Top Banner
UTQ- 02116 ก ลุ่ ม ส า ร ะ ก า ร เ รี ย น รู้ วิ ท ย า ศ า ส ต ร์ : ชี ว วิ ท ย า 1 | ห น้ า คํานํา เอกสารหลักสูตรอบรมแบบ e-Training กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ : ชีววิทยา สําหรับ ผู้สอนระดับมัธยมศึกษาตอนปลายเป็นหลักสูตรฝึกอบรมภายใต้โครงการพัฒนาหลักสูตรและ ดําเนินการฝึกอบรมครูข้าราชการพลเรือนและบุคลากรทางการศึกษาด้วยหลักสูตรฝึกอบรมแบบ e-Training สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยความร่วมมือของสํานักงานคณะ กรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานและคณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เพื่อพัฒนาผู้บริหาร ครู และบุคลากรทางการศึกษาให้สอดคล้องกับความต้องการขององค์กร โดยพัฒนาองค์ความรูทักษะทีใช้ในการปฏิบัติงานได้อย่างมีคุณภาพ โดยใช้หลักสูตรและวิทยากรที่มีคุณภาพ เน้นการพัฒนาโดยการ เรียนรู้ด้วยตนเองผ่านเทคโนโลยีการสื่อสารผ่านระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต สามารถเข้าถึงองค์ ความรู้ในทุกที่ทุกเวลา สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานและคณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย หวังเป็นอย่างยิ่งว่าหลักสูตรอบรมแบบ e-Training กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ : ชีววิทยา สําหรับผู้สอนระดับมัธยมศึกษาตอนปลายจะสามารถนําไปใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อการพัฒนาครูและ บุคลากรทางการศึกษาตามเป้าหมายและวัตถุประสงค์ที่กําหนดไว้ ทั้งนี้เพื่อยังประโยชน์ต่อระบบ การศึกษาของประเทศไทยต่อไป
53

คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

Aug 20, 2020

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

1 | ห น า  

คานา

เอกสารหลกสตรอบรมแบบ e-Training กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร : ชววทยา สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลายเปนหลกสตรฝกอบรมภายใตโครงการพฒนาหลกสตรและดาเนนการฝกอบรมครขาราชการพลเรอนและบคลากรทางการศกษาดวยหลกสตรฝกอบรมแบบ e-Training สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยความรวมมอของสานกงานคณะ กรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอพฒนาผบรหาร ครและบคลากรทางการศกษาใหสอดคลองกบความตองการขององคกร โดยพฒนาองคความร ทกษะทใชในการปฏบตงานไดอยางมคณภาพ โดยใชหลกสตรและวทยากรทมคณภาพ เนนการพฒนาโดยการเรยนรดวยตนเองผานเทคโนโลยการสอสารผานระบบเครอขายอนเทอรเนต สามารถเขาถงองคความรในทกททกเวลา

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

หวงเปนอยางยงวาหลกสตรอบรมแบบ e-Training กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร : ชววทยา สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลายจะสามารถนาไปใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาครและบคลากรทางการศกษาตามเปาหมายและวตถประสงคทกาหนดไว ทงนเพอยงประโยชนตอระบบการศกษาของประเทศไทยตอไป

Page 2: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

2 | ห น า  

รายละเอยดหลกสตร คาอธบายรายวชา

มาตรฐานครวทยาศาสตรและเทคโนโลยเปาหมายของการจดการเรยนรวทยาศาสตรสาระและมาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตรทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนตอนการจดทาหนวยการเรยนรสแผนการจดการเรยนรการวเคราะหมาตรฐานการเรยนรและตวชวดเพอจดทาคาอธบายรายวชา โครงสรางรายวชาแผนการจดการเรยนรการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวฏจกรการสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle) การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชเทคนค POE (Prediction- Observation- Explanation) ความหมายจดมงหมายแนวทางของการวดผลและประเมนผลการเรยนรวธการวดผลและเครองมอวดผลการเรยนรวทยาศาสตร และความเชอมโยงของผลการเรยนรของนกเรยนทตองวดวธการวดผลและเครองมอในการ วดผลการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง สาระการอบรม

ตอนท 1 การจดการเรยนรวทยาศาสตร ตอนท 2จากหลกสตรวทยาศาสตรสชนเรยน ตอนท 3รปแบบการจดการเรยนรวทยาศาสตร ตอนท 4 การวดผลและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

กจกรรมการอบรม

1. ทาแบบทดสอบกอนการอบรม 2. ศกษาเนอหาสาระการอบรมจากสออเลกทรอนกส 3. ศกษาเนอหาเพมเตมจากใบความร 4. สบคนขอมลเพมเตมจากแหลงเรยนร 5. ทาใบงาน/กจกรรมทกาหนด 6. แสดงความคดเหนตามประเดนทสนใจ 7. แลกเปลยนเรยนรระหวางผเขารบการอบรมกบวทยากรประจาหลกสตร 8. ทาแบบทดสอบหลงการอบรม

สอประกอบการอบรม 1. บทเรยนอเลกทรอนกส 2. ใบความร 3. วดทศน 4. แหลงเรยนรทเกยวของ 5. กระดานสนทนา (Web board) 6. ใบงาน 7. แบบทดสอบ

Page 3: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

3 | ห น า  

การวดผลและประเมนผลการอบรม

วธการวดผล 1. การทดสอบกอนและหลงอบรม โดยผเขารบการอบรมจะตองไดคะแนนการทดสอบ

หลงเรยนไมนอยกวา รอยละ 70 2. การเขารวมกจกรรม ไดแก สงงานตามใบงานทกาหนด เขารวมกจกรรมบนกระดาน

สนทนา

Page 4: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

4 | ห น า  

หลกสตร UTQ-02116 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร : ชววทยา สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย

เคาโครงเนอหา ตอนท 1 การจดการเรยนรวทยาศาสตร เรองท 1.1 มาตรฐานครวทยาศาสตรและเทคโนโลย เรองท 1.2 เปาหมายของการจดการเรยนรวทยาศาสตร เรองท 1.3 สาระและมาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตร เรองท 1.4 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

แนวคด 1. มาตรฐานครวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปาหมาย สาระและมาตรฐานการเรยนร

วทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เปนสงสาคญทชวยผสอนวทยาศาสตรจดการเรยนร จากขอความดงกลาวทานมความคดเหนอยางไร

2. การจดการเรยนรวทยาศาตรตองยดหลกมาตรฐานครวทยาศาสตรทานเหนดวยหรอไม วตถประสงค 1. อธบายมาตรฐานครวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปาหมาย สาระและมาตรฐานการ

เรยนรวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรได 2. วเคราะห มาตรฐานครวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปาหมาย สาระและมาตรฐาน

การเรยนรวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และสรปเชอมโยงความรมา ประยกตใชในการจดการเรยนรวทยาศาสตรได

ตอนท 2 เรองท 2.1 ขนตอนการจดทาหนวยการเรยนรสแผนการจดการเรยนร เรองท 2.2 การวเคราะหมาตรฐานการเรยนรและตวชวดเพอจดทาคาอธบายรายวชา

โครงสรางรายวชา เรองท 2.3 ทฤษฎการแลกเปลยนสงคม เรองท 2.4แผนการจดการเรยนร แนวคด 1. แผนการจดการเรยนรทครไดเตรยมไวลวงหนากอนสอนจะตองสอดคลองกบ

วตถประสงค เนอหาของบทเรยน ผเรยนและสภาพแวดลอมของโรงเรยนแผนการจดการเรยนรจงจะชวยใหเกดประสทธภาพมากทสด ทานมความเหนอยางไร

2. สาระและมาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตรทตองมในการจดการเรยนการสอน

Page 5: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

5 | ห น า  

วตถประสงค 1. วเคราะหมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง ตามหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ได 2. จดทาแผนการจดการเรยนรสการสอนในชนเรยนได ตอนท 3 รปแบบการจดการเรยนรวทยาศาสตร เรองท 3.1 การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร เรองท 3.2 การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวฏจกรการสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle) เรองท 3.3 การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชเทคนค POE (Prediction- Observation- Explanation) แนวคด 1. จตสาธารณะนนเกดขนภายใตปจจยแวดลอมหลายๆประการไมวาจะเปน ปจจย

ภายใน ปจจยภายนอก และ การปฏสมพนธระหวางปจจยภายในและภายนอก 2. รปแบบการสอนทใชในการจดการเรยนรวทยาศาสตร เปนสงทผสอนตองคานงถง

ในการจดการเรยนร เพอใหผเรยนเกดพฤตกรรมการเรยนรตามวตถประสงค วตถประสงค 1. วเคราะหและกาหนดเปาหมายของแผนการจดการเรยนการสอนได 2. ออกแบบและกาหนดรปแบบการสอนโดยเนนคณภาพของผเรยนเปนสาคญได ตอนท 4 การวดผลและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร เรองท 4.1 ความหมายของการวดผลและประเมนผลการเรยนร เรองท 4.2 จดมงหมายของการวดผลและประเมนผลการเรยนร เรองท 4.3แนวทางการวดผลและประเมนผลการเรยนร เรองท 4.4วธการวดผลและเครองมอวดผลการเรยนรวทยาศาสตรและความเชอมโยง

ของผลการเรยนรของนกเรยนทตองวดวธการวดผลและเครองมอในการวดผล เรองท 4.5 การประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง

แนวคด 1. การวดผลและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตรมความสาคญตอการเรยนอยางไร 2. ภายหลงการใชแบบประเมนผเรยนผลการประเมนผเรยนเปนอยางไรเมอเปรยบเทยบ

ระหวางแบบประเมนตางๆ วตถประสงค 1. อธบายความหมาย ความสาคญและแนวทางของการวดผลและประเมนผลได 2. เลอกใชเครองมอวดผลและประเมนผลการเรยนร ทเหมาะสมกบการจดการเรยนร

และ สามารถประเมนตามสภาพจรงได

Page 6: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

6 | ห น า  

ตอนท 1การจดการเรยนรวทยาศาสตร

เรองท 1.1 มาตรฐานครวทยาศาสตรและเทคโนโลย ในการจดการเรยนรตามหลกสตรตามมาตรครวทยาศาสตรและเทคโนโลยในการแนวทางการ

จดการเรยนการสอนควรมการเขยนแผนการสอนใหสอดคลองกบมาตรฐานทไดวางไว เพอใหการเรยนการสอนมมาตรฐาน และเพอประโยชนสงสดแกผเรยน ซงมาตรฐานครวทยาศาสตรและเทคโนโลยมทงหมด 10 มาตรฐานดงน

มาตรฐานท 1 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลยประกอบดวยโครงสรางเนอหาตามหลกสตรและสาระการเรยนรของวทยาศาสตรและเทคโนโลย แนวคดดานกระบวนการสบเสาะหาความรและการแกไขปญหา รวมทงสามารถนาความรความเขาใจไปสรางประสบการณการเรยนรทาใหเนอหาวชามความหมายตอผเรยน

มาตรฐานท 2 การนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชอยางมคณธรรมและมความสนใจใฝพฒนาวชาชพของตนเองใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางมคณธรรมทกอใหเกดประโยชนตอสงคมและการดารงชวตโดยคานงถงความปลอดภยตอสขภาพ รวมทงเปนผทใฝหาโอกาสในการพฒนาวชาชพของตนเอง

มาตรฐานท 3 การจดโอกาสในการเรยนรตามระดบการเรยนรและพฒนาการของผเรยนเขาใจถงระดบการเรยนรและพฒนาการของผเรยน จดโอกาสในการเรยนรใหแกผเรยนเพอสงเสรมใหเกดการพฒนาสตปญญา สงคม และบคลกภาพ

มาตรฐานท 4 การจดกระบวนการเรยนรตามความแตกตางของผเรยนเขาใจถงความแตกตางของผเรยนและใชความแตกตางดงกลาวเปนพนฐานในการจดกระบวนการเรยนร เพอพฒนาโอกาสในการเรยนรทสอดคลองกบผเรยน

มาตรฐานท 5 การใชวธการสอนทเหมาะสมเพอชวยพฒนาการเรยนรของผเรยนเพอสงเสรมใหผเรยนไดพฒนาความคดดานการคดวเคราะหวจารณ การแกไขปญหาและทกษะปฏบต

มาตรฐานท 6 การสรางแรงกระตนใหผเรยนเกดแรงบนดาลใจเขาใจถงแรงกระตนและพฤตกรรมของผเรยนหรอกลมผเรยน และสรางสภาพแวดลอมของการเรยนรทสงเสรมปฏสมพนธกนทางบวกเพอกอใหเกดการเรยนรและแรงบนดาลใจ

มาตรฐานท 7 การพฒนาการสอสารเพอสงเสรมการเรยนรโดยวธสบเสาะหาความร มทกษะในการสอสารและสามารถใชภาษาอยางถกตองทงการพด การเขยนและการแสดงออก ใชวธการสอสารเพอกระตนใหมการสบเสาะหาความร การมปฏสมพนธ และการทางานรวมกน

มาตรฐานท 8 การพฒนาหลกสตร สาระการเรยนรและการวางแผนการสอนพฒนาหลกสตรทอยบนพนฐานของสาระและมาตรฐานการเรยนรอยางสอดคลองกบความตองการของชมชนและพฒนาผเรยนไดเตมศกยภาพ

Page 7: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

7 | ห น า  

มาตรฐานท 9 การประเมนผลเพอพฒนาการเรยนรใชวธการประเมนผลตามสภาพจรงและนาผลการประเมนไปใชเพอยนยนถงการพฒนาการของผเรยนอยางตอเนองทงทางสตปญญา สงคม รางกาย

มาตรฐานท 10 การนาชมชนมารวมจดการศกษาและพฒนาการเรยนรแกผเรยนสงเสรมความสมพนธกบ ผรวมงานในสถานศกษา ผปกครอง และองคกรในชมชนเพอสนบสนนการเรยนรและพฒนาการเรยนรแกผเรยน

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 1.1 แลว โปรดปฏบตใบงานท 1

สรป ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลยจะประกอบดวยโครงสรางเนอหาและสาระการ

เรยนร รวมทงสามารถนาความรความเขาใจสรางประสบการณการเรยนรทาใหเนอหาวชามความหมายตอผเรยนโดยผเรยนจะตองนาไปใชอยางมคณธรรมและมความสนใจใฝพฒนาวชาชพของตนเองโดยจดโอกาสในการเรยนรใหแกผเรยนเพอสงเสรมใหเกดการพฒนาสตปญญา สงคม และบคลกภาพจะตองคานงถงความแตกตางของผเรยนเพอชวยพฒนาการเรยนรของผเรยนเพอกอใหเกดการเรยนรและแรงบนดาลใจ โดยการพฒนาการสอสารนนตองมการมปฏสมพนธกนโดยการพฒนาหลกสตรตองสอดคลองกบความตองการของชมชนและพฒนาผเรยนและใชวธการประเมนผลตามสภาพจรงเพอพฒนาและสงเสรม ความสมพนธกบ ผรวมงานในสถานศกษา ผปกครอง และองคกรในชมชนเพอสนบสนนการเรยนรและพฒนาการเรยนรแกผเรยน

Page 8: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

8 | ห น า  

ตอนท 1การจดการเรยนรวทยาศาสตร

เรองท 1.2 เปาหมายของการจดการเรยนรวทยาศาสตร ในการเรยนการสอน ผสอนควรวางเปาหมายในแผนการสอน เพอใหทราบถงจดมงหมายท

ตองการใหเกดแกผเรยน ในแตละวชาเปาหมายสาคญทตองการใหเกดแกผเรยนคอการใหผเรยนมความร ความเขาใจในหลกการ ทฤษฎของรายวชานนๆ วชาวทยาศาสตรกเชนกนมเปาหมายในการเรยนการสอนเชนเดยวกบวชาอนๆ แตเปาหมายของวชาวทยาศาสตรนนจะมความแตกตางทเปนลกษณะเฉพาะของวชาเอง ซงเปาหมายของการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตนนมอยดวยกน 7 ประการไดแก

1. เพอใหเขาใจหลกการทฤษฎทเปนพนฐานในวทยาศาสตร 2. เพอใหเขาใจขอบเขตธรรมชาตและขอจากดของวทยาศาสตร 3. เพอใหมทกษะทสาคญในการศกษาคนควาและคดคนทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย 4. เพอพฒนากระบวนการคดและจนตนาการ ความสามารถในการแกปญหาและการจดการ

ทกษะในการสอสาร และความสามารถในการตดสนใจ 5. เพอใหตระหนกถงความสมพนธระหวางวทยาศาสตร เทคโนโลยมวลมนษยและ

สภาพแวดลอมในเชงทมอทธพลและผลกระทบซงกนและกน 6. เพอนาความร ความเขาใจในเรองวทยาศาสตรและเทคโนโลยไปใชใหเกดประโยชนตอ

สงคมและการดารงชวต 7. เพอใหเปนคนมจตวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรม และคานยมในการใชวทยาศาสตร

และเทคโนโลยอยางสรางสรรค

สรป เปาหมายของการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรเพอใหเขาใจหลกการทเปนพนฐาน

ขอบเขตขอจากดของวทยาศาสตร เพอใหมทกษะท ในการศกษาคนควาและคดคนทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยและกระบวนการคด ความสามารถในการแกปญหา ทกษะในการสอสาร และความสมพนธระหวางวทยาศาสตร เทคโนโลยทมอทธพลและผลกระทบซงกนและกน และนาความรทไดรบไปใชใหเกดประโยชนตอสงคมมคณธรรม จรยธรรม และคานยมในการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางสรางสรรค

Page 9: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

9 | ห น า  

ตอนท 1การจดการเรยนรวทยาศาสตร

เรองท 1.3 สาระและมาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตร มาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เปนขอกาหนดคณภาพของผเรยนดาน

ความร ความคด ทกษะ กระบวนการเรยนร คณธรรม จรยธรรมและคานยม ประกอบดวยมาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐานสาหรบนกเรยนทกคน เมอจบการศกษาขนพนฐาน และมาตรฐานการเรยนรชวงชน สาหรบนกเรยนทกคนเมอจบการศกษาในแตละชวงชนซงสาระการเรยนรของวทยาศาสตรประกอบไปดวย สาระท 1 : สงมชวตกบกระบวนการดารงชวต มาตรฐาน ว 1.1 : เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตางๆ ของสงมชวตททางานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความรสอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชในการดารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต มาตรฐาน ว 1.2 : เขาใจกระบวนการและความสาคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การใชเทคโนโลยชวภาพทมผลตอมนษยและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน สาระท 2 : ชวตกบสงแวดลอม มาตรฐาน ว 2.1 : เขาใจสงแวดลอมในทองถน ความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบสงมชวต ความสมพนธระหวางสงมชวตตางๆ ในระบบนเวศ มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน มาตรฐาน ว 2.2 : เขาใจความสาคญของทรพยากรธรรมชาต การใชทรพยากรธรรมชาตในระดบทองถน ประเทศและโลก มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถนอยางยงยน สาระท 3 : สารและสมบตของสาร มาตรฐาน ว 3.1 : เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตรสอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน มาตรฐาน ว 3.2 : เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนสถานะของสาร การเกดสารละลาย การเกดปฏกรยาเคม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน สาระท 4 : แรงและการเคลอนท มาตรฐาน ว 4.1 : เขาใจธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟาแรงโนมถวง และแรงนวเคลยรมกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชนอยางถกตองและมคณธรรม

Page 10: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

10 | ห น า  

มาตรฐาน ว 4.2 : เขาใจลกษณะการเคลอนทแบบตาง ๆ ของวตถในธรรมชาต มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน สาระท 5 : พลงงาน มาตรฐาน ว 5.1 : เขาใจความสมพนธระหวางพลงงานกบการดารงชวต การเปลยนรปพลงงาน ปฏสมพนธระหวางสารและพลงงาน ผลของการใชพลงงานตอชวตและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน สาระท 6 : กระบวนการเปลยนแปลงของโลก มาตรฐาน ว 6.1 : เขาใจกระบวนการตางๆทเกดขนบนผวโลกและภายในโลก ความสมพนธของกระบวนการตาง ๆ ทมผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศ ภมประเทศ และสณฐานของโลก มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน สาระท 7 : ดาราศาสตรและอวกาศ มาตรฐาน ว 7.1 : เขาใจววฒนาการของระบบสรยะและกาแลกซ ปฏสมพนธภายในระบบสรยะ และผลตอสงมชวตบนโลกมกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน มาตรฐาน ว 7.2 : เขาใจความสาคญของเทคโนโลยอวกาศทนามาใชในการสารวจอวกาศและทรพยากรธรรมชาต ดานการเกษตรและการสอสาร มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชนอยางมคณธรรมตอชวตและสงแวดลอม สาระท 8 : ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาตรฐาน ว 8.1 : ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร ในการสบเสาะหาความรการแกปญหารวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใต ขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 1.3 แลว โปรดปฏบตใบงานท 1

สรป มาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เปนขอกาหนดคณภาพของ

ผเรยนดานความร ความคด ทกษะ กระบวนการเรยนร คณธรรม จรยธรรมและคานยม ซงเปนจดมงหมายทจะพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค ประกอบดวยมาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐานสาหรบนกเรยนทกคน

Page 11: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

11 | ห น า  

ตอนท 1การจดการเรยนรวทยาศาสตร

เรองท 1.4 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนกระบวนการทนกวทยาศาสตรใชในการแสวงหา

ความรใหม หรอใชในการแกปญหา เปนทกษะทางความคดทมขนตอน เปนเหตเปนผลทจะนาไปสความรใหมๆ มขนตอนและขอกาหนดในการใชกระบวนการใดบางนน ไมมขอกาหนดหรอรปแบบทแนนอน ขนอยกบลกษณะของปญหา หรอวธการหาความรในแตละเรอง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนทกษะทพงประสงคทจะตองสรางใหเกดขนในผเรยน จนเปนนสย เพอใหเปนผทคดอยางมระบบ มเหตผล และตดสนปญหาดวยขอมล มการจาแนกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ไวหลายประการดงน

1. การสงเกต (observation)เปนการใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนง หรอหลายอยางรวมกน ไดแก ห ตา จมก ลน และผวกาย เขาไปสมผสโดยตรงกบวตถหรอเหตการณ โดยมจดประสงคทจะหาขอมลซงเปนรายละเอยดของสงนน ๆโดยไมใสความคดเหนของผสงเกตลงไป ขอมลทไดจากการสงเกตแบงไดเปน 3 อยาง คอ ขอมลเกยวกบลกษณะ ขอมลเชงประมาณ และ ขอมลเกยวกบการเปลยนแปลง

2. การวด (measurement)เปนการเลอกและใชเครองมอทาการวดหาปรมาณของสงตาง ๆ ออกมาเปนตวเลขทแนนอนไดอยางเหมาะสมและถกตอง โดยมหนวยกากบเสมอ

3. การจาแนกประเภท (classification)เปนการแบงพวกหรอเรยงลาดบ วตถ สงของทปรากฏอย โดยมเกณฑ เกณฑดงกลาวอาจจะใชความเหมอน ความแตกตาง หรอความสมพนธอยางใดอยางหนงได

4. การหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส และ สเปสกบเวลา (space/space relationship and space/time relationship)สเปสของวตถเปนทวางทวตถนนครองทอย ซงจะมรปรางลกษณะเชนเดยวกบวตถนน โดยทวไปแลวสเปสของวตถจะม 3 มต คอ ความกวาง ความยาว และ ความสง

5. การคานวณ (using number)เปนการนบจานวนของวตถ และการนาตวเลขแสดงจานวนทนบไดมาคดคานวณโดย การบวก การลบ การคณ การหาร หรอการหาคาเฉลย

6. การจดกระทาและสอความหมายขอมล (organizing data and communication) เปนการนาขอมลทไดจากการสงเกต การวด การทดลอง และจากแหลงอนๆ มาจดกระทาเสยใหมโดยการหา ความถ เรยงลาดบ จดแยกประเภท หรอคานวณหาคาใหม เพอใหผอนเขาใจความหมายของขอมลชดนนดขน โดยนาเสนอในรปของตาราง แผนภม แผนภาพ ไดอะแกรม วงจร กราฟ สมการ เขยนบรรยาย เปนตน

7. การลงความคดเหนจากขอมล (inferring)เปนการเพมความคดเหนใหกบขอมลทไดจากการสงเกตอยางมเหตผล โดยอาศยความรหรอประสบการณเดมมาชวย

Page 12: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

12 | ห น า  

8. การพยากรณ (prediction)เปนการสรปคาตอบลวงหนากอนจะทดลอง โดยอาศยปรากฏการณทเกดซา หลกการ กฎ ทฤษฎ ทม อยแลวในเรองนนๆ มาชวยในการสรป การพยากรณขอมลเกยวกบตวเลข ไดแก ขอมลทเปนตาราง หรอ กราฟ ทาได 2แบบ

- การพยากรณภายในขอบเขตของขอมลทมอย - การพยากรณภายนอกขอบเขตของขอมลทมอย

9. การตงสมมตฐาน (formulated hypothesis)เปนการคดหาคาตอบลวงหนากอนจะทาการทดลองโดยอาศยการสงเกต ความร ประสบการณเดมเปนพนฐาน คาตอบทคดหาลวงหนานยงไมทราบหรอยงไมเปนหลกการ กฎ หรอทฤษฎ สมมตฐานหรอคาตอบทคดไวลวงหนา มกกลาวไวเปนขอความทบอกความสมพนธระหวางตวแปรตน (ตวแปรอสระ) กบตวแปรตาม

10. การกาหนดนยามเชงปฏบตการ (definding operationally)เปนการกาหนดความหมาย และขอบเขตของคาตางๆ (ทอยในสมมตฐานทตองการทดลอง) ใหเขาใจตรงกนและสามารถวดได

11. กาหนดและควบคมตวแปร (Identifying and controlling variables)ในการกาหนดตวแปรจะตองบงบอก ตวแปรตน (ตวแปรอสระ) ตวแปรตาม และตวแปรควบคม ในสมมตฐานหนง

1) ตวแปรตน (ตวแปรอสระ) เปนตวแปรทเปนตนเหต ไมอยในความควบคมของตวแปรใดๆ ทงสน ตวแปรนเปนสาเหตททาใหเกดผลตางๆ หรอสงทเราตองการทดลองดวา เปนเหตทกอใหเกดผลนนจรงหรอไม

2) ตวแปรตาม เปนตวแปรทควบคมโดยตวแปรตวแปรตน ไมมความเปนอสระในตวเอง สงทเกดขนเนองมาจากตวแปรตน เมอตวแปรตนหรอสงทเปนสาเหตเปลยนไป ตวแปรตามหรอสงทเปนผลจะเปลยนไป

3) ตวแปรควบคม เปนตวแปรทควบคมใหคงทตลอดการทดลอง นอกเหนอจากตวแปรตนทมผลตอการทดลองดวย ซงตองควบคมใหเหมอนกน มเชนนนอาจทาใหเกดผลการทดลองผดพลาด

12. การทดลอง (experimenting)การทดลองเปนกระบวนการปฏบตการเพอหาคาตอบ หรอทดสอบสมมตฐานทตงไว ในการทดลองจะประกอบดวยกจกรรม 3ขนตอน คอ

1) การออกแบบการทดลอง เปนการวางแผนการทดลองวา มวธการทดลองอยางไร สงใดจะดาเนนการกอนและหลงเปนลาดบขนตอนอยางไร ควรใชวสดอปกรณ/ สารเคมอะไรบาง มการกาหนดตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคมอยางไร

2) ปฏบตการทดลอง เปนการลงมอปฏบตการทดลองจรง 3) การบนทกผล เปนการจดบนทกขอมลทไดจากการทดลอง ซงอาจจะเปนผลการ

สงเกต การวด และอนๆ ผลทไดจากในการบนทกนจะเปนขอมลของตวแปรตาม 13. การตความหมายขอมลและลงขอสรป (interpreting data and conclusion)การ

ตความหมายของขอมล เปนการแปรความหมายหรอการบรรยายลกษณะและสมบตของขอมลทมอย การตความหมายในบางครงอาจตองใชทกษะอนๆ ดวย เชน การสงเกต การคานวณเปนตน การลงขอสรป เปนการสรปความสมพนธของขอมลทงหมด

14. การสรางแบบจาลอง (making model)การสรางแบบจาลองทางวทยาศาสตรเปนการสรางสงใดสงหนงเพอใชในการอธบาย กระบวนการความสมพนธ สถานการณตางๆ ทเปนระบบหรอ

Page 13: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

13 | ห น า  

มความสลบซบซอน แบบจาลองทสรางขน อาจเปนแบบจาลองอยางงาย เชน แบบจาลองทางกายภาพ ไปจนถงแบบจาลองทมความซบซอนมากขน เชน แบบจาลองแนวคด หรอแบบจาลองทางคณตศาสตร

แนวทางในการสรางแบบจาลองเปนการใชการเปรยบเทยบ อปลกษณ และอปมาอปไมย ซงการเรยนการสอนโดยการใชแบบจาลองจะสงเสรมใหผเรยนพฒนาทกษะการคด โดยการเปรยบเทยบสงทคนเคยกบแนวคดทางวทยาศาสตร

การเปรยบเทยบ (Analogy) จะเปนการเปรยบเทยบของระบบสองระบบ ซงจะเนนไปทการเทยบเคยงกระบวนการหรอความสมพนธภายในระบบหนงกบกระบวนการหรอความสมพนธภายในระบบทสอง เชน

อปมาอปไมย (Simile)เปนการนาสงทมลกษณะเหมอนกนมาเปรยบเทยบกน เพอชวยใหเขาใจสงทพดถงไดชดเจนแจมแจงขน โดยมคาวา เหมอน คลาย เปนตน

อปลกษณ (Metaphor) เปนการเปรยบเทยบทมใชการเปรยบเทยบโดยตรงแตเปนการนาลกษณะเดนหรอนาชอของสงทตองการเปรยบเทยบมากลาว ซงตองอาศยการตความ ยกตวอยางเชนการเปรยบการเปลยนแปลงระดบชนพลงงานของอเลกตรอนกบบนได จะไดขอความดงตอไปน

การเปรยบเทยบ: อเลกตรอนในแตละระดบชนพลงงานในอะตอมเหมอนกบการยนบนขนบนได โดยเราไมสามารถจะยนอยระหวางขนบนไดได เหมอนทอเลกตรอนไมสามารถอยระหวางชนพลงงานได

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 1.4 แลว โปรดปฏบตใบงานท 1

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 1.2 แลว โปรดปฏบตใบงานท 1

สรป ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เปนกระบวนการทนกวทยาศาสตรใชในการแสวงหา

ความรใหม หรอใชในการแกปญหา เปนทกษะทางความคดทมขนตอนคอการสงเกต การวด การจาแนกประเภท การหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส และ สเปสกบเวลา การคานวณ การจดกระทาและสอความหมายขอมล การลงความคดเหนจากขอมล การพยากรณ การตงสมมตฐาน การกาหนดนยามเชงปฏบตการ กาหนดและควบคมตวแปร การทดลอง การตความหมายขอมลและลงขอสรปการสรางแบบจาลอง เปนเหตเปนผลทจะนาไปสความรใหมๆ หรอเพอแกปญหาซงปญหาไมมขอกาหนดหรอรปแบบทแนนอน ขนอยกบลกษณะของปญหา หรอวธการหาความรในแตละเรองทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนทกษะทพงประสงคทจะตองสรางใหเกดขนในผเรยน จนเปนนสย เพอใหเปนผทคดอยางมระบบ มเหตผล และตดสนปญหาดวยขอมล

Page 14: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

14 | ห น า  

ตอนท 2จากหลกสตรวทยาศาสตรสชนเรยน

เรองท 2.1 ขนตอนการจดทาหนวยการเรยนรสแผนการจดการเรยนร ขนตอนการจดทาหนวยการเรยนรสแผนการเรยนร ในการจดการและวางแผนการเรยนร ในขนตอนกอนการเขยนแผน ตองมการวางแผน และศกษาสาระเนอหาในหลกสตร ขอบขายเนอหา กาหนดกจกรรม ทตองการใหเกดภายในชนเรยน ซงในขนตอนการจดทาหนวยการเรยนร ไดมการเขยนแผนผงในการจดทาแผนไวดงรายละเอยดดานลาง ซงแบงออกเปน 5 ขนตอนดงน

วเคราะหมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด/สาระการเรยนร

แกนกลาง

วเคราะหขอบขาย/ตวชวด/ สาระการเรยนรแกนกลาง

สาระการเรยนรแตละชน (ผงมโนทศน)

จดทาหนวยการเรยนร แตละระดบชน

- ชอหนวยการเรยนร - มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด - หวขอของสาระการเรยนรในแตละหนวยการเรยนร - จานวนชวโมงในแตละหนวย การเรยนร - นาหนกคะแนน

1 1.1

2

4.1

2.1

4

4.2

4.3

4.4

คาอธบาย รายวชา 1.2

โครงสราง รายวชา 2.2

โครงสรางรายวชา 3

4.5

สาระการเรยนร/เนอหา (K) กจกรรมทนกเรยนปฏบตได(P) คณลกษณะทตองการใหเกดกบผเรยน (A)

กาหนดหวขอเพอจดทาแผน

การเรยนร ในแตละหนวย

การเรยนร

- จานวนแผนการเรยนรในแตละหนวย - ชอแผนการเรยนร - จานวนชวโมงของแตละแผนการเรยนร

55.1

Page 15: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

15 | ห น า  

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 2.1 แลว โปรดปฏบตใบงานท 2

สรป ขนตอนการจดทาหนวยการเรยนรสแผนการเรยนร มดงน การวเคราะหมาตรฐานการ

เรยนร/ตวชวด/สาระการเรยนรแกนกลาง การวเคราะหขอบขาย/ตวชวด/สาระการเรยนรแกนกลาง การสรางโครงสรางรายวชา การจดทาหนวยการเรยนแตละระดบชนและการกาหนดหวขอเพอจดทาแผนการเรยนร ในแตละหนวยการเรยนร

Page 16: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

16 | ห น า  

ตอนท 2จากหลกสตรวทยาศาสตรสชนเรยน

เรองท 2.2 การวเคราะหมาตรฐานการเรยนรและตวชวดเพอจดทาคาอธบายรายวชา โครงสรางรายวชา การวเคราะหมาตรฐานการเรยนรและตวชวดเพอจดทาคาอธบายรายวชาตองมการศกษาและทาความเขาใจในสาระการเรยนรทตองการ โดยรายละเอยดจะมอยในสาระการเรยนรแกนกลางและนามาวเคราะห ความตองการทใหเกดแกผเรยน ทงความร ทกษะ กระบวนการ และคณลกษณะ ตวอยางทยกมาใหนจะเปนระดบมธยมศกษาตอนปลาย กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร:ชววทยา ระดบชนมธยมศกษาชนปท 4มรายละเอยดตามสาระการเรยนรแกนกลาง และวเคราะหคณลกษณะทตองการใหเกดแกผเรยน ดงตวอยางดานลาง สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการดารงชวต มาตรฐานการเรยนร ว 1.1เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตางๆของสงมชวตททางานสมพนธกน มกระบวนกาสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชนในการดารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต

Page 17: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

17 | ห น า  

คาอธบายรายวชา การจดทาเอกสารรายละเอยดของวชาทสอนในแตละปการศกษา หรอเรยกวาคาอธบายรายวชา ซงจะประกอบไปดวยประกอบดวย ชอรหสวชา ชอรายวชา จานวนชวโมงตอปผลการเรยนรทคาดหวง และสาระการเรยนรรายปคาอธบายรายวชาชวยใหผสอนจดหนวยการเรยนรในแตละชนปไดสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร

ตวชวด (รายวชาพนฐาน) ชนมธยมศกษาชนปท 4

สาระการเรยนรแกนกลาง/ทองถน ความร (K) ทกษะ/กระบวนการ (P) คณลกษณะ (A)

1. ทดลองและอธบายการรกษาดลยภาพของเซลลของสงมชวต

- สารตาง ๆ เคลอนทผานเขาและออกจากเซลลตลอดเวลา เซลลจงตองมการรกษาดลยภาพ เพอใหรางกายของสงมชวตดารงชวตไดตามปกต

- สงมชวตเซลลเดยวมการลาเลยงสารเกดขน ภายในเซลลเพยงหนงเซลล แตสงมชวตหลายเซลลตองอาศยการทางานประสานกนของเซลลจานวนมาก- รปราง ลกษณะของเซลลของสงมชวตเซลลเดยว และเซลลของสงมชวตหลายเซลล

- การสงเกต - การจาแนก - การทดลอง - การตงสมมตฐาน - การแกปญหา

- สนใจ ใฝร - ความคดรอบคอบ กอนตดสนใจ - มเหตผล - กระบวนการกลม

2. ทดลองและอธบายกลไกการรกษาดลยภาพของนาในพช

- พชมกลไกในการรกษาดลยภาพของนา โดยมการควบคมสมดลระหวางการคายนาผานปากใบและการดดนาทราก - การเปดปดของปากใบเปนการควบคมอตราการคายนาของพช ซงชวยในการรกษาดลยภาพของนาภายในพชใหมความชมชนในระดบทพอเหมาะ

- การสงเกต - การจาแนก - การทดลอง - การตงสมมตฐาน - การแกปญหา

- สนใจ ใฝร - ความคดรอบคอบกอนตดสนใจ - มเหตผล - กระบวนการกลม

Page 18: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

18 | ห น า  

คาอธบายรายวชา รายวชา ว 31141 ชววทยาพนฐาน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เวลาเรยน 3 ชวโมง / สปดาห จานวน 1.5 หนวยกต

ศกษา วเคราะห สวนประกอบของกลองจลทรรศน โครงสรางของเซลล การเคลอนทของสารผานเซลล การรกษาดลยภาพของเซลล การรกษาดลยภาพของพช การรกษาดลยภาพของสตว การรกษาดลยภาพในรางกายของมนษย การสรางภมคมกน การถายทอดลกษณะทางพนธกรรม โครงสรางและหนาทของสารพนธกรรม กลไกการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม กฏของเมนเดล การแปรผนทางพนธกรรม การเกดมวเตชน ความผดปกตทางพนธกรรม พนธกรรมและสงแวดลอม ความหลากหลายของสงมชวต ปจจยตางๆทมผลตอการอยรอดของสงมชวต การอยรอดของสงมชวตกบความหลากหลายของสงมชวต ประโยชนของเทคโนโลยชวภาพ เทคโนโลยชวภาพกบความหลากหลายของสงมชวต ระบบนเวศในทองถน การเปลยนแปลงแทนท การถายทอดพลงงาน ความสมพนธในระบบนเวศทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตในทองถน การใชและขอจากดของทรพยากรธรรมชาต การอนรกษและพฒนาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การสบคนขอมล การอภปราย การวเคราะห การเปรยบเทยบ การสารวจตรวจสอบ การทานาย และการทดลอง เพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารสงทเรยนร มความสามารถในการตดสนใจ เหนคณคาของการนาความรไปใชประโยชนในชวตประจาวน มจตวทยาศาสตร คณธรรมจรยธรรม และคานยมทเหมาะสม รหสตวชวด ว 1.1 ม.4-6/1-4 ว 1.2 ม.4-6/1-4 ว 2.1 ม.4-6/1-3 ว 1.2 ม.4-6/1-3 ว8.1 ม.4-6/1-12

โครงสรางรายวชานอกเหนอจากรายละเอยดของคาอธบายรายวชาทจาเปนตองมในการจดการเรยนการสอนแลว ยงตองมโครงสรางรายวชา เพอเปนการการกาหนดขอบขายของรายวชาทจะจดสอนเพอชวยใหผสอนเเละผเกยวของ เหนภาพรวมของเเตละรายวชาและหนวยการเรยนรทตองใสประกอบไปดวยดงตวอยางดานลาง

Page 19: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

19 | ห น า  

โครงสรางรายวชา วชาชววทยา(ว 31141)ชนมธยมศกษาปท 4 เวลา 60 ชวโมง

หนวยการเรยนร มาตรฐาน / ตวชวด สาระการเรยนร จานวนชวโมง

นาหนกคะแนน

เราจะศกษาชววทยากนอยางไร

ว 8.1 ม.4-6/1-9 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกลองจลทรรศน เซลลและสวนประกอบของเซลล

6

10

การรกษาดลยภาพของสงมชวต

ว 1.1 ม.4-6/1-4

การเคลอนทของสารผานเซลล การรกษาดลยภาพของเซลล การรกษาดลยภาพของพช สตว คน

10

17

การถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

ว 1.2 ม.4-6/1-2 การถายทอดลกษณะทางพนธกรรมกฎของเมนเดล การแปรผนทางพนธกรรม มวเทชน

20

34

ความหลากหลายทางชวภาพ

ว 1.2 ม.4-6/3-4 ความหลากหลายของสงมชวต ปจจยทมผลตอการอยรอดของสงมชวต

8 13

ระบบนเวศ ว 2.1 ม.4-6/1-3 ระบบนเวศในทองถน การเปลยนแปลงแทนท การถายทอดพลงงาน การถายทอดพลงงาน

8

13

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ว 2.2 ม.4-6/1-3 ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมการใชและขอจากดของทรพยากรธรรมชาต การอนรกษ

8

13

Page 20: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

20 | ห น า  

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 2.2 แลว โปรดปฏบตใบงานท 2

สรป การวเคราะหมาตรฐานการเรยนรและตวชวดเพอจดทาคาอธบายรายวชาจะใชมาตรฐาน

การเรยนร ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตางๆของสงมชวตททางานสมพนธกน โดยมวธการคอ 1. ทดลองและอธบายการรกษาดลยภาพของเซลลของสงมชวต 2. ทดลองและอธบายกลไกการรกษาดลยภาพของนาในพช โดยมสาระในการเรยนรคอ 1. ความร (K) 2. ทกษะ/กระบวนการ (P) 3.คณลกษณะ (A)

คาอธบายรายวชา หมายถง เอกสารรายละเอยดของวชาทสอนในแตละปการศกษา ซงประกอบดวย ชอรหสวชา ชอรายวชา จานวนชวโมงตอปผลการเรยนรทคาดหวง และสาระการเรยนรรายปคาอธบายรายวชาชวยใหผสอนจดหนวยการเรยนรในแตละชนปไดสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร

โครงสรางรายวชา/หนวยการเรยนร คอการกาหนดขอบขายของรายวชาทจะจดสอนเพอชวยใหผสอนเเละผเกยวของ เหนภาพรวมของเเตละรายวชา ประกอบดวย มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด สาระสาคญ หนวยการเรยนร ชอหนวยการการเรยนร เวลา การกาหนดเวลาเรยนควรมความเหมาะสม เเละการประเมนผลใหสอดคลองกบความสาคญของมาตรฐาน/ตวชวด

Page 21: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

21 | ห น า  

ตอนท 2จากหลกสตรวทยาศาสตรสชนเรยน

เรองท 2.3 แผนการจดการเรยนร ความหมายของแผนการจดการเรยนรแผนการจดการเรยนร หรอแผนการสอน หมายถง

ลาดบขนตอนหรอกจกรรมทงหมดของผสอนและผเรยน ทผสอนกาหนดไวเปนแนวทางในการจดสถานการณใหผเรยนเปลยนพฤตกรรมไปตามวตถประสงคโดยผสอนเปนผวางแผนการสอน กาหนดแนวทางในการจดการเรยนการสอน(ภพ เลาไพบลย,2537) แผนการจดการเรยนรทครไดเตรยมไวลวงหนากอนสอน จะตองสอดคลองกบวตถประสงค เนอหาของบทเรยนผเรยนและสภาพแวดลอมของโรงเรยน แผนการจดการเรยนรจงจะชวยใหเกดประสทธภาพมากทสด ความสาคญของแผนการจดการเรยนร 1.ชวยใหผสอนเกดความมนใจในการสอน เนองจากมการคดไวลวงหนา ทาใหสามารถสอนไดตามวตถประสงคทตงไว

2. ชวยใหการจดกจกรรมการเรยนร เปนไปอยางเหมาะสมกบสภาพของผเรยน ผสอนเขาใจเกยวกบเนอหาวชาทสอน ตลอดจนมการเตรยมสอการสอนลวงหนา มการทดลองใช ชวยใหมการวดและประเมนผลไดอยางเหมาะสม 3. ชวยใหผสอนสามารถวเคราะหการสอนทผานไปวาประสบความสาเรจ หรอมจดทควรแกไขปรบปรง อยางไร 4.ในกรณทผสอนไมสามารถเขาทาการสอนได อาจมอบหมายใหผอนสอนแทน โดยดาเนนการสอนตามแนวทางทกาหนดไวในแผนการจดการเรยนร 5. ทาใหผบรหารและผประเมนสามารถตรวจสอบ ตดตามคณภาพของการจดการเรยนรไดอยางสะดวก แผนการจดการเรยนรแผนการจดการเรยนรทดจะตองมความละเอยด ชดเจน มหวขอและสวนประกอบตางๆครอบคลม สามารถนาไปปฏบตไดจรง มความสอดคลองสมพนธเชอมโยงกนดงรายละเอยดดงน

1. มความละเอยด ชดเจน มหวขอและสวนประกอบตางๆครอบคลมตามศาสตรของการสอน โดยสามารถตอบคาถามตอไปน

- สอนอะไร (หนวย หวเรอง ความคดรวบยอดหรอสาระสาคญ) - เพอจดประสงคอะไร (จดประสงคการเรยนร ซงควรเขยนเปนจดประสงคเชง

พฤตกรรม) - ดวยสาระอะไร (เนอหา/โครงรางเนอหา) - ใชวธการใด (กจกรรมการเรยนรซงใชกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ) - ใชเครองมออะไร (วสดอปกรณ สอและแหลงการเรยนร) - ทราบไดอยางไรวาประสบความสาเรจ (การวดและประเมนผล)

2. แผนการจดการเรยนรสามารถนาไปปฏบตไดจรง

Page 22: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

22 | ห น า  

3. สวนประกอบตางๆของแผนการจดการเรยนรมความสอดคลองสมพนธเชอมโยงกน เชน - จดประสงคการเรยนร ครอบคลมสาระ/เนอหา และเปนจดพฒนาทพฒนาผเรยนใน

ดานความร ทกษะ กระบวนการและเจตคต - กจกรรมการเรยนร ควรสอดคลองกบจดประสงคและเนอหาสาระ - วสดอปกรณ สอ และแหลงการเรยนร ควรสอดคลองสมพนธกบกจกรรมการเรยนร - การวดและประเมนผล ควรสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

ซงในขนตอนการจดทาแผนการจะตอง วเคราะหตวชวด/จดประสงค วเคราะห สาระทเรยนร

วเคราะหกระบวนการ จดการเรยนร วเคราะหกระบวนการประเมนผลผลต และวเคราะหแหลงการเรยนร

การจดทาแผนการเรยนร

วเคราะหคาอธบายรายวชา/โครงสรางรายวชา และหนวยการเรยนร

วเคราะห ตวชวด/จดประสงค

วเคราะหตวชวดวาจดประสงคการเรยนรใดจะอยในแผนการจดการเรยนร ทงนจดประสงคการเรยนรของแผนการจดการเรยนร ตองครบทงดานความร/ดานทกษะ/กระบวนการและดานคณธรรม จรยธรรมและคานยม

วเคราะหสาระทเรยนร - เลอกและขยายสาระทเรยนรใหสอดคลองกบผเรยน ชมชนและทองถน -สาระทเรยนรตองมความเทยงตรง ปฏบตไดจรง ทนสมยและเปนตวแทนของความร -มความสาคญทงในแนวกวางและแนวลก

Page 23: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

23 | ห น า  

องคประกอบของแผนการเรยนรองคประกอบของแผนการเรยนรจะ ประกอบดวย ลาดบทของแผน ชอวชา ชอหนวยการเรยนร เรองทสอน เวลา วน/เดอน/ป ภาคเรยนท ปการศกษา สาระสาคญ จดประสงคเชงพฤตกรรม สาระการเรยนร กจกรรมการเรยนร ขนสรป ขนวดผล วสดอปกรณประกอบการสอน หมายเหต บนทกหลงสอน

สวนท 1 รายละเอยดทวไป ประกอบดวยลาดบทของแผน ชอวชาชอหนวยการเรยนรเรองทสอนเวลาวน/เดอน/ป ภาคเรยนท ปการศกษา

สวนท 2 รายละเอยดของแผนการสอน ประกอบดวย 1. สาระสาคญ การเขยนสาระสาคญจะเขยนเปนความคดรวบยอดหรอมโนมต

(Concept)ของเนอหาทจะสอนในแผนน มรายละเอยดทสาคญหลกๆเทานน

วเคราะหกระบวนการ จดการเรยนร

- มความนาสนใจสาหรบผเรยน - สามารถเรยนรไดงาย - จดสาระทเรยนรใหเรยงลาดบจากงายไปหายากและมความตอเนอง - จดสาระทเรยนรใหสมพนธกบกลมวชาอนๆ - เลอกวธการนาเขาสการเรยน - เลอกรปแบบการจดการเรยนรใหสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรวามงไปในทศทางใด - ใหผเรยนทากจกรรมตามขนตอนของรปแบบการเรยนรผเรยนทมความสามารถแตกตางกนไมจาเปนตองทากจกรรมเหมอนกน - ควรเนนกจกรรมททางานเปนทมมากกวารายบคคล - กจกรรมทใหผเรยนปฏบตตองนาเทคนคและวธการตางๆมาเปนเครองมอใหผเรยนบรรลตามมาตรฐานการเรยนร - กจกรรมทปฏบตควรสอดคลองกบชวตประจาวนและชวตจรง - กจกรรมทปฏบตมทงในและนอกหองเรยน - เปดโอกาสใหผเรยนฝกฝนและถายทอดการเรยนรไปสสถานการณใหมๆพรอมทงทาใหเกดความจาระยะยาว - ตรวจสอบความเขาใจ โดยใหผเรยนสรปรวมทงสงเสรมใหเชอมโยงสงทเรยนรและทจะเรยนตอไป

วเคราะหกระบวนการ ประเมนผลผลต

- วธการวดและประเมนผลตองสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร - ใชวธการวดทหลากหลาย - เลอกใชเครองมอวดทมความเชอมน - แปลผลการวดและการประเมนเพอนาไปสการพฒนาและปรบปรง

วเคราะห แหลงการเรยนร

ใหเรยนรจากแหลงความรหลากหลายทงในและนอกหองเรยน เชน จากธรรมชาต ความงาม ความจรง ความด จนตนาการ เครอขายตางๆ

Page 24: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

24 | ห น า  

2. จดประสงคเชงพฤตกรรม การเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรม ควรเนนใหผเรยนพฒนาทง 3 ดานคอ ความร (K-Knowledge) ทกษะกระบวนการ (P-Process) และเจตคต (A-Attitude) โดยกาหนดพฤตกรรมทผสอนตองการใหเกดในผเรยนหลงจากทสอนจบแลว

3. สาระการเรยนร ระบเนอหาทจะสอนในชวโมงนนๆ การเขยนในหวขอนจะตองเขยนใหครอบคลมวตถประสงค รวมทงเวลาทใชสอน ตองสอดคลองกบวตถประสงค

4. กจกรรมการเรยนร เปนการกาหนดวธสอนหรอนวตกรรมทจะใช ใหเหมาะสมกบเวลา เนอหาวยของผเรยน ประกอบดวย

- ขนนาเขาสบทเรยน เปนขนตอนกระตนใหผเรยนสนใจทจะเรยน และตองการตดตามกจกรรมขนสอนตอไป

- ขนสอนเปนขนทผสอนจะตองจดกจกรรมสาหรบผเรยน กจกรรมการสอนตองสอดคลองกบวยของผเรยน เนอหาและเวลา ในการสอนระดบประถมศกษาปท 1-3 นกเรยนมชวงความสนใจสน กจกรรมการสอนควรหลากหลายและใชเวลาไมนานมาก แตในระดบชนทสงขน นกเรยนสามารถนงฟงครสอนไดมากขน การจดกจกรรมการเรยนการสอนตองเนนผเรยนเปนสาคญ เพอใหนกเรยนมสวนรวมในการจดการเรยนร และใหนกเรยนสามารถสรางองคความรดวยตนเอง

- ขนสรปเปนขนตอนทผสอนและผเรยนสรปประเดนสาคญทไดเรยนไปแลวในขนนผสอนสามารถเตมเตมดานเนอหาใหกบผเรยนใหสมบรณ

- ขนวดผล เปนขนตอนสดทายของการจดการเรยนร การวดผลอาจใชแบบฝกหด แบบทดสอบสนๆ ผสอนสามารถนาผลประเมนนไปใชในการประเมนการสอนของตน และนาไปปรบปรงการสอนในครงตอไปได

5.วสดอปกรณประกอบการสอนไดแก เอกสาร อปกรณการทดลอง เครองมอวทยาศาสตร การระบอปกรณทจะใชสอน จะชวยในการเตรยมอปกรณลวงหนา 6. หมายเหต ผสอนสามารถบนทกเหตการณตางๆทเกดขนหรอระบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทใชในการสอน 7. บนทกหลงสอน ผสอนสามารถเขยนผลของการประเมนและผลการสอนในภาพรวม หลงจากทสอนเสรจแลว การเขยนบนทกหลงสอนนเปนการระบวาในการสอนครงน มขอดหรอจดเดนอะไรบาง เพอจะไดเปนขอมลในการนาไปใชครงตอไป แนวทางการจดกจกรรมการเรยนรทกาหนดใหผสอนปฏบตตามขนตอนการจดกจกรรม ซงการกาหนดรายละเอยดการจดกจกรรมการเรยนรเปนลายลกษณอกษรเพอใหผสอนสามารถนาไปปฏบตไดอยางเหมาะสม และมประสทธภาพในการจดการเรยนร

Page 25: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

25 | ห น า  

ตวอยางแผนการจดการเรยนร แผนการจดการเรยนรท ……

วชา ชววทยา ชนมธยมศกษาปท 5 เรอง โครงสรางและหนาทของลาตน จานวน 2 คาบ วนท ……………………………… เวลา……………….. น.

สาระสาคญ ลาตนเปนอวยวะทเตบโตมาจาก epicotyl และ hypocotyl บางสวน ลาตนจงมใบตดอย

ตงแตยงเปนเอมบรโอ จานวนใบจะเพมมากขนพรอมกบการเตบโตของลาตน นอกจากเปนทยดของใบ และทาใหพชคงรปไวไดแลว หนาทสาคญทสดของลาตน คอ การลาเลยงสารทเกยวของกบการดารงชวตของพชไปทางโฟลเอม และไซเลมของของลาตน ซงตอเนองกบเนอเยอลาเลยงในราก จดประสงคการเรยนร

1. สารวจตรวจสอบโครงสรางภายนอก และโครงสรางภายในของลาตนพชใบเลยงเดยวและใบเลยงคได

2. สบคน อภปราย และอธบายโครงสราง และหนาทของลาตนได 3. สารวจตรวจสอบ อภปราย และเปรยบเทยบเกยวกบลกษณะของลาตนประเภทตางๆ ได

สาระการเรยนร ลกษณะทวไปของลาตน ลาตน (stem)เปนอวยวะของพชซงสวนใหญจะเจรญขนมาเหนอดน แตกมพชบางชนดทลาตนอยใตดน ลาตนประกอบดวยสวนสาคญ 2 สวนคอ

1. ขอ (node)เปนสวนของลาตนทมตา (bud) ซงจะเจรญไปเปนกง ดอก หรอใบ 2. ปลอง (internode)เปนสวนของลาตนทอยระหวางขอ ลาตน และใบทจะแตกขนใหมมจดกาเนดจากตา (buds) ตาของพชเกดได 2 ตาแหนงตาท

ปลายยอดเรยกวา terminal bud สวนตาทเกดดานขางของลาตนเรยกวา lateral หรอ axillary bud ถาใบรวงไป พชใบเลยงเดยวจะสงเกตสวนของขอปลองไดอยางชดเจนตลอดชวต เชน ตนไผ ตนออย ขาวโพด เปนตน สวนพชใบเลยงคนนสวนใหญแลวขอปลองจะสงเกตไดไมชดเจนทงนเพราะเมอเจรญเตบโตเตมทแลวมกจะมเนอเยอชนคอรก(cork) มาหมโดยรอบเอาไว การจะสงเกตอาจจะสงเกตในขณะทพชยงออนอย แตกยงมพชใบเลยงคบางชนดทสามารถสงเกตเหนขอปลองไดอยางชดเจนตลอดชวตเหมอนพชใบเลยงเดยว ไดแกพวกไมลมลกตางๆ เชน ตนตาลง ฟกทอง และผกบง เปนตน โครงสรางภายในของลาตน 1. โครงสรางของลาตนทเตบโตอยในขนปฐมภม (primary structure of stem)

โครงสรางของลาตนพชทอยในระยะการเจรญเตบโตปฐมภมอาจแบงออกไดเปน 3 บรเวณเรยงลาดบจากดานนอกเขาสดานในคอบรเวณเนอเยอผว (epidermis) คอรเทกซ (cortex) และสตล (stele)

ไสไม (pith)คอ บรเวณทถกลอมรอบดวยเนอเยอลาเลยง พบอยตรงกลางของลาตนหรอรากซงอาจจะเปนเนอเยอพาเรนคมาหรอสเคลอเรนคมาทพฒนามาจาก ground meristem

Page 26: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

26 | ห น า  

โดยทวไปในลาตนพชใบเลยงคมดทอลาเลยงจะเรยงตวเปนวงอยางมระเบยบ 1 วงโดยมเนอเยอลาเลยงนาปฐมภม (primary xylem) อยดานทตดกบไสไมสวนเนอเยอลาเลยงอาหารปฐมภม (primary phloem) จะอยดานทตดกบคอรเทกซเนอเยอทอยระหวางมดทอลาเลยงมกจะพบวาเปนเนอเยอพาเรนคมาซงเปนเนอเยอพนทพฒนามาจาก ground meristem สวนในลาตนพชใบเลยงเดยวมดทอลาเลยงมกจะกระจายตวไมเปนระเบยบ 2. โครงสรางของลาตนทเตบโตอยในขนทตยภม (secondary structure of stem)

ลาตนของพชใบเลยงคบางชนดอาจมการเจรญเตบโตทตยภมขนซงเปนการเจรญเตบโตททาใหเสนผานศนย-กลางของลาตนเพมมากขนการเจรญเตบโตนเกดขนมาจากการทางานของแคมเบยม (cambium) หรอเนอเยอเจรญดานขาง (lateral meristem)

ในพชบางชนดหากเนอเยอลาเลยงทตยภมมการสรางเพมขนเปนจานวนมากจะเกดลกษณะของการเปนเนอไม (wood) ขนและจะทาใหเกดแรงดนขนภายในลาตนรวมทงมปรมาณของเซลลภายในลาตนเพมมากขนหากการเพมปรมาณเซลลนมากเกนกวาความสามารถทเนอเยอผวจะขยายขนาดของเซลลเพอเพมขนาดเสนรอบวงแลวพชมกจะพฒนาแคมเบยมชนดทสองขนมาคอคอรกแคมเบยม (cork cambium) ทาหนาทสรางชนของเนอเยอคอรก (cork) ททาหนาทปกปองเนอเยอสวนอนๆทอยภายในแทนทเนอเยอผวทจะแยกหรอแตกออกแลวหลดไปในลาตนพช คอรกแคมเบยมจะเปลยนแปลงพฒนาขนมาจากเซลลในเนอเยอพนทอยในชนคอรเทกซหรอเซลลในเนอเยอผวทเกด dedifferentiation กลบไปเปนเนอเยอเจรญไดใหมเซลลดานนอกทสรางขนจากคอรกแคมเบยมจะเปลยนแปลงไปเปนเซลลพเศษทเรยกเซลลคอรก (cork cell) ซงเมอเจรญเตมทเซลลจะตายและจะสะสมสารประกอบซเบอรน (suberin) จานวนมากทผนงเซลลชนของเซลลคอรกทเกดขนนเรยกคอรก (cork) ซงชวยปองกนการสญเสยนาภายในลาตนปองกนการทาลายของเชอโรคและแมลงรวมถงอนตรายจากสงแวดลอมภายนอกสวนเซลลทถกสรางขนมาทางดานในของคอรกแคมเบยมมกจะเปนเซลลพาเรนคมาซงทาใหเปนการเพมเตมสวนทเปนคอรเทกซใหมขนาดใหญขนเรยกเนอเยอบรเวณนวาเฟลโลเดรม (phelloderm) บรเวณทรวมชนของคอรกคอรกแคมเบยมและเฟลโลเดรมทงหมดนวาเพอรเดรม (periderm) นอกจากนนบรเวณดานนอกของบางสวนในชนเพอรเดรมนอาจพบมลกษณะของกลมเซลลทเรยงตวกนหลวมๆเกดขนมชองวางระหวางเซลลชดเจนแตกตางไปจากสวนอนๆของเพอรเดรมเรยกบรเวณนวาชองอากาศ (lenticel) ซงเปนบรเวณทสามารถเกดการแลกเปลยนกาซกบอากาศภายนอกไดสวนบรเวณทเรยกวาเปลอกไม(bark) คอชนของเนอเยอทงหมดทอยถดจากแคมเบยมทอลาเลยง (vascular cambium) ออกมาไดแก เนอเยอลาเลยงอาหารชนคอรเทกซเดมและชนเพอรเดรม กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร 1. ขนสรางความสนใจ (40 นาท) - ใชคาถามนาเขาสเรองลาตน

โดยครโชว power point พชทเตรยมมาแลวถามนกเรยนวาชนสวนพชทครแสดงนน เปนอวยวะสวนไหนของพช ราก ลาตน หรอสวนอนๆ (พชทแสดง ไดแก

- ขา ขง เผอก มนฝรง หวหอมใหญ เปนสวนของลาตน - บวบ โดยชสวนทเปนมอเกาะ เปนสวนของลาตน - ผกบง เปนลาตนททอดนอนเลอยไปตามพนดน - กระบองเพชร สวนทสเขยวๆ คอลาตน

Page 27: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

27 | ห น า  

- ตนเฟองฟา ลาตนทดดแปลงไปเปนหนามหรอขอเกยว (hook) - สบปะรด ลาตนทเปนตาหรอหนอเลกๆ สนๆ ทประกอบดวยยอดออนและใบเลกๆ 2-3

ใบ แตกออกระหวางซอกใบกบลาตน หรอแตกออกจากยอดของลาตนแทนดอก เมอมนหลดรวงลงดนกสามารถเจรญเปนตนใหมได )

- ครถามนกเรยนวาแลวทราบไดอยางไรวาสวนไหนเปนราก สวนไหนเปนลาตน (ถาอวยวะพชนนเปนลาตน จะมขอปลองทชดเจน หรอไมกมตา ในขณะทรากเราจะไมพบโครงสรางเหลานน)

- ครถามตอวา แลวทราบไหมวาลาตนประกอบดวยอะไรบาง แลวก โชว Power point (ประกอบดวย ขอ ปลอง ตา ดงแสดงใน Power point)

- ครถามตอ เมอเราเหนโครงสรางแบบนแลวเราทราบหรอไหมวาโครงสรางภายในเปนเชนไร แลวแสดง Power point พรอมทงอธบายวา กอนอนทเราเรยนคาบทผานมาครไดยาใหพวกเราเขาใจแลววา เนอเยอพชแบงออกเปน 3 ระบบ ไดแก

1. ระบบเนอเยอผว 2. ระบบเนอเยอพน 3. ระบบเนอเยอลาเลยง 2. ขนสารวจ และคนหา(20 นาท)

ครพานกเรยนเลนเกม “Bio Bingo” โดยเกมนมวตถประสงคเพอเปนการทบทวนเนอหาเกยวกบเนอเยอพช โครงสรางและหนาทของลาตน เพอเปนการกระตนใหเดกจาคาศพทเกยวกบเรองทเรยนได วธการเลน

จะมการใบเปนความหมายของคาศพท เพอใหนกเรยนหาคาศพท แลวมาเลอกคาศพททตรงกบความหมายของคาศพท ถาใครไดเรยงตามแนวตรง หรอแนวทะแยงกอนกถอวาชนะ

parenchyma sclereid fiber trichome Epidermal cell

collenchyma Companion cell

guardcell

Sieve tube Aerenchyma Primary growth

Vascular bundle

Secondary growth

Cambium Cork cambium

Leaf primordium

3. ขนอธบาย และลงขอสรป(15 นาท) คร และนกเรยนรวมกนเฉลยเกม “Bio Bingo” วาความหมายของคาศพททกาหนดใหนน

คอ คาศพทคาใดพรอมทงบอกรากศพท และวธการจา และถามนกเรยนวา นกเรยนคนไหนมเทคนคการจาทดๆ มาแนะนาใหเพอนบาง 4. ขนขยายความร(10 นาท) ยกตวอยางขอสอบเอนทรานซทวา “ ถาเราตอกตะปไวบนตนมะมวงทมการเจรญเตบโตเตมท ทความสงจากพนดน 5 เมตร ถามวาอก 5 ปขางหนา ตะปจะอยสงจากพนเทาไร” (ตอบวาสงเทาเดมหรอไมกสงขนเลกนอย เพราะวาโจทยกาหนดวา ตอกตะปบนตนพชทมการเจรญเตบโตเตมทนนหมายความวา มการเจรญเตบโตถงขนทสองแลว จะมการเพมขนาดเสนผานศนยกลางซะเปนสวนมาก ดงนนตะปจงอยทเดม หรอสงขนเลกนอยเทานน)

Page 28: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

28 | ห น า  

5. ขนประเมน (5 นาท) ครประเมนจากการถามคาถามตางๆ โดยถามวา - ลาตนมประโยชนอยางไร - โครงสรางตามขวางของลาตนมลกษณะอยางไรท เออกบการทาหนาท - ลาตนพชทนกเรยนเหนทวไปในชวตประจาวน มลกษณะอยางไรบาง เหมาะกบการดารงชวต

อยางไร สงเกตจากการตอบคาถามของนกเรยน การวด และประเมนผล

1. สงเกตจากการมสวนรวมในการอภปราย 2. สงเกตจากการมสวนรวมในการทากจกรรมเลนเกม “Bio Bingo” วามความกระตอรอลน

สนใจใฝรหรอไม สอการสอน

1. ใบความร เรอง โครงสรางและหนาทของลาตน 2. Power point เรอง โครงสรางและหนาทของลาตน 3. เกม “Bio Bingo” แหลงการเรยนร

1. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานและเพมเตม ชววทยา เลม 4 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชน มธยมศกษาปท 5 2. คมอวชาชววทยาชนมธยมศกษาปท 5

3. อนเตอรเนต 4. หนงสอ Biology Concept and Connections โดย Neil A. Campbell, Jane B. Reece, Lawrence G. Mitchell และ Martha R. Taylor บนทกผลหลงสอน 1. ครประเมนการสอนของตนเอง (ผลดจากการสอน ปญหาทพบ ขอเสนอแนะ) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ครประเมนการเรยนรของนกเรยน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ...............................................ผสอน

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 2.3 แลว โปรดปฏบตใบงานท 2

สรป แผนการจดการเรยนรคอลาดบขนตอนหรอกจกรรมทงหมดของผสอนและผเรยน ทผสอนกาหนดไวเปนแนวทางในการจดสถานการณใหผเรยนเปลยนพฤตกรรมไปตามวตถประสงคโดยผสอนเปนผวางแผนการสอน กาหนดแนวทางในการจดการเรยนการสอนแผนการจดการเรยนรทครไดเตรยมไวลวงหนากอนสอน จะตองสอดคลองกบวตถประสงค เนอหาของบทเรยน ผเรยนและสภาพแวดลอมของโรงเรยน แผนการจดการเรยนรจงจะชวยใหเกดประสทธภาพมากทสด

Page 29: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

29 | ห น า  

ตอนท 3 รปแบบการจดการเรยนรวทยาศาสตร

เรองท 3.1 การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร วทยาศาสตรมบทบาทสาคญยงในสงคมโลกปจจบนและอนาคต เพราะวทยาศาสตรเกยวของกบชวตของทกคน ความรวทยาศาสตรชวยใหเกดองคความรและความเขาใจในปรากฏการณธรรมชาตมากมาย มผลใหเกดการพฒนาทางเทคโนโลยอยางมาก ในทางกลบกน เทคโนโลยกมสวนสาคญมากทจะใหมการศกษาคนควาความรทางวทยาศาสตรตอไปอยางไมหยดยง วทยาศาสตรทาใหคนไดพฒนาวธคด ทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดวเคราะห วจารณ มทกษะทสาคญในการคนควาหาความร มความสามารถในการแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมลหลากหลาย วทยาศาสตรเปนวฒนธรรมของโลกสมยใหมซงเปนสงคมแหงความร (knowledge based society) ทกคนจงจาเปนตองไดรบการพฒนาใหรวทยาศาสตร (scientific literacy for all) เพอทจะมความร ความเขาใจโลกธรรมชาตและเทคโนโลยทมนษยสรางสรรคขน และนาความรไปใชอยางมเหตผล สรางสรรค มคณธรรม เปาหมายของการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร วทยาศาสตรเปนเรองของการเรยนรเกยวกบธรรมชาต โดยมนษยใชกระบวนการสงเกต สารวจตรวจสอบ และการทดลองเกยวกบปรากฏการณทางธรรมชาต และนาผลมาจดระบบ หลกการ แนวคดและทฤษฎ ดงนนการเรยนการสอนวทยาศาสตรจงมงเนนใหผเรยนไดเปนผเรยนรและคนพบดวยตนเองมากทสด นนคอ ใหไดทงกระบวนการและองคความร ตงแตวยเรมแรกกอนเขาเรยนเมออยในสถานศกษา และเมอออกจากสถานศกษาไปประกอบอาชพแลว การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรในสถานศกษา มเปาหมายสาคญ ดงน 1. เพอใหเขาใจหลกการ ทฤษฎทเปนพนฐานในวทยาศาสตร 2. เพอใหเขาใจขอบเขตธรรมชาตและขอจากดของวทยาศาสตร 3. เพอใหมทกษะทสาคญในการศกษาคนควาและคดคนทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย 4. เพอพฒนากระบวนการคดและจนตนาการ ความสามารถในการแกปญหาและการจดการ ทกษะในการสอสาร และความสามารถในการตดสนใจ 5. เพอใหตระหนกถงความสมพนธระหวางวทยาศาสตร เทคโนโลย มวลมนษยและสภาพแวดลอมในเชงทมอทธพลและผลกระทบซงกนและกน 6. เพอนาความรความเขาใจในเรองวทยาศาสตรและเทคโนโลยไปใชใหเกดประโยชนตอสงคมและการ ดารงชวต 7. เพอใหเปนคนมจตวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรม และคานยมในการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางสรางสรรค คณภาพผเรยนวทยาศาสตรเมอจบชนมธยมศกษาปท 6

การจดการศกษาวทยาศาสตรสาหรบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน มงหวงใหผเรยนไดเรยนรวทยาศาสตรทเนนกระบวนการไปสการสรางองคความร โดยผเรยนมสวนรวมทกขนตอน ผเรยนจะได

Page 30: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

30 | ห น า  

ทากจกรรมหลากหลาย ทงเปนกลมและเปนรายบคคล โดยอาศยแหลงเรยนรทเปนสากลและทองถน โดยผสอนมบทบาทในการวางแผนการเรยนร กระตน แนะนาชวยเหลอใหผเรยนเกดการเรยนร (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2550) ผเรยนทเรยนจบชนมธยมศกษาปท 6 ควรมความร ความคด ทกษะ กระบวนการ และจตวทยาศาสตรดงน

1. เขาใจการรกษาดลยภาพของเซลลและกลไกการรกษาดลยภาพของสงมชวต 2. เขาใจกระบวนการถายทอดสารพนธกรรม การแปรผน มวเทชน ววฒนาการของสงมชวต

ความหลากหลายของสงมชวตและปจจยทมผลตอการอยรอดของสงมชวตในสงแวดลอมตางๆ

3. เขาใจกระบวนการ ความสาคญและผลของเทคโนโลยชวภาพตอมนษย สงมชวตและสงแวดลอม

4. เขาใจชนดของอนภาคสาคญทเปนสวนประกอบในโครงสรางอะตอม การจดเรยงธาตในตารางธาต การเกดปฏกรยาเคมและ ปจจยทมผลตออตราการเกดปฏกรยาเคม

5. เขาใจชนดของแรงยดเหนยวระหวางอนภาคและสมบตตางๆ ของสารทมความสมพนธกบแรงยดเหนยว

6. เขาใจการเกดปโตรเลยม การแยกแกสธรรมชาตและการกลนลาดบสวนนามนดบ การนาผลตภณฑปโตรเลยมไปใชประโยชนและผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

7. เขาใจชนด สมบต ปฏกรยาทสาคญของพอลเมอรและสารชวโมเลกล 8. เขาใจความสมพนธระหวางปรมาณทเกยวกบการเคลอนทแบบตางๆ สมบตของคลนกล

คณภาพของเสยงและการไดยน สมบต ประโยชนและโทษของคลนแมเหลกไฟฟา กมมนตภาพรงสและพลงงานนวเคลยร

9. เขาใจกระบวนการเปลยนแปลงของโลกและปรากฏการณทางธรณทมผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

10. เขาใจการเกดและววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซ เอกภพและความสาคญของเทคโนโลยอวกาศ

11. เขาใจความสมพนธของความรวทยาศาสตรทมผลตอการพฒนาเทคโนโลยประเภทตางๆ และการพฒนาเทคโนโลยทสงผลใหมการคดคนความรทางวทยาศาสตรทกาวหนา ผลของเทคโนโลยตอชวต สงคม และ สงแวดลอม

12. ระบปญหา ตงคาถามทจะสารวจตรวจสอบ โดยมการกาหนดความสมพนธระหวางตวแปรตางๆ สบคนขอมลจากหลายแหลง ตงสมมตฐานทเปนไปไดหลายแนวทาง ตดสนใจเลอกตรวจสอบสมมตฐานทเปนไปได

13. วางแผนการสารวจตรวจสอบเพอแกปญหาหรอตอบคาถาม วเคราะห เชอมโยงความสมพนธของตวแปรตางๆ โดยใชสมการทางคณตศาสตรหรอสรางแบบจาลองจากผลหรอความรทไดรบจากการสารวจตรวจสอบ

14. สอสารความคด ความรจากผลการสารวจตรวจสอบโดยการพด เขยน จดแสดง หรอใชเทคโนโลยสารสนเทศ

15. ใชความรและกระบวนการทางวทยาศาสตรในการดารงชวต การศกษาหาความรเพมเตมทาโครงงานหรอสรางชนงานตามความสนใจ

Page 31: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

31 | ห น า  

16. แสดงถงความสนใจ มงมน รบผดชอบ รอบคอบและซอสตยในการสบเสาะหาความรโดยใชเครองมอและวธการทใหไดผลถกตองเชอถอได

17. ตระหนกในคณคาของความรวทยาศาสตรและเทคโนโลยทใชในชวตประจาวน การประกอบอาชพ แสดงถงความชนชม ภมใจ ยกยอง อางองผลงาน ชนงานทเปนผลจากภมปญญาทองถนและการพฒนาเทคโนโลยททนสมย

18. แสดงความซาบซง หวงใย มพฤตกรรมเกยวกบการใชและรกษาทรพยากรธรรมชตและสงแวดลอมอยางรคณคา เสนอตวเองรวมมอปฏบตกบชมชนในการปองกน ดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของทองถน

19. แสดงถงความพอใจ และเหนคณคาในการคนพบความร พบคาตอบ หรอแกปญหาได 20. ทางานรวมกบผอนอยางสรางสรรค แสดงความคดเหนโดยมขอมลอางองและเหตผล

ประกอบ เกยวกบผลของการพฒนาและการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางมคณธรรมตอสงคมและสงแวดลอม และยอมรบฟงความคดเหนของผอน

ทฤษฎการเรยนรทใชเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยทพดกนมากในปจจบนนคอ ทฤษฎการสรางเสรมความร (constructivism) ซงเชอกนวานกเรยนทกคนมความรความเขาใจเกยวกบบางสงบางอยางมาแลวไมมากกนอย กอนทครจะจดการเรยนการสอนใหเนนวาการเรยนรเกดขนดวยตวของผเรยนเอง และการเรยนรเรองใหมจะมพนฐานมาจากความรเดม ดงนน ประสบการณเดมของนกเรยนจงเปนปจจยสาคญตอการเรยนรเปนอยางยง กระบวนการเรยนร (process of learning) ทแทจรงของนกเรยนไมไดเกดจากการบอกเลาของคร หรอนกเรยนเพยงแตจดจาแนวคดตางๆ ทมผบอกใหเทานน แตการเรยนรวทยาศาสตรตามทฤษฎการสรางเสรมความร เปนกระบวนการทนกเรยนจะตองสบคน เสาะหา สารวจตรวจสอบ และคนควาดวยวธการตางๆ จนทาใหนกเรยนเกดความเขาใจและเกดการรบรความรนนอยางมความหมาย จงจะสามารถสรางเปนองคความรของนกเรยนเอง และเกบเปนขอมลไวในสมองไดอยางยาวนาน สามารถนามาใชไดเมอมสถานการณใดๆ มาเผชญหนา ดงนน การทนกเรยนจะสรางองคความรได ตองผานกระบวนการเรยนรทหลากหลายโดยเฉพาะอยางยงกระบวนการสบเสาะหาความร (inquiry process)

Page 32: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

32 | ห น า  

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 3.1 แลว โปรดปฏบตใบงานท 3

สรป การจดการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลย เนนกระบวนการทนกเรยนเปนผคด ลงมอปฏบต ศกษาคนควาอยางมระบบ ดวยกจกรรมหลากหลายการเรยนรของนกเรยนจะเกดขนระหวางทนกเรยนมสวนรวมโดยตรงในการทากจกรรมการเรยนเหลานน จงจะมความสามารถในการสบเสาะหาความร มความสามารถในการแกปญหาดวยวธการทางวทยาศาสตร ไดพฒนากระบวนการคดขนสงจะทาใหนกเรยนไดรบการพฒนาเจตคตทางวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรม ในการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางสรางสรรค มเจตคตและคานยมทเหมาะสมตอวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทงสามารถสอสารและทางานรวมกบผ อนไดอยางมประสทธภาพ

Page 33: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

33 | ห น า  

ตอนท 3 รปแบบการจดการเรยนรวทยาศาสตร

เรองท 3.2 การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวฏจกรการสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle) การเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle) ดงททราบกนดแลววาการเรยนรเปนวฎจกรทไดรบการกลาวถงกนมานานแลว ซงผทเปนรเรมการคดคนรปแบบของวฏจกรการเรยนร (The Learning Cycle Model) นนคอ โรเบรต คารพลส (Robert Karplus) ในป ค.ศ. 1960-1969) ซงไดจดรปแบบของวฏจกรออกเปน 3 สวนหลก ไดแก การสารวจคนหา (Exploration) การสรางองคความร (Concept invention) และการขยายความร (Concept extension) และตอมามนกการศกษาหลายทานไดนาแนวคดนไปจดรปแบบของการเรยนรออกเปนอกหลายรปแบบ โดยรปแบบทนยมและใชกนอยางแพรหลายไดแก รปแบบวฏจกรการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (Inquiry cycle model) การสบเสาะหาความรคออะไร มนกการศกษาหลายทานทไดใหคาจากดความของการสบเสาะหาความรเอาไวดงน - การสบเสาะหาความรเปนกระบวนการสาหรบการคนหาคาตอบผานการสารวจตรวจสอบ (Szesze, 2001) - การสบเสาะหาความรคอการ “คนหา” โดยเฉพาะอยางยงการใชคาถามและการสารวจตรวจสอบบางสงบางอยางซงนกเรยนไดถกกาหนดบทบาทใหเปนผสารวจ นกเรยนจะตองเปนผตนตวอยเสมอในการเรยนซงนกเรยนจะมบทบาทในการ 1) ตงคาถาม 2) สารวจตรวจสอบในเรองทศกษาเพอใหไดมาซงคาตอบเหลานน 3) เผชญหนากบสงทตองการคนหาซงตองใชสมมตฐานในการพสจน 4) สรางความสมพนธและการเชอมโยงในสงทไดจากการคนหากบเพอนรวมชนและขอมลนนตองมความนาเชอถอได - การสบเสาะหาความร เปนกจกรรมทมความผสมผสานระหวางการสงเกต การใชคาถาม การคนควาหาขอมลเพอชวยสนบสนนการทดลองใหมประจกษพยานและหลกฐาน การใชเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล วเคราะหขอมล แปลผล ตอบคาถาม อธบายและทานาย ตลอดจนการนาเสนอขอมล (สถาบนวจยแหงชาตสหรฐอเมรกา: NRC, 1996) จากคานยามบางสวนขางบนนจะเหนไดวาการสบเสาะหาความรเปนกระบวนการเรยนรทผสมผสานระหวางการใชกระบวนการคดและทกษะตางๆ เพอทจะแกปญหาหรอคนหาคาตอบ

Page 34: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

34 | ห น า  

รปแบบการเรยนการสอนแบบสบเสาะหาความร ( Inquiry Cycle หรอ 5Es) นกการศกษากลม BSCS (Biological Science Curriculum Study) ไดนาวธการสอนแบบ Inquiry มาใชในการพฒนาหลกสตรวชาวทยาศาสตร โดยเสนอขนตอนในการเรยนการสอนเปน 5 ขนตอน เรยกวา การเรยนการสอนแบบ Inquiry Cycle หรอ 5Es ไดแก Engage Explore Explain Elaborate และ Evaluate สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) จงตองการศกษารปแบบการเรยนการสอนทพฒนากระบวนการคดระดบสง จงพฒนากระบวนการเรยนการสอนในแตละขนตอนการสอนของรปแบบการเรยนการสอนแบบ Inquiry Cycle (5Es) มขอบขายรายละเอยด ดงน

1. การสรางความสนใจ (Engage) เปนการนาเขาสบทเรยนหรอเรองทนาสนใจ ซงอาจเกดขนเองจากความสงสยหรอความ

สนใจของตวนกเรยนเอง หรอเกดจากการอภปรายภายในกลม กระตนใหนกเรยนสรางคาถาม กาหนดประเดนทจะศกษา ครอาจจะจดกจกรรมหรอสถานการณเพอกระตน ยวย หรอทาทายใหนกเรยนตนเตน สงสย ใครร อยากรอยากเหน เพอนาไปสการแกปญหา การศกษาคนควา หรอการทดลอง แตไมควรบงคบใหนกเรยนยอมรบประเดนหรอปญหาทครกาลงสนใจเปนเรองทจะศกษา ทาไดหลายรปแบบ เชน สาธต ทดลอง นาเสนอขอมล เลาเรอง/เหตการณ ใหคนควา/อานเรอง อภปราย/พดคย สนทนา ใชเกม ใหสอวสด อปกรณ สรางสถานการณ/ปญหาทนาสนใจทนาสงสยแปลกใจ

2. การสารวจและคนหา (Explore) นกเรยนดาเนนการสารวจ ทดลอง คนหา และรวบรวมขอมล วางแผนกาหนดการสารวจ

ตรวจสอบ หรอออกแบบการทดลอง ลงมอปฏบต เชน สงเกต วด ทดลอง รวบรวมขอมล ขอสนเทศ หรอปรากฏการณตางๆ

3. การอธบายและลงขอสรป (Explain) นกเรยนนาขอมลทไดจากการสารวจและคนหามาวเคราะห แปลผล สรปและอภปราย

ประเมน

(Evaluate)

สารวจและ

คนหา

อธบายและลง

ขอสรป

ขยายความร

สรางความสนใจ

(E )

วฏจกรการสบเสาะหาความร

Inquiry Cycle (5 Es)

Page 35: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

35 | ห น า  

พรอมทงนาเสนอผลงานในรปแบบตางๆ ซงอาจเปนรปวาด ตาราง แผนผง ผลงาน มความหลากหลาย สนบสนนสมมตฐานทตงไวหรอโตแยงกบสมมตฐานทตงไว หรอไมเกยวของกบประเดนทกาหนดไว โดยมการอางองความรประกอบการใหเหตผลสมเหตสมผล การลงขอสรปถกตองเชอถอได มเอกสารอางองและหลกฐานชดเจน

4. การขยายความร (Elaborate) 4.1 ครจดกจกรรมหรอสถานการณเพอใหนกเรยนมความรลกซงขนหรอขยาย

กรอบความคดกวางขนหรอเชอมโยงความรเดมสความรใหม หรอนาไปสการศกษาคนควา ทดลอง เพมขน เชน ตงประเดนเพอใหนกเรยน ชแจงหรอรวมอภปรายแสดงความคดเหนเพมเตมใหชดเจนยงขนซกถามใหนกเรยนชดเจนหรอกระจางในความรทไดหรอเชอมโยงความรทไดกบความรเดม 4.2 นกเรยนมสวนรวมในกจกรรม เชน อธบายและขยายความรเพมเตมมความละเอยดมากขน ยกสถานการณ ตวอยาง อธบายเชอมโยงความรทไดเปนระบบและลกซงยงขนหรอสมบรณละเอยดขน นาไปสความรใหมหรอความรทลกซงยงขน ประยกตความรทไดไปใชในเรองอนหรอสถานการณอนๆ หรอสรางคาถามใหมและออกแบบการสารวจ คนหา และรวบรวมเพอนาไปสการสรางความรใหม

5. การประเมนผล (Evaluate) เปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตางๆ วานกเรยนมความรอะไรบาง อยางไร และ

มากนอยเพยงใด จากขนนจะนาไปสการนาความรไปประยกตใชในเรองอนๆ 5.1 นกเรยนระบสงทนกเรยนไดเรยนรทงดานกระบวนการและผลผลต 5.2 นกเรยนตรวจสอบความถกตองของความรท ไ ด เชน วเคราะหวจารณ

แลกเปลยนความรซงกนและกน คดพจารณาใหรอบคอบทงกระบวนการและผลงาน อภปราย ประเมนปรบปรงเพมเตมและสรป ถายงมปญหาใหศกษาทบทวนใหมอกครง อางองทฤษฎหรอหลกการและเกณฑเปรยบเทยบผลกบสมมตฐาน เปรยบเทยบความรใหมกบความรเดม

5.3 นกเรยนทราบจดเดน จดดอยในการศกษาคนควา หรอทดลอง ยทธศาสตรของการเรยนการสอนวทยาศาสตรโดยใชวฎจกรการสบเสาะหาความร ยทธศาสตรของการเรยนการสอนวทยาศาสตรโดยใชวฎจกรการสบเสาะหาความร มดงน

ขนของการสบเสาะหาความร ยทธศาสตร 1. ขนสรางความสนใจ -สงเกตสงตางๆ รอบตวในจดทสนใจอยางกระตอรอรน

-ตงคาถามในเรองทเปนสถานการณทเกดขนจรง -พจารณาแนวทางทเปนไปไดทจะตอบปญหานนๆ -บนทกสงทไมไดคาดหวงจากปรากฏการณทเกดขน -แยกแยะสถานการณทนกเรยนเหนทหลากหลาย

2. ขนสารวจและคนหา -สรางความสนใจในสงทจะศกษา -ระดมความคดในแนวทางทเปนไปได -ทดลองโดยใชวสดและอปกรณ -สงเกตปรากฏการณเฉพาะจดทสนใจอยางละเอยด -ออกแบบ วางแผน และดาเนนการทดลอง -รวบรวมและจดกระทาขอมล -ใชกลยทธตางๆ ในการแกปญหา -เลอกแหลงขอมล (วธการ) ทเหมาะสม

Page 36: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

36 | ห น า  

ขนของการสบเสาะหาความร ยทธศาสตร -อภปรายปญหากบผอน -แยกประเดนเสยงและผลทจะเกดขนตามมาจากการสารวจและคนหา -กาหนดเกณฑในการสารวจตรวจสอบ

3. ขนอธบายและลงขอสรป

-สอสารขอมลและแนวความคดใหกบผอน -สรางและอธบายรปแบบการสารวจ -เรยบเรยงคาอธบายใหมโดยใชคาพดเปนของตนเอง -ทบทวนและวเคราะหปญหาทไดสารวจตรวจสอบ -ใชการประเมนของเพอน -รวบรวมคาตอบและแนวทางการแกปญหา -ตรวจสอบคาอธบายทเหมาะสม -บรณาการปญหาดวยความรและประสบการณทมอย

4. ขนขยายผล -วเคราะหขอมล -ลงขอสรปและการตดสนใจ -ประยกตความรและทกษะเพอศกษาประเดนอน -แลกเปลยนความรและทกษะ -แลกเปลยนขอมลและแนวคดดวยการพดและเขยน -ตงคาถามใหมๆ -พฒนาผลการสารวจและสงเสรมแนวคด -ใชรปแบบและแนวคดเพอทจะคนหาความจรงในการอภปรายและใหผอนยอมรบ -ทาการสารวจตรวจสอบเพมเตม -ทากจกรรมในประเดนอนๆ

5. ขนประเมนผล -จากรายงาน บนทก -จากแฟมสะสมงาน -จาก (กระดาษ) การบนทกขอมลของนกเรยน -การประเมนตามสภาพจรง -ชนงานจากการใชเกณฑการใหคะแนนแบบรบรค

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 3.2 แลว โปรดปฏบตใบงานท 3

สรป การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชวฏจกรการสบเสาะหาความรจะประกอบดวยการสรางความสนใจ (Engage) การสารวจและคนหา (Explore)การอธบายและลงขอสรป(Explain)การขยายความร (Elaborate) การประเมนผล (Evaluate)

Page 37: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

37 | ห น า  

ตอนท 3 รปแบบการจดการเรยนรวทยาศาสตร

เรองท 3.3 การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชเทคนค POE (Prediction-

Observation- Explanation) กระบวนการจดการเรยนรโดยวธ Predict – Observe – Explain (POE) เปนรปแบบหนงในวธการจดการเรยนรตามทฤษฎคอนสตรคตวสต ทสนบสนนใหนกเรยนไดตดสนใจเกยวกบความเขาใจทมอยและอยบนพนฐานของความเชอเดม

White and Gunstone (1992 อางองใน นาคาง จนเสรม,2551) กลาววา วธการสอนแบบ POE เปนวธการทมประสทธภาพทจะสงเสรมใหนกเรยนไดแสดงความคดเหนและอภปรายเกยวกบแนวคดทางวทยาศาสตร เปนขนตอนการนาเสนอสถานการณและใหนกเรยนทานายวาจะเกดอะไรขน ถามการเปลยนแปลง หลงจากนกเรยนทานายแลวใหนกเรยนสงเกตสถานการณดงกลาว โดยใหนกเรยนลงมอทดลอง สงเกต หรอหาวธพสจนใหนกเรยนเพอหาคาตอบจากสถานการณทครสรางขน หลงจากนนใหนกเรยนบอกสงทนกเรยนสงเกตไดจากการสบเสาะหาความรดวยตวนกเรยนเอง และขนสดทายนกเรยนจะตองอธบายถงความแตกตางระหวางสงทไดจากการทานายและการสงเกตหรอผลการทดลองทได ซงวธการสอนแบบ POE ประกอบดวย 1. ขนตอนของการ Predict คอ จะเปนการทานายวาผลทจะเกดจากการทดลอง กจกรรมและสถานการณทกาหนดใหจะเปนอยางไรบาง โดยทนกเรยนจะตองใหเหตผลเกยวกบการทานายของนกเรยนประกอบดวย 2. ขนตอนของการ Observe เปนขนตอนทนกเรยนตองลงมอทดลอง/พสจนหาคาตอบเกยวกบการทดลอง กจกรรมและสถานการณปญหา 3. ขนตอนของการ Explain เปนขนตอนทนกเรยนจะเกดความขดแยงขนระหวางสงททานายและผลจากการคานวณหาคาตอบเกยวกบการทดลอง กจกรรมและสถานการณปญหา ซงนกเรยนจะตองอธบายใหไดวาถาคาตอบทไดจากการทดลอง กจกรรมหรอสถานการณปญหาไมเปนไปตามททานายผลไวในขนแรกเพราะอะไร และในกรณทไมสามารถหาคาตอบไดดวยตนเองนกเรยนจะตองรวมมอกบเพอนเพอหาคาตอบ วธการ POE สามารถชวยใหนกเรยนสารวจและคนหา (Explore) และหาเหตผลมาอธบายเกยวกบความคดของตนใหได โดยเฉพาะอยางยงในขนตอน Predict และการใหเหตผลในกรณทผลการทดลองทไดขดแยงกบคาทานาย นกเรยนจะตองสรางและแกไขปรบปรงความคดใหมใหถกตองตามความเปนจรงหรอตามแนวคดเชงวทยาศาสตร สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2552) ไดอธบายเทคนค POE (Prediction – Observation – Explanation) มขนตอนดงน 1. การทานาย (Prediction) กอนลงมอทากจกรรม ใหผเรยนทานายวา จะเกดอะไรขนในกจกรรมทสงเกต พรอมทงใหเหตผลประกอบ เพราะเหตใดจงคดเชนนน (การเดาไดเหตผล เปนทไมมความหมายหากจะใช POE)

Page 38: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

38 | ห น า  

2. ขนสงเกต (Observation) ใหนกเรยนลงมอสงเกตสงทเกดขนโดยละเอยด และบนทกผล (การสงเกตโดยไมมการบนทกผล หรอการจดจาเพยงอยางเดยวไมจดวาเปนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร) 3. ขนอธบายผล (Explanation) ใหผเรยนอธบายความแตกตางระหวางสงททานายไวและสงทเกดขนจรง พรอมทงใชเหตผล จะทาใหผสอนเขาใจ ประโยชนของแตละขนตอนของเทคนค POE อาจสรปไดดงน 1. การทผเรยนทานายสงทเกดขนประกอบกบการใหเหตผล จะทาใหผสอนเขาใจความคดเดมกอนเรยนของผเรยน เปนการสารวจความรเดมไดอกทางหนง 2. การสงเกตสงทเกดขนและจดบนทก เปนการฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 3. การอธบายสงทเกดขน วาแตกตางจกสงททานายไวอยางไร ทาใหผเรยนตระหนกวาตนเองมความรเดมอยางไร และเรยนรอะไรเพมจากการทากจกรรมบาง

Baodi (2003 อางถงใน รตนาภรณ กลางมะณ,2553) สรปเกยวกบขนตอนของ POE ดงน 1) Predict – P ขนทานายผล เปนขนตอนการถามคาถามใหนกเรยนทานายผลจาก

สถานการณทกาหนดให 2) Observe – O ขนสงเกตหรอทดลอง หลงจากทนกเรยนทานายผลจากสถานการณปญหา

แลว ใหนกเรยนสงเกตหรอทาการทดลอง และเปรยบเทยบผลทไดจากการทานายผล 3) Explain – E ขนอธบาย ใหนกเรยนอธบายผลทไดจากการสงเกตหรอทดลองกบการ

ทานายผลวาเหมอนหรอแตกตางอยางไร Wu & Tsai (2005 อางถงใน วนชา ประยรพนธ,2553) สรปเกยวกบขนตอนการสอน

POE ไววา POE เปนยทธศาสตรทเกยวกบการทานายผลการสาธตและอภปรายผลทนกเรยนทานายกบการสงเกตการสาธตและการอธบายผลทสอดคลองตรงกนระหวางการทานายผลการสงเกตอาจแสดงใหเหนความรเดม และการแปลความหมายใหมกบสงทนกเรยนไดสงเกต เปนการเปดโอกาสใหนกเรยนมการแลกเปลยนและมการเจรจาตอรอง (negotiate) ในการแปลความหมายใหมของนกเรยน

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 3.3 แลว โปรดปฏบตใบงานท 3

สรป การจดกจกรรมการเรยนรโดยวธ POE คอ การสอนทชวยใหผเรยนเกดความเขาใจในเรองทเรยน โดยผเรยนนนเปนผลงมอปฏบตเอง ประกอบดวย 3 ขนตอน 1.ขนทานายผล (Predict – P) 2.ขนสงเกต (Observe – O) 3.ขนอธบายผล(Explain - E) ขนตอนของ POE คอการทานาย (Prediction) ขนสงเกต (Observation) ขนอธบายผล (Explanation)

Page 39: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

U T Q - 0 2 1 1 6 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ า ส ต ร : ช ว ว ท ย า

39 | ห น า  

ตอนท 4 การวดผลและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

เรองท 4.1 ความหมายของการวดผลและประเมนผลการเรยนร การวดผล (Measurement) คอ การกาหนด คา ตวเลขใหกบสงของ เหตการณ หรอ

พฤตกรรมตาง ๆหรอใชเครองมอไปวดเพอใหไดตวเลขแทนคณลกษณะตาง ๆ เชนคะแนนทไดจากการทาแบบทดสอบ การวดผลแบงเปน 2 ประเภทคอ

1. วดทางตรง วดปรมาณตางๆโดยใชเครองวดโดยตรง เชน ความยาวใชไมเมตรวด นาหนกใชเครองชงสปรงชง/วด ฯลฯ

2. วดทางออม เปนการวดคณลกษณะตางๆหรอพฤตกรรม ซงไมสามารถวดไดโดยตรง แตใชการวดโดยผานกระบวนการทางสมอง เชน วดความร ความคด ทกษะ กระบวนการ ฯลฯ

การประเมน (Evaluation)คอการนาขอมลทไดจากการวดมาเปรยบเทยบกบเกณฑ โดยรวมกบการใชวจารณญาณของผประเมนมาใชในการตดสนใจ

การประเมนแบงเปน 2 ประเภทคอ 1. การประเมนแบบองกลม เปนการเปรยบเทยบคะแนนจากแบบทดสอบหรอผลงาน

ของนกเรยนคนหนงกบนกเรยนคนอนๆ ทไดทาแบบทดสอบเดยวกน เปนการประเมนเพอจาแนกหรอจดลาดบในกลม การประเมนแบบนมกใชกบการประเมนเพอคดเลอกเขาศกษาตอ หรอการสอบแขงขนอน ฯลฯ

2. การประเมนแบบองเกณฑ เปนการเปรยบเทยบคะแนนจากแบบทดสอบหรอผลงานของนกเรยนคนหนง กบเกณฑ หรอจดมงหมายทไดกาหนดไวเชนการประเมนระหวางเรยนวานกเรยนสามารถผานวตถประสงคการเรยนรทไดกาหนดไวหรอไม

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 4.1 แลว โปรดปฏบตใบงานท 4

สรป การวดผลหมายถงการกาหนด คา ตวเลขเพอใหไดตวเลขแทนคณลกษณะตาง ๆ แบงเปน 2 ประเภทคอ1.วดผลทางตรง 2.วดผลทางออม การประเมน หมายถงการนาขอมลทไดจากการวดมาเปรยบเทยบกบเกณฑ แบงเปน 2 ประเภทคอ1.การประเมนแบบองกลม2.การประเมนแบบองเกณฑ

Page 40: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

40 | ห น า  

ตอนท 4 การวดผลและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

เรองท 4.2 จดมงหมายของการวดผลและประเมนผลการเรยนร

จดมงหมายของการวดผลและประเมนผลตองมเปาหมายทชดเจน เพอความเทยงตรงในการวดผล ทงนจดมงหมายในการวดผลดงน 1. เพอวนจฉยความร ความสามารถ ทกษะและกระบวนการ เจตคต คณธรรม จรยธรรม และคานยมของนกเรยน และเพอซอมเสรมนกเรยนใหพฒนาความร ความสามารถ และทกษะไดเตมตามศกยภาพ 2. เพอใชเปนขอมลปอนกลบใหแกตวนกเรยนเองวาบรรลตามมาตรฐานการเรยนรเพยงใด 3. เพอใชขอมลในการประเมนผลการเรยนรของนกเรยนวาบรรลเปาหมายทตองการในการจดการเรยนการสอนของครของสถานศกษา ขนาดไหน

4. เพอเปรยบเทยบถงระดบพฒนาการของการเรยนรกอนและหลงการจดการเรยนการสอน 5. เพอจดตาแหนงวานกเรยนอยในกลมใด สง กลาง หรอตา มกนยมใชในการสอบคดเลอก

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 4.2 แลว โปรดปฏบตใบงานท 4

สรป จดมงหมายของการวดผลและประเมนผล คอ 1.เพอวนจฉย 2.เพอใชเปนขอมลปอนกลบ 3.เพอใชในการประเมนผล 4.เพอเปรยบเทยบ 5.เพอจดตาแหนง

Page 41: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

41 | ห น า  

ตอนท 4 การวดผลและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

เรองท 4.3 แนวทางการวดผลและประเมนผลการเรยนร

แนวทางการวดผลและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร การวดและประเมนผลการเรยนร จะบรรลผลตามเปาหมายของการเรยนการสอนทวางไว ควรมแนวทางดงตอไปน 1. ตองวดและประเมนผลทงความร ความคด ความสามารถ ทกษะและกระบวนการ เจตคต คณธรรม จรยธรรม คานยมในวทยาศาสตร รวมทงโอกาสในการเรยนรของผเรยน 2. วธการวดผลและประเมนผลตองสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรทกาหนดไว 3. ตองเกบขอมลทไดจากการวดผลและประเมนผลอยางตรงไปตรงมา และตองประเมนผลภายใตขอมลทมอย 4. ผลการวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนตองนาไปสการแปลผลและลงขอสรปทสมเหตสมผล 5. การวดผลและประเมนผลตองมความเทยงตรงและเปนธรรม ทงในดานของวธการวดโอกาสของการประเมน

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 4.3 แลว โปรดปฏบตใบงานท 4

สรป แนวทางการวดผลและประเมนผลการเรยนร คอ 1.ตองวดและประเมนผลทงความร ความคด ความสามารถ ทกษะและกระบวนการ เจตคต คณธรรม จรยธรรม คานยม 2.วธการวดผลและประเมนผลตองสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรทกาหนดไว 3.ตองเกบขอมลทไดจากการวดผลและประเมนผลอยางตรงไปตรงมา 4.ผลการวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนตองนาไปสการแปลผลและลงขอสรปทสมเหตสมผล 5. การวดผลและประเมนผลตองมความเทยงตรงและเปนธรรม

Page 42: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

42 | ห น า  

ตอนท 4 การวดผลและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

เรองท 4.4 วธการวดผลและเครองมอวดผลการเรยนรวทยาศาสตร ความเชอมโยงของผลการเรยนรของนกเรยนทตองวดวธการวดผลและเครองมอในการวดผล

ในการวดผลการเรยนรจะมเครองมอใหเลอกใชไดอยางหลากหลาย ทงนขนอยกบจดประสงค

และผลทตองการทงนวธการวดผลและเครองมอวดผลการเรยนรวทยาศาสตรมเครองมอทนยมใชดงน 1. แบบทดสอบใชวดโดยการใหนกเรยนสอบ เชนสอบดวยแบบทดสอบขอเขยน หรอสอบ

โดยขอสอบปฏบต ซงสามารถสอบไดทงกอนเรยน ระหวางเรยน และ หลงเรยน 2. แบบสงเกตใชวดโดยสงเกตในขณะทนกเรยนเขารวมกจกรรมหรอสงเกตอยางตอเนอง

ในชวงเวลาทครกาหนดไว 3. แบบสมภาษณใชวดโดยการซกถาม พดคยกบนกเรยนในโอกาสตางๆ เชนขณะทาก

จรรมเพอตรวจสอบความคด ความรสกเกยวกบกจกรรมทครใหทา หรอโอกาสอน ๆ ซงใชไดทงสมภาษณแบบเดยวหรอแบบกลม

4. แบบประเมนโดยการเกบชนงานทนกเรยนทากจกรรม ทาโครงงาน หรอเกบรวบรวมผลงานเปนแฟมสะสมงานนกเรยน

Page 43: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

43 | ห น า  

ในการวดผลนนเมอเราทราบถงผลการเรยนรทคาดหวงแลว สามารถเลอกวธการวดและเครองมอทใชใหเชอมโยงกบการวดผลดงตารางขางลาง

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 4.4 แลว โปรดปฏบตใบงานท 4

ผลการเรยนรทตองวด วธการวดผล เครองมอในการวดผล

1. ความรความคด การทดสอบโดยขอเขยนหรอ สอบปากเปลา

แบบทดสอบ อตนย/ปรนย แบบสมภาษณฯลฯ

2. ทกษะและกระบวนการ การสงเกตขณะทากจกรรมการเชนใชอปกรณ การทางานกลมฯลฯ

แบบประเมนกจกรรม แบบประเมนโครงงาน แฟมสะสมงาน ฯลฯ

3. เจตคต คานยม คณธรรมและจรยธรรม

การสงเกต การพดคยฯลฯ แบบสงเกตพฤตกรรมแบบสมภาษณฯลฯ

4. ความรความคด การทดสอบโดยขอเขยนหรอสอบปากเปลา

แบบทดสอบ อตนย/ปรนย แบบสมภาษณฯลฯ

5. ทกษะและกระบวนการ การสงเกตขณะทากจกรรมการเชนใชอปกรณ การทางานกลมฯลฯ

แบบประเมนกจกรรม แบบประเมนโครงงาน แฟมสะสมงาน ฯลฯ

6. เจตคต คานยม คณธรรมและจรยธรรม

การสงเกต การพดคย ฯลฯ แบบสงเกตพฤตกรรม

สรป การวดผลและเครองมอทนยมใชคอ 1.แบบทดสอบ 2.แบบสงเกต 3.แบบสมภาษณ 4.แบบประเมนโดยการเกบชนงาน

Page 44: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

44 | ห น า  

ตอนท 4 การวดผลและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร

เรองท 4.5 การประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง

การประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง (Authentic assessment) การประเมนตามสภาพจรง เปนการประเมนทออกแบบมาเพอสะทอนใหเหนพฤตกรรม และทกษะทจาเปนของนกเรยนในสถานการณทเปนจรง และเปนวธการประเมนทเนนงานทนกเรยนแสดงออกในภาคปฏบต (Performance) เนนกระบวนการเรยนร (Process) เนนผลผลต (Product) และผลงานหรอแฟมสะสมงาน (Portfolio) สงทตองประเมนตามสภาพจรง การประเมนตามสภาพจรงเปนวธการประเมนโดยใชหลกการทวานกเรยนตองมการแสดงออกในภาคปฏบต (Performance) เพอแสดงถงความเขาใจและเพอแสดงออกถงทกษะจากการเรยนรตลอดจนการแสดงถงกระบวนการ (process) รวมทงผลผลต (Products) และชนงานในแฟมสะสมงาน (Portfolio)

1. การประเมนจากการแสดงออกและกระบวนการ (Performance and Process)เปนการประเมนพฤตกรรมขณะทนกเรยนลงมอทางาน (task)ทกาหนดใหงานหรอสถานการณทกาหนดให เพอชวยใหนกเรยนแกปญหาหรอปฏบตงานไดจรง สามารถประเมนไดจากกระบวนการทางานกระบวนการคดและผลงาน

2. การประเมนกระบวนการและผลผลต (Process and Products)ครใชวธตรวจผลงานหรอผลผลตทเกดขนจากกระบวนการทางานของนกเรยนทาใหครไดเขาใจกระบวนการการเรยนรของนกเรยนตวอยางผลผลตเชนแผนงานโครงงานแผนภาพแผนภมผลการทาแบบฝกหดการจดนทรรศการ ฯลฯ

3. การประเมนแฟมสะสมงาน (Portfolio Assessment) เปนการประเมนทนกเรยนมสวนรวมในการประเมนผลอยางเตมท ซงแฟมสะสมงานเปนการแสดงผลงานตาม ความสามารถของแตละบคคล นกเรยนจะเลอกผลงานและจดเตรยมทาแฟมสะสมผลงานดวยตนเองสงเสรมใหผเรยนรจกรบผดชอบและประเมนผลงานของตนเองสงเสรมนวตกรรมใหมๆและสงเสรมใหนกเรยนตระหนกถงคณคาของตนเอง

สรป การประเมนตามสภาพจรง เปนการประเมนทออกแบบมาเพอสะทอนใหเหนพฤตกรรม และทกษะทจาเปนของนกเรยนในสถานการณทเปนจรง สงทตองประเมนตามสภาพจรง 1.การประเมนจากการแสดงออกและกระบวนการ2.การประเมนกระบวนการและผลผลต 3.การประเมนแฟมสะสมงาน

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 4.5 แลว โปรดปฏบตใบงานท 4

Page 45: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

45 | ห น า  

ตอนท 4 การวดผลและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร เรองท 4.5 การประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง

การประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง (Authentic assessment) การประเมนตามสภาพจรง เปนการประเมนทออกแบบมาเพอสะทอนใหเหนพฤตกรรม และทกษะทจาเปนของนกเรยนในสถานการณทเปนจรง และเปนวธการประเมนทเนนงานทนกเรยนแสดงออกในภาคปฏบต (Performance) เนนกระบวนการเรยนร (Process) เนนผลผลต (Product) และผลงานหรอแฟมสะสมงาน (Portfolio) สงทตองประเมนตามสภาพจรง การประเมนตามสภาพจรงเปนวธการประเมนโดยใชหลกการทวานกเรยนตองมการแสดงออกในภาคปฏบต (Performance) เพอแสดงถงความเขาใจและเพอแสดงออกถงทกษะจากการเรยนรตลอดจนการแสดงถงกระบวนการ (process) รวมทงผลผลต (Products) และชนงานในแฟมสะสมงาน (Portfolio)

1. การประเมนจากการแสดงออกและกระบวนการ (Performance and Process)เปนการประเมนพฤตกรรมขณะทนกเรยนลงมอทางาน (task)ทกาหนดใหงานหรอสถานการณทกาหนดให เพอชวยใหนกเรยนแกปญหาหรอปฏบตงานไดจรง สามารถประเมนไดจากกระบวนการทางานกระบวนการคดและผลงาน

2. การประเมนกระบวนการและผลผลต (Process and Products)ครใชวธตรวจผลงานหรอผลผลตทเกดขนจากกระบวนการทางานของนกเรยนทาใหครไดเขาใจกระบวนการการเรยนรของนกเรยนตวอยางผลผลตเชนแผนงานโครงงานแผนภาพแผนภมผลการทาแบบฝกหดการจดนทรรศการ ฯลฯ

3. การประเมนแฟมสะสมงาน (Portfolio Assessment) เปนการประเมนทนกเรยนมสวนรวมในการประเมนผลอยางเตมท ซงแฟมสะสมงานเปนการแสดงผลงานตาม ความสามารถของแตละบคคล นกเรยนจะเลอกผลงานและจดเตรยมทาแฟมสะสมผลงานดวยตนเองสงเสรมใหผเรยนรจกรบผดชอบและประเมนผลงานของตนเองสงเสรมนวตกรรมใหมๆและสงเสรมใหนกเรยนตระหนกถงคณคาของตนเอง

สรป การประเมนตามสภาพจรง เปนการประเมนทออกแบบมาเพอสะทอนใหเหนพฤตกรรม และทกษะทจาเปนของนกเรยนในสถานการณทเปนจรง สงทตองประเมนตามสภาพจรง 1.การประเมนจากการแสดงออกและกระบวนการ2.การประเมนกระบวนการและผลผลต 3.การประเมนแฟมสะสมงาน

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 4.5 แลว โปรดปฏบตใบงานท 4

Page 46: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

46 | ห น า  

ใบงานท 1

ชอหลกสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร : ชววทยา สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย ตอนท 1 การจดการเรยนรวทยาศาสตร คาสงใหทาแบบทดสอบประจาตอนท 1 1. ในการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรไดกาหนดเปาหมายทตองการใหเกดขนกบผเรยน ดานใดบาง ก. ความร ความเขาใจ จตวทยาศาสตร คณลกษณะอนพงประสงค ข. ความร ความเขาใจ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร จตวทยาศาสตร ค. ความร ความเขาใจ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร คณลกษณะอนพงประสงค ง. ความร ความเขาใจ ความคงทนในการเรยนร ความสมพนธระหวางวทยาศาสตรและเทคโนโลย

2. พฤตกรรมในขอใดตอไปน ถอวาเปนการใชทกษะการสงเกตเปนหลก ก. ผวาราชการจงหวดแจงเตอนวาวนพรงนระดบนาจะสงขนอกเทาตว ข. เดกหญงสมพรสามารถบอกเหตผลในการใชบกเกอรแทนกระบอกตวงไดอยางถกตอง ค. ผวาราชการจงหวดรายงานระดบนาททวมทหนาศาลากลางจงหวดวาสงขนอก 10 เซนตเมตร ง. เดกชายสดใจสามารถบรรยายคณสมบตของมะนาวใหเดกหญงพมพใจเหนถงความแตกตางกบสมบตของสมเขยวหวานไดอยางชดเจน

3. ในการทดลองเรองการสงเกตการลกไหมของเทยนไข ขอใดเปนคาตอบทไมไดเกดจากการสงเกต ก. เปลวไฟเปนรปวงร ม 4 ชน ข. ถาไมมแกสออกชเจนเทยนจะดบ ค. เทยนไขจะเรมละลาย แลวหยดลงตามลาเทยน ง. เมอจดเทยนไข ไสเทยนจะเปลยนจากสขาวเปนสดา 4. ขอใดตอไปนกลาวถกตอง ก. การพยากรณมความนาเชอถอนอยกวาการตงสมมตฐาน ข. การพยากรณเปนการสรปคาตอบลวงหนากอนจะทดลองโดยอาศยประสบการณทเกดขนซาๆ ค. การพยากรณและการตงสมมตฐานเปนการคาดการณคาตอบลวงหนากอนจะทดลองอยางมหลกการ ง. การตงสมมตฐานเปนการคดคาตอบลวงหนากอนทดลองโดยอาศย หลกการ กฎทฤษฏทมอย

Page 47: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

47 | ห น า  

5. ถาตองการทดสอบวา “แสงจาเปนตอการสรางอาหารของพช” ตวแปรตน คอ ก. แสง ข. อาหาร ค. ชนดของพช ง. จานวนของพช

Page 48: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

48 | ห น า  

ใบงานท 2

ชอหลกสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร : ชววทยา สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย ตอนท 2 จากหลกสตรวทยาศาสตรสชนเรยน คาสงใหทาแบบทดสอบประจาตอนท 2 คาแนะนาใหผเขารบการอบรมตอบคาถามตอไปน 1. การจดทาโครงสรางรายวชาและหนวยการเรยนร มลาดบขนตอนอยางไร 2.การจดทาแผนการจดการเรยนร มลาดบขนตอนอยางไร 3. การวเคราะหสาระการเรยนรลงสแผนการจดการเรยนร จะตองคานงถงอะไรบาง 4.การกาหนดจดประสงคการเรยนร ในแผนการจดการเรยนร ควรระบรายละเอยดอยางไรบาง 5.แผนการจดการเรยนร สามารถนานวตกรรมการสอนมาใสไวในขนใด

Page 49: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

49 | ห น า  

ใบงานท 3

ชอหลกสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร : ชววทยา สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย ตอนท 3 รปแบบการจดการเรยนรวทยาศาสตร คาสงใหทาแบบทดสอบประจาตอนท 3 1. รปแบบการสอนโดยใชวฎจกรการสบเสาะหาความร (Inquiry cycle) มขนตอนตามลาดบดงน ก.สารวจและคนหา สรางความสนใจ ขยายความร อธบายและลงขอสรป ประเมน ข.สรางความสนใจ สารวจและคนหา ขยายความร อธบายและลงขอสรป ประเมน ค.สรางความสนใจ สารวจและคนหา ขยายความร อธบายและลงขอสรป ประเมน ง.สรางความสนใจ สารวจและคนหา อธบายและลงขอสรป ขยายความร ประเมน

2. ขนตอนใดของเทคนค POE ทฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรมากทสด ก.การสงเกต ข.การทานาย ค.การอธบาย ง.การสรางความสนใจ

3. ขนตอนใดของวฎจกรการสบเสาะหาความรและเทคนค POE ทมความคลายคลงกน ก.อธบายและลงขอสรปและการสงเกต ข.สรางความสนใจและการอธบาย ค.สารวจและคนหาและการสงเกต ง.ขยายความรและการทานาย

4. ทฤษฎการเรยนรใดทเชอวา การเรยนรเกดขนดวยตวของผเรยนเอง และการเรยนรเรองใหมมพนฐานมาจากความรเดม ก.ทฤษฎการสรางเสรมความร (constructivism) ข. การเรยนรดวยการคนพบ (discovery learning) ค. การเรยนรอยางมความหมายของ David P. Ausubel ง. ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเดก (theory of cognitive development) ของ Piaget

Page 50: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

50 | ห น า  

5. ในการในการเลอกใชรปแบบการจดการเรยนร สงสาคญทควรคานงถงไดแก ก.ผสอน ข.เนอหา ค.แรงจงใจ ง.ความสนใจของผเรยน

เฉลย ขอ 1 2 3 4 5 เฉลย ง ก ค ก ข

Page 51: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

51 | ห น า  

ใบงานท 4

ชอหลกสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร : ชววทยา สาหรบผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลาย ตอนท 4 การวดผลและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร คาสงใหทาแบบทดสอบประจาตอนท 4 1. ขอใดกลาวถง การวด กบการประเมน ไดถกตองทสด ก.ครเปนผวด แตการประเมนครกบนกเรยนรวมมอกนประเมน ข.การวดกบการประเมนมความหมายเดยวกนและตองใชรวมกนเสมอ ค.การวดตองใชเครองมอวดโดยตรงแตการประเมนเปนการใชการวดเทยบกบเกณฑ ง.การวดเปนการใหคา/คะแนน แตการประเมนเปนการนาคา/คะแนนมาเทยบกบเกณฑเพอใหผประเมนตดสนใจ

2. จดมงหมายพนฐานของการวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนคอขอใด ก.การวดและประเมนผลเพอพฒนาผเรยน ข.การวดและประเมนผลเพอพฒนาผเรยนและผสอน ค.การวดและประเมนผลเพอตดสนผลการเรยนรของผเรยน ง.การวดและประเมนผลเพอพฒนาและตดสนผลการเรยนรของผเรยน

3. การวดผลการเรยนร สงทวดคอ? ก.ผลทเกดจากการเรยนรของผเรยน ข.คณภาพหรอปรมาณความรความคดของนกเรยน ค.ความรในเนอหาใน 8 สาระการเรยนรทโรงเรยนจดให ง.มวลประสบการณทนกเรยนมกอนและหลงจากการเรยนรของนกเรยน

Page 52: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

52 | ห น า  

4. การวดผลและประเมนผลในขอใดตอไปนถอวาเปนหวใจของการวดและประเมนผล ก.การวดและประเมนผลระดบชาต ข.การวดและประเมนผลระดบชนเรยน ค.การวดและประเมนระดบสถานศกษา ง.การวดและประเมนระดบเขตพนทการศกษา

5. ขอใดกลาวถงการวดผล/การประเมนผล ไมถกตอง ก.การวดเปนการกาหนดคา/คะแนน แตการประเมนเปนการเรยงลาดบคา/คะแนน ข.การวดเนนทคา/คะแนนแตการประเมนผลเปนการสรปตคาเทยบกบเกณฑ ค.การประเมนตองอาศยเกณฑในการตดสอนคณคาของสงใดๆ ง.การวดเปนการใหคา/คะแนนทเชอถอได

ขอ 1 2 3 4 5 เฉลย ง ง ก ข ก

Page 53: คํานําkrukird.com/02116.pdf · 2016. 2. 25. · 2. จัดทําแผนการจ ัดการเร ียนรู้สู่การสอนในช

53 | ห น า