This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
isLkfgo, sYn PrFissko aqy inAU Xfrk qoN ieko smyN pRkfisLq hPqfvfrEmail:[email protected]
Price 50¢
Punjab Times, Vol 17, Issue 19, May 7, 2016 20451 N Plum Grove Rd., Palatine, IL 60074 Ph:847-359-0746, Fax:847-705-9388
inAU Xfrk aYzIsLnSixteenth Year of Publication
gwzIaF aqy GrF dI ieMsLorYNs sbMDIslfh-msLvrf krky pYsy dI bwcq kro.
(sYl): 718-757-7809Pon (dPqr): 718-262-9700
(PYks): 516-439-5418
pRfeIvyt gwzIaF, kmrsLIal trwk,lfeIP aqy GrF dI ieMsLorYNs dI syvfivc qjrbykfr bObI isMG nUM cMgIaFsyvfvF leI awj hI kfl kro
bObI isMG
120-20 101 Avenue S. Richmond Hill, NY 11419
pMjfbI BrfvFdI syvf ivchr pl hfjLr
Ad space availableCall 847-359-0746
pMjfb ‘c lfkfƒnI ny hwd bMnHy twpygYNgvfr ny amn kfƒn dI hflq ivgfVI
cMzIgV H (g uriv Mdr is MGivrk): pMjfb ivc lfkfƒnI sfry hwdbMnHy twp geI hY. sUby ivc idno-idn vDrhy aprfD ny pMjfb puils aqy srkfrdI nflfiekI ‘qy gMBIr svfl cuwky hn.aprfDI grohF dy qyËI nfl vDx-Puwlxkfrn amn kfƒn sfhmxy vwzI cuxOqIKVHI ho geI hY. ies qoN vwD iPkr vflIgwl ieh hY ik ienHF gYNgstrF dIaF qfrFisafsI afgUaF aqy AuWc aiDkfrIaFnfl juVIaF hox dy aihm Kulfsy hoey hn.ipCly kuJ idnF qoN iek qoN bfad vfprIaFGtnfvF ny puils qy srkfr dIaF vI awKFKolH idwqIaF hn.
puils Kud dfavf kr rhI hY iksUby ivc ies smy N qkrIbn 500gYNgstrF dy do drjn qoN vwD gruwp hn.ienHF ivcoN qkrIbn awDy jylHF ivc hnjdoNik bfkI agvf, iPrOqIaF, zkYqIaF,KohF aqy luwtF-mfrF dIaF GtnfvF ƒaMjfm dy rhy hn. ienHF ivcoN bhuqy vwzyGrF dy ivgVYl kfky hn qy iËafdfqr dIAumr 25 qoN 35 sfl dI hY.
iÈmlf kOmI Èfhrfh Auqy prvfxUnyVy gYNgstr jsivMdr isMG Buwlr AurPrOkI dy idn-idhfVy kql ny puils dIaFawKF KolHIaF hn. kql dI iËMmyvfrI
gYrkfƒnI hiQafrF dy kfrobfr ivc vfDfbiTMzf: pMjfb ivc ipCly qkrIbn pMj virHaF qoN gYrkfƒnI hiQafrF df
nvIN idwlI: pTfnkot ivc BfrqIhvfeI POj dy awzy Auqy aiqvfdI hmlybfry gRih mMqrfly dI sMsdI kmytI nypMjfb puils dI nfkfmI ‘qy gMBIr svflAuTfey hn. hmlf rokx ivc nfkfmrihx leI srkfr dI iKcfeI kridaFkmytI ny ikhf hY ik hvfeI POj dy awzydI surwiKaf Tos nhIN sI. kmytI ny pMjfbpuils dI BUimkf ƒ svflF dy Gyry ivcqy ÈwkI dwisaf hY. sMsd ivc pyÈ hoeIgRih mMqrfly nfl sbMDq sQfeI kmytIdI 197vIN irport ivc ikhf igaf hYik do jnvrI dy aiqvfdI hmly bfrykeI svfl KVHy huMdy hn.
irport ivc ikhf igaf hY ikpMjfb puils dy aYs[pI[ ƒ agvf krnbfad pMjfb puils ny ieh iswtf kwZxivc lMbf smF lY ilaf ik agvf kFzisrP aprfDk zkYqI nfl juiVafmfmlf nhIN, sgoN kOmI surwiKaf dysfhmxy vwzf Kqrf sI. kmytI smJnhIN skI ik aiqvfdIaF ny aYs[pI[ qyAus dy imwqrF ƒ ikAuN Cwz idwqf aqykOmI jFc eyjMsI ƒ ies dI pUrI jFckrnI cfhIdI hY. kmytI ny ieh vI ikhfik pMjfb dy srhwdI ielfikaF ivcsrgrm nÈIly pdfrQF dI isMzIkyt dIBUimkf dI jFc vI hoxI cfhIdI hY,ikAuNik aiqvfdIaF ny ies nYWtvrkdI mdd leI hovygI. kmytI ny ikhf ikieh gwl smJ qoN prHy hY ik aiqvfdIhmly dy KdiÈaF bfry pihlF dwsy jfxdy bfvjUd aiqvfdI ikvyN hvfeI awzyivc dfKl ho gey. Aus ƒ ies gwl dIicMqf hY ik pihlF agvf kIqy qy bfadivc Cwzy gey pTfnkot dy aYs[pI[ qyAus dy imwqrF qoN Tos qy BrosyXogjfxkfrI hfsl hox aqy aiqvfdIaFqy AunHF dy rihbrF ivcfly gwlbfq ƒsuxy jfx qoN bfad vI surwiKaf eyjMsIaFdI iqafrI aYnI Krfb sI ik Auh smyN‘qy Kqry ƒ nf smJ sky qy nf hI qurMqaqy asrdfr jvfb dy sky. kmytI dfmMnxf hY ik dyÈ dy aiqvfd ivroDIsurwiKaf ZFcy ivc kuJ gMBIr qOr ‘qyglq hY. hvfeI awzy dy dOry dOrfn kmytIny dyiKaf ik rxnIiqk qOr Auqy aihmies awzy dy nyVy koeI kMD nhIN. AuQyAucIaF JfVIaF qy drKq hn joaiqvfdIaF dy lukx leI svrg qy
pTfnkot hmlf:jFc ‘c pMjfb puils
vwl AuTI AuNgl
cMzIgVH: pMjfb dI isafsq ƒbfgIaF ny cuPyirEN Gyiraf hoieaf hY.Kfskr hfkm iDr ÈRomxI akflI dlies dI sB qoN vwD iÈkfr hY. hfl hIdOrfn BfrqI hfkI tIm dy sfbkf kpqfnpRgt isMG ny muwK sMsdI skwqr vjoNshuM nf cuwk ky muwK mMqrI pRkfÈ isMGbfdl ƒ ksUqf Psf idwqf hY. Auh afpxyjlMDr hlky ivc kUVf zMp bxfAux dIqjvIË df ivroD kr rhy hn.
aMimRqsr qoN akflI ivDfiekieMdrbIr isMG bulfrIaf vI AunHFivDfiekF ivc Èfml hn ijnHF ny pfrtIdI lIzriÈp ‘qy hmlf kIqf hY; hflFikmuwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl ny nfrfËivDfiek prgt isMG vwloN muwK sMsdIskwqr vjo N shu M nf cu wky jfx ƒ
Well Experienced as:Director, Principal, Professor and Chief Medical Officerin Medical Colleges and Hospitals of Punjab (India)Practice Under State of California Act SB 577
Homeopathicnatural
medicinessupply
kI qusIN sB qrHF dy ielfj krf ky Qwk cuky ho?hoimEpYQI, kudrqI ielfj pRxflI ajLmf ky dyKosLYP, ikcn hYlpr aqy
jskrn isMG DflIvfl pMjfb sportsklwb-isLkfgo dy pRDfn bxy
df KuwlHf pRbMD hovygf. ies qoN ielfvfbIbIaF-BYxF leI mihMdI df iek vwKrfPrI stfl vI lfieaf jfvygf.
s[ DflIvfl n yklwb nUM nvIaF bulMdIaF‘qy phuMcfAux df aihdlY N idaF smUh K yzpRymIaF, sihXogIaF aqyspFsrF nUM ies Kyz qysiBafcfrk myly ivchum humf ky phuMcx dfswdf idwqf hY. Aun H Fdwisaf ik ies sMsQf nUMAuqrI amrIkf ivcpihlI vfr kbwzI kwp ‘qygurdfs mfn df KuwlHfaKfVf lvfAux df mfx
hfsl hY. s[ DflIvfl ny smUh klwbmYNbrF qy spFsrF df DMnvfd kridaFsihXog dI afs pRgtfeI hY. AunHF dwisafik klwb vloN srbsMmqI nfl hrdIpisMG igwl nUM bqOr mYNbr sLfml kIqfigaf hY.
jskrn isMG DflIvfl
Matrimonialvr dI loV hY lVkI dI loV hY
Wanted medical or nonmedical professional Sikh boyliving in the USA for a SikhCanadian girl 31yrs old 5'-6" tall,medicine physician currentlyworking. Contact: 416-469-2801
16-19
Jatt Sikh parents looking forwell educated, slim, tall, beautifulgirl for their 26 yrs, 6'+, handsome,U.S. citizen son doing residency.contact: [email protected]
Wanted suitableprofessional, well settled matchsought for Canadian Citizen Sikhbeautiful, slim girl 35 yrs, 5'-7'’.Divorced with one child, modern& traditional, comes from verygood family Jat sikh is preference.Contact: Ph.1-604-716-1919
17-20
Looking for Sikh girl for aUS born clean shaven,handsome Sikh boy, 38 years 6’,MBA, running his own business.Contact: Ph. 513-546-7246, Emailbio data & photo @[email protected]
17-20
lVkI dI loV hY
Wanted suitable match forRamgarhia Sikh boy 25yrs, 5’-10”.Degree in Civil Engineering &Architecture. Pursing PostGraduate studies in Canada, Have10yrs multiple visa for USA.Preferred US Citizen. From aReputed family based inLudhiana. Contact: 734-377-5135(USA) or 91-85287-00081 (India).
16-19
Well Respected Jat Sikhfamily of businessmen anddoctors, financially independent,living in the USA for the past 50yrs seeks match for their twosons. Elder 27/ 6'-2" with MD/MBA from Harvard Universityworking in Health Care Consulting.Younger 26/6'-3", doing hisresidency with plans of takingover a large multi-specialtypractice in 2 yrs. Both US born andraised with down to earth valuesand well aware of Punjabi andEnglish Cultures. Interested in JatSikh prospects for the most partborn and raised in the west only.No dowry. [email protected]
19-22
Wanted US citizen suitablegirl for US Citizen Saini Sikh boy29, 5'-5". Lead softwareproducer/engineer. Send biodataat [email protected] or call510-579-7744. 19-22
Suitable match sought for Jatt Sikhboy 29, 5'-10". Bachelors ComputerInformation Systems. Send biodata:[email protected] or call 510-213-8294. US resident girl in Medicalfield or equivalent preferred. 19-22
cMzIgVH: pMjfb srkfr nvyN muwKsMsdI skwqr (sI[pI[aYs[) inXukq krnƒ lY ky muÈikl ‘c Ps geI hY. pMjfb qyhirafxf hfeIkort ny sI[pI[aYs[inXukqI ƒ lY ky pMjfb srkfr ƒ noitsjfrI kIqf hY. ies noits df jvfb dyxleI 24 meI df smF idwqf igaf hY. bfdlsrkfr ny 7 nvyN ivDfiekF ƒ sI[pI[aYs[bxfieaf sI.
aYzvokyt jy[aYs[ BwtI ny hfeIkort‘c ptIÈn dfier kr nvyN sI[pI[aYs[bxfAux dy pMjfb srkfr dy PYsly ƒcxOqI idwqI hY. ptIÈn ‘c ikhf igaf hY
ienHF qoN ielfvf prgt isMG ƒ vIsI[pI[aYs[ bxfieaf igaf sI, pr AunHFpihlF hI sI[pI[aYs[ dI kursI TukrfidwqI sI.
mulqfn: pfiksqfn dy mulqfnÈihr vfsI mihMdrpfl isMG nfl bihsdOrfn Aus dI pgVI Auqfrn vfly CymulËmF ƒ puils ny ihrfsq ivc lY ilaf.
pRfpq vyrivaF anusfr mUl rUp ivcpfiksqfn dy iËlHf sRI nnkfxf sfihb dfrihx vflf mihMdrpfl isMG (29) ipClykuJ virHaF qoN mulqfn qy bhfvlpur ivckfrobfr kr ky mulqfn ivc rih irhfsI. iek svyr jdoN Auh koihsqfn-PYslmUvrË kMpnI dI bws ‘qy mulqfn jf irhfsI qF rsqy ivc bws ivc koeI nuks pYigaf. zrfeIvr ny nuks qF dUr kr idwqf,pr bws dI rÌqfr bhuq Gwt ho geI. bwsdI rÌqfr bhuq Gwt hox kr ky Aus nydIËkot trmInl ‘qy phuMcx Auqy bws dymflk hfjI irafsq ƒ ies sbMDIiÈkfieq kr ky agFh Xfqrf leI iksyhor vfhn dI mMg kIqI. ies ‘qy bws mflkny Aus dI pgVI Auqfr ky ËmIn ‘qy suwtidwqI aqy Aus dy shfiek krmcfrIaFbfkr alI, ÌYË aflm, ÈkIl, rfiÈdguwjr aqy snfvl ny Aus dI kuwtmfr kIqI.nfl hI Aus dy Drm ivruwD BwdI ÈbdfvlIvrqI. mihMdrpfl isMG ny sfhIvflizvIËn dy cIcfvqnI Èihr dy iÉjr hXfqQfxy ivc mulËmF ivruwD iÈkfieq drjkrvfeI. puils ny kuÌr ivroDI kfƒn dIDfrf 295, 148 aqy 506 aDInaYP[afeI[afr[ drj kr ky sfry mulËmFƒ ihrfsq ivc lY ilaf hY.
iswK nOjvfn dI pgVIAuqfrn ‘qy 6 igRÌqfr
trMp qy ihlyrI ivchovygf mukfblf!vfiÈMgtn: amrIkf dy rfÈtrpqI
dy ahudy dI cox df pRfiemrI sYÈn huxafpxy aMiqm dOr ‘c phuMc cuwkf hY. iehmukfblf inAUXfrk dy do vsnIkF- rIalastyt kfrobfrI zonflz trMp qy sfbkfivdyÈ mMqrI ihlyrI kilMtn, ivcfly hoxdI sMBfvnf bx geI hY.
ieMzIafnf dI pRfiemrI cox qoN pihlFrfjnIqk ivÈlyskF df mMnxf hY ikzYmokRyitk pfrtI dI AumIdvfrI ihlyrIkilMtn dy hwQ af skdI hY jdoN ik trMpirpbilkn pfrtI dy AuumIdvfr ho skdyhn. sI[aYn[aYn: E[afr[sI[ dy nvyNsrvyKx muqfibk dyÈ Br dy 84 PIsdvotr socdy hn ik trMp irpbilkn pfrtIdI itkt dy AumIdvfr hoxgy jdoN ik 85PIsdI votrF df mMnxf hY ik ihlyrIkilMtn zYmokRyitk pfrtI dI AumIdvfrhovygI. ies qrHF ihlyrI kilMtn afpxIpfrtI dy 51 PIsd votrF dI pihlI psMdhY qy trMp ƒ vI 49 PIsdI irpbilknvotrF dI hmfieq hfisl hY.
Punjab Times Vol 17, Issue 19, May 7, 2016 pMjfb tfeImjL sfl 17, aMk 19, 7 meI 2016 (4)
pMjfb ‘c iksfn KudkuÈIaF rokx bfry srkfrI koiÈÈ dI KuwlHI polcMzIgVH: brnflf iËlHy dy ipMz
joDpur ivc afVHqIaF df krËf lfhux qoNasmrwQ mF aqy puwq vwloN kItnfÈk dvfeIpI ky afpxI jIvn lIlf smfpq krn dIGtnf ny sUby dy iksfnI sMkt dIaFzUMGIaF ho rhIaF prqF ƒ muV sfhmxyilaf idwqf hY. ies Gtnf ipwCoN pIVqF ƒrfhq dyx dI QF KuwlH ky isafsq ÈurU hogeI. iksfn mF-puwq dy mfmly ivc nfmËdafVHqIey qy Aus dy irÈqydfrF ivruwD drjkys rwd krvfAux leI swqfDfrI akflIafgU hI KVHy ho gey qy doÈ lf idwqf ikKudkuÈI krn vfly mF-puwq ƒ ies kfryleI AuQy mOjUd iksfn XUnIan afgUaFqy kfrkunF vwloN Auksfieaf igaf sI. dUjypfsy puils dI kfrguËfrI ‘qy vI gMBIrsvfl AuTy hn. iksfn mF-puwq ny puilsdI hfËrI ivc KudkuÈI kIqI, pr puilsqmfÈbIn bxI rhI. sUby ivc ieh GtnfkoeI iekwlI nhIN. pMjfb ivc ies smyNaOsq hr do idnF ivc iqMn iksfn krËydy boJ kfrn ÉudkuÈIaF kr rhy hn.
sMsd ivc kyNdrI KyqIbfVI rfjmMqrI vwloN pyÈ kIqy gey aMkiVaF muqfbkpMjfb ivc ies sfl 11 mfrc qwk 56iksfnF ny ÉudkuÈI kIqI hY jdoNik aKbfrIirportF anusfr isrP aprYl mhIny dI26 qrIk qwk hI 40 iksfn ÉudkuÈIaFkr cuwky hn. iksfn ÉudkuÈIaF dy mfmlyivc mhfrfÈtr qoN bfad pMjfb, dyÈ ivcoN
pMjfb ƒ nÈf qy KudkuÈI mukq krFgy: kyjrIvfl
ipCly vrHy do hËfr iksfnF ny mOq gly lfeI
cMzIgVH: pMjfb pRdyÈ kFgrs kmytI dy pRDfn kYptnamirMdr isMG ny krËfeI iksfnF dIaF ËmInF ƒ kurk kIqyjfx qoN rokx leI sÉq aqy pRBfvÈflI kfƒn bxfAux dI loVAuqy Ëor idwqf hY. ies muwdy Auqy sfrIaF pfrtIaF dI rËfmMdIbxfey jfx ‘qy Ëor idMidaF AunHF ikhf ik ieh kdm ies leIcuwkxf ËrUrI hY qF jo iksfn KudkuÈIaF vrgy gMBIr kdmcuwkx leI mjbUr nf hox.
kYptn ny sfrIaF isafsI pfrtIaF ƒ apIl kridaF ikhf hY ik ies muwdy‘qy isafsq krn ivc smF gvfey bgYr iksfnF dIaF ËmInF aqy AunHF dIaFiËMdgIaF bcfAux leI kfƒn bxfey jfx vwl qyËI nfl vDxf cfhIdf hY.
cMzIgVH: afm afdmI pfrtI (afp) dy knvInr aqy idwlIdy muwK mMqrI arivMd kyjrIvfl ny ikhf ik jykr AunHF dI pfrtIpMjfb ivc swqf ivc afAuNdI hY qF Auh sUby ƒ nÈf qy KudkuÈIaFmukq krngy. AunHF dfavf kIqf ik agfmI pMjfb ivDfn sBfcoxF dOrfn kFgrs idwlI vFg Kfqf KolHx ivc vI nfkfm rhygIjdik akflI dl df aMkVf 10 sItF qoN vI Gt jfvygf.
2972 Kyq mËdUr sn. pMjfb srkfrny 2011 qo N bfad iksfnF qy KyqmËdUrF dIaF ÉudkuÈIaF sbMDI nf koeInvF srvyKx krvfieaf hY aqy nf hIienHF df irkfrz rwKx leI koeI qMqrkfiem kIqf hY jdoNik ies smyN dOrfn
PokI tOhr qy suwkI srdfrI ny vI iksfnF ƒ ieh idn ivKfeypMjfb dy hr iksfn ‘qy aOsqn 3[5 lwK krËf
cMzIgV H: p Mjfb K yqI bfVImrdmÈumfrI 2010-11 muqfbk kuwl10[53 lwK iksfnI ivcoN pMjfb ivcdrimafny aqy Coty iksfnF dI igxqI9[83 lwK hY ijnHF kol 4[85 lwK trYktrhn, jdoN sUby ivc 39[67 lwK hYktyarvfhIXog rkbf hY. hYrfnI dI gwl hY iksUby ivc vwzI iksfnI isrP 70 hËfr dylgBg hY. pMjfb KyqI bfVI XUnIvristImuqfbk sUby dy hr iksfn Auqy aOsq 3[5lwK rupey krËf hY ijs ivcoN iËafdfqrKyqIbfVI mÈInrI nfl krËf dwisaf jFdfhY. KyqI bfVI mfhrF anusfr sUby ivcPokI tOhr qy suwkI srdfrI leI byloVINdytrYktr KrIdx df ruJfn vI ikrsfnI dyinGfr df BKvF kfrn hY.
pMjfb df duKFq hY ik nOjvfn muMzy-kuiVaF dy irÈqy leI iksfn ivhVy ivcKVHy trYktr df vwzf Xogdfn mMinaf jFdfhY, pr hkIkq ivc ieh gYr loVINdytrYktr aqy vfDU mÈInrI, mOq df PMdf
gMBIr msilaF bfry srkfr dI nflfiekI
K yqI s Mkt h or z U MGf h ox kfrnÉudkuÈIaF dI igxqI ivc BfrI vfDfhoieaf hY. iksfnF aqy Kyq mËdUrF vwloNÉudkuÈIaF krn dy vrqfry ivc vfDy dybfvjUd pMjfb srkfr KyqI sMkt dy hwlvwl koeI iDafn idMdI nËr nhIN af rhI.ÉudkuÈIaF krn vfly iksfnF aqy KyqmËdUrF dy pirvfrF ƒ 2-2 lwK rupeydy shfieqf aqy iek jIa ƒ nOkrI dyx
dy vfady aqy dfavy vI hvf ho cuwkyhn. BfrI jnqk dbfa aqy afgfmIivDfn sBf coxF dy mwdynËr Bfvy Nsrkfr ny KyqI krË inbyVf ibwl pfskr ky ies smwisaf ƒ hwl krn dIidÈf vwl kdm puwitaf hY, pr ÈfhUkfrFdy dbfa hyT ieh ieMnf kmËor kr idwqfigaf hY ik ies nfl krËy ivc jkVIiksfnI ƒ koeI rfhq imlx dI afs nhIN.
bx rhy hn. inGry hflfq dy bfad vIicwty kwpiVaF, vwzIaF gwzIaF, smfrtPonF dy klfvy ivc afieaf pMjfb df iksfnaqy nvIN pOd hkIkq vwl iqafr nhIN.ieh vI hkIkq qoN judf nhIN ik sUby dIaFtrYktr mMzIaF ivc ivkx puwjy bYNk krËynfl KrIdy trYktr huMdy hn. pMjfb ivc
lgfqfr vDdIaF iksfn KudkuÈIaF leIafVHqI krËy dy nfl-nfl byloVINdy KyqImÈInrI dy krËy dI aihm BUimkf hY.
pRfpq aMkiVaF anusfr pMjfb ivcbIqy vrHy 2015 ivc lgpg 2000iksfnF vwlo N K udkuÈIaF dy mfmlysfhmxy afey sn, jdoN mfrc mhIny ivc
nvF Èihr: pMjfb ivc iksfnF dy krËy dy muwdy Auqy srkfr qy aPsrÈfhIikMnI ku gMBIr hY ies df Byq afr[tI[afeI[ aYkt qihq hfsl kIqI jfxkfrI qoNKuilHaf hY. sUcnf aiDkfr kfƒn qihq hfsl jfxkfrI muqfbk iËlHf pwDr Auqysrkfr vwloN aijhI koeI ivvsQf hI nhIN kIqI geI, ijs nfl krËy dy boJ kr kyiksfnF dIaF ÉudkuÈIaF dy asl qwQ sfhmxy af skx. sUby dy keI iËilHaF ivciksfnF dIaF afqm hwiqafvF sbMDI jfxkfrI AuplbD hI nhIN hY. ijnHF iËilHaFvwloN jfxkfrI idwqI vI geI hY, Auh hkIkq qoN kohF dUr hY.
afr[tI[afeI[ qihq pihlI jnvrI 1995 qoN hux qwk ÉudkuÈI krn vflyiksfnF dI igxqI puwCI sI. ies qoN ielfvf imRqk iksfnF dy pirvfrF ƒ muafvËfdyx leI bxfeIaF geIaF nIqIaF (soDF smyq) dIaF kfpIaF, idwqI geI rfÈI,srkfr vwloN kyNdr srkfr qy hor adfiraF ƒ iksfnF dy krËy muafP krn aqyiksfnF dIaF ÉudkuÈIaF rokx leI srkfr vwloN izptI kimÈnr ƒ ilKy pwqrFdIaF kfpIaF dI mMg kIqI geI sI. pMjfb srkfr dy mfl punrvfs aqy izËfstrmYnyjmYNt ivBfg vwloN 15 julfeI 2009 aqy 23 julfeI 2015 ƒ bxfeIaF geIaFpfilsIaF dIaF kfpIaF qF dy idwqIaF geIaF pr ÉudkuÈIaF krn vfly iksfnF dIigxqI bfry koeI sUcnf dyx dI bjfey sfry izptI kimÈnrF qoN hI sUcnf hfslkrn leI kih idwqf.
bfdl srkfr vwloN lokF dy sfry AulFBy dUr krn dI iqafrI
Punjab Times Vol 17, Issue 19, May 7, 2016 pMjfb tfeImjL sfl 17, aMk 19, 7 meI 2016 (5)
qfËf srvyKx ny Auzfey swqfDfrI ÈRomxI akflI dl dy hoÈkeI hlikaF ivc ‘afp` df pRBfv 90 PIsdI
cMzIgVH: qfËf srvyKx ny swqfDfrIÈRomxI akflI dl dy hoÈ Auzf idwqy hn.akflI dl vwloN hI krvfey srvyKx ivcsfhmxy afieaf hY ik ipCly nON sflF qoNswqf Auqy ibrfjmfn srkfr qoN jnqf awkcuwkI hY. akflI dl dI iPkrmMdI iesgwl ny vDfeI hY ik ieh awkI jnqf afmafdmI pfrtI vwl Jukfa rwK rhI hY.ÈRomxI akflI dl ny ËmInI hkIkqFjfxn leI 117 hlikaF ivc srvyKxkrvfieaf hY.
srvyKx ivc afieaf ik lokiBRÈtfcfr qoN byhwd qMg hn. pMjfb dIjnqf socdI hY ik ipCly nON sflF ivckoeI ivkfs kfrj vI nhIN hoieaf. jnqfny sVkF dI mfVI hflq, ÈihrF ivctrFsport df ZukvF pRbMD nf hox, pIxvflf sfP pfxI nf imlx, ryq bjrI dIikwlq jF mihMgy Bfa ‘qy imlx qy niÈaFdf bolbflf hox dI gwl vI khI hY. iessrvyKx ny akflI dl dy hoÈ Auzf idwqyhn. ies qoN bfad suKbIr isMG bfdl nyakflI-Bfjpf ivDfiekF nfl mIitMgF vIkIqIaF. AunHF ny ivDfiekF ƒ hux qoN hIplYinMg krn dI slfh idwqI hY.
akflI dl vwloN cox srvyKx krfey jfx bfry AunHF ikhf ik akflI dl nykoeI srvyKx nhIN krfieaf hY qy nf hI krfAuxf hY. Auh ivakqIgq qOr Auqy coxsrvyKxF dy hwk ‘c nhIN hn. AunHF ikhf ik Auh Éud lokF ƒ imldy hn aqy AunHFdIaF muÈklF suxdy qy hwl leI Xqn krdy hn. ieh sB kuJ cox srvyKx hI hY.
nvIN idwlI: nfmDfrI drbfr dyÈrDflUaF vwloN idwlI dy bfrfKMBf roz qoNlY ky jMqr-mMqr qwk ÈFqI mfrc kIqfigaf. kyNdrI gRih mMqrI rfjnfQ isMG dynF mYmorMzm dy ky mfqf cMd kOr dy kfqlFƒ igRÌqfr kr ky ZukvIN sËf dyx dI mMgkyNdr srkfr qoN kIqI geI.
ny kdy iksy df burf nhIN sI qwikaf qyhmyÈF loVvMdF dI mdd kIqI sI. AunHFGr vsfey, rogIaF dI syvf kIqI qysiqgurU jgjIq isMMG dy supny sRI BYxIsfihb ƒ sfkfr rUp dyx leI amlI rUpivc kMm kIqf. bulfiraF dy bolF ivcoNmfqf cMd kOr dy kql kfrn guwsf, inrfÈf,pRyÈfnI qy AudfsI qy icMqf sfP Jlk rhIsI ik lok syvf ivc lIn aijhI ÈÉsIaqƒ ies qrHF axafeI mOq jfxf pvygf,pr srkfrF ƒ ies kql dI pIV ikAuNnhIN ho rhI. bulfiraF ny ikhf ik iqMn
hÌiqaF qoN vD smF ies kql kFz vfpryƒ ho igaf hY, pr iPr vI srkfr vwloNgTq kIqI geI ‘ivÈyÈ jFc tIm` dy pwlykuJ nhIN ipaf hY.
sRI rfjnfQ isMG dy nF idwqy gey Xfdpwqr ivc cMd kOr dy kfqlF ƒ qurqigRÌqfr krn qy sËf dy ky iensfPdyx dI mMg kIqI geI. ies Xfd pwqrivc nfmDfrI drbfr dI smfj ƒ dyxqy siqgurU jgjIq isMG smyq drbfrvwloN kIqy jFdy kfrjF df Aucycf iËkrkIqf igaf.
nfmDfrI ÈrDflUaF vwloN idwlI c ÈFqI mfrc
PUlkf ƒ kmytI qoN lFBy rwKx dI iCVI crcf
cMzIgVH: afm afdmI pfrtI dysIafm afdmI pfrtI dI pMjvIN kOmIkfrjkfrnI dI bYTk ivc nvyN mYNbr cuxley gey hn. ienHF mYNbrF ivc 6 pMjfbIhn. pMjfbI ivcoN kvnIvr suwcf isMGCotypur, lok sBf mYNbr BgvMq mfn, loksBf mYNbr sfDU isMG, XfimnI gomr,blijMdr kOr qy hrjoq bYNs Èfml hn.kfrjkfrnI ny kOmI knvInr arivMdkyjrIvfl ƒ hI cuixaf hY.
pMjfb ivc 2017 dIaF ivDfn sBfhox kfrn pMjfb ƒ qrjIh idwqI hY ikAuNikafm afm pfrtI leI pMjfb dI ijwq bhuqËrUrI hY. kyjrIvfl ny ikhf hY ik AuhAunHF rfjF ivc hI cox lVngy ijQy pfrtIijwqygf. iesy kr ky kyjrIvfl dIlIzriÈwp ƒ kfrjkfrnI ivc aihm QFdyxf cfhuMdy sn.
afp dI kOmI kfrjkfrnI ‘cpMjfb ƒ BrvIN numfieMdgI
cMzIgVH: afm afdmI pfrtI dy sInIar afgU aqy AuWGy vkIl aYc[aYs[PUlkf dI iek vIzIE ny pfrtI ivc nvIN crcf CyV idwqI hY. aYc[aYs[ PUlkf nyafpxy Pysbuwk akfAUNt ‘qy iek vIzIE awploz kIqI hY ijs ivc AunHF itktF dycfhvfn lokF ƒ AunHF qwk koeI phuMc nf krn leI afiKaf hY. PUlkf ny afiKaf hYik itktF vMzx dy mfmly ivc AunHF dI koeI BUimkfnhIN hovygI. AunHF spÈt kIqf ik itktF dI vMz ivccfhvfn isrP pMjfb dy knvInr suwcf isMG Cotypurnfl hI sMprk krn. iËkrXog hY ik hfl hI ivc‘afp’ vwloN bxfeI geI nYÈnl aYgËIikAUitv kmytIivc vI aYc[aYs[ PUlkf ƒ Èfml nf kIqy jfx ‘qy pfrtIivc keI qrHF dI crcf iCV peI sI ik sRI PUlkf ƒ‘afp’ ny pMjfb dI isafsq qoN hfÈIey Auqy Dwk idwqf hY.AunHF ieh vI ikhf ik Auh ‘afp’ dy vlMtIarF jF afgUaFƒ GumMz kr ky nhIN iml rhy sgoN Auh vI pfrtI ivciek afm vrkr vjoN hI ivcr rhy hn.
ivKy swdy srbwq Kflsf vwloN Qfpy pMjFqKqF dy jQydfr jld hI akfl qÉqnyVy nvF skwqryq sQfpq krngy. iesdy nfl hI Auh pMQ nfl sbMDq PYslyivcfr ky AunHF bfry afpxy hukmnfmy jfrIkrngy. ieh Kulfsf srbwq Kflsf vwloNQfpy qÉq sRI dmdmf sfihb dy jQydfrbljIq isMG dfdUvfl ny kIqf hY.
AunHF ikhf ik akfl qÉq dy nyVybxfieaf jfx vflf skwqryq 15 meI qoNbfad hoNd ivc afvygf. srbwq KflsfvwloN Qfpy pMjF qKqF dy jQydfr aglymhIny qoN ieQoN kOm dy nfm sMdyÈ, afdyÈqy hukmnfmy jfrI krngy. AunHF 10 nvMbrƒ qlvMzI sfbo ivKy bulfey gey srbwqKflsf leI smucIaF iswK jQbMdIaF ƒapIl kIqI ik Auh ies ivc Èfml hox.jQydfr dfdUvfl muqbk 4 meI ƒ qÉq
sRI hjUr sfihb, 6 meI ƒ qÉq sRI ptnfsfihb, 10 meI ƒ sRI akfl qÉq sfihb,13 meI ƒ qÉq sRI kysgVH sfihb qy 15meI ƒ qÉq sRI dmdmf sfihb ivKy hfËrIlvfAux qoN bfad sfry qKqF dy jQydfr
jylHF ivc gYNgstrF dI hkUmqpMjfb dIaF jylHF ivc ies vyly 254 gYNgstr bMd hn qy AunHF leI ieh
jylHF iksy svrg qoN Gwt nhIN. jylHF ivc gYNgstrF dI hkUmq cwldI hY qyisafsI Zfl sdkf ienHF df vfl ivMgf nhIN huMdf hY. pMjfb ivc ipCly swq kusflF qoN gYNgstrF dI igxqI bhuq iËafdf vDI hY qy gYNgvfrË ivc vI vfDfhoieaf hY. jylHF ivc bMd gYNgstr mobfeIl Pon aqy Pysbuwk dI vrqoN krdy hnqy jylHF ivcoN iPrOqIaF vI mMgdy hn. bhuqy gYNgstrF dI iswDy-aiswDy ZMg nflisafsI afgUaF aqy puils aÌsrF nfl sFJ hY. pMjfb df nfmI gYNgstr jYpflhfly qwk puils dy hwQ nhIN af sikaf. divMdr bMbIhf BfeI, qIrQ iZlvF,aslm, gurcrn syvyvflf afid hfly puils dI pkV qoN bfhr hn jdik rMmImsfxf ies vyly isrsf jylH ivc bMd hY.
pMjfb ivc lfkfƒnI ny hwd bMnHy twpy(sPf iek dI bfkI) ivcoN vwzI igxqI gYNgstr iKzfrI hn jo
afpxy cMgy kYrIar ƒ Cwz ky ÈOk leIieDr afey hn.
gYNgstr rOkI dI hwiqaf qoN bfadpuils ƒ ienHF dI qfkq df pqf lwigafhY. ienHF aprfDIaF dy hOsly ieMny bulMdho gey hn ik pMjfb puils dy hOldfr ‘qyhmlf kr ky Aus dI kfrbfeIn Koh leIgeI. d uafb y aqy mfJ y ivc jwg U
BgvfnpurIaf, gopI zwlyvflIaf aqy pRymflfhOrIaf bVy mÈhUr gYNg hn. kuJ smFpihlF hI suwKf kfhlvF dy kql dy ipwCoNienHF pMjfb ivc ivcrdy grohF dy nF hor vIAuBr ky sfhmxy afey sn. qfËf GtnfvFny amn-kfƒn dI rfKI leI iËMmyvfr puilsaMdr vI bycYnI pYdf kIqI hY. ies bfry pMjfbdy puils muKI ny ivÈyÈ tfsk Pors kfiemkrn dI hdfieq idwqI hY.
kOmFqrI iKzfrI jgdIp irMpI pihlF hI‘afp‘ ivc jf cuwky hn. Bfjpf dI sInIarlIzr qy pMjfb dI sfbkf ishq mMqrIlkÈmI kFqf ny vI pMjfb srkfr vwloNnvyN muwK sMsdI skwqr inXukq kIqy jfx‘qy svfl KVHy kr ky hfkm iDr ƒ ksUqIPsf idwqf hY. cfvlf df kihxf hY iksrkfr vwloN aijhf krnf srkfrI ÉËfnyqy jnqf dI kmfeI ‘qy zfky dy brfbr hY.
surwiKaf blF leI musIbq hn. hvfeIawzy df surwiKaf bMdobsq rwb afsry hY.kmytI ny ikhf ik ies ivc koeI Èwk nhINhY ik hmlf pfiksqfn siQq jYÈ-ey-muhMmd ny kIqf. ieh gwl aYs[pI[ qy Ausdy imwqrF pfsoN Kohy Pon dI aiqvfdIaFvwloN kIqI vrqoN qoN pqf lwgI hY. mfry geyaiqvfdIaF qoN hiQafr vI pfiksqfn dyhI imly hn. ijs ZMg nfl aiqvfdI awzyivc dfKl hoey Aus qoN sfP hY ik iehkMm pfiksqfn dIaF surwiKaf qy ÉuÌIafeyjMsIaF dI mdd bgYr sMBv nhIN. kmytIny ikhf ik srhwd ‘qy kMizaflI qfr qyPlwzlfeItF hox qy bI[aYs[aYP[ dI gÈqdy bfvjUd pfiksqfnI aiqvfdI Bfrq ivcGuspYT krn ivc kfmXfb rhy.
pTfnkot hmlf: jFc‘c pMjfb puils vwl
AuTI AuNgl(sPf iek dI bfkI)
hfkm iDr ƒ huxbfgIaF dI llkfr
(sPf iek dI bfkI)
sMivDfn aqy ies dy smfj pRqI shI smJidKfAux ivc nfkfm rhI hY.
ivdyÈ mMqrfly dy bulfry ivkfssvrUp ny ikhf ik srkfr nhIN smJdIik amrIkf dy kOmFqrI Dfrimk afËfdIkimÈn dI aijhI koeI hYsIaq hY ik AuhBfrqI nfgirkF dy sMivDfink surwiKaqaiDkfrF dI siQqI ‘qy koeI itwpxI krsky. AunHF ikhf ik Bfrq bhu kOmI smfjvflf dyÈ hY ijs df aDfr lokqMqirkkdrF kImqF hn. Xfd rhy ik irportivc ikhf igaf hY ik Bfrq ivc 2015ivc Dfrimk sihxÈIlqf bd qoN bdqrho geI aqy Dfrimk afËfdI dI AulMGxfvD geI. irport ivc doÈ lfieaf igafhY ik GwtigxqI BfeIcfiraF Kfs qOr ‘qyeIsfeIaF, muslmfnF aqy iswKF ƒ ÉOÌËdfkIqf igaf qy AunHF ƒ ihMsf df iÈkfrhoxf ipaf. ienHF dI ies hflq leI ihMdUkwtVpMQI qfkqF iËMmyvfr sn. irport ivc
Dfrimk afËfdI bfry amrIkI irport qoN Bfrq aOKfnvIN idwlI: Bfrq ny amrIkf dI
Aus irport ‘qy iqwKI pRqIikiraf jLfhrkIqI hY ijs ivc ikhf igaf hY ik sfl-2015 ivc Bfrq ivc Dfrimk afËfdInkfrfqmk rfh ‘qy sI. Bfrq ny ikhf ikieh amrIkf dI ieh soc Bfrq, ies dy
ikhf igaf hY ik swqfDfrI Bfjpf ny cuwprih ky ienHF kwtVpMQI qfkqF df smrQnkIqf. iesy dOrfn amrIkf dy DfrimkafjLfdI kimÈn ny Ebfmf pRÈfsn ƒ ikhfhY ik Auh pfiksqfn ƒ Aus sUcI ivcpfvy ijs ivc AunHF mulkF ƒ rwiKaf jFdfhY ijQy Dfrimk afËfdI df Gfx huMdf hY.
aMkiVaF dy mukfbly kOmFqrI ividafrQIaFdf amrIkf ivc 6[2 PIsdI dI dr nflvfDf hoieaf hY. aMkiVaF anusfr iËafdfqrkOmFqrI ividafrQI inAU Xfrk,kYlyPornIaf, kolMbIaf dIaF ivwidak
sMsQfvF ƒ qrjIh dy rhy hn. cIn qyBfrq, dwKxI korIaF qoN ielfvf sfAUdIarb, kYnyzf, vIaqnfm, jfpfn, qfievfn,brfËIl qy mYksIko dy iËafdfqr ividafrQIamrIkf ivc pVHfeI leI af rhy hn.
lihMdy pMjfb ny koihnUr Auqy dfavf Cwizaf
nvIN idwlI: bIjU jnqf dl dy sMsdmYNbr ny lok sBf ivc koihnUr hIrfbrqfnIaf qoN vfps ilaFdy jfx dI ËordfrmMg kIqI. akflI dl smyq hornFpfrtIaF dy numfieMidaF ny AuVIsf nflsbMDq sMsd mYNbr dI ies mMg dIhmfieq kIqI.
isÌr kfl dOrfn sMsd ivc koihnUrhIry df muwdf cuwkidaF bI[jy[zI[ sFsdBfrqUhrI mhqfb ny ies gwl ƒ isry qoNrwd kr idwqf ik brqfnIaf ƒ koihnUrhIrf qohPy vjoN idwqf igaf sI. AunHF ikhfik brqfnvI Èfsk iswK hukmrfnmhfrfjf rxjIq isMG dy puwqr dlIp isMGqoN ieh hIrf jbrI Koh ky lY gey sn.mhqfb ny ikhf 1849 dI aYNglo-iswKjMg qoN bfad ijnHF hflfq ivc koihnUrhIrf brqfnIaf kol igaf, Aus df iËkrbrqfnIaf dy isafsI eyjMt qy lfhOr dyqqkflI gvrnr jnrl lfrz zlhOËIvwloN ilKy pwqr ivc imldf hY. koihnUr ƒBfrq dI Èfn dwsidaF sFsd ny ikhf ikijs qrIky nfl ieh ieMglYNz dI mhfrfxIkol igaf sI, Aus ƒ DoKfDVI mMinafjfxf cfhIdf hY. ies dOrfn ÈRomxI akflI
koihnUr dI vfpsI leI sMsd ‘c Ëordfr mMg
dl dy pRym isMG cMdUmfjrf ny siBafcfrmMqrfly vwloN koihnUr bfry suprIm kortivc ley stYNz leI jMm ky aflocnf kIqI.
akflI sFsd ny ikhf ik koihnUrhIry ƒ vfps ilafAux leI sMsd ivc
lfhOr: pfiksqfnI pMjfb ny lfhOr hfeI kort ƒ dwisaf hY ik koihnUr hIry ƒvfps nhIN ilaFdf jf skdf ikAuNik sfl 1849 ivc hoey ‘lfhOr smJOqy` qihqies ƒ brqfnIaf hvfly kIqf igaf sI. pMjfb srkfr dy lfa aÌsr ny adflq ƒdwisaf ik mhfrfjf rxjIq isMG ny 1849 ivc eIst ieMzIaf kMpnI nfl smJOqyAuqy shI pfeI sI, ijs qihq ieh axmuwlf hIrf brqfnIaf ƒ dy idwqf igaf sI.ies leI koihnUr ƒ vfps ilafAux leI ieMglYNz qwk phuMc nhIN kIqI jf skdI.
srbsMmqI nfl mqf pfs kIqf jfvy. AuDrBfjpf dI imnfkÈI lyKI ny ikhf ik srkfrny koihnUr ƒ vfps ilafAux dy muwdy ‘qykoeI PYslf nhIN ilaf qy jo kuJ vI mIzIafivc af irhf hY Auh sB aPvfh hY.
cMzIgVH: pMjfbI sfihq qy KwbypwKIiDr nfl sbMDq sÌrnfmf ‘jMglnfmf`dy lyKk ny afpxy Gr ivc KudkuÈI krleI hY. 70ivaF ivc nkslbfVI lihrdy muwZly dOr ivc pVHfeI Cwz ky gurmIqnF df nOjvfn lokF dI iËMdgI ƒienklfbI qbdIlI rfhIN ibhqr bxfAuxdy sMGrÈ ivc kuwidaf sI. bfad ivcAus dI pCfx sqnfm vjoN bxI. lMby smyNqoN Auh awj dy dOr dIaF cuxOqIaF nfljUJ rhy sn.
afKrkfr Auh iËMdgI dI lVfeI hfrgey. ËhIn iensfn vjoN jfxy jFdy sqnfmpMjfbI sfihq dI JolI bhumuwlf sÌrnfmf‘j Mglnfmf`, s Msfr pR is wD nfvl‘spfrtks` df pMjfbI ivc anuvfd,ienklfbI Èfier jgmohx joÈI dI AurdU
‘jMglnfmf` dy lyKk sqnfm vwloN KudkuÈI
ÈfierI ‘pYmfny ienklfb df ilpIaMqr`qy hor kfPI kuJ pfAux vfly gMBIr lyKk,ienklfbI icMqk qy kfrkun sn. AunHF dIpRiswD ikqfb ‘jMglnfmf` jo ieksPrnfmf hY, ijhVf mfEvfdI lihr dy
bfad ivc ieh ikqfb ihMdI qyaMgryËI ivc anuvfd hoeI. iesy ikqfbqoN pRBfivq ho ky aMgryËI dI pRiswD lyiKkf,smfj syvI qy bukr ienfm jyqU aruMDqIrfey ny bsqr Kyqr GuMm ky kfPI kuJiliKaf.
ipCly kuJ mhIinaF qoN Auh isafsIqy isDFqk kmËorIaF kfrn kimAUinstlihr dy isafsI sMkt qoN kfÌI pryÈfnvI sn, aqy zUMGI inrfÈqf ivc vI sn.afÉr kimAUinst ivcfrDfrf dy idRVHDfrnI sfQI sqnfm lihr dIaFkmËorIaF nfl jUJidaF iËMdgI dI lVfeIhfr gey aqy 64 sfl dI Aumr ivc iesdunIaf qoN ruÉsq ho gey.
inAU Xfrk: irpblIkn pfrtI vwloNrfÈtrpqI AumIdvfrI leI sB qoN awgycwl rhy zonlz tRMp muÈkl ivc Ps geyhn. tRMp ‘qy iek mihlf ny ryp dy gMBIrielËfm lfey hn.
dfavf kIqf jf irhf hY ik mfmlf1994 df hY. Aus vyly pIVq dI AumrisrP 13 sfl sI. pIVq ny 100 imlIanzflr (660 kroV) df kys kIqf hY.hflFik tRMp ienHF ielËfmF ƒ JUT dwsrhy hn. pIVq ny sYNtrl izstRkt kort
afP kYlyPornIaf ivc kys drj kIqf hY.ikhf jf irhf hY ik pIVq aOrq kytjfnsn adflq ‘c apxy kys dI pYrvIKud krygI. kyt ny puils ƒ dwisaf hY ikieh vfikaf jUn qoN sqMbr 1994 dyivckfr df hY.
ielËfm hn ik tRMp qy Aus dyarbpqI dosq jyPrI eypstfeInmfzilMg ivc krIar bxfAux df vfadfkr srIrk ÈoÈx krdy rhy. pIVq muqfbkbfad ivc ieh lok DmkI dy ky iesqymfl
krdy rhy. Aus vyly myrI Aumr isrP 13sfl sI. tRMp ny ienHF ielËfmF ‘qy sPfeIidMidaF ikhf hY ik ielËfm rfjnIqI qoNpRyirq hn. AunHF dI iemyË Krfb krn dIkoiÈÈ kIqI jf rhI hY. ieh mIzIaf dfiDafn iKwcx dy nËrIey nfl kIqf jf irhfhY. tRMp dy dosq jYPrI eypstfeIn dfkihxf hY ik ieh ielËfm iblkul glqhn. hflFik jYPrI ‘qy aijhy ielËfmpihlF vI lwg cuwky hn.
krn leI pyNzU imÈn afrMiBaf igaf hY.ies mMqv leI rupey 2000 kroV dI rkmKrc kIqI jfvygI. ies imÈn df AudyÈpyNzU KyqrF ivc skUl iemfrqF, hYlQizspYNsrIaF, DrmsflfvF dI AusfrI,sfÌ suQrf pIx df pfxI, Kyz shUlqFafid muhweIaf kr ky buinafdI ZFcy ivcivkfs krnf aqy pyNzU KyqrF ivc pRdUÈxmukq vfqfvrx muhweIaf krvfAuxf hY.bulfry ny dwisaf hY ik srkfr vwloN ipMzFdy ivkfs dy kfrjF ivc pMcfieqF dy nfl-nfl ipMzF dy vsnIkF dI vI BfeIvflI ƒXkInI bxfAux leI BrpUr Auprfly kIqyjf rhy hn. AunHF ikhf ik ipMzF dy srv-pwKI ivkfs dy kMmF ivc hryk ivakqI ƒawgy afAux dI loV hY ikAuNik rfj dy hrnfgirk df ieh nYiqk Prj bxdf hY ikAuh afpxy afly-duafly ƒ sfP-suQrfrwKx leI afpxI iËMmyvfrI smJy.
hux bxngy pMjfb dy 200 ipMz smfrt
nvIN idwlI: rfÈtrI sImf surwiKafbl ny 2017 dI jnvrI qwk atfrI-vfhgfsFJI cOkI ‘qy sB qoN lMbf qy AuWcf rfÈtrIJMzf lgfAux dI Xojnf bxfeI hY, jo pfikdy lfhOr qy Bfrq dy aMimRqsr qoN vI dyiKafjf skygf. Bfrq-pfik sImf qoN dovyN ÈihrkrIb 18 iklomItr dI dUrI ‘qy siQq hn.
aiDkfrI anusfr JMzy dI AucfeI qkrIbn350 Puwt hovygI. bI[aYs[aYP[ dy pMjfbPrMtIar dy kfrjkfrI ieMspYktr jnrlaÈok kumfr Xfdv ny dwisaf ikbI[aYs[aYP[ mÈhUr irtrIt syrymnI vflIjgHf dy krIb bxy ivijtrË gYlrI dfivsQfr krn dI Xojnf bxf irhf hn.
brYNptn (ibAUro): Kflsf kflj suDfr dy sfbkf ividafrQIaF dI jQybMdIdy krqf-Drqf, hrmn-ipafry smfj syvI nirMdrpfl isMG AurPL ‘gop’ nimwqaMiqm ardfs brYNptn dy gilwzn gurUGr ivKy 15 meI nUM svyry ds vjy hovygI.
sLrDFjlI nimq aKMz pfT dy Bog AuprMq vYrfgmeI kIrqn hovygf aqydosq-imwqr gop nUM srDFjlI ByNtkrngy.
ijLkrXog hY ik ijMdfidl ‘gop’ipCly kuJ sflF qoN pirvfrk kfrnFkrky luiDafxf rihMdy sn pr AunHF dybrYNptn ivc rihMdy dosqF-imwqrF nflpur-KlUs sbMD brkrfr sn. AuhipCly idnIN kuJ idn ibmfr rihx ipCoNpI jI afeI ivc sdIvI ivCoVf dy geysn. Auh suDfr kflj dy aiDafpkF,ividafrQIaF aqy krmcfrIaF ivcbhuq hI mkbUl sn aqy AunHF dI
agvfeI hyT ipCly keI sflF qoN suDfr nfeIt aqy suDfr kflj dI ipwkink dfbhuq hI ibhqrIn pRbMD kIqf jFdf sI. suDfr kflj nfl sbMDq smUh dosqF-imwqrF nUM jodVI hY ik gop vrgI ipafrI sKLsLIaq nUM idlI sLrDf dy Puwl ByNt krnleI Aus dI aMiqm ardfs ivc sLfml ho ky DMnvfdI bxfE. hor jfxkfrI leIkyvl isMG nfl Pon 647-464- 1075 rfhIN sMprk kIqf jf skdf hY.
nirMdrpfl isMG “gop” nimwqaMqm ardfs 15 meI nUM
Punjab Times Vol 17, Issue 19, May 7, 2016 pMjfb tfeImjL sfl 17, aMk 19, 7 meI 2016 (8)
cMzIgVH: pRIvYnÈn afP mnIlFzir Mg aYkt qihq eI[zI[(ienPorsmYNt zfierYktoryt) vwloN kIqIjf rhI jFc kr ky keI isafsI afgUaFdf BivwK dfa Auqy lwg igaf hY. iesmfmly dI jFc ivc muwK sMsdI skwqraivnfÈ cMdr ƒ keI vfr ies jFc ivcÈfml hox leI eI[zI[ dy jlMDr dPqrjfxf ipaf hY. kfrobfrI gfbf qoN imlIzfierI ivc aivnfÈ cMdr dy nF qoN ielfvfkeI afgUaF ƒ ies jFc ivc Èfml kIqfigaf sI. lMbI huMdI jFc qy af rhIaFivDfn sBf coxF ƒ dyKdy hoey qF hux iesdf asr vI dyKx ƒ iml irhf hY.
jFc ivc Èfml hox kr ky keIisafsI afgUaF ƒ qF hux qoN hI afpxIaFitktF kwty jfx df zr sqfAux lwg ipafhY. muwK qOr ‘qy eI[zI[ vwloN kIqI jf rhIjFc ivc hux qwk aivnfÈ cMdr, lok-sBf ivc kFgrs dy mYNbr cODrI sMqoKisMG, ibkrm isMG mjITIaf, sfbkfkYbint mMqrI srvx isMG iPlOr dy lVkydmnvIr isMG smyq hor keI isafsIafgU, aPsr vI pyÈ ho cuwky hn. sfbkfkYbint mMqrI srvx isMG iPlOr ƒ jFcleI swdy jfx qoN bfad qF AunHF ny afpxyahudy qoN asqIÌf vI idwqf sI. eI[zI[dPqr dy lwg rhy cwkrF kr ky keIisafsI afgU hux jnqk qOr Auqy vIiËafdf srgrm nhIN ho rhy hn ikAuNik
afgU vI cfhuMdy hn ik ies mfmly ivcjFc df kMm jldI pUrf krnf cfhIdf hY.kyNdrI ivwq mMqrfly cfhy qF ies mfmlyivc jFc ƒ qyË krn leI hor kdm vIAuTf skdf hY.
viÈMgtn: puiltËr aYvfrz jyqUamrIkn pwqrkfr sYmUr hrÈ ny Ausfmfibn lfidn dI mOq bfry vwzf Kulfsf kIqfhY. hrÈ ny dfavf kIqf hY ik Ausfmfibn lfdyn pfiksqfn qy amrIkf ivcflyhoeI zIl qihq mfiraf igaf sI. AunHFikhf ik lfdyn mOq qoN pihlF cfr sflFqwk pfiksqfn dy kbËy ivc sI. hrÈ nyikhf hY ik jy amrIkI aPsrF ƒ AunHF dydfaivaF Auqy ieqrfË hY qF Auh AunHF dIgwl ƒ glq sfbq kr ky idKfAux.
dwsxXog hY ik hrÈ dI iek nvINikqfb Cpx jf rhI hY qy ies ikqfb dftfeItl ‘d kilMg afP Ausfmf ibnlfidn` hY. hrÈ ny iek pfiksqfnIaÉbfr ƒ idwqy ieMtrivAU ivc ies qrHFdy svfl AuTfey hn. hflFik ieh pihlIvfr nhIN jdoN hrÈ ny lfidn ƒ lY kypfiksqfn dy amrIkf ivclI zIl dfdfavf kIqf hY. AunHF ny ikhf ik 2006ivc lfidn ƒ ihMdUkuÈ dIaF phfVIaF ivcoN
igRPqfr kIqf igaf sI qy Aus ƒ bfadivc aflIÈfn koTI `c rwiKaf igaf.pwqrkfr ny ikhf ik sfAUdI arb nylfidn ƒ pfiksqfnI ihrfsq ivc rwKxdI mdd kIqI sI. drasl, sfAUdI arbieh nhIN cfhuMdf sI ik amrIkf lfidnqoN puwCigwC kr sky.
hkIkq qF ieh hY ik sfAUdI arb
dy kihx Auqy hI pfiksqfn ny lfidn ƒPiVaf sI. sYmUr muqfbk 2010 ivc iekpfiksqfnI afrmI df krnl amrIkIaMbYsI igaf. Aus ny AuQy sI[afeI[ey[ dystyÈn cIP jonfrQ bYNk nfl mulfkfqkr ky ikhf ik lfidn cfr sflF qoN sfzykol hY.
AunHF dwisaf hY ik iesy krnl nyamrIkf ƒ Ausfmf df itkfxf dwisaf sIqy Auh awj kwlH viÈMgtn dy kol rihMdfhY. hrÈ ny ikhf ik sI[afeI[ey[ aPsrjonfrQ bYNk myry dfaivaF ƒ glq sfbqnhIN kr skdy qy awj qwk AunHF aijhfkIqf nhIN hY. AunHF ikhf ik krnl ny vIAunHF dIaF gwlF df KMzn nhIN kIqf hY.AunHF dwisaf ik Bfrq nfl ivvfdF kfrnpfiksqfn dI POj hmyÈF alrt rihMdIhY qy lfidn dy mfmly ivc aijhf ikAuNhoieaf ik amrIkf df hYlIkptr af kypfiksqfn qy hmlf kr igaf qypfiksqfn ƒ pqf qwk nhIN lwigaf.
agly mhIny ipMz cwpVicVI ivc vwzfqy ieiqhfsk iekwT krn df dfavfkridaF AunHF ikhf ik ieh iekwT sMpUrnienklfb ƒ smrpq rjvfVfÈfhI aqypirvfrvfd dI rfjnIqI qoN mukqI idvfAuxleI hovygf.
pMjfb pRdyÈ kFgrs dy pRDfn kYptnamirMdr isMG iKlfÌ hmlf kridafAunHF ikhf ik AunHF ny KzUr sfihb ivDfnsBf hlky dI iËmnI cox nf lV ky kFgrspfrtI ƒ qIjy sQfn ‘qy phuMcf idwqf hY qyAunHF df ivdyÈ dOrf asPl irhf hY qy
brfV df hmiKafl pfrtIaF vwl Jukfa
ies dOry qoN bfad kFgrs pfrtI cOQysQfn Auqy clI jfvygI.
AunHF ikhf ik Auh 24 ivDfn sBfhlikaF df dOrf kr cuwky hn pr iekwT
sUby dI siQqI df iËkr kridafsRI brfV ny ikhf ik sUby dI iksfnIgMBIr afriQk sMkt ivc iGrI hoeI hYqy pMjfb ivc afey idn ÉudkuÈIaF horhIaF hn.
Aun H F niÈaF d y kfr obfr dIsI[bI[afeI[ jFc dI mMg kIqI. AunHFmMinaf ik kFgrs dy rxnIqIkfr pRÈFqikÈor ny AunHF nfl cfr mIitMgF kIqIaFsn pr Auh AunHF ƒ afpxI gwl smJfnhIN sky.
lMzn: ieQy siQq mYzm qusfdajfiebGr ivc Bfrq dy pRDfn mMqrInryNdr modI ny dunIaF dy hor nyqfvF nflafpxf sQfn lY ilaf hY. modIdf mom df bixaf puqlf idwlIqoN hfl hI dOrfn lMzn dy bfkrstrIt siQq ies ajfiebGrivc puwijaf hY. ieQy brfkEbfmf, zyivz kYmrOn, aYNjlfmfrkl aqy PrFsvf aOlFddy puqly mOjUd hn.
ienHF qo N ielfvf kuJmrhUm nyqfvF ijvyN mhfqmfgFDI qy ivMstn cricl vIies gilafry ivc Èfml hn.mYzm qusfd dy jnrl mYnyjr aYzvrzPulr ny ikhf ik ieh KuÈI dI gwl hY ikmodI ny afpxf puqlf psMd kIqf hY. ieh
ipCly hPqy hI lMzn puwijaf hY. pRDfnmMqrI dy mom dy cfr puqly bxfey geyhn, ijnHF ivcoN iek lMzn qy bfkI iqMn
cMzIgVH: pwqrkfr jspfl isMGiswDU vwloN afpxIaF XfdF qy qjribaFdy afDfr Auqy ilKI geI ikqfb ‘sMqiBMzrFvfilaF dy rU-brU-jUn 84 dIpwqrkfrI` irlIË kIqI hY. ies mOkysInIar pwqrkfr dlbIr isMG ny ikhfik ies dOr ivc keI aKbfrF dy mflkF,sMpfdkF qyp wqrkfrFn y is wKB f e I c f r ynfl rwj kyd u È m x Ik m f e I .AunHF ikhfik A uha ijh Ia FikMnIaF hIG t n f v Faqy ienH Fd I igxim wQ k y
pwqrkfr jspfl iswDU dI ikqfb‘jUn 84 dI pwqrkfrI` irlIË
kIqI geI qwQF qoN korI pyÈkfrI dycÈmdId gvfh hn ijnHF ny nf isrPiswKF df aks hI ivgfiVaf blikAunHF df bhuq vwzf nuksfn vI kIqf.lyKk jspfl isMG iswDU ny ikqfbilKy jfx dI Bfvnf aqy ipCokV dfiËkr kIqf.
Punjab Times Vol 17, Issue 19, May 7, 2016 pMjfb tfeImjL sfl 17, aMk 19, 7 meI 2016 (9)
aMimRqsr: pfiksqfn ivc siQq gurduafrf bfby ky byr dIaF dIvfrF Auqyklmf ilKy jfx dIaF KbrF sfhmxy afAux qoN bfad ÈRomxI kmytI BVk geI hY.ÈRomxI kmytI dy pRDfn jQydfr avqfr isMG ny gurduafry dIaF kMDF ‘qy kmlf ilKyjfx dI inMdf kridaF pfiksqfn EkfP borz dy cyarmYn sdIk-Aul-PfrUk qoNmfmly dI pVqfl krvfAux dI mMg kIqI hY. AunHF dwisaf ik gurU nfnk dyv dIcrn Coh pRfpq isaflkot (pfiksqfn) gurduafrf bfby dI byr dIaF dIvfrF Auqybxy gurUaF dy kMD icwqrF ‘qy ilKIaF gurbfxI dIaF qukF ƒ lupq kr ky Aus jgHfklmf ilKxf bhuq hI mMdBfgf hY. afAux vflIaF pIVIaF leI gurU sfihbfn dyicwqrF ƒ sMBflx dI ËrUrq sI, pr Aus vwl koeI iDafn nhIN idwqf igaf.
AunHF pfiksqfn EkfP borz dy cyarmYn sdIk-Aul-PfrUk ƒ iek pwqrrfhIN apIl kridaF ikhf ik ies pfvn pivwqr asQfn dI pVqfl krvf ky jldies df koeI ZukvF hwl lwBx qF jo dyÈ-ivdyÈ ivc vwsdy iswKF dy mnF ivc pfey jfrhy ros ƒ dUr kIqf jfvy.
jQydfr avqfr isMG ny ikhf ik gurduafiraF dI jfiedfd ‘qy nfjfieË kbËyrokx leI EkfP borz ƒ hrkq ivc afAuxf cfhIdf hY qy pfiksqfn gurduafrfpRbMDk kmytI ƒ ienHF asQfnF dI sFB-sMBfl leI hr Auh hIlf vrqxf cfhIdf hYijs nfl jfiedfdF ƒ Kurd-burd hox qoN bxfieaf jf sky.
surwiKaf bhuq ËrUrI hY. gurduafrf sfihbdy syvfdfr aqy iswK BfeIcfry dy bulfrycrnjIq isMG ny dwisaf ik gurduafrfsfihb dy muwK hfl dI murMmq kIqI geI,bfkI iemfrq dI hflq bhuq Ksqf hY.qkrIbn 300 sfl pihlF ‘vËIrI iewtF‘nfl bxfeI geI ies iemfrq dI purfqnidK ajy vI brkrfr hY.
AunHF dwisaf ik sQfnk iswKBfeIcfry vwloN gurduafrf sfihb ƒ muVKolHy jfx bfry 2012 qoN srkfr nfl lVfeIlVI jf rhI sI.
gurduafrf sfihb dy sfhmxy glI‘c iek stfl Auqy ikqfbF vycx vfly iekivakqI gOhr iekbfl anusfraiqvfdIaF vwloN gurduafrf sfihb dIiemfrq ƒ inÈfnf bxfieaf jf skdf hY.Aus ny ikhf ik sfƒ ies sbMDI bhuqicMqf hY ikAuNik jykr aijhI koeI GtnfvfprdI hY qF gurduafrf sfihb dIiemfrq dy nfl hI lVkIaF df skUl hY.1940 ivc ijs vyly gurduafrf sfihb ƒbMd kr idwqf igaf sI qF Aus vyly ielfkyivc rihMdy iswK pirvfr aqy syvfdfr ieQoN
cly gey sn. mOjUd smyN ivc pfiksqfnivc iswK BfeIcfry dy ikMny lok rihMdyhn, ies bfry koeI pwkI jfxkfrI nhIN hY.sI[afeI[ey[ dy aMdfËy anusfr pfiksqfn
dI afbfdI dy 3[6 PIsdI lok gYr musilmhn, ijnHF ivc iswK, iesfeI aqy ihMdUBfeIcfry dy lok Èfml hn. pfiksqfnivc iswK bhuq Gwt igxqI ‘c hn.
nvIN idwlI: idwlI XUnIvristIdy pfTkRm dI iek pusqk ivc ÈhIdBgq isMG ƒ ‘ienklfbI ieMqhfpsMd`dwsx df mfmlf lok sBf ivc AuWiTaf.Bfjpf dy mYNbr anurfg Tfkur ny iehmfmlf cuwkidaF mMg kIqI ik dyÈ Br dIaFiswiKaf sMsQfvF ivc kI pVHfieaf jf irhfhY, ies bfry bihs hoxI cfhIdI hY.
sRI Tfkur ny ikhf ik ieh hvflfpRiswD ieiqhfskfr ibipn cMdr aqyimRdulf muKrjI vwlo N ilKI ikqfb‘ieMzIafË stRgl Pfr ieMzIpYNzY Ns`(suqMqrqf leI Bfrq df sMGrÈ) ivcdrj hY. AunHF ikhf ik ies pusqk ivciek kFgrsI afgU ƒ ‘ikRÈmeI lIzr`iliKaf igaf, jo mËfk hY ikAuNik iehpfrtI 44 lok sBf sItF qwk sImq hogeI. ies Auqy kFgrsI afgUaF ny
srkfr nfl pRsqfivq ÈFqI vfrqf ƒrwd krvfAux Auqy qfilbfn ƒ amrIkfny icqfvnI idMidaF ies dy gMBIr iswtyBugqx leI afiKaf hY.
ies dy nfl hI amrIkf nypfiksqfn ƒ AunHF dihÈqgrd sMgTnFiKlfÌ kfrvfeI krn leI afiKaf hYjo Aus dI ËmIn qoN guaFZIaF leI vwzIcuxOqI bx rhy hn. aÌÊfinsqfn qypfiksqfn ivc amrIkf dy ivÈyÈpRqIinDI ircrz aOlsn ny amrIkIsMsd dI ivdyÈI sbMDF bfry bxI kmytIdy mYNbrF ƒ ies dI jfxkfrI idMdy hoeyafiKaf ik bhuq mMdBfgf hY ik qfilbfnny ÈFqI vfrqf ivc afAux qoN ienkfrkr idwqf hY. ies dy nqIjy AunHF ƒBugqxy hoxgy.
a Olsn n y a f iKaf h Y ikp f iksqfn ƒ afpx y d yÈ ivcdihÈqgrdF ƒ Èih dyxI bMd kr dyxIcfhIdI hY ikAuNik ies nfl dUjy dyÈFdI ÈFqI ƒ Kqrf ho irhf hY. aOlsnanusfr ies bfry pfiksqfn ƒ jfxUkrvf idwqf igaf hY.
briln: jrmnI dy aYWsn Èihr ivciek gurduafry Auqy bMb nfl hmlf krndy m ulËm do awlVividafrQI kwtV ieslfmIhn qy ieslfimk styt(afeI[aYs[) aqy alkfiedf dy hmdrd hn.sYkMzrI skUl dy ienHF doividafrQIaF ny 16 aprYldI Èfm ƒ nfnksr siqsMgsBf gurduafry dy muwK gytAuqy DmfkfKyj smwgrI nflBry bYg nfl Dmfkf kIqf sI. zsYlzorPivc rfj dy gRih mfmilaF dI kmytI nypyÈ kIqI irport ivc nfrQ rfienvYstPfilaf dy gRih mMqrI rfPyl jygrny ikhf ik Dmfkf krn qoN pihlf 16
sflF dy ienHF ividafrQIaF ny muwK gytrfhIN gurduafry ivc dfKl hox dI koiÈÈ
kIqI sI. irport ivc ikhf igaf hY ikdovF ny ies hmly dI iËMmyvfrI lY leI hYpr ies gwl qoN ienkfr kIqf hY ik AunHFny ieh kfrf iksy Dfrimk eIrKf nflkIqf sI.
jrmnI dy gurduafry Auqy hmlf krnvfly afeI[aYs[ dy hmdrd
nvIN idwlI: suprIm kort ny BdOVqoN kFgrs dy ivDfiek muhMmd sdIk dImYNbrI brkrfr rwK idwqI hY. AunHF nyieh cox sfl 2012 ivc lVI sI qyhlkf anusUicq jfqI leI rfKvF hY.jsits rMjn gogoeI qy jsits pI[sI[
pMq dy bYNc ny pMjfb qy hirafxf hfeIkort swq aprYl 2015 dy PYsly ƒ rwdkr idwqf. hfeI kort ny ikhf sI iksdIk muslmfn hY, ijs kfrn AuhaYs[sI[ leI rfKvyN hlky qoN cox nhINsI lV skdy.
muhMmd sdIk dI ivDfiekI brkrfr
Punjab Times Vol 17, Issue 19, May 7, 2016 pMjfb tfeImjL sfl 17, aMk 19, 7 meI 2016 (10)
ihMd-pfik jMgF dy ‘ÈhId’ POjIaFdy vfrsF ƒ vfpsI dI AumId
biTMzf: pfiksqfnI jylHF ivc bMdBfrqI POjIaF dy pirvfrF ƒ awj vI AunHFdy vfps prqx dI AumId hY. ieh POjIdovF dyÈF ivcfly hoeIaF jMgF mOkypfiksqfnI POj dy hwQy cVH gey sn. ienHFivcoN iËafdfqr ƒ BfrqI POj ÈhId dfdrjf dy cuwkI hY, pr AunHF dy pirvfrieh mMnx ƒ iqafr nhIN. aijhy hI iekPOjI dI imsfl Buwco mMzI ivKy sfhmxyafeI hY, ijs ƒ Bfrq srkfr ÈhIdaYlfn cuwkI hY pr Aus df pirvfr POjI dypfiksqfn jylH ivc bMd hox dy sbUq cuwkky Aus dI irhfeI leI dr-dr dIaF TokrKf irhf hY.
mMzI dy vfrz nMbr 6 gurU arjndyv ngr dI vfsI prmjIq kOr pqnIirtfierz sUbydfr lKvIr isMG df kihxfhY ik Aus dy ipqf jgrfj isMG 1971ivc 102 ieMjInIar rYjmYNt bqOrispfhI iProËpur sYktr qfienfq snik Bfrq pfik jMg ÈurU ho geI. Aus smyN102 ieMjInIar rYjmYNt dy kmFizMgaPsr lYPtInY Nt krnl aYm[aYs[gusfeI vwloN iliKaf pwqr AunHF dy GrphuMicaf ijs ivc Aus dy ipqf jgrfjisMG dy iqMn dsMbr 1971 ƒ ÈhId hoxdI puÈtI kIqI geI sI. AunHF dwisaf iksfzy pirvfr ƒ AunHF dI lfÈ nhIN sONpIgeI jdoN ik AunHF dy nfl ÈhId hoeyPOjIaF dIaF lfÈF AunHF dy pirvfrF ƒsONp idwqIaF geIaF.
AunHF ƒ pUrI AumId sI ik AunHF dyipqf ÈhId nhIN hoey. pfik jylH ivc 12
sfl AunHF dy nfl kYd kwt ky Bfrq vfpsphuMcy iProËpur dy sqIÈ kumfr bfry AunHFƒ pqf lwigaf qF Auh 12 julfeI 2012ƒ AunHF kol gey qF Aus ny jgrfj isMGdI Poto sfƒ idKfeI. asIN AunHF ƒ PotodyK ky pCfx ilaf qF sqIÈ kumfr nydwisaf ik 1974 ivc ÈfhI iklHf jylHlfhOr ivc Aus ƒ iek pMjfbI imilafsI. Aus ny afpxf nF jgrfj isMG ipMzjIdf iËlHf biTMzf dwisaf sI.
Aus ny ieh vI dwisaf ik Aus ƒ1971 dI jMg dOrfn pfik POj ny PV ilafsI. ispfhI jgrfj isMG dI bytI prmjIqkOr ny dwisaf ik ies qoN ielfvf ipMzhrrfeypur iËlHf biTMzf dy hOldfrcrnjIq isMG ijhVy AunHF dy ipqf nflPOj ivc sn, dI pqnI mnjIq kOr nydwisaf sI ik sqMbr 2004 ivc lfhOr
dy ryzIE styÈn qoN pRsfirq hoey iekpRogrfm dOrfn Aus dy ipqf jgrfj isMGdI afvfË suxI sI ijs ivc Aus ny dwisafsI ik Auh iek jMgI kYdI hY.
Aus df nF jgrfj isMG hY qy Aus dyipqf df nF pUrn isMG hY aqy Auh ipMzjIdf iËlHf biTMzf df rihx vflf hY.prmjIq kOr ny dwisaf ik ieh pqf lwgxqoN bfad Auh ies bfry 102 ieMjInIarrYjmYNt dy kmFzr ƒ sRIngr ivKy jf kyimly sn aqy AunHF ƒ afpxy ipqf dy iËMdfhox dI Kbr idwqI sI ijs ‘qy kfrvfeIkrdy hoey AunHF ny bMby ieMjInIar gruwpdy kmFzr ƒ aglI kfrvfeI krn leIpwqr iliKaf sI pr hfly qwk koeIkfrvfeI nhIN hoeI.
ies bfry AuWp muwK mMqrI suKbIrisMG bfdl ƒ jfxkfrI dyx leI iekilKqI pwqr hlkf ieMcfrj drÈn isMGkotPwqf ƒ idwqf hY aqy Bfrq srkfr qypMjfb srkfr qoN mMg kIqI hY ik Aus dyipqf dI pfik jylH coN irhfeI krvfeIjfvy. Auh prnIq kOr, blvMq isMGrfmUvflIaf qy ky NdrI mMqrI bIbIhrismrq kOr bfdl ƒ ies bfry imlcuwkI hY. sfbkf pRDfn mMqrI mnmohnisMG, sfbkf ivdyÈ mMqrI slmfn KurÈId,sfbkf rwiKaf mMqrI ey[ky[ aYNtnI, kFgrspRDfn sonIaf gFDI aqy BfrqI POj ƒilKqI bynqIaF kr cuwkI hY pr hfly qwkAus dy hwQ inrfÈf hI lwgI hY.
imlvfkI: ZfeI sfl dy mfsUmbwcy hwQoN afpxI hI mF df kql ho igaf.ieh drdnfk hfdsf Aus smyN vfpiraFjdoN ipsqOl nfl Kyzdy bwcy hwQoN acfnkgolI cwl geI ijs kfrn Aus dI 26sflf mF dI mOq ho geI. imRqk iqMnbwicaF dI mF sI. jfxkfrI muqfbkimRqk 26 sflf pYitRkf kfr dI aglIsIt ‘qy bYTI sI. Aus df ZfeI sflf bytfipClI sIt Auqy Kyz irhf sI.
Kyzdy hoey bwcy ny zrfeIvr dI sIthyTF rwKI ipsqOl kwZ leI. Èfied iesmfsUm leI ieh isrP iek iKzOxf hI
ZfeI sflf bwcy hwQoN mF df kqlsI. iesy dOrfn bwcy ny ipsqOl mF dIsIt ipwCy lgf ky GoVf dwb idwqf. golIcwlI qy mF pYitRkf mOq dy afgoÈ ivcclI geI. ies drdnfk hfdsy ny hriksy ƒ JMjoV ky rwK idwqf hY. ÈfiedkoeI vI ies axsuKfvIN Gtnf ƒ smJnhIN pf irhf. ijs mfsUm hwQoN afpxIhI mF dI jfn clI geI, jd ienHF gwlFƒ smJx lwgygf qF Kud ƒ gunfhgfrsmJygf. ieh aijhf koeI pihlfmfmlf nhIN hY ik axjfxy ivc jF KyzdOrfn cwlI golI ‘c iksy afpxy hwQoNafpxf KUn vih igaf hovy.
vfiÈMgtn: amrIkf ny aiqvfdnfl lVn leI pfiksqfn ƒ 8 aYP-16jhfË vycy hn. sInIar amrIkI sMsdmYNbrF ny Ebfmf pRÈfsn dy ies PYsly ‘qyicMqf Ëfhr krdy hoey ikhfhY ik ienHF jhfËF dI vrqoNaiqvfd iKlfÌ lVfeI ivcnhIN blik Bfrq iKlfÌkIqI jf skdI hY.
s Msd mY Nbr mYtsYlmn ny kFgrs ivcsuxvfeI dOrfn ikhf, myrynfl kFgrs dy keI hormYNbrF ny ies PYsly ‘qygMBIr svfl AuTfey hn. ies qoN ielfvfBfrq qy pfik ‘c qxfa vI viDaf hoieafhY, hflFik pfiksqfn ny ikhf ik AuhienHF jhfËF dI vrqoN aiqvfdIaF iKlfÌ
krygf, pr kuJ lok svfl AuTf rhy hnik aYP-16 jhfËF dI vrqoN aiqvfdIaFdI bjfey Bfrq jF hor KyqrI ÈkqIaF dyiKlfÌ kIqI jf skdI hY. amrIkI sMsd
mYNbr bRYz srmn ny ikhf ik sfƒ pfikƒ ies qrHF dy afDuink hiQafraiqvfdIaF dI qlfÈ leI dyx dI ËrUrqhY nf ik Bfrq dy iKlfÌ jMg leI.
hYlp dI loV hYlONg afeIlYNz, inAU Xfrk rihMdI bjurg aOrq dIsMBfl leI swqy idn nfl rihx vflI iek isafxIaOrq dI loV hY. izAUtI ivc nuhfAuxf-DuafAuxf aqy
Gr df kMm-kfr sLfml hY.sMprk kro, Pon: 516-752-0444
jF 516-317-014616-19
isafsq df ipV
jiqMdr pnMUPon: 91-98140-68455
muMbeI dy bhuq mihMgy mMny jFdyielfky kolfbf ivc bxI afdrÈ susfietIdI iekwqI mMiËlf iblizMg ƒ bFby hfeIkort ny Zfh dyx df hukm jfrI kIqf hY.Èihr df nF muMbeI kIqy jfx dy bfad vIhfeI kort ajy qwk purfxy nF nfl ‘bFbyhfeI kort` hI khI jFdI hY. nF koeI nvFrwK ilaf jfvy jF purfxf rihx idwqf jfvy,ieh vwzI gwl nhIN, vwzI gwl ieh hoeI ikies ny Auh iblizMg Zfhux df hukm jfrIkIqf hY, jo BfrqI lokqMqr dy ‘afdrÈ`rfj pRbMD dI iedF dI ‘afdrÈ’ imsflbx geI, ijs df iËkr kridaF kicafxafAuNdI sI. kfƒnI pRikiraf ipwCoN iehpVfa afieaf hY, pr ajy vI AulJxFmuwk nhIN geIaF. suprIm kort ƒ apIlkrn aqy mihMgI PIs vfly vkIlF dIaFdlIlF dy ByV vyKx df dOr ajy bfkI hY.
mfmlf ieh Aus kfrigl dI jMg nfljuVdf hY, ijhVI sfzy dyÈ dI isafsIlIzriÈp vwloN ivKfeI lfprvfhI df nqIjfsI qy ijs ivc sfzy svf pMj sO jvfnÈhId ho gey sn. bfad ivc Aus df nFvrq ky muMbeI ivc iewk axgOlI peIPOjI mflkI vflI ËmIn Auqy iekwqI mMiËlfiblizMg bxfeI geI, ijs bfry ieh ikhfigaf ik ies ivc kfrigl dI jMg dysLhIdF dy pirvfrF ƒ PlYt dyxy hn. jdoNqwk iblizMg mukMml hoeI, ies dy PlYtFdf muwl krIb awT-awT kroV rupey ƒCUh igaf qy ieh isrP awsI-awsI lwKivc AunHF byeImfnF ƒ dy idwqy gey, ijhVysrkfry-drbfry phuMc vfly sn, kfriglnfl koeI vfsqf nhIN sI. rOlf BfvyN muwZivc hI pY igaf sI, pr ies ƒ isafsIdbfa nfl axgOilaf kr idwqf jFdfirhf. jdoN swq ku sfl lMGx ipCoN vzfiKlfrf pY igaf qF kys hfeI kort ivcphuMc jfx ‘qy ies dI sI bI afeI jFc,aqy Auh vI hfeI kort dI ingrfnI hyTkrn df hukm jfrI ho igaf.
iPr gMZy dIaF iCwlF eydF lwQxlwgIaF ik nf isafsI afgU cOrfhy ivcnMgy ho jfx qoN bcy, nf vwzy vwzy isvlaPsr, nf POjI jrnYl qy smuMdrI POj dyaYzimrl. hor qF hor, sI bI afeI leIkMm krdy do vkIl vI lpyty gey. BfrqdI ijs izplomyt dyvIafnI KobrfgVy nflamrIkf ivc iewk mOky kIqI geI bd-slUkI nfl sfrf dyÈ guwsy ivc Aubl ipafsI, afdrÈ kFz dI jFc ivc iewk nF Ausdf vI af igaf. ijhVy lokF ny afpxyafp ƒ iksy vI hwk qoN ibnF hwkdfr bx
ky AuQy PlYt hfsl kIqy, dyvIafnI vIAunHF ivc Èfml sI. ies qoN sfƒ bhuqIhYrfnI ies leI nhIN hoeI ik amrIkfvfly mfmly ivc vI Auh afpxy bwicaF dydohry pfsport bxvfAux qy apxy dyÈ dIsrkfr qoN ies df Ehlf rwKx kfrnpihlF hI gunfhgfr jfpx lwg peI sI.mOjUdf ryl mMqrI suryÈ pRBU ƒ Bfjpf bVyiemfndfr afgU vjoN pyÈ krdI hY, Ausdf nF vI Aus skIm df lfB lYx vfilaFivc boilaf jFdf irhf sI.
jdoN ies Gotfly df prdf AuiTaf qFmhfrfÈtr dy qqkflI muwK mMqrI aÈokcvfn sxy AuQoN dy cfr muwK mMqrI doÈIinkly. ienHF ivcoN iewk ivlfs rfE dyÈmuKsI, jo muMbeI dy dihÈqgrd hmly vylymuwK mMqrI sI qy lVfeI muwkx ipwCoN jdoNmOkf vyKx igaf qF afpxy iPlm stfrpuwqr qy iewk iPlm zfierYktr ƒ iesleI afpxy nfl lY igaf ik Auh Aushmly df idRÈ aglI iPlm ivc vI ivKfskx. ies dI bhuq BMzI hoeI sI. sfbkfmuwK mMqrI suÈIl kumfr iÈMdy ƒ bVfiemfndfr mMinaf jFdf sI aqy iesy leIanusUicq jfqIaF ivcoN huMdy hoey vI AuhkeI vfr jnrl sIt qoN ijwqdf irhf, prafdrÈ kys ivc Aus df nF vI af igafsI. Ausy rfj ivcly do mMqrIaF dy nF vIies ivc Èfml sn, ijnHF dy hwQF ivcoN dIieh PfeIl lMGI sI.
aÈok cvfn AudoN ikAuNik muwK mMqrI
sI, Aus dy iKlfP kys dI mnËUrI gvrnrny dyxI sI, pr AudoN df gvrnr iksymOky aÈok cvfn dy bfp dy nfl kyNdrImMqrI rih cuwkf sI. Aus ny kys dI mnËUrIdyx qoN ienkfr kr idwqf. nirMdr modIsrkfr afeI qoN vI bVI dyr ipwCoN ieskys dI mnËUrI imlI aqy eynI dyr lwgxdf kfrn ieh sI ik Bfjpf dy iewk sfbkfpRDfn df nF vI kys ivc afAuNdf sI.ijhVIaF bfeI alftmY NtF bynfmIinklIaF sn, AunHF ivcoN iewk bfry ikhfjFdf sI ik Auh Bfjpf dy AudoN dy pRDfn
iniqn gzkrI ny afpxy iewk irÈqydfrdy nF Auqy krvfeI hoeI sI. Bfjpf dy iewkpfrlImYNt mYNbr ajY sMcyqI df nF vIdoÈIaF c sLfml sI. jdoN eydF dy nF crcf`c sn qF kys clfAux jF nf clfAux dfPYslf krn ivc dyrI hoxI hI sI.
afdrÈ susfietI df ieh Gotflfies qrHF df sI ik ijs dy koloN vI PfeIlinkldI, agly idn Aus dy nF awT kroVrupey df iewk PlYt awsI lwK rupey kImqAuqy iliKaf jFdf sI. ies dI jFc ivcmhfrfÈtr dy bfrF vwzy aPsr Ps gey,ijnHF ivc muMbeI df AudoN df kulYktr pRdIpivafs qy muMbeI ngr ingm df kimÈnrjYrfj pfTk vI sn aqy ÈihrI ivkfs dfAudoN df ipRMsIpl sYktrI rfmfnMd iqvfVIvI Èfml sI. muwK mMqrI df AudoN vflfsYktrI sI aYs sMgIq rfE, AudoN df Ausrfj df cIP sYktrI zI ky ÈMkrn, Ausvyly df ipRMsIpl sYktrI afeI ey kuMdn,ÈihrI ivkfs df iewk ipRMsIpl sYktrIQfms bYNjfimn aqy izptI sYktrI pI vIdyÈmuK vI doÈI mMny gey sn. kmfl dIgwl ieh ik ijhVy aPsrF ƒ Bfjpf nyAudoN bVy byeImfn afiKaf sI, Auh bfadivc Bfjpf rfj ivc mlfeIdfr kursIaFAuqy jf bYTy. imsfl vjoN sB qoN vwzf doÈIikhf jFdf pRdIp ivafs AudoN sspYNz kIqfigaf sI, hux Bfjpf srkfr nfl iPrÉËfny df sYktrI hY. sfP hY ik kmfAUpuwqF df lfB Bfjpf vI lYNdI hY aqy AunHF
dIaF jVHF kyNdr srkfr qwk hox kfrnAunHF ƒ koeI ihlfAux vflf vI hfl dIGVI idKfeI nhIN dy irhf.
hux afeIey AunHF POjI aPsrF vwl,ijnHF ƒ kfrigl jMg ivc ÈhId hoeyjvfnF dI Èrm rwKxI qy Gotfly ƒ rokxfcfhIdf sI, pr Auh afp ies ivc Èfmlho gey sn. sI bI afeI jFc dOrfn dosfbkf myjr jnrl tI ky kOl aqy eyafr kumfr, iewk sfbkf ibRgyzIar aYmaYm vFcU aqy keI hor aPsr doÈI mMnygey. POjI kmFz ny rwiKaf mMqrI dy hukmAuqy iewk adflqI jFc kfiem kIqI qFAus ny BfrqI POj dy do sfbkf muKIaFjnrl dIpk kpUr aqy jnrl aYn sIivj dy nfl cfr lYPtInYNt jnrlF aqyiqMn myjr jnrlF ƒ doÈI mMinaf. afdrÈsusfietI dI ies PrfzI Kyz vflI iblizMgdy PlYt lYx vfly ivakqI df Aus rfjdf vfsI hoxf ËrUrI bxdf sI qy ienHFsfiraF ny AuQy vsybf nf hox dy bfvjUdAuQoN dy vsnIk hox df srtIiPkyt hyrf-PyrI nfl bxf ky pyÈ kIqf hoieaf sI.smuMdrI POj dy iewk aYzimrl ny Kud ƒkfrigl jMg df pRBfvq ieh kih kybxfieaf ik jdoN kfrigl dI jMg lwgI,AudoN Auh muMbeI ivc kfrigl jMg nflsbMDq smuMdrI cOksI morcy df muKI huMdfsI. iesy qrHF smuMdrI POj dy iewk syvf-mukq kYptn ny bfad ivc inAUËIlYNz dInfgirkqf lY leI, Aus ny AuQoN df nfgirkbxn qoN do sfl ipwCoN muMbeI df vsnIksfbq krn df srtIiPkyt bxf ky PlYtlY ilaf. jMgI bhfdrI df vIr cwkr lYxvflf iewk POjI aPsr iewk vfrI rylvyvfilaF ny ies gwloN PV ilaf ik Aus ƒidwqf hoieaf rylvy df Pst klfs df pfsrfjDfnI qy ÈqfbdI ƒ Cwz ky bfkI sBgwzIaF leI sI, pr Aus ny kwt-vwZ kysfrIaF ryl gwzIaF vfsqy bxf ilaf sI.PVy jfx Auqy Aus dI pYnÈn rokx dfhukm ho igaf. Aus nfl ijhVf ivhfrkIqf igaf sI, muMbeI ivc vwsy bgYr AuQoN
dy vsnIk srtIPIkyt bxvf ky PlYt lYxvfly sfbkf jrnYlF dy nfl vI Auh hIkIqf jfxf cfhIdf hY.
hYrfnI dI gwl ieh hY ik sfzylokqMqr ivc iBRÈtfcfr dI jFc vI iBRÈtho jFdI hY. ihMdI dy pRiswD ivaMg kvIsuirMdr Èrmf ny ikhf sI: ‘ikaf kryNab hm, kurwpÈn BI kurwpt ho geI`.Aus ƒ ies df mqlb puwiCaf igaf.suirMdr Èrmf ny ikhf, “iek idn asINkIVy mfrn dI dvfeI ilaFdI sI, aglyidn Aus ivc kIVy pY gey.” BfrqIlokqMqr dy ‘afdrÈ` pRbMD ivc afdrÈsusfietI dy iBRÈtfcfrI kys dI jFc vIiBRÈt ho geI. jFc eyjMsI sI bI afeI nyies jFc dy leI ijhVy lok lfey hoey sn,AunHF ivcoN do sInIar vkIl iewk doÈI ƒCwzx leI 50 lwK rupey df sOdf mfrdyPVy gey. ies ivcoN 25 lwK rupey AunHF nylY ley sn qy bfkI bfad ivc lYxy qYakIqy sn, pr AudoN ƒ sI bI afeI ny PVley qy iPr doÈIaF ivc Èfml ho gey sn.
Bfrq ƒ ies gwl df mfx hY ik iehsMsfr df sB qoN vwzf lokqMqr hY, prieh dyÈ hfly eynf mfx krn jogf nhIN hosikaf ik lok rfj df afdrÈ pyÈ krsky. dyÈ ivc pRbMD ijs qrHF cwldf hY,Aus dy ‘afdrÈ` pRbMD dI hI iewk ‘afdrÈ’imsfl pyÈ krn vflf kys hY muMbeI dfafdrÈ susfietI Gotflf, ijhVf kMnF ƒhwQ lfAux ƒ mjbUr kr dyNdf hY.
hfeI kort ny mfmly ivc suprImkort ‘c apIl leI 12 hPiqaF df smFidwqf hY AudoN qwk iemfrq ZfAux dy hukmAuqy rok rhygI. afdrÈ hfAUisMg susfietImuMbeI dy kolfbf Kyqr ivc siQq hY.
Punjab Times Vol 17, Issue 19, May 7, 2016 pMjfb tfeImjL sfl 17, aMk 19, 7 meI 2016 (12)
sincrvfr, 7 meI 2016
-cfcf byilhfjLTfh-sotf
pMjfb tfeImjL
prvfsIaF dI dysL PyrI!ivrly hYx jo sfl dy sfl jFdy, virHaF bfad keI ‘ipwCy’ nUM qwkdy ny.jIvn bIqdf kohlU dy bYl vFgUM, ivc prdys dy rihMidaF awkdy ny.dysL jfx df jdoN sbwb bxdf, ‘eyar itkt’ iPr huwb ky cwkdy ny.af ky vqn df dyK ky hfl mMdf, sB kuJ jfxdy bol nf skdy ny.iml huMdf nhIN sfiraF imwqrF nUM, ‘vIk’ muwkdy iPiridaF-quridaF dy.DrqI pYr nhIN lwgdy jfx vyly, hMJU awKF ivc Clkdy muVidaF dy!
bydfvf ilK gey ienklfbInfl suafl-juafb
sqnfm df qur jfx df ÌYslfsoÊvfr hY. ‘jMglnfmf’ vrgI ikqfbilKx vflf aqy ‘spfrtks’ vrgy nfvldf qrjmf krn vflf sqnfm iËMdgI ƒbydfvf dy igaf. sMjy kfk dI dsqfvyËIiÌlm ‘mftI ky lfl` ivc pfÈ dI kivqfsuxf ky Auh kYmry ivc Jfkdf hY aqyafpxI sihmqI jqfAuNdf hY. Aus dy mUMhAuqy muskrfht ÌYldI hY. dyÈ Droh dIDfrnf dI gwl kridaFAuh kYmry ivc JfkdfhY aqy Aus df smuwcfbuwq nfbrI df numfieMdfbx jFdf hY. inËfm dyiÉlfÌ nfbrI krnvflf sqnfm afpxy
iesy Éfsy qihq iËMdgI ƒ muÉfqb huMdfhY. jdoN hr qrHF dI nfbrI dy nfl hrqrHF dy suaflF ƒ dyÈ Droh krfr idwqfjf irhf hY qF sqnfm df qur jfxf mOjUdfdOr dI byikrk ihMsf ƒ byprd krdfjfpdf hY. ieh suafl puwiCaf jfxf lfËmIhY ik sqnfm vrgf bMdf ÉudkuÈI ikAuNkrdf hY? ies ÉudkuÈI leI juafbdyhIiks dI bxdI hY aqy pVcol dI iËMmyvfrIiknHF isr pYNdI hY?
sqnfm qkrIbn cflI sflkulvkqI ienklfbI vjoN Xuwg pltfAuxivc msrUÌ irhf. Aus ny Xuwg pltfAuxleI lfmbMdI krn ivc ihwsf pfieaf aqybhuq sfry nOjvfnF ƒ ienklfb dI rfhAuqy qoiraf. ienklfb dI rfh quiraf dIhOslfaÌjfeI kIqI. ienklfb dI rfhqoN prq gey sfQIaF nfl suihrd irÈqfkfiem rwiKaf. Aus dI imlxsfrqf aqyinwGy suBfa dIaF bfqF Aus dy sfQI pfAuNdyhn. Aus dy sfQI dwsdy hn ik Auh afpxIdlIl ƒ sfÌ ÈbdF ivc pyÈ krdf sIaqy sMjIdgI nfl tkrfvIN dlIl suxskdf sI. Aus dI jigafsf aqy jfgrUkqfdf sbUq Aus dIaF ilKqF hn. ies ivcqF koeI Èwk nhIN ik ienklfbI isafsqivc cfr dhfky qwk srgrm rihxf idRVqfaqy isdkidlI dI mMg krdf hY. iesdOrfn inËfm dy hr pwK dI pVcol hoxIlfËmI hY. jy inËfm dy isafsI, jmfqIaqy jfqI ZFcy dI pVcol lfËmI hY qFsmfj aqy Bfvuk inËfm dIaF prqFProlxIaF vI ËrUrI hn.
asIN sfryy ies svfl nfl KOJl rhyhF ik afiÉrkfr sfQI sqnfm vrgy pRpwksfQI ny ieAuN ikAuN kIqf? kI Aus kolhor koeI cox nhIN sI? kI sqnfm dfafpxy hI AunHF supinaF qoN moh aYnf BMgho igaf sI ijnHF dI Éfqr Aus ny afpxfinwjI BivwK sMvfrn qoN pfr jf ky smuwcysmfj dy BivwK ƒ roÈn krn df bIVfcuwikaf sI aqy afpxI inwjI iËMdgI qypirvfr, sB kuJ dfa ‘qy lf idwqf sI?
ijs qrHF dy smfj aqy rfj pRbMDivc asIN rih rhy hF, Aus ivc ÉudkuÈIaFhYrfnIjnk gwl nhIN. jmfqF ivc vMzy iessmfj dI hr jmfq, hr qbky dy afpo-afpxy Éfs qxfa, dbfa aqy kfrn hnjo ienHF smfjI ihwisaF dy keI mYNbrF ƒkeI vfr afpxy hwQIN afpxI iËMdgI ƒÉqm kr lYx dy rfh Dwk idMdy hn; qyAuh afpxI iËMdgI df aMq kr lYNdy hn.inÈcy hI AunHF dy ieAuN krn dy hflfqaqy kfrn vwKo-vwKry huMdy hn.
iËMdgI ƒ BrpUr ijAuxf locdyiensfn Aupr jdoN ieh soc hfvI ho jFdIhY ik Aus dI iËMdgI ƒ drpyÈ smwisafvFƒ hwl krnf jF hwl krn leI Xqn jfrIrwKxf hux Aus dy vws dI gwl nhIN; jdoN
mfXUsI aqy inrfÈqf Aus Aupr ies kdrhfvI ho jFdI hY ik Aus ƒ AunHF muÈklFivcoN bfhr inklx leI AumId dI koeIikrn nËr nhIN afAuNdI qy Auh ies nqIjy‘qy phuMc jFdf hY ik Aus df ijAuxf huxbykfr hY, AudoN hI Auh ÉudkuÈI df rfhaÉiqafr krdf hY.
pr ienklfbI smfjI qbdIlI leIsMgrfmF dy pFDI, ienklfbI afÈfvfdIiensfnF df ÉudkuÈI dy rfh dI cox krnfgMBIr iÌkrmMdI df mfmlf hY. ies qrHFdy iensfnF kol smfj dy ivkfs dy inXmFƒ smJx df ivigafnk nËrIaf aqy iesqrHF dI qbdIlI leI ËrUrI spÈtisDFqk qy isafsI sUJ huMdI hY. Auh iessvfl bfry spÈt huMdy hn ik afly-duaflydI hkIkq qoN plfien krn nfl kuJ vIbdlx vflf nhIN. hkIkq df sfhmxfkrdy hoey isrÌ ienklfbI sMGrÈF rfhINienklfbI qbdIlI ilaf ky hI smfj ƒmnuwK dy ijAuxXog, ibhqr aqy AunHFmuÈklF qy burfeIaF qoN mukq bxfieafjf skdf hY jo iËMdgI ƒ axmnuwKIbxfAux leI iËMmyvfr hn.
sqnfm kol mfrksvfd qy horivcfrDfrfvF df BrpUr igafn sI. Ausny dunIaf Br df sfihq inwT ky piVHafhoieaf sI. Aus kol isafsI iËMdgI dflMbf qjrbf sI. Aus ny pyNzU ikrqIaF,snaqI mËdUrF, Éfs kr ky luiDafxy dyprvfsI mËdUrF aqy jMgl dy afidvfsIaFdI muwZlIaF mnuwKI ËrUrqF qoN vFJI, akihmuÈklF nfl pl-pl sMGrÈ krdIiËMdgI ƒ AunHF dy drimafn rih ky nyiVENd y iKaf, jfixaf q y smiJaf sI.imhnqkÈF ƒ ies qrHF dI axmnuwKIiËMdgI ijAux leI byvws qy mjbUr krnvfly smfjI qy rfjsI hflfq ƒ bdlxleI ienklfbI sMGrÈF dI ËrUrq ƒ AuhbfÉ UbI smJdf sI. ‘j Mglnfmf`isrjidaF aqy ‘spfrtks` df anuvfdkridaF Aus ny Xug bdlx dy sMgrfmivc msrUÌ Èfndfr ikrdfrF ƒ afpxyaMdr ikMnI zUMGI iÈwdq nfl mihsUs kIqfsI. jy iPr vI Aus ny afpxy hwQIN afpxI
iËMdgI ƒ Éqm krn dy rfh ƒ afpxfaMq cuixaf qF ieh cox Aus aMdr ipClysmyN qoN Gr kr geI ies nFhpwKI sockfrn sI ik hux Aus dy afpxy aMdrienHF nfmuafÌk hflfq df sfhmxf krndI ihMmq aqy ies ƒ bdlx leI Ëor-aËmfeI krn dI qfkq nhIN rhI. muwKqOr `qy ieh smfjI-pirvfrk irÈiqaFdIaF AulJxF sn ijnHF ny Aus dy mnoblƒ Éorf lfAux ivc afpxI BUimkf inBfeIijs df pVcolvF Éulfsf AunHF dI bytIrIvf ny afpxy ipafry pfpf ƒ smripqcMd sqrF ivc kIqf hY. nfl hI ienklfbIlihr dI kmËorI dI vI ies ivc afpxIiek BUimkf hY.
Aus aMdr AuBr rhy inrfÈfjnkivcfrF ƒ dUr krn leI byÈwk Aus dybhuq sfry nyVly sfQI, dosq qy ihqYÈIlgfqfr Xqn krdy rhy, pr afiÉrkfrsfzf ieh iËMdfidl sfQI nfmuafÌk hflfqnfl jUJidaF iËMdgI dI lVfeI hfr igaf.Aus ny Auh drdnfk aMq Éud leI cuxilaf ijs ƒ Aus ny aÌroË aMimRq vloNÉudkuÈI krn smyN Éud hI Ëordfr qrIkynfl rwd kIqf sI.
Gor afriQk sMkt mUMh afey iksfnFqy mËdUrF ƒ ‘ÉudkuÈIaF nhIN sMgrfm`df rfh idKfAux vfly ienklfbI kfÌilaFdy kuJ juJfrU jdoN Éud hI Aus rfh pYxlwg jfx qF ieh smuwcI ienklfbI-jmhUrI lihr dy gMBIrqf nfl soc-ivcfrqy svY-icMqn kr ky AunHF hflfq ƒ bdlxleI sMjIdf Auprfly krn df vylf hY ijnHFƒ afpxy leI nfmuafÌk smJ ky sMgrfmFdy pFDI kFtf bdl ky afqmGfq dy rfhpYx leI mjbUr ho jFdy hn.
sqnfm ienklfbI lihr dIaFisDFqk qy isafsI kmËorIaF ƒ pUrIbybfkI aqy gMBIrqf nfl lgfqfrAuTfAuNdf irhf sI. Aus df mMnxf sI ikienklfbI lihr ivc dunIaf aqy sfzymulk dy bdl cuwky hflfq ƒ smJx leIloVINdI rcnfqmkqf nhIN hY. Auh kihMdfhuMdf sI ik lihr dy kfÌly purfxIaFDfrnfvF dy rtx-mMqr aqy KoKlI lÌfËI
ivc gRs ky aYsIaF mÈInF bx cuwky hnijnHF ny Éud ƒ rutInvfd dy sMvydnhIxKol ivc bMd kr ilaf hY. Auh kimAUinstjQybMdI aMdr jmhUrIaq dI amldfrIAupr vI gMBIr svfl AuTfAuNdy sI. Ausƒ ieh kmI bhuq cuBdI sI ik lihr aMdrivcfrDfrk aqy isafsI-isDFqk svflFAupr inwT ky bihs-mubfhsf nhIN ho irhfqy drpyÈ vwzy svflF ƒ muÉfqb hI nhINhoieaf jf irhf ijs kfrn ienklfbIlihr Tos hflfq df Tos inrxf kr kyisafsI lFGy BMnx aqy ivÈfl lokfeI ƒafpxy klfvy ivc lY ky ienklfbI BivwK-nkÈy vflI Xug-pltfAU isafsI qfkqivc bdlx qoN asmrwQ hY. Aus dy svflikwQoN qk vfjb hn, ieh bihs df muwdfho skdy hn, qy lfËmI hoxy cfhIdy hn;pr iek cIË qYa hY ik ienklfbI lihrƒ ajokIaF cuxOqIaF dy hfx dI hox leIafpxIaF kmËorIaF qy asÌlqfvF AuprKuwlHy mn nfl nËrsfnI qy crcf krn dIzfZI ËrUrq hY. smyN dy hfxI ienklfbIsMGrÈF dI nvIN AuTfx hI hflfq dyQpyiVaF nfl zgmgf rhy ienklfbIafÈfvfd ƒ mËbUqI dy skygI, qy aYsIaFdrdnfk qrfsdIaF ƒ TwlH pf skygI ijsƒ aMjfm dyx dI cox kr ky sfQI sqnfmny ieAuN afpxI iËMdgI df aMq kIqf.
sqnfm ny mfEvfdI lihr dy gVHbsqr dy abUJmfV ielfky ivc cotI dymfEvfdI afgUaF qy hiQafrbMd gurIilaFnfl keI mhIny guËfr ky ies lihr bfry‘jMglnfmf` nF dI mOilk rcnf pMjfbIËubfn dI JolI pfeI jo aMgryËI aqy drjndy krIb ihMdusqfnI ËubfnF ivc anuvfd hoky Aus ƒ ‘jMglnfmf` qÉwls dy rUp ivcinafrI pCfx dy geI. buwkr ienfm jyqU
lyKkf aruMDqI rfey dwsdI hY ik Aus ƒbsqr dy jMglF ivc jf ky mfEvfdI lihrƒ smJx leI ‘jMglnfmf` ny pRyiraf sI.ienklfbI Èfier jgmohx joÈI dI mukMmlAurdU ÈfierI ‘pYmfny-ienklfb` dfilpIaMqr qoN ielfvf sqnfm ny sMsfrpRiswD nfvl ‘spfrtks`, mfrks dI‘ieknfimk aYNz iÌlfsiÌk mYnUsikRpt`vrgIaF bhuq sfrIaF cricq ikqfbF dyanuvfd kr ky pMjfbI Ëubfn dI coKI syvfkIqI. Auh pMjfbI aqy aMgryËI ivc iekoijMnI muhfrq vflf klm df DnI sI. ivÈvsfihq df zUMGf igafqf sqnfm TyT pMjfbIlÌËF df cldf-iPrdf ÈbdkoÈ sI.1970ivaF ivc nkslbfVI lihr dIbulMdI dy dOr ivc kulvkqI kimAUinstbxy gurmIq AurÌ sqnfm ny sfZy cfrdhfky kimAUinst lihr ivc inwT ky kMmkIqf. mfEvfdI pwKI mÈhUr aMgryËI rsflypIplË mfrc, pIplË rijstNYs, jnpRqIroD, jYkfrf, sulgdy ipMz, lok kfÌlfvrgy muqbfdl ienklfbI isafsq dyqrjmfn pOxI drjn rsfilaF df sMpfdnkridaF AunHF ny afidvfsIaF, dilqF,aOrqF, kOmIaqF, Dfrimk GwtigxqIaFdy hwk ivc aqy ihMdusqfnI styt vloN Zfhyjf rhy jbr ivruwD ivc zt ky klm clfeIaqy ienHF svflF, Éfs kr ky gujrfqkqlyafm aqy apryÈn gRIn hMt ƒ lY kykul ihMd pwDr qy keI cricq muihMmF ivcafgU BUimkf inBfeI. kOmFqrI mfmilaFAupr Aus dI Éfs muhfrq sI. mfrksvfdIivcfrDfrf df gih-gwzvF DfrnI sqnfmaksr hI isafsI qy isDFqk kMmËorIaF`c gRsI kimAUinst lihr dI bybfkI nflaflocnf krdf sI aqy ies dI KVoq qoNkfÌI mfXUs sI.
iewk mhFmfnv dI KudkuÈIswqrivaF ‘c smfj aMdr vwzIqbdIlI ilafAux leI cwlI nkslI lihrdOrfn sYNkVy nOjvfnF ny afpxy Grpirvfr Cwzy sn ijnHF ivcoN bhuqy puilsmukfbilaF ivc mfry gey sn aqy ijhVybc gey sn, Auh vI koeI ijAuNidaF ivcnhIN sn rhy. AunHF nMU afpxI bcdI iËMdgIjF qF rUpoÈI dI hflq ivc jF iPr iksyjfalI pCfx Qwly guËfrnI peI. Auh aijhymhFmfnv hn ijnHF ny lokF dI iËMdgI nMU
suKflI aqy KUbsUrq bxfAux leI afpxyafp nMU qbfh kr ilaf sI, pr AunHF dIies kurbfnI df Dylf muwl vI nhIN ipaf.ijhVy ÈhId ho gey sn, AunHF dy nf ikqybuwq lwgy aqy nf hI AunHF dy nF Auqy ikqymyly lwgy. ijhVy ijAuNdy bcy sn, Auh vIsfry vkq dI DUV dy ieMnf Qwly db gey ikawj cfr dhfikaF mgroN AunHF df snmfnkrnf qF dUr, lokF ny AunHF nMU pCfxnf vIbMd kr idwqf hY. pMjfbI dy isrmOr ÈfiersurjIq pfqr horF ny aijhy mhFmfnvFdI hflq afpxI iek nËm ivc ies qrHFibafnI hY:
hux Grfˆ nUM prqxf muÈkl bVf hYkOx pihcfxygf sfnUM
mwQy Auqy mOq dsqKq kr geI hYichry Auqy Xfr pYVF Cwz gey ny.Èfm nUM jd mVHI ‘qy dIvf blygfgurduafry sMK vwjygfAuh bhuq afvygf XfdAuh ik ijhVf mr igaf hYAuh ik ijs dI mOq dfies BrI ngrI ‘c bs mYnUM pqf hY.jy iksy ny huxmyry mn dI qlfÈI lY leIbhuq rih jfvFgf ‘kwlfiksy duÈmx dyÈ dy jfsUs vFghux Grfˆ ‘c vwsxf sOKf nhIN hY.64 sfl dI Aumr ivc pitaflf ivKy
KudkuÈI krn vflf sqnfm vI aijhymhFmfnvF ivcoN iek sI. Auh afpxy afKrIsfh qIk grIbF, inafsiraF dy hwkF leIlVdf irhf, AunHF leI ilKdf irhf, AunHFdI afvfË bxdf irhf.
2002 ivc sqnfm ny keI mhInyCwqIsgVH dy jMglF ivc mfEvfdIaF aqyafidvfsI lokF ivc guËfry aqy ijAuxleI AunHF dy sMGrÈ nMU bhuq nyiVENvyiKaf. ienHF sfry qjribaF nMU sqnfm
ny afpxI pusqk ‘jMglnfmf’ ivc pyÈkIqf. ienHF jMglF ivc mfEvfdIaF dIhkUmq cwldI h Y. sqnfm ienH FmfEvfdIaF dy ËrIey afidvfsIaF nMUimilaf. Auh nOjvfn mfEvfdIaF nfl keIkeI idn GMumdf irhf jo hmyÈF iewk jgHfqoN dUjI jgHf sunyhy jF smfn phMucfAuxleI qury rihMdy sn. kuJ afidvfsI gurIly
vI sn, pr sfry nhIN. ies ikqfb ivcsqnfm ny gONzË kbIly dI roËmwrf dIiËMdgI nMU ibafn kIqf hY. Auh dwsdf hYik ies kbIly dy bhuqy lok 20 qoN vwDigxqI nhIN jfxdy. ies leI Auh ikwdFjfx skdy hn ik AunHF dy afly duaflyhËfrF kroV dy Kixj pdfrQ pey hn.AunHF dI aOsq Aumr 50 sfl nhIN twpdI.Auh smyN nMU imMtF jF GMitaF nfl nhINsgoN idn-rfq aqy mOsm qbdIlI dyihsfb nfl mfpdy hn. AunHF ivcoN bhuiqaFny ajy qIk ryl gwzI jF bws nhIN vyKI.
sqnfm dI ieh ikqfb aijhfdsqfvyË hY ijhVf Bfrq aMdr vsdy AunHFlokF dI iËMdgI Auqy rOÈnI pfAuNdf hY ijnHFnMU bqOr nfgirk ajy qIk nf koeI pCfximlI hY, nf koeI shUlq imlI hY aqy nfhI aiDkfr. ieh qF rhI iek afidvfsIkbIly dI khfxI, ijhVy ies kr kyshUlqF aqy aiDkfrF qoN vFJy hn, ikAuNikAuh jMglF ivc rihMdy hn; pr sqnfmvrgy sMvydnÈIl bMidaF nMU ies dyÈ dyAunHF kroVF lokF df duwK vI idn rfqpryÈfn krdf irhf, ijhVy afpxy vot rfhIN
QF-QF cwldy vMn-svMny lMgrCkidaF-CkfAuNidaF mYN ieÈiqhfrbfËI‘qy vI nËr rwK irhf sF. sVk dy dohINpfsI N g wz y h oe y ‘h oriz MgË‘ Auq yisafsqdfnF vwlo N holy mhwly dIaFvDfeIaF ilKIaF hoeIaF sn. nfl-nflcoxvyN afgUaF dIaF qsvIrF vI sn.gVHÈMkr qoN sRI anMdpur sfihb qwk sBqoN vwD horizMg srkfrI, Bfv bfdl dl-Bfjpf dy sn. aty-sty ieÈiqhfrbfËIivc dUjf nMbr sI kyjrIvfl dI pfrtI dfaqy qIsrf kFgrs df, pr ieÈiqhfrFdf hulIaf dyKidaF ajIb gwl sfhmxyaf rhI sI; Auh ieh ik bfdl dl-Bfjpfdy isrP do horizMg hI sfbq sbUqy sn.iek gVHÈMkr ÈRomxI kmytI dy kflj mUhryaqy dUjf Jwj cOk Auqy puils nfky dysfhmxy. bfkI sfry QfeIN lokF ny PlYksFdIaF lIrF-lIrF kIqIaF hoeIaF sn.idlcsp gwl ieh vI sI ik lokF ny isrÌpRkfÈ isMG bfdl, suKbIr isMG bfdljF kyNdrI mMqrI hrismrq kOr bfdldIaF qsvIrF hI imQ ky pfVIaF hoeIaFsn; ijvyN ikqy pMjfbIaF dy guwsy df inÈfnfkyvl bfdl pirvfr hI hovy!
ies dy Ault ‘afp` df isrP iekPlYks, kfnpur KUhI moV kol iek mMdrsfhmxy Pitaf hoieaf dyiKaf. hor sBshI slfmq sn. AuBr irhf nvF gfiekpMmf zUMmyvflIaf afpxy ipMz zUMmyvfl vwloN
awgy Bwjdf hwQ joVdf kihMdY, “Bfgvfny,mYƒ kuwtx leI hor jo mrËI zMzf-sotfcuwk lY, rwb df vfsqf JfVU rwK dy. iesny idwlI c modI vrigaF dIaF gozxIaFlvf`qIaF, mYN kIhdy pfxI hfr aF.”
jlvfhy dy iekwT ivc GuwgI qoN pihlFmYƒ vI bolx df mOkf imilaf. ieQy afpxyipMz dy kihMdy-khfAuNdy akflI-kFgrsIpirvfrF dy nOjvfnF mUMhoN ‘kyjrIvfliËMdfbfd` aqy ‘afm afdmI iËMdfbfd` dyjosLIly nfary sux ky mYN dMg hI rih igaf.
zf[ brijMdr isMG hmdrd dImfÈUkf-gfiekI: zf[ brijMdr isMGhmdrd iewko smyN do byVIaF dI svfrIkr skdf hY. pwqrkfrI Aus dI pqnI hYqy gfiekI mfÈUkf. jy swc puwCo N qFpwqrkfrI Aus dy gl ipaf Zol hY prAus ny ies nUM zgy dIaF qfnF qy surFnfl suDfiraf qy inKfiraf. Aus dy iesinKfr n U M p ihcfxidaF d yÈ d yrfÈtrpqI ny Aus nUM pdm BUÈx dfsnmfn idwqf.
mYN brijMdr isMG nUM AudoN qoN jfxdfhF jd pMjfh sfl pihlF Aus dy mfxXogipqf sfDU isMG hmdrd myrI jMjy geysn qy Aus qoN pihlF brijMdr isMG myrIidwlI vflI irhfieÈ Auqy AurdU dI iewkgËl dy kuJ iÈar gf ky myry imwqrF nUMinhfl kr ky igaf sI. gIq-sMgIq nflAus ny afpxI afÈkI nUM sdf afpxy sInynfl lfeI rwiKaf. ajIq smfcfr smUhdI sFB-sMBfl kridaF, rfj sBf dImYNbrI inBfAuidaF, anMdpur sfihb dIivrfsq-ey-Éflsf qy krqfrpur ivcAusfrI jf rhI jMg-ey-afËfdI leI slfh
30 mfrc 2016 nUM hoeI myrI bfeIpfs srjrI ny mYnUM Aus smfgm ‘qy hfËrInhIN Brn idwqI pr pVHIaF-suxIaF KbrFqoN pqf lgf ik ies aYlbm ivc kyvl qykyvl lok gIq hn. AunHF lok gIqF dIsMgIqmeI korIEgRfPI ijhVy kdI divMdrsiqafrQI qy aYm[ aYs[ rMDfvf ny iewkTykIqy aqy krvfey sn. qyry bfjry dI rfKIidAurf mYN nf bihMdI, Auzdf vy jfvIN kFvF,vIr myry ny bfg lvfieaf ivc lvfeIaFklIaF, lVI vy pRIq vflI tutdI vI nf,rfq vy ivCoVy vflI mukdI vI nf afidlok gIq muKiVaF qoN ielfvf ienHF ivcsiqafrQI qy rMDfvf dI cox nfloN vwKryqy nvyN gIq vI hn. vwzI gwl ieh ikbrijMdr isMG AunHF nUM sMgIq pRdfn krkyqy lvlI XUnIvrstI dy ividafrQIaF qoNgMvf ky amr kIqf hY.
ies vfrI mYN afpxy drjnF imwqrFnUM imlxoN rih igaf pr zfktr kihMdyhn ik awTvIN aYlbm qwk mYN nO-br-nOho ky hfËrI Br skFgf. mYnUM aglIaYlbm dI AuzIk rhygI.
aMiqkf:(kvIÈr krnYl isMG pfrs)rMg sfrI dunIaF dymyrf mfxn nUM jIa krdf.nwnHf idl sihimaf vf,qyrI soc CurI qoN zrdf.kfql axjnmI dI,bx ky zYx rUp nf DfrIN.hfVy hwQ bMnHdI hF,aMmIeyN kuK ivc nf mfrIN.puwqF dy vFg hFmYN vI KUn quhfzf suwcf.pVH hfsl kr‘lFgI,ruqbf sUrj nfloN Aucf.DuMmF pf idaFgI,Qozy nF dIaF kUMtF cfrIN.hfVHy hwQ bMnHdI hF,aMmVIey kuwK ivc nf mfrIN.
-0-
aMimRqDfrI iswK bnfm sihjDfrI iswK
Punjab Times Vol 17, Issue 19, May 7, 2016 pMjfb tfeImjL sfl 17, aMk 19, 7 meI 2016 (15)
inAU Xfrk (ibAUro): pMjfb ivcies smyN nisLaF dI hnyrI cl rhI hY,iksfn mfXUsI dI hflq KudkusLIaF krnleI mjbUr hn, byihsfb byrujgfrI krkynOjvfn pIVHI mfXUsI dy dOr ivc hY,iBRsLtfcfr df pUrf bolbflf hY, sVkF ‘qyhjfrF lok hr sfl hfdisaF df isLkfrho jFdy hn, iswiKaf aqy ishq shUlqFdf pUrI qrHF vpfrIkrx ho cukf hY, pMjfbdy isr ieMnf krjLf cVH cukf hY ik ivafjcukqf krn leI vI ivafj ‘qy pYsy cukyjf rhy hn jF srkfrI jfiedfdF gihxypfeIaF jf rhIaF hn. ieh sB vyK kysihj Bfa hI jfpx lgdf hY ik pMjfbies smyN qbfhI dy kMZy ‘qy hY.
ienHF ivcfrF df pRgtfvf ienHIN idnINamrIkf dOry ‘qy afey hoey afm afdmIpfrtI (afp) pMjfb dy muK bulfry s[suKpfl isMG Kihrf ny lMGy mMglvfr nUMieQy ircmMz ihwl ivc iek BrvyN iekwTnUM sMboDn kridaF kIqf. AunHF ikhf ikies sB kfsy leI pMjfb dI akflI-Bfjpfsrkfr aqy kFgrsI ijMmyvfr hn. sBkuJ pMjfb dy mMqrIaF-sMqrIaF dI sLihnfl ho irhf hY. AunHF afpxI ieh itpxImuV duhrfeI ik pRkfsL isMG bfdl aqykFgrs suprImo kYptn amirMdr isMGieko iswky dy do pihlU hn aqy dovyN iekdUjy nUM bcfAux leI rl ky isafsq dIKyz Kyz rhy hn.
afp afgU ny ikhf ik pMjfb dy lokmOjUdf isafsI pfrtIaF dI ‘Auqr kftomYN cVHF’ dI isafsq qoN awk-Qwk cukyhn aqy AunHF nUM afs dI ikrn isrPafm afdmI pfrtI qoN njLr afAuNdI hY.AunHF dI ieh afs jfiejL vI hY ikAuNik jokuJ pfrtI ny idwlI ivc kr ivKfieaf hY,
pMjfb qbfhI dy kMZy, ‘afp’ hI afs dI ikrn: suKpfl Kihrf
Auh afpxy-afp ivc iek imsfl hY. iespfrtI ny afpxy hI iek mMqrI nU MiBRsLtfcfr dy dosLF kfrn brKfsq krkyieh sfbq kIqf hY ik iehiBRsLtfcfr dy ikMnI ivruD hY.AunHF afs pRgtfeI ik 2017dIaF pMjfb ivDfn sBf coxFivc lok pfrtI nUM BfrI ijwqidvfAuxgy. AunHF pRvfsIpMjfbIaF nUM afm afdmIpfrtI dI hr qrHF nflhmfieq krn dI apIl kIqI.
ies mOky s[ Kihrf nylokF dy svflF aqy sLMikaFdy vI bVy qhwml nfl jvfbidqy. suKpfl Kihrf dy nflidwlI dy ivmn aYNz sosLlvYlPyar mMqrI sMdIp kumfraqy kYlIPornIaf qoN afmafdmI pfrtI dy knvInrpRdIp suMdirafl vI phuMcy
lf dy BweIaf jLor sfrf eI, grm grm pltfeIey.pIV kmfd mukf ilaf sfrf, ieh vI kMm mukfeIey.
ho geI lfl pUrI pq sfrI, CyqI Br dyh gMz.guV dy mUhry kuJ nhIN huMdI, buwZyvfl dI KMz.
isdknMU
slfmqbwsum adnfn nMU
mMzylf ienfm
mlflf vflI srËmIn
pfiksqfn ivc mnuwKI hwkF leIjUJx vflI qbwsum adnfn nMU vwkfrInYlsn mMzylf purskfr nfl nvfijafigaf hY. qbwsum swcmuwc koeI sfDfrnaOrq nhIN. Auh dihÈqpsMdF dI mfrhyT afeI svfq GftI dI vsnIk hYaqy Aus ny AuQy GrylU ihMsf iKlfPijs qrHF afvfË bulMd kIqI hY, Aus dfkoeI qoV nhIN hY. Aus nMU ieh purskfrkolMbIaf dI rfjDfnI bgoqf ivc hflhI ivc idwqf igaf hY aqy ies
purskfr nfl Aus dI crcf sMsfr pwDr'qy hoeI hY. iesy dOrfn qbwsum adnfnny ieh purskfr afpxy ipafry vqnpfiksqfn nMU smripq kIqf hY aqyikhf hY ik ieh purskfr lokF vwloNimlI hwlfÈyrI aqy BrpUr sfQ kr kyhI sMBv ho sikaf hY.
bIbI qbwsum adnfn dI ieh gwlsolF afny swc hY. hux 39 virHaF dIqbwsum adnfn AudoN isrP 13 virHaFdI sI jdoN Aus dI ÈfdI ho geI sI.ÈfdI qoN qurMq bfad hI Aus dy 'isr dy
sfeIN' ny Aus Auqy qÈwdd Zfhuxf ÈurU kridwqf. Aus ny ieh srIrk aqy mfniskqÈwdd ieMny vrHy KfmoÈ rih ky jirafaqy iPr 20 virHaF bfad Aus dI iehKfmoÈI afKrkfr tuwt geI. Aus ny afpxIpUrI ihMMmq iekwTI kr ky afpxy KfvMdqoN qlfk lY ilaf. ies qoN bfad Aus ny'KvfdIn ijrgf' dI aYWn[jI[E[ afrMB krleI jo GrylU ihMsf dIaF iÈkfr hoeIaFaOrqF leI shfrf bx ky bhuVI. 'KvfdInijrgf' df Èfbidk arQ 'BYxF dI kONsl'bxdf hY. so, hr hPqy 'KvfdIn ijrgf'juVn lwgI aqy aOrqF ies mIitMg ivcafpxy nfl hoeIaF-bIqIaF suxfAux lwgpeIaF. hOlI-hOlI ies imlxI ivc aKOqIaxK Kfqr DIaF-BYxF dy kql, aOrqFAuqy qyËfbI hmly aqy aOrqF nfl juVyhor msly-muwdy ivcfry jfx lwgy. pihlF-
pihl qF AunHF nMU mrdF dI kropI dfiÈkfr vI hoxf ipaf, pr jdoN iehimlxI, muihMm ivc bdl geI qF AunHFleI kMm krn vflf rfh hor moklfhuMdf igaf. duiKafrIaF aOrqF Kud-bKud 'KvfdIn ijrgf' kol afAuxlwgIaF. ies dy nfl hI qbwsum adnfnnMU ies kfrj leI ÈfbfÈ imlxI ÈurU hogeI. iPr qF ienfmF-snmfnF dI vIJVI lwg geI.
hux jdoN vI 'KvfdIn ijrgf' nMUiksy aOrq nfl vDIkI dI Kbr puwjdIhY, sfrIaF aOrqF iekwTIaF ho ky iesËulm iKlfP jUJdIaF hn aqy iek-dUjI nMU agFh vDx dI hwlÈyrI idMdIaFhn. qbwsum adnfn dI aMmVI aijhysfry ros ivKfivaF ivc iÈrkq krdIhY. Aus df kihxf hY ik AunHF dIaF DIaFny afpxy leI afp rfh kwZ ilaf hY,hux mfipaF nMU ienHF dI hr hfl aqyhr hIly iemdfd krnI cfhIdI hY.qbwusm adnfn df dfeIaf hY ik Auhhr Aus aOrq qwk phuMc kry ijhVIibnf vjHf mrdfvIN hYNkV kfrn pIVhMZfa rhI hY. -0-iek nMnHI jfn nMU idlfsf dy rhI qbwsum qdnfn.
jgjIq isMG syKoN
qbwsum adnfn svfq GftI dI dUjI aijhI aOrq hY ijsdI crcf mulk dIaF hwdF pfr kr ky sMsfr pwDr 'qy PYlgeI hY. ies qoN pihlF awlHV Aumr dI kuVI mlflf XUsPËeIdI crcf hoeI sI jdoN Aus ny svfq GftI ivc kuVIaF leIisiKaf dy muwdy Auqy afpxI afvfË bulMd kIqI sI. qfilbfnny Aus ny hmlf kr idwqf sI aqy Aus dI jfn msIN bcIsI. mlflf awj kwlH ieMglYNz ivc hY. Aus nMU kuVIaF dIisiKaf leI afvfË bulMd krn bdly sMsfr pRiswD nobylpurskfr vI iml cuwkf hY. pihlF mlflf aqy hux qbwsum nyavfm nMU Auh rfh idKfieaf hY ijs Auqy cwl ky iensfn dImukqI leI agFh vfly rfh hor mokly huMdy hn. aijhIaFÈKsIaqF aqy ienHF vwloN kfrjF nMU slfm hY.
GrylU Ëulm dI iÈkfr hoeI iekqRImq nfl qbwsum adnfn.
iËMdgI dI
dsqk
iËMdgI dI
dsqk
mlflf XUsPËeI
Punjab Times Vol 17, Issue 19, May 7, 2016 pMjfb tfeImjL sfl 17, aMk 19, 7 meI 2016 (19)
Bfjpf dy iek ho jfx kr ky kyjrIvflsrkfr 49vyN idn hI izwg peI sI, ijsqoN sbk lYNidaF kyjrIvfl ny idwlI ƒ
pUrn rfj df drjf idvfAux leI lokFnfl vfadf kIqf qy 67 sItF ijwq ky muVidwlI dy muwK mMqrI bxy.
isafsI KihbfËI nyleI sI pfik ivciswK afgU dI jfnpyÈfvr: pfiksqfn c ipCly idnIN
kql kIqy gey iswK afgU svrn isMG dykql dy mfmly ivc hux pfiksqfnIavfmI nYÈnl lIg pfrtI dy sfbkfsYnytr df nfm vI AuWCln lwgf hY.
svrn dy kql dI jFc kr rhIpuils tIm df kihxf hY ik ies mfmlyivc ijnHF ivakqIaF Auqy Èwk hY, AunHFivc sfbkf sYnytr amrjIq mlhoqrfdf nfm vI Èfml hY. svrn isMG dy kqlmfmly ivc puils pihlF hI qihrIk-ey-iensfP pfrtI dy afgU bldyv kumfrƒ igRPqfr kr cuwkI hY. puils anusfrbldyv kumfr ny 10 lwK dI supfrI dy kysvrn isMG dI hwiqaf krvfeI sI.bldyv kumfr pfrtI dI itkt svrn isMGƒ idwqy jfx kfrn nfrfË sI. svrn isMGpfiksqfn iswK gurduafrf pRbMDk kmytIdy sfbkf pRDfn qy ÉYbr pKqUnKvf dymuwK mMqrI dy ivÈyÈ shfiek dy ahudy Auqysn. svrn isMG dI hwiqaf 22 aprYlƒ kr idwqI geI sI.
Punjab Times Vol 17, Issue 19, May 7, 2016 pMjfb tfeImjL sfl 17, aMk 19, 7 meI 2016 (20)
prgt isMG hfkI df pyly hY. AuhvIh sfl Auc pfey dI hfkI Kyizaf. Ausny Bfrq dI numfieMdgI kridaF 313kOmFqrI mYc Kyzy ijnHF ‘coN 168 mYcF ivcAuh BfrqI tImF df kpqfn sI. Aus nycYNpIanjL hfkI trfPI qoN lY ky, hfkI dyivsLv kwp, eysLIaf kwp, sYP KyzF,eyisLafeI KyzF qy ElMipk KyzF ivc BfrqIhfkI tImF dIkpqfnI kIqI. Auheys L Ian aflstfrjL ielYvn dfvI kpqfn bixafq y ie Mtr-kFtIn Y Ntl kwpKyizaf.
Bfrq df Auh ieko iek iKzfrI hY jodo ElMipks ivc hfkI tImF df kpqfnirhf. Auh arjnf avfrzI qy rfjIv gFDIKyz rqn avfrzI hY qy Aus nUM pdmsLRIdf purskfr vI imilaf hY. iek smyN AuhpMjfb dy Kyz ivBfg df zfierYktr sI.suKbIr isMG bfdl ny Aus nUM cMgI BlIKyzF dI syvf krdy nUM puwt ky isafsqivc lY aFdf.
prgt isMG dI bfl tYkilMg,zirbilMg, gol dfgx, gwl kI sMpUrnhfkI sLYlI df koeI joV nhIN sI. Auh Puwl
bYk Kyzdf hoieaf vI afpxI gol lfeInqoN gyNd lY ky swq-awT iKzfrIaF nUM JkfnIidMdf ivroDI iDr isr gol kr idMdf sI.Aus dI aijhI qknIk drsLkF nUM ckfcONDkrdI rhI qy asL-asL krvfAuNdI rhI.iesy leI Kyz mfihrF ny Aus nUM srbklf sMpUrn hfkI iKzfrI dI AupfDI idwqI.cMzIgVH qy idwlI dy Kyz pwqrkfrF ny AusnUM dysL df srvoqm iKzfrI aYlfinaf.
prgt isMG Aus ielfky df jMmplhY ijQy jMmdy bwicaF nUM hfkI Kyzx dIguVHqI imldI sI. hfkI dy Gr sMsfrpurqy Kusropur dy nyVy hI hY imwTfpur. AusipMz dy iek iksfn pirvfr ‘c 5 mfrc1965 nUM Aus df jnm hoieaf. jlMDrlfgly imwTfpur dy bIhIaF-ivhVy AudoNikRkt dy lyKy nhIN sn lwgy qy inafxyhfkI hI Kyzdy sn. prgt isMG ny vIhfkI PV leI qy lwgf twly lfAux.imwTfpur dy skUl ivc hfkI Kyzx df mfhOlsI ijs krky prgt isMG hfkI Kyzxlwg ipaf.
imwTfpuroN pVH ky Auh jlMDr pVHnlwgf. jlMDr hfkI dI rfjDfnI hY ijQyKyzF df smfn hI nhIN bxdf sgoN KyzF dyiKzfrI vI cMzy-qrfsLy jFdy hn. skUlF-kfljF qoN ibnF keI kOmI adfiraF dIaFhfkI tImF df jlMDr hYzkuaftr hY. AuQyhryk moV ‘qy hfkI ElMpIan imldy hn.prgt isMG lfielpur Kflsf kflj ivcpVHn lwgf qy aTfrF sfl dI Aumr ivcBfrq vwloN kYnyzf df jUnIar vrlz kwpKyizaf.
prgt isMG df kwd-kfT bhuqf AucflMmf nhIN qy nf hI hfkI dI Kyz leI vwzykwd-kfT dI loV hY. iDafn cMd, AUDmisMG qy DMnrfj ipwly vrgy sB smwDrkwdF vfly iKzfrI sn qy hn. prgt isMGpMj Puwt awT nON ieMc Aucf qy swqr bhwqriklo Bfrf hY. nYx-nksL iqwKy qy rMg rqfsFvlf hY. Aus nUM Kyzx dy nfl gfAux dfvI sOLk sI. jy Auh hfkI nUM afpxI pysLfvr
hfkI Kyzx qoN irtfier ho ky prgtisMG ny hfkI df mYgjLIn kwiZaf sI jobfad ivc bMd ho igaf. Auh aKbfrF dfKyz irportr vI irhf qy kumYNtytr vI.Aus dIaF ivsLlysLxI itwpxIaF ivc Kyz-muhfrq huMdI hY. ijhVy hfkI aiDkfrIhfkI pRqI suihrd nhIN, Auh AunHF dI ztky aflocnf krdf hY. swcI gwl mUMh ‘qy
kihx dI dlyrI hY BfvyN Aus df injInuksfn hI ikAuN nf huMdf hovy. Aus nyafpxf nuksfn krvfieaf vI qy Aus nUMiqMn sfl BfrqI hfkI tImF qoN lFBy rihxfipaf. ieh Aus dI Kyz klf df kmfl sIik aiDkfrIaF nUM muV ky Aus nUM tImivc pfAuxf ipaf.
prgt isMG dI sLfdI sfbkf spIkrqy sfbkf gvrnr rfjsQfn s[ drbfrfisMG dI DI bIbI birMdrjIq nfl hoeIaqy AunHF df iek puwqr hrqfsL qy puwqrIhrnUr hY. Auh Aus smyN dI AuzIk ivc hYjdoN Bfrq dIaF hfkI tImF muV ky ElMipkKyzF qy ivsLv kwp dy ijwq mMcF ‘qy cVHn.2012 ivc sLRomxI akflI dl (bfdl) nyAus qoN Kyz ivBfg dI zfierYktrI Cuzf kyivDfn sBf dI cox lVn leI jlMDrCfAuxI qoN itkt dy idwqI qy Auh cox ijwqigaf. Auh buinafdI qOr ‘qy iKzfrI hY,isafsqdfn nhIN. aYm[ aYl[ ey[ qF Auhbx igaf pr nf AuhnUM JUT bolxf afieaf,nf TwgI TorI krnI afeI qy nf KusLfmd.aijhy bMdy df ajoky smyN dI isafsq ivckI bxnf sI? AuhqoN koeI KyzF df kMm vInf ilaf igaf ijs ivc Auh mfihr sI.nf Auhdy hlky df kuJ suafiraf igaf,hflF ik suafrn vflf bhuq kuJ hY. dosqimwqr qy iKzfrI imhxy mfrn lwgy, BfaikQy Ps igaYN?
ajokI isafsq ny bysLk jLmIrFijAUNdIaF nhIN CwzIaF pr ‘koeI hirafbUt rihE rI’ vFg ajy vI koeI-koeI bUtfijAUNdf hY. ijhVy kihMdy sI prgtaMdrlf prgt mr igaf, AunHF nUM suKdf sfh afieaf hY ik prgt ajy jINdfhY. Auhdy sLuBicMqkF dI iewCf hY ik AuhiKzfrI prgt vFg hI jINdf rhy, nf ikjmUry isafsqdfn vFg.
ipRM[ srvx isMGPon: 905-799-1661
prgt isMG
prgt prgt eI aY!prgt prgt eI aY!
pMjfb ivc aOrqF nfl vDIkIaFdy mfmilaF ivc vfDf
cMzIgVH: pMjfb ivc aOrqF nflvDIkIaF df islislf lgfqfr vDdf jfirhf hY. snaqI rfjDfnI luiDafxf ivc3 prvfsI ikrfeydfr nOjvfnF vwloN afpxymkfn mflk dI ivafhuqf aqy ibmfr DInfl smUihk blfqkfr krn AuprMq Ausƒ jfnoN mfr ky mkfn dI dUjI mMiËl qoNhyTF suwtx dI Gtnf ny aOrqF dI surwiKaf‘qy svfl KVHy kIqy hn. ies Èihr ivcipCly zyZ mhIny c aOrqF nfl blfqkfrdIaF 10 GtnfvF vfpr cuwkIaF hn.
kOmI aprfD irkfrz ibAUro vwloNjfrI kIqy gey aMkiVaF anusfr aOrqFivru wD vDIkIaF dy mfmilaF ivcluiDafxf pMjfb dy sfry iËilHaF ivcoN awgyhY jdoNik ieh mulk dy aijhy 10 ÈihrFivcoN iek hY. aOrqF Auqy qyËfbI hmilaFdy mfmilaF ivc vI luiDafxf mulk dyiqMn mohrI ÈihrF ivcoN iek hY aqy iesqoN bfkI ÈihrF dI siQqI df aMdfËf lfAuxfaOKf nhIN hY.aOrqF qoN ielfvf hux qFbflVIaF nfl vI blfqkfr dy kfPI kyssfhmxy af rhy hn. sUby ivc aOrqFivruwD ihwk dy Ëor nfl vDIkIaF krn dfislislf 2013 ivc kotkpUry ivKy iekrsUKvfn dy nËdIkI kfky vwloN iek kuVIƒ ËbrdsqI agvf kr ky lY jfx dIGtnf nfl ÈurU hoieaf sI. ies kys ivcpuils, pRÈfsn, srkfr aqy rsUÉvfnF
vfirs Èfh dI hIr bfry aihm KulfsycMzIgVH: ivÈv Br ivc vsdf
pMjfbI adbI BfeIcfrf vfirs Èfh dI hIrdy sMgRih dI 250vIN vrHygMZ Èfndfr ZMgnfl mnfAux leI Auqfvlf hoieaf ipafhY, pr amrIkf vsdy iek Kojkfr nyvfirs dI hIr dy sB qoN purfxy aqypRmfixk KrVy aqy ies dy kfl dI hoNdbfry nvIN bihs CyV idwqI hY.
hfl hI ivc pRkfiÈq hoey lyK ivcpfiksqfnI mUl dy 63 sflf KojkfrmuhMmd aÌËl Èfihd ny dfavf kIqf hYik sB qoN purfxf KrVf, jo vfirs Èfh dylihMdI lihjy dy nyVy qyV vI Zukdf hY,sfl 1859 ivc vfirs Èfh dI mOq qoNqkrIbn 60 sfl bfad iliKaf igafsI. vfirs Èfh vwloN ieh Èfhkfr 1766ivc sMpUrn kIqf igaf sI. sRI Èfihd nyhIr dy ÈfhmuKI KrVy ƒ romn ilwpI ivcqrjmy, asl lYa aqy ÈbdF dy arQFsmyq pyÈ kIqf hY.
AunHF dfavf kIqf ik 1859 dy KrVy
df ihMdU munÈI ikrpf rfm ny iek hor'purfxy ilKy sRoq` qoN Auqfrf kIqf sI. iesbfad kulIn iswK dIvfn hrdyv isMG nyvI ies qoN pRyrxf leI. awj vI ikrpfrfm vflf KrVf pMjfb pbilk lfiebryrI,lfhOr ivc mOjUd hY.
sRI Èfihd df kihxf hY ik mOjUdfirkfrz muqfbk iksy ny vI vfirs Èfh dyasl KrVy ƒ nhIN dyiKaf hY. ipClI sdINdOrfn vfirs dI hIr dy vwzI igxqI mfVyAulwQy af gey hn. ikrpf rfm munÈI sIaqy ÌfrsI df mfihr sI. vfirs ÈfhlihMdy pMjfb df sI aqy Aus dy aslkfrj ivc lihMdI Aup bolI df JlkfrfËrUr hovygf. mYN vfirs dI hIr dy mOjUdfsfry KrVy Cfxy hn. ikrpf rfm vflyKrVy ivc aYn lihMdI Aup bolI vflfrs hY, ijs ƒ jFglI pMjfbI vI ikhfjFdf hY. bfkI KriVaF dI ÈYlI lihMdIqo N vwKrI hY. ies kfrn AunHF dIpRmfixkqf ÈwkI hY. Koj dy afDfr AuqyAunHF df ies sfl lfhOr qoN Cpdy rsfly'lihrF` ivc lyK pRkfiÈq hoieaf. iesdf aMgryËI rUp ipCly hÌqy AuWqrIamrIkf ivc 'a Ys os Ie yÈn afPpMjfbIË` ny pyÈ kIqf hY.
AunHF ikhf hY ik hIr dy asl qysB qoN purfxy KrVy bfry bhuq QoVHIjfxkfrI hY, pr ieh qwQ hY ik bhuqsfry KriVaF dI BrosyXogqf bfry ivvfdhY. jykr koeI asl qy purfxf KrVfmOjUd huMdf qF ies muwdy Auqy koeI bihshI nhIN hoxI sI.
dI nfkfrfqmk BUimkf kfrn aprfDIaFdy hOsly bulMd ho gey. hfl hI ivc iekaMgryËI aÉbfr vwloN mulk dI rfjDfnIidlI ivc kIqy gey aiDaYn qoN ieh gwlsfhmxy afeI hY ik blfqkfr dy 83PIsdI mfmilaF ivc aprfDIaF dy bcxdIaF sMBfvnfvF mOjUd huMdIaF hn. mulkivc aijhy aprfDIaF ƒ sËf dI dr isrP28 PIsdI hI hY. puils aksr hIaprfDIaF ƒ sËf idvfAux dI QF pIVqFAuqy dbfa pf ky smJOqy dIaF koiÈÈFkrn lwg jFdI hY.
aOrqF ivruwD vDIkIaF dIaF vDrhIaF GtnfvF dy mwdynËr BfvyN suprImkort qoN ielfvf kyNdr aqy sUbfeI srkfrFny keI iksm dIaF kfƒnI, pRbMDkI qyiehiqafqI pyÈbMdIaF kIqIaF hn prienHF GtnfvF dI vD rhI igxqI srkfrFdI asPlqf dI khfxI kih rhI hY.
ivjy mfilaf ƒ dbocx leI srkfr df nvF pYNqVfnvIN idwlI: BfrqI bYNkF dy 9 hËfr
kroV dy krËeI qy Prfr cwl rhy vwzyAudXogpqI ivjy mfilaf ƒ dyÈ ilafAuxdIaF koiÈÈF qyË ho geIaF hn.
Bfrq srkfr ny ibRtyn ƒ pwqr Byjmfilaf bfry jfxkfrI mMgI hY. ies qoNpihlF mfilaf df pfsport vI rwd kIqf
jf cuwkf hY. do mfrc ƒ Bfrq qoN Prfrhoey mfilaf ibRtyn ivc hY. idwlI c ivdyÈmMqrfly dy iek bulfry ny ibRtyn ƒ ilKIies icwTI bfry jfxkfrI idwqI. AunHF ikhfik"idwlI ivc ibRtyn dy hfeI kimÈn ƒilK ky ivjy mfilaf df izportyÈn mMigafigaf hY. ivjy mfilaf df izplomYitk
pfsport ipCly hPqy rwd kIqf jf cuwkfhY. 9 hËfr kroV df krË vfps lYxleI dyÈ dIaF 17 bYNkF ny mfilaf iKlfPmorcf KoilHaf hoieaf hY. keI adflqFqoN Aus dy gYr ËmfnqI vfrMt jfrI ho cuwkyhn. mfilaf dI igRPqfrI leI ieMtrpoldI mdd lYx qy ivcfr kr rhIaF hn.
Punjab Times Vol 17, Issue 19, May 7, 2016 pMjfb tfeImjL sfl 17, aMk 19, 7 meI 2016 (21)
mF idvsjwg jfxdf hY ik aOrq kudrq dI
isrjk aqy iËMdgI dI imËfj huMdI hY.aOrq dy keI rUp huMdy hn, pr ienHFsfiraF ivcoN mF rUp rwb df vI dUjf rUpmMinaf jFdf hY. mF ipafr, sMGrÈ,sihxÈIlqf aqy mmqf nfl iewtF jF imwtIdI bxI iemfrq ƒ Gr df rUp idMdI hY.mF TMZI CF bx ky ruwKF dI jIrFd ho
guËrdI hY aqy afpxy bwicaF dIaFbulMdIaF leI vwzIaF qoN vwzIaF musIbqFnfl mwQf lfAux dy smrwQ huMdI hY. Auhafpxy bwicaF ƒ pfldI, posdI aqysMvfrdI hY. sfrf idn QwkdI nhIN. iPrkdI ivDvf ho jfx 'qy vI afp sMGrÈkr ky ipqf vflf Klfa BrdI hY.
vIr dI GoVI gfAuxInfl ÈgnF Gr BfbI ilafAuxIiksy dy Gr df mYN nUr bxnfqy bxnf mY iÈMgfr mfey.mYnUM kuwK ivc nf mfr mfey. -nvdIp jvMDf kfkVf
Punjab Times Vol 17, Issue 19, May 7, 2016 pMjfb tfeImjL sfl 17, aMk 19, 7 meI 2016 (22)
zf[ gurnfm kOr, kYnyzf
mfˆ idvs `qy ivÈyÈ
gurbfxI igafn
ieh pMkqI BfeI gurdfs dIaF vfrFivcoN 37vIN vfr dI dsvIN pAuVI dI afKrIpMkqI hY. ies pMkqI ivc Auh afpxy vwloNiswtf kwZdy hn ik iks qrHF Auh mF hoxdf krËf Auqfr ky Bfr-mukq ho jFdI hY.BfeI gurdfs dwsdy hn ik mfqf-ipqf dysMjog qoN mfqf dy grBvqI ho jfx dI GVIqoN hI afpxy bwcy pRqI keI qrHF dIaFafsF-AumIdF mn c jfg pYNdIaF hn aqyAuh bwcy nUM afpxy pyt c pfldI hY. iessfry smyN ivc Auh keI qrHF df suafdlfaqy bysuafdI Bojn krky anMd mfxdIhY. Aus nUM iksy iksm dI koeI ihckcfhtnhIN huMdI aqy Auh DrqI ‘qy boc boc kypYr DrdI hY. bwcf pYdf krky mF afpkeI iksm dy kÈt sih ky vI Aus dyKfx-pIx df, pflx-posx df pUrf iDafnrwKdI hY qy keI vfr bwcy leI Aus nUMafpxy Kfx-pIx df sMjm vI krnf pYskdf hY. mF afpxy bwcy nUM guVHqI dy ky,arQfq Aus nUM pihlf rsmI Bojn krvfky, duwD ipafAuNdI hY aqy Aus nUM ipafrnfl dyKdI sdky jFdI hY. mF nUM bwcy dfhr qrHF nfl iPkr huMdf hY, Aus ny kIKfxf qy kI pihnxf hY, Aus dIaF socF,sfrf smF afpxy bwcy duafly hI GuMmdIaFrihMdIaF hn; Aus dy Kfx-pIx qoN lY kyAus dI kuVmfeI, Ègn aqy Aus dI ivwidafqy muMzn sMskfr (ihMdU rsm) afid qwk.(pihlF ivwidaf dyx df pRbMD Drmsflafid ivc pMizq krdy sn jF mdrsy cmOlvI. BfeI gurdfs iesy dy hvfly nflgwl krdy hn) Aus nUM ieÈnfn krf ky,iqafr kr ky AuqoN iswky arQfq pYsy vfrky sO ÈgnF nfl mF Aus nUM pVHn leIpMizq kol ByjdI hY. ies qrHF Auh mFhox df PrjL inBfAuNdI hY:
aqy vhutI leI krn dy bfad nUMh dIvfrI af jFdI hY, Auh afpxy pqI Xfinpuwqr dy Aus dI mF dy iKlfP kMn BrnyÈurU kr idMdI hY. rvfieqI nok-Jok ÈurUho jFdI hY, Aus nUM ies gwl leI cuwkdIrihMdI hY ik Auh afpxy mF-bfp qoN alwgho jfvy; nqIjf ieh inkldf ik mF Audfsqy pRyÈfn ho jFdI hY. pwuqr ieh gwl BuwljFdf hY ik Aus dI mF ny Aus leI kI kuJkIqf hY, Aus dy lwKF AupkfrF nUM Bulf kymF-bfp nfl by-vPfeI krdf hY aqy AunHFnfl mUrKF vFg vrqfE krdf hY.
afKrI pMkqI c BfeI gurdfs iswtfkwZdy hn ik afpxy mF-bfp leI koeIkoeI hI ‘srvx’ puwqr sfbq huMdf hY.ihMdU imiQhfs anusfr srvx afpxy aMnyHmF-bfp dI ieklOqI aOlfd sI. iewk vfraMnyH mF-bfp ny qIrQF dI Xfqrf krn dIiewCf prgt kIqI. AudoN rfjy-mhfrfjy jFamIr qF rwQ-gwzIaF, GoVy afid svfrIleI vrq lYNdy sI pr afm lokF kolsfDn nf hox kfrn Auh ies iksm dIaFXfqrfvF pYdl hI krdy sn. ies leImF-bfp dI iewCf nUM pUrI krn leI srvxaMnyH mF-bfp nUM bihMgI ivc ibTf ky qIrQFdI Xfqrf `qy lY quiraf. mF-ipE nUMipafs lwgx `qy drwKq dI CFvyN bihMgIrwK ky nyVy ndI qoN pfxI Brn clf igaf.rfjf dsrQ ny, ieh smJ ky ik koeIjfnvr pfxI pIx afieaf hY, iÈkfr krnleI qIr clf idwqf. jdoN mnuwKI cIk suxky dsrQ kol phuMicaf qF mrdy-mrdysrvx ny iehI bynqI kIqI ik Aus dyipafsy mF-bfp nUM pfxI iplf dyvy:
bfp dy Aupkfr nUM Bulf dyxf pfp hY. AuhrvfieqI muhfvrf ‘kfmix kfmixafrIaf`vrqdy hn ijs df arQ hY afpxy husnaqy adfvF nfl moh lYx vflI aOrq keIiksm nfl pqI nUM vws ivc kr lYNdI hY.ieQy BfeI gurdfs vI iehI kihMdy hn iktUxyhfrI iesqrI ny ipafry kMq nUM tUxfkr idwqf hY. ies qwQ df Kulfsf krdyhn ik mF-bfp ny Aus leI kI kuJ kIqfhY, Aus nUM pfilaf qy Aus df ivafh kIqfaqy puwq AunHF dy kIqy sfry prAupkfrF nUMBulf idMdf hY. iesy qrHF pYdf hox qy bMdyny rwb nUM vI Bulf idwqf hY, Auh akflpurK jo mnuwK nUM ies dunIaF `qy ByjdfhY, bMdf jMmidaF sfr Aus nUM Buwl jFdfhY aqy Auh jnm dyx vfly mF-bfp nUM vIBuwl jFdf hY. Auh ieh vI Buwl jFdf hY ikAus dI mF ny Aus leI ikMny Ègn mnfey,ikvyN burIaF blfvF nUM dUr rwKx leI sOXqn kIqy aqy sO sO suwKF suwK ky Aus dfivafh kIqf, ikvyN Aus df nUMh-puwqr dfimlfp, pRym-ipafr dyK ky mF-bfp PuwlynhIN smfAuNdy. vhutI Aus nUM hr roË iehpuwTI pwtI pVHfAux lwg pYNdI hY ik Aus dymF-bfp Aus nUM qMg krdy hn, Ëflm hn;ies leI AunHF nUM Cwz dyvy. iPr puwqrmF-bfp dy sfry AupkfrF nUM Buwl ky AunHF
nUM Cwz idMdf hY aqy afpxI pqnI nUM lY kyvwKrf ho jFdf hY. BfeI gurdfs afKrIiswtf kwZdy hn ik lokF df cln bhuqKotI cfl vflf ho igaf hY:
mF ipAu prhir krYpUju dyvI dyv n syv kmfxI.mF ipAu prhir nHfvxfaTsiT qIrQ GuMmx vfxI.mF ipAu prhir krYdfn byeImfn aigafn prfxI.mF ipAu prhir vrq kirmir mir jMmY Brim BulfxI.guru prmysru sfru n jfxI]ñó]iewk kfdr Auh akfl purK hY ijhVf
ies kudriq dI rcnf krdf hY, ies nUMsfj ky afp ies ivc vws igaf hY. Auskfdr qoN bfad dUsrI kfdr mF hY jo bwcydI isrjxf krky afpxI hr KfihÈ nUMbwcy rfhIN dyKdI hY. afpxI aDUrIaF rihgeIaF KfihÈF nUM afpxy bwcy ivc prvfncVHdIaF dyKxf locdI hY.
14vIN pAuVI ivc BfeI gurdfs Ausisrjxhfr kfdr dIaF idwqIaF inhmqFdI gwl krdy hn ik Aus kfdr ny afpxIkudriq sfjI aqy afp Auh ies kudriqivc ibrfjmfn hY, Aus nUM Aus dI kudriqrfhIN inhfiraf jf skdf hY pr mnuwK nyafpxy isrjxhfr nUM ivsfr idwqf hY(vrqmfn Xuwg ivc qF mnuwK ijMnI kudriqnfl CyV-CfV kr irhf hY, Aupr idwqyp Rs Mg nfl joVIey qF Auh afpxyisrjxhfr nfl byvPfeI kr irhf hY).Aus akfl purK ny mnuwK nUM srIr dy kyiPr Aus ivc afqmf rwK ky Aus nUM sfijafhY (sfjx qy bxfAux ivc bhuq Prk hY,sfjxf df arQ cMgI qrHF svfrnf hY),hr iewk nUM srIr aqy pRfx bKiÈÈ kIqyhn. mnuwK nUM awKF, mUMh, nwk, kMn hwQFaqy pYrF dI dfq idwqI hY. awKF nfl AuhdunIaF dy rUp-rMg, qmfiÈaF nUM inhfrdfhY, mUMh nfl boldf aqy kMnF nfl Èbdsuxdf aqy iPr suriq ivc vsfAuNdf hY.nwk dunIaF dIaF KuÈboaF nUM suMGx leI,hwQ ikrq krn leI aqy pYr cwlx leIidwqy hn ijs nfl mnuwK hrkq ivcafAuNdf hY. mnuwK afpxy dMdF, vflF, srIrdy rom rom nUM suafr ky sMBfl ky rwKdfhY. dwisaf igaf hY ik hy jIv! ies qrHFqUM suafdF qy lflc dy vws hoieaf duinafvI
mflkF nUM qF Xfd rwKdf hYN, Aus vihgurUnUM ies qoN sOvF ihwsf hI Xfd kr lY ijsny qYnUM eynIaF dfqF dy ky invfijaf hY.BfeI sfihb nsIhq krdy hn ik ijvyN afty`c lUx pf Aus nUM imwsf krky suafdlfbxf leIdf hY; ies qrHF qUM afpxI iËMdgIivc afty ivc lUx ijMnf ku ismrn pf kyhI ies nUM suafdlI bxf lY:
kfdru mnhuN ivsfirafkudriq aMdir kfdru idsY.jIAu ipMz dy sfijafsfs mfs dy ijsY iksY.aKI muhuN nku kMnu dyiehQu pYru siB dfq su iqsY.nik vfsu hQIN ikriqpYrI clx pl pl iKsY.vfl dMd nhuN rom romsfis igrfis smfil silsY.sfdI lbY sfihboiqs qUM sMml sYvYN ihsY.lUxu pfie kir aftY imsY]ñô]mF dIaF kIqIaF nUM Xfd krIey qF
rwb qoN bfad pUjxXog hsqI mF dI hY.myrI mF sfzy suwqy AuTx qoN pihlF nlkyqoN pfxI dIaF bfltIaF Br ky rwK idMdIsI qF ik asIN skUl leI lyt nf hojfeIey. Gr dy vwD qoN vwD kMm afp krdIqF ik sfzI pVHfeI ivc koeI Kll nf pvy.CuwtIaF ivc suwqIaF peIaF nUM jgfAuNdInf qy sfzI qfeI dy puwCx ‘qy ieho kihMdI,“DIaF isrP pyky mFvF dy isr ‘qy sONdIaFhn. shury Gr ivc iks ny sOx dyxf hY?”hr duwK-suwK ivc mF nfl KVHI nËrafAuNdI sI. sdf iewko ardfs krdI sIik Aus dy ijAuNdy jIa Aus dy bwicaF nUMkuJ nhIN hoxf cfhIdf. mYN afp vI hmyÈfafpxI mF vrgI mF bxn dI koiÈÈ kIqIhY pr rwb ny mF vFg myrI ardfs ÈfiednhIN suxI. iesy leI bfrF sfl dI Aumrivc DI qur geI ijs rfhIN mYN afpxIaFaDUrIaF rih geIaF rIJF pUrIaFkrnIaF locdI sI aqy 34 sfl dI Aumrivc vwzf puwqr qur igaf ijs nUM mYN kihMdIhuMdI sI, “mnvIr ijvyN khfxIaF ivc idAudI jfn qoqy ivc dwsdy huMdy sI, myrI jfnqyry ivc vsdI hY.” qy mnvIr dy qurjfx ‘qy vI mYN qurI iPrdI hF. bwicaF dysuK qoN vwzf mF leI suwK vI koeI nhIN hYaqy bwicaF dy duwK qoN vwzf iksy bdiksmqmF leI duwK vI koeI nhIN hY.
Auirxq hoie Bfru Auqfry
mhlf ó gAuVI bYrfgixjYsI DrqI AUpir myGulf brsqu hYikaf DrqI mDy pfxI nfhI]jYsy DrqI mDy pfxI prgfisafibnu pgf vrsq iPrfhI]ñ]bfbf qUM aYsy Brmu cukfhI]jo ikCu krqu hY soeI koeI hY ryqYsy jfie smfhI]ñ] rhfAu]iesqrI purK hoie kYikaf Eie krm kmfhI]nfnf rUp sdf hih qyryquJ hI mfih smfhI]ò]ieqny jnm BUil pry syjf pfieaf qf BUly nfhI]jf kf kfrju soeI pru jfxYjy gur kY sbid smfhI]ó]qyrf sbdu qUMhY hihafpy Brmu khfhI]nfnk qqu qq isAu imilafpunrip jnim n afhI]ô]
myjL sLbd dy do sroq mMny jFdy hn-PfrsI aqy purqgIjL. purqgIjL ivc iessLbd df ilKqI rUp hY Mesa pr iesBfsLf dy Aucfrx anusfr ieQy aYs dI DunI‘jL’ hY. ies BfsLf ivc ies df arQ myjLqoN ielfvf Pwtf vI hY. purqgIjL Bfsf dyiek inrukq kosL anusfr purqgIjL ivcieh sLbfd lfqInI Mensa qoN afieaf
hY. lfqInI ivc
mYnsf dy arQ myjL qoN ielfvfBojn, vydI, vydI dI AuprlI isljF ies Auqy blI jF hor iksy sLYadf cVHfvf hY. ieQoN ies dy pihlFijLkr kIqy sMsikRq sLbd mh dy sujfqIhox dI sLwk vI pYNdI hY. purqgIjL BfsLfivc ieh sLbd koeI dsvIN sdI ivc mOjUdsI. lfqInI qoN ieh sLbd purqgIjL qoN Cuwties dIaF sMqfn hor rumFs BfsLfvF ijvyNspYinsL, rumfnIan aqy ieqflvI ivcigaf, pr aPsos PfrsI dy bhuqy kosLsLbdF dI ivAuqpqI vwl sMkyq nhIN krdy.rumFs BfsLfvF dy sroqF qoN ies dy lfqInIipCy dy hox dI pusLtI imldI hY. nfllwgdy ieh vI dws dyeIey ik aMgryjLI sLbdMesa df arQ hY-tybl lYNz (TableLand) ijs nUM asIN pTfr afKdy hF
arQfq aijhI phfVI ijs dI cotI spft,smql hovy aqy ZlfxF isDIaF hox.idmfg ivc myjL ijhf ibMb hI bxdf hY.
sfnUM sB nUM pqf hY ik Bfrq dydwKx, Kfs kr goaf ivc purqgIjLF dfrfj irhf hY. ies dOrfn myjL sihq iesBfsLf dy keI sLbd sfzIaF BfsLfvF ivcafey. almfrI vI iek aijhf hI sLbd hYijs bfry bhuq pihlF iliKaf jf cuwkfhY. keIaF df anumfn hY ik purqgIjL qoNBfrq afieaf myjL sLbd awgy ierfn igafhovygf qy hor awgy arbI boldy dysLF ivc.purqgIjLF df mskt, Aumfn aqy sfAUdIarb ivc koeI zyZ sO sfl rfj vI irhf.purqgIjL bolbfly vfly hor dysLF ivcsrsrI njLr mfiraF pqf lgdf hY ikienHF ivc myjL ijhy sLbd dI vrqoN ienHFhI arQF ivc huMdI hY. imsfl vjoN mlfey`c myjf, qfiml, milaflm qy qYlgU ivcmyjL, svflI myjL, sumflI mIjL afid.
pr iek hor mwq anusfr ieh sLbdpurfxI PfrsI df afpxf sLbd hY. mDkflIPfrsI ivc iek sLbd mYjLd imldf hYijs dy arQ Bojn, mihmfnF nUM proisafBojn, prosf, Bytf afid hn. iesy qoNmyjLdobfn aqy iPr ivcoN ‘do’ alop hoxnfl myjLbfn/myjLmfn sLbd bxy. prpihlvI ivc ieh sLbd mOjUd nhIN hY.ies doglI ivAuqpqI dy msly df smfDfnikvyN hovy? ieh qF spwsLt hY ik lfqInIipCokV vfly purqgIjL sLbd ivc muZlfBfv tybl jF vydI dI AuprlI isl hYjdik PfrsI myjLd ivc prosf, Bojn afiddy Bfv hn. ies qrHF myjLdobfn aqy iPrmyjLbfn dy arQ Bojn krn vfly aqyiPr Bojn CkfAux vfly lok bxdy hnBfvyN ieh lok BuMjy bih ky hI aijhf krn.pr iPr purqgIjL vloN tybl dy arQFvflf myjL sLbd afAux nfl myjLbfn sLbdnUM myjL qy bhf ky Kfxf KuafAux vflf bxigaf. pr ijvyN pihlF dwisaf igaf hY,lfqInI sLbd mYnsf ivc vI Bojn dy arQ
hn. asl ivc aijhy Bojn krn vflIjgHf qoN Bojn dy arQ sihj ivkfs hY.ZfibaF, rYsqorF ivc jfx dy sLOkInF nUMpqf hY ik QflI sLbd df iek arQ QflIivc proisaf Bojn vI hY qy bfltI dfarQ bfltInumf BFzy ivc proisaf Bojn.
ieh sqrF ilKidaF mYN amrIkf ivcrfsLtrpqI vjoN irpblIkn nmfieMdgI dIAumIdvfrI leI pRcfr kr rhy zonflztrMp dI iek Kbr sux irhf hF.kYlIPornIaf dy iek sLihr ‘kostf myjf’ivc Aus dI muihMm dOrfn Aus dy iKlfPmYksIkn JMzy PVHIN keI lokF ny jLbrdsqros pRgt kIqy. kYlIPornIaf pihlFmYksIko df hI ihwsf huMdf sI jd ik trMpamrIkf ivc mYksIknF dI ‘nfjfiejLGuspYT’ dy iKlfP hY. myrf srokfr iesgwl nfl hY ik ‘kostf mysf’ df ieh nF1920 ivc rwiKaf igaf, pihlF ies dfnF hfrpr huMdf sI. ksby df vDIaf nvFnF suJfAux vfly leI spYinsL boldysLihrIaF ny 25 zflr df ienfm rwiKafsI. iek aiDafpkf ny ieh nF suJfa ikienfm ijwiqaf. spYinsL BfsLf dy ies nvyNnF df arQ hY Coastal Tableland‘qtvrqI pTfr’, k ostf=qt,mysf=pTfr. ieh sLihr lfs eyNjls aqysYn izafgo dy ivckfr smuMdr dy qt qysiQq hY. pfTk ‘kostf rIkf’ bfry myrflyK pVH hI cuky hoxgy.
myjL aqy myjLbfnmyjL aqy myjLbfn
sMpUrn isMG pfTI ƒ sfrf ipMz ‘bfeIjI` kih ky bulfAuNdf sI. Aus ny dmdmItksfl dy vwzy mhF purÈF qoN gurbfxI dIsMiQaf leI sI. Aus vrgf pfTI ielfkyivc nhIN sI. Auh vwzf smfj suDfrk vIsI. bfeI jI iqMn BrfvF qy do BYxF qoN CotfsI. inwky huMidaF qoN hI gurUGr syvf krnI,ipMz dy hr sFJy kMm ivc hwQ vMzfAuxfAus df suBfa sI. jdoN Auhny gurbfxI dIsMiQaf pUrI kIqI qF afp aMimRq Cikafqy sfry BYx BrfvF ƒ vI Ckf ilaFdf.Auhdy mfqf ipqf pihlF hI aMimRqDfrIsn. bfeI jI dy jvfnI vfly idnF ivc lokawj vFg aKMzpfT jF sihj pfT nhIN sIkrvfAuNdy. srdy vflf hI KuÈI ƒ muwK rwKky pfT krvfAuNdf sI jF iksy dy mrg hojFdI qF sihj pfT krvfieaf jFdf sI.
bfeI jI dy aVb suBfa qoN hr bMdfjfxU sI, lokF dI sihmqI nfl bfeI jI ƒgurduafry dy gRMQI dI syvf sMBfl idwqIgeI. AunHIN idnIN gurduafry dI afmdn,lokF vwloN pMjI dsI, jF hfVHI sfAuxI kxkpwkI qoN huMdI sI. gurduafry ivc sMgrFd,puMinaf, mwisaf qy gurUaF dy afgmn aqyÈhIdI idhfVy mnfey jFdy. gurduafry dIgolk imwtI dy GVy vrgI sI. bMdy ÈrDfmuqfbk pYsy df mwQf tyk idMdy qy bIbIaFaftf, kxk, mwkI afid ilafAuNdIaF jobUhy awgy rwKI borI c pf idMdIaF. sMgrFdvfly idn lok qVky hI gurduafry vwlcfly pf idMdy. sB qoN pihlF sihj pfT dfBog pYNdf, iPr bfrFmfh df pfT kIqf jFdf.ijs mhIny dI sMgrFd huMdI, Aus mhInydI kQf bfrFmfhf ivcoN kIqI jFdI. bfeIjI dI ardfs sux ky idlF ivc hMJU ikrnlwg jFdy. bIbIaF df iDafn ienf juV jFdfik mMƒ vflf sfkf ijvyN Auh afpxy ipMzy‘qy hMZf rhIaF hox. hukmnfmy qoN bfadsMgq leI mUMgI dI dfl nfl suwkf pRÈfdf
vrqfieaf jFdf. sMgrFd ‘qy iekwqr hoeImfieaf qy dfxy vyc ky iksy grIb dIibmfrI jF loVvMd dI DI dy ivafh leIrwK idwqI jFdI. bfeI jI syvf sMBfl dfiek vI pYsf nhIN sI lYNdy.
jy koeI srdf-puwjdf bfeI ƒ afKdfik Gr aKMzpfT jF sihj pfT krvfAuxfhY qF bfeI jI Aus Gr dy sfry hflfqjfxn qoN bfad slfh idMdf, ‘BfeI! mF-ipAu dI syvf kr, AunHF ƒ gurU Gr ilafky mwQf itkf iljfieaf kr qy aKMz pfTvflI mfieaf iksy grIb dI kMD jF CwqAuqy lf dy, jF iksy grIb dy kxk dIborI suwt af. iksy grIb ƒ cfr BrIaFpwiTaF dIaF vZf dy, qyrf aKMz pfT hoigaf smJIN.’ jy aglf bhuqI iËd kryik suwKxf suwKI sI, poqf hovy qF aKMzpfTkrvfvFgy qF bfeI jI afK idMdy, ‘cloBfeI! aKMzpfT asIN krFgy, pr quhfƒvI sfry pirvfr ƒ aMimRq Ck ky afAuxfpAU, iPr hI gurUaF dy crn quhfzy Grivc pYxgy.’ aglf bMdf ‘hF` df jYkfrfCwz idMdf. bVy sfdy ZMg nfl aKMzpfTarMB huMdf. pMj pfTI qy pMj jpujI sfihbpVHn vfly hfËr hu Mdy. sfry pfTIaMimRqDfrI qy pUrI mirafdf vfly huMdy.awj vFg aKMzpfT amIrI df stytsbxfAux leI nhIN sI krvfieaf jFdf,sgoN svfdI KfixaF qoN rihq pfT suxndf iËafdf lfhf Kwitaf jFdf. bfeI jIarMB vfly idn qoN cuwlHy bIbIaF ƒ afKidMdy, ‘iek vfr pRÈfdf Ckf dyvo, bfkIsmF gurbfxI suxo.’ awj kwlH iekwly pfTI
hI pfT pVHI jFdy hn, bfkI sfrf pirvfrÈrIky-BfeIcfry nfl rsoeI ivc pkvfniqafr krn ivc ruwiJaf rihMdf hY. Bogvfly idn lokF awgy hwQ joVy jFdy hn iklMgr Ck ky jfieE, pr jy koeI grIb-gurbf bUhy awgy lMgr dI mMg kry, qFAus mgr sotI lY ky Bwjdy hn. bhuqyGrIN qF Bog qoN qurq bfad hI sRI gurUgRMQ sfihb dy pfvn srUp ƒ jldI-jldIgurduafry suwK afsn krvfieaf jFdf hY,ikAuNik Gr vfilaF ny poqry dI KuÈI ivcboqlF dy zwt puwtxy huMdy hn.
bfeI jI dy smyN ies qrHF nhIN sIhuMdf. mUMgI dI dfl nfl pRÈfdy Kuafey jFdy.mwD vfly idn sUjI df pRÈfd vMizaf jFdf.Bog vfly idn vwzf kVfhf imwTy cOlF dfbxdf. pRfiemrI skUl dy bwicaF ƒ Grybulf ky imwTy cOl Kvfey jFdy. nf kdymfieaf ipCy lVfeI huMdI, nf gurduafrydI nvIN AusfrI leI mfieaf iekwTI krky koeI gbn kIqf jFdf. bfeI jI vwloNgurduafry dI nvIN iblizMg nfloN ipMz ivcnOjvfnF ƒ iswKI leI pwikaF kIqf jFdfsI. iek-do vfr bfeI jI dI syvf sMBfl‘qy pRÈn icMnH lwgy qF bfeI jI ny JwtkuMjIaF PVf idwqIaF qy agilaF isr nIvFkr ilaf. Auh awj dy pRDfnF vFg golkFdIaF kuMjIaF nfl nhIN cMbVy rhy. hmyÈfinÈkfm syvf krdy rhy. awj gurduafiraFivc isrP ieh iDafn idwqf jFdf hY iksMgq ƒ cfh pIx jF lMgr Ckx vylykoeI muÈikl nf afvy. koeI kursIaF-myËF ipCy lVI jFdf hY. bfeI jI hmyÈf
kihMdy sn ik sMgq ƒ gurU nfl joVnf hY.AudoN gurduafry byÈwk kwcy sn, pr iswKpwky sn. awj vFg idKfvy dI iswKI nhINsI. iswK aMdroN ‘mYN’ BfrU nhIN sI; isrP‘qUM’ hI ‘qUM’ sI.
bfeI jI ƒ jy koeI sihj pfT bfrykihMdf, qF afKdy, ‘svyry gurduafry afky sMiQaf lYxI ÈurU kr dy, iek sfl ivcpfTI bx jfvyNgf. iPr Gry afp afpxysihj pfT arMB kr leIN. ipMz df koeIvI bMdf afpxI DI ƒ dfj nf idMdf. jykoeI dfj mMgdf qF bfeI jI muMzy vfilaFdI dihlIË cVH jFdy, bfxI ivcoN Èbd pVHky AunHF dy kMnI pfAuNdy qy agilaF dyakl dy drvfËy KuwlH jFdy. sfdy ZMg nflbrfq afAuNdI qy anMd kfrj dI rsmpUrI huMdI. ivafh cfr idn cwldf qy sfryKuÈIaF ivc JUmdy jÈn mnfAuNdy. bfeI jIny afp ivafh nhIN sI krvfieaf, prAunHF dy vwzy Brf dI mOq ipCoN AunHF dIBfbI ƒ AunHF dy isr ibTf idwqf. bfeI jIny gRihsQI jIvn dI byVI vI duinafvIsmuMdr c TylH leI sI. duwKF dy keI JwKVafey, pr Auh gurbfxI dy shfry azolKVHy rhy. bfeI jI dy do puwqr hoey. AunHF nykdy vI gurduafry nfloN nfqf nf qoiVaf,sgoN ipMz dy cfry rfh pwky krvf idwqy.gurduafry dI iql-Puwl Bytf nfl bfeI jIny keI grIb GrF dIaF CwqF puafeIaF.keI DIaF dy hwQ pIly kIqy. keI nOjvfnFƒ iswKI nfl joV ky pfTI bxfieaf. ipMz`c imzl qy hfeI skUl bxvfieaf.
ijMnf smF bfeI jI ny gurduafry dI
syvf kIqI, ipMz ivc dUjf gurduafrf nhINbixaf. AunHF dy akfl clfxy qoN bfadcODr dy BuwKy lok sfhmxy afAux lwgy.hOlI-hOlI ipMz df eykf KyrUM-KyrUM hoxlwigaf. ipMz ƒ vI nvyN Ëmfny dI jfglwg peI. purfxf gurduafrf Zfh ky nvINiemfrq ÈurU kr idwqI. iPr cVHfvy df rOlfpYx lwigaf. sMgq pfVI jfx lwgI qFrfmdfsIey muhwly ivc nvF gurduafrf bxigaf. bfeI jI qoN bfad golk sFBx vflyqF bhuq afey, pr gurduafrf sFBx vflfkoeI nf imilaf. ijs ipMz ivc kdy bIVInhIN sI imldI, AuQy awj ‘icwtf’ iml irhfhY. ijs ipMz ivc sfdy aKMzpfT qy ivafhhuMdy sI, Ausy ipMz ivc ivafh ijMnf KrcfaKMz pfTF `qy hox lwg ipaf hY. ijsipMz ivc iksy dfj nf ilaf sI qy nfidwqf sI, Aus ipMz ivc DIaF qy ƒhF awgivc lpytIaF jfx lwgIaF. sqXugI Ëmfnyivc hr ipMz ivc hI bfeI jI vrgf ËrUrhovygf, pr awj dy klXugI Ëmfny ivc jykoeI bfeI jI vrgf pYdf huMdf hY, Aus ƒjMmidaF hI nwp ilaf jFdf hY. qFhIAuN qFasIN inwq mrdy hF-kudrqI mOq nfl nhIN,afp shyVI mOq nfl, smfijk kurIqIaFdI mOq nfl.
isdk qy syvf ƒ slfmisdk qy syvf ƒ slfm
Punjab Times Vol 17, Issue 19, May 7, 2016 pMjfb tfeImjL sfl 17, aMk 19, 7 meI 2016 (24)
bwbr akflI lihr df moZI mfstrmoqf isMG ipMz pqfrf iËlHf jlMDr mMinafjFdf hY, pr Aus dy jldI hI igRPqfrhox ipCoN asl mfainaF ivc ies lihrdy moZI bwbr krm isMG dOlqpur aqybwbr ikÈn isMG gVgwj ipMz biVMg (nyVyjlMDr CfAuxI) sn. ipMz dOlqpur ÈhIdBgq isMG ngr (nvF Èihr) qoN cMzIgVHjfx vflI muwK sVk ‘qy ds iklomItrjf ky Kwby hwQ hY. ies df hwd bsq nMbr143 aqy rkbf ËmIn 249 hYktyar hY.ieh ipMz QFdI goq dy jwtF dI mflkI vflfipMz hY.
bwbr krm isMG df jnm 1880 ivcipqf nwQf isMG aqy mfqf duwlI dI kuwKoNhoieaf. mfqf duwlI ipMz kOlgVH qoN sI.
AunHF ny jvfn ho ky swq sfl POj ivcnOkrI kIqI. hoqI mrdfn vfilaF dI sMgqdf AunHF ‘qy aYnf asr hoieaf ik nOkrICwz ky ipMz af gey aqy Borf puwt ky Ausivc idn-rfq BgqI krn lwgy. AunHF dIies hflq bfry kYnyzf rihMdy AunHF dy cfcyƒ pqf lwgf qF Aus ny AunHF ƒ 1907 ivckYnyzf bulf ilaf. kYnyzf af ky vI AunHFdf iDafn BgqI vwl sI, pr aMgryËsrkfr dy ËulmF kr ky AunHF df mn bhuqAudfs rihMdf. AunHIN idnIN kYnyzf aMdr vIlokF ivc gdr lihr df pRcfr ËorF ‘qysI.
sMn 1914 ivc dUsrI sMsfr jMg dyÈurU hox kr ky gdrIaF ny ieh soicafik ihMdosqfn dI srkfr qF jMg ivcjrmn ivruD ruwJI hoeI hY, hux mulk ivcgdr mcf ky aMgryËF ƒ BjfAuxf sOKfhY. sfry hI gdrI iek dUjy qoN mUhry homulk prqy. aijhy hI sUrimaF ivcoN sn,krm isMG. AunHF df bcpn df nF nrYxisMG sI. nnkfxf sfihb dy 1921 dy sfkyqoN bfad Auh afsf isMG BkVuwdI nflnnkfxf sfihb gey aqy aMimRq Ck kyisMG sj gey aqy AunHF df nF krm isMGrwiKaf igaf. jdoN 1914 ivc AuhihMdosqfn phuMcy qF AunHF ƒ igRPqfr krky ipMz dOlqpur ivc jUhbMd kr idwqfigaf. ieh jUhbMdI sMn 1918 qwk rhI.ienHIN idnIN Auh kFgrs dy ivcfrF nflpRBfivq hoey aqy AunHF ny ipMz dOlqpurivc kfnPrMs krn dI nIaq kr leI,pr srkfr ny ipMz dOlqpur ivc dPf 144lf idwqI qF krm isMG hurF ny iehkfnPrMs ipMz mihqpur ivc jf kIqI.
nnkfxf sfihb dy sfky qoN bfad AuhpUrI srgrmI nfl gurduafrf suDfrlihr ivc ihwsf lYx lwg pey. hoTIaFiËlHf gurdfspur ivc AuQoN dy mhMq ivruDielfky ivcoN 50 isMGF df jQf lY ky gey.sMn 1921 ivc mfstr moqf isMG dI
agvfeI ivc iswK kfnPrMs qoN bfadgrmiKaflI nOjvfnF ny soicaf ikÈFqmeI qrIky nfl aMgryËF ƒ ihMdosqfnivcoN kwZxf aOKf hY. srkfr dy JolIcuwknMbrdfr, ËYldfr, sPYdpoÈ, ptvfrIafid df suDfr krnf ËrUrI hY. ikÈn
isMG gVgwj ny jlMDr dy nyVy-qyVysrgrmIaF leI afpxf cwkrvrqI jQfbxf ilaf aqy krm isMG ny nvF Èihrdy ielfky ivc afpxf jQf bxf ilaf ijsivc afsf isMG BkVuwdI, hrI isMG sUMZaqy krm isMG iJMgV, jo sfry hI kYnyzfqoN prqy gdrI sn, Èfml sn. ienHF qoNielfvf dlIp isMG gosl, afqmf isMGlIkf, DMnf isMG bihblpur, AudY isMGrfmgVH JuwgIaF vrgy hor vI afËfdI dyprvfny sn.
sMn 1922 dy anMdpur sfihb holy-mhwly smyN bwbr ikÈn isMG gVgwj nybwbr krm isMG dOlqpur dI joÈIlIqkrIr suxI ijs qoN Auh bhuq pRBfivqhoey. bwbr krm isMG dOlqpur kYnyzfivc amrIkf qoN Cpdy aKbfr df lokF‘qy jfdUmeI pRBfv dyK cuwky sn. ies leIAunHF ny pMjfb ivc hI aijhf aKbfr Cfpxdf soicaf. ibCOVI dy nMbrdfr kfky qoNsrkfrI mfmly dy 575 rupey luwt ky AusivcoN iek sO rupey dI zuplIkyitMg mÈInlfhOr qoN KrIdI geI. ies mÈIn nflagsq 1922 ivc pihlf prcf Cfipafigaf ijs ivc srkfr dy JolIcuwknMbrdfrF, ËYldfrF vgYrf ƒ qfVnf kIqIgeI ik Auh bwbrF ivruD muKbrIaFkrnIaF bMd kr dyx, nhIN qF mjbUrnAunHF df suDfr krnf pvygf. bwbr krmisMG iJMgV (nyVy bMgf) ny duafby dy dovyNbwbr jiQaF ƒ iekwTy kr ky iek jQfbxfAux leI sfry bwbrF dI afpxy ipMzmIitMg rwKI. ies ivc bwbr ikÈn isMGaqy bwbr krm isMG dOlqpur, dohF ny
-afpxy nfnky ipMz kOlgVH dynMbrdfr rwlf aqy Aus dy Brf idwqU dfkql. ieh dovyN Brf qfVnf dy bfvjUdmuKbrIaF qoN bfË nhIN sI afey.
sMn 1922-23 dIaF grmIaF ivcbwbrF ny huiÈafrpur aqy jlMDr iËlHyaMdr sVk kMZy lwgy aMbF dy ruwKF dy PldI bolI nf hox idwqI. lokF ny muPq aMbcUpy aqy bwbrF ƒ asIsF idwqIaF. bwbrkrm isMG puils qoN BgOVf sI. Aus nyaqy bwbr AudY isMG rfmgVH JuMgIaF nyjwsovfl ivKy sfry bwbrF dI mIitMg ivcqjvIË rwKI ik JolIcuwkF dy suDfr qoN bfadpuils, jo qPqIÈ dy bhfny afm lokF ‘qyqÈwdd krdI hY aqy ies leI hr vfrdfqdI QF icwTI rwK idMdI hY ik ieh kMm bwbrFny kIqf hY, nUM roikaf jfvy ik Auh(puils) afm lokF ƒ Éfh-mÉfh qMg nfkry.
bwbrF ny kuJ ku JolIcuwkF ky kqlkr ky aYsI dihÈq PYlfeI ik nMbrdfr,ËYldfr aqy hor puils muKbr, aPsrFkol bwbrF bfry jfxkfrI dyx lwigaFpihlF aflf-duaflf dyK ky aÌsr dykMn ivc holI dyxI afKdy qF jo AunHF dIafvfË koeI sux nf lvy. bwbrF dI dihÈqdI gUMj ieMglYNz dI pfrlImYNt qwk puwjgeI aqy aMgryË aPsrF ƒ hor sKqIkrn dy hukm imly. jlMDr iËlHy dy izptIkimÈnr dI kmfn hyT imltrI df skuaYzvI qfienfq kIqf igaf. QF-QF ipMzF ivcpuils cOkIaF sQfpq kIqIaF geIaF aqy
ienHF ivc bhuqy puils mulfËm muslmfnlgfey gey ijnHF ƒ iswKF jF bwbrF dysMGrÈ nfl koeI hmdrdI nhIN sI. bwbrFƒ PVfAux ivc shfeI hox vfilaF ƒËmIn dy murwby aqy nkd ienfmF dy postrCpf ky ipMzF ivc lfey gey. ies lflcivc Ps ky JolIcuwk, jsUs aqy kuJ bwbrvI afpxy sfQIaF ivruD gwdfrI ‘qy Auqrafey. aijhf hI iek gwdfr anUp isMGmfxko sI jo bwbr krm isMG ƒ afpxfDrm df ipqf kihMdf huMdf sI qy bwbrAus ƒ Drm df puwqr afKdf sI.
ieh afK ky ieh dovyN bMbylI dI bjfeyipMz pFCtf ƒ cly gey aqy afpxy iekBrosyXog itkfxy ‘qy jf Tihry. anUp isMGny ipMz zumylI phuMc ky afpxy cfcy dy puwqkyvl isMG ƒ ipMz mfxko ƒ Byijaf ikjf ky Aus (anUp isMG) dy cfcy qysI[afeI[zI[ dy ispfhI boG isMG ƒ bwbrFdy kwlH dy bMbylI dy itkfxy bfry dws dyvy.sunyhf imldy sfr boG isMG ny awDI rfmƒ puils kimÈnr imstr simwQ dI koTIphuMc ky ieh sUcnf dy idwqI. kimÈnrsimwQ ny qVky hI ieh Kbr izptI
kimÈnr imstr jYkb ƒ jf idwqI aqyAus ny rsfly dy krnl kmFizMg aPsrƒ irafsq dy ipMz bMbylI ƒ Gyrf pfAuxleI afiKaf. pihlI sqMbr 1923 dy qVkyhI anUp isMG, bwbrF dy itkfxy phuMcigaf aqy suwqy pey bwbrF dy bMb aqyhiQafr pry kr idwqy qy afp puilskpqfn kol phuMc igaf. cfry bwbrllkfry mfrdy ipMzoN bfhr coeI vwl hoinkly. puils AunHF ƒ afpxy afp ƒpuils hvfly krn ƒ vfr-vfr afK rhIsI, pr bwbrF ny mukfblf kr ky ÈhIdIpfeI. ienHF cfr bwbrF dI ÈhIdI ny bwbrakflI lihr df lwk hI qoV idwqf.
bwbr krm isMG aqy ipMz dOlqpurdy hor bwbrF dI Xfd ivc ipMz dOlqpurivc Èfndfr bwbr XfdgfrI hfl bixafhoieaf hY ijs ivc bwbr akflI lihr dyÈhIdF aqy Aumr kYd jF hor sËfvF kwtxvfilaF dIaF qsvIrF sjfeIaF geIaFhn.
isdkI ijAUVy
vfsdyv isMG prhfrPon: 206-434-1155
bwbr krm isMG dOlqpurbwbr krm isMG dOlqpur
bwbr krm isMG
ipMz dOlqpur ivc bwbr krm isMG dI Xfdgfr.
ds ku sfl bfad lokF nMU koihnUrhIry dI Xfd afAuNdI hY qF hOl pYx lgdyhn ijvyN koihnUr hIrf koeI pRyq afqmfhovy. lIzrF dy ibafn ‘qy ibafn afAuxlwgdy hn-ieMglYNz sfzf hIrf sfnMU vfpskry. ieh hIrf iksy ny afpxy kfrKfnyivc qF bxfieaf nhIN, lut df mfl kdIiksy dy hQ af igaf, kdI iksy dy. jUn1984 nMU drbfr sfihb Aupr POjI hmlfhoieaf qF kImqI vsqF agnI Byt vIhoeIaF, corI vI hoeIaF.
df vkq ho igaf, lflf Bgq rfm dykuafrtr sfhmxy ÈrnfrQIaF dI BIVlwgI hoeI hY, pr Auh ajy aMbfilEN vfpsnhIN muVy.
“cfnx Èfh AurF dy GroN tYlIPon hIkr ky pqf kro”, DropqI dy kihx `qyAus dy inwky muMzy ny tYlIPon dI ikqfbvyK ky ikhf, “AunHF dy Gr qF tYlIPon hYhI nhIN.”
“nhIN hY, lflf jI ny huxy hI koiÈÈkr ky luaf idwqY.” DropqI dI gwl sux
ky iek ÈrnfrQI ny ikhf, “lflf jI vIBwj ky srmfeydfrF dy kMm hI krdyny.”
“KsmF Kfxy, nuks CFtx ƒ afjFdy ny, srmfey ibnF koeI kMm vI cldY.hux cfnx Èfh AurI lflf jI ƒ afpxImotr ivc ibTf ky aMbfly lY gey ny.kMm BfvyN AunHF df afpxf vI sI, prlflf jI ny ÈrnfrQIaF dI Kbr lYxjfxf sI, afrfm nfl gey ny, afrfmnfl af jfxgy.” gwl kridaF kridaFhI DropqI ny muMzy ƒ iPr afvfË idwqI,“tYlIPon puwC-igwC dy dPqroN lflf cfnxÈfh df nMbr pqf kr lvo.”
“hwCf AunHF qoN pqf kr idE ik lflfBgq rfm AurI jo AunHF dy nfl gey sn,Auh ikwQy hn.”
“qusIN kOx boldy ho?”“DropqI, lflf jI dy GroN.“hwCf iek do imMt AuzIko, jF afpxf
nMbr dws idAu.” DropqI afpxf nMbrdws ky krqfr kOr nfl gwlIN lwgx lwgI
sI ik qurMq PYlIPon dI GMtI vwjI.“hYlo.”“hF jI.”“Èfh jI afKdy hn ik lflf jI
izptI kimÈnr dI koTI qoN hI tFgf lYÈrnfrQI kYNp ivc cly gey sn. motrivc pYtrol QoVHf sI qy Èfh AurF afpxyiek do kMm hor krny sn. Èfh AurF lflfjI ƒ ÈrnfrQI kYNp ivcoN nfl lYxf sI,pr dUjy ËrUrI kMmF ivc AunHF ƒ iZwl lwggeI. iewQy Gr bMdy cfh qy swdy hoey sn.jy kYNp ivc lflf jI ƒ lYx jFdy qF iZwllwg jfxI sI, ies leI Auh vfps af[[[.”‘gey’ df Èbd ajy suxn vfly dy mUMh ivchI sI ik DropqI ny ‘KsmF Kfxy’ afK kyËor nfl rsvIr vgfh ky mfiraf. gwlsB ƒ pqf lwg geI, kMmF vfly GroN-GrIN cly gey.
rfq dI ÈFqI ijAuN-ijAuN zUMGI huMdIjFdI hY, DropqI dI bycYnI vDdI jFdI hY.sVk qoN hr guËrn vflI motr dI afvfËAus ƒ afpxy ivhVy ivc suxINdI, AuhBulyKy ivc bUhf KolHdI qy motr Pr-PrkrdI alop ho jFdI. jnnI ÈrnfrQx dIsyvf sMBfl DropqI dy jfgx df cMgf bhfnfhY, pr AuNj vI awj Aus dIaF awKF ivcnINdr ikwQoN.
“poh-mfh dI rfq, bgYr ibsqry,koeI Bfrf kwpVf vI lY ky nhIN gey, dvfeIibnF AunHF ƒ nINdr neIN afAuNdI.”AuTidaF, bYTidaF jnnI ÈrnfrQx dfkwpVf lwqf TIk kridaF-kridaF motrFdIaF afvfËF dy BulyKy ivc muV-muV bfhrJfkidaF, aMgITI dI awg PolidaF-PflidaF, DropqI ƒ svyr ho geI. aKIrkwlH vfly mUMh hnyry vyly iek motr Ausdy ivhVy ivc afx hI rukI. hfrn ies dfawj vI bVf Khurf hY, pr DropqI dy kMnFƒ svyr dy afsf rfg vrgf imwTf lwgf.
gxyÈy ny tYksI df bUhf bfhroNKoilHaf, pqly ijhy mYly Klwt kMbl dIbuwkl mfrI, lflf Bgq rfm AurI bfhrinkly. DropqI swjy hwQ dIaF AuNglF nflkMbl dI motfeI jfc rhI sI, qy lflf jIafK rhy sn, ÈrnfrQI ivcfrf rfq srdInfl Tr igaf hovygf, ieko qy Aus pfskMbl sI, ijhVf Aus ny mYƒ ryl ivcibTfAuNidaF bdobdI myry duafly lpytidwqf. DropqI ny Kwbf hwQ kmIË dI jybHivc pfieaf, “siq sRI akfl” dI afvfËAus dy kMnF ivc peI. gxyÈy dI AuzdIjFdI tYksI ƒ dUr qwk vyKidaF Aus dymUMh coN inkilaf, “ies grIb ƒ vyKo qFAuh KsmF Kfxy!”
khfxIkfr gurmuK isMG musfiPr dI khfxI ‘KsmFKfxy’ afËfdI qoN bfad df ibrqFq hY. ies ivc nvyN rwjy‘KsmF KfixaF’ df icwqr lyKk ny bhuq sihj nflAulIk idwqf hY. ies qoN Aus ihMdusqfn dy drÈn vI hoxlwg pYNdy hn jo bafd dy sflF ivc smuwcy sMsfr dy sfhmxyafieaf. iehI musfiPr dIaF ilKqF dI KUbsUrqI hY.AuhdIaF ilKqF ibnF iksy Kfs qrwdd dy afpxI gwlpfTkF nMU suxf ky agFh vD jFdIaF hn. ienHF ilKqF dfsunyhf bVf sfdf qy swcf hY. –sMpfdk
KsmF KfxyKsmF Kfxy
gurmuK isMG musfiÌr
kUc df ngfrfajm dysL df iek bfdsLfh sI.
buwZf qy ibmfr. qKq ‘qy ipaf mOq dIAuzIk kr irhf sI. acfnk iek GoVsvfr sfho-sfhI hoieaf afieaf qyhwQ-bMnH ky boilaf, ‘bfdsLfh slfmq!bhuq-bhuq mubfrkF! afpxIaF PLOjF nyg uaFZIaF df rfj Piqh krilaY[[[dusLmx vI bMdI bxf leyny[[[AuQoN dI prjf ny vI afp nUM bfdsLfhkbUl ilaY[[[.’
bfdsLfh ny cuwp-cfp sfrI gwlsuxI. lMmf sfh ilaf qy tuwtvIN afvfjL‘c kihx lwgf, ‘aPsos! ieh Kbr myryleI Gwt qy dusLmxF leI vDyryKusLgvfr ey ijhVy myry ipCoN dovF rfjF‘q y hkUmq krngy[[[.’aPsos! mn dIaF murfdF pUrIaF hox
dI AuzIk ‘c ipafrI Aumr bIqgeI[[[TIk ey, vwzIaF-vwzIaF afsF-AumIdF pUrIaF vI hoeIaF pr kI Pfiedf?bIqI Aumr qF vfps nhIN afAuxlwgI[[[.
mOq dy hwQF ny kUc df ngfrf vjfidwqY. ey myrIE awKIE! isr nUM ivdfkro[[[qy hwQF dIaF qlIE, guwto qy bfhvoNrl-iml ky iek-dUjy nUM alivdfkho[[[ imwqro! myry dusLmxF dI iewCfpUrqI krdy hoey afpxy lfcfr bfdsLfhnUM alivdf kho[[[mYN aigafnqf ‘cidn-ktI kr leI[[[. burfeIaF qoN nfbc sikaf pr qusIN jLrUr bcx dIkoisLsL krnf[[[.
-hrdyv cOhfn
imnI khfxI
Punjab Times Vol 17, Issue 19, May 7, 2016 pMjfb tfeImjL sfl 17, aMk 19, 7 meI 2016 (26)
pfiksqfn dy iksy vI bMdy dI jdoNkdy koeI gwl huMdI hY qF mYƒ Auh idncyqy af jFdf hY jdoN sMqflI dI vMz dyaiq vihÈI mfhOl ivc koeI inhMg isMGGoVy ‘qy svfr ho ky sfzy ipMz ieh kihxafieaf sI ik jy asIN afpxy ipMz dymuslmfnF ƒ aMimRq Ckf ky isMG sjfleIey qF AunHF ƒ pfiksqfn jfx qoN
bcfieaf jf skdf hY. sfzy ipMz ivcarfeIN muslmfnF dI bhuqfq sI. asINAunHF ƒ ieh kih ky mnf ilaf ik AuDrjf ky AunHF ƒ iewQoN vfly KyqF qy GrF bdlyieMnI QoVHI ËmIn imlxI sI ik ieMnIpYdfvfr df svfl hI nhIN sI. Auh aMimRqCk ky isMG sjxf mMn gey. keIaF ny qFieh dlIl vI idwqI ik Auh pihlF vI ihMdUhI sn qy muÊl bfdÈfh aOrMgËyb nyAunHF ƒ jbrI muslmfn bxfieaf sI.
aMqF dI mfVI gwl ieh hoeI ik AunHFdy isMG sjx qoN do cfr idnF dy aMdr-aMdr hI gvFZI ipMzF dy toilaF dy tolyjYkfry bulfAuNdy lOZy vyly CvIaF, ikrpfnF,brCy qy bMdUkF lY ky sfzy ipMz af vVy qy
vIh bfeI muslmfnF ƒ kql kr ky AunHFdIaF swq ƒhF-DIaF ƒ AunHF dy hI gwizaFivc lwd ky AunHF dy bOld joV ky nfl lYgey. AunHF dy tfkry Auqy sfzf ipMz bhuqCotf sI qy iblkul byhiQafrf. sfzy lokFdI lfcfrI qy inrfsqf dyKI nhIN sI jFdI.bhuqI ies leI ik sfzy nfl DoKf hoieafsI qy Auh vI AunHF ny kIqf sI ijnHF ƒasIN afpxy kihMdy sF. aMimRq CkfAuxqoN ipCoN pMj kkfr puaf ky ijhVy pIlyptky qy cuMnIaF AunHF dy isrF dI CF vjoNAunHF ƒ pihnfey sn, AuhI AunHF dI jfndf KOa ho inwbVy. nvyN nkor isMGF qyisMGxIaF ƒ vwZx jF cuwkx vyly ÈnfKqkrn dI loV hI nhIN sI. sfzy sfry ipMzƒ buwDU bxf ky luwitaf igaf sI.
Q oV H y idn h oe y ip Mz c wb yvfl(huiÈafrpur) dIaF jVHF vfly Èfier muMzyaPËl sfihr dy cMzIgVH afAux dI sUhimlI. ies muMzy dy mfpy myry nyVly ipMzFqoN AujV ky AuDr gey sn. cwbyvfl myrymfihlpur vfly skUl qy kflj qoN kyvlds iklomItr hY. ieMnf ku pYNzf mYN roËsfeIkl clf ky mfihlpur pVHn jFdf sFqy ieMnf hI pYNzf muV ky afAuNdf sF.
kMvljIq iZwloN aPËl sfihr ƒ
1998 qoN jfxdI hY jdoN Auh sMDU-iZwloNjoVI dI Poklor akfzmI dy swdy Auqy afeItolI ivc vfhgf bfrzr Auqy Aus ƒ imlIsI. iesy akfzmI dI iqMn-roËf vfhgfimlxI muV 2001 ƒ gxqMqr idvs vylyhoeI jdoN lflf lfjpq rfey pIplË Pormdy swdy Auqy aPËl ZuwzIky vI igaf qyAus ny iProËpur-Drmkot roz Auqy pYNdyieMdrgVH vfly pIr dI iJVI ivc ngnnfc nwcx vfly ncfrF dy jOhr vI dyKy.iesy sfl Aus ny sfihqkfr ajIq kOrvwloN nvIN idwlI ivc rcfey sfrk lyKksMmyln ivc vI Bfg ilaf.
aPËl sfihr rfvlipMzI dy nyVlyipMz Pglf df jMmpl hY. Aus dy mfpy dyÈvMz smyN huiÈafrpur dy ipMz cwbyvfl qoNAuWjV ky rfvlipMzI jf vsy sn. AuhpoTohfrI puwT vflI kivqf ilKdf. jdoN AuhbfeI sfl dI Aumr ivc 1993 dy nyVy-qyVy roËI-rotI dI Bfl ivc lfhOr phuMicafqF AuWQoN dy qrwkI psMd adIbF nfl rfbqfkfiem krn ivc sPl ho igaf. iesarsy dOrfn Aus ny kuJ sfihqk rsfilaFdy sMpfdn dI iËMmyvfrI vI inBfeI qylfhOr ryzIE qoN aYWP aYWm qy dUjy pRogrfmdyx leI vI cuixaf igaf.
mYN sMqflI dI dyÈ vMz df iËkrkridaF Aus ƒ AunHF simaF Auqy itwpxIkrn leI ikhf qF Aus ny afpxy hI aMdfËivc hoxI dIaF krqUqF Auqy cfnxfpfAuNdIaF kfiv sqrF AucrIaF jo awj vImYƒ nhIN BuwlIaF:
hoxIeyN mnmohxIeyN,AumrF dy Doxy DoxIeyNqyry sdky jfvF.sfƒ jMmxoN vD kykI hor sËfvF?hr ikwkr dI sUl ‘qysfzf isrnfvF.
pMQ rMgIly ny DFkF dyÈ ivc pfeIaFlwk bMnH bfeI bsIaF AuVfeIaF.bfeI bsIaF huiÈafrpur dI buwkl
ivc muslmfnF dy 22 ipMz sn. ienHF ipMzFdy muslmfnF df gVH hox sdkf pMQ rMgIlydf mukfblf qF kIqf sI, pr Aunf ku hIijMnf AuDrly ipMzF qoN AuWjV ky afey ihMdUiswK AuDr dy muslmfnF df kr sky sn.dovyN pfsy ieh vfrdfqF myry ipMz dIaFvfrdfqF nfloN Gwt vihÈI nhIN sn.
aPËl dIaF nËmF ivclf duwK ieDrqy AuDr Drm dy nF ‘qy lfey nfairaFivcoN Cx ky ikiraf jfpdf sI ijs ƒsfzI ipCokV dI sFJ ny AuBfr ky awgy lY
aFdf sI. Aus ny aglI nËm pyÈ kIqI:seIE nI mYƒ awk suafdI lwgypIVF hyT hMZfvF ijMdVIsfhvF dy ivc KwgymYƒ awk suafdI lwgy.sfzy pwly duwK icMqf dyasIN lokI ikMny iswDyjy koeI duKdI rg ƒ CyVyhws hws pfeIey igwDy.mYN vI hwQ dy Cwly dyvFjy koeI dIvf jwgy.seIE nI, mYƒ awk suafdI lwgy.
axdyKy ƒ idsdy df rUp dyx dI klfaPËl dI ÈfierI df Durf hY. jdoN Aus ƒpqf lwg igaf ik mYN Aus dy mfipaF dyjwdI Kyqr qoN hF qF mYN jdoN vI AuT ky qurnlgdf, mYƒ bFh qoN PV ky ibTf lYNdf.mihiÌl muwkI qF Aus ny afpxI iewk kivqfdI Poto kfpI myry hwQ PVf idwqI. kivqf sI‘vyly dI vfr’. ies ivc Aus df jIvnidRÈtIkox vI sI, inMmHf inMmHf ivaMg vI:
kOx kry inrvfh, hXfqI izwko zoly.zfvFzol afsfr, jIvxf bixaf Koly.ipCl pYrI sfr, acyqI vD ky boly.sgvyN kUV ivhfr, smyN rMg rwqy coly.krnI dy krqfr, sfzy bIby Boly.BrnI dy agvfr, bfdÈfh rfxI, goly.DrmF dI Brmfr, ksI kUM kIkx Poly.ihwk dI kIqI kfr, keI dy nfvIN boly.kUVo kUV aKvfr, lKIvx hukmI Zoly.aPËl dI ies vfr df CMd myrIaF
pVHIaF sfrIaF vfrF nfloN vwKrf sI. ies
dIaF qukF dy pihly Bfg df qukFq hor hYaqy dUjy Bfg df hor qy iblkul vwKrf.rs rMg dy arQ zUMGy. ies ivc bIr rsvI nhIN qy Dfrimkqf vI nhIN. iehmfnvqf dI vfr hY. nvIN qy invyklI.
mihiÌl ivcoN AuT ky qurn lwigaFmyrf Auh gwl dwsx ƒ jIa kr afieafijhVI mYN pihlF vI bhuqI QFeIN ilK cuwkfhF, pr ies df amlI pRsMg aPËl sfihrdy ipCokV aqy ÈfierI nfl juVdf hY. iehmyry ipMz sUnI qoN cl ky aPËl dy ipMz
iewk dUjy dI jfn dy vYrIiewko mF dy jfeyijMdy nI! kI vyly afey
ijMdy nIijMdy nI! qUM kIkx jMmIpYr pYr ‘qy inwq bKyVyjIvn dI rfh lMmIijMdy nI! qUM kIkx jMmIijMdy nI! kI lwCx qyryPnIar nfl Xrfny vI nyjogI vwl vI PyryijMdy nI! kI lwCx qyryijMdy nI! kI sfk shyVyiewk buwkl ivc rFJx mfhIdUjI dy ivc KyVyijMdy nI! kI sfk shyVyijMdy nI! kI kfry kIqy!afpy afs dy coly pfVyafpy bih ky sIqy!
ijMdy nI! kI kfry kIqy!ijMdy nI! qYƒ ikhVf dwsylUM lUM qyrf aYbF BirafmOq vtyNdI rwsyijMdy nI! qYƒ ikhVf dwsyijMdy nI! kI awqF cfeIaFhws Kyzx dI ivhl nf qYƒkrdI iPryN lVfeIaFijMdy nI! kI awqF cfeIaFijMdy nI! kI vyly afey
Punjab Times Vol 17, Issue 19, May 7, 2016 pMjfb tfeImjL sfl 17, aMk 19, 7 meI 2016 (27)
cwbyvfl qy Aus qoN awgy bfeI bsIaF dypUry dy pUry ielfky ivcoN huMdf hoieafjrnYlI sVk nfl jf juVdf hY.
ipÈfvr qoN klkwqy qk ieh sVkÈyr Èfh sUrI ny bxvfeI sI ijs ƒ dyÈvMz ipwCoN Èyr Èfh sUrI mfrg df nF idwqfigaf hY. Èyr Èfh sUrI df nfnkf ipMzhuiÈafr qy cwbyvfl qoN pMj iklomItr hY.ieh ipMz AunHF do drjn ipMzF dI buwklivc hY ijnHF ƒ bfeI bwsIaF kihMdy sF.ienHF dy nF bsI gulfm husYn, bsI dOlqKF, bsI jlflpur, bsI iKjr KF, bsIÈyr KF, bsI kfly KF, bsI gulfm alI,bsI vjId, bsI Aumr KF afid hn. jfpdfhY ik ies ielfky dy, ijs ivc bfeI bsIaFvI Èfml hn, sfry dy sfry nhIN qF bhuqsfry muslmfn Èyr Èfh sUrI dI jwd ivcoNsn. sUrI ipCokV vfly. muÊlF qoN vwKry.
ieh gwl aPËl sfihr leI vI nvIN sI.mYƒ aPËl sfihr dy mfipaF dy duwK
ivcoN afpxy ipMz qoN jf cuwky muslmfnF dfduwK idKfeI idMdf hY aqy sfhvF ivclyKwigaF ‘coN qurIaF kMizaflIaF cIkF aqysUlF ‘qy ilKy isrnfivaF ivcoN Aus duwK dfichrf ijhVf asIN sfiraF ny Boigaf hY.
aPËl sfihr dIaF nËmF dy kuJhor bMd ijhVy pihilaF nfl imldy-juldyvI hn qy AunHF qoN vwKry vI:
nf koeI Xfd nf cyqf Buwlyrwqy nYxoN rwq nf zuwlHysIny suMÖ dy JwKV JuwlymYN qy mYN df Byq nf KuwlHylMGdI Èfm svyrijMdVI GuMmx Gyr.0inwj smyN dy hr mHfqV dIbulHVI awKVI sIqIAuhdI pIV vMzfvx dI QFrwj dlflI kIqIAuh vI mgroN lf ky qur gey
ijnHF idwqIaF sfeIaF.0AuWicaF itwibaF ‘qy mYN bYTfmuwTIey DUV AuzfvFmuwTIEN ikr ky mYN vI ikDrydUr ikqy Auz jfvF.iksy bsMqI Puwl dIcfdr ‘qy jf ky sON jfvFhry kcUr pwqr dI Puwt ‘coNawK nfl hOË bxfvFAumrF dI mYN ipafs buJfvFqy hiraf ho jfvF.aPËl sfihr dI kivqf dI sur
afÈfvfdI hY, pr ieh sur ikDry ikDryhI imldI hY. Aus dI ies nËm dy bolmyry kQn dI puÈtI krdy hn:
vy sfeIaF, asIN ies jIvn qoN rwjyKOry ikhVI afs ‘qy rih geysfh dI zorI bwJy.muafÌ krnf, mYN aPËl sfihr dI
kivqf ivcoN ajoky poTohfr dy nkÈ nuhfrlwBx dI QF AunHF simaF ivc hI AulJ
poTohfrI kvIaPËl sfihr
sfzy ielfky dy ipMz cImf joDpur ivc60 sfl dI bIbI blvIr kOr aqy 32sfl dy Auhdy puwqr bljIq isMG nykItnfsLk pI ky KudkusLI kr leI. iehkoeI nvIN gwl nhIN. ieh koeI Kfs gwl vInhIN. kYlIPornIaf bxn dy JUTy lfiraFivc Ps ky vYlIPornIaf bxy pMjfb ivciksfnF dIaF KudkusLIaF inwqnym bxcuwkIaF hn. iesy krky ieh kiQq kOmIaKbfrF vfsqy koeI Kbr nhIN rhIaF.Auh kdI kdI iksfn KudkusLIaF df sflfnf
kuwl joV Cfpx dIikrpf j Lr Urkrdy hn. sLukrhY, sUbfeI jLbfnFdy aKbfr afpxfPrjL pCfxdy hnaqy sfn U Ma i j h I a F
anhoxIaF qoN jfxU krvf idMdy hn.Gr Gr phuMcx vfly tI[vI[ cYnlF
vfsqy iksfnF, mjLdUrF, Coty mulfjLmF qyhor ‘Coty lokF’ dI koeI hoNd nhIN. jypfrlImYNt ivc jF hor ikqy iksfnF dIaFKudkusLIaF df rOlf pYNdf hY, Auhdy lyKypMj-ds sikMt lf ky Kbr mukdI kridwqI jFdI hY. tI[vI[ leI hor gwlF aihmhn. ipCly idnIN iek aYktrYs dI KudkusLIivc Auhdy pRymI dI BUimkf dI puxCfx kIqIjFdI rhI. ienHIN idnIN iek hIro qy hIroiendy tuwty iesLk df kcIrf hr cYnl Auqyhr rojL GMitaF-bwDI huMdf rihMdf hY. ieshflq ivc jy bIbI blvIr kOr qy bljIqisMG dIaF KudkusLIaF pMjfb qoN bfhriDafn iKwc skIaF hn, Auh ienHF dy kuJkuJ vwKrIaF hox kfrn hY.
afm kr ky iksfn kItnfsLk pINdyhn. mrn vfilaF ny qF sLfied kdIaijhf nhIN soicaf hovygf pr ieh gwlbVI icMnHfqmk hY. bdl bdl ky afAuNdIaFsrkfrF dI, Kfs krky hux vflI srkfrdI njLr ivc iksfn dI kdr kIt-pqMgyijMnI hI rhI hY, ies leI AunHF dfkItnfsLk pI ky mrnf hI vfjb hY! jFPyr iksfn bMd kmry ivc Pfhf lY ky jFcuwp-cupIqy KUh ivc Cfl mfr ky jF rylhyT af ky pRfx iqafgdy hn. ienHF mF-puwq ny afpxIaF dyhF dy TIkry puils aqyaiDkfrIaF dI hfjLrI ivc pMjfb srkfrdy isr Auqy BMny hn.
ies mMdBfgI Gtnf df iek horiDafnXog pwK do mnuwKI mOqF df kfrnbxI krjLy dI rkm hY. ieh iek lwK ds
hjLfr dwsI jFdI hY. Bfv ipCly nON sflFivc ivkfs dIaF AucIaF pOVIaF cVH cuWkypMjfb ivc mnuwKI jfn dI kImq pcvMjfhjLfr rupey hY. ieQy ilKxf rok ky mYNmwJ dI TIk kImq jfxn vfsqy pMjfbivc cfr Pon kIqy. mYN cfrF nUM hI iehspwsLt kIqf ik kImq iksy drsLnI jFienfmI mwJ dI nhIN, TIk Aumr dI cMgIGrylU mwJ dI puwC irhf hF. cfrF df jvfb75 hjLfr qoN lY ky iek lwK rupey sI.Bfv pMjfb ivc hux sfDfrn bMdy dI kImqsfDfrn mwJ nfloN awDI hY.
pMjfb dy iksfnF isr kuwl krjLf70,000 kroV dwisaf jFdf hY. ies ivcoN57,200 kroV bYNkF afid df hY qy12,800 kroV afVHqIaF afid df hY. pMjsflF ivc iksfnF dI afmdn dugxI krndf vfadf qy dfavf krn vflI Bfrqsrkfr ny Psl bImf Xojnf nUM aqy pMjfbsrkfr ny KyqI krjLf inbyVn sbMDI iblnUM vwzy iksfn-pwKI kdm ikhf hY. prKyqI mfihrF df kihxf hY ik ienHF dovFkdmF ivc eynIaF morIaF hn ik iksfnFdy kuJ ipV-pwly pYx vflf nhIN. kyNdr dIPsl bImf Xojnf df hIj-ipafj qF AussmyN hI sfhmxy af igaf jdoN pMjfbsrkfr ny hI ies df ivroD kr idwqf.
pr iksfnF leI kyNdr srkfr dy iPkrdf swc Aus smyN icwty idn vFg Aujfgr hojFdf hY jdoN iksfnI krjLy mfP krn qoNAuhdy ienkfr nUM DnfZ kfrobfrIaF leIhyj dy brfbr rwK ky dyiKaf jFdf hY.
srkfrI bYNkF ny isrP 2013-2015dy smyN ivc hI DnfZF dy 1,14,182 kroVdy krjLy Auqy cuwp-cfp lkIr Pyr idwqIhY. 2004-2015 dy smyN leI DnfZF dIieh krjLf-mfPI 2,11,000 kroV, BfvpMjfb dy iksfnF dy kuwl krjLy qoN iqguxI
bxdI hY. ieh sB vyrvy srkfr dIpfrdrsLqf kfrn nhIN sgoN iek aMgryjLIaKbfr dI ihMmq sdkf sfhmxy afey hn.Bfrq srkfr qF ajy vI ies swc nUM zUMGfCupf ky rwKx vfsqy isrqoV koisLsL krrhI hY. iksfnF dy tfkry DnfZF vwl kyNdrsrkfr df rvweIaf dyKo. jdoN gwl suprImkort ivc phuMcI qF adflq ny bYNkF nUMikhf ik Auh krjLf moVn qoN ienkfrI lokFdI sUcI pysL krn. bYNkF ny Aujr kIqf ikies nfl krjLfeI kfrobfrI hyTI mihsUskrngy. jdoN adflq ny afdysL idwqf qFbYNkF ny AunHF lokF dI sUcI bMd ilPfPyivc pysL kIqI ijnHF ivcoN hryk isr bYNkFdf 500 kroV qoN vwD krjLf sI. ieh sUcI
pysL kridaF bYNkF ny Pyr bynqI kIqI ikieh nF jwg-jLfihr nf kIqy jfx. iesvfr kfrobfrIaF dI hyTI dy nfl nfl iekhor dlIl ieh idwqI geI ik sUcI df afmlokF nUM pqf lwgx nfl ienHF kfrobfrIaFdy kMm-DMdy Auqy mfVf asr pvygf aqyAus nfl dys dy ivkfs ivc rukfvt pvygI.
jdoN cImf joDpur vfly afVHqIey vFgsrkfrI bYNk vI iksfnF df nwk ivc dmkr ky KudkusLI dy rfh qordy hn, AussmyN hyTI aqy kMmkfj Auqy bury asr
ijhI koeI dlIl AunHF dy cyqy nhINafAuNdI. bhuqy lokF nUM ies gwl dfvI pqf nhIN hovygf ik bYNk vwizaFdy krjLy mfP krn qoN ielfvf ijhVykrjLy vsUldy vI hn, AunHF ivc vIBFq BFq dIaF CotF idMdy hn. iesivc lY-dy mgroN rkm GtfAuxf,iksqF df smF lMmf krnf, ivafjdI dr nrm krnf afid sLfml hn.iehnUM krjLy dI ‘rIstrkcirMg’Bfv ‘krjLy df punr-gTn’ ikhf jFdfhY.
ies sB gorKDMdy dI vDIafimsfl ivjY mfilaf hY. suprImkort nUM krijLaF dy mfmly ivc sKqhuMdI dyK ky Auh mOj nfl jhfjL cVHky ieMglYNz jf phuMicaf ijQy AuhdybMgly qy kfrobfr hn. sB qoNidlcsp gwl ieh ik srkfr nyhvfeI awizaF nUM AuhnUM rokx leInhIN sI ikhf sgoN isrP ieh dwsdyx leI ikhf sI ik sLRI ivjY mfilafjI amkI Auzfx ivc amky dys clygey hn. Auhny iekwly ny bYNkF df9,500 kroV, Bfv pMjfb dy kuwl
iksfnI krjLy df qkrIbn swqvF ihwsfdyxf hY. hux jdoN srkfr AuhnUM vfpsbulfAux dy JUTy-swcy qrly mfr rhI hY,Auhny ikhf hY ik mYN qF ieMglYNz dfnfgirk qy votr hF, Bfrq mYnUM KfhmKfhhI ikvyN bulf skdf hY! ieh Auho BwdrpursL hY jo jdoN tI[vI[ ‘qy idsdf hY,aksr pMj-Cy aijhIaF kuVIaF ivckfrhuMdf hY ijnHF dy pUry ilbfs nUM sfZy cfrieMc kwpVf ligaf hoieaf huMdf hY. sLfiedmfxXog suprIm kort dy iDafn ivcAuhdf ieho rUp sI jdoN Auhny itpxI kIqIik ieh lok bYNkF nUM afKdy hn ik sfzykol krjLf moVn leI pYsy nhIN pr ikhoijhf aYsLpRsqI df jIvn ijAuNdy hn!
sLRomxI akflI dl dI BfeIvflpfrtI Bfjpf dy sMsd mYNbr gopfl sLYtIny ikhf hY ik iksfnF dIaF KudkusLIaFPYsLn bx geIaF hn. pMjfb srkfr vIijs qrHF ies nUM koeI icMqf krn vflfmuwdf nhIN smJ rhI, Aus qoN lgdf hY ikAuh afpxy BfeIvfl gopfl sLYtI nflsihmq hY. pMjfb dI sfrI smwisaf vwlsrkfr df rvweIaf ipCly idnIN iekaMgryjLI aKbfr ivc Cpy muwK mMqrI bfdldy slfhkfr dy iek lyK qoN BlIBFq lwgjFdf hY. vYsy qF AuhnUM qnKfh qy suK-shUlq hI ies kMm dI imldI hY ik AuhpMjfb srkfr dy kfly kF nUM sqrMgf morafK ky pysL kry, ieh jfxidaF vI Auhdyjyry dI dfd dyxI bxdI hY. lyK df arMBAuh ienHF sLbdF nfl krdf hY, “pMjfbivc coxF df mOsm afvy shI, hvf PslIbtyiraF dI kurKq itaF-itaF nfl BrjFdI hY ijnHF dI ieko-iek idlcspI coxFdf Pl corI krn dI sMBfvnf huMdI hY.iek pfsy Auh lok hn jo pMjfb df, iehdyjvfnF df, imhnqI iksfnF df, nvyNkfrobfrIaF df, hvfeI awizaF df, afDfrIZFcy df, vfDU ibjlI vflf ieko-iek sUbfhox dI ies dI hYsIaq df mfx krdyhn. dUjy pfsy Auh lok hn ijnHF nUM sUbyivc kuJ vI TIk nhIN idsdf aqy jo iehdygBrUaF nUM nsLyVI qy gey-gujLry afK kyAunHF dI byiewjqI krdy hn.” slfhkfrjI df iksfnF bfry kihxf hY,”iksfnF bfrypMjfb dI nukqfcInI sB qoN vwD hfsohIxIhY.”
ieho asl smwisaf dI jV hY. jdoNmuwidaF dI pCfx krn vflI njLr ivc hItIr hovy qF TIk hwl dI qlfsL qy koisLsLdI afs ikvyN kIqI jf skdI hY. iehsrkfrI njLrIaf pVH ky afdmI hYrfnhuMdf hY ik slfhkfr jI ny pMjfb df iehnjLfrf jfgidaF pysL kIqf hY jF srdfrsuKbIr isMG bfdl dy vfady aqy dfavyanusfr kYlIPornIaf bxy pMjfb dy suq-AunINdy suPny ivc ivcridaF iliKaf hY.
hry ienklfbI pMjfbI iksfn dIKudkusLI vI hux Kbr nhIN bxdI!hry ienklfbI pMjfbI iksfn dIKudkusLI vI hux Kbr nhIN bxdI!
Punjab Times Vol 17, Issue 19, May 7, 2016 pMjfb tfeImjL sfl 17, aMk 19, 7 meI 2016 (28)
aYlorf dIaF guPfvFaYlorf jfx leI idwlI-nFdyV rUt
qoN aOrMgfbfd Auqr ky phuMicaf jf skdfhY. aOrMgfbfd leI muMbeI qoN vI iswDIaFryl gwzIaF aqy bwsF cldIaF hn. jolok iksy Kljgx 'c nhIN pYxf cfhuMdy,Auh muMbeI qoN roË cwlx vflf 'kMzktztUr' lY ky jf skdy hn, pr jo anuBvquhfƒ ibnF ies qrHF dI shfieqf dyafpxy-afp sÌr kridaF huMdy hn, AuhkMzktz tUr duafrf nhIN ho skdf. iPrvI kdy-kdy kMzktz tUrF ivc vI quhfƒcMgy anuBv ho skdy aqy cMgy lok imlskdy hn.
myrI ieh Xfqrf muMbeI qoN afrMB huMdIhY. lonfvlf qoN aOrMgfbfd jfx vflf rsqfijs pfisEN mYN igaf, kfÌI lMmf aqy cwkrKf ky jfx vflf hY. svyry cfr vjy lonfvlfqoN puxy jfx vflI bws 'c bYT jFdy hF.sVk sihXfdrI dy prbqF ivcoN lMG kyjFdI hY. ies dy hr isKr 'qy mrfiTaFvwloN bxvfey durg guËry hoey Ëmfny dIaFXfdF qfËf krdyjf rhy hn.svyry svyry DuMdbhuq hY; kuJivKfeI nhI NidMdf. awigENaf rhI trwk/bws AudoN idsdIh Y, jdo N A uhbhuq nyVy af
jfvy. asIN zrfeIvr ƒ bws hOlI clfAuxleI kihMdy hF, pr zrfeIvr iksy dI nhINsuxdf. afÉr sfhmixEN af rhy trwk qoNbcfAuNidaF-bcfAuNidaF sfzI bws drwÉqivc jf vwjdI hY. Èukr hY ik bws dIrÌqfr kuJ hOlI hox kfrn svfrIaF ƒbhuqIaF swtF nhIN lwgdIaF. iPr vI iksysvfrI dy mwQy 'coN lhU vg irhf hY, iksydI bFh-lwq ivcoN. bws df vI bfhrInuksfn qo N ielfvf bhuq kuJ nhINivgiVaf. mYN afpxf bYg KolHdf aqy Aus'coN muwZlI shfieqf df sfmfn kwZ ky(ieh mYN afpxI Xfqrf dOrfn hmyÈf nflrwKdf hF) sfiraF dy pwtIaF bMnHdf hF.kuJ dyr bfad bws iPr qur pYNdI hY.'bcfE ho igaf, eIÈvr ny hwQ dy ky bcfilaf[[[ vrnf pqf nhIN kI huMdf[[[, ËrUries bws ivc koeI AuWc afqmf bYTI hoeI
hY.' myry vFg Èfied sfry soc rhy hn ikieh 'AuWc afqmf' Auh afp hI ho skdf hY.
puxy qoN bws bdldy hF aqy aOrMgfbfd(226 iklomItr) jfx vflI bws 'c bYTjFdy hF. sfzy qoN ipClI sIt 'qy amrIkIjoVf bYiTaf hoieaf hY, awDKV Aumr df.rsqy 'c asIN gMny df jUs pINdy hF.amrIkI joVf sfƒ puwCdf hY ik ieh kIhY? sfzy dwsx 'qy Auh vI pINdy hn. rsqy'c asIN jo-jo KFdy hF, Auh vI suafdcwKxf cfhuMdy hn. ivdyÈIaF, Éfs kr ky
myry swjy hwQ ivc Aus df hwQ sI.Kwby nfl Aus df isr plos rhI sF. hOlIhOlI sfry sONdy gey. afvfËF mwDm pYNdIaFgeIaF.
iek cuwp. cuwp ivc GurfVy. rfijMdrdy GurfVy. Auh GUk sON geI sI. nINd dfkI ey, Auh qF sUlF dI syj Auqy vI afjFdI ey[[[iehdy GurfVy pihlF qF kdy nhINsn suxy? mfrdI hovygI. mYN kdoN sOx idwqfhY Aus ƒ afpxy sfhvyN? iKaflF df koeIpqf nhIN, ikDroN ikDr lY jfx.
kuJ dyr pihlF Aus dI mulfkfq pVHIsI, pRIq lVI ivc. zf[ krnjIq nfl.AudoN vI Aus ikhf sI-‘mYN qF soicaf sIAuhdf cMgf ibËnYs hovygf pr qmMnf[[[.`
kuldIp kI cfhuMdf sI? AuhdI ikhVIqmMnf sI jo pUrI nf hoeI? ikhVf supnfsI jo sfkfr nf hoieaf? ikhVI rIJ sIijs ƒ Pl nf lgf? ikhVf Êm, ikhVfboJ, ikhVf husV kI kI kI lY igaf Ausƒ?
nwko nwk BrI peI Clkx leI, zuwlHxleI byqfb, hnyiraF ƒ GUr rhI sF mYN.
Auh qF pMJI virHaF dI myrI vfikÌsI, pr kuldIp qF ipCly iqMn virHaF qoNhI. pMj swq imlxIaF aqy ikMnf mn mohilaf sI Aus. hux idwlI dI hr PyrI Auqyiek rfq, AunHF nfl kwtxI myrI afpxIloV ho geI sI. ajy ipCly hÌqy dI hI qFgwl sI. julfeI df aÉIrlf hÌqf. hmyÈF
vFg Ìon kIqf.‘rfijMdr muMbeI geI hoeI hY.`
kuldIp ny dwisaf.mYN iek idn leI idwlI geI sF.‘kOÌI hom ivc iml. afËfd, ieMdr,
ikÈn, aYs[ svrn, kyvl sUrI[[[sfrybYTFgy.`
jy vkq QoVHf hovy qF mYN iesy qrHFsfry imwqrF snyhIaF ƒ kOÌI hom ivcbulf lYNdI sF. Aus afpxI asmrQqfdwsI. ÈYlI ny kMm qoN prqxf sI qy Aus ƒKfxf KuafAuxf sI kuldIp ny. grm krky. qy Auh kuJ susq vI sI. iKmf mMg
pfiksqfn dy AuWGy adfkfr jfvyd ÈyÉ ƒ Bfrqivc cfhy AunIaF vwzIaF BUimkfvF nf imlIaFhox, pr afpxy mulk ivc Aus df pUrf nfmhY. ies dy bfvjUd Aus ny smyN-smyN keI
ihMdI iÌlmF ivc kMm kIqf hY. iekieMtrivAU dOrfn Aus ny ikhf ik
krn leI b yqfb rih Md y hn.pfiksqfnI klfkfrF leI bOlIvuwz dy
Éuafb dyKxf Auho ijhI gwl hY ijvyN iÈkfgocYWs lIg Kyzx vflf iKzfrI amrIkI tIm
df mYNbr bxn dy supny vyKy. ies ivc kuJ ÊlqvI nhIN. ies dy nfl hI keI Ìnkfr aijhy vI hnjo kihMdy hn ik Auh bOlIvuwz dI rqf prvfh nhINkrdy qy pfiksqfnI lokF vwloN BfrqI iÌlmF dyKxdy ÈOk kfrn lOlIvuwz ƒ ies dI mfr sihxI pYNdI
hY, pr ieh vI swc hY ik Bfrq qoN koeI mfVI motIpyÈkÈ hox ‘qy hI Auh muMbeI vwl ruÉ kr lYNdy hn.
muMbeI qoN koeI pyÈkÈ imlx ivc mOky, iksmq, lok
sMprk, nYWtvrikMg aqy sB qoN vwD pRiqBfdf hwQ huMdf hY. hfly pfiksqfnI inrdyÈkqF ies pfsy nhIN soc rhy, pr bhuq sfryadfkfrF qy gfiekF ny afpxy Ìn sdkfBfrq ivc pCfx bxfeI hY. Prhfn seId,adnfn sfmI, jfvyd bÈIb, Ëyb qyhfinaf, musqÌf Ëfihd, rfhq Ìqih alIÉfn, ÈPkq amfnq alI Éfn aqy afiqÌaslm ijhy gfiekF ny kfmXfbI hfslkr ky afpxf vwKrf mukfm bxfieaf hY.mfzl/adfkfrF dI gwl krIey qF purfxysmyN Ëybf bÉiqafr qy somI alI aqynvIaF hIroienF mIrf, vInf milk aqysfrf lOryn ƒ bOlIvuwz ivc kuJ ÉfskfmXfbI nhIN imlI; jdoNik humfiemfmilk, iemrfn awbfs, alI ËPr, PvfdÉfn aqy mfihrf Éfn ƒ BfrqI iÌlmFivc Éfs BUimkfvF dIaF pyÈkÈF imlIaFhn. pfiksqfnI mIzIaf vI afpxy mulkdy isqfiraF aqy AunHF dy bOlIvuwz dy sfQIklfkfrF dIaF qsvIrF ÉuÈ ho ky idKfAuNdfhY. guaFZI mulk dy Ìnkfr hI afpxIaFieh qsvIrF Cpx leI Byjdy hn. iehiÌlmI dunIaF hY qy ieh adfkfr mMndyhn ik ‘jo idKdf hY, Auh ivkdf hY.’
-qnuj grg
sbf kmr dI Cfl:sbf kmr dI Cfl:sbf kmr dI Cfl:sbf kmr dI Cfl:sbf kmr dI Cfl: iek hor pfiksqfnI adfkfrf sbf kmr vI bflIvuwzivc dfKl ho geI hY. Aus ny ierPfn Kfn nfl iPlm sfeIn kIqI hY. ies
iPlm df nF ajy rwKxf hY aqy dohF dy ikrdfr Auho hoxgy ijho ijhy iPlm‘pIkU’ ivc aimqfB bwcn aqy dIipkf pfdUkon dy sn. sbf pfiksqfnIiPlm ‘mMto’ ivc nUr jhF dI BUimkf nfl crcf ivc afeI sI.
jfvyd ÈyÉ
adnfn sfmI
Pvfd Kfn
pfiksqfnI isqfiraF dI jgmg
gulËfr
sbf kmr
Punjab Times Vol 17, Issue 19, May 7, 2016 pMjfb tfeImjL sfl 17, aMk 19, 7 meI 2016 (31)
Punjab Times Vol 17, Issue 19, May 7, 2016 pMjfb tfeImjL sfl 17, aMk 19, 7 meI 2016 (32)