Top Banner
PORTOFOLIO BAGIAN BEDAH APENDISITIS AKUT oleh: dr. Hari Subagio Pe!bi!bi"g: dr. H. #. A$"al S%.B RSUD BAN&ARBARU KALI#ANTAN SELATAN 1
27

PORTOFOLIO Bedah.docx

Mar 01, 2018

Download

Documents

Hari Subagiyo
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 1/27

PORTOFOLIO BAGIAN BEDAH

APENDISITIS AKUT

oleh:

dr. Hari Subagio

Pe!bi!bi"g:

dr. H. #. A$"al S%.B

RSUD BAN&ARBARU

KALI#ANTAN SELATAN

1

Page 2: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 2/27

Da'(ar i$i

HALA#AN &UDUL .......................................................................................... )

DAFTAR ISI ...................................................................................................... *

BAB I. PENDAHULUAN ................................................................................. +

BAB II. TIN&AUAN PUSTAKA ....................................................................... ,

BAB III. LAPORAN KASUS ........................................................................... )-

BAB I. DISKUSI.............................................................................................. **

BAB . PENUTUP.............................................................................................. *-

DAFTAR PUSTAKA

2

Page 3: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 3/27

BAB I

PENDAHULUAN

A%e"di$i(i$ adalah %erada"ga" a"g (er/adi %ada a%e"di0$ 1er!i'or!i$2

da" !eru%a0a" %e"ebab abdo!e" a0u( a"g %ali"g $eri"g. A%e"di0$ di$ebu(

 /uga u!bai 3a3i"g. I$(ilah u$u$ bu"(u a"g $ela!a i"i di0e"al da" digu"a0a" di

!a$ara0a( 0ura"g (e%a(2 0are"a a"g !eru%a0a" u$u$ bu"(u $ebe"ar"a adalah

$e0u!. Sa!%ai $aa( i"i belu! di0e(ahui $e3ara %a$(i a%a 'u"g$i a%e"di0$

$ebe"ar"a. Na!u" de!i0ia"2 orga" i"i $eri"g $e0ali !e"i!bul0a" !a$alah

0e$eha(a". )2*

A%e"di0$ !eru%a0a" orga" a"g berbe"(u0 (abu"g %a"/a"g da" $e!%i(.

Pa"/a"g"a 0ira40ira )5 3! 60i$ara" +4),3!7 da" ber%a"g0al di $e0u!. A%e"di0$

!e"gha$il0a" le"dir )4* !l %er hari. Le"dir i(u $e3ara "or!al di3urah0a" 0e

dala! lu!e" da" $ela"/u("a dialir0a" 0e $e0u!. Ada"a ha!ba(a" dala!

 %e"galira" (er$ebu(2 (a!%a0"a !eru%a0a" $alah $a(u %e"ebab (i!bul"a

a%%e"di$i($. Di dala! a%e"di0$ /uga (erda%a( i!!u"oglobuli" $e0re(oal a"g

!eru%a0a" 8a( %eli"du"g e'e0(i' (erhada% i"'e0$i 6ber%era" dala! $i$(e! i!u"7.

Da" i!!u"oglobuli" a"g ba"a0 (erda%a( di dala! a%e"di0$ adalah IgA. Na!u"

de!i0ia"2 ada"a %e"ga"g0a(a" (erhada% a%e"di0$ (ida0 !e!%e"garuhi $i$(e!

i!u" (ubuh. I"i di0are"a0a" /u!lah /ari"ga" li!'e a"g (erda%a( %ada a%e"di0$

0e3il $e0ali bila diba"di"g0a" de"ga" a"g ada %ada $alura" 3er"a lai". *

Terda%a( $e0i(ar *,5.555 0a$u$ a%%e"di$i(i$ a"g (er/adi di A!eri0a

Seri0a( $e(ia% (ahu""a da" (eru(a!a (er/adi %ada a"a0 u$ia -4)5 (ahu".

A%%e"di$i(i$ lebih ba"a0 (er/adi %ada la0i4la0i diba"di"g0a" %ere!%ua" de"ga"

3

Page 4: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 4/27

 %erba"di"ga" +:*. Ba"g$a 9au3a$ia lebih $eri"g (er0e"a diba"di"g0a" de"ga"

0elo!%o0 ra$ lai""a. A%%e"di$i(i$ a0u( lebih $eri"g (er/adi $ela!a !u$i! %a"a$.*

I"$ide"$i A%%e"di$i(i$ a0u( di "egara !a/u lebih (i"ggi dari%ada di "egara

 ber0e!ba"g2 (e(a%i bebera%a (ahu" (era0hir a"g0a 0e/adia""a !e"uru" $e3ara

 ber!a0"a. Hal i"i di$ebab0a" oleh !e"i"g0a("a %e"ggu"aa" !a0a"a" ber$era(

dala! !e"u $ehari4hari. A%%e"di$i(i$ da%a( di(e!u0a" %ada $e!ua u!ur2 ha"a

 %ada a"a0 0ura"g dari $a(u (ahu" /ara"g dila%or0a". I"$ide"$i (er(i"ggi %ada

0elo!%o0 u!ur *54+5 (ahu"2 $e(elah i(u !e"uru". I"$ide"$i %ada la0i4la0i da"

 %ere!%ua" u!u!"a $eba"di"g2 0e3uali %ada u!ur *54+5 (ahu"2 i"$ide"$i lela0i

lebih (i"ggi.)2*

Dari ha$il Sur1e Ke$eha(a" Ru!ah Ta"gga 6SKRT7 di I"do"e$ia2

a%e"di$i(i$ a0u( !eru%a0a" $alah $a(u %e"ebab dari a0u( abdo!e" da" bebera%a

i"di0a$i u"(u0 dila0u0a" o%era$i 0egaa(darura(a" abdo!e". I"$ide"$ a%e"di$i(i$

di I"do"e$ia !e"e!%a(i uru(a" (er(i"ggi di a"(ara 0a$u$ 0egaa(a" abdo!e"

lai"a. beri0u( i"i a0a" dila%or0a" 0a$u$ a%e"di$i(i$ a0u( di bagia" bedah RSUD

Ba"/arbaru.

4

Page 5: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 5/27

BAB II

TIN&AUAN PUSTAKA

Anaotmi dan Fisiologi

A%e"di0$ !eru%a0a" orga" dige$(i' a"g (erle(a0 %ada ro"gga abdo!e"

 bagia" 0a"a" baah. A%e"di0$ berbe"(u0 (abu"g de"ga" %a"/a"g 0$ara" )5 3!

da" ber%a"g0al u(a!a di $e0u!. A%e"di0$ !e!ili0i bebera%a 0e!u"g0i"a"

 %o$i$i2 a"g dida$ar0a" %ada le(a0 (erhada% $(ru0(ur $(ru0(ur $e0i(ar"a2 $e%er(i

$e0u! da" ileu!. +5; (erle(a0 %el1i0u! ar(i"a !a$u0 0e ro"gga %le1i$2 -,;

(erle(a0 di bela0a"g $e0u!2 *; (erle(a0 %reileal2 da" 0ura"g dari ); a"g (erle(a0 

re(roileal.+ 

A%e"di0$ !e"da%a(0a" %er$ara'a" o(o"o! %ara$i!%a(i$ dari "er1u$ 1agu$

da" %er$ara'a" $i!%a(i$ dari "er1u$ (ora0ali$ <. Per$ara'a" i"i a"g !e"ebab0a"

rada"g %ada a%e"di0$ a0a" dira$a0a" %eriu!bili0al. a$0ulari$a$i a%e"di0$ adalah

oleh ar(eri a%e"di0ulari$ a"g (ida0 !e!ili0i 0ola(eral.+ 

Fu"g$i a%e"di0$ dala! (ubuh !a"u$ia $a!%ai $aa( i"i !a$ih belu!

$e%e"uh"a di%aha!i. Salah $a(u a"g di0a(a0" %e"(i0 adalah (er/adi %rodu0$i

5

Page 6: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 6/27

i!u"globuli" oleh Gut Associated Lymphoid Tissue ( GALT7 a"g !e"gha$il0a"

IgA. GALT i"i $a!a de"ga" la%i$a" %ada $e%a"/a"g $alura" 3er"a lai""a. Kare"a

 /u!lah"a a"g $edi0i( da" !i"i!al2%e"ga"g0a(a" a%e"di0$ di0a(a0a" (ida0 

!e!%e"garuhi $i$(e! %erha"a" !u0o$a $alura" 3er"a. A%e"di0$ /uga

!e"gha$il0a" le"dir $eba"a0 )4* !L $e(ia% hari"a. Alira" i"i a0a" dialir0a" 0e

$e0u! da" ber%era" u"(u0 !e"/aga 0e$(abila" !u0o$a a%e"di0$. A%e"di$i(i$

$eri"g0ali (er/adi 0are"a ga"ggua" alira" 3aira" a%e"di0$ i"i.+

Patofisiologi

A%e"di$i(i$ a0u( $e3ara u!u! (er/adi 0are"a %ro$e$ i"'la!a$i %ada

a%e"di0$ a0iba( i"'e0$i. Pe"ebab u(a!a (er/adi"a i"'e0$i adalah 0are"a (erda%a(

ob$(ru0$i. Ob$(ru0$i a"g (er/adi !e"gga"ggu 'i$iologi dari alira" le"dir a%e"di0$2

di!a"a !e"ebba0a" (e0a"a" i"(ralu!e" !e"i"g0a( $ehi"gga (er/adi 0olo"i$a$i

 ba0(eri a"g da%a( !e"i!bul0a" i"'e0$i %ada daerah (er$ebu(. Pada $ebagaia"

0e3il 0a$u$2 i"'e0$i da%a( (er/adi $e!er(a4!er(a $e3ara he!a(oge" dari (e!%a( lai"

$ehi"gga (ida0 di(e!u0a" ada"a ob$(ru0$i.= 

I"'e0$i (er/adi %ada (aha% !u0o$a a"g 0e!udia" !eliba(0a" $eluruh

di"di"g a%e"di0$ %ada *=4=> /a! %er(a!a. Ada%(a$i a"g dila0u0a" (ubuh

(erhada% i"'la!a$i lo0al i"i adalah !e"u(u% a%e"di0$ de"ga" $(ru0(ur lai" ai(u

o!e"(u!2 u$u$ halu$2 da" ad"e0$a. Hal i"i a"g !e"ebab0a" (erbe"(u0"a !a$a

 %eria%e"di0uler2 a"g di$ebu( /uga i"'il(ra( a%e"di0$. Pada i"'ili(ra( a%e"di0$2

(erda%a( /ari"ga" "e0ro(i0 a"g da%a( $a/a (erbe"(u0 !e"/adi ab$e$ $ehi"gga

!e"i!bul0a" ri$i0o %er'ora$i a"g berbahaa %ada %a$ie" a%e"di$i($. Pada

$ebagia" 0a$u$2 a%e"di$i(i$ da%a( !elea(i 'a$e a0u( (a"%a %erlu dila0u0a""a

6

Page 7: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 7/27

o%era$i. A0a" (e(a%i2 "eri a0a" $eri"g0ali berula"g da" !e"ebab0a" e0$a$erba$i

a0u( $ea0(u4a0(u da" da%a( la"g$u"g beru/u"g %ada 0o!%li0a$i %er'ora$i. Pada

a"a04a"a0 da" geria(ri2 daa (aha" (ubuh a"g re"dah da%a( !eebab0a" $uli("a

(erbe"(u0 i"'il(ra( a%e"di$i(i$ $ehi"gga ri$i0o %er'ora$i lebih be$ar.= 

Etiologi

Se$uai de"ga" %a(o'i$iologi a%e"di$i(i$ a0u(2 e(iologi dari %e"a0i( i"i

a"g berhubu"ga" de"ga" $u!ba(a" %ada lu!e" a%e"di0$. Hal4hal a"g da%a(

!e"ebab0a"2 a"(ara lai":, 

). Hi%er%la$ia /ari"ga" li!'a

*. #a$a 'e0ali(h

+. Su!ba(a" oleh 3a3i"g a$3ari$

=. Su!ba(a" 0are"a 'u"g$io"al2 a"g (er/adi 0are"a 0ura"g"a !a0a"a" ber$era(

$ehi"gga !e"i!bul0a" 0o"$(i%a$i. Ko"$(i%a$i !e"ebab0a" %e"i"g0a(a"

 %er(u!buha" 'lora "or!al 0olo".

,. Keru$0aa" $(ru0(ur $e0i(ar2 $e%er(i ero$i !u0o$a a%e"di0$ a0iba( i"'e0$i

 Entamoeba hystolitica

Berbagai ba0(eri a"g $eri"g !e"ebab0a" a%e"di$i(i$ a0u(:,

7

Page 8: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 8/27

Manifestasi Klinis

). Ge/ala 0la$i0 ai(u "eri $ebagai ge/ala u(a!a:- 

•  Neri di!ulai dari e%iga$(riu!2 $e3ara ber(aha% ber%i"dah 0e regio"

u!bili3al2 da" a0hir"a $e(elah )4)* /a! "eri (erlo0ali$ir di regio"

0uadra"( 0a"a" baah.

•  b. Uru(a" "eri bi$a $a/a berbeda dari de$0ri%$i dia(a$2 (eru(a!a %ada a"a0

!uda a(au %ada $e$eora"g a"g !e!ili0i lo0a$i a"a(o!i a%e"di0$ a"g

 berbeda.*. A"ore0$ia adalah ge/ala 0edua a"g !e"o"/ol da" bia$a"a $elalu ada

u"(u0 bebera%a dera/a( 0a$u$. #u"(ah (er/adi 0ira40ira %ada (iga %ere!%a(

 %a$ie".- 

+. Uru(a" ge/ala $a"ga( %e"(i"g u"(u0 !e"ega00a" diag"o$a. A"ore0$ia

dii0u(i oleh "eri 0e!udia" !u"(ah 6/i0a (er/adi7 adalah ge/ala 0la$i0.

#u"(ah $ebelu! "eri haru$ di(a"a0a" u"(u0 0e%e"(i"ga" diag"o$i$.-

Pe!eri0$aa" 'i$i0 a"g di(e!u0a" (erga"(u"g dari (aha%a" %e"a0i( da" lo0a$i

dari a%e"di0$:?

 

8

Page 9: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 9/27

). Suhu da" "adi $edi0i( lebih (i"ggi %ada aal %e"a0i(. Suhu a"g lebih (i"ggi

!e"gi"di0a$i0a" ada"a 0o!%li0a$i $e%er(i %er'ora$i !au%u" ab$e$.

*. Neri %ada %al%a$i (i(i0 #3Bur"e 6 dua %er(iga /ara0 dari u!bili3u$ 0e $%i"a

ilia3a a"(erior7 di(e!u0a" bila lo0a$i a%e"di0$ (erle(a0 di a"(erior. &i0a lo0a$i

a%e"di0$ %ada %el1i$2 %e!eri0$aa" 'i$i0 abdo!e" $edi0i( di(e!u0a" 0elai"a"2 da"

ha"a %e!eri0$aa" re3(al (ou3her di(e!u0a" ge/ala $ig"i'i3a"(.

+. Taha"a" o(o( di"di"g %eru( da" rebound tenderness !e"3er!i"0a" (aha%

 %er0e!ba"ga" %e"a0i( 0are"a berhubu"ga" de"ga" iri(a$i %eri(o"eu!.

=. Bebera%a (a"da2 /i0a ada da%a( !e!ba"(u dala! !e"ega00a" diag"o$i$

a. Ro1$i"g@$ $ig" ai(u "eri %ada 0uadra" 0a"a" baah %ada %al%a$i 0uadra" 0iri

 baah.

 b. P$oa$ $ig" ai(u "eri ra"g$a"ga" o(o( %$oa$ lea( hi%ere0$(e"$i $e"di %a"ggul

0a"a"2 0e!udia" %aha 0a"a" di(aha". Bila a%e"di0$ a"g !erada"g !e"e!%el di

!.%$oa$ !aor2 (i"da0a" (er$ebu( a0a" !e"ebab0a" "eri*.

3. Ob(ura(or $ig" adalah "eri %ada gera0a" e"do(or$i da" 'le0$i $e"di %a"ggul

0a"a"2 %a$ie" dala! %o$i$i (erle"(a"g

9

Page 10: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 10/27

PEMERIKSAAN PENUNJANG

Laboratorium

&u!lah leu0o$i( dia(a$ )5.555 di(e!u0a" %ada lebih dari 5; a"a0 de"ga"

a%%e"di3i(i$ a0u(a. &u!lah leu0o$i( %ada %e"deri(a a%%e"di3i(i$ ber0i$ar a"(ara

)*.5554)>.555!!. Pe"i"g0a(a" %er$e"(a$e /u!lah "eu(ro'il 6$hi'( (o (he le'(7

de"ga" /u!lah "or!al leu0o$i( !e"u"/a"g diag"o$i$ 0li"i$ a%%e"di3i(i$. &u!lah

leu0o$i( a"g "or!al /ara"g di(e!u0a" %ada %a$ie" de"ga" a%%e"di$i(i$.? 

Pe!eri0$aa" uri"ali$i$ !e!ba"(u u"(u0 !e!beda0a" a%%e"di3i(i$ de"ga"

 %elo"e%hri(i$ a(au ba(u gi"/al. #e$0i%u" de!i0ia"2 he!a(uria ri"ga" da" %uria

da%a( (er/adi /i0a i"'la!a$i a%%e"di0$ (er/adi di de0a( ure(er.?

Ultrasonografi

10

Page 11: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 11/27

Ul(ra$o"ogra'i $eri"g di%a0ai $ebagai $alah $a(u %e!eri0$aa" u"(u0 

!e"u"/a"g diag"o$i$ %ada 0eba"a0a" %a$ie" de"ga" ge/ala a%%e"di3i(i$.

Bebera%a %e"eli(ia" !e"u"/u00a" baha $e"$i(i'i(a$ USG lebih dari >,; da"

$%e$i'i(a$"a lebih dari 5;. Ga!bara" USG a"g !eru%a0a" 0ri(eria diag"o$i$

a%%e"di3i(i$ a3u(a adalah a%%e"diC de"ga" dia!e(er a"(ero%o$(erior ? !! a(au

lebih2 dida%a(0a" $ua(u a%%e"di3oli(h2 ada"a 3aira" a(au !a$$a %eria%%e"diC.+2?

Fal$e %o$i(i' da%a( !u"3ul di0are"a0a" i"'e0$i $e0u"der a%%e"diC $ebagai

ha$il dari $al%hi"gi(i$ a(au inflammatory bowel disease. Fal$e "ega(i' /uga da%a(

!u"3ul 0are"a le(a0 a%%e"diC a"g re(ro3ae3al a(au ro"gga u$u$ a"g (eri$i

 ba"a0 udara a"g !e"ghala"gi a%%e"di0$.=2>

C!S"an

9T $3a" !eru%a0a" %e!eri0$aa" a"g da%a( digu"a0a" u"(u0 

!e"diag"o$i$ a%%e"di3i(i$ a0u( /i0a diag"o$i$"a (ida0 /ela$.$e"$i(i'i(a$ da"

$%e$i'i$i(a$"a 0ira40ira ,4>;. Pa$ie"4%a$ie" a"g obe$i(a$2 %re$e"(a$i 0li"i$

(ida0 /ela$2 da" 3uriga ada"a ab$3e$$2 !a0a 9T4$3a" da%a( digu"a0a" $ebagai

 %iliha" (e$( diag"o$(i0.> 

Diag"o$i$ a%%e"di3i(i$ de"ga" 9T4$3a" di(ega00a" /i0a a%%e"diC dila(a$i

lebih dari ,4? !! %ada dia!e(er"a. Di"di"g %ada a%%e"diC a"g (eri"'e0$i a0a"

!e"ge3il $ehi"gga !e!beri ga!bara" halo.>

#IAGN$SIS %AN#ING

11

Page 12: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 12/27

Diag"o$i$ ba"di"g dari A%%e"di3i(i$ da%a( ber1aria$i (erga"(u"g dari u$ia

da" /e"i$ 0ela!i":>

• Pada a"a0 u$ia bali(a

I"(u$u$e%$i %ali"g $eri"g dida%a(0a" %ada a"a04a"a0 beru$ia dibaah +

(ahu". Di1er(i0uli(i$ /ara"g (er/adi /i0a diba"di"g0a" A%%e"di3i(i$. Neri

di1er(i0uli(i$ ha!%ir $a!a de"ga" A%%e"di3i(i$2 (e(a%i lo0a$i"a berbeda2 ai(u

 %ada daerah %eriu!bili0al. Pada %e"3i(raa" da%a( di0e(ahui ada"a inflammatory

mass di daerah abdo!e" (e"gah. Diag"o$i$ ba"di"g a"g aga0 $u0ar di(ega00a"

adalah ga$(roe"(eri(i$ a0u(2 0are"a !e!ili0i ge/ala4ge/ala a"g !iri% de"ga"

a%%e"di3i(i$2 a0"i diare2 !ual2 !u"(ah2 da" di(e!u0a" leu0o$i( %ada 'e$e$.

• Pada a"a0 u$ia $e0olah

Pada ga$(roe"(eri(i$2 dida%a(0a" ge/ala4ge/ala a"g !iri% de"ga"

a%%e"di3i(i$2 (e(a%i (ida0 di/u!%ai ada"a leu0o$i(o$i$. Ko"$(i%a$i2 !eru%a0a"

$alah $a(u %e"ebab "eri abdo!e" %ada a"a04a"a02 (e(a%i (ida0 di(e!u0a"

ada"a de!a!. I"'ar0 o!e"(u! /uga da%a( di/u!%ai %ada a"a04a"a0 da" ge/ala4

ge/ala"a da%a( !e"eru%ai a%%e"di3i(i$. Pada i"'ar0 o!e"(u!2 da%a( (erraba

!a$$a %ada abdo!e" da" "eri"a (ida0 ber%i"dah.

• Pada %ria dea$a !uda

Diag"o$i$ ba"di"g a"g $eri"g %ada %ria dea$a !uda adalah Crohn’s

disease2 0oli(i$ ul$era(i1a2 da" e%ididi!i(i$. Pe!eri0$aa" 'i$i0 %ada $0ro(u! da%a(

!e!ba"(u !e"i"g0ir0a" diag"o$i$ e%ididi!i(i$. Pada e%ididi!i(i$2 %a$ie"

!era$a $a0i( %ada $0ro(u!"a.

•Pada a"i(a u$ia !uda

12

Page 13: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 13/27

Diag"o$i$ ba"di"g a%%e"di3i(i$ %ada a"i(a u$ia !uda lebih ba"a0 

 berhubu"ga" de"ga" 0o"di$i40o"di$i gi"e0ologi02 $e%er(i  pelvic inflammatory

disease (PI!2 0i$(a o1ariu!2 da" i"'e0$i $alura" 0e"3i"g" Pada PID2 "eri"a

 bila(eral da" dira$a0a" %ada abdo!e" baah. Pada 0i$(a o1ariu!2 "eri da%a(

dira$a0a" bila (er/adi ru%(ur a(au%u" (or$i. Ada"a Ad"eCi(i$ %erlu

di%er(i!ba"g0a".

• Pada u$ia la"/u(

A%%e"di3i(i$ %ada u$ia la"/u( $eri"g $u0ar u"(u0 didiag"o$i$. Diag"o$i$

 ba"di"g a"g $eri"g (er/adi %ada 0elo!%o0 u$ia i"i adalah 0ega"a$a" dari (ra0(u$

ga$(roi"(e$(i"al da" $alura" re%rodu0$i2 di1er(i0uli(i$2 %er'ora$i ul0u$2 da"

0ole$i$(i(i$. Kega"a$a" da%a( (erliha( %ada 9T S3a" da" ge/ala"a !u"3ul lebih

la!ba( dari%ada a%%e"di3i(i$. Pada ora"g (ua2 di1er(i0uli(i$ $eri"g $u0ar u"(u0 

dibeda0a" de"ga" a%%e"di3i(i$2 0are"a lo0a$i"a a"g berada %ada abdo!e"

0a"a". Per'ora$i ul0u$ da%a( di0e(ahui dari o"$e("a a"g a0u( da" "eri"a (ida0 

 ber%i"dah. Pada ora"g (ua2 %e!eri0$aa" de"ga" 9T S3a" lebih berar(i

diba"di"g0a" de"ga" %e!eri0$aa" labora(oriu!.

K$MPLIKASI

). A%e"di3ular i"'li(ra(:

I"'il(ra( a(au !a$$a a"g (erbe"(u0 a0iba( !i0ro a(au !a0ro %er'ora$i dari

a%%e"diC a"g !erada"g a"g 0e!udia" di(u(u%i oleh o!e"(u!2 u$u$ halu$ a(au

u$u$ be$ar.

*. A%e"di3ular Ab$e$:

13

Page 14: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 14/27

Ab$e$ a"g (erbe"(u0 a0iba( !i0ro a(au !a0ro %er'ora$i dari A%%e"diC

a"g !erada"g a"g 0e!udia" di(u(u%i oleh o!e"(u!2 u$u$ halu$2 a(au u$u$

 be$ar.

+. Ter/adi Per'ora$i

=. Peri(o"i(i$

Peri(o"i(i$ di$ebab0a" oleh 0ebo3ora" i$i ro"gga abdo!e" 0e dala!

ro"gga abdo!e"2 bia$a"a dia0iba(0a" da" %erada"ga"2 i$0e!ia2 (rau!a a(au

 %er'ora$i %eri(o"eal diaali (er0o"(a!i"a$i !a(erial. Aal"a !a(erial !a$u0 0e

dala! ro"gga abdo!e" adalah $(eril 60e3uali %ada 0a$u$ %eri(o"eal diali$i$7 (e(a%i

dala! bebera%a /a! (er/adi 0o"(a!i"a$i ba0(eri. A0iba("a (i!bul ede! /ari"ga"

da" %er(a!baha" e0$uda(. 9aira" dala! ro"gga abdo!e" !e"/adi 0eruh de"ga"

 ber(a!bah"a $e/u!lah %ro(ei"2 $el4$el darah %u(ih2 $el4$el a"g ru$a0 da" darah.

Re$%o" a"g $egera dari $alura" i"(e$(i"al adalah hi%er!o(il (e(a%i $egera di0u(i

oleh ileu$ %arali(i0 de"ga" %e"i!bu"a" udara da" 3aira" di dala! u$u$ be$ar.

PENAALAKSANAAN

Se(elah %e"ega0a" diag"o$i$ a%e"di$i(i$ dila0u0a"2 (a(a la0$a"a u(a!a

 %ada a%e"di$i(i$ adalah A%e"de0(o!i. Ta(ala0$a"a !ulai diarah0a" u"(u0 

 %er$ia%a" o%era$i u"(u0 !e"gura"gi 0o!%li0a$i %a$3a4o%era$i da" !e"i"g0a(0a"

0eberha$ila" o%era$i.

#edi0a!e"(o$a

14

Page 15: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 15/27

Per$ia%a" o%era$i dila0u0a" de"ga" %e!beria" !edi0a!e"(o$a beru%a

a"alge(i0 da" a"(ibio(i0 $%e0(ru! lua$2 da" re$u$i(a$i 3aira" a"g ade0ua(. Pa$ie"

a%e"di$i(i$ $eri"g0ali da(a"g de"ga" 0o"di$i a"g (ida0 $(abil 0are"a "eri heba(

$ehi"gga a"alge(i0 %erlu diberi0a". A"(ibio(i0 diberi0a" u"(u0 %ro'ila0$i$2 de"ga"

3ara diberi0a" do$i$ (i"ggi2 )4+ 0ali do$i$ bia$a"a. A"(ibio(i0 a"g u!u!

diberi0a" adalah 3e%halo$%ori" ge"era$i * a(au ge"era$i + da" !e(ro"ida8ole. Hal

i"i $e3ara il!iah (elah dibu0(i0a" !e"gura"gi (er/adi"a 0o!%li0a$i %o$( o%era$i

$e%er(i i"'e0$i lu0a da" %e!be"(u0a" ab$e$ i"(raabdo!i"al.*2

Piliha" a"(ibio(i0 lai""a adalah a!%i3ili"4$ulba3(a!2 a!%i3ili"4a$a!

0la1ula"a(2 i!i%e"e!2 a!i"ogli0o$ida2 da" lai" $ebagai"a. a0(u %e!beria"

a"(ibio(i0 /uga !a$ih di(eli(i. A0a" (e(a%i bebera%a %ro(o0ol !e"ga/u0a"

a%e"di$i(i$ a0u( diberi0a" dala! a0(u => /a! $a/a. A%e"di$i(i$ de"ga" %er'ora$i

!e!erlu0a" ad!i"i$(ra$i a"(ibio(i0 ?4)5 hari.*

A%e"de0(o!i

Sa!%ai $aa( i"i2 %e"e"(ua" a0(u u"(u0 dila0u0a""a a%e"de0(o!i a"g

di(era%0a" adalah $egera $e(elah diag"o$i$ di(ega00a" 0are"a !eru%a0a" $ua(u

0a$u$ gaa(4darura(. Bebera%a %e"eli(ia" re(ro$%e0(i' a"g dila0u0a" $ebe"ar"a

!e"e!u0a" o%era$i a"g dila0u0a" di"i 60ura"g dari )* /a! $e(elah "eri

dira$a0a"7 (ida0 ber!a0"a !e"uru"0a" 0o!%li0a$i %o$(4o%era$i diba"di"g a"g

dila0u0a" bia$a 6)*4*= /a!7. A0a" (e(a%i di(e!u0a" baha $e(ia% %e"u"daa" )*

 /a! a0(u o%era$i2 (erda%a( %e"a!baha" ri$i0o ,; (er/adi"a %er'ora$i.,

15

Page 16: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 16/27

BAB III

LAPORAN KASUS

I#ENIAS

 Na!a : T". #

U!ur : ) (ahu"

Aga!a : I$la!

Pe"didi0a" : S#A

Pe0er/aa" : Pela/ar 

Ala!a( : &l. Sidodado II Lo0(aba( Sela(a" Ba"/arbaru

#RS : ** #are( *5)-

R#K : *+4554+)

ANAMNESIS

Ri&a'at Pen'a(it Se(arang)

Keluha" U(a!a: "eri %eru( bagia" 0a"a" baah

Pa$ie" !e"geluh0a" "eri %eru( 0a"a" baah 0ura"g lebih $ela!a + hari

S#RS2 aal"a dira$a0a" hila"g (i!bul da" 0e!udia" ) hari (era0hir dira$a0a"

!e"e(a% di$er(ai de"ga" de!a! a"g hila"g (i!bul2 !ual!u"(ah 67 0ura"g

lebih +Chari2 "a'$u !a0a" !e"uru"2 0ada"g bada" (era$a de!a!.

 Keluha" lai": Neri $aa( 0e"3i"g 6472 BAB 3air 647.

Ri&a'at Pen'a(it #a*ulu)

16

Page 17: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 17/27

Riaa( !e"gala!i %e"a0i( a"g $a!a di$a"g0al %a$ie"2 a$!a 6472 D# 647.

Ri&a'at Pen'a(it Keluarga)

Riaa( $a0i( a"g $a!a di$a"g0al2 a$!a 6472 D# 647.

PEMERIKSAAN FISIK 

Status Generalis

Keadaa" U!u!: Ta!%a0 $a0i( Seda"g

Ke$adara": 9o!%o$!e"(i$

Ta"da i(al: TD : ))5>5 !!Hg

 Nadi : >5 C!e"i(

RR : ** C!e"i(

) +,-. /C

Kuli(: Sao !a(a"g

Ke%ala da" Leher 

Ke%ala: A"e!i$ 6472 S0lera i0(eri0 647

Leher: &P (ida0 !e"i"g0a(2 %e!be$ara" KGB 6447

Tora0$:

Paru: I Gera0 "a'a$ $i!e(ri$2 (ida0 (erda%a( re(ra0$i

  P Fre!i(u$ raba $i!e(ri$

P $o"or$o"or 

A $uara "a'a$ 1e$i0uler2 rho"0i 64 472 hee8i"g 64 47

&a"(u"g: I i3(u$ 3ordi$ (ida0 (a!%a0 

P Thrill (ida0 (eraba

P Ba(a$ 0iri: I9S I L#K Si"i$(ra

Ba(a$ 0a"a": I9S I LPS DeC(ra

Ba(a$ a(a$: I9S II LPS DeC(ra

A S)  S* (u"ggal2 !ur!ur 647

Abdo!e" : I da(ar2 di$(e"$i647

17

Page 18: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 18/27

A BU 67 N

P (i!%a"i

P HL# J (eraba2 n'eri te(an 012 (anan ba&a*3 m"4burne' 012

Ro5sing Sign 012

E0$(re!i(a$: A0ral ha"ga(2 ede! 6472 %are$e 647

Pe!eri0$aa" Re3(al Tou3her:

loo0: !a$$a 6472 He!oroid 647

Feel: re'le0 $%i"g(er a"i 6"or!al72 !u0o$a li3i"2 n'eri te(an 012 ara* 6am78!

77 9osisi litotomi.

Ha"d$0u": darah 6472 le"dir 647

Pemeri(saan Penun6ang

• Laboratorium dara*

Pemeri(saan :ematologi ;+!8+!;87<

Hb )+2

Leu(osit 774888

He!a(o0ri( +;

Tro!bo$i( *+=.555

9T ,),

BT *+,

LED ,

Gol. darah B

SGOTSGPT *)*)

Ureu!9rea(i"i" *,)25

GDS )

#iagnosis Ker6a)

A%e"di$i(i$ A0u(

18

Page 19: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 19/27

Penatala(sanaan)

IFD RL *5 (%!

I"/. 9e'(ria0$o" )C) gr 

I"/. Ra"i(idi" *C) a!%

I"/. A"(rai" +C) a!% 60%7

I"/. Oda"3e"(ro" +C) a!% 60%7

Per$ia%a" O%era$i

Lembar Follo& u9 tanggal ;; = ;< Maret ;87<

Ta"ggal S O A P

**5+)-   •  Neri %eru(

0a"a"

 baah

• #ual#u"(ah

67*Chari

• de!a! 67

TD ))5>5

 N >5C!"(

RR **C!"(2

T +?2,o9

KU : (a!%a0 $a0i($eda"g

Ke$adara" : 0o!%o$

!e"(i$

G9S : = , -

Te!ua":

 Neri #3Bur"e 67

Ro1$i"g Sig" 67

RT "eri arah /a! )54

))

De'a"$ !u$0ular 647

LAB:Leu0o$i(o$i$: )).555

Diag"o$i$ 0er/a :

A%e"di$i(i$ A0u(

IFD RL *- (%!

I"/. 9e'(ria0$o" )C) gr 

I"/. Ra"i(idi" *C) a!%

I"/. A"(rai" +C) a!%

60%7I"/. Oda"3e"(ro" +C)

a!% 60%7

Per$ia%a" O%era$i

*+5+)-   •  Neri %eru(

0a"a"

 baah

• #ual#u"(ah

67

*Chari

• de!a! 647

TD ))5?5

 N >-C!"(

RR *5C!"(2

T +?25o9

KU : (a!%a0 $a0i(

$eda"g

Ke$adara" : 0o!%o$

!e"(i$

G9S : = , -

Diag"o$i$ 0er/a :

A%e"di$i(i$ A0u(

IFD RL *- (%!

I"/. 9e'(ria0$o" )C) gr 

I"/. Ra"i(idi" *C) a!%

I"/. A"(rai" +C) a!%

60%7

I"/. Oda"3e"(ro" +C)

a!% 60%7

O%era$i hari i"i

19

Page 20: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 20/27

Keluha":

 Neri #3Bur"e 67

Ro1$i"g Sig" 67RT "eri arah /a! )54

))

De'a"$ !u$0ular 647

LAB:

Leu0o$i(o$i$: )).555

*=5+)-   • lu0a o%era$i

"eri 67

• de!a! 647

• #ual#u"(ah

6447

TD )*5?5

 N ?>C!"(

RR *5C!"(2

T +-2o9

KU : (a!%a0 $a0i(

$eda"gKe$adara" : 0o!%o$

!e"(i$

G9S : = , -

Keluha":

 Neri di lu0a o%era$i

Diag"o$i$ 0er/a:

Po$( A%e"de0(o!i

IFD D,:RL *- (%!

I"/. 9e'(ria0$o" )C) gr 

I"/. Ra"i(idi" *C) a!%

I"/. A"(rai" +C) a!%

*,5+)-   • lu0a o%era$i

"eri 6MM7

• de!a! 647

• #ual#u"(ah

6447

TD )*5>5

 N >5C!"(

RR *5C!"(2

T +-2?o9

KU : (a!%a0 $a0i(ri"ga"

Ke$adara" : 0o!%o$

!e"(i$

G9S : = , -

Keluha": 647

Diag"o$i$ 0er/a:

Po$( A%e"de0(o!i

IFD D,:RL *- (%!

I"/. 9e'(ria0$o" )C) gr 

I"/. Ra"i(idi" *C) a!%

I"/. A"(rai" +C) a!%

*-5+)-   • lu0a o%era$i

"eri 647

• de!a! 647

• #ual#u"(ah

6447

TD )*5>5

 N ?-C!"(

RR *5C!"(2

T +-2-o9

KU : (a!%a0 $a0i(

ri"ga"Ke$adara" : 0o!%o$

!e"(i$

G9S : = , -

Keluha": 647

Diag"o$i$ 0er/a:

Po$( A%e"de0(o!i

IFD D,:RL *- (%!

I"/. 9e'(ria0$o" )C) gr 

I"/. Ra"i(idi" *C) a!%

I"/. A"(rai" +C) a!%

Raa( lu0a 0eri"g

Pa$ie" di%erboleh0a" %ula"g:

PO. 9i%ro'lo0$a$i"

*C,55 !g

A$a! #e'e"a!a(

+C,55 !g

Ra"i(idi" *C),5 !g

Ko"(rol POLI BEDAH

20

Page 21: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 21/27

BAB I

PE#BAHASAN

Pada 0a$u$ i"i2 berda$ar0a" ha$il a"a!"e$i$2 %e!eri0$aa" 'i$i0 da"

 %e!eri0$aaa" %e"u"/a"g dida%a(0a" diag"o$i$ 0er/a beru%a: A%e"di$i(i$ A0u(.

Dari a"a!"e$i$ dida%a(0a": "eri %eru( 0a"a" baah 672 !ual!u"(ah 6

72 "a'$u !a0a" !e"uru"2 bada" (era$a de!a!. Ha$il %e!eri0$aa" 'i$i0

dida%a(0a": dari $uhu +?2,592 "eri di%eru( 0a"a" baah 6#3 Bur"e72 "eri

21

Page 22: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 22/27

0o"(rala(eral #3 Bur"e 6Ro1$i"g Sig"72 RT dida%a(0a" "eri %ada arah /a! )54

)). Ha$il %e!eri0$aa" %e"u"/a"g dida%a(0a": %e"i"g0a(a" Leu0o$i( )).555.

Berda$ar0a" a"a!"e$i$ dida%a(0a" baha %a$ie" $ebelu!"a $e!%a(

!e"gala!i "eri %eru( di daerah %eriu!bili3al a"g dira$a0a" hila"g (i!bul da"

0e!udia" ber%i"dah 0e %eru( 0a"a" baah a"g dira$a0a" (eru$ !e"eru$.

Per%i"daha" "eri %eru( dari daerah %eriu!bili3al 0e %eru( 0a"a" baah i"i $a"ga(

0ha$ %ada 0a$u$ a%e"di$i($. Neri %eru( a"g dira$a0a" di daerah %eriu!bili3al

!eru%a0a" "eri 1i$eral a0iba( ra"g$a"ga" %ada %eri(o"eu! 1i$eral. Pada $aa(

(er/adi di$(e"$i a%e"di0$ a0iba( %e"i"g0a(a" (e0a"a" i"(ralu!e" !a0a %eri(o"eu!

1i$eral a0a" (erega"g da" !e!beri0a" $e"$a$i ra$a "eri. Neri dari orga"4orga"

a"g bera$al dari !idgu( 6/e/e"u! hi"gga 0olo" (ra"$1er$u!7 a0a" dira$a0a" di

daerah %eriu!bili3al. Neri $ela"/u("a dira$a0a" di %eru( 0a"a" baah

!eru%a0a" "eri $o!a(i0 a0iba( %ro$e$ %erada"ga" %ada a%e"di0$ a"g berla"/u(

0e %eri(o"eu! %arie(al.= 

Pada %a$ie" /uga di(e!u0a" ada"a 0eluha" a"ore0$ia2 !ual2 !u"(ah2 da"

de!a! a"g u!u!"a di(e!u0a" %ada %a$ie" de"ga" a%e"di$i(i$ a0u(. Diag"o$i$

22

Page 23: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 23/27

 ba"di"g beru%a 0elai"a" %ada $i$(e! $alura" 0e!ih da" $i$(e! $alura"

ga$(roi"(e$(i"al lai""a da%a( di$i"g0ir0a" 0are"a dari a"a!"e$i$ dida%a( BAK 

da" BAB %a$ie" "or!al.= 

Dari ha$il %e!eri0$aa" 'i$i0 abdo!e" dida%a(0a" ada"a "eri (e0a" di

(i(i0 #3Bur"e. Ada"a "eri (e0a" di (i(i0 #3Bur"e !e"u"/u00a" baha

 %a$ie" !e"gala!i a%e"di$i(i$ a0u(. Selai" i(u /uga di(e!u0a" ada"a "eri (e0a"

 %ada %eru( 0a"a" baah a%abila dila0u0a" %e"e0a"a" %ada $i$i 0o"(rala(eral

6Ro1$i"g Sig"72 ada"a Ro1$i"g Sig" da%a( !e!ba"(u !e"egakkan diagnosis

apendisitis akut. Pada %e!eri0$aa" lai" belum dida%a(0a" adanya defans

muskular, hal ini menandakan belu! (er/adinya %er'ora$i %ada a%e"di0$

 %a$ie" da" %e!eri0$aa" 3olo0 dubur dida%a(0a" "eri %ada arah /a! )54)) 

sesuai dengan lokasi daripada apendik tersebut!. Dari ha$il %e!eri0$aa"

labora(oriu! dida%a(0a" ada"a leu0o$i(o$i$ 6)).5557. Pada 0a$u$ a%e"di$i(i$ a0u(

(a"%a 0o!%li0a$i u!u!"a da%a( di(e!u0a" ada"a leu0o$i(o$i$ $eda"g a"(ara

)5.5554)>.555"5

23

Page 24: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 24/27

Berda$ar0a" dari da(a a"g dida%a(0a"2 u"(u0 "ilai dari al1arado $0or %ada

 %a$ie" i"i: a"g berar(i $a"ga( !u"g0i" a%e"di$i(i$ a0u(2 da" u"(u0 "ilai dari

!a"(rel$ $0or %ada %a$ie" i"i: a"g berar(i u"(u0 (i"da0a" lebih la"/u( adalah

o%era$i.- 

e(ni( o9erasi A99ende"tom'

A. #pen Appendectomy

• Dila0u0a" (i"da0a" a$e%(i0 da" a"(i$e%(i0.

• Dibua( $aa(a" 0uli(: Hori8o"(al Obliue

• Dibua( $aa(a" o(o(2 ada dua 3ara:

). Parare3(al Para!edia"

Saa(a" %ada 1agi"ae (e"di"ae #. re3(u$ abdo!i"i$ lalu o(o( di$i$ih0a" 0e

!edial. Fa$3ia di0le! $a!%ai $aa( %e"u(u%a" 1agi"a #. re3(u$ abdo!i"i$ 0are"a

'a$3ia ada * $u%aa /a"ga" (er(i"ggal %ada a0(u %e"/ahi(a" 0are"a bila (er/ahi(

ha"a $a(u la%i$ bi$a (er/adi hernia cicatricalis.

*. #3 Bur"e e3h$el$3h"i(( !u$3le $%li((i"g

Saa(a" berubah4ubah $e$uai $erabu( o(o(.

B. Laparoscopic Appendectomy

Per(a!a 0ali dila0u0a" %ada (ahu" )>+.  Laparoscopic da%a( di%a0ai

$ara"a diag"o$i$ da" (era%eu(i0 u"(u0 %a$ie" de"ga" "eri a0u( abdo!e" da"

$u$%e0  Appendicitis acuta.  Laparoscopic 0e!u"g0i"a" $a"ga( bergu"a u"(u0 

 %e!eri0$aa" a"i(a de"ga" 0eluha" abdo!e" bagia" baah. #e!beda0a"

24

Page 25: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 25/27

 %e"a0i( a0u( gi"e0ologi dari  Appendicitis acute $a"ga( !udah de"ga"

!e"ggu"a0a" la%aro$0o%.

BAB

PENUTUP

Telah dila%or0a" $eora"g la0i4la0i de"ga" u$ia ) (ahu" de"ga" 0eluha"

u(a!a "eri %eru( 0a"a" baah a"g aal"a hila"g (i!bul da" 0e!udia"

25

Page 26: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 26/27

!e"e(a%. Dari ha$il a"a!"e$i$2 %e!eri0$aa" 'i$i02 da" %e"u"/a"g2 %a$ie" (er$ebu(

(erdiag"o$i$ a%e"di$i(i$ a0u( da" (a(ala0$a"a %ada %a$ie" adalah de"ga" o%era$i

a%e"de0(o!i. Ke!udia" %a$ie" diraa( $ela!a + hari %o$( o%era$i da"

didi%erboleh0a" %ula"g.

DAFTAR PUSTAKA

). Pu(8 R Pab$( R. Sobo((a: A(la$ A"a(o!i #a"u$ia. &ilid *. &a0ar(a: EG9

*5)5.

26

Page 27: PORTOFOLIO Bedah.docx

7/25/2019 PORTOFOLIO Bedah.docx

http://slidepdf.com/reader/full/portofolio-bedahdocx 27/27

*. S/a!$uhida/a( R2 de &o"g . Bu0u a/ar Il!u Bedah. Edi$i +. &a0ar(a:

EG9*5)). hal ?,,4-=.

+. Hu!e$ D&2 Si!%$o" &. 9li"i3al Re1ie: A3u(e a%%e"di3i(i$. B#&. *55?.

+++:,=54+=.

=. T/a"dra &&2 9lu"ie G&A2 Kae AH2 S!i(h &A. TeC(boo0 o' Surger. +rd ed.

Bla30ell Publi$hi"g *55-. H. )*+4*?.

,. Bru"i3ardi F9. S3har(8@$ #a"ual o' Surger. >(h edi(io". Lo"do":

#3Gra4Hill. *55-. %. ?>=4,.

-. #orri$ P&2 ood 9. OC'ord@$ TeC(boo0 o' Surger. *"d ed. OC'ord.

eBoo0.

?. illia!$ NS2 Bul$(rode 9&K2 O@9o""ell PR. Baile Lo1e@$ Shor(

Pra3(i3e o' Surger. *,(h edi(io". Lo"do": Edard Ar"old. *55>. %. )*5=4

)>.

>. Gra3e PA2 Borle NR. Surger a( a Gla"3e. *"d edi(io". i3(oria:

Bla30ell S3ie"3e. *55*. %. *>.

. Kar(o"o D. A%e"di$i(i$ A0u(a. Dala! Re0$o%rod/o S. Ku!%ula" Kuliah

Il!u Bedah. &a0ar(a: Bi"aru%a A0$ara. h. )),4))?.