ค ำน ำ - krukird.com · 2. ทฤษฎีการเรียนรู้ทางปัญญาของแบนดูรา...

T E P E - 5 5 3 0 3 ก า ร พ ฒ น า จ ต ส า ธ า ร ณ ะ

1 | ห น า

ค ำน ำ

เอกสารหลกสตรอบรมแบบ e-Training หลกสตรการพฒนาจตสาธารณะ เปนหลกสตรฝกอบรมภายใตโครงการพฒนาหลกสตรและพฒนาคร และบคลากรทางการศกษาโดยยดถอภารกจและพนทเปนฐานดวยระบบ TEPE Online โดยความรวมมอของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอพฒนาผบรหาร ครและบคลากรทางการศกษาใหสอดคลองกบความตองการขององคกร โดยพฒนาองคความร ทกษะทใชในการปฏบตงานไดอยางมคณภาพ โดยใชหลกสตรและวทยากรทมคณภาพ เนนการพฒนาโดยการเรยนรดวยตนเองผานเทคโนโลยการสอสารผานระบบเครอขายอนเทอรเนต สามารถเขาถงองคความรในทกททกเวลา

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย หวง

เปนอยางยงวาหลกสตรอบรมแบบ e-Training หลกสตรการพฒนาจตสาธารณะ จะสามารถน าไปใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาครและบคลากรทางการศกษาตามเปาหมายและวตถประสงคทก าหนดไว ทงนเพอยงประโยชนตอระบบการศกษาของประเทศไทยตอไป


2 | ห น า

สำรบญ

ค าน า 1 หลกสตร “การพฒนาจตสาธารณะ” 3 รายละเอยดหลกสตร 4 ค าอธบายรายวชา 4 วตถประสงค 4 สาระการอบรม 4 กจกรรมการอบรม 4 สอประกอบการอบรม 5 การวดผลและประเมนผลการอบรม 5 บรรณานกรม 5 เคาโครงเนอหา 7 ตอนท 1 จตสาธารณะ 10 ตอนท 2 ทฤษฎและแนวคดการพฒนาจตสาธารณะ 18 ตอนท 3 การพฒนาจตสาธารณะ 26 ตอนท 4 การจดการเรยนการสอนจตสาธารณะ ตอนท 5 การวดและประเมนจตสาธารณะ

32 38

ใบงานท 1 48 ใบงานท 2 51 ใบงานท 3 ใบงานท 4 ใบงานท 5

54 57 60


3 | ห น า

หลกสตร

กำรพฒนำจตสำธำรณะ รหส TEPE-55303 ชอหลกสตรรำยวชำ การพฒนาจตสาธารณะ

ปรบปรงเนอหำโดย

คณาจารยภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผทรงคณวฒตรวจสอบเนอหำ นางสาวประภาพรรณ เสงวงศ นายพทกษ โสตถยาคม นางสาววงเดอน สวรรณศร นางจรรยา เรองมาลย รศ.ดร.สรพนธ สวรรณมรรคา ศ.ดร.สจรต เพยรชอบ รศ.ดร.อรจรย ณ ตะกวทง ผศ.ดร.ประศกด หอมสนท วทยำกร คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย


4 | ห น า

รำยละเอยดหลกสตร ค ำอธบำยรำยวชำ

อธบายความหมาย ความส าคญ องคประกอบของจตสาธารณะ บนทฤษฎและแนวคดของการพฒนาจตสาธารณะ ทงทฤษฎทางจรยธรรม ทฤษฎการเรยนรทางปญญาเชงสงคม ทฤษฎการแลกเปลยนสงคม และแนวคดทางศาสนา อธบายแนวทางการพฒนาจตสาธารณะ ปจจยทกอใหเกดจตสาธารณะ และวธการเสรมสรางจตสาธารณะ การจดการเรยนการสอนเพอพฒนาจตสาธารณะ และการวดและประเมนจตสาธารณะ วตถประสงค

เพอใหผเขารบการอบรมสามารถ 1. อธบายความหมายและแนวคดของจตสาธารณะได 2. อธบายถงความส าคญของจตสาธารณะทมตอการด าเนนชวตและสงคมได 3. อธบายและจ าแนกองคประกอบของจตสาธารณะได 4. อธบายแนวคดทฤษฏการพฒนาจรยธรรมแบบตางๆได 5. อธบายถงปจจยทกอใหเกดจตสาธารณะได 6. อธบายการเสรมสรางจตสาธารณะได 7. อธบายแนวทางการพฒนาจตสาธารณะได 8. สามารถอธบายและจดกจกรรมจตสาธารณะตามหลกสตรของการศกษาขนพนฐานได 9. สรางเครองมอวดจตสาธารณะได

สำระกำรอบรม

ตอนท 1 จตสาธารณะ ตอนท 2 ทฤษฎและแนวคดการพฒนาจตสาธารณะ ตอนท 3 การพฒนาจตสาธารณะ ตอนท 4 การจดการเรยนการสอนจตสาธารณะ ตอนท 5 การวดและประเมนจตสาธารณะ

กจกรรมกำรอบรม

1. ท าแบบทดสอบกอนการอบรม 2. ศกษาเนอหาสาระการอบรมจากสออเลกทรอนกส 3. ศกษาเนอหาเพมเตมจากใบความร 4. สบคนขอมลเพมเตมจากแหลงเรยนร 5. ท าใบงาน/กจกรรมทก าหนด 6. แสดงความคดเหนตามประเดนทสนใจ


5 | ห น า

7. แลกเปลยนเรยนรระหวางผเขารบการอบรมกบวทยากรประจ าหลกสตร 8. ท าแบบทดสอบหลงการอบรม

สอประกอบกำรอบรม

1. บทเรยนอเลกทรอนกส 2. ใบความร 3. วดทศน 4. แหลงเรยนรทเกยวของ 5. กระดานสนทนา (Web board) 6. ใบงาน 7. แบบทดสอบ

กำรวดผลและประเมนผลกำรอบรม

วธการวดผล 1. การทดสอบกอนและหลงอบรม โดยผเขารบการอบรมจะตองไดคะแนนการทดสอบหลง

เรยนไมนอยกวา รอยละ 70 2. การเขารวมกจกรรม ไดแก สงงานตามใบงานทก าหนด เขารวมกจกรรมบนกระดาน

สนทนา บรรณำนกรม เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2543, มกราคม - มนาคม). โรงเรยนสรางคนมจตสาธารณะ.การศกษา

2000. 17(3): 65. ชาย โพธสตา. (2540). รายงานการศกษาวจยเรอง จตส านกตอสาธารณะสมบต :ศกษากรณ

กรงเทพมหานคร. นครปฐม : สถาบนวจยประชากรและสงคม. มหาวทยาลยมหดล. ชยวฒน สทธรตน. (2555). สอนเดกใหมจตสาธารณะ. พมพครงท 5 . กรงเทพมหานคร : ว พรนท. ณฏฐภรณ หลาวทอง. (2550). “การประเมนจตพสย” ใน การประเมนผลการเรยนรแนวใหม.

กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ดวงเดอน พนธมนาวน. (2538). ทฤษฏตนไมจรยธรรม การวจยและการพฒนาบคคล. โครงการ

สงเสรมเอกสารวชาการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. อดส าเนา

ทศนา แขมมณ. (2546). การพฒนาคณธรรม จรยธรรม และคานยม: ทฤษฏสการปฎบต. กรงเทพฯ : เมธทปส จ ากด

ธรรมนนทกา แจงสวาง. (2547). ผลของการใชโปรแกรมพฒนาจตสาธารณะดวยบทบาทสมมต กบตวแบบของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรม ศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อดส าเนา.


6 | ห น า

นนทวน ชนช. (2546). การใชตวแบบสญลกษณผานสอหนงสอเลมเลกเชงวรรณกรรมเพอพฒนา จตสาธารณะในนกเรยนระดบประถมศกษาปท 2. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจย พฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อด ส าเนา

บณชม ศรสะอาด. (2535). การวจยเบองตน. พมพครงท2. กรงเทพฯ : สวรยาสาลน. ยรวฒน คลายมงคล. (2545). การพฒนาการเรยนการสอนโดยการประยกตแนวคดการใชปญหา

เปนหลกในการเรยนร เพอสรางเสรมสมรรถภาพทางคณตศาสตรของนกเรยนชน ประถมศกษาปท 5 ทมความสามารถพเศษทางคณตศาสตร. วทยานพนธปรญญาครศา สตรดษฎบณฑต สาขาวชาหลกสตรการสอน บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. อด ส าเนา

.ลดาวล เกษมเนตร และคณะ. (2546). รปแบบการพฒนานกเรยนระดบประถมศกษาใหมจต สาธารณะ : การศกษาระยะยาว. เอกสารประกอบการประชมวชาการ สถาบนวจย พฤตกรรมศาสตรมหาวทยาลยศนครนทรวโรฒ.

ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ. (2543). การวดดานจตพสย. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน. วรรณธนา นนตาเขยน. (2553). ผลของการใหความรการท ากจกรรมในครอบครวส าหรบผปกครองผาน

ระบบอนเทอรเนตเพอการพฒนาจตสาธารณะของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม.(วชาการศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

วราพร พงศอาจารย. (2542). การประเมนผลการเรยน. พษณโลก : สถาบนราชภฎพบลสงคราม พษณโลก

สคนธรส หตวฒนะ. (2550). ผลของการใชโปรแกรมพฒนาจตสาธารณะดวยเทคนคเสนอตวแบบผานภาพการตนรวมกบการชแนะทางวาจา ทมตอจตสาธาณะของนกเรยนชนประถมศกษาปท3. ปรญญานพนธ วท.ม. (การวจยพฤตกรรมศาสตประยกต). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

Bandura A. (1977). Social Learning Theory. Englewood Cliffs, New Jersey : Price – Hall. Bloom,B.S. (1956). Taxonomy of Educational Objectives. NewYork : David Makay.


7 | ห น า

หลกสตร TEPE-55303 การพฒนาจตสาธารณะ

เคาโครงเนอหา ตอนท 1 จตสำธำรณะ เรองท 1.1 ความหมายจตสาธารณะ เรองท 1.2 ความส าคญของจตสาธารณะ เรองท 1.3 องคประกอบของจตสาธารณะ

แนวคด 1. จตสาธารณะ เปนพฤตกรรมทมจตส านกเพอสวนรวมทมตอสาธารณะ มความรบผดชอบตอ

สงคม รวมถงการเหนแกประโยชนสวนรวม 2. สงคมปจจบนมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ท าใหเกดปญหาดานตางๆในสงคม ซงสงผล

กระทบตอการด าเนนชวตในสงคม บคคลหลายๆกลมขาดคณธรรมจรยธรรม เหนคณคาทางวตถมากกวาคณคาทางจตใจ ถาทกคนม จตสาธารณะ อยในการด าเนนชวตกจะชวยใหปญหาตางๆลดลงได

3. องคประกอบของจตสาธารณะ นนมการแบงไดหลายๆหวขอ ซงแตละองคประกอบจะมความสมพนธและสอดคลองกบ บคคล เหตการณ และสถานการณตางๆ

วตถประสงค 1. อธบายความหมายและแนวคดของจตสาธารณะได 2. อธบายถงความส าคญของจตสาธารณะทมตอการด าเนนชวตและสงคมได 3. อธบายและจ าแนกองคประกอบของจตสาธารณะได ตอนท 2 ทฤษฎและแนวคดกำรพฒนำจตสำธำรณะ เรองท 2.1 ทฤษฎการพฒนาทางจรยธรรม เรองท 2.2 ทฤษฎการเรยนรทางปญญาเชงสคคม เรองท 2.3 ทฤษฎการแลกเปลยนสงคม เรองท 2.4 แนวคดทางศาสนา แนวคด 1. ทฤษฎการพฒนาจรยธรรมของของโคลเบอรก แบงการพฒนาการทางจรยธรรมออกเปน 3

ระดบ แตละระดบแบงเปน 6 ขน โดยทฤษฎนจะชวยสงเสรมบคคลใหมการพฒนาระดบจรยธรรมใหสงขนกวาเดม

2. ทฤษฎการเรยนรทางปญญาของแบนดรา โดยมแนวคดวากระบวนการเรยนร เปนกระบวนการเปลยนแปลงพฤตกรรม และ การเรยนรสวนใหญของคนสวนใหญเกดจากการสงเกตตวแบบซงสามารถถายทอดความคดและการแสดงออกไปพรอมกนได


8 | ห น า

3. หลกธรรมทางศาสนาทกศาสนาในโลกน มสวนส าคญอยางยงในการกอใหเกดจตสาธารณะ ไมวาจะเปนหลกธรรมของศาสนาพทธ ครสต และอสลาม เปนตน

วตถประสงค 1. อธบายแนวคดทฤษฏการพฒนาจรยธรรมแบบตางๆได 2. เปรยบเทยบจดเดน-จดดอยของทฤษฎตางๆได ตอนท 3 กำรพฒนำจตสำธำรณะ เรองท 3.1 แนวทางการพฒนาจตสาธารณะ เรองท 3.2 ปจจยทกอใหเกดจตสาธารณะ เรองท 3.3 การเสรมสรางจตสาธารณะ แนวคด 1. จตสาธารณะนนเกดขนภายใตปจจยแวดลอมหลายๆประการไมวาจะเปน ปจจยภายใน

ปจจยภายนอก และ การปฏสมพนธระหวางปจจยภายในและภายนอก 2. การเสรมสรางจตสาธารณะเปนสามารถกระท าไดหลายวธ และเปนสงทตวผปฏบตจะตอง

ปฏบตใหเปนนสย 3. การพฒนาจตสาธารณะเปนสงส าคญมความจ าเปนอยางยงทจะตองพฒนา หรอ ปลกฝงให

เกดขนตงแตวยเดก โดยมคร หรอ ผใหญชแนะแนวทางทถกตอง เพอเดกจะไดยดแนวปฏบตทถกตอง วตถประสงค 1. อธบายถงปจจยทกอใหเกดจตสาธารณะได 2. อธบายการเสรมสรางจตสาธารณะได 3. อธบายแนวทางการพฒนาจตสาธารณะได

ตอนท 4 กำรจดกำรเรยนกำรสอนจตสำธำรณะ เรองท 4.1 หลกการจดกจกรรมจตสาธารณะในสถานศกษา เรองท 4.2 เทคนคการเรยนการสอนกบกจกรรมสาธารณะ แนวคด 1. กจกรรมสรางจตสาธารณะ ไดแก กจกรรมทสรางประโยชนใหแกสวนรวม รวมถงการรจก

รกษาผลประโยชนของประเทศชาต 2. ในการจดการเรยนการสอนในชนเรยนหรอนอกหองเรยน สามารถน าเทคนคการสอนตางๆท

หลากหลายวธมาชวยในการสงเสรมการเรยนการสอน จตสาธารณะเพอผเรยนจะไดฝกพฒนาจตสาธารณะในตนเอง

วตถประสงค สามารถอธบายและจดกจกรรมจตสาธารณะตามหลกสตรของการศกษาขนพนฐานได


9 | ห น า

ตอนท 5 กำรวดและประเมนจตสำธำรณะ เรองท 5.1 การวดจตสาธารณะ เรองท 5.2 เกณฑการประเมนจตสาธารณะ เรองท 5.3 วธและการออกแบบการวดและประเมนจตสาธารณะ แนวคด 1. การวดจตสาธารณะเปนการวดพฤตกรรมดานจตพสย ครอบคลม 3 องคประกอบ คอ

องคประกอบการหลกเลยงการใชหรอการกระท าทจะท าใหเกดความช ารดเสยหายตอสวนรวม การถอเปนหนาททมสวนรวมในการดแลรกษาของสวนรวม และเคารพสทธการใชของสวนรวม

2. ในการสรางเครองมอวดนน ผทดสอบตองน าผลการตอบมาพจารณา โดยการตอบนนควรตรวจใหคะแนน ซงเปนเรองทมความส าคญมากจงจ าเปนตองมหลกเกณฑในการพจารณา

3. เครองมอวดจตสาธารณะมหลายชนด เชน แบบมาตราสวนประมาณคา การสงเกต การสมภาษณเปนตน

วตถประสงค 1. อธบายความองคประกอบและลกษณะของแบบวดจตสาธารณะได 2. อธบายเกณฑการวดจตสาธารณะได 3. สรางเครองมอวดจตสาธารณะได


10 | ห น า

ตอนท 1 จตสาธารณะ

เรองท 1.1 ความหมายจตสาธารณะ ในสงคมปจจบนเปนสงคมยคโลกาภวฒน ทกประเทศมความเจรญกาวหนาดวยเทคโนโลย และ

นวตกรรมทมความทนสมย ท าใหวถการด าเนนชวตของแตละคนเปลยนแปลงไปจากยคสมยกอน เกดการแขงขนในหลายๆดานกนมากขน มนษยเกดการเหนประโยชนสวนตนมากกวาสวนรวม จตใจหนไปฝกใฝทางวตถนยมมากกวาทจะเหนคณคาทางจตใจ สงส าคญทจะชวยลดปญหาเหลานได กคอ การสรางจตสาธารณะใหมในตวบคคล

นอกจากนนในปจจบนประเดนเรองจตสาธารณะนน มผลตอการด ารงชวตของสงคมภายใตการเปลยนแปลง เนองจากจตสาธารณะเปนความรบผดชอบทเกดขนภายใน คอ ความรสกนกคด คณธรรม จรยธรรมทอยในจตใจ และสงผลสการกระท าภายนอกของบคคล ซงจากทกลาวขางตน ปญหาตางๆในสงคมเกดจากการขาดจตส านกของคนสวนใหญ การสรางจตสาธารณะของคนในสงคมจงจ าเปนและมคณคาอยางยง

มนกวชาการหลายทานไดใหความหมายของ จตสาธารณะ ไวดงน เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2543) กลาววา จตสาธารณะ หมายถงความคดทไมเหนแกตว มความ

ปรารถนาทจะชวยเหลอ ชวยแกปญหาใหแกผอนหรอสงคม พยายามฉวยโอกาสทจะชวยเหลออยางจรงจง และมองโลกในแงดบนพนฐานของความเปนจรง

ชาย โพธสตา และคณะ (2543) กลาววา จตสาธารณะ หมายถง ความตระหนกในสงใดสงหนง หรอปรากฏการณการณใดปรากฏการณหนง เปนความตระหนกวาสงนนหรอปรากฏการณนนคออะไร มความหมายอยางไร และทส าคญ ตนควรมทาทหรอพฤตกรรมอยางไรตอสงนนหรอปรากฏการณนน และอธบายขยายความวา จตส านกนนเปนความตระหนกทเปนผลมาจากความรทไดมาไมวาจะรปแบบใดกตามมาผนวกกบความรในบรบทสงคมและวฒนธรรมทเปนสงเออตอการเกดหรอไมเกดความตระหนก ซงโดยทวไปแลวการมจตส านกคอการมความตระหนกในทางบวกตอสงนน เมอใดทบคคลมจตส านกตอสงใดแสดงวาเขามความตระหนกตอสงนนในทางบวก ในระดบขนทสงสดของการมจตส านก หมายความวา บคคลนนมความตระหนกวาตนควรท าอยางไรเพอใหมผลบวกตอสงนน ซง หมายถง ความตระหนกในความรบผดชอบตอสงนน เชนจตส านกตอหนาท คอ ความตระหนกในทางทจะท าหนาทของตนอยางดทสดเพอแสดงพฤตกรรมในการรบผดชอบตอหนาททตนรบได ดงนน การพจารณาวาบคคลใดมจตส านกหรอไมตองดทพฤตกรรมการแสดงออกมาวามความรบผดชอบ ซงเปนความหมายทสามารถวดไดเชงประจกษ

ลดดาวลย เกษมเนตร และคณะ (2547) ใหความหมายของจตสาธารณะวาคอการรจกเอาใจใสเปนธระและเขารวมในเรองของสวนรวมทใชประโยชนรวมกนของกลม โดยพจารณาจากความรความเขาใจหรอพฤตกรรมทแสดงออกถงลกษณะดงน


11 | ห น า

1. การหลกเลยงการใชหรอการกระท าทจะท าใหเกดความช ารดเสยหายตอของสวนรวมทใชประโยชนรวมกนของกลม และการถอเปนหนาททจะมสวนรวมในการดแลรกษาของสวนรวมในวสยทตนสามารถท าได

2. การเคารพสทธในการใชของสวนรวมทใชประโยชนรวมกนของกลม โดยไมยดครองของสวนรวมนนเปนของตนเอง ตลอดจนไมปดกนโอกาสของบคคลอนทจะใชของสวนรวมนน

ชยวฒน สทธรตน (2555) ใหความหมายของจตสาธารณะหมายถง การกระท าดวยจตวญาณทม

ความรก ความหวงใย ความเอออาทรตอคนอนและสงคมโดยรวม การมคณธรรมจรยธรรม และการไมกระท าทเสอมเสย หรอเปนปญหาตอสงคม ประเทศชาต การมจตทคดสรางสรรค เปนกศล และมงท ากรรมดทเปนประโยชนตอสวนรวม คดในทางทด ไมท าลายเบยดเบยนสงคม วฒนธรรม ประเทศชาตและสงแวดลอมการกระท า และค าพดทมาจากความคดทด

จากค าวา จตสาธารณะ (Public Mind) นน มค าวา “สาธารณะ” (Public) ซงประกอบดวย P U B L I C M I N D นนไดใหความหมายแตละตวอกษร ดงน

1. P = Professional หมายถง ท างานแบบมออาชพ คนทคดใหมท าใหมจะตองเปนมออาชพ รลกในหนาททรบผดชอบ มการพฒนาตนเองอยตลอดเวลา และหาความรใหมๆอยเสมอ

2. U = Unity หมายถง เอกภาพ ตองมความสามคคในหมคณะ ฝกการท างานเปนทม เพราะการทองคกรใดมเอกภาพนน จะท าใหเกดการขบเคลอน ในความเปนเอกภาพนน จะท าใหองคกรเปนไปดวยความเรยบรอยไมแตกแยก แมจะมความแตกตาง

3. B = Believe หมายถง ความเชอ ถามความเชอในการท าสงตางๆ กจะท าใหเกดความส าเรจในการท าสงนนๆ

4. L = Locally หมายถง ภมปญญาทองถน โดยจะตองเชอและมความศรทราในความเปนพลงยงใหญของภมปญญาไทย ลดความเชอทนสมยนยมลง ซงจะน าไปสการแกปญหาอยางเปนระบบและเขากบบรบทของสงคมไทย ควรจะด าเนนดวยการเรยนรรวมกน เขาไปเปนสวนหนงของการเรยนรในชมชน

5. I = Integrity หมายถง ความซอสตย ทกคนจะตองยดเอาความซอสตยเปนทตง เพอเปนแบบอยางทดใหกบสงคม คดด ท าด เพอชาต งานทกชนจะตองตรวจสอบได มความโปรงใส

6. C = Creative หมายถง ความคดสรางสรรค มความคดสรางสรรคในการพฒนาประเทศใหมความกาวหนา

7. M = Morality หมายถง ความถกตองดวยศลธรรม เดกไทยควรไดรบการปลกฝงศรทธาสรางเสรมปญญา ดวยศาสนา สถาบนศาสนาตองเปนผน าในการสรางจตสาธารณะใหเกดขน ตองน าเยาวชนไปสค าสอนของแตละศาสนา ทเนนใหเหนประโยชนของสงคม ไมบรโภคเกนความจ าเปน มความสนโดษพอใจทจะมกนมอย มใชเทาทจ าเปน รจกเออเฟอเผอแผ

8. I = Innovate หมายถง เปลยนแปลง จากกระแสโลกาภวฒนท าใหสงคมไทยหลกเลยงไมไดทจะรบเอาวฒนธรรมและวถปฏบตจากสงคมโลก ซงบางสงอาจไมเหมาะสมกบสงคมไทยและก าลงซมซบเขาสตวเดกและเยาวชนไทยอยางรวดเรว และกลายเปนวถปฏบตประจ าวนไปแลว ดงนนเดกไทยยคใหม


12 | ห น า

จะตองเปลยนแปลงเพอกลบไปสวถปฏบตในการสรางจตสาธารณะในการรกตนเอง ครอบครว และประเทศชาต

9. N= Nature หมายถง ธรรมชาต เราตองสรางความสมดลระหวางมนษยกบธรรมชาต โดยฝกอบรมใหเดกและเยาวชนมลกษณะและพฤตกรรมในชวตประจ าวน ท กนเปน อยเปน ดเปน ฟงเปน หรอการด ารงชวตประจ าวนทเขาใจเหตผล รจกเลอกปฏบตในสงทเกดประโยชนตอชวต ตอการเรยนร หรอพฒนาโดยปราศจากโทษหรอไมใหเกดโทษตอตนเองผอนและธรรมชาตแวดลอม

10. D = Divide หมายถง แบงปน เดกไทยจะตองประกอบดวยความรก และแบงปนความรกใหความรกกบคนอน สรางภมคมกนตนเอง รวมแบงปนบ าเพญประโยชนและชวยเหลอสงคม โดยไมหวงสงตอบแทนทเปนผลก าไรสรางสรรคสงคมไทยใหมกาแบงปนความสขจากคนหนงสคนอกกลมหนงและเตมเตมสงคมไทยใหเปนสงคมทนาอย

หลงจำกศกษำเนอหำสำระเรองท 1.1 แลว โปรดปฏบตใบงำนท 1.1

สรป จตสาธารณะ หมายถง พฤตกรรมทตระหนกถงสวนรวม ความรบผดชอบของตนเองตอสงคม การท าประโยชน รวมถงการมคณธรรมจรยธรรม ทอยากใหสงคมทตนด ารงชวตอยมความถกตอง และ มการพฒนาไปในทางทดขน


13 | ห น า

เรองท 1.2 ควำมส ำคญของจตสำธำรณะ

การสรางคนใหมจตสาธารณะนนมความส าคญตอ บคคล องคกร สงคม และ ประเทศอยางมาก ถามการปลกฝง พฒนาเดกและเยาวชน ใหมจตสาธารณะๆดวยวธตางๆจะท าใหเดกมจตใจทเหนแกประโยชนสวนรวม จตสาธารณะเปนความรบผดชอบทเกดจากภายใน คอ ความรสกนกคด ทอยในจตใจ และสงผลออกมาเปนการกระท าภายนอก

ในปจจบนจะเหนวามปญหาตางๆ เกดขนมากมายไมวาจะเปนปญหายาเสพตด ปญหาทรพยากรธรรมชาต ปญหาสงคม ปญหาสภาพแวดลอม เปนตน ซงปญหาตางๆทเกดขนเหลานเกดจากการขาดจตสาธารณะ เพอลดปญหาตางๆทก าลงจะทวความรนแรง มความจ าเปนอยางยงทจะตองรบปลกฝงจตใจใหบคคลมความรบผดชอบตอตนเองและสงคม ดงนน จตสาธารณะ จงเปนสงทมความส าคญในการปลกจตส านกใหคนรจกเสยสละ รวมแรงรวมใจ มสวนรวมในการท าประโยชนใหแกสวนรวม ชวยลดปญหาใหสงคม

ไพบลย วฒนศร และ สงคม สญจณ (2543) กลาววา การทคนมาอยรวมกนเปนสงคม ยอมมความสมพนธกนในรปแบบการพงพาอาศยกนของคนในสงคมซงมบทบาทหนาทแตกตางกน ถาคนในสงคมขาดจตส านกสาธารณะ ซงนอกจากจะมผลกระทบตอบคคล ครอบครว องคกร แลว การขาดจตสาธารณะยงมผลตอ ระดบชมชน ระดบประเทศ และ ระดบโลก ดงน

1. ผลกระทบตอบคคล 1.1 สรางความเดอดรอนใหกบตนเอง 1.2 สรางความเดอดรอนใหกบคนอน

2. ผลกระทบระดบครอบครว ท าใหเกดปญหา คอ 2.1 ความสามคคในครอบครวลดนอยลง 2.2 การแกงแยง ทะเลาะเบาะแวงภายในครอบครว

3. ผลกระทบระดบองคกร ท าใหเกดปญหา 3.1 การแบงพรรคพวก แกงแยงชงดชงเดนกน 3.2 ความเหนแกตว แกงแยงชงดชงเดน 3.3 การเบยดเบยนสมบตขององคกรเปนสมบตสวนตน 3.4 องคกรไมกาวหนา ประสทธภาพและคณภาพของงานลดลง

4. ในระดบชมชนท าใหเกดปญหา คอ 4.1 ชมชนออนแอ ขาดการพฒนา เพราะตางคนตางอย สภาพชมชน มสภาพเชนไร กยงคง

เปนเชนนน ไมเกดการพฒนา และยงนานไปกจะเสอมทรดลง 4.2 อาชญากรรมในชมชนอยในระดบสง 4.3 ขาดศนยรวมจตใจ ขาดผน าทน าไปสการแกปญหา เพราะคนในชมชนมองปญหาของ

ตวเองเปนเรองใหญ ขาดคนอาสาน าพาการพฒนา เพราะกลวเสยทรพยกลวเสยเวลา หรอกลวเปนทครหาจากบคคลอน


14 | ห น า

5. ถาคนในชาตขาดจตส านก จะท าใหเกด 5.1 วกฤตการณภายในประเทศบอยครง และแกปญหาไมได เกดการเบยดเบยน ท าลาย

ทรพยากร และสมบตทเปนของสวนรวม 5.2 ประเทศชาตอยในสภาพลาหลง เนองจากขาดพลงของคนในสงคม เมอผน าประเทศน า

มาตรการใดออกมาใช กจะไมไดผลเพราะไมไดรบความรวมมอจากประชาชน 5.3 เกดการแบงพรรคแบงพวก เกดการแกงแยงแขงขน เหนแกประโยชนกลมของตน และ

พวกพอง เกดการทจรตคอรปชน 6. ในระดบโลก ถาบคคลขาดจตส านก จะท าใหเกดการเอารดเอาเปรยบระหวางประเทศ ท าให

เกดปญหาในระดบตางๆดงน 6.1 เกดการสะสมอาวธกนระหวางประเทศ เพราะขาดความไววางใจซงกนและกน กลว

ประเทศอนจะโจมต จงตองมอาวธทรนแรง มอานภาพในการท าลายสงไวในครอบครอง เพอขมขประเทศอน และเมอมปญหาเกดขนกมกมแนวโนม ในการใชแสนยานภาพทางการสงครามในการตดสนปญหา

6.2 เกดการกลนแกลง แกงแยง หรอ ครอบง าทางการคาระหวางประเทศ พยายามทกวถทาง เพอใหเกดการไดเปรยบทางการคาท าใหประเทศทดอยกวาขาดโอกาสในการพฒนาประเทศของตน

6.3 เกดการรงเกยจเหยยดหยามคนตางเชอชาต ตางเผาพนธ หรอตางทองถน มองชาตอนๆ เผาพนธอนวามความเจรญ หรอมศกดศรนอยกวาเชอชาต และ เผาพนธของตนเอง การดถกหรอเป นปฏปกษตอชาตอน

นอกจากนนในมมมองจตสาธารณะยงมความส าคญตอสงคม โดยเยาวชนตองใหความส าคญและตระหนกในสงนโดยทงจตส านกในความรบผดชอบตอตนเอง และ จตส านกในความรบผดตอสงคมดงน

1. จตส านกในความรบผดชอบตอตนเอง นบวาเปนพนฐานตอความรบผดชอบตอสงคม ตวอยางความรบผดชอบตอตนเอง เชน ตงใจศกษาเลาเรยนหาความร รจกออกก าลงกายเพอสขภาพใหแขงแรงสมบรณ มความประหยด รจกการออกก าลงกานเพอสขภาพใหแขงแรงสมบรณ มความประหยดรจกความพอด ประพฤตตวใหเหมาะสม ละเวนการกระท าทกอใหเกดความเสอมเสย ท างานทรบมอบหมายใหส าเรจ มความรบผดชอบ ตรงเวลา สามารถพงพอตนเองได

2. จตส านกในความรบผดชอบตอสงคม เปนการชวยเหลอสงคม ไมท าใหผ อนหรอสงคมเดอดรอนไดรบความเสยหาย เชน มความรบผดชอบตอครอบครว เชน เชอฟงพอแม ชวยเหลองานบาน ไมท าใหพอแมเสยใจ มความรบผดชอบตอโรงเรยน ครอาจารย เชนตงใจเลาเรยน เชอฟงค าสอนของครอาจารย ปฏบตตามกฎระเบยบวนยของโรงเรยน ชวยรกษาทรพยสมบตของโรงเรยน มความรบผดชอบตอบคคลอนเชนใหความชวยเหลอใหค าแนะน าไมเอาเปรยบ เคารพสทธซงกนและกน มความรบผดชอบในฐานะพลเมอง เชน ปฎบตตามกฎระเบยบของสงคม ปฏบตตามกฎหมาย รกษาสมบตของสวนรวม ใหความรวมมอตอสงคม ในฐานะพลเมองดใหความชวยเหลอ


15 | ห น า


สรป การทคนในสงคมมจตสาธารณะ ถอวามความส าคญอยางยงทจะชวยใหสงคมมความสงบ ปญหาตางๆ กจะลดลง ดงนน จงควรทจะสรางคนใหมจตสาธารณะ และปลกฝงจตสาธารณะใหมขนในสงคมอยางยงยน


16 | ห น า

เรองท 1.3 องคประกอบของจตสำธำรณะ องคประกอบของจตสาธารณะนนมการแบงองคประกอบออกไปในหลายๆประเดน ดงน 1. จตส ำนกตอตนเอง เปนจตส านกเพอพฒนาตนเองท าใหตนเองเปนบคคลทสมบรณยงขน

จตส านกดานนการศกษาไทยมงมนปลกฝงมานาน อาจจะเกดขนบางไมเกดขนบางไปตามสภาพการณตางๆ เปนจตส านกททกสงคมพยายามทจะสทจะสรางใหเกดขนใหได เชนความขยน ความรบผดชอบ ความมานะอดทน เปนตน เปนจตส านกทถกปลกฝงและมมานานตามสภาพสงคมไทย

2. จตส ำนกเกยวกบผอน เปนจตส านกของความสมพนธระหวางบคคลของคนในกลมชนหนง สงคมหนง เชนความเหนอกเหนใจ ความเออเฟอเผอแผ ความสามคค เปนตน เปนจตส านกทคนไทยถกหลอหลอมมาจากพนฐานดงเดมของวฒนธรรมไทยอยแลวสรางกนไดไมยาก

3. จตส ำนกเกยวกบสงคม หรอ จตส านกสาธารณะ เปนจตส านกทตระหนกถงความส าคญในการอยรวมกน หรอค านงถงผอนทรวมความสมพนธเปนกลมเดยวกน เปยจตส านกทคนไทยยงไมคอยม และขาดกนอยมาก เพราะพนฐานความเปนมาของสงคมไทย สมควรทจะรบพฒนาขนโดยเรว เชน จตส านกดานเศรษฐกจ จตส านกดานการเมอง จตส านกดานสงแวดลอม จตส านกดานสนขภาพ เปนตน

นอกจากนนมนกวชาการหลายทานทไดท าวจย และไดจ าแนกองคประกอบจตสาธารณะออกเปน 3 ดานดงน

1. ดานการรคด ไดแก การแสดงวสยทศน การวเคราะห วพากษ วจารณ และรบรคสามสามารถของตนเองในการผลกดนเพอแกปญหาทเกดขนในสงคม อนเนองมาจากการขาดจตสาธารณะ โดยจะมลกษณะของการมจตสาธารณะดงน

1.1 ตระหนกวาคนเปนสวนหนงของสวนรวม 1.2 มวสยทศนในการพฒนาสงคมรวมกน 1.3 มความเขาใจเกยวกบสาธารณะสมบตในเรองของการใช ถารถอเปนหนาท และเคารพ

สทธ การใชของสวนรวมรวมกน 1.4 ตระหนกถงปญหาทเกดในสงคมปจจบน 1.5 วเคราะห วพากษ วจารณปญหาทเกดขนในสงคม 1.6 รบรถงความสามารถของตนในการแกไขและผลกดนเพอแกปญหาทเกดขนในสงคม 1.7 มองประโยชนสวนรวมเปนทตงไมคดหวงสงตอบแทนใดๆ ในสงทตนไดท า

2. ดานเจตคต หมายถง ความรสกดตอผอน ไดแกการมความรก ความเมตตา เอออาทร และสามคค เคารพแตกตางระหวางบคคล เขาใจความรสก ของผอน ไมปดกนโอกาสของบคคลอนในการใชสงของทเปนสาธารณะ โดยจะมลกษณะของการมจตสาธารณะดงน

2.1 รบรวาตนเองมคณคาเพยงพอและมองเหนคณคาในสงทตนท า 2.2 เชอมนวาตนท าได โดยไมถอเปนภาระทมากจนเกนไป 2.3 รสกวาเปนหนาทของตนทจะตองกระท า หรอ ไมกระท า หรอ งดเวนการกระท า ทน

ไมไดหากมองขามผานไปโดยไมใหความรวมมอ 2.4 มความรก ความเชอใจ เสยสละ เอออาทร และความสามคค


17 | ห น า

2.5 ยอมรบความแตกตางระหวางบคคล 3. ดานพฤตกรรม หมายถง การปฏบตหรอการกระท าทแสดงออกถงการมจตสาธารณะ ไดแก

การทมเท และอทศตน มงปฏบตเพอสวนรวม และท าประโยชนตอสวยรวมไมเอาผลประโยชนสวนตนเปนทตง ลงมอปฎบตในการแกไขปญหาทเกดขน มสวนรวมและการเขารวมเครอขายในการท ากจกรรมทางสงคม โดยมลกาะของการมจตสาธารณะดงน

3.1 ทมเทและอทศตนกระท าสงทกอใหเกดประโยชนตอสวนรวมดวยความยนด มความสข และ ไมรสกเหนดเหนอย

3.2 ลงมอกระท าและเรยนรจากการปฏบตรวมกนอยางตอเนอง 3.3 การมปฏสมพนธกนโดยใชความสามารถสรางสรรคสงคม 3.4 สรางเครอขายในการท ากจกรรมทางสงคม 3.5 ก าหนดมาตรฐาน และแนวทางการบรหารจดการทเสรมสรางจตสาธารณะ


สรป องคประกอบของสตสาธารณะเปนสงทมความส าคญตอการพฒนาจตสาธารณะในตวบคคล ซง ในแตละองคประกอบของจตสาธารณะจะประกอบดวย จตส านกส าหรบตนเอง จตส านกส าหรบผอน และจตส านกทเกยวกบสงคม นอกจากนน ยงมจตสาธารณะในดาน ความคด เจตคต และ พฤตกรรม ทเปนองคประกอบส าคญทจะชวยในการพฒนาใหเกดจตส านกในตวบคคลแตละคน


18 | ห น า

ตอนท 2 ทฤษฎและแนวคดกำรพฒนำจตสำธำรณะ

เรองท 2.1 ทฤษฎพฒนำกำรทำงจรยธรรม

ทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรม (Moral Development Theory) เปนทฤษฎของ โคลเบอร โดยยดถอทฤษฎพฒนาการทางการรการคด ของเพยเจต เปนหลกในการวดพฒนาการทางจรยธรรมและถอวาพฒนาการทางจรยธรรมเปนผลของการของการพฒนาทางปญญา โดยแบงออกไดดงน

ระดบท 1 กอนเกณฑสงคม ในระดบนเดกจะรบกฎเกณฑและขอก าหนดของพฤตกรรมท ด ไมด จาก พอ แม คร หรอ เดก ทโตกวา และมกจะคดถงผลของการกระท าจากรางวลหรอการลงโทษจากพฤตกรรม เชนพฤตกรรมทด คอ พฤตกรรมทแสดงแลวไดรบรางวล พฤตกรรมทไมด พฤตกรรมทแสดงแลวไดรบการลงโทษโคลเบรก ไดแบงพฒนาการทางจรยธรรม ระดบน 2 ขนคอ

ขนท 1 การลงโทษและการเชอฟง (อาย 2-7 ป) 1.1 สงทถกตอง คอ ตองเชอฟงไมฝาฝน ไมท าความเสยหายแกชวตและทรพยสน 1.2 เหตผล คอเพอหลกเลยงการลงโทษ

ขนท 2 เอกบคคลนยม การตอบสนองความตองการและการช าระแลกเปลยน (อาย 7-10 ป) 2.1 สงทถก คอ ท าตามกฎเกณฑเพอเกดประโยชนแกตนเองในปจจบน ทกคนท าในสงท

ตอบสนองความตองการของตน ความยตธรรมในการช าระแลกเปลยน 2.2 เหตผล คอ การตอบสนองความตองการของตนจ าเปนตองค านงถงความตองการของ

ผอนดวย ระดบท 2 กฎเกณฑสงคม พฒนาการทางจรยธรรมระดบน ผท าถอวาการประพฤตตนตามความ

คาดหวงของผปกครอง พอ แม กลมทตนเปนสมาชกหรอของชาต เปนสงทควนจะท าหรอท าความผดเพราะวากลวตนจะไมเปนทยอมรบของผอน ผแสดงพฤตกรรมจะไมค านงถงผลทเกดขนแกตนเอง ถอวาความซอสตย ความจงรกภกด เปนสงส าคญ ทกคนมหนาทจะรกษามาตรฐานทางจรยธรรม ระดบนแบงออกเปน 2 ขน คอ

ขนท 3 ความคาดหวงทางสงคม ความสมพนธ และการคลอยตาม (อาย 10 -13 ป) 3.1 สงทถก คอ การกระท าในสงทสงคมคาดหวง มความปรารถนาดและอาทรตอผอน ความ

ไววางใจ ความภกด ความภกด ความเคารพ และความกตญญ 3.2 เหตผล คอ ตองการเปนคนดในทรรศนะของตนและของบคคลตางๆในสงคม ตองกการ

รกษากฎเกณฑตางๆทางสงคมเพอรกษาพฤตกรรมดงามตางๆ ใหคงอย ขนท 4 ระบบสงคมและมโนธรรม (อาย 13-16ป)

4.1 สงทถก คอ การปฏบตตามหนาทของตน กฎหมายตองเปนกฎหมาย ยกเวนในกรณทขดกบหนาททางาสงคม การบ าเพบประโยชนตอสงคม กลม หรอ สถาบน

4.2 เหตผล คอ ใหสถาบนตางๆของสงคมด ารงอยตอไป รกษาระบบสงคมใหคงอยไมพงทลาย


19 | ห น า

ระดบท 3 สงกวำเกณฑสงคม หรอตำมหลกกำร พฒนาการทางจรยธรรมระดบน เปนหลกจรยธรรมของผทมอาย 20 ปขนไป ผท าหรอผแสดงพฤตกรรมไดพยายามทจะตความของหลกการและมาตรฐานทางจรยธรรมดวยวจารณญาณกอนทจะยดถอเปนหลกของความประพฤตทจะปฏบตตามการจฃตดสนใจ “ถก” “ผด” “ไมควร” มาจากวจารณญาณของตนเอง ปราศจากอทธพลของผมอ านาจหรอกลมคนทเปนสมาชก โคลเบรก ไดแบงพมนาการทางจรยธรรมระดบนออกเปน 2 ขน คอ

ขนท 5 สญญาณสงคมหรออรรถประโยชนและสทธสวนบคคล (อาย 16 ปขนไป) 5.1 สงทถก คอ การเขาใจวาบคคลในสงคมมคานยมและความเหนแตกตางกน การเขาใจ

กฎเกณฑตางๆในสงคมวาเกดจากการตกลงกนของบคคลในสงคใ การปฏบตตามสญญาตางๆ 5.2 เหตผล คอ เปนประโยชนและเพอพทกษสทธของทกคนในสงคม ความรสกผกพนตอ

สญญาสงคมตอบคคลตางๆ ขนท 6 หลกการจรยธรรมสากล (วยผใหญ)

6.1 สงทถก คอ ท าตามหลกการทางจรยธรรมทตนเลอกเอก กฎหมายและสญญาทางสงคมทถกตองควรเปนไปตามหลกการเหลาน หลกการทถกตองคอ หลกการสากลเกยวกบยตธรรม ไดแก ความเสมอภาคในสทธของมนษย และการเคารพในศกดศรของมนษย

6.2 เหตผล คอ หลกการจรยธรรมสากลเปนสงทถกตองตามหลกเหตผลเกดจรยธรรมตามทรรศนะของโคลเบรกนน จรยธรรมหรอความเขาใจเกยวกบความถกผดไมไดเกดจากการเรยนร ไมไดเกดจากสงคมแวดลอม แตเกดจากการคดไตรตรองของบคคล ผทไมชอบสงเกต และการคดไตรตรองของบคคล พฒนาการทางจรยธรรมกไมเกด แมวาพฒนาการทางปญญาไดเขาขนสงแลวกตาม ซงโคลเบรก เช อวาพฒ นาการเกด เป นข นๆ จากขนห น งไปส อกข นหน งตามล าดบอย างแนนอนตามต ว

ดงนนจรยธรรมจงพฒนาเปนขนๆจากขนทต ากวาไปสขนทสงกวาทละขน ไมมการขามขน ไมมการสลบขน และ ไมวาบคคลจะเตบโตวนสงคมหรอนบถอศาสนาใด ยอมมล าดบขนการพฒนาของจรยธรรมทเหมอนๆกน หรอเรยกชอทฤษฎพฒนาการเชงโครงสราง และทฤษฎพฒนาการทางปญญา


สรป การเกดจรยธรรมตามทรรศนะของโคเบรก จรยธรรมหรอความเขาใจเกยวกบความถกผด มไดเกดจากสงคมแวดลอม แตเกดจากการคดไตรตรองตามเหตผลของแตละบคคล พฒนาการของจรยธรรมเปนผลของการสงเกต และการคดไตตรองของบคคล ผทไมชอบสงเกตหรอไมชอบคดไตรตรอง พฒนาทางจรยธรรมกไมเกด แมวาพฒนาการทางปญญาไดเขาขนสงแลวกตาม นอกจากนน พฒนาการจะเกดเปนขนๆจากขนหนงไปสอกขนหนงตามล าดบอยางแนนอนตามตว


20 | ห น า

เรองท 2.2 ทฤษฎกำรเรยนรทำงปญญำเชงสงคม ทฤษฎการเรยนรทางปญญาเชงสงคม มแนวคดวา กระบวนการเรยนร เปนกระบวนการเปลยนแปลงพฤตกรรม และมความเชอวา การเรยนรสวนใหญของคนเกดจากการสงเกตจากตวแบบ ซงสามารถถายทอดความคดและการแสดงออกมาได ซงตวแบบจะท าหนาท 3 ลกษณะ

1. พฤตกรรมตวแบบ 1.1 หนาทของตวแบบ คอ การถายทอดพฤตกรรมไปยงผสงเกต หนาทนนอาจจะเกดขนใน

ลกษณะดงน - พฤตกรรมตวแยยท าหนาทชแนะเพอใหผสงเกตปฏบตเหมอนตวแบบ - ขดขวางการเลยนแบบ จะเกดขนเมอตวแบบไดรบผลทไมพงประสงค หรอถกลงโทษ

ในทางตรงกนขามหนาทในการสงเสรมใหผสงเกตปฏบตตามตวแบบจะเกดขน ถาการกระทบของตวแบบไดรบผลทสงคมยอมรบวาเปนสงทด ทถกตองหรอไดรบรางวล

- เปนสอการถายทอดทางวฒนธรรม ทงภาษา ขนบธรรมเนยบ ประเพณ การศกษา และพฤตกรรมทางสงคม

1.2 ประเภทของตวแบบ ตวแบบไดแบงออกเปน 2 ประเภท คอ ตวงแบบทมชวต เปนตวแบบทเปนคนจรง มชวตอย สามารถสงเกตพฤตกรรมไดโดยตรง โดยไมตองผานสอใดๆ เชน สมาชกในครอบครว คร เพอนบาน เพอนทโรงเรยน เปนตน และตวแบบสญลกษณะ เปนตวแบบทปรากฎอยในหนงสอนทาน ชวประวตของบคคล โทรทศน ภาพยนตน จะเปนตวแบบทมชวตอยจรง หรอเปนตวการตนกได

1.3 ตวแบบทมประสทธภาพ ไดแก ความมเกยรต ความนาเชอถอมลกษณะนสยใจคอทกลมยอมรบ และมคณลกษณะทเปนแบบยางซงผสงเกตใฝฝน

1.4 คณลกษณะของผสงเกต มความส าคญตอการเรยนรโดยการเลยนแบบ มงานวจยพบวาผทขาดความเชอมนในตนเองและมความภาคภมใจในตนเองต า มแนวโนมทจะรบเอาพฤตกรรมของตวแบบทประสบความส าไดงายกวาผทมความเชอมนและมความภมใจในตนเองสง สวนการเลยนแบบดานความสามารถนน พบวา ผทมความมนใจในตนเองสงจะมแนวโนมทจะเลยนแบบมากกวา และเกดข นในเวลาอนรวดเรวกวา สวนผทขาดความนใจในตนเองนนจะเกดความลงเล ตองหนกลบไปดผอนกอนจงจะท าตาม

2. ผลกรรมจากพฤตกรรมของตวแบบ 2.1 การไดรบการเสรมแรงของแมแบบ การทผสงเกตไดเหนตวแบบไดรบการเสรมแรง ผ

สงเกตมแนวโนมทจะเลยนแบบตวแบบมากขน การไดรบการเสรมแรงของตวแบบเปนตวเสรมแรงอยางหนงของผสงเกตทจะกระท าพฤตกรรมเชนเดยวกบตวแบบเพมมากขน การทตวแบบไดรบการเสรมแรง จะมผลตอผสงเกต 3 ประการ คอ เปนสารทสงไปยงผสงเกตวา พฤตกรรมนนเปนสงทควรกระท าในสถานการณนนๆเปนสงกระตนความรสกหรอารมณของผสงเกตใหเกดการเลยบแบบ และเมอพฤตกรรมของตวแบบไดรบการเสรมแรงซ าๆ ผสงเกตจะเกดความคดวา พฤตกรรมดงกลาวมคณคาและคาดหวงทจะกระท าพฤตกรรมเชนนนขนดวยตนเอง


21 | ห น า

2.2 การไดรบโทษของตวแบบ จะมอทธพลตอพฤตกรรมของผสงเกต เชนเดยวกบการเสรมแรงทแมแบบไดรบ เชน กอใหเกดการยบยงทจะไมเลยนแบบพฤตกรรมของตวแบบ ผสงเกตมแนวโนมทจะไมกระท าพฤตกรรมเชนนในอนาคต แตถาตวแบบกระท าพฤตกรรมทไมเหมาะสมแลวไมถกลงโทษ ผสงเกตจะเกดการเรยนรในลกษณะทวาการกระท าของตวแบบนนไดรบการยอมรบ และผสงเกตมแนวโนมทจะท าตาม

3. กระบวนการเรยนรโดยการสงเกต ม 4 ขนตอน คอ 3.1 กระบวนการความใสใจ เปนสงทมความส าคญ เนองจากผเรยนไมมความใสใจในการ

เรยนร โดยการสงเกตหรอเลยนแบบกจะไมเกดขน ดงนนการเรยนรแบบนความใสใจจงเปนสงแรกทผเรยนจะตองม โดยผเรยนจะตองรบรสวนประกอบทส าคญของตวแบบทมอทธพลตอความใสใจของผเรยนมหลายอยาง เชน เปนผทมเกยรตสง มความสามารถสง หนาตาด รวมทงการแตงตว การมอ านาจทจะใหรางวล หรอลงโทษ คณลกษณะของผเรยนกจะมความสมพนธกบกระบวนการใสใจ เชน วยของผเรยน ความสามารถดานพทธปญญา ทกษะการใชมอและสวนตางๆของรางกาย รวมทงตวบคคลกภาพของผเรยน เชนความรสกวาตนมคา ความตองการและทศนคตของผเรยน ตวแปลเหลานมกจะเป นสงจ ากดขอบเขตของการเรยนรโดยการสงเกต

3.2 กระบวนการจดจ า การทผเรยนหรอผสงเกตสามารถทจะเลยนแบบหรอแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบไดกเพราะผเรยนบนทกสงทตนสงเกตจากตวแบบไวในความจ าระยะยาว จะพบวา ผสงเกตทสามารถอธบายพฤตกรรม หรอการกระท าของตวแบบดวยค าพด หรอ สามารถมภาพพจนสงทตนสงเกตไวในใจจะเปนผทสามารถจดจ าสงทเรยนรโดยการสงเกตไดดกวาผทดอยเฉยๆ หรอท างานอนในขณะทดตวแบบไปดวย สรปแลวผสงเกตสามารถระลกถงสงทสงเกตเปนภาพพจนในใจ และสามารถเขารหสดวยค าพดหรอถอยค า จะเปนผทสามารถแสดงพฤตกรรมเลยนแบบจากตวแบบไดแมวาเวลาผานไป และนอกจากนนถาผสงเกตหรอผเรยนมโอกาสทจะเหนตวแบบแสดงสงทจะตองเรยนรซ ากจะเปนการชวยความจ าดขน

3.3 กระบวนการแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบ กระบวนการแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบเปนกระบวนการทผเรยน แปรสภาพ ภาพพจน หรอ สงทจ าไวเปนการเขารหสถอยค า ในทสดแสดงออกมาเปนการกระท าหรอแสดงพฤตกรรมเหมนกบตวแบบ ปจจยส าคญของกระบวนการนคอ ความพรอมทางดานรางกายและทกษะทจ าเปนจะตองใชในการเลยนแบบของผเรยน ถาหากผเ รยนไมมความพรอมกจะไมสามารถทจะแสดงพฤตกรรมเลยนแบบได การเรยนรโดยการสงเกตหรอการเลยนแบบไมใชเปนพฤตกรรมทลอกตรงไปตรงมา การเรยนรโดยการสงเกตประกอบดวยกระบวนการทางพทธปญญา และความพรอมทางดานรางกายของผเรยน ดงนนในขนการแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบของแตละบคคลจงแตกตางกนไป ผเรยนบางคนอาจจะท าไดดกวาตวแบบทตนสงเกตหรอบางคนกสามารถเลยนแบบไดเหมอนมาก บางคนกอาจท าไดไมเหมอนกบตวแบบ และผเรยนบางคนจะไมสามารถแสดงพฤตกรรเหมอนตวแบบ

3.4 กระบวนการการจงใจ แรงจงใจของผเรยนทจะแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบทตนสงเกต เนองมาจากความคาดหวง การเลยนแบบจะน าประโยชนมาใช เชนการไดรบการเสรมหรอ อาจจะน าประโยชนมาให รวมทงการคดวาการแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบจะท าใหตนหลกเลยงปญหาได ใน


22 | ห น า

หองเรยนเวลาครใหรางวลหรอลงโทษพฤตกรรมของนกเรยน คนใดคนหนงนกเรยนทงหมดกจะเรยนรโดยการสงเกตและเปนแรงจงใจใหผ เรยนแสดงพฤตกรรมหรอไมแสดงพฤตกรรม เวลานกเรยนแสดงพฤตกรรมด เชน นกเรยนคนหนงท าการบานเรยบรอยถกตองแลวไดรางวลชมเชยจากคร หรอใหสทธพเศษกจะเปนตวแบบใหแกนกเรยนคนอนๆพยายามท าการบานมาสงครใหเรยบรอย เพราะมความคาดหวงวาจะไดรบรางวลบาง


สรป

การเรยนรทางปญญาสามารถเกดขนไดจากการ ซงกระบวนการนเปนกระบวนการเปลยนแปลงพฤตกรรมของบคคลนนๆ ซงการเรยนรของคนสวนใหญจะเกดไดจากการสงเกตของตวแบบ โดยจะ สามรถถายทอดความคด และการแสดงออกไดพรอมกน โดยตวแบบจะท าหนาท 3 แบบคอ สงเสรมใหเกดพฤตกรรม ยบยงการเกดพฤตกรรม หรอชวยใหพฤตกรรมนนคงอย


23 | ห น า

เรองท 2.3 แนวคดจำกหลกธรรมทำงศำสนำ ทกศาสนามหลกธรรมค าสอนเพอปรารถนาใหประพฤตเปนคนด โดยในหลกค าสอนของแตละ

ศาสนาจะมสอดแทรกแนวทางการปฏบตตว ซงในหลกค าสอนจะมงเนนใหสาวกมจตสาธารณะโดยสอดแทรกอยในหลกธรรมค าสอน ไมวาจะเปนศาสนาพทธ ศาสนาครสต ศาสนาอสลามกตาม ซงแตละศาสนาไดแทรกค าสอนไวอยางมากมายดงน

ศำสนำพทธ กวน ชตมา (2552) ไดกลาวถงค าสอนของศาสนาพทธวามค าสอนทเกยวของกบจต

สาธารณะดงน 1. การใหไมหวงผลตอบแทบ ผใหตองใหอสระแกผรบ การใหโดยคาดหวงจะมอะไรตอบแทน ไม

เรยกวาการใหเนองจากไมบรสทธ หรอท าใหการใหเปนการแลกเปลยน ดงทคนทวไปมกจะใชการใหเปนเครองมอ

2. สงทใหตองเหมาะสม เปนการใหแลวกอใหเกดประโยชนอยางแทจรงกบผรบไมใชใหแลวท าใหผรบเปนอนตราย หรอน าสงทไดรบประโยชนไปใชประโยชนไมได

3. การใหกบผทสมควรไดรบ คอ ผรบเปนผทมความเหมาะสมทจะไดรบส งนนๆ รบไปแลวกอใหเกดประโยชนอยางมประสทธภาพ

4. การใหดวยอาการทเหมาะสมถกตอง เปนการใหดวยความเคารพในความเปนมนษยของเขา ไมใชใหแบบผเหนอกวา

นอกจากนนแลว ยงมหลกธรรมทางศาสนาพทธทสงเสรมกจกรรมทางจตสาธารณะดงน หลกพรมวหาร 4 พรมวหารเปนหลกธรรมทเหมาะส าหรบทกคน ทจะชวยใหการด ารงชวตม

ความสชและบรสทธ ซงประกอบดวย 4 ขอดงน 1. เมตตา หมายถง ความปรารถนาใหผอนไดรบความสช ซงเปนสงททกคนปรารถนา ความสข

จะเกดขนไดทงกายและใจ เชนความสขจากการไมเปนหน ความสขจากการมสขภาพด เปนตน 2. กรณา หมายถง ความปรารถนาใหผอนพนทกข 3. มทตา หมายถง ความยนดเมอผ อนไดด ค าวา ด หมายถง การมความสขหรอมความ

เจรญกาวหนา ความยนดเมอผอนไดด ซงเปนความปรารถนาใหผอนมความสขความกาวหนา ไมมจตใจรษยา เราควรจะฝกใหตนเองเปนคนทมมฑตา เพราะจะสรางไมตรและสรางสมพนธกบผอนไดเปนอยางด

4. อเบกขา หมายถง การรจกวางเฉย การวางใจเปนกลาง เมอเหนใครไดรบผลกรรมในทางทเปนโทษเรากไมควรดใจหรอคดซ าเตมเขาในเรองทเกดขน เราควรมควรมความปราถนาด คอพยายามชวยเหลอผอนใหพนจากความทกขในทางทถกตอง


24 | ห น า

ไตรสกขา เปนกระบวนการศกษาทพฒนามนษยทงหลายทงทางกาย วาจา ความคด จตใจ อารมณ สตปญญา ใหสามารถด ารงและด าเนนชวตในสงคมอยางมสนตภาพ เนนการฝกปฏบตดวยหลกของศลสมาธ ปญญา ซง ม 3 ดานดงน

1. ศล หมายถง การทผสามารถด ารงและด าเนนชวตใหอยในระเบยบวนยทงทางกาย วาจา ใหอยในสภาพเรยบรอยเปนปกต รางกายพรอมทจะเรยนเสมอ

2. สมาธ หมายถง การรวบรวมจตใจ ความคดใหแนวแน เปนจดเดยว ตองมใจจดจอตอสงทท า 3. ปญญา หมายถง การใชสมาธ พลงความมใจทแนวแน ท าตามความเขาใจของปญญา แกไข

ปญหาจนเกดความรแจง เขาใจแกปญหาได เกดการเรยนร เกดปญญาขนในตนเอง ศำสนำครสต หลกธรรมในศาสนาครสต คอ จรยธรรมในเรองความรก เปนความรกของพระเจา

ทไมใชความรกทประกอบดวยตณหา ราคะ แบบความรกของหนมสาว แตเปนความรกทไมมเงอนไข เปนความรกทเสยสละ นอกจากนนศาสนาครสตสอนใหผนบถอรกในพระเจา รกผอน รกศตร ซงนบวาเปนความรกทเสยสละไมนอย ในขณะเดยวกนพระเจากทรงมความรกตอมนษยดวย ในคตของศาสนาครสต พระเจาไดสงพระบตร คอ พระเยซลงมาไถบาปใหแกมวลมนษย ดวยการเสยสละชวตบนไมกางเขน เพอใหมนษยทกคนพนจากบาป เปนแบบอยางของการเสยสละ ซงเปนค าสอนทท าใหเกดความสงบสขขนในโลก ซงถาทกคนมความรกตอกน รกผอนมากกวารกตนเองและเสยสละเพอสวนรวมแลวแสดงถงการมจตสาธารณะยอมเกดขนและสงคมจะเกดความสข

ศำสนำอสลำม ค าวา อสลาม คอ สนต ในสงคมจะมสนตสขไดนนตองมหลกจรยธรรมทเกยวของ

กบการเสยสละ แบงปน ท าใหเกดความผกพน ความรกความสามคคขนในสงคม หลกการเสยสละในศาสนสลาม เมอพจารณาแลวจะเหนวามอยทกเรองในหลกค าสอน เชน ค าสอนเรองการปฏบตทมสลมทกคนจะตองมหนาทอยางเครงครดในเรอง การท าละหมาด มสลมตองสละเวลาท าทกวนอยางเครงครด

นอกจากนนยงมการบรจาค (ซากด) เปนการเสยสละใหปนกนในส งคม ท าใหเกดความผกพน สามคค ปรองดองกน

การถอศลอด เปนการเสยสละความสขสบายจากการบรโภคใชสอยมาเปนการอดอาหาร และงดเวนจากสงทผคนปกตควรจะไดรบ ท าใหเขาถงผอดอยากขาดแคลน เกดความยนดทจะชวยเหลอผอน

อกทงการเสยสละทสงสดของมสลมคอ การเสยสละชวตเพอปกปอง รกษาศาสนาใหพนจากการรกราน รกแกจากผอน ซงจะเหนไดชดทมสลมบางกลมสามารถสละชวตไดอยางงายดายถาเปนการปกปองศาสนา


25 | ห น า


สรป แนวคดทางศาสนาทกศาสนามความส าคญอยางมากทมสวนในสรางเสรมใหบคคล สงคม และ เยาวชน เกดจตสาธารณะ ถาทกคนปฏบตและยดแนวทางของทกศาสนาในการด าเนนชวตกจะชวยใหสงคมเกดจตสาธารณะได


26 | ห น า

ตอนท 3 กำรพฒนำจตสำธำรณะ

เรองท 3.1 ปจจยทกอใหเกดจตสำธำรณะ

จตสาธารณะเปนสงทจะเกดภายใตปจจยสงแวดลอมตางๆ ซง มนกวชาการหลายทานไดกลาวถงปจจยทท าใหเกดจตสาธารณะดงน

Coopersmith (1981) ไดแบงปจจยการเกดจตสาธารณะไว 2 ปจจยคอ 1. ปจจยทเปนสวนประกอบภายในตนเอง หมายถง ลกษณะเฉพาะของบคคลแตละคนทท าให

ความส านกของบคคลแตกตางกน ไดแก ลกษณะทางกายภาพ ความสามารถทวไป สมรรถภาพ ภาวะทางอารมณ คานยมสวนบคคล ความปราถนา และเพศ

2. ปจจยทเปนสวนประกอบภายนอก หมายถง สภาพแวดลอมภายนอกทบคคลมปฏสมพนธดวย ซงจะสงผลใหเกดจตส านกในแตละคนทแตกตางกน ไดแก ความสมพนธในครอบครว โรงเรยนและการศกษา สถานภาพทางสงคม และกลมเพอน

นอกจากนนยงมนกวชาการไดจ าแนกปจจยทกอใหเกดจตสาธารณะไวดงน 1. ปจจยภายนอก เปนปจจยทเกยวกบภาวะทางสมพนธภาพของมนษย ภาวะทางสงคมเปน

ภาวะทลกซงทมผลตอจตส านกดานตางๆ ของมนษย เปนภาวะทไดอบรมกลอมเกลา และสะสมอยในสวนของการรบรทละเลกละนอยท าใหเกดจตทมรปแบบหลากหลาย ภาวะทางสงคมนเรมตงแตพอแม พนอง ญาต เพอน คร สอมวลชน บคคลทวไป องคกรตางๆ วฒนธรรม ประเพณ ความเชอ กฎหมาย ศาสนา รวมถงสภาวะแวดลอมดานสอสารมวลชนและสวนทก ากบส านกของบคคล คอ การไดสมผสจากการใชชวตทมพลงตอการมจตส านก เชน การไปโรงเรยน ไปท างาน ดละคร ฟงผคนสนทนา เปนตน

2. ปจจยภายใน เปนการครนคด ไตรตรอง ของแตละบคคลในการพจารณาตดสนคณคาและความดงาม ซงสงผลตอพฤตกรรมและการประพฤตปฏบตโดยเฉพาะการปฏบตทางจตใจเพอขดเกลาตนเองใหเปนไปทางใดทางหนง โดยเกดจากการรบรจากการเรยนร การมองเหน การคด แลวน ามาพจารณาเพอตดสนใจวาตองการสรางจตส านกอยางไร กจะมการฝกฝนและสรางสมส านกเหลานน

3. ปฏสมพนธระหวางปจจยภายในและปจจยภายนอก ทงปจจยภายในและปจจยภายนอก เปนปฏสมพนธทตอเนองกน จตส านกทมาจากภายนอกเปนการเขามาโดยธรรมชาต กระทบตอจตใจ ความรสกนกคดและกลายเปนจตส านกธรรมาชาตและมกไมรตว แตจตส านกทมาจากภายใน เปนการจงใจ เปนการเลอกสรร รตวทกเวลาจตจะมการปรบเปลยน มการโตตอบระหวางสงทมากระทบภายนอกลงทคดเองจากภายใน เชน สงทมากระทบภายนอกมคนบอกวาท าดไมเหนไดด แตเราส านกภายในดจงเกดการตอสกนเพราะเราเชอวาท าดไดด การทจะท าใหคนมส านกทดจะตองท าทงสองทางพรอมกน ทางหนงตองสงเสรมใหเกดความรกและสรางและสรางส านกทดใหตนเอง พรอมทงตองพยายามหาวธการผลกดนสงเสรมรณรงคใหสงคมโดยทวไปทงกลมคนและองคกร มการสรางกจกรรมหรอทจะน าไปสการสรางจตส านกทด


27 | ห น า

จากภาพเปนภาพทแสดงความสมพนธของพฤตกรรมการแสดงออกของมนษย (ไพบลย วฒนศรธรรม และ สงคม สญจร, 2543)

แตอยางไรกตาม จตสาธารณะ เปนสงทเกดขนมาแลวจะตองท าซ าเสมอเพอปองกนการเลอนหายหรอเปลยนแปลง ใหจตส านกสาธารณะมความคงทน โดยตองไดรบการเสรมแรงจากสถาบนหรอทางสงคม จตส านกสาธารณะจ านวนหนงยงคงอยในตวเราเนองจากไดรบการปลกฝงขดเกลามาตงแตเยาวย โดยการปลกฝงของสถาบนครอบครว ชมชน โรงเรยน และสงคมเปนตน (มลลกา มตโก,2541)


สรป

ปจจยการเกดจตสาธารณะ อาจจะเกดไดทงปจจยภายในและปจจยภายนอก เพราะทงสองปจจยมสวนทเออซงกนและกน ดงนนในการทจะพฒนาจตสาธารณะนนจ าเปนจะตองกระท าควบคกนไปทง 2 ปจจย

อทธพลจำกภำยนอก

อทธพลจำก ภำยใน

พฤตกรรมและกำรแสดงออก


28 | ห น า

เรองท 3.2 กำรเสรมสรำงจตสำธำรณะ

การเสรมสรางจตสาธารณะเปนเรองทมความส าคญตอทกคนในสงคม มหลกและแนวทางในการเสรมสรางจตสาธารณะ หลายๆ แนวทาง (กตตพงษ แดงเสรม, 2555 จนทรา ธนสงงวนงศ, 2553 ไพบลย วฒนสรธรรม และ สงคม สญจร, 2542 )ดงน

1. การหลอหลอม โดยผานการเลยงด หรอ การท าใหเหนเปนแบบอยาง ซงครอบครวจะเปนตนแบบ และเปนภาพสะทอนการแสดงออกของจตสาธารณะทส าคญของบคคลนนไดอยางชดเจน

2. การเรยนร เปนกระบวนการสงสมจากการเรยนรประจ าวน ซงการรบรรปแบบทเพมความถ การท าซ าและตวอยางทสรางความรสกเชงคณคาทสอสารและสงผลสะทอนกลบในความรสกดานบวกเสมอ จดทส าคญคอ ลกษณะการเรยนรทสรางวธคด ไมวาจะเปนความคดเชอมโยง ความคดแบบมโนทศน ความคดแบบองครวม ตางกเปนสวนส าคญฯในการพฒนาจตส านกสาธารณะในการเรยนร

3. การจดสภาพแวดลอมทมอทธพลตอความคด ความเชอ และการแสดงออกดานพฤตกรรม เชน มหาวทยาลยมการจดการเรยนการสอน โดยอาจารยเลาเรองทสอดแทรกพฤตกรรมเชงบวกในการแสดงออกถงการจอดรถในทสาธารณะ นกศกษาจงรสกถงผอนในขณะทจะจอดรถทถกครง นกศกษากลมใหญเมอเหนตวอยางของการจอดรถทค านงถงผอน กมแนวโนมทจะเปลยนพฤตกรรมไปดวย

4. การสรางวนยในตนเอง ตระหนกถงการมสวนรวมในระบบประชาธปไตย รถงขอบเขตของสทธ เสรภาพ หนาท ความรบผดชอบ

5. ใหความส าคญตอสงแวดลอม ตระหนกเสมอวาตนเอง คอสวนหนงของสงคม ตองมความรบผดชอบในการรกษาสงแวดลอม ซงเปนเรองของสวนรวม ทงตอประเทศชาต และ โลกน

6. ตระหนกถงปญหาและผลกระทบทเกดขนกบสงคม ใหถอวาเปนปญหาของตนเอง เชนกนอยางหลกเลยงไมได ตองชวยกนแกไข เชนชวยกนด าเนนการใหโรงงานอตสาหกรรมสรางบอพกน าทงกอนปลอยลงสแหลงน าสาธารณะ

7. ยดหลกธรรมในการด าเนนชวต เพราะหลกธรรมคอค าสงสอนในทกศาสนาทนบถอ สอนใหคนท าความดทงสนถาปฏบตไดจะท าใหมความสข นอกจากนยงกอใหเกดประโยชนตอสงคมดวยท าใหเราสามารถอยในสงคมไดอยางมความสข

8. การใชบทบาทผน า ทงผน าทเปนทางการ และไมเปนทางการจะมบทบาทสงในการรเร ม สรางสรรค โนมน า หลอหลอม ประสานงานเพอใหเกดจตสาธารณะ

9. การใชการสอสารแบบองครวมศนย โดยการใชการสอสารทมการควบคมโดยศนยกลาง เพอเผยแพรในสงทเหนวาดหรอใหผอนรวมเผยแพร เพอแกปญหาการไมเปนเอกภาพในการเผยแพรซงอาจน าไปสความเขาใจผดในสาระบางประการ

10. การใชกระบวนการศกษาเรยนร โดยการผลดดนใหจตส านกสาธารณะเขาสระบบการศกษาใหไดไมวาจะเปนทางการทเปนการศกษาในระบบ เชนการศกษาในโรงเรยน วทยาลย มหาวทยาลย และสถาบนการศกษา ตางๆ และไมเปนทางการ คอการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย เชนการเรยนรภายใน องคกร ชมชน สงคม การเรยนรผานสอตางๆ ทงวทย โทรทศน หนงสอพมพ และ ผานการปฏสมพนธในสงคม


29 | ห น า

11. การใชบทบาทของสอมวลชน สอมวลชนจะมบทบาทส าคญยงในการกระจายขอมลขาวสารสบคคลตางๆ ซงจะชวยสรางจตสาธารณะใหเกดขนไดอยางรวดเรว

12. การใชตวอยางทดในสงคม การสรางและสนบสนนคนด ยกยองคนด เลอกผน าทด และผลกดนตวอยางจตสาธารณะทด เปนวธการหนงทจะสรางจตสาธารณะในสงคมได


สรป

จตสาธารณะเปนสงทตองเสรมสรางขนในตวของแตละบคคล ซงมวธการสรางจตสาธารณะหลายแบบ ผานสงตางๆในสงคมไมวาจะ เปน สถานศกษา คร อาจารย บทบาทของคนแตละคน รวมถงสอมวลชน ทมสวนในการรวมสราง


30 | ห น า

เรองท 3.3 แนวทำงกำรพฒนำจตสำธำรณะ

การพฒนาจตสาธารณะเปนสงส าคญ ซงตองปลกฝงไวตงแตวยเดก เพอใหไดรบประสบการทเพยงพอเปนพนฐานในการพฒนาตนเอง โดยในการปลกฝงนนควนใหเดกไดมความรและเขาใจ ตระหนกถงจตสาธารณะอยางแทจรงจนเกดเปนลกษณะนสย และ เหมาะสมกบวย และเกดการพฒนาตามล าดบ ซงในการฝกอบรม ปลกฝง หรอพฒนานน ควรมคร หรอ ผใหญคอยดแลชแนะแนวทางทถกตอง เดกจะไดปฏบตไดถกตองและเหมาะสม

สวมล วองวาณช และคนอนๆ (2549) ไดเสนอแนวทางในการพฒนาตณลกษณะทางจต

สาธารณะดงน 1. การยกตวอยางและปฏบตเปนแบบอยาง แนวทางการยกตวอยางของการประพฤตปฏบตท

สะทอนคณลกษณะทพงประสงคนอกเหนอจากการอบรมสงสอนเพอยกตวอยางพฤตกรรมทดและไมด พรอมผลของการปฏบตใหเกดความเขาใจ รวมถงการประพฤตตนเปนแบบอยางทดของครเพอใหนกเรยนเหนดวย การปฏบตตนเปนแบบอยางทดถอเปนการยกตวอยางทดทสดทนกเรยนสามารถเหนและเลยนแบบการกระท า ความประพฤตตางๆไดโดยตรง

2. การใชเหตผล ตองปรบเปลยนแนวทางในการพฒนาคณลกษของผเรยน เปนการใชเหตผลในการพฒนาคณลกษณะตางๆกระตนใหเกดการวพากษหรอสนทนาเกยวกบคณลกษณะทดและไมด พรอมอธบายเหตผลประกอบเพอสรางความตระหนกและการปรบพฤตกรรมอนสะทอนถงคณลกษณะของเดกออกมา

3. เชญชวนใหท าความด คอ การชแนะ เชญชวนโดยการใชการเสรมแรงทางบวกควบคกบการพฒนาความกลาหาญเชงจรยธรรม เปนความกลาท าในสงทถกตอง ไมอายหรอกลวทจะท าในสงทควรซงตองพฒนาตงแตวยนเดก จากเรองเลกไปสเรองใหญทมความส าคญเพมมากขน

4. การจดการสงแวดลอมเชงคณธรรม เปนการจดสงแวดลอมทดเออตอการพฒนาคณลกษณะทพงประสงค ไมมสงยวยใหไปในทางเสอม โดยเฉพาะในหองเรยนทเปนสงคมยอยเลกๆทนกเรยนตองสรางปฏสมพนธกบผอนครสามารถจ าลองสงคมใหญภายในหองเรยนได สรางบรรยากาศเชงคณธรรม ซงจะสงผลดตอพฤตกรรมการแสดงออกของนกเรยนเมอกาวพนหองเรยนไปสสงคมภายนอก

5. การจดประสบการณ การเปดโอกาสใหเดกไดสมผสสงคมภายนอกอยางจรงจงนอกโรงเรยน จะชวยใหเดกเรยนรและซมซบแนวคดในการประฤตกปฏบตอยางพงประสงค เชนการไปท ากจกรรมทบานพกคนชรา ท าใหเดกรจกความกตญยกตเวทและความเมตตากรณา เปนการพฒนาจตสาธารณะของเดก เปนการพฒนาคณลกษณะตางๆของเดกจากประสบการณจรง

6. การคาดหวงความเปนเลศ การวางเปาหมายของตนเองของเดก เปนเสมอนการก าหนดหลกชยในการพฒนาคณลกษณะของตนเองใหดยงขน


31 | ห น า

นอกจากนนในการพฒนาจตสาธารณะตามแนวคดของ ชาย โพธสตา (2543) มขอเสนอแนะในการพฒนาจตสาธารณะดงน

1. การสรางเสรมจตสาธารณะ ควรใชมาตรการหลายๆอยางพรอมๆกนอยางบรณาการ 2. ในการใชมาตรการการสรางหรอพฒนาจตสาธารณะตองใหความส าคญทง 3 มต คอ มต

พฤตกรรม คอ การกระท าทถกตอง มตทางจตใจ คอความภาคภมใจทไดท าในสงทถกตอง และมตทางปญญาคอ ความเขาใจในความหมายทแทจรงของสงทตนท า

3. การใชมาตรการทางกฎหมาย ควรเนนการปลกฝงการปฏบตซ าๆจนเปนแกตนสยมากกวาการลงโทษใหเขดหลาบ เพราะโดยธรรมชาตแลวกฏหมายไมเคยท าใหคนเขดหลาบไดอยางยงยน

4. การใชมาตรการทางการศกษา ไมควรเนนการสรางความรใหมากไปกวาการปลกฝงความเขาใจและทศนคตทถกตองตอสาธารณะสมบต และความเขาใจทถกตองในเรองสวนตวกบสวนรวม เปนพนฐานทควรปลกฝงตงแตเยาววย เพอใหรวควรปฏบตตอของสวนตวและของสวนรวมยงไง

5. จตสาธารณะจะเกดขนและด ารงอยไดยากหากปราศจากชมชนทเขมแขง ดงนนการสรางจตส านกตองสรางชมชนเขมแขงและสรางประชาคมควบคกนไป

6. การปลกฝงจตส านกทถกตองควรควบคกบการปลกฝงความมวนย เพราะวนยเปนของจตส านกสวนรวม จตส านกสวนรวมจะมไมไดหากขาดวนย


สรป

การพฒนาจตสาธารณะมความส าคญอยางยง ทจะปลกฝง สราง และพฒนาใหกบคนในประเทศ เพอใหคนในประเทศมพนฐาน การมจตสาธารณะทดจนพฒนาไปสลกษณะนสยของตนเอง เพอใหประเทศเกดการพฒนาอยางแทจรง


32 | ห น า

ตอนท 4 กำรจดกำรเรยนกำรสอนจตสำธำรณะ

เรองท 4.1 หลกกำรจดกจกรรมพฒนำจตสำธำรณะ

พระราชบญญตการศกษา พ.ศ.2542 ไดก าหนดไวในมาตรฐานการศกษาของชาต มาตรฐานท 1 วา คณลกษณะของคนไทยทพงประสงค ทงในฐานพลเมองและพลโลก โดยคนไทยตองเปนคนเกง คนด และมความสข ตวบงชคอ ก าลงกาย ก าลงใจทสมบรณ ความรและทกษะท จ าเปนเพยงพอในการด ารงชวต และการพฒนาสงคม ทกษะการเรยนรและการปรบตว ทกษะทางสงคม คณธรรม จตสาธารณะ และจตส านกในความเปนพลเมองไทย โดยมงปลกฝงจตส านกทถกตองดานตางๆใหกบผเรยน รวมถงการรจกรกษาผลประโยชนสวนรวม และของประเทศ ตอมากระทรวงศกษาธการ ไดใหความส าคญกบการมจตสาธารณะ ทเหนแกประโยชนสวนรวม รวมถงรจกการรกษาผลประโยชนสวนรวมและของประเทศชาต โดยใหหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ก าหนด จตสาธารณะ เปนคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน 1 ใน 8 ขอ ทสถานศกษาตองเนน โดยสถานศกษาตองมชวโมงใหเดกท ากจกรรมสาธารณะ รวม 165 ชวโมง ดงน

ชนประถมศกษาปท 6 จะตองท ากจกรรม 60 ชวโมง มธยมศกษาตอนตน 45 ชวโมง มธยมศกษาตอนปลาย 60 ชวโมง โดยใหนกเรยนไดรบสงดๆ จากการท ากจกรรมและเปนนสยตดตวไป การก าหนดจตสาธารณะ

ใหเปนคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน นบวาเปนแนวทางทถกตอง เพราะการปลกฝงจตสธาราณะนนควรปลกฝงตงแตวยเดก เพราะเปนชวงทเดกมความไวตอการปลกฝงและสงเสรมจรยธรรม จะเหนไดวา จตสาธารณะมความส าคญตอสงคมปจจบน โดยการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาจตสาธารณะนนเปนสงทครทกคนตองรวมมอกนปลกฝงใหผเรยน โดยการสอดแทรกเขาไปในการเรยนการสอนของแตละครง หรอจดเขาไปบรณาการกบรายวชาในกลมสาระการเรยนรตางๆ ทหลากหลายมาชวยในการจดการเรยนรตางๆ โดยกอนทจะจดกจกรรมนน มหลกทตองค านงถงดงน

1. การจดการเรยนการสอนจตสาธารณะ ตองค านงถงปจจยทสงผลตอการเกดจตสาธารณะ ซงมปจจย 2 แบบ คอ ปจจยทมสวนประกอบภายในตนเอง ไดแกลกษณะทางกายภาพ ความสามารถทวไป สมรรถภาพ คานยมสวนบคคล และเพศ และปจจยสวนประกอบภายนอก ไดแก ความสมพนธในครอบครว โรงเรยน และการศกษา สถานภาพทางสงคม และกลมเพอน เปนตน

2. การจดการเรยนการสอนจตสาธารณะ ตองกระท าซ าๆ เพอเนนย าและปองกนการเลอนหายหรอเปลยนแปลงใหจตส านกมความคงทน โดยตองมการเสรมแรงจากสถาบนตางๆหรอทางสงคม

3. การจดการเรยนการสอนจตสาธารณะ ตองใหเดกเกดการเรยนร ครบทง 3 ดาน คอ ดานพธพสย ดานจตพสย และดานทกษะพสย

4. กระบวนการสรางจตสาธารณะควรเปนไปอยางมขนตอนเพอใหเกดลกษณะนสยทยงยน


33 | ห น า

5. การจดการเรยนการสอนจตสาธารณะ ควรใหผเรยนเกดจากการเรยนรดวยตนเองโดยผานการเรยนรจากการกระท า

6. การจดการเรยนการสอนจตสาธารณะตองอยบนพนฐานการเตบโตแบบธรรมชาต ไมเรงรบเพอการพฒนาอยางยงยน

7. การจดการเรยนการสอนจตสาธารณะตองใชวธการ กลยทธทหลากหลาย ไดแก การใชบทบาทของผน า การใชสอสารแบบรวมศนย การใชกระบวนการเรยนร การใชสถานการณ จ าลองผสานกบเทคนคการประผลจาสภาพจรง การใชบทบาทสมมตกบตวแบบ การใชสญลกษณผานสอตางๆ เปนตน

8. การจดการเรยนการสอนจตสาธารณะจะส าเรจตองอาศยความรวมมอกนอยางตอเนองจากสถาบนครอบครว สถาบนการศกษา สถาบนศาสนาและสอสารมวลชน


สรป

การจดการเรยนการสอนทจะเนนการพฒนาผเรยนใหมจตสาธารณะนน ตองเนนผเรยนใหเรยนรดวยวธทหลากหลาย ซงในการจดการเรยนการสอนนนตองค านงถงปจจยทมผลตอการเกดจตสาธารณะทงปจจยภายใน ปจจยภายนอก ซงเปนสงแวดลอมรอบตวผเรยน และตองรวมมอกนระหวาง สถาบนครอบครว การศกษา สถาบนศาสนา และ สอสารมวลชนเปนตน


34 | ห น า

เรองท 4.2 เทคนคกำรเรยนกำรสอนกบกจกรรมจตสำธำรณะ ในการจดกจกรรมสงเสรมจตสาธารณะนนควรจดกจกรรมทมความหลายหลาย ซงการจดการเรยนการสอนกจะมเทคนคตางๆในการจดการเรยนการสอน เพอใหผเรยนไดรบความร พฒนาลกษณะนสยทางจตสาธารณะไดอยางยงยน โดยผสอนสามารถเลอกเทคนคการสอนตางๆไดดงตวอยางตอไปนไปจดกจกรรมในชนเรยน และนอกชนเรยน เทคนคกำรจดกำรเรยนกำรสอน วธกำรจดกำรเรยนกำรสอน การใชบทบาทสมมตกบตวแบบ เปนการทดลองใหเดกไดสวมบทบาทผอนเพอใหรบความรสกและ

อารมณในบทบาทของผอน และเปลยนแปลงความคดของตนเองไดอยางมเหตผล ซงเปรเทคนคทางอารมณภายใตแนวคดการเปลยนแปลงพฤตกรรม โดยเนนทกระบวนการทางปญญาของบคคลมาประยคใชในการเปลยนแปลงการตอบสนองทางอารมณ และพฤตกรรมของบคคลซงเทคนคดงกลาวมแนวคดพนฐานทเนนวา ความเชอหรอความคดไมมเหตผลของบคคล เปนสาเหตใหเกดปญหาทางอารมณและพฤตกรรม แตเมอบคคลเปลยนความเชอ หรอความคดไดอยางมเหตผลจะเปนผลใหบคคลมอารมณและพฤตกรรมทเหมาะสมยงขน (ธรรมนนทกา แจงสวาง,2547)

การใชสถานการณจ าลองผสมผสานกบเทคนคการประเมนผลจากสภาพจรง

เปนกระบวนการทท าใหเดกเกดการเรยนรจากการเขารวมสถานการจ าลองทก าหนดขน ซงมสภาพใกลเคยงความเปนจรงในชวต โดยเนนการมสวนรวมระหวางครและเดก ใหเดกมสวนรวมแสดงบทบาท เสนอขอคดเหน และสามารถแกปญหาทเกดขนได พรอมกบการใชวธการและเครองมอทหลากหลายควบคกยการจดการสถานการณจ าลอง เพอประเมนพฤตกรรมของเดก (อญชล ยงรกพนธ,2550)

การใชตวแบบสญลกษณผานสอหนงสอเรยนเลมเลกเชงวรรณกรรม

เปนการใชหนงสอเรยนเลมเลกเชงวรรณกรรม ซงประกอบดวยเนอหา 3 ดาน คอ ดานการหลกเลยงการใชหรอการกระท าทท าใหเกดการช ารดเสยหายตอสวนรวมดานการถอเปนหนาททจะมสวนในการดแล และดานการรกษาสทธในการรกษาของสวนรรวม กบนกเรยน โดยท าการแจกหนงสอใหนกเรยนทเปนกลมตวอยาง โดยกลมทดลอง จะไดอานหนงสอทมตวแบบสญลกษณ ซงผลการใชพบวา นกเรยนกลมทดลองทไดอานหนงสอเลมเลกเชงวรรณกรรมทมตวแบบสญลกกษณของการมจตสาธารณะ จะมจตสาธารณะสงกวานกเรยนกลมควบคม (นนทวฒน ชนช,2546)


35 | ห น า

เทคนคกำรจดกำรเรยนกำรสอน วธกำรจดกำรเรยนกำรสอน การเสนอตวแบบผานภาพ เปนวธการหนงทสามารถใชปรบเปลยนกระบวนการทางปญญา ซง

เปนกระบวนการเรยนรจากการการสงเกต โดยใหนกเรยนสงเกตตวแบบทกระท าพฤตกรรมทแสดงถงการมจตสาธารณะทเกดขนในภาพ ท าใหตวแบบทเปนตวการตนแสดงพฤตกรรมทแสดงถงการมจตสาธารณะ เมอตวแบบในภาพแสดงพฤตกรรมทแสดงถงการมจตสาธารณะแลวจะไดรบผลกรรมบางอยางตามหลงพฤตกรรม และผลกรรมหรอสงทเกดตามหลงพฤตกรรมนนจะตองเปนตวเสรมแรงหรอสงทตวแบบพงพอใจ เชนค าชมจากคร หรอ ของรางวลจากผมอทธพลตอเดก เปนตน (สคนธรส หตะวฒนะ,2550)

การใชวดทศนละครหนเชดเปนตวแบบ

เปนกระบวนการทท าใหผเรยนเกดการเรยนรจากการสงเกตตวแบบ โดยใชตวละครหนเชดเปนตวแบบในการใหความรเกยวกบจตสาธารณะ เจตคต ขอควรปฏบต และแสดงพฤตกรรมการมจตสาธารณะใหเหน และลงมอปฏบตดวยตวละครหนเชด แลวผลทไดรบจากการแสดงพฤตกรรม จะเปนการจงใจใหผเรยนเกดความรคลอยตามตวแบบแลวผตามเกดการเรยนร และเรยนแบบพฤตกรรมการมจตสาธารระจากตวแบบนน (บญทน ภบาล,2549)

การจดการเรยนรแบบอรยสจส เปนวธเดยวกบการแกปญหา โดยมขนตอนการคดอยางมระบบ เปนกระบวนการใชความคดหรอแกปญหาอยางมเหตผล เรยกอกอยางหนงวา “วธการแหงปญญา” หรอ วธการทางวทยาศาสตร”

การจดการเรยนรโดยใชสญญาการเรยน

เปนเอกสารทเขยนขนโดยผเรน และผสอน หรอผสอนใหค าแนะน า โดยมการก าหนดวา นกเรยนจะเรยนอยางไร จะใชวธการเรยนใหประสบความส าเรจ หรอ บรรลจดประสงคไดอยางไรในระยะเวลาเทาใด และใชเกณฑอะไรในการประเมน

การเรยนรแบบโครงการ เปนการสอนทใหโอกาสนกเรยนไดวางโครงการและด าเนนการใหส าเรจตามความมงหมายของโครงการนนๆ อาจะเปนโครงการทจดท าเปนหมหรอคนเดยวกได นกเรยนจะมสวนในการรบผดชอบในการท างานนนดวยตนเอง ลกษณะการสอนจะคลอยตามสภาพจรงของสงคม เปนการท างานทเรมตนดวยปญหาปละด าเนนการแกปญหาโดยลงมอทดลองปฏบตจรง

การเรยนรโดยใชปญหาเปนหลก เปนการเรยนการสอนทเนนใหผเรยนไดเกดการเรยนรดวยตนเอง โดยใชปญหาเปนเครองมอกระตนใหผเรยนเกดความตองการทจะศกษาคนควาหาความร โดยใชกระบวนการแกปญหาไดดวยตนเอง เพอใหผเรยนไดสมรรถภาพทตองการ โดยมครเปนผใหการสนบสนนและอ านวยความสะดวกในการเรยนร


36 | ห น า

เทคนคกำรจดกำรเรยนกำรสอน วธกำรจดกำรเรยนกำรสอน การเรยนรโดยใชเทคนคหมวก 6 ใบ

เปนการใชสของหมวก ซงสของหมวกแตละใบจะสอดคลองกบแนวคดของหมวกใบนนๆ เปนการบอกใหทราบวาตองการใหคดไปในทศทางใด ในการคดนกคดจะใชหมวกครงละหนงใบแทนแตละความคด สของหมวกนจะเปนกรอบทเปนรปธรรมทส าคญตอการรบรชวยใหเขาใจและจดจ างายขนเพราะเปนการสอนดวยสญลกษ

การเลานทาน เปนการสอนทใชนทานเปนสอใหผเรยนเกดการเรยนรเนอหาสาระทตองการ ซงครอาจจะใชสออนๆประกอบไดแก หน ภาพ แผนปายส าล และการตน เปนตน นทานทน ามาใชมหลายประเภท เชนนทานปรมปรา นทานทองถน นทานเทพนยาย นทานคตธรรม โดยเนอหาของนทานตองเหมาะสมกบระดบของผเรยนและเกยวของกบจตสาธารณะ

การเลนเกม เปนการเลนภายใตกตการทก าหนด โดยมจดมงหมายของการเลนโดยทวไปแลวจะมการแขงขนเพอใหเกดความสนกสนานตนเตน เกมทควรน ามาใชฝกควรเกยวของกบจตสาธาณะ เชน เกมความเออเฟอเผอแผการเสยสละ ความอดทน การมน าใจนกกฬา การใหอภยและการท างานเปนทม เปนตน

การใชกรณตวอยาง เปนการสอนโดยใชเรองทคดสรรมาหรอเขยนชนเองเพอใหผเรยนไดศกษา โดยมประเดนค าถามใหผเรยนฝกวเคราะหอภปราย และแกปญหา เรองทเลอกมาใชควรเปนเรองทคลายความจรง เชน ขาวในหนงสอพมพ เหตการณตางๆทเกดขนในสงคม

การใชบทบาทสมมต เปนการสอนใหผเรยนสวมบทบาทเปนตวละครในสถานการณทสมมตขน เชน การใหนกเรยนแสดงเปนเทวดาพทกษสงแวดลอมของชมชน หรอแสดงเปนผมคณธรรมในการชวยเหลอผยากไร การชวยใหผเรยนเกดความเขาใจในความคด ความรสก เจตคต

การใชสถานการณจ าลอง เปนการสอนโดยใหผเรยนเขาไปมปฏสมพนธในสถานการณจ าลองจากสถานการณจรง เพอใหผเรยนไดเรยนรความจรงของสถานการณนน เชน การใชสถานการณจ าลองจากเหตการณเขาไปชวยเหลอผคนทน าทวม เปนตน เพอใหนกเรยนไดวเคราะหและเรยนรสถานการณจรงนนและเกดจตสาธารณะเพอสวนรวมมากยงขน

จะเหนไดวามเทคนคการจดกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมจตสาธารณะไดหลากหลายวธซง

ผสอนสามารถเลอกวธการสอนใหเหมาะสมและสอดคลองกบกจกรรมของตน ไมเพยงเทานนยงสามารถจดกจกรรมการเรยนการสอนพฒนาการเรยนการสอนผานกจกรรมตางๆดงน


37 | ห น า

1. กจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด หรอ นกศกษาวชาทหาร เปนการสอนทเนนใหผเรยนมคณลกษณะดานจตสาธารณะอยในกจกรรมนอยแลว

2. กจกรรมชมนม หรอ ชมรมตางๆ สถานศกษาควรใหนกเรยนไดมสวนรวมในการจดตงชมนม หรอ ชมรม ทแสดงถงกจกรรมจตสาธาระ เชน ชมรมอนรกษษสงแวดลอม ชมรมสนตสข ชมรมคนดของสงคม เปนตน

3. กจกรรมเพอสงคมและสาธารณะประโยชน โดยจดกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนบ าเพญประโยชนตอสงคม ชมชน และทองถนตามความสนใจในลกษณะอาสาสมคร เพอแสดงถงความรบผดชอบความดงาม ความเสยสละตอสงคม มวนยสาธารณะ


สรป

จากตวอยางกจกรรมการเรยนการสอนและกจกรรมพฒนาจตสาธารณะนน ผเรยนจะไดท ากจกรรมซ าๆดวยตนเอง โดยไดรบการเสรมแรงจากจากผสอนซวจะเปนการเนนย าใหจตส านกมความคงทน


38 | ห น า

ตอนท 5 กำรวดและประเมนจตสำธำรณะ

เรองท 5.1 กำรวดจตสำธำรณะ

การวดจตสาธารณะเปนการวดพฤตกรรมดานจตพสย เปนการวดผลของการมจตสาธารณะโดยใชการวดผลซงเปนสงทมความส าคญมาก สามารถวดไดโดยสามารถใชไดทงแบบสอบ แบบสงเกตซงบญชม ศรสะอาด (2535) ไดกลาวถงลกษณะของการวดพฤตกรรมสาธารณะดงน

1. ยากตอการใหค านยามทชดเจน 2. คณลกษณะบางอยาง ผนแปรไปตามกาลเวลา สถานท อารมณ จงวดธรรมชาตแทจรงไดยาก 3. ผตอบบางคนตอบไมตรงตามความเปนจรง เพราะถาตอบตรงตามความเปนจรงจะท าใหตน

เสยผลประโยชนไดคะแนนนอย ภาพพจนในสายตาคนอนอยในระดบต า ไมสอดคลองกบความมงหวงทางสงคม

4. พฤตกรรมดานจตพสยไมสามารถวดไดโดยตรง จะตองใชวธการวดทางออมโดยอาศยการสงเกตพฤตกรรมทางกาย และทางวาจาทคาดวาจะเปนการแสดงออกทสะทอนถงพฤตกรรมทางจตทตองการวด

5. ลกษณะดานจตพสยเปนเรองเกยวกบความรสกของบคคล จงไมสามารถจ าแนกออกเปนความรสกทถกตองหรอไมถกตองไดอยางเดดขาด

6. พฤตกรรมดานจตพสยเปนพฤตกรรมพฤตกรรมทเปลยนแปลงไดอยางรวดเรวและยงขนอยกบสถานการณ หรอ องคอนๆ

7. พฤตกรรมดานจตพศยเปนพฤตกรรมทตองสะสมมาเปนเวลานาน โดยการอบรมสงสอน ดงนน การวดพฤตกรรมดานนจะตองกระท าทงในหองเรยนปกตและนอกหองเรยน

8. คะแนนทวดจากการประเมนพฤตกรรมดานจตพสยมความคลาดเคลอนคอนขางสง ซงไมวาจะวดมาจากเครองมอชนดใดคะแนนทวดจากการประเมนพฤตกรรมดานจตพสยจะมความคลาดเคลอนคอนขางสง ดงนนการน าผลการวดไปวเคราะหและแปลผลจงตองระมดระวง

ส าหรบองคประกอบของจตสาธารณะนน ชาย โพธสตา และคณะ,2540 และ ลดดาวลย เกษมเนตร, 2546 กลาววา มองคประกอบทงหมด 3 ดานดงน

1. การหลกเลยงการใชหรอการกระท าทจะท าใหเกดความช ารดเสยหายตอสวนรวมทใชประโยชนรวมกนของกลม ก าหนดตวชวดจาก ดานตอไปน

1.1 การดแลรกษาของสวรวม ใชของสวนรวมแลวเกบเขาท 1.2 การรจกใชของสวนรวมอยางประหยดและทะนถนอม

2. การถอเปนหนาททจะมสวนรวมในการดรกษาของสวนรวมในวสยทตนสามารถท าได ก าหนดตวชวดจาก

2.1 การท าหนาททไดรบมอบหมายเพอสวนรวม 2.2 การรบอาสาทจะท าบางอยางเพอสวนรวม


39 | ห น า

3. การเคารพสทธในการใชของสวนรวมทเปนประโยชนรวมกนของกลม ก าหนดตวชวด 3.1 การไมยดครองของสวนรวมมาเปนของตนเอง 3.2 การเปดโอกาสใหผอนไดสามารถใชของสวนรวมนน

ดงนนการวดจตสาธารณะตองครอบคลมองคประกอบของจตสาธารณะ ทง 3 องคประกอบ คอ องคประกอบการหลกเลยงการใชหรอการกระท าทจะท าใหเกดความช ารดเสยหายตอสวนรวม การถอเปนหนาททจะมสวนรวมในการดแลรกษาของสวนรวม และการเคารพสทธในการใชของสวนรวม

หลกการวดจตสาธารณะ วราพร พงศอาจารย ,2542 ไดกลาวถงหลกการวดจตสาธารณะไวดงน 1. วดใหครอบคลมคณลกษณะทตองการวด เนองจากคณลกษณะดานจตพสยเปนคณลกษณะ

สวนตว ซงไมแนใจวาพฤตกรรมทแสดงออกมาเปนผลมาจากอารมณหรอความรสกนนๆหรอไม ดงนนการวดผลจงจ าเปนทจะตองใชเครองมอหลายๆอยาง

2. วดหลายๆครง เนองจากคณลกษณะดานจตพสย อาจะเปลยนแปลงไดตาม สถานการณ ดงนน ควรมการวดหลายๆครง ในวนและเวลาทแตกตางกน ถงจะท าใหผลการวดเชอถอไดมากขน

3. วดอยางตอเนอง ควรวดอยางตอเนองและใชเทคนคหลายๆวธจงจะเชอไดวาผลการวดคณลกษณะดานจตพสยมความนาเชอถอและถกตอง

4. ความรวมมอของผทถกวดเปนเรองทส าคญ การวดจตพสยเปนการวดพฤตกรรมสวนตวของบคคล ซงบางคนอาจไมตองการเปดเผยความจรง เพราะเกรงจะเกดผลเสยแกตน ดงนน ผวดจงควรหาเทคนควธทจะท าใหผตอบตอบดวยความสบายใจและรสกปลอดภย

5. ใชผลการวดใหถกตอง เนองจากเนองจากการวดดานจตพสยไมมค าตอบทถกหรอผด ดงนน คะแนนจากการวดจงไมสามารถน าไปใชตดสนไดวาไดหรอตกแตเปนการวดเพอน าไปพฒนาบคคลและหาทางชวยเหลอ


สรป

การวดจตสาธารณะมความส าคญเปนอยางมาก และมวธการวด และ ลกษณะการวดทมความหลากหลาย ผประเมนควรเลอกวธวดทเหมาะสมกบพฤตกรรมจตสาธารณะทเกดขน โดยควรวดอยางตอเนองและวดอยางครอบคลมในทกๆดาน


40 | ห น า

เรองท 5.2 กำรประเมนจตสำธำรณะ ในการวดทางจรยธรรมนน ผทดสอบตองน าผลการตอบมาพจารณาวากระตอบนนควรจะใหคะแนนเทาใด อาศยเหตผลใดจงใหคะแนนเทานน โดยตองมหลกเกณฑการพจารณา ซงเรยกวา เกณฑการประเมน ซง ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ, 2543 ไดกลาวถงเกณฑการพจารณาดงน

1. เกณฑการแบงบคคล 4 จ าพวกตามแนวพทธศาสนา จากพระไตรปฎก พระพทธเจาไดแบงบคคลเปน 4 พวก คอ

พวกท 1 ไมปฏบตเพอประโยชน และไมปฏบตเพอประโยชนผอน พวกท 2 ไมปฏบตเพอประโยชนตน แตปฏบตเพอประโยชนผอน พวกท 3 ปฏบตเพอประโยชนตน แตไมปฏบตเพอประโยชนผอน พวกท 4 ปฏบตเพอประโยชนตน และปฏบตเพอประโยชนผอน จากเกณฑสรปไดวา คนพวกท 4 มมากทสด รองลงมาคอ คนพวกท 3,2,1 ตามล าดบ 2. เกณฑการแบงพฒนาการทางจรยธรรมของพอาเจท จากทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของพ

อาเจท สามารถแบงจรยธรรมเปน 2 ระดบ คอ 2.1 ระยะเดกยดหลกจรยธรรมจากผอน 2.2 ระยะเดกยดหลกจรยธรรมของตนเอง

จากการแบงจรยธรรมเปน 2 ระดบดงกลาวน ามาแบงเปนคะแนนได 2 ระดบดงน ระดบคะแนนต ำ เมอผตอบใหเหตผลการตอบยดปรมาณการกระท าเปนส าคญ ไมไดใหเหตผล

ทางเจตนาของผกระท า ระดบคะแนนสง เมอผตอบใหเหตผลการตอบยดปรมาณการกระท าเปนส าคญ ไมไดใหเหตผล

ทางเจตนาของผกระท าวามเจตนาดวยหรอไม 3. เกณฑจากการแบงการพฒนาทางจรยธรรมของโคลเบรก จากทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรม

ของโคลเบรก มการแบงชนการแสดงเหตผลทางจรยธรรมเปน 6 ชนโดยแบงเปน 3 ระดบ ดงนนถาสรางเครองมอวดจรยธรรมจะตองค านงถง การใหคะแนน 2 แบบ คอ แบบคะแนนตางกน 3 ระดบ กบคะแนนแตกตางกนมาก 6 ขน โดยใน 6 ขนนน คะแนนนอยเรมจากขนท1 และเมอถงขนท 6 คะแนนจะมากทสดโดยพจารณาเหตผลการตดสนใจใชจรยธรรมไดดงน

3.1 ดหรอเลว เปนผลมาจากการกลวลงโทษหรอการใหรางวล 3.2 ดหรอเลว เพราะเขาชวยเรา เราชวยเขา ไมมความจงรกภกด หรอ ซอสตย 3.3 ดหรอเลวขนอยกบกลมปฏบต ท าใหกลมชอบพอ 3.4 ดหรอเลว ขนอยกบ การท าตามหนาท กฎหมายและหลกศาสนา 3.5 ดหรอเลว มองการท าตามสญญาประชาคม เหนประโยชนสงคมเปนสวนใหญ 3.6 ดหรอเลว ขนอยกบมโนธรรมของตน ท าตามอดมการณสากล

4. เกณฑการแบงจรยธรรมตามแนวของบอรนเฟนแบรนเนอร ไดแบงเปน 5 ลกษณะดงน 4.1 เปนการกระท าเพอความพอใจของตน โดยไมค านงถงคนอน 4.2 เปนการกระท าตามค าสงของผอน เชนพอแม หรอผใหญ


41 | ห น า

4.3 เปนการกระท าตามแนวทางของเพอนสนท 4.4 เปนการกระท าตามเปาหมายของกลมหรอสงคม 4.5 เปนการกระท าตามจดหมายของเหตผลหรอหลกการ

5. เกณฑระดบจรยธรรมตามแนวคณะกรรมการโครงการศกษาจรยธรรมไทย 5.1 ท าความดเพอประโยชนบางประการของตนเอง 5.2 ท าดเพอผอนในวงแคบ 5.3 ท าความดเพอประโยชนของสงคมสวนรวม 5.4 ท าความดเพอความดและเพออดมการณอนเปนสากล

6. เกณฑตามกระบวนการพฒนาลกษณะนสยบคคลของ บลม ม 5 ขนตอนดงน ขนท 1 ขนการรบร เปนการสรางความสนใจ ใหบคคลไดรบรและใสใจในสงเราท น ามา

กระตน เพอใหบคคลมความรสกทจะยอมรบสงเรานนและเลอกทจะสนใจสงเรานนๆ ขนท 2 ขนการตอบสนอง เมอบคคลสนใจแบบอยางทดในขนท 1 แลว จะเกดทศนคตตอสง

เรานนแลวจะตอบสนองซงไดแก การยอมรบสงเรานน เกดความรสกอยากตอบสนอง หรอ เกดความพอใจจากการตอบสนองตอสงเรานน

ขนท 3 ขนการเหนคณคา เมอบคคลไดตอบสนองและไดรบความพงพอใจ บคคลนนจะมทศนคตทดและเหนคณคาของสงนนเกดความชนชอบ และผกพนตอสงนน

ขนท 4 ขนการจดระบบ เมอบคคลเหนคณคาของสงนนแลว เขาจะน าไปเปนแนวทางปฏบตในระบบชวตของตนเองและเชอถอในการปฏบต

ขนท 5 ขนพฒนาเปนลกษณะนสย เปนการปฏบตจนเปนนสยอยางสม าเสมอ จนพฒนาเปนลกษณะนสยขงบคคลนน

จากกระบวนการพฒนาลกษณะนสยของ Bloom น ามาก าหนดกฎเกณฑการใหคะแนนการประเมนจตสาธารณะได 5 ระดบดงน

1 คะแนน เมอผกระท ามจตสาธารณะขนการรบร 2 คะแนน เมอผกระท ามจตสาธารณะขนการตอบสนอง 3 คะแนน เมอผกระท ามจตสาธารณะขนการเหนคณคา 4 คะแนน เมอผกระท ามจตสาธารณะขนการจดระบบ 5 คะแนน เมอผกระท ามจตสาธารณะขนปฏบตจนเปนนสย นอกจากนนในการประเมนจตสาธารณะยงสามารถใชวธ การประเมนตามสภาพจรง ในการ

ประเมนจตสาธารณะได ซงการประเมนตามสภาพจรงนน เปนการประเมนโดยการสงเกต จดบนทกและรวบรวมขอมลจากผลงาน และวธปฏบตงานของผเรยนอยางตอเนอง โดยมงเนนการประเมนทกษะการคดทซบซอนในการท างาน ความรวมมอในการแกปญหา การประเมนตนเอง การแสดงออกจากการปฏบตในสภาพจรง หรอ คลายกบโลกของการท างานจรงภายนอกโรงเรยน ในการประเมนผลตามสภาพจรงนน มการพฒนาเกณฑการประเมนผลตามสภาพจรง 2 วธคอ

1. เกณฑการใหคะแนนแบบรบรกส เปนเกณฑทตองก าหนดรายละเอยดใหคะแนนอยางชดเจนส าหรบทกตวบงชผลการเกบรวบรวมขอมลจะมความเปนปรนยสงและมความเทยงตรง


42 | ห น า

2. เกณฑการใหคะแนนแบบมาตรประมาณ เปนเกณฑทก าหนดเปนกลางไมมรายละเอยดการใหคะแนนอยางชดเจนในแตละขอมล สะดวกตอการเกบรวบรวมขอมลทไดมความเปนปรนยนอยกวาวธใหคะแนนแบบบรบรกส

การใหคะแนนของรบรกส คอ การตอบค าถามวาผ เรยนท าอะไรไดส าเรจ หรอวามระดบความส าเรจในขนใด มรปแบบการใหคะแนน 2 แบบคอ

1. การใหคะแนนเปนภาพรวม คอ การใหคะแนนงานชนใดชนหนงโดยดภาพรวมของชนงานวามความเขาใจความคดรวบยอด การสอความหมาย กระบวนการทใชและผลงานเปนอยางไรแลวเขยนอธบายคณภาพของงานหรอความส าเรจของงานเปนชนๆ โดยอาจจะแบงระดบคณภาพตงแต 0 -4 หรอ 0-6 ส าหรบในขนตนการใหคะแนนรบรกสอาจจะแบงวธการใหคะแนนหลายวธ

2. การใหคะแนนแยกองคประกอบ เพอใหการมองคณภาพงานหรอความสามารถของนกเรยนไดอยางชดเจน จงไดมการแยกองคประกอบของการใหคะแนน และอธบายคณภาพของงานในแตละองคประกอบเปนระดบ โดยทวไปแลวจะมการแยกองคของงานเปน 4 ดาน คอ

2.1 ความเขาใจในความคดรวบยอด ขอเทจจรง เปนการแสดงใหเหนวานกเรยนเข าใจในความคดรวบยอด หลกการในปญหาทถามกระจางชด

2.2 การสอความหมาย สอสาร คอความสามารถในการอธบาย น าเสนอ การบรรยาย เหตผล แนวคด ใหผอนเขาใจไดดมความคดสรางสรรค

2.3 การใชกระบวนการและยทธวธ สามารถเลอกใชยทธวธกระบวนการทน าไปสความส าเรจไดอยางมประสทธภาพ

2.4 ผลส าเรจของงาน ความถกตองแมนย าในผลส าเรจของงาน หรออธบายทมาและตรวจสอบผลงาน


สรป

การประเมนจตสาธารณะนนมหลายวธและมหลายหลกเกณฑ ควรจะเลอกหลกเกณฑในการประเมนใหมความเหมาะสม นอกจากนน เกณฑการประเมนจะเรยงจากนอยไปมาก หรอจากมากไปนอย กได โดยผประเมนควรจะพจารณาวาผตอบมจตสาธารณะระดบใด จ ดกลมการตอบและแปลความพจารณาวาจะใหคะแนนอยในระดบใด


43 | ห น า

เรองท 5.3 วธและกำรออกแบบกำรวดและประเมนจตสำธำรณะ การสรางและออกแบบเครองมอวดจตสาธารณะนนมหลายวธ ดงน 1. เครองมอวดแบบมาตราสวนประมาณคา มาตราสวนประมาณคาเปนเครองมอชนดหนงทใช

วดพฤตกรรมดานจตพสย โดยแบงออกไดดงน 1.1 มาตราสวนประมาณคาแบบตวเลข เปนมาตราสวนทท าขนโดยใชรหสตวเลขส าหรบ

ประมาณคาคณลกษณะตางๆ เลขเลขรหสทใชค าบรรยาย ไดแก 1 หมายถง ไมเกด 2 หมายถง เกดนานๆครง 3 หมายถง เกดบางครง 4 หมายถง เกดบอยครง 5 หมายถง เกดทกครง

1.2 มาตราสวนประมานคาแบบบรรยาย วธการนจะเขยนค าบรรยายบอกคณลกษณะของเรองนนวาอยในระดบใด

1.3 มาตราสวนประมาณคาแบบกราฟ เปนการก าหนดคณลกษณะของพฤตกรรมไวทเสนนนๆ ผประเมนจะเขยนเครองหมายไวบนเสนทตรงกบลกษณะทจะประเมน

โดยการวดประเมนแบบมาตราสวนประมาณคาจะประกอบไปดวย 3 สวนคอ 1. ค าชแจง เปนสวนทชแจงจดมงหมายของความตองการขอมลวาตองการขอมลไปท าอะไร

ตอบแลวจะเกดประโยชนอะไร และทส าคญจะตองชแจงวาค าตอบทไดจะไมกอใหเกดผลเสยหายตอผตอแตอยางใด

2. ขอมลสวนตว เปนสวนทเปนขอมลเกยวกบผตอบ ซงอาจจะเปน เพศ อาย ระดบ การศกษา เปนตน ซงการก าหนดขอมลสวนนขนอยกบประเดนทผเกบขอมลสนใจจะศกษา

3. ขอมลเกยวกบเรองทตองการศกษา เปนสวนค าถามทใหแสดงความคดเหนตอจตสาธารณะทศกษา ซงรปแบบของค าถามอาจเปนปลายเปดหรอปลายปด หรอทง 2 แบบผสมกนกได โดยสวนนอาจจะแบงออกเปนตอนๆตามเรองกได

2. แบบสงเกต เปนการศกษาเพอท าความเขาใจเกยวกบบคคล โดยใชประสาทสมผสของผสงเกตเฝาดพฤตกรรมตางๆ ทบคคลนนแสดงออกมาในลกษณะทเปนจรงตามธรรมชาตโดยมจดมงหมายทแนนอนในการด และไมมการควบคมสถานการณทท าการศกษา การสงเกตสามารถแบงไดโดยใชเกณฑในการแบง 3 เกณฑ ดงน

2.1 ใชวธการสงเกตเปนเกณฑ แบงได 2 ประเภท คอ 2.1.1 การสงเกตทางตรง คอ วธการสงเกตทผสงเกตไปสงเกตดวยตนเองตลอดเวลา 2.1.2 การสงเกตทางออม คอวธทผสงเกตไมไดสงเกตดวยตนเองแตสงตวแทนไปแลว

กลบมาเลาพฤตกรรมทสงเกตไดใหฟง


44 | ห น า

2.2 ใชผสงเกตเปนเกณฑ แบงได 2 ชนด 2.2.1 การสงเกตโดยการเขารวม คอการทผสงเกตเขาไปอยในสถานการทสงเกตโดยท า

ตนเปนเหมอนสมาชกในกลมนน เชน การศกษาพฤตกรรมของคนในโรงเรยน โดยการเขาไปอยในโรงเรยนนนๆ

2.2.2 การสงเกตโดยการไมเขารวม คอ การทผสงเกตไมไดเขาไปอยในสถานการณ เพยงแตอยภายนอกสถานการณเพอคอยสงเกตเพยงอยางเดยว

2.3 ใหผถกสงเกตเปนเกณฑ แบงออกได 2 ชนด 2.3.1 การสงเกตเปนทางการ คอ การทผถกสงเกตรตววาถกสงเกต เพราะมการบอก

จดมงหมาย วน เวลา สถานท ทจะสงเกตไวลวงหนา 2.3.2 การสงเกตแบบไมเปนทางการ คอ การสงเกตทผถกสงเกตไมรตววาถกสงเกต

3. แบบสมภาษณ เปนการเกบรวบรวมขอมลโดยการสอบถาม หรอ การโตตอบทางวาจาเปน

หลก โดยเรยกผสอบถาม หรอเกบขอมลวาผสมภาษณและเรยกฝายตอบวาหรอฝายใหข อมลวาผใหสมภาษณ การสมภาษณนใชไดดส าหรบเกบขอมลเกยวกบความรสก ความสนใจ ความคดหรอทศนคตตางๆ รปแบบของการสมภาษณ แบงออกเปน 2 ชนด คอ

3.1 การสมภาษณแบบมโครงสรางแนนอน เปนการสมภาษณทไดก าหนดตวค าถามและค าตอบไวเรยบรอยแลว โดยค าตอบจะเปนแบบใหเลอกตอบ เชน ใช-ไมใช จรง-ไมจรง ด-ไมด เปนตน

3.2 การสมภาษณแบบทไมมโครงสรางแนนอน เปนการสมภาษณทไมมการก าหนดค าตอบไวตายตว โดยผตอบจะตอบค าถามโดยอสระ การสมภาษณวธนผสมภาษณมหนาทรบฟงและคอยเขาสประเดนทตองการ ดงนน ผสมภาษณจะตองเปนผมความร

4. แบบตรวจสอบรายการ เปนเครองมอเกบรวบรวมขอมลชนดหนงทประกอบไปดวยขอรายการ หรอเรองราวตางๆทจะใหผตอบ ตอบในลกษณะใดลกษณะหนงในสองอยางตามทก าหนดให เชน ม -ไมม ใช-ไมใช ชอบ-ไมชอบ เปนตน แบบตรวจสอบรายการเปนการมงตรวจสอบวามการกระท า หรอมพฤตกรรมตางๆ เกดขนตามทก าหนดในรายการหรอไม โดยไมไดพจารณาถงคณภาพ หรอจ านวนครงของการกระท าทเกดขน


45 | ห น า

ตวอยำงแบบวดในรปแบบตำงๆ 1. มำตรำสวนประมำณคำแบบตวเลข

2. มำตรำสวนประมำณคำแบบบรรยำย

ค าชแจง ใหผสอนสงเกตพฤตกรรมผเรยนดานจตสาธารณะ แลวประเมนโดยใชหลกเกณฑตอไปน 1 หมายถง ไมเกด 2 หมายถง เกดนานๆครง 3 หมายถง เกดบางครง 4 หมายถง เกดบอยครง 5 หมายถง เกดทกครง

ขอ ขอความ ระดบพฤตกรรม

5 4 3 2 1

1 ใชของสวนรวมอยางประหยด

2 ใชของสวนรวมอยางทะนถนอม

3 ดแลรกษาของสวนรวม


เกดทกครง เกดบอยครง

เกดบางครง

เกดนานๆครง

ไมเกด





46 | ห น า

3. แบบสงเกตพฤตกรรม

4. แบบสมภำษณแบบมโครงสรำงแนนอน

แบบสงเกตพฤตกรรมดานจตสาธารณะ

ชอ .......................................................................................................................................... วน/เดอน/ป ทสงเกต............................................................................. เวลา................................................................................................... สถานท............................................................................................ กจกรรมทปฏบต ............................................................................... ผสงเกต............................................................................................


เกดทกครง เกดบอยครง

เกดบางครง

เกดนานๆครง

ไมเกด




ลงชอ......................................

ผสมภาษณถามทละขอ แลวท าเครองหมาย ในชองทนกเรยนตอบ

1. นกเรยนดแลรกษาความสะอาดของสวนรวม ( ) ใช ( ) ไมใช


47 | ห น า

5. แบบตรวจสอบรำยกำร


ใหนกเรยนตอบตามความเปนจรง ตามรายการตอไปน

ขอ ขอควำม ใช ไมใช

1 ฉนชอบดแลรกษาความสะอาดสวนรวม

สรป

เครองมอวดจตสาธารณะนนมหลายแบบ ผสรางแบบวดจ าเปนตองพจารณาใหเหมาะสมกบขอมลทจะเกบ และพจารณาถงผใหขอมล จงจะไดขอมลทถกตองและชดเจน


48 | ห น า

ใบงำนท 1.1

ชอหลกสตร กำรพฒนำจตสำธำรณะ เรองท 1.1 ควำมหมำยของจตสำธำรณะ ค ำสง จงอธบำยควำมหมำยของค ำวำ จตสำธำรณะ ผำนผงกรำฟฟก ค ำแนะน ำ ศกษาความหมายของค าวา จตสาธารณะ แลววเคราะหความหมายลงในผงกราฟฟกทก าหนดให

จตสำธำรณะ


49 | ห น า


ชอหลกสตร จตสำธำรณะ เรองท 1.2 ควำมส ำคญของจตสำธำรณะ ค ำสง สงเกตรปภาพทก าหมดและอธบายตามหวขอทก าหนดให

จำกภำพ เปนภำพทเปนผลกระทบในระดบใดบำง และจะมวธกำรสรำงจตส ำนกเพอแกไขปญหำนไดอยำงไร ................................................................................................................................................................... ... ............................................................................................................................. ......................................... ............................................................................................................................. ......................................... ...................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ......................................... ............................................................................................................................. ......................................... ...................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .........................................


50 | ห น า


ชอหลกสตร จตสำธำรณะ เรองท 1.3 องคประกอบของจตสำธำรณะ ค ำสง จงอธบายและจ าแนกองคประกอบของจตสาธารณะ ค ำแนะน ำ อธบายองคประกอบของจตสาธารณะ

จตสำธำรณะ

ดานความคด

ดานเจตคต

ดานพฤตกรรม


51 | ห น า

ใบงำนท 2.1 ชอหลกสตร จตสำธำรณะ เรองท 2.1 ทฤษฎพฒนำกำรทำงจรยธรรม ค ำสง จงเตมล าดบพฤตกรรมทางวฒนธรรมใหถกตอง ค ำแนะน ำ เตมขอความใหถกตอง

ขนท 6 ............................................................ อำย....................................................................... ลกษณะพฤตกรรม...............................................................................................................................................

ขนท 5............................................................. อำย....................................................................... ลกษณะพฤตกรรม.................................................................................................................................................

ขนท 4............................................................. อำย....................................................................... ลกษณะพฤตกรรม..............................................................................................................................................





52 | ห น า


ชอหลกสตร จตสำธำรณะ เรองท 2.2 ทฤษฎกำรเรยนรทำงปญญำเชงสงคม ค ำสง จากรปภาพ จงใชทฤษฎการเรยนรทางปญญาเชงสงคม อธบายไดอยางไรบาง

ภำพท 1

ภำพท 2

............................................................................................................................. .........................................

............................................................................................................................. .........................................

.................................................................................... ..................................................................................

............................................................................................................................. .........................................

................................................................................................................................... ...................................

............................................................................................... .......................................................................

............................................................................................................................. .........................................

.............................................................................................................................................. ........................


53 | ห น า


ชอหลกสตร ทฤษฏและแนวคดกำรพฒนำจตสำธำรณะ เรองท 2.3 แนวคดจำกหลกธรรมทำงศำสนำ ค ำสง ศกษากรณศกษาและใชแนวคดจากหลกธรรมทางศาสนามาชวยในการแกไขปญหาตางๆทเกดขน

จำกภำพเปนกำรทะเลำะววำทจะใชหลกธรรมใดมำชวยในกำรพฒนำจตสำธำรณะ ................................................................................................. ..................................................................... ............................................................................................................................. ......................................... ................................................................................................................................................ ...................... ............................................................................................................ .......................................................... ............................................................................................................................. ......................................... ........................................................................................................................................................... ........... ....................................................................................................................... ............................................... ............................................................................................................................. .........................................


54 | ห น า


ชอหลกสตร กำรพฒนำจตสำธำรณะ เรองท 3.1 ปจจยทกอใหเกดจตสำธำรณะ ค ำสง จากปจจยทกอใหเกดจตสาธารณะนน ทานมกจกรรม หรอ วธการใดทจะชวยพฒนาปจจยทกอใหเกดจตสาธารณะ

ปจจยทกอใหเกดจตสำธำรณะ

ปจจยภำยใน ปจจยภำยนอก


55 | ห น า


ชอหลกสตร กำรพฒนำจตสำธำรณะ เรองท 3.2 กำรเสรมสรำงจตสำธำรณะ ค ำสง ศกษำกรณตวอยำงตอไปน แลวสรำงกจกรรมเพอเสรมสรำงจตสำธำรณะในชมชน

........................................................................................................................... ........................................... ............................................................................................................................. ......................................... ...................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ......................................... ............................................................................................................................. ......................................... ........................................................ .............................................................................................................. ............................................................................................................................. ......................................... ............................................................................................................................. .........................................

ในชมชน ศรใจมา เปนชมชนในตางจงหวด ในชมชนนมปญหาหนงทเกดขน คอ บรเวณรมคลองทผานกลางชมชน สงกลนเหมนอยางมาก ท าใหชาวบานทสญจรไปมาตองสดกลนเหมนจากล าคลองนน ท าใหชาวบานหลายครอบครวมสขภาพทไม

ถาทานเปนคณครในชมแหงนทานจะจดกจกรรมเพอเสรมสรางจตสาธารณะนกเรยนใหมสวนในการพฒนาล าคลองอยางไรบาง


56 | ห น า


ชอหลกสตร กำรพฒนำจตสำธำรณะ เรองท 3.3 กำรพฒนำจตสำธำรณะ ค ำสง จงวเคราะหกจกรรมจตสาธารณะทก าหนดใหวาจะสามารถใชการพฒนาจตสาธารณะใดไดบาง

กจกรรมปลกปำชำยเลน

กจกรรมอำหำรกลำงวนแดนอง


57 | ห น า


ชอหลกสตร กำรจดกำรเรยนกำรสอนจตสำธำรณะ เรองท 4.1 หลกกำรจดกจกรรมพฒนำจตสำธำรณะ ค ำสง จากปญหาทพบในรปภาพกรณตวอยางทก าหนดใหนน ทานจะน าหลกการจดกจกรรมการพฒนาจตสาธารณะมาจดกจกรรม อะไรไดบาง

ชอกจกรรม ............................................................................ ............................................................. หลกการจดกจกรรม .......................................................................................................... .................. .............................................................................................. ................................................................ ............................................................................................................................. ................................. .......................................................................................................................................... .................... ผลจากการจดกจกรรม .......................................................................................................... .............. ............................................................................................................................. ................................. ...................................................................................... ........................................................................ ............................................................................................................................. ................................. .......................................................................................................................................... ....................


58 | ห น า

ใบงำนท 4.2 ชอหลกสตร กำรจดกำรเรยนกำรสอนจตสำธำรณะ เรองท 4.2 เทคนคกำรเรยนกำรสอนกบกจกรรมจตสำธำรณะ ค ำสง จงเขยนแผนการเรยนรกจกรรมจตสาธารณะ โดยเลอกเทคนคการจดการแบบการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลก มา1แผน โดยใชสถานการณทก าหนดให มาด าเนนการกจกรรมจตสาธารณะ

จำกภำพเปนภำพปำไมถกท ำลำย

แผนกำรจดกำรเรยนรแบบใชปญหำเปนฐำน

กลมสาระสงคมศกษา ชนมธยมศกษาปท1 เรอง ปญหาปาไม เวลา 2 ชวโมง --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- สำระส ำคญ ..................................................................... ................................................................................................. ............................................................................................................................. ......................................... จดประสงคกำรเรยนร ............................................................................................................................. ......................................... ...................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ......................................... สำระกำรเรยนร ............................................................................................................................. ......................................... ...................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .........................................


59 | ห น า

กระบวนกำรจดกำรเรยนร - ขนเตรยมปญหา - สรางความเชอโยงปญหา - กรอบการศกษา - ศกษาคนควาเพอแกปญหา - การหาแนวทางในการแกปญหา - สรางผลงาน - ประเมนผลงาน - สอและแหลงเรยนร


60 | ห น า


ชอหลกสตร กำรวดและประเมนจตสำธำรณะ เรองท 5.1 กำรวดจตสำธำรณะ ค ำสง จงเตมหลกวธการวดจตสาธารณะในฝงกราฟกใหถกตอง

หลกกำรวดจตสำธำรณะ


61 | ห น า


ชอหลกสตร เกณฑกำรประเมนจตสำธำรณะ เรองท 5.2 กำรประเมนจตสำธำรณะ ค ำสง ใหจบคใหถกตอง

1. ............ระยะเดกยดหลกจรยธรรมจากผอน 2. ............แบงขนการแสดงเหตผลทางจรยธรรม 6 ขน 3 ระดบ 3. ...........ท าความดเพอผอนในวงแคบ 4. ............การกระท าตามแนวทางของเพอนสนท 5. ...........ดหรอเลวขนอยกบมโนธรรมของตน ท าตามอดมการณสากล 6. ............ปฏบตเพอประโยชนตน แตไมปฏบตเพอประโยชนผอน 7. ............ การรบร การตอบสนอง การเหนคณคา การจดระบบ การพฒนาลกษณะนสย

ก. เกณฑการแบงบคคล 4 จ าพวกตามแนวพทธศาสนา ข. เกณฑการแบงพฒนาการทางจรยธรรมของพอาเจท ค. เกณฑจากการแบงการพฒนาทางจรยธรรมของโคเบรก ง. เกณฑการแบงจรยธรรมตามแนวของเฟนเบรนเนอร จ. เกณฑระดบจรยธรรมตามแนวคณะกรรมการโครงการศกษาจรยธรรมไทย ฉ. เกณฑตามกระบวนการพฒนาลกษณะนสยของบลม


62 | ห น า


ชอหลกสตร กำรวดและประเมนจตสำธำรณะ เรองท 5.3 วธและกำรออกแบบกำรวดและประเมนจตสำธำรณะ ค าสง จงตอบค าถามตอไปนใหถกตอง

1. เครองมอวดแบบมาตราสวนมลกษณะอยางไร ............................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................... ................................................................................................................. ........................................................................................................................................................................................................................... ......................................... ............................................................................................................................. ......................................... .................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................... ........................................

2. แบบสมภาษณ มลกษณะอยางไร และ มกชนด จงอธบาย ............................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ......................................... ............................................................................................................................. ......................................... ...................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .........................................

3. จงสรางแบบวดแบบตรวจสอบรายการ โดยท าการวดจตสาธารณะใน การรกษาสงแวดลอม ............................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................... ......................................... ..................................................................................... ................................................................................. ............................................................................................................................. ......................................... .................................................................................................................................... .................................. ................................................................................................ ...................................................................... ............................................................................................................................. ......................................... ............................................................................................................................................... .......................

ค ำน ำ - krukird.com · 2. ทฤษฎีการเรียนรู้ทางปัญญาของแบนดูรา...

Documents