STANY ZAGROŻENIA ŻYCIASTANY ZAGROŻENIA ŻYCIA
OBRZĘK PŁUC
OBRZĘK PŁUCOBRZĘK PŁUC
Powstaje w wyniku Powstaje w wyniku masywnego przemieszczania masywnego przemieszczania
płynów z włośniczek płynów z włośniczek płucnych do tkanki płucnych do tkanki śródmiąższowej i śródmiąższowej i
pęcherzyków płucnychpęcherzyków płucnych
OBRZĘK PŁUC - etiologiaOBRZĘK PŁUC - etiologia
1)1) Sercowy obrzęk płuc (najczęstszy)Sercowy obrzęk płuc (najczęstszy)
2)2) Niesercowy obrzęk płucNiesercowy obrzęk płuc
- obniżone ciśnienie onkotyczne- obniżone ciśnienie onkotyczne
- obniżone ciśnienie w pęcherzykach - obniżone ciśnienie w pęcherzykach
płucnychpłucnych
- zwiększenie przepuszczalności- zwiększenie przepuszczalności
włośniczek płucnychwłośniczek płucnych
- inne przyczyny- inne przyczyny
OBRZĘK PŁUCOBRZĘK PŁUC
Cztery okresy obrzęku płuc:Cztery okresy obrzęku płuc:1.1. Obrzęk tkanki płucnej Obrzęk tkanki płucnej
(śródmiąższowy obrzęk płuc)(śródmiąższowy obrzęk płuc)2.2. Wysięk i przesięk płynu surowiczego Wysięk i przesięk płynu surowiczego
do pęcherzyków i i oskrzelików do pęcherzyków i i oskrzelików (pęcherzykowy obrzęk płuc)(pęcherzykowy obrzęk płuc)
3.3. Tworzenie pienistej zawartości ze Tworzenie pienistej zawartości ze zwiększeniem objętości pierwotnej zwiększeniem objętości pierwotnej płynupłynu
4.4. AsfiksjaAsfiksja
OBRZĘK PŁUC - klinikaOBRZĘK PŁUC - klinika
1.1. Śródmiąższowy obrzęk płucŚródmiąższowy obrzęk płuc - dyspno- dyspnoëë, ortopno, ortopnoëë, kaszel, kaszel - przyspieszenie oddechu, zaostrzenie - przyspieszenie oddechu, zaostrzenie szmeru pęcherzykowego, szmeru pęcherzykowego,
ewentualnie ewentualnie świstyświsty
Śródmiąższowy obrzęk płuc można wykazaŚródmiąższowy obrzęk płuc można wykazaćć tylko radiologicznie – symetryczne motylkowate tylko radiologicznie – symetryczne motylkowate zacienienia okołownękowe i w dolnych polach zacienienia okołownękowe i w dolnych polach płucnychpłucnych
OBRZĘK PŁUC - klinikaOBRZĘK PŁUC - klinika
2.2. Pęcherzykowy obrzęk płucPęcherzykowy obrzęk płuc
- najcięższa dusznoś- najcięższa dusznośćć, uczucie strachu, , uczucie strachu,
sinica/bladośsinica/bladośćć
- pienista plwocina- pienista plwocina
- wilgotne rzężenia, w zaawansowanych - wilgotne rzężenia, w zaawansowanych
przypadkach słyszalne nawet bez przypadkach słyszalne nawet bez
słuchawki (rzężenia i „gotowanie się” słuchawki (rzężenia i „gotowanie się”
nad klatką piersiową)nad klatką piersiową)
OBRZĘK PŁUC - rozpoznanieOBRZĘK PŁUC - rozpoznanie
Rozpoznanie ustala się na Rozpoznanie ustala się na podstawie wywiadu i podstawie wywiadu i przebiegu klinicznegoprzebiegu klinicznego
OBRZĘK PŁUC - OBRZĘK PŁUC - postępowaniepostępowanie
1)1)Postępowanie niefarmakologicznePostępowanie niefarmakologiczne pozycja siedząca z opuszczonymi pozycja siedząca z opuszczonymi
nogaminogami tlenoterapia (6 – 10 l/min; tlen tlenoterapia (6 – 10 l/min; tlen
przez maskę lub cewnik nosowy)przez maskę lub cewnik nosowy)
OBRZĘK PŁUC - OBRZĘK PŁUC - postępowaniepostępowanie
2)2)Postępowanie farmakologicznePostępowanie farmakologicznea.a. postępowanie objawowe postępowanie objawowe
Furosemid i.v. – dawka wstępna 20 – 40 Furosemid i.v. – dawka wstępna 20 – 40 mg (można powtórzymg (można powtórzyćć po 30 – 60 min) po 30 – 60 min)
Nitrogliceryna we wlewie i.v. Nitrogliceryna we wlewie i.v. (początkowo można poda(początkowo można podaćć podjęzykowo lub w postaci aerozolu) – podjęzykowo lub w postaci aerozolu) – pod kontrolą ciśnienia tętniczego – pod kontrolą ciśnienia tętniczego – początkowo 5 – 10 początkowo 5 – 10 μμg/min, zwiększanie g/min, zwiększanie stopniowo przepływu stopniowo przepływu
o 5 o 5 μμg/min co 5 ming/min co 5 min
OBRZĘK PŁUC - OBRZĘK PŁUC - postępowaniepostępowanie
a.a. postępowanie objawowe – c.d.postępowanie objawowe – c.d. przy spadku ciśnienia skurczowego przy spadku ciśnienia skurczowego
< 100 mmHg dołączy< 100 mmHg dołączyćć dopaminę dopaminę
(2 – 15 (2 – 15 µµg/kg/min) lub g/kg/min) lub
dobutaminę (2 – 10 dobutaminę (2 – 10 µµg/kg/min)g/kg/min) Morfina i.v. – 2,5 – 5 mg (można Morfina i.v. – 2,5 – 5 mg (można
powtarzapowtarzaćć co 10 – 15 min do dawki co 10 – 15 min do dawki łącznej 20 mg)łącznej 20 mg)
OBRZĘK PŁUC - OBRZĘK PŁUC - postępowaniepostępowanie
a.a. postępowanie przyczynowepostępowanie przyczynowe obniżenie ciśnienia - w przełomie obniżenie ciśnienia - w przełomie
nadciśnieniowymnadciśnieniowym leczenie niewydolności lewokomorowej – leki leczenie niewydolności lewokomorowej – leki
o dodatnim działaniu inotropowym, leki o dodatnim działaniu inotropowym, leki zmniejszające obciążenie następcze i wstępnezmniejszające obciążenie następcze i wstępne
leczenie zaburzeń rytmuleczenie zaburzeń rytmu niewydolnośniewydolnośćć nerek z przewodnieniem – nerek z przewodnieniem –
dializadializa alergiczny lub toksyczny obrzęk płuc - alergiczny lub toksyczny obrzęk płuc -
kortykosterydy kortykosterydy
PRZEŁOM PRZEŁOM NADCIŚNIENIOWYNADCIŚNIENIOWY
Przełom nadciśnieniowyPrzełom nadciśnieniowy
Gwałtowny wzrost ciśnienia tętniczego Gwałtowny wzrost ciśnienia tętniczego krwi krwi
do wartości powyżej 200/120 – 130 mmHg do wartości powyżej 200/120 – 130 mmHg (szczególnie istotne jest nagłe zwiększenie (szczególnie istotne jest nagłe zwiększenie ciśnienia rozkurczowego) lub też znaczny ciśnienia rozkurczowego) lub też znaczny stopniowy wzrost ciśnienia powyżej stopniowy wzrost ciśnienia powyżej 300/150 mmHg.300/150 mmHg.
Ważniejsza od wielkości ciśnienia jest szybkość Ważniejsza od wielkości ciśnienia jest szybkość jego wzrostu i sytuacja kliniczna w jakiej nastąpił jego wzrostu i sytuacja kliniczna w jakiej nastąpił wzrost ciśnienia.wzrost ciśnienia.
Przełom nadciśnieniowy - Przełom nadciśnieniowy - powikłaniapowikłania
• Obrzęk płucObrzęk płuc
• Ostra niewydolność wieńcowaOstra niewydolność wieńcowa
• Zawał sercaZawał serca
• Tętniak rozwarstwiający aortyTętniak rozwarstwiający aorty
• Krwotok śródmózgowy lub Krwotok śródmózgowy lub podpajęczynówkowypodpajęczynówkowy
• Odwarstwienie siatkówkiOdwarstwienie siatkówki
Przełom nadciśnieniowy - Przełom nadciśnieniowy - powikłaniapowikłania
• Obrzęk tarczy nerwu Obrzęk tarczy nerwu wzrokowegowzrokowego
• Utrata wzrokuUtrata wzroku
• Niewydolność nerekNiewydolność nerek
• Krwotok wewnętrznyKrwotok wewnętrzny
• Zaburzenia rytmuZaburzenia rytmu
• Rzucawka porodowaRzucawka porodowa
Przełom nadciśnieniowy – Przełom nadciśnieniowy – doraźne obniżenie ciśnienia tętniczegodoraźne obniżenie ciśnienia tętniczego
1)1)Wskazania naglące – Wskazania naglące – bezpośrednie zagrożenie życia bezpośrednie zagrożenie życia (konieczność obniżenia ciśnienia (konieczność obniżenia ciśnienia w ciągu kilku minut – podawanie w ciągu kilku minut – podawanie leków dożylnie, najlepiej w stałym leków dożylnie, najlepiej w stałym wlewie:wlewie:
Ostra encefalopatia nadciśnieniowaOstra encefalopatia nadciśnieniowa Krwotok śródmózgowy lub Krwotok śródmózgowy lub
podpajęczynówkowypodpajęczynówkowy
Przełom nadciśnieniowy – Przełom nadciśnieniowy – doraźne obniżenie ciśnienia tętniczegodoraźne obniżenie ciśnienia tętniczego
1)1)Wskazania naglące – cd:Wskazania naglące – cd: Tętniak rozwarstwiający aortyTętniak rozwarstwiający aorty Zatrucie ciążoweZatrucie ciążowe Ostra niewydolność wieńcowa, Ostra niewydolność wieńcowa,
świeży zawał sercaświeży zawał serca Obrzęk płucObrzęk płuc Hiperkatecholanemia (guz Hiperkatecholanemia (guz
chromochłonny, zatrucie chromochłonny, zatrucie amfetaminą, kokainą, interakcje amfetaminą, kokainą, interakcje lekowe, nagłe odstawienie leków lekowe, nagłe odstawienie leków działających ośrodkowo)działających ośrodkowo)
Przełom nadciśnieniowy – Przełom nadciśnieniowy – doraźne obniżenie ciśnienia tętniczegodoraźne obniżenie ciśnienia tętniczego
2)2)Wskazania pilne – ryzyko Wskazania pilne – ryzyko wystąpienia groźnych powikłań, wystąpienia groźnych powikłań, nie ma bezpośredniego nie ma bezpośredniego zagrożenia życia (konieczność zagrożenia życia (konieczność obniżenia ciśnienia w ciągu 30 i obniżenia ciśnienia w ciągu 30 i więcej minut):więcej minut):
Nadciśnienie złośliwe/faza Nadciśnienie złośliwe/faza przyspieszona nadciśnienia (nie przyspieszona nadciśnienia (nie powikłane encefalopatią, zawałem powikłane encefalopatią, zawałem serca, obrzękiem płuc)serca, obrzękiem płuc)
Przełom nadciśnieniowy – Przełom nadciśnieniowy – doraźne obniżenie ciśnienia tętniczegodoraźne obniżenie ciśnienia tętniczego
2)2)Wskazania pilne – cd:Wskazania pilne – cd: Niewydolność lewej komoryNiewydolność lewej komory Niestabilna choroba wieńcowaNiestabilna choroba wieńcowa Stan przedrzucawkowyStan przedrzucawkowy Udar mózgu niedokrwiennyUdar mózgu niedokrwienny Nadciśnienie w okresie Nadciśnienie w okresie
okołooperacyjnymokołooperacyjnym
Przełom nadciśnieniowy – Przełom nadciśnieniowy – leki leki
1)1)Leki szybko działające (początek Leki szybko działające (początek działania w ciągu kilku – kilkunastu działania w ciągu kilku – kilkunastu minut):minut):
Nitroprusydek sodu – wlew dożylny 0,05 Nitroprusydek sodu – wlew dożylny 0,05 – 0,2 mg/min (5 mg/50 ml 5% glukozy)– 0,2 mg/min (5 mg/50 ml 5% glukozy)
Labetalol: w bolusach – początkowo 20 Labetalol: w bolusach – początkowo 20 mg i.v. (zwiększane do 40 mg) co 10 – mg i.v. (zwiększane do 40 mg) co 10 – 15 min. lub wlew dożylny 2 mg/min 15 min. lub wlew dożylny 2 mg/min (przeciętna dawka łączna 1 – 2 mg/kg)(przeciętna dawka łączna 1 – 2 mg/kg)
Przełom nadciśnieniowy – Przełom nadciśnieniowy – lekileki
1)1) Leki szybko działające - cd:Leki szybko działające - cd: Diazoksyd: w bolusach – początkowo 50 Diazoksyd: w bolusach – początkowo 50
mg/3 min i.v. (powtórzone po 5 – 10 min), mg/3 min i.v. (powtórzone po 5 – 10 min), następnie 100 mg co 10 min (do dawki następnie 100 mg co 10 min (do dawki łącznej 300 – 450 mg) albo wlew dożylny łącznej 300 – 450 mg) albo wlew dożylny 15 – 30 mg/min w ciągu 20 – 30 min 15 – 30 mg/min w ciągu 20 – 30 min (przeciętna dawka łączna 5 mg/kg)(przeciętna dawka łączna 5 mg/kg)
Nitrogliceryna: wlew dożylny z szybkością Nitrogliceryna: wlew dożylny z szybkością początkową 5 – 10 początkową 5 – 10 μμg/min zwiększaną g/min zwiększaną stopniowo do 100 – 200 stopniowo do 100 – 200 μμg/min g/min
Przełom nadciśnieniowy – Przełom nadciśnieniowy – lekileki
1)1)Leki szybko działające - cd:Leki szybko działające - cd: Trimetafan: wlew dożylny z Trimetafan: wlew dożylny z
szybkością 1 – 10 mg/min (500 mg szybkością 1 – 10 mg/min (500 mg leku/500 ml 5% glukozy)leku/500 ml 5% glukozy)
Urapidil: bolus 12,5-25 mg i.v., a Urapidil: bolus 12,5-25 mg i.v., a następnie wlew 5 - 40 mg/minnastępnie wlew 5 - 40 mg/min
Furosemid: 40 – 100 mg i.v. w Furosemid: 40 – 100 mg i.v. w bolusie, wlew dożylny 200 – 500 bolusie, wlew dożylny 200 – 500 mg/dobęmg/dobę
Dihydralazyna: 5 – 10 mg i.v. lub Dihydralazyna: 5 – 10 mg i.v. lub 10 – 25 mg i.m.10 – 25 mg i.m.
Przełom nadciśnieniowy – Przełom nadciśnieniowy – lekileki
2)2)Leki działające z opóźnieniem Leki działające z opóźnieniem (początek działania w ciągu (początek działania w ciągu kilkudziesięciu minut – kilku kilkudziesięciu minut – kilku godzin):godzin):
Captopril: 12,5 – 50 mg p.o. lub s.l.Captopril: 12,5 – 50 mg p.o. lub s.l. Nitrendypina 20 mg p.o.Nitrendypina 20 mg p.o.
Bardzo wysoki wzrost ciśnienia
Stan zagrożenia życia
tak nie
Obniżenie RR w ciągu godzinDoraźne leczenie hypotensyjne(obniżenie RR w ciągu minut)
Ekg, rtg klatki piersiowej, elektrolity, kreatynina, badanie ogólne moczu, dno oka
Postępowanie w przełomie nadciśnieniowym - algorytmPostępowanie w przełomie nadciśnieniowym - algorytm
Ekg, rtg klatki piersiowej, elektrolity, kreatynina, badanie ogólne moczu, dno oka
zawał serca
obrzęk płuc
Poszerzenie śródpiersia
Echokardiografia przezprzełykowa
Tętniak rozwarstwiający aorty
rzucawka hiperkatecholanemia
Encefalopatia nadciśnieniowa
KT – krwotokwewnątrzczaszkowy
Leczenie przyczynowe
Postępowanie w przełomie nadciśnieniowym - algorytmPostępowanie w przełomie nadciśnieniowym - algorytm
Leczenie przyczynowe
Nagłe zatrzymanie Nagłe zatrzymanie krążeniakrążenia
Algorytm BLS
Uderzenie w okolicę przedsercową
Podłącz defibrylator
Akcja serca
Kontrola tętna
VT/VF Inne niż VT/VF
NZK – algorytm NZK – algorytm
VF/VT
Defibrylacja 3x200J – 360J – 360J
CPR – 1 min.
Rozważ odwracalne przyczyny
Adrenalina 1 mg iv co 3 – 5 min.lub wazopresyna 40 j.m. iv
Defibrylacja 360J
Rozważ podanie:- Amiodaron 300 mg iv bolus- Lidokaina 1,0 – 1,5 mg/kg iv- Magnez 1 – 2 mg iv- Prokainamid 30 mg/min iv- dwuwęglany 1 mEq/kg iv
W czasie CRP:A – intubacjaB – wentylacja, tlenC – dostęp iv, kontrola elektrod
- Hiper- lub hipokalemia- Hipoksja- Hipotermia- Hipowolemia- Odma prężna- Tamponada serca- OZW- Zatorowość płucna- Zatrucia, leki- Kwasica
Nie VT/VFasystolia lub rozkojarzenie EM
CPR – 3 min.
Rozważ odwracalne przyczyny
Asystoliarozkojarzenie
EM
Stymulacja przezskórna
Adrenalina 1 mg iv co 3 – 5 min.
Atropina 1 mg iv co 3 – 5 min.do dawki max. 0,04 mg/kg
W czasie CRP:A – intubacjaB – wentylacja, tlenC – dostęp iv, kontrola elektrod
- Hiper- lub hipokalemia - Hipoksja - Hipotermia - Hipowolemia - Odma prężna - Tamponada serca - OZW - Zatorowość płucna - Zatrucia, leki - Kwasica
NZK – NZK – wskazania do wskazania do przedłużonej CPRprzedłużonej CPR
• HipotermiaHipotermia
• PodtopieniePodtopienie
• Porażenie prądemPorażenie prądem
• Zatrucia/lekiZatrucia/leki
• HiperkalemiaHiperkalemia
Częstoskurcz Częstoskurcz nadkomorowynadkomorowy
Częstoskurcz nadkomorowyCzęstoskurcz nadkomorowy
Jest to częstoskurcz powstający w Jest to częstoskurcz powstający w
mechanizmie pobudzenia nawrotnego mechanizmie pobudzenia nawrotnego
(reentry), wywodzącego się z ogniska (reentry), wywodzącego się z ogniska
arytmogennego zlokalizowanego w arytmogennego zlokalizowanego w
przedsionkach serca lub w węźle przedsionkach serca lub w węźle
przedsionkowo – komorowym. Występuje przedsionkowo – komorowym. Występuje w w
przypadku dodatkowej drogi przypadku dodatkowej drogi przewodzenia.przewodzenia.
Częstoskurcz nadkomorowyCzęstoskurcz nadkomorowy
1.1. Tachyarytmie z łącza przedsionkowo – Tachyarytmie z łącza przedsionkowo – komorowego (węzeł przedsionkowo – komorowego (węzeł przedsionkowo – komorowy jest niezbędną częścią komorowy jest niezbędną częścią obwodu, po którym krąży pobudzenie)obwodu, po którym krąży pobudzenie)
Nawrotny częstoskurcz węzłowyNawrotny częstoskurcz węzłowy Nawrotny częstoskurcz przedsionkowo – Nawrotny częstoskurcz przedsionkowo –
komorowy komorowy ±± zespół WPW zespół WPW Węzłowy częstoskurcz ektopowy (rzadko)Węzłowy częstoskurcz ektopowy (rzadko)
Częstoskurcz nadkomorowyCzęstoskurcz nadkomorowy
2.2. Tachyarytmie przedsionkowe (arytmia Tachyarytmie przedsionkowe (arytmia powstaje tylko w przedsionkach bez powstaje tylko w przedsionkach bez udziału łącza przedsionkowo – udziału łącza przedsionkowo – komorowego)komorowego)
Tachykardia zatokowaTachykardia zatokowa Częstoskurcz przedsionkowyCzęstoskurcz przedsionkowy Częstoskurcz nawrotny z węzła zatokowegoCzęstoskurcz nawrotny z węzła zatokowego Trzepotanie przedsionkówTrzepotanie przedsionków Migotanie przedsionkówMigotanie przedsionków
Częstoskurcz nadkomorowy Częstoskurcz nadkomorowy - rozpoznanie- rozpoznanie
wywiadwywiad obraz klinicznyobraz kliniczny zapis ekg (12 – odprowadzeniowy)zapis ekg (12 – odprowadzeniowy) badanie elektrofizjologicznebadanie elektrofizjologiczne
Częstoskurcz nadkomorowy Częstoskurcz nadkomorowy - leczenie- leczenie
1.1. Postępowanie niefarmakologicznePostępowanie niefarmakologiczne Pobudzenie nerwu błędnego:Pobudzenie nerwu błędnego:
• Manewr ValsalvyManewr Valsalvy• Masaż zatoki szyjnejMasaż zatoki szyjnej• Zanurzenie twarzy w zimnej wodzieZanurzenie twarzy w zimnej wodzie• Okład z lodu na szyjęOkład z lodu na szyję• Szybkie wypicie szklanki zimnej wody Szybkie wypicie szklanki zimnej wody
gazowanejgazowanej Nie przerywa większości tachyarytmii Nie przerywa większości tachyarytmii
przedsionkowychprzedsionkowych
Częstoskurcz nadkomorowy Częstoskurcz nadkomorowy - leczenie- leczenie
2.2. Postępowanie farmakologiczne w Postępowanie farmakologiczne w tachyarytmiach z łącza tachyarytmiach z łącza przedsionkowo – komorowego :przedsionkowo – komorowego :
Adenozyna – 6 mg iv, jeżeli brak efektu Adenozyna – 6 mg iv, jeżeli brak efektu – po 3 min. 12 mg iv– po 3 min. 12 mg iv• Mniej skuteczna w tachyarytmiach Mniej skuteczna w tachyarytmiach
przedsionkowychprzedsionkowych
• Przeciwskazana u chorych z zespołem Przeciwskazana u chorych z zespołem preekscytacjipreekscytacji
Częstoskurcz nadkomorowy Częstoskurcz nadkomorowy - leczenie- leczenie
2.2. Postępowanie farmakologiczne w Postępowanie farmakologiczne w tachyarytmiach z łącza przedsionkowo tachyarytmiach z łącza przedsionkowo – komorowego - cd:– komorowego - cd:
Werapamil – 5 – 15 mg iv w powolnej Werapamil – 5 – 15 mg iv w powolnej iniekcjiiniekcji• Nie podawać pacjentom przyjmującym Nie podawać pacjentom przyjmującym β – blokeryβ – blokery• Nie podawać u osób z objawami Nie podawać u osób z objawami
dekompensacji lub niestabilności dekompensacji lub niestabilności hemodynamicznej (niewydolność krążenia, hemodynamicznej (niewydolność krążenia, niedociśnienie)niedociśnienie)
Częstoskurcz nadkomorowy Częstoskurcz nadkomorowy - leczenie- leczenie
3.3. Postępowanie farmakologiczne w tachyarytmiach Postępowanie farmakologiczne w tachyarytmiach przedsionkowych (częstoskurcz przedsionkowy):przedsionkowych (częstoskurcz przedsionkowy):
Leki antyarytmiczne klasy I c np. Flekainid (2 mg/kg m.c. Leki antyarytmiczne klasy I c np. Flekainid (2 mg/kg m.c. iv, max. dawka 150 mg) lub propafenon (1 mg/kg m.c. Iv)iv, max. dawka 150 mg) lub propafenon (1 mg/kg m.c. Iv)
Leki antyarytmiczne klasy I a – prokainamid (50 – 100 mg Leki antyarytmiczne klasy I a – prokainamid (50 – 100 mg iv)iv)
Leki antyarytmiczne klasy III – sotalol (20 – 50 mg iv w Leki antyarytmiczne klasy III – sotalol (20 – 50 mg iv w ciągu 5 – 10 min.), amiodaron (150 – 300 mg iv w ciągu 15 ciągu 5 – 10 min.), amiodaron (150 – 300 mg iv w ciągu 15 min.)min.)
Leki antyarytmiczne klasy II – metoprolol (5 – 15 mg iv)Leki antyarytmiczne klasy II – metoprolol (5 – 15 mg iv) Leki antyarytmiczne klasy IV – werapamil (5 – 10 mg) iv lub Leki antyarytmiczne klasy IV – werapamil (5 – 10 mg) iv lub
diltiazemdiltiazem
Częstoskurcz nadkomorowy Częstoskurcz nadkomorowy - leczenie- leczenie
UWAGA!!!UWAGA!!!Jeżeli arytmia trwa dłużej niż 48 – 72 godziny to z Jeżeli arytmia trwa dłużej niż 48 – 72 godziny to z
kardiowersją może wiązać się ryzyko kardiowersją może wiązać się ryzyko zatorowości układowej. Najbezpieczniejszym zatorowości układowej. Najbezpieczniejszym sposobem postępowania jest kontrola rytmu sposobem postępowania jest kontrola rytmu
komór oraz leczenie przeciwzakrzepowe i komór oraz leczenie przeciwzakrzepowe i wykonanie kardiowersji po 4 – 6 tygodniach. wykonanie kardiowersji po 4 – 6 tygodniach.
Jeżeli arytmia trwa krócej niż 48 – 72 godziny to Jeżeli arytmia trwa krócej niż 48 – 72 godziny to ryzyko układowych powikłań zakrzepowych jest ryzyko układowych powikłań zakrzepowych jest
niewielkie i można bezpiecznie wykonać niewielkie i można bezpiecznie wykonać kardiowersję farmakologiczną lub elektryczną kardiowersję farmakologiczną lub elektryczną
bez przygotowania leczeniem bez przygotowania leczeniem przeciwzakrzepowym.przeciwzakrzepowym.
Częstoskurcz nadkomorowy Częstoskurcz nadkomorowy - leczenie- leczenie
4.4. Kardiowersja elektryczna:Kardiowersja elektryczna: w przypadku pacjentów niestabilnych w przypadku pacjentów niestabilnych
hemodynamicznie hemodynamicznie Jeżeli arytmia trwa powyżej 48 – 72 Jeżeli arytmia trwa powyżej 48 – 72
godzin po wcześniejszym godzin po wcześniejszym przygotowaniu przeciwzakrzepowymprzygotowaniu przeciwzakrzepowym
Częstoskurcz nadkomorowy Częstoskurcz nadkomorowy - leczenie- leczenie
5.5. Postępowanie profilaktyczne:Postępowanie profilaktyczne: FarmakoterapiaFarmakoterapia
• ΒΒ – blokery – blokery
• Propafenon Propafenon
• SotalolSotalol
• AmiodaronAmiodaron
ElektroterpiaElektroterpia
Migotanie przedsionkówMigotanie przedsionków
Migotanie przedsionków Migotanie przedsionków - etiologia- etiologia
1.1. Pierwotne (idiopatyczne) u osób zdrowych – ok.. Pierwotne (idiopatyczne) u osób zdrowych – ok.. 15% wszystkich przypadków15% wszystkich przypadków
2.2. Wtórne:Wtórne:a)a) spowodowane przyczynami sercowymi:spowodowane przyczynami sercowymi: - wady mitralne (najczęstsza przyczyna u - wady mitralne (najczęstsza przyczyna u osób młodych)osób młodych) - choroba wieńcowa- choroba wieńcowa - zawał serca- zawał serca - niewydolnoś- niewydolnośćć lewokomorowa (najczęstsza przyczyna lewokomorowa (najczęstsza przyczyna
u osób u osób starszychstarszych - kardiomiopatie- kardiomiopatie - zapalenie mięśnia sercowego- zapalenie mięśnia sercowego - operacje serca- operacje serca - zespół chorej zatoki- zespół chorej zatoki - zespół preekscytacji- zespół preekscytacji
Migotanie przedsionków Migotanie przedsionków - etiologia- etiologia
2.2. Wtórne:Wtórne:b)b) spowodowane przyczynami pozasercowymi:spowodowane przyczynami pozasercowymi:
- nadciśnienie tętnicze- nadciśnienie tętnicze
- zator płucny- zator płucny
- nadczynnoś- nadczynnośćć tarczycy tarczycy
- uraz serca- uraz serca
- zatrucie alkoholowe- zatrucie alkoholowe
- toksyczne działanie leków (np. - toksyczne działanie leków (np. ΒΒ--mimetyków)mimetyków)
Migotanie przedsionków Migotanie przedsionków - podział- podział
jednorazowe - przemijającejednorazowe - przemijające napadowe – powtarzające się napadowe – powtarzające się
co co
pewien czaspewien czas stałe – przewlekłe, utrwalone stałe – przewlekłe, utrwalone
migotaniemigotanie
Migotanie przedsionków Migotanie przedsionków – objawy kliniczne– objawy kliniczne
• Kołatanie sercaKołatanie serca• Zawroty głowyZawroty głowy• Uczucie lękuUczucie lęku• Omdlenie i dusznośOmdlenie i dusznośćć (w przypadku (w przypadku
tachyarytmii)tachyarytmii)• Wielomocz (ANP)Wielomocz (ANP)• Nieregularny puls z deficytem tętnaNieregularny puls z deficytem tętna
Objawy są najbardziej widoczne u chorego z Objawy są najbardziej widoczne u chorego z napadowym migotaniem przedsionkównapadowym migotaniem przedsionków
Migotanie przedsionków Migotanie przedsionków – powikłania– powikłania
• Zatory tętnicze, szczególnie w krążeniu Zatory tętnicze, szczególnie w krążeniu dużym (zatory mózgu): dużym (zatory mózgu):
– – spowodowane tworzeniem skrzeplin w spowodowane tworzeniem skrzeplin w przedsionkachprzedsionkach - stosunkowo małe ryzyko zakrzepu w - stosunkowo małe ryzyko zakrzepu w ciągu pierwszych 24 – 48 h FAPciągu pierwszych 24 – 48 h FAP• Ostra niewydolnośOstra niewydolnośćć serca w przypadku serca w przypadku tachyarytmii lub bradyarytmii:tachyarytmii lub bradyarytmii: - następstwo krytycznego zmniejszenia - następstwo krytycznego zmniejszenia
objętości objętości minutowej sercaminutowej serca
Migotanie przedsionków Migotanie przedsionków – leczenie– leczenie
W stanie zagrożenia życia W stanie zagrożenia życia leczeniem z wyboru jest leczeniem z wyboru jest kardiowersja elektrycznakardiowersja elektryczna
Migotanie przedsionków Migotanie przedsionków – leczenie– leczenie
U chorych średnio stabilnych U chorych średnio stabilnych
można spróbowamożna spróbowaćć leczenia leczenia
farmakologicznego:farmakologicznego: kardiowersja farmakologicznakardiowersja farmakologiczna zwolnienie rytmu komór celem zwolnienie rytmu komór celem
przywrócenia stabilności przywrócenia stabilności
hemodynamicznejhemodynamicznej
Migotanie przedsionków Migotanie przedsionków – leczenie– leczenie
• Stenoza mitralnaStenoza mitralna kardiowersja farmakologiczna: kardiowersja farmakologiczna: propafenon (75 – 150 mg iv), propafenon (75 – 150 mg iv), flekainid (2 mg/kg m.c. iv ciągu 10 – 30 min.), flekainid (2 mg/kg m.c. iv ciągu 10 – 30 min.), dofetilid, amiodaron (5 mg/kg m.c. (300 mg) iv dofetilid, amiodaron (5 mg/kg m.c. (300 mg) iv w ciągu 15 min., a następnie 600 mg w ciągu w ciągu 15 min., a następnie 600 mg w ciągu 60 min.), 60 min.), ββ – adrenolityki np. metoprolol – adrenolityki np. metoprolol (5 mg iv co 5 – 10 min do dawki 15 mg)(5 mg iv co 5 – 10 min do dawki 15 mg) zwolnienie rytmu: werapamil, zwolnienie rytmu: werapamil, digoksynadigoksyna
Migotanie przedsionków Migotanie przedsionków – leczenie– leczenie
• WPWWPW postępowaniem z wyboru ze względu na postępowaniem z wyboru ze względu na zwykle bardzo szybką czynnośzwykle bardzo szybką czynnośćć komór jest komór jest kardiowersja elektryczna!!!kardiowersja elektryczna!!! kardiowersja farmakologiczna (tylko u kardiowersja farmakologiczna (tylko u chorych stabilnych hemodynamicznie z chorych stabilnych hemodynamicznie z
QRS>120 ms): prokainamid (50 – 100 mg iv w QRS>120 ms): prokainamid (50 – 100 mg iv w ciągu 5 min.), ibutilid lub amiodaron ivciągu 5 min.), ibutilid lub amiodaron iv
UWAGA!!!UWAGA!!!Przeciwskazane podanie: werapamilu, Przeciwskazane podanie: werapamilu, diltiazemu, diltiazemu, ββ – adrenolityków i digoksyny – adrenolityków i digoksyny
Po przywróceniu rytmu zatokowego koniecznie należy chorego Po przywróceniu rytmu zatokowego koniecznie należy chorego kierowakierowaćć na pilny zabieg ablacji drogi dodatkowej na pilny zabieg ablacji drogi dodatkowej
Migotanie przedsionków Migotanie przedsionków – leczenie– leczenie
• U osób z chorobami płuc:U osób z chorobami płuc: postępowanie pierwszoplanowe – postępowanie pierwszoplanowe – wyrównanie hipoksemii i kwasicywyrównanie hipoksemii i kwasicy kontrola rytmukontrola rytmu:: werapamil i diltiazem werapamil i diltiazem niestabilnośniestabilnośćć hemodynamiczna: hemodynamiczna: kardiowersja elektrycznakardiowersja elektrycznaUWAGA!!!UWAGA!!! Nie należy podawaNie należy podawaćć teofiliny i teofiliny i antagonistów receptora antagonistów receptora ββ u osób ze u osób ze spazmem oskrzelowymspazmem oskrzelowym u chorych z POChP przeciwwskazane: u chorych z POChP przeciwwskazane: ββ – blokery, sotalol, propafenon, adenozyna – blokery, sotalol, propafenon, adenozyna
Częstoskurcz Częstoskurcz komorowy (VT)komorowy (VT)
Częstoskurcz komorowy Częstoskurcz komorowy (VT)(VT)
Miarowa arytmia o częstości akcji komór większej Miarowa arytmia o częstości akcji komór większej
niż 100/min , w której czas trwania zespołów QRS niż 100/min , w której czas trwania zespołów QRS
przekracza 120 ms.przekracza 120 ms.
Należy go różnicowaNależy go różnicowaćć z częstoskurczem z częstoskurczem
nadkomorowym (SVT) z aberracją przewodzenia nadkomorowym (SVT) z aberracją przewodzenia
(LBBB) oraz tachyarytmią związaną z preekscytacją (LBBB) oraz tachyarytmią związaną z preekscytacją
komór w zespole WPWkomór w zespole WPW
Częstoskurcz z szerokimi zespołami QRS
- Niezależne załamki P- Pobudzenia przewiedzione lub zsumowane- QRS ≥ 160 ms- Zgodność komorowa w pobudzeniach przedsercowychPrzynajmniej jedno z powyższych
Wynik testu adenozynowego
SVT
VT
VT
VT
Wywiad w kieunku MIlub chns
dodatni
Ujemny/niepewny
obecne
Nieobecne/niepewne
Brak wykluczenia VTWykluczenie VT
Częstoskurcz komorowy - Częstoskurcz komorowy - etiologiaetiologia
• Najczęściej ciężkie organiczne choroby Najczęściej ciężkie organiczne choroby serca – najczęściej choroba wieńcowa i serca – najczęściej choroba wieńcowa i zawał sercazawał serca
• Przedawkowanie/zatrucie glikozydami Przedawkowanie/zatrucie glikozydami nasercowymi lub lekami antyarytmicznymi nasercowymi lub lekami antyarytmicznymi
(np. chinidyna)(np. chinidyna)• Samoistny (idiopatyczny) częstoskurcz Samoistny (idiopatyczny) częstoskurcz
komorowy u młodych osób, u których nie komorowy u młodych osób, u których nie stwierdza się żadnej choroby organicznej - stwierdza się żadnej choroby organicznej - rzadkorzadko
Częstoskurcz komorowy - Częstoskurcz komorowy - objawyobjawy
Zależą od ciężkości i czasu trwania Zależą od ciężkości i czasu trwania
częstoskurczu komorowego oraz od stanu częstoskurczu komorowego oraz od stanu
czynnościowego serca:czynnościowego serca: uczucie kołatania sercauczucie kołatania serca dusznośdusznośćć dławica piersiowadławica piersiowa obrzęk płucobrzęk płuc wstrząs kardiogennywstrząs kardiogenny
Częstoskurcz komorowy - Częstoskurcz komorowy - leczenieleczenie
VT jest zaburzeniem rytmu zagrażającym VT jest zaburzeniem rytmu zagrażającym
życiu, dlatego wymaga niezwłocznego życiu, dlatego wymaga niezwłocznego
leczenia!!!leczenia!!!
Zagraża wystąpieniem migotania komór i Zagraża wystąpieniem migotania komór i
wstrząsu kardiogennego.wstrząsu kardiogennego.
Częstoskurcz komorowy - Częstoskurcz komorowy - leczenieleczenie
1.1. Kardiowersja elektryczna:Kardiowersja elektryczna: Najbardziej efektywna metoda przerywania VTNajbardziej efektywna metoda przerywania VT Jest leczeniem z wyboru (należy ją wykonaJest leczeniem z wyboru (należy ją wykonaćć
bezzwłocznie) u chorych z:bezzwłocznie) u chorych z:• zaburzeniami świadomościzaburzeniami świadomości
• hipotoniąhipotonią
• bólem wieńcowymbólem wieńcowym
• obrzękiem płucobrzękiem płuc
oraz w przypadku oporności na zastosowane leczenie oraz w przypadku oporności na zastosowane leczenie
farmakologicznefarmakologiczne
Częstoskurcz komorowy - Częstoskurcz komorowy - leczenieleczenie
2.2. Farmakoterapia:Farmakoterapia: Stabilny jednokształtny częstoskurcz Stabilny jednokształtny częstoskurcz
komorowykomorowy• z prawidłową funkcją lewej komoryz prawidłową funkcją lewej komory
- prokainamid (50 – 100 mg iv w ciągu 5 min.)- prokainamid (50 – 100 mg iv w ciągu 5 min.)
- amiodaron (5 mg/kg m.c. w ciągu 15 min., - amiodaron (5 mg/kg m.c. w ciągu 15 min.,
następnie 600 mg w ciągu 60 min.)następnie 600 mg w ciągu 60 min.)
- lidokaina (50 mg iv w ciągu 2 min.)- lidokaina (50 mg iv w ciągu 2 min.)
- ajmalina (50 mg iv w ciągu 5 min.)- ajmalina (50 mg iv w ciągu 5 min.)
- sotalol (20 – 50 mg iv w ciągu 5 – 10 min.)- sotalol (20 – 50 mg iv w ciągu 5 – 10 min.)
Częstoskurcz komorowy - Częstoskurcz komorowy - leczenieleczenie
2.2. Farmakoterapia:Farmakoterapia: Stabilny jednokształtny częstoskurcz Stabilny jednokształtny częstoskurcz
komorowykomorowy• z upośledzoną funkcją lewej komory:z upośledzoną funkcją lewej komory:
- amiodaron- amiodaron
- lidokaina- lidokaina
przy braku skuteczności:przy braku skuteczności:
- - kardiowersja elektrycznakardiowersja elektryczna
Częstoskurcz komorowy - Częstoskurcz komorowy - leczenieleczenie
2.2. Farmakoterapia:Farmakoterapia: Stabilny wielokształtny częstoskurcz Stabilny wielokształtny częstoskurcz
komorowykomorowy• z prawidłowym QT (niedokrwienie? zaburzenia z prawidłowym QT (niedokrwienie? zaburzenia
jonowe?)jonowe?)
- - ββ – blokery – blokery
- lidokaina- lidokaina
- prokainamid- prokainamid
- sotalol- sotalol
- amiodaron- amiodaron
Częstoskurcz komorowy - Częstoskurcz komorowy - leczenieleczenie
2.2. Farmakoterapia:Farmakoterapia: Stabilny wielokształtny częstoskurcz Stabilny wielokształtny częstoskurcz
komorowykomorowy• Z wydłużonym QT - Z wydłużonym QT - torsade de pointestorsade de pointes
- sole magnezu (np. siarczan magnezu)- sole magnezu (np. siarczan magnezu)
- stymulacja- stymulacja
- izoprenalina- izoprenalina
- fenytoina (25 – 50 mg/min. do łącznej dawki - fenytoina (25 – 50 mg/min. do łącznej dawki
5 mg/kg m.c.)5 mg/kg m.c.)
- lidokaina- lidokaina
- suplementacja potasu- suplementacja potasu
Utrata przytomnościUtrata przytomności
Utrata przytomności - Utrata przytomności - przyczynyprzyczyny
1.1. Pierwotnie mózgowe :Pierwotnie mózgowe : udar krwotoczny i niedokrwiennyudar krwotoczny i niedokrwienny neuroinfekcjeneuroinfekcje urazy czaszkowo – mózgoweurazy czaszkowo – mózgowe guzy mózguguzy mózgu atak padaczki typu grand malatak padaczki typu grand mal
Utrata przytomności - Utrata przytomności - przyczynyprzyczyny
2.2. Pierwotnie pozamózgowe :Pierwotnie pozamózgowe : niewydolność krążeniowo – oddechowaniewydolność krążeniowo – oddechowa zaburzenia metaboliczne :zaburzenia metaboliczne :
• śpiączka hipo - i hiperglikemicznaśpiączka hipo - i hiperglikemiczna
• śpiączka mocznicowaśpiączka mocznicowa
• śpiączka wątrobowaśpiączka wątrobowa
Utrata przytomności - Utrata przytomności - przyczynyprzyczyny
2.2. Pierwotnie pozamózgowe - cd:Pierwotnie pozamózgowe - cd: zaburzenia endorynologiczne :zaburzenia endorynologiczne :
• przełom nadnerczowyprzełom nadnerczowy• przełom tarczycowyprzełom tarczycowy• niektóre choroby przysadkiniektóre choroby przysadki
zatrucia :zatrucia :• alkoholalkohol• lekileki• tlenek węglatlenek węgla
Utrata przytomności - Utrata przytomności - badaniebadanie
1.1. Cel:Cel: określenie stopnia zagrożenia życiaokreślenie stopnia zagrożenia życia określenie lokalizacji choroby :określenie lokalizacji choroby :
• czy przyczyna mózgowa, czy pozamózgowaczy przyczyna mózgowa, czy pozamózgowa
• jeśli mózgowa to czy niedomoga pnia jeśli mózgowa to czy niedomoga pnia mózgu jest pierwotna, czy wtórna mózgu jest pierwotna, czy wtórna (spowodowana obrzękiem mózgu)(spowodowana obrzękiem mózgu)
określenie przyczyny zaburzeń określenie przyczyny zaburzeń przytomności przytomności
Utrata przytomności - Utrata przytomności - badaniebadanie
2.2. Badanie podstawowych czynności Badanie podstawowych czynności życiowychżyciowych::
oddechoddech akcja sercaakcja serca ciśnienie tętniczeciśnienie tętnicze temperatura ciałatemperatura ciała
Utrata przytomności - Utrata przytomności - badaniebadanie
3.3.Wywiad:Wywiad: wywiad zbieramy od członków rodziny, wywiad zbieramy od członków rodziny,
postronnych obserwatorów, osób postronnych obserwatorów, osób transportujących chorego do szpitala, lub transportujących chorego do szpitala, lub wzywających pogotowiewzywających pogotowie
pytania :pytania :• czy chory choruje na jakieś przewlekłe chorobyczy chory choruje na jakieś przewlekłe choroby• okoliczności wystąpienia utraty przytomnościokoliczności wystąpienia utraty przytomności• dynamika narastania zaburzeń przytomnościdynamika narastania zaburzeń przytomności• objawy towarzysząceobjawy towarzyszące• jakie leki przyjmował choryjakie leki przyjmował chory• czy miał dostęp do leków i trucizn, które ewentualnie czy miał dostęp do leków i trucizn, które ewentualnie
mógłby zażyć mógłby zażyć
Utrata przytomności - Utrata przytomności - badaniebadanie
4.4. Oglądanie chorego:Oglądanie chorego: zabarwienie skóryzabarwienie skóry wyniszczeniewyniszczenie suchość skóry i błon śluzowych suchość skóry i błon śluzowych ślady po iniekcjach, zaniki tkanki podskórnej ślady po iniekcjach, zaniki tkanki podskórnej zranienia, skaleczenia stłuczenia zranienia, skaleczenia stłuczenia wyciek krwi, lub PMR z nosa, lub uszu wyciek krwi, lub PMR z nosa, lub uszu ślady po przygryzieniu języka i błony śluzowej ślady po przygryzieniu języka i błony śluzowej
jamy ustnej jamy ustnej zapach z ust zapach z ust
Utrata przytomności - Utrata przytomności - badaniebadanie
5.5. Badanie neurologiczneBadanie neurologiczne
6.6. Badanie internistyczneBadanie internistyczne
Utrata przytomności - Utrata przytomności - badaniebadanie
7.7. Badania dodatkowe:Badania dodatkowe: badania laboratoryjne : badania laboratoryjne : poziom glukozy, poziom glukozy,
morfologia, hematokryt, gazometria, morfologia, hematokryt, gazometria, elektrolity, mocznik, kreatynina, bilirubina, elektrolity, mocznik, kreatynina, bilirubina, amoniak, methemoglobina, alkohol i amoniak, methemoglobina, alkohol i barbituranybarbiturany
badanie dna okabadanie dna oka tomografia komputerowa głowytomografia komputerowa głowy nakłucie lędźwiowe i badanie PMRnakłucie lędźwiowe i badanie PMR EKGEKG
Śpiączka hipo – Śpiączka hipo – i hiperglikemicznai hiperglikemiczna
Diagnostyka Diagnostyka różnicowaróżnicowa
Śpiączka Śpiączka hiperglikem. hiperglikem.
Śpiączka Śpiączka hipoglikem. hipoglikem.
RozwójRozwój powolny, w ciągu dnipowolny, w ciągu dni nagły, w ciągu minutnagły, w ciągu minut
Uczucie głoduUczucie głodu + + ++ + +
Uczucie pragnieniaUczucie pragnienia + + ++ + +
Układ mięśniowyUkład mięśniowy osłabione napięcie, osłabione napięcie, nigdy drgawki!nigdy drgawki!
wzmożone napięcie, wzmożone napięcie, tremortremor
SkóraSkóra sucha!!!sucha!!! wilgotnawilgotna
OddechOddech głęboki i głęboki i przyspieszonyprzyspieszony
PrawidłowyPrawidłowy
Gałki oczneGałki oczne miękkiemiękkie PrawidłowePrawidłowe
gorączka, bóle gorączka, bóle brzuchabrzucha
majaczenia, czasem majaczenia, czasem obj. udaru mózgu z obj. udaru mózgu z obj. ubytkowymi, obj. ubytkowymi, dodatni obj. dodatni obj. BabińskiegoBabińskiego
Śpiączka hiperglikemiczna Śpiączka hiperglikemiczna - leczenie- leczenie
Śpiączka hiperglikemiczna powinna być Śpiączka hiperglikemiczna powinna być leczona na oddziale intensywnego leczona na oddziale intensywnego
nadzoru!nadzoru!1.1. Leczenie ogólneLeczenie ogólne2.2. Leczenie swoiste:Leczenie swoiste:
insulinoterapiainsulinoterapia wyrównanie zaburzeń wodno – wyrównanie zaburzeń wodno –
elektrolitowychelektrolitowych leczenie kwasicyleczenie kwasicy
Śpiączka hiperglikemiczna Śpiączka hiperglikemiczna - leczenie- leczenie
1.1. Insulinoterapia:Insulinoterapia: Insulina krótkodziałająca (tInsulina krótkodziałająca (t1/21/2 ok. 5 min) ok. 5 min) Wstępna dawka insuliny 5 j./h w pompieWstępna dawka insuliny 5 j./h w pompie Zmniejszanie glikemii nie powinno byZmniejszanie glikemii nie powinno byćć szybsze szybsze
niż 5,6 mmol/l/h (100 mg/dl/h)niż 5,6 mmol/l/h (100 mg/dl/h) Docelowa glikemia nie powinna być mniejsza Docelowa glikemia nie powinna być mniejsza
niż 13,9 mmol/l (250 mg/dl)niż 13,9 mmol/l (250 mg/dl) Po osiągnięciu glikemii rzędu 13,9 – 16,7 mmol/l Po osiągnięciu glikemii rzędu 13,9 – 16,7 mmol/l
(250 – 300 mg/dl) zmniejszy(250 – 300 mg/dl) zmniejszyćć dawkę insuliny do dawkę insuliny do 2 j./h i równoczesnie podawa2 j./h i równoczesnie podawaćć 5% roztwór 5% roztwór
glukozy glukozy dożylniedożylnie
Śpiączka hiperglikemiczna Śpiączka hiperglikemiczna - leczenie- leczenie
2.2. Wyrównanie zaburzeń wodno – Wyrównanie zaburzeń wodno – elektrolitowych:elektrolitowych:
Dawkowanie płynów:Dawkowanie płynów:• 1000 ml w ciągu pierwszej godziny1000 ml w ciągu pierwszej godziny• Następnie (w zależności od diurezy) 500 – Następnie (w zależności od diurezy) 500 –
1000 ml/h1000 ml/h(w pierwszych 8 godzinach średnie (w pierwszych 8 godzinach średnie
zapotrzebowanie zapotrzebowanie na płyny wynosi 5 – 6 l)na płyny wynosi 5 – 6 l)• Po 8 godzinach najczęściej 250 ml/hPo 8 godzinach najczęściej 250 ml/h
Śpiączka hiperglikemiczna - Śpiączka hiperglikemiczna - leczenieleczenie
2.2.Wyrównanie zaburzeń wodno – elektrolitowych:Wyrównanie zaburzeń wodno – elektrolitowych: Sód – hipernatremia jest wynikiem znacznego odwodnienia Sód – hipernatremia jest wynikiem znacznego odwodnienia
a w rzeczywistości występuje niedobór sodu (spowodowany a w rzeczywistości występuje niedobór sodu (spowodowany utratą przez nerki)utratą przez nerki)• Przy umiarkowanej hipernatremii (<155 mEq/l) niedobór Przy umiarkowanej hipernatremii (<155 mEq/l) niedobór
płynów można uzupełniapłynów można uzupełniaćć za pomocą 0,9% NaCl za pomocą 0,9% NaCl• W przypadku znacznej hipernatemii można podaW przypadku znacznej hipernatemii można podaćć 0,45% 0,45%
roztwór NaCl (bardzo ostrożnie!!!)roztwór NaCl (bardzo ostrożnie!!!) Potas – uzupełnienie w zależności od stężenia potasu w Potas – uzupełnienie w zależności od stężenia potasu w
surowicy:surowicy:• Stężenie <3 mmol/l – zalecana dawka potasu 20 – 25 mmol/hStężenie <3 mmol/l – zalecana dawka potasu 20 – 25 mmol/h• Stężenie 3 – 4 mmol/l - zalecana dawka potasu 15 – 20 mmol/hStężenie 3 – 4 mmol/l - zalecana dawka potasu 15 – 20 mmol/h• Stężenie > 4 - 5 mmol/l zalecana dawka potasu 10 - 15 mmol/hStężenie > 4 - 5 mmol/l zalecana dawka potasu 10 - 15 mmol/h
Uzupełnienie niedoboru fosforanówUzupełnienie niedoboru fosforanów• Przy zmniejszeniu stężenia fosforu nieorganicznego w surowicy Przy zmniejszeniu stężenia fosforu nieorganicznego w surowicy
krwi < 0,5 mmol/lkrwi < 0,5 mmol/l• Podawanie około 50 mmol/24 hPodawanie około 50 mmol/24 h• Nie podawaNie podawaćć przy niewydolności nerek przy niewydolności nerek
Śpiączka hiperglikemiczna Śpiączka hiperglikemiczna - leczenie- leczenie
3.3. Leczenie kwasicy:Leczenie kwasicy: Insulinoterapia jest z reguły Insulinoterapia jest z reguły
wystarczająca dla zwalczenia kwasicywystarczająca dla zwalczenia kwasicy Dopóki pH krwi jest większe niż 7,1 Dopóki pH krwi jest większe niż 7,1
kwasica nie wymaga dodatkowego kwasica nie wymaga dodatkowego leczenialeczenia
Przy pH < 7,1 należy podawaPrzy pH < 7,1 należy podawaćć wodorowęglan sodu w ilości równej 1/3 wodorowęglan sodu w ilości równej 1/3 obliczonego niedoboru obliczonego niedoboru (niebezpieczeństwo hipokalemii!!!)(niebezpieczeństwo hipokalemii!!!)
Śpiączka hipoglikemiczna - Śpiączka hipoglikemiczna - leczenieleczenie
1.1. PrzyczynowePrzyczynowe
2.2. Objawowe:Objawowe: Niewielka hipoglikemia (chory ma Niewielka hipoglikemia (chory ma
zachowana świadomośzachowana świadomośćć) – poda) – podaćć 5 – 5 – 20 g glukozy (ew. sacharozy) doustnie 20 g glukozy (ew. sacharozy) doustnie w formie suchej lub w roztworzew formie suchej lub w roztworze
Śpiączka hipoglikemiczna - Śpiączka hipoglikemiczna - leczenieleczenie
2.2. Objawowe - cd:Objawowe - cd: Ciężka hipoglikemiaCiężka hipoglikemia
• PodaPodaćć dożylnie 25 – 100 ml 40% roztworu glukozy dożylnie 25 – 100 ml 40% roztworu glukozy
• Po 20 minutach rozważyPo 20 minutach rozważyćć powtórzenie dawki lub powtórzenie dawki lub rozpocząrozpocząćć wlew kroplowy 5% glukozy do czasu wlew kroplowy 5% glukozy do czasu uzyskania glikemii 11,1 mmol/l (200 mg/dl)uzyskania glikemii 11,1 mmol/l (200 mg/dl)
• W przypadku braku dostępu do naczyń, W przypadku braku dostępu do naczyń, agresywnego zachowania się chorego lub agresywnego zachowania się chorego lub udzielania pomocy przez osobę niefachową podaudzielania pomocy przez osobę niefachową podaćć 1 1 mg glukagonu domięśniowo – po wybudzeniu ze mg glukagonu domięśniowo – po wybudzeniu ze śpiączki natychmiast podaśpiączki natychmiast podaćć doustnie doustnie
10 – 20 g glukozy10 – 20 g glukozy
Wstrząs anafilaktycznyWstrząs anafilaktyczny
Wstrząs anafilaktycznyWstrząs anafilaktyczny
Jest to krytyczne zmniejszenie Jest to krytyczne zmniejszenie mikrokrążenia z hipoksją tkanek i mikrokrążenia z hipoksją tkanek i
zaburzeniami metabolicznymi zaburzeniami metabolicznymi spowodowane niedomogą regulacji spowodowane niedomogą regulacji
krążenia obwodowego w wyniku krążenia obwodowego w wyniku działania alergenudziałania alergenu
Wstrząs anafilaktyczny - Wstrząs anafilaktyczny - klinikaklinika
4 stopnie nasilenia reakcji anafilaktycznej:4 stopnie nasilenia reakcji anafilaktycznej:I.I. Objawy ogólne (zawroty głowy, ból głowy, Objawy ogólne (zawroty głowy, ból głowy,
strach i in.) oraz reakcje skórne strach i in.) oraz reakcje skórne (przekrwienie, swędzenie, pokrzywka i in.)(przekrwienie, swędzenie, pokrzywka i in.)
II.II. Dodatkowo: spadek ciśnienia oraz Dodatkowo: spadek ciśnienia oraz tachykardia, jak i objawy żołądkowo – tachykardia, jak i objawy żołądkowo – jelitowe (nudności, wymioty i in.)jelitowe (nudności, wymioty i in.)
III.III. Dodatkowo: skurcz oskrzeli (napad Dodatkowo: skurcz oskrzeli (napad dychawicy) i wstrząs, rzadziej obrzęk krtani dychawicy) i wstrząs, rzadziej obrzęk krtani ze świstem wdechowymze świstem wdechowym
IV.IV. Zatrzymanie krążenia i oddychaniaZatrzymanie krążenia i oddychania
Wstrząs anafilaktyczny - Wstrząs anafilaktyczny - leczenieleczenie
ułożenie chorego w pozycji leżącej, ułożenie chorego w pozycji leżącej,
uniesienie kończyn dolnychuniesienie kończyn dolnych zaprzestanie dalszego podawania zaprzestanie dalszego podawania
antygenu, który spowodował reakcje antygenu, który spowodował reakcje
anafilaktycznąanafilaktyczną zapewnienie dostępu do dużego naczyniazapewnienie dostępu do dużego naczynia monitorowanie podstawowych czynności monitorowanie podstawowych czynności
życiowychżyciowych
Wstrząs anafilaktyczny - Wstrząs anafilaktyczny - leczenieleczenie
adrenalina 1 mg + 9 ml 0,9% NaCl iv przez 5 minadrenalina 1 mg + 9 ml 0,9% NaCl iv przez 5 min szybkie wypełnienie łożyska naczyniowego odpowiednią ilością szybkie wypełnienie łożyska naczyniowego odpowiednią ilością płynów (u dorosłych z wydolnym układem krążenia około płynów (u dorosłych z wydolnym układem krążenia około 2 l/30 min.)2 l/30 min.) kortykosterydykortykosterydy leki przeciwhistaminowe:leki przeciwhistaminowe:
– blokujące receptory Hblokujące receptory H11
– blokujące receptory Hblokujące receptory H22
w razie skurczu oskrzeli: leki pobudzające receptory w razie skurczu oskrzeli: leki pobudzające receptory adrenergiczne adrenergiczne
ββ2 w aerozolu lub iv2 w aerozolu lub iv
w razie rozwijającego się wstrząsu Dopamina (dawka w razie rozwijającego się wstrząsu Dopamina (dawka początkowa – początkowa –
35 35 μμg/kg m.c./min)g/kg m.c./min) w razie zatrzymania krążenia: postępowanie reanimacyjnew razie zatrzymania krążenia: postępowanie reanimacyjne
Dziękuje za uwagęDziękuje za uwagę