sierpień panorama OPOLSKA 2009 1panoramaopolska.pl/pdf_gazeta-bezplatna/PanoramaOpolska... · 2013. 11. 25. · 2 panorama OPOLSKA sierpień 2009 1SF[ZEFOU ,BD[Z tTLJ EMB 8B bTZ

1panorama OPOLSKA

sierpień2009

2 panorama OPOLSKA

sierpień2009 Dzień powszedni

Redakcja zastrzega sobie prawo skraca-nia niezamówionych tekstów. Nadesła-nych materiałów nie zwracamy. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń.

[email protected] [email protected]@panoramaopolska.pl

panorama OPOLSKA

45-049 Opoleul. J. Dwernickiego 4 lok. 2Tel./fax 077 44 25 748�

�Wydawca: OPOLMEDIA

www.panoramaopolska.p lMIESIĘCZNIK

Niezmieniony od ponad pół wieku, a grany na żywo z wieży ratusza od 19 lat opolski hejnał może niebawem zy-skać na popularności, gdyż do melodii włączono znany wszystkim sygnał, roz-poczynający festiwale polskiej piosenki. Nowa kompozycja jest już wykonywana w piątki i niedziele, z czego autor pomy-słu trębacz Tadeusz Ciuła jest bardzo zadowolony. Uważa bowiem, że stara forma osłuchała się, a jej monotonia coraz bardziej nudziła nawet jego. Żeby hejnał w nowej postaci stał się obowiązujący, musi zyskać akceptację rady miasta. Sceptycy uważają, że może w związku z tym dojść do kolizji, ponieważ opozycja generalnie nie zgadza się z każdym pomysłem pre-zydenta i rządzącej Opolem Platformy Obywatelskiej.

Od kilku dni w centrum Opola można natknąć się na mierzącego metr wyso-kości i dwa metry długości dinozaura. Rzeźba jest repliką figury prazwierza,żyjącego 230 mln lat temu, a odkrytego w pobliskim Krasiejowie i nazwanego Silesaurus opolensis, czyli: jaszczur spod Opola. Ma zachęcać turystów do zwiedze-nia najstarszego w świecie cmentarzyska przedpotopowych gadów, które dotąd nie miało szczęścia do dobrej promocji. Posypały się plany utworzenia w tym miejscu dinoparku, a pawilon wystawien-niczy zbudowany na terenie wykopalisk nie stanowi wystarczającej atrakcji, aby przyciągnąć tłumy. Od paru tygodni w Kra-siejowie realizowana jest nowa koncepcja zagospodarowania tego miejsca i najdalej za dwa lata pusta obecnie przestrzeń powinna tętnić życiem.

Przy ratowaniu Jeziora Dużego najlepiej wychodzą pomysły

Ks. dr hab. Andrzej Czaja został mianowany nowym biskupem opolskim. Poprzedni ordynariusz diecezji, abp Alfons Nossol przeszedł na emeryturę. Ks. dr hab. Andrzej Czaja urodził się 12 grudnia 1963 r. w Oleśnie. W latach 1982-88 odbył studia filo-zoficzno-teologiczne w Seminarium Śląska Opolskiego w Nysie. Jest kierownikiem Katedry Pneumatologii i Eklezjologii na Wydziale Teologii KUL, a także kierownikiem Katedry Zasad Ekumenizmu na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Opolskiego w Opolu. W roku 2005 otrzymał tytuł profesora KUL, pełni także funkcję kuratora Katedry Teologii Rodziny KUL. Uważany jest za ucznia Alfonsa Nossola.

3panorama OPOLSKA

sierpień2009REPORTAŻ

4 panorama OPOLSKA

sierpień2009 WKRÓTCE W KSIĘGARNIACH

PARTNER PROJEKTU

5panorama OPOLSKA

sierpień2009ZAWÓD I PASJA

6 panorama OPOLSKA

sierpień2009 WOKÓŁ NAS

7sierpieñ2009SZKO£A PRZETRWANIA

T o by³ prawdziwy kosz-mar. Oferta obejmowa³atzw. Z³oty Trójk¹t, czyli 7dni na pla¿y w Goa i 7

dni objazdówki po Indiach. Ju¿na lotnisku oszukano nas infor-muj¹c, ¿e rezydent czeka na tu-rystów w Indiach, a tymczasemokaza³o siê, ¿e siedzia³ miêdzynami w samolocie. Na miejscuwsadzono wszystkich w autobusyi rozwieziono po hotelach. Oczy-wiœcie, dostaliœmy inny ni¿ mieli-œmy wpisany w umowie.

Nasz rezydent Krzysztof S.przyzna³ siê, ¿e po raz pierwszyjest w Indiach – tak samo jak my.Ju¿ nastêpnego dnia po przyby-ciu do Indii dzwoni³em do biurapodró¿y czterokrotnie rozmawia-j¹c z Mariuszem R. – osob¹ zaj-muj¹c¹ siê tematem Indii – o pro-blemie z naszym przewodnikiem.Obieca³, ¿e bêdziekonferencja w tejsprawie i da miznaæ. Oczywiœcieby³o to zapewnie-nie bez pokrycia.Nasz rezydent nieraczy³ przez ca³yt y d z i e ñzorganizo-waæ anij e d n e jwyciecz-ki fa-kul -

tatywnej i nie przychodzi³ nawetna umówione spotkania. Tablicainformacyjna z jedyn¹ informacj¹,jak¹ otrzymaliœmy od niego zosta-³a powieszona dzieñ przed wyjaz-dem na „objazd”.

PRZYKUCI DO BAGA¯UWiedzieliœmy, ¿e czeka nas

przejazd kolej¹, wiêc uzyskaliœmyzapewnienie od organizatora, ¿ebêdziemy mieli 2-3-osobowe prze-dzia³y. Dostaliœmy 8-osobowe bok-sy w klasie 3 razem z miejscowy-mi hindusami! Jechaliœmy poci¹-giem w warunkach podobnych doczasów, kiedy polscy ¿o³nierzezmierzali na Sybir – zupe³nie jakw filmie „Katyñ”. Obiecano namochronê i zamkniêty wagon, a otrzy-maliœmy mo¿liwoœæ kupienia nadworcu ³añcuchów i k³ódek doprzywi¹zania baga¿y do cia³a! Tosiê w g³owie nie mieœci! Dzwoni-liœmy do naszego rezydenta z

proœb¹ zamiany zdop³at¹ poci¹guna samolot –bezskuteczniei bez jakiejkol-wiek pomocy.

Nie wie-dzia-

Na miejscu w New Delhi cze-ka³ na nas indyjski kontrahent orazprzewodnik. Objazd zacz¹³ siê do-brze. Nasz rezydent Wojciech S.zebra³ od ka¿dego uczestnika po115 dolarów, które mia³y zostaæwykorzystane na wstêpy do me-czetów, œwi¹tyñ oraz za transporti przewodnika. W biurze wyt³uma-czono, ¿e 80$ jest na wstêpy, 25$– na przewodnika oraz 10$ nanapiwki. W Jaipur nasta³ ponow-ny koszmar. Nasz rezydent zamiastt³umaczyæ i opiekowaæ siê grup¹upi³ siê do nieprzytomnoœci! – Wy-gadywa³ ró¿ne inwektywy pod ad-resem biura – mówi Krystyna. –Ale nie wyczuliœmy, co siê za tymkryje.

ZWOLNI£ TURYSTÓWMicha³ z Warszawy kontynu-

uje: Rezydent mówi³ po pijaku, ¿ebiuro jest mu winne pieni¹dze, aon sam idzie do zwolnienia. Œmia³siê, ¿e zwalnia wszystkich tury-stów! Jak on chcia³by nas zwol-niæ? Czy¿by ju¿ wtedy planowa³ucieczkê? W koñcu zasn¹³ wautobusie, a my sami zwiedzali-œmy zabytki. O 6 rano nastêpne-go dnia mieliœmy wyruszyæ domiasta Agra. Wszyscy wsiedli doautobusu – brakowa³o naszego re-zydenta! Przeszukaliœmy ca³y ho-tel i okolice. Dowiedzieliœmy siêtylko na recepcji ¿e wyszed³ o 5:30z hotelu zabieraj¹c nasze pieni¹-dze oraz swój paszport! Zostawi³grupê turystów bez opieki w ob-cym kraju. Mimo to pojechaliœmyna dalszy objazd, p³ac¹c za wszyst-kie wstêpy z w³asnych portfeli. Na

³em ju¿ co robiæ, moja ¿ona za-miast wypoczywaæ nie mog³a spaæw nocy i by³a przera¿ona perspek-tyw¹ podró¿owania w takich wa-runkach. Kontaktowa³em siê rów-nie¿ z polsk¹ ambasad¹. Dosta³emjedynie odpowiedŸ, ¿e nie ma wro-gich nastrojów w kraju, a sytuacjajest stabilna, wiêc wszelkie rosz-czenia muszê kierowaæ do biurapodró¿y.

Bezsenna 28-godzinna podró¿up³ynê³a w strachu. Mimo ¿e mie-liœmy podobno ca³y wagon dla sie-bie wszyscy Polacy zostali rozpro-szeni po ca³ym poci¹gu, bo anirezydent ani konduktor nie potrafilizorganizowaæ nam miejsc ko³osiebie. Jakoœ przetrwaliœmy.

– By³am jedyn¹ Europejk¹ wwagonie. Mój m¹¿ mia³ miejscew zupe³nie innym – dodaje Kry-styna z Opola.

koñcu musieliœmy zap³aciæ jesz-cze kierowcy i przewodnikowi zindyjskiego biura. Oko³o 30%zwróci³a nam pani rezydent prze-bywaj¹ca z drug¹ grup¹.

Powiadomiliœmy o tym organi-zatora oraz ambasadê w Indiach.Co chwilê dochodzi³y do nassprzeczne informacje. Raz powie-dziano nam, ¿e przewodnik zosta³porwany przez Pakistañczyków –co przyjêliœmy salw¹ œmiechu. Ko-lejna wiadomoœæ to taka, ¿e zo-sta³ odnaleziony pod granic¹ i prze-wieziony do ambasady. W biurzemydlono nam oczy k³amstwami.Obliczyliœmy, ¿e niemo¿liwe jest bydosta³ siê w okolice granicy, apotem do stolicy Indii w tak krót-kim czasie. Wed³ug nas mia³ owiele bardziej niecne zamiary.

Zastanawiaj¹ce dla nas by³o jakwrócimy? Przewodnik indyjski wsa-dzi³ nas do poci¹gu i sobie poje-cha³. Znowu wszyscy siedzieliœmyw ró¿nych przedzia³ach, przypiêci³añcuchami do siedzeñ. Ma³o ktozmru¿y³ oczy. 35-godzinna podró¿powrotna by³a koszmarem jak zhorrorów, warunki jeszcze gorszeni¿ wczeœniej. Skrajnie wyczerpa-ni wróciliœmy do Goa, gdzie spê-dziliœmy jeszcze dobê przed powro-tem po Polski. Pani Halina, któraodebra³a ca³¹ grupê z dworca wGoa, powiedzia³a, ¿e Krzysztof S.odnalaz³ siê i wróci³ samolotem zNew Delhi do Goa. Nie dowiemysiê co siê z nim dzia³o w trakcienaszej wyprawy, bo biuro nabra³owody w usta.

Nic siê nie zgadza³o w czasie wyjazdu. Mo¿e jedynie to, ¿e w ka¿dymmiejscu otacza³a ich chmara biednych ¿ebrz¹cych dzieci

ZEBRA£A AGNIESZKA MALIK

agencji

biura

8 sierpieñ2009 ŒWIAT WOKÓ£ NAS

O ile jeszcze kilka lat temu przyje¿d¿a³o ich rocznie 300 tysiêcy, to obec- nie nawet 10 razy mniej.

Opolszczyzna ma na Wschodzieopiniê regionu bardzo zamo¿nego.

– Te wzory zapo¿yczyliœcie odNiemców, którzy podobnie waskiedyœ traktowali – 44-letni Miszanie kryje irytacji, a nawet wrogo-œci. – Jestem z pokolenia wycho-wanego na tradycji wojny ojczyŸnia-nej i niechêci wobec Niemiec. Terazmy ¿yjemy w kraju ubóstwa, choæto oni przegrali wojnê.

Misza od 11 lat nie ma naUkrainie pracy. W Polsce przebywacztery lata. Na dziko. Rodziny prak-tycznie nie odwiedza, porozumiewasiê z ni¹ telefonicznie, a pieni¹dzeprzesy³a przez znajomych.

W latach 90. przybysze ze Wscho-du nie stanowili niczego wyj¹tko-wego na plantacjach truskawek i wsadach wiœniowych. Nawet w wiêk-szych firmach budowlanych. W przy-padku podejrzenia o pracê na czar-no mieli prikaz mówiæ, ¿e s¹ dale-k¹ rodzin¹ i po prostu z dobregoserca pomagaj¹.

Na Ukrainie funkcjonowa³ wów-czas prawdziwy przemys³ pseudotu-rystyczny, zajmuj¹cy siê transportemtaniej si³y roboczej do Polski. Ist-nia³y sta³e po³¹czenia mikrobusówi autobusów. Za kilkadziesi¹t dola-rów mo¿na by³o dotrzeæ wprostdo Opola czy Brzegu. Oczywiœciepoza biletem nale¿a³o op³aciæ siêukraiñskiej mafii. Z relacji Ukraiñ-ców wynika³o, ¿e „ogolone g³owy”,jak nazywano œci¹gaj¹cych haracz, po-biera³y swoiste myto na granicy,wrêcz w towarzystwie ukraiñskichcelników i pograniczników.

LEPIEJ PRACUJ¥- Byli i s¹ znacznie tañsi od Po-

laków, bo za dolara na godzinê podej-mowali siê ka¿dej roboty – mówi w³a-œciciel kilkuhektarowej plantacji truska-wek, do którego w okresie zbiorówprzyje¿d¿a³o nawet 30 Ukraiñców.

I wspomina przypadki, gdy wtrakcie bardzo upalnego lata Ukra-iñcy dostawali odparzeñ na plecach,mdleli na polu, ale zejœæ z niegonie chcieli. ̄ eby zebraæ choæ jesz-cze kilka koszyczków, bo za ka¿dydostawali z³otówkê. Mieli jeszczejedn¹ przewagê nad polskimi ro-botnikami – nawet do g³o-wy nie przysz³o im do-pominaæ s iêpodwy¿ek.

- Nas izawsze coœkombinuj¹.Gdy wysypu-j¹ siê w le-sie jagody,odpuszczaj¹zbieranie tru-skawek, chy-ba ¿e podnio-sê im staw-kê – przyzna-je plantator.– Wielu popegeerowców pracuje tyl-ko do godziny ósmej, kiedy w wiosceotwieraj¹ sklep spo¿ywczy z jabola-mi. Czasami przyjd¹ jeszcze po po-³udniu, gdy skoñcz¹ siê im pieni¹-dze.

O ile Polacy potrafi¹ podkradaæsobie odk³adane w rzêdach pe³nekoszyki truskawek, to przybysze zeWschodu nie uznaj¹ takich praktyk.Bardzo rzadko te¿ donios¹ na Pola-ków czy swoich ziomków, którzypróbuj¹ kilka koszyczków upchaægdzieœ w zbo¿e, by wieczorem sprze-daæ truskawki na lewo. Podstawo-wa ukraiñska zasada na saksach wPolsce brzmi: zero konfliktów.

WYKSZTA£CENI, ZDESPEROWANIUkraiñcy zarabiali i zarabiaj¹

dziennie na truskawkach po oko³o15 dolarów. W ci¹gu miesi¹ca zbi-jali wiêc maj¹tek – porównuj¹c dowynagrodzeñ i emerytur ukraiñskichna poziomie 70-80 USD. Gdy posezonie za³apali jak¹œ fuchê nabudowie, mogli pracowaæ nawetprzez kolejne trzy miesi¹ce. Dola-

Ukraiñcy w Polsce pracuj¹ równie ciê¿ko jak kiedyœ my w krajach oœciennych. Wynagrodzenia s¹ œmieszne, a czasamipracodawca nie wyp³aca nawet tych kilkuset z³otych

ry, które wywozili do domu, wystar-cza³y na prze¿ycie ca³ej rodziny donastêpnego roku. Nie mówi¹c o tym,¿e sporo dorabiali na handlu, g³ów-nie alkoholem. Dzisiaj nikt od nichwódki ju¿ nie

kupuje, bo w supermarketach jestjej w bród za psie pieni¹dze.

– Jestem nauczycielk¹ matema-tyki z wy¿szym wykszta³ceniem –Wiera to ³adna blondynka, którejuroda nieco blednie, gdy uœmiecha-j¹c siê, pob³yskuje z³otym zêbem. –Na utrzymaniu mam babciê pobie-raj¹c¹ rencinê i dwóch synów bliŸ-niaków. Przydarzyli siê z ¿o³nierzem,który zgin¹³ w Afganistanie. Z mojejpensji i renty po mê¿u nie utrzy-mam rodziny.

Wiera przyje¿d¿a do Polski natruskawki ju¿ od 9 lat. Ca³kiemdobrze w³ada polskim jêzykiem –po akcencie mo¿na by j¹ rozpoznaæna œl¹skiej wiosce, ale w repatrianc-kiej miejscowoœci mo¿e nawet ucho-dziæ za miejscow¹. Dziewczynaopowiada, ¿e wiele jej kole¿anekw Polsce u³o¿y³o sobie ¿ycie ³atwiej,decyduj¹c siê na uprawianie nierz¹duna poboczu szosy.

– Dziewczyny po studiach zara-biaj¹ ty³kami – smutno uœmiecha siêWiera. – Przynajmniej nieŸle na tymfinansowo wychodz¹.

Andriej jest in¿ynierem budow-nictwa drogowego. Od oœmiu latbezrobotnym, bo na Ukrainie bu-duje siê ma³o dróg i mostów. Po-chodzi z 7-osobowej rodziny: bab-

cia, matka, ojciec oraz trzech m³od-szych braci. Dwóch z nich jeszczesiê uczy, trzeci te¿ na bezrobociu.Do Polski przyjechaæ nie chce, boliczy, ¿e w tym roku wyrwie siê doAmeryki. Na zawsze.

– Ja te¿ bym tak chcia³. WAmeryce ³atwiej teraz zarobiæ ni¿w Polsce. Ale nie zostawiê rodzi-ny, która ¿yje z emerytury babci imarnej pensyjki ojca pracuj¹cego nakolei – podkreœla Andriej.

W Polsce bywa³ przez lata sys-tematycznie i legalnie. Ostatnimrazem przekroczy³ zielon¹ granicê– zap³aci³ przemytnikom 300 do-larów. Przebywa w naszym krajuju¿ od 7 miesiêcy. Pracowa³ na bu-dowach, w szklarniach, teraz po-maga w gospodarstwach rolnych.Ma z³ote rêce, które wszystkonaprawi¹ i z niczego coœ zmon-tuj¹, a na wsi to wielce szanowa-na umiejêtnoœæ.

Co innego Wo³odia i Herman.Obaj s¹ po zawodówce budowlaneji po wojsku – to weterani wojnyafgañskiej. Na wojnie siê nie ob³o-

wili, choæ mówi¹, ¿e i tak dobrzena niej wyszli, gdy¿ wrócili cali izdrowi. Konkretnego fachu w rêkachnie maj¹, bo w zawodówce nauczy-li siê jedynie mieszaæ cement.

Kilkanaœcie lat temu obaj przy-je¿d¿ali wczesn¹ wiosn¹ i na rolipracowali do jesieni. Doœwiadcze-nia z Afganistanu przyda³y siê:potrafili wykopaæ ziemiankê podlasem, tak ¿e nikt nie odkry³ ichmieszkania.

– Jak nas teraz z³api¹ i zamkn¹,to przynajmniej bêdziemy mieli dar-mowy wikt i opierunek – œmiej¹ siê.

NIEWIELE POTRZEBUJ¥ Wymizerowane twarze zbiera-

j¹cych truskawki œwiadcz¹ o tym, ¿ebardzo kiepsko siê od¿ywiaj¹.Oszczêdzaj¹ na wszystkim. Dobrze,gdy s¹ ju¿ gruntowe ogórki i pomi-dory. Obiad przedstawia siê wtedynastêpuj¹co: dwie grube pajdy chlebaplus pomidor i surowy lub kiszonyogórek. Czasami dojdzie do tegonajtañsza konserwa rybna lub sma-lec domowej roboty. W ci¹gu dniadopychaj¹ siê truskawkami, którychmog¹ jeœæ do woli. Jak wszyscyzbieracze.

Du¿o lepiej, gdy polscy gospo-darze daj¹ nocleg za drobne pra-ce w obejœciu czy prowadzeniekuchni. Wtedy mo¿na najeœæ siêdo syta. Tylko z truskawkowegopola trzeba zejœæ w po³udnie nadwie godziny, ¿eby strawê dlaPolaków upitrasiæ.

Niektórzy p³ac¹ za noclegi stoz³otych miesiêcznie. Niewiele, wiêcza takie pieni¹dze w grê wchodzijedynie œwie¿e sianko. Polscy rol-nicy robi¹ na tym niez³y interes,bo w stodole upychaj¹ nawet dwu-dziestu Ukraiñców. Goœcie i taknie odmówi¹ pomocy przy oporz¹-dzeniu zwierz¹t czy zbiorze sia-na. I bêd¹ milczeæ, gdy nie do-stan¹ za to ¿adnej zap³aty. Bo jesz-cze ktoœ doniesie, ¿e w ogóle s¹w Polsce.

WITOLD ̄ URAWICKI

Niczym w filmie policjanci zzespo³u zwalczaj¹cego przestêp-czoœæ narkotykow¹ Komendy Wo-jewódzkiej Policji w Opolu wkro-czyli na teren dwóch posesjiznajduj¹cych siê w powiecie ny-skim. Podczas przeszukania po-mieszczeñ nie chcieli wierzyæ wto, co zobaczyli. W³aœciciele ho-dowali tu w odpowiednio stwo-rzonych warunkach bardzo pokaŸ-ny zbiór konopi indyjskich – najednej 312 roœlin, a na drugiej– 258.

Policjanci zatrzymali trzechmieszkañców Opolszczyzny. Grozi imkara do oœmiu lat pozbawieniawolnoœci. W stosunku do 30-latkai 26-latka Prokurator Rejonowy wNysie zastosowa³ œrodek zapobiegaw-czy w postaci dozoru policyjnego, a35-letni mê¿czyzna zosta³ areszto-wany na 3 miesi¹ce.

Jest to kolejny efekt wspó³-pracy lokalnych funkcjonariuszy zzespo³em zwalczaj¹cym przestêp-czoœæ narkotykow¹, który zosta³utworzony we wrzeœniu ubieg³e-

go roku w Wydziale KryminalnymKWP w Opolu. Efektem pracy wy-specjalizowanych antynarkotyko-wych struktur jest m.in. prze-chwycenie ponad szeœæ i pó³kilograma czystej amfetaminy oczarnorynkowej wartoœci oko³o600 tysiêcy z³.

Jedna z pierwszych spraw reali-zowanych przez zespó³ dw. z prze-stêpczoœci¹ narkotykow¹ mia³a swójpocz¹tek 14 paŸdziernika 2008 roku.Policjanci, pod Strzelcami Opolskimi,zatrzymali 30-letniego mieszkañca

Kêdzierzyna-KoŸla, który w baga¿ni-ku volkswagena vento przewozi³ponad dwa kilogramy marihuany owartoœci rynkowej blisko 80 tys. z³.Kolejnym etapem tej sprawy by³ozatrzymanie 9 grudnia 2008 rokutrzech mê¿czyzn podejrzanych ohandel narkotykami. Wspó³pracuj¹c

Na OpolszczyŸnie kwitnie handel narkotykami

Prywatne uprawy „maryœki”

z policjantami z oleskiej drogów-ki, funkcjonariusze z zespo³u an-tynarkotykowego na obwodnicy Do-brodzienia zatrzymali dwa samocho-dy. Podczas przeszukania volkswa-gena policjanci ujawnili piêæ wor-ków, a w nich ponad piêæ kilogra-mów wysokiej jakoœci amfetaminy.

Ukrainki pracuj¹ bez dyskusji i nie chc¹ podwy¿ek

9sierpieñ2009SUKCESY I KLÊSKI

Kiedyœ wszystko wygl¹da³oinaczej. W okresie festiwa-li miasto siê „gotowa³o”. Rezerwowano wszystkie

miejsca noclegowe w Opolu i oko-licy. Przypadkowi goœcie nie mieliszans na wolne ³ó¿ko. Zacierali rêcenie tylko hotelarze, ale równie¿sklepikarze, fryzjerzy i przede wszyst-kim taksówkarze. Wszyscy zarabialina festiwalu.

Andrzej Kamiñski mieszka³ zrodzicami przy ulicy Ozimskiej. Do-skonale pamiêta tamt¹ atmosferê.

– Pod koniec lat szeœædziesi¹-tych w naszym domu goœci³a czêstoUrszula Sipiñska – wspomina Kamiñ-ski. – Mój tato by³ dentyst¹. Pod-czas jednego z wczeœniejszych fe-stiwali pani¹ Urszulê strasznie roz-bola³ z¹b.

Zbli¿a³ siê koncert, a piosenkar-ka coraz bardziej cierpia³a. Gabinetówstomatologicznych by³o w tamtymczasie jak na lekarstwo. Artystka trafi³ado Kamiñskiego. Jej wdziêcznoœæ prze-rodzi³a siê z czasem w przyjaŸñ.

– Zawsze gdy przebywa³a d³u-¿ej w Opolu, mieszka³a u nas. Wszy-scy koledzy zazdroœcili mi, ¿e znamSipiñsk¹ – œmieje siê. – Prosili oza³atwienie autografu.

Barbara Bujacz udostêpnia³a swo-je mieszkanie goœciom festiwalowym.– To byli bardzo mili ludzie – mówi.– Nie sprawiali ¿adnych k³opotów.Najczêœciej kwaterowali u mnie pra-cownicy techniczni, którzy przy-je¿d¿ali ju¿ dwa tygodnie przedfestiwalem. Z artystów najcieplejwspominam Teresê Tutinas. Bar-dzo lubi³a œwie¿e bu³eczki od Ko-by³kiewicza. Codziennie rano sz³ampo nie do piekarni.

ORMO CZUWA£OPierwsi artyœci zje¿d¿ali do Opola

tydzieñ przed rozpoczêciem festiwa-lu. W amfiteatrze od rana do póŸ-nego wieczora odbywa³y siê próby.Bramê wjazdow¹ i wejœcia strzeglicz³onkowie Ochotniczej Rezerwy

Amfiteatr w czasie festiwalu przypomina³ warown¹ twierdzê

Milicji Obywatelskiej. Niebieskieberety, mundury ORMO, posêpneminy.

– Ka¿dy chcia³ pracowaæ przyfestiwalu – opowiada dawny cz³o-nek ORMO Jan Kobylarski. – Tammo¿na by³o zobaczyæ z bliska wiel-kich artystów. Pilnowaliœmy, aby doamfiteatru nie dosta³ siê ktoœ bezbiletu, œcigaliœmy te¿ tych, którzypróbowali forsowaæ p³ot. Wokó³amfiteatru gromadzi³y siê t³umym³odzie¿y. Dzieñ i noc koczowali,oczekuj¹c na spotkanie gwiazd es-trady.

Ludzie wymyœlali ró¿ne rzeczy,¿eby dostaæ siê na próby. Gdywje¿d¿a³a karetka pogotowia, tooprócz za³ogi w œrodku zawsze by³oschowanych kilka osób. Dobrze by³omieæ znajomego milicjanta, bo radio-wozem bez ¿adnych problemówmo¿na by³o dostaæ siê do amfiteatru.

– Zdarza³y siê sytuacje komicz-ne – opowiada Kobylarski. – Pamiê-tam m³odego ch³opaka, który wpad³na niepowtarzalny pomys³ jak wejœædo amfiteatru. Wystarczy³ mu bia³yfartuch i tekturowe pud³o na lody.Potem przez p³ot poda³ fartuch ipud³o koledze, który równie¿ wszed³za bramê. Kolejny fa³szywy lodziarzwpad³, gdy¿ odmówi³ koledze zORMO sprzeda¿y „Bambino” napatyku. W kartonie nie by³o ¿ad-nych lodów.

WYSTARCZY£ TELEFONW tamtych czasach w Opolu by³y

dwa porz¹dne lokale, w których bawilisiê festiwalowi goœcie: „Paj¹k” przyKsi¹¿¹t Opolskich i „Europa” na pl.Wolnoœci. PóŸniej do³¹czy³a do nich„Hotelowa” na Krakowskiej. Klimatminionych lat doskonale pamiêtaLudwika Blicharska, d³ugoletnia kie-rowniczka „Europy”.

– O ile na co dzieñ mieliœmywielkie problemy z zaopatrzeniem,to podczas festiwali wszystkiego by³opod dostatkiem – wspomina. – Wrazie k³opotów wystarczy³ telefon do

komitetu PZPR i problem znika³.W³adza o artystów dba³a. Najmilejwspominam zespó³ „Czerwone Gi-tary”. Nie wybrzydzali. Schabowy,surówka, ziemniaki, zupa pomido-rowa, to najbardziej lubili. Potemwypijali morze alkoholu, ale nigdynie dochodzi³o do ¿adnych incyden-tów. Do Europy wpada³ czasami nawódeczkê Bogdan £azuka.

ZAMKNIÊCI ARTYŒCIZ czasem festiwal stawa³ siê

coraz bardziej zdominowany przeztelewizjê. Bywa³y lata, ¿e wy³¹cza-no czêœæ sektorów, gdy¿ takiewymogi stawia³a TVP. Nie by³o mowyo przed³u¿aniu transmisji, gdy wiêc¿ywio³owa publicznoœæ wymusza³abisy, przerywano relacjê. Do Opolapiosenkarze przyje¿d¿aj¹ teraz tu¿przed koncertem, a w najlepszymrazie w przeddzieñ wystêpu. Dlate-go w czasie festiwalowym miastowygl¹da tak samo jak w ka¿dyminnym dniu.

Ze scenografii zniknê³y elementyOpola, a z przekazu telewizyjnegotradycyjny hejna³. Artyœci zostalizamkniêci w hotelu i w amfiteatrze,tylko czasem podczas promocji p³ytwychodz¹ do ludzi.

– Dawniej gwiazdy czêsto ko-rzysta³y z naszych us³ug – mówi fry-zjer Przemys³aw £yszczarczyk. –Œwiadcz¹ o tym liczne zdjêcia zdo-bi¹ce œciany salonu.

Dzisiaj artyœci przywo¿¹ ze sob¹ca³y serwis, w tym w³asnych fryzje-rów. Dlatego do salonu, w którymkiedyœ podczas festiwalu, nie by³owolnych terminów, mo¿na terazwejœæ z ulicy i zostaæ obs³u¿onymbez kolejki.

Gdyby TVP przenios³a opolskifestiwal na Suwalszczyznê albo wKieleckie, w Opolu nikt by pewnietego nie zauwa¿y³. Mo¿e z wyj¹t-kiem publicznoœci w amfiteatrze,której chce siê nadal biæ brawa taksamo jak przed laty.

JANUSZ LEGIPS

W Brzegu jest kilka niezwyk³ychatrakcji: œredniowieczny zamek, piêknyrynek i m³ode zawodniczki softballa (ko-biecej odmiany baseballa). I to one w³a-œnie maj¹ najpowa¿niejsze k³opoty. Ze-spó³ „Delfinów” od wielu lat bryluje na eu-ropejskich rozgrywkach. W tym roku spe³-ni³o siê najwiêksze z marzeñ – dziewczêtapo siedmiu latach intensywnych trenin-gów wywalczy³y szansê wyjazdu na mi-

strzostwa œwiata do Stanów Zjednoczo-nych, ojczyzny tej niecodziennej dyscy-pliny jak na polskie warunki.

Nikt jednak nie wie, czy brze¿anki wogóle zobacz¹ USA, poniewa¿ ich ro-dzice musz¹ zap³aciæ za przelot. Wiêk-szoœci nie staæ na taki wydatek. Zespó³potrzebuje ok. 3500 z³otych, by móc za-prezentowaæ siê w Ameryce.

KOM

Andrzej Nowak jest niezwyk³ym ko-lekcjonerem, poniewa¿ nie zbiera znacz-ków pocztowych czy te¿ monet. Jegopasj¹ od trzydziestu lat s¹ ceramicznegwizdki, których ma ju¿ ponad 3500sztuk. Zadziwiaj¹ ich przedziwne kszta³-ty od ludzkich do zwierzêcych. Najwiê-cej jest ptaków. Niektóre z eksponatówzapisa³y siê ju¿ na sta³e w historii arche-ologii, tak jak choæby gwizdek z Peru,który liczy dwa tysi¹ce lat. Inne przywie-zione zosta³y z Finlandii, Meksyku, Litwy,Boliwii, Rumunii, Japonii czy Francji.Prawdopodobnie jest to najwiêksza tegotypu kolekcja w Europie.

Pan Andrzej pracuje na Politechni-ce Opolskiej, specjalizuj¹c siê w spawal-nictwie. Wystawa „Moja pasja – mojehobby” jest cykliczn¹ prezentacj¹ osób

pozytywnie „zakrêconych”, których hob-by mo¿na ogl¹daæ w Muzeum Œl¹skaOpolskiego. Dyrektor Urszula Zaj¹cz-kowska zdradza, ¿e na zwiedzaj¹cychczeka jeszcze wiele atrakcji. W planiema teraz wystawê 2500 akcesoriów wkszta³cie butów, które przez lata zbie-ra³a nauczycielka.

Centralne Muzeum Jeñców Wojen-nych w £ambinowicach równie¿ mo¿eposzczyciæ siê nowoœciami. Ryszard Pa-ciejowski z Elbl¹ga przekaza³ bowiempami¹tki po swoim ojcu Zygmundzie,który wiêziony by³ w latach 1917-1918.Najcenniejsze s¹ zachowane na piœmiewspomnienia. Historia po raz kolejnyods³ania nieznane epizody z obozowejrzeczywistoœci.

AM

Sopot Hit Festiwal 2009 ju¿ zanami. Przez dwa dni wybieraliœmypolski i zagraniczny hit lata 2009czyli utwory, które nuciæ bêdzie ca³aPolska, a trzeciego dnia wraz zBudk¹ Suflera obchodziliœmy 35-lecie istnienia grupy.

Tegoroczny, zorganizowanyprzez TVP2 i Radio Eska, Sopot HitFestiwal poprowadzi³y dwie znako-mite pary prezenterów: Monika Ri-chardson i aktor Rafa³ Królikowskioraz Beata Sadowska i Jankes czyliKrzysztof Jankowski, prezenter Im-preski w ESKA TV i Radiu Eska.Transmisjê na ¿ywo z tego koncer-tu przeprowadzi³a zarówno TVP2jak i Radio Eska, natomiast specjal-ne relacje z tego wydarzenia orazekskluzywne wywiady mo¿na ogl¹daætylko w telewizji ESKA TV lub na stro-nie www.eskatv.pl

O polski hit lata walczy³o 15 znanychartystów, wœród których znaleŸli siê miê-dzy innymi Stachursky, Kasia Kowalska,Piotr Rubik, £ukasz Zagrobelny i IwonaWêgrowska. Swoje utwory zaprezento-wali tak¿e: Natalia Lesz, ROAN, PIN,Mrozu, Candy Girl, Groovebusterz, Ch³o-pacy, Pectus i Blenders. Wszystkich po-kona³a jednak najm³odsza,15-letniauczestniczka konkursu, niezwykle uzdol-niona wokalnie Ewa Farna. Jej utwór„Cicho” w œcis³ym finale zdeklasowa³ pio-senki zespo³ów PIN i Ch³opacy. Zosta³hitem lata 2009, a Ewa zgarnê³a nagro-dê g³ówn¹ – 40 000 z³.

Goœæmi specjalnymi by³a szwedzkawokalistka September oraz Schiller.Wyst¹pi³a te¿ zwyciê¿czyni ubieg³orocz-nego Sopot Hit Festiwalu – Doda. Pio-

senkarka, jak zwykle, przygotowa³ashow, sprawiaj¹c radoœæ wszystkimswoim fanom.

Drugiego dnia festiwalu obejrzeli-œmy i wys³uchaliœmy15 zagranicznychwykonawców, walcz¹cych o to, czyjutwór stanie siê hitem lata 2009. Wœródnich znalaz³a siê bardzo popularna ilubiana w Polsce In-Grid, która tym ra-zem startowa³a w konkursie. Wiele in-nych przebojów znanych by³o doskona-le z radiowych g³oœników.

Laureatk¹ drugiego dnia konkursuzosta³a belgijska wokalistka Katerine,która piosenk¹ „Ayo Technology” wy-œpiewa³a sobie nagrodê g³ówn¹. Goœæ-mi specjalnymi tego dnia byli Bel-Mon-do, uwa¿any za jednego z najzdolniej-szych artystów r’n’b m³odego pokoleniaFrancji oraz znany g³ównie z przeboju„Pump it Up” Danzel.

Nowe eksponaty, nowe atrakcje

Muzea rozkwitaj¹ latem

Maj¹ sukcesy, ale brakuje im pieniêdzy

Pod znakiem zapytania

Hity lata 2009 ju¿ wybrane!

Doda w Sopocie

FO

T.

DZ

IÊK

I U

PR

ZE

JMO

ŒC

I S

TU

DIA

69Ewa Farna

Trwa rozbiórka opolskiego amfiteatru. W niecce pod Wie¿¹ Piastowsk¹powstanie obiekt na miarê naszego wieku. Wraz z koœlawymi ³awkami,pamiêtaj¹cymi czasy papy Musio³a, i z estrad¹, na której artystom la³ siêczasem deszcz na g³owy – odchodz¹ wspomnienia. Czar minionych lat,gdy ca³e miasto ¿y³o festiwalem, pozosta³ tylko w pamiêci opolan i uczestnikówtamtych zdarzeñ.

10 panorama OPOLSKA

sierpień2009 REKLAMA

11sierpieñ2009BLISKO OD OPOLA

Z katedralnej wie¿y widaæw³aœciwie wszystko. U do³uniepowtarzalny rynek, ba-rokowe fontanny i pozosta³oœci po dawnej twierdzy,

na horyzoncie – górê Œlê¿ê. Topi¹ta pod wzglêdem wysokoœciwie¿a koœcielna w Polsce. Bezkon-kurencyjne jest licz¹ce 142 metryzwieñczenie Sanktuarium Maryjne-go w Licheniu, wy¿sze od œwid-nickiego o 40,5 m.

Powstanie kolosa zosta³o oku-pione nie tylko ludzkim mozo³em ipotem, ale tak¿e œmierci¹ osób, któ-rych losy z nim siê splot³y. Nadzo-ruj¹cy prace mistrz budowlany oba-wia³ siê, ¿e nie podo³a budowiedwóch wie¿, wymyœli³ wiêc fortel.Wzniesienie jednej z nich powie-rzy³ swojemu uczniowi. By³ pewien,¿e m³odemu czeladnikowi sztuka tasiê nie powiedzie i jemu przypad-nie ca³y splendor. Tymczasem moc-no siê przeliczy³, bo wie¿a pó³noc-na ros³a w oczach i zapewne dziœobie wieñczy³by katedrê, gdyby niezawiœæ mistrza. Mia³ on wpaœæ wsza³ i zabiæ swego rywala ³opat¹.

Jeszcze w drugiej po³owie XIXwieku przed renowacj¹ obiektu by³owidaæ odcisk szpadla wyryty wkamieniu. Jedni twierdzili, ¿e wy-kuto go na pami¹tkê zbrodni, inniprzekonywali, ¿e to œlad po pierw-szym ciosie, który nie dosiêgn¹³ m³o-

runê³a w dó³. Kilka dni póŸniejodby³y siê dwa pogrzeby.

KUL¥ W WITRA¯Jeszcze w czwartek 5 stycznia

1967 roku o godzinie 15.14 z kate-dralnej wie¿y widaæ by³o b³yszcz¹cyw oddali z³ocony he³m barokowejwie¿y ratuszowej. Minutê póŸniejzwali³a siê z wielkim hukiem – naj-prawdopodobniej na skutek prowa-dzonych prac budowlanych. Takichszkód nie poczyni³a nawet II woj-na œwiatowa. Œwidniczanie do dziœszczyc¹ siê tym, ¿e na ich miastospad³o zaledwie kilka bomb, oszczê-dzaj¹c w dodatku najwa¿niejszezabytki w mieœcie.

Dom przy ulicy Pañskiej zosta³nieomal przepo³owiony w czasiebombardowania, ale lokatorce zpierwszego piêtra nic siê nie sta³o.Zamar³a w ³ó¿ku, s³ysz¹c jak wal¹ siêmury. Kiedy otworzy³a oczy, zobaczy³agapiów na ulicy zamiast œciany. Trzebaby³o wzywaæ stra¿ po¿arn¹, by ko-biecina mog³a zejœæ na dó³.

Podczas nalotu 11 lutego 1945roku ucierpia³ za to katedralny wi-tra¿. Radziecki pilot spokojnie odle-cia³ do bazy, ¿egnany pogró¿kami,których nie móg³ us³yszeæ. W czasiekontrreformacji zdarzy³a siê rzeczpodobna. Jeden z ewangelików, bio-r¹cy pod przymusem udzia³ w obcho-dach Bo¿ego Cia³a, postanowi³ siê

w czasie wojny trzydziestoletniej(1618-1648) by³ trzy razy ciê¿szy ipolecia³ dok³adnie na odleg³oœæ 2667kroków. S³awa armaty skoñczy³a siêw 1647 roku, kiedy postanowionoj¹ przetopiæ, a uzyskany surowiecprzewieziono do Pragi.

18 lat wczeœniej opiekê nadœwidnick¹ katedr¹ przejêli jezuici.

Pod ich pieczêdosta³a siê niezli-czona iloœæ z³otad a r o w a n e g oprzez lokalnychmo¿now³adców.Do dziœ murykryj¹ wiele tajem-nic, a mo¿e na-wet jakiœ skarb.Najwartoœciow-szym darem mia³byæ p³aszcz arcy-k s i ê ¿ n e jAgnieszki, wdo-wy po ostatnimPiaœcie Bolku II.Po jej rzekomob e z p o t omne jœmierci KsiêstwoŒwidnicko-Jawor-skie a¿ do 1945roku by³o w ob-cych rêkach: naj-pierw czeskich i

wêgierskich, póŸniej austriackich ipruskich. Sukmana mia³a nie tylkowartoœæ historyczn¹, ale równie¿ ma-terialn¹. Wysadzana by³a bowiemszlachetnymi kamieniami. Poszuki-wacze skarbów twierdz¹, ¿e bogac-two nadal ukryte jest w jednej zzamurowanych krypt katedry. Jezu-ici chcieli w ten sposób ocaliæ jepodczas wojen œl¹skich.

BEZ GWO•DZI I CEGIE£Swoje tajemnice skrywa te¿

Koœció³ Pokoju, który w 2001 rokuzosta³ wpisany na Listê Œwiatowe-go Dziedzictwa Zabytków KulturyUNESCO. Czuwaj¹ nad nim dobremoce w postaci kilkuset anio³kówuwieszonych do sufitu i spogl¹daj¹-

cych z figlarnym uœmiechem naodwiedzaj¹cych. Zza filara, zza obra-zu czy œwiecznika.

Powstanie œwi¹tyni graniczy³o zcudem. Wzniesiono j¹ bowiem naprzekór miejscowym katolikom,podlegaj¹cym Habsburgom. Gdybyprotestancka Szwecja 24 paŸdzier-nika 1648 roku nie podpisa³a aktupokoju w niemieckim Osnabrück,nigdy nie powsta³yby koœcio³y wŒwidnicy, Jaworze i G³ogowie. Powojnie trzydziestoletniej mia³y onegwarantowaæ luteranom wolnoœæwyznania. Ich budowa zosta³a jed-nak obwarowana wieloma czêstotrudnymi do spe³nienia warunkami.

Koœció³ œwidnicki ulokowanopoza murami miejskimi, licz¹c na to,¿e szybko zostanie zniszczony wczasie kolejnej wojny lub jakiejœpo¿ogi. Do jego budowy nie mo¿naby³o u¿yæ ani jednego gwoŸdzia,kamienia czy ceg³y ceg³y. Prace mog³ytrwaæ najwy¿ej rok. Zastosowanowiêc anachroniczne jak na ówcze-sne czasy materia³y: s³omê, glinê itrzy tysi¹ce dêbów. Starosta nadzo-rowa³ nawet sk³ad zaprawy murar-skiej. Ju¿ po dziesiêciu miesi¹cachodprawiono w œwidnickim Koœcie-le Pokoju pierwsz¹ mszê. W nabo-¿eñstwach mog³o uczestniczyæ a¿ 7,5tysiêcy wiernych, dla których przy-gotowano 27 wejœæ. Budowli niewieñcz¹ wie¿e, by odró¿nia³a siê odkatolickich œwi¹tyñ. Na kazalnicypastor mia³ klepsydrê, dziêki którejkazania mieœci³y siê w wyznaczo-nym przez w³adzê czasie.

HISTORYCZNY DOWCIPW XVIII wieku w lo¿y szpie-

gowskiej luterañskiej œwi¹tyni zasia-dali agenci cesarza, maj¹cy za zada-nie donosiæ mu o przebiegu religij-nych spotkañ. Nigdy nie by³o wia-domo, czy ktoœ przebywa za gêstoutkan¹ metalow¹ siatk¹. Jeszcze wlatach piêædziesi¹tych XX wiekurozprawia³a o tym barwnie kobietaopiekuj¹ca siê wówczas obiektem.Sama w sobie nale¿a³a do œwidnic-

kich zagadek, poniewa¿ twierdzi³a,¿e jest córk¹ z nieprawego ³o¿aWilhelma II Hohenzollerna. Jejmatka mia³a s³u¿yæ na dworze cesa-rza jako pokojówka.

Ju¿ za czasów niezwyk³ej prze-wodniczki œwi¹tynia znalaz³a siê wpowa¿nych opa³ach. Po II wojnieœwiatowej licz¹ca oko³o stu osóbprotestancka spo³ecznoœæ nie by³awstanie utrzymaæ wielkiego i bez-cennego obiektu. Nad drewnianymarcydzie³em oprócz roju anio³ówczuwa dziœ pastor Waldemar Pytelz ma³¿onk¹ Bo¿en¹. Z pomoc¹ fi-nansow¹ przyszli im w latach 90.XX wieku Federalne MinisterstwoBadañ i Technologii w Bonn, Fun-dacja Polsko-Niemiecka w Warsza-wie oraz Federalna Fundacja Ochro-ny Œrodowiska z Osnabrück – tejsamej miejscowoœci, w której 343lata wczeœniej zapad³a decyzja obudowie œwi¹tyni.

Mimo licznych przeciwnoœciœwidnicki koœció³ przetrwa³ dziejo-we zawieruchy, w przeciwieñstwiedo podobnego w G³ogowie, któryzawali³ siê zaraz po zakoñczeniubudowy, gdy¿ nie wytrzyma³ tempaprac. Odbudowany spali³ siê w czasiewielkiego po¿aru miasta w 1758 roku.

W Œwidnicy wielka ³una poja-wi³a siê w 1532 roku. Najpierwzapali³a siê dach kaplicy kramarzy, aod ognia zajmowa³y siê kolejnebudynki. Kiedy po¿ogê opanowano,okaza³o siê, ¿e po raz kolejny nie-szczêœcie mia³o swój pocz¹tek nakatedralnej wie¿y. Wójt Franz Glo-gisch wraz z synem uda³ siê chwilêprzed po¿arem na sam¹ górê, abym³odzieniec móg³ strzeliæ z umiesz-czonego tam dzia³ka. W lufie by³yszmaty, które zapali³y siê od iskieri jak pochodnie obraca³y w popió³okoliczne domy. Wójt postanowi³ siêratowaæ ucieczk¹ do Nysy, ale zo-sta³ tam z³apany przez œwidniczani zabity pa³kami – wed³ug ówcze-snej obyczajowoœci.

AGNIESZKA MALIK

dzieñca. Druga wie¿a nie zosta³a ni-gdy dokoñczona, a mistrz Peter Ze-hin zgin¹³ tragicznie w 1525 roku,spadaj¹c z konia. Zaczêto szeptaæ okarze boskiej, gdy¿ nale¿a³ on doœwietnych jeŸdŸców.

Nad wie¿¹ zawis³o jakieœ fatum,a œmieræ zamieszka³a chyba w jejmurach. 65 lat póŸniej dzwonnikPaul Faber postanowi³ z pomocni-kiem Dawidem Stollem pokonaækl¹twê i dostaæ siê na szczyt, byzamontowaæ zegar s³oneczny. 3 lip-ca 1590 roku mia³y paœæ proroczes³owa: „Jedziemy w imiê Bo¿e, gdynasz statek siê rozbije, wówczasutoniemy w morzu”. Dotarli faktycz-nie do nieba. Na wysokoœci 20metrów pêk³y liny i niby winda

zemœciæ i odda³ salwê honorow¹prosto w gotyckie okno katedry. Mia³pecha, bo trafi³ w najwiêkszy zwitra¿y na Œl¹sku o imponuj¹cychwymiarach 6 na 18 metrów, co rów-na siê prawie wielkoœci boiska dosiatkówki. Swoje przewinienie od-pokutowa³ przez kilka lat w szere-gach armii austriackiej.

O jego grzesznym uczynku opo-wiadano d³ugo, choæ jeszcze wiêk-sze zainteresowanie mieszczan bu-dzi³a najpotê¿niejsza z ówczesnycharmat – „Locha”, zwana te¿„grzmi¹c¹ puszk¹”. Musia³a byæ ci¹-gniona przez ponad trzydzieœci koni.Wa¿y³a ponad 5,5 tony, a ka¿da zkul 50 kilogramów. W anna³ach od-notowano, ¿e rekordowy pocisk u¿yty

FO

T. A

GN

IES

ZK

A M

ALI

K

Wszystkie tajemnice Koœcio³a Pokoju zna ksi¹dz Pytel i jego ¿ona Bo¿ena

Z katedralnej wie¿y widaæ niemal wszystko

12 sierpieñ2009 PANORAMA ZDROWIA

Doktor Albert Oumzar obracaw d³oni spory kasztan.– Przypomina on swoim

kszta³tem ludzk¹ w¹trobê – mówi.– Je¿eli pacjent ma problemy z w¹-trob¹ albo z woreczkiem ¿ó³ciowym,to mo¿na mu pomóc w prosty spo-sób. Jednym ze sposobów jest przy-czepienie kasztana w odpowiedniemiejsce d³oni. To element terapiiSu D¿ok.

I to mówi lekarz. AbsolwentAkademii Medycznej, wyk³adowcaakademicki, ale te¿ specjalista me-dycyny chiñskiej i refleksoterapii. –Nic w tym dziwnego – œmieje siêdr Oumzar. – Jako lekarz-klinicystawykorzystujê wszystkie metody.Poprzez Su D¿ok dostrzegam cho-robê w jej pocz¹tkowym stadium,wtedy, kiedy lekarz nie jest jejjeszcze w stanie wykryæ.

Su to d³oñ, D¿ok stopa.Terapia Su D¿ok, która wy-korzystuje „mapê” d³oni istóp przebojem wchodzi dokonwencjonalnej medycyny.Ucz¹ siê jej polscy lekarze,Ministerstwo Zdrowia Rosji uzna³oj¹ za oficjaln¹ metodê lecznicz¹, aw Londynie powsta³ Miêdzynarodo-we Stowarzyszenie Sujok Therapy.

Œwiat zawdziêcza Su D¿ok pro-fesorowi Park Jae Woo z Seulu. Pro-fesor opar³ swoje badania na pra-dawnej medycynie chiñskiej, w myœlktórej poszczególne obszary cia³a od-zwierciedlaj¹ organy ca³ego organi-zmu. Na rêce mo¿na znaleŸæ wszyst-kie organy: serce, nerki.

– Rêka sk³ada siê z d³oni i piêciupalców; cia³o zaœ z tu³owia i piêciuczêœci: czterech koñczyn i g³owy zszyj¹. Co wiêcej, kciuk ma dwa pa-

wykonujemy masa¿ powinna siêspociæ.

– Podczas ci¹g³ej pracy przykomputerze szybko psuje siê namwzrok, oczy robi¹ siê czerwone –kontynuuje twórca metody. – Nakoniuszku górnego paliczka kciuka,na wewnêtrznej stronie d³oni,znajduj¹ siê punkty odpowiadaj¹ceoczom i mózgowi. Na drugim paliczkukciuka, na zewnêtrznej powierzch-ni d³oni, znajduj¹ siê punkty odpo-wiadaj¹ce splotowi szyjnemu. Wy-starczy kilka razy w ci¹gu dnia sty-mulowaæ te obszary, aby oczy odzy-ska³y ostroœæ widzenia.

– Wszystkie organy w naszymciele s¹ ze sob¹ powi¹zane. U jednejz pacjentek, która skar¿y³a siê na bóleoczu, pojawi³o siê zgrubienie na koœcistopy. Lekarz konwencjonalny niezwróci³by na to uwagi, a dr Oumzarwiedzia³, ¿e jest to zak³ócenie cyrku-lacji energii w kanale ¿o³¹dka. Pacjentkazrobi³a gastroskopiê i okaza³o siê , ¿ecierpi na pierwszy etap nowotworu¿o³¹dka.

JOANNA WROC£AWSKA

WYSTARCZY UCISN¥Æ D£OÑ,¯EBY SPRAWDZIÆ,W JAKIEJ KONDYCJI JEST NASZORGANIZM

A¿ 38% Polaków lubi jeœæ lodyœmietankowe, a 24% deklaru- je, ¿e nale¿¹ do ich ulubio-

nych. Na drugim miejscu uplasowa³siê smak waniliowy (16%), a po nimczekoladowy (14%) i truskawkowy(10%). – Te cztery smaki to zdecy-dowana czo³ówka. Nic nie wskazujejednak na to, aby lody œmietanko-we, które s¹ najchêtniej jedzoneprzez Polaków, straci³y pozycjê lide-ra – mówi Artur Czajka, specjalistads. badañ z TNS OBOP.

Lody orzechowe, cytrynowe,pistacjowe czy kakaowe maj¹ niewiêcej ni¿ 3% zwolenników. Naj-wiêcej mi³oœników œmietankowychmieszka w województwie mazowiec-kim, doœæ du¿o tak¿e w wojewódz-twie dolnoœl¹skim i ma³opolskim.Mniej wielbicieli tych smaków jestz regionu œl¹skiego i opolskiego.

– Zami³owanie do smaku œmie-tankowego wywodzi siê jeszcze z

dzieciñstwa – wyjaœnia Piotr Mosak,psycholog i psychoterapeuta. – Ro-dzice podaj¹ dzieciom jako pierw-sze lody œmietankowe, które s¹ ichzdaniem bez dodatków chemicznychi sztucznych barwników.

Du¿e znaczenie ma równie¿ ko-lor. Biel kojarzy siê z czystoœci¹, ja-snoœci¹, ale i bezpieczeñstwem.

LODY JAK PIANALody œmietankowe budz¹ pozy-

tywne skojarzenia. Polacy kojarz¹ jeprzede wszystkim z latem (19%),œmietan¹ (10%) i wakacjami (8%).Równie¿ z gor¹c¹ kaw¹ z lodamiœmietankowymi w œrodku, rodzyn-kami i stokrotkami, a tak¿e z dobr¹ksi¹¿k¹ i oczekiwaniem na autobusw styczniu. Sytuacje najczêœciej ko-jarzone z lodami œmietankowymi toprzyjemne chwile, spacer i odpoczy-nek, spotkania z przyjació³mi, po-po³udniowe picie kawy, pierwsza mi-

³oœæ a tak¿e piana w wannie. Lodyœmietankowe kojarz¹ siê Polakomnajczêœciej z weso³ymi, uœmiechniê-tymi i sympatycznymi ludŸmi, ale te¿pada³y skojarzenia z optymistami,osobami przedsiêbiorczymi, kreatyw-nymi, romantycznymi oraz z piêk-nymi kobietami.

Miejscami najczêœciej ³¹cz¹cymisiê z lodami œmietankowymi s¹ pla-¿a (13%), morze (11%), kawiarnia(11%), ale wyst¹pi³y te¿ skojarze-nia z wygodn¹ kanap¹, W³ochamioraz ³onem natury. Najczêœciej ko-jarz¹ siê z pucharkiem do lodów(12%) oraz patyczkiem (9%), ale te¿z sukni¹ œlubn¹ czy okularami prze-ciws³onecznymi.

NIEBIESKI I ŒMIETANAPonad po³owa badanych siêga po

Algidê. Kolejne marki to: Koral(34%), Zielona Budka (18%) iSchöller (16%).

Osoby preferuj¹ce lody œmietan-kowe s¹ najczêœciejbrunetami lub szaty-nami. Lubi¹ kolorniebieski (26%), zie-lony i czerwony (po15% wskazañ ) .Wœród osób, którenajchêtniej jedz¹lody œmietankowejest najwiêcej zodia-kalnych Raków, BliŸ-ni¹t i Skorpionów.Zodiakalne Baranywystêpuj¹ czêœciejnatomiast wœródzwolenników smakutruskawkowego, awœród osób preferu-j¹cych smak czeko-ladowy najmniej jestWodników.

WIR

POLACY NAJBARDZIEJ LUBI¥ LODY ŒMIETANKOWE

Skorpiony lubia wanilie

liczki,a pozosta-³e palce maj¹po trzy; koñczynycz³owieka równie¿sk³adaj¹ siê z trzech czêœci – t³u-maczy dr Albert Oumzar. Pokazuje:kciuk to g³owa, œrodkowe palce –nogi, palec wskazuj¹cy i ma³y – rêce.

Je¿eli uciskanie d³oni czy stro-py powoduje w niektórych punk-tach ból, oznacza to, ¿e odpowiada-j¹ce im organy mog¹ byæ zagro¿o-ne. – Jeœli boli g³owa, nale¿y maso-waæ na d³oni fragment odpowiedzial-

ny za ten organ, czyli czu-bek kciuka – t³umaczy dr

Oumzar. – PodstawySu D¿ok mo¿na opa-nowaæ w kilkana-œcie minut. WRosji, sk¹d po-chodzê w nie-których szko³achuczy siê nauczy-cieli Su D¿oku, po-dobnie stra¿aków ipolicjantów. Ta me-

toda pozwala natychmiast udzieliæpomocy, jeœli ktoœ siê Ÿle czuje, albonp. traci przytomnoœæ. Za pomoc¹ucisku mo¿na przecie¿ podwy¿szyælub obni¿yæ ciœnienie. Su D¿okpomaga te¿ schudn¹æ, czy te¿ po-lepszyæ samopoczucie.

Proste sposoby terapii Su D¿okpomagaj¹ np. w ci¹gu 5-10 minutpokonaæ ró¿ne objawy przeziêbie-nia. Przy bólu gard³a, nale¿y odna-leŸæ na granicy pomiêdzy pierwszyma drugim paliczkiem kciuka najbar-dziej bolesne punkty i wykonaæ wtych miejscach masa¿ do wyst¹pie-nia wyraŸnego bólu. Osoba, której

Chcesz wiedzieæ wiêcej o suplementach diety Vitana?A mo¿e masz ochotê na suplementowe zakupy?www.vitana.com.pl

Od dawna wiadomo, ¿e nie ma skutecznegoodchudzania bez trudu i wyrzeczeñ. S¹ jednakrzeczy, dziêki którym droga do zgrabnej figury stajesiê krótsza i prostsza. Od czego zacz¹æ?

Przede wszystkim postaw na ruch. Jest wiele mo¿liwoœci, takich jak p³ywa-nie czy jazda na rowerze, jednak nale¿y pamiêtaæ o regularnoœci æwiczeñ jak¹nale¿y zachowaæ chc¹c pozbyæ siê nadmiaru sade³ka. Najbardziej sprzyjaj¹ceutracie wagi s¹ zajêcia typu „Fat burning” czyli „spalanie t³uszczu”. To charakte-rystyczny trening polegaj¹cy na wykonywaniu prostych, niezbyt mêcz¹cych æwi-czeñ, które ³¹cz¹ siê w nieskomplikowany uk³ad choreograficzny. Sekretemtreningu jest utrzymywanie têtna na poziomie 120-130 uderzeñ na minutê.

Warto wysi³ek po³¹czyæ z odpowiednimi suplementamidiety. Nale¿y do nich np. Cidrex Plus Vitana bêd¹cy no-woczesnym, z³o¿onym z wielu sk³adników preparatemodchudzaj¹cym. Ma a¿ siedem komponentów, którepoprzez regulacjê metabolizmu t³uszczy i cukrów w or-ganizmie pomagaj¹ w uzyskaniu szczup³ej sylwetki.Preparat pomaga tak¿e oczyœciæ organizm z toksyn

i znormalizowaæ poziom cholesterolu we krwi.Cidrex Plus jest kompozycj¹ bioaktywnych, spraw-

dzonych w dietetyce sk³adników, do których nale¿¹: ocetjab³kowy wp³ywaj¹cy miêdzy innymi na zmniejszenie ape-tytu, zawieraj¹cy witaminy, minera³y i kwas jab³kowy orazwitaminy B6, morszczyn pêcherzykowaty bêd¹cy Ÿród³emorganicznych zwi¹zków jodu, olej z kie³ków pszenicy zawie-

raj¹cy niezbêdnenienasycone kwasy t³uszczowe, magnez, tiaminê i cynk, eks-trakt z zielonej herbaty bêd¹cy bogatym Ÿród³em naturalnych polifenoli - kate-chiny, flawonoli, fenolokwasów oraz metyloksantyn czyli kofeiny, teofiliny i teo-brominy. Ruch, dieta, odpowiednie suplementy i czas dadz¹ efekty. Chodziprzecie¿ o to, by nie doprowadziæ do niechcianego efektu jo-jo.

Walka z efektem jo-jo

REKLAMA

13sierpieñ2009POLECAMY

PYTA£A AGNIESZKA MALIK

TAJEMNICE

WWW.KSIEGARNIA.BELLONA.PL

NASZA HISTORIA,NASZE ¯YCIE

Zapiski dziadkówdla wnuków

PAMIÊTNIK

WIELKE ZAGADKIPRZESZ£OŒCI

Niko³aj Niepomniaszczyj

Natasha Wolek

JAK POPRAWIÆKONDYCJÊ I ZDROWIE

przewodnikdla pocz¹tkuj¹cych

ZDROWIE

SS-HITLERJUGEND

HISTORIA

Rupert Butler

Jacquesa i Pierra Mayol

DZIESIÊCIU KRÓLÓW MORZA

WWW: CZY SIÊPRZEBUDZIMY?

O ukrytych si³ach za kulisamiwydarzeñ œwiatowych

Marcel Messing

G³oœne czytanie wywiera ko-rzystny wp³yw na rozwój psychicz-ny dziecka. Dziêki treœciom zawar-tym w ksi¹¿kach dziecko poznajeotaczaj¹cy je œwiat i zwyczaje, roz-wija wyobraŸniê, kszta³tuje swójcharakter, uczy siê empatii. G³o-œne czytanie umacnia wiêŸ miê-dzy rodzicami a dzieckiem, tworzyi wzbogaca s³ownictwo, przyczyniasiê do szybszego i lepszego opa-nowania zarówno umiejêtnoœcimówienia, jak i pisania i czytania,jest aktywatorem rozwoju mózgu,uczy kojarzenia, a przede wszyst-kim samodzielnego myœlenia i po-dejmowania decyzji, budzi w ma-³ym s³uchaczu, a póŸniejszym czy-telniku, mi³oœæ do czytania ksi¹-¿ek i przeciwdzia³a uzale¿nieniuod telewizji.

WIECZORNY RYTUA£Bajki to historyjki i opowiada-

nia najczêœciej z udzia³em sper-sonifikowanych zwierz¹t lub przed-miotów, maj¹ce pozytywne zakoñ-czenie, czêsto z mora³em. Czyta-j¹c dziecku bajkê, umo¿liwiamy muwejœcie w inny œwiat, poznaniego, uczestnictwo w dziej¹cych siêw nim wydarzeniach, poznawaniebohaterów i oderwanie siê od rze-czywistoœci. Mora³y zawarte w baj-kach mog¹ staæ siê drogowskaza-mi w póŸniejszym ¿yciu i pewn¹skal¹ wartoœci. Wieczorny rytua³czytania bajki na dobranoc umac-nia w dziecku poczucie bezpieczeñ-stwa, poniewa¿ dziecko wie, cobêdzie dzia³o siê za chwilê, po-twierdza poczucie bycia wa¿nym,bo rodzice odk³adaj¹ swe zajêciai poœwiêcaj¹ swój czas malucho-

wi. Dzieci czêsto nalegaj¹ naczytanie im tej samej bajki przezd³u¿szy czas; jest to ca³kowicienormalne, chocia¿ mo¿e okazaæ siêdla doros³ych irytuj¹ce. Wyt³uma-czenie tego jest proste – malu-chy lubi¹ wiedzieæ, jak przebiegniehistoria, co spotka bohaterów i jakzakoñczy siê przygoda. Czêsto te¿odnajduj¹ nowe treœci w wielo-krotnie czytanej bajce.

ATRAKCYJNE I KOLOROWEJest wiele kryteriów, którymi

nale¿y siê kierowaæ przy doborzebajek. Przede wszystkim trzebadopasowaæ treœæ ksi¹¿ki do wiekudziecka. Nale¿y sprawdziæ, czy niezawiera ona elementów przemocyi agresji, zapoznaæ siê z ilustracja-mi, czy s¹ atrakcyjne i kolorowe,przeczytaæ zakoñczenie, które za-wsze powinno byæ pozytywne izawieraæ po¿yteczne przes³anie.Wa¿na jest te¿ wytrzyma³oœæ ma-teria³u, z jakiego jest zrobiona ksi¹¿-ka. Czytana bajka powinna poma-gaæ w uspokajaniu, zasypianiu lubcodziennej zabawie.

DZIECKO JAK ZAJ¥CMa³y cz³owiek jest bardzo

ch³onny, podatny i bezkrytyczniepodchodz¹cy do treœci, jakie doniego docieraj¹ z czytanych ksi¹-¿ek. W konsekwencji uto¿samia siêz poznanymi postaciami, skacze jakzaj¹c, przebiera siê i odgrywa rolêkominiarza czy buduje jak ptakgniazdo z koca. Trzeba o tym pa-miêtaæ, pozwalaj¹c na bezpiecznei po¿yteczne zabawy inspirowanebajk¹.

WIK

DLA

CZE

GO W

ART

O C

ZYTA

Æ D

ZIEC

IOM?

To kolejna pozycja autorstwa œwiato-wej s³awy nurka i badacza oceanów Jacquesa Mayola – tymrazem jest to opowieœæ o tajemnicach morza i ukrytych w nimskarbach. Tytu³ cieszy³ siê wielk¹ popularnoœci¹ we W³oszech,Francji, Rosji i Japonii. £¹czy w sobie elementy mitu, historii,sensacji, zagadki i nauki. Autorzy opisali historiê m³odegoawanturnika, Jonathana, poszukiwacza skarbów i mi³oœnikamorza, który chce spe³niæ marzenie o odnalezieniu starego,unikatowego wraku w niezbadanych jeszcze wodach wybrze-¿y Bahamów. Wiedza i doœwiadczenie autorów pozwala imprecyzyjnie prowadziæ czytelników od jednego niezbadanegoszlaku do innego, a wszystko w aurze przygody, kusz¹cej dro-gocennymi skarbami z dna morza i odpowiedziami na odwiecz-ne pytania ludzi.

Jacques Mayol zas³yn¹³ rekordowymi osi¹gniêciami w dzie-dzinie nurkowania na zatrzymanym oddechu – jako pierwszycz³owiek zszed³ na g³êbokoœæ 100 m zadaj¹c k³am opiniomlekarzy i fizjologów. Bada³ morza w Japonii, USA, Kandzie iEuropie, poszukiwa³ wiêzi, o której wiedzia³, ¿e ³¹czy ludzi ioceany. Nosi³ przydomek „Cz³owiek Delfin” dziêki swoim umie-jêtnoœciom i bliskoœci, jaka ³¹czy³a go z morskimi ssakami. Wrazz bratem Pierrem, metafizykiem, matematykiem i filozofem,odkry³ 300-letni wrak, zatopiony na rafach koralowych Baha-mów (w okolicach Trójk¹ta Bermudzkiego).By³a to bezpoœred-nia inspiracja do napisania tej ksi¹¿ki.

Opowieœæ czerpie z mitów o mieszkañcach Atlantydy, z sago wybitnych ¿eglarzach z pó³nocy, niezbadanych po dziœ dzieñtajemniczych zaginiêæ w rejonie Bermudów.

ZAGADKI OCEANU

Historia ludzkoœci jest pe³-na tajemnic, co zrêcznie wyko-rzysta³ autor niniejszej ksi¹¿ki. Wydarzenia od staro¿ytnoœcipo XX wiek odbywa³y siê albo przy otwartej kurtynie, albo by³ypilnie strze¿one.

Gdyby nie praca archeologów, nie wiedzielibyœmy, ¿e wkamiennym bloku z okresu karbonu znaleziono wmurowan¹weñ z³ot¹ niæ. Wiele tajemnic skrywaj¹ zimne przestrzeniedalekiej Pó³nocy, dziewicza przyroda Ameryki Po³udniowej,bezkresne tereny Rosji. Kto zbudowa³ wielkie pos¹gi na Wy-spie Wielkanocnej, gdzie siê podzia³a Atlantyda, a gdzie ArkaNoego? Pytañ jest wiele, wiele te¿ bywa odpowiedzi.

Æwiczenia ogólnorozwojowe s¹ doskona³ym sposobem naosi¹gniêcie znakomitej kondycji. Niniejsza ksi¹¿ka zawieraporady dotycz¹ce od¿ywiania, systemów motywacyjnych, stro-ju i obuwia. Prezentuje prawid³owe techniki wykonywania æwi-czeñ rozgrzewaj¹cych i rozci¹gaj¹cych. Przedstawiony sze-œciopoziomowy program mo¿na zastosowaæ w zale¿noœci odpotrzeb i mo¿liwoœci. W przewdoniku znajduje siê wyj¹tkowyprogram oceny kondycji, wydolnoœci organizmu oraz specjal-ne zestawy æwiczeñ. Praktyczne porady, jak unikaæ kontuzji iradziæ sobie z nimi. Jak bezpiecznie i wydajnie æwiczyæ. Na-wet pomocne bêd¹ rady w kupieniu odpowiedniego stroju doæwiczeñ, sprzêtu czy wyboru sprzêtu do æwiczeñ.

Ofiaruj tê ksi¹¿kê dziadko-wi lub babci i poznaj ich histo-riê. Mog¹ w niej opisaæ swoje¿ycie, najlepsze wspomnie-nia, wkleiæ ulubione zdjêcia. Powstanie niezwyk³y pamiêtnikcodziennego ¿ycia, który na pewno ciê zaskoczy. Historie ro-dzinne to temat niezwykle zajmuj¹cy i pasjonuj¹cy. ¯ycienaszych przodków wp³ywa na nasze istnienie, choæ czêsto niejesteœmy tego œwiadomi i nie wiemy o nich zbyt wiele.

NIE Z TEJ ZIEMIOstatnie badania dotycz¹ce faktycznego przebiegu zda-

rzeñ 11 wrzeœnia 2001 roku potwierdzi³y przypuszczeniawielu ludzi, ¿e na œwiecie dzieje siê wiêcej, ni¿ to, o czyminformuj¹ nas politycy i media. Coraz czêœciej jesteœmy kon-frontowani z wiadomoœciami, które nie tylko zas³aniaj¹ praw-dê, lecz równie¿ siej¹ strach przed „wojn¹ z terroryzmem”.Dla naszego „bezpieczeñstwa” tworzy siê inteligentne tech-nologie umo¿liwiaj¹ce kontrolowanie ca³ego naszego pry-watnego ¿ycia. „Big brother is watching you” – i to zarównoza pomoc¹ kamer, telefonu, Internetu, kart kredytowych ikart klienta, jak równie¿ poprzez bankowoœæ internetow¹.Czy implantacja mikrochipa w ludzkim ciele ostatecznieumo¿liwi totaln¹ kontrolê i manipulacjê œwiadomoœci¹? Wmiejsce nowego nieba i nowej ziemi zwi¹zanej z energe-tyczn¹ ewolucj¹ naszej planety oko³o 2012 roku, przeciwnejej si³y zamierzaj¹ wprowadziæ nowy œwiatowy porz¹dek, wktórym ludzie maj¹ zostaæ niewolnikami. Myœlenie katastro-ficzne? Teorie spiskowe? Fantastyka naukowa?

Szokuj¹ce fakty ukazuj¹ ukryte za kulisami œwiatowychwydarzeñ mechanizmy, którym mo¿emy siê przeciwstawiæ,odwo³uj¹c siê do poznania, wiedzy i mi³oœci. Ujawniaj¹caszereg tajemnic i dobrze udokumentowana ksi¹¿ka, w któ-rej przedstawiono równie¿ pozytywne i praktyczne wskazówkina ten czas przemian.

Szczegó³owy opis sk³adu osobowego, sprzêtu i szlakubojowego Dywizji SS-Hitlerjugend, sformowanej z fanatycz-nych cz³onków m³odzie¿owych organizacji III Rzeszy i wete-ranów Dywizji SS-Leibstandarte. Zawiera unikalne zdjêciadywizji od momentu utworzenia jednostki po zaciête walki wNormandii, kluczowe manewry podczas ofensywy niemiec-kiej w Ardenach i walki na Wêgrzech. By u³atwiæ lekturê,opartemu na Ÿród³ach tekstowi towarzysz¹ specjalnie przy-gotowane mapy i wykazy organizacyjne.

Bajka kontra telewizor

14 sierpieñ2009 PRZED WYJAZDEM

Osoba posiadaj¹ca ubezpieczeniezdrowotne w którymœ z krajów UEzachowuje prawo do korzystania zopieki zdrowotnej na terytoriumca³ej Unii. Dotyczy to tak¿e obywa-teli polskich. Nie oznacza to jed-nak dostêpu absolutnie do wszyst-kich œwiadczeñ zdrowotnych naterenie pañstw cz³onkowskich.

Przed wyjazdem do innychpañstw UE nale¿y:

*¦zapoznaæ siê z ogólnymi zasa-dami korzystania z opieki zdrowotnejw interesuj¹cych nas pañstwach cz³on-kowskich,¦wiedzieæ, jakie s¹ zasady po-krywania kosztów œwiadczeñ zdrowot-nych z w³asnej kieszeni za niektóreœwiadczenia zdrowotne z³o¿yæ wnio-sek o wydanie druku E 111, zrobiækilka kserokopii druku E 111, wyku-piæ dodatkowe prywatne ubezpiecze-nie – nie zap³acimy wtedy np. za trans-port medyczny do Polski.

Polskiemu obywatelowi (tak¿e tu-ryœcie) przebywaj¹cemu na terenieinnych krajów UE przys³uguj¹ wszyst-kie te œwiadczenia zdrowotne, które:

* s¹ niezbêdne z medycznegopunktu widzenia,¦musz¹ zostaæ udzie-lone w celu unikniêcia sytuacji, wktórej nale¿a³oby wróciæ do Polski,aby uzyskaæ potrzebne leczenie.

DLA KOGO OPIEKA ZDROWOTNA?Jeœli osoba posiada ubezpiecze-

nie zdrowotne w innym kraju ni¿ten, w którym korzysta z opieki me-dycznej (np. polski turysta korzystaz opieki zdrowotnej w Hiszpanii),lekarze, przychodnie i szpitale dzia-³aj¹ce w publicznym systemie opie-ki zdrowotnej maj¹ obowi¹zek udzie-lenia mu pomocy medycznej zgod-nie z zasadami obowi¹zuj¹cymi naterenie konkretnego kraju. Ze œwiad-czeñ zdrowotnych na terenie UEmog¹ wiêc korzystaæ:

*¦pracownicy oraz osoby pracuj¹-ce na w³asny rachunek oraz cz³onko-wie ich rodzin, emeryci i renciœci orazcz³onkowie ich rodzin, studenci orazcz³onkowie ich rodzin, turyœci,¦bez-robotni i ich rodziny,¦pracownicywys³ani, przygraniczni, sezonowi orazbezpañstwowcy i uchodŸcy zamiesz-kali w UE oraz ich rodziny.

FORMULARZE DLA KA¯DEGOAby skorzystaæ z opieki zdrowot-

nej na terenie innych pañstw UE,

ka¿dy polski obywatel, który jestubezpieczony w NFZ, powinienzaopatrzyæ siê w odpowiedni formu-larz z serii E. Dziêki niemu bêdziemóg³ korzystaæ z bezp³atnych œwiad-czeñ zdrowotnych na tych samychzasadach, co inni obywatele pañstwUnii. Wszystkie osoby, które pla-nuj¹ wizytê u znajomych lub krew-nych, wyjazd turystyczny lub np.krótk¹ podró¿ s³u¿bow¹ na terenieUE, musz¹ zaopatrzyæ siê w najbar-dziej popularny i najczêœciej pobie-rany formularz E 111.

PAMIÊTAJDializy nerek i tlenoterapia s¹ do-stêpne w ka¿dym z pañstw cz³on-kowskich po okazaniu formularza E111. Jeszcze przed wyjazdem do in-nego pañstwa UE nale¿y uzgodniæterminy niezbêdnych zabiegów zwybran¹ placówk¹ ochrony zdrowiaw pañstwie, do którego siê udajemy.

Aby taki druk uzyskaæ, nale¿ywczeœniej z³o¿yæ wniosek do regio-nalnego oddzia³u NFZ w³aœciwegoze wzglêdu na miejsce zamieszka-nia o wydanie odpowiedniego for-mularza. Wniosek mo¿e byæ z³o¿o-ny:osobiœcie, przez internet, drog¹listown¹, faksem.

W sytuacji gdy proœba o wyda-nie formularza zosta³a przekazanadrog¹ elektroniczn¹, przez telefonlub za poœrednictwem faxu druktrzeba odebraæ osobiœcie. To pozwoliNFZ na sprawdzenie przedstawio-nych wczeœniej danych z dowodemto¿samoœci wnioskodawcy (lub wrazie potrzeby równie¿ z innymidokumentami). Wniosek jest dostêp-ny na stronach internetowych fun-duszu www.nfz.gov.pl.

Do wniosku o wydanie formula-rza z serii E 111 nale¿y do³¹czyæ:

* kserokopiê dokumentu stwier-dzaj¹cego to¿samoœæ,

* kserokopiê dowodu potwier-dzaj¹cego bie¿¹ce op³acanie sk³adekna ubezpieczenie zdrowotne,np.aktualnie podstemplowana ksi¹¿ecz-ka zdrowotna.

Formularze z serii E s¹ sporz¹-dzone wed³ug jednego wzoru dlawszystkich krajów UE. Jednak ka¿-

Zdrowie za granic¹

de pañstwo cz³onkowskie ma jegow³asn¹ wersjê jêzykow¹.

WA¯NY TYLKODWA MIESI¥CE

Bardzo istotne jest to, ¿e drukE 111 jest wa¿ny tylko na taki okres,na jaki zosta³ wystawiony przez od-dzia³ NFZ, ale nie d³u¿ej ni¿ dwamiesi¹ce. Jedynie w niektórych przy-padkach fundusz mo¿e wystawiæ drukE 111 na wiêcej ni¿ 60 dni. Stracion jednak wa¿noœæ w momencieup³ywu terminu, który jest na dru-ku wskazany lub wczeœniej, je¿eliprzed t¹ dat¹ wygasn¹ uprawnieniaz tytu³u posiadania ubezpieczeniazdrowotnego w NFZ.

GDY NIE MA FORMULARZAPrzedstawienie formularza E 111

np. podczas pierwszej wizyty u le-karza lub w szpitalu jest podstawo-wym warunkiem do uzyskania bez-p³atnego œwiadczenia zdrowotnego naterenie innego pañstwa UE.

Nie oznacza to jednak, ¿e brakE 111 ca³kowicie uniemo¿liwi otrzy-manie koniecznej opieki medycznejw przypadku zachorowania, urazu czywypadku. Osoba nieposiadaj¹ca for-mularza musi liczyæ siê jednak z tym,¿e mo¿e zostaæ obci¹¿ona kosztamileczenia, o zwrot których bêdziemog³a ubiegaæ siê dopiero po po-wrocie do kraju (od NFZ).

RÓ¯NY ZAKRES ŒWIADCZEÑPodró¿uj¹c np. po Anglii, musi-

my liczyæ siê z tym, ¿e o ile samawizyta lekarska nie jest odp³atna, otyle za wydanie recepty obowi¹zujesta³a op³ata (s¹ z niej zwolnieniemeryci i dzieci do 16 roku ¿ycia).W Hiszpanii natomiast leczenie sto-matologiczne nie jest w ogóle objê-te systemem pañstwowej opiekimedycznej. W Norwegii podczaspierwszej wizyty u lekarza rodzin-nego trzeba wnieœæ bezzwrotn¹op³atê w wysokoœci 10 euro. Wprzypadku pobytu w szpitalu za pierw-sze 14 dni naliczana jest sta³a op³a-ta dobowa (s¹ z niej zwolnione dziecido 18 roku ¿ycia).

DOMINIKA SIKORA„GAZETA PRAWNA”

Wyje¿d¿aj¹c na urlop do jednego z krajów Unii Europejskiej,nale¿y wzi¹æ ze sob¹ druk E 111. Gwarantuje on dostêp do bezp³atnych œwiadczeñ

zdrowotnych na zasadach, jakie obowi¹zuj¹wszystkich obywateli Wspólnoty

W kategorii produktów i przetwo-rów roœlinnych zwyciê¿y³ g³ubczyckiolej rzepakowy wytworzony w firmieNapus-Oil. Kolejne nagrody przypa-d³y w udziale Dorocie Majder za kwa-szonkê z modrej kapusty i Urszuli Su-rzykiewicz za any¿ki, Marii Apostel zKGW Chrzelice za marmoladê z ja-b³ek i Stowarzyszeniu na Rzecz Od-nowy i Rozwoju Wsi „Sami Sobie” zachleb z Wilamowic Nyskich. Wyró¿-nienie otrzyma³a Danuta Majewskaza konfiturê z porzeczki.

Ponad tysi¹c osób zwiedzaj¹cychMuzeum Wsi Opolskiej posmakowa³oszpyrki wandzunej, wieprzowej ³opat-ki o³my z Wêgier, pieczonego pro-siaka i kwaszonki z modrej kapusty.

Komisja konkursowa wybra³a te¿produkty, które bêd¹ walczyæ o przy-znanie im Per³y Kulinarnej na krajo-wej wystawie we wrzeœniu w Pozna-niu. Opolskimi Per³ami 2009 zosta-³y ko³ocz œl¹ski z Kujakowic i nalew-ka holunder sznaps.

Kategoria produktów i przetworówzwierzêcych:I nagroda: Adam i Grzegorz Ptak zakie³basê wiejsk¹ i Anna i Piotr Sza-frañscy za szpyrkê wandzuno³II nagroda: Józefa Robak za szynkêwêdzon¹ szpyrkowan¹ czosnkiemIII nagroda: Lidia Fronia za wie-przow¹ ³opatke O³my z WêgierWyró¿nienie: Ró¿a Wieczorek zababkê miêsn¹

W kategorii napojów:I nagroda: Teresa Kern za syrop zburaków cukrowychII nagroda: Witold Hreczaniuk zanalewkê z pigwowcaIII nagroda: Krystyna Henzel zanalewkê wiœniow¹Wyró¿nienie: Krystyna Larisch zakompot Cztery pory roku – jesieñ

W kategorii inne produkty regional-ne: wyró¿nienie – Zofia S³awêta –Birska za sernik babci Marysi

Nagroda „Per³a 2009”:1. Anna i Piotr Szafrañscy z Popie-lowa za Holunder schnaps2. Beniamin Godyla z Kujakowic zako³ocz œl¹ski

Na IV Festiwalu Folklorystycz-nym w Muzeum Wsi Opolskiej wBierkowicach rozstrzygniêto kon-kurs „Nasze Kulinarne Dziedzictwo– Smaki Regionów”.

Opolskie per³y

15sierpieñ2009LUDZIE Z PASJ¥

Pocz¹tkowo nie mia³a zamiarugromadziæ widokówek na tak wiel-k¹ skalê.

– Mia³am 150 sztuk, którymichcia³am siê pochwaliæ kole¿ankom

Z niektórych pañstw trudno by³opozyskaæ bia³e kruki do kolekcji, np.z Albanii, Macedonii, Maroka, Ma-dagaskaru. Nie mia³a ¿adnych pro-blemów ze zdobywaniem pocztówekz pañstw oœciennych. Najwiêcej maniemieckich.

– Najwiêcej pracy mia³am zrosyjskimi kartkami, poniewa¿ popodziale ZSRR podzieli³am je zgod-nie z nowymi granicami – opowia-da Kania. – Do tej pory mam trud-noœci z posegregowaniem tych, zma³ych miejscowoœci dawnego ZSRR.

Najwiêcej ma widokówek z Nie-miec, poniewa¿ zupe³nie nieoczeki-wanie otrzyma³a podarek w postaciponad 2000 sztuk, kiedy ich w³aœci-ciel us³ysza³, ile liczy jej kolekcja.On sam przesta³ je kolekcjonowaæi zacz¹³ gromadziæ kapsle.

Pasja pani Teofili jest doœæ kosz-towna i czasoch³onna, bowiem sporozap³aci³a za specjalistyczny rega³ zszufladami i kartoteki.

– Jestem chora, kiedy widzê wi-dokówkê, której jeszcze nie mam– œmieje siê kolekcjonerka. – Muszêj¹ kupiæ i ju¿.

Czasami z wakacji przywozi na-wet i 500 sztuk, ale rodzina nieprotestuje. M¹¿ sam zachêca j¹ doposzerzania zbioru. Zreszt¹, sporoz nich kupi³ sam.

Na wielu widokówkach s¹ obiek-ty dzisiaj ju¿ nieistniej¹ce albo po-

Teofila Kania zbiera widokówki ze wszystkich stron œwiata ju¿ od 40 lat. Jej zbiór liczy ponad 50 tys. kartek.

Teofila Kanianie mog³aby byæ listonoszem

FO

T. K

. JA

KU

BO

WS

KI

Z JÓZEFEM M£YNARCZYKIEM, by³ym I-ligowym bramkarzem Odry Opole, medalist¹ pi³karskich mistrzostw œwiatai z portugalskim zespo³em FC Porto, zdobywc¹ najwy¿szych tytu³ów dla futbolowego klubu oraz jego ma³¿onk¹ Czes³aw¹,rozmawia Kazimierz Bilder.

Najwa¿niejsza jest rodzina- Jak wspominasz Opole iklub, w którym spêdzi³eœprzecie¿ kilka ³adnychlat?- To by³ wa¿ny okres w moim

¿yciu. W Opolu pozna³em wspa-nia³ych ludzi i gra³em ze œwiet-nymi pi³karzami, jak Adamiec,Wójcicki, Korek, Podgórny, Kot,Kwaœniewski, Klose, Bolcek czyTyc. Takich kolegów siê nie za-pomina. W Odrze panowa³a wspa-nia³a atmosfera, porównywalna dotej, jak¹ prze¿ywa³em potem wWidzewie.

- A najbardziej zapamiêta-ne fragmenty ze sportowe-go ¿yciorysu?- Chyba mecze w hiszpañskim

mundialu i sukces pod wodz¹ Piech-niczka. Ten cz³owiek potrafi³ jaktrener Górski, zebraæ odpowiednisk³ad pi³karzy, którzy siêgnêli potrzecie miejsce. Wiele te¿ prze¿y-³em sportowych radoœci w œwietniezorganizowanym portugalskim FCPorto, czego nie mogê powiedzieæo korsykañskiej Bastii.

- Jak oceniasz szanse na-szej reprezentacji?

Popularny wœród kolegów "Kolba", w kraju nazywany jest po prostu"M³ynarzem". Ten znakomity golkiper, swoj¹ prawdziwie zawodow¹ ka-rierê pi³karsk¹ rozpoczyna³ w latach siedemdziesi¹tych minionego wiekuw opolskiej Odrze, w której pod wodz¹ trenera Antoniego Piechniczkasiêgn¹³ po tytu³ mistrza jesieni w I lidze. Potem selekcjoner kadry powo³a³go do reprezentacji kraju na mistrzostwa œwiata w Hiszpanii w 1982 roku,po których gra³ kilka lat w portugalskim Porto zdobywaj¹c z nim klubowyPuchar Europy i Puchar Œwiata.

- Nie bêdzie ³atwo. Jesteœmyprzecie¿ tylko œredniakami w Eu-ropie. Ci¹gle trwa spajanie zespo³ui praca nad osi¹gniêciem tego conajwa¿niejsze - jakiegoœ spektaku-larnego sukcesu

- Pani Czes³awo, jako ¿onapi³karskiego mia³a pani te¿ciekawe ¿ycie, wêdruj¹c zmê¿em po œwiecie.- To by³ mój obowi¹zek. Oka-

za³o siê, ¿e we Francji oraz Por-tugalii szanuj¹ przede wszystkimrodzinê. Poza moim wsparciembardzo to pomog³o Józkowi w ka-rierze. Byliœmy te¿ zaproszeni doKanady, ale ostatecznie m¹¿ niepodpisa³ kontraktu. Potraktowanonas bowiem jak szpiegów z kra-

– wspomina Teofila Kania. – Kilkadni potem kolekcja zniknê³a. Upar-³am siê jednak, ¿e j¹ odtworzê.

Teraz jej zbiory licz¹ ju¿ ponad52 tysi¹ce sztuk. Widokówki pocho-

dz¹ ze 124 pañstw i s¹ podzielonena 40 kategorii: pañstwa, miasta, wo-jewództwa. Pouk³adane s¹ w 60szufladach tworz¹cych sporych roz-miarów rega³. W jednej szufladce

mieœci siêoko³o 1000sztuk.

– Niemam pocz-

tówek,które da-

rzy³abymszczególn¹sympati¹– œmieje

siê kolek-cjonerka. –Sympati¹ da-

rzê ca³yzbiór. Naj-starszapocho-dzi z1922roku.

kazuj¹ce stan, który w ci¹gu minio-nych lat radykalnie siê zmieni³. –Mam na przyk³ad taki widok z ra-tusza namys³owskiego, gdzie przyulicy Reymonta widniej¹ tylko pola,dzia³ki i pastwiska – wskazuje pal-cem na po¿ó³k³y kartonik. – Naj-wiêcej mam takich, które s¹ naodwrocie zapisane. Nie wiem, oczym pisa³y osoby wysy³aj¹ce. Nieczytam ich wynurzeñ, bo mnie topo prostu nie interesuje.

Raz dosta³a pocztówkê w, naktórej widnia³o nazwisko jej mê¿a.Do tej pory nie wie, jakim cudemprzyby³a ona do Namys³owa. Po krót-kim dochodzeniu dowiedzia³a siê, ¿ekartka w 1964 roku zosta³a wys³a-na z Czech do Moœcic, do rodzinymê¿a. Do adresata trafi³a dopiero po40 latach.

– Ciekawi mnie, jakie by³y jejlosy, bo do moich r¹k dotar³a odpewnej pani, która wyci¹gnê³a j¹ zmakulatury.

Teofila Kania wielkim sentymen-tem darzy listonoszy, szczególnie gdyprzynosz¹ jej nowe egzemplarze dokolekcji. Wie jednak, ¿e nigdy niemog³aby roznosiæ poczty.

– I to nie dlatego, ¿e widokówkinie dociera³yby do adresatów – mówize œmiechem. – Ale dlatego, ¿e mu-sia³abym je komuœ innemu dorêczaæ.

KAZIMIERZ JAKUBOWSKI

ju "demoludów". PóŸniej Józek po-jecha³ do Emiratów Arabskich,gdzie pracowaæ jako trener bram-karzy i w koñcu osiedliœmy siêw £odzi.

- Prowadzicie pañstwo w£odzi rodzinny biznes. Wmiêdzynarodowej firmietransportowej pracuj¹ rów-nie¿ wasze dzieci?- Pomagaj¹ nam Marzena i Jarek.

Od imion wnuków: Dominika, Fili-pa i Oliwii firma nosi nazwê Fido-trans. Z mê¿em pochodzimy z No-wej Soli, ale kochamy Opole i nadalutrzymujemy przyjacielskie kontaktyz wieloma znajomymi z tego miasta.Chêtnie tu przyje¿d¿amy, a wielemiejsc wzbudza nasze wspomnienia.

16 sierpieñ2009 PI£KA NO¯NA

Wyniki 1/32 PP 18-19 VII:KOSZYK I

Skalnik Tarnów II Op. (B) –Odra K¹ty Op. (B) 4-0, LZS DêbskaKuŸnia (B) – Unia Daniec-Raszowa(B) 3-1, CSM Arka Opole (B) – LZSChrz¹stowice (B) 1-5, Burza Koso-rowice (B) – Wiking Opole (A) 1-2, LZS Grudzice – Rod³o Opole (A)3-0, LKS Chmielowice (B) – Grosz-mal Opole (B) 0-4, Florentyna Nak³o(C) – Tempo Opole (B) 2-4. Pauzo-wa³ Skalnik I Tarnów Op. (A).

KOSZYK IIULKS Orze³ II Zlinice (B) – LZS

Przysiecz (A) po dogrywce 9-7, WalkaRadoszowice – LZS Malerzowice 10-2, Delta Bielice (C) – Zieloni Ligo-ta Tu³owicka (B) 4-5, LZS ZimniceMa³e (C) – Polonia Prószków (A),0-3, LZS T³ustorêby-Krasna Góra (C)– Sokó³ Niemodlin (B) 3-0, GKSKomprachcice (B) – LZS (B) Prze-chód 4-0, LZS Grodziec k. Niemo-dlina (C) – Huragan Grabin (B) 0-3, LZS Chrz¹szczyce (B) – Gazow-nik Wawelno (A) 0-3.

Ustalono ostateczne sk³ady iterminy rozgrywek lig w sezonie2009/2010, które ruszy³y od pierw-szego sierpnia.

I LIGANa pocz¹tku sezonu beniaminek

MKS Kluczbork zagra³ u siebie z GKPGorzów, przegrywaj¹c 1-2. Natomiastw drugiej kolejce 8 VIII na wyjeŸ-dzie z Podbeskidziem Bielsko-Bia³auzyska³ na wyjeŸdzie cenny punktpo remisie 1-1. Pozosta³e wyniki:Motor Lublin – Warta Poznañ 1-4,Dolcan Z¹bki – LKS £ódŸ (s) 0-0,Widzew £ódŸ – Stal Stalowa Wola1-0, GKS Katowice – Znicz Prusz-ków 2-0, GKP Gorzów – PogoñSzczecin 1-0, Flota Œwinoujœcie –Sandecja Nowy S¹cz 3-0, KSZOOstrowiec – Górnik £êczna 2-0,Wis³a P³ock – Górnik Zabrze (s) –prze³o¿ony.

1. Flota Œwinoujœcie 2 6 5-02. GKP Gorzów 2 6 3-13. Dolcan Z¹bki 2 4 4-14. Warta Poznañ 1 3 4-15. Pogoñ Szczecin 2 4 3-16. Górnik Zabrze (s) 1 3 3-17. KSZO Ostrowiec 2 3 3-38. GKS Katowice 2 3 2-39. Podbeskidzie B.-Bia³a 2 2 2-210. Wis³a P³ock 1 1 1-111. £KS £ódŸ (s) 1 1 0-012. MKS Kluczbork 2 1 2-313. Znicz Pruszków 2 1 1-3

14. Sandecja Nowy S¹cz 2 1 1-415. Widzew £ódŸ 2 0 3-016. Stal Stalowa Wola 2 0 1-517. Górnik £êczna 2 0 0-418. Motor Lublin 2 0 1-6

III LIGAWyniki I kolejki: Rozwój Kato-

wice – Ska³ka ̄ abnica (b) 1-2, RuchZdzieszowice – Victoria Czêstocho-wa (b) 3-0, Victoria Chróœcice – TORDobrzeñ Wielki 2-3, Skalnik Gracze– Pniówek Paw³owice 3-2, StartBogdanowice (b) – ROW Rybnik 0-1, LZS Leœnica – Stal Bielsko-Bia³a,LZS Krasiejów – Orze³ Babienicaprze³o¿ony.

1. Ruch Zdzieszowice 1 3 3-02. TOR Dobrzeñ Wielki 1 3 3-23. Skalnik Gracze 1 3 3-24. Ska³ka ¯abienica (b) 1 3 2-15. ROW Rybnik 1 3 1-06. Start Namys³ów (b) 0 0 0-07. LZS Leœnica 0 0 0-08. LZS Krasiejów 0 0 0-09. Stal Bielsko-Bia³a 0 0 0-010. Orze³ Babienica 0 0 0-011. Pniówek Paw³owice 1 0 2-312. Victoria Chróœcice 1 0 2-313. Rozwój Katowice 1 0 1-214. Start Bogdanowice (b) 1 0 0-115. Victoria Czêstochowa (b) 1 0 0-3

IV LIGAI kolejka: Polonia G³ubczyce –

Sparta Paczków 0-3, LZS Piotrówka– LZS Micha³ow 4-1, Swornica

Czarnow¹sy – LZS Obrowiec 1-1,GKS Staroœcin – Olimpia LewinBrzeski 0-3, Zryw Wysoka – OKSOlesno 1-0, Polonia Nysa – StalBrzeg 2-5, MKS II Kluczbork – Œl¹sk£ubniany, Oderka Opole – LZSKotórz Ma³y – prze³o¿ony.

1. Stal Brzeg 1 3 5-22. LZS Piotrówka (b) 1 3 4-13. Sparta Paczków 1 3 3-04. Olimpia Lewin Brzeski 1 3 3-05. Zryw Wysoka (b) 1 3 1-06. Swornica Czarnow¹sy 1 1 1-17. LZS Obrowiec 1 1 1-18. LZS Œl¹sk £ubniany 0 0 0-09. LZS Kotórz Ma³y 0 0 0-010. Oderka Opole 0 0 0-011. MKS II Kluczbork 0 0 0-012. OKS Olesno 1 0 0-113. Polonia Nysa 1 0 2-514. LZS Micha³ów 1 0 1-415. GKS Staroœcin 1 0 0-316. Polonia G³ubczyce (b) 1 0 0-3

KLASA OKRÊGOWAGrupa ILZS S³awice – Ma³apanew Ozi-

mek 0-0, Piast Gorzów Œl. – LZSMechnice 1-2, Motor Praszka –Victoria Dobrzyñ 0-0. 9 VIII: RolnikWierzbica Górna – Piomar Przywo-ry 3-0, Unia Kolonowskie – Orze³Zlinice 0-1. 12 VIII: LKS Popielów– LZS Ligota Turawska, LZS Gro-dziec – LZS Proœlice. 19 VIII: Zró-d³o Kroœnica (b) – Pogoñ £osiów.

1. Rolnik Wierzbica Górna 1 3 3-02. LZS Mechnice 1 3 2-13. Orze³ Zlinice 1 3 1-04. Victoria Dobrzyñ 1 1 0-05. LZS S³awice 1 1 0-06. Ma³apanew Ozimek 1 1 0-07. Motor Praszka 1 1 0-08. LKS Ligota Turawska 0 0 0-09. LKS Popielów 0 0 0-010. Pogoñ £osiów 0 0 0-011. LZS Proœlice 0 0 0-012. Zród³o Kroœnica (b) 0 0 0-013. LZS Grodziec 0 0 0-014. Piast Gorzów Œl. 1 0 1-215. Unia Kolonowskie 1 0 0-116. LZS Przywory 1 0 0-3

Grupa III kolejka: Niezdrowice – Ra-

c³awia Rac³awice Œl. 0-2, CzarniOtmuchów – Kastor Jasienica

Górna 1-2, Unia Krapkowice – UniaTu³owice 0-3, Odra Kêdzierzyn-KoŸle – LZS Walce 0-0, GóralSidzina – Unia G³ucho³azy 0-2, LZSKa³ków – Orze³ Branice 5-1, PiastStrzelce Opolskie – Meble-PogoñPrudnik 3-0, KS Góra¿d¿e – LKSRusocin prze³o¿ony.

1. LZS Ka³ków 1 3 5-12. Piast Nowa Wieœ 1 3 3-03. Unia Tu³owice 1 3 3-04. Unia Tu³owice 1 3 2-05. Rac³awia Rac³awice Œl. 1 3 2-06. LZS Jasienica Górna 1 3 2-17. LZS Walce 1 1 0-08. Odra KoŸle 1 1 0-09. ZKS Góra¿dzê 0 0 0-010. LKS Rusocin 0 0 0-011. Czarni Otmuchów 1 0 1-212. Naprzód Niezdrowice 1 0 0-213. Góral Sidzina 1 0 0-214. Unia Krapkowice 1 0 0-315. Pogoñ Prudnik 1 0 0-316. Orze³ Branice 1 0 1-5

KLASA AGrupa II kolejka. 22 VIII zagraj¹: Stal Za-

wadzkie – LZS Ligota Oleska. 23 VIII:LZS Rudniki – LZS Szczedrzyk, LZSChocianowice – LZS Kuniów, Budow-lani Pokój – Unia Murów, LZS Ro¿-nów – Polonia Wo³czyn, ̄ ubry Smar-chowice Œl. – Stal Osowiec, PoloniaDomaszowice – Hetman Byczyna.

Grupa II21 VIII zagraj¹: LZS Kup – Wi-

king Opole. 23 VIII: Orze³ Olszanka– Burza Lipki, LZS Przysiecz – Polo-nia Prószków, Start Sio³kowice –Polonia Kar³owice, Rod³o Opole – LZSD¹brówka Górna, Gazownik Wawel-no – Rudatom Kêpa, LZS Brynica –Skalnik – Tarnowia Tarnów Op.

Grupa III22 VIII zagraj¹: Œl¹sk Reñska

Wieœ – Rolnik Urbanowice, Che-mik Kêdzierzyn-KoŸle – PorawieWiêkszyce. 23 VIII: Iskra Zopowy– Sokó³ Boguchwa³ów, FortunaG³ogówek – Partyzant Kazimierz,Ruch II Zdzieszowice – MKS Gogo-lin, W³ókniarz Kietrz – Blachowian-

ka Kêdzierzyn-KoŸle. 26 VIII: Orze³Dzier¿ys³aw – Cukrownik Baborów.

Grupa IV22 VIII zagraj¹: Polonia Przylesie

– LZS Œcinawa Nyska, LKS Bia³a Nyska– Unia Reñska Wieœ. 23 VIII: LZSKamienica Nyska – LUKS Mañkowi-ce-Pi¹tkowice, LKS Bodzanów – LZSKonradowa, LZS Meszno – Agfa Pru-sinowice, Atom Gr¹dy-Goœwinowice– Ogrodnik Chróœcina Nyska, SudetyBurgrabice – Stra¿ak Lipniki.

KLASA B, PODOKRÊG OPOLE23 VIII zagra o godz. 17.00.Grupa IAgra Zawada – LZS Chrz¹stowi-

ce, Swornica II Czarnow¹sy – Skal-nik II Tarnów Opolski, Sokó³ Bier-dzany – Burza Kosorowice, GroszmalOpole – Start Je³owa, Odra K¹tyOpolskie – Unia Raszowa Daniec, LZSDêbska KuŸnia – LZS Grudzice.

Grupa IIGKS Komprachcice – Orze³ Pr¹dy,

Orze³ II Zlinice – Sokó³ Niemodlin,LKS Chmielowice – Tempo Opole,Zieloni Ligota Tu³. – LZS Malerzowi-ce, Huragan Grabin – LZS Przechód,EcoKom Luboszyce – LZS D¹browa.

Grupa IIILZS Wrzoski – LZS Niewodni-

ki, Rybnios Rybna – LZS Karczów,LZS ̄ elazna – LZS Stare Budkowi-ce, Arka Opole – LZS Skarbiszów,LZS Skorogoszcz – Victoria II Chró-œcice, TOR II Dobrzeñ Wielki –LZS Golczowice.

KLASA C23 VIII o godz. 13.00: LZS Stobra-

wa-Stare Kolnie – LZS T³ustorêby –Krasna Góra, LKS Bizon Kurznie –Florentyna Nak³o, LZS Chrz¹szczyce –Grom Œwierkle, Stra¿ak Wêgry – Gwiaz-da Komprachcice, LZS Turawa – DeltaBielice, LZS Grodziec – Walka Rado-szowice, Rajfel II Krasiejów pauzuje.

IDZI

KOSZYK IIIPauza Start Sio³kowice Stare (A),

LZS Skarbiszów (B) – LZS Skorogoszcz(B) 0-3, LZS Niewodniki (B) – LZSGolczowice (B) 1-3, LZS Wrzoski (B)– Rybnios Rybna (B) 0-3, LZS ¯ela-zna (B) – Victoria II Chróœcice 2-3,Bizon Kurznie (C) – Polonia Kar³owi-ce (A) 0-3, Orze³ Pr¹dy (B) – LZSD¹browa (B) 0-2, LZS Karczów (B) –LZS Popielów (A) 3-0.

KOSZYK IVSokó³ Bierdzany (B) – Rudatom

Kêpa (A) 1-0, Agra Zawada (B) – StartJe³owa (B) 5-4, Grom Œwierkle (C) –LZS Kup (A) 0-16, LZS Stare Budko-wice (B) – Stal Osowiec (A) 5-4, pauzaUnia Murów (A), Swornica II Czar-now¹sy (B) – LZS Brynica (A) 2-0,LZS Turawa (C) – TOR II DobrzeñWielki (B) 0-3, LZS Luboszyce (B) –LZS Szczedrzyk (A) 3-0.

Wyniki 1/16 PP 25-26 VIIKOSZYK I

Skalnik II Tarnów Op. – Unia Da-niec-Raszowa 6-2, LZS Chrz¹stowice –

Wiking Opole 2-4, LZS Grudzice – Grosz-mal Opole 1-2, Tempo Opole – SkalnikI Tarnów Op., po dogrywce 0-1.

KOSZYK IIWalka Radoszowice – ULKS

Orze³ II •linice 0-4, Zieloni LigotaTu³owicka – Polonia Prószków 0-8,LZS T³ustorêby-Krasna Góra – GKSKomprachcice 3-2, Huragan Grabin– Gazownik Wawelno 1-5.

KOSZYK IIILZS Skorogoszcz – Start Sio³ko-

wice Stare 1-3, LZS Golczowice –Rybnios Rybna 4-5, Victoria IIChróœcice – Polonia Kar³owice 5-1,LZS Karczów – LZS D¹browa 1-6.

KOSZYK IVLZS Zawada – Rudatom Kêpa 1-

6, LZS Budkowice Stare – LZS Kup3-2, Swornica II Czarnow¹sy – UniaMurów 1-3, LZS Luboszyce – TOR IIDobrzeñ Wielki 2-1.

Wyniki 1/8 PP 1-2 VIIIKOSZYK I

Skalnik II Tarnów Op. – WikingOpole 3-1, Skalnik I Tarnów Op. –Groszmal Opole 1-1, karne 6-5.

KOSZYK IIULKS Orze³ II Zlinice – Polonia

Prószków 1-4, LZS T³ustorêby-KrasnaGóra – Gazownik Wawelno 0-17.

KOSZYK IIIRybnios Rybna – Start Sio³ko-

wice 3-1, LZS D¹browa – VictoriaII Chróœcice 0-3.

KOSZYK IVLZS Budkowice Stare – Ruda-

tom Kêpa 0-3, LZS Luboszyce – UniaMurów 3-4.

W 1/4 8-9 VIII:KOSZYK I

Skalnik II Tarnów Op. – Skal-nik I Tarnów Op. 2-0.

KOSZYK IIGazownik Wawelno – Polonia

Prószków 2-3.KOSZYK III

Rybnios Rybna – Victoria IIChróœcice 4-1.

KOSZYK IVRudatom Kêpa – Unia Murów

1-1 w karnych 4-5.IDZI

Puchar Polski dobiega koñcaW rozegranym w Hinterzarten

Letnim GP w skokach dru¿ynowozwyciê¿yli Norwegowie - 1055,1 pkt.,przed Niemcami - 1036,8 pkt, Fin-landi¹ - 1029,3 pkt. Polska zajê³asiódme miejsce (Stoch 100 i 98,5 m;Maciej Kot 96 i100 m; Adam Ma³ysz101 i 102 m; Marcin Bachleda 96i 100 m.

W konkursie indywidualnym: 1.Simon Ammann (Szwajcaria) –271,2 pkt. (96,5 i 110 m), 2. An-dreas Jacobsen (Norwegia) –269,8 pkt. (102,5 1 106,5 m), 3.Denis Korni³ow (Rosja) 265,3 pkt.(100,5 i 107 m). Miejsca Polaków:6. Adam Ma³ysz (102 i 106 m) –260,4 pkt., 24. Kamil Stoch –224,7 pkt., 32. Marcin Bachleda– 108,6 pkt. W klasyfikacji gene-ralnej prowadzi Ammann – 100pkt., 2. Jacobsen – 80 pkt., 6.Ma³ysz – 40 pkt., 24. Stoch – 7pkt. Zawody punktowane by³y we-d³ug nowych zasad.

IDZI

SKOKINARCIARSKIE

FO

T.

R.

IDZ

IKO

WS

KI

17sierpieñ2009

123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234

123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234123456789012345678901234567890121234

SPORT

¯u¿el

Windsurfing

Lekkoatletyka

Koszykówka

Automobilizm

Rajdy

Kolarstwo

Rozpoczê³y siê spotkania fazyplay off. Wyniki: I liga. RKM Ryb-nik – Unia Tarnów 37-54, PSZ¯ Po-znañ – Stal Rzeszów 43-47, StartGniezno – Lokomotiv Daugavplis52-41. II liga. KSM Krosno – KM¯Lublin 48-44, Polonia Pi³a – Orze³£ódŸ 32-59.

Kolejarz Opole podejmowa³ Spe-edway Miszkolc.

Wynik 47-43, bieg po biegu: 1-3,3-3, 4-2, 3-3, 5-1, 3-3, 3-3, 2-4, 3-3,4-2, 2-4, 3-3, 4-2, 4-2, 3-3. Punkto-wali: Czechowicz -12 (3, 3, 3, 1, 2),Flis - 0 (0,0), Bondarenko - 11 (3, 3,1, 3, 1), Kononow - 12 (1, 2, 3, 3, 3),Ostergaard - 9 (3, 3, 2, 0, 1), Fleger- 1 (1, -,0, -,0), Ago - 0 (0, d, w), Rem-bas 2 (0, 2).

Trener Andrzej Maroszek.

W Krakowie zakoñczy³ siê ostat-ni VII etap tegorocznego Tour dePologne. Wygra³ go Andre Greipel -2,55,39 (Niemcy, Colombia), 2. Chri-stoper Sutton (Australia,Garmin), 3.Wouter Weylandt (Belgia,QuickStep). Miejsca Polaków: 12. MaciejPaterski, 18. Merek Rutkiewicz.

W klasyfikacji generalnej wyœci-gu zwyciê¿y³ Ballan z czasem28.46,13. Kolejne miejsca: 2. Mo-reno (strata 0:10), 3. Boasoon Ha-gen (0:11). Miejsca Polaków: 6.Rutkiewicz (0:16), 7. Szmyd (0:16),18. Paterski, 27. Go³aœ, 58. Taciak,74. Matysiak, 87. Husarski, 106.Bodnar, 113. Rudnicki, 113. Jañ-czak, 129. Sapa.

Dru¿ynowo zwyciê¿y³a ekipa Ca-isse d’ Epargne z czasem 86,20,01,6. Polska BG¯ ze strat¹ 10:36. Kla-syfikacje wygrali: generaln¹ – Ales-sandro Ballan (W³ochy, Lampre),punktow¹ – Jurgen Roelanddts (Bel-gia, Silence-Lotto) – 77 pkt., aktyw-nych – David Loosli (Szwajcaria,Lampre), górsk¹ – Marek Utkiewicz(Polska, BG¯) – 100 pkt. Zapytanyo przysz³oœæ PDP Czes³aw Lang od-powiedzia³, ¿e za rok wyœcig bêdziejeszcze bardziej atrakcyjny. W for-mule 8-9 etapowej zwiêkszona zo-stanie iloœæ przejazdów górskich.Wprowadzony zostanie etap jazdyna czas. Byæ mo¿e kilka z nich roze-granych zostanie w Czechach.

W rozegranym w Cottbus mitin-gu dobrze spisa³a siê nasza zawod-niczka w rzucie m³otem Anita W³o-darczyk, która wynikiem 77,20 m,ustanowi³a rekord Polski. Do rekor-du œwiata i Europy Tatiany £ysenkoz Rosji ustanowionego w Tallinie w2006 roku zabrak³o 60 centymetrów.

W Alei Gwiazd Sportu w Cetnie-wie odby³a siê uroczystoœæ ods³oniê-cia tablicy poœwiêconej tragiczniezmar³ej Kamili Skolimowskiej.

Trener Muli Katzurin ustali³ sk³adpolskiej kadry. Rozgrywaj¹cy:£ukasz Koszarek (Pepsi Juve Ca-serta), rzucaj¹cy obroñca: DawidLogan (Asseco Prokom Sopot),skrzyd³owi: Micha³ Ignerski (BruesaGBS), Maciej Lampe (MaccabiTelAwiw), œrodkowy: Marcini Gortat(Orlando Magic).

Przed mistrzostwami Europynasza dru¿yna rozegra 21-23 VIIIturniej w Bambergu, 24-26 VIII spa-ringi w Saragossie, by dobrze przy-gotowaæ siê do rundy grupowejME, która odbêdzie siê 7 IX weWroc³awiu.

W 18. Rajdzie Rzeszowskim,bêd¹cym czwartymi eliminacjamimistrzostw Polski, w klasyfikacji koñ-cowej zwyciê¿y³ Grzegorz Grzyb(Peugot 207) z czasem 1:41,41,6;2. Tomasz Kuchar (Peugeot 207) –strata 19,9; 3. Kajetan Kajetanowicz(Subaru Impreza) – strata 33,9.

Klasyfikacja generalna MP: 1.Bouffier – 97 pkt., 2. Kuchar – 95pkt., 3. So³owow – 75 pkt., 4. Kaje-tanowicz – 71 pkt., 5. Leszek Kuzaj– 67 pkt., 6. Oleksowicz – 31 pkt.,7. Grzyb – 24 pkt.

W rozegranych pierwszych mi-strzostwach Polski na otwartymakwenie w fina³ach na 600 mwœród kobiet brylowa³a JoannaGo³êbiowska (Dzier¿oniów), 2.Katarzyna Smykowska (ZielonaGóra), 3. Monika Smaruj (Cho-dzie¿). Wœród mê¿czyzn: 1. Pawe³Korzeniowski (Oœwiêcim), £ukaszGimiñski (Kraków), 3. Pawe³ Rurak(Suwa³ki), 4. Przemys³aw Stañczyk(Szczecin).

W regatach przeprowadzonychna zatoce Gdañskiej z³ote meda-le mistrzostw Europy w ¿eglarskiejformule Windsurfing zdobyli bro-ni¹ca tytu³u Marta Hlavaty i Prze-mys³aw Miarczyñski (oboje SK¯Hestia Sopot).

W meczu otwarcia ligi okrê-gowej w grupie pierwszejzmierzy³y siê na boisku w

S³awicach miejscowy beniaminek,LZS S³awice, z doœwiadczonym ze-spo³em KS Ma³apanew Ozimek.Zdziwi³by siê ten, który ocenia³bygrê po uzyskanym wyniku.

W pierwszej po³owie du¿¹ prze-wagê w polu uzyskali miejscowi, anowi zawodnicy w zespole MarekMerklinger (przyby³ z Unii Krapko-wice), Adam Berbelicki (Œl¹sk Reñ-ska Wieœ) raz po raz stwarzali oka-zjê do zdobycia bramki. Najdogod-niejsz¹ sytuacjê nie wykorzysta³ w29 minucie Berbelicki i pierwszapo³owa zakoñczy³a siê remisowo.

W drugiej Ma³apanew uzyska³aprzewagê, a na szczególn¹ uwagêzas³ugiwa³y rajdy na bramkê w wy-konaniu Dawida Jarz¹bka. Koñców-ka jednak nale¿a³a do miejscowych,którzy nie wykorzystali dwóch se-tek i mecz zakoñczy³ siê remisem.Kierownik dru¿yny goœci Leon Bryl-czak komplementowa³ grê S³awic. By³pe³en podziwu dla przygotowanej dogry p³yty boiska. Trener S³awic £ukaszWicher stwierdzi³: – Wynik w su-mie nas zadawala, jednak muszêpopracowaæ nad efektywnym wykoñ-czeniem dogodnych sytuacji.

LZS S³awice – KS Ma³apanewOzimek 0-0. Sêdziowali: g³ówny –Krzysztof Bia³ow¹s, asystenci –

Wojciech Bia³ow¹s, Krzysztof Barto-szek KS Opole.

LZS S³awice: Krupa, Jêdra (32.¿ó³ta kartka), Bardian, KrzysztofOkoñ, Pawe³ Badecki (84. Snela),Józef Okoñ (84. Tomczyk), Adam-ski, Berbelicki, Merklinger (31. ¿.k.),Krzysztof Badecki (82. Wochna), Pi-wowarski (80. Owczarek).

KS Ma³apanew Ozimek: Momot,Katzy, Kujawa, Sykulski, Podgórny(72. Marzec), Szyszka, Mazurek, G³¹-biñski (90. Lichosik), Czapliñski,Bejm (86. ¿.k.), Jarz¹bek (78. ¿.k.).

W pozosta³ych meczach V ligiuzyskano wyniki: Motor Praszka –Victoria Dobrzyñ 0-0, Piast GorzówŒl. – LZS Mechnice 1-2.

IDZI

Z okazji festynu wiejskiego,którego celem by³o pozyskanie fun-duszy na leczenie chorób nowo-tworowych wœród dzieci, rozegra-no turniej skata. Udzia³ wziê³o 32zawodników (w tym trzy kobietyi dwóch juniorów) reprezentuj¹-cych siedem klubów z Opolszczy-zny. Grano systemem dwurundo-wym po 36 rozdañ.

Pierwsz¹ turê wygra³ HubertHalupczok z LZS Tarnów Opolski– 1372 pkt., który zosta³ zwyciêzc¹turnieju zdobywaj¹c 2476 pkt. Drug¹– Joachim Glied z Victorii Chróœci-ce – 1389 pkt. Ostatecznie by³ drugiz wynikiem – 2409 pkt. Trzecie

miejsce zaj¹³ Konrad Odelga zRamsch Chrzowice – 2400 pkt.(1296+1104). Kolejne miejsca zajê-li: 4. Ludwig Dras z Ramsch Chrzo-wice – 2119 pkt., 5. Jerzy Pietrek– 2058 pkt., 6. Ryszard Sczeœniok– 1966 pkt. (obaj Swornica Czar-now¹sy).

Panie zajê³y kolejno miejsca: 16.Gra¿yna Hejnosz (437+828) – 1265pkt., 18. Lidia Kêdzia (219+995), 27.Monika Gruszka (301+257) – 558pkt. Najlepszym z juniorów by³ 29.Krzysztof Szymankiewicz – 233 pkt.Puchary wrêcza³ so³tys Czarnow¹sWillibald Wenzel.

IDZI

Skat w Czarnow¹sachOd lewej: Monika Gruszka, Hubert Halupczok, Lidia Kêdzia, Konrad Odelga

LKS Chmielowice by³y gospoda-rzem rozgrywek o puchar wójta gmi-ny Komprachcice. Przy okazji odda-no nowy budynek klubowy, w którymusytuowane s¹ m.in. szatnie, po-mieszczenie dla sêdziów. – Powsta³on zaledwie w cztery miesi¹ce – pod-sumowa³ prezes LKS ChmielowiceZbigniew Dziadkiewicz.

Eliminacje rozegrano w dwóchgrupach. I grupa: LKS Chmielowice– GKS Komprachcice 2-1, LKSChmielowice – LKS Rybnios Rybna0-2, Rybnios Rybna – GKS Kom-prachcice 6-1.

Grupa II: Gazownik Wawelno –Gwiazda Komprachcice 7-1, Gazow-

nik Wawelno – Tartak Prószków 5-0, Tartak Prószków – Gwiazda Kom-prachcice 3-1.

W meczu o trzecie miejsce: LKSChmielowice – Tartak Prószków 3-1 (£ukasz Œwierczek 2, MariuszPasierski – Piotr Hyliñski). W finalespotka³ siê Rybnios Rybna i Gazow-nik Wawelno. Po 90 minutach niepad³a ¿adna bramka. O losach spo-tkania rozstrzygnê³y karne, w któ-rych lepsi okazali siê pi³karze Ryb-nej 6-5.

Mecze prowadzili: Krzysztof Stê-pieñ, Damian Picz, Artur Chudala zKS Opole.

IDZI

Rybna z pucharemF

OT

. R

. ID

ZIK

OW

SK

I

FO

T.

R.

IDZ

IKO

WS

KI

FO

T.

R.

IDZ

IKO

WS

KI

18 sierpieñ2009 NA LUZIE

BARANCzy nie za bardzo przejmujesz siê swoj¹ rol¹? Wieluby³o przekonanych o tym, ¿e s¹ niezast¹pieni i nagleokaza³o siê, i¿ przez lata ¿yli w b³êdzie. Musisz trochê

odpuœciæ. Postaraj siê tak bardzo wszystkim nie przejmowaæ. Napewno kula ziemska z tego powodu nie przestanie siê krêciæ. Sier-pieñ jest doskona³ym miesi¹cem na zrobienie samemu sobie przy-jemnoœci. Mo¿e bêdzie to wyjazd nad jezioro lub basen?

BYKS³oñce dzia³a na ciebie jak leczniczy balsam. Zapomi-nasz wówczas o wszelkich niepowodzeniach i przejœcio-wych k³opotach. Najbli¿sze miesi¹ce bêd¹ bardzo owoc-

ne, pe³ne wzruszeñ i radoœci. Nie obêdzie siê jednak bez krótkotrwa-³ych letnich burz. Kiedy poczujesz przyp³yw adrenaliny, dwa razy za-stanów siê, czy warto powiedzieæ na g³os to, co myœlisz. Potrzebnabêdzie ci spora dawka cierpliwoœci i zrozumienia.

BLIZNIAKW sierpniu powinieneœ poœwiêciæ siê pracy, nauce lubintensywnemu szkoleniu. Dopiero jesieni¹ zbierzeszowoce, ale warto bêdzie na nie poczekaæ. Jest to rów-

nie¿ œwietny czas na przemyœlane inwestycje. Nie mog¹ byæ jednakpoczynione na chyby³ trafi³. Masz wielk¹ szansê wzbogacenia siê wkrótkim czasie.

RAKDobrze wykorzystaj najbli¿-sze kilka dni. Szczególniepierwsze dwa tygodnie po-

winny byæ niepowtarzalne. Postaraj siê,aby na trwa³e zapisa³y siê w twoim ¿yciu.Los jest dla ciebie przychylny, wiêc wyko-rzystaj wznosz¹c¹ falê. Ju¿ niebawemodkryjesz nowe barwy, których dotychczasstara³eœ siê niedostrzegaæ. Warto, abyœpokaza³ je równie¿ najbli¿szym.

LEWPraca jest wa¿n¹ czêœci¹twego ¿ycia. Nie zapomi-naj jednak, ¿e nagle przy-

sz³o lato i pora trochê zwolniæ. Dobrze zro-bi ci krótki wypad na tunezyjsk¹ pla¿ê czyte¿ tygodniowe podgl¹danie ¿ycia na ra-fie koralowej. O pieni¹dze siê nie martw,bo i tak je wydasz na inne rzeczy - jeœlipozostaniesz na miejscu. Zrelaksuj siê. Odrazu zobaczysz wszystko w innym œwietle.

PANNADo tej pory mia³eœ wszyst-ko w ¿yciu pouk³adane.Szczêœcie ci sprzyja³o, lu-

dzie byli przychylni. Pamiêtaj jednak, ¿elos mo¿e siê od ciebie w ka¿dej chwiliodwróciæ, szczególnie gdy bêdziesz siê zniego naigrywaæ. Pomagaj tym, którzy ciêo to prosz¹. Odmowa mo¿e byæ pocz¹t-kiem koñca trwaj¹cej prosperity. Postarajsiê byæ lepszym.

WAGACzasami ogarnia ciê reflek-syjny nastrój. Nie zaprz¹tajsobie g³owy k³opotami, któ-

re ewentualnie mog¹ siê zdarzyæ. ̄ yj ka¿-dym kolejnym dniem. Czêœciej uœmiechajsiê do lustra. Gdy zobaczysz na swojejtwarzy radoœæ, od razu bêdziesz wiedzieæco masz robiæ. W sierpniu ka¿de twoje po-suniêcie zakoñczy siê sukcesem.

SKORPIONKoniecznie potrzebujesz odpoczynku. Brakuje ci gotak samo jak rybie wody. Nie masz jednak skonkrety-zowanych planów. Twoje k¹œliwe poczucie sprawie-

dliwoœci nie przysporzy³o ci przyjació³. Ka¿dy chêtnie by z tob¹ poroz-mawia³, ale tylko piêæ minut. Musisz pójœæ na kompromis, je¿eli chceszbyæ zawsze mile widzianym goœciem. Sam dobrze wiesz, ¿e czêstotwoje intencje nie s¹ szczere - nawet, gdy pytasz o rzeczy z pozoruzupe³nie neutralne.

STRZELECCoœ siê w tobie zaciê³o i nie chce odblokowaæ. Nosiszw sobie urazê, która z biegiem lat puchnie, p¹czkujei siê rozrasta. Czasami nawet nie zdajesz sobie spra-wy jak bardzo siê pogubi³eœ. Koniecznie wyrzuæ z serca

wszelkie traumatyczne myœli i wspomnienia. Potrzebujesz teraz wspar-cia starych przyjació³, od których tak bardzo siê odizolowa³eœ. Nie dajsiê przesz³oœci, bo przed tob¹ bardzo atrakcyjna przysz³oœæ.

KOZIORO¯ECDaleko ci do optymisty, ale zaczê³y nad tob¹ kra¿yæpierwsze sukcesy. Bêdzie ich jeszcze wiêcej - musiszim tylko daæ szansê. W pracy spotka ciê ciekawa pro-

pozycja. Nie odrzucaj jej - nawet gdy bêdzie kolidowaæ z zaplanowa-nym ju¿ urlopem. Od niej bowiem mo¿e zale¿eæ nie tylko twoja przy-sz³oœæ, a i finanse ulegn¹ poprawie.

WODNIKZaczyna siê czas, w którym wszystkie twoje najskryt-sze marzenia bêd¹ spe³nione. Dotyczy to zarówno¿ycia prywatnego jak i zawodowego. Nie poddawaj siê

wiêc najmniejszemu zniechêceniu. Pesymiœci bêd¹ chcieli zniszczyæw tobie radoœæ ¿ycia. Od niej bowiem zale¿eæ bêdzie najbli¿sza przy-sz³oœæ. Czasami jednak musisz iœæ na ustêpstwa, bo g³upim uporemnic nie zdzia³asz. Jeœli chcesz byæ szczêœliwy. musisz te¿ dzieliæ siêtym uczuciem z innymi.

RYBYUwa¿aj na finanse, bo mo¿esz du¿o straciæ. I niekoniecznie bêd¹ to tylko pieni¹dze. Nie przysz³a jesz-cze najlepsza pora na odpoczynek. Jeœli skusz¹ ciê

tanie oferty, mo¿esz za nie s³ono zap³aciæ w przysz³oœci. Skup siêteraz na sprawach priorytetowych. Ka¿dy ruch przemyœl dwa razy zanimgo wykonasz. To tak samo jakbyœ gra³ w ruletkê - mo¿esz wygraæwielkie pieni¹dze, ale równie¿ mo¿esz wyjœæ z olbrzymimi d³ugami.

WRÓ¯

Nieza

pomnian

apa

miatka

z wak

acji

Chronim

y to, co

najcenniejsze

najwa¿nieszy jestentuzjazm

19sierpieñ2009RUSZ G£OW¥

Z PRZYMRÓZENIEM OKA

Oskar¿ony r¿n¹³ na mnie ubranie. Sukienki nie por¿n¹³,gdy¿ zd¹¿y³am siê rozebraæ.

*Uprzejmie proszê, Pana Prokuratora, o zmianê trybu po-

stêpowania z aresztu œledczego na woln¹ stopê.*

Napastnik wlaz³ oknem i zaczynaj¹c gwa³t, zamaskowa³siê i nie by³o widaæ, kto to móg³ byæ.

*Gdy siê zwraca³em do wspó³lokatorki Janiny K. to mi po-

wiedzia³a, ¿e kartofle wsadzi³a w dupê, lecz na skutek inter-wencji MO kartofle zwróci³a.

*Uderzy³ mnie w prawy barek.

*£apówki w postaci pieniêdzy przyjmowa³ do prawej kie-

szeni spodni mundurowych.*

Wspólnie z psem s³u¿bowym zaraz podjêliœmy poœcig zauciekaj¹cym osobnikiem.

*Na tylnym siedzeniu samochodu siedzia³ mê¿czyzna. Mia³ spodnie

opuszczone do kolan i juwenalia na wierzchu.

Z kronik policyjnych

*Kazimierz P. utrzymuje kontakt wy-

³¹cznie z elementem zara¿onym wene-rycznie.

*Powiadomiony przez sklepow¹ o

w³amaniu uda³em siê od razu namiejsce. Przed sklepem na rozsypa-nym popiele stwierdzi³em œlady. Niemo¿na by³o rozpoznaæ, czy s¹ to œladycz³owieka czy kota. Musia³y to jed-nak byæ œlady kota, gdy¿ po wejœciudo sklepu zauwa¿y³em wewn¹trz sie-dz¹cego kota, który na moje wejœcienie zareagowa³.

W sklepie pe³no by³o wydzielin odkota. Nic z towaru nie brakowa³o, tyl-ko by³y na pod³odze rozsypane papie-rosy. Na pewno papierosy te kot wzi¹³sobie do bawienia.

*On dotyka³ j¹ na wersalce, w po-

³owie odcinka pomiêdzy kolanami abrzuchem.

*Na ciele by³y widoczne œlady uk¹-

szeñ przez czarnego psa.

Badania neurobiologów dostar-czy³y niepodwa¿alnych dowodów nato, ¿e æwiczenia zdolnoœci intelektu-alnych nie tylko opóŸniaj¹ nastêpu-j¹ce z wiekiem os³abienie sprawno-œci intelektualnej, ale s¹ w stanie tenproces zatrzymaæ, a nawet... odwró-ciæ, czyli osobom w podesz³ym wie-ku przywróciæ spraw-noœæ umys³ow¹ 30-latków.

Twierdz¹, ¿e intensywnytrening mózgu prowadzi doutrzymania go w sprawnoœcinawet w wieku bardzo sêdzi-wym. Potencja³ intelektualny,wzbogacony zasobami groma-dzonych przez lata doœwiad-czeñ, pozwala na dokonywa-nie operacji myœlowych znacz-nie bardziej skomplikowanychni¿ te, które zachodz¹ w m³o-

dych, œwie¿ych, ale jesz-cze niewyæwiczonychumys³ach. Poza tym

udowodnili, ¿e„nietrenowa-ne” komórkimózgowe niegin¹, lecz za-padaj¹ w g³ê-bok¹ drzem-

kê. Najwiêksze znacze-nie dla sprawnoœci inte-

lektualnej ma rozwój korymózgowej, stopieñ pofa³dowa-nia powierzchni mózgu, liczba

synaps, czyli po³¹czeñ pomiêdzy po-szczególnymi komórkami mózgu, azw³aszcza struktura tych po³¹czeñ. Wmózgu dzia³a oko³o 100 miliardów komó-rek nerwowych, z których ka¿da powi¹za-na jest synapsami z ok. 10 tys. innych,decyduj¹c o naszym postêpowaniu. Tow³aœnie od liczby synaps, a zw³aszcza odich struktury, uzale¿niona jest sprawnoœæintelektualna. Z niektórych komórek ner-wowych w mózgu mo¿e wychodziæ nawetdo 125 tys. synaps.

Liczba ta i struktura po³¹czeñ uza-le¿niona jest przede wszystkim od nassamych. Ka¿dy mo¿e mieæ nadzwyczajsprawny umys³, jeœli tylko zacznie goæwiczyæ. Niepotrzebne s¹ do tego anijakieœ specjalne uzdolnienia, ani wy-kszta³cenie. Konieczna jest tylko wy-trwa³oœæ i systematycznoœæ, gdy¿ topowoduje wzrost liczby synaps, co z ko-lei bezpoœrednio przek³ada siê nanasz¹ sprawnoœæ intelektualn¹.

Najlepsze rezultaty daje trening nagruncie matematyki i szachów. W przy-padku æwiczeñ umys³owych wykorzystu-

j¹cych matematykê umys³ staje siê co-raz sprawniejszy.

W przypadku rozwi¹zywania krzy¿ó-wek literowych praca mózgu sprowa-dza siê jedynie do przypomnienia so-bie, czy znamy opisane w krzy¿ówces³owo, czy te¿ nie. Wysi³ek umys³owyzwi¹zany z procesem przypominania iewentualnego kojarzenia nie jest tutajdu¿y i w zwi¹zku z tym przyrost liczbysynaps nie jest zbyt imponuj¹cy.

W przypadku rozwi¹zywania krzy¿ó-wek cyfrowych zmuszeni jesteœmy nietylko do czêsto bardzo intensywnej pra-cy umys³owej, zwi¹zanej z wyj¹tkowowartoœciowym procesem kombinacyj-nym dokonuj¹cym siê w naszym mó-zgu i zaawansowan¹ czynnoœci¹ koja-rzeniow¹, ale przede wszystkim do pra-cy intelektualnej, nadzwyczaj zró¿nico-wanej w porównaniu z rozwi¹zywaniemkrzy¿ówek literowych.

EUGENIUSZ SIKORSKIREDAKTOR NACZELNY„ŒWIATA MATEMATYKI”

Dzieci szeœcioletnie rozpoczn¹obowi¹zkow¹ naukê w szkole od 1wrzeœnia 2012 r. W latach 2009-2011 o tym, czy dziecko rozpocznienaukê w szkole, zdecyduj¹ rodzicewype³niaj¹c stosowny wniosek (do10 maja) i sk³adaj¹c go u dyrektoraw³aœciwej szko³y.

1 wrzeœnia naukê w szkole pod-stawowej bêd¹ mog³y, za wol¹ ro-dziców, rozpocz¹æ dzieci szeœciolet-nie urodzone pomiêdzy 1 styczniaa 30 kwietnia i dyrektor szko³y nie bê-dzie móg³ odmówiæ ich przyjêcia.Natomiast w przypadku szeœciolat-ków urodzonych po 30 kwietnia dy-rektor podejmie decyzjê o przyjêciu(lub nie) dziecka do szko³y, bior¹cpod uwagê warunki organizacyjneszko³y oraz to, czy dziecko chodzi³odo przedszkola.

W 2010 r. powy¿sza procedurabêdzie obowi¹zywaæ dla dzieci uro-dzonych w okresie od 1 stycznia do31 sierpnia, a w 2011 r. dla ca³egorocznika.

Szeœciolatek, który w okresieprzejœciowym, tj. w latach 2009-2011 od 1 wrzeœnia, nie bêdzieuczniem szko³y podstawowej, bê-dzie mia³ obowi¹zek rocznego przy-gotowania przedszkolnego wprzedszkolu lub innej formie wycho-wania przedszkolnego.

Podczas zapisywania dziecka doszko³y nie bêdzie potrzebna opiniaporadni psychologiczno-pedago-gicznej, choæ rodzice mog¹ (nieobo-wi¹zkowo) skorzystaæ z diagnozyprowadzonej przez nauczycieli wy-chowania przedszkolnego.

Szczegó³owe informacje doty-cz¹ce harmonogramu obni¿aniawieku obowi¹zku szkolnego dla dzie-ci szeœcioletnich znajduj¹ siê na stro-nie internetowej Kuratorium Oœwia-ty w Opolu www.kuratorium.opole.pl

SZEÆIOLATKIDO SZKO£Y

20 sierpieñ2009 REKLAMA