กรณีศึกษา บริษัท AAA จ ากัดdspace.spu.ac.th/bitstream/123456789/5863/1/การ... · 2019-01-11 · 0...

0

การวางผงคลงสนคาส าเรจรปดวยเทคนค ABC ANALYSIS กรณศกษา บรษท AAA จ ากด

THE LAYOUT DESIGN OF FINISHED GOODS IN WAREHOUSE BY ABC ANALYSIS

CASE STUDY OF AAA COMPANY LTD.

วรรณวภา ชนเพชร WANWIPA CUHANPET

การคนควาอสระนเปนเพยงสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการโลจสตกสและโซอปทาน

วทยาลยโลจสตกสและซพพลายเชน มหาวยาลยศรปทม ปการศกษา 2560

ลขสทธของมหาวทยาลยศรปทม

0

THE LAYOUT DESIGN OF FINISHED GOODS IN WAREHOUSE BY ABC ANALYSIS

CASE STUDY OF AAA COMPANY LTD.

WANWIPA CUHANPET

AN INDEPENTDENT STUDY SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF SCIENCE OF

LOGISTICS AND SUPPLY CHAIN MANAGEMENT COLLEGE OF LOGISTICS AND SUPPLY CHAIN

SRIPATUM UNIVERSITY ACADEMIC YEAR 2017

COPYRIGHT OF SRIPATUM UNIVERSITY

I

การคนควาอสระเรอง การวางผงคลงสนคาส าเรจรปดวยเทคนค ABC ANALYSIS กรณศกษา บรษท AAA จ ากด ค าส าคญ การลดระยะเวลาการหยบสนคา นกศกษา วรรณวภา ชนเพชร อาจารยทศกษา ผชวยศาสตราจารย ดร.อศวน วงศววฒน หลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต คณะ สาขาวชาการจดการโลจสตกสและโซอปทาน วทยาลยโลจสตกสและซพพลายเชน ปการศกษา 2560

บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงคเพอ (1) เพอศกษาการประยกตใชเทคนค ABC Analysis ในการปรบปรงประสทธภาพการจดการคลงสนคา บรษทกรณศกษา บรษท AAA จ ากด (2) เพอศกษาการลดระยะเวลาในการหยบสนคา โดยผวจยประยกตใชการจดเรยงสนคาABC Analysis โดยการออกแบบและวางผงคลงสนคา ซงในการด าเนนงานวจย ผลการศกษาพบวา น พบวาปญหาทเกดจากการใชเวลาในการเดนทางหยบสนคาซงเกดจากการขาดประสทธภาพในระบบการจดเกบสนคาจงท าใหใชเวลามากในการเดนทางหยบสนคา การจดเรยงสนคาดวยเทคนค ABC ท าใหพนกงานใชเวลาในการเดนทางหยบสนคานอยลงโดยใชคาเฉลยของพนกงานจ านวน 5 คน กอนทจะน าเทคนค ABC เขามาชวยในการจดเรยงสนคา พนกงานจ านวน 5 คน ใชเลาในการเดนทางหยบสนคาเฉลย 9.45 นาท และหลงจากทมการจดเรยงสนคาแบบ ABC พนกงานชดเดมจ านวน 5 คน ใชเวลาในการเดนทางหยบสนคาเฉลย 6.41 ลดลง 3.04 นาท จะเหนไดวาพนกงานใชเวลาในการหยบสนคาลดลง

โดยการจดเรยงสนคาทมยอดขายสนคาสงสด (หนวย : ลง) ไวใกลประตทางออก และสนคาทมยอดขายปานกลางหรอเคลอนไหวปานกลางและยอดขายสนคาต า หรอเคลอนไหวชาไวตามล าดบ เพอเปนการลดระยะเวลาและระยะทางในการเดนหยบสนคาไดอยางเหมาะสม

II

IS TITEL THE LAYOUT DESIGN OF FINISHED GOODS IN WAREHOUSE BY ABC ANALYSIS CASE STUDY OF AAA COMPANY LTD. KEY WORD REDUCTION TIME OF PICKING STUDENT WANWIPA CHUANPENT ADVISOR ASST. PROF. ASAWIN WONGWIWAT DR. LEVEL OF STUDY MASTER OF SCIENCE OF LOGISTICS AND SUPPLY CHAIN MANAGEMENT FACULTY COLLEGE OF LOGISTICS AND SUPPLY CHAIN SRIPATUM UNIVERSITY ACADEMIC YEAR 2017

ABSTRACT This research aims to (1) to study the application of ABC Analysis techniques to improve warehousing efficiency. Case Study Company AAA Company Limited (2) to study the reduction of picking time. The researcher applied the ABC Analysis by design and layout of the warehouse. In the research. The study found that the problem of time spent picking up goods due to lack of efficiency in the storage system, therefore, took a lot of time to pick up. Sorting by ABC technique allows employees to take fewer trips using an average of 5 employees before using ABC techniques to sort through 5 employees. After the initial arrangement of ABC employees, 5 employees took an average of 6.41 minutes to take the goods, decreased by 3.04 minutes. The task takes on Picking reduced.

By arranging the goods with the highest sales (unit: crate) near the exit. And products with moderate or moderate sales and low sales. Or slow motion in sequence. To reduce the time and distance to walk properly.

III

กตตกรรมประกาศ

การศกษาคนควาอสระฉบบนส าเรจลลวงดวยความกรณาและความชวยเหลอเปนอยางด

จากอาจารยทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร.อศวน วงศววฒน ซงทานไดเสยสละเวลาในการใหค าปรกษา เสนอแนะ แนวคด ตลอดจน แกไขขอบกพรองตางๆ มาโดยตลอดจนการศกษาคนควาอสระเลมนเสรจสมบรณ ผวจยขอกราบพระคณเปนอยางสง

ขอขอบคณสถานประกอบการธรกจ ทไดใหขอมลมาใชในการศกษาวจยฉบบน และไดใหค าปรกษาในขอมลดานตางๆ

ขอกราบขอบพระคณคณพอ คณแม และครอบครว ทใหค าปรกษาในเรองตางๆ รวมทงเปนก าลงใจทดเสมอมา

ขอขอบคณเพอนๆ ทชวยใหค าแนะน าดๆ เกยวกบการศกษาคนควาอสระฉบบน สดทายผวจยหวงเปนอยางยงวา การศกษาวจยฉบบนจะเปนประโยชนกบสถานประกอบการ

หรอ นกเรยน นกศกษา ทก าลงหาขอมลเรองนอย หากมขอเสนอแนะหรอขอผดพลาด ผจดท าขอนอมรบไวและขออภยมา ณ ทนดวย

วรรณวภา ชนเพชร สงหาคม 2561

IV

สารบญ บทคดยอภาษาไทย ................................................................................................................ I บทคดยอภาษาองกฤษ ........................................................................................................... IIผดพลาด! ไมไดก าหนดทคนหนา กตตกรรมประกาศ................................................................................................................. III สารบญ .................................................................................................................................. IV สารบญตาราง ........................................................................................................................ VI สารบญภาพ ........................................................................................................................... VII บทท หนา 1 บทน า ....................................................................................................................... 1 ทมาและความส าคญ.......................................................................................... 1 วตถประสงคของการศกษา ............................................................................... 3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการศกษา ......................................................... 3 ขอบเขตการวจย ................................................................................................ 3 นยามศพทเฉพาะ ............................................................................................... 3

2 แนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของ ...................................................................... 4 แนวคดเกยวกบการจดคลงสนคา ...................................................................... 4 การวางผงคลงสนคา .......................................................................................... 6 กลยทธการจดเกบสนคาในคลงสนคา ............................................................... 10 การหยบสนคา ................................................................................................... 14 แนวคดเกยวกบระบบเอบซ ............................................................................... 16 งานวจยนไดท าการศกษาทฤษฎและงานวจยทเกยวของ ................................... 19

3 วธด าเนนงานวจย ..................................................................................................... 23 ระเบยบวธการศกษา .......................................................................................... 24 ประชากรทศกษา ............................................................................................... 24 เครองมอทใชในการวจย ................................................................................... 25 การเกบรวบรวมขอมล ...................................................................................... 25 การวเคราะหขอมล ............................................................................................ 25

V

สารบญ (ตอ) บทท หนา สรปผลและเสนอแนะ ....................................................................................... 27

4 ผลการด าเนนงาน ..................................................................................................... 28 ปญหาทพบกอนทจะมาใชวธการจดเรยงแบบ ABC ......................................... 28 ผลการด าเนนวจยหลงทจะมาใชวธการจดเรยงแบบ ABC ................................ 30

5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ ............................................................................ 31 สรปผล .............................................................................................................. 31 อภปรายผล ........................................................................................................ 32 ขอเสนอแนะ ..................................................................................................... 32

บรรณานกรม ......................................................................................................................... 34 ประวตผวจย .......................................................................................................................... 35

VI

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1 แสดงระบบจดเกบแบบไรรปแบบ (Informal System) ............................................ 11 2 แสดงระบบจดเกบโดยก าหนดต าแหนงตายตว (Fixed Location System) ............... 11 3 แสดงระบบจดเกบโดยจดเรยงตามรหสสนคา (Part Number System) .................... 12 4 แสดงระบบจดการจดเกบสนคาตามประเภทของสนคา (Commodity System) ....... 12 5 แสดงระบบการจดเกบทไมไดก าหนดต าแหนงตายตว (Random Location System) 13 6 แสดงระบบการจดเกบแบบผสม (Combination System) ........................................ 14 7 การแบงประเภทสนคาคงคลงดวยระบบ ABC ........................................................ 17 8 แนวคดระบบ ABC กบสนคาคงคลงอะไหล .......................................................... 18 9 จ านวนยอดสนคาออกประจ าเดอนของ Zone D ...................................................... 24 10 คาเฉลยเวลาทพนกงานใชในการหยบสนคากอนปรบปรง ...................................... 26 11 คาเฉลยเวลาทพนกงานใชในการหยบสนคาหลงปรบปรง ....................................... 26 12 คาเฉลยเวลากอนใชเทคนค ABC ............................................................................. 29 13 แบบจ าลองคลงสนคา Zone D หลงใช ABC ............................................................ 30 14 คาเฉลยเวลากอนใชเทคนค ABC ............................................................................. 32 15 คาเฉลยเวลาหลงใชเทคนค ABC ............................................................................. 32 16 คาเฉลยเวลากอนใชเทคนค ABC ............................................................................. 33 17 คาเฉลยเวลาหลงใชเทคนค ABC ............................................................................. 33

VII

สารบญภาพ

ภาพประกอบท หนา

1 แผนภม แสดงกจกรรมโลจสตกสในคลงสนคา ....................................................... 2 2 แสดงการวางผงคลงสนคามการเคลอนทแนวเสนตรง (Smith,1989) ...................... 7 3 แสดงการวางผงคลงสนคามการเคลอนทแนวเสนตรง (Bowersox and Closs, 1989) 7 4 แสดงการวางผงคลงใหจดรบละจดสงใชพนทบรเวณเดยวกน (Smith, 1989) ......... 8 5 ความสมพนธระหวางมลคาหมนเวยนและปรมาณอะไหลคงคลง ........................... 17 6 ขนตอนการด าเนนการวจย ...................................................................................... 23 7 กระบวนการท างานของคลงสนคา กรณศกษา บรษท AAA จ ากด .......................... 24 8 ตวอยางใบ Picking .................................................................................................. 25 9 ภาพจ าลองในคลงสนคา Zone D กอนปรบปรง ...................................................... 27 10 แบบจ าลองคลงสนคา Zone D กอนใช ABC ........................................................... 28 11 แบบจ าลองคลงสนคา Zone D หลงใช ABC ............................................................ 30

1

บทท 1 บทน า

ทมาและความส าคญ ในปจจบนทการแขงขนทางธรกจไดมความตนตวมากขนซงเปนผลกระทบโดยตรงจากการกระตนของการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ซงจะเปดโอกาสใหนกลงทนทงในและตางชาตสามารถแสวงหาโอกาส ทางธรกจไดกวางขวางขนภายใตการรวมตวในภมภาคน อยางไรกตาม เราอาจจะมองไดวาการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนนนเปนโอกาสทดแตในอกมมมองหนงกอาจจะเปนภยคกคามตอนกลงทนไดเชนกน หากไมมความพรอมในการกาวเขาสตลาดทเปดเสรมากยงขน ธรกจหนงทนาจบตามองกคอธรกจบรการคลงสนคา เนองจากธรกจนเปนธรกจทมความส าคญตอ ระบบโลจสตกสโดยภาพรวมเปนอยางมาก เนองจากคลงสนคาเปนเครองมอส าคญในการประกอบธรกจตางๆ ทงเปนการจดเกบสนคา การกระจายสนคา การพกสนคาเพอกระจายตอ และภายใตการคายคใหมน การบรหารจดการ Supply chain ทมประสทธภาพจะเปนกลไกลทน ามาซงความส าเรจในการท าธรกจทงภายในประเทศและระหวางประเทศ เพอใหประเทศไทยซงมศกยภาพทจะกาวขนมาเปนศนยกลางดานโลจสตกสของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตน นกลงทนไทยมความจ าเปนอยางยงทจะตองพฒนาตนเอง เพอใหสามารถแขงขนกบนกลงทนตางชาตและผประกอบการรายอนๆในภมภาค ปจจบนกจการรบฝากเกบสนคาของประเทศไทยนน มจ านวนผประกอบการของไทยมทงหมด 231 ราย แบงเปนคลงสนคา 56 ราย ไซโล 25 รายและหองเยน 150 ราย โดยทงหมดมความจรวม 6.78 ลานตน แตมอตราขยายตวของผประกอบการไมสงนกเพยงรอยละ 1.75 โดยธรกจบรการคลงสนคา ไซโล และหองเยน ของประเทศไทยนนสวนใหญเปนลกษณะ SMEs และเปนธรกจครอบครว ซงยงมความสามารถในการแขงขนไมสงนกเนองจากยงไมมระบบการจดการทดซงกระทรวงพาณชยโดยกรมการคาภายในไดสนบสนนใหมการพฒนาใหไดตามมาตรฐานสากล ทงมาตรฐาน ISO และเกณฑคณะกรรมการสงเสรมการลงทน สวนหนงเพอรองรบการเปดเสรตามประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เพอใหผประกอบการไดปรบตวรองรบการแขงขน และใชโอกาสนหาผรวมลงทนจากตางประเทศ อยางไรกตามโอกาสในการลงทนในตลาดอาเซยนนนมอยมาก แตผประกอบการไทยมความจ าเปนทจะตองสรางมาตรฐานของตนเอง ประกอบกบการหาพนธมตรในการลงทนในตางประเทศเพอใหสามารถเพมศกยภาพในการแขงขนในตลาดอาเซยนใหดยงขน [1] บรษท AAA จ ากด เปนบรษททด าเนนธรกจประเภทคลงจดเกบสนคา ซงจะมสนคาทงในประเทศและตางประเทศเพอมาจ าหนายใหกบผบรโภคในประเทศไทย ดงนนคลงสนคาเปนสวนหนงทมความจ าเปนจะตองมการจดการทดเพอใหสนคามเพยงพอตอความตองการของลกคาและเพอควบคมตนทนในการเกบสนคาคงคลงใหต าทสดโดยไมใหสนคาขาดมอจนเปนสาเหตใหธรกจ

2

เสยโอกาสทางการคา โดยทวไปการจดการคลงสนคาไมเพยงแตมองเรองการลดตนทนเพยงอยางเดยว ความรวดเรวกเปนสงส าคญทท าใหลกคาพงพอใจอกดวย ยงมกจกรรมการหยบสนคาซงเปนกจกรรมทใชเวลามากทสดในทกกจกรรม

ภาพประกอบท 1 แผนภม แสดงกจกรรมโลจสตกสในคลงสนคา

จากการศกษาพบปญหาทเกดขนดงน ปญหาทเกดขนในกจกรรมการหยบสนคาคอพนกงานใชเวลามากในการเดนทางหยบสนคา จากปญหาดงกลาวสงผลกระทบท าใหเกดความลาชาในงานและเกดตนทนในการด าเนนงานทเพมขนเนองจากเกดความสญเปลา ผวจยจงไดไดเลงเหนความส าคญในการหาแนวทางในการปรบปรงประสทธภาพการจดการคลงสนคาเพอเพมขดความสามารถในการตอบสนองตอความตองการของลกคา ซงสอดคลอกบ ค านาย อภปรชญาสกล () ทใหความหมายและความส าคญของคลงสนคาวาเปนอาคารทสรางขนเพอเกบสนคาทใชส าหรบผประกอบการ ซงเปนอาคารทมขนาดเหมาะสมกบธรกจทท าอย มอปกรณทเกยวกบการจดเกบ เคลอนยายตามความเหมาะสม คลงสนคามไวเพอสนบสนนกจกรรมของแตละฝาย หรอบรษทตามวตถประสงคของบรษท โดยตามมมมองของคลงสนคามาตรฐานสากล และการจดการคลงสนคา คอ กระบวนการบรณาการทรพยากรตางๆ เพอใหการด าเนนกจการคลงสนคา เปนไปอยางมประสทธภาพ และบรรลผลตามวตถประสงคของคลงสนคา [2]

3

วตถประสงคของการศกษา 1. ศกษาการประยกตใชเทคนค ABC Analysis ในการปรบปรงประสทธภาพการจดการ

คลงสนคาบรษทกรณศกษา บรษท AAA จ ากด

2. เพอศกษาการลดระยะเวลาในการหยบสนคา

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการศกษา 1. เพอน าผลการศกษาทไดรบจากการศกษาไปใชเปนแนวทางแกไขและบรหารจดการ

คลงสนคาใหมประสทธภาพสงสด 2. เพอศกษาการประยกตใชเทค ABC Analysis ในการปรบปรงประสทธภาพการจดการ

คลงสนคาบรษทกรณศกษา บรษท AAA จ ากด

ขอบเขตการวจย งานวจยนท าการศกษาการเสนอแนวทางการลดระยะเวลาการหยบสนคาโดยใชทฤษฎ ABC

Analysis กรณศกษา บรษท AAA จ ากด โดยท าการศกษาปญหาทเกดขนจากการหยบสนคา 1. ขอบเขตดานเนอหา ท าการศกษาปญหาและอปสรรคเพอการเสนอแนวทางแนวทางแกไขและบรหารจดการ

คลงสนคาใหมประสทธภาพ ซงครอบคลมหวขอดงน การแบงกลมสนคาโดยใชทฤษฎ ABC Analysis

2. ขอบเขตดานพนท การศกษาการจดการคลงสนคาและปญหาอปสรรคฝงขาออก (Outbound) ของคลงสนคา

กรณศกษาบรษท AAA จ ากด 3. ขอบเขตดานประชากร ประชากรทใชส าหรบงานวจยนคอ รายการสนคาทจดเกบพนท Pick Face Zone D ทมยอด

การออกสงสด

นยามศพทเฉพาะ 1. Rack หมายถง ชนวางสนคาขนาดใหญทสามารถรองรบน าหนกของสนคาได 1,000 กโลกรม

ตอพาเลท ซงเหมาะกบคลงสนคาทวไป 2. Location code หมายถงรหสของต าแหนงบนชนวาง 3. Item code หมายถงรหสของสนคาหรอชนงานทจดเกบในคลงสนคางานวจยคลงสนคา 4. Pick Face ระบบการจดเกบสนคาและการเตมสนคาเพอหยบจาย และจดสง

4

บทท 2 แนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

ในการท าสารนพนธเรอง การศกษาเสนอแนวทางการลดระยะเวลาการหยบสนคาโดยใช

ทฤษฎ ABC Analysis กรณศกษา บรษท AAA จ ากด ไดท าการศกษาคนควาและรวบรวมหลกการและทฤษฎทเกยวของดงน

แนวคดเกยวกบการจดคลงสนคา

1.1 ความหมายของการจดการคลงสนคา ค านาย อภปรชญาสกล (2547) อธบายวา คลงสนคา หมายถง พนททไดวางแผนแลว เพอให

เกดประสทธภาพในการใชสอยและเคลอนยายสนคาและวตถดบ (A Planned Space for the Efficient Accommodation and Handing for Goods and Materials) โดยคลงสนคาท าหนาทในการเกบสนคาระหวางกระบวนการเคลอนยายเพอสนบสนนการผลตและการกระจายสนคา ซงสนคาทเกบในคลงสนคาสามารถแบงไดเปน 2 ประเภท ไดแก

1. วตถดบ (Material) ซงอยในรป วตถดบ สวนประกอบ (Components) และชนสวนตางๆ (Part)

2. สนคาส าเรจรป (Finished Goods) หรอ “สนคา” จะนบรวมไปถงงานระหวางการผลต (Work In Process) ตลอดจนสนคาทตองการทง (Disposed) และวสดทน ามาใชใหม (Recycle Materials) การจดการคลงสนคา หมายถง กระบวนการประสมประสานทรพยากรตางๆ เพอใหการด าเนนการกจการคลงสนคาเปนไปอยางมประสทธผลและบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคของคลงสนคาแตละประเภททก าหนดไว

1.2 วตถประสงคของการจดการคลงสนคา 1. ลดระยะทางในการปฏบตการในการเคลอนยายในคลงสนคาใหมากทสด 2. การใชพนทและปรมาตรในการจดเกบใหเกดประโยชนสงสด 3. สรางความมนใจวาแรงงาน เครองมอ อปกรณ สาธารณปโภคตางๆ มเพยงพอและ

สอดคลองกบระดบของธรกจทไดวางแผนไว 4. สรางความพงพอใจในการท างานในแตละวนแกผเกยวของในการเคลอนยายสนคาทง

การรบเขาและการจายออก โดยใชปรมาณจากการจดซอและความตองการในการจดสงใหแกลกคาเปนเกณฑ

5. สามารถวางแผนไดอยางตอเนอง ควบคม และรกษาระดบการใชทรพยากรตางๆ เพอใหเกดการบรการภายใตตนทนทเกดประสทธผลคมคาในการลงทนตามขนาดธรกจทก าหนด

5

1.3 ประโยชนทไดรบ ประโยชนทไดรบจากการบรหารสนคาคงคลงทมประสทธภาพ (อมรศร ดสสร . 2550 : 6) ไดดงน

1. ธรกจมสภาพคลองมากขน 2. เงนลงทนในสนคาคงคลงนอยลง 3. ลดคาใชจายเกยวกบสนคาคงคลงลงซงสงผลใหตนทนลดลง 4. สามารถตงราคาขายใหต ากวาคแขงขนได 5. ธรกจไดรบก าไรเพมขน 6. การวางแผนและควบคมสนคาอยางเหมาะสมท าใหธรกจทราบความเคลอนไหวของ

สนคาไดตลอดเวลาอยางถกตอง แมนย าและรวดเรว 7. พนกงานในคลงสนคาปฏบตงานดวยความมนใจขนนอกจากน สนคาคงคลงยงมประโยชน

อกหลายประการ (ความหมายและประเภทของสนคาคงคลง. 2550 : 12 ) เชน 7.1 เปนการรกษาการผลตใหมอตราคงทสม าเสมอ เพอรกษาระดบการวาจางแรงงาน การเดนเครองจกร ฯลฯ ใหสม าเสมอได โดยจะเกบสนคาทจ าหนายไมหมดในชวงทจ าหนายไดไมดไวจ าหนายตอนชวงเวลาทลกคา หรอผบรโภคมความตองการ ซงในชวง เวลานนอาจจะผลตไมทนการจ าหนาย 7.2 ท าใหธรกจไดสวนลดปรมาณ (Quantity Discount) จากการจดซอสนคาจ านวนมากตอครงเพอเปนการปองกนการเปลยนแปลงราคา และผลกระทบจากเงนเฟอ เมอสนคาในทองตลาดมราคาเพมสงขน 7.3 เปนการปองกนของขาดมอ ดวยสนคาเผอขาดมอ เมอเวลารอคอยลาชา หรอบงเอญไดค าสงซอเพมขนอยางกะทนหน 7.4 ท าใหกระบวนการผลตสามารถด าเนนการตอเนองอยางราบรน ไมมการหยดชะงกอนเนองจากของขาดมอ จนท าใหเกดความเสยหายแกกระบวนการผลต ซงจะท าใหคนงานวางงานเครองจกรถกปด หรอผลตไมทนค าสงซอของลกคา 7.5 เปนการตอบสนองความตองการของลกคา ทประมาณการไวในแตละชวงเวลา ทงในฤดกาล และนอกฤดกาล โดยธรกจตองเกบสนคาคงคลงไวในคลงสนคา

ศลษา ภมรสถตย (2547) กลาววา การจดการคลงสนคาเปนการวางแผนและควบคมเกยวกบประเภทและปรมาณของสนคาคงคลงทตองการเกบรกษา ตลอดจนรปแบบของระบบการควบคมสนคาคงคลงทเหมาะสม ค าวา “สนคาคงคลง” ในทนหมายรวมถงวตถดบทใชในการผลต (Raw Material) สนคาระหวางท า (Work in Process) และสนคาส าเรจรป (Finished Goods) สนคาเหลานมตนทนและระบบทใชในการจดการสนคาคงคลงทแตกตางกนออกไป โดยส าคญดงตอไปน

6

1. เพอตอบสนองความตองการลกคา การเกบสนคาคงคลงไวในปรมาณทเพยงพอกบความตองการของลกคา จะไมท าใหเกดปญหาสนคาขาดมอ ซงการทสนคาขาดมอนน ถาลกคาไมสามารถรอสนคางวดใหมไดและไปซอสนคาของคแขงแทนจะท าใหกจการตองสญเสยยอดขายไป นอกจากนนการมสนคาคงคลงไวยงชวยใหเวลา (Lead Time) ในการตอบสนองค าสงซอสนคา ของลกคาลดลง

2. เพอปองกนความไมแนนอนทอาจเกดขนในอนาคต สนคาคงคลงชวยปองกนความไมแนนอนทอาจเกดขนในอนาคตได เชนในบางครงผผลตอาจมการสงซอวตถดบไวเนองจากคาดวาราคาของวตถดบในอนาคตอาจสงขนหรอขาดแคลนหรอมแนวโนมวาโรงงานซพพลายเออรจะมการสไตรคของแรงงานฯลฯ ดงนนการเกบวตถดบวาวนหนงท าใหสามารถสงปอนการบวนการผลตไดในเวลาทตองการโดยไมกอใหเกดปญหาการขาดแคลนวตถดบ และไมท าใหสายการผลตหยดชะงก

การวางผงคลงสนคา

การวางผงคลงสนคา (Warehouse Layout) การจดการคลงสนคามความส าคญอยางยงในธรกจโดยหนาทของคลงสนคา ประกอบดวยการเคลอนยายการจดเกบ การรวบรวมและการกระจายสนคาดงนนการจดพนทคลงสนคาเปนเครองมอหนงทสามารถท าใหการด าเนนกจกรรมตางๆ เพอใหเกดความสะดวกในการด าเนนกจกรรมท าใหการท างานตางๆ ภายในคลงสนคาเปนไปอยางมประสทธภาพและเปนสวนชวยเพอใหเกดการลดตนทนในกระบวนการท างาน

2.1 การวางผงคลงสนคา (Warehouse Layout) การวางผงของคลงสนคาหรอวสดโดยทวไปมกจะตองการใหสนคามลกษณะการเคลอนทเปน

เสนตรง, ระยะทางการเคลอนททงของพนกงานและสนคาตองสน กะทดรดเพอใหบรรลวตถประสงค นชองทางเดนควรจะแคบทสดเทาทท าไดและไมควรเปนทางตน (Smith, 1989)

โดยทวไปการวางผงมกจะมแนวคดทผดเกยวกบการออกแบบผงใหมความยดหยนสามารถ เปลยนแปลงการจดเกบไดตามเหตการณ (Flexibility) ไมมการก าหนดเสนแบงชองทางเดน-สวนจดเกบ เพราะมเหตผลวาชนดและปรมาณสนคาทจดเกบมการเปลยนแปลงอยเสมอ ซงในการออกแบบถาพจารณาเฉพาะเพยงความยดหยนเพยงอยางเดยวจะท าใหกจกรรมอนๆ เชนการขนยาย (Handling) และการจดเกบรกษา (Storage) ขาดประสทธภาพ ดงนนในการวางผงควรพจารณาทงปจจยความสามารถยดหยนได,ปรมาณสนคาทสามารถจดเกบไดแนนอนและความหนกเบาในการจดเกบ ซงปจจยเหลานควรไดรบค านวณและบนทกอยาปลอยให “ความยดหยนได” เปนค าเดยวกบ “ความสญเสย” (Jenkins, 1968)

หลกการวางผงคลงสนคามดงนคอ 1) พยายามใหเสนทางการท างานเปนเสนตรงผานไดตลอด เชน แผนผงคลงสนคาในรปภาพ

ประกอบท 2 ซงมขอดคองายตอการวางผงและสนคาตางเคลอนทไปในทศทางเดยว ท าใหงายตอระบบ

7

2) ขนถายสนคาและเปนรปแบบทใชโดยทวไปและรปภาพประกอบท 3 เปนอกรปแบบหนงทสนคามการเคลอนทในแนวเสนตรงทางเดยวกน

3) ใหมความยดหยนพอสมควร ไมมากจนเกนไปจนการด าเนนงานไมมประสทธภาพ หรออกนยหนงใหมความยดหยนโดยเสยคาใชจายต า

ภาพประกอบท 2 แสดงการวางผงคลงสนคามการเคลอนทแนวเสนตรง (Smith,1989)

ภาพประกอบท 3 แสดงการวางผงคลงสนคามการเคลอนทแนวเสนตรง (Bowersox and Closs, 1989) รปภาพประกอบท 4 เปนอกรปแบบหนงของผงสนคา โดยจดรบและจดสงใชพนทบรเวณเดยวกนซงมขอดในการลดอตราคาบรการของพาหนะทรอบรเวณทารบ-สงสนคา และการขาดสนคาหรอสงสนคาใหลกคาชากวาก าหนดมปรมาณนอยกวา และทส าคญคอ สามารถจดสงสนคาออกไป

8

ไดในทนททรบสนคาหรอพสดเขามาโดยไมผานการจดเกบกอนซงวธนเรยกวา “ครอสดองกง” (cross docking) (Mulcathy, 1994)

ภาพประกอบท 4 แสดงการวางผงคลงใหจดรบละจดสงใชพนทบรเวณเดยวกน (Smith, 1989)

การวางผงคลงสนคา คอ การวางแผนในการจดตงคลงสนคาใหเครองมอ อปกรณเหมาะสมกบหนาทในแตละงาน รวมทงสงอ านวยความสะดวกในคลงสนคา เพอใหกระบวนการท างานเปนไปอยางราบรน ปลอดภย และรวดเรว โดยใหระยะทางและระยะเวลาในการเคลอนยายสนทสด และเสยคาใชจายต าทสด (เหรยญ บญดสกลโชค, 2552; อรณ บรรกษ, 2547)

2.1.1 วตถประสงคในการวางผงคลงสนคา 1) ใชพนทในคลงสนคาใหเกดประโยชนสงสด 2) ใหการไหลของสนคาจากพนทรบสนคาไปยงพนทจดเกบ และจากพนทจดเกบไปประกอบ

บรรจหบหอ และไปยงพนทจดสงไดอยางมประสทธภาพ คอระยะเวลาในการเคลอนทของทงพนกงานและสนคาสนทสด

3) ใหความสามารถเขาถงสนคาแตละรายการมประสทธภาพ สามารถหยบสนคาไดสะดวกทสด

4) คาใชจายในการด าเนนการต าทสด 5) เพมผลผลตในการทางานหลกๆของพนกงานในคลงสนคา (การรบสนคา การเคลอนยาย

การจดเกบ การหยบสนคา การบรรจหบหอ การเตรยมจดสง การจดสงและการรบคนสนคา 6) ด ารงไวซงปรชญาและทศทางขององคกร 7) ปองกนสนคาคงคลงและอปกรณขนยายจากการเสยหาย การลกขโมย และสงรบกวน 8) เตรยมพรอมสาหรบการขยายคลงสนคา

9

9) จดสภาพแวดลอมทปลอดภยในการท างาน 10) ท าใหมนใจไดวาการปฏบตงานเปนทนาพอใจของลกคา 2.1.2 ขนตอนการวางผงสนคา

โดยทวไปขนตอนในการออกแบบคลงสนคาม 6 ขนตอนดงน (ชมพล มณฑาทพยกล, 2552 ; เหรยญบญดสกลโชค, 2552)

1) ก าหนดวตถประสงคของการวางผงคลงสนคาเชนตองการออกแบบใหคลงสนคามระดบการบรการทด (Service level) มระยะเวลาในการหยบสนคาทนอย (Picking time) หรอตองการผงทใชประโยชนพนทไดมากทสด (Space utilization) หรอเปนคลงสนคาแบบการสงสนคาผานคลง (Cross docking) หรอตองการผงคลงสนคาทมความยดหยนสงเพราะมแบบของผลตภณฑเปนจ านวนมากเปนตน

2) ด าเนนการเกบขอมลทเกยวของไดแกขนาดของพนทและอปกรณตางๆ รายละเอยดของสนคาคงคลงยอดขายและความถในการจดเกบและหยบสนคาขนาดของสานกงานขนาดของเสนทางตางๆ ทตองการขนาดของอาคารชนวางความสงแนวดงประตดาดฟา เพดานถงดบเพลงปลกไฟตลอดจนเอกสารตางๆ ทเกยวของเปนตน

3) วเคราะหขอมลตางๆ เพอก าหนดแผนทตงของหนวยงานหรอกจกรรมตางๆ (1) การประเมนขอมลดานตางๆ เพอก าหนดอปกรณในการขนถาย (Material handling) เชน

การวเคราะหรายการสนคาหรอ SKU (Stock Keeping Unit) ประเภทของหบหอ (Package type) จ านวนหบหอในหนงหนวยขนถาย (Unit load หรอ pallet) ขนาดความกวาง x ยาว xสงและน าหนกของหนงหนวยขนถาย เปนตน

(2) การประเมนก าหนดทตงของสถานทจดเกบชนวางตางๆ กลาวคอก าหนดชองและต าแหนงทวางของชนจดเกบตางๆ และการออกแบบระบบจดเกบสนคาซงโดยทวไปจะมหลายระบบ

(3) การประเมนทางเดนในการค านวณพนททงหมดของคลงสนคาจะตองพจารณาความตองการของพนททางเดนเปนสงจ าเปนสาหรบการเขาถงจดเกบสนคาและใชเพอผานไปตามสวนตางๆ ของคลงสนคาการพจารณาทางเดนตองค านงถงการน าสนคาเขาเกบกบการจายสนคาใหเกดขนในเวลาเดยวกนหรอไมคนจดสนคาจะท างานททางเดนระหวางทรถฟอรคลฟท (Forklift) ท างานหรอไมจะตองประเมนถงเปอรเซนตพนทวางในการจดเกบทพงเกดขนโดยเฉพาะอยางยงถาจดเกบและกระจายสนคาแบบคงท (Fixed Storage) พนทวางจะเกดขนไดถง 20% ในขณะทจดแบบสม (Random System) เปอรเซนตสญเสยจะนอยลง

(4) สรปความตองการใชพนทในคลงสนคาโดยค านวณพนททใชในการจดเกบสนคาสรปประเภทการจดเกบ เชน ประเภทและขนาดของพาเลทและชนวาง (Pallet and rack) ความกวางความยาวของทางเดนพนทวางทจะพงเกดขนจากประเภทของการจดเกบพนททเปนจดพกสนคาส าหรบการรบสนคาและการจายสนคาและสานกงาน

10

4) ก าหนดแผนและแนวทางเลอกทเหมาะสม โดยแผนผงทสรางขนตองสามารถท าส าเรจไดเทคนคทนยมใช คอการสรางแบบจ าลอง (Template) ซงอาจเปนกระดาษแขง พมพเขยว หรอพลาสตก เพอใชในการพจารณาหาวธการจดวางผงทดทสด วธนประหยดเวลาและคาใชจายมากกวาการทดลองกบพนทจรงอกทงสามารถจบขอผดพลาดไดงายกวา

5) การน าแผนงานในการวางผงมาด าเนนงาน เปนการน าผงทสรางไวมาด าเนนการส าหรบคลงสนคาทไมไดสรางใหมอาจตองมการเคลอนยายสนคา ชนวางหรออปกรณตางๆทจดอยกอน ซงตองการเวลาและก าลงในการท างาน โดยกจกรรมเหลานตองรอคอยระยะเวลาทเหมาะสมเนองจากคลงสนคามกจกรรมทตองด าเนนการอยตลอด

6) การตดตามผลงาน เปนการตดตามเพอรกษารปแบบการท างานใหเปนไปตามทวางแผนไวอนเปนสงส าคญทชวยใหการท างานมประสทธภาพตอไป ดงนนควรพจารณาวาจดใดควรจะปรบปรงตลอดเวลาทใชผงงานนน และตองมการบนทกทกครงทมการเปลยนแปลงแกไขการปฏบตงานลงบนผงงานนนดวย

กลยทธการจดเกบสนคาในคลงสนคา

Jame and Jerry (1998) ไดกลาวไวในหนงสอเรอง The Warehouse Management Handbook; the second edition ในเรอง Stock Location Methodology โดยมการจดแบงรปแบบในการจดเกบสนคานนออกเปน 6 แนวคด คอ

1. ระบบจดเกบแบบไรรปแบบ (Informal System) เปนรปแบบการจดเกบสนคาทไมมการบนทกต าแหนงการจดเกบเขาไวในระบบ และสนคาทกชนดสามารถจดเกบไวในต าแหนงใดกไดในคลงสนคา ซงพนกงานทปฏบตงานในคลงสนคานนจะเปนผทรต าแหนงและจ านวนสนคาทจดเกบซงจะเหนไดวารปแบบการจดเกบนเหมาะส าหรบคลงสนคาทมขนาดเลก มจ านวนสนคาหรอ SKU (Stock Keeping Unit หมายถง หนวยทเลกทสด) ไมมาก และมจ านวนต าแหนงทจดเกบนอยดวยส าหรบในการท างานนนจะมการแบงพนกงานทรบผดชอบเฉพาะเปนโซนๆ โดยทแตละโซนนนไมไดมแนวทางการปฏบตไปในทศทางเดยวกน จงท าใหอาจเกดปญหาการจดเกบหรอการยากในการคนหาสนคา ในวนทพนกงานประจ าโซนไมมาท างานโดยแสดงการเปรยบเทยบขอดและขอเสยของรปแบบการจดเกบสนคาโดยไรรปแบบ ดงน

11

ตารางท 1 แสดงระบบจดเกบแบบไรรปแบบ (Informal System)

ระบบจดเกบแบบไรรปแบบ (Informal System)

ขอด ขอเสย

ไมมการบ ารงรกษาอปกรณและเครองมอตางๆ ความยากในการคนหาสนคา มความยดหยนสง การปฏบตงานขนอยกบทกษะของพนกงาน

คลงสนคา

การบรหารจดการคลงสนคาไมมประสทธภาพ

2. ระบบจดเกบโดยก าหนดต าแหนงตายตว (Fixed Location System) แนวความคดในการจดเกบสนคารปแบบนเปนแนวคดทมาจากทฤษฎกลาวคอ สนคาทกชนดหรอทก SKU นนจะมต าแหนงจดเกบทก าหนดไวตายตวอยแลว ซงการจดเกบรปแบบนเหมาะส าหรบคลงสนคาทมขนาดเลก มจ านวนพนกงานทปฏบตงานไมมากและมจ านวนสนคาหรอจ านวน SKU ทไมมาก โดยจากการศกษาพบวาแนวคดจดเกบสนคานจะมขอจ ากดหากเกดกรณสนคานนมการสงซอเขามาทละมากๆจนเกนจ านวนโซน ทก าหนดไวของสนคาชนดนนหรอในกรณทสนคาชนดนนมการสงซอเขามานอยในชวงเวลานน ซงไมเปนการใชประโยชนของพนทในการจดเกบทด

ตารางท 2 แสดงระบบจดเกบโดยก าหนดต าแหนงตายตว (Fixed Location System)

ระบบจดเกบโดยก าหนดต าแหนงตายตว(Fixed Location system)

ขอด ขอเสย ความงายตอการน าไปใช การใชพนทจดเกบทไมเตมท ความงายตอการปฏบตงาน การเสยพนทจดเกบโดยเปลาประโยชนในกรณ

ทไมมสนคาอยในสตอก ความยากงายตอการขยายพนทจดเกบ ความยากงายตอการจดจ าต าแหนงในการตด

เกบสนคา

3. ระบบจดเกบโดยจดเรยงตามรหสสนคา (Part Number System) รปแบบจดเกบสนคาโดยใชรหสสนคา (Part Number) มแนวคดใกลเคยงกบการจดเกบแบบก าหนดต าแหนงตายตว (Fixe location) โดยขอแตกตางนนจะอยทการเกบแบบใชรหสสนคานนจะมล าดบการจดเกบเรยงกน เชนรหสสนคาหมายเลข A123 นนจะถกเกบกอนรหสสนคาหมายเลข B123 เปนตน ซงการจดเกบแบบนเหมาะกบกบองคกรทมความตองการในการเขาและออกของรหสสนคานนจ านวน

12

คงทเนองจากไดมการก าหนดต าแหนงจดเกบไวแลวในการจดเกบแบบใชรหสสนคาน จะท าใหพนกงานรต าแหนงสนคาไดงาย แตจะไมมความยดหยนในกรณทองคกรหรอบรษทนนก าลงเตบโตและมความตองการขาย จ านวน SKU ซงจะท าใหเกดปญหาเรองพนทในการจดเกบสนคา

ตารางท 3 แสดงระบบจดเกบโดยจดเรยงตามรหสสนคา (Part Number System)

ระบบการจดเกบโดยจดเรยงตามรหสสนคา(Part Number System)

ขอด ขอเสย

งายตอการคนหาสนคา ไมมความยดหยน งายตอการหยบสนคา ความยากในการปรบปรมาณความตองการสนคา

งายตอการน าไปใช การเพมการจดเกบสนคาใหมนนจะมผลกระทบตอการจดเกบสนคาทงหมด

ไมจ าเปนตองมการบนทกต าแหนงสนคา การใชพนทจดเกบไมเตมท

4. ระบบจดการจดเกบสนคาตามประเภทของสนคา (Commodity System) เปนรปแบบการจดเกบสนคาตามประเภทของสนคา (Product Type) โดยมการจดต าแหนงการวางคลายกบรานคาปลกหรอตามซปเปอรมาเกตทวไปทมการจดวางสนคาในกลมเดยวกนหรอประเภทเดยวกนไวในต าแหนงทใกลกน ซงรปแบบในการจดเกบสนคาจดอยในรปแบบตามประเภทของสนคา (Combination System) ซงจะชวยเพมประสทธภาพในการจดเกบสนคาคอการเนนเรองการใชพนทจดเกบมากขน และสะดวกส าหรบพนกงานหยบสนคาในการทราบถงต าแหนงของสนคาทจะตองไปหยบ แตมขอเสยคอ เนองจากพนกงานทหยบสนคาตองมความรในเรองของสนคาแตละชนดหรอแตละยหอทจดอยในประเภทเดยวกน ไมเชนนนอาจเกดการหยบสนคาผดได โดยแสดงขอด ขอเสยของการจดเกบในรปแบบน คอ

ตารางท 4 แสดงระบบจดการจดเกบสนคาตามประเภทของสนคา (Commodity System)

ระบบการจดเกบสนคาตามประเภทของสนคา (Commodity System)

ขอด ขอเสย การแบงประเภทของสนคาท าใหพนกงานปฏบตงานเขาใจงาย

กรณทสนคาประเภทเดยวกนมหลายรนหรอหลายยหอ อาจท าใหหยบสนคาผดรนหรอยหอได

การหยบสนคาท าไดอยางมประสทธภาพ จ าเปนตองมความรในเรองของสนคาแตละชนดหรอแตละยหอทจะหยบ

มความยดหยนสง การใชพนทจดเกบไมดขน

13

ตารางท 4 (ตอ)

ระบบการจดเกบสนคาตามประเภทของสนคา (Commodity System)

ขอด ขอเสย ไมจ าเปนตองมการบนทกต าแหนงสนคา สนคาบางประเภทมความยงยากในการจดประเภท

สนคา

5. ระบบการจดเกบทไมไดก าหนดต าแหนงตายตว (Random Location System) เปนการจดเกบทไมไดก าหนดต าแหนงตายตว ท าใหสนคาแตละชนดสามารถจดเกบไวในต าแหนงใดกไดในคลงสนคา แตรปแบบการจดเกบแบบนจ าเปนตองมระบบสารสนเทศในการจดเกบและตดตามขอมลของสนคาวาจดเกบอยในต าแหนงใดโดยตองมการปรบปรงขอมลอยตลอดเวลาดวย ซงในการจดเกบแบบนจะเปนรปแบบทใชพนทจดเกบอยางคมคาเพมการใชงานเพมพนทการจดเกบและเปนระบบถอวามความยดหยนสงเหมาะกบคลงสนคาทกขนาด

ตารางท 5 แสดงระบบการจดเกบทไมไดก าหนดต าแหนงตายตว (Random Location System)

ระบบการจดเกบทไมไดก าหนดต าแหนงตายตว(Random)

ขอด ขอเสย สามารถใชงานพนทจดเกบไดเกดประโยชนสงสด

ตองมการบนทกขอมลการจดเกบสนคาอยางละเอยดและมประสทธภาพ

มความยดหยนสง ตองเขมงวดในตดตามการบนทกขอมลการจดเกบ

การงายตอการขยายการจดเกบ การงายในการปฏบตงาน ระยะทางในการเดนหยบสนคาไมไกล

6. ระบบการจดเกบแบบผสม (Combination System) เปนรปแบบการจดเกบทผสมผสานหลกการของรปแบบการจดเกบในขางตน โดยต าแหนงในการจดเกบนนจะตองมการพจารณาจากเงอนไขหรอขอจ ากดของสนคาชนดนนๆ เชน หากคลงสนคานนมสนคาทเปนวตถอนตรายหรอสารเคมตางๆรวมอยกบสนคาอาหาร จงควรแยกการจดเกบสนคาอนตราย และสนคาเคมดงกลาวใหอยหางจากประเภทสนคาอาหาร และเครองดม เปนตน ซงถอเปนรปแบบการจดเกบแบบก าหนดต าแหนงตายตวส าหรบพนททเหลอในคลงสนคานน เนองจากมการค านงถงเรองการใชงานพนทจดเกบ ดงนนจงจดใหพนททเหลอมการจดเกบแบบไมก าหนดต าแหนงตายตวกได โดยรปแบบการ

14

จดเกบแบบนเหมาะส าหรบคลงสนคาทกๆ ประเภทโดยเฉพาะอยางยงคลงสนคาทมขนาดใหญและคลงสนคาทจดเกบนนมความหลากหลาย

ตารางท 6 แสดงระบบการจดเกบแบบผสม (Combination System)

ระบบกสรจดเกบแบบผสม (Combination System)

ขอด ขอเสย มความยดหยนสง อาจท าใหผปฎบตงานเกดความสบสน เนองจาก

มระบบการจดเกบมากกวา 1 วธ เปนการรวมขอดทกระบบการจดเกบ สามารถปรบเปลยนการจดเกบไดตามสภาพของสนคา

สามารถควบคมการจดเกบไดเปนอยางด สามารถขยายการจดเกบไดงาย

ทมา: ชมพล มณฑาทพยกล (2552)

การหยบสนคา หลงจากจดเกบสนคาไปชวงเวลาหนงแลว เมอมค าสงซอของลกคาจงตองมการหยบหรอ

เคลอนยายสนคาออกจากพนทจดเกบเพอมาจดเรยงและจดเตรยมกอนทจะสงมอบใหแกลกคาหรอผบรโภคตอไป การหยบสนคา (Picking) นนจะแบงออกเปน 3 ประเภทใหญๆ ดงตอไปน

3.1 วธการหยบสนคา (Piece Picking) เปนการหยบสนคาแบบรายชนตามรายละเอยดใบสงซอของลกคา ซงจะมวธการหยบสนคา

อย 4 แบบหลกๆ ดงตอไปน 1.) การหยบสนคาตามใบสงซอ (Single Order Picking) เปนการหยบสนคาทงายทสดโดย

จะหยบตามใบสงซอหรอค าสงซอของลกคาทละค าสงจนครบทกค าสงซอ โดยมการก าหนดพนทในการจดเกบสนคาแตละชนดทแนนอนและชดเจน และน าสนคาทมการเคลอนยายบอยๆมาวางไวในบรเวณทใกลกบทางเดนเพอความสะดวกรวดเรวในการหยบสนคา

2.) การหยบสนคาพรอมๆกนหลายค าสงซอ (Batch Picking) เปนการหยบสนคาตามใบสงซอหรอค าสงพรอมกนครงละหลายค าสงซอ โดยท าการหยบสนคาในรายการทเหมอนกนพรอมๆกนในคราวเดยวเพอชวยลดระยะเวลาในการเดนหยบสนคาใหนอยลง

3.) การหยบสนคาตามโซนพนทวางสนคา (Zone Picking) เปนการหยบสนคาโดยใหพนกงานหยบสนคาทอยประจ าพนทจดเกบสนคาในแตละจด ท าการหยบสนคาของแตละค าสงซอเฉพาะท

15

อยในบรเวณพนททรบผดชอบของตนเอง แลวจงน ามารวมกนเพอคดแยกตามค าสงซอและเตรยมส าหรบการจดสงตอไป

4.) หยบตามความพอใจของพนกงาน (Wave Picking) การหยบสนคาวธนจะแตกตางจากวธอนขางตน โดยพนกงานจะสามารถหยบสนคาไดหลายรายการพรอมกนหลายคา สงซอหรอแยกตามค าสงซอ ซงจะหยบแบบไหนกได จงชวยลดจ านวนรอบของการหยบสนคา และท าใหสามารถ ท างานไดอยางรวดเรวมากขน

3.2 การหยบสนคาแบบกลอง (Case Picking) เปนการหยบสนคาแบบเปนกลอง โดยไมมการแกะกลองออกเพอหยบสนคาทอยภายในออกมา ดงนนจงเหมาะกบสนคาทไมมความหลากหลายและมจ านวน SKU นอยกวาการหยบสนคาแบบรายชน (Piece Picking) โดยการหยบสนคาแบบนสวนใหญจะเปนการหยบแบบธรรมดา (Basic Case-Picking) มาก กวาเพราะตองหยบสนคาทละกลองท าใหไมสามารถหยบสนคาพรอมกนไดหลายค าสงซอในเวลาเดยวกนท าใหวธการหยบสนคาพรอมๆกนหลายค าสงซอ (Batch Picking) ส าหรบการหยบสนคาแบบนไมเปนทนยมมากนก เชนเดยวกนกบวธการหยบสนคาตามโซนพนทวางสนคา (Zone Picking) และหยบตามความพอใจของพนกงาน (Wave Picking) ดวยเหตผลเดยวกนตามทกลาวมา

3.3 การหยบสนคาเปนพาเลท (Pallet Picking) การหยบสนคาแบบนจะรจกกนในอกชอหนงวา “Unit-Load Picking” ซงเปนการหยบสนคา

เปนพาเลตโดยแตละพาเลตจะมสนคาบรรจอยในกลองจ านวนมากกวา 1 กลองขนไปตามขนาดของสนคาทบรรจอยภายในและบรรจไวจนเตมพาเลต วธนจะงายกวาการหยบสนคา 2 วธแรกขางตน ซงสวนใหญจะเปนการหยบสนคา เนองจากพาเลตทบรรจสนคาจนเตมพาเลตนนจะมขนาดใหญและสวนใหญจะเคลอน ยายไดครงละ 1-2 พาเลตเทานนโดยอาจจะเปนการยายสนคาออกจากพนทจดเกบมาไวทบรเวณจดเตรยมสนคาหรออาจจะเคลอนยายเขาสตคอนเทนเนอรโดยตรงเลยกได นอกจากวธดงกลาวขางตนแลวการหยบสนคาแตละวธยงแบงออกไดเปน 2 กรณดงน

1) สนคาทเขามากอน จายออกกอน (First In First Out: FIFO) เปนการหยบสนคา โดยหยบสนคาหรอวตถดบทมการรบเขามาในคลงสนคาออกมาใชงานหรอสงมอบกอน และสนคาใดทเขามาทหลงกจะหยบออกมาเปนล าดบทายๆ ทงนเพอไมใหเกดกรณทสนคาหรอวตถดบหมดอายหรอเสอมสภาพจนไมสามารถใชงานได

2) สนคาทเขามาทหลง จายออกกอน (Last In First Out: LIFO) เปนการหยบสนคาโดยสนคาทรบเขามาเปนล าดบสดทายจะถกน าออกมากอนเปนล าดบแรก และเปนการหยบสนคาทเขามากอนจะถกหยบออกมาเปนล าดบสดทาย ซงตวอยางสาหรบกรณนคอ การหยบสนคาลงจากรถขนสง ซงสนคาทหยบลงมากอนนนจะถกบรรจเขาไปเปนล าดบสดทาย เพราะเวลาโหลดสนคาขนรถหรอต

16

คอนเทนเนอรนน สนคาทหยบมากอนเปนล าดบแรกจะถกจดวางในบรเวณในสดเพอความสะดวกในการบรรจสนคาล าดบถดไปและเพอใหสามารถใชพนทไดคมคามากทสดนนเอง

อยางไรกตามการหยบสนคาทมประสทธภาพนนควรใชเวลาและระยะทางทสนในการหยบสนคา รวมทงความผดพลาดจากการหยบสนคากควรจะต าทสดและไมท าใหสนคาไดรบความเสยหายในระหวางทหยบสนคาดวยโดยการหยบสนคาตองเรมทจดเรมตน (Depot) ไปทางซายสดทมสนคาทตองการจากนนท าการหยบสนคาจนครบทกรายการตามใบสงซอหรอใบแสดงรายการสนคาทตองหยบ (Picking List) โดยค านงถงระยะทางทสนทสดเสมอ หลงจากนนจะกลบมาทจดเรมตนอกครงจงจบการท างานในรอบนนๆ (พงษชย อธคมรตนกล, 2554)

แนวคดเกยวกบระบบเอบซ

พภพ เลาประจง (2549) การควบคมสนคาคงคลงเปนงานทท าเพอใหคาใชจายทเกดขน ต าทสด แตอยางไรกตาม บรษทมกจะมสนคาคงคลงมากมายหลายชนดไมวาจะเปนวตถดบชนสวนอะไหลหรอสนคาส าเรจรป ตลอดจนของใชส านกงาน ถาเราใหความสนใจควบคมของเหลานทงหมดในคลงอยางใกลชดกจะท าใหสนเปลองคาใชจายและเสยเวลามาก ทางทดทสดจงควร จ าแนกประเภทของสนคาคงคลงออกเปนชนดทมความส าคญมาก และทมความส าคญรองลงมา วธการจ าแนกชนดของสนคาคงคลงทรจกกนทวไปคอวธ ABC ซงเปนเทคนคทมหลกการจ าแนกของรายการสนคาคงคลงตามจ านวนเงนของสนคาคงคลงทหมนเวยนในคลงในรอบป

การบรหารสนคาคงคลงโดยใชระบบ ABC Classification เปนแนวคดการบรหารสนคาคงคลงทเหมาะสมกบกจการทมสนคาคงคลงมากชนด แตละชนดมปรมาณการใชและตนทนตอหนวยแตกตางกน ซงเปนแนวคดแบงสนคาคงคลงออกเปน 3 กลม คอกลม A, B และ C โดยท

กลม A เปนสนคาคงคลงกลมทมปรมาณการหมนเวยนมาก กลม B เปนสนคาคงคลงกลมทมปรมาณการหมนเวยนปานกลาง กลม C เปนสนคาคงคลงกลมทมปรมาณการหมนเวยนนอย จากนนจงก าหนดนโยบายการบรหารสนคาคงคลงใหเหมาะสมกบสนคาคงคลงแตละกลม

สนคาคงคลงกลม A เปนสนคาคงคลงทธรกจควรระมดระวงและใหความสนใจในการบรหารมากทสด เปนสนคาคงคลงกลมทตองน าตวแบบเชงปรมาณมาใชชวยในการตดสนใจเกยวกบการบรหารสนคาคงคลง สนคาคงคลงกลม B เปนสนคาคงคลงทมความส าคญในการบรหารพอควร และอาจใชตวแบบเชงปรมาณในการตดสนใจเกยวกบการบรหารสนคาคงคลงบางประเภทในกลมนสวนสนคาคงคลงกลม C เปนสนคาคงคลงทมมลคานอยธรกจจงมกใหความสนใจในการบรหารสนคาคงคลงกลมนนอยทสด

17

ขนตอนในการจ าแนกของสนคาคงคลงตามแนววธ ABC Classification ดงน 1. รวบรวมสถตขอมลปรมาณการใชค านวณมลคาและรอยละของมลคาการใชสนคาคง

คลงแตละชนดตลอดชวงเวลาทท าการศกษา

2. จดเรยงล าดบมลคาการใชของสนคาคงคลงและพจารณารอยละของมลคาการใชของสนคาคงคลงแตละชนด

3. แบงกลมสนคาคงคลงออกเปน 3 กลม คอกลม A, B และ C โดยก าหนดดง ตารางท 6

ตารางท 7 การแบงประเภทสนคาคงคลงดวยระบบ ABC

กลมสนคา มลคาในการใช / สงซอ ปรมาณสนคาคงคลงทงหมด

A 70 – 80 % แรกของมลคา 10 - 15 % B 10- 15 % ถดมาของมลคา 30 – 40 % C 3 – 5 % สดทายของมลคา 50 - 60 %

สนคาคงคลงกลม A เปนสนคาคงคลงทมการหมนเวยนรวมประมาณ 70-80% ของการหมนเวยนสนคาคงคลงตลอดชวงเวลาทท าการศกษา สนคาคงคลงกลม B เปนสนคาคงคลงทมการหมนเวยนรวมประมาณ 20-30% ของการ หมนเวยนสนคาคงคลงตลอดชวงเวลาทท าการศกษา สนคาคงคลงกลม C เปนสนคาคงคลงทมการหมนเวยนรวมประมาณ 5-10% ของการหมนเวยนสนคาคงคลงตลอดชวงเวลาทท าการศกษาก าหนดนโยบายการบรหารสนคาคงคลงแตละกลม

ภาพประกอบท 5 ความสมพนธระหวางมลคาหมนเวยนและปรมาณอะไหลคงคลง

สนคาคงคลงกลม A ใชการค านวณปรมาณการเบกจายสนคาคงคลงแตละชนดอยาง ละเอยด และพจารณาดวยความระมดระวง มการตรวจสอบการใชงานอยางเขมงวด เพอเฝาระวง สนคาขาดมอ

18

สนคาคงคลงกลม B เหมอนกลม A แตใหความส าคญในการบรหารรองลงมา และมความถในการตรวจสอบนอยลง สนคาคงกลงกลม C ไมจ าเปนตองค านวณปรมาณการสงซอสนคาคงคลงแตละชนดอยางละเอยด ใชการค านวณอยางคราว ๆ และมการตรวจสอบอตราการใชงานนานๆ ครง จากภาพท 4 แสดงถงความสมพนธระหวางมลคาหมนเวยนและปรมาณอะไหลคงคลง เหตผลทตองจ าแนกสนคาคงคลงในลกษณะนกเพอก าหนดความส าคญมากนอยของสนคาคงคลง ในขณะทมบางวธทก าหนดใหความส าคญในการจดการกบสนคาในกลม C ทมปรมาณมากแตมลคารวมนอยและมอตราการหมนเวยนต า (Critical Value Added) เนองจากสวนใหญจะละเลย ทจะใหความส าคญกบสนคาคงคลงกลมนแตหลายๆ ครงพบวา หากบางรายการในสนคาคงคลง กลมนเกดการขาดแคลนจะสงผลกระทบตอระบบได และหากมมากเกนไปกจะกลายเปนสนคาคง คลงสวนเกนซงโอกาสเกดขนคอนขางสง ในปจจบนทมการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยทเรวๆ ดงนนจงจ าเปนตองหาวธในการจดการทเหมาะสมกบสนคาคงคลงในกลมนแตอยางไรกตาม ส าหรบกรณศกษานเปนวธการหนงทเหมาะสมสามารถน ามาแกไขหรอประยกตใชกบปญหาของบรษทฯ จ านวนเปอรเซนตทจะใชในการจ าแนกสนคาคงคลงแตละประเภท ควรจะเปนเทาไร นน ยอมขนอยกบสภาพการของการมสนคาคงคลง สนคาคงคลงประเภท A มกจะมราคาสงการตง เกณฑราคาไวระดบหนงจะชวยใหแบงประเภทไดงายขน แตชวงทจะใชเปนชนด B มกจะก าหนด ไดยากอยางไรกตามแตละบรษทกมกจะมวธและแนวทางเปนของตวเอง ทงนแนวความคดในการน าเอาเทคนคของวธ ABC ไปใชเกยวกบสนคาคงคลงสามารถ อธบายได ดงตารางท 8

ตารางท 8 แนวคดระบบ ABC กบสนคาคงคลงอะไหล

รายละเอยด ระดบการควบคม ระดบการสงการ ประเภท A ตองมการควบคมการสงซอของ

อยางใกลชดเขมงวด การสงและ การใชของจะตองมการบนทก รายการใหเปนไปอยางสมบรณ และถกตอง มผควบคมดแลและ ตรวจสอบอยเสมอๆ

ตองมการสงของอยางระมดระวง ในเรองการก าหนดขนาดของการสงซอและจดสงซอทแนนอนตองมการตรวจสอบอยเสมอเพอลดตนจ านวนของเทาทเปนไปไดหรอเพอปองกนการขาดแคลนของคงคลง

ประเภท B มการควบคมตามปกตกลาวคอ มการตรวจสอบของคงคลงเปน ระยะๆ เชน ทก 3 เดอน เปนตน บนทกและศกษาดวามเปลยน

โดยทวไปขนาดการสงซอและจด สงซอจะวเคราะหใชสตร EOQ ม การตรวจสอบทกงวด 3-4 เดอน หรอเมอเกดการเปลยนแปลงอยาง

19

ตารางท 8 (ตอ)

รายละเอยด ระดบการควบคม ระดบการสงการ ประเภท B แปลงมากนอยเพยงใด มาก ประเภท C การควบคมไมตองเขมงวดมาก

เปนไปอยางงายๆ ไมจ าเปนตอง มการจดบนทกรายการ แตควรมการตรวจนบเปนครงคราวของ ในกลมนควรมของจ านวนมาก และสงซอครงละมากๆ เพอปองกนการขาดแคลน

สงซอสนคาครงละมากๆ โดยไม จ าเปนตองค านวณหา EOQ หรอ จดสงซอจะสงซอสนคาเพอไวใชตลอด 1 ป แมวาจะมสนคาเหลอ เปนจ านวนมาก

ประโยชนของสนคาคงคลง 1. เปนการตอบสนองความตองการของลกคาทประมาณการไวในแตละชวงเวลาทง ใน

ฤดกาลและนอกฤดกาล 2. เปนการรกษาปรมาณอะไหลใหมอตราคงทสม าเสมอ 3. ท าใหธรกจไดสวนลดปรมาณ (Quantity Discount) จากการจดซอสนคาจ านวนมากตอ

ครง เพอเปนการปองกนการเปลยนแปลงราคา และผลกระทบจากเงนเฟอ เมอสนคาในทองตลาดมราคาเพมสงขน

4. ปองกนสนคาขาดมอดวยสนคาเผอขาดมอเมอเวลารอคอยลาชา หรอบงเอญไดค าสงซอเพมขนอยางกะทนหน

5. ท าใหงานซอมเครองปรบอากาศสามารถด าเนนการตอเนองอยางราบรน ไมมการหยดชะงกอนเนองจากของขาดมอจนท าใหเกดความเสยหายแกงานซอมได

1.2 งานวจยนไดท าการศกษาทฤษฎและงานวจยทเกยวของมดงน สมศกด ตรสตย (2545) กลาววา กจกรรมอตสาหกรรมในยคปจจบนไดตระหนกถงความส าคญ

ทางดานการออกแบบ และวางผงโรงงานมากขนเปนล าดบ ดงนนการวางแผนผงจะตองมเปาหมายพนฐานทจะอธบายหลกการตางๆ ไดแก หลกการเกยวกบการเคลอนทในระยะทางทส นทสด คอการรวมกจกรรมทกกจกรรมอยในสภาวะทเทาเทยมกน หลกการเกยวกบการไหลเวยนของวสด แผนผงทดจะตองจดสถานทท างานของแตละสวนใหมความสมพนธกนมอตราการไหลของสนคาทสมบรณทสด หลกการเกยวกบการรวม กจกรรมทงหมดภายในโรงงาน ผงโรงงานทดจะตองรวมคนวสดเครองมอหรอกจกรรมตางๆ จะตองประกอบกนในทกๆ สวนมการสมพนธถงวธการปฏบตการ หลกการเกยวกบการท าใหคนงานมความพอใจในการจดวางแผนผงทดจะตองมการใชเนอทใหเกด

20

ประโยชนสงสด และมความปลอดภย และหลกการเกยวกบความยดหยนผงโรงงานทดตองสามารถปรบปรงหรอเปลยนแปลงโดยเสยคาใชจายนอยทสด ท าใหสะดวกในการปรบปรงเปลยนแปลงเพอประสทธภาพในการปฏบตงาน

พงศพฒน เพชรรงเรอง (2539) วทยานพนธฉบบนมวตถประสงคเพอศกษาและเสนอแนะการ ปรบปรงประสทธภาพขนตอนการคลงสนคาเครองปรบอากาศ ปญหาทพบในการคลงสนคากอนการ ปรบปรงคอปญหาการใชพนทคลงสนคาในการด าเนนกจกรรม และการจดเกบรกษาเครองปรบอากาศ ปญหาความหลากหลายของเครองปรบอากาศ และปญหาจากขนตอนการคลงสนคา ซงปญหาเหลานกอใหเกดความลาชาและความผดพลาดในการด าเนนการคลงสนคา การปรบปรงท าโดยการจดสรรพนท จดเกบเครองปรบอากาศและก าหนดสถานทด าเนนงานใหสอดคลองกบคณลกษณะเฉพาะและจ านวนของเครองปรบอากาศ โดยจดเกบเปนหนวยรวม ก าหนดสถานทจดเกบทแนนอน ลดขนตอนงานทซ าซอนได

วลลภ ภผา (2557) งานวจยนมวตถประสงคเพอหานโยบายการสงซอทเหมาะสมของวตถดบทใชในโรงงานผลตอาหารแปรรปประเภทไสกรอก ซงในปจจบนโรงงานไดเลอกใชนโยบายการสงซอทก าหนดตามขอมลความตองการใชวตถดบทเกดขนในอดต ทมจ านวนรอบของการสงซอคงท รปแบบการสงซอวตถดบสดแบบเกา ไดแก การสงซอโครงไกและเนอไก ครงละมากๆ เพอจดเกบไวใชผลต สงผลใหมปรมาณการจดเกบมากเกนไป และท าใหตนทนรวมในการจดการสนคาคงคลงสงขน ดงนนผวจยจงประยกตใชเทคนคการจ าลองสถานการณแบบมอนตคารโล เพอหานโยบายในการสงซอและจดสงซอทเหมาะสม โดยคดเลอกวตถดบทมความตองการใชมากทสดมาใชพจารณาในงานวจย จากขอมลทไดท าการศกษาโดยใชหลกการ ABC พบวาสามารถจ าแนกวตถดบทจดอยในกลม A ได 3 ชนด คอ โครงไก เนอไก และแปงมนจากนนเกบขอมลปรมาณความตองการใชวตถดบในอดตแตละชนด เพอสรางเปนตารางการแจกแจงความนาจะเปนของขอมลความตองการก าหนดความตองการวตถดบคงคลง เพอก าหนดนโยบายการสงซอและจดสงซอของวตถดบทง 3 ชนด ไดทงหมด 27 นโยบาย จ าลองสถานการณเพอหานโยบายค าสงซอทท าใหเกดตนทนรวมในการจดการสนคาคงคลงทต าทสด โดยพบวาปรมาณการสงซอทเหมาะสม และจดสงซอทเหมาะสมทท าใหตนทนรวมของการจดการสนคาคงคลงของวตถดบทง 3 ชนดต าสด ประกอบดวยปรมาณการสงซอโครงไก เนอไก และแปงมน เทากบ 4,400 1,000 และ 930 กโลกรมตอครง ตามล าดบ และทจดสงซอโครงไก เนอไก และแปงมนทเหมาะสมเทากบ 5,904 1,416 และ 2,760 กโลกรม ตามล าดบ นอกจากนยงพบวา นโยบายค าสงซอแบบใหมท าใหเกดตนทนในการจดการสนคาคงคลงต าสด เปนจ านวนเงน 20,010,855 บาทภายใตขอมลตนทนรวมทมการกระจายตวแบบปกต และจ านวนรอบในการทดลองทเหมาะสม ผลจากการจ าลองสถานการณในรอบวนผลตท 90 วน สามารถลดตนทนรวมในการจดการสนคาคงคลงทเกดขนจากนโยบายค าสงซอเดมได 12,448,765 บาท หรอคดเปนสดสวนทลดลงไปถงรอยละ 38.35

21

กตยาวดและคณะ (2552) ไดศกษาขอมลสภาพปญหาสาเหตและแนวทางแกไขปญหาในการบรหารงานของราน นวสตาร 4x4 โปรชอป เพอเพมประสทธภาพในการบรหารสนคาคงคลงของ รานนวสตาร 4x4 โปรชอป เพอศกษาระบบการจดการสนคาคงคลงและแกไขปญหาระบบสนคาคงคลงใหมประสทธภาพมากขน มการใชเครองมอการจดการ และ กลยทธทางการตลาดในการแกไขปญหา ดงน การจดท าใบบนทกรายการสนคา (Stock card) การใชทฤษฎ ABC Analysis ทฤษฎ EOQ การก าหนดกระบวนการท างานของการบรหารสนคาคงคลง แนวคด 5 ส. การวเคราะหวงจรชวต ผลตภณฑของสนคาคางสตอก การก าหนดกลยทธทางการตลาด ก าหนดตลาดเปาหมาย วเคราะหสภาพแวดลอมทาง การตลาด การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในและภายนอกผลการใชเครองมอดงกลาวพบวา รานนวสตาร 4x4 โปรชอป มการเปลยนแปลงดานการบรหารสนคาคงคลง สามารถท างานอยางเปนระบบมากขน มการตรวจนบสนคาคงคลงและ จดท าใบบนทกรายการสนคา (Stock card) สนคาคงคลงมการจดเรยงหมวดหมตามประเภท,ยหอ,รน มการวางแผนการจดซอทเหมาะสมและในดานการตลาดมการระบายสนคาคางสตอกและก าหนดกลมลกคาเปาหมายทชดเจน ผลจากการด าเนนงานท าใหตนทนสนคาคางสตอกลดลง 12.61% ยอดขายเดอนมกราคมเพมขน 5.29%

ธวชชย ตงวรกจถาวร (2547) ศกษาการปรบปรงระบบคงคลงดวยการประยกตใช วชาการทางวศวกรรมอตสาหการในดานการวางแผนและควบคมการผลต รวมถงการพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรเพอใชในการจดการระบบคงคลง โดยจ าแนกวตถดบและชนสวนของคงคลงดวยวธการวเคราะหแบบ ABC และวางแผนและควบคมปรมาณของคงคลงใหเหมาะสม โดยใชเทคนคการสงซอทประหยดรวมทงจดท าโปรแกรมคอมพวเตอรเขามาใชในการควบคมระบบคงคลงผลจากการศกษาพบวา สามารถลดมลคาคงคลงเฉลยลงจาก 6,986,551.40 บาท ไปเปน 5,551,449.23 บาท หรอลดลงเทากบรอยละ 20.54 นอกจากนโปรแกรมคอมพวเตอรทพฒนาขนยงสามารถชวยอ านวยความสะดวกไดงายขน และรายงานสถานะของคงคลงไดอยางรวดเรว

ประเสรฐ ลาดสวรรณ (2549) ไดท าการศกษาแนวคดระบบการจดเกบมาใชเพอปรบปรงประสทธภาพการจดเกบในการลดระยะทางในการเคลอนยายสนคาโดยไดใชระบบการจดเกบแบบแบงกลมสนคา ABC Classification Storage Location Policy/ABC CSLP วธการคอ สนคาจะถกแบงเปน 3 กลม โดยพจารณาจากขอมลความถในการหมนเวยนเขาและออก กลมสนคาทมอตราการหมนเวยนสนคาเขาและออกคลงสง (Fast Moving) ปานกลาง (Medium Moving) และต า (Slow Moving) โดยก าหนดใหแทนดวย A, B และ C ตามล าดบ จากนนแบงพนทส าหรบการจดเกบสนคาเปน 3 เขต (Zone) เพอรองรบปรมาณของสนคาแตละกลม โดยไดส ารองพนทไวสงสดส าหรบแตละกลม การค านวณระยะทางจะใชโปรแกรม Xquery ชวยในการค านวณ จากผลการวเคราะหเชงปรมาณพบวาการจดเกบแบบแบงกลมสนคาใชระทางการเคลอนยายสนคาลดลง 27,564 เมตร หรอ

22

11.39% เมอเปรยบเทยบกบแบบสมเชงคณภาพการจดเกบแบบกลมสนคาม ความเปนระเบยบจดเกบเปนหมวดหม คนหาสนคาและตรวจนบไดสะดวกและรวดเรว

วทต มนตประสทธ (2557) คลงสนคามบทบาทส าคญในการปองกนความไมแนนอนของอปสงคและอปทานในหวงโซอปทาน เมอธรกจมการขยายตวคลงสนคาจ าเปนตองมการปรบปรงดานพนทและการจดการเพอรองรบปรมาณและชนดของสนคาทเพมขนวตถประสงคของงานวจยฉบบนคอ น าเสนอการออกแบบผงคลงสนคาเพอรองรบปรมาณธรกรรมในอนาคตระยะเวลา 3 ป โดยอาศยคลงสนคาเครองใชในส านกงานเปนกรณศกษา ทางคณะวจยไดพจารณาเหตผลของการขยายพนทของคลงสนคาและวเคราะหความจ าเปนทางธรกจในการยายคลงสนคา เมอรวบรวมขอก าหนดและเงอนไขในดานการจดการและดานการด าเนนงานแลว สถานทตงคลงสนคาใหมไดถกวเคราะหโดยใชวธของกระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห (Analytic Hierarchy Process: AHP) และขอจ ากดตางๆ ของสถานททเหมาะสมทสดทผานวธ AHP ดงกลาวไดถกน ามาพจารณาปจจยเบองตนในการออกแบบผงคลงสนคา ซงครอบคลมพนทการจดเกบสนคา อปกรณการขนยายและจดเกบ และการจดโซนเกบสนคา โดยผงคลงสนคาทออกแบบไดถกน ามาเปรยบเทยบกบผงคลงสนคาเดมในดานการใชพนทจดเกบ ดานการเขาถงสนคา ดานผลตภาพทพนกงานสามารถหยบไดโดยใชขอมลในอดต ผานการจ าลองตวแบบระยะทางเฉลยส นทสด ซงผลการเปรยบเทยบพบวาแบบผงคลงสนคาทออกแบบใหม สามารถด าเนนการไดดกวาโดยสามารถรองรบการใชพนทจดเกบไดมากกวาคลงเดม 77% โดยมการใชพนทอยท 91% ในปท 4 และใชระยะเวลาเฉลยในการจดสนคาอยท 57 นาทตอค าสงซอหรอ 10 กลองตอชวโมงแรงงาน

0

เครองมอทใชในการวจย

เกบรวบรวมขอมล

วเคราะหขอมล

สรปและเสนอแนะ

เรมตน

ระเบยบวธการศกษา

เรมตน

กลมประชากรทใชในการวจย

บทท 3 วธด าเนนงานวจย

การศกษาวจยครงน พบวาปญหาทเกดจากการใชเวลาในการเดนทางหยบสนคาซงเกดจาก

การขาดประสทธภาพในระบบการจดเกบสนคาจงท าใหใชเวลามากในการเดนทางหยบสนคา งานวจยเรอง “การวางผงคลงสนคาโดยใชเทคนค ABC Analysis กรณศกษา บรษท AAA

จ ากด มวตถประสงคเพอ 1. ศกษาการประยกตใชเทคนค ABC Analysis ในการปรบปรงประสทธภาพการจดการคลงสนคา บรษทกรณศกษา บรษท AAA จ ากด 2. เพอศกษาการลดระยะเวลาในการหยบสนคา ซงสามารถวเคราะหขอมลและน าเสนอผลการศกษาตามแนวทาง โดยมรายละเอยดดงน

ภาพประกอบท 6 ขนตอนการด าเนนการวจย

24

3.1 ระเบยบวธการศกษา ศกษาการลดระยะเวลาในการหยบสนคา และหาปญหาสาเหตทท าใหใชระยะเวลามากใน

การหยบสนคาจากจด Pick face จากนนน าแนวคดวาวเคราะหเพอหาแนวทางแกไขปญหา โดยน าทฤษฎมาใชเปนเครองในการวเคราะหวางแผนในการจดเกบสนคาใหเกดประสทธภาพเพมขนตามวตถทกลาวมา โดยมกระบวนการท างานดงน

ภาพประกอบท 7 กระบวนการท างานของคลงสนคา กรณศกษา บรษท AAA จ ากด

3.2 ประชากรทศกษา ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ รายการสนคาทพนท Pick Face Zone D ของคลงสนคา

บรษทกรณศกษา AAA ก าจด ทมยอดการออกสงสด

ตารางท 9 จ านวนยอดสนคาออกประจ าเดอนของ Zone D

กลมสนคา ยอดสนคาออก(ลง) U6-ซอสปรงรส 261 R5-มนฝรงทอดกรอบ 196 J7-น ามนพช 144 F6-ชาเชยวส าหรบชงดม 96 98-ผงปรงรสส าเรจรป 85

25

ตารางท 9 (ตอ)

กลมสนคา ยอดสนคาออก(ลง) S6-น าแร 71 I2-นมผงส าหรบเดก 42 09-ซอสมะเขอเทศ 39 96-น ามนมะกอก 31 B3-อาหารเดกออน 27

3.3 เครองมอทใชในการวจย หลกการจดการสนคาคงคลง ABC ANALYSIS 3.4 การเกบรวบรวมขอมล การวจยครงนผท าวจยไดเกบรวบรวมเปนขอมลทตยภม คอ 1. การรวบรวมขอมลทไดจากการจบเวลาของพนกงานทเดนหยบสนคาจ านวน 5 คน 2. การรวบรวมขอมลสนคาขาออกใน เปนระยะเวลา 1 เดอนของ Zone D

3.5 การวเคราะหขอมล 1. รวบรวมขอมลทไดจากการจบเวลาของพนกงานทเดนหยบสนคาตามใบ Picking

ใบ Picking

กลมสนคา วนหมดอาย จ านวน(ลง) U6-ซอสปรงรส 31/01/19 3 U6-ซอสปรงรส 15/06/19 4 R5-มนฝรงทอดกรอบ 03/05/22 5 F6-ชาเชยวส าหรบชงดม 09/22/19 5 98-ผงปรงรสส าเรจรป 10/03/19 4 B3-อาหารเดกออน 24/6/19 1 J7-น ามนพช 30/04/21 1

ภาพประกอบท 8 ตวอยางใบ Picking

2. รวบรวมขอมลยอดสนคาออกประจ าเดอน กรกฎาคม 2561 และน าขอมลมาวเคราะห ปรบปรงผงสนคาพรอมจบเวลาใหมอกครง ดงน

26

ตารางท 10 คาเฉลยเวลาทพนกงานใชในการหยบสนคากอนปรบปรง

พนกงาน เวลาทใชจบเวลา (นาท)

คนท 1 9.45 คนท 2 8.46 คนท 3 10.01 คนท 4 9.59 คนท 5 10.00 คนท 6 9.30 คนท 7 3.31 รวมคาเฉลย 9.45

ตารางท 11 คาเฉลยเวลาทพนกงานใชในการหยบสนคาหลงปรบปรง

พนกงาน เวลาทใชจบเวลา(นาท)

คนท 1 6.21 คนท 2 7.46 คนท 3 6.01 คนท 4 6.59 คนท 5 5.00 คนท 6 6.30 คนท 7 7.31 รวมคาเฉลย 6.41

3. เกบรวบรวมขอมลทไดมา 4. จบเวลาของพนกงานทเดนทางหยบสนคาในคลงสนคากอนปรบปรงจ านวน 5 คน มา

เฉลยเพอเปรยบเทยบขอมลทไดจบเวลาของพนกงานชดเดมทเดนทางหยบสนคาในคลงสนคาหลงการปรบปรง

5. รวบรวมขอมลจากยอดออกสนคาประจ าเดอน กรกฎาคม 2561 เพอน ามาเปนขอมลกอนทจะน าเทคนคการจดเรยงสนคาแบบ ABC มาท าการแกไขปญหานคลงสนคาเพอใหทราบวาสนคาไหนมยอดออกสงควรไวใกลประตทางออกเพอท าการจบเวลาอกครง

27

จด Pick Face

จดวางสนคา

50 M.

10 M.

DA DB DC DD DE DF DG DH DI DJ DK DL DM DN DO DP

Outbound

Inbound

R5

S6J7 U6

98

96

B3

F6

R5 09

3.6 สรปผลและเสนอแนะ จดเรยงสนคาทจด Pick Face ของ Zone D โดยดจากขอมลยอดขายทรวบรวมมาวเคราะหและใชเทคนคการจดเรยงสนคา ABC มาชวยในการแกไขปญหา เพอชวยลดระยะเวลาในการเดนทางหยบสนคา

ภาพประกอบท 9 ภาพจ าลองในคลงสนคา Zone D กอนปรบปรง

จากรปภาพจะเหนไดวาภายในคลงสนคาของ Zone D ท าการจดเรยงสนคาไมมประสทธภาพ ท าใหพนกงานใชเวลามากในการเดนทางหยบสนคา ท าใหเกดความลาชา จงใชเทคนคการจดเรยงสนคาแบบ ABC เขามาชวยในการจดเรยงสนคาทมยอดการออกสงสดไวใกลประต และสนคาทมยอดการออกต าสดอยขางลง เรยงตามล าดบ เพอสามารถลดระยะเวลาการหยบสนคาของพนกงานหยบสนคา

0

จด Pick Face

จดวางสนคา

50 M.

10 M.

DA DB DC DD DE DF DG DH DI DJ DK DL DM DN DO DP

Outbound

Inbound

R5

S6J7 U6

98

96

B3

F6

R5 09

บทท 4 ผลการด าเนนงาน

การน าเสนอในบทน เปนการแสดงผลการด าเนนการแกไขปญหาการลดระยะเวลาในการ

เดนทางหยบสนคาดวยเทคนควธการจดเรยง โดยใชวธการ ABC Analysis โดยการจดเรยงสนคาทมยอดการออกสงจะถกน ามาเรยงอยใกลประตทางออกมากทสด ตามล าดบเพอลดระยะเวลาในการเดนทางหยบสนคาของพนกงาน

ปญหาทพบกอนทจะมาใชวธการจดเรยงแบบ ABC

ภาพประกอบท 10 แบบจ าลองคลงสนคา Zone D กอนใช ABC

จากภาพจะเหนไดวา กอนทจะน าเทคนค ABC มาชวยในการเรยงสนคา จะเหนวาในการเดนทางหยบสนคาในแตละครง จะใชเวลาในการเดนทางทมาก เนองจากสนคาถกจดเรยงโดยทไมค านงถงยอดการขายสนคาจากมากไปนอยไวใกลประตทางออก จงท าใหพนกงานใชเวลาไปกบการเดนทางหยบสนคาตามตารางดานลางดงน

29

ตารางท 12 คาเฉลยเวลากอนใชเทคนค ABC ตารางท 13 คาเฉลยเวลาหลงใชเทคนค ABC

พนกงาน เวลาทใชจบเวลา(นาท)

คนท 1 9.45 คนท 2 8.46 คนท 3 10.01 คนท 4 9.59 คนท 5 10.00 คนท 6 9.30 คนท 7 3.31

รวมคาเฉลย 9.45 จากตาราง กอน – หลง ทมการจดเรยงสนคาดวยเทคนค ABC ท าใหพนกงานใชเวลาในการ

เดนทางหยบสนคานอยลงโดยใชคาเฉลยของพนกงานจ านวน 5 คน กอนทจะน าเทคนค ABC เขามาชวยในการจดเรยงสนคา พนกงานจ านวน 5 คน ใชเลาในการเดนทางหยบสนคาเฉลย 9.45 นาท และหลงจากทมการจดเรยงสนคาแบบ ABC พนกงานชดเดมจ านวน 5 คน ใชเวลาในการเดนทางหยบสนคาเฉลย 6.41 ลดลง 3.04 นาท จะเหนไดวาพนกงานใชเวลาในการหยบสนคาลดลง

พนกงาน เวลาทใชจบเวลา(นาท)

คนท 1 6.21

คนท 2 7.46

คนท 3 6.01

คนท 4 6.59

คนท 5 5.00

คนท 6 6.30

คนท 7 7.31

รวมคาเฉลย 6.41

30

ผลการด าเนนวจยหลงทจะมาใชวธการจดเรยงแบบ ABC

ภาพประกอบท 11 แบบจ าลองคลงสนคา Zone D หลงใช ABC

โดยการจดเรยงสนคาทมยอดขายสนคาสงสด (หนวย : ลง) ไวใกลประตทางออก และสนคาทมยอดขายปานกลางหรอเคลอนไหวปานกลางและยอดขายสนคาต า หรอเคลอนไหวชาไวตามล าดบ เพอเปนการลดระยะเวลาและระยะทางในการเดนหยบสนคาไดอยางเหมาะสม

0

บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

การแกไขปญหาการวางผงคลงสนคา กรณศกษาบรษท AAA จ ากด โดยใชวธการจดเรยง

สนคาแบบ ABC Analysis มาประยกตใช ท าใหสามารถเพมประสทธภาพในการท างานใหกบองคกรไดเปนอยางด และสามารถลดระยะเวลาและระยะทางในการเดนทางหยบสนคาของพนกงานไดด

สรปผล

จากการเกบรวบรวมขอมลสนคา ประจ าเดอน กรกฎาคม ของสนคา Zone D มาค านวณ เพอแบงกลมของสนคาดงน

กลม A คอ สนคายอดขายดหรอเคลอนไหวสง ใหอยใกลประตทางออก มสนคาจ านวน 5 รายการ

กลม B คอ สนคายอดขายปานกลางหรอเคลอนไหวปานกลาง ใหอยถดจาก กลม A เขาไป มจ านวน 4 รายการ

กลม D คอ สนคายอดขายต าหรอเคลอนไหวชา ใหอยถดจาก B เขาไป มจ านวน 2 รายการ

การจดการดานพนทจดเกบสนคาโดยประยกตใชทฤษฎการออกแบบ และวางผงโรงงาน โดยจดสรรพนทในการจดเกบสนคาตามประเภทของสนคาทไดด าเนนการแบงประเภท ของสนคาตามทฤษฎ ABC Analysis เพอใหเหมาะสมตอการท างานและเพอลดระยะทางในการเดนทางหยบสนคาและสงมอบสนคาตามจด แบงเปนโซนกรงเทพฯ และโซนตางจงหวด ท าใหลดระยะเวลาลงได

32

ตารางท 14 คาเฉลยเวลากอนใชเทคนค ABC ตารางท 15 คาเฉลยเวลาหลงใชเทคนค ABC

พนกงาน เวลาทใชจบเวลา(นาท)

คนท 1 9.45 คนท 2 8.46 คนท 3 10.01 คนท 4 9.59 คนท 5 10.00 คนท 6 9.30 คนท 7 3.31

รวมคาเฉลย 9.45 จากตาราง กอน – หลงการจดวางผงคลงสนคาดวยวธ ABC แลว ภายหลงจากการจดวางผง

คลงสนคาใหม พบวาพนกงานสามารถใชเวลาในการเดนหยบสนคานอยลงจากเดม 9.45 นาท โดยใชพนกงานชดเดมเดนหยบสนคาใชเวลา 6.41 นาท ลดลงกวาเวลาเดม 3.04 นาท ท าใหสามารถเพมประสทธภาพในการหยบสนคา และสามารถลดระยะทางในการเดนหยบสนคาได ซงสามารถลดระยะเวลาในการสงมอบใหกบลกคาได ท าใหลกคาเกดความพงพอใจ

อภปรายผล

จากผลการศกษา ผวจยจงเลอกแนวทางการวางผงคลงสนคา กรณศกษา บรษท AAA จ ากด โดยใชการจดเรยงสนคา โดยเทคนค ABC Analysis เพอแกไขปญหาการลดระยะเวลาการหยบสนคา เนองจากระยะทางทใชเดนทางหยบสนคา จงสงผลใหสญเสยเวลากบกจกรรมการหยบสนคา ซงผลการศกษาสอดคลองกบ ธวชชย ตงวรกจถาวร (2547) ศกษาการปรบปรงระบบคงคลงดวยการประยกตใช โดยจ าแนกวตถดบและชนสวนของคงคลงดวยวธการวเคราะหแบบ ABC และวางแผนและควบคมปรมาณของคงคลงใหเหมาะสม สามารถชวยอ านวยความสะดวกไดงายขน เพอด าเนนการอยางมประสทธภาพ

ขอเสนอแนะ

1. การจดเรยงสนคาแบบ ABC Analysis ควรมการปรบปรงอยเสมอ โดยการรวบรวมขอมลการขายสนคา

2. การเคลอนไหวสนคา เนองจากความตองการของลกคามการเปลยนแปลง

พนกงาน เวลาทใชจบเวลา(นาท)

คนท 1 6.21 คนท 2 7.46 คนท 3 6.01 คนท 4 6.59 คนท 5 5.00 คนท 6 6.30 คนท 7 7.31

รวมคาเฉลย 6.41

33

3. โรงงานกรณศกษาควรจะปรบปรงประสทธภาพในการบรหารจดการคลงสนคา โดยการจดกลมสนคา ในคลงสนคา และการออกแบบและวางผงโรงงาน จดสรรพนทในการจดเกบสนคาตามประเภทของ สนคาตามทผวจยไดเสนอไว

34

บรรณานกรม

[1] ส านกการคาและการลงทน, “ธรกจการรบฝากเกบสนคาไทย (Storage and Warehousing services) พรอมหรอไมกบการเขาส AEC”,

แหลงทมา: https://www.thaifta.com/ThaiFTA/Portals/0/aec_warehouse.pdf, เขาดเมอวนท 27/08//2018

[2] ค านาย อภปรชญาสกล. (2555). การจดการสนคาคงคลงและศนยกระจายสนคา, กรงเทพฯ: โฟกส มเดยแอนด พบลชชง. [3] กตยาวดโคกหงส, แขมสรา อศวพฤฒพงศ, พรชนา วงศสนท, 2552, การบรหารสนคาคงคลง

เพอเพมผลการด าเนนงานของ รานนวสตาร 4x4 โปรชอป, รายงานสมมนาการจดการ, หลกสตรบรหารธรกจบณฑต, คณะ วทยาการ จดการ, มหาวทยาลยขอนแกน

[4] ทพยวลย เอยมปยะกล, 2551, การปรบปรงประสทธภาพการจดการคลงสนคา: กรณศกษาบรษท ใหบรการซอมอปกรณสอสารวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต, ภาควชาวศวกรรม อตสาหการคณะวศวกรรมศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

[5] ธวชชย ตงวรกจถาวร, 2547, การปรบปรงระบบการบรหารคงคลง: กรณศกษาโรงงานอตสาหกรรม เกาอทนตกรรม , วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, สาขาวศวกรรมศาสตร, คณะวศวกรรมศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

[6] ประภากร อนอนทร, 2551, การปรบปรงระบบการจดการคลงสนคาส าหรบโรงงานอเลกทรอนกส, วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. [7] ประเสรฐ ลาดสวรรณ, 2549, การลดระยะทางการเคลอนยายสนคาในคลงสนคาโดยใชระบบ

การจดเกบแบบแบงกลมสนคา, งานนพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาการ จดการขนสงและโลจสตกส, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยบรพา.

[8] วลลภ ภผา, 2557, การประยกตใชเทคนคการจ าลองสถานการณแบบมอนตคารโล เพอหาปรมาณ การสงซอทเหมาะสม: กรณศกษาการจดซอวตถดบในโรงงานผลตอาหารแปรรป, คณะวศวกรรมศาสตร, มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร.

[9] วทต มนตประสทธ, 2557, การออกแบบผงและระบบเคลอนยายวสดส าหรบคลงสนคาเครอง เขยน, วทยานพนธ, วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. [10] สมศกด ตรสตย, 2545, การออกแบบและวางผงโรงงาน = Plant layout and design. พมพครง ท 12. กรงเทพฯ: ส านกพมพ ส.ส.ท

35

ประวตผวจย

ชอ นามสกล วรรณวภา ชนเพชร วน/เดอน/ปเกด 18 กนยายน พ.ศ.2537 สถานทเกด โรงพยาบาลปทมธาน ประวตการศกษา 2559 ระดบปรญญาตร คณะบรหารธรกจ (บธบ.) สาขาวชาการจดการโลจสตกสและโซอปทาน มหาวยาลยศรปทม ต าแหนงและสถานทท างานปจจบน ต าแหนง Jr. Supply chain Analysis บรษท ซโน-แปซฟคเทรดดง (ไทยแลนด) จ ากด 888/4-6 & 9-11 ม.7 ต.บางปลา อ.บางพล จ.สมทรปราการ 10540