Gupernur Jawa Barat If. Ahmad I-Ieryawan nu ageung kamelang
an jalan tincakeun.Nya saleutikna boga gawe, meu-
reun kudu ku waragad dirojongna.. Bener, tapi mimiti mah saaya-aya tisorangan we jeung sumbangan ti dituti dieu, nu hadirna ge teujiga ayeuna,tapi cukup hidmat.
Taun tukang disumbang ti bupaticeuk Godi. Taun ayeuna ti gupemurRp.40 juta. Nu matak aya wayanggolek sagala rupa ayeuna mah,metakeun gawe leuwih laluasa jeunglancar.
Aya nu lucu, basa arek NyiarLumar anu munggaran caritana areknyieun lapang, nu keur maracul jigaanu kaget sabab paculna ngagetrukkeuna kana batu cenah. Nu digarawedititah terus rnaculan, deg deui paculkana batu, nu digawe hariwang bisipacul keuna kana barang pusaka ti-tinggal sajarah. Nu macul embunge-un neruskeun gawe. Tapi ku sababdipaksa, kecruk deui macul. Ari seug
.ceuk anu apal kana kaayaan AstanaGede nyebutkeun "Nya tangtu lobabatu, kapan urut balay, da baretomah jalan ka Cikawali teh ka dieuliwatna!" tuh pan ...urut jalan. AriCikawali eta teh lalampahan panung-tung Kulayu, mapay-mapay astanagede tengah peuting. Di lebahpengkolan ka Cikawali aya papang-gungan leutik, di dinya Neneng Godi
10
ngibing ngabayada make kostumsarwa bodas, dipirig ku tarawangsaanu melas-melis sedih, melankolis,tepi ka rubuhna wanci subuh Nenengngibing lebah dieu. Mernang ling-kungan lebah dinya geueuman pisan,tapi Neneng bangun teu kapa-ngaruhan, jalma-jalrna anu lalar liwatpasti eureun lebah dinya nyaksiananu ngibing ngagambarkeun kasedihkaprihatin jeung katunggaraan Nyaiputri Pitaloka Citraresmi Sunda.
Saha anu teu panuju kana kreati-fitas anu sakitu luhurna? Godi anuteu menta pamuji teu ngaharepkeunpameuli geus ngabaktikeun hasil senijeung sastra Sunda nu luhur ajenna.
Lamun taun ieu Gupernur bantu-anana lungsur keur- Nyiar Lumarmugia jadi pamecut sumangbet keurGodi sapara kancajeung mugia ditu-lad ku pupuhu daerah anu pang-deukeutna jeung anu sawadinaleuwih toweksa ngaraksa ngariksapara seniman, budayawan jeung sas-trawan ti derahna.
Aya Naon di Astana Gede?Prof Dr. Hj. Nina Lubis anu nga-
hajakeun ti Bandung ka Kawaliawahing ku sumanget palay nyaksianacara anu penting ieu nyebutkeun,yen Nyiar Lumar mangrupa acaraanu narik lantaran digelar di tempat
anu nyimpen harti historis penting,di Kawali, anu jaman baheula mang-rupa puseur Karajaan Sunda Galuh.Ketua Yayasan Masyarakat Seja-rawan Indonesia Cabang Jawa Barat,Prof.Nina ngarasa perelu gawebareng jeung panitiya Nyiar Lumarkatut Dinas Pariwisata dan Ke-budayaan Kabupaten Ciamis pikeunnyukseskeun ieu acara. BantuanGupemur diharepkeun jadi pangju-rung ludeung pikeun lajuning lakunacara Nyiar Lumar anu unik ieu. Taunieu anu katujuh anu saterusna pan-jang keneh.
Nurutkeun Prof. Nina AstanaGede nyimpen barang-barangarkeologis numatak disebut SitusArkeologis
Situs anu leg ana 5 hektar tehsacara topografis saperti wawangu-nan umpak nu dihapit ku dua walu-ngan nyaeta Cikadongdong beulahkaler jeung Cibulan beulah kidul, etadua walungan patepungna di kidulwetan ngocor ka Cimuntur.
Situs Astana Gede mangrupaleuweung lindung, di dieu ayasababaraha artefak atawa titinggalbarang arkeologis, Nyaeta 6 prasastiKawali. Mangrupa batu pangca1ikan,2 menhir, sirah cai Cikawali, jeung 11makam. Pangna disebut AstanaGede, Prof. Nina nyutat sababarahasumber anu nyebutkeun, lantaran didieu aya makam anu panjangna 3meter. Sumber sejen nyebutkeun, didieu dipendem gegeden (jalma gede).
Genep Prasasti, ku lantarankabeh kapendakna di Astana CedeKawali, nya disebut Prasasti Kawali.Kabeh make aksara Sundajeung basaSunda buhun.
Mimiti kapendakna jamanRaffles, kabuktian dina bukunaHistory of Java nu terbit taun 1816Masehi disebut-sebut ngeunaan pra-sasti Kawali teh.
Tapi kakara dibaca anu benermah ku Frederich taun 1855, saterus--na dibaca ku Holle taun 1687,panungtung dibaca ku J. Nooduijntaun 1988. Dua filolog Indonesia numaca ulang prasasti nyaeta SalehDanasasmita (1984) jeung Atja(1990). Prasasti kagenep kapendaktaun 1995 ku Sopar Kuncen AstanaGede, *** (HRS)
Mangle No. 2279
