ALKOL, ALKOL, UYUŞTURUCULAR UYUŞTURUCULAR
VE ZARARLARIVE ZARARLARI
Bağımlık Yapan Maddeler
Bağımlılık kompleks bir Bağımlılık kompleks bir hastalıktır.hastalıktır.
Biyolojik, sosyolojik ve
psikolojik unsurları ile…
Alışkanlığın Tabiatı, Yapısı
Kontrolün kaybı Zararlı sonuçlar Kötü durumlara ve
sonuçlara rağmen devam eden kullanım
Alışkanlığın üç “K” sıAlışkanlığın üç “K” sı
• KontrolBaşta sosyal / Eğlenceye yönelik kullanımSonunda kontrolün kaybıAlgılama bozuklukları(“denial”)
• Kabul Ettirme ve ZorlamaHap arama faaliyetleriTers sonuçlara rağmen devam eden kullanım
• KroniklikÖnceki iyi halin aksine sürekli tekrarlayan hastalıklarSağlıklı yıllardan sonra beliren hastalıklar
Alışkanlıkta Risk FaktörleriAlışkanlıkta Risk Faktörleri
• Soyaçekim ve kalıtsalSoyaçekim ve kalıtsal• Genç yaşta başlamaGenç yaşta başlama• Çocuklukta yaşanan TravmalarÇocuklukta yaşanan Travmalar
((Şiddet ve baskıŞiddet ve baskı))• Hastalıkları ÖğrenmeHastalıkları Öğrenme (ADD/ADHD) (ADD/ADHD)• Zihinsel hastalılarZihinsel hastalılar
– DepresDepresyonyon– Bipolar Bipolar hastalıkhastalık– PsPsikozlar ve akıl hastalıklarıikozlar ve akıl hastalıkları
Kullanımı Sürdürmek
Esaslı ve geri dönülmez bir
şekildeBeyni
değiştirirSağlıklı Beyin
Kokaine alışmış beyin
Uyuşturucu Alışkanlığı bir beyin
hastalığıdır.
Kokain
Ku
llan
ıcı
Kokain
Ku
llan
ıcı
Uyuşturucuların Beyin Hücreleri Üzerindeki Uyuşturucuların Beyin Hücreleri Üzerindeki EtkisiEtkisi
Uyuşturucular Nasıl Etki Eder ?Uyuşturucular Nasıl Etki Eder ?
Sonuçlar:Sonuçlar:
Uyuşturucular, Beynin Uyuşturucular, Beynin kimyasıyla etkileşime geçer ve;kimyasıyla etkileşime geçer ve;
• İlk başlarda kendini iyi hissetme, İlk başlarda kendini iyi hissetme, yoğun mutluluk ve doygunluk halleriyoğun mutluluk ve doygunluk halleri
• Olumsuz duyguların azalması ve Olumsuz duyguların azalması ve sakinleme hissi vererek ödüllendirir.sakinleme hissi vererek ödüllendirir.
Beynin Ödüllendirme Beynin Ödüllendirme Yerleri :Yerleri :
Uyuşturucuların Ödüllendirme Uyuşturucuların Ödüllendirme yolunun işleviyolunun işlevi
Davranış BiçimleriDavranış Biçimleri
• Davranışlarında ödüllendirmenin Davranışlarında ödüllendirmenin rutin haline gelmesi.rutin haline gelmesi.
• Davranışların şuuraltının kontrolüDavranışların şuuraltının kontrolü
• Kendilerini kabul ettirmek Kendilerini kabul ettirmek istediklerinde insanlar farkında istediklerinde insanlar farkında olmadıkları için davranışlarına son olmadıkları için davranışlarına son vermede zorlanmavermede zorlanma
• Değişimde ısrarDeğişimde ısrar
Bağımlılık = Köpek ile KemikBağımlılık = Köpek ile Kemik
•Hiç bırakmak istemezHiç bırakmak istemez
•İstediğini alıncaya İstediğini alıncaya kadar size yalvarır.kadar size yalvarır.
•Kemiğini nereye Kemiğini nereye bıraktığını asla bıraktığını asla unutmaz.unutmaz.
•““Her ne zaman bir şey Her ne zaman bir şey yapsam mutlaka bir yapsam mutlaka bir kemik bana kalacaktır” kemik bana kalacaktır” diye düşünürdiye düşünür
Nature Video Cocaine Video
Beynin ön kısmı
Beynin arka kısmı
Beyin ne kadar süre hatırlar? Hafıza Gücünün Zayıflaması
Bilişsel (Zihinsel) Bilişsel (Zihinsel) KusurlarKusurlar
• Hafıza Sorunları oluşurHafıza Sorunları oluşur
• Kısa anlık unutkanlıklar meydana Kısa anlık unutkanlıklar meydana gelirgelir
• Zararlı zihin takıntıları ve saplantılar Zararlı zihin takıntıları ve saplantılar oluşuroluşur
• İradeyi kullanma zorlaşırİradeyi kullanma zorlaşır
• Problem-çözme stratejilerini Problem-çözme stratejilerini kullanmada başarısız olurkullanmada başarısız olur
Uyuşturucu Bağımlılarının Uyuşturucu Bağımlılarının Ortak Özellikleri:Ortak Özellikleri:
• İşsizlikİşsizlik
• Bir çok suçtan dolayı adli Bir çok suçtan dolayı adli makamlarla sürtüşmemakamlarla sürtüşme
• Stres ve öfke ile başa çıkmada Stres ve öfke ile başa çıkmada zorlukzorluk
• Akranı olan sosyal gruplardan Akranı olan sosyal gruplardan oldukça fazla etkilenmeoldukça fazla etkilenme
• Devamlı kötüye durumlardan Devamlı kötüye durumlardan kurtulamamaktan dolayı bunalıma kurtulamamaktan dolayı bunalıma girmegirme
Yaygın ÖzellikleriYaygın Özellikleri
• Duygusal ve psikolojik Duygusal ve psikolojik çocuksu tavırlarçocuksu tavırlar
• Ailesiyle ilişkilerinde Ailesiyle ilişkilerinde kopukluklarkopukluklar
• İlişkileri uzun süre devam İlişkileri uzun süre devam ettirmede zorluklarettirmede zorluklar
• Eğitimsel ve mesleki Eğitimsel ve mesleki hayatında tahribatlarhayatında tahribatlar
ŞiddetŞiddet
• Alkol saldırganlığı dizginleyip Alkol saldırganlığı dizginleyip engellemezengellemez
• Uyarıcılar doza bağımlı olarak Uyarıcılar doza bağımlı olarak paranoyalar, vesveseler, paranoyalar, vesveseler, saplantılar üretirsaplantılar üretir
• Uyku ilacı arama, bulamayınca da Uyku ilacı arama, bulamayınca da şiddete başvurmalar olurşiddete başvurmalar olur
Kim Tedaviye İhtiyaç Duyar?
Her yıl 13-16 Milyon Her yıl 13-16 Milyon Amerikalı alkol ve diğer Amerikalı alkol ve diğer uyuşturucuların uyuşturucuların bağımlılığından dolayı bağımlılığından dolayı tedaviye ihtiyaç tedaviye ihtiyaç duymaktadır.duymaktadır.
Ama bunlardan sadece 3 Ama bunlardan sadece 3 milyonu gözetim altında ve milyonu gözetim altında ve bakımları yapılmaktadır.bakımları yapılmaktadır.
Kişisel Durumlara Göre Kişisel Durumlara Göre Tedavi UygulamaTedavi Uygulama
• Bütün herkese uygulanacak tek Bütün herkese uygulanacak tek bir tedavi metodu yokturbir tedavi metodu yoktur
• Kişinin maddeyi kullanmasına Kişinin maddeyi kullanmasına bakılmaz, kişisel ihtiyaçların bakılmaz, kişisel ihtiyaçların çeşitliliğine göre etkili tedavilere çeşitliliğine göre etkili tedavilere devam edilirdevam edilir
• Tedavi tıbbi, psikolojik, sosyal, Tedavi tıbbi, psikolojik, sosyal, mesleki, ve geçerli problemlere mesleki, ve geçerli problemlere yönlendirilmelidiryönlendirilmelidir
KaçınmaKaçınma
• Tam anlamıyla konuşmaktan Tam anlamıyla konuşmaktan kaçınma vardır, İyileşme söz kaçınma vardır, İyileşme söz konusu değildirkonusu değildir
• Bu dahili bir hastalık olup, Bu dahili bir hastalık olup, anormal bir durumduranormal bir durumdur
• Madde bağımlıları normale Madde bağımlıları normale dönmek isterler, Kullandıkları dönmek isterler, Kullandıkları maddeyi kontrol altına almak maddeyi kontrol altına almak isterler.isterler.
Self KontrolSelf Kontrol
Eğer bir tanecik
alabilirsem arkadaşlarım gibi ben de
normale döneceğim
Eğer bir tanecik
alabilirsem arkadaşlarım gibi ben de
normale döneceğim
• Bağımlı kontrol Bağımlı kontrol arar, kaçınma değilarar, kaçınma değil
Alkol
En En YaygınYaygın Bağımlılık Bağımlılık MaddeleriMaddeleri
Maddenin Sınıfı Maddenin Sınıfı Sakinleştirici-HipnotikSakinleştirici-Hipnotik
Kokain
Maddenin SınıfıUyarıcı
En Yaygın Bağımlılık En Yaygın Bağımlılık MaddeleriMaddeleri
Mariyuana
Madde sınıfıHalüsinasyoncu
En Yaygın Bağımlılık En Yaygın Bağımlılık MaddeleriMaddeleri
Eroin
Madde SınıfıUyku getirici
En En YaygınYaygın Bağımlılık Bağımlılık MaddeleriMaddeleri
Yeni Uyuşturucu Haplar
Madde sınıfıReçetelik İlaçlar
En En YaygınYaygın Bağımlılık Bağımlılık MaddeleriMaddeleri
Uyuşturucu
Vasıtaları
GENÇ KIZIN 1993-1997 ARASI GENÇ KIZIN 1993-1997 ARASI GİBİ 4 YILLIK KISA BİR SÜREDE GİBİ 4 YILLIK KISA BİR SÜREDE
UYUŞTURUCUDAN NE HALE UYUŞTURUCUDAN NE HALE GELDİĞİ AÇIKÇA GÖRÜLÜYOR.GELDİĞİ AÇIKÇA GÖRÜLÜYOR.
UYUŞTURUCU UYUŞTURUCU KARŞILIĞI KARŞILIĞI
ÇALIŞAN BİR ÇALIŞAN BİR KADININ HAZİN KADININ HAZİN
DURUMUDURUMU
5 Yıl Sonra
6 Ay Sonra
2 Ay Sonra
3 Ay Sonra
11 Ay Sonra
7 Ay Sonra
1 Yıl 5 Ay Sonra
3 Yıl 5 Ay Sonra
1 Yıl Sonra
2 Yıl, 5 Ay Sonra
4 Yıl, 5 Ay Sonra
1 Yıl Sonra
Uyuşturucu Maddelerin Beyin Üzerindeki Etkileri
Sağlıklı Sağlıklı BeyinBeyin
Uyuşturucu Hap Uyuşturucu Hap Kullanan BeyinKullanan Beyin
Örümceklere bu Örümceklere bu maddeler maddeler
püskürtüldüğünde, püskürtüldüğünde, onların düzensiz ağ onların düzensiz ağ örmelerine neden örmelerine neden
olmaktadır.olmaktadır.
Basit bir örümceğe spreyle bu maddeleri Basit bir örümceğe spreyle bu maddeleri sıktıklarında o, karman çorman bir sıktıklarında o, karman çorman bir şekilde ağını örecektir. Bunu NASA şekilde ağını örecektir. Bunu NASA
araştırmacıları yaptıkları deneylerde araştırmacıları yaptıkları deneylerde buldular. Örümcek ağları kristal buldular. Örümcek ağları kristal
kafeslere benzerkafeslere benzer
Zehir bilimciler zehirli bir maddeyi Zehir bilimciler zehirli bir maddeyi değerlendirmede istatistiksel kristalografiyi değerlendirmede istatistiksel kristalografiyi
kullanırlar. Buna göre daha fazla zehir kullanırlar. Buna göre daha fazla zehir maddesi, daha fazla deforme olmuş, maddesi, daha fazla deforme olmuş,
bozulmuş ağ yapısı demektir. Sonucunu bozulmuş ağ yapısı demektir. Sonucunu çıkartmışlardır.çıkartmışlardır.
www.yolyordam.comwww.yolyordam.com
Sunum: Ahmet YORDAMSunum: Ahmet YORDAM