วิ�ชาสั�มมนากฏหมายและนโยบายของรั�ฐเก��ยวิก�บคนพิ�การั (น.279)

โดย รัองศาสัตรัาจารัย!.วิ�รั�ยะ นามศ�รั�พิงษ์!พิ�นธุ์$!ภาค 1 แนวินโยบายแห&งรั�ฐเก��ยวิก�บคนพิ�การั

บทท�� 1 หล�กปรั�ชญาควิามเช*�อและผลการัทบ1.หล�กปรั�ชญาควิามเช*�อด��งเด�ม ก�บผลกรัะทบ

คนไทยก็�ไม่ได้�แตก็ตางไปจาก็คนอื่��นแตไหนแตไรม่าคนไทยม่�ความ่เชื่��อื่วาคนพิ�ก็าร ไม่ม่�ความ่สาม่ารถ ท าอื่ะไรไม่ได้� และเชื่��อื่วาความ่พิ�ก็ารเป#นส$ญญาล$ก็ษณ์(ขอื่งส��งท��เลวร�าย หร�อื่ส��งท��ไม่ด้� เป#นก็ารลงโทษบุ,คคลท��ก็ระท าบุาป คนพิ�ก็ารเป#นคนท��นาสงสาร ก็ารให�คนพิ�ก็ารท างานหน$ก็ถ�อื่เป#นก็ารสร�างเวรก็รรม่เพิราะเป#นก็ารซ้ำ /าเต�ม่คนพิ�ก็ารให�ท,ก็ข(ทรม่านม่าก็ย��งข0/น ความ่เชื่��อื่เหลาน�/ม่�ผลก็ระทบุตอื่คนพิ�ก็ารไปในทางลบุอื่ยางม่หาศาล เปร�ยบุได้�ก็$บุบุาปก็ าเก็�ด้ท��คนพิ�ก็ารท,ก็คนท��เก็�ด้ม่า ท,ก็ย,ก็ ท,ก็สม่$ย ต�อื่งก็�ม่หน�าก็�ม่ตา ร$บุผลร�ายท��ส$งคม่หย�บุย��นให� เพิราะความ่เชื่��อื่ด้$งก็ลาว

บุ�ด้าม่ารด้าขอื่งเด้�ก็พิ�ก็ารท��ม่�ความ่เชื่��อื่ด้$�งเด้�ม่ข�างต�น จะไม่ค�ด้ท��จะก็ระต,�นพิ$ฒนาพิ$ฒนาล4ก็ขอื่งตนให�ม่�พิ$ฒนาก็ารให�เหม่�อื่นเด้�ก็ท$�วไป ไม่ค�ก็ท��จะฝึ6ก็ฝึนให�เด้�ก็พิ�ก็ารท าส��งตางๆไปตาม่ยถาก็รรม่ เด้�ก็ตาบุอื่ด้บุางคนพิอื่แม่ได้�แตอื่, �ม่เอื่าไว�ด้�วยความ่สงสาร ท าให�เด้�ก็ตาบุอื่ด้น$/นแม่�โต 4-5 ขวบุแล�วก็�ย$งเด้�นไม่ได้� เด้�ก็พิ�ก็ารทางแขนขา ล าต$ว เล�ก็น�อื่ย เม่��อื่ถ4ก็ท�/งไว�เฉยๆ ก็�ท าให�ม่�ความ่พิ�ก็ารม่าก็ย��งข0/น ถ�าหาด้เด้�ก็พิ�ก็ารเหลาน�/ ได้�ร$บุก็ารก็ระต,�นพิ$ฒนาขอื่งก็ล�าม่เน�/อื่ เด้�ก็ก็�อื่าจจะเด้�นได้� แตเม่��อื่ไม่ได้�ร$บุก็ารด้4แลก็�ท าให�ก็ล�าม่เน�/อื่น$/นไม่ได้�พิ$ฒนา ม่ าให�ไม่สาม่ารถเด้�นได้� ครอื่บุคร$วท��เด้�ก็พิ�ก็ารก็�ก็ล$ววา คนอื่��นจะต าหน�วาเป#นครอื่บุคร$วขอื่งคนบุาป ครอื่บุคร$วเหลาน$/นก็�จะซ้ำ,ก็ต$วเด้�ก็เอื่าไว�แตในบุ�าน หร�อื่ขายเด้�ก็ให�ก็$บุแก็9งขอื่ขอื่ทาน เชื่น ก็รณ์�ขอื่งนายประหย$ด้ ภู4หนอื่งโอื่ง 1 หร�อื่น าไปท�/งลงเหว อื่ยางในก็รณ์� นาย จ$งส�� แสนจ$ง 2 หร�อื่น าไปท�/งเพิ��อื่ให�คนอื่��นร$บุไปเล�/ยงด้4อื่ยางก็รณ์�ขอื่ง นายพิงศ(ศ�ลป; ชื่$ยศ�ลป; 3 และไม่ม่��ความ่ค�ด้ท��ให�ล4ก็เร�ยนหน$งส�อื่ ด้$งจะเห�นได้�จาก็ในสม่$ยท�� ม่�สเจนน�ว�ฟ คอื่ลฟ=ลด้( ม่าก็อื่ต$/งโรงเร�ยนคนตาบุอื่ด้ ในป> พิ.ศ. 2482 น$/น ไม่ม่�พิอื่แม่เด้�ก็ตาบุอื่ด้คนใด้ท��สนใจให�ล4ก็หลานขอื่งตนม่าเร�ยนท��โรงเร�ยนสอื่นคนตาบุอื่ด้เพิราะค�ด้วาเร�ยนไม่ได้� ทานต�อื่งให�ว�ธี�จ�างเด้�ก็ม่าเร�ยน หร�อื่เชื่�ญชื่วนเด้�ก็ตาบุอื่ด้ท��ถ4ก็ทอื่ด้ท�/งอื่ย4ตาม่ถนนม่าเร�ยนหน$งส�อื่แทน

1 นายประหย$ด้ ภู4หนอื่งโอื่ง บุ�ด้าม่ารด้า จะขายให�ก็$บุแก็9งขอื่ทาน แตพิ��สาวขอื่เอื่าไว�และหาท��เร�ยนหน$งส�อื่ ป@จจ,บุ$น นายประหย$ด้ ภู4หนอื่งโอื่ง เป#นผ4�ก็อื่ต$/งม่4ลน�ธี�ธีรรม่ม่�ก็ชื่นเพิ��อื่คนตาบุอื่ด้ในประเทศไทย ในพิระบุรม่ราชื่4ปถ$ม่ภู( ซ้ำ0�งม่�โรงเร�ยนสอื่นคนตาบุอื่ด้ และศ4นย(สงเคราะห(เด้�ก็ตาบุอื่ด้พิ�ก็ารซ้ำ /าซ้ำ�อื่น อื่ย4ในก็ารด้4แลถ0ง 6 แหง (ขอื่นแก็น ร�อื่ยเอื่�ด้ นครราชื่ส�ม่า ก็ร,งเทพิฯ ลพิบุ,ร� ล าปาง)2 นายจ$งส�� แสนจ$ง เป#นเด้�ก็ตาบุอื่ด้ พิอื่แม่ม่�ความ่ค�ด้วา ขนาด้ตนเอื่งไม่พิ�ก็ารก็�ย$งยาก็ล าบุาก็ จ0งค�ด้ตอื่ไปวาล4ก็ท��ตาบุอื่ด้คงยาก็ล าบุาก็ก็วาตนหลายเทา เพิ��อื่ไม่ใหล4ก็ต�อื่งต�อื่งยาก็ล าบุาก็ พิอื่แม่จ0งน าไปผล$ก็ลงเหวท�/ง แตนายจ$งส��ไม่ถ0งแก็ความ่ตาย และได้�ม่� ม่�ชื่ชื่$นนาร� ม่าพิบุและน าไปเล�/ยงด้4ตอื่ให�ได้�ร$บุก็ารศ0ก็ษา และฝึ6ก็อื่าชื่�พิ ป@จจ,บุ$น นายจ$งส�� เป#นเจ�าขอื่งร�านนวด้แผนไทยท��จ$งหว$ด้ ล าพิ4น ม่�บุ�านขอื่งต$วเอื่งและยะงสาม่ารถสงเส�ยเล�/ยงด้4พิอื่แม่ขอื่งตนได้�3 นายพิงศ(ศ�ลป; ชื่$ยศ�ลป; พิอื่แม่น าม่าท�/งไว�ท��โรงเร�ยนสอื่นคคนตาบุอื่ด้ ป@จจ,บุ$นนายพิงศ(ศ�ลป; ชื่$ยศ�ลป; เป#นคร4สอื่นด้นตร�ท��โรงเร�ยนสอื่นคนตาบุอื่ด้ก็ร,งเทพิ

ผลท��ตาม่ม่าเด้�ก็พิ�ก็ารจ0งม่�พิ$ฒนาก็ารไม่วาในวาในทางสม่อื่ง ในทางรางก็าย ท��ต �า หร�อื่ชื่�าก็วาเด้�ก็ท$�วไปอื่ยางม่าก็ เพิราะก็ารเพิ��ม่ขอื่งเซ้ำลล(สม่อื่งและก็ารเชื่��อื่ม่โยงขอื่งโครงขายขอื่งระบุบุประสาทตางๆ จะม่�ม่าก็ท�ส,ด้ในชื่วง 1-7 ป> ด้$งน$/นโครงสร�างสม่อื่งและรางก็ายขอื่งเด้�ก็พิ�ก็าร จ0งตก็เป#นรอื่งขอื่งเด้�ก็ท$�วไปอื่ยางม่าก็เน��อื่งจาก็ความ่เชื่��อื่ด้$�งเด้�ม่ด้$งก็ลาวน$�นเอื่ง

ผ4�บุร�หารสถานศ0ก็ษาและคร4อื่าจารย(ท��ม่�ความ่เชื่��อื่ด้$�งเด้�ม่ข�างต�น จะปฏิ�เสธีไม่ร$บุคนพิ�ก็ารเข�าศ0ก็ษาหร�อื่ฝึ6ก็อื่าชื่�พิแตไหนแตไรม่าผ4�บุร�หารและคร4โรงเร�ยนตางๆ ม่$ก็ ม่�ความ่เข�าใจวา แม่�คนปก็ต�จ านวนม่าก็ ก็�ย$งไม่ม่�ท��เร�ยนหร�อื่ฝึ6ก็อื่าชื่�พิเลย คนพิ�ก็ารเร�ยนหน$งส�อื่ไปก็�หาประโยชื่น(ม่�ได้� อื่�ก็ท$/งก็ารสอื่นเด้�ก็พิ�ก็ารย,งยาก็ก็วาเด้�ก็ท$�วไป และตนเอื่งไม่ร4 �เร��อื่งก็ารสอื่นเด้�ก็พิ�ก็าร ไม่ม่�ความ่พิร�อื่ม่ท��จะสอื่นเด้�ก็พิ�ก็ารได้� จ0งไม่ม่�เหต,ผลท��จะร$บุเด้�ก็พิ�ก็ารเข�าเร�ยน เหต,ผลน�/ย$งม่�ใชื่�อื่ย4จนถ0งป@จจ,บุ$น อื่�ก็ท$/งม่� พิ.ร.บุ. ก็ารประถม่ศ0ก็ษา พิ.ศ.

2478 ม่าตรา 114 หร�อื่ในชื่วงตอื่ม่าก็�ม่� พิ.ร.บุ. ก็ารประถม่ศ0ก็ษา พิ.ศ.

2523 ในม่าตรา 85 เม่��อื่ม่�ข�อื่ก็ าหนด้ยก็เว�นให� พิอื่แม่ไม่ม่�ความ่ก็รณ์�ไม่ให�เด้�ก็พิ�ก็ก็ารเร�ยนหน$งหน$งส�อื่ ผ4�บุร�หารโรงเร�ยนจ0งม่$ก็อื่�างก็ฏิหม่ายน�/ เก็ล��ยก็ลอื่ม่ให�ผ4�ปก็ครอื่งเซ้ำ�นย�นยอื่ม่ท��จะไม่เอื่าเด้�ก็พิ�ก็ารไปเร�ยน เพิ��อื่ผ4�ปก็ครอื่งจะไม่ม่�ความ่ผ�ด้ และผ4�บุร�หารโรงเร�ยนจะไม่ถ4ก็ต าหน�วาไม่ยอื่ม่ร$บุเด้�ก็พิ�ก็ารเข�าเร�ยน ในสม่$ยท��นายว�ร�ยะ นาม่ศ�ร�พิงศ(พิ$นธี,(และเพิ��อื่น จบุม่$ธียม่ศ0ก็ษาป>ท�� 3 ในป> พิ.ศ. 2513 โรงเร�ยนร$ฐบุาลตางๆท��ไปต�ด้ตอื่ก็�ไม่ยอื่ม่ร$บุ โด้ยอื่�างวาไม่พิร�อื่ม่จะร$บุเด้�ก็พิ�ก็ารม่�แตโรงเร�ยนอื่$ศศ$ม่ชื่$นบุางร$ก็ท��ยอื่ม่ร$บุ แตก็ าหนด้

คะแนนวาต�อื่งสอื่บุได้� 80 คะแนนข0/นไป และม่�โรงเร�ยนสตร�ประเท�อื่งว�ทย(อื่�ก็แหงหน0�งท��ยอื่ม่ร$บุสตร�ตาบุอื่ด้เข�าเร�ยน อื่�ก็ 1 คน จ0งม่�ผลให�คนตาบุอื่ด้เร�ยนตอื่ในระด้$บุ ม่$ธียม่ศ0ก็ษาตอื่นปลาย ได้�แคเพิ�ยง 3 คน ในป> พิ.ศ. 2515 คนตาบุอื่ด้ท$/ง 3 สาม่ารถสอื่บุผานข�อื่เข�ยน เข�าเร�ยนตอื่ในระด้$บุอื่,ด้ม่ศ0ก็ษา ค�อื่ม่หาว�ทยาล$ยธีรรม่ศาสตร( จ,ฬาลงก็รณ์(ม่หาว�ทยาล$ย และม่หาว�ทยาล$ยศ�ลปาก็ร(ท$บุแก็�ว) ได้� แตผ4�บุร�หารว�ทยาล$ยศ�ลปาก็ร(ท$บุแก็�ว)ในขณ์ะน$/น ได้�ให�นางสาวประยงค( โสตถ�เศรษฐ( สอื่บุตก็ส$ม่ภูาษณ์( เพิราะเก็รงวาจะไปเตะก็ระจก็ขอื่งอื่าคารเร�ยนแตก็เส�ยหายและจะเป#นอื่$นตรายแก็คนตาบุอื่ด้เอื่ง

ในป> พิ.ศ. 2542 แม่�ร$ฐบุาลได้�ประก็าศให�เป#นป>ก็ารศ0ก็ษาส าหร$บุคนพิ�ก็าร และม่�นโยบุายวา คนพิ�ก็ารท,ก็คนท��อื่ยาด้เร�ยนต�อื่งได้�เร�ยน“ ” แตโรงเร�ยนว$ด้โบุสถ( ซ้ำ0�งต$/งอื่ย4ท��ถนนสาม่เสนก็�ข$นปEายประก็าศไม่ร$บุคนพิ�ก็ารท,ก็ประเภูท แม่�ป@จจ,บุ$น โรงเร�ยนขอื่ง ก็.ท.ม่. ย$งประก็าศไม่พิร�อื่ม่ท��จะร$บุเด้�ก็ตาบุอื่ด้เข�าเร�ยนรวม่ เม่��อื่คนพิ�ก็ารไม่ได้�ร$บุโอื่ก็าสได้�ร$บุก็ารศ0ก็ษา ก็�ยอื่ม่ไม่ม่�โอื่ก็าสในก็ารพิ$ฒนาความ่สาม่รถขอื่งตนให�เต�ม่ตาม่ศ$ก็ยาภูาพิ คนพิ�ก็ารจ านวนม่าก็ จ0งไม่ม่�ความ่สาม่ารถในก็ารท างานตางๆได้� ตก็เป#นภูาระขอื่งครอื่บุคร$วและส$งคม่อื่ยางท��คนไทยเชื่��อื่

เจ�าขอื่งก็�จก็ารและผ4�บุร�หารหนวยงานขอื่งร$ฐท��ม่�ความ่เชื่��อื่ด้$�งเด้�ม่ด้$งก็ลาวจะปฏิ�เสธีไม่จ�างแรงงานคนพิ�ก็ารเม่��อื่คนพิ�ก็ารไม่ม่�โอื่ก็าสได้�ร$บุก็ารศ0ก็ษา ก็�ยอื่ม่ไม่ม่�ความ่สาม่ารถท��จะท างานได้� สวนคนพิ�ก็าร

4 ม่าตรา 11 นายอื่ าเภูอื่ม่�อื่ านาจยก็เว�นเด้�ก็ท��ม่�ล$ก็ษนะด้$งตอื่ไปน�/ จาก็ก็ารเร�ยนอื่ย4ในโรงเร�ยนประถม่ศ0ก็ษา (1) เด้�ก็ท��ม่��สวนบุก็พิรอื่งทางก็ าล$งก็าย,ก็ าล$งความ่ค�ด้หร�อื่เป#นโรค (2) เด้�ก็ท��อื่ย4หางจาก็โรงเร�ยนประถม่ศ0ก็ษาท��ให�เปลาเก็�นสอื่งพิ$นเม่ตร หร�อื่ท��ไม่สาม่ารถจไปถ0งโรงเร�ยนได้�ด้�วยเหต,หน0�งท��ไม่ม่�ทางจะหล�ก็เล��ยงได้�5 ม่าตรา 8 เม่��อื่ผ4�ปก็ครอื่งร�อื่งขอื่ คณ์ะก็รรม่ก็ารก็ารประถม่ศ0ก็ษาอื่ าเภูอื่ และคณ์ะก็รรม่ก็ารก็ารประถม่ศ0ก็ษาก็��งอื่ าเภูอื่ ม่�อื่ านาจยก็เว�นให�เด้�ก็ซ้ำ0�งม่�ล$ก็ษณ์(ด้$งตอื่ไปน�/ ไม่ต�อื่งเข�าเร�ยนในโรงเร�ยนประถม่ศ0ก็ษาได้� (1) ม่�ความ่บุก็พิรอื่งในทางรางก็ายหร�อื่จ�ตใจ

จ านวนน�อื่ยท��ม่�โอื่ก็าสได้�ร$บุก็ารศ0ก็ษาม่�ความ่สาม่รถท��จะท างานได้� แตเม่��อื่เจ�าขอื่งก็�จก็ารหร�อื่ผ4�บุร�หารหนวยงานราชื่ก็าร ร$ฐว�สหก็�จย$งม่�ความ่เชื่��อื่ด้$งเด้�ม่อื่ย4 ก็�จะปฏิ�เสธีไม่ร$บุคนพิ�ก็ารเข�าท างาน และย��งไปก็วาน$/นก็�ม่�ก็ฏิหม่ายเป#น

จ านวนม่าก็ท��รอื่งร$บุความ่เชื่��อื่ด้$�งเด้�ม่ด้�วยก็ารก็ าหนด้ให�คนพิ�ก็ารท,พิพิลภูาพิขาด้ค,ณ์สม่บุ$ต�ท��จะประก็อื่บุอื่าชื่�พิตางๆได้� เชื่น พิระราชื่บุ$ตญ$ต�ทนายความ่ พิ.ศ. 25086, พิระราชื่บุ$ญญ$ต�ว�ชื่าชื่�พิเวชื่ก็รรม่ พิ.ศ. 25117, พิระราชื่บุ$ญญ$ต�ระเบุ�ยบุข�าราชื่ก็ารพิลเร�อื่น พิ.ศ. 24978, พิระราชื่บุ$ญญ$ต�ระเบุ�ยบุข�าราชื่ก็ารฝึFายอื่$ยก็าร พิ.ศ. 25039,คนห4นวก็เป#นใบุ�ห�าม่สม่$ครร$บุเล�อื่ก็ต$/ง ด้$งปราก็ฏิในร$ฐธีรรม่น4ญแหงราชื่อื่าณ์าจ$ก็รไทย พิ.ศ. 2517, พิ.ศ. 2534

พิระราชื่บุ$ญญ$ต�ระเบุ�ยบุบุร�หารราชื่ก็ารก็ร,งเทพิม่หานคร พิ.ศ. 2528 พิระราชื่บุ$ญญ$ต�ประถม่ศ0ก็ษา พิ.ศ. 2523 พิระราชื่บุ$ญญ$ต�ก็ารประก็อื่บุโรคศ�ลปะ พิ.ศ. 2497 ในสวนขอื่งร$ฐว�สาหก็�จ เชื่น ระเบุ�ยบุวาด้�วยเร��อื่งร$บุสม่$คร บุรรจ, และให�อื่อื่ก็ขอื่งพิน$ก็งานเจ�าหน�าท�� อื่งค(ก็ารร$บุสงส�นค�าและพิ$สด้,ภู$นฑ์((ร.ส.พิ.) พิ,ทธีศ$ก็ราชื่ 2495 (ฉบุ$บุประม่วลแก็�ไขเพิ��ม่เต�ม่ถ0งฉบุ$บุท�� 30), ข�อื่บุ$งค$บุวาด้�วยก็ารแตงต$/ง ถอื่ด้ถอื่น เล��อื่น และลด้ขนาด้เง�นเด้�อื่น และก็ าหนด้อื่$ตราเง�นเด้�อื่น พิน$ก็งานก็ารทาเร�อื่แหงประเทศไทย พิ.ศ.

2498, ข�อื่บุ$งค$บุอื่งค(ก็ารส,รา วาด้�วย ระเบุ�ยบุพิน$ก็งานส,ราในส$งก็$ด้อื่งค(ก็ารส,รา พิ.ศ. 2507, ข�อื่บุ$งค$บุอื่งค(ก็ารเภูส$ชื่ก็รรม่วาด้�วย ก็ารบุรรจ, ก็ารแตงต$/ง ก็ารอื่อื่ก็จาก็งาน ระเบุ�ยบุว�น$ย ก็ารลงโทษและก็ารร�อื่งท,ก็ข(ขอื่งพิน$ก็งาน พิ.ศ. 2511, ระเบุ�ยบุวาด้�วยก็ารร$บุสม่$ครงาน ขอื่งโรงงานยาส4บุ พิ.ศ.

2513, ข�อื่บุ$งค$บุวาด้�วยระเบุ�ยบุพิน$ก็งานอื่งค(ก็ารคล$งส�นค�า (ฉบุ$บุท��9) พิ.ศ.

2516, ข�อื่บุ$งค$บุก็ารไฟฟEาสวนภู4ม่�ภูาควาด้�วยระเบุ�ยบุพิน$ก็งาน พิ.ศ. 2517,

ข�อื่บุ$งค$บุก็ารปะปานครหลวง ฉบุ$บุท�� 28 วาด้�วยก็ารบุรรจ, ก็ารแตงต$/งและก็ารถอื่ด้ถอื่นพิน$ก็งาน พิ.ศ. 2517 ระเบุ�ยบุก็ารธีนาคารอื่อื่ม่ส�น ฉบุ$บุท�� 121 วาด้�วย ก็ารแตงต$/งและก็ารถอื่นจาก็ต าแหนงพิน$ก็งาน ธีนาคารอื่อื่ม่ส�น เป#นต�น

ผลท��ต�ด้ตาม่ม่านอื่ก็จาก็จะไม่ม่�ก็ารจ�างคนพิ�ก็ารในภูาคร$ฐแล�ว ล4ก็จ�างหร�อื่ข�าราชื่ก็ารหร�อื่ร$ฐว�สาหก็�จท��ม่าพิ�ก็ารภูายหล$งก็�จะถ4ก็ให�อื่อื่ก็จาก็งาน หร�อื่ราชื่ก็าร ท��เห�นได้�ชื่$ด้ค�อื่ทหารผานศ0ก็ท��พิ�ก็าร ป@จจ,บุ$นอื่งค(ก็ารสงเคราะห(อื่งค(ก็ารสงเคราะห(ทหารผานศ0ก็ ต�อื่งจ$ก็สว$สด้�ก็ารให�ทหารท��พิ�ก็ารจ านวนถ0ง 3,348 คน 10

ก็รณ์�ขอื่ง ท��ร �อื่ยตร� ส,ท$ศน( ศ4นย(ก็ลาง พิ�ก็ารทางก็ารม่อื่งเห�น เน��อื่งจาก็ถ4ก็ท าลายรางาย และต�อื่งอื่อื่ก็จาก็ราชื่ก็าร ในป> พิ.ศ. 2510

6 ม่าตาร 5 ผ4�ขอื่จด้ทะเบุ�ยนและร$บุใบุอื่ณ์,ญาต�เป#นทนายความ่ชื่$/นหน0�งต�อื่งม่�ค,ณ์สม่บุ$ต� ด้$งตอื่ไปน�/.....(6) ไม่เป#นผ4�ม่�ก็ายพิ�ก็ารหร�อื่จ�ตบุก็พิรอื่งอื่$นเป#นเหต,ให�ผ4�หยอื่นสม่รรถภูาพิในก็ารประก็อื่บุอื่าชื่�พิทยานความ่7 ม่าตรา 8 แพิทย�สภูาประก็อื่บุด้�วยสม่าชื่�ก็สอื่งประเภูทค�อื่ (1) สม่าชื่�ก็สาม่$ญ ได้แก็คนท��ค,ณ์สม่บุ$ต�ด้$งตอื่ไปน�/...(ง)...ไม่เป#นผ4�ม่�รางก็ายท,พิพิลภูาพิ...8 ม่าตรา 44 ผ4�สม่$ครเข�าเป#นข�าราชื่ก็ารพิลเร�อื่นสาม่$ญ ...ต�อื่งม่�ค,ณ์สม่บุ$ต�ด้$งน�/.....(4) )...ไม่เป#นผ4�ม่�รางก็ายท,พิพิลภูาพิ...9 ม่าตรา 23 ผ4�สม่$ครสอื่บุค$ด้เล�อื่ก็เพิ��อื่บุรรจ,เป#นข�าราชื่ก็ารอื่$ยก็ารในต าแหนงอื่$ยก็ารผ4�ชื่วย ต�อื่ง...(11) ไม่...ม่�ก็ายท,พิพิลภูาพิหร�อื่เป#นโรค...10 ท��ม่าอื่งค(ก็ารสงเคราะห(ทหารผานศ0ก็ ข�อื่ม่4ล ณ์ ว$นท�� 31 ก็รก็ฏิาคม่ 2545

เห�นได้�ชื่$ด้วาความ่เชื่��อื่ด้$�งเด้�ม่น�/ได้�สร�างบุาปก็ าเน�ด้แก็คนพิ�ก็ารท าให�คนพิ�ก็ารไม่อื่าจพิ$ฒนาความ่สาม่ารถขอื่งตนให�เต�ม่ตาม่ศ$ก็ยภูาพิจนสาม่ารถพิ0�งตนเอื่งได้� ต�อื่งตก็เป#นภูาระให�ครอื่บุคร$วหร�อื่ส$งคม่เล�/ยงด้4 และเป#นก็ารตอื่ก็ย /าความ่เชื่��อื่ด้$งเด้�ม่ให�อื่ย4ก็$บุคนไทยอื่ยางถาวร จ0งไม่เป#นเร��อื่งท��แปลก็ท��คนพิ�ก็ารจะถ4ก็เก็�บุซ้ำอื่นไว�ในบุ�าน หร�อื่ปลอื่ยให�ขอื่ทานอื่ย4ตาม่ท�อื่งถนนเม่��อื่ปราก็ฏิวาท�อื่งท��ใด้ก็ารขอื่ทานม่�รายได้�คอื่นข�างด้�ก็�จะเก็�ด้แก็9งขอื่ทานก็9งขอื่ทานจะไปรวบุรวม่คนพิ�ก็ารเพิ��อื่ไปขอื่ทานในจ,ด้ตางๆ ท��สาม่รถสร�างรายได้� ก็ารขอื่ทานได้�สร�างความ่ร าคาญแก็ประชื่าชื่นท$�วไป จงม่� พิ.ร.บุ. ควบุค,ม่ขอื่ทาน พิ.ศ.

2484 ให�อื่ านาจเจ�าหน�าท��ขอื่งก็รม่ประชื่าสงเคราะห(จ$บุก็,ม่คนขอื่ทานไปเล�/ยงด้4ท��สถานสงเคราะห(ได้�11 บุ,คคลท��อื่ย4ในสถานสงเคาระห(ถ�อื่เป#นบุ,คคลท��เป#นภูาระจ0งได้�ร$บุก็ารด้4แลอื่ยางขอื่ไปท�ส าหร$บุคนพิ�ก็ารขอื่ทานขอื่งแก็9งขอื่ทานจะได้�ก็ารชื่วยเหล�อื่จาก็แก็9งขอื่ทานโด้ยอื่�างตนวาเป#นผ4�ปก็ครอื่งเด้�ก็พิ�ก็ารเพิ��อื่ให�อื่อื่ก็ม่าจาก็สถานสงเคราะห( และไปขอื่ทานท��อื่��น ก็ารขอื่ทานตาม่ พิ.ร.บุ. ด้$งก็ลาว ก็�นความ่รวม่ถ0งก็ารเลนด้นตร�เพิ��อื่แลก็ก็$บุเง�นในท��สาธีารณ์ะด้�วย 12 ท าให�คนตาบุอื่ด้ท��เลนด้นตร�แลก็ก็$บุเง�นอื่ยางเชื่น วณ์�พิก็ ถ4ก็จ$บุในข�อื่หาขอื่ทานและถ4ก็น าไปอื่ย4ในสถานสงเคราะห( ซ้ำ0�งม่�คนท��เป#นโรคจ�ตหร�อื่คนบุ�าอื่ย4ปะปน เป#นจ านวนม่าก็ หร�อื่เป#นคนสวนใหญในสถานสงเคราะห( คนตาบุอื่ด้ท��ถ4ก็จ$บุในข�อื่หาขอื่ทานอื่ยาง นายส าราญ เสม่าทอื่ง ได้�บุอื่ก็เลาวา ตนต�อื่งอื่ย4รวม่ก็$บุคนบุ�า ท��ร �อื่งเส�ยงโหยหวนท$/งค�น ท าให�นอื่นไม่หล$บุ อื่ย4ท��น$ �นเพิ�ยง 3 ว$นก็�แทบุจะเส�ยสต�ไปด้�วย และเชื่��อื่วาคนด้�หลายคนต�อื่งลายเป#นโรคจ�ตหร�อื่คนบุ�าจาก็ก็ก็ารอื่ย4ในสถานสงเคราะห(น$/น

2.ปรั�ชญาควิามเช*�อใหม&ก�บผบกรัะทบเพิ��อื่แก็�ป@ญหาขอื่งคนพิ�ก็ารยางเป#นระบุบุ ในอื่ารยประเทศโด้ยเฉพิาะ

ก็ล,ม่ประเทศตะว$นตก็น าหล$ก็ปร$ชื่ญาความ่เชื่��อื่ใหม่ท��ก็อื่ผลก็ระทบุตอื่คนพิ�ก็ารในทางท��สร�างสรรค(เข�าม่าใชื่�หล$ก็ปร$ชื่ญาความ่เชื่��อื่ใหม่ได้�แก็ หล$ก็ความ่เชื่��อื่ในศ$ก็ยภูาพิคนพิ�ก็าร และ หล$ก็ความ่เชื่��อื่และศ$ก็ด้�Hศร�และความ่เทาเท�ยม่ก็$นขอื่งม่น,ษย( หล$ก็ปร$ชื่ญาความ่เชื่��อื่ใหม่น�/จะม่�ผลก็ระทบุตอื่เส�นทางชื่�ว�ตคนพิ�ก็ารไปในทางท��สร�างสรรค(ชื่วยให�คนพิ�ก็ารได้�พิ$ฒนาความ่สาม่ารถขอื่งตนได้�เต�ม่ตาม่ศ$ก็ยภูาพิ จนสาม่ารถพิ0�งตนเอื่งได้� เป#นพิล$งให�ก็$บุส$งคม่ได้�และม่�สวนรวม่ในก็ารพิ$ฒนาเศรษฐก็�จและประเทศได้�

2.1 หล�กควิามเช*�อในศ�กยภาพิของคนพิ�การั

2.1.1 หล�กปรั�ชญาควิามเช*�อในศ�กยภาพิก�บผลกรัะทบ

11 พิ.ร.บุ. ควบุค,ม่ก็ารขอื่ทาน พิ.ศ. 2484 ม่าตรา 7 เม่��อื่ปราก็ฏิจาก็ก็ารสอื่บุสวนวา ผ4�ใด้ท าก็ารขอื่ทาน และผ4�น$ /นเป#นคนชื่ลาภูาพิ หร�อื่เป#นคนว�ก็ลจร�ตพิ�ก็าร หร�อื่เป#นคนม่�โรค ซ้ำ0�งไม่สาม่ารถ ประก็อื่บุอื่าชื่�พิอื่ยางใด้และไม่ม่�ทางเล�/ยงชื่�พิอื่ยางอื่��น ท$/งไม่ม่�ญาตม่�ตรอื่,ปก็าระเล�/ยงด้4ก็�ให�พิน$ก็งานเจ�าหน�าท��สงต$วไปย$งสถานสงเคราะห(12 พิ.ร.บุ. ควบุค,ม่ก็ารขอื่ทาน พิ.ศ. 2484 ม่าตรา 6 ห�าม่ม่�ให�บุ,คคลใด้ท าก็ารขอื่ทาน ก็ารขอื่ทร$พิย(ส�นขอื่งผ4�อื่��น โด้ยม่�ได้�ท าก็ารงานอื่ยางใด้ หร�อื่ให�ทร$พิย(ส�นส��งใด้ตอื่บุแทนและม่�ใชื่ขอื่ก็$นฐานญาตม่�ตรน$/น ให�ถ�อื่วาเป#นก็าร ขอื่ทาน ก็ารข$บุร�อื่ง ก็ารด้�ด้ส�ต�เปFา ก็ารแสด้งก็ารละเลนตางๆ หร�อื่ก็ารก็ระท า อื่ยางอื่��นในท านอื่งเด้�ยวก็$นน$/น เม่��อื่ม่�ได้�ม่�ข�อื่ตก็ลงโด้ยตรง หร�อื่ โด้ยปร�ยายท�� จะเร�ยก็เก็�บุคาฟ@งคาด้4แตขอื่ร$บุส�นทร$พิย(ตาม่ แตผ4�ฟ@งผ4�ด้4จะสม่$ครใจให�น$ /น ไม่ใหร$บุฟ@งเป#นข�อื่แก็�ต$ววาไม่ได้�ท าก็ารขอื่ทานตาม่บุทบุ$ญญ$ต�น�/

ปร$ชื่ญาความ่เชื่��อื่ขอื่งม่น,ษย(เป#นต$วก็ าหนด้พิฤต�ก็รรม่ขอื่งม่น,ษย( ม่น,ษย(ท��เชื่��อื่วาขยะเป#นส��งปฏิ�ก็4ลท��นาร$งเก็�ยจ ม่น,ษย(ก็�ม่�พิฤต�ก็รรม่ท��จะขจ$ด้ให�ขยะน$/นพิ�นจาก็ต$วไป และน าไปท�/งท��ขอื่งคนอื่��น ขยะจ0งเป#นป@ญหาระหวางบุ�านก็$บุบุ�าน ชื่,ม่ชื่นก็$บุชื่,ม่ชื่น เม่�อื่งก็$บุเม่�อื่งม่าโด้ยตลอื่ด้ แตม่น,ษย(ท��เชื่��อื่วาขยะเป#นเม่�อื่งทอื่ง ม่น,ษย(ก็ล,ม่หล$งน�/ก็�จะพิยายาม่เอื่าขยะม่าท าให�เก็�ด้ประโยชื่น( ต$ /งแตม่�ก็ารค$ด้แยก็ขยะขาย ม่�ทอื่ด้ผ�าปFาขยะร�ไซ้ำเค�ล เป#นต�น ด้$งน$/นจ0งเห�นได้�ชื่$ด้วาขยะขอื่งก็ล,ม่คนแรก็น$/นเป#นภูาระ แตขยะขอื่งคนก็ล,ม่หล$งเป#นเง�นทอื่ง

ความ่แตก็ตางขอื่งขยะเก็�ด้จาก็ความ่แตก็ตางขอื่งหล$ก็ปร$ชื่ญาความ่เชื่��อื่งขอื่งคน

ความ่พิ�ก็ารก็�เชื่นก็$น ในส$งคนท��เชื่��อื่วาคนพิ�ก็ารไม่ม่�ความ่สาม่ารถหร�อื่ม่�ความ่สาม่รถจ าก็$ด้ความ่พิ�ก็ารเป#นท��รวม่ขอื่งคนชื่$�วร�ายก็ารให�คนพิ�ก็ารท างานหน$ก็เป#นก็ารสร�างเวรก็รรม่ ความ่เชื่��อื่น�/ม่�ผลก็ระทบุตอื่คนพิ�ก็ารอื่ยางม่าก็ด้$งท��ก็ลาวม่าแล�ว ท าให�คนพิ�ก็ารต�อื่งตก็เป#นคนพิ�ก็ารท��ไม่ม่�ความ่สาม่ารถจร�งๆต�อื่งเป#นภูาระขอื่งครอื่บุคร$วและส$งคม่ ตรงก็$นข�าม่ ในส$งคม่ท��เชื่��อื่งาคนพิ�ก็ารม่�ศ$ก็ยภูาพิเหม่�อื่นก็$บุบุ,คคลอื่��น พิ$ม่นาความ่สาม่ารถอื่ยางไร�ขอื่บุเขต ท างานได้� พิ0�งตนเอื่งได้� และเป#นพิล$งให�ก็$บุส$งคม่ ความ่เชื่��อื่ม่�ผลก็ระก็ระทบุไปย$งคนพิ�ก็ารในทางม่ท��สร�างสรรค(เป#นอื่ยางม่าก็ ก็ลาวค�อื่ พิอื่แม่ม่�ความ่เชื่��อื่ในศ$ก็ยภูาพิขอื่งเด้�ก็พิ�ก็ารจะสนใจเอื่าใจใสหาความ่ร4 �และท าก็�จก็รรม่ในก็ารก็ระต,�นพิ$ฒนาล4ก็หลานท��พิ�ก็ารขอื่งตนให�ม่�ก็ารพิ$ฒนาก็ารเหม่�อื่นเด้�ก็ท$�วไปเทาท��จะเป#นไปได้�เม่��อื่ถ0งว$ยเร�ยนก็�เข�าเร�ยนได้�เหม่�อื่นเด้�ก็ท$�วไป ผ4�บุร�หารโรงเร�ยนและคร4ท��ม่�ความ่เชื่��อื่ในศ$ก็ยภูาพิขอื่งเด้�ก็พิ�ก็ารก็�ย�นด้�ร$ยเด้�ก็พิ�ก็ารเข�าเร�ยนหน$งส�อื่และชื่วยพิ$ฒนาให�เด้�ก็พิ�ก็ารได้�ม่�ความ่ร4 �ความ่สาม่ารถเหม่�อื่นเด้�ก็ท$�วไป แม่�เด้�ก็พิ�ก็ารต�อื่งก็ารเร�ยนหน$งส�อื่ในสาขาท��คร4เอื่งเชื่��อื่วานาจะเร�ยนไม่ได้�ก็�สงเสร�ม่สน$บุสน,นให�เด้�ก็เร�ยนอื่ยางเต�ม่ท��ไม่ป=ด้โอื่ก็าส ท าให�คนพิ�ก็ารพิ$ฒนาความ่สาม่ารถขอื่งตนได้�เต�ม่ตาม่ศ$ก็ยภูาพิ ท าให�คนพิ�ก็ารสาม่ารถชื่วยเหล�อื่ต$วเอื่งในชื่�ว�ตแระจ าว$นท างานเล��ยงชื่�พิได้� นายจ�างท$/งภูาคร$ฐและเอื่ก็ชื่นท��เชื่��อื่ในส$ก็ยภูาพิขอื่งคนพิ�ก็ารก็�ร$บุคนพิ�ก็ารเข�าท างานตาม่ความ่าสาม่รถขอื่งคนพิ�ก็าร เม่��อื่เป#นเชื่นน�/คนพิ�ก็ารยอื่ม่พิ0�งตนเอื่งได้�และม่�สวนรวม่ในก็ารพิ$ฒนาเศรษฐก็�จและประเทศเชื่นบุ,คคลท$�วไป

ด้$งน$/นจะเห�นได้�จาก็ต$วอื่ยางคนพิ�ก็าร ด้$งตอื่ไปน�/ Franklin Eleanor

Roosevelt อื่ด้�ตประธีานาธี�บุด้�ขอื่งสห$ฐอื่เม่ร�ก็า พิ�ก็ารโปล�โอื่เม่��อื่อื่าย,ได้� 35

ป> จนไม่สาม่ารถเด้�นได้� หร�อื่ย�นได้� ตอื่ส4ชื่�ว�ตจนได้�ร$บุเล�อื่ก็ต$/งเป#นประธีานาธี�บุด้� 4 สม่$ย ร$บุผ�ชื่อื่บุบุทบุาทขอื่งสห$ฐอื่เม่ร�ก็าในภูาวะเศรษฐก็�จตก็ต �า ในชื่วงทศวรรษ 1930 และสงคราม่โลก็คร$/งท�� 2 อื่�ก็ท$/งสาม่ารถบุร�หารประเทศอื่ยางม่�ประส�ทธี�ภูาพิและเป#นผ4�น าหน0�งท��ม่�บุทบุาทตอื่ส$นต�ภูาพิขอื่งโลก็ 13

Stephen William Hawking เป#นน$ก็ว�ทยาศาสตร(ท��ชื่��อื่เส�ยงก็�อื่งโลก็ทางด้�านฟ=ส�ก็ส( เจ�าพิอื่ขอื่งจ$ก็วาล พิ�ก็ารเป#น “ ” ALS (Amyotrophic

Lateral Sclerosis or Lou Gehrig ’s disease) เป#นอื่$ม่ภูาพิท$/งต$ว

ต$/งแตทอื่นคอื่ลงไป สายได้�แตห$ว ขย$บุน�/วได้� พิ4ด้ไม่ได้� จ0งต�อื่งส��อื่สารผานคอื่ม่พิ�วเตอื่ร(

13 ส าน$งานคณ์ะก็รรม่ก็ารฟJ/ นฟ4สม่รรถภูาพิคนพิ�ก็าร,จ,ลสารฟJ/ นฟ4, ป>ท�� 4 ฉบุ$บุท�� 8

ต,ลาคม่ 2543-ม่ก็ราคม่ 2544.

เคร��อื่ง Speech Synthesizer (เม่��อื่ต�อื่งก็ารส��อื่สารก็�ใชื่�น�/วเล�อื่ก็ค าในเคร��อื่งคอื่ม่พิ�วเตอื่ร(ท��ต�อื่งก็ารจะส��อื่ผลงานท��สร�างชื่��อื่เส�ยงได้�ด้แก็ A Brief History of Time14

Lena Maria Klingvall เป#นน$ก็ร�อื่งท��ม่�ชื่��อื่เส�ยง สว�เด้น พิ�ก็ารต$/งแตก็ าเน�ด้ ไม่ม่�แขนท$/งสอื่งข�าง ม่�ขาข�างซ้ำ�ายยาวเพิ�ยงคร฿งหน0�งขอื่งขาข�างขวา เคยเป#นน$ก็ก็�ฬาวายน /าท�ม่ชื่าต�ลได้�ร$บุเหร�ยญรางว$ลม่าก็ม่ายตอื่ม่าได้�ย0ด้ด้ารร�อื่งเพิลงเป#นอื่าชื่�พิ ม่�ผลงานหลายอื่$ลบุ$/ม่ อื่าท�เชื่น My life, Best Friend, Amazing Grace15

Dana Woft เป#นศ�ลป=นวาด้ภูาพิส�น /า ว$นย 42 ป> พิ�ก็าร Quadriplegic เน��อื่งจาก็ก็ระด้4ก็ส$นหล$งบุาด้เจ�บุจาก็อื่,บุ$ต�เหต,รถชื่นเม่��อื่อื่าย, 15 ขวบุ ป@จจ,บุ$นน�/เป#นเจ�าขอื่งสม่าคม่ศ�ลป=นปาก็และเท�าแหงชื่าต� (The Association of Mouth and Foot Painting Artists) 16

Alex Ndeezi ประธีานสาม่าคม่ห4นวก็แหงอื่4ก็$นด้า (Chairman of

Uganda National Association of The Deaf) ได้�ร$บุเล�อื่ก็ต$/งเป#นสม่าชื่�ก็สภูาผ4�แทนราษฎรห4นวก็คนแรก็ในทว�ปแอื่ฟร�ก็า

Sharon Ridgeway สตร�ห4นวก็อื่$งก็ฤษคนแรก็ท��ได้�ร$บุปร�ญญาเอื่ก็ด้�านจ�ตว�ทยาท างานเป#นน$ก็ว�จ$ยท��เม่�อื่งแม่นเซ้ำสเตอื่ร( ประเทศอื่เม่ร�ก็า และเป#นสม่าชื่�ก็สม่าคม่ส,ขภูาพิจ�ตในย,โรป 17

Helen Adams Keller หร�อื่ใครๆ เร�ยก็เธีอื่วา หญ�งบุอื่ด้“

ม่ห$ศจรรย( พิ�ก็ารห4นวก็ตาบุอื่ด้ และเป#นใบุ� ต�ด้ตอื่ส��อื่สารก็$บุผ4�อื่��นโด้ยใชื่�ก็าร”

ส$ม่ผ$สฝึ>ปาก็และคอื่ขอื่งค4สนทนา และสะก็ด้ค าในม่�อื่ขอื่งผ4�สม่ทนา แม่�จะพิ�ก็ารซ้ำ /าซ้ำ�อื่นแตก็�ได้�เด้�นทางไปท$�วโลก็ในนาม่ม่4ลน�ธี�เพิ��อื่คนตาบุอื่ด้แหงชื่าต� (สหร$ฐอื่เม่ร�ก็า) ตอื่ส4�เพิ��อื่ส�ทธี�สตร�และส�ทธี�ขอื่งคนท��ไม่อื่าจพิ0�งตนเอื่งได้� รณ์รงค(เร�ยก็

ร�อื่งเพิ��อื่ม่น,ษยธีรรม่ หลายส��งหลายอื่ยางท��ท าเก็�นก็วาท��ใครจะค�ด้วาบุ,คคลท��บุก็พิรอื่งทางรางก็าย ถ0ง 3 อื่ยางจะสาม่ารถ ท าได้�18

Erik Weihenmayer เป#นคนตาบุอื่ด้แรก็ท��พิ�ชื่�ตยอื่ด้เขาเอื่เวอื่เรสต( ซ้ำ0�งเป#นยอื่ด้เขาท��ส4งท��ส,ด้ในโลก็ ในระด้$บุความ่ส4ง 29,029 ฟ,ต 19

ความ่เชื่��อื่ในศ$ก็ยภูาพิขอื่งม่น,ษย( ถ�อื่เป#นแก็นขอื่งศาสนาพิ,ทธีท��ใชื่�ก็$บุบุ,คลลท$�วไป ซ้ำ0�งต�อื่งน าม่าใชื่�ก็$บุคนพิ�ก็ารด้�วยตาม่หล$ก็ความ่เชื่��อื่ขอื่งศาสนาพิ,ทธี เชื่��อื่วาม่น,ษย(พิ$ฒนาความ่สาม่ารถได้�อื่ยางไร�ขอื่บุเขต และก็ารพิ$ฒนาความ่สาม่ารถน$/นใชื่�หล$ก็ไตรส�ขา ค�อื่พิ$ฒนาก็าย พิ$ฒนาจ�ต และพิ$ฒนาป@ญญา ท$/งน�/เพิ��อื่ให�ท,ก็คนสาม่ารถพิ0�งตนเอื่งได้� ตาม่หล$ก็ตนเป#นท��พิ0�งแหงตน (อื่$ตตห� อื่$ตตโน นาโถ) หล$ก็ความ่เชื่��อื่น�/ต�อื่งน าม่าใชื่�ก็$บุคนพิ�ก็าร คนพิ�ก็ารท��เชื่��อื่

14Nick Donaldson,”The Stephen Hawking Pages,”<http://www.psyclops.com/hawking/bio/main.html> ณ์ ว$นท�� 26 พิฤศจ�ก็ายน พิ.ศ. 254515 เลนา ม่าเร�ย คล�งว$ลล(,บุ$นท0ก็จาก็ปลายเท�า,แปลโด้ย อื่,ลลา ฟ=วส(เตอื่ร( และสม่ใจ ร$ก็ษาศร� ,(ก็ร,งเทพิม่หานคร : นาม่ม่�บุ,คส(, 2542) 16Bangkok post ฉบุ$บุว$นท�� 23 ส�งหาคม่ 254417_________,”Plenary Speakers: Sharon Ridgeway,”<http://www.slsymposium.inet.hr/ridgeway.htm>, ณ์ ว$นท�� 26

พิฤศจ�ก็ายน พิ.ศ. 254518Fiona Macdonald .Helen Keller.19http://www.nfb.org/erlk.htm

ในศ$ก็ยภูาพิขอื่งตนม่�คต�พิจน(วา คนพิ�ก็ารท าอื่ะไรได้�ม่าก็ก็วาท��ใครค�ด้ สวนผ4�“ ”

ปก็ครอื่ง คร4บุาอื่าจารย(และสม่าชื่�ก็ขอื่งส$งคม่ท��เชื่��อื่ในศ$ก็ยภูาพิขอื่งคนพิ�ก็ารจะม่�คต�พิจน(วา คนพิ�ก็ารท��ต�อื่งก็ารท าเร��อื่งท��ท�าทายแม่�ค�ด้วาเขาท าไม่ได้�ก็�ต�อื่งสง“

เสร�ม่ให�เขาท า สอื่งคต�พิจน(น�/จะชื่วยให�คนพิ�ก็ารปลด้ปลอื่ยความ่สาม่ารถขอื่ง”

ตนอื่อื่ก็ม่าเต�ม่ศ$ก็ยภูาพิขอื่งแตละบุ,คคลพิระธีรรม่ป=ฎก็ (ป.อื่. ปย,ตโต) ก็ลาววา “...เราม่$ก็ค�ด้เพิ�ยงวาคนท��

รางก็ายพิ�ก็ลพิ�ก็ารจะชื่วยต$วเอื่งไม่ได้�หร�อื่ท าอื่ะไรได้�น�อื่ย เป#นภูาระแก็คนอื่��น เป#นเคร��อื่งถวงส$งคม่.. แตความ่จร�งปราก็ฏิให�เห�นวา คนพิ�ก็ารม่�ศ$ก็ยภูาพิท��พิ$ฒนาให�ก็ลายเป#นผ4�สาม่ารถสร�างสรรค(ได้� ในส$งคม่ท��ฉลาด้ ร4 �จ$ก็ให�โอื่ก็าสและ

สน$บุสน,น ก็�ปราก็ฏิวาคนพิ�ก็ารสาม่ารถฝึ6ก็ฝึนพิ$ฒนาตนให�ชื่วยต$วเอื่งได้� และท าอื่ะไรๆ ท��เป#นประโยชื่น(แก็ส$งคม่ได้� โด้ยเฉพิาะคนท��พิ�ก็ารด้�านหน0�ง อื่าจจะม่�ศ$ก็ยภูาพิท��พิ$ฒนาได้�ด้�พิ�เศษอื่�ก็ด้�านหน0�ง ซ้ำ0�งท าให�คนพิ�ก็ารท��ร4 �จ$ก็ฝึ6ก็ฝึนพิ$ฒนาตนเอื่ง สาม่ารถท าอื่ะไรบุางอื่ยางได้�เก็งก็วาคนปก็ต�ท$�วไป บุางท�ถ�าส$งคม่ร4 �จ$ก็สน$บุสน,น อื่าจฝึ6ก็ก็ล,ม่คนพิ�ก็ารให�ท างานพิ�เศษบุางอื่ยางแก็ส$งคม่ ท��คนปก็ต�ท าไม่คอื่ยได้� เป#นก็ล,ม่ผ4�ชื่ านาญพิ�เศษด้�านหน0�ง 20

2.1.2 หล�กปรั�ชญาควิามเช*�อในศ�กยภาพิของมน$ษ์ย!และกฎหมายท��รัองรั�บหล$ก็ปร$ชื่ญาความ่เชื่��อื่ในศ$ก็ยภูาพิขอื่งม่น,ษย( ได้�ร$บุก็ารยอื่ม่ร$บุเอื่าไป

บุรรจ,ไว�ในร$ฐธีรรม่น4ญ ม่าตราตางๆ เชื่นม่าตรา 42 บุ,คคลยอื่ม่ม่�เสร�ภูาพิในทางว�ชื่าก็าร

ก็ารศ0ก็ษาอื่บุรม่ ก็ารเร�ยนก็ารสอื่น ก็ารว�จ$ย และก็ารเผยแพิรงานว�จ$ยตาม่หล$ก็ว�ชื่าก็าร ยอื่ม่ได้ร$บุความ่ค,�ม่ครอื่ง ท$/งน�/ เทาท��ไม่ข$ด้ตอื่หน�าท��ขอื่งพิลเม่�อื่งหร�อื่ศ�ลธีรรม่อื่$นด้�ขอื่งประชื่าชื่นม่าตรา 43 บุ,คคลยอื่ม่ม่�ส�ทธี�เสม่อื่ก็$นในก็ารร$บุก็ารศ0ก็ษาข$/นพิ�/นฐาน ไม่น�อื่ยก็วาส�บุสอื่งป>ท��ร $ฐจะต�อื่งจ$ด้ให�อื่ยางท$�วถ0งและม่�ค,ณ์ภูาพิโด้ย ไม่เก็�บุคาใชื่�จายม่าตรา 50 บุ,คคลยอื่ม่ม่�เสร�ภูาพิในก็ารประก็อื่ก็ก็�จก็ารหร�อื่ ประก็อื่บุอื่าชื่�พิและก็ารแขงข$นโด้ยเสร�ภูาพิอื่ยางเป#นธีรรม่

ก็ารจ าก็$ด้เสร�ภูาพิตาม่วรรคหน0�งจะก็ระท าม่�ได้�เว�นแตโด้ยอื่าศ$ย อื่ านาจตาม่บุทบุาทบุ$ญญ$ต�แหงก็ฏิหม่ายเฉพิาะเพิ��อื่ประโยชื่น(ในก็ารร$ก็ษา ความ่ม่$�นคงขอื่งร$ฐหร�อื่เศรษฐก็�จขอื่งประเทศ ก็ารค,�ม่ครอื่งประชื่าชื่น ในด้�านสาธีารณ์4ปโภูค ก็ารร$ก็ษาความ่สงบุเร�ยบุร�อื่ยหร�อื่ศ�ลธีรรม่ อื่$นด้�ขอื่งประชื่าชื่น ก็ารจ$ด้ระเบุ�ยบุก็ารประก็อื่บุอื่าชื่�พิ ก็ารค,�ม่ครอื่ง ผ4�บุร�โภูค ก็ารผ$งเม่�อื่ง ก็ารร$ก็ษาทร$พิยาก็รธีรรม่ชื่าต�หร�อื่ส��งแวด้ล�อื่ม่ สว$สด้�ภูาพิขอื่งประชื่าชื่น หร�อื่เพิ��อื่ปEอื่งก็$นก็ารผ4ก็ขาด้ หร�อื่ขจ$ด้ความ่ไม่เป#นธีรรม่ในก็ารแขงข$นม่าตรา 80 ร$ฐต�อื่งค,�ม่ครอื่งและพิ$ฒนาเด้�ก็และเยาวชื่น สงเสร�ม่ความ่ เสม่อื่ภูาคขอื่งหญ�งและชื่าย เสร�ม่สร�างพิ$ฒนาความ่เป#นป6ก็แผนขอื่ง ครอื่บุคร$ว และความ่เข�ม่แข�งขอื่งชื่,ม่ชื่น

20 พิระธีรรม่ป=ฎก็ (ป.อื่.ปย,ต โต.ทศวรรษธีรรม่ท$ศน(พิระธีรรม่ป=ฎก็ หม่วด้ว�ทยาศาสตร(และเทคโนโลย�.พิ�ม่พิ(คร$/งท�� 1 พิ.ศ. 2542 ก็ร,งเทพิม่หานคร:

ธีรรม่สภูา.หน�า 37

ร$ฐต�อื่งสงเคราะห(คนชื่รา ผ4�ยาก็ไร� ผ4�พิ�ก็ารหร�อื่ท,พิพิลภูาพิและผ4�ด้�อื่ยโอื่ก็าสให�ม่�ค,ณ์ภูาพิชื่�ว�ตท��ด้�และพิ0�งตนเอื่งได้�ม่าตรา 81 ร$ฐต�อื่งจ$ด้ก็ารศ0ก็ษาอื่บุรม่แลสน$บุสน,นให�เอื่ก็ชื่นจ$ด้ก็ารอื่บุรม่ให�เก็�ด้ความ่ร4 �ค4ค,ณ์ธีรรม่จ$ด้ให�ม่�ก็ฏิหม่ายเก็��ยวก็$บุก็าร ศ0ก็ษาแหงชื่าต� ปร$บุปร,งก็ารศ0ก็ษาให�สอื่ด้คล�อื่งก็$บุก็ารเปล��ยนแปลง ทางเศรษฐก็�จและส$งคม่ สร�างเสร�ม่ความ่ร4 �และปล4ก็ฝึ@งจ�ตส าน0ก็ท��ถ4ก็ต�อื่งเก็��ยวก็$บุก็ารเม่�อื่งก็ารปก็ครอื่งในระบุอื่บุประชื่าธี�ปไตยอื่$นม่� พิระม่หาก็ษ$ตร�ย(ทรงเป#นประม่,ข สน$บุสน,นก็ารค�นคว�าว�จ$ยในศ�ลป ว�ทยาก็ารตางๆ เรงร$ด้พิ$ฒนาว�ทยาศาสตร(และเทคโนโลย�เพิ��อื่ก็าร พิ$ฒนาประเทศ พิ$ฒนาว�ชื่าชื่�พิคร4 และสงเสร�ม่ภู4ม่�ป@ญญาท�อื่งถ��นศ�ลปะและว$ฒนธีรรม่ขอื่งชื่าต�

2.2 หล�กควิามเช*�อในศ�กด�.ครั�และควิามเท&าเท�ยมก�นของมน$ษ์ย!

2.2.1 ควิามเบ*/องต0น

(1) ควิามเช*�อในศ�กด�.ศรั�และควิามเท&าเท�ยมตามหล�กศาสันาครั�สัต!ศ$ก็ด้�Hศร� ในทางศาสนาคร�สต( หม่ายถ0ง ความ่เม่ตตราขอื่งพิระเจ�า อื่$นม่�

พิ�/นฐานม่าจาก็หล$ก็ขอื่งศาสนาท��วา ม่น,ษย(น$/นถ4ก็สร�างข0/นม่าตาม่ความ่ประสงค(ขอื่งผ4�เป#นเจ�า ด้$งน$/น ศ$ก็ด้�Hศร� ในความ่หม่ายขอื่งคร�สต(จ0งตก็แก็บุ,คคลท,ก็คนอื่ยางเทาเท�ยม่ก็$น ในด้�านหน0�งน$/น ศ$ก็ด้�Hขอื่งม่น,ษย(เหลาน�/ม่�อื่าจถ4ก็ท าลายหร�อื่ถ4ก็พิราก็ไปได้�โด้ยบุ,คคลท��สาม่หร�อื่บุ,คคลอื่��นๆหาก็แตถ4ก็ท าลายได้�โด้ยบุาปขอื่งตนเอื่ง ด้�วยเหต,น�/ศ$ก็ด้�Hขอื่งความ่เป#นม่น,ษย(ในความ่หม่ายขอื่งคร�สต(จ0งเป#นเร��อื่งความ่ส$ม่พิ$น(ระหวางม่น,ษย(ก็$บุผ4�เป#นเจ�า

ด้$งจะพิบุได้�จาก็ข�อื่ความ่ตอื่ไปน�/ ม่น,ษย(ท,ก็คนเสม่อื่เหม่�อื่นก็$นในสายตา“

ขอื่งพิระผ4�เป#นเจ�าม่น,ษย(ท$/งหลายตางก็�เป#นบุ,ตรขอื่งพิระผ4�เป#นเจ�าด้�วยก็$นท,ก็คน”, “ไม่ม่�ท$/งย�วหร�อื่ก็ร�ก็ ไม่ม่�ท$/งทาส หร�อื่เสร�ชื่น ไม่ม่�ท$/งชื่ายหร�อื่หญ�งเพิราะส4เจ�าท$/งปวงเป#นหน0�งในพิระเยซ้ำ4คร�สต(”, “ไม่ม่�ข�อื่แตก็ตางระหวางย�วและก็ร�ก็ เพิราะพิระอื่งค(เด้�ยวก็$นเหน�อื่คนท$/งปวง เป#นท��อื่,ด้ม่สม่บุ4รณ์(ขอื่งคนท$/งปวงท��เฝึEาพิระอื่งค(”21

ในย,คก็ลางแนวค�ด้ในเร��อื่งก็ฎธีรรม่ชื่าต�ได้�แสด้งอื่อื่ก็ม่าในร4ปความ่เชื่��อื่ในทางศาสนาคร�สต(โด้ยก็ฎหม่ายธีรรม่ชื่าต�เป#นก็ฎหม่ายท��ส�บุเน�อื่งม่าจาก็เจตน(

จ านงขอื่งพิระผ4�เป#นเจ�า ก็ฎหม่ายท��พิระผ4�เป#นเจ�าทรงบุ$ญญต�ข0/นม่�ฐานะเหน�อื่ก็ฎหม่ายท��ร$ฐบุ$ญญต�ข0/น 22

ตาม่แนวความ่ค�ด้ขอื่งร,สโซ้ำ ส$งคม่ท��ม่�ระเบุ�ยบุในทางก็ารเม่�อื่งจ0งเป#นผลขอื่งว�ว$ฒนาก็ารขอื่งส$งคม่ม่น,ษย(เพิ��อื่ชื่วยให�ม่น,ษย(ได้�ก็ล$บุม่�เสร�ภูาพิท��เคยม่�อื่ย,ด้$ /งเด้�ม่ใน สภูาวะธีรรม่ชื่าต� และม่น,ษย(ย$งคงความ่เป#นอื่�สระท$/งท��ม่น,ษย(ยอื่ม่“ ”

สละส�ทธี�ท��ม่�อื่ย4ท$ /งส�/นโด้ยปราศจาก็เง��อื่นไขใด้ๆให�ก็$บุอื่งค(อื่ธีป@ตย( เพิราะวาอื่งค(อื่ธี�ปตย(ก็�ค�อื่ประชื่าชื่น

21 ธี�รน$นท( ขาวเผ�อื่ก็, “ก็ารเล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�โด้ยไม่เป#นธีรรม่ตาม่ร$ฐธีรรม่น4ญ พิ.ศ.

2540: ศ0ก็ษาก็รณ์�คนพิ�ก็าร”(ว�ทยาน�พินธี(น�ต�ศาสตรม่หาบุ$ณ์ฑ์�ต คณ์ะน�ต�ศาสตร( ม่หาว�ทยาล$ยราม่ค าแหง,2542),หน�า 14-1522 อื่�างแล�ว, หน�า 16

ท$/งหม่ด้น$�นเอื่ง ด้$งน$/นประโยชื่น(ตรงก็$นข�าม่หร�อื่ข$ด้แย�งก็$บุผลประโยชื่น(ขอื่งประชื่าชื่นได้�ประชื่าชื่นแตละคนตางก็�ม่�สวนประก็อื่บุเป#นอื่งค(อื่ธี�ป@ตย( ด้$งน$/นยอื่ม่เป#นไปไม่ได้�ท��อื่งค(อื่ธี�ป@ตย(จะแสด้งเจตนาเป#นอื่ยางอื่��นนอื่ก็เหน�อื่ไปจาก็เจตนาขอื่งสม่าชื่�ก็ขอื่งประชื่าคม่ เพิราะก็ารแสด้งเจตนาขอื่งอื่งค(อื่ธี�ป@ตย(จะชื่อื่บุธีรรม่ตอื่เม่��อื่เป#น เจตน(จ านงรวม่ ซ้ำ0�งเป#นเจตนาสวนม่าก็ขอื่งสม่าชื่�ก็“ ”

เป#นเง��อื่นไขส าค$ญย��งขอื่งสม่าชื่�ก็ประชื่าคม่ ก็ฎหม่ายร$บุรอื่งส�ทธี�เสร�ภูาพิขอื่งประชื่าชื่นในประเทศตางๆ 23

ค าสอื่นและแนวความ่ค�ด้ในศาสนาคร�สต( และแนวความ่ค�ด้ในเร��อื่งก็ฎหม่ายธีรรม่ชื่าต�ได้�แพิรหลายไปในบุรรด้าน$ก็ค�ด้ น$ก็ก็ารเม่�อื่ง และประชื่าชื่นในประเทศอื่ารยธีรรม่ตะว$นตก็ ท าให�เก็�ด้ม่�ก็ารตอื่ต�านก็ารใชื่�อื่ านาจเก็�ด้ขอื่บุเขตขอื่ง ผ4�ม่�อื่ านาจก็ารปก็ครอื่ง ประชื่าชื่นชื่าวอื่เม่ร�ก็$นได้�ประก็าศเสร�ภูาพิไม่“ ”

ยอื่ม่อื่ย4ใต�อื่ านาจปก็ครอื่งขอื่งอื่$งก็ฤษ 24

ว$นท�� 4 ก็รก็ฎาคม่ ค.ศ. 1776 ในค าประก็าศอื่�ศภูาพิ(The

Declaration of Independent) ซ้ำ0�งรางโด้ย Thomas Jefferson “เราถ�อื่ความ่จร�งซ้ำ0�งได้�แจ�งจ$ก็ษ(โด้ยต$วขอื่งม่$นเอื่งแล�ววาม่น,ษย(เราเก็�ด้ม่ายอื่ม่เทาเท�ยม่ก็$น พิระผ4�เป#นเจ�าผ4�สร�างม่น,ษย(ได้�ทรงประทานส�ทธี�ต�ด้ต$วบุางประก็ารอื่$นไม่อื่าจพิราก็จาก็ม่น,ษย(ไปได้� ส�ทธี�เหลาน�/ ค�อื่ ส�ทธี�ในชื่�ว�ต ส�ทธี�ในเสร�ภูาพิ และ

ส�ทธี�ในก็ารแสวงหาความ่ส,ข และเพิ��อื่ท��จะปก็ปEอื่งก็$นส�ทธี�ด้$งก็ลาวน�/ ม่น,ษย(จ0งได้�จ$ด้ต$/งร$ฐบุาลท��ได้�ร$บุอื่ านาจโด้ยชื่อื่บุธีรรม่ โด้ยความ่ย�นยอื่ม่ขอื่งประชื่าชื่นผ4�อื่ย4ใต�ปก็ครอื่ง ด้$งน$/น เม่��อื่ใด้ก็�ตาม่ท��ร$ฐบุาลด้ าเน�นก็ารปก็ครอื่งไปไนทางท��ท าลายจ,ด้ม่,งหม่ายด้$งก็ลาว ก็�เป#นส�ทธี�ขอื่งประชื่าชื่นท��จะเปล�ยนหร�อื่ล�ม่เล�ก็ร$ฐบุาลน$/นเส�ยก็�ได้� และก็อื่ต$/งร$ฐบุาลข0/นใหม่ให�ด้ าเน�นก็ารตาม่หล$ก็ก็ารเชื่นวาและให�ม่�อื่ านาจท��จะบุ$นด้าลความ่ปลอื่ด้ภู$ย และความ่ผาส,ขให�ได้�ม่าก็ท��ส,ด้”25

หล$ก็ก็ารขอื่งก็ารร$บุรอื่งศ$ก็ด้�Hศร�ความ่เป#นม่น,ษย( ปราก็ฎเป#นรายล$ก็ษณ์(อื่$ก็ษรคร$/งแรก็ในร$ฐธีรรม่น4ญขอื่งอื่เม่ร�ก็า ร$ฐธีรรม่น4ญเก็�ด้ข0/นเม่��อื่ป> ค.ศ.

1789 เฉพิาะในสวนท��เก็��ยวก็$บุเร��อื่งส�ทธี�น$/นแม่�จะม่�อื่ย4�บุ�างแตก็�ย$งไม่บุร�บุ4รณ์(ท��เด้�ยว ตอื่ม่าในป> 1791 จ0งได้�ม่�ก็ารแก็�ไขร$ฐธีรรม่น4ญ (AMENDMENT) ให�ม่�บุทบุ$ญญ$ต�ท��ร $บุรอื่งและค,�ม่ครอื่งส�ทธี�ม่าก็ข0/น ประก็ารหน0�งค�อื่ ให�ความ่เสม่อื่“

ภูาคขอื่งประชื่าชื่นอื่เม่ร�ก็$น ซ้ำ0�งแตก็ตางก็$นในเร��อื่งเชื่�/อื่ชื่าต� ผ�ว”26

ผลขอื่งสงคราม่ประก็าศอื่�สรภูาพิ และร$ฐธีรรม่น4ญ ขอื่งประเทศสหร$ฐอื่เม่ร�ก็า ประก็อื่บุก็$บุแนวค�ด้ทางปร$ชื่ญาทางก็ารเม่�อื่งขอื่งน$ก็ค�ด้ในขณ์ะน$/น เชื่น ม่อื่งเตสก็�เอื่อื่ ร,สโซ้ำ ท าให�เก็�ด้ก็ารปฏิ�ว$ต�ข0/นในฝึร$�งเคสในป>ค.ส.1789

และม่�ก็ารประก็าศปฏิ�ญาณ์วาด้�วยส�ทธี�ขอื่งม่น,ษย(และพิลเม่�อื่ง ซ้ำ0�งม่�สาระส าค$ญพิอื่สร,ปได้�ประก็ารหน0�งค�อื่ เน�นภู0งความ่เป#นอื่�สระและความ่ม่�ส�ทธี�เทาเท�ยม่ก็$น“

ขอื่งม่น,ษย(”27

23 อื่�างแล�ว, หน�า 18-1924 อื่�างแล�ว, หน�า 1925 อื่�างแล�ว, หน�า 2026 นพิน�ธี� ส,ร�ยะ,ส�ทธี�ม่น,ษย(ชื่น, พิ�ม่พิ(คร$/งท�� 1(ก็ร,งเทพิ: ส าน$ก็พิ�ม่พิ(ว�ญญชื่น,

2537), หน�า 44-45

ด้$งน$/นจ0งอื่าจก็ลาวได้�วา ก็ารประก็าศอื่�สรภูาพิอื่เม่ร�ก็$น ป> 1776-ปฏิ�ญญาวาด้�วยส�ทธี�ขอื่งม่น,ษย(และพิลเม่�อื่ง ป> 1789 และบุทบุ$ญญ$ต�วาด้�วยส�ทธี�(อื่เม่ร�ก็$น) ป> 1791 เป#นคร$/งแรก็ท�ม่�ก็ารบุ$ญญ$ต�ถ0งหล$ก็ก็ารท��ม่�ก็ารยอื่ม่ร$บุวาค�อื่ข�อื่ก็ าหนด้แหงก็ฎหม่ายวาด้�วยส�ทธี�ม่น,ษย(ชื่นสม่$ยใหม่28

แตก็ารท��จะให�หล$ก็ก็ารด้$งก็ลาวม่�ผลจร�งจ$ง สหร$ฐอื่เม่ร�ก็าและฝึร$�งเศสได้�ใชื่�ว�ธี�ท าเป#นร$ฐธีรรม่น4ญลายล$ก็ษณ์(อื่$ก็ษรข0/น ร$ฐธีรรม่น4ญน�/ม่�ความ่ม่,งหม่ายให�บุ$ญญ$ต�หน�าท��ขอื่งสถาบุ$นแหงร$ฐท��เก็�ด้ข0/นใหม่และให�บุรรจ,บุ$ญชื่�ระบุ,ส�ทธี�ข$ /นพิ�/นฐานด้�วย 29 และว�ธี�ก็ารด้$งก็�ได้�ถ4ก็ถายทอื่ด้ และน าไปใชื่�ในประเทศอื่��นอื่�ก็ม่าก็ม่าย

หล$งจาก็สงคราม่โลก็คร$/งท��หน0�งส�/นส,ด้ลง ณ์ ท��ประชื่,ม่ส$นต�ภูาพิ ได้�ม่�ก็ารตก็ลงถ0งพิ$นธีก็รณ์�ขอื่งร$ฐสม่าชื่�ก็ใด้ๆท��จะต�อื่งค,�ม่ครอื่งชื่นก็ล,ม่น�อื่ย ซ้ำ0�งอื่ย4ในอื่าณ์าเขตขอื่งตน ล$ก็ษณ์ะชื่อื่งความ่ค,�ม่ครอื่งน�/ได้�ท าในร4ปขอื่งความ่ตก็ลงระหวางประเทศ 30

ซ้ำ0�งม่�ว$ตถ,ประสงค(เพิ��อื่ค,�ม่ครอื่งส�ทธี�ขอื่งชื่นก็ล,ม่น�อื่ย ในส�ทธี�ข$ /นพิ�/นฐานในชื่�ว�ต เสร�ภูาพิ ศาสนา และเพิ��อื่ให�ม่�ผลใชื่�บุ$งค$บุได้�อื่ยางจร�งจ$ง จ0งได้�จ$ด้ส$นน�บุาตชื่าต�เป#นผ4�ประก็$นก็ารค,�ม่ครอื่งชื่นก็ล,ม่น�อื่ยเหลาน�/31

ภูายหล$งสงคราม่โลก็คร$/งท��สอื่ง ได้�ม่�ก็ารจ$ด้ต$/งอื่งค(ก็ารสหประชื่าชื่าต�ข0/น ในว$นท�� 26 ม่�ถ,นายน 1495 ประเทศตางๆได้�รวม่ลงนาม่ในก็ฎบุ$ตรสหประชื่าชื่าต� ท��แสด้งความ่ม่,งประสงค(ขอื่งอื่งค(ก็รในข�อื่ 1 วรรค 2 วา เพิ��อื่“

พิ$ฒนาความ่ส$ม่พิ$น(ฉ$นม่�ตรระหวางประชื่าชื่าต�ท$/งหลาย โด้ยย0ด้ก็ารเคารพิตอื่หล$ก็ก็ารแหงส�ทธี�ท��เทาเท�ยม่ก็$น และก็ารก็ าหนด้เจตจ านงขอื่งตนเอื่งท$/งหลายเป#นม่4ลฐาน และจะด้ าเน�นม่าตรก็ารอื่��นๆอื่$นเหม่าะสม่เพิ��อื่เป#นก็ าล$งแก็ส$นต�ภูาพิสาก็ล”

และใน วรรค 3 วา เพิ��อื่ให�รวม่ถ0งก็ารรวม่ม่�อื่ระหวางประเทศในอื่$นท��จะ“

แก็�ป@ญหาระหวางประเทศทางเศรษฐก็�จ ส$งคม่ ว$ฒนธีรรม่ หร�อื่ม่น,ษยธีรรม่ และในก็ารสงเสร�ม่และสน$บุสน,นก็ารเคารพิตอื่ส�ทธี�ม่น,ษยชื่นและตอื่อื่�สรภูาพิม่4ลฐานส าหร$บุท,ก็คนโด้ยไม่เล�อื่ก็ประว$ต�ในเร��อื่งเชื่�/อื่ชื่าต� เพิศ ภูาษา หร�อื่ศาสนา”

และในข�อื่ 55 วา ...สหประชื่าชื่าต�จะสงเสร�ม่ ก็ารเคารพิโด้ยสาก็ล ก็าร“

ปฏิ�บุ$ต�ตาม่ส�ทธี�ม่น,ษยชื่นและอื่�สรภูาพิอื่$นเป#นม่4ลฐานส าหร$บุท,ก็คนโด้ยไม่เล�อื่ก็ประว$ต�ในเร��อื่งเชื่�/อื่ชื่าต� เพิศ ภูาษา หร�อื่ศาสนา”32

ก็ารประก็าศหล$ก็ก็ารตางๆเก็��ยวก็$บุส�ทธี�ม่น,ษยชื่นท��ส าค$ญ ค�อื่ ปฏิ�ญญาสาก็ลวาด้�วยส�ทธี�ม่น,ษยชื่น (THE UNIVERASL DECLARATION OF

HUMAN RUGHTS) โด้ยม่�จ,ด้ม่,งหม่ายท��ให�เป#น ม่าตรฐานรวม่ก็$นเพิ��อื่ความ่“

ส าเร�จส าหร$บุประชื่าชื่น และประชื่าชื่าต�ท$/งม่วล ด้�วยจ,ด้ประสงค(ท��จะให�

ป@จเจก็บุ,คคลท,ก็ผ4�ท,ก็นาม่และอื่งค(ก็รขอื่งส$งคม่ท,ก็หนวย โด้ยก็ารระล0ก็ถ0งเสม่อื่ๆถ0งปฏิ�ญญาน�/, พิยายาม่ส$�งสอื่นและให�ก็ารศ0ก็ษาเพิ��อื่สงเสร�ม่

28 อื่�างแล�ว, หน�า 47.29 อื่�างแล�ว, หน�า 48.30 อื่�างแล�ว, หน�า 51-52.31 อื่�างแล�ว, หน�า 52.32 อื่�างแล�ว, หน�า 56.

ก็ารเคารพิตอื่ส�ทธี�และเสร�ภูาพิตอื่ส�ทธี�และเสร�ภูาพิเหลาน�/ และด้�วยม่าตรก็ารท��เจร�ญไปข�างหน�า, ท$/งในและระหวางประเทศ,เพิ��อื่ให�ได้�ม่าซ้ำ0�งก็ารยอื่ม่ร$บุและก็ารถ�อื่ปฏิ�บุ$ต�ตอื่ส�ทธี�เหลาน$/นอื่ยางสาก็ลและได้�ผล,ท$/งในหม่4ประชื่าชื่นขอื่งร$ฐสม่าชื่�ก็เอื่ง และในหม่4ประชื่าชื่นแหงด้�นแด้งท��อื่ย4ภูายใต�ด้,ลอื่าณ์าขอื่งร$ฐสม่าชื่�ก็ด้$งก็ลาว สาระส าค$ญขอื่งปฏิ�ญญาด้$งก็ลาวค�อื่ ส�ทธี�ม่น,ษยชื่นและเสร�ภูาพิข$/น”

ม่4ลฐานส าหร$บุชื่ายหญ�งท,ก็หนแหงในโลก็โด้ยไม่ม่�ก็ารเล�อื่ก็ประต�บุ$ต� ด้ด้ยปราก็ฎหล$ก็ปร$ชื่ญาและหล$ก็ก็ารพิ�/นฐานแหงส�ทธี�ไว�ใน ข�อื่ 1 และข�อื่ 2 ขอื่งปฏิ�ญญาสาก็ลน�/ ก็ลาวค�อื่ 33

ข�อื่ 1 ก็ลาวถ0งปร$ชื่ญา ซ้ำ0�งปฎ�ญญาอื่�งอื่ย4วา ม่น,ษย(ท$/งหลายเก็�ด้ม่า“

อื่�สระเสร�และเทาเท�ยม่ก็$นท$/งศ$ก็ด้�Hศร�และส�ทธี� ท,ก็คนได้�ร$บุก็ารประส�ทธี�ประสาทเหต,ผลและนโนธีรรม่ และควรปฏิ�บุ$ต�ตอื่ก็$นอื่ยางฉ$นพิ��น�อื่ง

ข�อื่ 2 วางแนว หล$ก็ก็ารพิ�/นฐานแหงความ่เทาเท�ยม่ก็$นและก็ารไม่เล�อื่ก็ประต�บุ$ต�ในสวนท��เก็��ยวก็$บุก็ารอื่,ปโภูคส�ทธี�ม่น,ษยชื่นและเสร�ภูาพิข$/นพิ�/นฐาน ได้�ก็ าหนด้ห�าม่ก็าร จ าแนก็ความ่แตก็ตางในเร��อื่งใด้ๆเชื่น เชื่�/อื่ชื่าต� ส�ผ�ว เพิศ “

ภูาษา ศาสนา ความ่เห�นทางก็ารเม่�อื่ง หร�อื่ทางอื่��นใด้ ชื่าต�หร�อื่ส$งคม่อื่$นเป#นท��ม่าเด้�ม่ ทร$พิย( ก็ าเน�ด้ หร�อื่สถานะอื่��นใด้”

(2) ควิามเช*�อในศ�กด�.ศรั�และควิามเท&าเท�ยมก�นของมน$ษ์ย!ตามหล�กศาสันาพิ$ทธุ์

ทางศาสนาพิ,ทธี พิระพิ,ทธีเจ�าได้�ตร$สไว�ในอื่$คค$ญวา วรรณ์ะท$/งส��อื่$นประก็อื่บุด้�วย ก็ษ$ตร�ย( พิราหม่ณ์( แพิศย( และศ4ทรน$/นสาม่ารถประพิฤต�ได้�ท$/งใน

ทางธีรรม่ท��ด้ าและขาว ด้$งน$/น วรรณ์หร�อื่ชื่นชื่$/นจ0งไม่ใชื่เคร��อื่งว$ด้ความ่ผ�ด้ถ4ก็ชื่$�วด้�ขอื่งบุ,คคล นอื่ก็จาก็น$/นได้�ตร$สไว�ในอื่$พิพิ$ฏิฐส4ตรวา ใครก็�ตาม่ท��ย$งถ�อื่ชื่าต� ถ�อื่โคตร ถ�อื่ต$ว หร�อื่อื่าวาหะ(ก็ารสม่รส) คนเหลาน$/นยอื่ม่อื่ย4หางไก็ลจาก็ความ่ร4 �และความ่ประพิฤต�อื่$นยอื่ด้เย��ยม่ ตอื่เม่��อื่ละความ่ถ�อื่ชื่าต� ถ�อื่โคตร ถ�อื่ต$ว หร�อื่อื่าวาหะได้� จ0งจะทท าให�แจ�งได้�ซ้ำ0�งความ่ร4 �และความ่ประพิฤต�อื่$นเย��ยม่ และในอื่$คค$ญส4ตรได้�ตร$สไว�วา ท$/งพิราหม่ณ์( แพิศย( ศ4ทร ก็�เก็�ด้จาก็พิวก็น$/น ม่�ใชื่เก็�ด้จาก็พิวก็อื่��น เก็�ด้จาก็คนท��เสม่อื่ก็$น ม่�ใชื่เก็�ด้จาก็คนท��ไม่เสม่อื่ก็$น เก็�ด้ข0/นโด้ยธีรรม่ม่�ใชื่เก็�ด้ข0/นโด้ยอื่ธีรรม่จาก็ค าตร$สขอื่งพิระพิ,ทธีอื่งค(ในพิระส4ตรตางๆ แสด้งให�เห�นวา ตาม่หล$ก็พิระพิ,ทธีศาสนา ค,ณ์คาขอื่งบุ,คคลข0/นอื่ย4ก็$บุความ่ร4 �(ว�ชื่า) และความ่ประพิฤต�และเป#นผ4�ปราศจาก็อื่ว�ชื่ชื่าแล�ว บุ,คคลน$/นยอื่ม่เป#นผ4�ท��ประเสร�ฐส,ด้

ก็ลาวค�อื่ในสม่$ยพิ,ทธีก็าล คนอื่�นเด้�ยได้�ม่�ก็ารแบุงชื่นชื่$/นเป#น ก็ษ$ตร�ย( พิราหม่ณ์( แพิทย( ศ4ทร คน ชื่นชื่$/นศ4ทรจะถ4ก็จ าก็$ด้ไม่ให�ม่�โอื่ก็าสพิ$ฒนาความ่สาม่ารถขอื่งตนเอื่ง ไม่ม่�โอื่ก็าสท��จะม่�งานด้�ๆท า เพิ��อื่ให�ท,ก็คนชื่นชื่$/นเทาเท�ยม่ก็$น พิระพิ,ทธีเจ�าจ0งใชื่�ก็ารบุวชื่เป#นพิระภู�ก็ษ,สงฆ์( เป#นก็ารแก็�ป@ญหาด้$งก็ลาว คนท,ก็ชื่นชื่$/นเม่��อื่บุวชื่เป#นพิระภู�ก็ษ,สงฆ์( ยอื่ม่เทาเท�ยม่ก็$น คนชื่นชื่$/นศ4ทรยอื่ม่ได้�โอื่ก็าสเร�ยนหน$งส�อื่ พิ$ฒนาความ่สาม่ารถขอื่งตนได้�อื่ยางไร�ขอื่บุเขตเทาเท�ยม่ก็$บุชื่นชื่$/นอื่��น แม่�แตในประเทศไทยคนจนผ4�ยาอื่ไร�ก็�ใชื่�ก็ารบุวชื่เป#นพินะภู�ก็ษ,สงฆ์(เพิ��อื่เป=ด้โอื่ก็าสเพิ��อื่ได้�เร�ยนหน$งส�อื่และศ0ก็อื่อื่ก็ม่าหางานด้�ๆท า

33 อื่�างแล�ว, หน�า 58-59

(3)ควิามเช*�อในศ�กด�.ศรั�และควิามเท&าเท�ยมก�นของมน$ษ์ย!และผลกรัะทบต&อคนพิ�การั

ก็ารท��คนพิ�ก็ารถ4ก็ส$งคม่เชื่��อื่วา เป#นก็ล,ม่ชื่นหร�อื่ชื่นชื่$/นท��เป#นภูาระขอื่งส$งคม่ เป#นชื่นชื่$/นท��นาเวทนาสงสาร คนพิ�ก็ารยอื่ม่ได้�ร$บุก็ารด้4แลจาก็ส$งคม่ หร�อื่ร$ฐบุาลในร4ปแบุบุขอื่งก็ารสงเคราะห(ให�ม่�ชื่�ว�ตอื่ย4ได้�ไปว$นๆ ก็ารเล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�ตอื่คนพิ�ก็ารด้�วยก็ารอื่อื่ก็ก็ฎหม่ายม่าจ าก็$ด้ส�ทธี�ไม่ให�คนพิ�ก็ารได้�ร$บุก็ารศ0ก็ษา หร�อื่

ม่�งานท าจ0งเป#นเร��อื่งธีรรม่ด้า ท าให�คนพิ�ก็ารขาด้โอื่ก็าสท��จะได้�ร$บุก็ารพิ$ฒนาความ่สาม่ารถขอื่งตนได้�เต�ม่ตาม่ศ$ก็ยภูาพิ และขาด้โอื่ก็าสท��จะม่�งานท า ก็�จก็รรม่ทางส$งไม่วาจะเป#นเร��อื่งก็ารทอื่งเท��ยวก็�ฬา ส$นทนาก็าร และก็ารให�บุร�ก็ารตาง ก็�ม่$ก็จะล�ม่น0ก็ถ0งคนพิ�ก็าร ท าให�คนพิ�ก็ารขาด้ก็ารเข�าม่�สวนรวม่ในก็�จก็รรม่ตางๆขอื่งส$งคม่

ด้�วยเหต,น�/ส าหร$บุคนพิ�ก็ารแล�ว หล$ก็ปร$ชื่ญาความ่เชื่��อื่ในศ$ก็ด้�Hศร�และความ่เทาเท�ยม่ก็$นขอื่งม่น,ษย(จ0งม่�ความ่ส าค$ญม่าก็ เพิราะตาม่หล$ก็ปร$ชื่ญาน�/ส$งคม่ และร$ฐบุาล ต�อื่งเป=ด้โอื่ก็าสให�คนพิ�ก็ารเข�าถ0งบุร�ก็ารสาธีารณ์ะ ได้�เหม่�อื่นบุ,คคลท$�วไปไม่วาจะเป#นบุร�ก็ารทางก็ารแพิทย( ก็ารศ0ก็ษา ก็ารขนสงสาธีารณ์ะก็ารจ$ด้ให�ม่�งานท า และก็ารเข�าไปม่�สวนรวม่ในก็�จก็รรม่ตางๆทางส$งคม่ สวนเอื่ก็ชื่นด้�วยก็$นต�อื่งไม่เล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�โด้ยไม่เป#นธีรรม่เชื่นก็$น เชื่น ไม่จ�างแรงงานคนพิ�ก็ารเพิราะเหต,ท��เป#นคนพิ�ก็าร น$/นจะก็ระท าไม่ได้� คนพิ�ก็ารจ0งม่�คต�พิจน(วา ท��คนพิ�ก็ารต�อื่งย,งยาก็ล าบุาก็แสนเข�ญท,ก็ว$นน�/เพิราะส��งแวด้ล�อื่ม่“

ไม่เอื่�/อื่ตอื่คนพิ�ก็าร เอื่�/อื่ตอื่ท,ก็คน ความ่พิ�ก็ารไม่ม่�อื่ะไรม่าก็ไปก็วาความ่นารคาญเล�ก็ๆน�อื่ยๆเหม่�อื่นก็รณ์�คนอื่�วนเก็�นปหร�อื่คนส4งเก็�นไป หล$ก็ปร$ชื่ญาน�/จ0ง”

เป=ด้โอื่ก็าสให�คนพิ�ก็ารได้�พิ$ฒนาความ่สาม่ารถขอื่งตนจนเต�ม่ตาม่ศ$ก็ยภูาพิ ม่�งานท าเหม่�อื่นก็$บุคนอื่�น ตลอื่ด้จนเป=ด้โอื่ก็าสให�คนพิ�ก็ารเข�าม่�สวนรวม่ในก็ารพิ$ฒนาเศรษก็�ฐ ส$งคม่ และประเทศชื่าต�

(4) ควิามเช*�อก�บบทบ�ญญ�ต�ในรั�ฐธุ์รัรัมน1ญไทยป3จจ$บ�นหล$ก็ปร$ชื่ญาน�/ได้�น าม่าบุรรจ,ไว�ในร$ฐธีรรม่น4ญ พิ.ศ. 2540 เชื่นก็$น ด้$ง

จะเห�นได้�จาก็ ม่.4 ก็ าหนด้ให� ศ$ก็ด้�Hความ่เป#นม่น,ษย( ส�ทธี� และเสร�ภูาพิ ขอื่งท,ก็คน ยอื่ยได้�ร$บุความ่ค,�ม่ครอื่ง, ม่.26 ก็ารใชื่�อื่ านาจโด้ยร$ฐต�อื่งค าน0งถ0งศ$ก็ด้�Hศร�ความ่เป#นม่น4ษย( ส�ทธี� และเสร�ภูาพิ,ม่.28 บุ,คคลยอื่ม่อื่�างศ$ก็ด้�Hศร�ความ่เป#นม่น,ษย( หร�อื่ใชื่�ส�ทธี�และเสร�ภูาพิได้�เทาท��ไม่ละเม่�ด้ส�ทธี�ขอื่งบุ,คคลอื่��น, ม่.29 ก็ารจ าก็$ด้ส�ทธี�และเสร�ภูาพิขอื่งบุ,คคลจะก็ระท าไม่ได้�, ม่.30 บุ,คคลยอื่ม่เสม่อื่ก็$นในก็ฎหม่าย ชื่ายหญ�งม่�ส�ทธี�เทาเท�ยม่ก็$นก็ารเล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�โด้ยไม่เป#นธีรรม่เพิราะเหต,แหงความ่แตก็ตางในเร��อื่งตางๆ จะก็ระท าไม่ได้� ม่าตราก็ารท��ร $ฐก็ าหนด้ข0/นเพิ��อื่ขจ$ด้อื่,ปสรรคหร�อื่สงเสร�ม่ให�บุ,คคลสาม่ารถใชื่�ส�ทธี�และเสร�ภูาพิได้�เชื่นเด้�ยวก็$บุบุ,คคลอื่��นยอื่ม่ไม่ถ�อื่เป#นก็ารเล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�โด้ยไม่เป#นธีรรม่, ม่.55 บุ,คคลท��พิ�ก็ารหร�อื่ท,พิพิลภูาพิ ม่�ส�ทธี�ได้�ร$บุส��งอื่ านวยความ่สะด้วก็อื่$นเป#นสาธีารณ์ะแความ่ชื่วยเหล�อื่อื่��นจาก็ร$ฐ ตาม่ท��ก็ฏิหม่ายก็ าหนด้

เพิ��อื่ให�หล$ก็ปร$ชื่ญาน�/ม่�ผลใชื่�บุ$งค$บุในทางปฏิ�บุ$ต� จ0งม่�ก็ารน าไปบุ$ญญ$ต�ไว�ในก็ฎหม่ายซ้ำ0�งสาม่ารถแยก็อื่อื่ก็เป#น 2 หล$ก็ยอื่ยๆค�อื่

1. หล$ก็ก็ารห�าม่ก็ารเล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�โด้ยไม่เป#นธีรรม่2. หล$ก็ก็ารขจ$ด้อื่,ปสรรคหร�อื่สงเสร�ม่ให�บุ,คคลสาม่ารถใชื่�ส�ทธี�และ

เสร�ภูาพิได้�เชื่นเด้�ยวก็$บุบุ,คคลอื่��นๆ

2.2.2 หล�กการัห0ามการัเล*อกปฏ�บ�ต�โดยไม&เป4นธุ์รัรัมก็ารเล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�ท��ม่�ผลท าให�ส�ทธี�เสร�ภูาพิข$/นพิ�/นฐานขอื่งบุ,คคลไม่เทา

เท�ยม่ก็$น ไม่วาน��อื่งจาก็สาเหต,ใด้ก็�ตาม่ถ�อื่วาเป#นก็ารเล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�ท��ไม่เป#นธีรรม่จะก็ระท าไม่ได้�ก็ารเล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�อื่าจก็ระท าได้�ใน 3 ล$ก็ษณ์ะ ด้�วยก็าร (1) ก็ารแบุงแยก็ (Distinction) (2) ก็�ด้ก็$น (Exclusion) (3) จ าก็$ด้ (Restriction) 34

ก็ารห�าม่เล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�โด้ยไม่เป#นธีรรม่ ปราก็ฏิในร$ฐธีรรม่น4ญ ม่าตรา 30

วรรค 3 “ก็ารเล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�โด้ยไม่เป#นธีรรม่ตอื่บุ,คคลเพิราะเหต,ความ่แตก็ตางในเร��อื่งถ��นก็ าเน�ด้ เชื่�/อื่ชื่าต� ภูาษา เพิศ อื่าย, สภูาพิ ทางก็ายหร�อื่ส4ขภูาพิ สถานะขอื่งบุ,คคล ฐานะทางเศรษฐก็�จหร�อื่ส$งคม่ ความ่เชื่��อื่ทางศาสนา ก็ารศ0ก็ษาอื่บุรม่ หร�อื่ความ่ค�ด้เห�นทางก็ารเม่�อื่งอื่$นไม่ข$ด้ตอื่บุทบุ$ญญ$ต�ขอื่งร$ฐธีรรม่น4ญ จะก็ระท าม่�ได้�”

ส าหร$บุก็ฎหม่าย ระเบุ�ยบุ ข�อื่บุ$งค$บุ ท��เล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�โด้ยไม่เป#นธีรรม่ เชื่นก็ฏิหม่ายระเบุ�ยบุ ข�อื่บุ$งค$บุ ท��จ าก็$ด้ส�ทธี�ไม่ให�คนพิ�ก็ารได้�ร$บุก็ารศ0ก็ษา ไม่ให�ท างาน ร$ฐธีรรม่น4ญ พิ.ศ. 2540 ได้�ก็ าหนด้ม่าตรก็ารเย�ยวยาไว�ให� ท$/งในก็รณ์�ก็อื่นก็ฏิหม่ายม่�ผลใชื่�บุ$งค$บุและหล$งท��ก็ฏิหม่ายม่�ผลบุ$งค$บุใชื่�แล�ว ส าหร$บุก็รณ์�ก็อื่นก็ฏิหม่ายม่�ผลบุ$งค$บุ ร$ฐธีรรม่น4ญ พิ.ศ. 2540 ม่าตรา 262 ก็ าหนด้ไว�ชื่$ด้วา ให�(1)ให� ส.ส. ส.ว. ไม่น�อื่ยก็วา หน0�งในส�บุ ส าหร$บุรางพิระราชื่บุ$ญญ$ต�ท$�วไป (2) ให� ส.ส. ส.ว. ไม่น�อื่ยก็วาย��ส�บุคนส าหร$บุรางพิระราชื่บุ$ญญ$ต�ประก็อื่บุร$ฐธีรรม่น4ญ (3) นายก็ร$ฐม่นตร� เห�นวารางพิระราชื่บุ$ญญ$ต� หร�อื่รางพิระราชื่บุ$ญ$ต�ประก็อื่บุร$ฐธีรรม่น4ญวาม่�ข�อื่ความ่ข$ด้แย�งก็$บุร$ฐธีรรม่น4ญ ให�สงความ่เห�น

ตอื่ศาลร$ฐธีรรม่น4ญเพิ��อื่ว�น�จฉ$ยวาก็ฏิหม่ายด้$งก็ลาวม่�ข�อื่ความ่ข$ด้แย�งตอื่ก็ฏิหม่ายร$ฐธีรรม่น4ญหร�อื่ไม่ สวนในก็รณ์�ท��ก็ฏิหม่ายม่�ผลบุ$งค$บุแล�วบุ,คคลใด้เห�นวาก็ฏิหม่ายระเบุ�ยบุข�อื่บุ$งค$บุด้$งก็ลาวม่�ถ�อื่ยค า หร�อื่ข�อื่ความ่ท��ข$ด้ตอื่ร$ฐธีรรม่น4ญ ม่าตรา 30 วรรค 3 ก็�ให�น าเร��อื่งไปร�อื่งท,ก็ข(ตอื่ผ4�ตรวจก็ารแผนด้�นขอื่งร$ฐสภูา เม่��อื่ผ4�ตรวจก็ารแผนด้�นขอื่งร$ฐสภูาเห�นวา ก็ฏิหม่าย ระเบุ�ยบุข�อื่บุ$งค$บุ ม่�ถ�อื่ยค าหร�อื่ข�อื่ความ่ข$ด้ตอื่ ร$ฐธีรรม่น4ญ ม่าตรา 30 วรรค 3 ก็�ให�ผ4�ตรวจก็ารแผนด้�นขอื่งร$ฐสภูาเสนอื่เร��อื่งตอื่ศาลร$ฐธีรรม่น4ญเพิ��อื่ว�น�จฉ$ยตอื่ไป ตาม่ร$ฐธีรรม่น4ญม่าตรา 198 สวนบุ,คคลท��เชื่��อื่วาตนได้�ร$บุความ่เส�ยหายจาก็ก็ฏิหม่ายระเบุ�ยบุข�อื่บุ$งค$บุท��เล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�ตอื่ตนโด้ยตรง บุ,คคลด้$งก็ลาวอื่าจใชื่�ว�ธี�ฟEอื่งตอื่ศาลย,ต�ธีรรม่แทนก็ารร�อื่งตอื่ผ4�ตรวจก็ารแผนด้�นขอื่งร$ฐสภูาก็�ได้� ตาม่ร$ฐธีรรม่น4ญม่าตรา 264 ให�ศาลสงความ่เห�นท��ค4ก็รณ์�หร�อื่ศาลเห�นเอื่งวาบุทบุ$ญญ$ต�ใด้ขอื่งก็ฎหม่าย ก็ฎ หร�อื่ข�อื่บุ$งค$บุ ข$ด้แย�งตอื่ร$ฐธีรรม่น4ญ เพิ��อื่ศาลร$ฐธีรรม่น4ญจะได้�พิ�จารณ์าว�น�จฉ$ย

34 ธี�รน$นท( ขาวเผ�อื่ก็, “ก็ารเล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�โด้ยไม่เป#นธีรรม่ตาม่ร$ฐธีรรม่น4ญ พิ.ศ.

2540: ศ0ก็ษาก็รณ์�คนพิ�ก็าร”, หน�า 28

ค าว�น�จฉ$ยขอื่งศาลร$ฐธีรรม่น4ญให�ใชื่�ได้�ในคด้�ท$/งปวง แตไม่ก็ระทบุก็ระเท�อื่นถ0งค าพิ�พิาก็ษาขอื่งศาลอื่$นถ0งท��ส,ด้แล�ว

อื่ยางไรก็�ตาม่ ถ0งแม่�ก็ฏิหม่ายจะใชื่�หล$ก็ปร$ชื่ญาความ่เชื่��อื่ใหม่แตผ4�ใชื่�ก็ฎหม่ายย$งย0ด้หม่$�นอื่ย4ก็$บุหล$ก็ปร$ชื่ญาความ่เชื่��อื่ด้$�งเด้�ม่ ผลขอื่งค าว�น�จฉ$ยขอื่งศาลร$ฐธีรรม่น4ญอื่าจไม่เป#นประโยชื่น(ตอื่คนพิ�ก็ารก็�ได้�อื่ยางก็รณ์�ขอื่งนายศ�ร�ม่�ตร บุ,ญม่4ล และนางสาวบุ4ญจ,ต� ก็ล$บุประส�ทธี� ท��พิ�ก็ารเน��อื่งจาก็โรคโปล�โอื่ ได้�สม่$ครสอื่บุเป#นผ4�ชื่วยผ4�ชื่วยผ4�พิ�พิาก็ษาแตถ4ก็ก็รรม่ก็ารต,ลาก็ารต$ด้ส�ทธี�ไม่ให�ม่�ส�ทธี�สอื่บุโด้ยอื่�างวาขาด้ค,ณ์สม่บุ$ต�ตาม่ พิระราชื่บุ$ญญ$ต�ระเบุ�ยบุข�าราชื่ก็ารฝึFายต,ลาก็าร พิ.ศ. 2543 ม่าตรา 26(10) “...ม่�ก็ายหร�อื่จ�ตใจไม่เหม่าะสม่ท��จะเป#นข�าราชื่ก็ารต,ลาก็าร โด้ยขอื่ให�ผ4�ตรวจก็ารแผนด้�นขอื่งร$ฐสภูา น าเร��อื่งข0/นส4”

ศาลร$ฐธีรรม่น4ญว�น�จฉ$ยวา ข�อื่ความ่ด้$งก็ลาวข$ด้ตอื่ก็ฎหม่ายร$ฐธีรรม่น4ญ ม่าตรา 30 วรรค 3 หร�อื่ไม่ เม่��อื่ผ4�ตรวจก็ารแผนด้�นขอื่งร$ฐสภูา น าเร��อื่งข0/นส4ศาลร$ฐธีรรม่น4ญ และได้�ม่�ค าว�น�จฉ$ยในว$นท�� 30 เม่ษายน 2545 (ค าว�น�จฉ$ยท�� 16/2545) วา บุทบุ$ญญ$ต�ด้$งก็ลาวไม่ข$ด้ตอื่ก็ฎหม่ายร$ฐธีรรม่น4ญ ด้�วยเหต,ผล

วา บุทบุ$ญญ$ต�ขอื่งพิระราชื่บุ$ญญ$ต�ระเบุ�ยบุข�าราชื่ก็ารฝึFายต,ลาก็ารศาล“

ย,ต�ธีรรม่ พิ.ศ. 2543 ม่าตรา 26(10) เป#นไปตาม่ความ่จ าเป#นและความ่เหม่าะสม่ขอื่งฝึFายต,ลาก็าร จ0งเห�นวา บุทบุ$ญญ$ต�ขอื่งพิระราชื่บุ$ญญ$ต�ขอื่งระเบุ�ยบุข�าราชื่ก็ารฝึFายต,ลาก็ารศาลย,ต�ธีรรม่ พิ.ศ.2543 ม่าตรา 26 (10) ด้$งก็ลาว เป#นล$ก็ษณ์ะตาม่ข�อื่ยก็เว�นขอื่งร$ฐธีรรม่น4ญแหงราชื่อื่าราจ$ก็รไทย พิ.ศ.

2540 ม่าตรา 29 ซ้ำ0�งไม่ก็ระทบุก็ระเท�อื่นถ0งสาระส าค$ญแหงส�ทธี�และเสร�ภูาพิม่�ผลใชื่�บุ$งค$บุเป#นก็ารท$�วไป และไม่ม่,งหม่ายให�ใชื่�บุ$งค$บุแก็ก็รณ์�ใด้ก็รณ์�หน0�งหร�อื่บุ,คคลใด้บุ,คคลหน0�งเป#นก็ารเจาะจง และไม่เป#นก็ารเล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�โด้ยไม่เป#นธีรรม่ตาม่ ม่าตรา 30 แตอื่ยางใด้” 35 และคณ์ะก็รรม่ก็ารต,ลาก็ารได้�พิ�จารณ์าวา นายศ�ร�ม่�ตร บุ,ญม่4ล และนางสาวบุ,ญจ,ต� ก็ล$บุประส�ทธี�H ไม่ม่�ส�ทธี�สอื่บุค$ด้เล�อื่ก็เข�าเป#นผ4�ชื่วยพิ�พิาก็ษา อื่�ก็คร$/งหน0�ง 36 จาก็ค าว�น�จฉ$ยขอื่งศาลร$ฐธีรรม่น4ญ และก็ารพิ�จารณ์าขอื่งคณ์ะก็รรม่ก็ารต,ลาก็าร ได้�ถ4ก็ว�พิาก็ษ(ว�จารณ์(จาก็ส��อื่ม่วลชื่น และน$ก็ว�ชื่าก็ารเป#นจ านวนม่าก็ เชื่น บุทความ่เร��อื่ง จาก็ร$ฐธีรรม่น4ฐถ0งศาล“

ร$ฐธีรรม่น4ญ ขอื่ง น�ธี� เอื่�ยวศร�วงศ( ” (ม่ต�ชื่น, 20 พิฤษภูาคม่ 2545 หน�า 45), “เหต,ไฉน...?จ0งต�อื่งจ าก็$ด้ส�ทธี�บุ,คคลเพิ�ยงเพิราะ ความ่พิก็พิรอื่งทาง“

รางก็าย ขอื่ง ก็�ตต�บุด้� ใยพิ4ล” (สภูาทนายความ่, ป>ท�� 10 ฉบุ$บุท�� 39:ส.ค. –

ก็.ย. 2545 หน�า 77-79) หร�อื่รายก็าร คม่ ชื่$ด้ ล0ก็ ขอื่ง UBC และหน$งส�อื่พิ�ม่พิ(ฉบุ$บุตางๆ เป#นต�น

ถ0งแม่�ก็ฎหม่ายระเบุ�ยบุข�อื่บุ$งค$บุจะไม่ได้�เล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�โด้ยไม่เป#นธีรรม่แตเจ�าหน�าท��ขอื่งร$ฐใชื่�ด้,ลพิ�น�จเป#นก็ารเล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�โด้ยไม่เป#นธีรรม่ เชื่น ก็ฎหม่ายไม่ได้�จ าก็$ด้ส�ทธี�คนพิ�ก็ารในก็ารประก็อื่บุอื่าชื่�พิแตเจ�าหน�าท��ขอื่งร$ฐใชื่�ด้,ลพิ�น�จไม่ร$บุคนพิ�ก็ารเข�าเป#นข�าราชื่ก็ารหร�อื่พิน$ก็งานร$ฐว�ส�หก็�จเพิราะเหต,ท��เขาเป#นคนพิ�ก็าร ผ4�เส�ยหายยอื่ม่ม่�ส�ทธี�ท��จะฟEอื่งตอื่ศาลม่�ค าส$�ง เพิ�ก็ถอื่นค าส$�ง ท��ไม่ร$บุคนพิ�ก็ารเข�าท างานได้�

35 ก็�ตต�บุด้� ใยพิ4ล, เหต,ไฉน...? จ0งต�อื่งจก็$ด้ส�ทธี�บุ,คคลเพิ�ยงเพิราะ ความ่บุก็พิรอื่ง“

ทางรางก็าย”, วารสารก็ฎหม่ายสภูาทนายความ่, ป>ท�� 10 ฉบุ$บุท�� 39: ส.ค.-ก็.ย.

2545, (ก็ร,งเทพิ: โรงพิ�ม่พิ(ชื่วนพิ�ม่พิ(.), หน�า 77-79.36 ข�อื่ม่4ลด้$งก็ลาว ได้�ม่าจาก็ก็ารพิ4ด้ค,ยก็$บุบุ,คคลท��เก็��ยวข�อื่ง เน��อื่งจาก็ไม่อื่าจขอื่รายงานก็ารประชื่,ม่ขอื่งคณ์ะก็รรม่ก็ารต,ลาก็ารม่าใชื่�ประก็อื่บุงานว�จ$ยได้�

เป#นคนพิ�ก็าร ผ4�เส�ยหายม่�ส�ทธี�ท��จะฟEอื่งตอื่ศาลปก็ครอื่งเพิ��อื่ให�ศาลม่�ค าส$�ง เพิ�ก็ถอื่นค าส$�ง ท��ไม่ร$บุคนพิ�ก็ารเข�าท างานได้�

คนพิ�ก็ารท��ได้�ร$บุความ่เส�ยหายอื่าจฟEอื่งตอื่ศาลปก็ครอื่งโด้ยอื่าศ$ยส�ทธี�ตาม่ร$ฐธีรรม่น4ญม่าตรา 54 ประก็อื่บุก็$บุม่าตรา 42 วรรค 137 ขอื่งพิระราชื่บุ$ญญ$ต�จ$ด้ต$/งศาลปก็ครอื่งและว�ธี�พิ�จารณ์าคด้�ปก็ครอื่ง พิ.ศ. 2542 โด้ยอื่าศ$ยก็ารฟEอื่งตาม่ม่าตรา 9(1)38 แหงพิระราชื่บุ$ญญ$ต�จ$ด้ต$/งศาลปก็ครอื่ง 39

สวนก็ารก็ระท าท��เป#นทางเล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�โด้ยไม่เป#นธีรรม่ ผ4�เส�ยหายม่�ส�ทธี�ฟEอื่งเร�ยก็คาไหม่ทด้แทนได้� ถ�าหาก็ก็ารก็ระท าน$/น เป#นก็ารก็ระท าท��เป#นก็ารละเม่�ด้ ตาม่ ป.พิ.พิ. ม่าตรา 42040 หร�อื่/และม่�ส�ทธี�ร�อื่งท,ก็ตอื่คณ์ะก็รรม่ก็ารส�ทธี�ม่น,ษยชื่น คณ์ะก็รรม่ก็ารส�ทธี�ท�อื่ านาจไก็ลเก็ล��ยไห�ม่�ก็ารประน�ประนอื่ม่ก็$นได้� หร�อื่ หร�อื่แจ�งให�บุ,คคลหร�อื่นวยงานท าก็ารแก็�ไขก็�ให�แจ�งตอื่นายก็ร$ฐม่นตร�ในฐานะผ4�บุ$งค$บุบุ$ญชื่าให�ส$�งก็ารแก็�ไข ถ�านอื่ก็เหน�อื่อื่ านาจนายก็ร$ฐม่นตร� ก็�ให�รายงานตอื่ร$ฐสภูาเพิ��อื่ให�ด้ าเน�นก็ารหาทางแก็�ไข หร�อื่รายงานตอื่ส��อื่ม่วลชื่น ตาม่ม่าตรา 23-31 ขอื่งพิระราชื่บุ$ญญ$ต�คณ์ะก็รรม่ก็ารส�ทธี�ม่น,ษยชื่น พิ.ศ. 2542

นอื่ก็จาก็น�/ได้�ม่�ก็ารเสนอื่รางพิระราชื่บุ$ญญ$ต�วาด้�วยก็ารเล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�โด้ยไม่เป#นธีรรม่ตอื่บุ,คคล พิ.ศ. ...ตาม่รางพิระราชื่บุ$ญญ$ต�น�/ ม่าตรา 3 ได้�ให�ค าน�ยาม่วา ก็ารเล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต� หม่ายความ่วา ก็ารก็ระท า งด้เว�นก็ารก็ระท าก็าร “ ” “

หร�อื่ก็ารอื่อื่ก็ค าส$�ง ก็ฎ ระเบุ�ยบุ หร�อื่ก็ารก็ าหนด้แผนปฏิ�บุ$ต�ก็าร ท��ม่�ผลก็ระทบุตอื่ส�ทธี�หร�อื่ประโยชื่น(อื่$นชื่อื่บุด้�วยก็ฎหม่ายขอื่งบุ,คคลใด้ในล$ก็ษณ์ะท��แตก็ตางไปจาก็ผ4�อื่��นเพิราะเหต,ท��บุ,คคลน$/นม่�ความ่แตก็ตางในเร��อื่งถ��นก็ าเน�ด้ เชื่�/อื่ชื่าต� ภูาษา เพิศ อื่าย, สภูาพิทางรางก็ายหร�อื่ส,ขภูาพิสถานะขอื่งบุ,คคล ฐานะทางเศรษฐก็�จหร�อื่ส$งคม่ ความ่เชื่��อื่ทางศาสนา ก็ารศ0ก็ษาอื่บุรม่หร�อื่ความ่ค�ด้เห�นทางก็ารเม่�อื่งอื่$นไม่ข$ด้ตอื่บุทบุ$ญญ$ต�ขอื่งร$ฐธีรรม่น4ญ และม่าตรา ” 5 ก็ าหนด้วา ห�าม่ม่�ให�เล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�โด้ยไม่เป#นธีรรม่ตอื่บุ,คคล ยก็เว�นก็รณ์�ขจ$ด้อื่,ปสรรคหร�อื่สงเสร�ม่ให�บุ,คคลสาม่ารถใชื่�ส�ทธี�และเสร�ภูาพิได้�เชื่นเด้�ยวก็$บุบุ,คคลอื่��น ม่าตรา 6 ก็ าหนด้ให�ผ4�เส�ยหายม่�ส�ทธี�ฟEอื่งศาลย,ต�ธีรรม่ ในก็รณ์�ผ4�ก็ระท าผ�ด้เป#นเอื่ก็ชื่นและฟEอื่งตอื่ศาลปก็ครอื่งในก็รณ์�ผ4�ก็ระท าผ�ด้เป#นหนวยขอื่งร$ฐ สวนก็ารเย�ยวยาน$/นม่�ท$/งก็ารปลด้เปล�/อื่ง

37 ม่าตรา 42 วรรค 1 “ผ4�ใด้ได้�ร$บุความ่เด้�อื่ด้ร�อื่นหร�อื่เส�ยหาย หร�อื่อื่าจจะเด้�อื่ด้ร�อื่นเส�ยหายหร�อื่เส�ยหายโด้ยม่�อื่าจหล�ก็เล��ยงได้�อื่$นเน��อื่งจาก็ก็ารก็ระท าหร�อื่ก็ารงด้เว�นก็ารก็ระท าขอื่งหนวยงานทางก็ารปก็ครอื่งหร�อื่เจ�าหน�าท��ขอื่งร$ฐหร�อื่ม่�ข�อื่โต�แย�งเก็��ยวก็$บุส$ญญาทางปก็ครอื่งหร�อื่ก็รณ์�อื่��นใด้ท��อื่ย4ในเขตอื่ านาจศาลปก็ครอื่งตาม่ม่าตรา 9 และก็ารแก็�ไขหร�อื่บุรรเทาความ่เด้�อื่ด้ร�อื่นหร�อื่ความ่เส�ยหายหร�อื่ย,ต�ข�อื่โต�แย�งน$/น ต�อื่งม่�ค าบุ$งค$บุตาม่ท��ก็ าหนด้ในม่าตรา 72 ผ4�น$ /นม่�ส�ทธี�ฟEอื่งคด้�ตอื่ศาลปก็ครอื่ง”38 ม่าตรา 9(1) ศาลปก็ครอื่งม่�อื่ านาจพิ�จารณ์าพิ�พิาก็ษาหร�อื่ม่�ค าส$�งในเร��อื่งด้$งตอื่ไปน�/ (1)

คด้�พิ�พิาทเก็��ยวก็$บุก็ารท��หนวยงานทางปก็ครอื่งหร�อื่เจ�าหน�าท��ขอื่งร$ฐก็ระท าโยไม่ชื่อื่บุด้�วยก็ฎหม่ายไม่วาจะเป#นก็ารอื่อื่ก็ก็ฎหม่ายไม่วาจะเป#นก็ารอื่อื่ก็ก็ฎ ค าส$�งหร�อื่ก็ารก็ระท าอื่��นใด้เน��อื่งจาก็ก็ระท าโด้ยไม่ม่�อื่ านาจหร�อื่นอื่ก็เหน�อื่อื่ านาจหน�าท��หร�อื่ไม่ถ4ก็ต�อื่งตาม่ก็ฎหม่ายหร�อื่ไม่ถ4ต�อื่งตาม่ร4ปแบุบุข$/นตอื่น หร�อื่ว�ธี�ก็ารอื่$นสารส าค$ญท��ก็ าหนด้ไว�ส าหร$บุก็ารก็ระท าน$/น หร�อื่โด้ยไม่ส,จร�ต หร�อื่ม่�ล$ก็ษณ์ะเป#นก็ารเล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�โด้ยไม่เป#นธีรรม่ หร�อื่ม่�ล$ก็ษณ์ะเป#นก็ารสร�าวข$/นตอื่นโด้ยไม่จ าเป#นหร�อื่สร�างภูาระให�เก็�ด้ก็$บุประชื่าชื่นเก็�นสม่ควร หร�อื่เป#นก็ารใชื่�ด้,ลพิ�น�จโด้ยไทชื่อื่บุ39 บุรรเจ�ด้ ส�งคะเนต�, “ส�ทธี�ข$/นพิ�/นฐานส$งคม่ วารสารศาลร$ฐธีรรม่น4ญ” , ป>ท�� 3 เลม่ท�� 9

ก็$นยายน – ธี$นวาคม่ พิ.ศ. 2544, หน�า 4240 ป.พิ.พิ. ม่าตรา 420 ผ4�ใด้จงใจหร�อื่หร�อื่ประม่าทเล�นเลอื่ ท าตอื่บุ,คคลอื่��น โด้ยผ�ด้ก็ฎหม่ายให�เขาเส�ยหายถ0งแก็ชื่�ว�ต แก็รางก็ายก็�ด้�อื่นาม่$ยก็�ด้� เสร�ภูาพิก็�ด้� ทร$พิย(ส�นหร�อื่ส�ทธี�อื่ยางใด้อื่ยางหน0�งก็�ด้� ทานวา ผ4�น$ /นท าละเม่�ด้ จ าเป#นต�อื่งใชื่�คาส�นไหม่ทด้แทนเพิ��อื่ก็ารน$/น

ท,ก็ด้�วยก็ารท�ค าส$�งไม่ให�ก็ระท าก็ารเล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�หร�อื่โด้ยให�จายคาปร$บุทางปก็ครอื่ง หร�อื่ชื่ด้ใชื่�คาเส�ยหายตาม่แตศาลจะเห�นสม่ควรแก็ก็รณ์� ตาม่ท��ก็ าหนด้ไว�ในม่าตรา 7

2.2.3 หล�กการัขจ�ดอ$ปสัรัรัคหรั*อสั&งเสัรั�มให0บ$คคลสัามารัถใช0สั�ทธุ์�และเสัรั�ภาพิได0เช&นเด�ยวิก�บบ$คคลอ*�น

ก็ารปฏิ�บุ$ต�ตอื่คนด้�วยว9ะก็ารท��แตก็ตางก็$นเพิ��อื่ขจ$ด้อื่,ปสรรคหร�อื่วงเสร�ม่บุ,คคลยอื่ม่ไม่เป#นก็ารเล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�โด้ยไม่เป#นธีรรม่ ตาม่ร$ฐธีรรม่น4ญ ม่าตรา 30

วรรค 4 และรางพิระราชื่บุ$ญญ$ต�วาด้�วยก็ารเล�อื่ก็ปฏิ�บุ$ต�โด้ยไม่เป#นธีรรม่ตอื่บุ,คคล พิ.ศ. ... ม่าตรา 5 หร�อื่เร�ยก็หล$ก็อื่ยางหน0�งวา หล$ก็ก็ก็ารปฏิ�บุ$ต�อื่ยาง“

เป#นธีรรม่ หล$ก็ก็ารขจ$ด้อื่,ปสรรคหร�อื่สงเสร�ม่ให�บุ,คคลสาม่ารถใชื่�ส�ทธี�และ”

เสร�ภูาพิได้�เชื่นเด้�ยวก็$บุบุ,คคลอื่��นน$/น ม่� 2 ก็รณ์�ยอื่ยๆก็รณ์�แรก็เป#นก็ารขจ$ด้อื่,ปสรรค เชื่น อื่าคารสาธีารณ์ะตางๆ เป#นอื่,ปสรรคม่�ให�คนพิ�ก็ารด้�านแขนขาล าต$วใชื่�ได้� ก็ารก็ าหนด้ให�อื่าคารสาธีารณ์ะม่รส��งอื่ านวยความ่สะด้วก็ส าหร$บุคน

พิ�ก็ารเพิ��อื่ให�คพิ�ก็ารใชื่�ได้�ถ�อื่เป#นก็ารก็ าจ$ด้อื่,ปสรรคอื่ยางหน0�ง(Construction

Barrier) หร�อื่ก็รณ์�ขอื่งคนตาบุอื่ด้ไม่สาม่ารถอื่านหน$งส�อื่ต$วพิ�ม่พิ(ได้� ร$ฐจ0งต�อื่งจ$ด้หาหน$งอื่$ก็ษรเบุรลล( หร�อื่หน$งส�อื่เส�ยง ก็�เป#นก็ารขจ$ด้อื่,ปสรรคด้�านข�อื่ม่4ลขาวสาร(Information Barrier)

สวนก็ารสงเสร�ม่ให�บุ,คคลสาม่ารถให�ส�ทธี�และเสร�ภูาพิได้�เชื่นเด้�ยวก็$บุบุ,คคลอื่��น (Affirmative action) น$/นเป#นเร��อื่งก็ารเพิ��ม่โอื่ก็าสให�คนพิ�ก็ารเข�าถ0งหร�อื่ได้�ร$บุประโยชื่น(จาก็ส�ทธี�และเสร�ภูาพิใก็ล�เค�ยงหร�อื่เทาเท�ยม่ก็$บุบุ,คคลอื่��น เชื่น คนพิ�ก็ารเน��อื่งจาก็ไม่ได้�ร$บุส��งอื่ านวยความ่สะด้วก็ทางก็ารศ0ก็ษา ด้$งน$/นเวลาสอื่บุแขงข$นก็$บุน$ก็เร�ยนท$�วไปเพิ��อื่เข�าส4ม่หาว�ทยาล$ย จ0งสอื่บุแขงข$นเพิ��อื่เข�าเร�ยนตอื่ไม่ได้� ก็ารจ$ด้สรรโควตาให�น$ก็เร�ยนพิ�ก็ารเข�าเร�ยนตอื่ในม่หาว�ทยาล$ย เชื่น ก็รณ์�ม่หาว�ทยาล$ยธีรรม่ศาสตร( ถ�อื่เป#นก็ารสงเสร�ม่ให�คนพิ�ก็ารม่�ส�ทธี�ใก็ล�เค�ยงก็$บุบุ,คคลอื่��นในก็ารเข�าเร�ยนตอื่ในระด้$บุอื่,ด้ม่ศ0ก็ษา เชื่นน�/ถ�อื่เป#นก็ารสงเสร�ม่ให�บุ,คคลสาม่ารถให�ส�ทธี�และเสร�ภูาพิได้�เชื่นเด้�ยวก็$บุบุ,คคลอื่��น (Affirmative action)

ม่าตราก็ารท��เป#นก็ารขจ$ด้อื่,ปสรรคหร�อื่สงเสร�ม่ให�บุ,คคลสาม่ารถใชื่�ส�ทธี�และเสร�ภูาพิได้�เชื่นเด้�ยวก็$บุบุ,คคลอื่��นส าหร$บุคนพิ�ก็ารหร�อื่ท,พิพิลภูาพิ ร$ฐธีรรม่น4ญ ม่าตรา 55 ได้�บุ$ญญ$ต�รอื่งร$บุให�อื่อื่ก็แนก็ฎหม่ายได้� โด้ยบุ$ญญ$ต� วา บุ4คคลซ้ำ0�งพิ�ก็ารหร�อื่ท,พิพิลภูาพิม่�ส�ทธี�ได้�ร$บุส��งอื่ านวยความ่สะด้วก็อื่$นเป#น“

สาธีารณ์ะและความ่ชื่วยเหล�อื่อื่��นจาก็ร$ฐ ท$/งน�/ ตาม่ท��ก็ฎหม่ายบุ$ญญ$ต�”

(1) การัขจ�ดอ$ปสัรัรัคให0บ$คคลสัามารัถใช0สั�ทธุ์�และเสัรั�ภาพิได0เช&นเด�ยวิก�บบ$คคลอ*�น

ส าหร$บุประเทศไทยม่� พิ.ร.บุ. ฟJ/ นฟ4สม่รรภูาพิคนพิ�ก็าร พิ.ศ. 2534

ม่าตรา 15(1)และก็ฎก็ระทรวง ฉบุ$บุท�� 3 ก็ าหนด้ให�คนพิ�ก็ารม่�ส�ทธี�ได้�ร$บุก็ารฟJ/ นฟ4สม่รรถภูาพิด้�วยว�ธี�ทางก็ารแพิทย(โด้ยไม่ต�อื่งเส�ยคาใชื่�จาย โด้ยรวม่ถ0งก็ารได้�ก็ายอื่,ปก็รณ์(หร�อื่เคร��อื่งชื่วยคนพิ�ก็าร เชื่นคนพิ�ก็ารขาขาด้ม่�ส�ทธี�ได้�ร$บุรถเข�นส าหร$บุคนพิ�ก็าร คนตาบุอื่ด้ม่�ส�ทธี�ได้�ร$บุไม่�เท�าขาวเพิ��อื่ม่�เสร�ภูาพิในก็ารเด้�นทางเป#นต�น พิ.ร.บุ. ก็ารศ0ก็ษาแหงชื่าต� พิ.ศ. 2545 ม่าตรา 10 วรรค 3

พิร�อื่ม่ก็ฎก็ระทรวงท��ลงนาม่ว$นท�� 19 ส�งหาคม่ 2545 ก็ าหนด้ ให�คนพิ�ก็ารม่�ส�ทธี�ได้�ร$บุร$บุส��งอื่ านวยความ่สะด้วก็ ส��อื่ บุร�ก็ารอื่��นใด้ทางก็ารศ0ก็ษา โด้ยก็ าหนด้ให�บุางอื่ยางได้�โด้ยไม่ต�อื่งเส�ยคาใชื่�จาย ซ้ำ0�งม่$ก็เป#นขอื่งท��ไม่แพิงน$ก็ บุางอื่ยางได้�โด้ยก็ารย�ม่ ซ้ำ0�งม่$ก็เป#นขอื่งแพิง ท$/งม่�ส�ทธี�ก็4�ย�ม่เง�นเพิ��อื่ซ้ำ�/อื่หาส��งเหลาน$/นได้�ด้�วย

เชื่นก็ร�ณ์�ขอื่งคนตาบุอื่ด้ม่�ส�ทธี�ได้�หน$งส�อื่อื่$ก็ษรเบุรลล(หร�อื่หน$งส�อื่เส�ยง คนห4หนวก็ได้�เคร��อื่งชื่วยก็ารได้�ย�น เป#นต�น

ท$/งน�/เพิ��อื่ให�คนพิ�ก็ารสาม่ารถเข�าถ0งอื่งก็รค(ความ่ร4 �และสาม่ารถพิ$ฒนาความ่สาม่ารถขอื่งตนเหม่�อื่นก็$บุคนอื่��น พิ.ร.บุ. ก็ารฟJ/ นฟ4 Eสม่รรถภูาพิคนพิ�ก็าร พิ.ศ. 2534 ม่าตรา 15(5) คนพิ�ก็ารม่�ส�ทธี�ได้�ร$บุบุร�ก็ารจาก็ร$ฐในก็ารเป#นคด้�ความ่และในก็ารต�ด้ตอื่ก็$บุทางราชื่ก็าร เชื่นคนห4หนวก็ได้�ลาม่ภูาษาม่�อื่ คนตาบุอื่ด้ม่�ส�ทธี�ได้�ร$บุค าฟEอื่งค าให�ก็ารเป#นอื่$ก็ษรเบุรลล( ใน พิ.ร.บุ. ฉบุ$บุเด้�ยวก็$น ม่าตรา 17(1) และก็ฎก็ระทรวงฉบุ$บุท�� 4 ก็ าหนด้ให�อื่าคาร สถานท�� หร�อื่บุร�ก็ารสาธีารณ์ะอื่��นท��ต�อื่งม่�อื่,ปก็รณ์(ท��อื่ านวยความ่สะด้วก็โด้ยตรงแก็คนพิ�ก็าร ในก็ฎก็ระทรวงน$/นจะก็ าหนด้ได้�ชื่$ด้วาห�อื่งน /าท��คนพิ�ก็ารใชื่�ได้�ควรท าอื่ยางไร ทางลาด้ส าหร$บุคนพิ�ก็ารต�อื่งท าอื่ยางไร เป#นต�น และม่าตรา 18 ก็ าหนด้ให�ผ4�จ$ด้ท าส��งอื่ านวยความ่สะด้วก็ม่�ส�ทธี�ห$ก็คาใชื่�จายเป#นสอื่งเทาขอื่งเง�นท��เส�ยไปจาก็เง�นได้�ส,ทธี�หร�อื่ก็ าไรส,ทธี� และเพิ��อื่ให�ก็ฎหม่ายด้$งก็ลาวม่�ผลบุ$งค$บุ จ0งได้�ม่�ก็ารพิ�จารณ์า(ราง) พิ.ร.บุ. ควบุค,ม่อื่าคาร พิ.ศ. ...และก็ฎก็ระทรวงขอื่งก็ฎหทายด้$งก็ลาวให�ได้�อื่อื่ก็ม่ารอื่งร$บุอื่�ก็ชื่$/นหน0�ง

นอื่ก็จาก็น�/คนพิ�ก็ารย$งเร�ยก็ร�อื่งให�ม่� ก็ฎหม่ายสงเสร�ม่ และค,�ม่ครอื่งส�ทธี�คนพิ�ก็ารให�เข�าถ0งข�อื่ม่4ลขาวสาร ก็ารส��อื่สาร บุร�ก็าร เทคโนโลย� และสภูาพิแวด้ล�อื่ม่ และให�แก็�ไขเพิ��ม่เต�ม่ พิ.ร.บุ. ล�ขส�ทธี�H ให�หารท าซ้ำ /าด้�วยก็ารท าเป#นอื่$ก็ษรเบุรลล( หร�อื่หน$งส�อื่เส�ยง ท��ไม่ม่,งในทางก็ารค�าหาก็ าไร ไม่เป#นก็ารละเม่�ด้ล�ขส�ทธี�Hขอื่งผ4�อื่��น ให�ขนสงสาธีารณ์ะทางบุก็ในแหลงทอื่งเท��ยวม่�ส��งอื่ านวยคาวม่สะด้วก็ส าหร$บุคนพิ�ก็าร โด้ยเร��ม่ต�นท��เม่�อื่งพิ$ทยาเป#นแหงแรก็ ให�คนพิ�ก็ารได้�ร$บุก็ารยก็เว�นคาโด้ยสารคงเส�ยแตเฉพิาะต$วคนพิ�ก็ารไม่วาจะเป#นก็ารเด้�นทางโด้ยรถยนต( รถไฟ หร�อื่เคร��อื่งบุ�น ให�ส,น$ขน าทางคนตาบุอื่ด้ม่�ส�ทธี�ข0/นยานพิาหนะ หร�อื่เข�าไปในอื่าคารสถานท��ท��คนตาบุอื่ด้ม่�ส�ทธี�ข0/น หร�อื่เข�าไปได้�โด้ยไม่ต�อื่งเส�ยคาใชื่�จายเพิ��ม่เต�ม่ รวม่ถ0งก็รณ์�รถเข�นส าหร$บุคนพิ�ก็ารด้�วย ท$/งน�/เพิ��อื่ให�คนพิ�ก็ารม่�เสร�ภูาพิในก็ารเด้�นทางและไม่ต�อื่งแบุก็ร$บุภูาระม่าก็ก็วาคนอื่��นในก็ารเด้�นทางในก็รณ์�จ าเป#นท��ต�อื่งม่�คนพิาหร�อื่ส,น$ขน าทางไปด้�วย 41

(2) หล�กสั&งเสัรั�มให0บ$คคลสัามารัถใช0สั�ทธุ์�และเสัรั�ภาพิได0เช&นเด�ยวิก�บบ$คคลอ*�น(Affirmative Action)

ก็ารขจ$ด้อื่,ปสรรคให�บุ,คคลสาม่ารถใชื่�ส�ทธี�และเสร�ภูาพิได้�เชื่นเด้�ยวก็$บุบุ,คคลอื่��นบุางคร$/งไม่เพิ�ยงพิอื่ จ าเป#นต�อื่งม่�ม่าตราก็ารสงเสร�ม่เพิ��อื่ชื่วยให�คนพิ�ก็ารได้�ร$บุประโยชื่น(ตาม่ส�ทธี�และเสร�ภูาพิเทาเท�ยวหร�อื่ใก็ล�เค�ยงก็$บุบุ,คคลอื่��น เชื่น ได้�ม่�ม่าตราก็ารขจ$ด้อื่,ปสรรคในก็ารท างานขอื่งคนพิ�ก็ารในสถานประก็อื่บุก็ารตางๆเร�ยบุร�อื่ยแล�วก็�ตาม่ แตเม่��อื่นายจ�างย$งม่�ความ่เชื่��อื่วาจ�างแรงงานคนท$�วไปด้�ก็วาจ�างคนพิ�ก็าร โอื่ก็าสท��คนพิ�ก็ารจะได้�งานท าก็�ยอื่ม่ม่�น�อื่ยด้$งน$/นจ0งจ าเป#นท��จะต�อื่งม่�ม่าตราก็ารสงเสร�ม่ฯ อื่ยางเชื่นในก็รณ์�ขอื่ง

41 ข�อื่ความ่ด้$งก็ลาวปราก็ฎใน ม่าตรา 20 วรรค 3 และวรรรค 4 รางพิระราชื่บุ$ญญ$ต�ก็ารฟJ/ นฟ4สม่รรถภูาพิคนพิ�ก็าร พิ.ศ. ... โด้ยสภูาคนพิ�ก็ารท,ก็ประเภูทแหงประเทศไทย ม่าตรา “ 20 วรรค 3 ให�ถ�อื่วาส,น$ขน าทางเป#นสวนหน0�งขอื่งคนตาบุอื่ด้ คนตาบุอื่ด้ม่�ส�ทธี�น าพิาส,น$ขน าทางไปในสาธีารณ์สถวน เชื่น โรงแรม่ ภู$ตตาคาร ฯลฯ และข0/นยานพิาหนะโด้ยสาร สาธีารณ์ะท,ก็ประเภูทและเข�าอื่ย4อื่าศ$ยในบุ�านหร�อื่ห�อื่งเชื่า ไม่วาก็รณ์�ใด้ๆห�าม่ค�ด้คาบุร�ก็าร คาธีรรม่เน�ยม่ และคาเชื่าเพิ��ม่เต�ม่ส าหร$บุส,น$ขน าทาง หร�อื่เน��อื่จาก็ก็ารม่�ส,น$ขน าทาง ให�ถ�อื่วาเก็�าอื่�/ล�อื่เข�นส าหร$บุคนพิ�ก็ารเป#นสวนหน0�งขอื่งคนพิ�ก็ารทางรางก็าย ให�คนพิ�ก็ารทางรางก็ายม่�ส�ทธี�น าเก็�าอื่�/ล�อื่เข�นส าหร$บุคนพิ�ก็ารข$นยานพิาหนะโด้ยสารสาธีารณ์ะท,ก็ประเภูท โด้ยไม่ต�อื่งเส�ยคาใชื่�จายใด้ๆเพิ��ม่เต�ม่ส าหร$บุเก็�าอื่�/ล�อื่เข�นส าหร$บุคนพิ�ก็ารหรอื่เนน��อื่งจาก็ก็ารม่�เก็�าอื่�/ล�อื่เข�นส าหร$บุคนพิ�ก็าร

ประเทศไทย พิ.ร.บุ. ก็ารฟJ/ นฟ4สม่รรถภูาพิคนพิ�ก็าร พิ.ศ. 2534 ม่าตรา 17(2) และก็ฎก็ระทรวงฉบุ$บุท�� 1 ก็ าหนด้ให�สถานประก็อื่บุก็ารหร�อื่นายจ�างท��ม่�ล4ก็จ�างต$/งแต 200 คนข0/นไปต�อื่งร$บุคนพิ�ก็ารเข�าท างานในส$ด้สวนคนพิ�ก็ารตอื่คนท$�วไป 1: 200 หาก็ไม่จ�างจะจายเง�นสม่ทบุเข�าก็อื่งท,นฟJ/ นฟ4สม่รรถภูาพิคนพิ�ก็ารในอื่$ตราสวนคาแรงข$/นต �าตลอื่ด้เวลาท��ไม่จ�างก็�ได้� ม่าตรา 18 วรรค 2 ให�นายจ�างหร�อื่เจ�าขอื่งสถานประก็อื่บุก็ารขอื่งเอื่ก็ชื่นซ้ำ0�งร$บุคนพิ�ก็ารเข�าท างานม่�ส�ทธี�น าเง�นคาจ�างท��จายให�แก็คนพิ�ก็ารม่าห$ก็เป#นคาใชื่�จายตาม่ประม่วลร$ษฎาก็ร ได้�ร$บุเป#นสอื่งเทาขอื่งจ านวนท��จายจร�ง ส าหร$บุคนพิ�ก็ารท��ประก็อื่บุอื่าชื่�พิอื่�สระ ได้�ม่�ระเบุ�ยบุคณ์ะอื่น,ก็รรม่ก็ารบุร�หารก็อื่งท,นฟJ/ นฟ4สรรม่ถภูาพิคนพิ�ก็ารวาด้�วยหล$ก็เก็ณ์ฑ์( ว�ธี�ก็ารเง��อื่นไขก็ารให�ก็4�ย�ม่เง�นก็อื่งท,นฟJ/ นฟ4สม่รรถภูาพิคนพิ�ก็าร พิ.ศ. 2542

... ก็ าหนด้ให�คนพิ�ก็ารม่�ส�ทธี�ก็4�ย�ม่เง�นไปเพิ��อื่ประก็อื่บุอื่าชื่�พิได้�ในวงเง�นประม่าณ์ 20,000 บุาท และเม่��อื่ผานไปหน0�งป> จะก็4�เพิ��อื่ขยายก็�จก็ารได้�ประม่าณ์ 20,000 บุาท โด้ยไม่ต�อื่งเส�ยด้อื่ก็เบุ�/ยและม่�ระยะเวลาผอื่นชื่ าระ 5 ป> นอื่ก็จาก็น�/ส าน$ก็งานข�าราชื่ก็ารพิลเร�อื่น ย$งม่�โครงก็ารให�ท,นก็ารศ0ก็ษาแก็คนพิ�ก็ารไปศ0ก็ษาตอื่ตางประเทศและก็ล$บุม่าเป#นข�าราชื่ก็ารในป>ก็ารศ0ก็ษา 2545 ให�ท,นแก็คนตาบุอื่ด้และห4หนวก็ประเภูทละ 2 คน คนพิ�ก็ารทางด้�านก็ารเคล��อื่นไหว 1 คน รวม่เป#น 5 คน ส าหร$บุป> 2546 จะให�ประเภูทละ 2 ท,น รวม่ 6 ท,น ส าหร$บุม่หาว�ทยาล$ยธีรรม่ศสตร( ได้�ม่�โครงก็ารร$บุเด้�ก็พิ�ก็ารท��เร�ยนด้� เพิ��อื่เป=ด้โอื่ก็าสให�คนพิ�ก็ารได้�เข�าเร�ยนตอื่ในระด้$บุอื่,ด้ม่ศ0ก็ษาท��ม่าว�ทยาล$ยธีรรม่ศาสตร( เพิราะระบุบุแขนข$นท$�วไปท าห�คนพิ�ก็ารแทบุไม่ม่�โอื่ก็าสได้�ศ0ก็ษาตอื่ในระด้$บุอื่,ด้ม่ศ0ก็ษา เพิราะคนพิ�ก็ารสวนใหญอื่ย4ในฐานะยาก็จนและท าอื่ะไรได้�ชื่�าก็วาคนท$�วไปในบุางก็รณ์�

คนพิ�ก็ารและสภูานายจ�างเร�ยก็ร�อื่งให�ม่�ก็ารยก็เว�นภูาษ�เง�นได้�ส าหร$บุสถานประก็อื่บุก็ารท��นายจ�างแรงงานคนพิ�ก็ารเป#นจ านวนม่าก็ในท านอื่งเด้�ยวก็$บุก็ารสงเสร�ม่ก็ารลงท,นในด้�านอื่��น และเร�ยก็ร�อื่งให�หนวยงานขอื่งร$ฐและร$ฐว�สาหก็�จจ�างแรงงานคนพิ�ก็ารในส$ด้สวนเด้�ยวก็$นก็$บุภูาคเอื่ก็ชื่น ถ�าไม่จ�างต�อื่งจายเง�นเข�าก็อื่งท,น หร�อื่ให�ส$ม่ปทาน หร�อื่สถานท��ส าหร$บุคนพิ�ก็ารจ าหนายส�นค�าหร�อื่บุร�ก็าร หร�อื่ให�หนวยงานจ�างเหม่าชื่วงงานให�คนพิ�ก็าร

1.ม่าตรก็ารพิ�/นฐาน โด้ยก็ารฟJ/ นฟ4สม่รรถภูาพิคนพิ�ก็ารในด้�านตางๆ เชื่น ก็ารแพิทย( ก็ารศ0ก็ษา อื่าชื่�พิและส$งคม่ ให�เหม่าะสม่ก็$บุคนพิ�ก็าร เชื่น ก็ารศ0ก็ษาท��เหม่าะก็$บุคนพิ�ก็าร ก็ารเข�าถ0งข�อื่ม่4ลขาวสารขอื่งคนตาบุอื่ด้โด้ยก็ารใชื่�อื่$ก็ษรเบุรลล(2.ม่าตรก็ารเสร�ม่เพิ��อื่ก็ารม่�งานท าส าหร$บุคนพิ�ก็าร ท��ใชื่�ก็$นอื่ย4ท$ �วไปหลายปร$เทศ ม่�ด้$งน�/42

1.ระบุบุโควต�า (ระบุบุจ$ด้สรร) เป#นก็ารก็ าหนด้เง��อื่นไขให�นายจ�างท,ก็คนยอื่ม่ร$บุคนพิ�ก็ารเข�าท างานในจ านวนท��ก็ าหนด้ไว�เป#นข$/นต �า ต$วอื่ยางประเทศท��ใชื่�ระบุบุน�/ เชื่น อื่�นเด้�ย สว�เด้น ญ��ป,Fน ปาก็�สถาน และแซ้ำม่เบุ�ย เป#นต�น

ในประเทศญ��ป,Fน ได้�ม่�ก็ารเก็�บุภูาษ�ผ4�ท��ไม่ปฏิ�บุ$ต�ตาม่หล$ก็เก็ณ์ฑ์(ขอื่งโควตา และก็ารให�เง�นชื่วยเหล�อื่แก็นายจ�างท��เพิ��ม่โอื่ก็าสก็ารจ�างงานให�แก็คนพิ�ก็าร ก็ฎหม่ายงสเสร�ม่ก็ารม่�งานท าขอื่งคนพิ�ก็ารได้�เร��ม่

42 ร�โอื่ะซ้ำ,เก็ะ ม่$ทซ้ำ,อื่�, “ก็ารม่�งานท าขอื่งคนพิ�ก็ารในเอื่เซ้ำ�ย ก็ารพิ$ฒนาใหม่และประเด้�นป@ญหา อื่�างแล�ว” , หน�า 97 – 100 ,

น าระบุบุโควตาม่าใชื่�ในป> 2503 และในป> 2519 และป> 2530 ได้�ม่�ก็ารปร$บุปร,งแก็�ไขและก็ารลงโทษ(พิ.ร.บุ.ก็ารเก็�บุภูาษ�และให�เง�นชื่วยเหล�อื่) ซ้ำ0�งในชื่วงป> 2533 ได้�ก็ าหนด้โควตาส าหร$บุภูาคเอื่ก็ชื่น 1.6%ปละหนวยงานขอื่งร$ฐ 2% เพิ��อื่สงเสร�ม่ก็ารงานท าขอื่งคนท��พิ�ก็ารม่าก็ ถ�าม่�ก็ารจ�างคนพิ�ก็ารม่าก็เข�าท างานก็ฎหม่ายระบุ,ให�น$บุเป#น 2 เทาขอื่วโควตาได้� ถ�าม่�ก็ารบุรรจ,งานคนพิ�ก็ารไม่เต�ม่โควตา นายจ�างจะต�อื่งจายเง�นภูาษ� 40,000 เยน ตอื่เด้�อื่น ตอื่หน0�งต าแหนง ส าหร$บุควตาท��ย$งวางอื่ย4 หล$ก็เก็ณ์ฑ์(น�/ให�ใชื่�ก็$บุนายจ�างท��ม่�ก็ารจ�างงานล4ก็จ�างเต�ม่เวลา จ านวน 301 คน ข0/นไปและร$ฐบุาลจะจายเง�นชื่วยเหล�อื่ให�แก็นายจ�างเด้�อื่นละ 20,000 เยน ส าหร$บุคนพิ�ก็ารหน0�งคนท��นายจ�างร$บุไว�เก็�นโควตาข$/นต �า นอื่ก็จาก็น�/ร$ฐบุาลย$งให�เง�นชื่วยเหล�อื่นายจาง ในก็ารสร�าง หร�อื่ปร$บุปร,งสถานท��ท างาน หร�อื่ด้$ด้แปลงเคร��อื่งม่�อื่ เคร��อื่งใชื่�หร�อื่เคร��อื่งจ$ก็รท��ใชื่�ในก็ารท างาน เพิ��อื่ท��ได้�ให�คนพิ�ก็ารได้�ม่�โอื่ก็าสในก็ารฝึ6ก็อื่าชื่�พิหร�อื่ม่�งานท าเพิ��ม่ข0/น ว�ธี�ด้$งก็ลาวน�/ประสบุผล ท าให�ม่�ก็ารจ�างงานคนพิ�ก็ารในสถานประก็อื่บุก็ารเอื่ก็ชื่น ท��ต�อื่งปฏิ�บุ$ต�ตาม่โควตาถ0งเก็�อื่บุ 50,000 คน ในชื่วงเวลา 10 ป> น$บุต$/งแตได้�ใชื่�ก็ฎหม่ายสงเสร�ม่ก็ารม่�งานท าขอื่งคนพิ�ก็ารอื่ยางเข�ม่งวด้ในประเทศ ญ��ป,Fน เม่��อื่ป> 2519 เป#นต�นม่า และในป> 2520 คนพิ�ก็ารได้�ม่�งานท าเพิ��ม่ข0/นเป#น 128,429 คน และเพิ��ม่ข0/นเป#น 177,708 คน ในป> 2521 อื่ยางไรก็�ด้�โครงก็ารระบุบุโควตาจะประสบุผลส าเร�จหร�อื่ไม่ข0/นอื่ย4ก็$บุค,ณ์ภูาพิขอื่งบุร�ก็ารฟJ/ นฟ4อื่าชื่�พิ และส��งอื่ านวยความ่สะด้วก็ท��จะน าม่าใชื่�เพิ��อื่โครงก็ารน�/

2.แรงจ4งใจนายจ�าง เป#นก็ารเสนอื่ส��งจ4งใจก็นายจ�างเพิ��อื่ก็อื่ให�เก็�ด้โอื่ก็าสก็ารจ�างงานส าหร$บุคนพิ�ก็าร เชื่น ก็ารลด้หยอื่นภูาษ�ให�แก็นายจ�างท��ร $บุคนพิ�ก็ารเข�าท างาน หร�อื่ก็ารให�เง�นชื่วยเหล�อื่แก็นายจ�างในก็ารปร$บุปร,งขยายงาน หร�อื่จ$ด้หาเคร��อื่งจ$ก็รซ้ำ0�งจะชื่วยคนพิ�ก็ารให�ท างานได้�

3.บุร�ก็ารฟJ/ นฟ4สม่รรถภูาพิด้�านอื่าชื่�พิส าหร$บุคนพิ�ก็าร ได้�ม่�เพิ��อื่ให�คนพิ�ก็ารม่�ความ่ม่$�งคงสาม่ารถร$ก็ษาสภูาพิและประโยชื่น(ในก็ารจ�างงานท��เหม่าะสม่ไว� อื่ยางไรก็�ตาม่ ก็ารฟJ/ นฟ4สม่รรถภูาพิด้�านอื่าชื่�พิขอื่งคนพิ�ก็าร ต�อื่งค าน0งถ0งความ่ต�อื่งก็ารขอื่งตลาด้แรงงานด้�วยก็ารฟJ/ นฟ4ด้�านอื่าชื่�พิจ0งจะประสบุความ่ส าเร�จ ด้$งน$/น จ0งท�ก็ารฝึ6ก็อื่าชื่�พิในบุร�ษ$ทเอื่ก็ชื่นหร�อื่ธี,ระก็�จให�แก็คนพิ�ก็ารส$ก็

ระยะหน0�ง เพิราะจะชื่วยให�เก็�ด้ก็ารเร�ยนร4 � และปร$บุต$วให�เข�าก็$บุระบุบุก็ารท างานในสถานประก็อื่บุก็าร ตลอื่ด้จนเก็�ด้ความ่ม่$�นใจในก็ารท างานและฝึFายนายจ�างก็�เก็�ด้ความ่เข�าใจในความ่ต�อื่งก็ารพิ�เศษขอื่งล4ก็จ�างพิ�ก็ารในสถานท��ท างานด้�วย

ในหลายประเทศ เชื่น ส�งคโปร( ฮ่อื่งก็ง อื่�นโด้น�เซ้ำ�ย และญ��ป,Fน ได้�ประสบุผลส าเร�จในโครงก็ารฝึ6ก็อื่าชื่�พิโด้ยได้�ร$บุก็ารรวม่ม่�อื่อื่ยางเข�ม่แข�งจาก็นายจ�าง เม่��อื่จะส�/นส,ด้ก็ารอื่บุรม่ท��สถาบุ$นฟJ/ นฟ4สม่รรถภูาพิด้�านอื่าชื่�พิ(หร�อื่โรงเร�ยนพิ�เศษอื่��นๆ)ส าหร$บุคนพิ�ก็าร ผ4�ฝึ6ก็จะต�อื่งไปทด้ลอื่งก็ารท างานในบุร�ษ$ทซ้ำ0�งอื่ย4ในท�อื่งถ��นน$/นๆ ระยะเวลาหน0�ง ก็ารจ$ด้ฝึ6ก็งานน�/ก็�เพิ��อื่ให�คนงานท��พิ�ก็ารเก็�ด้ความ่ม่$�นใจในก็ารท างาน ขณ์ะเด้�ยวก็$นนายจ�างจะเก็�ด้ความ่เข�าใจในความ่ต�อื่งก็ารพิ�เศษขอื่งล4ก็จ�างผ4�พิ�ก็ารในสถานท��ท างานด้�วย

4.ก็ารฝึ6ก็อื่บุรม่แผนใหม่และโอื่ก็าสม่�งานท า ความ่ก็�าวหน�าทางเทคโนโลย� ก็ารใชื่�เคร��อื่งม่�อื่เคร��อื่งจ$ก็รท��ม่�ความ่ซ้ำ$บุซ้ำ�อื่นและระบุบุอื่$ตโนม่$ต�เป#นส��งท��เป#นอื่,ปสรรคตอื่ก็ารฝึ6ก็อื่บุรม่ว�ชื่าชื่�พิ และโอื่ก็าสก็ารม่�งานท าส าหร$บุคนพิ�ก็าร จ0งจ าเป#นต�อื่งขยายขอื่บุขายก็ารฝึ6ก็อื่บุรม่แก็คนพิ�ก็ารให�ก็ว�างขวางม่าก็ข0/นเพิ��อื่ให�ท$นก็$บุเทคโนโลย�ตางๆ ท��เปล��ยนแปลง

5.ก็ารขจ$ด้อื่,ปสรรคทางส$งคม่ ด้ด้ก็ารสงเสร�ม่ความ่ร4 � ความ่เข�าใจตอื่สาธีารณ์ะชื่นก็ารจ$ด้ส��งแวด้ล�อื่ม่ท��เหม่าะสม่ให�แก็คนพิ�ก็าร โด้ยอื่,ปสรรคทางส$งคม่ท��ส าค$ญ ค�อื่ ป@ญหาทางเจตคต�ท��ม่อื่งวาคน

จะขอื่เข�าพิบุร$ฐม่นตร�ก็ระทรวงตางๆท��เก็��ยวข�อื่งก็$บุคนพิ�ก็ารรวม่ท$/ง นายก็ร$ฐม่นตร� เพิ��อื่ขอื่ให�ม่�นโยบุายท��จะพิ$ฒนาคนพิ�ก็ารให�คนพิ�ก็ารม่�ค,ณ์ภูาพิชื่�ว�ตท��ด้�ข0/น พิ0�งต$วเอื่งได้� และม่�สวนรวม่ในก็ารพิ$ฒนาประเทศซ้ำ0�งบุางทานก็�สนใจด้�วยใจจร�ง บุางทานก็�สนใจแตปาก็แตไม่ท า บุางทานไม่สนใจเลย ม่�ร$ฐม่นตร�ก็ระทรวงศ0ก็ษาธี�ก็ารสม่$ยหน0�งท��คนพิ�ก็ารขอื่เข�าพิบุให�แก็�ป@ญหาเร��อื่ก็ารศ0ก็ษาขอื่งคนพิ�ก็าร ทานบุอื่ก็วา ไม่ต�อื่งม่าหาทานให�ไปหาอื่ธี�บุด้�ท��เก็��ยวข�อื่งก็$บุก็ารศ0ก็ษาขอื่งคนพิ�ก็าร ก็�พิอื่แล�ว

นาด้�ใจย��ง เม่��อื่ร$ฐธีรรม่น4ญประก็าศใชื่�ในว$นท�� 11 ต,ลาคม่ พิ.ศ. 2540

ปราก็ฎวาได้�ม่�บุทบุ$ญญ$ต�ม่าตราตางๆ อื่อื่ก็ม่ารอื่งร$บุหล$ก็ปร$ชื่ญาความ่เชื่��อื่ในศ$ก็ยภูาพิขอื่งคนพิ�ก็ารเอื่าไว�ในแนวนโยบุายพิ�/นฐานแหงร$ฐ เอื่าไว�ในหม่วด้ 5 วาด้�วยแนวนโยบุายพิ�/นฐานแหงร$ฐ ในม่าตรา ม่. 80 เด้�ก็และเยาวชื่นต�อื่งได้�ร$บุก็ารค,�ม่ครอื่งและพิ$ฒนา คนพิ�ก็าร คนชื่ราต�อื่งได้�ร$บุก็ารสงเคราะห(ให�ม่�ค,ณ์ภูาพิ

ชื่�ว�ตท��ด้�และพิ0�งตนเอื่งได้� ม่. 81 ร$ฐต�อื่งจ$ด้ก็ารศ0ก็ษาอื่บุรม่ให�เก็�ด้ความ่ร4 �ค4ค,ณ์ธีรรม่

เพิ��อื่ให�แนวนโยบุายพิ�/นฐานแหงร$ฐได้�ร$บุก็ารเอื่าใจใสจาก็ร$ฐบุาล ร$ฐธีรรม่น4ญได้�ก็ าหนด้ให�ร$ฐบุาลต�อื่งรายงานท,ก็ป>ถ0งความ่ค�บุหน�าในก็ารน าแนวนโยบุายพิ�/นฐานแหงร$ฐไปปฏิ�บุ$ต�ตอื่สภูาผ4�แทนราษฎรและว,ฒสภูา ตาม่ท��บุ$ญญ$ต�ไว�ในม่าตรา 88 วรรค 2 “ในก็ารแถลงนโยบุายตอื่ร$ฐสภูาตาม่ม่าตรา 211 คณ์ะร$ฐม่นตร�ท��จะเข�าบุร�หารราชื่ก็ารแผนด้�นต�อื่งชื่�/แจงตอื่ร$ฐสภูาให�ชื่$ด้เจนวาจะด้ าเน�นก็ารใด้เพิ��อื่บุรหารราชื่ก็ารแปFนด้�นให�เป#นไปตาม่แนวนโยบุายพิ�/นฐานแหงร$ฐตาม่บุ$ญญ$ต�ไว�ในหม่วด้น�/ และต�อื่งจ$ด้ท ารายงานแสด้งผลก็ารด้ าเน�นก็ารรวม่ท$/งป@ญหาและอื่,ปสรรค เสนอื่ตอื่ร$ฐสภูาป>ละหน0�งคร$/ง และย$ง”

ก็ าหนด้ให�ม่�สภูาท��ปร0ก็ษาเศรษฐก็�จและส$งคม่แหงชื่าต�เพิ��อื่คอื่ยตรวจด้4วาได้�ม่�ก็ารน าเอื่าแนวนโยบุายพิ�/นฐานแหงร$ฐไปบุรรจ,แผนพิ$ฒนาเศรษฐก็�จและส$งคม่แหงชื่าต� ตาม่ท��ก็ าหนด้ไว�ในม่าตรา 89 “เพิ��อื่ให�ประโยชื่น(ในก็ารด้ าเน�นก็ารตาม่หม่วด้น�/ ให�ร$ฐจ$ด้สภูาท��ปร0ก็ษาเศรษฐก็�จและส$งคม่ แผนพิ$ฒนาเศรษฐก็�จและแผนส$งคม่แหงชื่าต�และแผนอื่��นตาม่ท��ก็ฎหม่านบุ$ญญ$ต�ต�อื่งสภูาท��ปร0ก็ษาเศรษฐก็�จและส$งคม่แหงชื่าต�ให�ความ่เห�นก็อื่นพิ�จารณ์าประก็าศใชื่� สม่าชื่�ก็ขอื่ง”

สภูาท��ปร0ก็ษาเศรษฐก็�จละส$งคม่แหงชื่าต� จ านวน 99 คน จะม่�ต$วแทนขอื่งอื่งค(ก็รท��เก็�ยวข�อื่งก็$บุคนพิ�ก็าร 2 คน ซ้ำ0�งป@จจ,บุ$นได้�แก็ ร.ส. ว�ร�ยะ นาม่ศ�ร�พิงศ(พิ$นธี,( และนายแพิทย(ประพิจน( เภูตราก็าศ

เม่��อื่เป#นเชื่นน�/ ก็�เป#นท��แนใจได้�วาคนพิ�ก็ารจะได้ร$บุก็ารสงเคราะห(พิ$ฒนาให�ม่�ค,ณ์ภูาพิชื่�ว�ตท��ด้�ข0/นและพิ0�งตนเอื่งเป#นยางน�อื่ยจาก็ร$ฐบุาลไทยท,ก็ย,คท,ก็สม่$ย สวนร$ฐบุาลใด้จะท าม่าก็ท าน�อื่ย เป#นอื่�ก็เร��อื่งหน0�ง

บุทบุ$ญญต�ก็ฎหทายอื่�ก็ก็ล,ม่หน0�ง เป#น ก็ล,ม่ส�ทธี�ประโยชื่น(ขอื่งคนพิ�ก็าร ก็ฎหม่ายท��ก็ าหนด้ส�ทธี�ประโยชื่น(คนพิ�ก็ารน$/น เป#นก็ารเอื่าคนพิ�ก็ารซ้ำ0�งเป#นผ4�ร $บุบุร�ก็าร หร�อื่ผ4�บุร�โภูคเป#นต$วต$/ง เม่��อื่ก็ าหนด้ให�คนพิ�ก็ารม่�ส�ทธี�อื่ยางใด้แล�ว คนพิ�ก็ารยอื่ม่สาม่ารถอื่าศ$ยก็ลไก็ลตางๆ เพิ��อื่เร�ยก็ร�อื่งให�คนพิ�ก็ารท,ก็คนได้�ร$บุส�ทธี�ประโยชื่น(ตาม่น$/น ก็ารเร�ยก็ร�อื่งอื่าจเร�ยก็ร�อื่งผานหนวยงานพิ�ท$ก็ษ(ส�ทธี�Hขอื่งร$ฐบุาลเอื่ง หร�อื่เร�ยก็ร�อื่งผานอื่งค(ก็รอื่�สระตาม่ร$ฐธีรรม่น4ญ อื่ยางเชื่น ผ4�ตรวจแผนด้�นขอื่งร$ฐสภูา คณ์ะก็รรม่ก็ารส�ทธี�ม่น,ษยชื่นหร�อื่ฟEอื่งร�อื่งตอื่ศาลปก็ครอื่ง แล�วแตก็รณ์�

ถ�าหาก็ท างานในเร��อื่งพิ�ท$ก็ษ(ส�ทธี�ขอื่งอื่งค(ก็รจอื่งคนพิ�ก็ารเข�ม่แข�งสาม่ารถเชื่��อื่ม่โยงก็$บุเคร�อื่ขายอื่��นได้�เป#นอื่ยางด้� ประก็อื่บุก็$บุร$ฐบุาลม่�นโยบุายแหงร$ฐรอื่งร$บุก็�ม่$�นใจด้�วาคนพิ�ก็ารได้�ร$บุส�ทธี�ประโยชื่น(อื่ยางท$�งถ0ง ถ0งแม่�ก็ระบุวนก็ารพิ�ท$ก็ษ(ส�ทธี�จะเข�ม่แข�งแตร$ฐบุาลไม่ม่�แนวนโยบุายแหงร$ฐร$ลรอื่งคนพิ�ก็ารก็�คงได้�ร$บุประโยชื่น(บุ�าง และต�อื่งเผชื่�ญก็$บุอื่,ปสรรคความ่ย,งยาก็ ก็$บุก็ารขาด้แคลนบุร�ก็ารตางๆตาม่ส�ทธี�ประโยชื่น(น$/นย��งอื่งค(ก็รพิ�ท$ก็ษ(คนพิ�ก็ารไม่เข�ม่แข�ง แนวนโยบุายขอื่งร$ฐก็�ม่�ได้�อื่อื่ก็ม่าร$บุรอื่ง ส�ทธี�ประโยชื่น(ขอื่งคนพิ�ก็ารก็�คงเป#นเพิ�ยงต$วหน$งส�อื่ในก็ระด้าษเทาน$/น

ส�ทธี�ประโยชื่น(ขอื่งคนพิ�ก็ารตาม่เส�นทางชื่�ว�ตขอื่งคนพิ�ก็าร ม่�ด้$งน�/ค�อื่ พิอื่แม่ขอื่งเด้�ก็พิ�ก็ารจะได้�ร$บุก็ารด้4แลจาก็ก็รม่ประชื่าสงเคราะห(ให�ชื่วยเหล�อื่ตนเอื่งได้�พิอื่แม่ขอื่งเด้�ก็พิ�ก็ารได้�ร$บุก็ารถายทอื่ด้ท$ก็ษะความ่ร4 �จาก็คร4และแพิทย( ให�ร4 �จ$ก็ว�ธี�ก็ระต,�นพิ$ฒนาก็ารขอื่งล4ก็ขอื่งตน ท$/งพิอื่แม่ย$งม่�บุาบุาทอื่ยางส าค$ญในก็ก็ารก็ระต,�นพิ$ฒนาก็ารล4ก็พิ�ก็ารขอื่งตน โด้ยม่�คร4และแพิทย(เข�าม่าชื่วยและรวม่ท างานด้�วย(ตาม่ พิ.ร.บุ. ก็ารฟJ/ นฟ4ฯ ม่าตรา 15(1) และตาม่ พิ.ร.บุ.ก็ารศ0ก็ษาฯ ม่าตรา 10 วรรค 3) ผลท��ต�ด้ตาม่ม่าท าให�เด้�ก็พิ�ก็ารม่�พิ$ฒนาก็ารท��ไม่แตก็ตางจาก็เด้�ก็ท$�วไปม่าก็น$ก็ เม่��อื่ถ0งว$ยเข�าโรงเร�ยนเด้�ก็พิ�ก็ารก็�สาม่ารถเข�าเร�ยนรวม่ก็$บุเด้�ก็ท$�วไปในโรงเร�ยนท$�งไป หร�อื่เร�ยนในโรงเร�ยนเฉพิาะส าหร$บุเด้�ก็พิ�ก็าร หร�อื่เร�ยนท��บุ�านแล�วแตความ่เหม่าะสม่ โด้ยม่�ศ4นย(ก็ารศ0ก็ษาส าหร$บุคนพิ�ก็ารเข�าไปชื่วยในสวนท��เก็��ยวก็$บุความ่ต�อื่งก็ารจ าเป#นพิ�เศษส าหร$บุเด้�ก็พิ�ก็ารน$/น เชื่น หน$งส�อื่เบุรลล( หน$งส�อื่เส�ยง เคร��อื่งชื่วยก็ารได้�ย�น น$ก็แก็�ไขก็ารพิ4ด้ น$ก็ก็�จก็รรม่บุ าบุ$ด้ น$ก็ก็ายภูาพิบุ าบุ$ด้ เป#นต�น (ตาม่ร$ฐธีรรม่น4ญธีรรม่น4ญม่าตรา 43 และ พิ.ร.บุ. ก็ารศ0ก็ษาฯ ม่าตรา 10 และม่าตรา 60 ละตาม่ก็ฎก็ระทรวงด้$งก็ลาว) เม่��อื่เร��ม่เร�ยนในชื่$/นม่$ธียม่ศ0ก็ษาก็�ได้�เร��ม่เร�ยนร4 �เก็��ยวก็$บุเร��อื่งอื่าชื่�พิ หนวยงานท��ด้4แลเร��อื่งอื่าชื่�พิคนพิ�ก็ารจะต�อื่งเข�าม่าท างานรวม่ก็$บุสถาบุ$นศ0ก็ษาในก็ารเตร�ยม่เด้�ก็เข�าส4�ตลาด้แรงงาน หร�อื่ประก็อื่บุอื่าชื่�พิอื่�สระเม่��อื่เด้�ก็พิ�ก็ารจบุก็ารศ0ก็ษาแล�วก็�ยอื่ม่ได้�ร$บุบุร�ก็ารในก็ารจ$ด้หางาน ให�ม่�งานท า ตาม่ความ่สาม่ารถแตละบุ,คคล ซ้ำ0�งก็ฎก็ระทรวง ขอื่ง พิระราชื่ฐ$ญญ$ต�ฟJ/ นฟ4สม่รรถภูาพิคนพิ�ก็าร พิ.ศ. 2534 ก็ าหนด้ให�สถาม่ประก็อื่บุก็ารร$บุคนพิ�ก็ารเข�าท างานในส$ด้สวน คนพิ�ก็าร ตอื่ คนท$�วไป 1: 200 และส าน$ก็งาน ก็.พิ. ได้�จ$ด้หาม่าตรก็ารให�ม่�ก็ารจ�างงานคนพิ�ก็ารในภูาคร$ฐ ส าหร$บุคนพิ�ก็ารท��ต�อื่งก็าร

ประก็อื่บุอื่าชื่�พิอื่�สระก็�ม่�ส�ทธี�ก็4�ย�ม่เง�นจาก็ก็อื่งท,นฟJ/ นฟ4สม่รรถภูาพิคนพิ�ก็ารโด้ยไม่ต�อื่งเส�ยด้อื่ก็เบุ�/ย ในวงเง�นประม่าณ์ 40,000 บุาท ผลท าให�คนพิ�ก็ารม่�งานท า พิ0�งตนเอื่งได้� เป#นผ4�เส�ยภูาษ� ม่�สวนรวม่ในก็ารพิ$ฒนาเศรษฐก็�จและประเทศ เชื่นบุ,คคลท$�วไป สวนคนพิ�ก็ารท��ไม่สาม่ารถชื่วยเหล�อื่ตนเอื่งได้� และครอื่บุคร$วยาก็จนม่�ส�ทธี�ได้�เบุ�/ยย$งชื่�พิเด้�อื่นละ 500 บุาท ตาม่ระเบุ�ยบุก็รม่ประสงค(เคราะห( วาด้�วยก็ารจายเง�นเบุ�/ยย$งชื่�พิคนพิ�ก็าร