Het bereiken van jongeren in kwetsbare situaties Webinar PJK 15 oktober 2020 Jan Naert Docent [email protected] Pedagogiek van het Jonge Kind
Feb 08, 2021
Het bereiken van jongeren in kwetsbare
situaties
Webinar PJK 15 oktober 2020
Jan Naert
Docent
Pedagogiek van het Jonge Kind
Overzicht
2
1. Inleiding
2. Inzicht in proces: achterstelling en leefwereld
3. Jongeren aan het woord over dienst/hulpverlening
4. Concreet: van eerste stap tot …
5. Organisatie
6. Conclusie
Inleiding: Achtergrond
3
Eigen positive: ervaring in JWW en onderzoek
naar continuïteit in de jeugdhulpverlening
- Jeugdwerk
- Jeugdwelzijnswerk
- Jeugdhulpverlening
- …
Verschillen?
Inleiding: Relatie tot andere sectoren
4
Afstand tot de leefwereld van jongeren in
klassieke dienstverlening en jeugdhulp vaak te
groot
- Oplossingen? In combinaties:
- Begrijpen van processen
- Aansluiting en engagement
- Kritisch pedagogische actie
Proces: Jongeren in kwetsbare posities en hun leefwereld?
5
Interactief proces (Machtsongelijkheid!)
Cumulatief proces
Risicofactoren:
- Leven in kansarme buurt
- Opgroeien in generatiearmoede
- Behoren tot etnisch-culturele minderheid
- Geen inkomen uit arbeid
- Cumulatie van risicofactoren
Sociale binding
Proces: Leefwereldgericht werken?
6
Jongeren tonen verschillende zaken:
1. Noden in het hier en nu
2. Complex samengaan van noden
3. Wat is hun realiteit – wat is mogelijk
(introductie van hoop op iets anders)
Vraag
7
Wat hebben we -
als professional/als organisatie -
te bieden voor deze jongeren?
Jongeren over wat werkt
8
➢ Een opstap, connectie
“nu weet ik waar naartoe maar in het verleden was het moeilijk,
ik wist mijn weg niet. Versta je, van Caroline uit leerde ik
mensen kennen in het jeugdhuis in de wijk, van één persoon
leerde ik dertig à veertig personen kennen, dat is geluk hebben!
[] Ja, zie je, nu kan ik naar Evelyne gaan van het jeugdhuis voor
ondersteuning met papieren of andere dingen, ik weet gewoon
dat het goed komt. Ik word sterker, ze kan met mij meekomen
een eerste keer, een tweede keer doe ik het zelf. Zo word je
sterker denk ik.”
Jongeren over wat werkt… of niet werkt?
9
➢ Engagement als vertrekpunt
“Ja, maar met de sociale dienst, ja … ik had niets te maken met
hen, met het jeugdhuis en Evelyne wel! Je doet activiteiten,
kampen en je begint elkaar te kennen. Maar met de sociale
dienst is het anders, je zit daar gewoon en je hebt geen contact
met hen. Met Evelyne en David en het jeugdhuis … dat is een
groep die je kent, dat is belangrijk, het feit dat je dingen kan
delen met iemand waarvan je weet dat het tussen die muren zal
blijven!”
Jongeren over wat werkt
10
➢ Sterkte gericht kijken
Ze zouden moeten kijken naar wat jongeren drijft, waar ze goed
in zijn. Wat waren mijn capaciteiten? (…) Wat zijn zijn sterktes?
Jongeren over wat werkt … of niet werkt!
11
➢ Geen louter individuele probleemanalyse!
“Ik was het probleem, ik had vanalles. Ik veranderde van
voorziening naar voorziening [] Op het einde, alles is van korte
duur en je gaat niet zo gemakkelijk meer een band aan met een
nieuwe opvoeder, omdat … versta je … Ik ga van één plaats naar
een andere [] wat continu was doorheen mijn traject in de
jeugdzorg was “wat gaat niet goed met hem?” Ja, met hem! Zeker,
zeker! … dat is het eigenlijk … dat is wat een continu ding was”
Jeugdwerkers in de leefwereld?
12
Engagement Afstand
Afstemming Aanbodsgericht
Krachtig kijken Probleemgericht
Zoekende houding Wetende houding
Bv. Hoe komen jongeren in contact met onze
organisatie?
Komen we in de contexten van jongeren zelf?
Jeugdwerkers in de leefwereld?
13
Antwoord is dus complex
= manieren van organiseren
= de bril waarmee we naar deze jongeren kijken
“If goals are not their goals there is little motivation to accomplish
them. We must never get in the way by doing too much or trying to
steer a young person to set one goal or another.” Richard Rapp
Concreet: eerste niveau!
14
Werking naast de deur
Laagdrempelige instap, open deuren, koffietafels
Relatie opbouwen en tijd en ruimte nemen om aan te
sluiten op de ritmes van jongeren
Echt vanuit hun perspectief kijken (cfr. Verkiezingen)
“Eenvoudig toch… vraag het aan de jongeren zelf”
Concreet: tweede niveau!
15
Verdragen van symptomen (niet aanvaarden)
Inbreng en eigenaarschap: vrijwilligers, wijkbewoners
doen mee, ze zijn deel van de organisatie
Uitnodigen van ‘de wereld’ in de werking: iedereen kan
iets bijdragen = erkenning en herkenning
“ De werking is van ons!”
Concreet: derde niveau!
16
Advocacy: Opkomen voor belangen van groep en
individuele jongeren
Brugfunctie naar andere organisaties: bv. ocmw,
vdab, …
Signalen naar beleid
= structuurveranderend werken
Luisteren naar verhalen: goeie praktijken en uitdagingen
17
Waar ervaren jullie drempels?
Organisatieklimaat
18
Uit het onderzoek wordt duidelijk dat macht
gebruiken niet werkt & enorm negatieve impact
heeft op het klimaat
Vechten
Vluchten
Bevriezen
Organisatieklimaat
19
Van toegang tot naar bruikbaar ‘aanbod
Kritisch Pedagogisch =
- Twee richtingen maar …
- Leermogelijkheden met anderen:
groepsgerichte projecten
- Diversifiëren: verbreden van elkaars kijk
- Aandacht voor het dagdagelijkse, gewone:
instuif = ont – moeting
Over het politieke: gaat ook over machts-rotatie
(circulair en dynamisch)
20
Vragen
Ervaringen
Discussie
Sterkte-gericht werken?
21
Sites:
https://sustainingcommunity.wordpress.com/2016/08/23/sba-groups/
https://www.childwelfare.gov/pubs/acloserlook/strengthsbased/strengthsbased1/
Artikels:
Dennis Saleebey, The Strengths Perspective in Social Work Practice: Extensions and
Cautions, Social Work, Volume 41, Issue 3, May 1996, Pages 296–305,
https://doi.org/10.1093/sw/41.3.296
Carl Brun, Richard C. Rapp, Strengths-Based Case Management: Individuals'
Perspectives on Strengths and the Case Manager Relationship, Social Work, Volume
46, Issue 3, July 2001, Pages 278–288, https://doi.org/10.1093/sw/46.3.278
https://sustainingcommunity.wordpress.com/2016/08/23/sba-groups/https://www.childwelfare.gov/pubs/acloserlook/strengthsbased/strengthsbased1/https://doi.org/10.1093/sw/41.3.296https://doi.org/10.1093/sw/46.3.278