TIP FAKÜLTESİEĞİTİM-MÜFREDAT HAZIRLAMA
Prof. Dr. Neşe Saltoğlu
EĞİTİMİN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ
Çalışma grupları oluşturulmasıEğitim ve müfredat geliştirme Eğitim becerileriÖlçme değerlendirme
Oluşturulan gruplar ve koordinatörler kurulunun yönetim başkanlığında toplanması
Oluşturulan grupların kendi aralarında toplanarak çalışma prensiplerini belirlemesi
Tıp eğitiminde amaç –sorunlar-eğitim modelleri ele alınması
İlk toplantı sunumunun müfredat grubu tarafından yapılması
Tıp Eğitiminin Amacı
Tüm insanların sağlıklı yaşamalarını sağlamak için hekim yetiştirmek
World Federation for Medical Education
Tıp Eğitiminde Sorunlar Geleneksel tıp eğitimi temel sağlık sorunlarına
yaklaşımı , içerik ve öğrenme/öğretme yöntemleri ilegeleceğin sağlık ihtiyaçlarına cevap verememektedir.
Tıp biliminin olanakları insanlara eşit olarak sunulamamaktadır.
Tıp öğrencilerine her bilim dalında derinlemesine bilgi edindirilmeye çalışılmaktadır
Eğitimde ağırlık tedavi edici tıp hizmetlerine yöneliktir.
World Federation for Medical Education
Dünya Tıp Eğitimi Kongresi-2002.
1. Sınıftan itibaren:
Küçük tartışma gruplarının müfredatın %10-30 unu oluşturması gerektiği,
Toplum ve meslekle yüz yüze getirme yöntemlerinin kullanılmasının önemi
Ölçme değerlendirme sistemi ile müfredatı ve beceriyi ölçmenin önemi
Dünya Tıp Eğitimi Kongresi.(WFME 2002 Kopenhag)
Öğrenci geri bildirimlerinin önemi
Tıp eğitiminin %20 sinin elektif ders veya stajlardan oluşması gerektiği,
Tıp eğitiminin anadille olması gerekliliği vurgulandı.
Tıp Eğitiminde Hedefler Yeni müfredat aracılığı ile öğrencilere
yaşam boyu kendi kendine öğrenme becerisi kazandırılmalıdır.
Tıp literatür bilgilerini kanıta dayalı tıp kavramı ile birleştirebilecek beceriler kazandırılmalıdır.
Öğrenciler eleştirel muhakeme yapabilecek düzeye eriştirilmelidir.
Tıp Eğitiminde Değişiklikler Müfredatta yoğunluk azaltılmalı Müfredat tam entegre olmalıdır.
Hem yatay entegrasyon(temel bilimler anabilim dalları arasında)
hem de dikey (temel bilimler ile klinik bilimler arasında) entegrasyon sağlanmalı
Tıp eğitiminde, hasta ile karşılaşma sadece fakültelerde değil birinci ve ikinci basamak sağlık kurumlarında da organize edilmelidir.
Tedavi edici ve koruyucu sağlık hizmetlerinin ağırlığı dengelenmelidir.
Tıp Eğitimi Modelleri
Geleneksel tıp eğitimi (Flexner Modeli) Entegre eğitim Probleme dayalı eğitim a. Yönlendirmeli b. Yönlendirmesiz
Geleneksel tıp eğitimi
Temel ve klinik bilimler arasında kesin ayırım yapılır.
Bilginin temel kaynağı eğiticidir Planlaması ve uygulaması pratiktir
Öğrencinin neyi öğreneceğine eğitici kendisi karar verir
Öğrencilere büyük gruplar halinde eğitim verilirTemel bilimler ilk 2 yıldaKlinik bilimler son 3 yılda okutulur
Geleneksel tıp eğitimi (Flexner Modeli)
DezavantajlarıEğiticiler Dersi istediği gibi sunarlarEğiticiler dersleri çoğu kez birbirlerinden
habersiz hazırlar.Tekrarlar kaçınılmazdır.
Entegre eğitim Konular ilgili bütün bilim dallarının katkısı ile birlikte
hazırlanıp sunulur. Bütüncül tıp yaklaşımı esas alınır Temel bilimler ile klinik bilimler birlikte öğretilir.
Yatay entegrasyon farklı bilim dalları arasında etkin işbirliği ve iletişim sağlamayı amaçlar.
Dikey entegrasyon temel bilimler ile klinik bilimleri ilişkilendirir Klinik bilgi temel bilimlerin konularında
düşünmeyi güçlendirmek, yapılandırmak ve genişletmek için kullanılır
Entegre eğitim
Öğrencilerin hasta ile daha erken yıllarda tanışmaları hedeflenir
İçerik merkezli yaklaşım esastır Bilim dalı esaslı müfredata kıyasla, daha az öğretim
üyesi merkezlidir Öğrenci değerlendirmede yazılı, ancak interdisipliner
sınavlar, bazen de çoktan seçmeli sınavlar yapılır.
Entegre eğitim hazırlamada dikkat edilmesi gereken durumlar
Müfredat organizasyonuna bilim dallarının ve öğretim üyelerinin hiyerarşisi yansıyabilir!
Müfredatta değişiklik yapmak olanaklıdır, ancak değişimi yapmak çok zaman alabilir!
Probleme dayalı öğrenim:Yönlendirmesiz
Öğrenciler serbest ya da bir eğitim yönlendiricisi eşliğinde grup çalışmaları yaparlar
Öğretim üyeleri eğitim yönlendiricisi işlevini üstlenir O konuda uzman olmasına gerek yoktur Öğrenciler sadece akademik yeteneklerine göre
seçilmez Grup çalışmaları benimsenir Klinik deneyimler erken yıllarda kazandırılır Matriks organizasyon esas alınır
Probleme dayalı
öğrenim:Yönlendirmesiz Öğretim üyesi/öğrenci oranı yüksektir! Problemleri hemen tüm öğretim üyelerini
kapsayan müfredat komitesi seçer ve oluşturur.
Kendi kendine öğrenmeyi esas alır. Temel bilimler klinik problemleri çözme
uğraşının sonucu olarak öğrenilir. Müfredat yapısında bütüncül tıp yaklaşımı
benimsenir.
Tıp Eğitimi Müfredatında SPICES Modeli Öğretmen merkezli Öğrenci merkezli Bilgi yüklemeli Probleme dayalı Disiplinlere dayalı Entegre Hastaneye dayalı Topluma dayalı Standart program Elektifler Usta-çırak ilişkili Sistematik
Müfredat Karşılaştırma Öğretmen merkezli
müfredat Öğretilecek bilgiye ve
öğretme yöntemine öğretmen karar verir. Değerlendirmeyi
öğretmen yapar Öğrenciler öğrenme
sürecinde pasiftir
Öğrenci merkezli müfredat Öğrenciler kendileri
için öğrenme hedefleri belirlerler
Öğrenmeye nasıl ulaşılacağı tartışılır
Öğrenci öğrenme sürecinde özerktir
Motive olur Yaşam boyu öğrenme
deneyimine hazırlar
Bilgi yüklemeli müfredat
Öğrenciye tüm bilgiler didaktik tarzda verilir
Öğrencinin öğrenme kapasitesini aşabilir
Hastanın sorununu anlamaya yönelik değildir
Öğretim üyesinin deneyimsiz ve alt yapının yetersiz olduğu fakülteler için uygundur
Probleme dayalı müfredat
Öğrencilere özel seçilmiş klinik sorunlar verilir
Öğrenciler bu sorunun nedenlerini, oluş mekanizmasını ve çözümleri araştırır.
Temel bilimler klinik bilimler ile ilişkilendirilerek öğrenilir Alt yapısı çok iyi
fakültelere uygundur.
Bilim dallarına dayalı müfredat
Bilgi temel ve klinik tıp bilimlerinin kendi içeriğinde ayrı ayrı sunulur
Kurumun niteliği: Köklü okullardır Temel bilimleri araştırma merkezlidir Klinisyenlerin çoğunluğu üst ihtisas yapmıştır
Bilim dallarına dayalı müfredat
TEMEL ve KLİNİK bilimler tamamen AYRIDIR Eğitim anabilim dalı temellidir Eğitim mezuniyet sonrası seviyenin hemen altındadır Öğrencilerin tüm bilim dallarında eğitim alması öngörülür İyi bir sağlık hizmeti için uzmanlaşma gereğine inanılır Müfredat bilim dalı temelinde organize edilmiştir Bilim dallarının ve öğretim üyelerinin hiyerarşik yapısı
müfredata yansır
Bilim dallarına dayalı müfredat
Öncelikle temel bilimlerin öğrenilmesi hedeflenir Öğrenciler çok çalışmalı, verilen eğitim programının
tamamını öğrenmelidirler Öğretim yöntemi öğretmen merkezlidir Çoktan seçmeli sınavlar çok az ya da kullanılmaz Örnekler:
İngiltere University College of London Kanada Mc Gill Avustralya Melbourne
Amaç ve öğrenim hedefi belirleme toplantıları
Sunum planı
Toplantının amacı Tıp eğitiminde bu noktaya nasıl geldik ?Fakülte Tıp Eğitiminin amaç ve öğrenim
hedefleri Katılımcılar
Fakülte Öğretim üyeleri Toplantı Yöntemi
Beyin fırtınası
Neden amaç ve öğrenim hedefleri belirlemeliyiz ?
Amaç ve hedefler belirlenmeden yapılan değişiklikler ve uygulanan yöntemler etkisiz olacaktır.
Tüm öğretim üyelerinin birlikte kararlaştırdığı bir akittir.
Müfredatı ve eğitim yöntemlerini belirler !!
Öğrencilerle de paylaşılmalıdır.
Amaç ve öğrenim hedefleri:
Çünkü;
İçerik tanımlanmalı
Eğitim yöntemleri belirlenmeli
Ders saatleri
Öğretim Üyesi sayısı
Temel tıp eğitiminin amacı:
Tüm toplumun sağlık düzeyini yükseltebilecek, nitelikli hekimler yetiştirmektir.
1988 Edinburgh Bildirgesi (WFME)
Knows
Shows how
Knows how
Does
Bilir
Nasıl olduğunu bilir
Gösterir
Yapar
YE
TE
RL
İLİK
HANGİ NOKTALARDA YETERLİLİK?
Tıbbi bilgi ve klinik nedenselleştirmenin kurulması
Hasta bakımı
Meslektaşları ve toplumla iletişim
Profesyonellik, etik ve öz değerlendirme
Uygulamaya dayalı öğrenme
Sistemlere ve topluma dayalı pratik
Tıp eğitimi amaç ve öğrenim hedefleri belirlendi
Fakültenin amacı
Tüm toplumun sağlık düzeyini yükseltebilecek, nitelikli birinci basamak hekimi yetiştirmektir.
Örnek program
Nitelikli Hekim Kimdir ? Kapsamlı ve uygun bilgiyi edinmiş Humanist Mesleğine tutkun Seçtiği yolda /kariyerde başarılı Yaşam boyu öğrenmeye istekli Hasta bakımında yetkin İçinde bulunduğu toplumun sağlık sorunlarını
bilen ve çözmeye hazır
Eğitim sistemi: Karma sistem Yatay ve dikey integrasyon
+topluma dayalı uygulamalar
+beceri laboratuvarları
+elektifler
+kurslar
+interaktif modüller
Öğrenciler Tıp Eğitiminin İlk Üç Yılı Sonunda Neleri Bilmelidir ve Yapabilmelidir ?
Katılımcılar: Temel Tıp Bilimleri Öğretim Üyeleri ve klinik Anabilim Dalından temsilciler
Yöntem: Beyin fırtınası
Süre: 60-120 dk
Tıp fakültesi ilk 3 yılındaki eğitimin öğrenim hedeflerinin öğretim üyelerinin katılımı ile belirlenmesi
Toplantının amacı
İlk 3 yılın amacı;
Bu 3 yılın sonunda öğrenciler;
Nitelikli bir hekim olabilmek için gerekli olan , temel bilgi, beceri ve tutum kazanacaklardır.
Neden ilk 3 yıl bir arada ele alınmalı?
Tıp eğitimi bir bütün Her yılı ayrı ayrı almak mümkün
ama teknik olarak zor Entegre sistem için zorunlu
Sarmal, blok veya koridor sistemler kullanılıyor
İLK ÜÇ YILDA *Beceri edinme
Normal yapı ve işlev *Problem çözme
+ *Topluma dayalı uygulamalar
Anormal yapı ve işlev *Serbestçalışma zamanı
Değişime I. sınıftan başlamalı, sonuçlarını görerek devam edilmelidir.
1.sınıf Normal yapı ve işlev Anormal yapı ve
işlev
Topluma dayalı
uygulama
2.sınıf Normal yapı ve işlev
Anormal yapı ve işlev
Topluma dayalı uygulama
3.sınıf Normal yapı
Anormal yapı ve işlev
Topluma dayalı uygulama
İLK 3 YIL MÜFREDAT YAPISI
ÇEKİRDEK EĞİTİM PROGRAMI OLUŞTURMA HAZIRLIKLARI
Anabilim dallarından müfredatlar istenmeli Yurt dışı ve Türkiye’deki bazı tıp fakültelerinin
uyguladıkları müfredatlar değerlendirilmeli Hastalıkların görülme sıklıkları gözden geçirilmeli
(Ulusal ve bölgesel) (Ulusal ÇEP) Öğrencilerimizin görüşleri alınmalı Mezunlar derneği aracılığı ile anket uygulanması ile
mezunlardan geri bildirim alınmalı Birinci ve ikinci basamakta uygulama eğitimi ile
Sağlık müdürlüğünün katkısı alınmalı Meslek örgütünün görüşleri alınmalı
Anabilim dallarından müfredatlar istenmeliAnabilim dalları derslerinin
değerlendirilmesinde sonraki 2 slaytta yer alan örnek sorulardan yararlanılabilir.
Temel Bilimler Değerlendirme Çizelgesi
Klinik bilim konularından en az birisi ile ilgili midir?
Klinik bilim konularından en az birisinin anlaşılması ve uygulanması için gerekli bir ön bilgi ya da temel bilgi niteliğinde midir?
Konunun bilinmemesi öğrencinin genel tıp bilgisinde önemli bir eksiklik oluşturacak mıdır?
0-1-2 puan verilir
Klinik Bilimler Değerlendirme Çizelgesi Konu, önemli bir sağlık sorunuyla mı ilgilidir?
Konunun bir pratisyen hekim tarafından bilinmemesi bir bireyin yaşamını ya da yaşam kalitesini tehdit eder mi?
Konu, bir pratisyen hekimin acil tanı koymasını gerektiren bir durum mudur
Konu, pratisyen hekim tarafından yapılabilecek bir acil girişimle ilgili bilgi, ve beceri kazandırmakta mıdır?
Konu, bir pratisyen hekimin kendisinin girişim yapması gerekmeyen, ancak, ön tanıyla bir merkeze sevkini gerektiren bir durum mudur?
Konu, önemli bir koruyucu hekimlik uygulamasını içermekte midir?
Konu, birinci basamakta tanı konulabilecek bir hastalıkla ilgili bilgi ve beceri kazandırmakta mıdır?
Konu, birinci basamakta tedavi edilebilecek ve evde ve ayakta izlenebilecek bir sorunla ilgili bilgi ve beceri kazandırmakta mıdır?
0-1-2 puan verilir
Ulusal ÇEP incelenmeli
Kurumsal ÇEP oluşturulmalı
Değerlendirmeler sonucunda ÇEP’ e uygun ağırlıkta ders dağılımı sağlanmalı
İlk 3 yıl her kurulun daha sonra her bir dersin,
stajların amaç ve öğrenim hedefi oluşturulmalı
Tıp Eğitimi- Müfredat ile ilgili Öneriler
Mesleki İngilizce eğitiminin verilmesi sağlanmalı
İnteraktif eğitim arttırılmalı Amfi ortamında interaktif eğitimyöntemleri geliştirilmeli
Öğrencilerin 1. sınıftan itibaren sağlık kurumlarını tanımaları için düzenlemeler yapılmalı
Hastalar ile ilk yıldan itibaren tanışmaları sağlanmalı
ÖRNEKTİ
R
Öğrencilerin laboratuvar uygulamalarına aktif katılımının sağlanması ile verimliliğinin arttırılmalı
Tıp eğitimi ile ilgili beceriler için beceri laboratuvarları tıp eğitimi ilk 3 yıl içerisinde yaygınlaştırılmalı
Eğitimde bilişim yaygınlaştırılmalı
Öğrencilerin kaynak arama konusunda motivasyon ve becerilerinin arttıracak yöntemleri geliştirmeli
Danışmanlık sisteminin etkinleştirilmeli
Stajlarla İlgili Öneriler İlk 3 yıl ile ilgili düzenlemelerle birlikte staj
eğitimleri de gözden geçirilmeli
4,-5. yıl Tıp eğitimini gözden geçirme Büyük stajlar 4. sınıfta yer almalı (İç Hastalıkları-
Kadın Doğum-Cerrahi-Çocuk hastalıkları gibi) Küçük stajlar 5. sınıfta yer almalı Bazı stajlar elektif olabilir. İlişkili stajlar benzer modüller içerisinde verilebilir
Örneğin Travma Modülü Acil AD Ortopedi Fizik Tedavi Beyin Cerrahisi
1. Entegre Eğitim Örnek Program Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Entegre Eğitim
Programı www. ctf. edu.tr
2. Karma Eğitim örnek program: Çukurova Üniversitesi Entegre Eğitim Programı www. cu.tip.edu.tr
Dönem 1 Dönem 2 Dönem 3 Dönem 5 Dönem 6
İlk adım modülü
Sağlık Eğitim Danışmanlığı
Kurum ziyareti
Üreme sağlığı Modülü
Olgu sunumları
Olgu sunumları
Modüller
Örneğin: Obezite
Travma gibi
Hasta hekim iletişimi ileri düzey modülü
Olgu sunumu Olgu
sunumları
Hekim-Hasta İletişimi
Film gösterimleri
Modüller
ÖrneğinYaşlı Bireye YaklaşımÜreme sağlığı gibi
Örn
ek p
rogr
am:
Çuk
urov
a Ü
nive
rsite
si T
ıp F
akül
tesi
Örnek 1.Sınıf programıPazartesi Salı Çarş Perş Cuma
Teorikler
Öğle arası
Lab/pratik
Lab/pratik
•Beceri lab•Halk sağlığı •Elektifler •Medikal enformatik
Hekim Ziyareti
Kurum ziyareti
Kurslarve Yabancı dil
Diğer