Prawo Unii Europejskiej

Prawo Unii Europejskiej

Zdzisaw Brodecki, Prawo integracji w Europie, LexisNexis, Warszawa 2006 r. Zdzisaw Brodecki (red.), Europa sdziw, LexisNexis, Warszawa 2007 r.W. Czapliski, R. Ostrihansky, P. Saganek, A. Wyrozumska, Prawo Wsplnot Europejskich. Orzecznictwo, Wydanie nowe z suplementem, Scholar, 2005 r.

Oficjalna strona www Unii Europejskiej: www.europa.eu

Unia EuropejskaHistoria sukcesu?

1949 r.Po II wojnie wiatowej nastpuje podzia Europy na Wschd i Zachd, co daje pocztek trwajcej 40 lat zimnej wojnie. W 1949 r. utworzona zostaje Rady Europy.Rada Europy jest klasyczn organizacj midzynarodow, najstarsz organizacj polityczn w Europie. Skupia 47 pastw, w tym wszystkie pastwa czonkowskie Unii Europejskiej i Rosj. Celem jest ochrona praw czowieka, obrona demokracji parlamentarnej i rzdw prawa. Siedzib jest Strasburg. Organem sdowym jest Europejski Trybuna Praw Czowieka z siedzib w Strasburgu.

1950-05-09Robert Schuman, francuski minister spraw zagranicznych, przedstawia plan opierajcy si na pomyle Jeana Monneta. Schuman proponuje poczenie zasobw wgla oraz stali nalecych do Francji i Niemiec w ramach nowej organizacji otwartej na czonkostwo innych krajw europejskich.Od tej daty, ktr mona uwaa za narodziny Unii Europejskiej, dzie 9 maja jest obchodzony corocznie jako Dzie Europy.

1951-04-18Sze krajw zgromadzonych w Paryu: Belgia, Francja, Luksemburg, Niderlandy, Republika Federalna Niemiec i Wochy podpisuje Traktat ustanawiajcy Europejsk Wsplnot Wgla i Stali (EWWiS). Traktat wchodzi w ycie 23 lipca 1952 r. na okres 50 lat, wic 22 lipca 2002 r. Traktat wygas.

1955-06-01 do 02Podczas konferencji w Messynie ministrowie spraw zagranicznych szeciu krajw czonkowskich EWWiS podejmuj decyzj o rozszerzeniu integracji europejskiej na wszystkie sektory gospodarki.

1957-03-25Podpisanie Traktatu ustanawiajcego Europejsk Wsplnot Gospodarcz (EWG) i Traktatu ustanawiajcego Europejsk Wsplnot Energii Atomowej (Euratom) w Rzymie (Traktaty Rzymskie).przez sze pastw zaoycieli EWWiS. Traktaty Rzymskie wchodz w ycie 1 stycznia 1958 r.

1960-01-04Podpisanie w Sztokholmie Konwencji o utworzeniu Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (ang. EFTA). Pocztkowo EFTA bya organizacj konkurencyjna wobec Wsplnot Europejskich, ale wobec przystpienia wikszoci jej czonkw do Unii Europejskiej, staa si organizacj o marginalnym znaczeniu. Obecnie do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu naleNorwegia, Szwajcaria, Lichtenstein i Islandia. Pastwa EFTA (z wyjtkiem Szwajcarii) wraz z pastwami czonkowskimi Unii Europejskiej tworz Europejski obszar Gospodarczy.

1963-07-20W Yaound zostaje podpisana umowa stowarzyszeniowa pomidzy EWG a 18 krajami afrykaskimi.

1965-04-08Podpisanie traktatu o wsplnych organachczcego organy wykonawcze trzech Wsplnot (EWWiS, EWG i Euratom) i ustanawiajcego jedn Rad i Komisj. Wchodzi on w ycie 1 lipca 1967 r.

1966-01-29Kompromis luksemburskiPo kryzysie politycznym Francja ponownie zajmuje swoje miejsce w Radzie. W zamian zyskuje potwierdzenie, e sprawy dotyczce wanych interesw narodowych bd nadal przyjmowane jednogonie.

1968-07-01Zniesienie ce na towary przemysowe i wprowadzenie wsplnej taryfy celnej.

1973-01-01Dania, Irlandia oraz Zjednoczone Krlestwo przystpuj do Wsplnot Europejskich zwikszajc liczb pastw czonkowskich do dziewiciu. Wskutek negatywnego wyniku referendum w sprawie czonkostwa Norwegia pozostaje poza Wsplnotami Europejskimi.

1974-12-09 do 10Podczas szczytu w Paryu przywdcy polityczni dziewiciu pastw czonkowskich postanawiaj, e bd si spotyka trzy razy do roku jako Rada Europejska. W skad Rady Europejskiej wchodz gowy pastw lub szefowie rzdw pastw czonkowskich UE i Przewodniczcy Komisji Europejskiej. Zgadzaj si rwnie na bezporednie wybory do Parlamentu Europejskiego

1975-02-28EWG oraz 46 pastw Afryki, Karaibw i regionu Pacyfiku (AKP) podpisuj w Lom konwencj (Lom I).

1979-06-07 do 10Pierwsze bezporednie wybory do Parlamentu Europejskiego.

1981-01-01Grecja staje si dziesitym pastwem czonkowskim Wsplnot Europejskich.

1984-06-14 do 17Drugie bezporednie wybory do Parlamentu Europejskiego.

1985-01-07Jacques Delors zostaje przewodniczcym Komisji(198595).

1985-06-14Podpisany zostaje Ukad z Schengen, ktry zakada zniesienie kontroli na wewntrznych granicach Wsplnot Europejskich.

1986-01-01 Hiszpania i Portugalia przystpuj do Wsplnot Europejskich, zwikszajc liczb pastw czonkowskich do 12.

1986-02-17 i 28Podpisanie Jednolitego Aktu Europejskiego. Wchodzi on w ycie 1 lipca 1987 r.

1989-06-15 i 18Trzecie bezporednie wybory do Parlamentu Europejskiego.

1989-11-09Upadek muru berliskiego.

1990-10-03 Zjednoczenie Niemiec.

1991-12-09 do 10Rada Europejska zgromadzona w Maastricht przyjmuje Traktat o Unii Europejskiej. Stanowi on podstaw wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa, cilejszej wsppracy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwoci i spraw wewntrznych oraz utworzenia Unii Gospodarczej i Walutowej, cznie z wprowadzeniem wsplnej waluty.

1992-02-07W Maastricht zostaje podpisany Traktat o Unii Europejskiej. Wchodzi on w ycie 1 listopada 1993 r.

1993-01-01Utworzenie jednolitego rynku.

1994-06-09 i 12Czwarte bezporednie wybory do Parlamentu Europejskiego.

1995-01-01Austria, Finlandia i Szwecja przystpuj do Unii Europejskiej, ktra liczy ju 15 czonkw. W nastpstwie negatywnego wyniku referendum w sprawie czonkostwa Norwegia pozostaje poza Uni Europejsk.

1995-01-23Komisja Europejska rozpoczyna swoje urzdowanie pod przewodnictwem Jacquesa Santera (1995-1999).

1995-11-27 do 28W Barcelonie zbiera si konferencja eurordziemnomorska, ktra daje pocztek stowarzyszeniu pomidzy UE a krajami poudniowego wybrzea Morza rdziemnego.

1997-10-02Popisanie Traktatu z Amsterdamu. Wchodzi on w ycie 1 maja 1999 r.

1999-01-01Rozpoczcie trzeciego etapu unii gospodarczej i walutowej przyjcie euro przez 11 krajw UE. Euro zostaje wprowadzone na rynkach finansowych, zastpujc waluty krajowe w transakcjach bezgotwkowych. Europejski Bank Centralny (EBC) przejmuje odpowiedzialno za polityk pienin. W 2001 r. do 11 krajw obszaru euro przystpuje Grecja.

1999-06-10 do 13Pite bezporednie wybory do Parlamentu Europejskiego.

1999-09-15Komisja Europejska rozpoczyna swoje urzdowanie pod przewodnictwem Romano Prodiego (1999-2004).

2000-12-07 do 08W perspektywie rozszerzenia Unii Rada Europejska zgromadzona w Nicei osiga porozumienie w sprawie treci nowego traktatu zmieniajcego system podejmowania decyzji. Przewodniczcy Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej i Komisji Europejskiej uroczycie ogaszaj przyjcie Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej.

2001-02-26Podpisanie Traktatu z Nicei. Wchodzi on w ycie 1 lutego 2003 r.

2001-12-14 do 15Rada Europejska zgromadzona w Laeken przyjmuje deklaracj w sprawie przyszoci Unii.Otwiera ona drog przyszym reformom w UE oraz umoliwia powoanie Konwentu majcego za zadanie opracowanie Konstytucji dla Europy.

2002-01-01Banknoty i monety euro zostaj wprowadzone do obiegu w 12 krajach strefy euro.

2002-12-13Rada Europejska zgromadzona w Kopenhadze wyraa zgod, aby 1 maja 2004 r. do Unii przystpio 10 krajw kandydujcych (Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, otwa, Malta, Polska, Sowacja, Sowenia i Wgry)

2003-07-10Konwent w sprawie przyszoci Europy koczy prace na temat projektu Konstytucji dla Europy.

2004-05-01Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, otwa, Malta, Polska, Sowacja, Sowenia i Wgry przystpuj do Unii Europejskiej.

2004-06-10 i 13Szste bezporednie wybory do Parlamentu Europejskiego.

2004-10-29W Rzymie przyjta zostaje Konstytucja dla Europy (pod warunkiem ratyfikacji przez pastwa czonkowskie).

2004-11-22Komisja Europejska rozpoczyna urzdowanie pod przewodnictwem Jos Manuela Barroso.

2005-05-29 i 2005-06-01Podczas referendum we Francji wyborcy odrzucaj Konstytucj unijn. Trzy dni pniej nie Konstytucji mwi wyborcy w Niderlandach.

2005-10-03Rozpoczcie negocjacji akcesyjnychz Turcj i Chorwacj.

2007-01-01Bugaria i Rumunia przystpuj do Unii Europejskiej.Sowenia przyjmuje euro.

2007-06-21 do 22Szczyt Rady Europejskiej w Brukseli: W dniu 23 czerwca 2007 przywdcy UE osignli porozumienie w sprawie mandatu konferencji midzyrzdowej, ktra opracuje nowy Traktat w sprawie reformy instytucjonalnej do koca roku 2007. Traktat ten, jeeli zostanie ratyfikowany, mgby wej w ycie w czerwcu 2009 r., przed wyborami do Parlamentu Europejskiego.

Mandat Konferencji MidzyrzdowejMandat Konferencji Midzyrzdowej bdzie stanowi jedyn podstaw i ramy dla prac konferencji midzyrzdowej, ktra zostanie zwoana zgodnie z pkt 10 konkluzji Rady Europejskiej. 10.W tym celu Rada Europejska postanawia zwoa konferencj midzyrzdow i wzywa prezydencj do bezzwocznego podjcia niezbdnych krokw zgodnie z art. 48 TUE z myl o rozpoczciu tej konferencji przed kocem lipca natychmiast po spenieniu stosownych wymogw prawnych.

Mandat Konferencji Midzyrzdowej 20071. Konferencja midzyrzdowa jest proszona o sporzdzenie projektu traktatu (dalej zwanego traktatem reformujcym) zmieniajcego obowizujce Traktaty z myl o zwikszeniu efektywnoci funkcjonowania rozszerzonej Unii i umocnieniu jej legitymacji demokratycznej, jak rwnie spjnoci jej dziaa zewntrznych. Zrezygnowano z koncepcji konstytucyjnej polegajcej na uchyleniu wszystkich obowizujcych traktatw i zastpieniu ich jednym tekstem zwanym Konstytucj. Traktat reformujcy wprowadzi do obowizujcych Traktatw, ktre pozostaj w mocy, przedstawione szczegowo poniej nowe elementy wynikajce z ustale konferencji midzyrzdowej w 2004 roku.

Mandat Konferencji Midzyrzdowej 20072. Traktat reformujcy bdzie zawiera dwie zasadnicze klauzule zmieniajce odpowiednio Traktat o Unii Europejskiej (TUE) oraz Traktat ustanawiajcy Wsplnot Europejsk. (TEC). TUE zachowa swoj obecn nazw, natomiast TWE bdzie nosi tytu Traktat o funkcjonowaniu Unii, a Unia nabdzie jednolit osobowo prawn. Wyraz Wsplnota zostanie w caym tekcie zastpiony wyrazem Unia; w tekcie znajdzie si stwierdzenie, e te dwa traktaty s traktatami stanowicymi podstaw Unii oraz e Unia zastpuje Wsplnot i jest jej nastpc prawnym. Dalsze klauzule bd zawiera standardowe postanowienia dotyczce ratyfikacji i wejcia w ycie, a take ustale przejciowych.

Mandat Konferencji Midzyrzdowej 20073. TUE i Traktat o funkcjonowaniu UE nie bd miay charakteru konstytucyjnego.Nazewnictwo stosowane w caym tekcie traktatw bdzie odzwierciedla t zmian: nie bdzie stosowany termin Konstytucja, minister spraw zagranicznych Unii bdzie nazwany Wysokim Przedstawicielem Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczestwa, odejdzie si take od stosowania okrele ustawa i ustawa ramowa, zostan natomiast zachowane obecnie stosowane okrelenia rozporzdzenia, dyrektywy i decyzje. Analogicznie, w zmienionych traktatach nie bdzie artykuu mwicego o symbolach UE, takich jak flaga, hymn lub dewiza. W odniesieniu do pierwszestwa prawa UE konferencja midzyrzdowa przyjmie deklaracj przywoujc obowizujce orzecznictwo Trybunau Sprawiedliwoci UE. Cho artyku o pierwszestwie prawa Unii nie zostanie powtrzony w TUE, konferencja midzyrzdowa uzgodni nastpujc deklaracj: Konferencja przypomina, e zgodnie z ustalonym orzecznictwem Trybunau Sprawiedliwoci UE Traktaty i prawo przyjte przez Uni na podstawie Traktatw maj pierwszestwo przed prawem pastw czonkowskich na warunkach ustanowionych przez wspomniane orzecznictwo. Ponadto do aktu kocowego konferencji zostanie doczona opinia Suby Prawnej Rady (dok. 11197/07).

Mandat Konferencji Midzyrzdowej 2007Konferencja midzyrzdowa ma zakoczy swoje prace moliwie najszybciej, a w kadym razie przed kocem 2007 roku, tak aby tekst traktatu bdcy wynikiem tych prac mg by ratyfikowany przed wyborami do Parlamentu Europejskiego w czerwcu 2009 roku. Zgodnie z uzgodnieniami Rady Europejskiej prezydencja portugalska przygotuje projekt tekstu traktatu zgodnie z zapisami mandatu i przedoy ten projekt konferencji midzyrzdowej niezwocznie po jej rozpoczciu.Konferencja midzyrzdowa bdzie prowadzona pod oglnym zwierzchnictwem szefw pastw lub rzdw wspieranych przez czonkw Rady ds. Oglnych i Stosunkw Zewntrznych. W konferencji bdzie uczestniczy przedstawiciel Komisji.

Filary Unii Europejskiej:

I filar Wsplnota Europejska i Euratom Filar wsplnotowy" obejmuje wikszo wsplnych polityk, w ktrej decyzje podejmowane s na podstawie "metody wsplnotowej", z udziaem Komisji, Parlamentu i Rady.

II filarWsplna Polityka Zagraniczna i Bezpieczestwa Decyzje podejmowane s jedynie przez Rad.

III filarWsppraca Policyjna i Sdowa w Sprawach Karnych Decyzje podejmowane s jedynie przez Rad.

Orzeczenia do przygotowania na wiczenia na nastpny tydzie zaj:Sprawa 6/64 Flaminio Costa v. ENEL

Sprawa 26/62 N.V. Algemene Transport en Expeditie Onderneming Van Gend & Loos v. Holenderska Administracja Podatkowa

Sprawa 106/77 Administracja Finansw Pastwowych v. Simmenthal SpA,

Acquis communautaireDorobek wsplnotowyDziedzictwo wsplnotowe

Dorobek obejmuje wszystkie traktaty i akty prawne UE, deklaracje i uchway, umowy midzynarodowe w sprawach UE oraz orzecznictwo Europejskiego Trybunau Sprawiedliwoci. Dorobek obejmuje take dziaania podejmowane wsplnie przez rzdy pastw UE w obszarze wymiaru sprawiedliwoci i spraw wewntrznych oraz w ramach Wsplnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczestwa. "Przyjmowanie dorobku" oznacza wic przyjcie UE w takim ksztacie, jaki ma ona na danym etapie rozwoju. Kraje kandydujce do czonkostwa w UE musz przyj dorobek zanim przystpi do UE, i musz wczy prawo UE do swojego prawa krajowego.

www.wuropa.eu

System instytucjonalny integrujcej si Europy:

Organy Unii Europejskiej

Organy Wsplnot Europejskich

Organy Unii EuropejskiejRada EuropejskaSkad: gowy pastw lub szefowie rzdw pastw czonkowskich oraz Przewodniczcy Komisji Europejskiej

UE korzysta z systemu instytucjonalnego WE

System instytucjonalny WEOrgany gwne (tzw. instytucje wsplnotowe)Organy doradcze (konsultacyjne/pomocnicze)Organy finansoweOrgany zdecentralizowaneOrgany gwne:Parlament EuropejskiRada Unii EuropejskiejKomisja EuropejskaTrybuna SprawiedliwociSd Pierwszej InstancjiTrybuna Obrachunkowy

System instytucjonalny WEOrgany doradcze: (konsultacyjne/pomocnicze):

Komitet Ekonomiczno-Spoeczny

Komitet RegionwPonadto:

Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich

Europejski Inspektor Ochrony Danych

System instytucjonalny WEOrgany finansowe:

Europejski Bank Centralny (EBC)Europejski System Bankw Centralnych (ESBC)Europejski Bank Inwestycyjny (EBI)

Parlament EuropejskiPodstawy traktatowe:Art. 189-201 TWE

Ranga instytucji:Organ gwny Wsplnot

Skad:785 deputowanych z 27 pastw czonkowskich

Sposb gosowania:z zasady obowizuje zwyka wikszo gosw

Parlament EuropejskiSkad, wybory, kadencja PE, siedziba

Parlament Europejski skada si z 785 posw, wybranych w 27 Pastwach Czonkowskichrozszerzonej Unii Europejskiej. Od 1979 r. posowie s wybierani w powszechnych wyborach bezporednich na okres 5 lat.Siedzib jest Strasburg, gdzie odbywaj si posiedzenia plenarne PE. Komisje parlamentarne, grupy polityczne i dodatkowe posiedzenia plenarne odbywaj si w Brukseli. Sekretariat PE mieci si w Luksemburgu.Sprawa 108/83 Wlk. Ksistwo Luksemburga v. PE

Parlament Europejski frakcje politycznePosowie s czonkami grup politycznych; do grup wstpuj bez wzgldu na narodowo, w zalenoci od pogldw politycznych. Obecnie w Parlamencie Europejskim istnieje osiem grup politycznych.

Grupy okrelaj wasn organizacj wewntrzn powoujc przewodniczcego (lub, w przypadku niektrych grup, dwch wspprzewodniczcych), prezydium i sekretariat. W sali posiedze plenarnych miejsca s przydzielane posom w zalenoci od ich przynalenoci politycznej, od lewej strony do prawej, po uzyskaniu zgody przewodniczcych grup. Aby utworzy grup polityczn, potrzeba20 posw reprezentujcych co najmniej jedn pit Pastw Czonkowskich. Przystpowanie do kilku grup politycznych jest zabronione. Niektrzy posowie nie nale do adnej grupy politycznej, s to posowie niezrzeszeni. Przed kadym gosowaniem na posiedzeniu plenarnym grupy polityczne analizuj sprawozdania opracowane przez komisje parlamentarne i wnosz poprawki. Stanowisko przyjte przez grup jest ustalane w drodze porozumienia wewntrz grupy, na adnego posa nie mona naoy obowizku gosowania w okrelony sposb.

Parlament Europejski frakcje polityczneFrakcja Europejskiej Partii Ludowej - 15/278Frakcja Socjalistw Parlamentu Europejskiego - 9/216Frakcja Sojuszu Demokratw i Liberaw na Rzecz Europy - 5/104Frakcja Zielonych / Frakcja Wolnego Sojuszu europejskiego - 0/42Frakcja Konfederatw Zjednoczonej Lewicy Europejskiej - 0/41Frakcja Niezalenoci i Demokracji -3/24Frakcja Tosamo, Tradycja i Suwerenno - 0/23Frakcja Unii na Rzecz Europy Narodw - 20/44Niezrzeszeni: - 2/29

Parlament Europejski- funkcjekonsultacyjna

wspudzia w stanowieniu prawa

kontrolne

w sferze budetowej

Parlament Europejski- funkcjeFunkcja konsultacyjna Parlamentu Europejskiego

- wydawanie opinii, tzn. obligatoryjne lub fakultatywne konsultowanie z Parlamentem Europejskim konkretnej czynnoci

Sprawa 138/79 Roquette Frres v/ Rada, (Zb. Orz. 1980, s. 3333).

Parlament Europejski- funkcjePozytywna opinia, czyli zgoda Parlamentu Europejskiego wymagana jest przy nastpujcych czynnociach:

zawieranie umw midzynarodowych na podstawie art. 300 paragraf 3 TWE i art. 310 TWE;zawieranie umw adhezyjnych na podstawie art. 49 TUE;nominacja Przewodniczcego Komisji Europejskiej;modyfikacja Statutu EBC

Parlament Europejski- funkcjeWspudzia Parlamentu Europejskiegow stanowieniu prawa:

udzia w procedurze wspdecydowania (art. 251 TWE)

udzia w procedurze wsppracy (art. 252 TWE)

Udzia PE w procedurze wspdecydowania (art. 251 TWE)Procedura wspdecyzji zostaa wprowadzona przez Traktat o Unii Europejskiej (Traktat z Maastricht, 1992 r.), a nastpnie rozszerzona i dostosowana przez Traktat Amsterdamski, w celu zwikszenia jej skutecznoci (1999 r.).Procedura wspdecyzji nadaje ona takie samo znaczenie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii w odniesieniu do wielu dziedzin (np. transportu, rodowiska naturalnego, ochrony konsumentw itp.). Dwie trzecie europejskich aktw prawnych jest przyjmowanych wsplnie przez Parlament Europejski i Rad.Komisja wysya swj projekt Parlamentowi i Radzie.Obie instytucje kolejno dwukrotnie analizuj projekt i poddaj go pod dyskusj.Jeeli po dwch czytaniach nie mog osign porozumienia, projekt przedstawia si komitetowi pojednawczemu skadajcemu si z rwnej liczby przedstawicieli Rady i Parlamentu.Przedstawiciele Komisji rwnie uczestnicz w posiedzeniach komitetu i bior udzia w dyskusji.Kiedy komitet uzyska porozumienie, uzgodniony tekst jest przesyany do Parlamentu Europejskiego i Rady celem trzeciego czytania, aby mona byo ostatecznie przyj go jako akt prawny.Porozumienie kocowe dwch instytucji jest niezbdne do przyjcia tekstu.Nawet jeeli komitet pojednawczy uzgodni wsplny tekst, Parlament moe odrzuci proponowany akt bezwzgldn wikszoci gosw.

Funkcja kontrolna Parlamentu Europejskiego:

Funkcja kontrolna Parlamentu Europejskiego:

wzgldem Komisji Europejskiej

wzgldem Rady Unii Europejskiej

wzgldem innych instytucji wsplnotowych

Funkcja kontrolna Parlamentu Europejskiego wzgldem Komisji:kontrola dokonywana a priori - zwizana z powoywaniem Komisji

kontrola staa - czuwanie nad prawidowym przebiegiem prac Komisji

kontrola dokonywana a posteriori - zwizana z odpowiedzialnoci polityczn czonkw Komisji przed PE; Na podstawie art. 201 TWE Parlament Europejski dziaajc wikszoci 2/3 gosw moe uchwali wotum nieufnoci dla Komisji (en bloc)

Funkcja kontrolna Parlamentu Europejskiego wzgldem Rady:Obowizek wysuchania Rady przez Parlament na warunkach okrelonych przez Rad w jej regulaminie wewntrznym;

Rada ma obowizek informowania PE o kadym swoim spotkaniu;

Rada ma obowizek przesya Parlamentowi roczne sprawozdanie ze swej dziaalnoci;

Czonkowie Rady nie odpowiadaj politycznie przed PE.

Funkcja kontrolna Parlamentu Europejskiego wzgldem innych instytucji wsplnotowych:

udzia w powoywaniu Rzecznika Praw Obywatelskich;

doradztwo przy powoywaniu czonkw Trybunau Obrachunkowego i Prezesa EBC.

Kompetencje budetowe Parlamentu EuropejskiegoW przypadku wydatkw obowizkowych (np. wydatkw rolnych i wydatkw zwizanych z umowami midzynarodowymi) ostateczn decyzj podejmuje Rada. Jeeli chodzi o tzw. wydatki nieobowizkowe (inne wydatki) decyzj podejmuje Parlament w cisej wsppracy z Rad. Parlament Europejski i Rada s zobowizane przestrzega limitw wydatkw rocznych okrelonych w wieloletnich perspektywach finansowych.

Budet Wsplnoty Europejskiej:Zasoby wasne: ca (wynikajce ze stosowania wsplnej taryfy celnej w odniesieniu do wymiany handlowej z pastwami trzecimi) stanowice okoo 10% dochodw, opaty rolne (pobierane od przywozu produktw rolnych pochodzcych z krajw nienalecych do Unii Europejskiej), co stanowi okoo 1 % cakowitej kwoty dochodw, zasoby VAT (wkad Pastw Czonkowskich odpowiadajcy podatkowi VAT pobieranemu wedug stawki 1 % od ujednoliconej podstawy wymiaru podatku) stanowice okoo 14 % cakowitej kwoty zasobw, zasoby z tytuu produktu narodowego brutto (wkad kadego Pastwa Czonkowskiego obliczony od jego udziau we wsplnotowym PNB przy maksymalnej stawce 1,27%) stanowice 3/4 cakowitej kwoty dochodw.

Kompetencje budetowe Parlamentu Europejskiego

PE moe da od Trybunau Obrachunkowego dostarczenia okrelonych informacji;

PE udziela Komisji absolutorium za budet minionego roku.

Parlament Europejski- funkcje

Sprawa 294/83 Les Verts v. PE (sprawa Zielonych)

Sprawa C-70/88 PE v. Rada (Sprawa Chernobyl)

Budet Parlamentu Europejskiego

Parlament pracuje od 2007 roku w 23 jzykach urzdowych. Budet Parlamentu Europejskiego stanowi okoo 1% oglnego budetu Unii Europejskiej, lub inaczej: 1/5 cakowitych kosztw administracyjnych wszystkich unijnych instytucji.

Budet PE na 2006 rok wynosi 1,32 mld euro, z czego 44% przeznaczone jest na koszty personalne, gwnie na wynagrodzenia dla 5800 osb pracujcych w administracji oraz, w mniejszym stopniu, we frakcjach politycznych.

Rada Unii EuropejskiejPodstawy traktatowe:Art. 202-210 TWE

Ranga instytucji:Organ gwny Wsplnot

Skad:po jednym przedstawicielu szczebla ministerialnego z kadego pastwa czonkowskiego

Sposb gosowania:zwyka lub kwalifikowana wikszo gosw, lub jednomylno

Rada Unii Europejskiej

Rozkad gosw w Radzie po NiceiDocelowo: wikszo kwalifikowana 254/345Warunki podjcia decyzji po Nicei:Wymagana wikszo gosw waonychZgoda ponad 50% pastw czonkowskichReprezentowanie cznie 62% ludnoci

Pastwo czonkowskieLiczba goswNiemcy29Wielka Brytania29Francja29Wochy29Hiszpania27Polska27Rumunia14Holandia13Grecja12Czechy12Belgia12Wgry12Portugalia12Szwecja10Bugaria10Austria10Sowacja7Dania7Finlandia7Irlandia7Litwa7otwa4Sowenia4Estonia4Cypr4Luksemburg4Malta3cznie345

Przydzia gosw dla poszczeglnych Pastw Czonkowskich (od 01.01.2007 r.) Niemcy, Francja, Wochy, Zjednoczone Krlestwo 29Hiszpania, Polska 27Rumunia 14Niderlandy 13Belgia, Czechy, Grecja, Wgry, Portugalia 12Austria, Szwecja, Bugaria 10Dania, Irlandia, Litwa, Sowacja, Finlandia 7Cypr, Estonia, otwa, Luksemburg, Sowenia 4 Malta 3CZNIE 345

Wikszo kwalifikowanaOd 01.01.2007 roku kwalifikowana wikszo gosw wymaga spenienia nastpujcych dwch warunkw:wikszo Pastw Czonkowskich gosuje za (w niektrych przypadkach wikszo dwch trzecich gosw);minimum 255 gosw za, tzn. 73,9% wszystkich gosw (mniej wicej taki sam procent jak w poprzednim systemie).Ponadto Pastwo Czonkowskie moe zada potwierdzenia, e gosy za reprezentuj ogem przynajmniej 62% ludnoci Unii. Jeli wymagany procent nie zostanie uzyskany, decyzja nie zostaje podjta.

Rada UE kompetencje (Art. 202 TWE)

Koordynacja oglnej polityki gospodarczej pastw czonkowskichPrawotwrcze / decyzyjneWykonawcze

Rada UE kompetencjedo zawierania umw midzynarodowych w imieniu Wsplnoty

Opinia 1/94

rda informacji:www.europa.eu.int : EUR-Lex

Komisja Europejska Podstawy traktatowe:Art. 211-219 TWE

Ranga instytucji:Organ gwny Wsplnot

Skad:po jednym komisarzu z kadego pastwa czonkowskiego Sposb gosowania:zwyka wikszo gosw

Komisja Europejska kompetencje (Art. 211 TWE)Wykonawcze:wykonywanie aktw prawnych uchwalonych przez RadPrawotwrcze:prawo inicjatywy ustawodawczej (przygotowywanie projektw aktw prawnych dla Parlamentu Europejskiego i Rady)negocjowanie umw midzynarodowych w imieniu Wsplnoty, w tym umw adhezyjnychwydawanie aktw prawnych w ramach wykonywania aktw prawnych Rady:Sprawa 25/70 Einfuhr und Vorratsstelle fr Getreide und Futtermittel c/ Koster, Berodt & Co., (Zb. Orz. 1970, s. 1161)samodzielne kompetencje decyzyjne na mocy przepisw szczeglnychSprawy poczone 188-190/80: Republika Francuska, Republika Woska i Zjednoczone Krlestwo c/ Komisja, (Zb. Orz. 1982, s. 2545)KontrolneKomisja jako stranik traktatwSprawa C-265/95 Komisja v/ Francja, (Zb. Orz. 1997, s. I-6959).Wybrane sprawy Komisja v. Rzeczpospolita Polska

Europa Sdziw

Wymiar sprawiedliwoci Unii EuropejskiejSdy krajowe

Sdy wsplnotowe, w tym:

Trybuna Sprawiedliwoci Wsplnot Europejskich (ETS)Sd Pierwszej Instancji (SPI)Sd do Spraw Suby Publicznej Unii Europejskiej

Europejski Trybuna SprawiedliwociPodstawy traktatowe:Art. 220-245 TWE Protok w sprawie Statutu ETSRegulamin proceduralny ETS

Ranga instytucji:Organ gwny Wsplnot

Skad:27 sdziw i 8 rzecznikw generalnych

Sposb orzekania:Postpowanie jawne

Kompetencje E T SKontrola legalnoci aktw prawa wsplnotowego (ETS jako sd konstytucyjny albo administracyjny oraz jako sd apelacyjny)

Rozstrzyganie spraw zwizanych z odpowiedzialnoci (ETS jako sd midzynarodowy, sd arbitraowy, sd pracy albo jako sd apelacyjny)

Wydawanie orzecze wstpnych(ETS jako Sd Najwyszy)

Zakres jurysdykcji Europejskiego Trybunau SprawiedliwociSkargi bezporednie:Skargi pastw czonkowskich lub instytucji wsplnotowych dotyczce kontroli legalnoci aktw prawa wsplnotowego, w tym: skarga o stwierdzenie niewanoci aktu wydanego przez organ Wsplnoty (art. 230 TWE)skarga na bezczynno organu Wsplnoty (art. 232 TWE)Skargi dotyczce odpowiedzialnoci Wsplnoty:skarga o odszkodowanie z tytuu odpowiedzialnoci umownej (kontraktowej) (art. 235 TWE + art. 288 TWE)skarga o odszkodowanie z tytuu odpowiedzialnoci pozaumownej (deliktowej) (art. 235 TWE + art. 288 TWE)Odpowiedzialno pastw czonkowskich:skarga Komisji Europejskiej na pastwo czonkowskie w zwizku z naruszeniem przez to pastwo obowizkw traktatowych (art. 226 TWE)skarga jednego pastwa czonkowskiego na inne pastwo czonkowskie w zwizku z naruszeniem obowizkw traktatowych (art. 227 TWE)skarga o naoenie kar pieninych na pastwo czonkowskie (art. 228 TWE)skargi skadane w sporach toczcych si midzy pastwami czonkowskimi, zwizane z przedmiotem traktatw, o ile pastwa zgodnie oddaj taki spr do Trybunau (art. 239 TWE)Pytania wstpne (procedura odesania prejudycjalnego) (art. 234 TWE):Pytania wstpne dotyczce interpretacji TraktatuPytania wstpne dotyczce wanoci i/lub interpretacji aktw instytucji wsplnotowych i Europejskiego Banku Centralnego

Zakres jurysdykcji ETSSkargi bezporednie

Kontrola przestrzegania prawaSamokontrolaKontrola parlamentarnaKontrola administracyjnaKontrola sdowa:Skarga o stwierdzenie niewanoci aktu prawa wsplnotowego (art. 230 i 231 TWE w zw. z art. 233 TWE)Skarga na bezczynno organu wsplnotowego (art. 232 TWE w zw. z art. 233 TWE)Sprawy poczone 7/54 i 9/54 Groupement des Industries Sidrurgiques Luxembourgeoises v. Wysoka Wadza Europejskiej Wsplnoty Wgla i Stali Sprawa 15/70 Amadeo Chevalley v. Komisja Wsplnot Europejskich

Skarga o stwierdzenie niewanoci aktu prawa wsplnotowego (art. 230 i 231 TWE w zw. z art. 233 TWE)Sprawa C-25/62 Plaumann and Co. v. Komisja EWGSprawa 106 i 107/63 Alfred Toepfer i Getreide-Import Gesellschaft v. KomisjaSprawa 173/03 Komisja v. Rada UE (sprawa sankcji w och. rod.)Sprawa C-440/05 Komisja v. Rada UE (sprawa kar za zanieczyszczenia ze statkw)Sprawa C-460/05 Rzeczpospolita Polska v. Parlament Europejski i Rada UE (sprawa uznawania kwalifikacji zawodowych pielgniarek i poonych)Sprawa C-273/04 Rzeczpospolita Polska v. RUE (sprawa rozszerzenia niepenego wymiaru patnoci na nowe patnoci bezporednie w nastepstwie reformy Wspolnej Polityki Rolnej)

Skarga na bezczynno organu wsplnotowego (art. 232 TWE w zw. z art. 233 TWE)

Sprawy poczone 7/54 i 9/54 Groupement des Industries Sidrurgiques Luxembourgeoises v. Wysoka Wadza Europejskiej Wsplnoty Wgla i Stali

Sprawa 15/70 Amadeo Chevalley v. Komisja Wsplnot Europejskich

Skarga o stwierdzenie uchybienia

skarga Komisji Europejskiej na pastwo czonkowskie w zwizku z naruszeniem przez to pastwo obowizkw traktatowych (art. 226 TWE)

Sprawa C-265/95 Komisja v/ Francja, (Zb. Orz. 1997, s. I-6959).Sprawa C-112/05 Komisja v/ Niemcy (Sprawa Spki VW)

skarga jednego pastwa czonkowskiego na inne pastwo czonkowskie w zwizku z naruszeniem obowizkw traktatowych (art. 227 TWE)

Sprawa 141/78 Republika Francuska v/ Zjednoczone Krlestwo (Zb. Orz. 1979, s. 2925).

Orzeczenia wstpne (Art. 234 TWE)cel: utrzymanie jednolitoci porzdku prawnego Wsplnoty poprzez wspprac ETS z sdami krajowymipostpowanie prejudycjalnepytanie wstpnesd krajowy ETS orzeczenie wstpnezakres przedmiotowyinterpretacja Traktatuwano i interpretacja aktw instytucji Wsplnoty i EBCinterpretacja statutw organw powoanych aktem Rady, jeeli jest to przewidziane w tych statutachnie moe by przedmiotem odesania wstpnego wano postanowie traktatowych

Orzeczenia wstpne (Art. 234 TWE)Sprawa 283/81 CILFIT Srl v/ Lanificio Gavardo SpA v/ Ministerstwo Zdrowia, (Zb. Orz. 1982, s. 3415)

rda informacji:www.europa.eu: EUR-Lex;

Orzeczenia wstpne (Art. 234 TWE)- aspekt polski1) Czy do polskich przepisw proceduralnych naley wprowadzi unormowania szczeglne dotyczce instytucji orzeczenia wstpnego?- art. 234 TWE jako wystarczajca podstawa prawna

2)Ktry z polskich sdw bdzie sdem ostatniej instancji w rozumieniu art. 234 TWE?

W sprawach kasacyjnych Sd Najwyszy? - nieW sprawach niekasacyjnych sd drugiej instancji?

Orzeczenia wstpne (Art. 234 TWE)- aspekt polski1) Czy na postanowienie o zwrceniu si z wnioskiem o wydanie orzeczenia wstpnego bdzie przysugiwao zaalenie do sdu wyszej instancji?- Decyzja polskiego sdu o zwrceniu si do TS przybierze form postanowienia (dot. postp. cywil., karnego i adm.).2) Czy wydanie takiego postanowienia musi by zawsze powizane z zawieszeniem postepowania?ETS: - Nie.K.p.c, k.p.k.,k.p.a.: tak/nieAd. 1) Zaalenie na postanowienie sdu I instancji o zwrceniu si z wnioskiem do TS nie przysuguje.

Wsppraca sdw krajowych z Trybunaem Sprawiedliwoci Pytania prejudycjalne - aspekt polskiPodstawa prawna: art. 234 TWEWniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym zoony przez Sd Okrgowy w Koszalinie (Rzeczpospolita Polska) w dniu 8 grudnia 2006 Halina Nerkowska v. Zakad Ubezpiecze Spoecznych, czyli Sprawa C-499/06, Dz. Urz. C 20/14 z 27 stycznia 2007;

Art. 3 ust. 5 Rozporzdzenia 883/2004; ponadto art. 70 ust. 2;Nie ma zastosowania zasada zachowania prawa do wiadczenia bez wzgldu na miejsce zamieszkania uprawnionego wyraona w art. 7 oraz przepisy innych rozdziaw tytuu III rozporzdzenia 833/2004. wiadczenia te s wypacane wycznie w pastwie czonkowskim, w ktrym maj miejsce zamieszkania osoby zainteresowane oraz wycznie na podstawie ustawodawstwa tego pastwa czonkowskiego. wiadczenia te s udzielane na rachunek instytucji waciwej ze wzgldu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej.

Art. 18 TWE

Sprawa 192/05 K. Tas-Hagen v. Raadskamer WUBO van de Pensioen-en Uitkeringsraad (Wyrok TS z dnia 26 padziernika 2006)

Sprawa 192/05 K. Tas-Hagen v. Raadskamer WUBO van de Pensioen-en Uitkeringsraad

Sentencja wyroku TS:

Artyku 18 ust.1WE naley interpretowa wten sposb, e stoi on na przeszkodzie uregulowaniu pastwa czonkowskiego, zgodnie zktrym to pastwo czonkowskie odmawia przyznania swojemu obywatelowi wiadczenia na rzecz cywilnych ofiar wojennych ztego tylko powodu, e wchwili zoenia wniosku wnioskodawca nie zamieszkiwa na terytorium tego pastwa czonkowskiego, lecz na terytorium innego pastwa czonkowskiego.

Sd Pierwszej Instancji

Podstawy traktatowe:art. 224-225a TWE

Ranga instytucji:Organ gwny Wsplnot wg Traktatu Nicejskiego

Skad:27 sdziw

Sd Pierwszej Instancji - kompetencjeskargi bezporednie wniesione przez osoby fizyczne lub prawne przeciwko aktom prawnym instytucji wsplnotowych (ktrych s one adresatami lub ktre dotycz ich bezporednio i indywidualnie) lub przeciwko zaniechaniu dziaania przez te instytucje. Moe to by na przykad skarga przedsibiorstwa na decyzj Komisji nakadajc na nie grzywn; skargi wniesione przez Pastwa Czonkowskie przeciwko Komisji; skargi wniesione przez Pastwa Czonkowskie przeciwko Radzie, dotyczce aktw z dziedziny pomocy pastwa, handlowych rodkw ochronnych (dumping) oraz aktw, za pomoc ktrych korzysta ona z uprawnie wykonawczych; skargi o odszkodowanie za szkody wyrzdzone przez instytucje wsplnotowe lub ich pracownikw; skargi dotyczce umw zawartych przez Wsplnoty, w ktrych waciwo Sdu zostaa wyranie okrelona; skargi z zakresu wsplnotowych znakw towarowych.

Sd ds. Suby Publicznej Unii EuropejskiejSkad: 7 sdziw

Waciwo:W ramach wsplnotowej instytucji sdowniczej Sd do spraw Suby Publicznej zajmuje si sporami z zakresu suby publicznej Unii Europejskiej, w ktrych wczeniej waciwy by Trybuna Sprawiedliwoci, a od jego utworzenia w 1989 r. Sd Pierwszej Instancji. Sd jest waciwy do rozpoznawania w pierwszej instancji sporw midzy Wsplnotami a jej pracownikami na mocy art. 236 traktatu WE, co oznacza okoo 150 spraw rocznie przy personelu Wsplnot obejmujcym okoo 35 000 osb. Spory te dotycz nie tylko kwestii zwizanych ze stosunkiem pracy w cisym znaczeniu (wynagrodzenia, przebieg kariery, nabr, rodki dyscyplinarne), ale take systemu zabezpieczenia spoecznego (choroba, staro, niezdolno do pracy, wypadki przy pracy, zasiki rodzinne i in.). Sd jest rwnie waciwy w sporach dotyczcych niektrych szczeglnych grup pracownikw, w szczeglnoci personelu Eurojustu, Europolu, Europejskiego Banku Centralnego i Biura Harmonizacji w ramach rynku Wewntrznego (OHIM). Nie moe on natomiast rozpoznawa sporw midzy krajowymi organami administracji i ich pracownikami. Od orzecze Sdu mona w terminie dwch miesicy wnie odwoanie do Sdu Pierwszej Instancji. Odwoanie takie ogranicza si do kwestii prawnych.

Europejski Trybuna ObrachunkowyPodstawy traktatowe:art. 246-248 TWE

Ranga instytucji:Organ gwny Wsplnot

Skad:po jednym czonku ETO z kadego pastwa czonkowskiego

Europejski Trybuna Obrachunkowykontrola dochodw i wydatkwz budetu Unii Europejskiej; kontrola legalnoci i prawidowoci dochodw i wydatkw; kontrola naleytego zarzdzania finansami UE;sporzdzanie sprawozdania rocznego po zamkniciu kadego roku budetowego.

Europejski Rzecznik Praw ObywatelskichKompetencje:Badanie skarg zoonych w zwizku z niewaciwym administrowaniem w instytucjach i organach UE;Badanie skarg zoonych na krajowe, regionalne lub lokalne wadze, nawet jeli skargi te dotycz spraw zwizanych z UE (m.in. urzdw centralnych, agencji pastwowych i rad miejskich). Badanie skarg dotyczcych dziaa krajowych sdw lub krajowych rzecznikw praw obywatelskich. Europejski Rzecznik nie jest organem odwoawczym od decyzji podjtych przez zaskarane instytucje! Badanie skarg wniesionych przeciwko firmom lub osobom fizycznym.

Z kompetencji Rzecznika wyczone s jedynie Trybuna Sprawiedliwoci, Sd Pierwszej Instancji oraz Sd do spraw Suby Publicznej, wykonujce swoje funkcje sdowe.

Europejski Rzecznik Praw ObywatelskichBadanie spraw zwizanych z nieprawidowym administrowaniem, polegajcym np. na:nieprawidowoci administracyjne niesprawiedliwo dyskryminacja naduycie wadzy brak odpowiedzi nieudzielenie informacji zbdna zwoka

Komitet Ekonomiczno-SpoecznyPodstawy traktatowe:art. 257-262 TWE

Ranga instytucji:Organ doradczy Wsplnot Skad:344 przedstawicieli pochodzcych z 27 pastw czonkowskich UE (21 z Polski)

Zadanie:wydawanie opinii

http://www.eesc.europa.eu

Komitet Ekonomiczno-SpoecznyskadGrupa I - PracodawcySektor publiczny i prywatny w przemyle, handlu, finansach itp. (due przedsibiorstwa);Grupa II PracownicyOglnokrajowe zwizki zawodowe;Grupa III Inne podmiotyRolnicy, konsumenci, rzemielnicy i MP, gospodarka spoeczna, spoeczne i ekologiczne organizacje pozarzdowe, wolne zawody itp.

Komitet Ekonomiczno-Spoeczny- przedstawiciele RPAdamczyk, Andrzej Bartkiewicz, Katarzyna Czajkowski, Tomasz Dorda, Tadeusz Jasiski, Tomasz Kamieniecki, Krzysztof Klimek, Jan Komorowski, Marek Kotowski, Zbigniew Krawczyk, Jacek Krzaklewski, Marian Malinowski, AndrzejMendza-Drozd, Marzena

Mulewicz, Jarosaw Ostrowski, Krzysztof Pater, Krzysztof Rycki, Stanisaw Serafin, Wadysaw Siewierski, Wiesaw Szadziska, Elbieta Szynaka, Edmund

(BIELINSKI, Jerzy NOWICKI, Maciej Donocik, Tadeusz GARCZYNSKI, Jerzy)

Komitet Regionw

Podstawy traktatowe:art. 263-265 TWE

Ranga instytucji:Organ doradczy Wsplnot Skad:344 przedstawicieli pochodzcych z 27 pastw czonkowskich UE (21 z Polski) Zadanie:wydawanie opiniihttp://www.cor.europa.eu

Komitet RegionwZgromadzenie polityczne przedstawicieli samorzdw regionalnych i lokalnych z pastw czonkowskich UE

Wydawanie opinii przez KR:Wniosek Komisji Europejskiej, Rady lub Parlamentu Europejskiego o sporzdzenie opinii;Przydzielenie wniosku przez Prezydium waciwej komisji KR-u; Wyznaczenie sprawozdawcy komisji KR-u i rozpoczcie prac;Przedstawienie pierwszego projektu opinii w komisji KR-u;Dalsza praca sprawozdawcy nad opini;Dyskusja, wprowadzenie poprawek oraz przyjcie opinii przez komisj KR-u; Przyjcie opinii na sesji plenarnej oraz publikacja w Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej;

Komitet Regionw funkcje:Penienie funkcji rzecznika samorzdw lokalnych i regionalnych w procesie opracowywania prawodawstwa unijnego (70% przepisw wdraanych jest na szczeblu lokalnym i regionalnym);

Przyblianie Unii obywatelom i rozpowszechnianie kultury pomocniczoci;

Odgrywanie roli forum, na ktrym regiony i miasta mog dzieli si wzorcowymi rozwizaniami i uczestniczy w dialogu z instytucjami europejskimi;

Europejski Inspektor Ochrony DanychPodstawa prawna:Rozporzdzenie Parlamentu i Rady 45/2001o ochronie osb fizycznych w zwizku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wsplnotowe i o swobodnym przepywie takich danych;Decyzja Parlamentu, Rady i Komisji 1247/2002wsprawie regulaminu ioglnych warunkwregulujcych wykonywanie obowizkwprzez Europejskiego Penomocnika ds. Ochrony Danych

www.edps.europa.eu

Europejski Inspektor Ochrony DanychFunkcje:Wysuchiwanie i badanie skarg;Przeprowadzanie dochodze z wasnej inicjatywy i na podstawie skarg;Monitorowanie i zapewnianie stosowania przepisw rozporzdzenia 45/2001 i kadego innego aktu prawa wsplnotowego odnoszcego si do ochrony osb fizycznych w odniesieniu do przetwarzania danych osobowych przez instytucj lub organ wsplnotowy;Sankcje:ostrzeenie lub upomnienie administratora danych;Naoenie czasowego lub cakowitego zakazu przetwarzania;Przekazanie sprawy odpowiedniej instytucji wsplnotowej, a jeli to konieczne, to przekazanie sprawy do PE, Rady i KE;Interwencja w sprawie wniesionej przed Trybunaem Sprawiedliwoci

Pojcie prawa Unii EuropejskiejPrawo stanowione w ramach I filaru:tzw. Prawo wsplnotowe (TWE, TEWEA)Prawo stanowione w ramach II filaru:Wsplna Polityka Zagraniczna i Bezpieczestwa (TUE)Prawo stanowione w ramach III filaru:Wsppraca Policyjna i Sdowa w Sprawach Karnych (TUE)

rda prawa wsplnotowego:Prawo pierwotne: traktaty zaoycielskie traktaty zmieniajce traktaty zaoycielskietraktaty akcesyjnePrawo wtrne/pochodne (art. 249 TWE):Rozporzdzenia Dyrektywy Decyzje Zalecenia Opinie

Traktaty zaoycielskie Wsplnot i Unii: Wsplnoty Europejskie:- EWWiS Traktat ustanawiajcy EWWiS podpisany 18 kwietnia 1951 w Paryu (Traktat Paryski) wygas 22 lipca 2002- WE (pierwotnie EWG) oraz - EWEA (Euratom) Traktat ustanawiajcy WE oraz Traktat ustanawiajcy EWWiS podpisane dnia 25 marca 1957 w Rzymie (Traktaty Rzymskie)Unia Europejska:Traktat o Unii Europejskiej (TUE) podpisany dnia 7 lutego 1992 w Maastricht (Traktat z Maastricht)

Traktaty zmieniajce traktaty zaoycielskie: Traktat o Fuzji Organw (Traktat ustanawiajcy jedn Rad i jedn Komisj Wsplnot Europejskich) - podpisany 8 kwietnia 1965 w Brukseli Jednolity Akt Europejski (JAE) - podpisany 17 lutego 1986 w Luksemburgu, Traktat Amsterdamski zmieniajcy Traktat o Unii Europejskiej, Traktaty ustanawiajce Wsplnoty Europejskie i niektre zwizane z nimi akty - podpisany 2 padziernika 1997 w Amsterdamie, oraz Traktat Nicejski - podpisany 26 lutego 2001 w Nicei.

Wtrne rda prawa wsplnotowego - art. 249 TWERozporzdzenie ma zasig oglny, obowizuje w caoci i stosuje si bezporednio we wszystkich pastwach czonkowskich.Dyrektywa jest wica, jeli chodzi o zamierzony skutek dla kadego pastwa czonkowskiego, do ktrego jest skierowana, zostawiajc jednak wadzom krajowym wybr formy i metod.Decyzja obowizuje w caoci tych, do ktrych jest skierowana.Zalecenia i opinie nie maj mocy wicej

Specyfika prawa wsplnotowegoElementy konstrukcji europejskiej, ktre odrniaj struktur Unii i Wsplnoty od struktury klasycznej organizacji midzynarodowejoraz wsplnotowy porzdek prawny od prawa midzynarodowego:Wsplnota Europejska posiada wasny aparat instytucjonalny oparty o zasad rwnowagi instytucjonalnej. Mechanizmy decyzyjne obowizujce we Wsplnocie przewiduj moliwo podejmowania decyzji w drodze gosowania wikszociowego, a nie wycznie w drodze jednomylnoci. Istnieje wasny system rde prawa i specyficzna hierarchia norm. Obowizujca kontrola legalnoci udostpniona jest nie tylko pastwom czonkowskim i instytucjom wsplnotowym, ale rwnie osobom fizycznym i prawnym.Stosowane s specyficzne metody interpretacji traktatw zaoycielskich. Prawo wsplnotowe utrzymuje z prawem wewntrznym pastw czonkowskich stosunki nie dajce uproci si do relacji prawa midzynarodowego do prawa wewntrznego. Jest tak chociaby ze wzgldu na rol, jak odgrywa zasada bezporedniego skutku prawa wsplnotowego i prymatu prawa wsplnotowego oraz istnienie mechanizmu odesania prejudycjalnego. Natura prawa wsplnotowego powoduje, e wsplnotowy porzdek prawny jest nie tylko autonomiczny, ale take niezaleny od prawa midzynarodowego. Rozpoznanie w konstrukcji europejskiej wymiaru federalistycznego prowadzi do asymilacji wsplnotowego porzdku prawnego do krajowego porzdku prawnego.

Metody integracji poprzez prawo:Wzajemne uznanie

Koordynacja

Harmonizacja

Substytucja

Zasady stosowania prawa wsplnotowegoZasada prymatu prawa wsplnotowegoZasada bezporedniego skutku prawa wsplnotowegoZasada bezporedniego stosowania prawa wsplnotowego

Zasada prymatu prawa wsplnotowegoSprawa 6/64 Flaminio Costa c/ ENEL rda informacji:www.europa.eu.int: EUR-Lex;

Zasada prymatu prawa wsplnotowegoW przypadku sprzecznoci prawa krajowego z prawem wsplnotowym, organ stosujcy prawo ma obowizek zastosowania prawa wsplnotowego i niestosowania sprzecznego z nim prawa krajowego.

Trybuna Sprawiedliwoci

Nastpstwa prawne zasady prymatu prawa wsplnotowegoNakaz efektywnej implementacji prawa wsplnotowego, w tym zakaz stanowienia prawa krajowego sprzecznego z prawem wsplnotowym i nakaz uchylenia prawa krajowego sprzecznego z prawem wsplnotowym;Zakaz kwestionowania wanoci norm wsplnotowych przez krajowe organy stosowania prawa, w tym przez trybunay konstytucyjne pastw czonkowskich;Zakaz stosowania przez krajowe organy stosowania prawa jakichkolwiek przepisw krajowych sprzecznych z prawem wsplnotowym;Nakaz zapewnienia bezporedniej wykonalnoci orzecze sdw wsplnotowych oraz decyzji Rady i Komisji nakadajcych zobowizania pienine na osoby inne ni pastwa.

Porzdek prawny RP:Wyrok Trybunau Konstytucyjnego RP z dnia 11 maja 2005, sygn. akt K 18/04, w sprawie zgodnoci Traktatu Akcesyjnego z Konstytucj RP

Postanowienie Trybunau Konstytucyjnegoz dnia 19 grudnia 2006, sygn. akt P 37/05w sprawie pytania prawnego WSA w Olsztynie:czy art. 80 ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 29, poz. 257 ze zm.) stanowicy, e akcyzie podlegaj samochody osobowe niezarejestrowane na terytorium kraju, zgodnie zprzepisami o ruchu drogowym, jest zgodny z art. 90 zdanie pierwsze Traktatu ustanawiajcego Wsplnot Europejsk stwierdzajcym, eadne Pastwo Czonkowskie nie nakada bezporednio lub porednio na produkty innych Pastw Czonkowskich podatkw wewntrznych jakiegokolwiek rodzaju wyszych od tych, ktre nakada bezporednio lub porednio na podobne produkty krajowe, i, w zwizku z tym, z art. 91 Konstytucji okrelajcym, i umowa midzynarodowa ratyfikowana zauprzedni zgod wyraon w ustawie ma pierwszestwo przed ustaw, jeeli ustawy tej nie da si pogodzi z umow,

Akty prawne objte zasad prymatu prawa wsplnotowego:konstytucje pastw czonkowskich;akty wadzy ustawodawczej (np. ustawy) i/lub akty zrwnane z nimi moc (np. w RP rozporzdzenia z moc ustawy i dekrety);akty prawne wadzy wykonawczej (np. rozporzdzenia Rady Ministrw lub ministra);inne akty wadzy wykonawczej (np. decyzje administracyjne);akty prawa miejscowego (w tym np. przepisy porzdkowe wydawane przez wojewod, uchway rady miasta);inne akty prawne (np. w RP Regulamin Sejmu, Regulamin Senatu i inne uchway Parlamentu, umowy z kocioami i zwizkami wyznaniowymi bdce podstaw dla umw o stosunku pastwa do danegokocioa lub zwizku wyznaniowego).

rdo: S. Majkowska-Szulc, Stosowanie i interpretacja prawa Unii Europejskiej [w:] A. azowski, Prawo Unii Europejskiej, seria Meritum, W-wa 2007, s. 292.

Organy krajowe zwizane zasad prymatu prawa wsplnotowego:organy administracji rzdowej (w tym oglnej i specjalnej);organy administracji samorzdowej (w tym organy miejskie, gminne, powiatowe);organy ochrony i kontroli prawa (na przykad Najwysza Izba Kontroli, regionalna izba obrachunkowa, Rzecznik Praw Obywatelskich);sdy krajowe (wszystkich instancji);kady organ stanowicy emanacj pastwa (w tym na przykad: rektor uniwersytetu, dyrektor pastwowego szpitala, administrator wizienia, pastwowy pracodawca itp.).

Zasada bezporedniego skutku prawa wsplnotowegoSprawa 26/62 N.V. Algemene Transport en Expeditie Onderneming Van Gend & Loos v/ Holenderska Administracja Podatkowa rda informacji:www.europa.eu.int: EUR-Lex;

Zasada bezporedniego skutku prawa wsplnotowegoJednostka indywidualna ma moliwo bezporedniego powoywania si na normy prawa wsplnotowego przed krajowymi organami stosowania prawa, w tym przed sdami krajowymi, celem realizacji uprawnie wynikajcych z bezporednio skutecznych norm prawa wsplnotowego.Trybuna Sprawiedliwoci

Przesanki bezporedniej skutecznoci prawa wsplnotowego. Norma prawa wsplnotowego musi by:jasna i precyzyjnabezwarunkowa nadawa uprawnienia jednostkom

Rodzaje skutku bezporedniego WE

wertykalny

Pastwo czonkowskiePastwo czonkowskie horyzontalny

wertykalny

Jednostka Jednostka horyzontalny

Nastpstwa prawne zasady bezporedniego skutku prawa wsplnotowegoObowizek uznania i zabezpieczenia skutku bezporedniego w krajowym porzdku prawnym;Obowizek wykadni prawa krajowego zgodnej z prawem wsplnotowym;Obowizek zwrotu opat pobranych przez pastwo czonkowskie z naruszeniem prawa wsplnotowego;Odpowiedzialno odszkodowawcza pastw czonkowskich w zwizku z naruszeniem prawa wsplnotowego, zwaszcza w zwizku z cakowitym brakiem implementacji dyrektyw lub nieprawidow implementacj dyrektyw; (Uwaga! Wedug Trybunau Sprawiedliwoci odpowiedzialno odszkodowawcza pastw czonkowskich moe powsta nawet wwczas, gdy normy wsplnotowe wywieraj skutek poredni.)

Zasada bezporedniego stosowania prawa wsplnotowegoSprawa 106/77 Administracja Finansw Pastwowych c/ Simmenthal SpA, rda informacji:www.europa.eu.int: EUR-Lex;

Zasada bezporedniego stosowania prawa wsplnotowego(dotyczy co do zasady rozporzdze)Akty prawa wsplnotowego ze swej natury staj si czci krajowych systemw prawnych bez potrzeby dokonywania jakichkolwiek czynnoci transpozycyjnych i wywieraj skutki bezporednie w stosunku do jednostek;Akty prawa wsplnotowego maj tak sam moc obowizujc we wszystkich pastwach czonkowskich;Obowizywanie aktw prawa wsplnotowego zaley wycznie od publikacji w Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej;Bezporednia stosowalno wymaga, by wejcie w ycie rozporzdzenia i jego stosowanie na rzecz lub z obcieniem jednostek odbywao si bez jakiegokolwiek rodka recypujcego do prawa krajowego.

Bezporedni skutek postanowie traktatowych WE

wertykalny

Pastwo czonkowskiePastwo czonkowskie horyzontalny

wertykalny

Jednostka Jednostka horyzontalny

Sprawa 43/75 Gabrielle Defrenne v/ Sabena.Sprawa C-281/98 Roman Angonese v. Cassa di Risparmio di Bolzano SpA.

Bezporedni skutek rozporzdze WE

wertykalny

Pastwo czonkowskie Pastwo czonkowskie horyzontalny

wertykalny

Jednostka Jednostka horyzontalny

Sprawa C-253/00 Antonio Muoz y Cia SA et Superior Fruiticola SA v. Frumar Ltd et Redbridge Produce Marketing Ltd.

Bezporedni skutek dyrektywWE

Pastwo czonkowskie

Jednostka indywidualna

Sprawa 8/81 Ursula Becker v/ Urzd Finansowy Mnster-Innenstadt;Sprawa 152/84 M. Marshall v/ Southampton and South-West Hampshire Area Health Authority;Sprawa 14/83 S. Von Colson i E. Kamann v/ Kraj federalny Pnocna Nadrenia-Westfalia;Sprawa C-271/91 M. H. Marshall v/ Southampton and South-West Hampshire Area Health Authority; Sprawa C-10689 Marleasing S.A. v. La Comercial International de Alimentacin S.A.

Porzdek prawny RP:Wyrok Sdu Najwyszego z dnia 6 czerwca 2006, sygn. akt I PK 263/05, w sprawie z powdztwa Czesawa Misia przeciwko Szpitalowi Specjalistycznemu im. Jdrzeja niadeckiego w Nowym Sczu o nakazanie udzielenia czasu wolnego;

Dyrektywa 93/104/WE w sprawie niektrych aspektw organizacji czasu pracy (02.01.1994-01.08.2004) oraz Dyrektywa 2003/88/WE w sprawie niektrych aspektw organizacji czasu pracy (obowizuje od 02.08.2004) kontraUstawa z dnia 30 sierpnia 1991 o zakadach opieki zdrowotnej

SN (kasacja): Prymat prawa wsplnotowego (w/w dyrektyw) przed ustaw polsk, w konsekwencji SN uchyli wyrok SO w Krakowie i przekaza spraw Sdowi Okrgowemu Sdowi Pracy i Ubezpiecze Spoecznych w Krakowie do ponownego rozpoznania;Wyrok SO - Sd Pracy i Ubezpiecze Spoecznych w Krakowie z dnia 29 grudnia 2006 bezporednie zastosowanie przepisw w/w dyrektyw: Czesaw Mi pracowa ponad normy czasu przewidziane przez w/w dyrektywy i dlatego Szpital w Nowym Sczu ma mu zwrci 169 godzin czasu wolnego.

Bezporedni skutek decyzji (w rozumieniu art.. 249 TWE)Sprawa 9/70Franz Grad v. Urzd Finansowy Traunstein,Zb. Orz. 1970, s. 825

- decyzja 65/271 skierowana do pastw dotyczca harmonizacji przepisw o transporcie ldowym oraz - dyrektywa 67/227 harmonizujca ustawodawstwo o podatku obrotowym

Bezporedni skutek umw midzynarodowych, w tym umw stowarzyszeniowychUkad ustanawiajcy stowarzyszenie midzy RP a WE i ich pastwami czonkowskimi podpisany 16 grudnia 1991 (wszed w ycie 1 lutego 1994):

Sprawa C-162/00 Kraj Federalny Pn. Nadrenia-Westfalia v. Beata Pokrzeptowicz-Meyer;

Pozostae polskie sprawy z zakresu Ukadu Europejskiego:Sprawa C-63/99 The Queen v. Secretary of State for the Home Department, ex parte: Wiesaw Goszczuk i Elbieta Goszczuk (swoboda przedsibiorczoci, samozatrudnienie);Sprawa C-268/99 Aldona Magorzata Jany i inni v. Sekretarz Stanu ds. Sprawiedliwoci (swoboda przedsibiorczoci, samozatrudnienie);.

Bezporedni skutek umw midzynarodowych, w tym umw stowarzyszeniowychStowarzyszenie Turcji z UE:

Sprawa C-383/03 Ergl Dogan v. Sicherheitsdirektion fr das Bundesland VorarlbergSprawa C-373/03 Ceyhun Aydinli v. Land Baden-Wrttemberg - Obywatel turecki, ktry zgodnie z decyzj 1/80 w sprawie rozwoju stowarzyszenia wydan przez Rad Stowarzyszenia na podstawie Ukadu ustanawiajcego stowarzyszenia midzy EWG a Turcj, korzysta z prawa swobodnego dostpu do dowolnej pracy najemnej, nie traci tego uprawnienia z powodu zaprzestania dziaalnoci zawodowej podczas okresu pozbawienia wolnoci, nawet jeli trwa on wiele lat, poniewa jego nieobecno na legalnym rynku pracy przyjmujcego pastwa czonkowskiego jest tymczasowa.

Prowsplnotowa wykadnia prawa krajowego:

Sprawa 14/83 S. Von Colson i E. Kamann v/ Kraj federalny Pnocna Nadrenia-Westfalia;

Sprawa C-10689 Marleasing S.A. v. La Comercial International de Alimentacin S.A.

Postanowienie Trybunau Konstytucyjnegoz dnia 19 grudnia 2006, sygn. akt P 37/05w sprawie pytania prawnego WSA w Olsztynie:czy art. 80 ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 29, poz. 257 ze zm.) stanowicy, e akcyzie podlegaj samochody osobowe niezarejestrowane na terytorium kraju, zgodnie zprzepisami o ruchu drogowym, jest zgodny z art. 90 zdanie pierwsze Traktatu ustanawiajcego Wsplnot Europejsk stwierdzajcym, eadne Pastwo Czonkowskie nie nakada bezporednio lub porednio na produkty innych Pastw Czonkowskich podatkw wewntrznych jakiegokolwiek rodzaju wyszych od tych, ktre nakada bezporednio lub porednio na podobne produkty krajowe, i, w zwizku z tym, z art. 91 Konstytucji okrelajcym, i umowa midzynarodowa ratyfikowana zauprzedni zgod wyraon w ustawie ma pierwszestwo przed ustaw, jeeli ustawy tej nie da si pogodzi z umow,

Odpowiedzialno pastw czonkowskich za naruszenie prawa wsplnotowego:w zwizku z brakiem implemetacji dyrektyw: Sprawa C-6/90 i C-9/90 Andrea Francovich i Daniela Bonifaci v. Wochy

w zwizku z bdami ustawodawcy: Sprawa C-46/93 i C-48/93 Brasserie du Pcheur S.A. v. RFN

w zwizku z wydaniem przez sd krajowy wyroku naruszajcego prawo wsplnotowe: Sprawa C-224/01 G. Kbler

Bezporedni dostp do dokumentw:

Dziennik Urzdowy Unii Europejskiej InternetRejestry prowadzone przez instytucje UE

rdo: M. Szwarc-Kuczer, Dostp do dokumentw instytucji Wsplnot Europejskich [w:] A. azowski (red.), Unia Europejska - Prawo instytucjonalne i gospodarcze, Meritum 2007, s. 239-274.

Podstawy prawne dostpu do dokumentw

Przepisy TraktatwRozporzdzenie nr 1049/2001Karta Praw Podstawowych UERegulaminy wewntrzne instytucji WEOrzecznictwo SPI i ETS

Zakres prawa dostpu do dokumentwInstytucje zobowizane do udostpnienia dokumentwPodmioty uprawnione do ubiegania si o udostpnienie dokumentwZakres przedmiotowya. Definicja dokumentub. Dokumenty przechowywane przez instytucjec. Zakres dziaa UE objty rozporzdzeniem

Wyjtki od zasady dostpu do dokumentwWyjtki bezwzgldnea. Wyjtki uzasadnione interesem publicznymb. Ochrona prywatnoci i integralnoci jednostkiWyjtki wzgldnea. Postpowanie sdoweb. Ochrona celu i toku dochodzec. Przewaajcy interes publicznyDokumenty niejawne

Pozostae ograniczenia dostpu do dokumentwUdostpnianie dokumentw stron trzecicha. Dokumenty stron trzecich b. Dokumenty pastw czonkowskich c. Dokumenty instytucji WE Czciowy dostp do dokumentw Okres ochrony dokumentw objtych wyjtkami

Postpowanie w sprawie wnioskw Forma i tryb skadania wnioskua. Forma wniosku o udostpnienie dokumentu b. Tryb skadania wniosku Postpowanie w sprawie wnioskw Sposb udostpnienia dokumentw Postpowanie odwoawcze wnioski potwierdzajce Postpowanie z dokumentami niejawnymi rodki ochrony jednostek

Publikacja aktw prawnychi ich wejcie w ycieArt. 254 TWE:

Rozporzdzenia, dyrektywy i decyzje przyjte zgodnie z procedur okrelon w artykule 251 s podpisywane przez przewodniczcego Parlamentu Europejskiego i przewodniczcego Rady oraz publikowane w Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej. Wchodz one w ycie z dniem w nich okrelonym lub, w jego braku, dwudziestego dnia po ich publikacji.2. Rozporzdzenia Rady i Komisji, jak rwnie dyrektywy tych instytucji, ktre s skierowane do wszystkich Pastw Czonkowskich, s publikowane w Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej. Wchodz one w ycie z dniem w nich okrelonym lub, w jego braku, dwudziestego dnia po ich publikacji.3. Inne dyrektywy, jak rwnie decyzje, s notyfikowane ich adresatom i staj si skuteczne wraz z t notyfikacj.

rda prawa w II filarze UEtj. tworzonych w ramach Wsplnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczestwa Art. 12 TUE:Zasady oglne i wytyczne Wsplnej Polityki Zagranicznej i BezpieczestwaWsplne strategie Wsplne dziaaniaWsplne stanowiskaSystematyczna wsppraca midzy pastwami czonkowskimi

rda prawa w III filarze Unii Europejskiej,tj. tworzone w ramach Wsppracy Policyjnej i Sdowej w Sprawach KarnychArt. 34 ust. 2 TUE:Wsplne stanowiska ustalaj sposb postpowania UE w okrelonej sprawieDecyzje ramowe s wice co do celu, ktry ma by osignity, i wymagaj transpozycji do prawa krajowego pozostawiajc pastwom czonkowskim swobod w przedmiocie form i metod implementacjiDecyzje mog by utworzone dla innych celw ni zblianie krajowych przepisw prawnych, a zwizanych z realizacj Wsppracy Policyjnej i Sdowej w Sprawach Karnych

Obywatelstwo UniiArt. 17 TWE:

Obywatelem Unii jest kada osoba majca przynaleno Pastwa Czonkowskiego. Obywatelstwo Unii uzupenia obywatelstwo krajowe, nie zastpujc go jednak.

Obywatelstwo Unii Artyku 181. Kady obywatel Unii ma prawo do swobodnego przemieszczania si i przebywania na terytorium Pastw Czonkowskich, z zastrzeeniem ogranicze i warunkw ustanowionych w niniejszym Traktacie i w rodkach przyjtych w celu jego wykonania.2. Jeeli dla osignicia tego celu dziaanie Wsplnoty okazuje si konieczne, a niniejszy Traktat nie przewiduje niezbdnych kompetencji, Rada moe wyda przepisy uatwiajce wykonywaniepraw okrelonych w ustpie 1. Rada stanowi zgodnie z procedur okrelon w artykule 251. 3. Ustpu 2 nie stosuje si do postanowie dotyczcych paszportw, dowodw tosamoci, dokumentw pobytowych lub jakichkolwiek innych podobnych dokumentw bd postanowie dotyczcych zabezpieczenia spoecznego lub ochrony socjalnej.

Katalog praw obywatelskich:Prawo do poruszania si i przebywania na terytorium pastw czonkowskich UEBierne i czynne prawo wyborcze w krajowych wyborach samorzdowych i do Parlamentu EuropejskiegoMoliwo korzystania z opieki dyplomatycznej i konsularnej pastwa czonkowskiegoPrawo petycji do Parlamentu Europejskiego i Rzecznika Praw Obywatelskich

Obywatelstwo UniiSprawa C-200/02 Kunqian Catherine Zhu i Man Lavette Chen przeciwko Secretary of State for the Home Department.

Prawo pobytu - Dziecko majce obywatelstwo Pastwa Czonkowskiego, ale przebywajce w innym Pastwie Czonkowskim - Rodzice bdcy obywatelami pastwa trzeciego - Prawo pobytu matki w tym drugim Pastwie Czonkowskim.

Swobody gospodarcze Swobodny przepyw towarwSwobodny przepyw osbSwobodny przepyw usugSwobodny przepyw kapitau i patnoci

Rynek wewntrzny UERynek wewntrzny (art. 14 TWE) obszar bez wewntrznych granic, na ktrym swobodny przepyw towarw, osb, usug i kapitau jest zapewniony zgodnie z postanowieniami TWE

wsplny rynek (art. 2-3 TWE)

jednolity rynek

Unia celna i wsplna taryfa celnaArt. 23 ust. 1 TWE

1. Podstaw Wsplnoty jest unia celna, ktra rozciga si na ca wymian towarow i obejmuje zakaz ce przywozowych i wywozowych midzy Pastwami Czonkowskimi oraz wszelkich opat o skutku rwnowanym, jak rwnie przyjcie wsplnej taryfy celnej w stosunkach z pastwami trzecimi.

Swobodny przepyw towarwPojcie towaru: Sprawa 7/68 Komisja v. Wochy

a ponadto:Sprawa C-2/90 Komisja v. Belgia (odpady)Sprawa 6/64 F. Costa v. E.N.E.L.

Swobodny przepyw towarw a pozostae swobodyTransmisja sygnau telewizyjnego Sprawa 155/73 SacchiHandel nagraniami dwikowymi, filmami, aparatami itd.Zakaz lub ograniczenia reklamy towarwPrzepyw monet i banknotw przez granic Sprawa 7/78 Krlowa v. Thompson

Reguy pochodzenia towarwTowary pochodzce z pastw czonkowskich: - cakowicie uzyskane na terytorium UE - pochodzce z pastw trzecich, ale legalnie dopuszczone do obrotu w jednym z pastw czonkowskich UE - przetworzone na terytorium UE z towarw pochodzcych z poza UE: Towary w swobodnym obrocie

Przesanki przetworzenia towaru

pozawsplnotowego w towar wsplnotowy

Sprawa 49/76 Gesellschaft fr berseehandel mbH przeciwko Handelskammer Hamburg.

Unia celna (art. 23 TWE)Zakaz ce (przywozowych, wywozowych, tranzytowych) midzy pastwami czonkowskimi UE;

Zakaz opat o skutku podobnym do ca,

Wsplna taryfa celna

Zakaz opat o skutku podobnym do caSprawa 106/77 Amministrazione delle Finanze dello Stato przeciwko Simmenthal SpA.

Sprawa 313/05 Maciej Brzeziski przeciwko Dyrektor Izby Celnej w Warszawie.

Zakaz ogranicze ilociowych i rodkw o skutku rwnowanym do ogranicze ilociowychSprawa 120/78 Rewe-Zentral AG przeciwko Bundesmonopolverwaltung fr Branntwein.Sprawa 8/74 Procureur du Roi przeciwko Benot i Gustave Dassonville (formua Dassonville).Sprawa 267 i 268/91 Postpowanie karne przeciwko Keck i Mithouard Sprawa C-265/95 Komisja v/ Francja

Zakaz monopoli pastwowychSprawa C-72/83 Campus Oil Ltd. I inni v. Minister Przemysu i Energii i inni

Sprawa 6/64 Flaminio Costa v. ENEL

Dyskryminujce ograniczenia reklamy lub promocji towarwDyrektywa Rady 84/450/EWG z dnia 10wrzenia 1984r. wsprawie zblienia przepiswustawowych, wykonawczych iadministracyjnych PastwCzonkowskich dotyczcych reklamy wprowadzajcej wbd;Dyrektywa 2006/114/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczca reklamy wprowadzajcej w bd i reklamy porwnawczej (wersja ujednolicona) (Tekst majcy znaczenie dla EOG)

Dyskryminujce ograniczenia reklamy lub promocji towarwSprawa C-373/90 Tribunal de grande instance de Bergerac v. XSprawa C-126/91 Schutzverband v. Yves RocherSprawa C-315/92 Verband v. Clinique Laboratoires SNC i Este Lauder Cosmetics GmbHSprawa C-470/93 Verein gegen v. Mars GmbHsprawa C-356/04 Lidl Belgium GmbH & Co KG / Etablissementen Franz Colruyt NVsprawa C-380/03 Republika Federalna Niemiec / Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej Sprawa C-381/05 De Landtsheer Emmanuel SA / Comit Interprofessionnel du Vin de Champagne, Veuve Clicquot Ponsardin SA

Ograniczenia w swobodnym przepywie towarwArt. 30 TWE:Postanowienia artykuw 28 i 29 nie stanowi przeszkody w stosowaniu zakazw lub ogranicze przywozowych, wywozowych lub tranzytowych, uzasadnionych wzgldami moralnoci publicznej, porzdku publicznego, bezpieczestwa publicznego, ochrony zdrowia i ycia ludzi i zwierzt lub ochrony rolin, ochrony narodowych dbr kultury o wartoci artystycznej, historycznej lub archeologicznej, bd ochrony wasnoci przemysowej i handlowej. Zakazy te i ograniczenia nie powinny jednak stanowi rodka arbitralnej dyskryminacji ani ukrytych ogranicze w handlu midzy Pastwami Czonkowskimi.

Swobodna przepywu osb

Swoboda zatrudnieniaZ wolnoci zatrudnienia jednej z 4 wolnoci Jednolitego Rynku mog korzysta tylko te osoby, ktre podejmuj prac w celu osignicia dochodu, tj. wtedy gdy charakter wykonywanego zajcia zachowuje warto ekonomiczn zgodnie z celami i zadaniami WE (art. 2 TWE).

Nie dotyczy osb wykonujcych prac jako woluntariusze lub wiadczcych prac w ramach programw rehabilitacyjnych czy terapii zajciowej.

Prawo przemieszczania osbArtyku 181. Kady obywatel Unii ma prawo do swobodnego przemieszczania si i przebywania na terytorium Pastw Czonkowskich, z zastrzeeniem ogranicze i warunkw ustanowionych w niniejszym Traktacie i rodkach przyjtych w celu jego wykonania.2. Jeeli dla osignicia tego celu dziaanie Wsplnoty okazuje si konieczne, a niniejszy Traktat nie przewiduje niezbdnych kompetencji, Rada moe wyda przepisy uatwiajce wykonywanie praw okrelonych w ustpie 1. Rada stanowi zgodnie z procedur okrelon w artykule 251.

Art. 18 w najnowszym orzecznictwie ETS jest uznawany za norm bezwarunkow, ktra wywouje skutek bezporedni

Prawo przemieszczania osb - art. 308Dyrektywa Rady nr 90/364 z 28 czerwca 1990 r. o prawie staego pobytu (dotyczy osb posiadajcych wystarczajce rodki utrzymania). Dyrektywa Rady nr 90/365 z 28 czerwca 1990 r. o prawie staego pobytu osb zatrudnionych i wykonujcych dziaalno zarobkow na wasny rachunek, ktre zakoczyy dziaalno zawodow. Dyrektywa Rady nr 93/96 z 28 czerwca 1993 r. o prawie staego pobytu studentw i osb uczcych si.

Dyrektywa Rady i PE nr 2004/38 dotyczc prawa obywateli Unii Europejskiej i ich rodzin do swobodnego przemieszczania si i pobytu na terytorium pastw czonkowskich. Wesza w ycie 30 kwietnia 2004 r., natomiast pastwom czonkowskim pozostawiono dwa lata na implementacj jej postanowie do 29 kwietnia 2006 r.

Dyrektywa Rady i PE nr 2004/38Na podstawie art. 12, 18, 40, 44 i 52 przejto dyrektyw Rady i PE nr 2004/38 dotyczc prawa obywateli Unii Europejskiej i ich rodzin do swobodnego przemieszczania si i pobytu na terytorium pastw czonkowskich.

Dyrektywa uchyla 64/221, 68/360, 72/194, 73/148, 75/34, 75/35, 90/364, 90/365 i 93/96Zmienia Rozporzdzenie nr 1612/68 (art. 10 i art. 11)Wyczerpuje zakres normowania z Rozporzdzenia Komisji nr 1251/70 dlatego wydano Rozporzdzenie Komisji nr 635/2006 z dnia 25 kwietnia 2006 r. uchylajce rozporzdzenie (EWG) nr 1251/70 dotyczce prawa pracownikw do pozostania na terytorium pastwa czonkowskiego po ustaniu zatrudnienia w tym pastwie

Swoboda zatrudnienia podstawy prawneArt. 39 TWE oraz art. 40 TWE

Rozporzdzenie Rady nr 1612/68 z 15 padziernika 1968 dotyczce swobody przepywu pracownikw w ramach Wsplnoty,Dyrektywa Rady i PE nr 2004/38 dotyczc prawa obywateli Unii Europejskiej i ich rodzin do swobodnego przemieszczania si i pobytu na terytorium pastw czonkowskich (przejmuje dorobek Dyrektyw Rady 64/221, 68/360, 72/194, 73/148, 75/34, 75/35, 90/364, 90/365 i 93/96 oraz Rozporzdzenia Komisji nr 1251/70)

Swoboda zatrudnienia prawo pierwotneArtyku 39 TWE1. Swobodny przepyw pracownikw zostaje zapewniony w obrbie Wsplnoty.2. Swobodny przepyw obejmuje zniesienie wszelkich form dyskryminacji ze wzgldu na obywatelstwo w zakresie zatrudnienia, wynagrodzenia i innych warunkw pracy i zatrudnienie pracownikw pochodzcych z Pastw Czonkowskich.3. Swoboda ta zapewnia pracownikom z zastrzeeniem ogranicze ze wzgldu na porzdek, bezpieczestwo i zdrowie publiczne prawo do:a)ubiegania si o rzeczywicie oferowane miejsca pracy,b)swobodnego przemieszczania si w tym celu po terytorium Pastw Czonkowskich,c)przebywania w jednym z Pastw Czonkowskich w celu podjcia tam pracy, zgodnie z przepisami ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi dotyczcymi zatrudniania pracownikw tego Pastwa,d)pozostawania na terytorium Pastwa Czonkowskiego po ustaniu zatrudnienia, na warunkach ustalonych przez Komisj w rozporzdzeniach wykonawczych .4. Przepis niniejszy nie dotyczy zatrudnienia w administracji publicznej.

Transgraniczny stosunek pracy cznik przepywuArtyku 39 TWESwobodny przepyw pracownikw zostaje zapewniony w obrbie Wsplnoty.

Art.. 1 R 1612/68Kady obywatel Pastwa Czonkowskiego, bez wzgldu na miejsce pobytu, ma prawo do podjcia dziaalnoci jako pracownik najemny i prowadzenia tej dziaalnoci na terytorium innego Pastwa Czonkowskiego zgodnie z przepisami ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi dotyczcymi zatrudnienia obywateli tego pastwa.

Art. 39 TWE normuje jedynie stosunki pracy w wymiarze transgranicznym, tj. stosunki prawne, ktre powstaj w wyniku migracji osb wykonujcych (lub chccych podj) dziaalno zarobkow na terenie innego kraju. cznik przepywu - migracji - warunkuje zastosowanie prawa wsplnotowego.

Brak transgranicznoci konsekwencje Orzeczenie z 27 padziernika 1982 r. w poczonych sprawach Elestina Esselina Christina Morson v. Holandia, a take Sweradjie Jhanjan v. Holandia, C-35 i C-36/82, ECR 1982, s. 3723

Sprawa dotyczya dwch obywateli Surinamu, ktrzy ubiegali si o prawo legalnego pobytu w Holandii, tj. kraju obywatelstwa i miejsca zamieszkania swoich dzieci. Jednak dzieci nigdy nie korzystay z prawa swobodnego przepywu, mieszkajc i pracujc jedynie w Holandii.

W przypadku, gdy stosunek pracy pozbawiony jest cznika w postaci przepywu, ktrego wystpienie warunkuje zastosowanie prawa wsplnotowego, obywatele danego pastwa nie mog wystpi przeciwko krajowi swego obywatelstwa ze skarg, i wobec nich pastwo pochodzenia nie respektuje przepisw dotyczcych swobody przepywu pracownikw, przez co stawia ich w gorszej sytuacji prawnej anieli pracownikw migrujcych. Dlaczego ETS nie zastosowa art. 12 TWE (zasada niedyskryminacji z uwagi na obywatelstwo), ktra jest norm o bezporedniej stosowalnoci i bezporednim skutku?

Swoboda zatrudnienia zasada oglna prawa wsplnotowegoOrzeczenie Sdu z 7 lipca 1988 r. w sprawie Christopher Stanton and SA belge d'assurances "L'toile 1905" v. Inasti (Institut national d'assurances sociales pour travailleurs indpendants), 143/87, ECR 1988, s. 3877

Sprawa dot pracownika, prowadzcego dziaalno w innym pastwie w formie samozatrudnienia, ktremu odmwiono zwolnienia z opat skadek na ubezpieczenie spoeczne, podczas gdy osobom prowadzcym dziaalno gospodarcz w tym samym kraju takie zwolnienie przysugiwao

Art. 39 ma stwarza uprawnienia do podjcia przez obywateli UE jakiejkolwiek formy aktywnoci zawodowej w kadym czasie i w dowolnym pastwie czonkowskim, eliminujc wszelkie bariery, ktre mog utrudni podjcie dziaalnoci ekonomicznej na terenie innego pastwa czonkowskiego Art. 39 jest bezwzgldnie wicy, a wic jest norm o bezporedniej stosowalnoci i bezporednim skutku w krajowych porzdkach pastw czonkowskich

Konsekwencje prawne skutku bezporedniego art. 39 TWEArt. 39 jest dla jednostek bezporednim rdem uprawnie i obowizkw (przyznaje prawa podmiotowe)Norma wyraajca zasad wolnoci zatrudniania i pracy ma konstrukcj wolnoci, zatem art. 39 nie zawiera zamknitego katalogu uprawnie jednostki Kady sd krajowy, ktrego zadaniem jako organu pastwa jest ochrona praw jednostek, zobowizany jest w pierwszej kolejnoci stosowa prawo wsplnotowe.W razie stwierdzenia kolizji normy krajowej z norm wsplnotow, normy prawa wewntrznego nie skuteczne (ale nie niewane).

Zakres podmiotowySwoboda przepywu obejmuje:

Pracownikw wsplnotowych ( w tym osoby poszukujce pracy),

Czonkw rodziny pracownika migrujcego.

Zakres przedmiotowyPracownik ma prawo do:przyjcia zoonych ofert w zakresie zatrudnienia,swobodnego poruszania si na terytorium pastwa goszczcego,zatrudnienia bez dyskryminacji co do warunkw pracy i pacy oraz korzyci socjalnych,pozostawania na terytorium pastwa goszczcego po upywie zatrudnienia.Czonkowie rodziny maj prawo do:poczenia si z pracownikiem,swobodnego poruszania si na terytorium pastwa goszczcego,podjcie zatrudnienia wolnego od dyskryminacji,ksztacenia oglnego i zawodowego w pastwie goszczcym.

Pracownik wsplnotowy - pojcie

Orzeczenie Sdu z 19 marca 1964 r. w sprawie Mrs M.K.H. Hoekstra v. Bestuur der Bedrijfsvereniging voor Detailhandel en Ambachten Administration of the Industrial Board for Retail Trades and Businesses, C-75/63, ECR 1964, s. 0347

Wyrok zosta wydany w oparciu o wczeniejsze, ju nieobowizujce, Rozporzdzenie Rady nr 58/3 EWG, dotyczce socjalnej ochrony migrujcych pracownikw.

Definicja pracownika nie moe by uwarunkowana definicj zawart w wewntrznych systemach pastw czonkowskich (np. w kodeksach pracy), lecz ma niezalene i samodzielne znaczenie w prawie wsplnotowym.Definiowanie w nawizaniu do regulacji prawa krajowego grozi jednostronn modyfikacj pojcia pracownika, a wic moe ograniczy zakres podmiotowy swobody przepywu pracownikw, bez moliwoci kontroli ze strony Wsplnoty.

Pracownik wsplnotowy Orzeczenie Sdu z 23 marca 1982 r. w sprawie D.M. Levin v. Staatssecretaris van Justitie, C-53/81, ECR 1982, s. 1035 Sprawa dotyczya obywatelki brytyjskiej p. Levin, ktra zatrudniona na terenie Niemiec otrzymywaa skromny dochd (poniej minimalnego wynagrodzenia okrelonego w prawie niemieckim), ktry czya z dochodem z dzierawy swojego majtku w Wielkiej Brytanii. Dzierawa stanowia gwne rdo utrzymania jej i maonka. Wadze niemieckie odmwiy przeduenia pozwolenia na pobyt, argumentujc to tym, i rdem utrzymania maonkw nie jest stosunek pracy.

Status pracownika wsplnotowego mona naby poprzez wykonywanie jakiegokolwiek zajcia o charakterze ekonomicznym, na tyle szerokiego, by nie mona byo go traktowa jako dziaalnoci marginalnej czy dodatkowej.

Pracownik wsplnotowyOrzeczenie Sdu z 3 czerwca 1986 r. w sprawie R.H. Kempf v. Staatssecretaris van Justitie, C-139/85, ECR 1986, s. 1741

Sprawa dotyczya obywatela niemieckiego zatrudnionego w Holandii w charakterze nauczyciela muzyki. Tygodniowo pracowa on zaledwie 12 godz., osigajc na tyle skromne dochody, e czy je z publiczn pomoc finansow w postaci zasiku z pomocy spoecznej. W opinii sdu holenderskiego zatrudnienie nie miao celu ekonomicznego, a Pan Kempf nie by zdolny do zaspokajania swoich potrzeb poprzez prac.

Dochd otrzymywany z wykonywanej pracy moe by nawet na takim poziomie, ktry nie zapewnia minimum socjalnego wedug prawa obowizujcego w danym pastwie. czenie dochodu z pracy z pomoc finansow z funduszy publicznych nie wycza automatycznie stosowania przepisw wsplnotowychWyjtki i derogacje musz by interpretowane restrykcyjnie.

Pracownik wsplnotowyOrzeczenie Sdu z 3 lipca 1986 r. w sprawie Deborah Lawrie - Blum v. Land Baden Wrttemberg, C-66/85, ECR 1986, s. 2121

Sprawa dotyczya obywatelki Wielkiej Brytanii, ktrej odmwiono odbycia stau zawodowego bdcego warunkiem zdania II egzaminu pastwowego i podjcia pracy nauczyciela w niemieckim gimnazjum. Wadze niemieckie powoay si na wyjtek (art. 39 ust. 4), ktry stanowi, e swoboda przepywu nie obejmuje pracownikw suby publicznej, a nauczyciele - zgodnie z prawem niemieckim - uwaani s za takich wanie.

Pracownikiem w rozumieniu prawa wsplnotowego jest osoba, ktra wykonuje czynnoci przedstawiajce warto ekonomiczn, pod kierownictwem pracodawcy (praca podporzdkowana), za odpatnoci Pojcie pracownik jest definiowane zgodnie z obiektywnymi cechami charakteryzujcymi stosunek pracy transgraniczny stosunek pracyPojcie pracownika nie moe by definiowane poprzez wewntrzne ustawodawstwo.

Pracownik wsplnotowyOrzeczenie Sdu z 5 padziernika 1988 r. w sprawie Udo Steymann v. Staatssecretaris van Justitie, C-196/87, ECR 1988, s. 6159

Sprawa dotyczya obywatela niemieckiego p. Steymanna, ktry podj zatrudnienie jak hydraulik na terenie Holandii. Nastpnie przystpi do wsplnoty religijnej Bhagwan, na rzecz ktrej wykonywa szereg czynnoci w zamian za utrzymanie.

O przyznaniu statusu pracownika zadecydowao zachowanie ekwiwalentnoci wiadcze pomidzy sekt a jej czonkiem.Otrzymywanie dochodu z wykonywanej pracy wcale nie musi mie charakteru pieninego.

Pracownik wsplnotowyOrzeczenie Sdu z 26 lutego 1992 r. w sprawie M. J. E. Bernini v. Minister van Onderwijs en Wetenschappen, C-3/90, ECR 1992, s. I-1071 Bernini bya Woszk, crk woskich emigrantw, zatrudnionych w Holandii. Po ukoczeniu szk podja w Holandii prac jako staysta a nastpnie studia na kierunku architektury w Neapolu. Zwrcia si do Min. Edukacji i Nauki prob o dofinansowanie studiw, w oparciu o zasady finansowej pomocy udzielanej holenderskim studentom studiujcych za granic.

Pracownikiem jest kada osoba, ktra wiadczy autentyczn i efektywn dziaalno carries on genuine and effective activities, ktra ma warto ekonomiczn, na podstawie stosunku pracy niezalenie od podstawy jego nawizania w prawie krajowymWymiar czasu pracy nie jest istotny, jednak czas wykonywania pracy w niepenym wymiarze nie moe by na tyle ograniczony, by sprowadza prac do czynnoci przypadkowych lub pomocniczychIstn cech wyrniajc transgraniczny stosunek pracy jest to osoba wiadczy przez pewien czas usugi dla wiadczenia wzajemnego pod kierownictwem innej osoby w zmian za co otrzymuje wynagrodzenie.

Pracownik wsplnotowyOrzeczenie Sdu z 30 maja 2006 r. Cynthia Mattern and Hajrudin Cikotic v Ministre du Travail et de l'Emploi C-10/05, ECR 2006, s. I-03145 C.Mattern obywatelka Luksemburga ukoczya w Belgii kurs ksztacenia zawodowego wzakresie pomocy rodzinie iopieki. Odmarca doczerwca 2003r. odbya w Belgii sta zawodowy jako pomoc pielgniarska. Jednak wniosek ma pani Mattern pana H.Cikotic obywatela pastwa 3-go o zezwolenie na zatrudnienie zosta odrzucony na tej podstawie, e pani Mattern nie jest pracownikiem migrujcym, a jedynie korzysta z uprawnie jakie nadaje jej Traktat w art. 150 TWE w ramach polityki ksztacenia zawodowego. Prawa obywateli pastw 3-ch zalene s od statutu obywatela UE

Systemu edukacji (art. 149 TWE) i ksztacenie zawodowe (art. 150 TWE) nale do kompetencji wewntrznych pastw. Obywatele UE mog czy prawa z art.. 150 i art. 39. Stosunek prawny jaki czy pani C.Mattern z instytucj, w ktrej odbywaa sta spenia kryteria stosunku pracy jakie okreli ETS w sprawie 66/85 LawrieBlumr.2121, pkt16 i17 oraz zdnia 7wrzenia 2004r. wsprawie C456/02 Trojani

Kto nie nabywa statusu pracownika wsplnotowego?Orzeczenie Sdu z 31 maja 1989 r. w sprawie I. Bettray v. Staatssecretaris van Justitie, C-344/87, ECR 1989, s.1621

Sprawa dotyczya obywatela Wielkiej Brytanii p. Bettray, ktry podda si leczeniu na terenie Holandii, celem uniezalenienia si od narkotykw. Po zakoczeniu programu rehabilitacyjnego, polegajcego na wiadczeniu pracy w jednym z okolicznych zakadw za odpatnoci, wystpi on do wadz Holandii z wnioskiem o przeduenie pozwolenia na pobyt. Wniosek odrzucono.

Osoba, ktra nie wykonuje pracy o wartoci ekonomicznej, lecz w celu terapeutycznym, nie nabywa statusu pracownika migrujcego.

Osoby poszukujce pracy Orzeczenie Sdu z 26 lutego 1991 r. w sprawie Krlowa v. Immigration Appeal Tribunal, ex parte Gustaff Desiderius Antonissen,C-292/89, ECR 1991 s. I-0745

Sprawa dotyczya obywatela belgijskiego p. Antonissen, ktry przyby do Wielkiej Brytanii z zamiarem podjcia pracy. Niestety, przez okres 6 m-cy nie znalaz zatrudnienia. Wadze brytyjskie po tym czasie odmwiy mu prawa legalnego pobytu.

Swoboda przepywu pracownikw obejmuje osoby poszukujce zatrudnienia na terenie innego pastwa czonkowskiego. Powody, ktre skaniaj bezrobotnego do poszukiwania zatrudnienia w innym pastwie czonkowskim, s nieistotne z punktu widzenia prawa wjazdu i pobytu w tym pastwie, pod warunkiem e podejmie on rzeczywicie prac. Termin na poszukiwanie pracy okrela prawo wewntrzne (jest to przewanie okres od 3 do 6 miesicy). Limity czasowe musz by rozsdne.Prawo do poszukiwania pracy wygasa z momentem korzystania ze wiadcze pomocy publicznej.

Czonkowie rodziny pracownika art. 10 R-1612/68 zastpiony przez D-2004/38Prawo poczenie si i prawo pobytu przysuguje:

wspmaonkowi, tj. osobie pozostajcej w formalnym zwizku maeskim (a take partnerowi po rejestracji takiego zwizku, o ile zwizki tego rodzaju nie naruszaj przepisw pastwa goszczcego)zstpnym, tj. dzieciom poniej 21 roku ycia, zarwno naturalnym jak i adoptowanym przez pracownika; dzieciom maonka pracownika tylko wtedy, jeli mieszkay wsplnie z maonkiem pracownika migrujcego lub pozostaj na utrzymaniu pracownika (take zstpnym partnera) wstpnym, tj. rodzicom, dziadkom w linii pracownika i jego wspmaonka, ktrzy s zaleni od pracownika (pozostaj na jego utrzymaniu) (take wstpnym partnera)Akt implamentujcy Dz.U.2006.144.1043 (U) Wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobyt oraz wyjazd z tego terytorium obywateli pastw czonkowskich Unii Europejskiej i czonkw ich rodzin

Preambua (6) Aby utrzyma szeroko pojt jedno rodziny oraz bez uszczerbku dla zakazu dyskryminacji ze wzgldu na przynaleno pastwow, przyjmujce Pastwo Czonkowskie powinno zbada w oparciu o wasne ustawodawstwo sytuacj osb, ktre nie s objte definicj czonka rodziny na mocy niniejszej dyrektywy i nie korzystaj z automatycznego prawa do wjazdu i pobytu w przyjmujcym Pastwie Czonkowskim, w celu podjcia decyzji, czy mona udzieli takim osobom pozwolenia na wjazd i pobyt ze wzgldu na ich zwizek z obywatelem Unii lub wszelkie inne okolicznoci, na przykad zaleno finansow lub fizyczn od tego obywatela Unii

Artyku 2DefinicjeDo celw niniejszej dyrektywy:1) "obywatel Unii" oznacza kad osob majc obywatelstwo Pastwa Czonkowskiego;2) "czonek rodziny" oznacza:a) wspmaonka;b) partnera, z ktrym obywatel Unii zawar zarejestrowany zwizek partnerski, na podstawie ustawodawstwa danego Pastwa Czonkowskiego, jeeli ustawodawstwo przyjmujcego Pastwa Czonkowskiego uznaje rwnowano midzy zarejestrowanym zwizkiem partnerskim a maestwem, oraz zgodnie z warunkami ustanowionymi w odpowiednim ustawodawstwie przyjmujcego Pastwa Czonkowskiego;c) bezporednich zstpnych, ktrzy nie ukoczyli dwudziestego pierwszego roku ycia lub pozostaj na utrzymaniu, oraz tych wspmaonka lub partnera, jak zdefiniowano w lit. b);d) bezporednich wstpnych pozostajcych na utrzymaniu oraz tych wspmaonka lub partnera, jak zdefiniowano w lit. b);3) "przyjmujce Pastwo Czonkowskie" oznacza Pastwo Czonkowskie, do ktrego przybywa obywatel Unii w celu skorzystania z jego/jej prawa do swobodnego przemieszczania si i pobytu.

Maonek - pojcieOrzeczenie Sdu z 13 lutego 1985 r. w sprawie Aissatou Diatta v. Land Berlin, C-267/83, ECR 1985 s. 0567

Sprawa dotyczya obywatelki Indii, ony obywatela Wielkiej Brytanii, ktry podj prac na terenie Niemiec wraz z maonk. Po pewnym czasie nastpia separacja maestwa. Wadze niemieckie odmwiy prawa przeduenia pobytu, argumentujc to faktem utraty statusu wspmaonka przez obywatelk Indii.

Ogoszenie separacji nie ogranicza praw wspmaonka. Prawo wsplnotowe nie reguluje instytucji maestwa. Prawo wsplnotowe nie normuje wewntrznych relacji pomidzy maonkami.

Konkubinat Orzeczenie Sdu z 17 kwietnia 1986 r. w sprawie Holandia v. Ann Florence Reed, C-59/85, ECR 1986, s.1283 Obywatelka Wielkiej Brytanii przekroczya teren Belgii z zamiarem poczenia si ze swoim konkubentem i podjcia w tym kraju pracy. Przez 6 m-cy pracy nie podja, lecz wniosa o przeduenie pozwolenia na pobyt, argumentujc to tym, i obywatelom belgijskim umoliwia si pozostawanie w staych nieformalnych zwizkach z osobami, bez wzgldu na obywatelstwo konkubenta. W takim wypadku - zdaniem powdki - konkubinat mona porwna z maestwem i w konsekwencji zrwna prawa konkubenta z prawami wspmaonka.

ETS nie uzna konkubinatu za zwizek rwnorzdny z maestwem, ale nada mu kwalifikacje korzyci socjalnej.

D-2004/38Artyku 32.Bez uszczerbku dla jakiegokolwiek osobistego prawa do swobodnego przemieszczania si i pobytu zainteresowanych osb, przyjmujce Pastwo Czonkowskie, zgodnie ze swoim ustawodawstwem krajowym, uatwia wjazd i pobyt nastpujcych osb:a)wszelkich innych czonkw rodziny, bez wzgldu na ich przynaleno pastwow, ktrzy nie s objci definicj okrelon w art. 2 ust. 2, a w kraju, z ktrego przybyli, pozostaj na utrzymaniu lub s czonkami gospodarstwa domowego obywatela Unii, posiadajcymi pierwotne prawo pobytu, lub gdzie istniej powane wzgldy zdrowotne cile wymagajce osobistej opieki obywatela Unii nad czonkiem rodziny; b)partnera, z ktrym obywatel Unii pozostaje w staym, naleycie powiadczonym zwizku.Przyjmujce Pastwo Czonkowskie dokonuje szczegowej analizy osobistych okolicznoci i uzasadnia kad odmow wjazdu lub pobytu wobec tych osb.

Wstpni i zstpniOrzeczenie Sdu z 18 czerwca 1987 r. w sprawie Centre public d'aide sociale de Courcelles v. Marie-Christine Lebon, C-316/85, ECR 1987, s. 2811

Kryterium pozostawania na utrzymaniu rozumiane jest jako pewien stan faktyczny, w ktrym pracownik wspomaga czonka rodziny bez wzgldu na motywy, ktrymi si kieruje.

Orzeczenie Sdu z 22 czerwca 1972 r. w sprawie Rita Frilli v. Belgia, C-1/72, ECR 1972, s. 0457 Fakt ubiegania si przez czonka rodziny o zasiek z pomocy spoecznej nie wpywa na status czonka pozostajcego na utrzymaniu pracownika, jeli identyczn moliwo maj czonkowie rodzin krajowcw

Zakres przedmiotowy

Zakres uprawnie uzaleniony jest od krgu beneficjentw. Rne uprawnienia przysuguj: pracownikom,bezrobotnym, czonkom rodziny pracownika, byym pracownikom.

Prawo wjazdu pracownikw i ich rodzin D-68/360 oraz D-2004/38

Prawo wjazdu i pobytu przysuguje osobom posugujcym si paszportem lub innym dokumentem identyfikacyjnym wanym przez okres 5 latWizy wymagane s tylko dla czonkw rodziny nie bdcych obywatelami Unii o ile taki obowizek wynika z R-539/2001. Zniesienie wiz wjazdowych dla obywateli pastw III posiadajcych kart staego pobytu wydan w jednym z pastw czonkowskich D-2004/38Prawo wjazdu nie moe zosta uzalenione od zoenia owiadczenia o celu i okresie planowanego pobytu w danym pastwie Prawo wjazdu i pobytu pracownika nie zaley od uwiarygodnienia posiadania wystarczajcych rodkw finansowych na pobyt w kraju goszczcym (wyjtek D-90/364, 90/365, 93/96) wymg ten potwierdza D-2004/38

Pozwolenie na pobyt - D 68/360 i 2004/38Pozwolenie wydawane przez pastwo goszczce dla cudzoziemca i czonkw jego rodziny ma charakter potwierdzajcy prawo a nie ksztatujcy prawo.W zalenoci od czasu trwania umowy o prac pastwo wydaje: pozwolenia czasowe (do 1 roku), pozwolenia stae (wane powyej 5 lat)prawo staego pobytu (dla osb zamieszkujcych powyej 5 lat) Praca sezonowa do 3 miesicy nie wymaga zezwolenia na pobyt (zasada ta bdzie dotyczya obywateli pastw III)

Cigo pobytu - D 68/360 i 2004/38Cigo pobytu jest zachowana:

jeli przerwy w pobycie pracownika w pastwie goszczcym nie przekraczaj 6-ciu kolejnych miesicy,w przypadku nieobecnoci spowodowanej odbywaniem suby wojskowej w kraju obywatelstwa pracownika, w przypadku czasowej niezdolnoci spowodowanej chorob zawodow lub wypadkiem w pracy, w przypadku niezawinionej utraty pracy (bezrobocie nieumylne) poczonej z wymogiem rejestracji w urzdzie zatrudnienia; po 12 miesicach pozostawania bez pracy pastwo moe ograniczy dugo pozwolenia na pobyt.

Zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu art. 39 TWE, preambua R-1612/68Zakazane s wszystkie formy dyskryminacji formalnej i faktycznej.Zakaz dyskryminacji jest bezporednio obowizujcy i bezporednio skuteczny w wewntrznych porzdkach pastw czonkowskich.Zakaz dyskryminacji powszechne i swoiste rda prawa a take umowy o pracZakaz dyskryminacji dotyczy zarwno praw indywidualnych jak i zbiorowych praw pracownika. Zakaz dyskryminacji obejmuje stosunki prawne poprzedzajce nawizanie stosunku pracy jak i sam stosunek pracy.

Dostp do zatrudnienia wolny od dyskryminacji art.1-6 R-1612/68Obywatele UE maj prawo podjcia na terytorium pastwa goszczcego kadej dostpnej pracy na rwni z obywatelami danego kraju. Obowizuje regua pierwszestwa zatrudniania obywateli pastw Unii przed cudzoziemcami z krajw trzecich. Obywatele UE i pracodawcy prowadzcy dziaalno na terytorium dowolnego pastwa UE mog skada podania o prac i oferty pracy.Strony stosunku pracy zawieraj i wykonuj stosunek pracy zgodnie z przepisami wewntrznymi pastwa goszczcego.

Rwne warunki zatrudnienia- art. 7Artyku 7 (R 1612/68)1. Pracownik bdcy obywatelem Pastwa Czonkowskiego nie moe by na terytorium innego Pastwa Czonkowskiego ze wzgldu na sw przynaleno pastwow traktowany odmiennie ni pracownicy krajowi pod wzgldem warunkw zatrudnienia i pracy, w szczeglnoci warunkw wynagrodzenia, zwolnienia i, jeeli straci prac, powrotu do pracy lub ponownego zatrudnienia.

2. Pracownik korzysta z takich samych przywilejw socjalnych i podatkowych jak pracownicy krajowi.

Rwne warunki ustania pracyOrzeczenie Sdu z 13 grudnia 1972 r. w sprawie Pieter Marsman v. M. Rosskamp, C-44/72, ECR 1972, s. 1243 Obywatel Wielkiej Brytanii p. Marsman, zatrudniony na terenie Niemiec, w wyniku wypadku straci zdolno do pracy w 50%. Rozwizano z nim stosunek pracy argumentujc to brakiem staego miejsca zamieszkania na terytorium Niemiec.

Prawo