Michelangelo Buonarroti’s invenzionegekopieerd en gereproduceerd
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
1
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
2
• Wie is Ganymedes?
• De roof van Ganymedes uitgebeeld
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
Probleemstelling
Hoe lang was Michelangelo’s invenzione van de
uitbeelding van De roof van Ganymedes bepalend
voor andere kunstenaars en waarom kwam daar
een einde aan?
3
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
Opzet onderzoek:
• Chronologisch via kopieën en reproducties
Beperkingen:
• Michelangelo Buonarroti’s invenzione
• Toegespitst op werk in het Rijksprentenkabinet
4
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
•Michelangelo en Ganymedes
De ontmoetingen in 1504 en 1528- 1530(?)
• Michelangelo en Tommaso dè Cavalieri
Model (1532 - 1533), liefde (1532 – 1537/8) en vriendschap (1532 – 1564)
5
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
6
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
7
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
Michelangelo’s invenzione (1532 ) is in tekening, tempera en olieverf gekopieerd door onder meer:
• Michelangelo (1533)
• Giulio Clovi (1533, ca. 1535 en 1538)
• Battista Franco (1537 in zijn Battaglia di Montemurlo)
• Marcello Venusti (ca. 1540)
• Alessandro Allori (ca. 1555)
• Jan Swart van Groningen (voor ca. 1560)
8
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
9
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
10
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
11
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
12
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
13
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
Michelangelo’s invenzione (1532 ) is in kopergravure en ets gereproduceerd door onder meer:
• Nicolas Beatrizet (1542 in het Rijksprentenkabinet)
• Giulio Bonasone (1555 naar Beatrizet naar M.)
• Achille Bocchi (1555 naar Beatrizet naar M.)
• Quirijn of Coryn Boel II (ca. 1655 naar Venetiaanse meester, in het Rijksprentenkabinet)
14
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
15
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
16
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
17
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
18
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
19
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
20
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
Nieuwe invenzioni:
• in Italië reeds in de tijd van Michelangelo en kort daarna: Correggio (Antonio Allegri), Benvenuto Cellini (in beeld) en Annibale Carracci (1596)
• in de Nederlanden: Peter Paul Rubens, Rembrandt van Rijn en Nicolaes Maes
Uiteenlopende oorzaken: in de kunstenaar (onder andere emulazione), Concilie van Trento, etc.
21
DE OMZWERVINGEN VAN GANYMEDES
Conclusies:
• Michelangelo’s invenzione werd tot ca. 1580 nagevolgd in Italië en tot ca. 1655 in de Nederlanden. De entourage wisselde met de tijd: een herder in het veld, een Oosters landschap met zee, dat vervolgens “verwesterd” werd en tot slot een classicistisch landschap.
• Kunstenaars trachtten te wedijveren met tijdgenoten en voorgangers. Na het Concilie van Trente werd naakt in de ban gedaan en ontstonden nieuwe instructies vanuit de Kerk.
22