tegels? Feiten en mythen inzake verhardingskeuze voor fietsers dr.ir. Jacob Groenendijk
Asfalt, beton, klinkers of tegels?Feiten en mythen inzakeverhardingskeuze voor fietsers
dr.ir. Jacob Groenendijk
OverzichtInleiding
Feiten– Trillingshinder en comfort
• metingen Fietsersbond• metingen KOAC•NPC
– Areaalverdeling
Mythen– Boomwortels– Kabels en leidingen– Kosten
Achtergrond
Onderzoeksopdracht van Fietsberaad
aan KOAC•NPC:
–inventarisatie invloedfactoren op verhardingskeuze voor fietsverbindingen
–kwantificering comfortwaardering voor verschillende verhardingen
–scheiden feiten en mythen inzake “bomen” en “kabels en leidingen”
Invloedsfactoren
– politieke keuzen– ruimtelijke ordening / verkeerskunde– functionele eisen van de gebruiker– ‘dimensionering’– schaderisico’s– kabels en leidingen– regenwaterafvoer / berging– aanzien van de verharding– eisen aan toe te passen materialen– kosten
Invloedsfactoren (2)
– functionele eisen van de gebruiker• vlakheid van de verharding
– oneffenheden en onvlakheid– textuur
• afwatering, plasvorming• stroefheid• wintergladheid(& -bestrijding)• ruwheid (verwonding bij vallen)• zichtbaarheid• beschikbaarheid
Feiten
Meetfiets Fietsersbond
Trillingsverdeling meetfietsFietsersbond 15 gemeenten (416 uit 460 km)
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
0 1 2 3 4 5 6
ISO-gemiddelde trillingswaarde (m/s²)
Cum
ulat
ief
perc
enta
ge
Asfalt / beton
Tegels
Straatstenen
Fietscomfortmeter KOAC•NPC
Trillingsverdeling FCMgeselecteerde metingen KOAC•WMD (3654 km)
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
0 1 2 3 4 5 6
Cv-waarde (m/s²)
Cum
ulat
ief
perc
enta
ge
Asfaltbeton
Cementbeton
Oppervlakbehandeling
Betontegels
Straatstenen
Rapportcijferverdeling FCM
Mediaanwaarde rapportcijfer:
–Asfalt 8,5
–Oppervlakbehandeling 7,5
(slijtlaag, kleeflaag met split)
–Cementbeton 7,5
–Tegels 6+
–Straatstenen 6-
Areaalverdeling (bibeko)
Van de gemeten fietskilometers (Fietsbalans, 90 gemeenten)
Areaalverdeling (bibeko)
Van de gemeten fietskilometers:
54% gesloten, 46% open verharding
53% (vrijliggend) fietspad & fietsstrook, 47% (!!) gemengd profiel
16% fietspad tegels en straatstenen
25% gemengd profiel tegels en straatstenen
Mythenen een enkel feit
Boomwortelschade
Mythe: boomwortels
Tegen boomwortels valt niets te doen.
Niet waar!
Wat werkt:
–Granulaire (drainerende) fundering
Wat soms / een beetje werkt:
–Keuze andere boomsoort
–Wortelfolie / wortelschermen
–Grotere afstand boom-verharding
–“Weglokken” wortels
Bomen (vervolg)
Niet alleen rekening houden met schade
aan verharding door bomen,
(boomwortelgroei, zakking door vochtonttrekking)
maar ook met schade
aan bomen door verharding
(onvoldoende water en zuurstof, strooizout, verkeersschade).
Mythe: kabels en leidingen
Boven K&L kan geen gesloten verharding.
Niet waar!
Het kan best, maar het mag niet altijd, en soms leidt het tot hogere kosten voor de wegbeheerder, wegens geldende afspraken met K&L-beheerders
Mythe: kabels en leidingen
‘Telecommers’ kunnen gewoon hun gang gaan.
Niet waar!Grondeigenaren hebben wel een gedoog-plicht
voor voorzieningen en kabels voor publieke telecomnetwerken, maar
Er is een instemmingsbesluit van de gemeente nodig, en
Ze moeten gemaakte schade aan verhardingen deugdelijk herstellen of vergoeden.
Feit: gasleidingen (1)
Boven gasleidingen mag geen aaneengesloten verharding met een (gas)dichte structuur.
Wel waar!Richtlijnen voor de aanleg van hoofd- en
dienstleidingen (8 delen); Koninklijke Vereniging van Gasfabrikanten in Nederland KVGN, Apeldoorn, 1985
Brancherichtlijn met algemene rechtskracht
Feit: gasleidingen (2)
Redenen: belemmering lekdetectie, ophoping gas met explosiegevaar, gevaar door vertraging openbreken, gevaar door vonken openbreken.
Soms wordt een gasdoorlatende ‘gesloten’ verharding toegestaan (ZOAB op grove granulaire fundering).
Soms wordt een gasdichte verharding toegestaan als voldoende ‘ontluchting’ kan plaatsvinden.
Mythe: K&L-beheerders
Met K&L-beheerders valt niet te praten.
Niet waar!Met K&L-beheerders valt best te praten en er
kunnen ook goed afspraken mee gemaakt worden.
Ze hebben wel andere belangen te verdedigen dan wegbeheerders, maar dienen uiteindelijk ook de burger.
Als er problemen zijn in de praktijk, ligt het vaak aan (onder)aannemers.
Mythe: kosten
Asfalt is duurder dan tegels.
Dat hangt ervan af!
Hoe dikker de constructie, hoe duurder (dus niet appels vergelijken met pepernoten).
Bij tegels kantopsluiting nodig, bij asfalt vaak niet.
Conclusies
Conclusies (1)
Asfalt of beton is veel comfortabeler dan straatstenen of tegels
16% fietspad tegels en straatstenen
Op fietspaden is nog enige comfort-winst te behalen door asfalteren
25% gemengd profiel tegels en straatstenen
Bij wegen met gemengd profiel is nog veel meer comfortwinst te behalen
Conclusies (2)
Tegen boomwortelschade werkt een gebonden fundering goed
Boven gasleidingen mag geen gasdichte verharding
Boven andere K&L mag een gesloten verharding, tenzij anders afgesproken
Wel rekening houden met extra kosten, afhankelijk van afspraken
Conclusies (3)
Voor gesloten verharding boven K&L goede afweging maken van
belangen weggebruikers en -beheerder
vs.
belangen K&L-verzorgden en -beheerder
maar een stevige
verharding is niet
het enige dat telt…