TEMEL YANGIN EĞİTİMİ YNG 101 Temel Ateş Kimyası YNG 102 Tehlikeli Maddeler

TEMEL YANGIN EĞİTİMİYNG 101 Temel Ateş KimyasıYNG 102 Tehlikeli MaddelerYNG 103 Yangın Tehlikeleri ve Önlemleri

GİRİŞ Afet sonrasında gaz borularının zarar görmesi,

elektrik kontakları, sobaların devrilmesi gibi çeşitli nedenlerle yangınlar çıkmaktadır. Bu yangınlar can ve mal kaybını önemli ölçüde arttırabilmektedirler.

1995 Kobe depreminde aynı anda 234 değişik yerde yangın başlamıştır. Burada can kayıplarının %12’si yangından kaynaklanmıştır.

Yangınlara karşı alınacak önlemler ve çıkan küçük yangınları büyümeden söndürmek için kulanılacak besit yöntem ve ekipmanlar afete hazırlık ve müdahalede hayati önem taşır.

İŞLENECEK KONULAR Temel Ateş Kimyası Tehlikeli Maddeler Afetlerde Yangın Tehlikeleri Yangına Karşı Temel Önlemler Yangında güvenlik ,Karanlıkta ve

Dumanda Hareket Etme Temel Yangın Söndürme (Pratik)

YNG101 TEMEL ATEŞ KİMYASI

YANMA VE YANGIN NEDİR?

• YANMAYANMA: Yanıcı Maddenin Oksijen ve ısı : Yanıcı Maddenin Oksijen ve ısı altında belirli oranlarda birleşmesi sonucu altında belirli oranlarda birleşmesi sonucu olusan bir kimyasal reaksiyondur.olusan bir kimyasal reaksiyondur.

• YANGINYANGIN: Yangın ise; İstek ve kontrolümüz : Yangın ise; İstek ve kontrolümüz dışında başlayıp gelişen yanma olayıdır. dışında başlayıp gelişen yanma olayıdır.

• Yanmanın olabilmesi için gerekli olan üç Yanmanın olabilmesi için gerekli olan üç şart: şart:

1. ISI2. OKSİJEN3. YANICI MADDE

YANGIN ÜÇGENİYANGIN ÜÇGENİ

ısı

YAN

ICI M

AD

DE

OKSİJEN

OKSİJENOKSİJEN: Havada %21 oranında bulunur : Havada %21 oranında bulunur Yanma için en az %16 olması gerekir.Yanma için en az %16 olması gerekir.

lSIlSI: Moleküllerin yüksek düzeydeki : Moleküllerin yüksek düzeydeki titreşimlerinden doğan bir enerji türüdür, titreşimlerinden doğan bir enerji türüdür, bütün maddeler belirli bir ısıya sahiptir. bütün maddeler belirli bir ısıya sahiptir.

YANICI MADDEYANICI MADDE: Doğada katı, sıvı ve gaz : Doğada katı, sıvı ve gaz şeklinde bulunan maddeler olup şeklinde bulunan maddeler olup birbirlerinden farklı birbirlerinden farklı buharlaşma,alevlenme,tutuşma noktalarına buharlaşma,alevlenme,tutuşma noktalarına sahiptirler.sahiptirler.

ISI KAYNAKLARIISI KAYNAKLARI

Doğal Isı Kaynakları GüneşGüneş YıldırımYıldırım Volkanik FaaliyetlerVolkanik Faaliyetler

Yapay Isı Kaynakları Açık alevler (ocak, soba, kibrit vb.)Açık alevler (ocak, soba, kibrit vb.) SürtünmeSürtünme Elektrikli aletlerElektrikli aletler Sıcak yüzeyler (soba, ütü vb.)Sıcak yüzeyler (soba, ütü vb.) Statik elektrik vb.Statik elektrik vb.

YANICI MADDELERYANICI MADDELER

KatıKatı: Odun,Kömür,Kağıt, : Odun,Kömür,Kağıt, Plastik,Tekstil, Hafif Metaller vb.Plastik,Tekstil, Hafif Metaller vb.

SıvıSıvı: Benzin, Mazot, Alkol, Gazyağı, : Benzin, Mazot, Alkol, Gazyağı, Fuel-Oil, Boya, Tiner, Vernik vb.Fuel-Oil, Boya, Tiner, Vernik vb.

GazGaz: Doğalgaz, LPG, Metan, : Doğalgaz, LPG, Metan, Propan, Bütan, Hidrojen vb.Propan, Bütan, Hidrojen vb.

Yanma ÜrünleriYanma Ürünleri

AlevAlev IşıkIşık IsıIsı DumanDuman

DUMANDUMAN KarbondioksitKarbondioksit

KarbonmonoksitKarbonmonoksit Karbon parçacıklarıKarbon parçacıkları

SülfürdioksitSülfürdioksit Su BuharıSu Buharı

Diğer GazlarDiğer Gazlar

YANGIN =Kontrolümüz dışındaki yanma olayıdır.

YANMA ÇEŞİTLERİYANMA ÇEŞİTLERİ Yavaş yanmaYavaş yanma Kendiliğinden yanmaKendiliğinden yanma Hızlı YanmaHızlı Yanma Parlama patlama şeklinde yanmaParlama patlama şeklinde yanma

YANGIN SINIFLARI A Sınıfı ) Alevli ve korlu halde yanan katı yanıcı

maddelerdir.Örnek: Odun kömür kagıt

B Sınıfı) Yanabilen sıvıların sebep oldugu yangınlarÖrnek: petrol ürünleri, boyalar,alkol

C Sınıfı) Alevli yanan gaz yanıcılarÖrnek: Doğalgaz,propan,asetilen

D Sınıfı) Yanabilen hafif metaller Örnek: Magnezyum Alüminyum Uranyum

SÖNDÜRME MADDELERİSÖNDÜRME MADDELERİ

1- Su1- Su 2- Köpük2- Köpük 3- Kuru Kimyevi Toz3- Kuru Kimyevi Toz 4- Karbondioksit(CO2)4- Karbondioksit(CO2)

SUYUN AVANTAJLARISUYUN AVANTAJLARI

Su, yangın söndürme maddelerinin en ucuzudur.Su, yangın söndürme maddelerinin en ucuzudur. Su,zehirleyici etkisi olmayan kimyasal olarak nötr Su,zehirleyici etkisi olmayan kimyasal olarak nötr

bir maddedir.bir maddedir. Su,düşük viskositesinden dolayı çok Su,düşük viskositesinden dolayı çok

akıcıdır.Uzaklara kolay taşınır.akıcıdır.Uzaklara kolay taşınır. Çözücü etkisinden dolayı yanıcı maddeyi çözerek Çözücü etkisinden dolayı yanıcı maddeyi çözerek

konsantrasyonu azaltır ve yanmayı önler.konsantrasyonu azaltır ve yanmayı önler. Akışkandır, hortum ve pompalarda kullanmak Akışkandır, hortum ve pompalarda kullanmak

rahattır.rahattır. Bölgemizde yeterli miktarda bulunur. Bölgemizde yeterli miktarda bulunur.

SUYUN DEZAVANTAJLARISUYUN DEZAVANTAJLARI Elektriği iletir.Elektriği iletir. Soğuk bölgerimizde donma riski var. Donmada Soğuk bölgerimizde donma riski var. Donmada

hacim %10 artar. Bundan dolayı boruları ve hacim %10 artar. Bundan dolayı boruları ve hortumları patlatabilir.hortumları patlatabilir.

Alevlenmiş gazların söndürülmesinde su fazla Alevlenmiş gazların söndürülmesinde su fazla etkili değildir,etkili değildir,

Potasyum, Kalsiyum, Magnezyum,Sodyumla Potasyum, Kalsiyum, Magnezyum,Sodyumla kimyasal reaksiyona girer patlamaya neden kimyasal reaksiyona girer patlamaya neden olur.olur.

KÖPÜKKÖPÜK Yağ ve sudan daha düşük yoğunluktadır Düşey ve yatay yüzeylere yapışabilir Yanan sıvının üzerinde bir örtü meydana

getirerek havanın içeri girmesini ve gazların dışarı çıkmasını önler

Özelliklerini uzun süre devam ettirebilen küçük kabarcıklardan meydana gelen kararlı bir kütledir.

B sınıfı (Yanıcı Sıvılara karşı ) B sınıfı (Yanıcı Sıvılara karşı ) yangınlarda etkilidir. yangınlarda etkilidir.

Karbon Dioksit (CO2) söndürücülerKarbon Dioksit (CO2) söndürücüler Özellikle sıvı ve gaz Özellikle sıvı ve gaz

yangınlarına (B ve C yangınlarına (B ve C sınıfı) karşı etkili bir sınıfı) karşı etkili bir söndürücüdür söndürücüdür

Gaz çabuk dağıldığından Gaz çabuk dağıldığından kısa mesafede (1-2.5 kısa mesafede (1-2.5 metre) etkilidirmetre) etkilidir

Tüpte sıvı halde bulunan Tüpte sıvı halde bulunan gaz dışarıda hızla gaz dışarıda hızla genleştiğinden soğutucu genleştiğinden soğutucu etkisi vardır; hortum etkisi vardır; hortum ucunda buzlanma ucunda buzlanma meydana gelebilirmeydana gelebilir

Kuru Kimyevi Tozlu Kuru Kimyevi Tozlu SöndürücülerSöndürücüler

Genellikle çok Genellikle çok amaçlı kullanım amaçlı kullanım için (ABC sınıfı) için (ABC sınıfı) yapılmışlardır.yapılmışlardır.

İçlerinde İçlerinde söndürücü söndürücü kimyasal madde kimyasal madde ve itici gaz ve itici gaz bulunurbulunur