Jaarbericht 2014 –2015DPC 3
TAX JUSTICE NEDERLAND 4–5
AFRICA IN MOTION 6
SUPERKERK 7
OOK DIT IS OIKOS 8–9
OIKOSXPLORE 10
OIKOS HOST 11
KC RELIGIE & ONTWIKKELING 12–13
OIKOS IN BEWEGING 14–15
#72 JUNI 2015
2
VOORWOORD
OIKOS NIEUWS #72 JUNI 2015
Duurza
me
ontwik
keling
s
doelst
elling
en
Klimaattop
Voor u ligt de nieuwe editie van Oikos Nieuws, die dit keer tegelijk ook dient als jaarbericht. We blikken terug op de afgelopen periode. Maar om deze periode goed te begrijpen, wil ik in dit voorwoord met u nog wat verder terug-kijken. Het einde van de koude oorlog leidde in de jaren negentig van de vorige eeuw tot hoge verwachtingen. Niets stond een gezamenlijke aanpak van de kloof tussen arm en rijk meer in de weg. Vanuit deze euforie kwamen de regeringsleiders tot ambitieuze doelstellingen tegen schrijnende armoede en klimaatverstoring Gaandeweg maakten de hoge verwachtingen plaats voor teleur-stellingen. Oude en nieuwe tegenstellingen laaiden op. Waar de één sprak over het einde van de geschiedenis, zag de ander botsen-de beschavingen. Het bleek ook niet eenvoudig om de ambitieuze doelstellingen te vertalen in een realistisch plan van aanpak.
Tijdens drie achtereenvolgende ‘toppen’ zal dit jaar de balans opgemaakt worden. Om te beginnen is er in juli de top over Financing for Development (Addis Ababa). Bij deze financiering van ontwikkeling gaat het niet alleen over de klassieke ontwikke-lingshulp, maar ook over investeringen, handel en belastingen In september spreekt de Algemene Vergadering van de Verenigde
Naties (New York) over de duurzame ontwik-kelingsdoelstellingen. Aan het einde van het jaar vindt een klimaattop plaats (Parijs). Het
zal dan gaan over nieuwe verplichtingen om de uitstoot van broeikasgassen terug te drin-
gen en de gevolgen van klimaatverandering te verzachten.
Politici, ambtenaren en lobbyisten zullen de dienst uit-maken op deze drie toppen. Maar zij kunnen uiteindelijk niet
zonder de actieve of passieve steun van u en mij. Die steun zal ook een kritisch karakter hebben. Die kritische steun geven we via Tax Justice rond Financing for Development, met Kerk in Actie rond de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen en met tal van anderen rond de klimaattop. We doen dit omdat er veel op het spel staat: een effectief belastingstelsel in ontwikkelingslanden, samenwerking rond duurzame ontwikkeling en het verkleinen van klimaatrisico’s. Deze politieke momenten zijn nauw verbonden met het veelzijdige werk van Oikos in de afgelopen periode. U treft in dit jaarbericht een mooie dwarsdoorsnede van dit werk aan. Dit werk konden we uitvoeren dankzij uw steun, daar willen we u dan ook heel hartelijk voor bedanken! We zijn benieuwd naar uw reactie op dit jaarbericht.
DAVID RENKEMA, DIRECTEUR OIKOS
Er staat veel op het spel!
Jaarbericht 2014–2015
Deze speciale editie van Oikos Nieuws dubbelt als jaarbericht over de afgelopen periode. Zo kunnen we u als abonnee van Oikos Nieuws een mooi inkijkje geven in onze activiteiten. Deze uitgave vormt samen met het Financiële en organisa-torisch jaarverslag het publieksjaarverslag van Oikos. Het Financiële en organisa-torisch jaarverslag is te vinden op stichtingoikos.nl/jaarverslag, maar kunnen we u op aanvraag ook apart toezenden. Daar kunt u ook de infographic (zie hier-naast) bekijken waarin we het werk van Oikos kort en bondig samenvatten.
STICHTING OIKOS
ON
TWER
P: N
ILSS
ON
CO
MM
UN
ICA
TIEK
UN
STEN
AA
RS
PROJECTEN
Samenwerken en conflict management
Dialoog en sociale cohesie
Workshop maatschappelijk leiderschap voor predikanten en pastores
2014in vogelvlucht
Tax Justice NL Kenniscentrum Religie & Ontwikkeling
Moreel leiderschap oikosXplore
Shop ’n Style on Tour
NoordpoolacademieDPC
(universiteits) steden
deelnemers
Verbinding tussen kerk en millenniumdoelen
rondetafelgesprekken met minFIN, minBuZa, MNC’s
Werken aan ‘de nieuwe milleniumdoelen’
Kerk, samenleving en duurzaamheid
projectenTotale omzet actief in de organisatie m/v
23 projectenwaarvan 6 grote projecten> € 50.000,-
€ 1,1 miljoen 56 Mensen
20 stafmedewerkers
39 vrouw17 man
2408
10
events
internationale uitwisselingen
deelnemers
deelnemers deelnemers
517
11 1147
06
03
advies & proces
consultancy& trainigen
30+5 bedrijven, 25 businessplannen gericht op 8 Afrikaanse landen
Africa in Motion
bedrijven
business-plannen
25
05
Samen met gemeenten en VNG 13 toekomstateliers georganiseerd, 260 deelnemers, 100 bezoekers werkdag, 5 artikelen
Improviseren
toekomst-ateliers
260
13
African diaspora
prominenteNL-auteurs10
Belastingen & MVO
lobbygesprekken met Kamerleden/fractie- medewerkers
rapport01 bijeenkomst i.s.m. PwC
01
04
workshop
artikelen
200 bezoekers
tool
05
01
10+
bezoekers werkdag Superkerk
65
artikelen
Start netwerk Theologie &
Duurzaamheid07
Afrikaanse landen
08
artikelen
workshop
workshops
interviews met lokale diakonieën
onderzoeken
bijeenkomsten
BuZa-bijeenkomsten webinars
02
0805
0501
48
01
studiedag
01
boek01
bijeenkomsten04
03 04
scholen05leerlingen350
15
DPC – TOOLS VOOR SAMENWERKEN EN CONFLICTEN
3 OIKOS NIEUWS #72 JUNI 2015
De DPC methode helpt mensen om beter samen te werken en effectiever om te gaan met conflicten. DPC heeft in 2014 gewerkt met organisaties, bedrijven, welzijnsinstellingen en ministeries en daarnaast ook met leden van politieke partijen en vrijwilligers. Zij hebben nieuwe kennis en vaardigheden geleerd die in hun omstandigheden relevant zijn. Variërend van inzicht in maatschappelijke polarisatie tot het optimaliseren van de communicatie van het team. DPC bood hen nieuwe tools voor een effectieve aanpak van uitdagingen rond samenwerken en conflict.
Leden van Peace Councils in Ghana rapporteren grote meer-waarde voor hun werk, onder andere bij hun bemiddelende rol bij eigendomskwesties in Noord-Ghana. Zij geven aan dat
zij veel hebben aan de tools voor conflictanalyse en specifieke gespreksvaardigheden die zij leerden in een vijfdaagse DPC-training. In Oekraïne zijn deelnemers aan een DPC-training in Lviv aan de slag gegaan met hun eigen rol in de polarisering die gaande is in hun land. Ter illustratie werden ervaringen ingebracht die zijn opgedaan tijdens het Noord-Ierse conflict en de rol van indirect betrokkenen daarbij. Dit zette de Oekraïense deelnemers aan het denken over hun eigen situatie en hun rol daarin.
Bruggenbouwer-valkuilDPC heeft de kennis, ervaring en vaardigheden in huis om een dialoog over gevoelige thema’s te faciliteren. Zo heeft DPC in 2014 een dialoog geleid rond islam en conflict en bijgedragen aan een bijeenkomst rond religie en seksualiteit. DPC trainde ook rijksambtenaren in dialoogstrategie: met wie wil ik een dialoog aangaan en wat is een geschikt moment, waartoe dient de dialoog en waarover gaan we het dan hebben. En: hoe kijkt de dialoog-partner tegen ons aan? Wat maakt ons geloofwaardig? Oefeningen en modellen gaven inzicht in do’s en don’ts. Een van de eye openers was de bruggenbouwer-valkuil: bruggenbouwers hebben vaak de neiging om in een conflict de uitersten bij elkaar te willen brengen, niet zelden met averechtse gevolgen. Het loont vaak meer om het midden te versterken. Dit was ook een eye opener voor vrijwilligers die zich in een interculturele setting inzetten voor een goed doel. In DPC-trainingen voor deze vrijwilligers werd ook aandacht besteed aan het belang van het met elkaar afstemmen bij een dialoog: praten we wel over hetzelfde? Door middel van oefeningen merkten de deelnemers dat deze vraag niet altijd snel met een eenduidig ‘ja’ te beantwoorden is. Aandacht voor de afstemming met elkaar draagt bij aan de diepgang van de dialoog, waardoor onnodige misverstanden worden voorkomen. Een deelnemer: “Ik heb al veel activiteiten bijgewoond over interculturele communicatie, maar ik heb nog nooit zo’n verdiepende en genuanceerde bijeenkomst meegemaakt”.
Zelf problemen leren oplossenOrganisaties die hun werkwijze en samenwerking willen optimaliseren ervaren DPC als een welkome aanvulling op andere methoden. Ook hier staat capaciteitsversterking centraal en is er veel aandacht voor de context van een team of de organisatie. Een directeur van een levensmiddelenbedrijf in de Randstad beschreef de uitkomst van het leertraject met zijn bedrijf als volgt: ‘Jullie hebben rake analyses van wat er speelt in dit bedrijf. Jullie helpen ons echt verder. Adviseurs stellen ons vaak vragen en geven dan advies, jullie leren ons zelf de juiste vragen te stellen. Op een manier die niet aanvallend is. We leren zo zelf onze problemen op te lossen. Ik merk dat de communi- catie tussen de medewerkers verandert, er is meer openheid en meer animo om zaken gezamenlijk op te pakken. De eilandjes-cultuur is sterk aanwezig bij ons en ik zie dat daarin verandering aan het komen is’. Bij een ander bedrijf staat sinds een training de DPC-toepassing elke twee weken op de agenda van het werkover-leg, inclusief persoonlijke actiepunten. De medewerkers hebben ervaren dat de DPC-tools veel bijdragen aan de samenwerking en sfeer. En ‘dat dit niet een trucje is zoals we bij trainingen van andere bureaus soms ervaren’, aldus een teamleider. ‘Dan lijkt het heel behulpzaam, maar eigenlijk kom je er geen steek verder mee. DPC helpt ons echt en we hebben geleerd dat je het aandacht moet geven wil je het laten inslijten in je werkwijze. Iedereen praat er met enthousiasme over. Het heeft een verdieping van ons teamgevoel opgeleverd’.
WIL JE WETEN WAT DPC VOOR JOUW BEDRIJF, ORGANISATIE OF BIJEENKOMST KAN BETEKENEN? KIJK OP WWW.STICHTINGOIKOS.NL/DPC
VOOR MEER INFORMATIE OF NEEM CONTACT OP MET INGEBERTE UITSLAG: [email protected].
Ook al mag je het eigenlijk niet zeggen… toch is Nederland een belastingparadijs.Ons land wil internationale bedrijven een gunstig fiscaal klimaat bieden. Dat betekent in de praktijk dat multinationals in ons land brievenbusmaatschappijen kunnen opzetten, waarmee zij belastingen in de landen waar zij actief zijn (waaronder ontwikkelingslanden) kunnen ontlopen. Ondernemingen en vermogenden kunnen ontsnappen aan belastingregels in andere landen, ze blijven anoniem en wetten en regels hebben geen vat op hen. Maaike van Diepen van Tax Justice Nederland vertelt aan Oikos Nieuws met trots over wat het netwerk in de afgelopen periode heeft bereikt. TEKST: MAAIKE VAN DIEPEN
TAX JUSTICE NEDERLAND
Van Diepen: “Belastingontwijking zorgt ervoor dat ontwikke-lingslanden naar schatting 50 miljard dollar per jaar aan belastinggeld mislopen. Geld dat hard nodig is voor inves-
teringen in duurzame ontwikkeling en armoedebestrijding. De Nederlandse overheid wil ontwikkelingslanden helpen om op eigen benen te staan, onder andere door hen te leren zelf belasting te hef-fen. Dit ontwikkelingsbeleid wordt ondergraven door ons belasting-stelsel, dat het wegsluizen van miljarden dollars aan belastinggeld mogelijk maakt.”
Tax Justice Nederland is een netwerk van negen Nederlandse maat-schappelijke organisaties, gecoördineerd door Oikos. Tax Justice wil het onrechtvaardige belastingsysteem doorbreken en pleit in Nederland en in Europa voor een rechtvaardig belastingstelsel. Maaike van Diepen (26) is blij met wat Tax Justice in het afgelopen jaar heeft bereikt. “Tax Justice heeft al een aantal jaren aan- gedrongen op een onderzoek door de Algemene Rekenkamer naar de belastingafspraken die de Nederlandse overheid heeft gemaakt met multinationals en naar belastingverdragen met andere lan-den. Dat onderzoek is nu ook uitgevoerd en de uitkomsten zijn in 2014 gepresenteerd. In het rapport werd het zo geformuleerd: ‘Nederland loopt niet uit de pas met landen als Luxemburg, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland.’ Stuk voor stuk belasting- paradijzen. Een rijtje waar je dus liever niet tussen staat.”
Van Diepen signaleert dat het Nederlandse belastingbeleid steeds meer onder vuur komt te liggen, onder druk van andere onthul-lingen die in 2014 naar buiten kwamen. Zo bleek dat Nederlandse multinationals belasting ontwijken in Nederland. Bovendien kwamen belastingafspraken tussen de Nederlandse overheid en Starbucks aan het licht.
OIKOS NIEUWS #72 JUNI 20154
Oikos-medewerker Maaike van Diepen is de coördinator van het
Tax Justice netwerk in Nederland.
Uiteindelijk-gerechtigdenregisterTax Justice pleit voor transparantie over belastingen. Zo lobbyde het netwerk in 2014 voor een ‘uiteindelijk-gerechtigdenregister’. Van Diepen: “In zo’n register vind je de namen van de bedrijven en personen die achter brievenbusfirma’s schuilgaan. Zo zijn deze mensen en bedrijven niet langer anoniem. Journalisten en maat-schappelijke organisaties kunnen het register inzien om zo illegale geldstromen te achterhalen.”
Nederland herbergt zo’n 12.000 brievenbusmaatschappijen. Vorig jaar kwam aan het licht dat de Oekraïense elite rondom oud-president Janoekovytsj onder andere brievenbusmaatschappijen in Nederland gebruikte om corrupte gelden te verbergen en belasting te ontwijken. Van Diepen: “Door grotere transparantie en controle met een register voor uiteindelijk gerechtigden, komen deze prak- tijken sneller aan het licht. Het is een belangrijke stap op weg naar het voorkomen van illegale geldstromen.”
Eind 2014 zegde minister Dijsselbloem toe om een openbaar uit- eindelijk-gerechtigdenregister in het leven te roepen. Van Diepen: “Dit is echt een belangrijke stap. Daarnaast besloot de Europese Unie om in elk EU-land een register van eigenaren van alle bedrijven verplicht te stellen. Helaas zijn niet alle landen bereid om dit register ook openbaar toegankelijk te maken. Wij blijven pleiten voor volledige transparantie.”
Good Tax Governance in TransitionOikos is niet alleen mede-oprichter van Tax Justice en ‘host’ van het netwerk, de stichting heeft zelf ook een project op het gebied van belastingen. Zo ging Oikos in het afgelopen jaar het gesprek aan met het bedrijfsleven over maatschappelijk verantwoord ondernemen en belastingen. Om het onderwerp op de agenda van het bedrijfsleven te krijgen, werkte Oikos samen met de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling (VBDO) en PwC. In april verscheen het Oikos-VBDO rapport ‘Good Tax Governance in Transition’, dat bedrijven concrete richtlijnen geeft om een maatschappelijk verantwoord belastingbe-leid in te voeren. In de publicatie introduce-ren Oikos en VBDO zes tax governance richt-lijnen. Belangrijke richtlijnen die genoemd worden zijn onder andere dat belastingbeleid niet gericht zou moeten zijn op winst en dat belasting betalen de norm zou moeten zijn. Op 22 april organiseerden Oikos, PwC en VBDO een multi-stakeholder event voor bedrijven en ngo’s. Tax- en mvo-managers, ambtenaren, accountants, juristen en wetenschappers gingen met elkaar in debat over eerlijke belastingen. Het doel van de bijeenkomst was om dit onderwerp in de bestuurskamer te krijgen.
Europese verkiezingen“Eerlijk belastingbeleid moet vooral ook op Europees niveau worden ontwikkeld”, aldus Van Diepen. Daarom peilde Tax Justice, in aanloop op de Europese Verkiezingen in 2014, de meningen van kandidaat-Europarlementariërs over belasting-
beleid. “Aan de hand van de antwoorden op enquêtes hebben we een overzicht opgesteld van de standpunten van de verschillende politieke partijen als het gaat om eerlijke belastingen. Dat geeft de kiezers meer inzicht in hoe de verschillende partijen over dit belang-rijke onderwerp denken.”
Een stem voor ontwikkelingslandenMaaike van Diepen merkt op dat internationaal steeds meer aan-dacht is voor de negatieve gevolgen van belastingontwijking voor ontwikkelingslanden. “Na jarenlang aandringen van het (internatio-nale) Tax Justice-netwerk worden er nu eindelijk stappen gezet om die negatieve gevolgen tegen te gaan. Zo pakt de OESO belasting-ontwijking aan met het Base Erosion and Profit Shifting (BEPS)-plan. Helaas vertegenwoordigt de OESO voornamelijk welvarende landen. Tot begin 2015 zijn ontwikkelingslanden buiten de besluitvorming over het BEPS-plan gehouden. Wij, maar ook ontwikkelingslanden zelf, wijzen erop dat alleen consulteren niet genoeg is. Tax Justice en partnerorganisaties roepen op tot het oprichten van een VN-orgaan dat fundamentele hervormingen kan doorvoeren.”
Tax Justice in 2015 Dat Tax Justice er de afgelopen jaren goed in is geslaagd om het onderwerp eerlijke belastingen op de agenda te krijgen, blijkt volgens Van Diepen ook uit de belangstelling van studenten (fiscaal) recht en accountancy voor dit onderwerp: “Wij worden steeds vaker gevraagd om workshops of debatten te organiseren over het belastingstelsel en belastingontwijking. In de toekomst willen we nog meer samenwerken met HBO- en WO-opleidingen
op het gebied van fiscaal recht.” In de zomer van 2015 vindt de VN-top Financing for Development plaats. Hier bespreken
ministers voor Ontwikkelingssamenwerking hoe de nieuwe millenniumdoelen (de sustainable develop-
ment goals) gefinancierd moeten worden. Van Diepen: “Wij zijn ervan overtuigd dat
eerlijke belastingen hier een rol bij spelen. Daarom zullen we, in de aanloop
van de top, dit onderwerp nog meer onder de aandacht brengen bij minister
Ploumen.”
Tax Justice Nederland blijft ontwikkelingen op het gebied van belastingen nauw volgen,
in samenwerking met de Europese en inter-nationale Tax Justice netwerken. Van Diepen:
“We blijven ook de aansluiting zoeken met het bedrijfsleven. De komende periode zet-
ten we ook extra in op het bewust maken van Nederlandse burgers van het onrechtvaardige
belastingstelsel. Ik denk dat de Nederlandse burger nog niet genoeg beseft dat dit onrechtvaardige stelsel ook hen benadeelt.”
OIKOS NIEUWS #72 JUNI 2015 5
TAX JUSTICE IS OP ZOEK NAAR NIEUWE (MAATSCHAPPELIJKE)
PARTNERS Weten wat lidmaatschap voor jouw organisatie kan
betekenen? Vraag meer informatie aan bij Maaike van Diepen
([email protected] of www.taxjustice.nl)
€
AFRICA IN MOTION– DE TOEKOMST LIGT IN AFRIKA!
OIKOS NIEUWS #72 JUNI 20156
Is Afrika een bodemloze put voor ontwikkelingsgeld of is dit het continent van de toekomst voor ondernemers? Africa in Motion stelt dat ondernemers die internationaal willen opereren, moeten zorgen dat ze binnen nu en tien jaar in Afrika actief zijn. Afrika is meer dan een afzetmarkt; het is het productiegebied van de toekomst, voor zowel interne markten als export. Nergens zal de winst uit investeringen zo groot zijn als in Afrika, blijkt uit onderzoek van het McKinsey Global Institute.
Nederlandse ondernemingen zien veel drempels om te gaan ondernemen in Afrika. Het beeld bestaat dat je als onder-nemer een culturele kloof moet zien te overbruggen, dat je
te maken hebt met corruptie en stroperigheid. Door dat negatieve beeld durven veel ondernemers het niet aan om te starten in Afrika.
Franchises For DevelopmentAfrica in Motion startte in 2014 met het pilotproject Franchises For Development, om deuren te openen voor Nederlandse ondernemers die in een Afrikaans land willen gaan ondernemen. Franchises For Development brengt Afrikaanse kennismigranten (voor-namelijk studenten) met een goed businessplan in aanraking met Nederlandse ondernemingen. De student leert gedurende zes tot twaalf maanden het bedrijf van binnenuit kennen. Als het leertraject succesvol is, sluit de onderneming een zakelijke overeenkomst met de kandidaat: een franchise, joint-venture of wederverkoop. Zo gaat het Nederlandse bedrijf in zee met iemand die de eigen onderneming goed kent, en die bovendien vertrouwd is met de Afrikaanse markt en de lokale situatie.
SamenwerkingspartnersFranchises For Development werkt samen met de TU Delft en met Nederlandse studenten bedrijfskunde om een analyse te maken van de lokale situatie in de betreffende Afrikaanse landen. Zo komen de Nederlandse ondernemers goed beslagen ten ijs. Daarnaast werkt Franchises For Development samen met SPARK, een organisatie die migrant-ondernemers helpt om bedrijven op te zetten in hun landen van herkomst. SPARK ondersteunt de kandidaten bij het ontwik-kelen van ondernemersvaardigheden. Ten slotte maakt Franchises For Development gebruik van de expertise en de netwerken van Terwel Consultancy en van het Netherlands-African Business Council (NABC).
Economische groeiEen hoopgevende toekomst voor Afrika hangt samen met duurzame economische ontwikkeling. Dat is het uitgangspunt van Africa in Motion. Franchises For Development wil een steentje bijdragen aan economische ontwikkeling, door de opkomst van nieuwe bedrijven te bevorderen en daardoor de werkgelegenheid te stimuleren.In 2014 hebben vijf bedrijven zich aangemeld bij Franchises For Development. Daarnaast zijn er 25 businessplannen ingediend door migranten, gericht op acht Afrikaanse landen. Er is de meeste belangstelling om een onderneming te starten in Ethiopië en in Ghana.
Het doel voor de komende twee jaar is het opzetten van tien nieuwe bedrijven (Nederlandse franchises) in verschillende Afrikaanse landen. Franchises For Development blijft daarvoor zoeken naar samen-werking met het Nederlands MKB.
GEÏNTERESSEERDE ONDERNEMERS KUNNEN CONTACT OPNEMEN MET
MAX KOFFI VIA [email protected].
OIKOS NIEUWS #72 JUNI 2015 7
Een deelnemer:
“Er was grote openheid en
betrokkenheid (…). Daardoor konden wij goed praten
over onze onzekerheden
zonder de vinger naar een bepaalde
doelgroep te wijzen en hen de schuld te geven. Ik vond het mooi dat een
aantal mensen hun eigen
moeilijkheden op tafel konden
leggen.”
Anbeek stelt dat in de Superkerk ruimte is voor het gesprek over zogenaamde ‘contrastervaringen’: zowel positieve als negatieve ervaringen van de kwetsbaarheid van het leven. Waar in de samenleving deze ervaringen vaak verdrongen worden door een eenzijdige nadruk op vrijheid, autonomie en succes, biedt de Superkerk ruimte voor het gesprek over deze ervaringen.
Arjan Plaisier benadrukt dat de kerk zelf een samen- leving is, namelijk een samenleving rond de opgestane Heer. De kerk is een stuk wereld waar Christus zijn gezag over krijgt. Die kerk is een vierende, biddende, lerende, dienende en sprekende gemeenschap.De studiedag liet zien dat er behoefte is aan het gesprek over hoe de samenleving in de kerk aan de orde komt. Het gesprek daarover is niet eenvoudig: mensen in de kerken hebben verschillende beelden bij de kerk en gebruiken verschillende ‘talen’ om over geloof te spre-ken. Tijdens de studiedag bleek ook dat het gesprek wel mogelijk is. Een voorwaarde is wel dat gesprekspartners bereid zijn om de verschillende talen van de traditie en van de moderne samenleving te spreken en om elkaar te verstaan.
Oikos wil kerken en kerkelijke groepen graag ondersteu-nen om het gesprek aan te gaan over de kerk, samen-leving en duurzaamheid. Oikos werkt onder andere aan thema’s rond duurzaamheid binnen het netwerk Theologie en Duurzaamheid, waarbij theologische facul-teiten en verschillende relevante organisaties dit thema meer op de theologische kerkelijke agenda proberen te krijgen. Daarnaast ondersteunt Oikos lokale kerkelijke groepen die bezig zijn met duurzaamheid, via www.ker-kenvoordetoekomst.nl.
VOOR MEER INFORMATIE: CHRISTIAAN HOGENHUIS
Een bloeiende kerkgemeenschap waar iedereen terecht kan met de ervaringen die ze opdoen in de samenleving; op het werk, thuis en op school, op straat en in de media. Een gemeente waar die ervarin-gen in vieringen, onderlinge gesprekken en gemeen-schappelijke activiteiten aan de orde komen, is een Superkerk! Oikos organiseerde een studiedag met het thema ‘samenleven in de Superkerk’. Een dag om inspiratie op te doen om ervoor te zorgen dat je eigen gemeente een ‘Superkerk’ wordt.
Oikos werkt al twintig jaar op het snijvlak van kerk en samenleving. De verhouding tussen kerk en samenleving is in de afgelopen decennia sterk
veranderd. In de jaren tachtig waren veel kerken betrok-ken bij grote maatschappelijke thema’s. Tegenwoordig lijkt het wel eens alsof kerken zich vooral nog bezig hou-den met interne perikelen: ontkerkelijking, vergrijzing, fusies en sluitingen. Enthousiaste vrijwilligers doen nog wel een heleboel, vooral op diaconaal vlak. En mensen in de kerken zijn ook mensen buiten de kerk, zij komen van alles tegen in hun persoonlijk leven en zij zijn vaak ook maatschappelijk actief.
Wat doen de kerken met de ervaringen die mensen opdoen in de samenleving. In de Superkerk staat niet de vraag ‘wat kan de kerk betekenen voor de samenleving?’ voorop, maar: ‘hoe krijgt de samenleving een plaats in de kerk?’. Zodat mensen individueel of als kerkgemeen-schap met meer kracht en energie de samenleving in kunnen.
Pastores en kerkelijk werkers gingen met elkaar in gesprek over de vraag hoe zij in de kerk ruimte kunnen scheppen voor maatschappelijke ervaringen. Twee sprekers zetten op 7 november de toon: theologe Christa Anbeek en Arjan Plaisier (scriba van de PKN).
OIKOS NIEUWS #72 JUNI 20158
Ook dít is Oikos
Tijdens tien verschillende events
(van introductieweken voor studenten,
tot beauty-beurzen) kon je de
afgelopen zomer Shop ’n Style
tegenkomen. Met niet alleen veel
leerzame feiten over de kleding-
industrie, maar ook de mogelijkheid
om zelf een shirt te customizen.
Shop ’n Style
In April 2014 organiseerde Oikos
samen met VBDO en PwC een bijeenkomst
voor belastingadviseurs en accoun-
tants over belastingen als mvo-onder-
werp. Want eerlijk belasting betalen
hoort bij maatschappelijk verant-
woord ondernemen. In de bijbehorende
publicatie werden zes richtlijnen
gepresenteerd.
MVO & Belastingen
Er wordt veel gesproken over ontwik-
keling van Afrika. Maar de Afrikaanse
diaspora wordt nauwelijks geraad-
pleegd. Oikos probeert daar verande-
ring in te brengen met een debatreeks
in 2014 en het boek ‘Game Changers’
met tien Afrikaanse denkers over dit
onderwerp.
African Diaspora
Samen met andere inwoners van je
stad of dorp nadenken over een
duurzame toekomst. Dat is het doel
van de toekomstateliers die Oikos
helpt te organiseren in het hele
land. Het leidt tot boeiende
inzichten en inspirerende acties.
Toekomstateliers
OIKOS NIEUWS #72 JUNI 2015 9
Refresh your Strategy
Op 24 oktober 2014 vierden we het
20-jarig bestaan van Oikos met een
conferentie rond de verschillende
perspectieven op ontwikkeling. Met
een lezing van Frank Westerman en
bijdrages van Vamba Sherif, Hielke
Wolters, Sylvia Borren en Max Koffi.
Noordpoolacademie
Honderden scholieren, van 9 tot 18,
die ademloos luisteren naar de
verhalen van Bernice Notenboom
over klimaatverandering. En die
daarna acties gaan verzinnen
voor een duurzamere wereld. Dat
is de Noordpoolacademie. What an
experience...
Oikos verzorgde voor Kerk & Wereld
een dynamische masterclass voor
beneficiënten van dit vermogensfonds.
Met sessies over het verwerven van
ambassadeurs, het vasthouden van het
enthousiasme van de vrijwilligers
en het aanboren van alternatieve
geldbronnen.
Masterclass Fix It!
OIKOS NIEUWS #72 JUNI 201510
How to SurviveIn het kader van het project How to Survive, begeleidden facilita-tors onder andere negentig eerstejaars studenten van de opleiding Junior Accountmanager en International Business Studies. De studenten werden uitgedaagd om een product of dienst te verzinnen waarmee niet alleen winst gemaakt wordt, maar die ook goed is voor mens en milieu. Tijdens How to Survive leerden de studenten de stappen van productontwikkeling en ontdekten ze de mogelijkheden van maatschappelijk verantwoord ondernemen.
OikosXplore organiseert How to Survive speciaal voor MBO-studenten. Het laat hen kennismaken met duurzaamheid en onder-nemerschap. Doordat de studenten in teamverband aan de slag gaan, doen ze bovendien waardevolle ervaring op met samenwerken en creatieve processen. How to Survive wordt ingezet tijdens de start van een economische opleiding. Ook sluit How to Survive goed aan bij de afrondende fase van beroepsopleidingen waarna studen-ten vaak als zelfstandig ondernemer aan de slag gaan.
InnovatieOikosXplore is in 2014 gestart met een innovatietraject, om de activiteiten van oikosXplore in de toekomst nog beter te laten aansluiten bij de behoeften van docenten en jongeren. Dit proces is ook in 2015 nog gaande.
VOOR MEER INFORMATIE: WWW.OIKOSXPLORE.NL.
HOW TO SURVIVE– OIKOSXPLORE
Eline Berghuis-van Westering (bij oikosXplore: 2006 t/m 2011, nu werkzaam bij CC Zorgadviseurs)
“Werken bij oikosXplore was een mooie mix van uitgedaagd worden en ondersteuning krijgen. Ik heb het meest geleerd van het faciliteren
van processen en gesprekken. Ik heb ontdekt dat dat een rol is die bij me past en waar ik goed in ben. Het heeft me indirect mijn
eerste baan opgeleverd. Ik gebruik deze vaardigheden nog bijna dagelijks in gesprekken en vergaderingen.”
OikosXplore geeft jongeren de kans om op een actieve manier betrokken te zijn bij (internationale) maatschappelijke vraag-stukken. Ruim vijftig facilitators (studenten en young professio-nals) ontwikkelen en faciliteren workshops, brainstormsessies en events waar zij leeftijdsgenoten helpen om hun eigen mening en rol te ontdekken. Op die manier kunnen deze facilitators zichzelf professioneel verder ontwikkelen, bijvoorbeeld door te leren faciliteren, activiteiten te coördineren of te leren hoe je doel-groepgericht activiteiten ontwikkelt.
In het kader van haar tienjarig bestaan zocht oikosXplore in 2014contact met de young professionals die in het verleden als facili-tator hebben gewerkt. Deze voormalige facilitators deelden hoe
zij terugkijken op hun tijd bij oikosXplore, wat zij hebben geleerd en hoe dat van pas komt bij (het vinden van) hun huidige werk.
Vanaf 2014 zet oikosXplore de poule van facilitators breder en flexibeler in. De facilitators die op contractbasis werken, krijgen de mogelijkheid hun vaardigheden zo breed mogelijk in te zetten voor heel diverse aanvragen. Voor de pieken in aanvragen maakt oikosX-plore gebruik van een flexibele pool van facilitators: studenten en young professionals die al enige ervaring hebben met faciliteren. Als lid van de flexibele poule kunnen ze deze ervaringen verder uitbouwen. In 2014 faciliteerden 52 facilitators van oikosXplore 48 workshops en activiteiten op 16 events. Aan deze activiteiten namen 4083 jongeren deel. Daarnaast deden facilitators mee met drie internationale uitwisselingen waarin ze ervaringen deelden met Europese organisaties.
Deelnemers aan How to Survive:
“Ik vond het heel erg leuk omdat jullie me aan iets hebben laten denken waar ik niet
vanzelf aan had gedacht!”
OIKOS NIEUWS #72 JUNI 2015 11
OIKOS HOSTSAMENWERKING FACILITEREN VOOR HET BESTE RESULTAAT
De EEN-campagne, het Tax Justice Netwerk, crowdfundingplatform Geloof in je Project en het vermogensfonds Kerk en Wereld. Op het eerste gezicht vier totaal verschillende zaken. Toch is er een over-eenkomst: Oikos speelde of speelt er een belangrijke rol in. Door deze verbanden te coördineren, het secretariaat of het finan-cieel beheer op zich te nemen, de commu-nicatie te verzorgen, subsidieaanvragen te doen of door als penvoerder op te treden. Oikos als ‘host’, gastheer.
Onder Oikos Host vallen alle werk-zaamheden waarbij Oikos andere organisaties ondersteunt. In Oikos
Host komt Oikos’ unieke vermogen tot uiting om de mensen en organisaties te ondersteunen en zo effectieve samen- werking te bereiken. Daarbij kan het gaan om organisaties die samenwerken in een verband of netwerk, om stichtingen zonder personeel en kantoorruimte of om verwante buitenlandse organisaties die in Nederland voet aan de grond proberen te krijgen. Netwerken die Oikos in de afgelopen jaren heeft ondersteund of nog steeds onder-
Sylvia Borren (voorzitter stuurgroep
Nederlands Platform Millenniumdoelen):
“Oikos bood het Nederlands Platform Millennium-
doelstellingen een uitstekende ondersteuning
door het verzorgen van de financiële administra-
tie en als werkgever van het campagneteam.
Jaap van der Sar functioneerde als een pro-
actieve en betrokken secretaris op zowel
strategisch, tactisch en relationeel niveau,
waardoor hij mijn rol als voorzitter mogelijk
maakte.”
Anne Claire Mulder (secretaris van het bestuur
van Kerk en Wereld): “Esther Dwarswaard
– vanuit Oikos werkzaam voor het bestuur van
Kerk en Wereld - coördineerde het hele proces
rondom de subsidieaanvragen – van de beoor-
deling door het bestuur tot vaststelling van de
subsidie achteraf en publicatie van het verslag
op de website. Daarnaast bereidde zij de stukken
voor de bestuursvergaderingen uiterst zorg-
vuldig voor en coördineerde zij onze bijzondere
activiteiten als de K&W Jongerenprijs en de K&W
Lezing. Zij kende als geen ander de verhalen
achter al die mooie initiatieven die we hebben
kunnen steunen. Oikos leverde zo prima onder-
steuning van ons bestuur.”
Voor kleinschalige particuliere initiatieven
is het vaak lastig om uit te vinden hoe
zij hun activiteiten kunnen financieren.
Crowdfunding kan dan een oplossing zijn:
fondsen werven onder het grote publiek.
Het crowdfundingplatform Geloof in je
Project is er speciaal voor mensen die
vanuit hun levensbeschouwing een klein-
schalig project willen opzetten en daar
financiering voor zoeken. Oikos coördineert
het platform en ondersteunt aanvragers
om hun projecten zo goed mogelijk te
presenteren op de website.
GELOOF IN JE PROJECT
Oikos ondersteunt de Stichting Kerk en
Wereld sinds 2003. Oikos ondersteunt het
bestuur van de stichting door vergaderingen
voor te bereiden en te organiseren, door
advies te geven over subsidieaanvragen,
het organiseren van conferenties en het
regelen van publiciteit. Zo organiseerde
Oikos de conferentie Fix It voor Kerk en
Wereld en gaf daar een masterclass over
subsidie-aanvragen voor kleine
particuliere initiatieven.
KERK EN WERELD
BRAC is een van de grootste ontwikkelings-
organisaties ter wereld en is gevestigd in
Bangladesh. BRAC wil contacten leggen
met West-Europese fondsen, maar had tot
voor kort geen ingang in West-Europa en
heeft daar ondersteuning bij nodig. Vanaf
2014 vervult Oikos de rol van makelaar
tussen BRAC en Nederlandse ministeries,
fondsen en banken. Daarnaast verzorgt
Oikos de communicatie van BRAC voor een
Europees publiek. Ook geeft Oikos advies
over hoe BRAC fondsen het beste kan
aanspreken.
BRAC
steunt zijn bijvoorbeeld EEN/Nederlands Platform Millenniumdoelen, Tax Justice Nederland en het Kenniscentrum Religie en Ontwikkeling. Oikos biedt daarbij kan-toorruimte, treedt op als coördinator en penvoerder en verzorgt het secretariaat, publiciteit en boekhouding.
DienstbaarOikos faciliteert samenwerking tussen verschillende, soms concurrerende organisaties. Organisaties die graag willen samenwerken rond een thema, kijken vaak naar Oikos om deze samenwerking te coördineren. Omdat Oikos niet gezien wordt als concurrent en tegelijk flexibel inzetbaar is, mede dankzij de professionals die ze in dienst heeft, kan de organisatie zich dienstbaar opstellen. Daarmee is Oikos de organisatie bij uitstek die ieders belang voor ogen houdt en zo kan zorgen voor effectieve samenwerking.
VOOR MEER INFORMATIE:
WWW.STICHTINGOIKOS.NL
OF DAVID RENKEMA
IN GESPREK OVER DE ROL VAN RELIGIEBIJ SOCIALE VERANDERING
OIKOS NIEUWS #72 JUNI 201512
KENNISCENTRUM RELIGIE & ONTWIKKELING
Wie zich bezighoudt met ontwikkelingssamen- werking, komt al snel tot dezelfde conclusie. In seculier Nederland zijn we gewend aan een
scheiding tussen kerk en staat, maar in veel andere lan-den is religie nauw verbonden met alle facetten van het leven. Het kost professionals in de ontwikkelingssector vaak moeite om de rol van religie te herkennen en op waarde te schatten. Ontwikkelingsorganisaties zijn zich vaak wel bewust van de rol van religie. Maar hoe je daar als professional op een constructieve manier mee om kunt gaan, weten zij vaak niet goed.
Het Kenniscentrum Religie en Ontwikkeling (KCRO) is de specialist als het gaat om de rol van religie bij ontwikke-lingsthema’s. Het KCRO richt zich daarbij in het bijzonder op de rol en bijdrage van religie en religieuze leiders bij sociale verandering rond seksualiteit en in noodhulp-situaties. Thema’s die dicht op het lijf en dicht op de huid zitten.
Leergang Religie en SeksualiteitHet KCRO adviseerde onder andere het Ministerie van Buitenlandse Zaken en Hivos over de rol van religie bij seksuele gezondheid en reproductieve rechten. In samenwerking met het Kenniscentrum en ICCO richtte het Ministerie in 2014 de Leergang Religie en Seksualiteit op. ‘84% van de wereld vindt religie belangrijk. Nederland is dan wel seculier, maar de landen waarmee jullie werken niet! Je kunt er dus niet aan voorbij gaan’, stelt theologe Musimbi Kanyoro tijdens de openingsbijeenkomst. ‘Word geen seculiere minderheid, negeer religie niet. Leer erover, verzamel data, bouw een netwerk en werk samen met religieuze leiders en theologische scholen.’
De Leergang Religie en Seksualiteit moet bijdragen aan een beter begrip van religie en de rol die religieuze acto-ren kunnen spelen bij sociale verandering. Het lijkt lastig om met religieuze leiders te spreken over seksualiteit, aids en reproductieve rechten. In Nederland hebben we vaak het idee dat dominees en imams vooral veroorde-lende uitspraken doen met betrekking tot bijvoorbeeld
HIV/aids en homoseksualiteit. Tegelijkertijd kunnen ontwikkelingsorganisaties niet om religieuze leiders heen in de strijd tegen HIV/aids en bij de strijd voor achtergestelde groepen. Dominees, imams, kerken en moskeeën hebben een unieke ingang bij mensen en hebben grote invloed op het denken van mensen. Die invloed kunnen zij ook gebruiken voor sociale verande-ring en vooruitgang.
Wie, als westerse professional, de dialoog aan wil gaan met deze lokale (religieuze) leiders, zou zich ook bewust moeten zijn van het eigen perspectief, en de waarden en idealen die hem drijven. Alleen wie open is over de eigen uitgangspunten, kan een zinvol gesprek aangaan met (religieuze) leiders en lokale gemeenschappen.
Religieuze leiders voor sociale veranderingKCRO deed onderzoek naar programma’s van WorldVision in Zuid-Afrika, Malawi, Kenia en Tanzania. WorldVision werkt daar, in samenwerking met religieuze leiders, aan bewustwording op het gebied van gender. In hun programma Channels of Hope for Gender, gaat WorldVision de dialoog aan met religieuze leiders. Daarbij kijken zij naar wat het geloof leert over de
‘Als diplomaten en ambtenaren ervaren we dat religie veel meer betekent voormensen wereldwijd, dan voor ons hier in Nederland. We moeten er daarom meer over weten!’, aldus aids-ambassadeur Lambert Grijns.
‘Word geenseculiere minderheid, negeer religie niet. Leer erover, verzamel data, bouw een netwerk. ’
OIKOS NIEUWS #72 JUNI 2015 13
positie van mannen en vrouwen. Dit levert vaak nieuwe inzichten op en dit motiveert religieuze leiders om onge-lijkheid te erkennen en daar actie tegen te ondernemen. Het KCRO interviewde christelijke leiders en leden van religieuze gemeenschappen in Zuid-Afrika, Malawi, Kenia en Tanzania. Uit die interviews kwam naar voren wat voor hen de rol van religie en van hun persoonlijk geloof is bij het tegengaan van ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Velen van hen benadrukken dat spiritualiteit essentieel is bij persoonlijke en sociale verandering. Een pastor uit Malawi die deelnam aan Channels of Hope for Gender: “…nu zien we dat er verschillende stemmen spreken in de Bijbel en dat wij naar die stemmen moeten luisteren om te weten wat de kwaliteiten zijn van zowel mannen als vrouwen.”.
Noodhulp – verschillende perspectievenHoe kunnen hulpverleners beter aansluiten op de veerkracht van mensen in noodhulpsituaties? Die vraag stond centraal in de workshop ‘Noodhulp – perspectie-ven op veerkracht’ die het KCRO organiseerde tijdens de Oikos Conferentie Refresh your Strategy. In veel landen waar noodhulp wordt verleend, hebben mensen enorme veerkracht. Die veerkracht hangt onder andere samen met de hoop, troost en het perspectief die mensen vinden in hun geloofsovertuiging. Als rampen toeslaan, zoeken mensen vaak de geborgenheid van de kerk of de moskee. En dat zijn plekken waar internationale hulpor-ganisaties meestal niet komen.
Er is vaak een wereld van verschil tussen hoe westerse hulpverleners een ramp benaderen en hoe lokale gemeenschappen diezelfde ramp ervaren. Samen-werking met lokale (religieuze) organisaties en leiders
is van groot belang om effectieve hulp te bieden. Werk samen en bouw relaties met lokale religieuze orga-nisaties en leiders, is een van de uitkomsten van de workshop. Wees je ook bewust van je eigen perspectief in landen waar religie met alle aspecten van het leven verweven is.
KCRO in 2015Ook in 2015 adviseert en werkt het KCRO met organi-saties en overheidsinstellingen. Het Kenniscentrum zal samen met het Centre for Religion, Conflict and the Public Domain van de Rijksuniversiteit Groningen verder onderzoek doen naar de methodes van WorldVision rondom HIV/aidspreventie en gezondheid van moeders en baby’s in Zimbabwe. De vraag die voor het KCRO centraal staat is: hoe dragen mensen vanuit persoonlijke spirituele bronnen bij aan duurzame sociale verande-ring? En wat is de bijdrage van religieuze leiders daarbij? Dit onderzoek in lokale gemeenschappen levert het KCRO waardevolle inzichten en methoden op over de aansluiting bij religie en waardensystemen, die ook buiten de Afrikaanse context relevant zijn.
Sociale verandering vindt ook in Nederland plaats. Ook hier kan het gesprek over waarden en zingeving bijdragen aan een betere aansluiting tussen mensen en organisaties met verschillende culturele en religieuze achtergronden. Het KCRO kan organisaties en over- heden adviseren over hoe zij dat gesprek kunnen aangaan.
VOOR MEER INFORMATIE:
BRENDA BARTELINK ([email protected])
EN WWW.RELIGION-AND-DEVELOPMENT.NL.
‘…nu zien wedat er verschil-lende stemmen spreken in de Bijbel en dat wij naar die stem-men moeten luisteren om te weten wat de kwaliteiten zijn van zowel mannen als vrouwen.’
Wat waren hoogtepunten enmijlpalen voor Oikos in 2014?
Stichting Oikos bestond twintig jaar in 2014. Dat jubileum werd gevierd met een conferentie met de titel Refresh your Strategy op 24 oktober. Deze conferentie gaf een goed beeld van de thema’s waar Oikos zich mee bezighoudt: religie, maatschappelijke verandering en duurzame ontwikkeling. Een gelegen-heid voor Oikos om te laten zien: hier staan we nu, en dit is waar we mee bezig zijn.
De conferentie ging in op de worsteling die mensen hebben met de verschillende perspectieven die er zijn op de feiten. Hoe ga je daar op een respectvolle manier mee om? De conferentie trok een gemengd publiek: mensen die werken in de sector van ontwikke-lingssamenwerking, jongeren die actief zijn bij oikosX-plore en mensen met een kerkelijke achtergrond. Die verschillende groepen illustreren de verschillende werelden waarin Oikos in de afgelopen twintig jaar heeft gewerkt.
Op 1 augustus vertrok Gerhard Schuil als directeur van Oikos. Hij werd opgevolgd door David Renkema. Schuil had bij zijn aantreden in 2011 uitgesproken dat hij in een periode van drie jaar nieuwe impulsen wilde geven aan Oikos. Gerhard Schuil heeft zich ingezet voor de vernieuwing van Oikos, gaf het bestaande beleidsplan focus en vernieuwde het communicatiebeleid. David Renkema trad in het verleden al een paar keer op als interim-directeur. Omdat Oikos middenin een vernieuwingsproces zit, koos het bestuur voor een soepele overgang, waarbij geen vacature ontstond voor de directeursfunctie.
Oikos heeft te maken met veranderingen in haar omgeving en speelt daar actief op in. Gerhard Schuil heeft daar belangrijke aanzetten toe gegeven. In 2014 kwam dit proces in een stroomversnelling door de aandacht te richten op de verdiencapaciteit van de verschillende onderdelen van Oikos. De leidende vraag daarbij is welke meerwaarde Oikos samen met haar partnerorganisaties kan creëren. In 2013 is de keuze gemaakt om het werk van Oikos onder te brengen in enkele thematische programmalijnen. In 2014 bleek dat deze programmalijnen zich niet goed lieten vertalen in een werkbaar organisatiemodel.
De directeur heeft gesprekken gevoerd met een aantal mensen uit de directe omgeving van Oikos. Een ronde-tafelgesprek met enkele mensen uit de kerken maakte hier deel van uit. De uitdagingen waar Oikos als inter-kerkelijke organisatie en als ontwikkelingsorganisatie voor staat, vormde het centrale thema van de verschil-lende gesprekken. Het is duidelijk dat ook de organi-saties in de omgeving van Oikos zoeken naar hun plek in een veranderende context. Ze verwachten dat Oikos maatschappelijke thema’s op een praktische manier op de kaart zet, in samenwerking met anderen en met een scherper profiel.
Voor de medewerkers van Oikos is er veel veranderd. Als gevolg van de bezuinigingen konden enkele contracten in 2014 niet verlengd worden. Uit een onderzoek onder medewerkers kwam naar voren dat ze onzeker waren over hun eigen rol in het vernieuwings- proces. In het verlengde van dit onderzoek heeft de directie de programmamedewerkers gevraagd om te verkennen waar zij kansen zien voor Oikos. Zij doen dat systematisch volgens het Business Model Canvas.
OIKOS NIEUWS #72 JUNI 201514
OIKOS IN BEWEGINGHET JAAR 2014 VOOR STICHTING OIKOS IN VIJF VRAGEN
2014 was een bijzonder jaar voor Stichting Oikos. In 2014 bestond Oikos twintigjaar. Op 1 augustus vertrok directeur Gerhard Schuil en maakte plaats voor David Renkema. Ten slotte werd in 2014 de aanzet gegeven voor ingrijpende organisatorische veranderingen waarmee Oikos met nieuw elan de toekomst in gaat. Een terugblik op het afgelopen jaar voor Stichting Oikos in vijf vragen.
Wat houdt dat vernieuwingsprocesvan Oikos in?
Oikos voert een breed scala aan activiteiten uit op verschillende gebieden: kerk en maatschappij, duur-zaamheid, religie en ontwikkeling, vrede en conflict en rechtvaardige belastingen en migranten. Oikos staat voor de uitdaging om helder te communiceren wat zij te bieden heeft en wat de impact is van de verschil-lende activiteiten.
In deze tijd van praktisch idealisme is het niet voldoende dat Oikos zich profileert op haar idealen en waarden, hoe belangrijk deze ook zijn. Het gaat ook om de impact van onze activiteiten. De medewerkers verwoorden die impact nu nog scherper. Dat is niet alleen een voorwaarde om opdrachten van partner-organisaties te werven, het is ook goed voor het werkplezier van de medewerkers, het profiel van de organisatie en de kwaliteit van het werk.
In 2014 is Oikos gestart met een intensieve verkenning van de kansen. Een aantal vragen is daarbij leidend: Wie zijn de mogelijke partnerorganisaties? Wat is de toegevoegde waarde die Oikos biedt? Willen de partnerorganisaties betalen voor deze toegevoegde waarde?
De verkenning van de kansen van Oikos zal voor de zomer leiden tot een aantal aanbevelingen die richtinggevend zijn voor de toekomst van Oikos.
Stichting Oikos bestond in 2014 twintig jaar. Ethische bezinning op de actuele mondiale uitdagingen staat al sinds de oprichting centraal. Oikos werkt daarvoor samen met een breed scala aan partnerorganisaties: actiegroepen, kerken en kerkelijke organisaties, ontwikkelingsorganisaties, jongeren, migranten enzovoort. Waar Oikos voor staat is vorig jaar samen-gevat in de missie: “Oikos werkt aan veranderingen in de Nederlandse samenleving, gericht op rechtvaardige en duurzame ontwikkeling wereldwijd. Oikos werkt vanuit de overtuiging dat daartoe samenwerking en bezinning vanuit religieuze, levensbeschouwelijke en culturele diversiteit noodzakelijk is.”
OIKOS NIEUWS #72 JUNI 2015 15
Wie werkten in 2014 voor Oikos? Waar wil Oikos naar toe?
Waar staat Oikos voor?
Per december 2014 waren er twaalf medewerkers in vaste dienst en twee medewerkers hadden een tijdelijk contract. Daarnaast werken er vijftien facilitators voor Oikos op basis van een nul-urencontract. Er werkten zes stagiaires voor Oikos. Bij het Kenniscentrum Religie en Ontwikkeling werkten twee junioronderzoekers.
Oikos nam in 2014 afscheid van twee medewerkers met een vast arbeidscontract. De financiële situatie blijft spannend. Voor de jaren 2014 en 2015 gingen alle individuele medewerkers en de PV akkoord met een verlaging van de eindejaarsuitkering van 8,3% naar minimaal 1%. Meer informatie over de financiële situatie van Oikos is te vinden in het financiële jaar-verslag (dit is voor Oikos Nieuws abonnees en andere geïnteresseerden te vinden op de website).
De medewerkers van Oikos zijn vertegenwoordigd in de personeelsvertegenwoordiging (PV). De PV bestond eind 2014 uit twee leden. Zij vergaderden twee keer met de directie; een keer met de scheidende en nieuwe directeur, en nog eens informeel met de nieuwe directeur. Ook vergaderde de PV een keer met het bestuur.
16 OIKOS NIEUWS #72 JUNI 2015
Oikos Nieuws is het magazine vanStichting Oikos. Vrienden van Oikos ontvangen het blad gratis. Nog geen Vriend van Oikos? Meld u nu aan op stichtingoikos.nl/vriend of bel ons (zie hiernaast). Wilt u graag vrijblijvend op de hoogte blijven? Meld u dan aan als abonnee op stichtingoikos.nl/on. U wordt dan één maal per jaar om een bijdrage gevraagd.
COLOFON
Stichting OikosPostbus 191703501 DD UtrechtT (030) 236 15 [email protected]
Ontwerp & layout In Ontwerp, Assen
Productie Nilsson, Goes
Teksten Van der Weijden Teksten
SamenstellingDavid RenkemaRogier van der Weijden
Fotografie Anne Reinke (p.1 en p.4), Rebke Klokke (p.2 en 8), Max Koffi (p.6), Irene Tom (p.7), Klaas Fopma (p.8), Oikos (p.8 en 9), Hilde Wikkerink (p. 10), Conor Ashleigh, AusAID (p.11) en WorldVision (p.13).
Vind jij ook dat het anders kan?
Word Vriend van Oikos!
Geloof jij ook dat het anders kan?
Oikos steunt jou!De wereld kan beter. Ja, daar is iedereen het over eens. Veel mensen maken zich zorgen over ongelijkheid, conflicten en de uitputting van de aarde. Dat we daar in Nederland zelf het nodige aan kunnen doen, zien we echter nog wel eens over het hoofd. Maar hoe pak je dat aan? Oikos steunt mensen en organisaties die willen werken aan verandering in Nederland. Een paar voorbeelden:• Workshops en evenementen voor jongeren door jongeren over onderwerpen als fairtrade, ontwikkeling, zingeving en interculturele communicatie; • Ondersteuning (lokale) groepen die zich in willen zetten voor duurzaamheid. • Lobby in Nederland en Europese Unie om belastingontwijking tegen te gaan; • Wereldwijde trainingen in onze methode voor conflicthantering; Zo zijn wij als relatief kleine organisatie zowel in staat mensen in beweging te brengen als belangrijke onderwerpen op de publieke en politieke agenda te zetten.
Vrienden van Oikos
Steun jij Oikos?Ben jij al vriend van Oikos?Voor het werk van Oikos zijn de Vrienden van Oikos onmisbaar. Met jouw bijdrage is Oikos in staat om nieuwe en gedurfde activiteiten te ondernemen waar (nog) geen fondsen voor beschikbaar zijn. Jouw gift maakt het Oikos mogelijk een fris en tegendraads geluid te laten horen in onze samenleving. Wie kan vriend worden? Iedereen! Kijk op www.stichtingoikos.nl/vriend. Overweeg je met je organisatie, bedrijf of (kerkelijke) groep vriend te worden? Neem dan gerust contact met ons op.
Waarom Vriend van Oikos wordenGeloof jij ook dat het eerlijk en duurzaam kan en we dat alleen samen kunnen bereiken? Vind je ook dat we wat betreft duurzame ontwikkeling in Nederland nog het nodige te doen hebben? Neem dan ook een aandeel in de toekomst van Oikos!
IN VOGELVLUCHT 2–3
FINANCIEEL JAARVERSLAG 4–9
OVERZICHT VAN STAKEHOLDERS 10
BEGROTING 2015 11
MEDEWERKERS EN BESTUUR 12
Financieel enorganisatorischjaarverslag2014
2
Organisatorisch jaarverslag 2014STICHTING OIKOS
ON
TWER
P: N
ILSS
ON
CO
MM
UN
ICA
TIEK
UN
STEN
AA
RS
PROJECTEN
Samenwerken en conflict management
Dialoog en sociale cohesie
Workshop maatschappelijk leiderschap voor predikanten en pastores
2014in vogelvlucht
Tax Justice NL Kenniscentrum Religie & Ontwikkeling
Moreel leiderschap oikosXplore
Shop ’n Style on Tour
NoordpoolacademieDPC
(universiteits) steden
deelnemers
Verbinding tussen kerk en millenniumdoelen
rondetafelgesprekken met minFIN, minBuZa, MNC’s
Werken aan ‘de nieuwe milleniumdoelen’
Kerk, samenleving en duurzaamheid
projectenTotale omzet actief in de organisatie m/v
23 projectenwaarvan 6 grote projecten> € 50.000,-
€ 1,1 miljoen 56 Mensen
20 stafmedewerkers
39 vrouw17 man
2408
10
events
internationale uitwisselingen
deelnemers
deelnemers deelnemers
517
11 1147
06
03
advies & proces
consultancy& trainigen
30+5 bedrijven, 25 businessplannen gericht op 8 Afrikaanse landen
Africa in Motion
bedrijven
business-plannen
25
05
Samen met gemeenten en VNG 13 toekomstateliers georganiseerd, 260 deelnemers, 100 bezoekers werkdag, 5 artikelen
Improviseren
toekomst-ateliers
260
13
African diaspora
prominenteNL-auteurs10
Belastingen & MVO
lobbygesprekken met Kamerleden/fractie- medewerkers
rapport01 bijeenkomst i.s.m. PwC
01
04
workshop
artikelen
200 bezoekers
tool
05
01
10+
bezoekers werkdag Superkerk
65
artikelen
Start netwerk Theologie &
Duurzaamheid07
Afrikaanse landen
08
artikelen
workshop
workshops
interviews met lokale diakonieën
onderzoeken
bijeenkomsten
BuZa-bijeenkomsten webinars
02
0805
0501
48
01
studiedag
01
boek01
bijeenkomsten04
03 04
scholen05leerlingen350
15
3
Stichting OikosSTICHTING OIKOS
ON
TWER
P: N
ILSS
ON
CO
MM
UN
ICA
TIEK
UN
STEN
AA
RS
PROJECTEN
Samenwerken en conflict management
Dialoog en sociale cohesie
Workshop maatschappelijk leiderschap voor predikanten en pastores
2014in vogelvlucht
Tax Justice NL Kenniscentrum Religie & Ontwikkeling
Moreel leiderschap oikosXplore
Shop ’n Style on Tour
NoordpoolacademieDPC
(universiteits) steden
deelnemers
Verbinding tussen kerk en millenniumdoelen
rondetafelgesprekken met minFIN, minBuZa, MNC’s
Werken aan ‘de nieuwe milleniumdoelen’
Kerk, samenleving en duurzaamheid
projectenTotale omzet actief in de organisatie m/v
23 projectenwaarvan 6 grote projecten> € 50.000,-
€ 1,1 miljoen 56 Mensen
20 stafmedewerkers
39 vrouw17 man
2408
10
events
internationale uitwisselingen
deelnemers
deelnemers deelnemers
517
11 1147
06
03
advies & proces
consultancy& trainigen
30+5 bedrijven, 25 businessplannen gericht op 8 Afrikaanse landen
Africa in Motion
bedrijven
business-plannen
25
05
Samen met gemeenten en VNG 13 toekomstateliers georganiseerd, 260 deelnemers, 100 bezoekers werkdag, 5 artikelen
Improviseren
toekomst-ateliers
260
13
African diaspora
prominenteNL-auteurs10
Belastingen & MVO
lobbygesprekken met Kamerleden/fractie- medewerkers
rapport01 bijeenkomst i.s.m. PwC
01
04
workshop
artikelen
200 bezoekers
tool
05
01
10+
bezoekers werkdag Superkerk
65
artikelen
Start netwerk Theologie &
Duurzaamheid07
Afrikaanse landen
08
artikelen
workshop
workshops
interviews met lokale diakonieën
onderzoeken
bijeenkomsten
BuZa-bijeenkomsten webinars
02
0805
0501
48
01
studiedag
01
boek01
bijeenkomsten04
03 04
scholen05leerlingen350
15
4
Balans per 31 december 2014
2014 2013
ACTIVA € €
Vaste Activa Inventaris 14.571 22.117Aandelen Oikocredit 53.287 51.548
Vlottende ActivaVorderingen op korte termijn en vooruitbetaalde kosten 163.625 327.007Liquide middelen 646.416 757.461
TOTAAL ACTIVA 877.900 1.158.133
Vanwege een directe koppeling aan het grootboek kunnen er afrondingsverschillen zijn in de tellingen.
Inventaris
Aandelen Oikocredit
Vorderingen op korte termijn envooruitbetaalde kosten
Liquide middelen
Activa
Vlottende activa
Vorderingen op korte termijn envooruitbetaalde kosten
Deze post is fors lager dan eind 2013. Subsidies en bijdragen voor projecten worden vaak begin navolgend jaar definitief vastgesteld. In de regel is wel een ruim voorschot verstrekt. a. Met het afronden van SBOS (project NPM-EEN) is een groot project financieel afgerond. Eind 2013 stond nog een ontvangen bedrag van SBOS op de balans van € 80.172.
b. Eind 2013 had Oikos nog € 69.634 tegoed van de Vrienden van Oikos (post Rekening Courant Vrienden van Oikos). Dit bedrag is begin 2014 ontvangen. De Bijdrage van de Vrienden van Oikos over 2014 is in het verslagjaar in haar geheel ontvangen.
Liquide middelen
De liquide middelen zijn eind 2014 fors lager dan eind 2013, te weten circa € 110.000 lager.Grootste wijzigingen die hiertoe hebben geleid:• € 161.000 daling van de vlottende activa (nog te ontvangen bedragen en vooruitbetaalde bedragen). • € 242.810 daling van vooruit ontvangen subsidies (zie ook opmerkingen onder Passiva)• € 23.000 daling van nog te betalen rekeningen.
Toelichting Activa
Financieel jaarverslag 2014
5
2014 2013
PASSIVA € €
Eigen vermogenContinuïteitsreserve – Algemene reserve 290.459 309.361– Reserve personeelskosten/reorganisatie 286.693 286.693
Vooruitontvangen projectbijdragen e.d. en overige schulden op korte termijnVooruitontvangen projectbijdragen, subsidies e.d. 107.777 350.587Overige schulden op korte termijn 192.970 211.492 TOTAAL PASSIVA 877.900 1.158.133
Algemene reserve
Reserve personeelskosten/reorganisatie
Vooruitontvangen projectbijdragen, subsidies e.d.
Overige schulden op korte termijn
Passiva
Per eind 2014 is de omvang van de continuïteitsreserve ruim beneden de norm van de VFI-richtlijn (reserves
goede doelen). Volgens de VFI-richtlijn mag de continuïteitsreserve maximaal 1,5 maal de jaarlijkse kosten
van de werkorganisatie zijn.
Toelichting Passiva
Vooruitontvangen projectbijdragen,subsidies e.d.
Zoals er aan het einde van een jaar nog delen van subsidies voor projecten zijn te ontvangen, worden sommige subsidies ook (deels) vooruitontvangen of wordt een ontvangen bedrag geoormerkt voor het volgend jaar.
Het totaal van deze bedragen is gedaald met€ 242.810 ten opzichte van 2013.• Ten behoeve van NPM-EEN stond eind 2013 een geoormerkt bedrag op de balans van € 87.170. Dit bedrag is in haar geheel ingezet in 2014.
• Ten behoeve van Tax Justice Europe stond eengeoormerkt bedrag van € 6.158 op de balans. Dit betrof het saldo contributies van Europese organisaties die Oikos op verzoek van de inter-nationale organisatie in 2012 en 2013 inde. Het saldo is in 2014 overgemaakt naar Tax Justice Network.
• Het bedrag aan vooruitontvangen en geoor-merkte subsidies ten behoeve van Oikos is met ruim € 148.000 gedaald ten opzichte van 2013. Dit betreft met name € 80.000 subsidie van
Stichting Woudschoten (eind 2013 ontvangen ten behoeve van project oikosXplore 2014) en geoormerkte subsidies voor project Beyond Face Value (periode 2013-2015) die in 2014 zijn besteed.
Stichting Oikos
6
Vanwege een directe koppeling met het grootboek kunnnen er afrondingsverschillen zijn in de tellingen
Personeel (salarissen, premies e.d.)
Overige personeelskosten
Huisvesting
Afschrijving inventaris
Documentatie
Kantoor
Administratie, stichtingskosten enjuridische kosten
Bestuurskosten, contributies en bijdragen
Publiciteit en publicaties
Kosten voorgaand boekjaar
Aanvullende projectkosten (campagnes,manifestaties)
Rekening van lasten en batenLasten
REALISATIE BEGROOT REALISATIE 2014 2014 2013 LASTEN € € €
Personeel (salarissen, premies e.d.) 709.048 652.550 682.074 Overige personeelskosten 49.646 46.362 61.075 Huisvesting 69.588 74.400 63.104 Afschrijving inventaris 7.546 10.000 10.630 Documentatie 1.717 3.000 2.682 Kantoor 33.063 40.775 37.832 Administratie, stichtingskosten en juridische kosten 16.069 16.650 27.089 Bestuurskosten en contributies aan (inter)nationale organisaties 7.827 11.200 8.770 Publiciteit en publicaties 21.376 31.000 33.087 Kosten voorgaand boekjaar 2.996 Aanvullende projectkosten 175.790 179.187 154.690 1.094.665 1.065.124 1.081.033 Afvloeiingskosten 4.760 50.291 TOTAAL LASTEN 1.099.425 1.065.124 1.131.324
Personeel a. Eind 2013 zijn de werknemers met een vast contract akkoord gegaan met een tijdelijke verlaging van de eindejaarsuitkering (van 8,3% van bruto salaris naar minimaal 1%). Met deze afspraak kon Oikos met een lager financieel risico 2014 ingaan. Uiteindelijk is voor de medewerkers met een vast contract de eindejaarsuitkering op 3% vastgesteld. Gedurende het jaar zijn vanwege extra werkzaamheden aan een aantal medewer-kers extra uren uitbetaald, en is een aantal tijde-lijke medewerkers in dienst gekomen. Hiermee is de post Personeel met circa € 55.000 gestegen t.o.v. de begroting.
b. Stichting Oikos volgt – enkele uitzonderingen daargelaten - de arbeidsvoorwaardenregeling van de Protestantse Kerk in Nederland. De functie van de directeur valt in schaal 13 van deze regeling. Tot 1 augustus 2014 was de heer G.H. Schuil directeur. Het directiesalaris bedroeg voor de periode januari tot en met juli € 41.560 (bruto-jaarsalaris, vakantiegeld, eindejaarsuitkering en variabele beloning) voor 36 uur in de week (aanstellingspercentage van 100% op basis van werkweek van 36 uur). Daarnaast is voor rekening van de werkgever voor € 5.036 bijgedragen aan de pensioenpremies. Conform de arbeidsvoor-waardenregeling heeft de directeur een
tegemoetkoming in de kosten woon-werkverkeer ontvangen van € 1.308.
Als voorbereiding op de overname van het directeurschap per 1 augustus 2014, is de heer D.L. Renkema per 1 januari 2014 toegetreden tot de directie. Het directiesalaris bedroeg voor heel 2014 € 50.588 (bruto-jaarsalaris, vakantiegeld, einde-jaarsuitkering en variabele beloning) voor 30,3 uur in de week (84,21% op basis van werkweek van 36 uur). Daarnaast is voor rekening van de werk-gever voor € 5.895 bijgedragen aan de pensioen-premies. Conform de arbeidsvoorwaardenregeling heeft de directeur een tegemoetkoming in de kosten woon-werkverkeer ontvangen van € 2.242.
Toelichting Lasten
Financieel jaarverslag 2014
7
Subsidies
Bijdragen lidkerken algemeen
Bijdragen samenwerkingspartners projecten
Dienstverlening
Vrienden van Oikos
Overige bijdragen, giften bijdragen projecten
Bijdragen inzake workshops, cursussen, trainingen
Rente en diverse baten
Baten
REALISATIE BEGROOT REALISATIE 2014 2014 2013
BATEN € € €Subsidies, financiële bijdragen en werkzaamheden voor derden a. subsidies 335.868 207.500 290.282 b. bijdragen lidkerken algemeen 31.700 25.000 39.500 c. bijdragen samenwerkingspartners projecten 407.088 390.000 443.149 d. dienstverlening 168.706 36.200 95.289 e. Vrienden van Oikos en overig 95.500 85.000 170.000 ** aanvullend a, b, c, d, e 259.224 1.038.861 1.002.924 1.038.220 Bijdragen inzake workshops, cursussen, trainingen 21.948 48.000 20.765 Diverse doorberekeningen 5.681 2.335 Rente en overige baten 14.033 14.200 13.018
TOTAAL BATEN 1.080.523 1.065.124 1.074.337
RESULTAAT -18.902 0 -56.987 Het resultaat is als volgt onttrokken/toegevoegd aan de reserves Onttrokken aan algemene reserve -18.902 -6.696 Onttrokken/toegevoegd aan Reserve personeelskostenen reorganisatie
-50.291
** Bij het opstellen van de begroting 2014 waren de baten als opgenomen bij a, b, c, d, en e als zeker aangemerkt.
Afschrijving inventaris en huisvestings-kosten. In 2014 zijn er geen investeringen geweest. De boekwaarde van de totale inventaris van Oikos is ultimo 2014 € 14.571. De post afschrijvingen en huisvesting vallen al enkele jaren lager uit dan begroot. In de begroting wordt jaarlijks rekening gehouden met investeringen in de kantoorruimten (schilderwerk, verbouwingen, vloerbedekking). Deze investeringen zijn een aantal jaren niet gedaan. Begin 2015 vindt een inhaalslag plaats.
KantoorkostenDeze post valt lager uit dan begroot door eenbescheiden aanschaf van kantoorartikelen (€ 500 minder), lagere algemene portokosten (€ 1.500 minder), onderhoud, hardware, software ICT (€ 2.000 minder), enveloppen en briefpapier (€ 1.000 minder), doorberekening algemene kantoorkosten aan EEN (€ 1.000). De lagere kosten werden met name veroorzaakt door de ontwikkeling waarbij steeds meer communicatie online plaats vindt.
Bestuurskosten en contributies aan (inter)nationale organisatiesDe bestuursleden van Stichting Oikos ontvangen naast een onkostenvergoeding geen financiële vergoeding voor hun werkzaamheden in het bestuur. De kosten die gemoeid waren met het bestuur (reiskosten en catering vergaderingen) bedroegen over 2014 totaal € 1.601. Oikos heeft in 2014 voor € 6.226 contributies betaald aan onder meer Partos, Oikosnet, Eurodad, MVO Platform (via SOMO).
Zie voor vervolg toelichting op de Lasten en toelichting op de Baten de volgende pagina.
Stichting Oikos
8
Waarderingsgrondslagen
AlgemeenBij het opstellen van het jaarverslag 2014 is voldaan aan de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 640 voor Organisaties zonder winststreven.
Materiële vaste activaDe materiële vaste activa zijn gewaar-deerd op aanschafwaarde verminderd met een jaarlijkse afschrijving van 10 (meubilair) tot 25% (ICT). Investeringen worden geactiveerd vanaf € 1.000.
Financiële vaste activaDeze zijn gewaardeerd op aanschaf-waarde.
VorderingenVorderingen worden opgenomen tegen de nominale waarde. Indien hiertoe aanleiding bestaat is rekening gehouden met een voorziening voor oninbaarheid.
Overige activa en passivaDeze wordt gewaardeerd op de nominale waarde, tenzij in de toelichting een andere waarderings-grondslag is vermeld.
Grondslagen voor de resultaatbepalingLasten en baten worden verantwoord in het jaar waarop ze betrekking hebben, rekening houdend met de toegepaste waarderingsgrondslagen.
Publiciteit en publicatiesVoor algemene publiciteit van Oikos was voor 2014 € 15.000 begroot. In 2014 is hieraan circa € 10.000 minder besteed. Dit komt met name doordat Oikos zich meer en meer richt op de publiciteit binnen en voor projecten en meer op elektronische wijze communiceert.
AfvloeiingskostenIn 2013 zijn er afvloeiingsregelingen getroffen met enkele medewerkers, waarvan één regeling nog doorloopt. De kosten voor 2015 zijn vastge-steld op € 4.760. Hiervoor is ten laste van 2014 een reservering gemaakt voor dit bedrag.
Subsidies, financiële bijdragen en werkzaamheden voor derden
Bij het opstellen van de begroting 2014 waren bij de posten a,b,c,d,e bedragen opgenomen waarover op dat moment al een grote mate van zekerheid bestond. Er was daarnaast een totaal bedrag opgenomen (‘aanvullend a,b,c,d,e’) dat zeer haalbaar werd geacht. Met name bij 13.a en 13.d is dit ruim gelukt.
a. SubsidiesHet bedrag subsidies is aanzienlijk hoger dan het opgenomen bedrag bij begroot. Het is Oikos gelukt om aanvullende subsidies te verwerven voor met name de projecten ‘Noordpoolacade-mie’, ‘oikos-Xplore’ en ‘Shop ’n Style’.
d. Dienstverlening Op een aantal terreinen zet Oikos haar deskun-digheid in, in de vorm van dienstverlening. In 2014 vond dit, naast de ‘bestuurlijke onder-steuning’ van de Stichting Kerk en Wereld, veelal plaats binnen thema’s en projecten waar Oikos al bij betrokken is. Bij de volgende projecten zijn de expertises van de medewerkers aan het project ingezet:• het ‘Kenniscentrum Religie en Ontwikkeling’
heeft een aantal onderzoeksopdrachten verricht en in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken gewerkt aan een ‘inter-actieve leergang religie en seksualiteit’
• Dialogue for Peaceful Change’ (trainingen, begeleiding en consultancy) • OikosXplore (onderzoek voor Agentschap.nl)
Daanaast vervult Oikos consultancy werk voor BRAC International.
e. Vrienden van Oikos, particuliere donateur en overig De Vrienden van Oikos hebben in 2014 het werk van Oikos met een bedrag van € 35.000 onder-steund. Voor 2015 zal de bijdrage vanuit de Vrienden van Oikos minimaal € 15.000 zijn. In 2013 was de bijdrage € 77.500.
Oikos heeft een particuliere donateur die anoniem wenst te blijven. Deze donateur heeft aan de jaarlijkse gift de bepaling gehecht dat de gelden ingezet dienen te worden op jongerenprojecten en Dialogue for Peaceful Change. Daarnaast mag Oikos jaarlijks 20% van de giften vrij besteden. In 2014 is uit deze bron conform de bepalingen € 60.500 ingezet.
Voor 2015 is een inzet begroot van € 50.000. In 2013 was de inzet € 92.500.
Toelichting Lasten (vervolg) Toelichting Baten
Financieel jaarverslag 2014
9
Controleverklaring
Stichting Oikos
10
Financiers
Projecten in Nederland• Action Aid• Agentschap NL• Algemene Doopsgezinde Sociëteit• Both Ends• Brac Internationaal• Cordaid• Edukans• Fonds 1818• Foundation Max van der Stoel• Geloofinjeproject.nl• Gemeente Zaltbommel• Genootschap der Vrienden (Quakers)• Haëlla Stichting• Hivos• ICCO• Kerk in Actie• Mensen met een Missie• Ministerie van Buitenlandse Zaken• Nederlandse Sport Alliantie • Nordic Consultancy• Oikosnet• Oxfam Novib• Particuliere donateur• Protestantse Kerk in Nederland• Remonstrantse Broederschap• SIOC• SOMO• Stichting Kerk en Wereld• Stichting Rotterdam• Stichting Vrienden van Oikos • Stichting Woudschoten• Stichting Zonnige Jeugd• Trans National Institute• World Vision International
In 2014 werkte Oikos met het merendeelvandezefinanciersookinhoudelijksamen.
Overige stakeholders
Organisaties• Africa in Motion• BRAC Bangladesh• CentreonReligionandConflictinthe Public Domain (RUG)• Combeat• COS Gelderland• De Groene Zaak• DifferentTracksGlobal(Ballycastle, Noord Ierland)• Dutch Consortium of Migrant Organisations (DCMO)• Educaids• EmeraldConsultingHPC(Antioch,USA)• Enviu • Evangelische Alliantie• Gemeente Utrecht• Islamic Relief Nederland• Masterclass energietransitie• Micha Nederland• OBSKlaverweide,Noordwijk• PRISMA • Segbroekcollege,DenHaag• Seva Network Foundation• Socires• Stichting Mara• Stichting Otherwise• TU Delft• VBDO• Vice Versa / Lokaal Mondiaal• VNG Internationaal• Wageningen Business Café • Wageningen UR• Young Mindz• Zinweb
Samenwerkingsverbanden • Noach Alliantie• ACT Alliance• Partos• MVO Platform• Kenniscentrum Religie & Ontwikkeling• Nederlands Platform Millenniumdoelen• Tax Justice Nederland • Platform Duurzame en Solidaire Economie• Global Call to Action against Poverty (GCAP)• Oikosnet• Alternative Trade Mandate Alliance• Eurodad• Micha Campagne• One World• Partos• Society for International Development• Dom Hélder Câmara Chair
Bedrijven• ABAA COnsultancy • De Baanbrekers• Frontier BV• MediaMail• Ndassie• OBA Milestones Consulting • PwC
Kerken• Het Rooms-Katholiek Kerkgenootschap• Protestantse Kerk in Nederland• Remonstrantse Broederschap• Algemene Doopsgezinde Societeit• Oud-Katholieke Kerk van Nederland• Religieus Genootschap der Vrienden• Evangelische Broedergemeente in Nederland• Raad van Kerken in Nederland
Financiers en Stakeholders
Organisatorisch jaarverslag 2014
11
2015
LASTEN €
Personeel (salarissen, premies e.d.) * 655.212 Overige personeelskosten 45.156 Huisvesting 74.815 Afschrijving inventaris 8.000 Documentatie 4.000 Kantoor 38.150 Administratie, stichtingskosten en juridische kosten 18.327 Bestuurskosten, contributies en bijdragen 9.200 Publiciteit en publicaties 28.500 Specifieke kosten projecten 145.075 TOTAAL LASTEN 1.026.435
2015
BATEN €
Subsidies, financiële bijdragen en werkzaamheden voor derden a. subsidies 207.500 b. bijdragen lidkerken algemeen 25.500 c. bijdragen samenwerkingspartners projecten 377.000 d. dienstverlening 95.000 e. Vrienden van Oikos en overig 65.000 Aanvullend a, b, c, d, e ** 197.435
967.435 f. Bijdragen workshops, trainingen en cursussen 50.000 g. Diverse doorberekeningen, diverse baten en rente 9.000 TOTAAL BATEN 1.026.435
* Op vrijwillige basis hebben de medewerkers met een contract voor onbepaalde tijd zich akkoord verklaard met een eventuele reductie van de eindejaarsuitkering van8,3% tot minimaal 1%.
** De baten a, b, c, d, e, f, g zijn bij het opstellen van deze begroting als ‘nagenoegzeker’ aangemerkt.
Begroting 2015
Stichting Oikos
12
Medewerkers/Bestuur
Medewerkers in dienst van Stichting Oikos in 2014
Gerhard Schuil
Algemeen directeur tot 1 augustus
David Renkema
Algemeen directeur vanaf 1 augustus
Kees Brussel
Beheerenfinanciën
RogiervanderWeijden
Communicatie & PR
Annemarie van Ede
Secretariaat
Annelies Hartman-Deuling
Secretariaat
Greet Frankhuisen-van de Baan
Secretariaat
Projectmedewerkers binnen de programma’s Brenda Bartelink
Maaike van Diepen
Caroline Doelman-de Graaf
Esther Dwarswaard
Christiaan Hogenhuis
Roos Lombo-Visser
Jaap van der Sar
Plaatsvervangend directeur
CarlijnSavelkouls
Irene Tom
Ingeberte Uitslag
Africa in MotionAnesca Smith
EEN-campagneteamIlse Chang
Erik Visser
Kenniscentrum Religie en OntwikkelingMerel Meerkerk
Erik Meinema
Projectassistenten oikosXploreMarijkeBoessenkool
Lillan Henseler
Afke van der Woude
Facilitators OikosXploreAnouk Boom
Coendert Slendebroek
Gerlinda den Otter
Lisanne Overweg
Mallika de Kramer-Werkhoven
MartijnSpaan
Rebecca Scholten
Renee Quekel
Romy Nieuwenhuizen
Tamara van der Sar
Vera Lenssinck
Vera Molenaar
Wouke Oprel
StagiaireBadredinne Boukattan/ EEN
David Lau/ AIM
Esther Loonstra/ KCRO
Hilde Wikkerink/ oikosXplore
Lotte Steenstra/ KCRO
Petra Gama Broeken/ EEN
Medewerkers projecten in 2014 – niet in dienst van Stichting Oikos
Externe ondersteuningBernice Notenboom
Rene Grotenhuis
Bart Brandsma
MaxKoffi
MirjamPruis
Kevin Kars
Cynthia Kars
BenjaminvanVianen
Margriet van der Zouw
Meike Sloover
Pieter-Jos van Kampen
Kim Idsinga
Bestuur van Stichting Oikos op 31 december 2014
Vanuit het Rooms-Katholiek KerkgenootschapDr.J.CastilloGuerra
Namens de Protestantse Kerk in NederlandDrs.V.RoozeDrs.J.vanDoggenaar,secretaris
Namens de Remonstrantse Broederschap, de Algemene Doopsgezinde Sociëteit, het Religieus Genootschap der Vrienden, de Oud-Katholieke Kerk van Nederland en de Evangelische Broedergemeente in NederlandMr.Dr.J.E.Nijman,voorzitterDr.C.L.MaasDrs.L.J.Wagenaar
Vanuit de Raad van Kerken in NederlandIr.K.Nieuwerth
Voorgedragen door de werknemersDrs.J.E.Kanis
Op vrije zetelsDr.J.M.BavinckDrs.G.J.Meijerhof,penningmeester
Met waardering voor hun inzet nam Oikos
in2014afscheidvanI.vandeBunt-Koster,
J.MolenaarenJ.W.M.Hardon.
Organisatorisch jaarverslag 2014