ผศ.ดร.ธวั�ช สุ�ทธ กุ�ลสุมบั�ติ มหาวั ทยาล�ยราชภั�ฏอุ�ดรธานี�[email protected]
การวางแผนและการบร�หารเชิ�งยุ�ทธศาสตร�การพั�ฒนา
(Strategic Planning and Management for Development)
2
ความหมายุของ Strategyการต� งและก!าหนดว�ธ#การท#$ไปถึ(งเป)าหมายุไว*ล+วงหน*าอยุ+างม#เหต�ผล
กลยุ�ทธ�หร,อยุ�ทธศาสตร�
ทางราชิการม�กใชิ*ค!าว+า ยุ�ทธศาสตร� เชิ+น การวาง“ ”ยุ�ทธศาสตร�การรบ ยุ�ทธศาสตร�การพั�ฒนาประเทศ
ทางธ�รก�จม�กใชิ*ค!าว+า กลยุ�ทธ� เชิ+น กลยุ�ทธ�ทางการ“ ”ตลาด กลยุ�ทธ�เพั,$อเพั�$มก!าไรต+อหน+วยุ เป/นต*น
ภัาษากุร�กุ Strategia หมายถึ�ง กุารนี�าท�พ (Generalship) หร!อุ แปลวั$า ศ ลปะในีกุารนี�าท�พขอุงแม$ท�พ หร!อุควัามเป*นีผ+,นี�า (Arts of general or Leadership)
สุ -งท�-เกุ�-ยวักุ�บักุลวั ธ�ท�-ใช,เป*นีหล�กุในีกุารด�าเนี นีงานีเพ!-อุให,บัรรล�เป.าประสุงค/ (ทอุงหล$อุ เดชไทย 2544)
วั ธ�หร!อุแผนีปฏ บั�ติ กุารท�-เกุ�-ยวัข,อุงกุ�บักุารแบั$งสุรรทร�พยากุรท�-ม�อุย+$อุย$างจำ�ากุ�ดเพ!-อุให,เกุ ดผลด�ท�-เป*นีข,อุได,เปร�ยบั และสุามารถึบัรรล�ถึ�งวั�ติถึ�ประสุงค/อุ�นีใดอุ�นีหนี�-งหร!อุหลายวั�ติถึ�ประสุงค/พร,อุมกุ�นี โดยม�ควัามเสุ�-ยงนี,อุยท�-สุ�ด(ธงช�ย สุ�นีติ วังษ/ 2539)
ควัามหมาย
ยุ�ทธศาสตร� ไม+ใชิ+ว�ธ#การธรรมดา ม#การใชิ*ความค�ดเป/นพั�เศษ เพั,$อกล�$นเอาแนวทางท#$ด#ท#$ส�ด และสามารถึแปรเปล#$ยุนสถึานการณ์�ท�กประเภท ให*กล�บกลายุเป/นประโยุชิน�แก+หน+วยุงาน ไม+ว+าขณ์ะน� นองค�การจะอยุ4+ในสถึานการณ์�ใด ไม+ว+าจะเป/นชิ+วงได*เปร#ยุบหร,อเส#ยุเปร#ยุบก5ตาม
Basic Strategic Process
วั เคราะห/สุถึานีกุารอุงค/กุร
พ�นีธกุ จำ วั�ติถึ�ประสุงค/ ย�ทธศาสุติร/
1
กุารวั เคราะห/สุ -งแวัดล,อุม
2กุารวั เคราะห/
โอุกุาสุภั�ยค�กุคาม
3
กุารวั เคราะห/ทร�พยากุรขอุง
อุงค/กุร
กุารวั เคราะห/จำ�ดแข3งจำ�ดอุ$อุนี
4 5
วัางแผนีย�ทธศาสุติร/
6 กุารนี�าย�ทธศาสุติร/
ไปปฏ บั�ติ
7กุารควับัค�มประเม นีผล
8SWOT ANALYSIS
Strategic Process
SWOT
VisionMissionStrategy
StrategicPlanningBlueprint for Change
BSCKSAKPIWeight
CompetencyHDI
MonitoringEvaluationAward
Motivation
Need Assessment
SatisfactionKM, Leaning Society TQM, ISO,PSO,PMQAEfficiency + Effective
เป.าหมาย
อุงค/กุรขอุงเรา
เราอุย+$ท�-ไหนี
เราจำะไปท�-ไหนี
เราจำะจำ�ดกุารทร�พยากุรท�-ม�อุย+$อุย$างไรเพ!-อุให,ถึ�งเป.าหมาย
8
กุระบัวันีกุารบัร หารแผนีย�ทธศาสุติร/กุารพ�ฒนีา
การวางแผนยุ�ทธศาสตร�
การน!ายุ�ทธศาสตร�ไป
ปฏิ�บ�ต�
การควบค�มเชิ�ง
ยุ�ทธศาสตร�
• กุารวั เคราะห/ตินีเอุง• วั สุ�ยท�ศนี/• ประเด3นีย�ทธศาสุติร/• กุารกุ�าหนีดแผนีงานี • กุลย�ทธ/• เป.าประสุงค/• ติ�วัช�5วั�ด/ค$าเป.าหมาย • แผนีท�-ย�ทธศาสุติร/• ผ+,ร �บัผ ดชอุบั
• กุ�ากุ�บัติ ดติาม• กุารวั�ดผล• กุารประเม นีผล•กุารทบัทวันีสุถึานีกุารณ์/เพ!-อุปร�บัแติ$งย�ทธศาสุติร/
• แผนีปฏ บั�ติ กุาร• โครงกุาร • กุระบัวันีงานี • โครงสุร,าง• งบัประมาณ์ • เทคโนีโลย� • คนี
• เพ!-อุติอุบัค�าถึามวั$า เราอุย+$ท�-ไหนี “ ”• กุารวั เคราะห/ จำ�ดแข3ง จำ�ดอุ$อุนี โอุกุาสุ และภั�ย
ค�กุคาม (SWOT analysis)
การว�เคราะห�ทบทวนตนเอง
SWOT ANALYSISกุารสุ�ารวัจำสุภัาพแวัดล,อุม
ป7จำจำ�ยภัายในีอุงค/กุร
SWOT/TOWS Matrixกุ�าหนีดติ�าแหนี$งทางย�ทธศาสุติร/ขอุงอุงค/กุร
จำ�ดแข3ง (Strengths)
จำ�ดอุ$อุนี (Weaknesses)
โอุกุาสุ (Opportunities) S-O Strategies W-O Strategies
ภั�ยค�กุคาม (Threats) S-T Strategies W-T Strategies
ป7จำจำ�ยภัายนีอุกุอุงค/กุร
จำ�ดแข3ง จำ�ดอุ$อุนี โอุกุาสุ ภั�ยค�กุคาม
จำ�งหวั�ดหนีอุงบั�วัล�าภั+
กุารพ จำารณ์าป7จำจำ�ยภัายในีและภัายนีอุกุ
จำ�ดแข3ง (S) +
จำ�ดอุ$อุนี (W) -
ศร�บั�ญเร!อุง
ขอุบัเขติขอุงอุงค/กุร
โอุกุาสุ (O) +
ภั�ยค�กุคาม (T) -
จำ�ดแข3ง (S)
จำ�ดอุ$อุนี (W) โอุกุาสุ (O)
ภั�ยค�กุคาม (T)
Strengths
ม�ควัามเป*นีธรรมชาติ S
ผลผล ติทางกุารเกุษติรมากุมายหลายชนี ด
เสุ,นีทางผ$านีและคมนีาคมสุะดวักุ
อุงค/กุรประชาชนีเข,มแข3ง สุาม�คค�
S1
S2
S3
S4
Weaknessขาดกุารท�างานีเป*นีท�มW
ม�กุารประช�มพ+ดค�ยกุ�นีนี,อุย
ไม$ม�ข,อุม+ลเป*นีป7จำจำ�บั�นี รายงานีช,า
ขาดควัามร+ ,ในีเร!-อุงเทคโนีโลย�ใหม$ ๆ
W1
W2
W3
W4
Oputunities
กฎหมายุการกระจายุอ!านาจเอ, อประโยุชิน�O
การม#หน+วยุงานทางการศ(กษาให*ความชิ+วยุเหล,อ
O1
การขยุายุต�วในภาคธ�รก�จขนาดใหญ่+
O2
O3
Threatsกุระบัวันีกุารติ ดติามประเม นีผลม�ข�5นีรายละเอุ�ยดเพ -มข�5นีT
กุระแสุควัามไม$ไวั,วัางใจำในีเร!-อุงท�จำร ติ คอุร�ปช�-นี
T1
T2
กุารขยายติ�วัทางธ�รกุ จำขนีาดใหญ$ T3
ข*อค!าถึาม 5 4 3 2 1
1. S1
2. W1
3. S2
4. O1
5. T2
6. S3
7. W2
8. W3
9. S4
10. O2
11. T1
12. W4
ข*อค!าถึาม 5 4 3 2 1
1. S1
2. W1
3. S2
4. O1
5. T2
6. S3
7. W2
8. W3
9. S4
10. O2
11. T1
12. W4
ข*อค!าถึาม 5 4 3 2 1
1. S1
2. W1
3. S2
4. O1
5. T2
6. S3
7. W2
8. W3
9. S4
10. O2
11. T1
12. W4
ข*อค!าถึาม 5 4 3 2 1
1. S1
2. W1
3. S2
4. O1
5. T2
6. S3
7. W2
8. W3
9. S4
10. O2
11. T1
12. W4
ข*อค!าถึาม 5 4 3 2 1
1. S1
2. W1
3. S2
4. O1
5. T2
6. S3
7. W2
8. W3
9. S4
10. O2
11. T1
12. W4
ให*น! าหน�ก
SWOT ANALYSISกุารสุ�ารวัจำสุภัาพแวัดล,อุม
ป7จำจำ�ยภัายในีอุงค/กุร
SWOT/TOWS Matrixกุ�าหนีดติ�าแหนี$งทางย�ทธศาสุติร/ขอุงอุงค/กุร
จำ�ดแข3ง (Strengths)
จำ�ดอุ$อุนี (Weaknesses)
โอุกุาสุ (Opportunities) S-O Strategies W-O Strategies
ภั�ยค�กุคาม (Threats) S-T Strategies W-T Strategies
ป7จำจำ�ยภัายนีอุกุอุงค/กุร
จำ�ดแข3ง จำ�ดอุ$อุนี โอุกุาสุ ภั�ยค�กุคาม
สุถึานีกุารณ์/แบับั Stars (ดารา/ดาวัร� $ง)คะแนีนีรวัมขอุงโอุกุาสุ (Opportunity)
คะแนีนีรวัมขอุงจำ�ดอุ$อุนี
(Weakness)
คะแนีนีรวัมขอุงภั�ยค�กุคาม (Threat)
คะแนีนีรวัมขอุงจำ�ดแข3ง
(Strength)
Stars
คะแนีนีรวัมขอุงโอุกุาสุ (Opportunity)
คะแนีนีรวัมขอุงจำ�ดอุ$อุนี
(Weakness)
คะแนีนีรวัมขอุงภั�ยค�กุคาม (Threat)
คะแนีนีรวัมขอุงจำ�ดแข3ง
(Strength)
Cash cows
สุถึานีกุารณ์/แบับั Cash cows (แม$วั�วัพ�นีธ�/นีม)
คะแนีนีรวัมขอุงโอุกุาสุ (Opportunity)
คะแนีนีรวัมขอุงจำ�ดอุ$อุนี
(Weakness)
คะแนีนีรวัมขอุงภั�ยค�กุคาม (Threat)
คะแนีนีรวัมขอุงจำ�ดแข3ง
(Strength)
Question marks?
สุถึานีกุารณ์/แบับั Question marks (ศ ราณ์�)
คะแนีนีรวัมขอุงโอุกุาสุ (Opportunity)
คะแนีนีรวัมขอุงจำ�ดอุ$อุนี
(Weakness)
คะแนีนีรวัมขอุงภั�ยค�กุคาม (Threat)
คะแนีนีรวัมขอุงจำ�ดแข3ง
(Strength)
Dogs
สุถึานีกุารณ์/แบับั Dogs (สุ�นี�ขจำนีติรอุกุ)
คะแนีนีรวัมขอุงโอุกุาสุ (Opportunity)
คะแนีนีรวัมขอุงจำ�ดอุ$อุนี
(Weakness)
คะแนีนีรวัมขอุงภั�ยค�กุคาม (Threat)
คะแนีนีรวัมขอุงจำ�ดแข3ง
(Strength)
Dogs
สุร�ปสุถึานีกุารณ์/แบับัติ$าง ๆ
Stars
Cash cows
Question marks?
คะแนีนีรวัมขอุงโอุกุาสุ (Opportunity)
คะแนีนีรวัมขอุงจำ�ดอุ$อุนี
(Weakness)
คะแนีนีรวัมขอุงภั�ยค�กุคาม (Threat)
คะแนีนีรวัมขอุงจำ�ดแข3ง
(Strength)
Dogs
Stars
Cash cows
Question marks
4 ร+ปแบับัพ!5นีฐานีขอุงกุารวัางย�ทธศาสุติร/ต!าแหน+งทางยุ�ทธศาสตร�
เป)าหมายุ ใชิ*เม,$อ
ดาวัร� $ง(Star)
เพ -ม/ขยาย พ�ฒนีา อุงค/กุรเข,มแข3ง สุถึานีกุารณ์/เอุ!5อุอุ�านีวัย
แม$วั�วัพ�นีธ�/นีม (Cash Cow)
กุ�าจำ�ดศ�ติร+ ผ+กุม ติร สุร,างเคร!อุข$าย ลดกุารลงท�นี
อุงค/กุรเข,มแข3ง แติ$ภั�ยค�กุคามม�มากุ
ศ ราณ์�(Question mark)
เพ -มประสุ ทธ ภัาพสุร,างมาติรฐานีอุงค/กุร
อุงค/กุรไม$เข,มแข3งแติ$โอุกุาสุอุ�านีวัย
สุ�นี�ขจำนีติรอุกุ (Dog)
ล,ม เล กุ หย�ดนี -ง สุ+,ไม$ไหวั ภั�ยรอุบัด,านี
?
Vision : ข,อุควัามกุวั,าง ๆ ท�-แสุดงให,เห3นีถึ�งเป.าหมายท�-ติ,อุงกุารจำะไปให,ถึ�ง หร!อุ อุาจำจำะระบั�กุระบัวันีกุารพอุสุ�งเขป
เม!อุงนี$าอุย+$ เค�ยงค+$ร+ ,ค$าธรรมชาติ ประชาชนีชาญฉลาดท�ากุ นี
ในีด นีแดนีสุ�นีติ สุ�ข
การก!าหนดว�ส�ยุท�ศน�
• สุร,างแรงบั�นีดาลใจำ กุระติ�,นีควัามสุามารถึขอุงอุงค/กุร• พ จำารณ์าสุถึานีกุารณ์/ขอุงตินีเอุง (SWOT)• ม�ควัามเป*นีไปได,ในีทางปฏ บั�ติ • ระบั�ประเด3นีย$อุย ๆ ท�-จำะไปถึ�งได,• สุามารถึนี�าไปสุ+$กุารวั�ดและประเม นีได,
ว�ส�ยุท�ศน�ท#$ด#
โอุกุาสุ (Opportunity)
จำ�ดอุ$อุนี (Weakness)
ภั�ยค�กุคาม (Threat)
จำ�ดแข3ง (Strength)
Dogs
Stars
Cash cows
Question marks
จ�ดแข5ง คะแนน
1. S1 ?
2. S2 ?
3. S3 ?
จ�ดอ+อน คะแนน
1. W1 ?
2. W2 ?
3. W3 ?
โอกาส คะแนน
1. O1 ?
2. O2 ?
3. O3 ?
ภ�ยุค�กคาม คะแนน
1. T1 ?
2. T2 ?
3. T3 ?
VISION
VISION
วั สุ�ยท�ศนี/จำ�งหวั�ดเลย “เม!อุงนี$าอุย+$ เม!อุงแห$งกุารท$อุงเท�-ยวัและลงท�นี ภัายใติ,กุารพ�ฒนีาท�-ย� -งย!นี”
วั สุ�ยท�ศนี/จำ�งหวั�ดหนีอุงคาย“เม!อุงนี$าอุย+$ ควับัค+$กุารศ�กุษา วั�ฒนีธรรมล�5าค$า เกุษติรอุ�ติสุาหกุรรมหลากุหลาย ขยายเศรษฐกุ จำกุารค,าสุ+$อุ นีโดจำ�นี พ�ฒนีากุารท$อุงเท�-ยวัท�-ย� -งย!นี”
วั สุ�ยท�ศนี/จำ�งหวั�ดอุ�ดรธานี�“เม!อุงนี$าอุย+$ ศ+นีย/กุลางกุารค,า แหล$งอุ�ติสุาหกุรรมกุารเกุษติร พ�ฒนีาระบับันี เวัศและธรรมชาติ เพ!-อุกุารท$อุงเท�-ยวั”
วั สุ�ยท�ศนี/จำ�งหวั�ดหนีอุงบั�วัล�าภั+“เม!อุงนี$าอุย+$ เค�ยงค+$ร+ ,ค$าธรรมชาติ ประชาชนีชาญฉลาดท�ากุ นีในีด นีแดนีสุ�นีติ สุ�ข”
TOT ม�$งสุ+$กุารเป*นีผ+,ให,บัร กุารสุ!-อุสุารโทรคมนีาคมแห$งชาติ ท�-สุนีอุงติอุบัติ$อุควัามติ,อุงกุารขอุงล+กุค,าและสุาธารณ์ชนีอุย$างใกุล,ช ดท�5งด,านีเศรษฐกุ จำและสุ�งคม
กรมส+งเสร�มอ�ตสาหกรรมเป*นีอุงค/กุรหล�กุในีกุารนี�าภั+ม ป7ญญา นีวั�ติกุรรม อุงค/ควัามร+ , เพ!-อุกุารพ�ฒนีาธ�รกุ จำอุ�ติสุาหกุรรมไทย ให,ม� -นีคง และพ�-งพาตินีเอุงได,อุย$างย�-งย!นี
กรมสรรพัากรระบับังานีมาติรฐานีสุากุล เพ!-อุบัร กุารประชาชนี และเกุ3บัภัาษ�ท�-วัถึ�ง เป*นีธรรม
กุารนี�าเอุาวั สุ�ยท�ศนี/มาพ จำารณ์ารายละเอุ�ยดประเด3นีย$อุย ๆ ท�-จำะท�าให,ควัามฝั7นีเป*นีจำร ง เพ!-อุสุะดวักุติ$อุกุารนี�าไปสุ+$กุารปฏ บั�ติ ติ$อุไป
การก!าหนดประเด5นยุ�ทธศาสตร�
วั สุ�ยท�ศนี/
1.
2.
3.
4.
วัางแผนีปฏ บั�ติ
ประเด
3นีย�ทธ
ศาสุติ
ร/กุล
ย�ทธ/
โครงกุารโครงกุารโครงกุารโครงกุาร
ประเด3นีย�ทธศาสุติร/เม!อุงนี$าอุย+$ เค�ยงค+$ร+ ,ค$าธรรมชาติ
ประชาชนีชาญฉลาดท�ากุ นีในีด นีแดนีสุ�นีติ สุ�ข
2. กุารเสุร มสุร,างกุารบัร หารจำ�ดกุารบั,านีเม!อุงท�ด� และ พ�ฒนีาค�ณ์ภัาพกุารบัร กุารภัาคร�ฐ
4. กุารเสุร มสุร,างเศรษฐกุ จำให,เข,มแข3ง
1. กุารพ�ฒนีาสุ�งคมและค�ณ์ภัาพช�วั ติ
3. กุารอุนี�ร�กุษ/ฟื้?5 นีฟื้+ทร�พยากุรธรรมชาติ และสุ -งแวัดล,อุม
5. กุารร�กุษาควัามม�-นีคง ควัามสุงบัเร�ยบัร,อุย และสุมานีฉ�นีท/ในีสุ�งคม
กุารกุ�าหนีดกุลย�ทธ/
ประเด5นยุ�ทธศาสตร� กลยุ�ทธ�1. กุารพ�ฒนีาสุ�งคมและ
ค�ณ์ภัาพช�วั ติพ�ฒนีาโครงสุร,างพ!5นีฐานีให,เหมาะกุ�บัภั+ม สุถึาป7ติย/ วั�ฒนีธรรมและสุ -งแวัดล,อุมลดอุ�ติรากุารติายด,วัยโรคติ ดติ$อุท�-สุ�าค�ญสุ$งเสุร มกุารเร�ยนีร+ ,ในีท�กุกุล�$มอุาย�ลดป7ญหาควัามข�ดแย,ง คด�ควัามและอุาชญากุรรม
กุารอุธ บัายถึ�งวั ธ�กุารอุ�นีแยบัยลท�-จำะใช,ในีกุระบัวันีกุารปฏ บั�ติ
ประเด5นยุ�ทธศาสตร� กลยุ�ทธ�• ประเด3นีกุารค,ากุารลงท�นี
และกุารท$อุงเท�-ยวัพ�ฒนีาอุ�ติสุาหกุรรมเนี,นีกุารแปรร+ปสุ นีค,ากุารเกุษติรสุ$งเสุร มสุ นีค,าเกุษติรหล�กุ ข,าวั ม�นี อุ,อุยสุ$งเสุร มสุ 5นีค,า OTOP 5 ดาวัสุ+$เวัท�สุากุลพ�ฒนีาเสุ,นีทางกุารท$อุงเท�-ยวั และแหล$งท$อุงเท�-ยวัทางศาสุนีาจำ�ดระบับัพ�กุสุ 5นีค,า (Logistic)
สุร,างกุารม�สุ$วันีร$วัมกุ�บัอุงค/กุรภัาคเอุกุชนี
ประเด5นยุ�ทธศาสตร� กลยุ�ทธ�• พ�ฒนีากุารเกุษติร เร$งร�ดป7ญหาท�-ด นีท�ากุ นี
พ�ฒนีาป7จำจำ�ยพ!5นีฐานีกุารผล ติ ด นี นี�5า และ ป�@ยสุ$งเสุร มกุารเกุษติรอุ นีทร�ย/พ�ฒนีามาติรฐานีสุ 5นีค,ากุารเกุษติรหล�กุ GAP
กุารจำ�ดกุารควัามร+ ,ขอุงเกุษติรกุร
ประเด5นยุ�ทธศาสตร� กลยุ�ทธ�• พ�ฒนีาระบับันี เวัศ สุร,างกุารม�สุ$วันีร$วัมภัาคประชาชนี
พ�ฒนีาแหล$งนี�5าเพ!-อุกุารเกุษติรและกุารท$อุงเท�-ยวัเพ -มพ!5นีท�-ปAาเศรษฐกุ จำกุารจำ�ดพ�ฒนีาด นีลดและกุ�าจำ�ดมลภัาวัะ ขยะ ควั�นี
ค!อุกุารกุ�าหนีดขอุบัเขติ วั ธ�กุาร และเกุณ์ฑ์/ควัามสุ�าเร3จำขอุงแผนีและโครงกุาร
เม!อุงนี$าอุย+$ กุารย,ายถึ -นีอุอุกุนีอุกุเขติพ!5นีลดลงประชาชนีพอุใจำกุ�บับัร กุารภัาคร�ฐคด�อุาชญากุรรม 3 กุล�$ม ลดลง
ประเด3นีย�ทธศาสุติร/
เป.าหมายและติ�วัช�5วั�ดวั�ด
เกุณ์ฑ์//ค$าเป.าหมาย
ร,อุยละ 20
ร,อุยละ 80
ร,อุยละ 50
การก!าหนดเป)าหมายุและเกณ์ฑ์�ชิ# ว�ดความส!าเร5จ
พ ท�กุษ/ธรรมชาติ ม�แผนีกุารป.อุงกุ�นีไฟื้ปAา
จำ�านีวันีอุาสุาสุม�ครพ ท�กุษ/ปAาเพ -มข�5นี
ควัามสุ�าเร3จำขอุงแผนีป.อุงกุ�นีภั�ยธรรมชาติ
ประเด3นีย�ทธศาสุติร/
เป.าหมายและติ�วัช�5วั�ดวั�ด
เกุณ์ฑ์//ค$าเป.าหมาย
ม� 5 ข�5นีติอุนี
จำ�านีวันี 200 คนี ติ$อุปC
ม� 5 ข�5นีติอุนี
จำ�านีวันีพ!5นีท�-ปAาเพ -มข�5นี 200 ไร$/ปC
ค�ณ์ภัาพช�วั ติท�-ด�
รายได,เฉล�-ยติ$อุคร�วัเร!อุนีติ$อุปC
ร,อุยละขอุงคร�วัเร!อุนีท�-ม�นี�5าด!-มสุะอุาดใช,
จำ�านีวันีกุารเพ -มขอุงคร�วัเร!อุนีท�-ม�ท�-อุย+$อุาศ�ยติามเกุณ์ฑ์/มาติรฐานี
ประเด3นีย�ทธศาสุติร/
เป.าหมายและติ�วัช�5วั�ดวั�ด
เกุณ์ฑ์//ค$าเป.าหมาย
150,000 บัาท
100%
50 หล�ง
ร,อุยละเฉล�-ยท�-ลดลงขอุงอุ�ติรากุารเจำ3บัปAวัยด,วัยโรคติ ดติ$อุ 3 กุล�$ม
10%
ล�กษณ์ะของเกณ์ฑ์�ชิ# ว�ด/ค+าเป)าหมายุ1. ร,อุยละ2. จำ�านีวันี3. ข�5นีติอุนี4. ผสุมผสุานี
• ค$าเป.าหมายท�-ด�ติ,อุงสุ!-อุถึ�งควัามสุ�าเร3จำท�-วั�ดได,จำร ง• กุารกุ�าหนีดค$าเป.าหมายม�กุจำะพ จำารณ์าจำากุผลงานีท�-ผ$านี
มา โดยม�ข,อุม+ลเด มอุ,างอุ ง (Baseline Data) ย,อุนีหล�ง
• ค$าเป.าหมายท�-ด�ติ,อุงแสุดงถึ�งพ�ฒนีากุารขอุงกุารปฏ บั�ติ งานี หร!อุควัามท,าทายขอุงกุารปฏ บั�ติ งานี
• ควัรระบั�เง!-อุนีไขขอุงควัามสุ�าเร3จำหร!อุโอุกุาสุท�-อุาจำจำะไม$เป*นีไปติามเป.าหมาย
S
W
O
T
แผนีงานี
เป.าหมาย/ วั�ติถึ�ประสุงค/
ประเด3นีย�ทธศาสุติร/
วั สุ�ยท�ศนี/
โครงกุารและงบัประมาณ์ผ+,ร �บัผ ดชอุบั
กุารติ ดติามและประเม นีผล
ควัามสุอุดคล,อุง
วั สุ�ยท�ศนี/
ประเด3นีย�ทธศาสุติร/ท�- 1
ประเด3นีย�ทธศาสุติร/ท�- 2
ประเด3นีย�ทธศาสุติร/ท�- 3
ติ�วัช�5วั�ดท�- 1ติ�วัช�5วั�ดท�- 2ติ�วัช�5วั�ดท�- 3
ติ�วัช�5วั�ดท�- 4ติ�วัช�5วั�ดท�- 5
ติ�วัช�5วั�ดท�- 6ติ�วัช�5วั�ดท�- 7
แผนีปฏ บั�ติ งานีโครงกุารท�- 1โครงกุารท�- 2โครงกุารท�- 3
แผนีปฏ บั�ติ งานีโครงกุารท�- 4โครงกุารท�- 5
แผนีปฏ บั�ติ งานีโครงกุารท�- 6โครงกุารท�- 7โครงกุารท�- 8
ผ4*ร�บผ�ดชิอบแต+ละแผนโครงการ
วั สุ�ยท�ศนี/
ประเด3นีย�ทธศาสุติร/ท�- 1
ประเด3นีย�ทธศาสุติร/ท�- 2
ประเด3นีย�ทธศาสุติร/ท�- 3
ติ�วัช�5วั�ดท�- 1ติ�วัช�5วั�ดท�- 2ติ�วัช�5วั�ดท�- 3
ติ�วัช�5วั�ดท�- 4ติ�วัช�5วั�ดท�- 5
ติ�วัช�5วั�ดท�- 6ติ�วัช�5วั�ดท�- 7
แผนีปฏ บั�ติ งานีโครงกุารท�- 1โครงกุารท�- 2โครงกุารท�- 3
แผนีปฏ บั�ติ งานีโครงกุารท�- 4โครงกุารท�- 5
แผนีปฏ บั�ติ งานีโครงกุารท�- 6โครงกุารท�- 7โครงกุารท�- 8
ผ4*ร�บผ�ดชิอบแต+ละแผนโครงการ
49
กุระบัวันีกุารบัร หารแผนีย�ทธศาสุติร/กุารพ�ฒนีา
การวางแผนยุ�ทธศาสตร�
การน!ายุ�ทธศาสตร�ไป
ปฏิ�บ�ต�
การควบค�มเชิ�ง
ยุ�ทธศาสตร�
• กุารวั เคราะห/ตินีเอุง• วั สุ�ยท�ศนี/• ประเด3นีย�ทธศาสุติร/• กุารกุ�าหนีดแผนีงานี • กุลย�ทธ/• เป.าประสุงค/• ติ�วัช�5วั�ด/ค$าเป.าหมาย • แผนีท�-ย�ทธศาสุติร/• ผ+,ร �บัผ ดชอุบั
• กุ�ากุ�บัติ ดติาม• กุารวั�ดผล• กุารประเม นีผล•กุารทบัทวันีสุถึานีกุารณ์/เพ!-อุปร�บัแติ$งย�ทธศาสุติร/
• แผนีปฏ บั�ติ กุาร• โครงกุาร • กุระบัวันีงานี • โครงสุร,าง• งบัประมาณ์ • เทคโนีโลย� • คนี
Corporate War Room
ข*อม4ลประกอบต�วชิ# ว�ดท#$ 1 ต�วชิ# ว�ดท#$ 1 ต�วชิ# ว�ดท#$ 2
ต�วชิ# ว�ดท#$ 3 ข*อม4ลประกอบต�วชิ# ว�ดท#$ 4 ต�วชิ# ว�ดท#$ 4
53
Balanced Scorecard ค,ออะไร?
• เร -มติ,นีในีปC 1992 เพ!-อุใช,เป*นีเคร!-อุงม!อุในีกุารประเม นีผลกุารด�าเนี นีงานีขอุงอุงค/กุรให,ครบัถึ,วันีในีท�กุๆ ด,านี– ในีอุด�ติผ+,บัร หาร (โดยเฉพาะอุงค/กุรธ�รกุ จำ) จำะม�$งเนี,นีแติ$กุาร
ประเม นีผลในีด,านีขอุงกุารเง นีเป*นีหล�กุ– กุารประเม นีผลทางด,านีกุารเง นีอุย$างเด�ยวั ม�ข,อุจำ�ากุ�ด
• ไม$สุามารถึประเม นีในีสุ -งท�-ไม$สุามารถึจำ�บัติ,อุง หร!อุบั�นีท�กุบั�ญช�ได, เช$นี ค�ณ์ภัาพขอุงบั�คลากุร ช!-อุเสุ�ยง หร!อุ ภัาพพจำนี/
• บัอุกุให,ร+ ,แติ$สุ -งท�-เกุ ดข�5นีในีอุด�ติ• ถึ+กุพ�ฒนีาข�5นีโดย Robert Kaplan และ David Norton เพ!-อุ
เกุ!5อุหนี�นีติ$อุกุารประเม นีผลทางด,านีกุารเง นี
ต�วอยุ+างล�กษณ์ะของ Balance Score Card
ต�วชิ# ว�ดผลการปฏิ�บ�ต�งาน น! าหน�กเกณ์ฑ์�การให*คะแนน ผลการด!าเน�น
งานค+าคะแนน
ท#$ได* 1 2 3 4 5
ม�ต�ท#$ 1 เศรษฐก�จ 3 2.50
1 ร,อุยละขอุงจำ�านีวันีแปลง/ฟื้าร/มท�-ได,ร�บัใบัร�บัรอุงมาติรฐานีจำากุจำ�านีวันีท�-ขอุติรวัจำประเม นี
1 80% 85% 90% 95% 100% 80% 1
2 ปร มาณ์ผลผล ติข,าวัเหนี�-ยวันีาปC/ไร$ 1 420 423 425 427 430 n/a 03 จำ�านีวันีแหล$งท$อุงเท�-ยวัท�-ได,ร�บักุาร
พ�ฒนีา 1 2 3 4 5 6 4 3
ม�ต�ท#$ 2 ค�ณ์ภาพัชิ#ว�ต 4 4.25
4 ระด�บัควัามสุ�าเร3จำขอุงกุารแกุ,ไขป7ญหาสุ�งคมและพ�ฒนีาค�ณ์ภัาพช�วั ติ 2 1 2 3 4 5 5 5
5 ระด�บัควัามสุ�าเร3จำในีกุารด�าเนี นีงานีเพ!-อุร�กุษาควัามปลอุดภั�ยในีช�วั ติและทร�พย/สุ นีขอุงประชาชนี
2 1 2 X X+2 X+4 75% 3.5
6
100 3.20
รายุงานผลการปฏิ�บ�ต�งานประจ!าเด,อน ม#นาคม 2552
Key Success Area : KSA
Key Perfomance Index: KPI
กรอบในการต�ดตามประเม�นผลการปฏิ�บ�ต�ราชิการของหน+วยุงานราชิการ
ม�ต�ท#$ 1(ร*อยุละ 50)
ม�ต�ท#$ 2(ร*อยุละ 20)
ม�ต�ท#$ 3(ร*อยุละ 10)
ม�ต�ท#$ 4(ร*อยุละ 20)
ม�ต�ท#$ 1 ด*านประส�ทธ�ผล• ผลส!าเร5จตามแผนปฏิ�บ�ต�ราชิการของกระทรวง• ผลส!าเร5จตามแผนปฏิ�บ�ต�ราชิการของกล�+มภารก�จ• ผลส!าเร5จตามแผนปฏิ�บ�ต�ราชิการ/
ภารก�จหล�ก/เอกสารงบประมาณ์รายุจ+ายุของส+วนราชิการระด�บกรมหร,อเท#ยุบเท+า
ม�ต�ท#$ 2 ด*านค�ณ์ภาพัการให*บร�การ• ความพั(งพัอใจของผ4*ร�บบร�การ• การม#ส+วนร+วมของประชิาชิน• ความเป<ดเผยุ โปร+งใส
ม�ต�ท#$ 3 ด*านประส�ทธ�ภาพัของการปฏิ�บ�ต�ราชิการ• ประส�ทธ�ภาพัการบร�หารงบ
ประมาณ์• ประส�ทธ�ภาพัของการใชิ*
พัล�งงาน• การร�กษามาตรฐานระยุะเวลา
การให*บร�การ• การพั�ฒนากฎหมายุ กฎ
ระเบ#ยุบ
ม�ต�ท#$ 4 ด*านการพั�ฒนาองค�กร• การบร�หารจ�ดการองค�การ
ระด�บของแผนยุ�ทธศาสตร�
Business Strategy + Scorecard
Business Strategy + Scorecard
Corporate Strategy + Scorecard
Business Strategy + Scorecard
Business Strategy + Scorecard
Individual Strategy + Scorecard
ล�กุษณ์ะขอุงกุารจำ�ดท�าแผนีพ�ฒนีาและแผนีปฏ บั�ติ กุารขอุงราชกุารไทยป7จำจำ�บั�นี
2553 2554 2555
2552
2553 2554 2555
2553
2557
2554 2555 2556
2554
2558
2556
2556
2556
แผนีพ�ฒนีา 4 ปC
แผนีปฏ บั�ติ กุารแผนีงบัประมาณ์
รายงานีผล
ป7ญหาท�-ม�กุเกุ ดในีกุระบัวันีกุารวัางแผนีย�ทธศาสุติร/เพ!-อุกุารพ�ฒนีา
กุารพ จำารณ์าป7ญหาติามกุระบัวันีกุารทางย�ทธศาสุติร/1 )แผนีย�ทธศาสุติร/ขาดควัามเช!-อุมโยงระหวั$าง กุารวัางแผนี
กุารนี�าแผนีไปปฏ บั�ติ กุารควับัค�ม ติลอุดจำนีกุารสุร,างแรงจำ+งใจำติอุบัแทนี
2 )ในีสุ$วันีขอุงกุารวัางแผนี พบัวั$า ในีแติ$ละประเด3นีขาดควัามสุอุดคล,อุงเช!-อุมโยง เช$นี กุารวั เคราะห/ SWOT Vision Mission กุารกุ�าหนีดติ�าแหนี$งทางย�ทธศาสุติร/ กุารกุ�าหนีดประเด3นีย�ทธศาสุติร/ กุารกุ�าหนีดกุลย�ทธ/ กุารกุ�าหนีดเป.าประสุงค/และติ�วัช�5วั�ด กุารจำ�ดท�า BSC กุารมอุบัหมายกุ�าหนีดผ+,ร�บัผ ดชอุบั
3 )ในีกุระบัวันีกุารนี�าแผนีย�ทธศาสุติร/ไปปฏ บั�ติ พบัวั$า กุารกุ�าหนีดโครงในีแติ$ละประเด3นีย�ทธศาสุติร/ ขาดควัามสุอุดคล,อุงโดยเฉพาะอุย$างย -ง ติ�วัช�5วั�ดและค$าช�5วั�ดในีระด�บัโครงกุารไม$สุอุดคล,อุงกุ�บัติ�วัช�5วั�ดและค$าช�5วั�ดในีระด�บัแผนีย�ทธศาสุติร/ ซึ่�-งสุ$วันีใหญ$เกุ ดจำากุมอุงภัาพแผนีท�-ย�ทธศาสุติร/ไม$ช�ดเจำนี
4 )ในีสุ$วันีขอุงกุารประเม นีผล ย�งขาดกุารรายงานีผลโดย BSC กุ�บัผ+,บัร หารเป*นีระยะ ๆ สุ$วันีใหญ$รายงานีผลเม!-อุสุ 5นีสุ�ดแผนีงานี ท�5งนี�5สุาเหติ�ใหญ$มาจำากุกุารกุารจำ�ดเกุ3บัข,อุม+ลท�-ด�และเป*นีระเบั�ยบั แติ$ขาดกุารวั เคราะห/หล�กุฐานีเช งประจำ�กุษ/ในีผลขอุงงานี
ป7ญหาท�-ม�กุเกุ ดในีกุระบัวันีกุารวัางแผนีย�ทธศาสุติร/เพ!-อุกุารพ�ฒนีา
ป7ญหาท�-ม�กุเกุ ดในีกุระบัวันีกุารวัางแผนีย�ทธศาสุติร/เพ!-อุกุารพ�ฒนีา
กุารพ จำารณ์าป7ญหาติามระด�บักุารร�บัผ ดชอุบัทางย�ทธศาสุติร/1 )ผ+,บัร หารระด�บัสุ+งไม$ให,ควัามสุนีใจำในีรายละเอุ�ยดในีกุารสุร,าง
พ�ฒนีาและปร�บัปร�งกุลย�ทธ/ในีกุารด�าเนี นีงานี ให,ควัามสุนีใจำกุ�บัผลมากุกุวั$าวั ธ�กุารด�าเนี นีงานี ขาดกุารจำ�ดท�าค�าร�บัรอุงกุารปฏ บั�ติ งานีกุ�บัผ+,ปฏ บั�ติ งานี
2 )ผ+,ร�บัผ ดชอุบัขาดควัามร+ ,ในีเช งปฏ บั�ติ และขาดควัามร�บัผ ดชอุบัติ$อุผลกุารด�าเนี นีงานี ติลอุดจำนีกุารวั เคราะห/ล+กุค,าเป.าหมาย โดยเฉพาะอุย$างย -งกุารวั เคราะห/งานีและหล�กุฐานีกุารปฏ บั�ติ งานีเพ!-อุย!นีย�นีผลกุารปฏ บั�ติ งานี
3 )ประชาชนีขาดควัามเข,าใจำกุารปฏ บั�ติ งานีขอุงภัาคร�ฐ มอุงเฉพาะผลท�-จำะได,ร�บัสุ$วันีตินีเท$านี�5นี
การวางแผนและการบร�หารเชิ�งยุ�ทธศาสตร�การพั�ฒนา
(Strategic Planning and Management for Development)
ผศ.ดร.ธวั�ช สุ�ทธ กุ�ลสุมบั�ติ มหาวั ทยาล�ยราชภั�ฏอุ�ดรธานี�[email protected]
END