32 - 2003 iraila

danbolin2003/09 32. ALEA

LL AA GG UU NN DD UU ZZ UU KK EE RR EE LL EE HH II AA KK EE TT AA NN EE TT AA BB II DD AA LL II AA RR GG AA ZZ KK II AA KK ..

argazkia: Jesus Izeta Koiote

EZET

Z AS

MATU

…TTXXIISSTTUULLAARRII TTAALLDDEE HHOONNEETTAAKKOO PPAARRTTAAIIDDEEEENN IIZZEENNEETTAA LLEEHHEENNEENNGGOO AABBIIZZEENNAA??B A D A K I Z K I Z U L A ? B A , I D A T Z I O R R I T X O B A T E A N , Z U R E I Z E N - A B I Z E N E T A T E L E F O N O

Z E N B A K I A R E K I N B A T E R A , E T A B O T A D A N B O L I N - Z U L O K U L T U R E L K A R T E K O G U T U N O N T Z I R A

( O R A I N D I K E Z A L D A K I Z U N O N D A G O E N ? B A , K U L T U R E T X E A N , N O N B E S T E L A ! ) E D O B I D A L I E R A N T Z U N A

[email protected] E R A , U R R I A K 1 3 B A I N O L E H E N .

A S M AT Z A I L E G U Z T I E N A R T E A N B I P E R T S O N E N T Z ATH A M A I K E T A K O B AT Z O Z K E TAT U KO D U G U .

……

?34 6 810 14 15 16 18

Udako oporraldia eta herriko jaiak bukatuta, hemen gabiltza, berriro ere,ikasturte berria hasteko asmoz.

Normala omen da, berriro egunerokoan hasten garenean, ez dakit nolako de-presioak jota geratzea; eta horri aurre egiteko, etorkizunean pentsatzea bainogauza hobeagorik ez omen dago.

Ba, horrela izanik, has gaitezen pentsatzen:

NOIZ LORTUKO DU BB EE RR RR II AA EGUNKARIAK BEHAR DITUEN 5.000.000AK?NOIZ BEHAR ADINA IRAKURLE?NOIZ BUKATUKO DIRA EKAINGO ERREPLIKAREN LANAK?NOIZ ONARTUKO DA EE GG UU NN KK AA RR II AAREN ITXIERAREN ARRAZOI POLITIKOA?ZER EGIN BEHAR DUTE ALONDERONEKOAN?NOIZ BUKATUKO DA BORROKA ARMATUA?NOIZ ONARTUKO ZAIZKIGU EUSKALDUN BEZALA DITUGUN ESKUBIDEAK?ZERGATIK GARESTITU DA HAINBESTE BIZITZA EUROAREKIN?NOIZ AURKEZTUKO DU IBARRETXEK, EAEKO LEHENDAKARIAK, BERE PLANA?ZERTARAKO BALIOKO DU?NOIZ EGINGO DUTE IGERILEKU BAT ZESTOAN?NOIZ IREKIKO DUTE BESTE JATETXE BAT GURE HERRIAN?ZEIN IZANGO DA EZKER ABERTZALEAREN ETORKIZUNA?ZER DA ABERTZALEA IZATEA?ZER DA EZKERREKOA IZATEA?ZERGATIK MOZORROTZEN DIRA ERABAKI POLITIKOAK ERABAKI JURIDIKO BEZALA?ZERGATIK EZ DA BIDE GORRIA EGITEN ZUMARRAGATIK ZUMAIARAINO?NOIZ IKASIKO DUGU HITZ EGITEN?

II NN KK EE SS TT AA EE NN BB II DD OO AA

GG EE LL TT OO KK II ZZ AA HH AA RR RR AA

EE TT XX EE -- BB AA RR NN EE TT EE GG II AA

JJ AA RR DD UU NN II AA NN

AA GG UU SS TT II NN GG AA ZZ TT AA ÑÑ AA GG AA

AA RR GG AA ZZ KK II FF EE SS TT AA

DD AA NN BB OO LL II NN -- ZZ UU LL OO

UU DD AA LL EE TT II KK

EE KK UU AA DD OO RR RR EE NN

EE RR RR EE AA LL II TT AA TT EE BB II LL AA

arg i tara tza i l ea : Danbolin Zulo elkartea. Kultur Etxea. Gurutze z/g. 20740 Zestoa (Gipuzkoa) Telefonoa: 943 147 123 e-mail: [email protected]

danbo l in : Jone Bergara, Edurne Korta, Olaia Salegi, Manuel Arregi, Jon Artano, Nagore Telleria, Urko Canseco, Margari Eizagirre, Joxeba Larrañaga, Onintza Irureta, Alazne Olaizola

d ise inua e ta maketaz ioa : Eneko Aristii npr imateg ia : Gertu (Oñati). l ege gorda i lua : SS-1108/2000 ISSN : 1576-9429

?¿

&

dd aa nn bb oo ll ii nn E K E Z D U B E R E G A I N H A R T Z E N A L D I Z K A R I A N A D I E R A Z I TA KO E S A N E N E TA I R I T Z I E N E R A N T Z U K I Z U N A

HH AA UU RR MM AA SS AA JJ EE AA

Ez dakit pentsatze horrek on egin didan ala ez, baina galde-ra horien guztien aurrean erantzun garbirik ez aurkitzeakdepresioaren atean utzi nau eta gehiago ez galdetzea eraba-ki dut.

Hala ere, guztiz deprimitu baino lehenago, azken gal-dera bat etorri zait burura:

DD AA NN BB OO LL II NN ALDIZKARIAREKIN JARRAITU AHAL IZATEKO,NOIZ EDUKIKO ZAITUZTEGU GUREKIN BATERA LANEAN?

Agur eta ikusi arte.

JJOOXXEEBBAA LLAARRRRAAÑÑAAGGAA

Zestoa aldatzen ari da. Hain herri txikia izateko, periferia kontatu gabeesan nahi dut, harrigarria zen zenbat tabernazeuden Zestoan. Tabernatik tabernarako tartemotzaren aitzakia zegoen jartzea, amaren aurre-ra mozkor-mozkor eginda azaltzean. Eske ama,inkreiblie da Zestu; sartze zea taberna batin, ta kon-turatzeako beste batin zaude, ta gero beste batin. Tabeti kale iguelin zabiltzela emateu, etxe bati bueltakaibilliko baziñeke bezela. Ta zeu moiu berrin tabernakzeureana etorriko balie bezela. Ta bakizu, hola etortze-anai ezin ba ezetz esan. Ta hoxe, azkeneako kargau.Baina denborak, idi gorrien gurdi horrek, errezuen Herrero. Itxi zuen Agustin eta itxi du Por-

tu. Orain Arozenako kapillara joan behar da afaltzera. Baina ondo dago meza: zeuk nahi adinairauten du, jaten ondo ematen dute, edate-ko berriz kristoren odola. Eta alde egin arteez dizute eskatzen borondatea. Hori bai,borondatea gogotik eraman. Afaltzetik irten eta, taberna gutxiago izanarren, berdin-berdin mozkortzen zara. Es-petxe yanki batetik ihes egindako ilegorribat ikustea iruditzen zaizu; alkoholarenaizango da. Geure alderik ezezagunena eza-gutzea zein beharrezkoa zaigun pentsatzenduzu. Edo denborak nola aldatu duen ba-koitza. Zein azkar doan denbora. Eta kon-turatzerako... eguna argitu du.Zestoa aldatzen ari da.Eguna argitu du eta norbaitek Anardirenkafetegia aipatu du. Etxera joan besterikez, baina ez; heriotzari beste ordu batzuklapurtu nahiko bazenizkio bezala esertzenzara kafetegian, adineko emakumeak eser-tzen diren dotorezia berberarekin, patxadaberberarekin. Baina beste garagardo bat es-katzen duzu Cola-caoa ahulentzat utziz.Komunak mukuru daude. Badirudi ez ga-rela etxera joango oraindik.Norbaitek gosea aipatu du eta hamarreta-koa egiteko prest agertu gara guztiok. Baomen dago kristoren odola. Gose handirikez, baina esponja baten egarria dugu. Etxe-ra berandu samar joango naizela konturatunaiz. Amari deitzea erabaki dut. Ama, Zes-tun nao, ondo nao, geruo jungo naiz etxea. On-dik Zestun? Bai ama. Eske... Zestu aldatzen aida.

Atzea bueltaeskolara. Eta guadibidez gora etabehera, eguneanhamar mila buel-ta kotxearekin.Umeak eskolaraeraman eta eka-rri. Bestela babueno, astelehe-netan bainikakegiteko elkartukogara eta…

Lourdes Iturri

45 uurrttee

Oporrak pa-sa? Nik oraindikez ditut hartu!Ni oraindik eznaiz negukomartxan sartubaina besteen-tzat lana, lanabesterik ez! Etanegua hemendikaurrera.

Pe l lo Zu la ika

50 uurrttee

O p o r r a k b u k a t u z i r e n , f e s t a ke r e p a s a d i r a , e t ah e m e n d i k a u r r e r az e r ?

X a b i e r g a n t z a r a i n

aldatzen ari da

Niretzakoorain hasten dagauzarik polite-na, ikasturte be-rriarekin bateraumeak harrema-netan jartzen di-ra berriz etahainbat gauzaekartzen dituzteudan pasatako-ak. Gabonei be-gira ere bai, kon-tzertuak ereeman behar di-tuzte eta…

J. Karlos Irizar

51 uurrttee

E n b i d o aPromesa batekin joan nintzen oporretara. Emergentziatan bakarrik deituko nuela. Lehenen-go deian barrerak jartzen ari zirela esan zidaten. Bueltan noiz iritsiko nintzen esateko deitunuenean, jada busti zirela. Ziklo zoragarriak! Bide ertzean zeudenak, orde,a busti gabe zeu-den nonbait eta haiei ere tokatu zitzaien. Mal de ojo "berria"ren alde. Espazioa mukuru jendedagoenean hiru edo lau aurpegitan pausatzen dira begiak jeneralean, baina gau hartan zail ze-goen hori ere. Plaza erditik atzera betetzen duen talde bezala aurkeztu zuten musikariek eurenburua. Rumbita artean desafioka, kantuen zerrenda blai egin zitzaien, zer jo behar zuten jakiteko erelanak zituzten, baina Esos ojos avellana kantatzen esku-zartaka jarri gintuzten denok eta hortik aurrerapropinakoak eman zizkiguten, bata bestearen atzetik. Gainerakoak soberan dira daudenak aski direnean.Bukatu, ordu bietako meza hastekotan zela esanez bukatu zuten. Barre egin behar. Eta prozesiora ere ge-ratu ziren, ze goizaldean gitarrak hartuta segitzen zuten. Atarikoa, hori. Festetako lehenengo zaparrada. Eta atertzen duenean, mundua berriz martxan jartzen da.Ez dago zezenzale eta kontrako, ofizial eta erabakigarrien arteko dantza sueltorik. Egunerokoa. Hori bai,irailean kontsolamenduetako mundu imaginarioak ditugu Donostiako Nazioarteko Zinemaldian. Julio Me-demen La pelota vasca dokumentala Zabaltegin estreinatuko dute. Euskal Herriaren iragana, oraina eta etorki-zunari buruzko gogoeta. Ez dakit jakingo duzuen, baina orain urtebete eskas, hemen ere izan ziren plano ba-tzuk grabatzen. Ez, ez da antzematen nongo irudiak diren, gertukoak direlako, baina milaka elkarrizketa orduhamaika ezetz, mutur eta errezeloren ondoren, lantaldearentzat sake librea eskaintzea bezala izan zen kirolde-giko frontoian aritzea. Egun euritsu bateko kontua hura ere. Orain emaitza ikusi behar.

Hemendikaurrera? Asper-tu! eta igandetantabernan sartutaegon. Tarteanbehin bideorenbat ikusieta…aste ba-rruan berriz ba,ikasi!

Go ia tz Ar i s t i

18 uurrttee

Ba besteetapa bat hastenda, haurrak es-kolara, guretzat,etxeko andreon-tzat gauza pilabat dago he-rrian, baini-kak…Euskaraikasteko moduaere bai! Ia ani-matzen garenaurten!

P i l i C o l i n o

43 uurrttee

5

PII NN TT AA DD AA ..

EE DD EE RR RR AA OO SS TT II KK AA DD AA ZZ EE SS TT OO AA KK OO HH EE RR RR II AA RR II

Nagore telleria

2

Eskolan lanaeta bestela, esko-latik aparte jo-lastu eta telebis-ta ikusi, dantze-tara joan,futbolean jolas-tu…

Ilazki Olaizola

9 uurrttee

Azken urteotan Zestoak ez du sekulako bizi-tzarik, nahikoa hilik dago herria. Badirudi,edo diotenez, Ekaingo erreplikak lagundukoomen du herria pizten. Duela ez hainbeste urte arte tabernak zirenugari, baina hau ere aldatu da. Alkorta etaAgustin alokatzeko zain, Herrero kiskaldutaeta falta zitzaiguna, Portu, Gure Txokoa el-karte bihurtuta. Bejondeizuela, Gure Txokoaelkartekooi, herria jatetxerik gabe uzteagatik.

HHEERRRRIIAA PPIIZZTTEENN

Hamaika urte pasadira Zestoako geltokizaharrean barnetegiakmartxan jarri zirela,beste bederatzi urte le-henagotik Zestoan fun-tzionatu izan baduteere. Aek-ren eskutikmilaka lagun etorri di-ra gure herrira euskarabizitzera eta ikastera.

Beti zen talderen bat Zestoako udak alaitzen eta dinamizatzen,era guztietako jolas, txapelketa edo afari herrikoiekin.

Euskarak behar du gurea bezalako herri bat; euskara bene-tan bizi darabilkigu egunero eta gurea bezalako giza espazioakzor dio horrenbeste bere hizkuntzari. Halaere, azken urteetan, gorabehera asko medio,etxea bera eta barnetegia behera zetozen. Ka-talanak bezala ezagutzen ditugunak izan dirasu hori, barnetegia izatearen beharra, pizturikmantendu dutenak, Zestoarekiko eta euskara-rekiko maitasunez hain zuzen.

Baina etxea behera zetorren erremediorikgabe. Etxea egoera penagarrian zegoen, ezzuen segurtasunik, garbitasunik; ez zuen bizi-tzeko gutxieneko zerbitzurik eskaintzen. Ego-era hori konpontzea du helburu Argi-zulo etxe-barnetegi proiektuak: barnetegia, etxebizitzaeta kulturgunea. Ateak herriari zabalik daude, edonola-

ko ikastaro, emanaldi edo ekintzetarako. Funtsean, etxea dina-mizatu nahi da, bere iragana eta geroa errespetatuz.

Lehenengo pausoa Aek eta udaleko ordezkariekin hitz egi-tea izan zen. Koordinakundeak, barnetegiak antolatzen jarrai-tzeko konpromisoa hartu zuen. Irakasleak ere bidaliko ditu.Otsailaren lehenengo astean sartu ginen etxean. Aurren-aurre-

geltoki zaharra,etxe-barnetegi

.. .. ..EETTXXEEAA BBEERRAA EETTAA BBAARRNNEETTEEGGIIAA BBEEHHEERRAA ZZEETTOOZZEENN.. KKAATTAALLAANNAAKK BBEEZZAALLAA EEZZAAGGUUTTZZEENN DDITUGUNAK IZAN DIRA S U HORI, BARNETEGIA IZATEAREN BEHARRA, PIZTURIK MANTENDU DUTENAK. . .“

neko lana etxea barnetegiak egiteko egokitzea izan zen: konpondu,prestatu, margotu eta garbiketa lanak egin... Bestalde, antolaketaren etafuntzionamenduaren ardatza autogestioa da. Horren adibide dira anto-latu izan ditugun umeentzako jolasak, inauteri jaia eta festa tropikala.

2003ko Aste Santuetan eratu genuen lehenengo barnetegia. Katala-nak etorri ziren. Bartzelonako Hizkuntz Eskolatik 34 pertsona etorri zi-

AARRGGII--ZZUULLOO EETTXXEE--BBAARRNNEETTEEGGIIAA

7 zaharra,rnetegi

N DDIITTUUGGUUNNAAKK IIZZAANN DDIIRRAA SS UU HHOORRII,, BBAARRNNEETTEEGGIIAA IIZZAATTEEAARREENN BBEEHHAARRRRAA,, PPIIZZTTUURRIIKK MMAANNTTEENNDDUU DDUUTTEENNAAKK.. .. ..

ren euskara bizitzera eta ikastera.Gure lana, besteak beste, honela ba-natu genuen:· Atezaintza: etxeko sarrerak eta irteerak kontrolatu eta herriaren

inguruko informazioa eman.· Sukaldea: sukaldaritzaz eta erosketetaz arduratu.· Garbiketa eta etxearen mantenua.Katalanen ondoren Oreretako Xenpelar Euskaltegitik beste hamabi

lagun etorri ziren asteburu bat pasatzera. Geroago Galiziako "ChoivaÁzeda" kultur taldeko hamar gazte izan genituen, A Coruñako AsPontes herrikoak, hain zuzen.

Nahiz eta lan asko egin beharra izan, oso esperientzia aberatsa izanda. Katalanak behintzat oso gustura gelditu ziren eta berriro ere eto-rriko direla agindu ziguten. Internet bidezko harremana ere manten-tzen dugu haietako batzuekin. Gure oinarri gisa horretako ekintzakizango badira ere, kontuan izan hainbat eratako kultur ekintzetara ereirekia dagoela gure espazioa: ikastaroak, bideoa, filmina emanaldiak,erakusketak eta beste hainbat ekintza, haurrentzat, gazteentzat etahelduentzat. “

LEHENIK ETA BEHIN GALDEREN NONDIK NORAKOAZ ITAUNDU

DIGU. 68AN ARANTZAZUTIK ATERA ZEN EUSKARA BATUAREN

GAINEAN HITZ EGITEKO GOGORIK EZ DIGU AZALDU. HALERE,LASTER ATERA DITU BERE APALATEGITIK LIBURUAK ETA LAPIKO BE-TE HITZ BIHURTU ZAIGU.

Garai batean antzerki zaletasun handia omen zegoenhemen.

Bai, Hotel Asuntzionen eta Hotel Blasen egiten zuten an-tzerkia. Orduan hamabostean behin botatzen zuten antzerkiaeta aretoa leporaino betetzen zen. Nikolas, Gotzon, Trueba, etab.ibili ziren, baina erdaraz. Emakumezkoek ere bazuten taldea.Haiek ere Blasenean eman zituzten pare bat emanaldi. Nirearreba Rosario tartean zegoen. Eibarrera ere joan ziren; bainagarai hartan ere baziren eztabaidak Elizarekin.... Badakizu, nes-kak eta mutilak zirela eta... Nire arreba, behinik behin, Mariarenalabetatik bota egin zuten.

Zure anai-arrebak ez ezik, zuk ere partehartu zenuen antzerki talderen batean.

Hamazazpi urte nituela Sabino Aranaren liburubat irakurri nuen. Niregan eragin handia izan zuen,ze hark zioen herriari euskara antzerkiaren bidez emanbehar zitzaiola eta guk antzerkia euskaraz emateari ekingenion. Talde bat sortu genuen, herri askotan bezala. Fe-derazio bat ere osatu genuen. Donostian bildu ginen

Euskal Herriko talde guztiak. Bakoitza bere aldetik zebilen eta hura guztia koordinatzea izan zen helburua;alegia, denok antzezlan bera botatzen jardun beharrean, batzuek bat besteek bestea, etab. Kuota ordaintzen zeneta horrela, antzezlanak euskaratu egiten ziren, zabaltzeko asmoz. Antzerki onak euskaratu ziren.

Zer taularatzen zenituzten gehiago, bertako idazleen lanak ala atzerritarrenak? Bertakoak batik bat: Telesforo Monzon, Nemesio Etxaniz eta Toribio Altzaga, besteak beste. Azken honen

Neskazarra antzezlanarekin arrakasta handia erdietsi genuen. Nikolas, Ebaristo, Luis Bixkaino, Migel Baltxo-la... ginen orduan. Antzerki hartan ni Kitolis nintzen eta ordutik datorkit ezizena. Akats bat genuen, ordea. Gu-re zaharrek ezin zuten papera buruz osorik ikasi. Nikolas zen txarrena. Entsaioak ere paper eta guzti egiten zituz-ten eta gero apuntadorearekin. Hernanin barregarri geratu ginen, pixka bat edanda joan baikinen. Han izan zirenIñaki Beobide eta Saizarbitoria ere.

Zein da gogoan duzun antzezlana? Martín Ugalderen Ama gaixorik dago. Antzerki guztiek zentsura pasa behar izaten zuten eta horretarako Do-

nostiara eman behar izaten ziren. Horrek ez zuen zentsura pasa, debekaturik geneukan ematea. Aldi hartan, InixioSorazu zegoen alkateorde eta bera egingo zela arduradun esan zigun eta horrela antzezteko baimena izan genuen.Debara joan ginenean, aldiz, dena prestaturik geneukala, galarazita zegoela esanez etorri zitzaizkigun.

Jardu-nia-nBere etxean hartu gaitu Agustin Gaztañagak.

Zozketako txartelak 100pezeta balio omen zuen.Garesti, ezta?

Urtean behin egiten ge-nuen eta SEAT kotxea zozke-tatzen zen. Hara, 1.000 txar-tel saltzen ziren eta kotxeakbalio zituen 60.000 pezetahaiek kenduta, 40.000 pezeta-rekin geratzen ginen. Tabernaere jarri behar izan zen. Ezgenuen festarik ikusten. Jen-dea erruz ibiltzen zen.

Ateratzen zen diruaz gain,kuotak ere ordaindu behar zi-ren. Familia batetik bat baino

gehiago joanez gero, kuota jaisten joaten zen. Batzuk behartsuak ziren eta hutsarentruk bidali zituzten. 75 umetik gorako multzoa osatu genuen.

Horiek guztiak garai bateko kontuak. Gaur egun ere, zenbait afiziorijarraitzen diozu. Eta orain, adibidez, ehizara joatekoa zara, ala eiza h-rikgabe?

H-rik gabe. Nemesio Etxanizek esana da H beste bereizkuntzarik ez bagenu, eus-kararen batasuna, H gorabehera, egina zegokeela"

Batzar artan sabinistak eta ezkertiarrak zeuden. Dalako batua onekin,frantses fonetika onekin, Sabinen ekintza zapuztu nai izan zuten. Hzaleakziran. Batasuna bazan orduan, gipuzkera osatua deitzen zitzaiona. Ikastolanere asera aseratik gipuzkera osatua erabiltzen zan. H sartu baino leen adi-tza gipuzkeraz zein bizkaieraz ematen zan. Guk bozketa egin genuanArantzazutik ateratako batua onartu ala gipuzkera osatuaz jarraitu. Lee-nak irabazi zuan.

Zure ustez ama euskara gaixorik al dago? Gaixorik dago, gaixorik jarraitzen du. Erdarazko itzak sartzen ari ge-

ra. Zergatik ez dio garbitasunari eusten? Bestalde, euskaldun asko dau-de ni bezala, gaur egungo liburuak irakurri ezin dituena. Buru belarrijarrita ere, ez diot tankerarik ematen. Dena ezberdin idazten dute.

Zer gai du antzezlan horrek? Laburra bezain mamitsua da. Sendi bat agertzen da eta sendi hori Euskal He-

rria da. Euskal Herriaren ama euskara da; baina euskara galtzen badugu, EuskalHerria galduko dugu. Familiaren barnean borroka sortzen da, euren artean. Ba-tetik ama sendatu nahi duena dago, Sabino Arana. Bestetik, Unamuno. Azkenhonen ustez euskara galtzen ari da eta hobe litzateke kutxa batean bere kondaire-kin sartzea, bere gisa galtzen uztea baino. Hiru belaunaldi agertzen dira: aitona,semeak eta bilobak. Ama bisitatzera joaten direnean, gaixorik ikusten dute eta ai-tonak ere ama zaindu behar dela esango du. Lehen esandako borroka horretaninor ez da aterako irabazle.

Horixe izan zen antzeztu nuen azken lana. Saltsa askotan sartuta nenbilen:Goiz Argin, Zeruko Argian, Guraso Elkartean...

Eta ikastolaren sorreran ere bai, ezta? Bai, bete-betean harrapatu ninduen. Euskal kultura aurrera atera nahi genuen

eta jaialdiak antolatzen ibiliak ginen. Pentsa, 50.000 pta.ko aurrekontuan sartzenginen. Garai hartan! Zozketen bitartez eta tabernariei dirua eskatuta lortzen ge-nuen aurre egitea. 7.000 pta. geratu ziren soberan jaialdi batean eta diru harekineman genion hasiera Ikastolari. Horretarako baina, beharrezkoak ziren haurraketa guraso batzuengana jo genuen. Batzuen ustez ameslariak baino ez ginen etautopiatzat hartu zuten. Ez zuten ikusten euskarak irakaskuntzan ezer eman ze-zakeenik.

Pepita irakaslea zen, baina ez zegoen euskarazko irakaskuntzarako prestatuta,eta Donostiako Santo. Tomas Lizeora eraman genuen. Pepita etorri bitartean an-dereño besamotz bat egon zen. Gero sartu ziren Begoña Unanue eta Karmele Ize-ta. Arroagoian ere bizpahiru bilera egin ondoren, ume mordoxka batzea lortu ge-nuen eta hara joan zen Pepitaren iloba Antoñita.

Eta Loiolako ikastola sortu zenuten... Sortu beharra zegoen. Han ere bilerak egin genituen Zestoako bikarioarekin,

Azpeitiko artziprestearekin, zarauztar batzuekin, etab. Onespena eman zitzaigu-nean, zestuarrok

udako festak antolatzeko konpromisoa hartu genuen. Orduan Udalak taberna-riei dirua botarazten zien eta 150.000pta batzen zituzten jaialdia sortzeko. Urtehartan Udalak geuk antolatzekotan dena emango zigula esan zigun. Hotelei etadirua eskatu eta bildutakoarekin antolatu genuen. Pantxoa eta Peio, Lertxundi,Lete eta Estitxu ekarri genituen musutruk. 105.000 pezetarekin sortu genuenLoiola. Azpeitiarrek 5.000 baino ez zuten ipini. Zestuarren diruarekin zabaldu

zen. Batengana eta bestearengana joanez, hutsaren trukmateriala lortzen genuen. Berriro ere zozketak...

9“ ... euskaldun

asko daude ni bezala,

gaur egungo liburuak

irakurri ezin dituena.

Buru belarri jarrita ere,

ez diot tankerarik

ematen. Dena ezberdin

idazten dute.”

AALLAAZZNNEE OOLLAAIIZZOOLLAA

Argaz-kifes-taA

Jende

ak ez

zuen

hut

s egi

n,eg

urald

i txa

rrar

i aur

re eg

inez

,xi

ra d

otor

eekin

eta t

xara

nga

lagun

, giro

poli

tta so

rtu ze

n.Pa

nkar

ta et

a lor

eak e

re ez

zire

nfal

ta iz

an. K

ontu

z Pak

irri

hem

en d

ago,

kirrik

i!Ez

duz

ue es

ango

ben

etako

tore

ro it

xura

ez d

ueni

k! E

zitx

ura b

akar

rik ze

zent

xoar

enau

rrea

n ed

erki

mold

atu

zen

etatx

ikita

tik zu

en am

etsa,

Zesto

ako p

lazan

tore

atze

a,ale

gia,

bete

zuela

esan

dait

eke.

Ez d

akig

u ziu

r zez

ena n

ekat

ueg

in ze

n ed

o asp

ertu

, bain

a ez

zien

kaso

han

dirik

egin

ezto

reat

zaile

ari e

z asto

gain

ean

nora

ezea

n ze

biltz

anei

ere.

A

C

11

DM

al de

Ojo

eta B

ide E

rtzea

n ta

ldea

k Ber

riare

n ald

e. N

otizi

a kon

tzer

tua b

era b

aino e

gura

ldia

izan

zen.

Nor

baite

k beg

ikoa b

ota z

uen

eta eg

urald

i ona

bid

e ertz

ean

gera

tu ze

n. E

uriak

euri,

runb

a doin

uak g

oizek

o 7eta

n er

e ora

indi

k ent

zun

zitez

keen

Zes

toak

o kale

etan.

gaz-kies-taC

Urte

ro b

ezala

pre

so et

aih

eslar

iak g

ogoa

n he

rri a

faria

anto

latu

zuten

Ask

atas

una e

taEt

xera

t tald

eek.

Aur

tenaip

amen

ber

ezia

izan

duPe

lotas

ek 1

6 ur

te eta

ger

o ber

eleh

en fe

stak b

aitzit

uen.

Jon

Maia

eta M

ikel M

endi

zaba

lekbe

rtsot

an em

an zi

oten

ongi

etorr

ia.

EPa

ella j

ana o

hitu

ra b

ihur

tu d

a azk

en u

rteeta

n. H

asier

a bat

ean

gazt

etxeti

k sor

tu ze

n id

eiak a

rrak

asta

lortu

du

eta ia

300

lagu

n bi

ldu

dira

aurte

n. Iz

en em

atea

ere

baze

goen

, eta

bad

a apu

ntat

u ez

dela

ko ka

npoa

n ge

ratu

den

ik er

e. Ia

dat

orre

n ur

tean…

Lehi

aketa

rik iz

an ez

bad

a ere

, bat

zuk e

man

dizk

iote b

urua

ri bu

elta b

atzu

k eta

bait

a ald

arrik

apen

ak eg

iteko

apro

betx

atu

ere.

Korr

idak

ohea

n!

FBa

da ze

zenk

eteta

ra jo

an ez

eta A

npar

ito ro

ca en

tzut

era h

uts e

gin

gabe

zint

zo as

ko er

di ka

lera h

urbi

ltzen

den

ik er

e.

B

D

E

F

BH

aurr

en eg

una.

Aze

per

tsona

ia pi

la m

ahaia

ren

buelt

an! A

lkate-

alkat

esak

, zin

egot

ziak,

idaz

karia

, uda

ltzain

ak,…

Bede

ratz

igar

ren

urtez

haur

rek h

artu

dut

e aur

tengo

an er

e egu

n ba

tez b

eder

en h

erria

ren

agin

tea.

Gor

ka U

nanu

e alka

teak h

errik

o bar

a esk

aini z

ien al

kate-

alkat

esa t

xikie

ibo

terea

ren

sinbo

lo gi

sa, o

ndor

en p

leno b

at os

patu

eta t

xupi

nazo

a bot

azu

ten. K

alejir

an ik

us ah

al iza

n ge

nuen

ez, u

rtetik

urte

ra el

egan

tzia

hand

iagoz

ospa

tzen

da e

gun

hau,

Azp

eitiak

o eleg

ante

egun

aren

par

ejar

riko o

te da

?

GDantzan behintzat neskak nagusi. Laiotz taldekoen musika laguntzeko koreografia bikaina landu zuten,gaztetxoetatik hasi eta helduagoetara, bikoteak egin eta aide dantzara, ezker eskuin, eskuak gora, gerrira,buelta... uf nekatu arte!

I Eta zu zein zara?? Ezagutzen zaitut, ez zara ausartuko ni jotzera,ezta?? Bestelaaaa...

HGuk jakin ahal izan dugunez, zahagi ardoaren ideia Alegiatik ekarria da.Jatekoa norberaren kontu eta ardoa antolatzaileek jarria, kasu honetan jai batzorde erabakigarriaren aldeko taldekoek.Kexatu zenik ere izan zen ordea, ardoa barriketan espero eta kartoizko kaxetan, alajaina!Hurrengo urterako barriketan eta Errioxatik ekarriko omen dute.

J Txupinazo lasaia aurtengoa, jende pixka bat agertu zen festei ongietorria egitera, baina nabari zen festak bezperan hasi zirela.Presoak ere gogoan izan zituzten txupinazo denboran eta segidanherriko bandaren doinu alaiek lagundu zuten bazkal orduraartekoa.

H

G

KTxakolinak baduarrakasta, bai horixe! Akaso pintxo goxoakematen direlako, merkeeskaintzen delako...auskalo...Baina, jendeazain egoten da dastaketaordua noiz iritsiko. Aurten Arregi etaUlazia izan omen diratxakolin onenak. Orain,laugarren tragotikaurrera antzeman bai?

K

L

LLaugarren urtea da herriko lehengo eta oraingo txistulariekjaietan kalejira egiten dutela. Garai batean goizeko 8etan izatenomen zen txistularien eta dultzaineroen kale buelta, bainagaraiak aldatzen ari dira nonbait eta pixkat beranduago irtetzendira orain. Musikarik ez zenean tabernetan, jendea desiatzenegoten omen zen dultzaina eta txistua entzuteko, orain berrizjendearen kexak entzun behar izaten dituzte, gaupaseroenak etalo egin nahi dutenenak...hau marka, hau!!!

Aizarnako jaiak abuz-tuan izan baziren ere,merezi dute tarte txikibat iraileko alean.Jaiei hasiera ematekobezperan egin genuenafariak jarraitzaile uga-ri ditu oraindik, Anbukherriko gaztediaren la-guntzaz burruntzianerreta prestatu zuen ar-kumea ez zegoen txan-txetakoa, horrela presta-tzen jarraitzen baduteez dute jarraitzailerikfaltako.Egunean ospatu zirenherri kirolak ere jende-tza ugari ekarri zuenherrira, bi Aizarnen ar-teko lehiak ikusmira po-lita sortu zuen. Herri-tarrak bere taldea ani-matzen gogor saiatuziren arren, Aizarnaza-balgoak nagusitu ziren.Lehia horren ondoren,herriko gaztetxo batekeman zigun ikustaldi

polit bat harri jasotzen; adin txikia du oraindik, baina kirol horretarako badu prepezioa eta zaletasuna. Indarra berriz, izango du ho-rrela jarraitzen badu. Laster dugu harri jasotzailea herrian.Oilasko biltzen gazte ugarik hartu zuen parte bigarren egunean, ikuskizun polita eman ere bai goiz partetik, nahiz eta arratsaldetikeguraldiaren laguntzarik ez zuten izan. Dena dela, sasoiak denak gainditzen ditu eta euriagatik ere, ez zen umorerik falta izan.Aizarnazabalgo bertso eskolak antolatu zuen antzerkiak ere oso jarrera ona izan zuen. Antzerkian, herri kiroletan eta beste ekitaldie-tan bezala, Aizarnazabalgo gazteen parte hartzea izan dugu, badirudi bi herrien arteko harremana oso sendo dagoela.Artzain-txakur lehiaketa ikusteko aukera ere izan dugu aurten, hori ospakizun berria dugu herriko jaietan. Oso ondo antolatua,ikuskizun polita eman ziguten, aurrera begira ere kontuan hartzeko ospakizuna dugu beraz, lehiaketa hori.Musika jotzaile alaien faltarik ere ez dugu izan jaiak alaitzeko, baina beste herri askotan bezala, jende gutxi dantzarako prest, eta to-kia ugari soberan. Badirudi kalean dantza egiteko ohitura ez dagoela oso modan.

31

I

J

Aizarn-akojai-ak

JJ OO NN EEGGIIGGUURREENN

XABIER BEREZIARTUA LOIOLA ‘TXATO’25 urteHamabi denboraldi daramatza arraunean. Hamar ZumaiakoTelmo Deun ontzirekin egin ditu. Eta aurtengo denboraldiaOrion hasi eta Orion bukatuko du.Kontxako Banderan iaz hartu zuen parte lehen aldiz .Getariaeta Zumaiak osatutako Paternina-Indaux-ekin.Aurten, bigarrenez hartu ahal izan du parte Donostiako estro-padetan. Lehenengo igandean Astillerok lortutako aldeari es-ker, ez Oriok ez besteek ezin izan zuten irabazi. Hala ere, bi-garren postua eskuratzeko gogor lan egin zuten eta baita lortuere.Xabierrekin hitz batzuk egiteko aukera ere izan dugu eta bereesanetan esperientzia ona izan da aurtengoa, baina iaz Zu-maiarekin helburua sartzea baldin bazen Oriorena irabazteazen eta gehiago egin zitekeenaren ustea du. Denboraldia bu-

katzeko bi estropada geratzen zaizkio, hamasei estropadatatikhamahiru egin ditu berak, anemia bat zela eta hiru estropada-tan ez baitzuen parte hartzerik izan. Ligan laugarren postuangeratu dira. Aurrera begirako asmoi buruz galdetuta segitzekointentzioa agertu du, baina momentuz ez dakiela gauzak nolajoango diren esan digu. “Hau droga bezala da, segitzen duzu eta ezin laga, gorputzakeskatu egiten dizu arraunean egitea”Egindako denboraldiagatik zorionak emanda agurtu dugu.

Otsailaren20anGuardia Zibilak indarrez Euskaldunon Egunkaria itxi zuen. Otsailaren21ean, Egunero izenarekin eta modu apalean euskarazko egunkaria kalean zen.Otsailaren 22an inoiz Donostian izan den manifestaziorik handiena egin zen,euskal gizarteak tinko erantzun zuen. Herrietan Egunkariaren aldeko batzorde-ak sortu ziren. Adierazpen askatasuna, injustizia, espetxeratzeak, torturak... sa-latu ziren eta egunkari berriaren aldeko lanari gogor ekin zitzaion. Bost milioieuro lortu behar zireneuskarazko egunkari be-rri bat kalean izateko.Zestoan ere lan ugariegin da hilabete hauetanguztietan, baita hainbatekimen polit antolatuere. Helburua, jendeasentsibilizatzea eta Be-rria kalean egon zedindirua biltzea. Zenbat?15.913 euro.Ba, helburua bete duZestoak, kopuru horren%106ra ere iritsi baita.Eta oraindik txamarrakbiltzen jarraitzen dute batzordekideek, beraz kopuru politta lortuko da.Egunkariaren aldeko batzordearen izenean eskerrak era batera edo bestera lagundu duzuen guztioi!!!

Zestoako jaietan aurten ezohiko bisita-riak ere izan ditugu, Guardia Zibilak,hain zuzen ere. Azken eguna zen, astear-tea, arratsaldeko 5ak, Erdikalean goraeta behera ibili ziren. Jendeari karnetakeskatu, galderak egin... ez da gure herri-ko kaleetan ibiltzen diren lehen aldia.Alkateak lehenago ere azalpenak eskatuarren... esplikazio gutxi ematen dute. Be-raiek aginduak betetzen omen dituzteeta zerbait gehiago jakiteko mandoeigaldetzeko, horixe beraien erantzuna.Errepidetako kontroletara zoritxarrezohituak geunden, baina herrian bertan,kalean, gure inguruan... zer pentsatuaematen du, hala?

danbolinzulo

BBeerrrriiaarreenn aallddeekkoo aazzkkeenn eekkiittaallddiiaa aabbuuzzttuuaarreenn 3300eekkoo kkoonn--ttzzeerrttuuaa iizzaann zzeenn.. EEgguurraallddiiaakk llaagguunndduu eezz bbaazzuueenn eerree,,jjeennddeeaakk ggiirroo jjaattoorrrreeaann BBiiddee EErrttzzeeaann eettaa MMaall ddee OOjjoo ttaa ll--ddeeeenn mmuussiikkaazz ggoozzaattuu aahhaall iizzaann zzuueenn..

Zestoar bat Kontxan

5Otsailaren23an-bagoaz platafor-ma Aurtengo txapel-ketan inoiz baino parte-hartzaile gehiago izangoomen da, 70en bat edo.Nagusiki gazteak, batezbestekoa 25 urte ingu-ruan dabil, beraz, Egaña,Peña, Lizaso eta beti-be-tiko beteranoak ez ditu-gula ikusiko ondoriozta

dezakegu. Irailaren26an hasi eta aben-duaren 14an buka-tuko da txapelketaIrunen jokatukoden finalarekin. Os-kar Alberdi 26 urte-ko herritarrarekinbatera, Erralla Ber-tso Eskolako Miel-txo Aiertza bere be-tiko lagun aizarna-zabaldarrak etaGorka Iribar, Olaldebertsolariaren seme

zaharrenak ere hartukodute parte. Aurtengotxapelketa ez da iaz be-zala herriartekoa izango,buruz buru jokatuko du-te, baina filosofia berarieutsiz, lehenengo kanpo-raketak eskualdeka izan-go dira. Gauzak horrela,Gorka izango da lehenabertsotan, irailaren 26anAian, Mieltxo hurrena,horri Zestoan egitea ego-kitu zaio urriaren 3ankultur etxean eta azkenik

OskarrekBergaranjardungodu urriaren10ean, hi-rurek eregaueko22:00etan.Bertsolarigazteek

gustura hartuko dute he-rritar eta lagunen berota-suna. Ea bada ganorazanimatzen ditugun etatxapelketa polita egitendiguten.

••AARRRROOAABBEEAANN aurreiku-sita dauden 40 etxe-

bizitza eraikitzen hastekoeman diren aldaketa urba-nistikoak behin betiko onar-tu ondoren, Udalak obrakegiteko behin-behineko bai-mena eman du. Obrak "In-mobiliaria Loyola, S.A." en-presak egingo ditu, Nerea

Sudupe Uria arkitektoak landutako proiektuarenarabera.

•• IIRRAAEETTAAKKOOTTEELLLLEERRIIAA ere-muaren ordenazioko

plan partziala behin-behin-goz onartu zen. Plan horre-kin egun Arzubia eremuankokatzen den txatartegiaIraetako Nagusikoa industrisektorearen aldamenean ko-katuko da. Aldaketaren sus-tatzailea "Desguaces Zume-ta, S.L." enpresa da eta IñigoUnanue Uranga arkitektoaklandu du proiektua.

Gauza bakoitza bere neurrian.Txakurrek egin ditzatelaberaien egin beharrak dagokienlekuan, bestela loreak erre egiten omen dira, herriko lorategiakdesitxuratuz. Har dezatela kontutantxakurren jabeek!!

ud a l e t i kOngarri edo kaltegarri?

Geure teilatuari

harrika

UUZZTTAAIILLAARREENN 22 99KK OO

UUDDAALL BBAATTZZAARRRRAAKK

EEGGIINNDDAAKKOO SSAAIIOO BBEERREEZZIIAANN,,BBEESSTTEEAAKK BBEESSTTEE HHOONNAAKKOO

EERRAABBAAKKIIAAKK HHAARRTTUU ZZIIRREENN::

1

NNeerreeaa eettaa AAnneeMMeennddiizzaabbaall

h aurren masajeak harreman familiarrak piztu eta indartu egiten ditu. Presakako gi-zartean bizi gara. Horregatik, masajeak haurrei denbora bat eskaintzeko aukera eskain diezagu-ke; horrela, maitasuna, entzutea, onartua izatea, gertutasuna eta beraien autoestimua indartzekooinarriak sendotzeko edo errespetatzeko aukera izan dezakegu.

ZZ ee rr dd aa hh aa uu rr rr ee nn mm aa ss aa jj ee aa ??Klinikoki onartua dago, maitasunak eta laztanak gizakiaren garapenean zeresan edo eragin

handia dutela. Aspaldian, aurrerapen teknologiko garrantzitsuak egin ditugu, baina premia han-diena dutenak edo gauza premiazkoenak ahaztu egiten zaizkigu. Haurrek beraien sentsazioakemozio bihurtzen dituzte eta horrela munduari buruzko beraien inpresio edo usteak egiten di-tuzte. Inpresio horietatik sortuko zaizkie bizitzari aurre egiteko, hazteko, ikasteko gaitasuna ga-ratzeko eta erlazioetarako baliabideak. Gainera, sentsazio horien artetik garrantzitsuenak, lehe-nengo urteetan behintzat, ukimenaren bidez jasotzen dituzte.

Ukimena, haurrarentzat, jatea bezain beharrezkoa da. Umearen lasaitze efektuengatik eta ko-munikazio afektibo ez-berbalean jokatzen duen paperagatik du horrenbestekogarrantzia. Haurra besoetan hartzea, bere (haurraren) garapen mentalerako etasozialerako faktore garrantzitsuenetakoa da.

Haurrak kontaktu falta abandonu bezala hartzen du. Ukitze eta kontaktu be-har hori erantzun maitekor baten bidez aseta sentitzen ez badu, haurrak bere bi-

zitza guztian eramango du maitasun faltaren sentsazioa. (Tócame mamá, Elvira Porres).

HH aa uu rr rr ee nn mm aa ss aa jj ee aa rr ee nn oo nn uu rr aa kk+Bizkortu (estimulatu) edo erlaxatu egin dezake eta hori oso garrantzitsua da ikaskuntzaren

garapenerako. Izan ere, haur txikiek egunero gauza berri asko ikasten dituzte. Orduan, askotanhori ez bada erlaxazioarekin orekatzen, gehiegizko estimulazioa sor daiteke.

+Sistema gastrointestinala antolatzen laguntzen du, koliko eta gasei aurre egiten lagunduz.+Kanpotik etortzen zaizkigun sustoak edo eraginak sortutako tentsio emozionalak askatzen

ere laguntzen du. Haurrentzat, etapa aurre-berbalean, askatzeko modu bat negarra da. Aukerahori eskaintzen badiegu eta haurraren ondoan egoten bagara, askatze hori eusteko, bazterketaeta inkomunikazioa sor dezaketen blokeoen pilaketa saihestuko dugu. Horrez gain, blokeoakhainbat ondorioa izan ditzake: karakter gogorra, urduritasuna, suminkortasuna, hiperaktibotasu-nerako joera eta atentzioa jartzeko zailtasunak.

+Loturak osatzen ere laguntzen du, horretarako oinarrizko elementuak ematen baititu, esatebaterako: ukimena, begiratua, ahotsa, usaimena...

Haurren masajeaz gozatzeko modu bat, taldeka egitea da. Maiatzean Zestoan bi ikastaro eginziren, gurasoei beraien haurrei masajea nola eman erakusteko (gorputz atal bakoitzerako tekni-kak erakutsiz). Era berean, larritzen gaituzten gaiez hitz egin genuen: negarra, loa, elikadura etaseme-alabekiko harremanak.

Bizipen horiek gure egoera berean dauden beste pertsona batzuekin konpartitzeak guztiokaberasten gaitu, eta, aldi berean, haurrek dituzten ahalbideak ulertzen laguntzen gaituzte. Izanere, gure laguntzaz gain, haurrek hazteko beren buruan konfiantza lortu behar baitute.

Jendeak agertzen duen interesaren arabera, ikastaro gehiago egitea pentsatua dago. Munduguztiak egin dezake. Erraza eta ona da, bai haurrentzat eta baita gurasoentzat ere. Ez dizu minikegingo ez zuri eta ezta zure haurrari ere. Ez ezazu pentsa trebezia edo abilezia bereziren bat be-har denik zure haurrari masajea emateko. Gauza naturala da.

aurrenmasajeikastaroa

Masajea, umeei entzuteko, etaumeak ulertzeko, errespetatzekoeta maitatzeko

••Erralla bertso eskolamartxan hasiko da

urriaren 7an. Orain arte be-zala asteartero bilduko dira20:30ean. Iazko esperientziaikusirik, bi maila bereizikodira aurtengoan ere. Gazte-txoen irakasle Oskar Alber-di izango da eta helduenaberriz Iñigo ManzisisdorMantxi. Informazio gehiagoOskar Alberdi eta MikelIrurek.

••Bainika ikastaroa Az-ken urteetan ohi den

bezela, aurten ere bainikaikastaroa eskainiko da. Le-henengo saioa urriaren 6anizango da, arratsaldeko15:00etatik 17:00etara.

••Euskara ikastaroakAEK eta Zestoako

Udalaren eskutik. Euskal-duntzeko maila guztiak,EGA eta alfabetatzea. Irai-laren 30ean bukatuko da

izena emateko epea eta klaseak urriaren 6an hasikodira. Ikastaroak doakoak izango dira eta egutegiaeta ordutegiak matrikulatzen direnen artean hitz egineta egokituko dira. Arroabean talderik osatuko balitz,bertako Kultur Etxean izango lirateke klaseak. Infor-mazio gehiago: AEK, 943 151 089; udaleko euskarazerbitzua 943 147 132 (Nora)

••Kiroldegitik. Mantenduzko gimnasia egin nahiduenak badu aukera. Astelehen, astearte eta

ostegunetan arratsaldeko 18:00etatik 19:00etara eta19:30etik 20:30era, eta astelehen, asteazken eta oste-gunetan goizeko 9:30etik 10:30era. Jubilatuek astele-hen, asteazken eta ostegunetan 10:00etatik 11:00eta-ra. Haur, gazte eta helduentzat aerobic ere hasiko daurrian. Informazioa 943 147 942 telefonoan.

••Iraetako Santa Ines pelota txapelketarako izenematea urrian zabalduko da neska eta mutilen-

tzat.

••Ikastetxeko jangelarako begiralea behar da,12:30etatik 14:30ak bitarteko lan ordutegia. Ha-

rremanetarako deitu 943 147 977 telefonora.

7ir AAIILLAA

21 IIGGAANNDDEEAA

Zarauzko Elkarta-sun Egunean izango diraSan Joan egoitzako egoilia-rrak.

25 OOSSTTEEGGUUNNAA

Ertxiña Musika Es-kolakoek emanaldia eskaini-ko dute San Joan egoitzan.

26 OOSSTTIIRRAALLAA

Presoen giza eskubi-deen defentsan elkarretara-tze ixila Etxeratek deituta,20:00etan plazan.

27 LLAARRUUNNBBAATTAA

Gudari eguna. XabinEtxaideren erailketarenXVIII. urteurrena. Ertxiñamendira irtenaldia 9:00etan;13:00etan, herrian bertanmanifestaldia izango da etaomenaldia geltokiko monoli-to aurrean.

28 IIGGAANNDDEEAA

Goizeko 8:00etan Er-niora irtenaldia ZestoakoAskatasunak antolatuta.12:00etan Zelatunen eskual-deko konzentrazioa izango da.

ur RRIIAA

03 OOSSTTIIRRAALLAA

Gipuzkoako Bertsolari Txapelketako kanpora-keta Kultur Etxean 22:00etan. Mieltxo Aiertza Errallabertso eskolako kidea arituko da.

05 IIGGAANNDDEEAA

Kilometroak. Agiro Mendi taldeak antolatutaoinezko ibilaldia: Zestoa-Lazkao. Infomazioa: MikelIrure.

a g e n d a euskaraz ikasi nahiduzula?Alfabetatu nahi duzula?EGA atera nahi duzula?

Eta zeri begira zaude?Matrikula zaitez!!!!Deitu:

aek: 943151089udaleko euskara zerbitzua:943147132 (Nora)

Euskara Aholku Batzordea

1

Madriletik Quitora etaazkenik Quitotik Gua-yaquila, hamahiru ordu-ko bidaia egin ostean.Hango apaiz-etxeangaua igaro ondoren,gure egoitza izango zenArenillas herrira joanginen autoz. A ze erre-pideak! Herri hura ElOro probintzian dagoeta Ekuadorko hegoal-dean kokatzen da, Pe-rutik ordu erdi batera.Hango apaiza Gasteiz-tik joandako misiolaribat da eta bere komen-tuan hartu gintuen.

Hantxe hasi zen gu-re auzolandegia.

Guztira zortzi bolunta-rio ginen laguntzailebatekin, guztiak bizkai-tarrak, ni izan ezik. Bile-ra bat egin genuen gurelana zein izango zen ze-hazteko. Kontua da, bi-naka, familietara bidaligintuztela, eta familiaguztiak herrixka ezber-

dinetan bizi ziren. Herri haiek Arenillastikordubete ingurura daude eta guztiak ere ezdira hamabost etxebizitzatik pasatzen. Nireherriak Guarumo zuen izena. Herrixka men-dian galduta dago eta hamahiru bat etxebi-zitzetatik aparte ikastetxea besterik ez du.Gure eginbehar nagusiak, astelehenetik osti-rala bitartean hangoekin bizitzea eta arra-tsaldetan herrixkako umeekin eskolaz kan-poko jarduerak antolatzea izan ziren.

danbolin aldizkariko lantaldeak eskatu-ta, hemen naukazue nire udara hone-tako esperientzia kontatu nahirik. Ai-

mar Ugarte naiz, 22 urteko herritarra.Ekuadorren barrena igaro dut abuztu guz-tia, uztailaren 27tik irailaren 3ra arte, hainzuzen ere.

Hau guztia urte-aren lehenda-

biziko hilabeteetanhasi zen. Ez nuke ja-kingo nola izan zenesaten, baina Mano-lo Gaztañagarekinharremanetan jarriostean, esan zidannola Bilboko Elizba-rrutiko Misioekhainbat motatakoauzolandegiak anto-latzen zituztelaEkuadorren eta eainteresatzen al zi-tzaidan horietakobatean parte har-tzea. Hasiera bateanez nuen neure bu-

rua egoera horretan ikusten, baina pare bataldiz pentsatu ondoren, ez nuen duda izpi-rik izan.

Hala bada, Manolok Bilboko Misioeta-ko zenbakia eman zidan eta haiekin

harremanetan jarri ostean bilera baterakohitzordua eman zidaten. Guztira hiru bile-ra egin genituen taldekideak ezagutu etahango gure lana zein izango zen zehazkiezagutzeko. Halako batean, iritsi zen Ekua-dorra abiatzeko ordua. Bilbotik Madrilera,

Boluntarioon lanik nabarmenena umee-kin egin genuena izan zen, baina guz-

tiok soberan genekien, Elizbarrutiko Misio-en helburu nagusiena hango familien egoe-ra latza eta miseria gorria guk geureazalean pairatzea zela. Beraz, aste osoa fa-mili bizitza egiten igaro ondoren, asteburu-ra iristean, Arenillasko komentuan biltzenginen guztiok ebaluazioa egin eta taldeki-

de guztion esperien-tziak trukatzera. Bene-tan esperientzia harri-garriak bizitzekoaukera izan genuenguztiok ere. Nik neukhamaika seme-alabazituen familia zoraga-rri batekin abuztua pa-satzeko zortea izannuen. Nahiz eta pobre-zia latzean bizi diren,edozer gauza egingodute zu beraien etxeaneroso eta pozik sentizaitezen, eta benetandiotsuet, nirekin behin-tzat lortu zutela. Be-

harbada gosea pasako duzu, urik gabe bi-ziko zara hainbat egun, intsektu arteanegingo duzu lo, baina haiek duten bizitze-ko poza eta elkarrekiko laguntasuna nik ezdut sekula inon ere sentitu.

Lehen esan dudan bezala, familiak ha-maika seme-alaba zituen. Lau ezkon-

duta zeuden eta beren familia zuten. Bestebi anai-arreba berriz, izebaren etxean biziziren Arenillasen, institutura joateko auke-ra izan zezaten. Beraz, astean zehar etxeanbost anai-arreba, gurasoak, nire laguna etani neu bizi ginen. Aitak eta bi semeek ba-soan egiten zuten lana asteko bost dolarren

e k u a d o r r e ne r r e a l i t a t e b i l a

BB OO LL UU NN TT AA RR II OO OO NN

LL AA NN II KK NN AA BB AA RR MM EE--NN EE NN AA UU MM EE EE KK II NN

EE GG II NN GG EE NN UU EE NN AA

II ZZ AA NN ZZ EE NN,, BB AA II NN AA

GG UU ZZ TT II OO KK SS OO BB EE RR AA NN

GG EE NN EE KK II EE NN,, EELL II ZZ--BB AA RR RR UU TT II KK OO MM II --SS II OO EE NN HH EE LL BB UU RR UU

NN AA GG UU SS II EE NN AA HH AA NN--GG OO FF AA MM II LL II EE NN

EE GG OO EE RR AA LL AA TT ZZ AA

EE TT AA MM II SS EE RR II AA GG OO--RR RR II AA GG UU KK GG EE UU RR EE

AA ZZ AA LL EE AA NN PP AA II RR AA--TT ZZ EE AA ZZ EE LL AA..

91

d o r r e nt a t e b i l a

truke (bost bat euro), bi gaztetxoenak he-rriko ikastetxera joaten ziren eta beste ala-bak amari laguntzen zion denen arropakgarbitzen eta janaria prestatzen. Kontuanhartu behar da, han ere, gizonezkoek ezdutela ezertxo ere egiten etxean, nahiz etabadituzten beren ordu libreak. Amak etaalabak egun osoa igarotzen zuten etxekolanak egiten.

Hango egoera benetan da tamalgarria,eta, nire ustez, jasaten duten pobrezia

ekonomikoa ez da duten gauzarik larriena.Garbitasuna, elikadu-ra, sexu-harremanak...oinarrizko elementuhorien inguruan izuga-rrizko ezjakintasunadute. Azken finean,gauza horiek guztiakdira hango jendea txiroedo pobre egiten dute-nak. Ez badute nahikodiru goserik ez pasa-tzeko eta ura ordain-tzeko, zer gehiagoemango die maila eko-nomiko hobe batek ezbadakite ezertxo ere,

hezkuntzari, elikadurari, garbitasunari etaabarri buruz?

Ni beti arduratu izan nau pobreenmunduak, eta gauza asko entzuten

dituzu haien egoerari buruz: zein larridauden eta zein injustua den gure gizarteahaiekin. Ba, ez dago haiekin denboraldi batigarotzea besterik, entzundako guztia txikigelditzeko. Eta okerrena da badituztela mi-la baliabide zulotik irteteko, besteak beste,hango lur emankorra; baina lurrak beraiekustiatu arren, etekinak ez dira beraientzat.

Badakit hilabete horretan eginiko lanare-kin ez nuela familia haren egoera zu-

zenduko, baina nahikoa izan da errealita-tea ezagutu eta berriro bueltatzeko grinasortzeko. Artikulu hau irakurri eta jakin-mina piztu zaion orori gomendatzen diotesperientzia.

AAIIMMAARR UUGGAARRTTEE LLAANNDDAA

EE ZZ BB AA DD UU TT EE NN AA HH II--KK OO DD II RR UU GG OO SS EE RR II KK

EE ZZ PP AA SS AA TT ZZ EE KK OO EE TT AA

UU RR AA OO RR DD AA II NN TT ZZ EE--KK OO,, ZZ EE RR GG EE HH II AA GG OO

EE MM AA NN GG OO DD II EE MM AA II--LL AA EE KK OO NN OO MM II KK OO

HH OO BB EE BB AA TT EE KK EE ZZ

BB AA DD AA KK II TT EE EE ZZ EE RR--TT XX OO EE RR EE,, HH EE ZZ--

KK UU NN TT ZZ AA RR II ,, EE LL II KK AA--DD UU RR AA RR II ,, GG AA RR BB II TT AA--

SS UU NN AA RR II EE TT AA

AA BB AA RR RR II BB UU RR UU ZZ??

z u r e

p u b l i z i t a t e a

h e m e n

32 - 2003 iraila

Documents