Cardiac Rehabilitation sarissa - thaiheart.org · – ต านน้ําหนักตัวเอง (Calisthenic exercise) – ต านน้ําหนักภายนอก

Cardiac RehabilitationCardiac Rehabilitation Phase I

Sarissa Rangkla, MD. Department of Rehabilitation Medicine

Faculty of Medicine Chulalongkorn University

การฟนฟหวใจ การฟนฟหวใจ

• 3 ระยะ สปดาหท

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

ป ใระยะผปวยใน

ระยะปรบตว

ระยะผปวยนอก

ระยะคงสภาพ

ระยะท 1 การฟนฟหวใจในโรงพยาบาลระยะท 1 การฟนฟหวใจในโรงพยาบาล

จดประสงค

• ปองกนและลดผลกระทบจากการนอนนาน • ปองกนและลดผลกระทบจากการนอนนาน

• เพอใหผปวยมสมรรถภาพในการทากจกรรมดขน จนทา

กจวตรประจาวนได

ป ไปใ โ • ผปวยสามารถกลบไปใชชวตทบาน โดยมคณภาพชวตทด

• ผปวยมความรความเขาใจเรองการปรบเปลยนพฤตกรรมเพอผปวยมความรความเขาใจเรองการปรบเปลยนพฤตกรรมเพอ

ลดปจจยเสยงและการออกกาลงกายทบาน

องคประกอบของการฟนฟองคประกอบของการฟนฟ

• การประเมนผปวย

• การฝกออกกาลง • การฝกออกกาลง

• การชวยเหลอตนเอง (ADL training)

• Chest Program

• การใหความรเกยวกบโรค การดแลตนเอง ปจจยเสยงและการ

ปรบเปลยนปจจยเสยงตางๆปรบเปลยนปจจยเสยงตางๆ

• การเตรยมตวกอนกลบบาน (Discharge planning)

การประเมนผปวยการประเมนผปวย

• ประเมนปจจยเสยง

• ประเมนความสามารถในการออกกาลง • ประเมนความสามารถในการออกกาลง

– เรมออกกาลงได

– หยดออกกาลง

– เพมระดบการออกกาลง

เรมออกกาลงเรมออกกาลง

ไ• เมออาการคงท ไดแก

– ไมมอาการเจบแนนหนาอก (angina หรอ angina like) ใน 8 ชม ไมมอาการเจบแนนหนาอก (angina หรอ angina like) ใน 8 ชม.

– ไมมอาการ / อาการแสดงของหวใจวาย (uncompensated heart

failure)

– ไมม EKG เปลยนแปลงใน 8 ชม. ไมม EKG เปลยนแปลงใน 8 ชม.

หยดออกกาลงหยดออกกาลง

ใ• อตราการเตนของหวใจ

– หลงผาตด: > 130 ครง/นาท หรอ ชพจรขณะพก + 30

– หลงเกด MI: > 120 ครง/นาท หรอ ชพจรขณะพก + 20

DBP 110 H • DBP > 110 mmHg

• SBP ลดลงมากกวา 10 mmHg

• หวใจเตนผดจงหวะชนดทเปนอนตราย nd rd• 2nd / 3rd degree A-V block

• มอาการบงชถงความผดปกตของหวใจ เชน เหนอย เจบหนาอก

เพมระดบการออกกาลงเพมระดบการออกกาลง

• เมอมการตอบสนองของรางกายตอการออกกาลงอยาง

เหมาะสม ไดแก เหมา สม ไดแก

• อตราเตนของหวใจเพม 5 - 20 ครง/นาท จากขณะพก

• SBP เพมขน 10 – 40 mmHg จากขณะพก

ไ ป ป ป • ไมมการเปลยนแปลงทผดปกตของ EKG

• ไมมอาการบงชถงหวใจทางานผดปกต เชน เจบหนาอก ใจสน ไมมอาการบงชถงหวใจทางานผดปกต เชน เจบหนาอก ใจสน

หอบ หรอเหนอยมาก

การออกกาลง การออกกาลง

• การบรการคงพสยขอ (Range of Motion Exercise: ROME)

• การบรหารแบบมแรงตาน (Resistance Exercise) • การบรหารแบบมแรงตาน (Resistance Exercise)

– ตานนาหนกตวเอง (Calisthenic exercise)

– ตานนาหนกภายนอก (Weight training)

โ • การบรหารแบบแอโรบก (Aerobic exercise)

– เดน, จกรยาน ,

กอนออกกาลงกอนออกกาลง

ใ • จบชพจร วดความดน อตราการหายใจ ระดบความเหนอย

• สงเกตอาการผปวย • สงเกตอาการผปวย

• ด EKG (ถาม)

ROME & Calisthenic Exercise• เรมจากบรหารบนเตยง

ROME & Calisthenic Exercise

• เคลอนไหวตอเนองกนชาๆ, ไมเกรงคาง, ไมกลนหายใจ

ไ ใ • เรมจากขอเลก เชน ขอมอ ขอเทากอน คอยไปขอทใหญขน

กระดกขอเทาขนลง กระดกขอมอขนลง

นงเหยยดเขาขน นงยกเขาขนดานบน

หมนไหลไปขางหนา ไปขางหลง ยกแขนขนเหนอศรษะหมนไหลไปขางหนา - ไปขางหลง ยกแขนขนเหนอศรษะ

เอยงศรษะไปดานขาง ซาย - ขวา

เอยวตวไปดานขาง ซาย - ขวาเอยวตวไปดานขาง ซาย ขวา

หลงออกกาลงหลงออกกาลง

ใ • จบชพจร วดความดน อตราการหายใจ ระดบความเหนอย

• สงเกตอาการผปวย • สงเกตอาการผปวย

• ด EKG (ถาม)

• ถาผปวยออกกาลงไดด ไมมอาการผดปกต วนตอมาใหเรมลงมายน

ออกกาลงขางเตยง

นงทา

ยนทา

การเดนการเดน

• เดนยาเทาอยกบท

• เดนรอบเตยง / เดนในหอง เดนรอบเตยง / เดนในหอง

• เดนทางราบ

• เดนลงบนไดพกขา – สลบขา

• เดนขนบนไดพกขา สลบขา • เดนขนบนไดพกขา – สลบขา

HR, BP, RR, RPE, สงเกตอาการผปวย กอนและหลงเดน

การฝกชวยเหลอตนเองการฝกชวยเหลอตนเอง

ไ ใ• ประเมนจากระดบการออกกาลงททาได แลวคอยอนญาตให

ทากจกรรมทมความหนกระดบเดยวกน ทากจกรรมทมความหนกร ดบเดยวกน

• เรมจากกจกรรมบนเตยง เชน กนขาว แปรงฟน แตงตว

Chest ProgramChest Program

ใ• การฝกหายใจ

– การหายใจโดยใชกระบงลม (Diaphragmatic breathing) การหายใจโดยใชกระบงลม (Diaphragmatic breathing)

• การไอ

– Splinting technique

ป • การเคาะปอดและจดทาระบายเสมหะ

ใ โ ใ การหายใจโดยใชกระบงลม

• นงหรอนอนในทาสบาย

• วางมอขางหนงบนทรวงอก อกขางบรเวณลนป

หายใจเขาทางจมกชาๆ ใหมอบนหนาทองยกสงขน มอบน• หายใจเขาทางจมกชาๆ ใหมอบนหนาทองยกสงขน มอบน

ทรวงอกไมขยบ

• หายใจออกทางจมกชาๆ ใหมอบนหนาทองลดตาลง มอบน

ไ ทรวงอกไมขยบ

Diaphragmatic BreathingDiaphragmatic Breathing

ตวอยางโปรแกรมฟนฟหวใจระยะท 1

ระดบ กายภาพบาบด กจกรรม

Bed rest จนกวา Clinical stableBed rest จนกวา Clinical stable

ระดบ 1 เชา: Chest Program*, Calisthenic บนเตยง, นงบน นงถายขาง1-2 METs เตยง

บาย: Calisthenic บนเตยง, นงบนเตยง

เตยง

,

นงเกาอขางเตยง 10-15 นาท

S lf ระดบ 2

2-3 METs

เชา: นงขางเตยง, Calisthenic (นง), เดนรอบ

เตยง 3-5 นาท

Self care

บาย: เดนรอบเตยง 3-5 นาท

ระดบ เชา ยน เดนทางราบ นาท ใหความรเรองระดบ 3

2-3 METs

เชา: Calisthenic (ยน), เดนทางราบ 5 นาท

บาย: เดนทางราบ 10 นาท

ใหความรเรอง

โรคและปจจย

การประเมนผปวยกอนกลบบานการประเมนผปวยกอนกลบบาน

• Exercise stress test

• 6 minute walk test • 6-minute walk test

• ประเมนกจกรรมและการออกกาลงททาไดขณะอยโรงพยาบาล

– เดนขนบนได

– เดนทางราบ

– Self care

การเตรยมตวกอนกลบบานการเตรยมตวกอนกลบบาน

โ ป ป • ความรเรองโรคและปจจยเสยง รวมถงแนวทางการปฏบตตว

• ขอควรระวงตางๆ: อาการทควรรบพบแพทย, เมอไหรควรงดออก ป กาลง, การปฏบตตวเมอเกด heart attack ฯลฯ

• กจวตรประจาวนและงานบาน

• เพศสมพนธ

• กลบไปทางาน

• การออกกาลงกาย

• เรองอนทจาเปน เชน การขบรถ Energy conservation technique • เรองอนทจาเปน เชน การขบรถ, Energy conservation technique

• การนดตรวจตดตาม: Home program หรอ Out-patient program