8/19/2019 lapsus mata.docx
1/25
BAGIAN ILMU PENYAKIT MATA REFERAT
FAKULTAS KEDOKTERAN MARET 2016
UNIVERSITAS MUHAMMADIYAH MAKASSAR
KONJUNGTIVITIS AKUT EC SUSP BAKTERI
OLEH :
Muflih Mahsyar
10542 0232 10PEMBIMBING :
dr. Hj. Rahasiah aufi! "#.M $%&
Dibawakan Dalam Rangka
Memenuhi Tugas Kepaniteraan Klinik Bagian Ilmu Kesehatan Mata
FAKULTAS KEDOKTERAN
UNIVERSITAS MUHAMMADIYAH MAKASSAR
2016
8/19/2019 lapsus mata.docx
2/25
LEMBAR PENGESAHAN
'a() *+r,a(da ,a()a( di *a-ah i(i +(ya,a!a( *ah-a :
Naa : Muflih Mahsyar
",a*u! : 10542023210
R+f+ra, : %/(ju(),ii,is a!u, + *a!,+ri
+lah +(y+l+sai!a( ,u)as dala ra()!a !+#a(i,+raa( !li(i! #ada Ba)ia(
Ilu %+s+ha,a( Ma,a a!ul,as %+d/!,+ra( (i+rsi,as Muhaadiyah Ma!assar.
Ma!assar 1 Mar+, 201
P+*i*i()
dr. Hj. Rahasiah aufi! "#.M $%&
8/19/2019 lapsus mata.docx
3/25
KATA PENGANTAR
Puji da( syu!ur saya #a(ja,!a( !+hadira, uha( 'a() Maha Esa !ar+(a a,as
*+r!a,6Nya saya da#a, +(y+l+sai!a( R+f+ra, ya() *+rjudul 7konjn!"#$#"#% &k" '()&k"'*#8. u)as R+f+ra, i(i saya *ua, d+()a( ,ujua( s+*a)ai salah sa,u ,u)as
%+#a(i,+raa( %li(i! Ba)ia( Ilu P+(ya!i, Ma,a s+r,a *+r,ujua( a)ar #ara d/!,+r
uda +()+,ahui da( +ahai ,+(,a() a,+ri i(i l+*ih +(dala.
"aya ua#!a( *a(ya! ,+ria!asih !+#ada !+dua /ra(),ua saya ya() s+lalu
+(du!u() saya dala s+)ala !/(disi ya() saya alai dala +(jala(!a(
!+#a(i,+raa( i(i ju)a !+#ada s+ua #iha! ya() +*a(,u dala #+*ua,a( r+f+ra,
i(i !husus(ya dr. Hj. Rahasiah aufi! "#.M $%& ya() ,+lah *+r!+(a( +*i*i()
la#/ra( !asus i(i.
9!hir !a,a saya /h/( !ri,i! da( sara( ya() +*a()u( u(,u! P+(ulis #ada
!husus(ya da( !+ajua( du(ia !+d/!,+ra( #ada uu(ya.
Ma!assar 1 Mar+, 201
P+(ulis
99R I"I
8/19/2019 lapsus mata.docx
4/25
Halaa( "a#ul ;;;;;;;;;;;;;;;;;;.;;;;... i
L+*ar P+()+saha( ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;; ii
%a,a P+()a(,ar;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;... iii
af,ar Isi ................................................................................................................... i
B9B I L9POR9N %9"";;.;;;;;;;;;;;;;;;;.....;;. 1
9. Id+(,i,as................................................................................................................. 1
B. 9(a(+sis............................................................................................................. 1
99N P"9%9.............................................................................. ?
B9B III 9N9LI"I" %9""................................................................................... 22
af,ar Pus,a!a;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;...;...; 24
BAB ILAPORAN KASUS
8/19/2019 lapsus mata.docx
5/25
A+ IDENTITAS
Naa : Ny. N d) B
ur : 44 ,ahu(
>+(is %+lai( : P+r+#ua(
9)aa : Isla
Ba()sa : I(d/(+sia
P+!+rjaa( : P+da)a()
9laa, : >L. %a#u() *+ru
B+ ANAMNESIS ,A"o&n&-n'%#%.
1+1 K'/&n U"&-&
Rasa +())a(jal dia,a !a(a(
1+2 R#&&" P'*j&/&n&n P'n&k#"
Pasi+( da,a() d+()a( !+luha( a,a s+*+lah !a(a( s+#+r,i ada
ya() +())a(jal ,+rasa )a,al !ada() +rah da( *+rair ,+ru,aa s+,+lah
,+r#a#ar udara da( d+*u. 9-al(ya #asi+( +rasa a,a(ya s+#+r,i *+r#asir
)a,al da( !ada() +rah (au( #asi+( ha(ya +())u+!6()u+! a,a(ya
a)a! rasa )a,al(ya +()hila(). %+luha( ,+rs+*u, sudah dirasa!a( s+ja!
!ura() l+*ih sa,u ,ahu( ya() lalu (au( #asi+( +*iar!a( saja.
"+ja! sa,u i(()u i(i a,a ,+rasa l+*ih )a,al *+rair da( !ada() +rah
da( #+rih. 9!hir(ya #asi+( +u,us!a( u(,u! *+r/*a, !+ R" "y+!h
'usuf.
1+3 R#&&" P'n&k#" D&/
1 Ri-aya, ,raua $6& s+ri() ,+r#a#ar si(ar a,ahari da( d+*u $@&.
2 Ri-aya, P+(ya!i, "is,+i! :
Ri-aya, Hi#+r,+(si disa()!al
Ri-aya, #+(ya!i, ia*+,+s M+lli,us disa()!al
Ri-aya, #+(ya!i, ja(,u() !/r/(+r disa()!al
3 Ri-aya, #+())u(aa( !aaa,a $6&
8/19/2019 lapsus mata.docx
6/25
1+4 R#&&" P'n&k#" 5&/&- K'/&*!&
- ida! ada !+luar)a ya() +(d+ri,a #+(ya!i, s+#+r,i #asi+(.
- Ri-aya, !+luar)a d+()a( Hi#+r,+(si da( ia*+,+s M+lli,us disa()!al.
1+ R#&&" G#7# :
8/19/2019 lapsus mata.docx
7/25
No
+
P'-'*#k%&&n OD OS
1. Cisus 20820 20820
2. G+ra!a( */la a,a Bai! !+ s+)ala arah Bai! !+ s+)ala arah
3. Pal#+*ra "u#+ri/r :
6 P,/sis
6 H+a,/
6 Cul(us Las+rasi
6 Ed+a
6 Hi#+r+i
6 "ilia
$6&
$6&
$6&
$6&
$6&
s+!r+, $6&
$6&
$6&
$6&
$6&
$6&
s+!r+, $6&
O
8/19/2019 lapsus mata.docx
8/25
4. Pal#+*ra I(f+ri/r :
6 Ed+a
6 Hi#+r+i
6 "ilia
$6&
$6&
s+!r+, $6&
$6&
$6&
s+!r+, $6&
5. %/(ju(),ia :
6 I(j+!si !/(ju(),ia
6 I(j+!si siliar
6 P+r,u*uha(
fi*r/as!ular
$6&
$6&
a#a! s+la#u, *+r*+(,u! s+)i,i)adari arah (asal+l+-a,i li*us(au( ,+,a#i *+lu+(a#ai da+rah
#u#il.
$6&
$6&
$6&
. %/r(+a :
6 %+j+r(iha(6 I(fil,ra,
6 "i!a,ri!
>+r(ih
$6&
$6&
>+r(ih
$6&
$6&
=.
8/19/2019 lapsus mata.docx
9/25
6 ia+,+r
6 R+fl+!
6 Is/!/ri
2
@A@
$@&
2
@A@
$@&
10. L+(sa >+r(ih >+r(ih
11. %/r#us Ci,r+u ida! dila!u!a( ida! dila!u!a(
12. u(dus r+fl+!s ida! dila!u!a( ida! dila!u!a(
13. u(dus!/#i ida! dila!u!a( ida! dila!u!a(
14. IO ida! dila!u!a( ida! dila!u!a(
S/#" L&-9
o "LO : !/(ju(),ia hi#+r+is $6& ,a#a! s+la#u, +l+-a,i li*us ,+,a#i *+lu
+(a#ai da+rah #u#il !/r(+a j+r(ih BM !+sa( (/ral iris /!la, !ri#,+ $@&
#u#il *ula, R< $@& l+(sa j+r(ih.
o "LO" : !/(ju(),ia hi#+r+is $6& !/r(+a j+r(ih BM !+sa( (/ral iris /!la,
!ri#,+ $@& #u#il *ula, R< $@& l+(sa j+r(ih.
D+ DIAGNOSIS KERJA
O P,+ri)iu +raja, II
E+ PENATALAKSANAAN
1. M+di!a+(,/sa:
a. Oral:
6 N+ur/d+
1 dd I ,a*
F+ ANJURAN
E!sisi P,+ri)iu @ /(ju(,ia Graf,
G+ EDUKASI
1. B+r!+(dara s+*ai!(ya +a!ai !aaa,a #+li(du() a,au h+l ya() ada
!aa(ya.
2. Hi(dari #aja(a( la()su() d+()a( d+*u si(ar a,ahari da( a()i(.
8/19/2019 lapsus mata.docx
10/25
H+ RESUME
Pasi+( #+r+#ua( usia 44 ,ahu( da,a() d+()a( !+luha( a,a s+*+lah !a(a(
,+rasa ada ya() +())a(jal ,+rasa )a,al !ada() +rah da( *+rair ,+ru,aa s+,+lah,+r#a#ar udara da( d+*u. 9-al(ya #asi+( +rasa a,a(ya s+#+r,i *+r#asir )a,al da(
!ada() +rah (au( #asi+( ha(ya +())u+!6()u+! a,a(ya a)a! rasa )a,al(ya
+()hila(). #asi+( +()a,a!a( 1 i())u ,+ra!hir i(i a,a l+*ih ,+rasa )a,al *+rair
da( !ada() +rah da( #+rih. Ri-aya, +())u(a !aaa,a $6& ri-aya, ,raua $6&
ri-aya, hi#+r,+(si $6& M $6&. Ri-aya, !+luar)a ,ida! ada !+luar)a #asi+( +(d+ri,a
hal ya() saa d+()a( #asi+(. Pada #++ri!saa( fisi! s+ara uu ,a#a! *ai!
s,a,us /#,al/l/)i!us di,+ui a,a !a(a( 20A20 da( a,a !iri 20A20.
I+ PROGNOSIS
u/ ad i,a : du*ia ad */(a
u/ ad fu(,i/(a : du*ia ad */(a
BAB II
TINJAUAN PUSTAKA
8/19/2019 lapsus mata.docx
11/25
A+ PTERIGIUM
1+ D'$#n#%#
P,+ri)iu adalah #+r,u*uha( jari()a( fi*r/as!ular !/(ju(),ia ya() *+rsifa, d+)+(+ra,if da( i(asif. P,+ri)iu $L. P,+ry)i/( J saya#& adalah sua,u
#r/s+s d+)+(+ra,if da( hi#+r#las,i! d+()a( fi*r/as!ular *+r*+(,u! s+)i,i)a
$saya#& ya() ,u*uh dari arah !/(ju(),ia +(uju !/r(+a a(,ara lai( la#isa(
s,r/a da( +*ra(a B/-a(. Pterigium ,u*uh *+r*+(,u! saya# #ada
!/(ju(),ia *ul*i.2
2+ An&"o-#
Konjn!"#:&
%/(ju(),ia +ru#a!a( +*ra( ya() +(u,u#i sl+ra da( !+l/#a! a,a
*a)ia( *+la!a(). B+r*a)ai aa /*a, a,a da#a, dis+ra# +lalui !/(ju(),ia.
%/(ju(),ia i(i+()a(du() s+l usi( ya() dihasil!a( /l+h s+l )/*l+,.1
%/(ju(),ia ,+rdiri a,as ,i)a *a)ia( yai,u :
• %/(ju(),ia ,arsal ya() +(u,u#i ,arsus !/(ju(),ia ,arsal i(i su!ar
di)+ra!!a( dari ,arsus.
• %/(ju(),ia *ul*i +(u,u#i sl+ra da( udah di)+ra!a( dari sl+ra
di*a-ah(ya.
• %/(ju(),ia f/r(i!s +ru#a!a( ,+#a, #+raliha( !/(ju(),ia ,arsal d+()a(
!/(ju(),ia *ul*i.
%/(ju(),ia *ul*i da( f/r(i!s *+rhu*u()a( d+()a( sa()a, l/())ar d+()a(
jari()a( di *a-ah(ya s+hi())a */la a,a udah *+r)+ra!.
1
Gambar 1. Anatomi
8/19/2019 lapsus mata.docx
12/25
Ko*n'&
%/r(+a adalah s+la#u, *+(i() a,a *a)ia( s+la#u, a,a ya() ,+*us ahaya
+ru#a!a( la#is jari()a( ya() +(u,u# */la a,a *a)ia( d+#a(.1
%/r(+a ,+rdiri dari lia la#is yai,u :
1. E#i,+l
• +*al(ya 50 K ,+rdiri a,as 5 la#is s+l +#i,+l ,ida! *+r,a(du! ya() sali()
,u#a() ,i(dih sa,u la#is s+l *asal s+l #/li)/(al da( s+l )+#+(). 1
• Pada s+l *asal s+ri() ,+rliha, i,/sis s+l da( s+l uda i(i ,+rd/r/() !+
d+#a( +(jadi la#is s+l saya# da( s+a!i( aju !+ d+#a( +(jadi s+l
)+#+() s+l *asal *+ri!a,a( +ra, d+()a( s+l *asal di sa#i()(ya da( s+l
#/li)/(al di d+#a(ya +lalui d+s/s/ da( a!ula /!lud+( i!a,a( i(i
+()ha*a, #+()alira( air +l+!,r/li, da( )lu!/sa ya() +ru#a!a( *arri+r.1
• +#i,+l *+rasal dari +!,/d+r #+ru!aa(. 1
2. M+*ra( B/-a(
• +rl+,a! di*a-ah +*ra( *asal +#i,+l !/r(+a ya() +ru#a!a( !/la)+(
ya() ,+rsusu( ,ida! ,+ra,ur s+#+r,i s,r/a da( *+rasal dari *a)ia( d+#a(
s,r/a. 1
• La#is i(i ,ida! +#u(yai daya r+)+(+rasi. 1
3. ",r/a
Gambar 2. Anatomi kornea
8/19/2019 lapsus mata.docx
13/25
• +rdiri a,as la+l ya() +ru#a!a( susu(a( !/la)+( ya() s+jajar sa,u
d+()a( lai((ya #ada #+ru!aa( ,+rliha, a(yaa( ya() ,+ra,ur s+da() di
*a)ia( #+rif+r s+ra, !/la)+( i(i *+ra*a() ,+r*+(,u!(ya !+*ali s+ra,
!/la)+( +a!a( -a!,u ya() laa ya() !ada()6!ada() sa#ai 15 *ula(.%+ra,/si, +ru#a!a( s+l s,r/a !/r(+a ya() +ru#a!a( fi*r/*las ,+rl+,a!
di a(,ara s+ra,!/la)+( s,r/a. idu)a !+ra,/si, +*+(,u! *aha( dasar
da( s+ra, !/la)+( dala #+r!+*a()a( +*ri/ a,au s+sudah ,raua. 1
4. M+*ra(+ d+s++(,
• M+ru#a!a( +*ra( as+lular da( +ru#a!a( *a,as *+la!a() s,r/a !/r(+a
dihasil!a( s+l+(d/,+l da( +ru#a!a( +*ra( *asal(ya. 1
•
B+rsifa, sa()a, +las,i! da( *+r!+*a() ,+rus s+uur hidu# +#u(yai,+*al 40. 1
5. E(d/,+l
• B+rasal dari +s/,+lliu *+rla#is sa,u *+(,u! h+!sa)/(al *+sar 20640.
+(d/,+l +l+!a, #ada +*ra(+ d+s++(, +lalui h+id+s/s/ da(
/(ula /!lud+(. 1
%/r(+a di#+rsyarafi /l+h *a(ya! saraf s+(s/ris ,+ru,aa *+rasal dari saraf
siliar l/()us saraf (as/siliar saraf !+ C saraf siliar l/()us *+rjala( su#ra!/r/id
asu! !+ dala s,r/a !/r(+a +(+*us +*ra(+ */-a( +l+#as!a(
s+lu*u() sh-a((ya. "+luruh la#is +#i,+l di#+rsarafi sa#ai #ada !+dua la#is
,+rd+#a( ,a(#a ada a!hir saraf. Bul*us %raus+ u(,u! s+(sasi di()i( di,+u!a( di
da+rah li*us. aya r+)+(+rasi saraf s+sudah di#/,/() di da+rah li*us ,+rjadi
dala -a!,u 3 *ula(. 1
raua a,au #+(ya!i, ya() +rusa! +(d/,+l a!a( +()a!i*a,!a( sys,+
#/#a +(d/,+l ,+r)a())u s+hi())a d+!/#+(sasi +(d/,+l da( ,+rjadi +d+a
!/r(+a. E(d/,+l ,ida! +#u(yai daya r+)+(arasi.
%/r(+a +ru#a!a( *a)ia( a,a ya() ,+*us ahaya da( +(u,u# */la a,a
di s+*+lah d+#a(. P+*iasa( si(ar ,+r!ua, dila!u!a( /l+h !/r(+a dia(a 40
di/#,ri dari 50 di/#,ri #+*iasa( si(ar asu! !/r(+a dila!u!a( /l+h !/r(+a. 1
8/19/2019 lapsus mata.docx
14/25
3+ E9#5'-#o/o!#
P,+ri)iu ,+rs+*ar di s+luruh du(ia ,+,a#i l+*ih *a(ya! di da+rah i!li #a(as
da( !+ri(). Pr+al+(si ju)a ,i())i di da+rah *+rd+*u da( !+ri(). Pasi+( di *a-ah
uur 15 ,ahu( jara() ,+rjadi pterigium. Pr+al+(si pterigium +(i()!a, d+()a( uur
,+ru,aa d+!ad+ !+62 da( !+63 dari !+hidu#a(. I(sid+( ,i())i #ada uur a(,ara 20
da( 4F. Pasi+( ya() *+rusia l+*ih dari 40 ,ahu( +ru#a!a( #r+al+(si ,+r,i())i.4
4+ E"#o/o!#
E,i/l/)i pterigium ,ida! di!+,ahui d+()a( j+las. +,a#i #+(ya!i, i(i l+*ih
s+ri() #ada /ra() ya() ,i())al di da+rah i!li #a(as. Ol+h !ar+(a i,u )a*ara( ya() #ali() di,+ria ,+(,a() hal ,+rs+*u, adalah r+s#/( ,+rhada# fa!,/r6fa!,/r li()!u()a(
s+#+r,i #a#ara( ,+rhada# a,ahari $ul,rai/l+,& da+rah !+ri() i(flaasi da+rah a()i(
!+(a() da( d+*u a,au fa!,/r iri,a( lai((ya. P+()+ri()a( l/!al dari !/r(+a da(
!/(ju(),ia ya() dis+*a*!a( !+lai(a( tear film +(i*ul!a( #+r,u*uha(
fi*r/#las,i! *aru +ru#a!a( salah sa,u ,+/ri. 4,6
+rda#a, *a(ya! #+rd+*a,a( +()+(ai +,i/l/)i a,au #+(y+*a* #,+ry)iu.
is+*u,!a( *ah-a radiasi si(ar l,ra i/l+, B s+*a)ai salah sa,u #+(y+*a*(ya. "i(ar C6B +ru#a!a( si(ar ya() da#a, +(y+*a*!a( u,asi #ada )+( su##r+ss/r ,u/r
#53 #ada s+l6s+l *+(ih +*ri/(al di *asal li*us !/r(+a. a(#a ada(ya a#/#,/sis
$#r/)ra !+a,ia( s+l& #+ru*aha( #+r,u*uha( fa!,/r B+,a a!a( +(jadi *+rl+*iha(
da( +(y+*a*!a( #+()a,ura( *+rl+*iha( #ula #ada sis,+ !/la)+(as+ i)rasi s+lul+r
da( a()i/)+(+sis. P+ru*aha( #a,/l/)is ,+rs+*u, ,+rasu! ju)a d+)+(+rasi +las,/id
!/la)+( da( ,i*ul(ya jari()a( fi*r/as!ular s+ri()!ali dis+r,ai d+()a( i(flaasi.
La#isa( +#i,+l da#a, saja (/ral +(+*al a,au +(i#is da( *iasa(ya +(u(ju!!a(dys#lasia. 4,6
+rda#a, ,+/ri *ah-a i!r/,raua /l+h #asir d+*u a()i( i(flaasi *aha(
iri,a( lai((ya a,au !+!+ri()a( ju)a *+rfu()si s+*a)ai fa!,/r r+si!/ #,+ry)iu. Ora()
ya() *a(ya! +()ha*is!a( -a!,u(ya d+()a( +la!u!a( a!,ii,as di luar rua()a(
l+*ih s+ri() +()alai #,+ry)iu da( #i()u+!ula di*a(di()!a( d+()a( /ra() ya()
+la!u!a( a!,ii,as di dala rua()a(. %+l/#/! asyara!a, ya() s+ri() ,+r!+(a
#,+ry)iu adalah #+,a(i (+laya( a,au /lahra)a-a( $)/lf& da( ,u!a() !+*u(.
8/19/2019 lapsus mata.docx
15/25
%+*a(ya!a( ,i*ul(ya #,+ri)iu +a() ul,ifa!,/rial da( ,+rasu! !+u()!i(a(
ada(ya !+,uru(a( $fa!,/r h+r+di,+r&. 4,6
P,+ri)iu *a(ya! ,+rda#a, di (asal dari#ada ,+#/ral. P+(y+*a* d/i(a((ya
#,+ry)iu ,+rda#a, di *a)ia( (asal ju)a *+lu j+las di!+,ahui (au( !+u()!i(a(dis+*a*!a( +(i()!a,(ya !+rusa!a( a!i*a, si(ar ul,ra i/l+, di ar+a ,+rs+*u,. "+*uah
#+(+li,ia( +(y+*u,!a( *ah-a !/r(+a s+(diri da#a, *+!+rja s+#+r,i l+(sa
+(ya#i() $sid+6/(& ya() da#a, +f/!us!a( si(ar ul,ra i/l+, !+ ar+a (asal
,+rs+*u,. +/ri lai((ya +(y+*u,!a( *ah-a #,+ry)iu +ili!i *+(,u! ya()
+(y+ru#ai ,u/r. %ara!,+ris,i! i(i dis+*a*!a( !ar+(a ada(ya !+!a*uha( s+,+lah
dila!u!a((ya r+s+!si da( j+(is ,+ra#i ya() dii!u,i s+la(ju,(ya $radiasi a(,i+,a*/li,&.
G+( #53 ya() +ru#a!a( #+(a(da (+/#lasia da( a#/#,/sis di,+u!a( #ada #,+ry)iu. P+(i()!a,a( i(i +ru#a!a( !+lai(a( #+r,u*uha( ya() +()au #ada
#r/lif+rasi s+l ya() ,ida! ,+r!/(,r/l dari#ada !+lai(a( d+)+(+ra,if. 4,6
+ P&"o$#%#o/o!#
+rjadi(ya #,+ri)iu *+rhu*u()a( +ra, d+()a( #a#ara( si(ar ul,rai/l+,
!+!+ri()a( i(flaasi da( #a#ara( a()i( da( d+*u a,au fa,/r iri,a( lai((ya. C6B
a,au ul,rai/l+, adalah u,a)+( u(,u! #53 tumor supresor gene #ada limbal basal
stem cell . a(#a a#/#,/sis Transforming Growth Factor-Beta da( asular
+(d/,h+lial )r/-,h fa,/r $CEG& ya() *+r#+ra(a( #+(,i() dala #+(i()!a,a(
r+)ulasi !/la)+( i)rasi s+l a()i/)+(+sis di#r/du!si dala julah *+rl+*iha( da(
+(i*ul!a( #r/s+s !/la)+(as+ +(i()!a,. "+l6s+l *+ri)rasi da( a()i/)+(+sis.
9!i*a,(ya ,+rjadi #+ru*aha( d+)+(+rasi !/la)+( da( ,+rliha, jari()a( su*+#i,+lial
fi*r/as!ular. Pada jari()a( su*!/(ju(),ia ,+rjadi d+)+(+rasi +las,/i! #r/lif+rasi
jari()a( as!ular *a-ah +#i,h+liu da( !+udia( +(+*us !/r(+a. %+rusa!a(
#ada !/r(+a ,+rda#a, #ada la#isa( +*ra( */-a( /l+h #+r,u*uha( jari()a(fi*r/as!ular s+ri() dis+r,ai d+()a( i(flaasi ri()a(. E#i,+l da#a, (/ral ,+*al a,au
,i#is da( !ada() ,+rjadi dis#lasia.
imbal stem cell adalah su*+r r+)+(+rasi +#i,+l !/r(+a. Pada !+adaa(
d+fisi+(si limbal stem cell ,+rjadi #+*+(,u!a( jari()a( !/(ju(),ia #ada #+ru!aa(
!/r(+a. G+jala dari d+fisi+(si li*al adalah #+r,u*uha( !/(ju(),ia !+ !/r(+a
as!ularisasi i(flaasi !r/(is !+rusa!a( +*ra( *as++(, da( #+r,u*uha(
jari()a( fi*r/,i!. a(da i(i ju)a di,+u!a( #ada pter!gium da( !ar+(a i,u *a(ya! #+(+li,ia( +(u(ju!!a( *ah-a pter!gium +ru#a!a( a(if+s,asi dari d+fisi+(si a,au
8/19/2019 lapsus mata.docx
16/25
disfu()si limbal stem cell . %+u()!i(a( a!i*a, si(ar ul,rai/l+, ,+rjadi !+rusa!a(
limbal stem cell di da+rah i(,+r#al#+*ra.
P+isaha( fi*r/*las, dari jari()a( pter!gium +(u(ju!!a( #+ru*aha(
phenot!pe #+r,u*uha( *a(ya! l+*ih *ai! #ada +dia +()a(du() s+ru d+()a(
!/(s+(,rasi r+(dah di*a(di() d+()a( fi*r/*las, !/(ju(),ia (/ral. La#isa(
fi*r/*las, #ada *a)ia( pter!giun +(u(ju!!a( #r/lif+rasi s+l ya() *+rl+*iha(. Pada
fi*r/*las, pter!gium +(u(ju!!a( a,ri +,all/#r/,+i(as+ dia(a a,ri!s
+!s,ras+llul+r *+rfu()si u(,u! jari()a( ya() rusa! #+(y+*uha( lu!a +()u*ah
*+(,u!. Hal i(i +(j+las!a( !+(a#a pter!gium +(d+ru() ,+rus ,u*uh i(asi !+
s,r/a !/r(+a da( ,+rjadi r+a!si fi*r/as!ular da( i(flaasi.
Pa,/fisi/l/)i #,+ry)iu di,a(dai d+()a( d+)+(+rasi +las,/,i! !/la)+( da(
#l/rif+rasi fi*r/as!ular d+()a( #+ru!aa( ya() +(u,u#i +#i,h+liu His,/#a,/l/)i
!/la)+( a*(/ral #ada da+rah d+)+(+rasi +las,/,i! +(u(ju!!a( *as/filia *ila dia,
d+()a( h+a,/!si( da( +/si(. >ari()a( i(i ju)a *isa dia, d+()a( a, u(,u! jari()a(
+las,i a!a( ,+,a#i *u!a( jari()a( +las,i ya() s+*+(ar(ya /l+h !ar+(a jari()a( i(i
,ida! *isa diha(ur!a( /l+h +las,as+.
"+ara his,/#al/)is di,+u!a( +#i,+l !/(ju(),ia irr+!ul+r !ada()6!ada()
*+ru*ah +(jadi )+#+(). Pada #u(a! #,+r+)iu +#i,+l !/r(+a +(ari! da( #adada+rah i(i +*ra( *aua( +()hila(). +rda#a, d+)+(+rasi s,r/a ya()
*+rf/lif+rasi s+*a)ai jari()a( )ra(ulasi ya() #+(uh #+*uluh darah. +)+(+rasi i(i
+(+!a( !+dala !/r(+a s+r,a +rusa! +*ra( *aua( da( s,/a !/r(+a *a)ia(
a,as.
P,+ri)iu +ili!i ,i)a *a)ia( :
1. Ba)ia( !+#ala a,au a# *iasa(ya da,ar ,+rdiri dari /(a a*u6a*u #ada!/r(+a ya() !+*a(ya!a( ,+rdiri a,as fi*r/*las,. 9r+a i(i +()i(asi da(
+()ha(ur!a( la#isa( */-a( #ada !/r(+a. Gari a, *+si $ir/(
li(+As,/!+rs li(+& da#a, diliha, #ada *a)ia( a(,+ri/r !+#ala. 9r+a i(i ju)a
+ru#a!a( ar+a !/r(+a ya() !+ri().
2. Ba)ia( -hi,ish. +rl+,a! la()su() s+,+lah a#. M+ru#a!a( s+*uah la#isa(
+siular ya() ,i#is ya() +()i(asi !/r(+a s+#+r,i hal(ya !+#ala.
8/19/2019 lapsus mata.docx
17/25
3. Ba)ia( *ada( a,au +!/r +ru#a!a( *a)ia( /*il+ $da#a, *+r)+ra! &
l+*u, +ru#a!a( ar+a +siular #ada !/(ju(),ia *ul*i da( +ru#a!a(
ar+a #ali() uju(). Bada( i(i +(jadi ,a(da ya() !has u(,u! dila!u!a(
!/r+!si #+*+daha(. 4,6
6+ K/&%#$#k&%#
a. B+rdasar!a( l/!asi:
1. P,+ri)iu "i#l+!s ji!a ,+rjadi ha(ya di (asal a,au ,+#/ral saja
2. P,+ri)iu u#l+!s ji!a ,+rjadi di (asal da( ,+#/ral
b. P+*a)ia( #,+ry)iu *+rdasar!a( #+rjala(a( #+(ya!i, di*a)i a,as 2 ,i#+ yai,u
:1. Progresif pterigium : ,+*al da( as!ular d+()a( *+*+ra#a i(fil,ra, di d+#a(
!+#ala pterigium $dis+*u, cap pterigium&.
2. Regresif pterigium : ,i#is a,r/fi s+di!i, as!ular. 9!hir(ya +(jadi 4
+*+(,u! +*ra( ,+,a#i ,ida! #+r(ah hila().
Pterigium ju)a da#a, di*a)i !+ dala 4 d+raja, yai,u :
1. +raja, 1 : ji!a pterigium ha(ya ,+r*a,as #ada li*us !/r(+a.
2. +raja, 2 : ji!a sudah +l+-a,i li*us !/r(+a ,+,a#i ,ida! sa#ai !+ #u#il
3. +raja, 3 : sudah +l+*ihi d+raja, 2 ,+,a#i ,ida! +l+*ihi #i())ira( #u#il
a,a dala !+adaa( ahaya (/ral $#u#il dala !+adaa( (/ral s+!i,ar 3
4 &
4. +raja, 4 : #+r,u*uha( pterigium +l+-a,i #u#il s+hi())a +())a())u
#+()liha,a(. 34,6,
Gambar 3. Derajat pterigium
8/19/2019 lapsus mata.docx
18/25
Pada fas+ a-al pterigium ,a(#a )+jala ha(ya !+luha( !/s+,i!. Ga())ua(
,+rjadi !+,i!a pter"gium +(a#ai da+rah #u#il a,au +(y+*a*!a( as,i)a,is+ !ar+(a
#+r,u*uha( fi*r/sis #ada ,aha# r+)r+si. %ada() ,+rjadi di#l/#ia s+hi())a
+(y+*a*!a( ,+r*a,as(ya #+r)+ra!a( a,a.3
=. M&n#$'%"&%# K/#n#k
P,+ri)iu da#a, di,+u!a( dala *+r*a)ai *+(,u!. P,+ry)iu da#a, ha(ya
,+rdiri a,as s+di!i, as!ular da( ,ida! ada ,a(da6,a(da #+r,u*uha(. P,+ry)iu da#a,
a!,if d+()a( ,a(da6,a(da hi#+r+ia s+r,a da#a, ,u*uh d+()a( +#a,. Pasi+( ya()
+()alai #,+ry)iu da#a, ,ida! +(u(ju!!a( )+jala a#a#u( $asi#,/a,i!&.%+*a(ya!a( )+jala di,+u!a( saa, #++ri!saa( *+ru#a iri,asi #+ru*aha( ,aja
#+()liha,a( s+(sasi ada(ya *+(da asi() a,au f/,/f/*ia. P+(uru(a( ,aja #+()liha,a(
da#a, ,i*ul *ila #,+ry)iu +(y+*+ra() ais isual a,au +(y+*a*!a(
+(i()!a,(ya as,i)a,is+. Ef+! la(ju,(ya ya() dis+*a*!a( +*+sar(ya u!ura(
l+si +(y+*a*!a( ,+rjadi(ya di#l/#ia ya() *iasa(ya ,i*ul #ada sisi la,+ral. Ef+! i(i
a!a( ,i*ul l+*ih s+ri() #ada l+si6l+si r+!ur+( $!a*uha(& d+()a( #+*+(,u!a(
jari()a( #aru,. P,+ri)iu da#a, ,ida! +*+ri!a( !+luha( a,au a!a( +*+ri!a(
!+luha( a,a iri,a,if )a,al +rah s+(sasi *+(da asi() da( u()!i( +(i*ul!a(
as,i)a, a,au /*s,ru!si a!sis isual ya() a!a( +*+ri!a( !+luha( )a())ua(
#+()liha,a(.3
Pterigium di*a)i +(jadi ,i)a *a)ia( yai,u : bo#!$ ape% &hea#' da( cap. Ba)ia(
s+)i,i)a ya() +(i())i #ada pterigium d+()a( dasar(ya !+arah !a(,us dis+*u, bo#!
s+da()!a( *a)ia( a,as(ya dis+*u, a#+ da( !+ *+la!a() dis+*u, cap. ( subepithelial
cap a,au hal/ ,i*ul #ada ,+()ah a#+ da( +*+(,u! *a,as #i())ir pterigium.3
?. P'n'!&k&n 5#&!no%#%
An&-n'%#%
P,+ri)iu #ada ,aha# a-al *iasa(ya ri()a( *ah!a( s+ri() ,a(#a !+luha( saa
s+!ali $asi#,/a,i!&.B+*+ra#a !+luha( ya() s+ri() dialai #asi+( a(,ara lai(: .
a. Ma,a s+ri() *+rair da( ,a#a! +rah.
*. M+rasa s+#+r,i ada *+(da asi()
8/19/2019 lapsus mata.docx
19/25
. i*ul as,i)a,as+ a!i*a, !/r(+a ,+r,ari! /l+h #+r,u*uha( #,+ri)iu
,+rs+*u, *iasa(ya as,i)a,as+ -i,h ,h+ rul+ a,au#u( as,i)a,as+ irr+)ular
s+hi())a +()a())u #+()liha,a(.
d. Pada s,adiu ya() la(ju, $ d+raja, III da( IC & da#a, +(u,u#i #u#il da(
a!sis isual s+hi())a ,aja #+()liha,a( +(uru(. .34
Pemeriksaan Fisik
P,+ri)iu *isa *+ru#a *+r*a)ai aa #+ru*aha( fi*r/fas!ular #ada
#+ru!aa( !/(ju(),ia da( #ada !/r(+a. P+(ya!i, i(i l+*ih s+ri() +(y+ra() #ada
!/(ju(),ia (asal da( a!a( +luas !+ !/r(+a (asal +s!i#u( *+rsifa, s++(,ara da(
ju)a #ada l/!asi ya() lai(.
Ga*ara( !li(is *isa di*a)i +(jadi 2 !a,a)/ri uu s+*a)ai *+ri!u, :
1. %+l/#/! !+sa,u #asi+( ya() +()alai #,+ry)iu *+ru#a #l/rif+rasi
i(ial da( #+(ya!i,(ya l+*ih *+rsifa, a,r/fi. P,+ri)iu #ada !+l/#/!
i(i +(d+ru() l+*ih #i#ih da( #+r,u*uha((ya la*a, +#u(yai
i(sid+(si ya() l+*ih r+(dah u(,u! !a*uh s+,+lah dila!u!a( +!sisi.
2. Pada !+l/#/! !+dua #,+ri)iu +#u(yai ri-aya, #+(ya!i, ,u*uh
+#a, da( ,+rda#a, !/#/(+( +l+asi jari()a( fi*r/as!ular. P,r+ry)iu
dala )ru# i(i +#u(yai #+r!+*a()a( !li(is ya() l+*ih +#a, da(
,i()!a, !+!a*uha( ya() l+*ih ,i())i u(,u! s+,+lah dila!u!a( +!sisi.34
Pemeriksaan Oftalmologis
a. >ari()a( fi*r/as!ular *+r*+(,u! s+)i,i)a ya() ,+rdiri dari !+#ala ya()
+()arah !+ !/r(+a da( *ada(.
*. +raja, #+r,u*uha( #,+ri)iu di,+(,u!a( *+rdasar!a( *a)ia( !/r(+a
ya() /l+h #+r,u*uha( #,+ri)iu da( da#a, +(jadi )radasi.
6 ",adiu 1 : >i!a ha(ya ,+r*a,as #ada li*us !/r(+a6 ",adiu 2: "udah +l+-a,i li*us !/r(+a ,+,a#i ,ida! l+*ih dari 2
+l+-a,i !/r(+a.
6 ",adiu 3: "udah +l+*ihi d+raja, dua ,+,a#i ,ida! +l+*ihi #i())ira(
#u#il a,a dala !+adaa( ahaya (/ral $dia+,+r #u#il s+!i,ar 364
&
6 ",adiu 4: sudah +l+-a,i #u#il s+hi())a +()a())u #+()liha,a(. 34
;+ P'n&"&/&k%&n&&n
8/19/2019 lapsus mata.docx
20/25
M'5#k&-'n"o%&
P,+ri)iu s+ri() *+rsifa, r+!ur+( ,+ru,aa #ada #asi+( ya() asih uda. Bila
#,+ri)iu +rada() da#a, di*+ri!a( s,+r/id a,au sua,u ,+,+s a,a d+!/()+s,a(.
B+*+ra#a /*a, ,/#i!al s+#+r,i lu*ri!a(s as/!/(s,ri!,/r da( !/r,i!/s,+r/id di)u(a!a(
u(,u! +()hila()!a( )+jala ,+ru,aa #ada d+raja, 1 da( d+raja, 2. (,u! +(+)ah
#r/)r+sifi,as *+*+ra#a #+(+li,i +()a(jur!a( #+())u(aa( !aaa,a #+li(du()
ul,rai/l+,. P+()/*a,a( #,+ri)iu adalah d+()a( si!a# !/(s+ra,if a,au dila!u!a(
#+*+daha( *ila ,+rjadi )a())ua( #+()liha,a( a!i*a, ,+rjadi(ya as,i)a,is+ ir+)ul+r
a,au #,+ri)iu ya() ,+lah +(u,u#i +dia #+()liha,a(.4
Li(du()i a,a dari si(ar a,ahari +()hi(dari d+*u asa# da( udara !+ri()d+()a( !aaa,a #+li(du() ul,rai/l+,. Bila ,+rda#a, ,a(da rada() *+ri!a( air a,a
*ua,a( da( *ila #+rlu da#a, di*+ri s,+r/id. Bila ,+rda#a, d+l+( $l+!u!a( !/r(+a& *+ri air
a,a *ua,a( dala *+(,u! sal+#. Bila as/!/(s,ri!,/r a!a #+rlu !/(,r/l 2 i())u
da( *ila ,+rda#a, #+r*ai!a( a!a #+()/*a,a( dih+(,i!a(.4,6
T#n5&k&n o9'*&"#$
i(da!a( #+*+daha( adalah sua,u ,i(da! *+dah #las,i! ya() dila!u!a( d+()a(i(di!asi:
1. P,+ri)iu ,+lah +asu!i !/r(+a l+*ih dari 4 .
2. P+r,u*uha( ya() #r/)r+sif ,+ru,aa #,+ri)iu j+(is asular.
3. Ma,a ,+rasa +())a(jal.
4. Cisus +(uru( ,+rus *+rair.
5. Ma,a +rah s+!ali.
. +lah asu! da+rah #u#il a,au +l+-a,i li*us.
=. 9lasa( !/s+,i!.
?. M+())a())u #+r)+ra!a( */la a,a.
8/19/2019 lapsus mata.docx
21/25
F. M+(dahului /#+rasi i(,ra /!ul+r
#asa/#+rasi *iasa(ya a!a( di*+ri!a( ,+ra#i la(ju, s+#+r,i #+()))u(aa( si(ar
radiasi Q a,au ,+ra#i lai((ya u(,u! +(+)ah !+!a*uha( s+#+r,i i,/yi(
8/19/2019 lapsus mata.docx
22/25
i(da!a( #+*+daha( u(,u! +!sisi #,+ri)iu *iasa(ya *isa dila!u!a( #ada
#asi+( ra-a, jala( d+()a( +())u(a!a( a(+s,+si l/al *ila #+rlu di#+rlu!a( d+()a(
+a!ai s+dasi. P+ra-a,a( #asa /#+rasi a,a #asi+( *iasa(ya +r+!a, #ada ala
hari da( dira-a, +a!ai /*a, ,+,+s a,a a,au sal+# a,a a(,i*i/,i! a,au
a(,i(flaasi.4
10+ P*o!no%#%
Pr/)(/sis isual da( !/s+,i! dari +!sisi #,+ri)iu adalah *ai!. %+*a(ya!a( #asi+( da#a, *+ra!,ii,as la)i s+,+lah 4? ja #/s, /#+rasi. Pasi+( d+()a( #,+ry)iur+!ur+( da#a, dila!u!a( +!sisi ula() da( graft d+()a( !/(ju(),ia autograft a,au,ra(s#la(,asi +*ra( a(i/(.34
8/19/2019 lapsus mata.docx
23/25
BAB III
ANALISIS KASUS
"+/ra() #+r+#ua( usia 44 ,ahu( *+!+rja s+*a)ai #+da)a() da,a() d+()a(
!+luha( a,a s+*+lah !iri ,+rasa +())a(jal ,+rasa )a,al da( !ada() +rah da(
*+rair ,+ru,aa s+,+lah ,+r#a#ar udara da( d+*u. %+luha( ,+rs+*u, sudah laa
dirasa!a((ya (au( #asi+( +*iar!a((ya da( ha(ya +()u+!6()u+! a,a(ya
*ila ,+rasa )a,al. %+luha( i(i sudah dirasa!a( s+ja! !ura() l+*ih sa,u ,ahu( ya() lalu.
"+ja! 1 i(()u i(i a,a ,+rasa l+*ih )a,al *+rair da( !ada() +rah da(
#+rih. 9!hir(ya #asi+( +u,us!a( u(,u! *+r/*a, !+ R" "y+!h 'usuf. Ri-aya,
,raua $6& !+lai(a( #ada a,a s+*+lu(ya disa()!al.
Pada a(a(+sis dida#a,!a( ada(ya !+luha( s+#+r,i a,a +rah )a,al a,a
s+ri() *+rair. Pada #++ri!saa( isus dida#a,!a( CO 20A20 da( CO" 20A20. Pada
#++ri!saa( s,a,us /f,al/l/)is dida#a,!a( ada(ya jari()a( fi*r/as!ular ya()
*+r*+(,u! s+)i,i)a +l+-a,i li*us ,+,a#i *+lu +(a#ai da+rah #u#il. ida!
,a#a! !+!+ruha( #ada !/r(+a da( l+(sa. R+fl+!s ahaya #ada !+dua #u#il *ai!
#u#il is/!/r.
Li,+ra,ur +()a,a!a( *ah-a #ada i(s#+!si #,+ri)iu ,+rliha, s+*a)ai jari()a(
fi*r/as!ul+r #ada #+ru!aa( !/(ju(),ia. P,+ri)iu #ali() s+ri() di,+u!a( #ada
!/(ju(),ia (asal da( *+r+!s,+(si !+ !/r(+a (asal. %asus i(i ju)a didu!u() d+()a(
ada(ya fa!,/r r+si!/ yai,u #a#ara( si(ar a,ahari da( iri,asi !r/(is a!i*a, #a#ara(
d+*u #ada a,a #asi+(.
S/#" L&-9
o "LO : !/(ju(),ia hi#+r+is $6& ,a#a! s+la#u, +l+-a,i li*us (au( ,+,a#i
*+lu +(a#ai da+rah #u#il !/r(+a j+r(ih BM !+sa( (/ral iris /!la,
!ri#,+ $@& #u#il *ula, R< $@& l+(sa j+r(ih.
o "LO" : !/(ju(),ia hi#+r+is $6& !/r(+a j+r(ih BM !+sa( (/ral iris /!la,
!ri#,+ $@& #u#il *ula, R< $@& l+(sa j+r(ih.
P+(a,ala!sa(aa( #ada !asus i(i adalah #asi+( di#+rsia#!a( u(,u! /#+rasi
+!sisi #,+ri)iu dia(a *+rdasar!a( li,+ra,ur *+dah +!sisi adalah sa,u6sa,u(ya
8/19/2019 lapsus mata.docx
24/25
#+()/*a,a( ya() +uas!a( ya() dii(di!asi!a( !ar+(a a,a ,+rasa +())a(jal
isus +(uru( ,+rus *+rair a,a +rah +lah asu! da+rah #u#il a,au +l+-a,i
li*us alasa( !/s+,i! #+r!+*a()a( la(ju,a( ya() +()a(a da+rah #u#il da(
di#l/#ia !ar+(a )a())ua( )+ra!a( /!ular.
Pr/)(/sis #ada !asus i(i adalah *ai! -alau#u( da#a, ,+rjadi r+!ur+(si. "+ara
isual da( !/s+,i! dari +!sisi #,+ri)iu adalah *ai!. Pr/s+dur /#+rasi da#a,
di,/l+ra(si s+ara *ai! /l+h #asi+( da( disa#i() rasa ,a! (yaa( #ada hari6hari
#+r,aa #asa #+*+daha( #asi+( *isa +la(ju,!a( a!,ii,as s+ara #+(uh dala 4?
ja.
DAFTAR PUSTAKA
1. Bru+ ja+s
8/19/2019 lapsus mata.docx
25/25
4. ish+r >+r/+ P Ha#,/( R/y "r. P,+ri)iu a!ar,a: 2010.Hal :
4?