ต งล านนา1111

Post on 21-Jun-2015

33 Views

Category:

Documents

0 Downloads

Preview:

Click to see full reader

Transcript

ประวั�ติ�ของติ�งล้ านนา

ชาวล้�านนาแต่โบราณมี�คต่�ความีเช��อเกี่��ยวกี่�บอาน�สงค�กี่ารทานต่�งอย�มีากี่ ซึ่!�งเล้าส�บต่อกี่�นมีา หล้ายช��วอาย�คนดั�ง ต่�วอยางเล้าวา มี�กี่า”

เผื�อกี่ค�หน!�งออกี่ไข่มีา ๕ ฟอง อย�บนต่�นไมี� เมี��อเกี่�ดัล้มีพาย� ไข่ท�*งหมีดัไดั�พล้�ดัต่กี่ล้งมีา คร�*นพอแมีกี่าเผื�อกี่กี่ล้�บมีาไมีเห+นไข่ข่องพวกี่ต่น กี่+เกี่�ดัความีโศกี่เศร�า จนต่รอมีใจต่ายแล้�วไดั�ข่!*นไปอย�บนสวรรค� ไข่ท�*งห�าใบต่างถู�กี่ไกี่ เต่า พญานาค โค แล้ะคนซึ่�กี่ผื�าน3าไปเล้�*ยง จนเต่�มีโต่เป4นชายหน�มีท�*งห�าคน ต่างคนต่างกี่+มี�จ�ต่ใจอยากี่บวช จ!งบวชจนส3าเร+จญาณแล้ะมีาพบกี่�นโดัยบ�งเอ�ญ ท�*งห�าองค�มี�ความีกี่ต่�ญญู�กี่ต่เวท�ต่อผื��ท��ให�กี่3าเน�ดั จ!งไดั�สร�างต่�งถูวายอ�ท�ศให� กี่ะกี่�ส�นทะซึ่!�งไกี่เป4นผื��เล้�*ยงสร�างร�ปไกี่ โกี่นาคมีนะร�ปนาค กี่�สปะร�ปเต่า โคต่มีะร�ปว�ว แล้ะอร�ยะเมีต่ร�ยร�ปค�อนท�บผื�า เมี��อสร�างต่�งเสร+จแล้�ว กี่+ท3าถูวายอ�ท�ศ แต่ไปไมีถู!งผื��ให�กี่3าเน�ดั กี่าเผื�อกี่จ!งต่�องมีาบอกี่ให�ท3าเป4นประท�ปร�ปต่�นกี่าจ�ดัไปจ!งจะอ�ท�ศไปถู!ง”

ต่�งสมี�ยกี่อนข่องชาวเหน�อ จ!งส�มีพ�นธ์�กี่�บพระพ�ทธ์เจ�าท�*งห�าองค� กี่ารท3าต่�งถูวายจ!งเปร�ยบเสมี�อนต่�วแทนส�กี่กี่าระข่องกี่ารแผืกี่�ศล้ กี่ต่�ญญู�กี่ต่เวท�ไปถู!งผื��มี�พระค�ณท��ล้วงล้�บไปแล้�ว เราอาจเห+นต่�งท��มี�ร�ปไกี่ย�นอย�บน

ต่�งล้�านนานาอน�ร�กี่ษ์�

ห�วต่�งหมีายถู!งไก่� สวนล้3าต่�วแล้ะใบข่องต่�งแทนร�ปนาค ล้วดัล้ายต่าง ๆ เป4นต่ารางเกี่ล้+ดั หร�อส��เหล้��ยมีข่นมีเป9ยกี่ป�น หมีายถู!งเติ�า แล้ะสวนประดั�ษ์ฐ์�เป4นร�ปกี่ล้มี หมีายถู!งติาวั�วัหร�อวั�วั นอกี่จากี่น�*ย�งมี�ความีเช��อกี่�นวาว�ญญาณผื��ต่ายน�*สามีารถูย!ดั หร�อป9นป;ายต่�งข่!*นสวรรค�ไดั� ดั�งเร��องเล้าวา กี่าล้คร�*งหน!�งมี�นายพรานซึ่!�ง“

เข่�าไปล้าส�ต่ว�ในป;านานน�บส�บ ๆ ป9 ผืานไปท��ว�ดัเห+นต่�งท��แข่วนอย�โบกี่สบ�ดัสวยงามีมีากี่ เมี��อกี่ล้�บมีาถู!งบ�านจ!งไดั�ท3าต่�งข่!*นเพ��อท��จะไปถูวายว�ดับ�ชาพระประธ์าน คร�*นเมี��อเข่าต่ายไป ถู�กี่ต่�ดัส�นสงล้งนรกี่ เน��องจากี่ไมีเคยท3าความีดั�เล้ย มี�แต่ฆ่าส�ต่ว� ยกี่เว�นแต่ท3าต่�งถูวายว�ดัเทาน�*น เมี��อถู�กี่ต่�ดัส�นให�ต่กี่นรกี่ ต่�งผื�นท��เข่าท3าน�*นไดั�มีาพ�นดั!งเข่าให�พ�นจากี่นรกี่ น3าข่!*นส�สวรรค�ไดั�”

“ชาวเหน�อจ!งมี�ความีเช��อวา กี่ารถูวายหร�อทานต่�งน�*นมี�อาน�สงค�หร�อไดั�บ�ญอยางมีากี่”"ต่�ง" ข่องล้�านนา

มี�ล้�กี่ษ์ณะเป4นแผืนว�ต่ถู�สวนปล้ายแข่วนต่�ดักี่�บเสาห�อยเป4นแผืนยาวล้งมีา ว�สดั�ท��ใช�ท3าต่�งน�*นมี�หล้ายอยาง เชน ไมี� ส�งกี่ะส� ผื�า กี่ระดัาษ์ ใบล้าน เป4นต่�น

ต่�งเป4นส��งท��ท3าข่!*นเพ��อใช�ในงานพ�ธ์�ทางพ�ทธ์ศาสนา โดัยมี�ข่นาดั ร�ปราง แล้ะ รายล้ะเอ�ยดัดั�านว�สดั�ต่กี่แต่ง

แต่กี่ต่างกี่�นไป ต่ามีความีเช��อแล้ะพ�ธ์�กี่รรมีต่ล้อดัจนต่ามีความีน�ยมีในแต่ล้ะท�องถู��นดั�วย

  วั�ติถุ�ประสงค�ของก่ารทำ�าติ�ง

1. เพื่��อให เป�นส�ญล้�ก่ษณ์� หมีายถู!ง ธ์งท��เป4นเคร��องหมีายพวกี่หร�อเผืาต่างๆกี่3าหนดัส�ส�นให�ร� �จ�กี่จ3างายเหมี�อนกี่�บ ชาต่�ท�*งหล้ายในโล้กี่ท��ใช�ธ์งเป4นเคร��องแทนปร�ชญาหร�อความีหมีายอยางใดัอยาง หน!�ง

2. เพื่��อใช้ เป�นเคร��องพื่�ธี% หมีายถู!ง กี่ารน3าต่�งหร�อชอธ์งในพ�ธ์�เคร��องบ�ชาเซึ่นสรวง อยางเชนกี่ารบ�ชาท�าวจต่�โล้กี่บาล้เป4นต่�น หากี่ไมีมี�ชอธ์�งหร�อธ์ง ถู�อวาพ�ธ์�ไมีครบถู�วน อ�นเป4นข่�อบกี่พรอง ท3าให�พ�ธ์�เส�ยหร�อไมีสมีบ�รณ�

3. เพื่��อเป�นศั�ก่ดิ์�(ศัร%แก่�เทำพื่เจ้ า หมีายถู!ง เทพท��ส3าค�ญท�*งหล้าย เชน พระอ�นทร� พระนารายณ� มี�ชอธ์งเป4นเคร��องหมีาย เชนพระอ�นทร�มี�ธ์งส�เข่�ยว เป4นต่�น แมี�สมีมีต่�เทพ เชน พระมีหากี่ษ์�ต่ร�ย� กี่+มี�ธ์งเป4นเคร��องหมีายแหงยศ แล้ะศ�กี่ดั�=ศร�

4. เพื่��อเป�นเก่%ยรติ�แก่�บุ�คคล้ หมีายถู!ง กี่ารมี�ธ์�งหร�อมี�ชอประจ3าอย� เชนเหล้ากี่องทหารต่างมี�ธ์งช�ยเฉล้�มีพล้อ�นเป4นเคร��องหมีายแหงเกี่�ยรต่�ยศข่องกี่องทหารน�*นท3าให�ทหาร ภู�มี�ใจในความีเป4นทหารข่องต่น

 

ติ�ง ก่�บุงานประเพื่ณ์%ติ�างๆ

ติ�งจ้�าแนก่ติามก่ารใช้ งาน ม%ดิ์�งน%0     1.   ต่�ง ท��ใช�ประดั�บต่กี่แต่งสถูานท��ท��มี�งานสมีโภูชฉล้องถูาวรว�ต่ถู�ทางพระพ�ทธ์ศาสนา เพ��อให�เกี่�ดัความีสวยงามี เป4นเคร��องหมีายน3าทางไปส�บร�เวณงาน แล้ะใช�ในงานมีงคล้ต่าง ๆ มี�ดั�งน�*                        ต่�งไชย (ต่�งไจย)  เป4นต่�งข่นาดัใหญ ร�ปส��เหล้��ยมีผื�นยาว ถู�อวาย��งยาวย��งมี�อาน�สงค�มีากี่ ต่�ง ไชยท3าดั�วยผื�า เส�นฝ้Bาย เส�นไหมี ซึ่!�งจะทอเป4นใยโปรง มี�กี่ารต่กี่แต่งประดั�บประดัา บ�างกี่+ท�กี่ทอเป4นล้วดัล้ายต่าง ๆ อยางสวยงามี ถู�าผื�นยาวมีากี่มี�กี่ใช�ไมีไผืล้3าโต่ท3าเป4นเสาต่�งใช�ในงานเฉล้�มีฉล้องต่าง ๆ ชาวบ�านจะชวยกี่�นท3าต่�งไชยมีาปCกี่เร�ยงรายต่ามีสองข่�างทางท��จะเข่�าส�ว�ดั กี่ารท��น3าต่�งไชยมีาปCกี่เพ��อเป4นกี่ารอ�ท�ศสวนกี่�ศล้ให�ญาต่�ผื��ล้วงล้�บ นอกี่จากี่ปCกี่ไดั�

สองข่�างทางเข่�าว�ดัแล้�ว ย�งมี�กี่ารประดั�บประดัาไว�รอบศาสนสถูาน ศาสนว�ต่ถู� ท��ท3าพ�ธ์�ฉล้องกี่�นดั�วย        

ต่�งใย (ต่�งใยแมีงมี�มี)  ค�อ ต่�งท��ท3าดั�วยเส�นดั�ายหร�อเส�นไหมี ผื�กี่กี่�นคล้�ายใยแมีงมี�มี เพ��อใช�ในพ�ธ์�ส3าค�ญทางศาสนาเชนเดั�ยวกี่�บต่�งไชย หร�อแข่วนไว�ในว�หารหน�าพระประธ์านถูวายเป4นพ�ทธ์บ�ชา กี่ารท3าต่�งชน�ดัน�*ข่!*นอย�กี่�บความีน�ยมีข่องแต่ล้ะหมี�บ�าน                

         ต่�งกี่ระดั�าง  เป4น ต่�งท��ท3าดั�วยว�สดั�คงร�ป ผื�นต่�งท3าดั�วยไมี�แกี่ะสล้�กี่บ�าง ป�นปC* นบ�าง หร�อบางคร�*งกี่+เป4นโล้หะแผืนฉล้�ล้าย นอกี่จากี่น�*ย�งมี�กี่ารประดั�บต่กี่แต่งดั�วยกี่ระจกี่ปC* นป�นเป4นล้วดัล้ายต่าง ๆ หร�อฉล้�เป4นล้วดัล้ายประดั�บบนผื�นต่�ง ต่�งกี่ระดั�างน�* ผื��สร�างมี�กี่เป4นผื��บรรดัาศ�กี่ดั�=ส�งหร�อมี�ฐ์านะทางเศรษ์ฐ์กี่�จดั�พอเพราะว�สดั�ท�� ใช�ต่� *งแต่ผื�นธ์งจนกี่ารประดั�บต่กี่แต่งต่างมี�ราคาส�ง แล้ะต่�องใช�ชางฝ้9มี�อท��ประณ�ต่ ซึ่!�งกี่ารสร�างกี่+เพ��อถูวายเป4นพ�ทธ์บ�ชา  

           

          ต่�งข่อนงวงช�าง หร�อต่�งข่อนกี่Dมี มี�ล้�กี่ษ์ณะเป4นวงแหวน ท3าดั�วยไมี�ไผื มี�ดัโยงกี่�นเป4นปล้�องห��มีดั�วยกี่ระดัาษ์ส�ต่าง ๆ มี�กี่ผื�กี่ต่�ดัไว�บร�เวณหน�าพระประธ์าน      

               

          ต่�งต่�วเปE* ง ค�อต่�งประป9เกี่�ดั เป4นต่�งท3าดั�วยกี่ระดัาษ์ หร�อผื�าทอ,

พ�มีพ�หร�อเข่�ยนเป4นร�ปส�ต่ว�ประจ3าป9เกี่�ดั น�ยมีปCกี่บนเจดั�ย�ทรายในเทศกี่าล้สงกี่รานต่� หร�อแข่วนบร�เวณหน�าพระประธ์าน

   

          ต่�งต่ะข่าบ ต่�งจระเข่� เป4นร�ปส��เหล้��ยมีผื�นผื�า มี�ร�ปต่ะข่าบหร�อจระเข่� อย�บนผื�นต่�งใช�ในงานทอดักี่ฐ์�น                

          ต่�งดัอกี่บ�อง หร�อต่�งไส�หมี� เป4นต่�งท��มี�ร�ปรางทรงจอมีแห ท3าจากี่กี่ระดัาษ์ส�ต่างผื�กี่ต่�ดักี่�บกี่��งไมี� หร�อกี่�านไมี�ไผืเล้+กี่ ๆ ต่�งน�*ใช�ในเทศกี่าล้สงกี่รานต่�โดัยปCกี่บนกี่องเจดั�ย�ทราย หร�อประดั�บเคร��องไทยทานต่าง ๆ      

 

          ต่�งคาค�ง เป4นต่�งท��มี�ร�ปรางยาวแคบ ความียาวเทากี่�บความีส�งองผื��ท3าพ�ธ์� ผื�นต่�งท3าดั�วยกี่ระดัาษ์ส�ข่าว อาจต่กี่แต่งล้วดัล้ายดั�วยกี่ระดัาษ์เง�น กี่ระดัาษ์ทอง ต่�งคาค�งท��ใช�ในงานข่!*นบ�านใหมีท��มี�พ�ธ์�ส�บชาต่าพ�ธ์�สะเดัาะเคราะห� หร�อปCกี่บ�ชากี่องเจดั�ย�ทราย            

              ต่�งพระบดั,พระบฏ,พระบฎ เป4นต่�งทท��มี�ล้�กี่ษ์ณะเป4นผื�อผื�าใบหร�อกี่ระดัาษ์ส��เหล้��ยมีผื�นผื�ามี�ข่นาดัต่าง ๆ สวนมีากี่ประมีาณ 80 ค�ณ 100

เซึ่นต่�เมีต่ร กี่รอบท�*งส��ดั�านท3าดั�วยไมี�ท3าให�ต่!ง ต่�งพระบฎจะเป4นร�ปพระพ�ทธ์ร�ปประท�บย�น ปางล้�ล้า หร�อบางเปEดัโล้กี่ ล้�กี่ษ์ณะข่องกี่ารใช�งาน ต่�งพระบฎใช�ประดั�บไว�ดั�านหล้�งข่องพระประธ์านในโบสถู� นอกี่จากี่จะใช�ประดั�บสองข่�างพระประธ์านแล้�ว บางแหงใช�กี่�บพ�ธ์�กี่รรมีความีเช��ออ�กี่ดั�วย เชน ต่�งพระบฏ ท��ใช�ในพ�ธ์�เล้�*ยงผื�ป�;แวะยาแสะท��บ�านแมีเห�ยะ ต่3าบล้แมีเห�ยะ อ3าเภูอเมี�อง

จ�งหว�ดัเช�ยงใหมี                              

2.   ติ�งทำ%�ใช้ ในก่ารประก่อบุพื่�ธี%งานอวัมงคล้                            ต่�งสามีหาง เป4นต่�งท��อาจเร�ยกี่ช��อวา ต่�งร�ปคนหร�อต่�งผื�ต่าย ใช�ส3าหร�บน3าหน�าศพในส�ส�สานหร�อเช�งต่ะกี่อน เป4นต่�งท��ประดั�ษ์ฐ์�ข่!*นเพ��อรวมีล้�กี่ษ์ณะแทนต่�วคนเราไว�ดั�วยกี่�น ค�อสวนห�วแล้ะล้3าต่�วค�อสวนท��กี่างออกี่เป4นแข่นข่าซึ่!�งบางทานกี่ล้าววาเป4นคต่� น�ยมีเกี่��ยวกี่�บกี่ารเว�ยนวายต่ายเกี่�ดั เพ��อเน�นธ์รรมีาน�สต่�ถู!งความีหล้�ดัพ�น ไดั�แกี่ อน�จจ�ง ท�กี่ข่�ง อน�ต่ต่า ต่�งชน�ดัน�*บางท�องท�� (ล้3าปาง) เร�ยกี่ต่�งฮ่างคน หร�อต่�งอองแอง                

             ต่�งเหล้+กี่, ต่�งต่อง ท3าดั�วยแผืนส�งกี่ะส�หร�อแผืนทองเหล้�อง

ข่นาดัเล้+กี่ยาวประมีาณ 1 ค�บ กี่ว�างประมีาณ 2 น�*ว มี�ค�นต่�งท3าจากี่เส�นล้วดัหร�อไมี�ไผืกี่+ไดั� สวนมีากี่จะท3าอยางล้ะ 108 อ�น มี�ดัต่�ดัเป4นพวงโดัยท3าฐ์านต่�*งไว�  หร�อบางแหงจะวางไว�บนโล้งศพ เมี��อเสร+จพ�ธ์�แล้�ว ชาวบ�านมี�กี่จะน3ามีาไว�ท��ว�ดั ต่ามีฐ์านช�กี่ช� เมี��อจ3าเป4นต่�องใช�งานอ�กี่ กี่+ไมีต่�องท3าข่!*นมีาใหมี      

   

            ต่�งข่อนนางผืาน มี�ล้�กี่ษ์ณะเป4นต่�งข่นาดัเล้+กี่ประดั�บอย�ท��ปล้ายท�*งสองข่�างข่องกี่�นไมี�เล้+กี่ ๆ ท��ต่�ดัข่วางบนต่�งผื�นใหญท��เป4นระยะ ๆ บางคร�*งท3าเป4นร�ปทรงคล้�ายพ� ห�อย ต่�งน�*ท3าเพ��ออ�ท�ศสวนกี่�ศล้ให�ผื��ต่ายท��ฐ์านะยากี่จนหร�อไร�ญาต่�            

3.   ต่�งท��ใช�ประกี่อบกี่ารเทศน� จะใช�ประกี่อบในพ�ธ์�งานเทศกี่าล้ ต่�*งธ์รรมีหล้วง ในเดั�อนย��เพ+ง (ว�นเพ+ญเดั�อนส�บสอง) หร�องานต่�*งธ์รรมีหล้วงเดั�อนส��เพ+ง (ว�นเพ+ญเดั�อนย��) โดัยกี่ารปCกี่ต่�งดั�งกี่ล้าวน�*ในกี่�ณฑ์�เทศน� หร�อประดั�บ

อาคารท��มี�เทศน� เชน โบสถู� ว�หาร หร�อศาล้าบาต่ร เป4นต่�น ท�*งน�*ต่ามีคต่�ความีเช��อองคนในล้�านนาท3าต่�งใช�ประกี่อบกี่ารเทศน�ข่!*น กี่+เพ��อถูวายเป4นพ�ทธ์บ�ชา แล้ะเช��อวาจะไดั�อาน�สงส�มีากี่ต่�งท��ใช�ประกี่อบกี่ารเทศน�สอดัคล้�องกี่�บกี่ารเทศน� ธ์รรมีเร��องต่าง ๆ ในทศชาต่� ดั�งต่อไปน�*1.  ต่�งดั�น            ใช�ประกี่อบกี่ารเทศน�กี่�ณฑ์�แรกี่ค�อ        เต่มี�ยชาดักี่2.  ต่�งทราย         ใช�ประกี่อบกี่ารเทศน�กี่�ณฑ์�ท�� 2 ค�อ        ชนกี่กี่�มีาร3.  ต่�งไมี�            ใช�ประกี่อบกี่ารเทศน�กี่�ณฑ์�ท�� 3 ค�อ        ส�วรรณสามี4.  ต่�งจ�น            ใช�ประกี่อบกี่ารเทศน�กี่�ณฑ์�ท�� 4 ค�อ        เนมี�ราช5.  ต่�งเห�ยกี่         ใช�ประกี่อบกี่ารเทศน�กี่�ณฑ์�ท�� 5 ค�อ        มีโหสถู6.  ต่�งเหล้+กี่         ใช�ประกี่อบกี่ารเทศน�กี่�ณฑ์�ท�� 6 ค�อ        ภู�ร�ท�ต่7.  ต่�งต่อง          ใช�ประกี่อบกี่ารเทศน�กี่�ณฑ์�ท�� 7 ค�อ        จ�นทกี่�มีารชาดักี่8.  ต่�งข่�าวเปล้�อกี่  ใช�ประกี่อบกี่ารเทศน�กี่�ณฑ์�ท�� 8 ค�อ        นารถูชาดักี่9.  ต่�งข่�าวสาร      ใช�ประกี่อบกี่ารเทศน�กี่�ณฑ์�ท�� 9 ค�อ        ว�ธ์�รบ�ณฑ์�ต่10.  ต่�งเง�น          ใช�ประกี่อบกี่ารเทศน�กี่�ณฑ์�ท�� 10 ค�อ      เวสส�นดัร11.  ต่�งค3า           ใช�ประกี่อบกี่ารเทศน�กี่�ณฑ์�เร��อง ส�ต่ธ์าต่ถู�หร�อส�ต่าต่ถู�ออกี่บวช            

4.   ชอ ค�อต่�งชน�ดัหน!�งแต่มี�ข่นาดัเล้+กี่ เร�ยกี่ช��อต่ามีล้�กี่ษ์ณะกี่ารใช�งานหร�อร�ปทรง                              ชอน�อย  เป4นชอข่นาดัเล้+กี่ ใช�ปCกี่เจดั�ย�ในเทศกี่าล้สงกี่รานต่�, ในกี่ารสะเดัาะเคราะห�, กี่ารส�บชาต่า, กี่ารข่!*นท�าวท�*งส��, กี่ารถูาวายเป4นพ�ทธ์บ�ชา

                     ชอช�าง ท3าดั�วยผื�าแพรส�ต่าง ๆ ปCกี่ดั�*นอยางสวยงามีใช�ถู�อน3าหน�าคร�วทาง หร�อใช�ปCกี่สล้�บกี่�บต่�งไชยในงานปอยหล้วง            อาน�สงส�ข่องกี่ารสร�างต่�ง, ทานต่�ง                        จากี่ หล้�กี่ฐ์าน ต่3านาน น�ราศ ล้�ล้�ต่ แล้ะพงศาวดัารต่าง ๆ ไดั�

เข่�ยนถู!งอาน�สงส�ข่องกี่ารสร�างต่�งวาผื��ท��สร�างต่�งถูวายเป4นพ�ทธ์บ�ชาจะไมี ต่กี่นรกี่ ไดั�เกี่�ดัในสวรรค�ช�*นดัาวดั!งส� ถู�ากี่ล้�บมีาเกี่�ดัในโล้กี่มีน�ษ์ย�กี่+จะไดั�เป4นใหญเป4นโต่ ถู�าสร�างอ�ท�ศให�ผื��ต่าย ผื��ต่ายกี่+จะพ�นจากี่กี่ารไปเป4นเปรต่หล้�ดัพ�นจากี่บาปกี่รรมีท��ท3าไว�จากี่อาน�สงส�ดั�ง กี่ล้าวน�*ท3าให�ชาวล้�านนาน�ยมีสร�างต่�งกี่�นท�กี่ช�*นวรรณะ ซึ่!�งร�ปแบบข่องต่�งจะมี�ความีแต่กี่ต่างกี่�นข่!*นอย�กี่�บฐ์านะทางส�งคมีข่องเจ�าข่องพ�ธ์� พ�*นฐ์านความีเช��อข่องส�งคมี ว�สดั�แล้ะความีสามีารถูข่องคนในท�องถู��นในกี่ารท��จะน3าเอาว�สดั�ท��มี� มีาประดั�บต่�งโดัยใช�เทคน�คว�ธ์�กี่ารต่าง ๆ                        ใน ค�มีภู�ร�ใบล้านเร��อง อาน�สงส�ทานต่�ง ฉบ�บว�ดัแมีต่�Jง ต่3าบล้แมีพร�กี่ อ3าเภูอแมีพร�กี่ จ�งหว�ดัล้3าปาง กี่+ไดั�กี่ล้าวถู!งอาน�สงส�กี่ารสร�างเสาต่�งแล้ะเสาหงส�บ�ชาพระพ�ทธ์เจ�าวาจะไดั�ผืล้ บ�ญพ�นจากี่อบายภู�มี�ไปเกี่�ดัย�งสวรรค�ข่!*นดัาวดั!งส� หางต่�งกี่ว�ดัแกี่วงในยามีล้มีพ�ดั หากี่พ�ดัแกี่วงไปทางท�ศต่ะว�นออกี่ผื��สร�างต่�งกี่+จ�กี่ไดั�เป4นจ�กี่รพรรดั�ราช หากี่พ�ดัไปท�ศอาคเนย�จ�กี่ไดั�เป4นมีหาเศรษ์ฐ์� พ�ดัในท�ศท�กี่ษ์�ณจ�กี่ไดั�เป4นเทวดัาช�*นมีหาราช�กี่  พ�ดัไปท�ศหรดั�จ�กี่ ไดั�เป4นพระยาประเทศราช พ�ดัไปท�ศปCจจ�มีจ�กี่ไดั�เป4นพระปCจเจกี่โพธ์�ญาณ หากี่พ�ดัท�ศพาย�พจ�กี่ไดั�ทรงปEฏกี่ท�*ง 3 พ�ดัไปท�ศอ�ต่ต่ระจ�กี่ไดั�เป4นท�าวมีหาพรหมี พ�ดัไปท�ศอ�สานจ�กี่ไดั�เป4นสมีเดั+จอมีร�นทราธ์�ราช หากี่พ�ดัล้งดั�านล้างจ�กี่ไดั�เป4นใหญในโล้กี่น�* หากี่พ�ดัข่!*นบนอากี่าศจ�กี่ไดั�เป4นพระพ�ทธ์เจ�าองค�หน!�งแล้ะไดั�พบพระศร�อาร�ยเมีต่ต่ร�ย            ส�บสานว�ฒนธ์รรมีกี่ารใช�ต่�ง                    จากี่ คต่�ความีเช��อเหล้าน�*ท3าให�กี่ารพบร�ปล้�กี่ษ์ณ�ข่องต่�ง เป4นพ�ทธ์ศ�ล้ปLส3าค�ญในว�ดัต่าง ๆ ข่องล้�านนาอยางหล้ากี่หล้ายแมี�ในปCจจ�บ�นชาวล้�านนาสวนใหญย�งน�ยมีสร�างต่�งเพ��อ ใช�ในพ�ธ์�กี่รรมีต่าง ๆ ท�*งทางศาสนาประเพณ�เกี่��ยวกี่�บช�ว�ต่ ประเพณ�เกี่��ยวกี่�บกี่ารต่าย งานเทศกี่าล้ แล้ะเฉล้�มีฉล้องต่าง ๆ ต่ามีคต่�ความีเช��อดั�*งเดั�มี แต่แนวโน�มีกี่ารใช�ต่�งเร��มีเปล้��ยนไปเน��องจากี่บรรดัาหนวยท�*งภูาคร�ฐ์แล้ะเอกี่ชน มี�กี่ใช�ต่�ง ประดั�บต่ามีสถูานท��จ�ดังานต่าง ๆ เพ��อความีสวยงามีบางงานน3าต่�งไปใช�อยางไมีเหมีะสมีเป4นกี่ารท3าล้ายคต่�ความีเช��อง ดั�*งเดั�มีข่องชาวล้�านนา เชน กี่ารน3าต่�งไป

ประดั�บเวท�ประกี่วดันางงามี เป4นต่�น บางงานใช�ต่�งปCกี่ประดั�บไดั�แต่ควรใช�ต่�งให�ถู�กี่ประเภูทแล้ะเหมีาะสมี หากี่ไมีมี�กี่ารอน�ร�กี่ษ์�แล้ะศ!กี่ษ์าร�ปแบบคต่�ความีเช��อเกี่��ยวกี่�บกี่ารใช�ต่�งให�เข่�าใจ ถูองแท�แล้�ว อนาคต่กี่ารใช�ต่�งในพ�ธ์�กี่ารต่าง ๆ ต่ามีคต่�ความีเช��อเดั�มีคงจะถู�กี่ดั�ดัแปล้งให�ผื�ดัเพ�*ยนไปในท��ส�ดั

 ในปCจจ�บ�นไดั�มี�กี่ารผืสมีผืสานว�ฒนธ์รรมีประเพณ�ข่องต่�งแต่ล้ะท�องท�� ท3าให�เราสามีารถูเห+นต่�งบางชน�ดัท��มี�ล้�กี่ษ์ณะท��สวยงามีแล้ะล้วดัล้ายกี่ารประดั�ดัประดัอยให�สวยงามีย��งข่!*น ต่ามีแต่ล้ะท�องถู��นแล้ะว�ต่ถู�ประสงค�ในกี่ารสร�าง ว�ต่ถู�ประสงค�ข่องกี่ารต่านต่�งน�*น มี�ว�ต่ถู�ประสงค�เพ��อถูวายเป4นพ�ทธ์บ�ชาจะไมีต่กี่นรกี่ ไดั�เกี่�ดัในสวรรค�ช�*นดัาวดั!งส� ถู�ากี่ล้�บมีาเกี่�ดัในโล้กี่มีน�ษ์ย�กี่+จะเป4นใหญเป4นโต่ ถู�าสร�างอ�ท�ศให�ผื��ต่าย ผื��ต่ายกี่+จะพ�นจากี่กี่ารไปเป4นเปรต่หล้�ดัพ�นจากี่บาปกี่รรมีท��ท3าไว� ดั�วยเหต่�ผืล้ดั�งกี่ล้าว ท3าให�ชาวล้�านนาน�ยมีสร�างต่�งกี่�นท�กี่ช�*นวรรณะ ซึ่!�งร�ปแบบข่องต่�งจะมี�ความีแต่กี่ต่างกี่�นข่!*นอย�กี่�บฐ์านะทางส�งคมีข่องเจ�าข่องพ�ธ์� พ�*นฐ์านความีเช��อ ข่องคนในส�งคมี ว�สดั�แล้ะความีสามีารถูข่องชาวท�องถู��น ในกี่ารท��จะน3า เอาว�สดั�ท��มี�มีาประดั�บต่�ง โดัยใช�เทคน�คว�ธ์�กี่ารต่าง ๆ ซึ่!�งในแต่ล้ะท�องถู��นน�*นน�ยมีสร�างต่�งกี่�นต่ามีความีเช��อแล้ะพ�ธ์�กี่รรมีท��ส�บทอดักี่�นมีาแต่ล้ะท�องถู��น ว�ต่ถู�ประสงค�เหมี�อนกี่�นแต่ว�ธ์�กี่ารสร�างแล้ะรายล้ะเอ�ยดัในกี่ารสร�างน�*น ต่างกี่�นต่ามีว�ถู�กี่ารดั3ารงช�ว�ต่ข่องคนในท�องถู��นน�*น จ!งจะเห+นไดั�วา แต่ล้ะท�องถู��นมี�ล้วดัล้ายข่องต่�งท��มี�ความีงดังามีแต่กี่ต่างกี่�นแล้ะความีเช��อข่องคนล้�าน นา สวนใหญมี�กี่จะสอดัคล้�องกี่�บหล้�กี่ค3าสอนข่องพระพ�ทธ์ศาสนา

ชาวล้�านนาจะท3ากี่ารต่านต่�งในงานประเพณ�ต่าง ๆ เชน งานป9ใหมี หร�อประเพณ�สงกี่รานต่�ข่อง ประชาชนจะท3าเคร��องส�กี่กี่าระ ค�อ ธ์�ป น3*าส�มีป;อย ต่�งแล้ะ ชอต่�งหร�อธ์�ง อ�นเป4นเคร��องส�กี่กี่าระ มี� 4 ประเภูท ค�อ ต่�งเดั��ยว หร�อต่�งคาค�ง ส3าหร�บบ�ชาแทนต่นเอง ต่�งไส�หมี� บ�ชาพระเจดั�ย� พระธ์าต่�ท�*งหล้าย ต่�งไจยถูวายบ�ชาพระพ�ทธ์ร�ป เพ��อสร�างความีสว�สดั�มี�ช�ย แล้ะชอหร�อธ์งช�ย ส3าหร�บปCกี่เคร��องบ�ชาต่าง ๆต่�งจ�ดัเป4นเคร��องส�กี่กี่าระข่องล้�านนาไทย มี�ต่�งหล้ายชน�ดัท��ใช�ในพ�ธ์�กี่รรมี เชน งานฉล้อง หร�องานปอย งานส�บชะต่า หร�อข่บวนแหต่าง ๆ เป4นต่�น

วั�สดิ์�ทำ%�ใช้ ในก่ารทำ�าติ�ง1.กี่ระดัาษ์าสาหร�อผื�า  2.กี่ระดัาษ์วาว  3.กี่ระดัาษ์แข่+ง  4.ไมี�ไผื 

หล้�งจ้าก่ทำ%�ไดิ์ ควัามร1 ก่�นมาแล้ วั!!!

>>ทำางแหล้�งเร%ยนร1 ของเราไดิ์ ยก่ติ�วัอย�าง วั�ธี%ก่ารทำ�าติ�ง มาฝาก่ส�าหร�บุผู้1 ทำ%�สนใจ้ห�ดิ์ติ�ดิ์ติ�งแบุบุง�ายๆมาฝาก่ก่�นค�ะ ค�อ ติ�งไส หม1 ส�วันติ�งอ��นๆน�0นม%ควัามยาก่ แล้ะควัามซั�บุซั อนมาก่ยาก่แก่�ก่ารอธี�บุาย!!!

5.กี่รรไกี่ร  6.เข่+มี  7.เช�อกี่

1.น�าก่ระดิ์าษวั�าวั 2 แผู้�นๆ ล้ะส%มาซั อนก่�นพื่�บุให เป5นสามเหล้%�ยมดิ์ านเทำ�า ติ�ดิ์ส�วันปล้ายทำ%�เหล้�อออก่

2.พื่�บุคร6�งร1ปสามเหล้%�ยมอ%ก่ 2 คร�0ง ติ�ดิ์ช้ายดิ์ านทำ%�ไม�เทำ�าก่�นให เป�นล้วัดิ์ล้ายสวัยงามติามติ องก่าร

3.ใช้ ก่รรไก่รติ�ดิ์เส นติรงจ้าก่ดิ์ านทำ%�เป7ดิ์ไดิ์ เข าไปล้6ก่เหล้�อช้�องวั�างไม�ให ขาดิ์ไวั พื่อประมาณ์ ก่ล้�บุดิ์ านแล้ วัติ�ดิ์เส นติรงขนานก่�บุเส นแรก่ จ้าก่น�0นติ�ดิ์สล้�บุก่�นไปติล้อดิ์ควัามก่วั างจ้นถุ6งปล้าย เหล้�อปล้ายไวั ประมาณ์ 4

เซันติ�เมติร เพื่��อทำ�าห�วัติ�ง

4.ติ�ดิ์เสร8จ้แล้ วัวัางล้งให เหม�อนเดิ์�มแล้ วัเป7ดิ์ดิ์ านข างทำ%�ซั อนก่�นออก่จ้นเป5นสาม เหล้%�ยมดิ์ านเทำ�า จ้�บุปล้ายดิ์ ารทำ%�ซั อนก่�นเป7ดิ์เป5นส%�เหล้%�ยมทำ�0งสองแผู้�น จ้�บุติรงก่ล้างก่ระดิ์าษยก่ข60น

5. ติ�ดิ์ก่ระดิ์าษแข8งเส นผู้�าศั1นย�ก่ล้างประมาณ์หน6�งน�0วั ทำาก่าวัติ�ดิ์ดิ์ านในของห�วัติ�ง ใช้ ดิ์ายร อยดิ์ านบุน น�าไปผู้1ก่ติ�ดิ์ก่�บุปล้ายไม ไผู้� เป�นอ�นเสร8จ้น�าไปใช้ งานไดิ์

ขอขอบุค�ณ์ ทำ�ก่ทำ�านทำ%�แวัะเข ามาช้ม Blogger แหล้�งเร%ยนร1 เร��อง ติ�งล้ านนาน�าอน�ร�ก่ษ�ของพื่วัก่เรา มาก่ๆ เล้ยน�ะค�ะ แล้ะหวั�งวั�าแหล้�งควัามร1 แห�งน%0จ้ะม%ประโยช้น�แก่�ผู้1 ทำ%�เข าเย%�ยมช้มไม�มาก่ก่8น อย^___^

top related