ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICEpdf.helion.pl/poksip/poksip.pdf · 2019-05-15 · Ewidencja rejestr VAT..... 212 Ewidencja sprzeday ..... 212 Ewidencja rodków trwaych oraz wartoci

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.

Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli.

Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce.

Redaktor prowadzący: Barbara Gancarz-WójcickaProjekt okładki: Anna Mitka

Pozycja przygotowana jest w oparciu o stan prawny na dzień 1 lutego 2013 r.

Fotografia na okładce została wykorzystana za zgodą Shutterstock.

Wydawnictwo HELION ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63 e-mail: [email protected] WWW: http://onepress.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)

Drogi Czytelniku! Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres http://onepress.pl/user/opinie?poksipMożesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.

ISBN: 978-83-246-6347-7

Copyright © Helion 2013

Printed in Poland.

• Kup książkę• Poleć książkę • Oceń książkę

• Księgarnia internetowa• Lubię to! » Nasza społeczność

http://onepress.pl/rt/poksip

http://onepress.pl/rf/poksip

http://onepress.pl/ro/poksip

http://onepress.pl

http://ebookpoint.pl/r/JH8P6

Spis tre�ci

Wst�p ......................................................................................................... 15

Rozdzia� 1. ABC dzia�alno�ci gospodarczej ................................................ 17ABC dzia�alno�ci gospodarczej osoby fizycznej.......................................... 17

Definicja dzia�alno�ci gospodarczej .................................................................... 17Wa�ne orzeczenia: dzia�alno�� gospodarcza ....................................................... 18Dzia�alno�� gospodarcza osoby fizycznej a inne formy prowadzenia dzia�alno�ci.... 20Definicja ma�ego podatnika ............................................................................... 20Definicja mikroprzedsi�biorcy ........................................................................... 21Siedziba przedsi�biorcy ...................................................................................... 22Urz�d skarbowy przedsi�biorcy .......................................................................... 22Nazwa przedsi�biorcy ........................................................................................ 22Klasyfikacja dzia�alno�ci przedsi�biorcy ............................................................. 23„Jedno okienko”, czyli CEIDG........................................................................... 23Wnioski do CEIDG ........................................................................................... 25Zg�oszenia do urz�dów przedsi�biorcy ............................................................... 26Zezwolenia, koncesje, inne podatki i op�aty....................................................... 27Rachunek bankowy przedsi�biorcy..................................................................... 28Ksi��ka kontroli przedsi�biorcy.......................................................................... 29Komunikacja elektroniczna przedsi�biorcy......................................................... 29

Przegl�d form rozliczania podatku dochodowego....................................... 31Formy rozliczania PIT w skrócie........................................................................ 31Karta podatkowa................................................................................................ 32Rycza�t od przychodów ewidencjonowanych ...................................................... 34Podatkowa ksi�ga przychodów i rozchodów ....................................................... 36Pe�na ksi�gowo�� ............................................................................................... 37

Terminy i limity przedsi�biorcy ................................................................ 38Stosowanie terminów ........................................................................................ 38Identyfikacja pism i deklaracji ........................................................................... 38

Poleć książkęKup książkę



P O D A T K O W A K S I � G A P R Z Y C H O D Ó W I R O Z C H O D Ó W B E Z T A J E M N I C

4

Terminy liczone od zdarzenia ............................................................................ 39Terminy w cyklach miesi�cznych ...................................................................... 39Terminy w cyklach kwartalnych........................................................................ 40Terminy w cyklach rocznych ............................................................................. 40Wa�ne limity kwotowe ...................................................................................... 42

Zawieszenie dzia�alno�ci........................................................................... 43

Rozdzia� 2. Prowadzenie ksi�gi .................................................................. 45Podstawowe zasady prowadzenia ksi�gi..................................................... 45

Najwa�niejsze przepisy ...................................................................................... 45Kto prowadzi ksi�g� podatkow� ......................................................................... 45Kto jest zwolniony z prowadzenia ksi�gi ............................................................ 46Za�o�enie ksi�gi i zawiadomienie US................................................................. 47Rzetelny i niewadliwy sposób prowadzenia ksi�gi .............................................. 48Wa�ne orzeczenia: rzetelna ksi�ga ..................................................................... 49Poprawianie b��dów w ksi�dze ........................................................................... 50Formalne i techniczne wymogi prowadzenia ksi�gi ............................................ 50Terminy zamieszczania zapisów w ksi�dze........................................................ 51Zapisy w ksi�dze z kasy fiskalnej ....................................................................... 53Ksi�ga prowadzona komputerowo...................................................................... 54Przechowywanie ksi�gi ...................................................................................... 55Ksi�gi dla przedsi�biorstwa wielozak�adowego ................................................... 56Prowadzenie ksi�gi przez biuro rachunkowe ...................................................... 57

Rozliczanie przychodów............................................................................ 58Definicja przychodu........................................................................................... 58Przychody w spó�ce osobowej............................................................................. 58Przychody to nie tylko sprzeda� ......................................................................... 59Co nie jest przychodem ..................................................................................... 60Przychody z innych �róde� ................................................................................. 60Przychody zwolnione ......................................................................................... 61Dzie osi�gni�cia przychodu.............................................................................. 62Zap�ata „z góry” a zaliczka................................................................................. 64Zwrot towarów, rabaty a przychody ................................................................... 64Przychody nieodp�atne....................................................................................... 65Przychody w walutach obcych............................................................................ 67

Rozliczanie kosztów.................................................................................. 67Definicja kosztu................................................................................................. 67Pierwszy warunek: celowo�� wydatku ................................................................ 67Drugi warunek: wy��czenia z katalogu nkup...................................................... 68Trzeci warunek: dokumentacja.......................................................................... 68Dzie poniesienia i potr�cenia kosztu ............................................................... 70Koszty bezpo�rednie i po�rednie......................................................................... 71Zwrot towarów, rabaty a koszty ......................................................................... 72




S p i s t r e � c i

5

Koszty w walutach obcych ................................................................................. 72Koszty na podstawie duplikatów ........................................................................ 73Korekty kosztów niezap�aconych ....................................................................... 74

Metody prowadzenia ksi�gi ....................................................................... 75Stosowanie wybranej metody............................................................................. 75Metoda memoria�owa........................................................................................ 75Metoda uproszczona (kasowa) ........................................................................... 77Metody prowadzenia ksi�gi: analizy przypadków ............................................... 77Przej�cie z ksi�g rachunkowych na metod� uproszczon�.................................... 79

rodki trwa�e i amortyzacja....................................................................... 79Definicja �rodka trwa�ego .................................................................................. 79Co nie podlega amortyzacji ................................................................................ 81Wyodr�bnienie �rodków trwa�ych ...................................................................... 82Ustalenie warto�ci pocz�tkowej ......................................................................... 82Oddanie do u�ytkowania ................................................................................... 85Klasyfikacja �rodków trwa�ych ........................................................................... 86Definicja amortyzacji......................................................................................... 87Przypisywanie stawek amortyzacji ..................................................................... 87Rozpocz�cie amortyzacji .................................................................................... 88Obliczanie amortyzacji liniowej ......................................................................... 88Podwy�szanie stawek amortyzacji...................................................................... 89Obni�anie stawek amortyzacji ........................................................................... 91Amortyzacja degresywno-liniowa....................................................................... 91Amortyzacja indywidualna ................................................................................ 92Amortyzacja jednorazowa .................................................................................. 94„Niskocenne” �rodki trwa�e ............................................................................... 94Zaliczenie do �rodków trwa�ych po roku u�ywania ............................................ 95Zaprzestanie u�ywania ...................................................................................... 96Remont czy ulepszenie?..................................................................................... 96Ulepszenia �rodków trwa�ych ............................................................................ 97Cz��ciowa likwidacja �rodka trwa�ego................................................................ 98Warto�ci niematerialne i prawne ....................................................................... 99Amortyzacja warto�ci niematerialnych i prawnych .......................................... 100

Podró�e przedsi�biorcy............................................................................ 100Cechy podró�y s�u�bowej przedsi�biorcy.......................................................... 100Diety za czas wykonywania zlecenia ................................................................ 102Diety za weekendy........................................................................................... 102Diety za czas wyjazdów na szkolenie ............................................................... 102Diety osób wspó�pracuj�cych ........................................................................... 103Przejazdy z miejsca zamieszkania do siedziby .................................................. 103Obliczanie diet................................................................................................. 103Inne wydatki podczas podró�y ......................................................................... 105Nowe rozporz�dzenie....................................................................................... 105





6

Szczególne rodzaje kosztów i przychodów w ksi�dze ............................... 106Abonament RTV ............................................................................................. 106Amortyzacja .................................................................................................... 106Aukcje internetowe.......................................................................................... 107Badania i pakiety medyczne, okulary, odzie� robocza....................................... 109Darowizny ....................................................................................................... 110Dekoracje, kwiaty ............................................................................................ 110Dotacje, dofinansowania.................................................................................. 111Faktura wcze�niej ni� towar............................................................................. 113Kary, upomnienia, grzywny i odsetki ............................................................... 114Korekty, zwroty ............................................................................................... 116Leasing operacyjny i finansowy (kapita�owy).................................................... 117Leasing: op�ata wst�pna................................................................................... 117Leasing: wcze�niejsze rozwi�zanie umowy....................................................... 118Leasing: wykup przedmiotu leasingu................................................................ 119Ma��estwo a �rodki trwa�e ............................................................................. 119Materia�y powierzone ...................................................................................... 120Mieszkanie przedsi�biorcy: czynsz, media........................................................ 120Naprawy powypadkowe ................................................................................... 122Obiady z kontrahentami, pocz�stunki ............................................................. 122Odszkodowania ............................................................................................... 123Op�aty bankowe, prowizje i odsetki ................................................................. 124Op�aty pocztowe .............................................................................................. 126Paragon: dowód zakupu a koszty ..................................................................... 126Podró�e s�u�bowe pracowników....................................................................... 127Podatki i op�aty urz�dowe w kosztach.............................................................. 129Podnoszenie kwalifikacji zawodowych przedsi�biorcy ...................................... 131Polisy ubezpieczeniowe.................................................................................... 133Premie pieni��ne ............................................................................................. 134Prezenty........................................................................................................... 135Przekazanie �rodków trwa�ych na cele osobiste lub darowizn� ......................... 136Przekazanie towarów na cele osobiste lub darowizn� ....................................... 136Przekazanie towarów na wewn�trzne cele przedsi�biorstwa ............................. 137Przekazanie maj�tku osobistego na cele s�u�bowe ............................................ 137Przychody nieodp�atne..................................................................................... 138Reklama i dzia�ania marketingowe .................................................................. 138Reprezentacja .................................................................................................. 139Ró�nice kursowe.............................................................................................. 141Ró�nice kursowe: analiza przypadku................................................................ 142Samochód osobowy — definicja ....................................................................... 142Samochód s�u�bowy ........................................................................................ 145Samochód prywatny w dzia�alno�ci.................................................................. 146Samochód leasingowany w kosztach dzia�alno�ci............................................. 147





7

Samochód wynajmowany w kosztach dzia�alno�ci ........................................... 148Samochód przekazany na cele dzia�alno�ci ...................................................... 149Samochód przekazany na cele prywatne........................................................... 150Sk�adki na ubezpieczenia spo�eczne i FP .......................................................... 151Sk�adki na ubezpieczenie zdrowotne................................................................ 151Sk�adki na rzecz organizacji ............................................................................. 151Sponsoring....................................................................................................... 152Sprzeda� �rodka trwa�ego................................................................................. 152Straty w �rodkach trwa�ych.............................................................................. 153Straty w towarach ............................................................................................ 154rodek trwa�y zakupiony z dotacji.................................................................... 156rodki na rozpocz�cie dzia�alno�ci gospodarczej............................................... 156Ulga na zakup kasy fiskalnej............................................................................ 157Telefon prywatny w kosztach dzia�alno�ci ....................................................... 158Telefon s�u�bowy u�ywany do rozmów prywatnych......................................... 158Towar wcze�niej ni� faktura ............................................................................ 158Wierzytelno�ci przedawnione, umorzone......................................................... 159Wydatki przed rozpocz�ciem dzia�alno�ci ........................................................ 161Wydatki w czasie zawieszenia dzia�alno�ci ...................................................... 162Wynagrodzenie p�atnika .................................................................................. 162Wynagrodzenia bliskich cz�onków rodziny....................................................... 163Wynagrodzenia: szczególny moment zaliczenia do kosztów............................. 164Wyposa�enie.................................................................................................... 166viaTOLL .......................................................................................................... 167Zaliczki, zadatki i kaucje ................................................................................. 168

Dowody ksi�gowe ................................................................................... 170Dowody ksi�gowe — zasady wed�ug rozporz�dzenia ........................................ 170Bilet za autostrad� ........................................................................................... 171Bilet na przejazd .............................................................................................. 172Dowód op�aty .................................................................................................. 173Dowód przesuni�� ........................................................................................... 173Dowody wewn�trzne........................................................................................ 174Dowód wewn�trzny: diety i delegacje............................................................... 175Dowód wewn�trzny: parkowanie ..................................................................... 175Dowód wewn�trzny: wydatki na czynsz i media .............................................. 176Dowód wewn�trzny: zakupy ............................................................................ 176Ewidencja przebiegu pojazdu............................................................................ 177Faktura ............................................................................................................ 177Faktura: anulowanie sprzeda�y ........................................................................ 178Faktura do paragonu........................................................................................ 179Faktura duplikat .............................................................................................. 180Faktura elektroniczna ...................................................................................... 180Faktura koryguj�ca .......................................................................................... 181





8

Faktura procedura mar�y ................................................................................. 181Faktura VAT-MP, czyli metoda kasowa........................................................... 182Faktura RR ...................................................................................................... 182Faktura uproszczona........................................................................................ 183Faktura proforma............................................................................................. 183Faktura wewn�trzna ........................................................................................ 184Faktura zagraniczna — zakup .......................................................................... 184Faktura zaliczka............................................................................................... 185Kompensata..................................................................................................... 185Lista p�ac ......................................................................................................... 185Nota koryguj�ca............................................................................................... 186Nota ksi�gowa ................................................................................................. 186Odpisy amortyzacyjne ..................................................................................... 187O�wiadczenie: przekazanie .............................................................................. 187O�wiadczenie: korekty b��dów......................................................................... 188Paragon: dowód sprzeda�y ............................................................................... 188Paragon: zakup materia�ów.............................................................................. 189Paragon: zakup zagraniczny ............................................................................. 191Przyj�cie towarów ............................................................................................ 191Rachunek ........................................................................................................ 192Raport fiskalny ................................................................................................ 193Raport fiskalny „zerowy” ................................................................................. 193Raport kasowy ................................................................................................. 193Ró�ne kategorie przychodów lub kosztów na jednym dokumencie................... 194Ró�nice kursowe.............................................................................................. 194SAD................................................................................................................. 195Umowa kupna-sprzeda�y................................................................................. 195Wyci�gi bankowe ............................................................................................. 196Zestawienia ..................................................................................................... 196Zeszyt korekt................................................................................................... 197

Zasady wype�niania poszczególnych kolumn ksi�gi ................................ 198Kolumna 1. Liczba porz�dkowa ....................................................................... 198Kolumna 2. Data zdarzenia gospodarczego ...................................................... 199Kolumna 3. Numer dowodu ksi�gowego .......................................................... 200Kolumna 4. i 5. Dane kontrahenta .................................................................. 200Kolumna 6. Opis zdarzenia gospodarczego....................................................... 200Kolumna 7. Warto�� sprzedanych towarów i us�ug .......................................... 201Kolumna 8. Pozosta�e przychody ..................................................................... 201Kolumna 9. Razem przychód ........................................................................... 202Kolumna 10. Zakup towarów i materia�ów...................................................... 202Kolumna 11. Koszty uboczne zakupu .............................................................. 205Kolumna 12. Wynagrodzenia w gotówce i w naturze ....................................... 205Kolumna 13. Pozosta�e wydatki....................................................................... 206





9

Kolumna 15..................................................................................................... 208Kolumna 16. Uwagi......................................................................................... 208Korekta zapisów............................................................................................... 209

Ewidencje dodatkowe.............................................................................. 209Ewidencja przebiegu pojazdu............................................................................ 209Ewidencja rejestr VAT ..................................................................................... 212Ewidencja sprzeda�y ........................................................................................ 212Ewidencja �rodków trwa�ych oraz warto�ci niematerialnych i prawnych .......... 212Ewidencja wyposa�enia.................................................................................... 214Ewidencja zwrotów .......................................................................................... 215Inne ewidencje w kantorach i lombardach ....................................................... 215

Podsumowania i zamykanie ksi�gi.......................................................... 215Miesi�czne podsumowanie ksi�gi .................................................................... 215Spis z natury.................................................................................................... 216Roczne podsumowanie ksi�gi .......................................................................... 216ródroczne podsumowanie ksi�gi..................................................................... 217

Rozdzia� 3. Podatek dochodowy ............................................................... 219Metody rozliczania podatku dochodowego .............................................. 219

Zasady ustalania dochodu ............................................................................... 219Zasady ogólne: podatek wed�ug skali podatkowej (progresywny) ...................... 219Zasada szczególna: podatek liniowy................................................................. 220Prawo do podatku liniowego: analizy przypadków............................................ 221Zasada nie��czenia przychodów....................................................................... 223

Formy p�acenia zaliczek na podatek dochodowy...................................... 223Zaliczki miesi�czne ......................................................................................... 223Zaliczki kwartalne ........................................................................................... 224Zaliczki uproszczone ....................................................................................... 225Zwolnienie z zaliczek: kredyt podatkowy......................................................... 226Zwolnienie z zaliczek: zawieszenie dzia�alno�ci ............................................... 227Obliczanie zaliczek: analiza przypadku ............................................................ 227

Spis z natury........................................................................................... 229Terminy na spis z natury................................................................................. 229Zasady sporz�dzania spisu............................................................................... 230Sk�adniki maj�tku obj�te spisem ..................................................................... 231Metody wyceny w spisie .................................................................................. 232Cena zakupu a cena nabycia w spisie............................................................... 233Wycena produkcji w toku ................................................................................ 235Towary w drodze ............................................................................................. 236Spis z natury: analiza przypadku...................................................................... 236Ró�nica mi�dzy pocz�tkowym a kocowym spisem......................................... 237Spis z natury kocowy a zaliczka za grudzie .................................................. 238Spis na dzie zakoczenia dzia�alno�ci ............................................................ 238





10

Rozliczenie roczne podatku dochodowego ............................................... 239Zasady ogólne.................................................................................................. 239Formularze do rozlicze rocznych.................................................................... 239Wspólne rozliczanie......................................................................................... 242Odliczenia od dochodu .................................................................................... 242Odliczenia od podatku ..................................................................................... 2451% na rzecz OPP.............................................................................................. 246Nieterminowa p�atno�� lub z�o�enie zeznania ................................................. 246

Rozdzia� 4. Sk�adki ZUS przedsi�biorcy................................................... 247Ubezpieczenia przedsi�biorcy.................................................................. 247

Podstawowe zasady i terminy .......................................................................... 247Program P�ATNIK .......................................................................................... 248Op�acanie sk�adek ........................................................................................... 248Okres ubezpieczenia ........................................................................................ 249Rodzaje sk�adek ............................................................................................... 249Wysoko�� sk�adek............................................................................................ 250Sk�adki preferencyjne....................................................................................... 252Przej�cie ze sk�adek preferencyjnych na „pe�ny ZUS” ...................................... 254Zbieg tytu�ów do ubezpiecze .......................................................................... 254Sk�adki za okres zawieszenia dzia�alno�ci ........................................................ 256Sk�adki za cz�� miesi�ca................................................................................. 257

Osoby wspó�pracuj�ce............................................................................. 257Kto jest osob� wspó�pracuj�c�.......................................................................... 257Preferencja dla wspó�pracuj�cych? ................................................................... 258Zmiana statusu ............................................................................................... 258

Formularze zg�oszeniowe do ZUS-u........................................................ 258ZFA ................................................................................................................. 258ZIPA................................................................................................................ 259ZUA ................................................................................................................ 259ZZA ................................................................................................................ 260ZCNA ............................................................................................................. 260Zmiana nazwiska przedsi�biorcy: analiza przypadku ....................................... 260Stosowanie kodów ZUS-u................................................................................ 260ZWUA............................................................................................................. 261Termin przechowywania zg�osze ................................................................... 261

Formularze rozliczeniowe do ZUS-u ....................................................... 261DRA ................................................................................................................ 261DRA i raporty imienne .................................................................................... 262Zwolnienie ze sk�adania deklaracji .................................................................. 262Korekty deklaracji ............................................................................................ 263Termin przechowywania deklaracji.................................................................. 263





11

Refundacja PFRON................................................................................. 263Zasady refundacji ............................................................................................ 263Wysoko�� refundacji ........................................................................................ 263Ksi�gowanie refundacji .................................................................................... 264

Potwierdzanie ubezpieczenia zdrowotnego .............................................. 264Potwierdzenie ubezpieczenia w Polsce ............................................................. 264Potwierdzenie ubezpieczenia za granic� ........................................................... 264

wiadczenia z ZUS-u dla przedsi�biorcy ................................................. 265Zasi�ki: zasady wspólne ................................................................................... 265Zasi�ek chorobowy........................................................................................... 266wiadczenie rehabilitacyjne ............................................................................. 266Zasi�ek macierzyski ....................................................................................... 267Zasi�ek opiekuczy .......................................................................................... 267wiadczenia z ubezpieczenia wypadkowego...................................................... 268

Rozdzia� 5. Zatrudnienie pracowników ................................................... 271Co trzeba wiedzie� o zatrudnianiu .......................................................... 271

Zatrudnianie: zagadnienia wst�pne.................................................................. 271Formy zatrudniania ......................................................................................... 271Niezb�dne dokumentacje................................................................................. 272Zawiadamianie urz�dów.................................................................................. 272Najwa�niejsze obowi�zki pracodawcy .............................................................. 273

Porównanie ró�nych rodzajów umów...................................................... 273Umowa o prac�................................................................................................ 273Umowa-zlecenie .............................................................................................. 274Umowa o dzie�o............................................................................................... 275

Karta przychodów pracowników.............................................................. 275Zasady tworzenia listy p�ac..................................................................... 276

Przychody pracowników .................................................................................. 276Obliczanie wynagrodzenia: analiza przypadku ................................................. 277

Podatek dochodowy zatrudnionych......................................................... 277Pobieranie zaliczek na PIT............................................................................... 277Umowa o prac� a zaliczka na PIT.................................................................... 278Umowy cywilnoprawne a zaliczka na PIT........................................................ 279Rozliczenia roczne ........................................................................................... 279

Sk�adki i �wiadczenia ZUS zatrudnionych .............................................. 280Zg�aszanie zatrudnionych................................................................................ 280Zg�oszenie cz�onka rodziny.............................................................................. 281Finansowanie sk�adek...................................................................................... 281Wysoko�ci i limity sk�adek .............................................................................. 282Sk�adka wypadkowa......................................................................................... 283Podstawa wymiaru........................................................................................... 284Odprowadzanie i rozliczanie sk�adek: zasady ogólne........................................ 284





12

Odprowadzanie sk�adek od umowy o prac�...................................................... 285Odprowadzanie sk�adek od umów cywilnoprawnych ....................................... 285wiadczenia z ZUS-u dla zatrudnionych.......................................................... 286Kody ZUS-u..................................................................................................... 288ZUS RMUA .................................................................................................... 288Wyrejestrowanie .............................................................................................. 289

Rozdzia� 6. Podatek VAT ......................................................................... 291By� czy nie by� podatnikiem VAT........................................................... 291

Zasady ogólne.................................................................................................. 291Co jest opodatkowane VAT-em?...................................................................... 291Transakcje zrównane ze sprzeda��................................................................... 292Co nie podlega pod VAT? ................................................................................ 293Zakup z�omu................................................................................................... 294Limit obrotów zwalniaj�cy z VAT-u ................................................................ 294Przekroczenie limitu........................................................................................ 295Rejestracja VAT-R ........................................................................................... 296Stawki VAT — kiedy jaka stawka? .................................................................. 297

Podatek VAT nale�ny, czyli ewidencja sprzeda�y .................................... 298Ewidencja sprzeda�y ........................................................................................ 298Termin obowi�zku podatkowego ..................................................................... 298Szczególne obowi�zki podatkowe ..................................................................... 299Termin wystawiania faktur.............................................................................. 299Faktury koryguj�ce a VAT nale�ny .................................................................. 300Zmiany od 1 stycznia 2014 r. .......................................................................... 301

Podatek VAT naliczony, czyli ewidencja zakupów .................................. 302Podstawowe zasady odliczania ......................................................................... 302Od czego nie wolno odlicza� VAT-u ................................................................ 303Pozosta�e zakazy odliczania VAT-u ................................................................. 303Termin odliczenia VAT-u................................................................................ 304Zmiany od 1 stycznia 2014 r. .......................................................................... 305

Metoda kasowa....................................................................................... 305Kto mo�e stosowa� metod� kasow� ................................................................... 305VAT nale�ny w metodzie kasowej ................................................................... 306Odliczenie VAT-u w metodzie kasowej............................................................ 306Zmiany od 1 stycznia 2014 r. .......................................................................... 307

Rozliczanie VAT-u wspó�czynnikiem ..................................................... 307Transakcje mi�dzynarodowe a VAT........................................................ 309

Wprowadzenie ................................................................................................. 309Przeliczanie faktur w walutach ........................................................................ 309WDT............................................................................................................... 309Sprzeda� wysy�kowa ......................................................................................... 310WNT............................................................................................................... 311





13

Eksport towarów.............................................................................................. 311Import towarów............................................................................................... 312Eksport i import us�ug ..................................................................................... 312Informacja podsumowuj�ca VAT-UE .............................................................. 315

Kasy fiskalne........................................................................................... 315Kasa fiskalna — kiedy obowi�zkowa? .............................................................. 315Zwolnienia ze stosowania kasy........................................................................ 316Kogo nie obowi�zuj� zwolnienia?..................................................................... 317Obowi�zki zwi�zane z kasami fiskalnymi ........................................................ 318Ulga w podatku VAT na zakup kasy fiskalnej.................................................. 318Faktura do paragonu........................................................................................ 319

Zasady rozliczania VAT-u i sporz�dzania deklaracji................................ 319Ewidencje do podatku VAT ............................................................................. 319Deklaracje i rozliczenie podatku VAT.............................................................. 320

Dodatki .................................................................................................... 323Akty prawne .................................................................................................... 323





14




ROZDZIA� 3

Podatek dochodowy

Zasady ustalania podatku dochodowego opisane w tym rozdziale dotycz� przed-si�biorców prowadz�cych dzia�alno�� gospodarcz�, którzy wybrali dokumentacj�w formie podatkowej ksi�gi przychodów i rozchodów, czyli nie odnosz� si� m.in. doprzedsi�biorców op�acaj�cych podatek zrycza�towany.

Metody rozliczania podatku dochodowegoZasady ustalania dochoduPodstawowe zasady ustalania dochodu rocznego z dzia�alno�ci gospodarczej, dlapodatników prowadz�cych ksi�g� podatkow�, ustalone s� w ustawie o p.d.o.f.

Art. 24.2. U podatników osi�gaj�cych dochody z dzia�alno�ci gospodarczeji prowadz�cych ksi�gi przychodów i rozchodów dochodem z dzia�alno�ci jestró�nica pomi�dzy przychodem w rozumieniu art. 14 a kosztami uzyskania

� powi�kszona o ró�nic� pomi�dzy warto�ci� remanentu kocowego i po-cz�tkowego towarów handlowych, materia�ów (surowców) podstawowychi pomocniczych, pó�wyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych,braków i odpadków, je�eli warto�� remanentu kocowego jest wy�sza ni�warto�� remanentu pocz�tkowego, lub

� pomniejszona o ró�nic� pomi�dzy warto�ci� remanentu pocz�tkowegoi kocowego, je�eli warto�� remanentu pocz�tkowego jest wy�sza.

Zasady ogólne: podatek wed�ug skali podatkowej (progresywny)Opodatkowanie przychodów z dzia�alno�ci z zastosowaniem skali podatkowej jestpodstawow� metod� rozliczania podatku dochodowego, zdefiniowan� w ustawieo p.d.o.f.

Art. 27.1. Podatek dochodowy, z zastrze�eniem art. 29 – 30e pobiera si� od pod-stawy jego obliczenia wed�ug skali przedstawionej w tabeli 3.1.





220

Tabela 3.1. Skala podatkowa

Podstawa obliczeniapodatku w z�otych

Podatek wynosi

Do 85 528 18% minus kwota zmniejszaj�ca podatek 556 z� 02 gr

Ponad 85 528 14 839 z� 02 gr + 32% nadwy�ki ponad 85 528 z�podstawy opodatkowania (dochodu)

Rozliczanie podatku dochodowego na zasadach ogólnych, czyli z zastosowaniemskali, b�dzie korzystne dla tych podatników, którzy:

� Przewiduj�, �e ich roczne dochody (a nie przychody!) nie powinny prze-kroczy� progu podatkowego.

Pomimo osi�gania dochodu w wysoko�ci przekraczaj�cej próg podatkowy mog�rozlicza� si� wspólnie z ma��onkiem (który osi�ga dochody znacznie poni�ej progu)lub jako osoba samotnie wychowuj�ca dziecko. W tych przypadkach, kiedy podatnikma mo�liwo�� wspólnego opodatkowania, sugeruj� na pocz�tku roku obliczy� sy-mulacj� na dany rok, aby sprawdzi�, czy zastosowanie wspólnego rozliczania fak-tycznie obni�y efektywn� stawk� podatku poni�ej progu.

Zasada szczególna: podatek liniowyZasady ustalania przychodów i kosztów z zastosowaniem podatku liniowego s�identyczne, jak w przypadku ustalania dochodu rozliczanego na zasadach ogólnych.W takim przypadku ma zastosowanie inny artyku� ustawy o p.d.o.f. oraz stawkapodatku (bez progów podatkowych).

Art. 30c.1. Podatek dochodowy od dochodów z pozarolniczej dzia�alno�ci go-spodarczej lub dzia�ów specjalnych produkcji rolnej uzyskanych przez podatników,o których mowa w art. 9a ust. 2 lub 7, z zastrze�eniem art. 29, 30 i 30d, wynosi19% podstawy obliczenia podatku.

Nie wszyscy podatnicy mog� wybra� t� metod�, poniewa� zgodnie z przepi-sem ustawy o p.d.o.f.:

Art. 9a.3. Je�eli podatnik, który wybra� sposób opodatkowania, o którym mowaw ust. 2 (podatek liniowy), uzyska z dzia�alno�ci gospodarczej (…) przychody ze�wiadczenia us�ug na rzecz by�ego lub obecnego pracodawcy, odpowiadaj�-cych czynno�ciom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wy-konywa� lub wykonuje w roku podatkowym — w ramach stosunku pracy lubspó�dzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo doopodatkowania w sposób okre�lony w art. 30c (podatek liniowy) i jest obowi�zanydo wp�acenia zaliczek od dochodu osi�gni�tego od pocz�tku roku, obliczonychprzy zastosowaniu skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, oraz odsetekza zw�ok� od zaleg�o�ci z tytu�u tych zaliczek.




P o d a t e k d o c h o d o w y

221

A zatem przedsi�biorcy, którzy wcze�niej wykonywali (ale w tym samym rokupodatkowym) lub wykonuj� obecnie te same us�ugi w ramach prowadzonej dzia�al-no�ci oraz w ramach stosunku pracy na rzecz by�ego lub obecnego pracodawcy, niemog� rozlicza� si� podatkiem liniowym. Ten przepis powsta� z my�l� o zapobieganiuprzymuszania pracowników do „samozatrudnienia”.

Rozliczanie si� podatkiem liniowym jest wymiernie korzystniejsze finansowo,ale wy��cznie dla przedsi�biorców osi�gaj�cych dochody w takiej wysoko�ci, �e roz-liczane na zasadach ogólnych przekroczy�yby znacznie próg podatkowy (85 528 z�).Nale�y przy tym pami�ta�, �e stosowanie podatku liniowego to nie tylko brak progupodatkowego: „liniowiec” nie ma mo�liwo�ci korzystania z wi�kszo�ci odlicze i ulg,tj. kwota wolna od podatku, wspólne rozliczanie, ulgi na dzieci.

Wa�ne: podatnik powinien pami�ta�, �e o wyborze metody rozliczania podat-kiem liniowym musi zawiadomi� urz�d skarbowy do 20 stycznia lub — dla rozpo-czynaj�cych dzia�alno�� — przed dniem osi�gni�cia pierwszego przychodu. Zawia-domienie obowi�zuje równie� na lata nast�pne, a wi�c je�eli podatnik w kolejnymroku zamierza wróci� do rozliczania na zasadach ogólnych, powinien ponowniez�o�y� zawiadomienie w terminie do 20 stycznia. Metody rozliczania dochodu(z zastosowaniem skali lub podatkiem liniowym) nie mo�na zmieni� w ci�gu roku;w ci�gu roku podatnik mo�e jedynie utraci� prawo do rozliczania si� podatkiem li-niowym, je�eli wykona us�ug� na rzecz pracodawcy lub by�ego pracodawcy to�sam�z us�ug� wykonywan� w ramach stosunku pracy. Zawiadomienie mo�e by� doko-nane przez CEIDG.

Prawo do podatku liniowego: analizy przypadkówPierwsze interpretacje dotycz� sytuacji, w których prowadz�cy dzia�alno�� wykonujelub wykonywa� us�ugi na rzecz pracodawcy.

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 16 kwietnia 2012 r.,sygn. IBPBI/1/415-69/12/ZK

Do dnia 31 grudnia 2011 r. Wnioskodawca by� zatrudniony w charakterze han-dlowca „na etacie”. Od dnia 2 stycznia 2012 r. Wnioskodawca rozpocz�� prowa-dzenie dzia�alno�ci gospodarczej w zakresie handlu oraz �wiadczenia us�ug (myj-nia samochodowa). Wnioskodawca wskaza�, i� prawdopodobnym jest, �e b�dziesprzedawa� swoje towary by�emu pracodawcy. (…) skoro Wnioskodawca w bie-��cym roku nie jest zatrudniony na podstawie umowy o prac� u pracodawcyprowadz�cego dzia�alno�� gospodarcz�, to �wiadczenie w ramach prowadzonejdzia�alno�ci gospodarczej na rzecz tego pracodawcy, us�ug to�samych z czynno-�ciami, które wykonywa� w 2011 r. w ramach umowy o prac�, nie spowodujeutraty prawa do opodatkowania uzyskiwanych dochodów w sposób okre�lonyw art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Niezale�nie odpowy�szego wskaza� nale�y, i� sprzeda� stanowi�cych w�asno�� Wnioskodawcytowarów handlowych by�emu pracodawcy nie wype�nia przes�anek powodu-j�cych utrat� prawa do opodatkowania dochodów z prowadzonej dzia�alno�ci





222

gospodarczej „podatkiem liniowym”. Dzia�ania tego nie sposób bowiem uzna�za �wiadczenie us�ug to�samych z us�ugami wykonywanymi uprzednio w ramachstosunku pracy.

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 12 stycznia 2012 r.,sygn. ILPB1/415-1185/11-4/IM

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, �e Wnioskodawczynipracuje w szpitalu na 1/10 etatu jako kierownik Oddzia�u, Jej zadaniem jakokierownika jest wykonywanie pracy organizacyjno-administracyjnej. W tymsamym Oddziale jest zatrudniona na kontrakcie jako lekarz — wykonuje wi�cprac� o ró�nym charakterze. Wobec powy�szego nie zachodz� okoliczno�ci, o któ-rych mowa w art. 9a ust. 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycz-nych. Dochody uzyskiwane przez Wnioskodawczyni� w 2012 r. w ramachprowadzonej dzia�alno�ci gospodarczej (…) b�d� mog�y by� opodatkowane 19%podatkiem liniowym, na zasadach okre�lonych w art. 30c ustawy o podatku do-chodowym od osób fizycznych.

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 28 maja 2012 r.,sygn. ILPB1/415-292/12-2/IM

Wnioskodawczyni, uzyskuj�c przychody z dzia�alno�ci gospodarczej wykonywa-nej samodzielnie w roku podatkowym 2012 ze �wiadczenia us�ug na rzecz by�egopracodawcy, odpowiadaj�cym czynno�ciom, które w poprzednim roku podatko-wym wykonywa�a u tego samego pracodawcy w oparciu o stosunek pracy roz-wi�zany z dniem 30 kwietnia 2011 r., nie traci prawa w roku 2012 do opodatko-wania w sposób okre�lony w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osóbfizycznych i nie jest zobowi�zana do wp�acenia zaliczek od dochodu osi�gni�tegood pocz�tku roku obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej, o którejmowa w art. 27 ust. 1.

Ostatnia interpretacja dotyczy prawa do rozliczania si� podatkiem liniowymw sytuacji, gdy podatnik na karcie podatkowej (podatku zrycza�towanym) utraci�prawo do takiego sposobu op�acania podatku.

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w �odzi z dnia 9 marca 2012 r., sygn.IPTPB1/415-342/11-5/MD

Utrata warunków do opodatkowania rycza�tem od przychodów ewidencjonowa-nych w formie karty podatkowej w trakcie roku podatkowego, nie daje Wnio-skodawcy mo�liwo�ci op�acania w tym�e roku podatku dochodowego od docho-dów uzyskanych z pozarolniczej dzia�alno�ci gospodarczej wed�ug stawki 19%tzw. „podatek liniowy”. Zobowi�zuje natomiast, poczynaj�c od dnia, w którymnast�pi�a utrata tych warunków, do zaprowadzenia ksi�gi przychodów i rozcho-dów i op�acania podatku dochodowego na zasadach ogólnych, a wi�c przy zasto-sowaniu skali podatkowej, na podstawie art. 27 ust. 1 ww. ustawy o podatku do-chodowym od osób fizycznych.





223

Zasada nie��czenia przychodówZasada nie��czenia przychodów uzyskiwanych z ró�nych �róde�, a tak�e nie��czeniaprzychodów opodatkowanych na ró�nych zasadach, jest jedn� z najwa�niejszychzasad rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych. Mówi o tym przepisustawy o p.d.o.f.:

Art. 8.1.1a. Przychodów z pozarolniczej dzia�alno�ci gospodarczej (…), osi�-ganych przez podatników opodatkowanych na zasadach okre�lonych w art. 30c(podatkiem liniowym), nie ��czy si� z pozosta�ymi przychodami ze �róde�, z któ-rych dochód podlega opodatkowaniu wed�ug skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Formy p�acenia zaliczek na podatek dochodowyZaliczki miesi�czneTak samo jak podstawow� (domy�ln�) metod� rozliczania podatku dochodowegojest zastosowanie skali podatkowej z art. 27 ust. 1, tak podstawow� (domy�ln�)form� op�acania zaliczek na podatek jest op�acanie zaliczek miesi�cznych, zgodniez art. 44 ustawy o p.d.o.f. Obliczenie dochodu, stanowi�cego podstaw� obliczeniazaliczki, jest bardzo proste.

Art. 44.2. Dochodem z dzia�alno�ci gospodarczej stanowi�cym podstaw� obli-czenia zaliczki u podatników prowadz�cych podatkowe ksi�gi przychodów i roz-chodów jest ró�nica pomi�dzy wynikaj�cym z tych ksi�g przychodem i kosz-tami jego uzyskania.

Je�eli jednak podatnik na koniec miesi�ca sporz�dza remanent towarów,surowców i materia�ów pomocniczych lub naczelnik urz�du skarbowegozarz�dzi sporz�dzenie takiego remanentu, dochód ustala si� wed�ug zasadokre�lonych w art. 24 ust. 2.

Oznacza to, �e je�eli podatnik nie robi spisu z natury w ci�gu roku, w obliczeniudochodu do zaliczki nie uwzgl�dnia warto�ci ze spisu z natury (ani pocz�tkowego,ani kocowego); natomiast je�eli podatnik dokonuje �ródrocznego spisu, dochódoblicza si� na zasadach takich, jak przy rocznym zamykaniu ksi�gi, z uwzgl�dnie-niem ró�nicy pomi�dzy pocz�tkowym a aktualnym spisem.

Obliczaj�c zaliczk� na podatek, stosujemy przepisy art. 26, 27, i 27b ustawyo p.d.o.f., co oznacza, �e:

� Obliczony dochód pomniejsza si� o odliczenia od dochodu, wykazywane pó�-niej w zeznaniu rocznym, np. zap�acone sk�adki na ubezpieczenie spo�eczne.

� Do obliczenia zaliczki od dochodu stosujemy skal� podatkow� (art. 27 ust. 1)lub podatek liniowy (art. 30c).

� Obliczony podatek pomniejsza si� o odliczenia od podatku, wykazywanepó�niej w zeznaniu rocznym, tj. cz�� zap�aconych sk�adek zdrowotnych.





224

Zaliczki na podatek dochodowy ustala si� narastaj�co, co oznacza, �e obliczaj�czaliczk� nazywan� „za kwiecie”, w rzeczywisto�ci obliczamy dochód za okresod 1 stycznia do 30 kwietnia, i t� zaliczk�, wp�acan� 20 maja, pomniejszamy o za-liczki nale�ne za poprzednie miesi�ce (stycze – marzec).

Zaliczki na podatek dochodowy wp�aca si� w terminie do 20. dnia ka�degomiesi�ca za miesi�c poprzedni i dotyczy to wszystkich miesi�cy roku, poniewa�od 2012 r. zmieni�a si� zasada op�acenia zaliczki za ten ostatni miesi�c. Do 2011 r.zaliczk� t� op�aca�o si� w terminie do 20 grudnia (w wysoko�ci zaliczki za listopad,tzw. „podwójna zaliczka”), natomiast od 2012 r. zaliczk� za grudzie wp�aca w ter-minie do 20 stycznia nast�pnego roku podatkowego. Podatnik nie b�dzie wp�aca�zaliczki za ten ostatni miesi�c, je�eli przed 20 stycznia z�o�y zeznanie roczneoraz dokona zap�aty podatku wynikaj�cego z zeznania rocznego.

Zaliczki kwartalneZaliczki mo�na wp�aca� w cyklach kwartalnych zamiast w miesi�cznych. Z przy-wileju tego, na podstawie art. 44 ust. 3g ustawy o p.d.o.f., mog� skorzysta� wy-��cznie osoby zaliczaj�ce si� do której� z poni�ej wymienionych grup:

� przedsi�biorcy rozpoczynaj�cy dzia�alno�� gospodarcz�;

� przedsi�biorcy, którzy maj� status ma�ego podatnika, zgodnie z definicj�w ustawie o p.d.o.f.

Mali podatnicy, chc�c wp�aca� zaliczki na PIT kwartalnie, musz� dotrzyma�terminu na zawiadomienie urz�du skarbowego: nie pó�niej ni� do 20 lutego danegoroku. Dla podatników rozpoczynaj�cych dzia�alno�� termin na z�o�enie tego zawia-domienia to dzie poprzedzaj�cy dzie rozpocz�cia dzia�alno�ci, tzn. nie pó�niejni� w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Zawiadomienie dotyczy równie� latnast�pnych, a zatem: je�eli podatnik zamierza wróci� do zaliczek miesi�cznychw kolejnym roku, powinien z�o�y� zawiadomienie o rezygnacji z takiej formy op�a-cania zaliczek. Zawiadomienie sk�ada si� w formie pisemnej i mo�e by� z�o�onepoprzez CEIDG.

Zasady ustalania tych zaliczek s� identyczne jak w przypadku zaliczek mie-si�cznych. Ró�nica dotyczy wy��cznie terminu wp�aty zaliczki: do 20. dnia ka�degomiesi�ca nast�puj�cego po kwartale, za który wp�acana jest zaliczka. Zaliczk�za ostatni kwarta� roku nale�y wp�aci� w terminie do 20 stycznia, przy czym je�elipodatnik przed tym dniem z�o�y zeznanie roczne i wp�aci kwot� podatku wyni-kaj�cego z zeznania, to zaliczki za ten ostatni kwarta� ju� nie trzeba op�aca�. W za-kresie terminów wp�at zaliczek kwartalnych od 2012 r. nast�pi�y zmiany analo-giczne jak w przypadku zaliczek miesi�cznych (brak „podwójnej zaliczki”).

Niew�tpliw� zalet� stosowania formy kwartalnej op�acania zaliczek jest znacznewyd�u�enie terminu na ich op�acanie. Taka forma polecana jest w szczególno�citym podatnikom, którzy stosuj� wobec swoich odbiorców bardzo d�ugie terminyp�atno�ci. Taka forma ma jednocze�nie pewn� wad�: dzia�a tu efekt psychologiczny,





225

polegaj�cy na wra�eniu przedsi�biorcy, �e p�aci wi�ksze podatki; wiele osób woli p�aci�co miesi�c mniejsz� kwot� ni� du�� raz na kwarta�.

Wa�ne: op�acanie zaliczek w formie kwartalnej nie przesuwa terminów mie-si�cznych na umieszczanie zapisów w ksi�dze podatkowej!

Zaliczki uproszczoneInstytucja zaliczek uproszczonych ustalona jest w art. 44 ust. 6b ustawy o p.d.o.f.Uproszczenie polega na tym, �e podatnik, zamiast oblicza� zaliczki co miesi�c,op�aca zaliczk� w sta�ej wysoko�ci, wynosz�cej 1/12 kwoty podatku obliczonegood dochodu:

1. wykazanego w zeznaniu rocznym z�o�onym w roku podatkowym poprzedza-j�cym dany rok podatkowy,

albo

2. wykazanego w zeznaniu rocznym z�o�onym w roku podatkowym poprzedza-j�cym dany rok podatkowy o dwa lata — je�eli w zeznaniu, o którym mo-wa w pkt 1, podatnicy nie wykazali wcale dochodu z dzia�alno�ci lub by�to dochód w wysoko�ci niepowoduj�cej obowi�zku zap�aty podatku.

Je�eli w obu tych zeznaniach rocznych podatnik nie wykaza� dochodu lub wyka-za� dochód z dzia�alno�ci w wysoko�ci niepowoduj�cej obowi�zku zap�aty podatku,nie mo�e skorzysta� z mo�liwo�ci op�acania zaliczek w uproszczonej formie. Pod-sumowuj�c, podatnik mo�e na rok 2013 zdecydowa� si� na op�acanie zaliczekuproszczonych:

� wed�ug dochodu z zeznania podatkowego za rok 2011, je�eli z tego ze-znania wynika kwota podatku;

lub

� wed�ug dochodu z zeznania podatkowego za rok 2010, je�eli w zeznaniu za2011 nie wykazano podatku nale�nego, a podatek ten by� wykazany w zezna-niu za rok 2010 – wed�ug dochodu z zeznania podatkowego za rok 2010.

Aby op�aca� zaliczki uproszczone, podatnik ma obowi�zek zawiadomi� urz�dskarbowy w terminie do 20 lutego danego roku podatkowego. Form� uproszczon�stosuje si� przez ca�y rok podatkowy, a z�o�one zawiadomienie dotyczy równie� latnast�pnych. W tym samym terminie podatnik mo�e zawiadomi� urz�d skarbowyo rezygnacji z uproszczonej formy wp�acania zaliczek. Z uproszczonych zaliczek niemog� skorzysta� podatnicy, którzy rozpocz�li dzia�alno�� w roku podatkowymalbo w roku poprzedzaj�cym rok podatkowy; w ich przypadku nie ma przecie�zeznania rocznego, na podstawie którego mo�na by ustali� wysoko�� uproszczonejzaliczki.

Zalet� op�acania zaliczek w formie uproszczonej jest sta�o�� kwot wp�acanychzaliczek: podatnik z góry wie, jakie kwoty zaliczek b�dzie op�aca�, od 20 lutego a�do 20 stycznia nast�pnego roku. Forma taka mo�e okaza� si� równie� korzystna





226

poprzez przesuni�cie terminu op�acenia podatku, w sytuacji gdy podatnik osi�gaw danym roku znacznie wy�szy dochód ni� w latach poprzednich. Nie poleca si�zaliczek uproszczonych tym podatnikom, którzy przewiduj�, �e ich dochody w da-nym roku nie przekrocz� dochodu osi�gni�tego w roku, wed�ug którego obliczane s�uproszczone zaliczki.

Zwolnienie z zaliczek: kredyt podatkowyPreferencja kredytu podatkowego jest ustanowiona w art. 44 ust. 7a i dalszychustawy o p.d.o.f. Na czym polega „kredyt podatkowy”, czyli ca�oroczne zwolnieniez op�acania zaliczek na podatek dochodowy?

� Kredyt podatkowy to zwolnienie z obowi�zku p�acenia zaliczek wy��czniew jednym roku podatkowym.

� Z kredytu podatkowego w roku przyk�adowo 2013 mo�e skorzysta� podatnik,który rozpocz�� dzia�alno�� w poprzednim roku, a dzia�alno�� ta trwa�a conajmniej 10 miesi�cy (czyli rozpocz�� dzia�alno�� w okresie 1 stycznia –1 marca 2012 r.). Je�eli podatnik nie spe�nia tego warunku, poniewa� rozpo-cz�� dzia�alno�� pó�niej (pomi�dzy 2 marca a 31 grudnia 2012 r.), b�dziemóg� skorzysta� z kredytu podatkowego w roku 2014.

� Z kredytu podatkowego mo�e skorzysta� podatnik, który w okresie trzechlat, licz�c od koca roku poprzedzaj�cego rok rozpocz�cia dzia�alno�ci,nie prowadzi� jej samodzielnie lub jako wspólnik spó�ki osobowej, a tak�edzia�alno�ci takiej nie prowadzi� ma��onek tej osoby, o ile mi�dzy ma�-�onkami istnia�a w tym czasie wspólno�� maj�tkowa.

� Z kredytu podatkowego mo�e skorzysta� wy��cznie podatnik, który w rokupoprzedzaj�cym rok korzystania z tego zwolnienia osi�gn�� przychód z dzia-�alno�ci gospodarczej �redniomiesi�cznie w wysoko�ci stanowi�cej rów-nowarto�� w z�otych kwoty co najmniej 1000 euro, przeliczonej wed�ug�redniego kursu NBP z ostatniego dnia roku poprzedzaj�cego rok rozpo-cz�cia tej dzia�alno�ci.

� Z kredytu podatkowego np. w 2013 r. mo�e skorzysta� wy��cznie ten ma�ypodatnik, który legitymuje si� statusem ma�ego podatnika od dnia rozpocz�ciadzia�alno�ci do dnia 1 stycznia 2013 r.

� Z kredytu podatkowego np. w 2013 r. mo�e skorzysta� wy��cznie podatnik,który w roku 2012 zatrudnia� w ka�dym miesi�cu co najmniej 5 osób napodstawie umowy o prac�, w przeliczeniu na pe�ne etaty.

� Z kredytu podatkowego nie mo�e skorzysta� podatnik, który w dzia�alno�ciwykorzystuje sk�adniki maj�tku o znacznej warto�ci (co najmniej 10 000 euro),udost�pnione nieodp�atnie przez osoby zaliczone do I i II grupy podatkowejw rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, a te sk�adnikimaj�tku by�y wcze�niej wykorzystywane w dzia�alno�ci gospodarczej pro-





227

wadzonej przez te osoby i stanowi� ich w�asno��. Kr�g osób zaliczanychdo I i II grupy podatkowej opisany jest w podrozdziale „Rozliczanie przy-chodów”, natomiast zasady przeliczania na z�otówki „maj�tku o znacznejwarto�ci” okre�lone jest w art. 44 ust. 7d ustawy o p.d.o.f.

� Z kredytu podatkowego mo�e skorzysta� wy��cznie podatnik, który z�o�y�do urz�du skarbowego o�wiadczenie o korzystaniu z tego zwolnienia, w termi-nie do dnia 31 stycznia roku podatkowego, w którym podatnik b�dzie ko-rzysta� z tego zwolnienia (czyli w przypadku korzystania ze zwolnieniaw roku 2013, nale�y z�o�y� o�wiadczenie do 31 stycznia 2013 r.).

� Z kredytu podatkowego np. w roku 2013 mo�e skorzysta� wy��cznie podat-nik, który w roku 2013 jest opodatkowany na zasadach ogólnych, tj. wed�ugskali podatkowej.

� Wszystkie te warunki musz� by� spe�nione ��cznie.

Kredyt podatkowy np. na rok 2013 polega na tym, �e za kolejne miesi�ce podat-nik nie op�aca zaliczek na podatek, jak równie� nie op�aca podatku z zeznaniarocznego, sk�adanego za rok 2013. Ka�dy kredyt trzeba jednak kiedy� sp�aci�: po-datnik b�dzie wykazywa� w zeznaniach podatkowych, sk�adanych za kolejnychpi�� lat (2014 – 2018), po 20% kwoty dochodu z dzia�alno�ci osi�gni�tego w roku2013. W tych kolejnych latach podatnik mo�e by� opodatkowany na zasadachogólnych lub podatkiem liniowym. Art. 44 ust. 7g przewiduje list� szczególnychprzypadków, których wyst�pienie powoduje utrat� kredytu podatkowego, a art. 44ust. 7i okre�la procedur� post�powania i poboru podatku w przypadku tej utraty.Poniewa� okre�lenie „kredyt” kojarzy si� z op�acaniem odsetek i prowizji, wartonadmieni�, �e kredyt podatkowy nie jest oprocentowany i nie wi��e si� z ponosze-niem �adnych dodatkowych op�at.

Wa�ne: kredyt podatkowy jest pomoc� de minimis.

Zwolnienie z zaliczek: zawieszenie dzia�alno�ciRównie� podatnik, który zawiesi�, zgodnie z przepisami, dzia�alno�� gospodarcz�,jest zwolniony z obowi�zku wp�acania zaliczek. Mówi o tym przepis ustawy o p.d.o.f.:

Art. 44.10. Podatnik, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, który na podstawie przepi-sów o swobodzie dzia�alno�ci gospodarczej zawiesi� wykonywanie dzia�alno�cigospodarczej, jest zwolniony, w zakresie tej dzia�alno�ci, z obowi�zków wynika-j�cych z ust. 1 pkt 1, ust. 3, 3f, 3g, 6 i 6b (obowi�zki wp�acania zaliczek: mie-si�cznych, kwartalnych, uproszczonych) za okres obj�ty zawieszeniem.

Obliczanie zaliczek: analiza przypadkuPrzyk�ad: podatnik prowadzi ksi�g� podatkow�. Sk�adki na ubezpieczenia spo-�eczne ujmuje w kosztach dzia�alno�ci jako „pozosta�e wydatki”, a sk�adk� naubezpieczenie zdrowotne p�aci� co miesi�c w kwocie 254,55 z�. Podatnik





228

rozlicza w roku bie��cym po�ow� straty z roku 2010. Warto�� spisu z natury nadzie 1 stycznia 2012 r. wynosi 0 z�. W styczniu podatnik nie wykazuje w obli-czeniu zaliczki ani sk�adki zdrowotnej, ani pe�nej kwoty po�owy straty z 2010 r.,ani kwoty zmniejszaj�cej podatek, poniewa� nie osi�gn�� wystarczaj�cego do-chodu. Porównanie obu metod wyra�nie pokazuje, �e podatnik rozliczaj�cy si�podatkiem liniowym, b�dzie op�aca� wy�sze zaliczki ni� podatnik rozliczaj�cy si�skal�, dopóki nie przekroczy progu podatkowego. Kwota wynikaj�ca ze �ródrocz-nego spisu z natury b�dzie korygowa� koszty do czasu kolejnego spisu. Zaokr�gle-nie do pe�nych z�otych (metod� matematyczn�) nast�puje w dwóch miejscach:

1. podstawa opodatkowania,

2. ostateczna kwota zaliczki.

Tabela 3.2. Obliczenie zaliczki na PIT wg skali

Obliczenie zaliczkina PIT wg skali

Stycze Luty Marzec Kwiecie

Przychody w pkpirnarastaj�co

9600,00 37 000,00 68 525,00 135 125,00

Koszty w pkpirnarastaj�co

– 8772,35 – 27 998,30 – 31 252,25 – 33 000,33

Dochód w pkpirnarastaj�co

827,65 9001,70 37 272,75 102 124,67

Spis z natury nakoniec kwarta�u

999,99 999,99

Minus 50% stratyz roku 2010

– 827,65 – 2045,00 – 2045,00 – 2045,00

Podstawaopodatkowania

0,00 6957,00 36 228,00 101 080,00

Podatek wg skali 0,00 1252,26 6521,04 20 149,95

Kwota zmniejszaj�capodatek

– 556,02 – 556,02

Podatek naliczony 0,00 696,24 5965,02 20 149,95

Sk�adki zdrowotnedo odliczenia

– 438,38 – 657,57 – 876,76

Podatek pomniejszonyo zdrowotne

0,00 257,86 5307,45 19 273,19

Zaliczki PIT — wp�atyw�asne

0,00 0,00 – 258,00 – 5307,00

DO ZAPATYZALICZKA NA PIT

0,00 258,00 5049,00 13 966,00





229

Tabela 3.3. Obliczenie zaliczki na PIT liniowy

Obliczenie zaliczkina PIT liniowy

Stycze Luty Marzec Kwiecie

Przychody w pkpirnarastaj�co

9600,00 37 000,00 68 525,00 135 125,00

Koszty w pkpirnarastaj�co

– 8772,35 – 27 998,30 – 31 252,25 – 33 000,33

Dochód w pkpirnarastaj�co

827,65 9001,70 37 272,75 102 124,67

Spis z naturyna koniec kwarta�u

999,99 999,99

Minus 50% stratyz roku 2010

– 827,65 – 2045,00 – 2045,00 – 2045,00

Podstawaopodatkowania

0,00 6957,00 36 228,00 101 080,00

Podatek liniowy 19% 0,00 1 321,83 6 883,32 19 205,20

Kwota zmniejszaj�capodatek

Podatek naliczony 0,00 1 321,83 6 883,32 19 205,20

Sk�adki zdrowotnedo odliczenia

0,00 – 438,38 – 657,57 – 876,76

Podatek pomniejszonyo zdrowotne

0,00 883,45 6225,75 18 328,44

Zaliczki PIT — wp�atyw�asne

0,00 0,00 – 883,00 – 6226,00

DO ZAPATYZALICZKA NA PIT

0,00 883,00 5343,00 12 102,00

Spis z naturyTerminy na spis z naturySpis z natury jest specyficzn� form� korygowania kosztów o warto�� niesprzedanychzapasów, stosowan� wy��cznie przez podatników prowadz�cych podatkow� ksi�g�przychodów i rozchodów. St�d wszelkie zasady sporz�dzania spisu wynikaj� z rozpo-rz�dzenia o pkpir. Podatnik powinien w pierwszej kolejno�ci pami�ta� o terminachdokonywania spisu, zgodnie z wytycznymi § 27 i 28 tego rozporz�dzenia:

§ 27.1. Podatnicy s� obowi�zani do sporz�dzenia i wpisania do ksi�gi spisu z na-tury towarów handlowych, materia�ów (surowców) podstawowych i pomocni-czych, pó�wyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów,





230

zwanego dalej „spisem z natury”, na dzie 1 stycznia, na koniec ka�dego rokupodatkowego, na dzie rozpocz�cia dzia�alno�ci w ci�gu roku podatkowego,a tak�e w razie zmiany wspólnika, zmiany proporcji udzia�ów wspólnikówlub likwidacji dzia�alno�ci.

2. Spis z natury podlega wpisaniu do ksi�gi tak�e wówczas, gdy osoby prowadz�cedzia�alno�� gospodarcz� sporz�dzaj� go za okresy miesi�czne oraz gdy napodstawie odr�bnych przepisów jego sporz�dzenie zarz�dzi� naczelnikurz�du skarbowego.

§ 28.4. O zamiarze sporz�dzenia spisu z natury w innym terminie ni� na dzie1 stycznia, 31 grudnia oraz na dzie rozpocz�cia dzia�alno�ci gospodarczej po-datnicy s� obowi�zani zawiadomi� w formie pisemnej w�a�ciwego naczelnikaurz�du skarbowego w terminie co najmniej siedmiu dni przed dat� sporz�dzeniatego spisu.

Przedsi�biorcy rozpoczynaj�cy dzia�alno�� dokonuj� spisu na dzie rozpocz�ciadzia�alno�ci. A przedsi�biorcy, prowadz�cy ju� dzia�alno��, spis z natury sporz�-dzaj� zasadniczo raz w roku: spis dokonany na koniec ka�dego roku podatkowegojest jednocze�nie spisem na dzie 1 stycznia nast�pnego roku. Ksi�ga podatkowa zaka�dy rok jest otwierana i koczona (przed podsumowaniem do obliczenia dochodu)spisem z natury.

Spis z natury mo�e by� sporz�dzany cz��ciej. Spis z natury mo�e by� zarz�dzonyprzez organ skarbowy, a niektórzy podatnicy decyduj� si� na sporz�dzanie spisu comiesi�c, na zakoczenie miesi�ca, lub co kwarta�, na ostatni dzie kwarta�u. Wartorozwa�y� wdro�enie takiej procedury, gdy podatnik ma szybko rotuj�ce zapasy, chcena bie��co kontrolowa� poziom zapasów i ich ubytków, a tak�e gdy podatnik chcena bie��co weryfikowa� odpowiedzialno�� materialn� pracowników. Podatnik mo�ete� zdecydowa� si� na jednorazowe wykonanie spisu w ci�gu roku, np. na dzie30 pa�dziernika; b�dzie to korzystne, w przypadku gdy podatnik up�ynni� wcze-�niejszy wysoki stan zapasów, a spis z natury pozwoli mu „uwolni�” koszty zamro-�one w remanencie pocz�tkowym. Zdarzaj� si� równie� inne okoliczno�ci spo-rz�dzania spisu z natury, takie jak np. wynikaj�ce z konieczno�ci oszacowania stratpowsta�ych w wyniku kradzie�y z w�amaniem czy kl�sk �ywio�owych.

Zasady sporz�dzania spisuPrzepisy rozporz�dzenia o pkpir szczegó�owo reguluj�, jak powinien by� sporz�dzonyi wpisany do ksi�gi spis z natury.

§ 28.1. Spis z natury powinien by� sporz�dzony w sposób staranny i trwa�y orazzakoczony i zaopatrzony w podpisy osób uczestnicz�cych w spisie.

2. Spis z natury powinien zawiera� co najmniej nast�puj�ce dane: imi� i nazwi-sko w�a�ciciela zak�adu (nazw� firmy), dat� sporz�dzenia spisu, numer kolejnypozycji arkusza spisu z natury, szczegó�owe okre�lenie towaru i innychsk�adników wymienionych w § 27, jednostk� miary, ilo�� stwierdzon�





231

w czasie spisu, cen� w z�otych i groszach za jednostk� miary, warto�� wyni-kaj�c� z przemno�enia ilo�ci towaru przez jego cen� jednostkow�, ��czn�warto�� spisu z natury oraz klauzul� „Spis zakoczono na pozycji...”, podpisyosób sporz�dzaj�cych spis oraz podpis w�a�ciciela zak�adu (wspólników).

§ 29.5. Spis z natury musi by� wpisany do ksi�gi wed�ug poszczególnych ro-dzajów jego sk�adników lub w jednej pozycji (sumie), je�eli na podstawie spisuzosta�o sporz�dzone odr�bne, szczegó�owe zestawienie poszczególnych jegosk�adników. Zestawienie przechowuje si� ��cznie z ksi�g�.

Szczególne zasady sporz�dzania spisu obowi�zuj� przy niektórych rodzajachdzia�alno�ci gospodarczej, tzn. przy prowadzeniu:

� Ksi�gar i antykwariatów ksi�garskich — spisem z natury mo�na obejmowa�jedn� pozycj� wydawnictwa o tej samej cenie, bez wzgl�du na nazw� i na-zwisko autora, z podzia�em na ksi��ki, broszury, albumy i inne.

� Dzia�alno�ci kantorowej — spisem z natury nale�y obj�� niesprzedanewarto�ci dewizowe.

� Dzia�alno�ci polegaj�cej na udzielaniu po�yczek pod zastaw — spisem z naturynale�y obj�� rzeczy zastawione pod udzielone po�yczki.

� Dzia�ów specjalnych produkcji rolnej — spisem z natury nale�y obj�� niezu�y-te w toku produkcji materia�y i surowce oraz ilo�� zwierz�t wed�ug gatunkówz podzia�em na grupy.

Spis z natury nie obowi�zuje wy��cznie producentów czy firm handlowych: do-tyczy wszystkich podatników „na ksi��ce”. Nawet je�eli podatnik nie zakupuje�adnych towarów i materia�ów albo na koniec roku nie ma �adnych zapasów ujmo-wanych w spisie, nie wolno odst�pi� od obowi�zku dokonania spisu. W przypadkutakiego „zerowego” spisu z natury, nale�y sporz�dzi� go wed�ug zasad opisanychpowy�ej, a do ksi�gi wpisa� kwot� spisu 0 z�.

Sk�adniki maj�tku obj�te spisemZgodnie z § 27 w uzupe�nieniu o definicje z § 3 rozporz�dzenia w spisie z naturyujmuje si� nast�puj�ce sk�adniki maj�tku:

1. Towary handlowe, czyli wyroby przeznaczone do sprzeda�y w stanie nie-przerobionym.

2. Materia�y (surowce) podstawowe, czyli materia�y, które w procesie produkcjilub przy �wiadczeniu us�ug staj� si� g�ówn� substancj� gotowego wyrobu; domateria�ów podstawowych zalicza si� równie� materia�y stanowi�ce cz��sk�adow� wyrobu lub �ci�le z wyrobem z��czone.

3. Materia�y pomocnicze, czyli materia�y nieb�d�ce materia�ami podstawo-wymi, które s� zu�ywane w zwi�zku z dzia�alno�ci� gospodarcz� i bezpo-�rednio oddaj� wyrobowi swoje w�a�ciwo�ci.





232

4. Pó�wyroby (pó�fabrykaty), czyli niegotowe jeszcze produkty w�asnej pro-dukcji.

5. Produkcja w toku, czyli produkcja niezakoczona, a tak�e wykonywane roboty,us�ugi przed ich ukoczeniem.

6. Wyroby gotowe, czyli wyroby w�asnej produkcji, których proces przerobu zosta�ca�kowicie zakoczony, wykonane us�ugi, prace naukowo-badawcze, praceprojektowe, geodezyjno-kartograficzne, zakoczone roboty, w tym tak�ebudowlane (jeszcze nie sprzedane).

7. Braki, czyli nieodpowiadaj�ce wymaganiom technicznym wyroby w�asnejprodukcji, ca�kowicie wykoczone b�d� te� doprowadzone do okre�lonej fazyprodukcji; brakami s� równie� towary handlowe, które na skutek uszko-dzenia lub zniszczenia w czasie transportu b�d� magazynowania utraci�ycz��ciowo sw� pierwotn� warto��.

8. Odpady, czyli materia�y, które na skutek procesów technologicznych lub naskutek zniszczenia albo uszkodzenia utraci�y ca�kowicie sw� pierwotn� war-to�� u�ytkow�.

§ 28.3. Spis z natury powinien obejmowa� równie� towary stanowi�ce w�asno��podatnika, znajduj�ce si� w dniu sporz�dzenia spisu poza zak�adem podatnika,a tak�e towary obce znajduj�ce si� w zak�adzie podatnika. Towary obce niepodlegaj� wycenie; wystarczaj�ce jest ilo�ciowe ich uj�cie w spisie towarówz podaniem, czyj� stanowi� w�asno��.

Przepisy rozporz�dzenia nakazuj� obj�� spisem z natury wszystkie materia�yi towary, które na dzie spisu s� w�asno�ci� podatnika. Przepisy te nie pozwalaj�na pomini�cie w spisie tych materia�ów i towarów, których warto�� zosta�a wykre-�lona z ksi�gi z powodu braku p�atno�ci, czyli na podstawie nowego art. 24d ustawyo p.d.o.f.

Metody wyceny w spisieWycena sk�adników maj�tku wykazywanego w spisie z natury jest dokonywanawed�ug �ci�le okre�lonych zasad § 29 rozporz�dzenia o pkpir:

� Materia�y i towary handlowe — wed�ug cen zakupu lub nabycia albo wed�ugcen rynkowych z dnia sporz�dzenia spisu, je�eli s� one ni�sze od cen zakupulub nabycia.

� Przy wycenie towarów w kwocie ni�szej od ceny zakupu lub nabycia albo odkosztów wytworzenia, w szczególno�ci z powodu uszkodzenia, wyj�cia z mody,nale�y przy poszczególnych pozycjach uwidoczni� równie� jednostkow�cen� zakupu (nabycia) lub koszt wytworzenia.

� Pó�wyroby (pó�fabrykaty), wyroby gotowy i braki w�asnej produkcji — wed�ugkosztów wytworzenia.


asedzielewski

Prostokąt



http://program-partnerski.helion.pl

ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICEpdf.helion.pl/poksip/poksip.pdf · 2019-05-15 · Ewidencja rejestr VAT..... 212 Ewidencja sprzeday ..... 212 Ewidencja rodków trwaych oraz wartoci

Documents