1 Landschaps krant REGIONAAL LANDSCHAP WEST-VLAAMSE HEUVELS voorjaar & zomer 2015 UITGAVE VAN REGIONAAL LANDSCHAP WEST-VLAAMSE HEUVELS VZW (RLWH) I VAARTSTRAAT 7 I 8902 ZILLEBEKE T 057 23 08 50 I [email protected]I WWW.RLWH.BE I V.U.: GUIDO DECORTE I COVERFOTO: OUD KASTEEL KEMMEL VOOR 1914 Nieuwe speurtocht! Landschap als laatste getuige UiT in de natuur p. 2 p. 8 p. 13
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
1
Landschapskrantregiona aL L andschap West-VL a amse heuVeL s
voorjaar & zomer 2015
uitgaVe Van regionaaL Landschap West-VLaamse heuVeLs VzW (rLWh) i Vaartstraat 7 i 8902 ziLLebeke
t 057 23 08 50 i [email protected] i WWW.rLWh.be i V.u.: guido decorte i coVerFoto: oud kasteeL kemmeL Voor 1914
Nieuwe speurtocht!
Landschap als laatste getuige
UiT in de natuur
p. 2
p. 8
p. 13
2
Colofon
Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels…
•Iseenaantrekkelijkestreekmeteeneigenkarakter
en een duidelijk grote concentratie aan natuur- en
landschapswaarden.
•Is een vzw die zich engageert om de natuurlijke
troevenvanonzestreektebeschermen.Datdoenwe
dooroverheid,verenigingen,bewonersenbezoekers
vandestreektebetrekkeninconcreteprojecten.
•Valtminofmeersamenmetdezuidelijkehelftvande
Westhoek.•Is een samenwerking tussen de Provincie
West-Vlaanderen, de steden en gemeenten
Heuvelland, Ieper, Mesen, Poperinge, Vleterenen
Zonnebeke, de natuur- enmilieuverenigingen, de
landbouwverenigingen,detoeristischeverenigingen
endewildbeheereenheden.
•Heeft tot doel via samenwerking de kwaliteit van
het landschap en het streekeigen karakter van het
Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels te
bevorderenentepromoten.
Werkten mee: Redactie:KorneelClarysse,DirkCuve
lier,
NeleSaint-Germain,AnnVansteenhuyse
Foto’s:PierreHubau,RégineSchollaert,
DriesVanhove,AnnVansteenhuyse,ChristineWarlop
Vormgeving en druk:www.lowyck.be
Voorwoord
Bestelezer
Een nieuw seizoen, een licht aangepaste lay-out,maarwatnietverandertinonzelandschapskrant:interessante gesprekken, boeiende landschaps-weetjes,eenstevigebrokerfgoed,eenuitgebreidekalender vol leuke uitstappen… en dat allemaaluit jouwregio.Dezeeditieovergietenwemeteenvleugje kasteelsfeer. De kasteelparken zijnmeerdan ooit de moeite waard om een bezoekje tebrengen.Welatendekasteelheren-endamesindeWesthoekweertotlevenkomen.Snuifzelfdesfeervanweleeroptijdenséénvanonzeactiviteiten.
VeelleesplezierMedewerkersRLWH
Twee spiksplinternieuwe
gezinsspeurtochten in
kasteeldomeinen
Verrassende mysteries, plezante doe-
opdrachten en leuke weetjes. Dat moet
zowat de samenvatting zijn van de
gezinsspeurtochtendoorheenenkelevande
mooistebossenuitdeWesthoek!Vind jouw
wegenloselkmysterieop!
De elf verschillende mysteries spelen zich
af in het Hellegatbos te Westouter, het
PolygoonbosteZonnebeke,deSixtusbossen
en het Helleketelbos te Poperinge, het
Provinciedomein de Kemmelberg, het
Eeuwenhout te Dranouter, Domein De
Palingbeek te Zillebeke, het Vrijbos te
Houthulst,hetEversambosteStaveleenhet
TortelbosendeVestingenteIeper.
Binnenkort verschijnen twee nieuwe
speurtochten!Vanaf27aprilkun jemethet
hele gezin speuren naar de mysterieuze
steen van Zonnedaal in hetkasteelpark in
Zonnebeke en vanaf 28 junikun je ook het
kasteeldomeinDeLovieonveiligmakenmet
de kids. Beide speurtochtenkun je afhalen
in het Provinciaal Bezoekerscentrum De
Palingbeek (Vaartstraat7 teZillebeke)of in
detoeristischedienstvandegemeente.
3
De boom van… Filip Boury
We praten met Filip Boury, een gedreven Ieperling met veel “poere” in. “Ik word langzaam een oudere mens”, zegt hij, maar als voormalig regiocoördinator van de Westhoek stond hij mee aan de wieg van talloze initiatieven en dat enthousiasme leer je hem niet zomaar af. Aard van het beestje zeker?
Wat is voor jou het mooiste plekje in de buurt?Eenlandschapisgeenmomentopname,maardraagtookeenverledenmee.Zoweleengemeenschappelijkverleden, zoals de Eerste Wereldoorlog in deWesthoek, als een persoonlijk verleden. Hoe ouderik word, hoe meer belang ik hecht aan bepaaldeherinneringen. In de Broekelzen inWestouter komtmijnhelelevensamen:ikbeleefdeereenfijnejeugd,deed er onderzoek voor mijn thesis, mijn vrouwwoondeervlakbijenweplanttenergeboortebomenvoormijndochter.DeBroekelzenzijngetuigevanveelbelangrijkemomentenuitmijnleven.
Heb je een bepaalde wandel- of fietslus die je telkens opnieuw doet?Uiteraard wandel ik dikwijls langs de Broekelzen.Dan gaan we verder via de Pont d’Henri. Die brugkreeg z’n bijnaam nadat postbodeHenri in dronkentoestand van de brug in de beek was gesukkeld.VerderwandelenwedannaarhetdomeinYourcenaromvervolgensnoord-Frankrijkinteduiken.Mensenmoetentrouwensmeerbewegen!Eengoedefysiekeinspanningindenatuurdoetjedeugd.
Staat er ergens een boom waar je aan gehecht bent of mooie herinneringen aan hebt?Voor ons huis stond een zwarte notelaar met eenprachtigekroon.Wevochtenervaakvooromhemtekunnenbehouden.Vorigjaarwaaidedeboomtijdenseenstormomver.Mijnvrouwkonnietuitdrukkenhoejammer ze het wel vond dat die schone boom nietmeerrechtstond.“Ja,maar,hetistochookheelergvoordeautodieeronderligt?”zeidenpassanten.“Hetis onze eigen auto maar”, antwoordde mijn vrouw.Vooronsbetekendedieboomzoveel,hetmaakteonzeomgevingcompleet.
Wat vind je storend in het landschap?Landschap kwalitatief ontwikkelen betekent je pleksitueren in de tijd en de ruimte. Eigentijds bouwenmoet kunnen, maar villa’s - zo weggehaald uit eenvillawijk - neerpoten op plaatsen waar vroegercharmanteboerderijtjeshet landschapsierden,vindikjammer.Mensenwillendetuingemillimeterdzienen kijken niet welke planten daar oorspronkelijkgroeiden,welkedierenerleven.Bomenmoetjemet
Wat zou je graag nog zien veranderen in het landschap?Ikgeloofdatdeomgevingbepaalthoemensensamenleven.Daarommoetenwegoednadenkenwanneerweaanstadsuitbreidingdoen,omdatweopdatmomentde toekomst van de maatschappij mee bepalen.Ontmoetingscentraenspeelzonesvoorkinderenzijnbelangrijk.
Doe je een inspanning om je ecologische voetafdruk te beperken?Mijnkinderenzijnerggevoeligvoorde toekomstophetvlakvanmilieu.Zijzorgenervoordatwijmeegaaninhunambities.Wegaanookzoveelmogelijkmetdetreinopreisenetenmindervlees.
Van welk natuurlijk schouwspel krijg je een goed gevoel? De seizoenen probeer ik te beleven. Het voorjaaris prachtig: een kleurrijk landschap, die heerlijkegeuren,… En danmoet je luisteren. De eerste keerdatikdeGrotelijsterhoor,probeerikalmijncollega’snaarbuitentekrijgenomzetelatenmeegenieten. Bedankt voor dit interview Filip, en dat je weldra weer mag luisteren naar de gezangen van de Grote lijster.
Kasteeldomeinen in de Westhoek
Kasteelpark Zonnebeke:
stille getuige van de Eerste
Wereldoorlog
OokinZonnebekeligteenprachtigkasteeldomein
verscholen. Het kasteelpark kreeg recent,
dankzij het Agentschap voorNatuur en Bos, een
nieuw ontwerp. De Engelse landschapsstijl met
kenmerkende zichtassen op de tuin en de vijver
domineerthierbij.Dezichtassenvertrekkenvanuit
hetkasteelenlopentotindebosgedeelten.Nabij
hetkasteelwerdenonderandererodebeukenen
populierenaangeplant,verdervanhetkasteelweg
koos landschapsarchitect Geert Bossaert voor
inheems groen.Hoe verder van het kasteelweg,
hoeextensieverhetbeheerverloopt.
Hetparkbliktterugopeenturbulentegeschiedenis.
In het gerestaureerde kasteel kun je nu het
MemorialMuseumPasschendaele1917bezoeken.
Daarnaastwerdhetparkvorigjaarnoguitgebreid
methetPasschendaeleMemorialParkwaarinop
verschillendemanierendeGrooteOorlogherdacht
wordt.Vanaf27aprilkunjeermethetgansegezin
terechtvooreennieuwespeurtocht(ziep.2).
BoekentipKasteeldomeinen prikkelen deverbeelding. Zedoen denken aanmachtenaanzien,aan prachtigekastelen, uitge-strekte parkenen monumentale dreven. Het boekKasteeldomeinen:historische tuinenen parken in de zuidelijke Westhoek (uitgeverijLannoo,teverschijnen8april2015)brengthetverhaalvankasteeldomeinenindezuidelijkeWesthoek–hunroemrijke verleden en tegelijk tragische lot tijdensWOIendedaaropvolgendewederopbouw. Aan het begin van de twintigste eeuw behoorde dezuidelijke Westhoek tot een van de belangrijkstekastelenregio’s van West-Vlaanderen. De inrichtingvankasteelparkenweerspiegeldede leefwereldvande adel en de burgerij en hun ideaalbeelden. WO Imarkeerdeechterhetabrupteeindevandit
droombeeld. Dit boeiende naslagwerk geeft je eenhistorisch overzicht van deze domeinen inclusief hunevolutietotopvandaag. Vragen?NeemcontactopmetStevenHeyde([email protected])
Schuilt er een vleermuis in mijn park?Kasteeldomeinen hebben een speciaal karakter. Veleherbergen prachtige oude bomen, al dan niet in langedreven. Verder liggen er dikwijls vijvers, ijskelders enboomgaardenenwisselengraslandjes,openplekkenenbossenhetlandschapaf.
Veel kasteeldomeinen zijn bijgevolg zeer geschikt voorvleermuizen. Ze zoeken een zomerverblijf met eengunstig klimaat. Kasteelzolders of holle bomen lenenzichhierperfecttoe.Jagendoenvleermuizenopplaatsenwaarveelinsectenvoorkomen.Zozijndreven,bosranden,vijvers en boomgaarden populaire jachtgebieden.Overwinteren gebeurt dan weer op plaatsen met eenstabielklimaatzoalsgrotten,ijskelders,bunkersofhollebomen.
KASTEELDOMEINEN
historische tuinen en parken
in de zuidelijke westhoek 1795-2015
KA
STEELDO
MEIN
EN
4
5
Het Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels steunt eigenaars die hun ijskelders of bunkersvleermuisvriendelijkwillenmaken.Wezorgenervoordatde,vaakkleine,ingrepengunstigzijnvoorvleermuizen.Dit gaat vooral over het aanpassen van deuren enverluchtingsgaten. Wil je hier meer over weten,[email protected].
Brrr, ijskelders?Momenteel zijn de ijskelder en het daarop gelegenpaviljoenvandomeinhetCouthofteProveninrestauratie,een idealeaanleidingomkortevenstil testaanbijhetfenomeen“ijskelders”.
IJskelderswerden,meestal indenabijheidvanvijvers,gebouwd als ondergrondse constructies bedektmet aarde en met een ingang aan de noordzijde.Kasteelbewonersgebruiktenzeomnatuurijsopteslaanindewintermetdebedoelinghetganse jaardooroverijstebeschikkenvoorhetbewarenvanlevensmiddelen.
InVlaanderenisnoggeensystematischonderzoeknaarijskeldersgevoerd.Indeinventarisbouwkundigerfgoedzijn 65 ijskelders in West-Vlaanderen beschreven,hoofdzakelijkinhetnoordenvandeprovincie.Hetgrosvandebewaardeijskeldersgaatterugtotde19deeeuw,hoewelerookenkeleoudereuitde18deeeuwbekendzijn.Opheteindevande19deeeuwwordt,metdeproductievan artificieel ijs, het gebruik iets democratischer. Uitdeze periode zijn nog de monumentale ijskelders inOudergem (VUB) en Sint-Gillis bewaard, gekoppeldaan ijsfabrieken.NadeEersteWereldoorlog,ennahetontstaanvanelektrischekoelkasten,komtdezeindustrieenpraktijkzeersnelinverval.
In het Regionaal LandschapWest-Vlaamse Heuvelszijn ondermeer nog 19de-eeuwse ijskelders bekendopdevestingenvanIeperenopdekasteeldomeinenvan Boezinge, Elzenwalle en De Lovie te Poperinge(Proven).
Het bestaan van twee ijskelders op anderhalvekilometervanelkaar,kadertperfectindewedijverdievanaf1850 losbarst tussendeeigenaarsvande rugaanrugliggendekasteeldomeinenhetCouthofenDeLovie, voor de bouw en verfraaiing van het kasteelen de aanleg van het landschapspark. Daar waarde kelder van De Lovie naar klassieke theoretischemodellen is gebouwd, met breed gewelf en naarondertoeversmallend,volgtdekelderophetCouthofeerdereeneigenvorm.OphetCouthofisdeijskelderop het hoogste punt rond de vijver gebouwd ommaximaal insijpelend grondvocht te vermijden. Vandekunstmatigeverhogingvanhetterreintengevolgevan de werken en het bedekken van de keldermetaarde, is, wellicht enige tijd later, gebruik gemaaktomeenpaviljoenoptetrekken.OpdomeinDeLovie-deeenkonimmersnietopdeanderachterblijven-isdaarentegengekozenomeenprieelopeenvolledignieuw gemaakte kunstmatig aangelegde heuvel teplaatsen,dezogenaamde‘Drogenbroodberg’.
(plannen Dries Vanhove architect, voor De Lovie naaropmetingsplannenarchitectenbureauWillyDevriendt)
Droomkasteel? Kasteeldomeinen in de Zuidelijke Westhoek
Een reeks gratis tentoonstellingengetuigen vanhettumultueuzeverledenvandekasteeldomeinenindezestreek.Ishetlevenopeenkasteelweleendroom,oflaatdegeschiedenisonsietsanderszien?
Sint-Laurentiuskerk in Kemmel (van 18 april tot 31 maart 2016): Kastelen van KemmelHet kasteel weerspiegelt troebele periodes zoalsde Geuzentijd of de Groote Oorlog, maar ook hetalledaagseleveninde17deeeuwofhetoptimismevandeBelleEpoque.Info:[email protected],057450455
Kasteel Zonnebeke (permanent vanaf 25 april): Het kasteelpark van ZonnebekeVanAugustijnenabdijtotPasschendaeleMemorialPark.Info:[email protected],051770441
Kasteel De Lovie in Poperinge (van 1 mei tot 31 augustus): The Smell of WarDetweedeligetentoonstellingervaarjeenerzijdsdegeurvanangst,triomf,dood,modderenbuskruitenanderzijdsde impact van de oorlog op de kasteelbewoners: erwerdenmilitaire beslissingen genomen,maar erwerdookgezelliggetafeldengezongen.Info:[email protected],057346676,www.thesmellofwar.bewww.poperinge14-18.be,inkom€5.
Met het gloednieuwefamilieparcours in KasteelBeauvoorde gaan jong en oudsamen op ontdekkingstocht meteen familiekoffer. Ridder Arthurgeeft niet alle geheimen van hetkasteel zomaar prijs… Kinderenmoeten samen met mama, papaof grootouders opdrachtjesuitvoeren, puzzelen en nadenkenen komen alles over KasteelBeauvoordeenhaarbewoners teweten.Zokrijgenbezoekerslesinetiquette,ontwerpenzeeeneigenmeubelvoorhetkasteel,lerenze
eenstamboommakenentekenenzeeenwapenschild,onderhettoeziendoogvanRidderArthur.Opzaterdag4aprilvierenweditnieuwefamilieparcoursmet een heuse familiedag boordevol activiteiten inen rond het kasteel. Je kan ook daarna een bezoekjebrengenmetdehelefamilie,tijdensdeopeningsurenvanhetkasteel.
excentriekeedelmanArthurMerghelynckverliefdopdezeplek.Hijkochthetkasteelentoverdehetomtoteen17de-eeuwseadellijkewoonst.HijlegdeookhetprachtigeFrans-Engelskasteelparkaan.Inhetkasteelvind je nu nog steeds zijn collectie kunstwerken en meubelen. Vandaag zorgt de Vlaamseerfgoedorganisatie Herita voor het kasteel en wilgraagjongenoudhetkasteellatenontdekken.
Tip voor een dagje weg: het Verhaal voor Onder-weg“ArthurMerghelynck,eenedelman,zijnkasteelenzijndorp” laat jekennismakenmetverschillendemooie plaatjes in de omgeving. Te verkrijgen in deplaatselijketoeristischedienstofbezoekerscentrumDePalingbeekteZillebeke.Waar:Wulveringemstraat10,VeurneInfo: www.kasteelbeauvoorde.be,[email protected]
Nieuw Verhaal voor Onderweg: De heer van het kasteel
Benieuwd naar de geschiedenis van dekastelen van Kemmel? Wie woonde er?Hoewashetlevenindietijd?HetnieuweVerhaalvoorOnderweg“Deheervanhetkasteel”neemtjemeelangsdesporenvanditverleden.Enkelemarkantepersonagesonderweg zorgen voor animatie tijdensdezegratisgeleidewandeltocht.Nadienisernogeenstreepjelivemuziek.
Vanaf 26 april kun je het Verhaal voorOnderweg kopen in de toeristischedienst of in bezoekerscentrum DePalingbeekinZillebeke.
8
Het landschap van de Westhoek speelde een bepalende rol in het verloop van de Eerste Wereldoorlog. Ook nu nog zijn, naast de tientallen begraafplaatsen, sporen te vinden in dat landschap, of anekdotes te vertellen die de moeite waard zijn. Daarom geven we nu en in de volgende landschapskranten telkens een plaatsje aan de rubriek “Landschap als laatste getuige”, waarin we markante verhalen en onverwachte plekjes blootgeven.
De allesverwoestende oorlog liet geen bloemmeerovereindstaan,laatstaanbomen.Aandefrontlijnvindjebijgevolggeenenkeleboomouderdan96jaar.HetkasteelparkvanElverdingelagnetachterdiefrontlijn.Ergroeiennunogmajestueuzeeiken vanmeerdan200 jaar.Hoewelzenogovereindstaan,vertonenzediepbinneninooklittekensvanhetwredegeweld.
Uit enkele door een storm omgewaaide bomenwerd een stamschijf gezaagd. Daarbij vallen dedonkerblauwe vlekken meteen op. In de groterevlekkenziejeduidelijkderestantenvanbeschadiging.Specialisten konden na het tellen van de jaarringenachterhalen dat deze vlekken ontstaan zijn tijdensde Eerste Wereldoorlog. De donkere verkleuring isvermoedelijkhetresultaatvaneenchemischereactieophetijzerafkomstiguitdemunitie.Deeikopdefotoliepzijnkwetsurenoptussenhetnajaarvan1917enhetvroegevoorjaarvan1918.
Het kasteel vanElverdinge diende tijdens de oorlogals hoofdkwartier van de geallieerde legers. Hetkasteel kreeg het gedurende de vier oorlogsjarenhard te verduren en vanaf november 1917 werdenook vliegtuigbommen inhetkasteeldomeingedropt.In januari 1918 ging het kasteel in vlammen op,waarschijnlijkdooreenonvoorzichtigeBritsesoldaat.Zogebeurdeditwelmeerindeomgeving.
Landschap als laatste getuige
9
Archeo 7
Aardgasleiding zorgt voor toename archeologische kennis
Vanafnovember2015zalergasvloeientussenDuinkerkeen Zeebrugge via een nieuwe verbinding doorheenWest-Vlaanderen. Daarnaast zorgt FluxysNV ook vooreen betere gastoelevering in de Westhoek. Dit zorgtsinds juni 2014 voor veel grondverzet in het landschapvandeWesthoek tussenAlveringemenStaden.Enalsarcheologen hetwoord grondverzet horen, dan komenze graag een kijkje nemen. En die blik levert intussenal bijzonder veel informatie op over de historischeaanwezigheidinonzestreken.
Bewoonde schote tussen de Kemmelbeek en de IeperleeTussende valleien vandeKemmelbeekende Ieperleeligt tussen Zuidschote en Noordschote een lichteverhoginginhetlandschap,ofweleen‘schote’(=hogergelegenlandinmoerassiggebied).Dezegrondenwarenvanuit archeologisch oogpunt bijzonder interessant,aangezien in verschillende periodes deze grondenwerden opgezocht voor bewoning. En de theorie werdin de praktijk bevestigd. Tussen de resten van deloopgravenenbomkratersvandeEersteWereldoorlogkregen we een zicht op een druk bewoond landschapvanafdeijzertijd(150voorChristus)totenmetdevollemiddeleeuwen(1200naChristus).
De restanten uit de Ijzertijd en de Romeinse periodezijn voornamelijk brandrestengraven, rechthoekigekuilen waarin men een deel van de resten van hetcrematieritueelheeftbijgezet,aldannietvergezeldvanbijgiftenzoalskeramiekofeenzeldzamemunt.
Fig. doorsnede door een beker in Terra Nigra uit een crematiegraf.
Merovingische gravenVanaf de vroegemiddeleeuwen gaat men door de christelijketraditie de doden gaanbegraven in plaats vante cremeren. Tussende Middelstraat ende Ooststraat werden5 grafkuilen op eenlijn aangetroffen, metdaarnaastnogeengrafkuilmet een dierenskelet.Van het skelet was enkelnog een lijkschaduw tezien, met name een lichteverkleuring waar ooit debeenderenhaddengelegen.De weinige bijgiftenen het dierengraf laten ons vermoeden dat het omgravengaatuitdeMerovingischeperiode(450-750naChristus).Eenverderedateringvanhetmateriaalendeweinigebotrestenkunnen inde toekomstmogelijkeengedetailleerdedateringgeven.
Pottenbakkers in de PottestraatOp de grens tussen de gemeentes Houthulst enLangemark-Poelkapelle loopt over een lang stuk dePottestraat. Dankzij het archeologisch onderzoekkon achterhaald worden dat deze naam teruggaat oppottenbakkersactiviteiten langs deze straat vanaf ca.900naChristus.Optweeverschillendelocatieskonmenletterlijk enkel over het pottenbakkersafval lopen.Wathetnoginteressantermaaktisdatdezelocatiesongeveer500 jaaraanaardewerkproductieomvattenenduseenmooi beeld gevenvan de vormendie in deze regiocourant warenwanneerdestreekzijn economischebloei kende via delakennijverheid.
Fig. scherven uit de volle middeleeuwen, waaronder één scherf met driehoekige radstempelversiering.
Opgravingen in 2015Ditjaargaandeopgravingenonverminderddoortijdensdeaanlegvandegasleidingzelf.Erwordtverwachtdatzich nog vele archeologische sites gaan aanbieden diede archeologische kennis van de regio enorm zullenaanvullen.
Fig. inhumatiegraf met
zeer lichte lijkschaduw
Erfgoedcel
Allemaal zijn we erfgenamen van onschatbarerijkdommendieanderenvooronshebbennagelaten.Enhetmooisteisnietdaterdagelijkserfgoedbijkomt,maarwel dat de waarde van die erfenis alleenmaar groterwordtalsjezedeeltmetanderen.
Op zondag 26 april vindt voor de 15de keer Erfgoeddagplaats en zet Vlaanderenhaar immaterieel en roerenderfgoed in de kijker.Het themadit jaar isErf!. Stippel je eigen parcours uit en maak Erfgoeddag mee! Alleactiviteitenzijngratis.
Te beleven op ErfgoeddagWat schaft de pot? Ontdek het in het Hopmuseum inPoperingeenbezoekdetentoonstellingBoterbijdevis–voedingenlandbouwtijdensWOI.Jekanerproevenvandeoorlogskeuken.Archeo7zetPoperingeOndersteboven in het stadhuis met archeologische resten die devoorbije jaren werden opgegraven in en rond de stad.OntdekopErfgoeddagoferwelgoedgeslapenwerd indechambrettesvandemeisjesschooldie ’tPensionaatin AbeleenkelejarengeledenviaerfpachtkreegvandezustersvanNieuwkerke.
InErfgoed=rijkdominOCDenTapmaakjekennismet‘schatten’ die mensen uit de gemeente Langemark-Poelkapelleerfden.Heb jezelfeenerfstukwaarvan jedenktdathetomeenschatgaat?Kennersvankunst-enoorlogsmemorabiliazoekenhetvoorjeuit.In Nieuwkerke kan je een demonstratie bijwonen vanhoe houten en loden letters vroeger gezet werden toteencompletetekst. InKemmelneemteengids jemeeoptochtlangsheendesporenvandekastelen.Onderwegontmoetjeenkelemarkantepersonages.
De kinderen vanhet 5de en 6de leerjaar vanKlavertje 3uit Oostvleteren tonen je inOCDeSceure hoe zijmetkunstenares Joke Neyrinck/jook een erfgoedartistiekprojectuitwerkten.Van10u30tot12u isereenmeet&greetmetdeburgemeesterdieooknotarisis.Om14uiservoorkinderendeworkshopEendoosvolherinneringen.Borden indestratenenfoto’saanderamentonenhoeHollebekeervroegeruitzag.Jekandeelnemenaande
in vlaanderen en brussel speciale vervoersvoorwaarden bij de lijn en nMbs
erfgoeddag is een initiatief van faro. vlaaMs steunpunt voor cultureel erfgoed vzw, in saMenwerking Met de erfgoedgeMeenschappen in vlaanderen en brussel.
schets_finaal.indd 1
19/11/14 08:44
Oude handdrukpers van omstreeks 1830
De kinderen van het 5de en 6de leerjaar van Klavertje 3 uit Oostvleteren
brengen een bezoek aan het gemeentearchief.
10
Erfgoedcel
zoektocht:5kmwandelenoffietseninHollebekeof 20 km fietsen of autorijden in Hollebeke,Zillebeke en Voormezele. Heb je zelf nog foto’s,voorwerpen of verhalen overHollebeke?Ga danzeker even langs in het ontmoetingscentrum. InAstroLABIRISinZillebekekomjeallestewetenoverdebelangrijkstemensenenmijlpalenuitdeastronomie.
TijdenshetjaarlijkseMuseumweekendvan24tot26apriln.a.v.AnzacDaykanjeophetkasteeldomeinin Zonnebeketerechtvoorheelwatuiteenlopendeactiviteiten: concerten, het Living Historyevenement, natuureducatie, de Flanders ScottishMemorialDayeneengratiszoektochtvoorgezinnenmet kinderen. Verder zijn er gratis gidsbeurten inzoweldetijdelijketentoonstellingDecodingthefront alsopdenieuwewandelpadennaarPolygonWood,Tyne Cot Cemetery of de Canadian RemembranceTrail.
→ Een uitgebreid overzicht van deze activiteiten in de Zuidelijke Westhoek is terug te vinden in de regionale folder van Erfgoedcel CO7. Defolderisteverkrijgenbijdeopenbarebibliotheken,de toeristische kantoren en de gemeentelijkecultuurdiensten van Heuvelland, Ieper, Mesen,Langemark-Poelkapelle, Poperinge, Vleteren enZonnebekeofbestelonlinebijErfgoedcelCO7,www.erfgoedcelco7.be.
UiTtip: ART-TRACES across the Western front in Langemark-Poelkapelle
100 jaargeleden lietendeEerste Wereldoorlog ende eerste gasaanvallengrote sporen na inLangemark-Poelkapelle.In de kunstroute ART-TRACES across theWestern Front, van 17april tot en met 17 juli,reflecterenhedendaagsekunstenaars hierover
enlatenzoophunbeurthunsporennainBikschote,Langemark en Poelkapelle. Curator Oswald Fieuw(initiatiefnemer),medecuratorHildeVanCanneytenhetgemeentebestuurLangemark-Poelkapellekozenervooromtweegroepenkunstenaarsmetditthemaaandeslagte laten gaan: (inter-)nationale kunstenaars en lokalekunstenaars uit de frontstreek. Dit evenement maaktdeel uit van het herdenkingsprogramma Gone Westvan de Provincie West-Vlaanderen en krijgt steun vanCultuurdienstCO7.
Meer info:www.langemark-poelkapelle14-18.be,www.gas1915.be
Op5,6en7junivindtinOCDenTapenJHDeFlodderhetmultimediaalkunstprojectDeCellosuitesvanBachplaatsmeteententoonstelling(o.a.graffiti,striptekeningen…)enlive-optredensvano.a.BrentVanneste(SteakNumberEight),JanSciffer(cellist),SeppeVandenBerghe,LauraHuysmans (Low Vertical). Meer info: www.langemark-poelkapelle.be
UiTtip: The Smell of War en Woeste Waanzin in kasteel De Lovie in Poperinge
The Smell of WarHoe ruikt een oorlog? Ervaarvanaf 1 mei de geur van angst,triomf,dood,modderenbuskruitin de tentoonstelling The Smell of War. Geuren zijn de meestdirectemanieromhetzintuiglijkeverhaal van de oorlog op teroepen. Een internationalecast van geurkunstenaars
werkt samenmet curator Peter De Cupereeen geurenparcours uit in kasteel De Lovie. Deze
Woeste WaanzinHet publiek bevindt zich inNiemandsland, tussen tweefrontlinies in. Het is valavond.Gedesoriënteerd word jemeegezogenineenmultimedialeperformancediebaadt in eensfeer vandadaïsme.Hetiseenindringendecollagevanklank,licht,vuurwerkenperformance.DeartiestenvanDarkSparkmakenvan30apriltotenmet3meieenvuisttegendewaanzinvandeoorlog.DitiseenprojectinopdrachtvanStadPoperinge,metsteunvanToerismeVlaanderen,deVlaamseOverheidenCornExchange.Meer info:www.thesmellofwar.be/www.poperinge14-18.be
UiTtip: Work in progress brengt vanaf 29 augustus in Ieper kunst naar de straat
Kunst is elitair… Kunst is moeilijk… Kunst is niettoegankelijk… Het kunstproject Work in progress,een initiatief van Curieus Ieper, wil hier veranderingin brengen en brengt kunst letterlijk naar de straat,tot bij de mensen. De Menense kunstenaar NicolasVanelslanderontwierpeenconstructiediedehistorischestadskern van Ieper symboliseert. Passanten van destationsomgeving zullen vijf zaterdagen in augustusen september met verschillende kunstvormen (o.a.schilderen, woord, graffiti) aan de slag kunnen gaanom deze basisconstructie te transformeren tot eenecht groepskunstwerk. Tijdens deze kunstzaterdagenorganiseert Curieus ook workshops, terwijl mindercreatieve passanten er zullen kunnen genieten vande buitenbar en optredens. Kom zeker eens een kijkjenemen op het startmoment op 29 augustus op hetvernieuwdestationspleininIeper.CurieuswerkthiervoorsamenmetCultuurcentrumIeper,JOC Ieper, déAcademie Ieper,KunstkringLangemark- Poelkapelle, Provincie West-Vlaanderen,vzw Timelaps, vzwSomedayendiversevrijwilligersenkrijgtdesteun van CultuurdienstCO7 en de StedelijkeCultuurraadIeper.
ZO 19/04 LammetjesdagZijn de lammetjes al geboren? Met demonstraties wolverven, spinnen,…
Milieuboerderij De PalingbeekVaartstraat 7, Zillebeke
13u3016u30
i: Milieuboerderij De PalingbeekGratis
C ZO 19/04 Minicursus Wantsen in praktijkWe zoeken allerlei wantsen in de Palingbeek
Bezoekerscentrum De PalingbeekVaartstraat 7, Zillebeke
14u00 i: Natuurpunt Westland, Rudy
C VR 24/04 Symposium Kasteeldomeinen in Zonnebeke, ge-schiedenis en toekomstLezingen van Steven Heyde, Lee Ingelbrecht (Memorial Museum Passchendaele), landschapsarchitect Geert Bossaert
KasteelparkBerten Pilstraat 7A, Zonnebeke
13u0016u00
i: Dienst Toerisme ZonnebekeGratis
ZA 25/04 Geleid bezoek Parc YourcenarWe stappen in de sporen van de beroemde schrijfster die er 8 zomers woonde
ZO 10/05 Moeder-dierenverwendagWe gaan op stap met de boer en mogen op de rug van het paard, in de modderpoel,…
Milieuboerderij De PalingbeekVaartstraat 7, Zillebeke
Start om 14u30,
15u30, 16u30
i: Milieuboerderij De PalingbeekGratis
ZO 17/05 Wandeldriedaagse “100 km van Ieper”Afstanden 6, 10, 15, 20 of 30 km
Fenixzaal JeugdstadionLeopold III-laan 16, Ieper
Vanaf 07u00
i: www.100km.be
ZO 17/05 De Keltische prinses van de KemmelbergWie helpt er onze prinses haar geliefde terug vinden tijdens deze speelse wandeling?
Kasteel De WarandeBergstraat 24, Kemmel
14u00 i: RLWHGratis, inschrijven!
DO 21/05 Conditiewandelen in de natuur (ook op 18/06 en 17/09)Met een flinke stap ‘herbos’ je samen in een wondermooi domein
Cafetaria De PalingbeekPalingbeekstraat 18, Zillebeke
19u3021u00
i: Bezoekerscentrum De PalingbeekGratis, inschrijven!
MA 25/05 Kasteelheren en -dames tijdens de ZoetemarktKom met het gezin genieten in kasteelstijl tijdens de zoetemarkt
Nabij kasteel De WarandeBergstraat 24, Kemmel
14u00 i: RLWHGratis
ZA 30/05 Insecteninventarisatie in de BroekelzenHoe leven de kriebelbeestjes? Waarom zijn ze zo belangrijk?
kerk Westouter 14u00 i: Natuurpunt Westland, Rudy
z ZO 31/05 Begeleide fietstocht Park en OorlogMet verhalen over hospitaalbarakken in het Couthof en Britse paarden in de Lovie
Jeugdcentrum De KouterKomstraat 30, Poperinge
9u0013u00
i: Dienst Milieu PoperingeGratis
z
ZO 31/05 Dag van het Park: fietsen en wandelen in het frontlandschap van de IeperboogKeuze uit 3 wandeltochten rond Zillebeke en 2 fietstochten (start: Grote Markt Ieper)
Parking Hill 60 of cafetaria Palingbeekof Museum Hooge Crater in Zillebeke
14u3017u30
i: Dienst Toerisme IeperGratis, inschrijven!
JUNIDOORLOPENDVANAF 01/06
Verhaal voor Onderweg: Getuigen van een vermoorde droomWandel doorheen authentieke oorlogsrelicten, kasteeldomeinen en bossen
Museum Hoge CraterMeenseweg, Zillebeke
i: RLWHBrochure te verkrijgen via dienst toerisme Ieper
C DO 04/06 Zelf zaden winnenHoe verzamelen we makkelijk allerhande zaden die ons volgend jaar een rijke oogst opleveren
Milieuboerderij De PalingbeekVaartstraat 7, Zillebeke
19u30 i: Velt Westland, Dirk€ 10, € 5 leden Velt
ZO 07/06 Feestelijke Open Tuindag met vooraf Biolunch XLAlles over zelf groenten, kruiden en fruit kweken in een ecologische tuin. Gloednieuwe compostsite en inspiratietuin!
Bezoekerscentrum De Palingbeek Vaartstraat 7, Zillebeke
14u0018u00
i: Bezoekerscentrum De PalingbeekGratis, € 12 voor biolunch (vooraf inschrijven via 057 23 92 14)
ZO 14/06 Kruidige zomerwandelingOntdek grote muur, reukloze kamille, blaartrekkende boterbloem, gekroesde melkdistel
Bezoekerscentrum De PalingbeekVaartstraat 7, Zillebeke
z ZO 28/06 Fietstocht door groot ZillebekeLangs veldwegen doorspekt met persoonlijke verhalen, weetjes en historische gebeurtenissen
Bezoekerscentrum De PalingbeekVaartstraat 7, Zillebeke
13u3017u00
i: Bezoekerscentrum De PalingbeekGratis, inschrijven!
ZO 28/06 Feesten in het parkBeleef een gezellige familienamiddag in het prachtige kasteeldomein
De LovieKrombeekseweg 82, Poperinge
14u00 i: RLWHGratis
ZO 28/06 Opening speelbos Louftjesbos voor jong en oudTijd om te spelen in het bos te midden in Nieuwkerke 10 jaar na aanplant
14u0018u00
i: RLWHGratis
VANAF 28/06 Gezinsspeurtocht in Kasteeldomein De LovieSpeur mee met het hele gezin
Poperinge Gratis af te halen in dienst toerisme Poperinge
JULIDOORLOPEND01/07 - 30/11
Speelse tentoonstelling Flierefluiters rond vogels in ons landLuister, snuffel en voel in kastjes, kruip door een tunnel, trek aan touwen,… Voor gezinnen met jonge kabouters!
Bezoekerscentrum De PalingbeekVaartstraat 7, Zillebeke
i: Bezoekerscentrum De PalingbeekGratis
WO 01/07 De boer op voor kinderen tussen 5 en 8 jaarWe trekken de laarzen aan en steken de handen uit de mouwen
Bezoekerscentrum De PalingbeekVaarstraat 7, Zillebeke
13u3016u00
i: Bezoekerscentrum De Palingbeek€ 3, inschrijven!
DO 02/07 De boer op voor kinderen tussen 9 en 12 jaarWe trekken de laarzen aan en helpen met klussen op de boerderij
Bezoekerscentrum De PalingbeekVaarstraat 7, Zillebeke
13u3016u00
i: Bezoekerscentrum De Palingbeek€ 3, inschrijven!
elke DO02/07-27/08
Reeks begeleide zomerwandeling doorheen Heuvellandse natuurgebiedenZomerse avondwandelingen langsheen holle wegen en wiegende weides02/07: Westouter (8 km) Parking Molenhof09/07: Nieuwkerke (7,3 of 9,5 km) Dorpsonthaalpunt16/07: Kemmel (7 km) Dries21/07: Dranouter (8,8 km) Planciusplein (14u15!)23/07: Dranouter (8,8 km) Planciusplein30/07: Loker (7,5 km) Dorpsonthaalpunt06/08: De Klijte (6 km) Dorpsonthaalpunt13/08: Wijtschate (6,2 of 8,2 km) Markt15/08: Westouter (7,5 km) Dorpsonthaalpunt (14u15!)20/08: Loker (5 km) Dorpsonthaalpunt27/08: Dranouter (7,2 km) Planciusplein
18u4521u30
i: Natuurpunt de Bron€ 2,5, € 5 per gezin, gratis leden NP en Pasar, Inschrijven via dienst Toerisme Heuvelland
WO 15/07 Flierefluiter, de vogelinspecteurVoor kinderen tussen 5 en 8 jaar. We gaan op stap in het toverbos en ontdekken de vele geheimen van vogels
Bezoekerscentrum De PalingbeekVaarstraat 7, Zillebeke
13u3016u30
i: Bezoekerscentrum De Palingbeek€ 3, inschrijven!
ZA 18/07 Roering en romantiek langs de Vaart (ook op andere data!!)Vertelwandeling (zie pag. 6)
Cafetaria De PalingbeekPalingbeekstraat 18, Zillebeke
i: Bezoekerscentrum De Palingbeek€ 5, drankje inbegrepen, inschrijven!
WO 22/07 Potten bakken en smullen maarVoor kinderen tussen 9 en 12 jaar.Maak je eigen potje uit klei, daarna bakken we onze eigen pizza
Bezoekerscentrum De PalingbeekVaarstraat 7, Zillebeke
13u3016u30
i: Bezoekerscentrum De Palingbeek€ 5
WO 29/07 Verrassende verfVoor kinderen tussen 7 en 10 jaar. We snuffelen in de koelkast op zoek naar ingrediënten om verf te maken. We maken een eigen gezelschapspel.
Bezoekerscentrum De PalingbeekVaarstraat 7, Zillebeke
13u3016u30
i: Bezoekerscentrum De Palingbeek€ 5
AUGUSTUSWO 05/08 Over (‘t) leven in het bos
Voor kinderen tussen 9 en 12 jaar.Alarm! Wie helpt de vogeljongen te overleven? Hoe raken zij aan voedsel?
Bezoekerscentrum De PalingbeekVaarstraat 7, Zillebeke
13u3016u30
i: Bezoekerscentrum De Palingbeek€ 3, inschrijven!
ZA 08/08 Van niemandsland naar natuurdomein (ook op 22/08, 12/09, 26/09, 10/10, 24/10, 14/11, 28/11)Hill 60, The Caterpillar, The Bluff, vroeger oorlogsgebieden, nu prachtig natuurdomein
Cafeteria De PalingbeekPalingbeekstraat 18, Zillebeke
14u00 i: Bezoekerscentrum De Palingbeek€ 2,5, inschrijven!
Losde rebusop enwin 5 x een kasteelpakket met o.a. het nieuwe Verhaal voor Onderweg in Kemmel. Stuur jeantwoordvóór 15 mei naarRLWH,Vaartstraat7, 8902Zillebekeof [email protected],adres,telefoonnummerene-mailadres.