Van alle markten thuis

Van alle markten thuisDe etnisch-culturele federaties in Vlaanderen

Foto

: Gil

Plaq

uet -

Sta

mpm

edia

www.vanallemarktenthuis.be

Foto: Vorming en Actie

Foto

: AIF

– K

laar

tje F

ranc

kx

Foto: © Marc Laquière-FMV

Van alle markten thuis

Deze brochure geeft je in een

oogopslag een beeld van de door

de Vlaamse overheid erkende

en / of gesubsidieerde etnisch-

culturele federaties. Wie we zijn,

wat we doen en wat ons drijft.

In de kaderstukjes maak je kennis

met praktijkvoorbeelden,

vers geplukt van het terrein.

Als je aan ons verenigingsleven denkt, hoe stel je je dit voor en welke namen komen in je op? Femma, çavaria, Willemsfonds of Amnesty International? Of denk je eerder aan organisaties als Vredesactie, Velt of Wisper?Al gehoord van de etnisch-culturele federaties? Ken je organisaties als Turkse Unie, Afrikaans Platform, AIF of Internationaal Comité?

De etnisch-culturele federaties zijn jong en groeien volop. Ze brengen mensen samen die fier zichzelf zijn en met veel goesting werken aan een gezamenlijke toekomst hier.

De 13 federaties worden erkend en/of gesubsidieerd door de Vlaamse overheid. Dat gebeurt in het kader van het decreet voor sociaal-cultureel volwassenenwerk. Via zo’n 1.600 afdelingen zijn zij verankerd in heel Vlaanderen en Brussel. Zo houden de federaties een nauw contact met de achterban en voelen ze wat leeft op het plein of aan de keukentafel. Vrijwilligers helpen ouders op weg met schoolzaken of gidsen senioren door het zorgaanbod. Vrouwen gaan aan de slag met de computer en pubers ontdekken de Turkse luit.

Waarvoor staan we?

ZelforganisatiesOnze organisaties zijn zelforganisaties.

Vrijwilligers en bestuursleden van de afdelingen trekken lokaal aan de kar. Wij vertrekken van de sterktes van onze achterban. Met daadkracht en de blik vooruit.

DoelgroepenOnze lokale afdelingen staan er: in de steden, bij jongeren, bij nieuwkomers…

We bereiken diverse groepen mensen, dikwijls nog voor deze op de radar van de overheid of andere organisaties opduiken. Vaak in een moeilijke context van kansarmoede en sociale uitsluiting.

MissieZonder dure woorden zijn wij koplopers in de ondersteuning van lokale groepen en empowerment van onze achterban.

We verzetten ons tegen maatschappelijke uitsluiting van nieuwkomers, vrouwen, laaggeschoolden… We bouwen bruggen tussen culturen en gaan voor sociale verandering.

Daartoe vervullen we heel wat opdrachten: naast, bovenop en middenin onze core business; het sociaal-cultureel werk.

We worden gedreven door signalen en initiatieven van onze achterban en springen op vraag van overheden of partners in de bres.

De etnisch-culturele federaties zijn  van alle markten thuis.

Wat doen we?

Het werk van de federaties en de talloze lokale

vrijwilligers kan je vatten onder drie noemers:

empoweren interculturaliseren

stem laten klinken.

De vrijwilligers en deelnemers worden met raad en

daad bijgestaan door de federaties. Die dokteren

daarnaast ook eigen landelijke of regionale projecten

uit. Bijna altijd in een netwerk of samen met

verschillende partners.

Foto

: Has

na A

kal -

Sta

mpm

edia

Mensen empowerenOntmoeting, ontspanning, zelfontplooiing. Daarom nemen mensen deel aan het verenigingsleven. Ook mensen met etnisch-cultureel diverse roots. Net zoals andere sociaal-culturele verenigingen organiseren de vrijwilligers van de etnisch-culturele federaties een waaier aan activiteiten. Van de A van artistiek of artisanaal tot de Z van zorg of zelfontplooiing. Maar ook debatten, vormingen, uitstappen… Nu eens vooral voor de fun of uit nieuwsgierigheid, dan weer vooral om zichzelf te versterken in het leven of het werk. Soms voor de achterban, maar even vaak gericht op een breed publiek. De energie daarvoor ontstaat aan de basis. Bij mensen die zin hebben, of een nood voelen om iets te ondernemen.

Die brede inzet is niet zonder effect: de deelnemers, vrijwilligers en bestuurders hébben en némen deel aan de Vlaamse samenleving. Onderzoek1 toont aan dat de etnisch-culturele federaties, hun lidorganisaties, hun vrijwilligers en achterban bruggenbouwers zijn. Etnisch-cultureel diverse burgers die lid zijn van een zelforganisatie beheersen het Nederlands beter, beschikken over meer praktische vaardigheden zoals vergaderen en omgaan met gemeentelijke instanties, hebben meer zelfvertrouwen en een grotere kennis van de samenleving. Mensen die samen werken in een organisatie oefenen er zich ook in om gezamenlijk en zelfstandig problemen op te lossen. Bovendien blijkt dat mensen die actief zijn in de verenigingen van etnisch-culturele minderheden ook vaker actief zijn in andere Vlaamse organisaties.1 Fennema, M. & Tillie, J.(2004). Civic communities and Multicultural Democracy. In: S. Rssteutscher (ed.), Social Capital: a Democratic Elixir? Routledge. • Penninx, Rinus, van Heelsup, Anja (2004). Bondgenoot of spelbreker? Organisaties van immigranten en hun mogelijke rol in integratieprocessen. Forum, Utrecht. • Swyngedouw, M., Phalet, K. & Deschouwer, K., (eds.) (1999). Minderheden in Brussel. Socio-politieke houdingen en gedragingen. VUBPress, Brussel. • Van Craen, M. & Vancluysen, K. (2007). Voorbij wij en zij? De sociaal-culturele afstand tussen autochtonen en allochtonen tegen de meetlat. Vanden Broele, Brugge.

Praten werkt

“Na de operatie bleef het in mijn hoofd

spoken: wat als de kanker terugkomt?”

Voor Adiba neemt het leven sinds kort

een andere wending.

Voor ze ziek werd, leek kanker een

ver - van-mijn-bed-show. “Over kanker

praten is moeilijk. Samen met enkele

vrouwen startten we een groep voor

lotgenoten. We doen leuke dingen: koken,

babbelen, uitstapjes...”

“Het is fijn te weten dat je met je verhaal

terecht kan, maar dat ook niets moet.

Heb je een slechte dag en praat je liever

niet, dan begrijpen ‘de madammen’ dat.”

Intussen is de groep een actieve afdeling

van VOEM.

La Barca dei Comici“Weet je wat leuk is? De mensen met Italiaanse roots en diegenen met de Vlaamse klei aan hun voeten werken hier samen”, lacht Gianpaolo. “Door de toneelgroep leerde ik ook al heel wat fijne mensen uit mijn buurt kennen”.Gianpaolo heeft de podiummicrobe te pakken.

“Samen met 9 andere Genkse verenigingen werken we nu aan een typisch Genkse Revueshow. Volgend jaar voeren we de show op in C-mine.”

La Barca dei Comici is een afdeling van ACLI en bestaat al sinds 1999. “De bedoeling is enerzijds dat de oudere generaties de traditie van de Italiaanse ‘commedia dell’arte’ kunnen herbeleven en anderzijds daardoor de drempels naar Vlaamse cultuurhuizen verlagen. De werking van La Barca is hét instrument om mensen die anders nooit naar een cultureel centrum zouden gaan, nu wél zover te krijgen.”

België ontrafeld

Oleg: “In België stevenen we om de haverklap af op

verkiezingen. Het is een ingewikkeld land met een

kluwen aan instellingen. We krijgen hierover veel

vragen van onze achterban. Daarom organiseren

we binnen het Internationaal Comité politieke

vormingen. Over hoe de Belgische machinerie in

elkaar zit, wat die Vlaamse beweging eigenlijk is,

waar elke partij voor staat…”

Gekleurd proeven van cultuurFMDO lanceert het project ‘Gekleurd proeven van

cultuur’, een project rond cultuurparticipatie. “We

merkten dat veel van onze lidverenigingen amper naar

theater, dans of musea gingen. Meestal omdat ze het

gewoonweg niet kennen of omdat de stap naar de

schouwburg veel groter is dan pakweg de cinema.”

FMDO plant daarom met verschillende lidverenigingen

een heel aantal culturele uitstappen. In het tweede deel

van het project gaan de verenigingen zelf aan de slag

tijdens creatieve workshops rond dans, toneel... “We

hopen zo een heel aantal drempels weg te werken,

zowel bij de culturele instellingen die actief meewerken

tijdens dit project, als bij de verenigingen.”

Foto

: AIF

Foto

: AIF

Bruggen bouwenInterculturele ontmoetingen zijn actief en wederkerig: stappen zetten naar elkaar, bruggen oversteken, andere invalshoeken durven hanteren. Aandacht hebben voor verschillende behoeften, gevoeligheden en interesses. Hieraan sleutelen de etnisch-culturele federaties. Ze bouwen bruggen met andere groepen, organisaties en overheden. Vaak ontstaat een partnerschap op eigen initiatief, maar nog vaker worden de federaties gevraagd. Want ze brengen een frisse kijk binnen en stellen evidenties in vraag. Het resultaat van die inspanningen mag er zijn: de federaties omringen zich vandaag met een indrukwekkend netwerk. In hun adresboekje staan lokale overheden, scholen, cultuurcentra, welzijnsorganisaties, vakbonden, sportverenigingen, sociaal-culturele organisaties…

InterlitratourIn Brussel organiseren etnisch-culturele

federaties, Vlaamse cultuurfondsen,

literaire organisaties en culturele

centra samen het intercultureel literair

evenement Interlitratour.

Dat is een smaakvolle cocktail

van voordrachten, gesprekken,

bloemlezingen, presentaties,

wandelingen, theater en concerten in

de Brusselse binnenstad. Je vindt er

Arabische poëzie, Marokkaanse muziek

en Hugo Claus in het Albanees naast

elkaar.

Foto

: Afr

ikaa

ns P

latfo

rm –

Sofi

e Va

ncoi

llie

Nieuw Vlaams TalentZoek je talent van ’allochtone origine’? Een andere spreker dan Piet of Magda?Nieuw Vlaams Talent kan je daarbij helpen. Het is een online databank om sprekers, of panelleden, of artiesten van ’allochtone origine’ te vinden. de databank is een initiatief van Vrouwen Overleg Komitee, Masereelfonds en de federaties FZO-VL en CDF.

Cultuurschokdempers

Minor Ndako is een organisatie die buitenlandse niet-

begeleide minderjarigen opvangt en begeleidt. Jongeren

uit de hele wereld komen er terecht.

Vaak ontstaan er moeilijk overbrugbare taal- of

cultuurkloven. Om een brug te slaan naar de jongeren,

doet Minor Ndako een beroep op FAAB.

Ishe: “Een meisje uit Nigeria bloeide open toen onze

federatie haar in contact bracht met iemand die

haar moedertaal sprak. Een andere jongen mocht

meedraaien in een lokale afdeling van mensen

met dezelfde etnisch-culturele roots. Zo behield

hij de voeling met zijn herkomstland en werd de

cultuurshock net iets draaglijker.”

Hoe ze dit organiseren? “We organiseren dit

begeleidingswerk vrijwillig, vaak ’s avonds of in het

weekend.”

Work-UpWork-Up is een project van verschillende etnisch-culturele federaties, dat een antwoord wil bieden op de werkloosheid van etnisch-culturele minderheden.

Massoud: “Mijn Iraans diploma telt hier niet. Maar samen met de Work-up-consulent bekijk ik welke vaardigheden ik wél kan voorleggen. Zo raak ik sneller op de juiste sollicitatiegesprekken. Ik spreek ook al een aardig mondje Nederlands, maar wat hulp bij de paperassen blijft voorlopig welkom.”

In 2011 begeleidde Work-Up over heel Vlaanderen en Brussel 881 werkzoekenden.

Foto

: Ays

e Ka

raag

ac -

Sta

mpm

edia

BoyokaniHet Afrikaans Platform werkt al

geruime tijd samen met de Liberale

Beweging voor Volksontwikkeling.

Samen organiseren ze ontmoetingen

tussen senioren van Vlaamse en

Afrikaanse origine. Beide groepen

hebben soms een verschillende visie,

een verschillende manier van leven

en verschillende waarden.

In het project ‘Boyokani’ maken ze

samen een film en leren ze elkaars

culturele achtergrond van dichtbij

kennen. De nadruk ligt steeds op

de overeenkomsten – en niet de

verschillen – tussen mensen en hun

gewoontes.

Spaanse spiegelLAF bekijkt interculturaliteit van de andere kant en vraagt in een flyer: “Spreek je al een mondje Spaans, maar sta je toch met je mond vol tanden bij een native speaker? Kom dan naar onze Spaanse conversatieles.”

Of hoe etnisch-culturele federaties taalles geven aan Nederlandstaligen.

Samen op stap in ‘t StadFederatie Wereldvrouwen organiseerde in

samenwerking met Pasar een interculturele

uitwisselingsactiviteit met een Pasar-afdeling

en Filipiniana-Europe vzw, een Filippijnse

Wereldvrouwenafdeling uit Leuven.

Beide groepen vrijwilligers genoten van een

culturele daguitstap in Antwerpen.

“Het was echt verrijkend”, vinden Magda

en Sophia.

Foto

: Arc

h'ed

uc

Gastvrij Antwerpen –

Bezoek aan de hamam

De vereniging Shams, een lidafdeling van FMV,

begeleidt vrouwengroepen van de KVLV die op

bezoek komen in Antwerpen en kennis willen

maken met de Marokkaanse cultuur.

Het is een dag waarbij ontmoeting, dialoog

en uitwisseling centraal staan. De dames eten

samen en snuisteren in het kleurrijke aanbod

van de Marokkaanse winkels. Ze krijgen uitleg

over de hamam en nemen meteen de proef op

de som met een heerlijke wellness-sessie.

Het zijn één voor één kleurrijke dagen waarbij

alle vrouwen tevreden huiswaarts keren.

Tragikomedie of huwelijkTijdens dit project van de Unie van Turkse Verenigingen maken deelnemers een kortfilm over hedendaagse huwelijken bij etnisch-culturele

minderheden (migratiehuwelijken, huwelijk met iemand uit België, uit het land van herkomst...).Op basis van dit materiaal wil de vereniging later

een ruimer aanbod te creëren. Zo maken we mensen bewuster van dit thema.

Interculturele liefdeCentrum Özburun, een deelorganisatie van de Turkse

Unie, organiseerde een thema-avond rond de Vlaams-

Turkse film Turquaze.

De 200 geïnteresseerden, zowel etnisch-culturele

minderheden én anderen, gingen na de film in debat

over ‘liefde in de interculturele samenleving’. Nog

steeds geen evident thema, zo bleek uit de reacties.

Etnisch-culturele minderheden een stem gevenDe etnisch-culturele federaties laten de stem van de achterban klinken. Constructief, maar luid en duidelijk: bij opiniemakers, media en overheid. De federaties en hun achterban komen op voor een samenleving met gelijke kansen voor iedereen. Ze timmeren aan de weg naar een evenwichtige beeldvorming van minderheden en een volwaardige politieke participatie. Via de weg van interculturele dialoog halen ze thema’s uit de taboesfeer en werken

ze aan verandering.

De federaties signaleren wat de achterban wakker houdt. Ze voelen de polsslag van de samenleving en

hebben oog voor tendensen die mensen uitsluiten. Zo realiseren ze acties om aandacht te vragen voor thema’s als discriminatie op de arbeids- of huizenmarkt, de stem van minderheden in het politiek debat… Maar ze participeren ook aan het beleid. Vrijwilligers en professionals van de federaties zetelen in tal van adviesraden, ze zijn actief in overlegfora van scholen en buurtcomités…

Arbeidsmarkt vorm gevenHet interculturele middenveld zit mee aan de overlegtafel van de werkgevers en werknemers (SERV). De SERV is de plek waar het Vlaamse arbeidsmarktbeleid gesmeed wordt.

“Hier leggen we belangrijke contacten en vergroten ons netwerk”, klinkt het bij de federaties. “Thema’s zoals discriminatie en de eis om streefcijfers bekijken we eerst met de achterban. Daarna vertolken we hun standpunt op de SERV.”

“Onze aanwezigheid in SERV is een stap op weg naar een arbeidsmarkt waar etnisch-culturele minderheden eerlijke kansen krijgen.”

Racisme, daar ga ik van koken!

21 maart is de Internationale Dag tegen

Racisme en dat wordt in Gent extra in de

verf gezet door een hele reeks activiteiten.

Bij FZO-VL kan je terecht voor een ludieke

cartoontentoonstelling rond discriminatie en

vooroordelen. FMV en het Afrikaans Platform

organiseren een actieavond over hoe racisme

en discriminatie (juridisch) kunnen worden

aangepakt.

Foto

: Int

erna

tiona

al C

omité

MediawatchersKif Kif geeft mensen de instrumenten in handen om

hun stem te laten horen in het maatschappelijk debat.

“Daarom organiseren we al verschillende jaren

workshops journalistiek en mediawatch. Gespreid

over een vijftal momenten leren mensen er helder

schrijven. De cursisten brengen daarna verhalen die

de mainstream media niet halen. Het zijn verhalen

en bespiegelingen over de superdiverse samenleving,”

klinkt het bij Kif Kif.

Eisenbundel zkt. luisterend oorFMV organiseert in het kader van de gemeenteraadsverkiezingen een aantal rondetafelgesprekken.

Jolijn: “Via deze gesprekken komen we met onze leden tot een gezamenlijke politieke eisenbundel.De democratische politieke partijen krijgen de eisenbundel overhandigd, met de boodschap: ‘wie naar ons luistert, krijgt onze stem’.”De rondetafels bestrijken een breed scala aan thema’s:

gaande van onderwijs, godsdienstvrijheid, werk en huisvesting, tot racisme en discriminatie, armoede en polarisatie in de samenleving.

En de tulband?!Het Internationaal Comité steunt één van haar

lidorganisaties in een actie voor de toelating

van tulband en hoofddoek in middelbare

scholen.

“Weinig scholen laten hoofdbedekking toe. De

Sikh-gemeenschap is daarom bezorgd over

de toekomst van Sikh-jongeren,” klinkt het.

“Zij moeten nu een school kiezen die geen

probleem heeft met hun tulband, eerder dan

een school te kunnen kiezen die aansluit bij

hun talenten.”

Omgaan met racisme op en rond het voetbalveldDat een voetbalveld en de tribunes niet steeds het beste in mensen naar boven halen, is geen nieuws. Maar hoe ga je in het voetbal met racisme om?

Om dat probleem te tackelen, organiseert AIF in het stadion van KRC Genk een reeks debatten met liefhebbers en professionals uit de voetbalwereld.

Foto

: Int

erna

tiona

al C

omité

Mensen, middelen

en afdelingen

1.638 autonome afdelingenDe 13 federaties overkoepelen samen 1.638 afdelingen, waarvan de Vlaamse cultuuroverheid er ruim 1.200 erkent voor subsidiëring. De afdelingen van de federaties zijn autonoom en draaien voor 100 procent op vrijwilligers. De landelijke federaties coachen, steunen logistiek en inhoudelijk, en versterken de stem van de afdelingen.

Je vindt afdelingen van de federaties van Hasselt tot Oostende: overal zijn ze in de weer. Toch valt het op dat je de meeste afdelingen terugvindt in de provincies Limburg en Antwerpen. Samen zijn ze goed voor meer dan de helft van alle afdelingen. In alle provincies vind je de meeste afdelingen in de (groot)steden.

W.Vlaanderen70

afdelingen Vl.Brabant93

afdelingen

Brussel307 afdelingen

O.Vlaanderen343

afdelingen

Limburg363

afdelingen

Antwerpen

462afdelingen

02007 2008 2009 2010

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

1.1191.269

1.567

1.638Erkend en gesubsidieerd door de Vlaamse overheidDe Vlaamse Overheid erkent en ondersteunt de etnisch-culturele federaties.

De organisaties krijgen, net als andere erkende Vlaamse verenigingen, structurele subsidies in het kader van het decreet voor het sociaal-cultureel volwassenenwerk. De minister van Cultuur is voor dat decreet bevoegd.

In de liftDe etnisch-culturele federaties zitten vandaag in de lift. Hoe komt dit?

Vroeger bestonden de meeste federaties voor één specifieke groep: mensen met pakweg Turkse, Italiaanse, Marokkaanse of Ghanese roots. Maar dit federatiemodel was ook aantrekkelijk voor organisaties met andere roots. Geleidelijk sloten nieuwe afdelingen zich aan. De federaties groeiden zo uit tot grotere landelijke verenigingen en ontwikkelden een veel internationaler profiel. Ook meer zogenaamd ‘autochtone’ afdelingen worden lid en willen zich inschrijven in het verhaal van federaties.

Sinds 2007 sloten meer dan 500 nieuwe afdelingen zich aan. Dat is een groei met de helft op 3 jaar tijd. In Antwerpen en Brussel is de groei van de verenigingen het sterkst.

Vrouw- en mankrachtWie houdt de boel draaiende?

In eerste instantie zo’n 8.700 (bestuurs)vrijwilligers. Zij kunnen rekenen op de ondersteuning door 110 professionals. Het gemiddelde professionele team van een etnisch-culturele federatie telt 8 werknemers met 7 voltijdse equivalenten.

De federaties tellen jaarlijks 383.000 mensen die deelnemen aan zo’n 10.000 activiteiten. Dat zijn gemiddeld 6 activiteiten per jaar per afdeling, met telkens zo’n 40 deelnemers. Elke educatieve medewerker coacht gemiddeld meer dan 30 afdelingen en zo’n 150 (bestuurs)vrijwilligers.

383.000 deelnemers

8.700 vrijwilligers

1.638 afdelingen

110 professionals

Met lage drempels en veel vrijwilligerskrachtDe etnisch-culturele federaties hebben een brede werking. Stellen we de focus echter scherper, dan zien we dat de organisaties speciale aandacht hebben voor wie het moeilijker heeft. Vaak gaat het om mensen die in een kwetsbare sociaal-economische (en soms juridische) situatie leven.

Om de drempel naar de activiteiten voor deze groepen laag te houden, moeten de verenigingen de formaliteiten en kosten tot een minimum beperken.

De marges om geld te vragen voor activiteiten, lidmaatschap of sponsoring zijn dus heel beperkt. De inzet van vrijwilligers drukt de kosten, maar toch blijft de financiële ruggengraat van de afdelingen en de federaties kwetsbaar. Overheidsmiddelen zijn daarom onontbeerlijk. De federaties ontvangen een structurele subsidie van het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor een deel van hun werking. De enveloppe werd per federatie vastgelegd op basis van het aantal afdelingen en de groei in de afgelopen jaren.

Naast de structurele middelen doen de federaties een beroep op heel wat kortlopende en onzekere projectsubsidies.

AIF - Multiculturele Federatie van Zelforganisatiesaif.scw.be

Alle organisaties op een rijtje

Federatie van Vooruitstrevende Verenigingenwww.cdfvzw.be

ACLI-Vlaanderen

(deel van Feniks vzw)

www.acli-vlaanderen.be

Federatie Wereldvrouwen

(deel van Feniks vzw)

www.federatiewereldvrouwen.be

FAAB - Federation of Anglophone Africans in Belgiumwww.faabonline.org

FMV - Federatie van Marokkaanse Verenigingenwww.fmv-vzw.be

FZO-VL - Federatie van Zelforganisaties in Vlaanderenwww.fzovl.be

IC - Internationaal Comitéwww.icvzw.be

LAF - Latijns-Amerikaanse Federatie

www.lafederacion.be

FMDO - Federatie Mondiale Democratische

Organisatieswww.fmdo.be

IC - Internationaal Comitéwww.icvzw.be

Platform van Afrikaanse Gemeenschappenwww.afrikaansplatform.be

AFRIKAANS PLATFORM

PAG

Turkse Unie van Belgiëwww.turkseunie.be

UTV – Unie van Turkse Verenigingenwww.utvweb.be

VOEM –

Vereniging voor Ontwikkeling

en Emancipatie van Moslimswww.voem-vzw.be

ColofonDeze brochure is een coproductie van de 13 (hiervoor vermelde) etnisch-culturele federaties

in samenwerking met:

De FOV verdedigt sinds 2000 de belangen van de erkende en/of gesubsidieerde sociaal-culturele organisaties bij overheden en bij andere beleids-instanties. De FOV neemt het dus op voor de sociaal-culturele sector, zowel voor de individuele organisaties als voor de hele sector.

De FOV is een autonome en onafhankelijke vzw van en opgericht door erkende en/of gesubsidieerde organisaties voor sociaal-cultureel volwassenenwerk. De 13 etnisch-culturele federaties zijn lid van de FOV.

www.fov.be

met dank aan:

Socius, het steunpunt voor sociaal-cultureel volwassenenwerk, is een autonome organisatie die gesubsidieerd wordt door de minister van Cultuur om de sector van het sociaal-cultureel volwassenenwerk te ondersteunen.

www.socius.be

‘de Verenigde Verenigingen’ is de spreekbuis van het middenveld. Het is een open netwerk opgezet voor en door honderden middenveldorganisaties, die de krachten willen bundelen, willen leren van elkaar en uitwisseling en samenwerking belangrijk vinden.

www.deverenigdeverenigingen.be

federatiesociaal-cultureel werk

Overname uit deze publicatie is toegelaten, mits bronvermelding. De rechten op het beeldmateriaal berusten bij de respectieve organisaties of fotografen.V.U.: Dirk Verbist (FOV) - Gallaitstraat 86 bus 12 - 1030 Brussel • Vormgeving: Media Luna • Druk: Bulckens

www.vanallemarktenthuis.be

Minderhedenforum is de luidspreker van de meeste interculturele verenigingen. Ze neemt het al meer dan 10 jaar op voor de etnisch-culturele minderheden in Vlaanderen en Brussel. Het Minderhedenforum telt 17 leden, waaronder 12 erkende federaties.

Daarnaast is er ook VOEM vzw.

www.minderhedenforum.be