Andrzej MartynuskaWojewódzki Urząd Pracy w Krakowie
50+na małopolskim rynku pracy.
Skala, podejmowane działania, efekty.
Kraków, 20-21 października 2011 r.
DLACZEGO INTERESUJE NAS SYTUACJA OSÓB W WIEKU 50+?
DEMOGRAFIA malejąca liczba urodzin, wydłużająca się przeciętna długość życia.
NIEKORZYSTNY WSKAŹNIK WSPARCIArelacja pomiędzy generacjami: pracujący utrzymują emerytów
OBNIŻAJĄCY SIĘ WSKAŹNIK ZATRUDNIENIA W GRUPIE WIEKOWEJ 50+ skorelowany Z REPARTYCYJNYM (dominującym do niedawna w krajach europejskich) modelem ubezpieczenia emerytalnego
Postępujący proces starzenia się Polaków przyczyni się do stopniowej zmiany "układu sił" w społeczeństwie
W 2008 r. co szósty Polak ma więcej niż 50 latW 2030 r. co trzeci Polak będzie miał więcej niż 50 lat
Obecnie średni wiek mieszkańca Polski wynosi 37 lat. Do 2030 roku wzrośnie do ponad 45 lat z tendencją do dalszego wzrostu.
1
2
3
START MŁODYCH
WIĘKSZA AKTYWNOŚĆ KOBIET
DŁUŻSZA AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA
AKTYWIZACJA NIEPEŁNOSPRAWNYCH
REZERWY WZROSTU ZATRUDNIENIA
OD PRZEDSZKOLA DO …
POPULACJA MAŁOPOLSKI – 3 310 094 mieszkańców:
67%
16,2%
16,8%
33%
Osoby w wieku do 49 lat
Osoby w wieku 50 lat i więcej
w tym osoby w wieku 50-60/65 lat
w tym osoby w wieku poprodukcyjnym (powyżej 60/65 lat)
536 tys. osób
ŚWIATOWY WSKAŹNIK POTENCJALNEGO WSPARCIA(czyli liczba osób między 15 a 64 rokiem życia, które jako potencjalni pracujący utrzymują emerytów)
• 1950 r wskaźnik 12 : 1 (na 100 pracujących przypadało 8 emerytów, czyli na jednego emeryta pracowało 12 osób)
• 2000 r obniżenie do poziomu 9 : 1 (na 100 pracujących - 11 emerytów)
• 2008 r. obniżenie do poziomu 4,9 do 1 (na 100 pracujących – 20 emerytów)
• PROGNOZA dla POLSKI W ROKU 2035 RELACJA BĘDZIE WYNOSIŁA 2:75 DO 1
Czyli 100 pracujących będzie utrzymywało 36 emerytów
RELACJE POMIĘDZY GENERACJAMI
W roku 2010:w Małopolsce na 4 pracujących przypada 1 emeryt
Źródło: Procesy demograficzne w Polsce a wyzwania wobec polityki gospodarczej, SGH
POLSKA - NAJNIŻSZY WSKAŹNIK W GRUPIE
50-54 LATA ORAZ 55-59 LAT
DEZAKTYWIZACJA W POLSCE: 57-58 LATDEZAKTYWIZACJA W MAŁOPOLSCE : 54 LATA
EUROPEJCZYK PRACUJE ŚREDNIO 7 LAT DŁUŻEJ OD MAŁOPOLANINA
WSKAŹNIK ZATRUDNIENIA W GRUPIE 50+
POLSKA UE (2006)
EUROPA POLSKA MAŁOPOLSKA
WSKAŹNIK ZATRUDNIENIA
AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA
WIEK DEZAKTYWIZACJI
ZAWODOWEJ
STOPABEZROBOCIA
KSZTAŁCENIEUSTAWICZNE - 2009
50+ 32,1% 50+ 29,9%ŚREDNI 50,4%
50+ 30,0%ŚREDNI 50,0%
50+ 34,2%ŚREDNI 57,6%
50+ 31,8%ŚREDNI 55,1 %
50+ 27,6%ŚREDNI 54,3%
61 LATKobiety 60,4 LATMężczyźni 61,4 LAT
57-58 LATAKobiety 54 LATAMężczyźni 61 LAT
54 LATAKobiety 53 LATAMężczyźni 54 LATA
9,5% 4,7% 4,1%
6,0%6,4% 6,2%
ŚREDNI 52,3%
Dane za rok 2009
Poziom ukończonego w ykształcenia w 2009 r
05
101520253035
dokt
or
wyż
sze
(mag
iste
r)
wyż
sze
(inży
nier
licen
cjat
)
polic
ealn
e
śred
nie
zaw
odow
e
śred
nie
ogól
noks
ztał
cące
zasa
dnic
ze z
awod
owe
pods
taw
owe
ukoń
czon
e
bez
wyk
szta
łcen
ia/p
odst
awo
we
nieu
końc
zone
w % Polska
Małopolska
Status społeczno - zawodowy w roku 2009
0102030405060
prac
owni
cyse
kt.
publ
iczn
ego
prac
owni
cyse
kt.
pryw
atne
go
pryw
atni
prze
dsię
bior
cy
roln
icy
renc
iści
emer
yci
bezr
obot
ni
inni
bie
rni
zaw
odow
o
Polska
Małopolska
ŹRÓDŁO: DIAGNOZA SPOŁECZNA 2009
50+
Czas pozostawania bez pracy osób 50 +
14%
15%
23%
13%
26% 9% do 1 miesiąca
1-3 m-cy
3-6 m-cy
6-12 m-cy
12-24 m-cy
pow.24 m-cy
MAŁOPOLSKA - GŁÓWNE TENDENCJE
Co 3 bezrobotny 50+ pozostaje bez pracy powyżej 12 miesięcy
KSZTAŁCENIA PRZEZ CAŁE ŻYCIE W KONTEKŚCIE WIEKU
Uczestnictwo w kursach, seminariach, konferencjach, instruktażach, prywatnych lekcjach, studiach podyplomowych lub w innych formach kształcenia pozaszkolnego w ciągu ostatnich
12 miesięcy a wiek badanych
0,9%
2,9%
11,6%
13,8%
20,1%
26,3%
30,3%
0 5 10 15 20 25 30 35
18-24 lat
25-34 lat
35-44 lat
45-54 lat
55-64 lat
65-74 lat
Powyżej 75 lat
DLACZEGO GENERACJA 50+ CHARAKTERYZUJE SIĘ NISKĄ AKTYWNOŚCIĄ
ZAWODOWĄ?WYMIAR EKONOMICZNY: • przejście na wcześniejszą emeryturę – pewność wynagrodzenia• praca w szarej strefie
CZYNNIKI DEMOGRAFICZNE:• konieczność opieki nad osobami zależnymi (nad wnukami ale też nad swoimi rodzicami)• zły stan zdrowia / niepełnosprawność• wykształcenie, kwalifikacje niedostosowane do oczekiwań pracodawców, rynku pracy
WYMIAR PSYCHOLOGICZNO–SPOŁECZNY: • osoby często stają się niewolnikami swojego wieku i mitycznych ograniczeń, które rzekomo podążają za metryką.• błędnie twierdzą też, że zabierają pracę dobrze wykształconym młodym ludziom wchodzącym po raz pierwszy na rynek pracy
POLITYKA ZATRUDNIENIOWA DLA OSÓB W WIEKU 45 LAT I WIĘCEJ
45+ 55+ 60+
RÓŹNICA 15 LAT I WIĘCEJ
KSZTAŁCENIE USTAWICZNE
PRZEKWALIFIKOWANIE (NOWY ZAWÓD)
UZUPEŁNIENIE, MODERNIZACJA KWALIFIKACJI
POTWIERDZANIE KWALIFIKACJI UZYSKANYCH DROGĄ NIEFORMALNĄ
POLITYKA ZARZĄDZANIA WIEKIEM
ELASTYCZNE FORMY ZATRUDNIANIA
POMOC W POGODZENIU PRACY Z OBOWIĄZKAMI WYNIKAJĄCYMI
Z OPIEKI, STANU ZDROWIA
PRAWO ZACHĘCAJACE PRACODAWCÓW DO ZATRUDNIANIA OSÓB PO 55 ROKU ŻYCIA
ZACHĘCENIE PRACOWNIKÓW DO UTRZYMANIA AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ
(UBEZPIECZENIOWY SYSTEM EMERYTALNY)
ELASTYCZNE FORMY PRACY DOSTOSOWANE DO WIEKU
PRZEKAZANIE DOŚWIADCZENIA (WYKORZYSTANIE RELACJI
MISTRZ-UCZEŃ)
SILVER ECONOMY
ZAPEWNIENIE MOŻLIWOŚCI ODPOCZYNKU I PRZERW
DLA POPRAWY DOBROSTANU POLSKICH SENIORÓW NIEZBĘDNE JEST CAŁOŚCIOWE PODEJŚCIE
I WSPÓŁPRACA WSZYSTKICH INTERESARIUSZY
INICJATYWY SŁUŻACE ZATRZYMANIU PRACOWNIKÓW
WSPARCIE PRACOWNIKÓW
POLITYKI DOTYCZACE ZATRUDNIENIA W TYM ZARZĄDZANIE WIEKIEM
ROZWÓJ KADR
ZATRUDNIENIE I PROGRAMY SPOŁECZNEPROGRAMY SZKOLENIOWEPROGRAMY GOSPODARCZE
PROGRAMY ZDROWOTNE
ŹRÓDŁO: RAPORT KAPITAŁ INTELEKTULANY POLSKI, WARSZAWA 2008
PROCESY PROCESY I PLANOWANIE I PLANOWANIE W FIRMACHW FIRMACH
POZYTYWNE POZYTYWNE EFEKTY DLA EFEKTY DLA WSZYSTKICHWSZYSTKICH
PROGRAMY RZĄDOWE,PROGRAMY RZĄDOWE, REGIONALNE I REGIONALNE I
LOKALNELOKALNE
ŹRÓDŁO: RAPORT KAPITAŁ INTELEKTULANY POLSKI, WARSZAWA 2008
PROGRAMY I PROJEKTY DLA GRUPY OSÓB 45/50+
W MAŁOPOLSCE
Od początku realizacji udział w projektach rozpoczęło
ponad 246 tys. osób
z czego zostało objętych wsparciem:• 7 258 osób w wieku 55+ (co stanowi 3%)• 20 777 osób w wieku 50+ (co stanowi 9%)• 32 094 osoby w wieku 45+ (co stanowi 13%)
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Stan danych na 30.06.2011
Średnio wsparcie na osobę 45/50+ w ramach PO KL:
5 500 zł
Dla osób 50+ Dla osób 50+ 2007-2011: 2007-2011: 9090 projektówprojektów
dla: dla: 20 777 osób20 777 osób na kwotę: na kwotę: 102 751 tys. zł.102 751 tys. zł.
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Program Operacyjny Kapitał LudzkiOdsetek osób 50 i więcej, które dostały wsparcie
z POKL w stosunku do ludności powiatu w tym wieku
Liczba osób 50+ objęta wsparciem w ramach PO KL stanowi 3,3% populacji Małopolski w wieku 50+.
Najwięcej wspieranych osób w wieku 50+ było w powiatach: m. Nowy Sącz i proszowickim (po 5%),
a najmniej w powiecie limanowskim (1,5%).
Udział osób 50+:• w działaniach skierowanych do bezrobotnych, biernych zawodowo i z zakresu promocji przedsiębiorczości – 12% wszystkich uczestników
w działaniach z zakresu integracji społecznej – 17% w projektach dot. podnoszenia kwalifikacji – 20%
Obszary Tematyczne:1.Godzenie życia prywatnego i zawodowego.2.E-zdrowie i samodzielność pacjenta.3.Strategia ekonomiczna wobec starzejącego się społeczeństwa.4.Włączenie społeczne i cyfrowe.5.Przedsiębiorczość społeczna.6.Wzmocnienie społeczeństwa obywatelskiego.
Główne rezultaty dla Małopolski:•Opracowanie Strategii „Wyzwania dla Małopolski w kontekście starzenia się społeczeństwa”•Opracowanie rekomendacji dla polityk regionalnych wypracowane przez partnerów, beneficjentów i ekspertów, które zostaną przekazane do Komisji Europejskie.
Podprojekt Silver Academy - realizowany przez Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie:Celem projektu było wsparcie rozwoju lokalnego sektora małych i średnich przedsiębiorstw przez zapewnienie alternatywnych modeli przedsiębiorczości dla osób powyżej 50 roku życia.
Projekty Samorządu Województwa dla 50+ w Małopolsce - przykłady działańProjekt - PEOPLE
Projekt - Aktywni do emerytury i nie tylko…
Cel projektu:Podtrzymanie aktywności zawodowej osób z grupy 50+ poprzez przygotowanie ich do pełnienia roli coacha w miejscu pracy
Główne działania:1. Promocja korzyści wynikających z zatrudniania 50+ w roli mentorów;2. Szkolenia uczestników z zakresu: zarządzania karierą własną i innych, kompetencji społecznych, mentoringu i coachingu celem zwiększenia konkurencyjności osób 50+ w miejscu pracy 3. Mentoring i coaching uczestników projektu dla młodszych pracowników oraz wymiana doświadczeń.
Projekty Samorządu Województwa dla 50+ w Małopolsce - przykłady planowanych działań