeterli deil:Oluabilecek bir pnmotoraks tolere edilemezFissr geme (mmknse)Geilen plevra yapra says pnmotoraks riski Vaskler yaplar:Supraaortik damarlar n apikal girilerdenternal mammarian A/VAksiller A/VVaskler lezyonlar Pulmoner AVM, anevrizmalem plan mutlaka uygun yntemle kontrastl bir tetkik iermelilem ncesi veya ilem srasndaKistik lezyon kist hidatik ?
Amfizem kenarndan AC biyopsisi
Fissr gemeden AC biyopsisi
nternal mammarian A/Vi gemeden AC biyopsisi
Toraks biyopsisilem sonras takip:Hastay, mmknse, ilem blgesi alta gelecek ekilde yatrarak izleKanama iin tamponadPlevra yapraklarnn daha iyi temas ile hava kaa riski Ayakta PA AC grafisi 2-4. saatteTercihan 12 saat hospitalizasyonAncak 4. saat AC grafisinde sorun yoksa gnderilebilirVital bulgu takibiBiyopsi ncesi kesilen ilalarn tekrar kullanm:Anti-trombositler 48-72 saat sonraWarfarin (kumadin) 1 gn sonra
Perktan Kemik Biyopsileri
Aydnlatlmas gereken kemik lezyonlarBenign/malign?Krk (travma? osteoporoz? neoplazi?)Primer malignite varlnda metastaz?OsteomyelitAkut (antibiyotik ncesi)Kronik (tedavi kontrol)
Perktan Kemik BiyopsileriBaar oranlar%60-93 arasnda Ak biyopside %90n zerindeKomplikasyonlar%1Ak biyopside %16Tedaviye balamaPerktan biyopside hemenAk biyopside 10gn-2 hafta sonra
Welker JA, Henshaw RM, Jelinek J, Shmookler BM, Malawer MM. The percutaneous needle biopsy is safe and recommended in the diagnosis of musculoskeletal masses: outcomes analysis of 155 patients at a sarcoma referral center. Cancer 2000; 89:2677686
TeknikTek ine teknii
Koaksiyel teknik
Tek ine teknii
Koaksiyel teknikYaffe AJNR 24/ 2003
Sedasyonmidazolam IV: 1-2mg/5dk, total 4-6mg)fentanyl citrate:1g/kg 25g+25g
ocuklarda ve koopere olamayan hastalarda genel anestezi gerekebilirEl ve ayak lezyonlarnda sinir blou kullanlabilir
LokalDeriDerin (periosta kadar)PrilokainLidokain (jetokain)
Klavuz YntemBTFluoroskopiLomber, alt torakal vertebraUSFluoroskopi ile kombineMRAk sistemlerTitanyum ineler
Lokalizasyon
Genel Kurallarlem ncesi lezyonun yerleimi, yaylm ve skip lezyonlar olup olmadna baklmalEn ksa ve az travmatik yolu belirle. Nrovaskler yaplar, eklemler, akc, ans uzak duroklu lezyonlarda biyopsiye en uygun olan ve ulam en kolay olan lezyonlar seilmeliLezyon vaskleritesi fazla ise arada kas plan bulunsun
Hangi kaslar rekonstrksiyonda kullanlacaksa onlar giriim srasnda geilmemeliDoku planlar korunmalEpifiz hattndan geilmemeliMetabolik aktif alanlara dikkat etBoyanma, boyanmama(nekroz,hemoraji)PET CT..Lezyonun kontrastlanan ksmndan rnek alnmalLezyon kalsifiye ossifiye ise en az mineralize olan ksmndan rnekleme yaplmal
Kistik lezyonlarda kist duvar ve mmknse multipl. Kan aspire edildiyse patolojik incelemeye gnder
Sklerotik lezyonlarPenetrasyon gDrilli sistemler, eki2-3 rnekplasmositoma
Osteomyelit/enfeksiyonPozitif kltr %30-50 arasndaHistopatolojik inceleme ile OM tans %86ya kyor> 2cc aspirasyonlar baarl
Primer kemik tmrleriSarkomlar%19 ekim(seeding)Cerrah-Radyolog konsensusu ok nemli!Ekstremite koruyucu cerrahide ine traktn da en blok kartmak gerekli
OMUZDeltoid ve pektoral kaslar rekontrksiyonda kullanlrDeltoid; aksiller sinir post- ant
Deltopektoral groove
n kolnterossez membran
PelvisGluteal kaslarRektus femoris
liak kemik post. destrksiyon ve yum. doku kitlesi; Folikler tiroid ca met
..A.B.
Alt EkstremiteRektus femorisnterosseous membranHamstrings
Lateral yaklam
VertebraTranspediklerKostovertebralVertebral korpus
L2 vertebraNekrozlaan granlamatz iltihap; Tbc..A.B
Teekkrler
**