Plan odnowy zambrzyków - Gmina Sobienie-Jeziory odnowy_zambrzykow.pdf · atrakcyjna i przyjazna samym mieszkańcom oraz przybywającym gościom. ... Położenie Miejscowość Stary

Załącznik nr 1 do uchwały nr XXVII/121/2010 Rady Gminy w Sobieniach Jeziorach z dnia 30 marca 2010r .

Plan Odnowy

Miejscowości Stary Zambrzyków

2010 – 2017

Stary Zambrzyków 2010

2

SPIS TREŚCI

1. Wstęp ...................................................................................................................................3

2. Ogólna charakterystyka miejscowości Stary Zambrzyków............................................4

Położenie.

Historia i tradycja

Ludność

Struktura przestrzenna

3. Analiza zasobów służących odnowie miejscowości.........................................................11

4. Analiza SWOT ...................................................................................................................13

5. Arkusz planowania długoterminowego……....................................................................15

6. Wizja rozwoju miejscowości.............................................................................................16

7. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej.............................................17

Sposoby monitoringu i oceny Planu Odnowy

Public Relations Planu Odnowy

3

1. Wstęp Plan Odnowy Miejscowości Stary Zambrzyków zrodził się dzięki świadomości

społecznej i inicjatywie mieszkańców, którzy stwierdzili, iż ich miejscowość ma szanse na

bardziej dynamiczny rozwój. Spowoduje to, że wieś Stary Zambrzyków będzie bardziej

atrakcyjna i przyjazna samym mieszkańcom oraz przybywającym gościom.

Rozwój ten możliwy jest dzięki licznym funduszom z Unii Europejskiej

przeznaczonym na odnowę obszarów wiejskich oraz wsparciu władz samorządowych

i zaangażowaniu samych mieszkańców.

Plan odnowy sołectwa powstał w wyniku dyskusji na zebraniach wiejskich.

Mieszkańcy określili wówczas najważniejsze działania istotne dla ich miejscowości i wyłonili

swoich liderów lokalnych. W następnym etapie liderzy opracowali niniejszy dokument przy

współpracy z Wójtem Gminy Sobienie-Jeziory i pracownikami urzędu gminy.

Przygotowanie opracowania, określającego stan obecny miejscowości oraz wizję jej

rozwoju na najbliższe lata jest wyrazem dojrzałości sołectwa Stary Zambrzyków.

Plan Odnowy Miejscowości Stary Zambrzyków na lata 2010-2017 jest dokumentem

otwartym, a zapisane w nim zadania będą aktualizowane wraz ze zmieniającymi się

uwarunkowaniami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Brane będą pod uwagę nowe potrzeby

zgłaszane przez mieszkańców wsi.

Zebranie Wiejskie wsi Stary Zambrzyków w dn. 14.03.2010r.

4

2. Ogólna charakterystyka miejscowości Położenie

Miejscowość Stary Zambrzyków położona jest w Gminie Sobienie-Jeziory, powiecie

otwockim, w południowo-wschodniej części województwa mazowieckiego, w strefie

o wysokich walorach krajobrazowych i rekreacyjnych. Wieś zamieszkuje obecnie 221

mieszkańców.

Miejscowość Stary Zambrzyków, podobnie jak cała gmina Sobienie-Jeziory

położona jest w środkowo-wschodniej części strefy klimatycznej „ Klimat krainy wielkich

dolin”. Okres wegetacyjny dla roślin w tej części strefy trwa około 220-230 dni i jest on

w porównaniu z zachodnią częścią krótszy o kilka dni. Przyczyn tej różnicy należy upatrywać

w dłuższym przebiegu zimy oraz w niższej średniej temperatury dobowej. Główną cecha tego

regionu są najniższe opady w kraju, które wahają się w granicach 450-500 mm. Skutkiem

tego są niedobory wody w rolnictwie i sadownictwie. W ostatnich latach często możemy

zaobserwować występowanie negatywnych zjawisk atmosferycznych, np. przymrozki

późnowiosenne, opóźnienia wegetacji i gradobicia. W danym rejonie dominują wiatry

południowo-zachodnie i zachodnie.

Pod względem podziału Polski na krainy przyrodniczo-leśne Stary Zambrzyków

położony jest w obszarze IV Krainy Mazowiecko-Podlaskiej (wg L. Mroczkiewicza),

w Dzielnicy Niziny Mazowiecko-Podlaskiej. Od strony wschodniej miejscowość otoczona

jest lasami głównie typu iglastego, które bezpośrednio stanowią otulinę Mazowieckiego

Parku Krajobrazowego.

5

Historia i tradycja

Pierwsze wzmianki historyczne o miejscowościach należących do dzisiejszej gminy

Sobienie-Jeziory zawdzięczamy książętom mazowieckim. Książę Konrad I, nadając w roku

1244 uposażenie kościołowi p.w. Wniebowzięcia Marii Panny w Czersku, wymienia nazwy

szeregu wsi, które musiały już istnieć przed 1244 rokiem (Siedzów, Piwonin, Sobienie,

Zambrzyków).

Nazwa wsi pochodzi od staropolskiego zubr, zubrz, tj. żubri. Początkowo istniała pod

nazwą Ząbrzykowo, a od 1834r Zembrzyków.

Poniżej przedstawiono mapę Starego Zambrzykowa i okolic w XVI w .

W dniu 18 marca 1863roku w czasie trwającego właśnie powstania styczniowego,

połączone oddziały powstańcze Józefa Jankowskiego, Jana Matlińskiego i Adama Andrzeja

Zielińskiego wycofujące się po nieudanej potyczce pod Dziecinowem, zostały dopadnięte

przez przeważające siły rosyjskie pod dowództwem mjr. Kreuza. Powstańcy stracili 60 ludzi.

Rosjanie obdarli ich trupy do naga. Polacy wycofali się w okoliczne lasy, gdzie w rejonie

6

Łucznicy ich ponownie rozbito, zginęło kolejnych 46 powstańców. W zagrodzie i stajni

należących obecnie do Adama Kasprzaka ukrywał się nieduży oddział powstańczy. Został on

rozbity przez kozaków, zginęły 22 osoby, w tym 2 kobiety. Czterech oficerów kozacy

powiesili w stajni za żuchwy i podpalili żywcem. Mogiła i pomnik powstańców,

wybudowany w roku 1921 znajduje się blisko wsi, przy drodze do sąsiedniej miejscowości

Karczunek.

Wielopokoleniową tradycją Starego Zambrzykowa jest uroczystość dożynkowa

organizowana co roku przez członków OSP i społeczność tej miejscowości. Mieszkańcy wsi

własnoręcznie przygotowują wieńce

dożynkowe, przywdziewają tradycyjne

stroje ludowe, aby w uroczystym

pochodzie zanieść je do Kościoła

i podziękować Bogu za zebrane plony.

W godzinach popołudniowych odbywa

się festyn, w którym biorą czynny udział

mieszkańcy gminy Sobienie-Jeziory

i goście z gmin sąsiadujących. Imprezie

tej towarzyszy zazwyczaj loteria fantowa,

7

z której dochód przeznaczany jest na remonty remizy strażackiej. Festyn to również okazja do

zaprezentowania młodych miejscowych talentów. Grupa dzieci i młodzieży z Zambrzykowa

przygotowuje okolicznościowy program artystyczny.

8

Ludność

Gmina Sobienie Jeziory liczy 6 301 mieszkańców (wg stanu na 31.12.2008 r.), co

stanowi 0,12 % mieszkańców województwa mazowieckiego i 5,6% mieszkańców powiatu

otwockiego. Gęstość zaludnienia wynosi 65 osób na 1 km2 i jest jedną z najniższych

w powiecie otwockim.

Miejscowość Stary Zambrzyków (według stanu na 01.03.2010r.) zamieszkuje

221 osób, co stanowi 3,5 % ogółu ludności gminy.Gęstość zaludnienia wynosi 146 osób

na 1 km2. Zestawienie struktury mieszkańców Starego Zambrzykowa według ekonomicznych

grup wieku i płci (według stanu na 01.03.2010r.) przedstawia poniższa tabela:

L.p. Wiek ludności Kobiety Mężczyźni Ogółem %

1. Przedprodukcyjny 0-18 lat 21 25 46 20,8

2. Produkcyjny: kobiety 19-60 lat

mężczyźni 19-65 lat 50 75 125 56,6

3. Poprodukcyjny: kobiety pow. 60 lat

mężczyźni pow. 65 lat 32 18 50 22,6

4. Razem 103 118 221 100

Przyrost naturalny w miejscowości Stary Zambrzyków na przestrzeni lat 2002-2009

kształtował się na poziomie około – 10.5 %, przy przyroście naturalnym w gminie Sobienie

-Jeziory – 13.3 % (dane na dzień 31.12.2009r). Struktura zawodowa mieszkańców tej typowo

rolniczej miejscowości jest niejednorodna. Rolniczy charakter miejscowości kultywuje przede

wszystkim starsza część społeczności. Większość młodszej części społeczeństwa lokalnego

rezygnuje z pracy na roli na rzecz innych pewniejszych i bardziej dochodowych form

zatrudnienia. Uzyskuje je w okolicznych zakładach pracy bądź w prywatnych firmach

ze szczególnym uwzględnieniem miast: Otwock i Warszawa. Coraz częściej spotykani są

prywatni przedsiębiorcy prowadzący działalność na własny rachunek.

9

Struktura przestrzenna

Zabudowa Starego Zambrzykowa ma charakter typowo ulicowy o gęsto

przylegających do siebie zabudowaniach, tworzących jednolity układ rozciągnięty wzdłuż

drogi przebiegającej przez miejscowość. Zabudowania jedno i dwukondygnacyjne pokryte

są spadzistymi dachami.

10

W centrum wsi, na działce nr 152, znajduje się budynek remizy strażackiej, który pełni

też funkcję świetlicy wiejskiej. W budynku tym jest garaż z samochodem strażackim,

pomieszczenie socjalne, wc. i sala, na której odbywają się zebrania wiejskie i inne spotkania.

Choć wyposażenie i estetyka remizy są w dość miernym stanie to mieszkańcy i tak

nazywają ten budynek swoim domem kultury i dosyć często się w nim spotykają. Oprócz

zebrań wiejskich czy strażackich chętnie organizują spotkania, na których wspólnie się bawią.

Są to zabawy sylwestrowe, wieczorki oraz inne uroczystości jak rocznica ślubu czy urodziny.

Najczęściej jednak do świetlicy przychodzi miejscowa młodzież, żeby po prostu ze sobą

porozmawiać.

Budynek remizy z jednej strony otacza plac porośnięty trawą, który przeważnie pełni

funkcję boiska do piłki nożnej. Dumą Zambrzykowian są organizowane na tym placu

dożynki. Jest to wielopokoleniowa tradycja, która bardzo integruje mieszkańców. Święto

plonów przygotowują wszyscy : dzieci, młodzież i starsi. Przyjeżdża bardzo dużo gości

z okolic. Jest to święto rodzin i wspólna zabawa pokoleń.

Mieszkańcy wsi przygotowując Plan Odnowy Miejscowości Stary Zambrzyków

skupili się głównie na remoncie, rozbudowie i wyposażeniu świetlicy oraz zagospodarowaniu

terenu wokół. Pragną, aby miejsce to było coraz bardziej funkcjonalne i piękniejsze.

Mapa geodezyjna centrum wsi Stary Zambrzyków

11

3. Analiza zasobów

Analiza zasobów zawiera wykaz elementów materialnych oraz niematerialnych

sołectwa, które mogą być wykorzystywane dla rozwoju miejscowości w działaniach na rzecz

jego odnowy.

Rodzaj zasobu Opis zasobu, jakim wieś dysponuje

Środowisko przyrodnicze, położenie

Położenie, dostępność komunikacyjna

Bliskość do miasta powiatowego Otwock i do Warszawy, dobra

dostępność komunikacyjna

Bliskość drogi 801 Warszawa-Puławy

Walory krajobrazu Część wschodnia miejscowości otoczona jest lasami, gdzie można

wyznaczyć szlaki rowerowe i konne

Walory klimatu Korzystne warunki klimatyczne dla zamieszkania i wypoczynku

Wody

Kanał melioracyjny z ujściem do Wisły

Brak rzek i zbiorników wodnych, w których można byłoby urządzić

kąpielisko czy wędkowanie

Gleby

Klasa gleb jest bardzo zróżnicowana, są gleby wysokich klas, które

pozwalają na uprawę warzywniczą i sadowniczą oraz gleby niższej

klasy, na których uprawia się zboża i ziemniaki

Drogi Dobry stan drogi przez miejscowość, ale niezadowalający stan dróg

dojazdowych

Środowisko kulturowe

Zabytki, pomniki Pomnik poświecony powstańcom styczniowym

Historia, wydarzenia Starcie powstańców z Moskalami w 1863 r. Poległo wówczas 60

powstańców

Tradycja Wielopokoleniowa tradycja organizacji dożynek na szczeblu

gminnym i powiatowym

12

Obiekty i tereny

Miejsca

tradycyjnych

spotkań, place

i miejsca publiczne

Remiza OSP, pełniąca funkcję nieoficjalnej świetlicy wiejskiej,

wymagająca remontu i rozbudowy.

Teren wokół świetlicy, na którym odbywają się imprezy, np. dożynki

wymagający lepszego zagospodarowania i upiększenia.

Filia Publicznej Szkoły Podstawowej w Sobieniach-Jeziorach

Miejsca sportu

i rekreacji Brak urządzonych i ciekawie zagospodarowanych

Szlaki turystyczne Brak takich miejsc, ale bliskość lasu pozwala na wytyczenie szlaków

pieszych, rowerowych i konnych

Gospodarka i rolnictwo

Miejsca pracy

Własne gospodarstwa rolne oraz pozarolnicze miejsca pracy poza

miejscowością. Na terenie wsi funkcjonuje 11 podmiotów

gospodarczych przeważnie jednoosobowych. Są to usługi handlowe

naprawcze, remontowo-budowlane, transportowe i inne.

Rolnictwo

Charakteryzuje się znacznym rozdrobnieniem gospodarstw rolnych,

średnia powierzchnia wynosi 3,42 ha. Uprawia się zboża, ziemniaki,

warzywa, jest również produkcja sadownicza.

Woda Pełne zwodociągowanie miejscowości

Gospodarka

ściekowa Trwa budowa przydomowych oczyszczalni ścieków

Gospodarka

odpadami Dobrze rozbudowany system selektywnej zbiórki odpadów

Kapitał społeczny i ludzki

Demografia Duży odsetek osób w wieku produkcyjnym

i przedprodukcyjnym

Organizacje Ochotnicza Straż Pożarna

Inne

Duża grupa mieszkańców aktywna społecznie, potrafiąca razem

pracować na rzecz miejscowości i wspólnie bawić się

na organizowanych imprezach

13

4. Analiza SWOT

Nazwa SWOT jest akronimem angielskich słów Strengths (mocne strony),

Weaknasses (słabe strony), Opportunities (szanse w otoczeniu), Threats (zagrożenia

w otoczeniu. Jest ona efektywną metodą identyfikacji słabych i silnych stron organizacji oraz

badania szans i zagrożeń jakie stoją przed sołectwem. SWOT zawiera określenie czterech

grup czynników:

~ „mocnych stron” – uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią silne strony wsi i które

należycie wykorzystane sprzyjać będą jej rozwojowi( utrzymać je jako mocne, i na których

należy oprzeć jej przyszły rozwój);

~ „słabych stron” - uwarunkowań wewnętrznych, które stanowią słaby strony wsi i które

niewyeliminowane utrudniać będą jej rozwój ( ich oddziaływanie należy zminimalizować);

~ „szans” - uwarunkowań zewnętrznych, które nie są bezpośrednio zależne od zachowania

społeczności sołectwa, ale które mogą być traktowane jako szanse, i przy odpowiednio

podjętych przez nią działaniach, wykorzystane jako czynniki sprzyjające rozwojowi wsi;

~ ”zagrożeń” - uwarunkowań zewnętrznych, które także nie są bezpośrednio zależne

od zachowania społeczności sołeckiej, ale które mogą stanowić zagrożenie dla jej rozwoju

(należy unikać ich negatywnego oddziaływania na rozwój wsi). Na podstawie analizy

zasobów, zostały opracowane korzystne i niekorzystne cechy wewnętrzne miejscowości, oraz

potencjalne szanse i zagrożenia występujące w otoczeniu, które mogą mieć wpływ na

przyszłość wsi i jej mieszkańców

MOCNE STRONY SŁABE STRONY

bliskość aglomeracji warszawskiej,

możliwość rozwoju agroturystyki,

duża powierzchnia terenów pod uprawę,

dobry stan środowiska naturalnego,

małe odległości do pobliskich

miejscowości,

zwarta zabudowa miejscowości,

zwodociągowanie miejscowości,

uliczne oświetlenie

szerokie zaangażowanie się

brak bazy do aktywnego wypoczynku,

boisk,

brak placu zabaw dla dzieci

niska jakość dróg dojazdowych,

niedostateczna ilość lokalnych

inwestycji,

niezadowalająca estetyka miejscowości

14

mieszkańców w działania i inicjatywy

społeczne,

organizacja imprez masowych

promujących region (dożynki),

wzrost zainteresowania mieszkańców

zwiększeniem estetyki otoczenia,

budynek remizy OSP pełniący

nieoficjalną funkcję świetlicy położony

w centrum wsi.

SZANSE ZAGROŻENIA

możliwość uzyskania środków

z funduszy Unii Europejskiej,

sprzyjająca polityka regionalna, w tym

adresowana do rozwoju obszarów

wiejskich ze strony rządu i władz

wojewódzkich,

rozwój przedsiębiorczości i drobnej

wytwórczości na terenach wiejskich,

miejsca pracy oraz zasoby spożywcze,

zainteresowanie nabywaniem działek

budowlanych,

tendencja wzrostowa do osiedlania się

na terenach wiejskich ludności z miast,

zaoferowanie dzieciom i młodzieży

nowoczesnej bazy sportowej,

możliwość spędzenia czasu ze

znajomymi,

planowana rozbudowa świetlicy

wiejskiej oraz placu zabaw

niestabilność prawna, polityczna

i gospodarcza państwa,

brak rozrywki i sposobu spędzenia

wolnego czasu dla dzieci młodzieży,

emigracja zarobkowa młodzieży,

rosnące patologie społeczne (alkoholizm,

narkomania),

brak ożywienia gospodarczego,

skutkującego nowymi miejscami pracy

i rozwojem lokalnym

światowy kryzys gospodarczy

15

5. Arkusz planowania długoterminowego

L.p. Nazwa zadania Zakres robót Termin realizacji

Przybliżony koszt

całkowity

Źródła finansowania

1.

Remont sali świetlicy i zaplecza kuchennego wraz z ich wyposażeniem

Remont instalacji elektrycznej i hydraulicznej, odmalowanie ścian, zakup krzeseł, stołów, szafek wiszących oraz stojących, stołu bilardowego, stołu do tenisa stołowego, gier planszowych, książek, kuchni gazowej, zlewu, baterii

2010 40 000,00 zł

Fundusze strukturalne + Budżet Gminy:

2.

Rozbudowa budynku OSP i utworzenie świetlicy

Budowa i wykończenie sali z przeznaczeniem na siłownię, zakup wyposażenia siłowni. Budowa i wykończenie dwóch pomieszczeń: socjalnego i sanitarnego oraz wyposażenie ich

2011 -2012 200 000,00 zł

Fundusze strukturalne + Budżet gminy

3. Zagospodarowanie terenu wokół świetlicy

Ogrodzenie terenu, budowa placu zabaw, budowa boiska do piłki nożnej, budowa miejsca na ognisko, zamontowanie ławek, nasadzenie zieleni

2013 50 000,00 zł

Fundusze strukturalne + Budżet gminy

4.

Renowacja Pomnika Powstańców Styczniowych i poprawa estetyki terenu wokół pomnika

Renowacja pomnika, wykonanie nowego ogrodzenia pomnika, uporządkowanie terenu wokół i nasadzenie drzew i krzewów

2014 10 000,00 zł

Fundusze strukturalne + Budżet gminy

5. Termoizolacja budynku świetlicy

Ocieplenie ścian budynku, wykonanie nowej elewacji

2015 50 000,00 zł

Fundusze strukturalne + Budżet gminy

6. Utwardzenie terenu obok budynku świetlicy

Utwardzenie kostką brukową terenu wokół budynku, budowa chodników z kostki brukowej przy drodze wokół budynku świetlicy

2016 -2017 30 000,00 zł

Fundusze strukturalne + Budżet gminy

16

6. Wizja rozwoju miejscowości Stary Zambrzyków

Stary Zambrzyków - miejscowość kultywująca tradycje, atrakcyjna dla

turystów i mieszkańców, z zadbanymi obiektami o szczególnym znaczeniu kulturowym

oraz z rozwiniętą bazą do spędzania czasu wolnego, rozwijająca się w zgodzie ze

środowiskiem naturalnym.

Wykorzystanie bliskości Warszawy w celu rozwoju gospodarczego i promocji

regionu jest decydujące dla rozwoju Starego Zambrzykowa, położonego w strefie gospodarczej

stanowiącej efekt oddziaływania Warszawy. O atrakcyjności obszarów zlokalizowanych w tej

strefie decyduje bliskość i dobre powiązanie ze stolicą, stanowiącą główne centrum obsługi

gospodarki rynkowej (banki, siedziby urzędów centralnych, agencji itp.), ważne centrum

logistyczne, rynek pracy i zbytu dla lokalnej produkcji, ośrodek badawczo-rozwojowy

i centrum transferu innowacji i technologii, centrum kulturalne o znaczeniu europejskim oraz

ośrodek wszelkiego rodzaju usług komercyjnych. Dostępność Warszawy jako najważniejszego

w kraju ośrodka akademickiego, gwarantuje odpowiedni poziom i profil przygotowania

zawodowego zasobów ludzkich. Stolica generuje także duże zapotrzebowanie na funkcje

rekreacji i wypoczynku

17

7. Sposoby monitorowania , oceny i komunikacji społecznej

Sposoby monitoringu Planu Odnowy

Monitorowanie przedsięwzięcia czyli dbanie o jego prawidłowy przebieg w czasie

jego trwania polegać będzie na systematycznym i rzeczowym zbieraniu, zestawianiu

i ocenie informacji, które opisywać będą jego przebieg, postępy i efekty. Monitoring czyli

coroczny raport z przebiegu realizacji projektów i zadań określonych w planie odnowy

przekładany będzie na Zebraniu Wiejskim. Raport zawierać będzie zestawienia zadań wraz

z informacjami o stopniu zaawansowania ich realizacji. Prace nad planem będą poddane

pełnej kontroli mieszkańców Starego Zambrzykowa. Będzie on źródłem informacji na temat

zaplanowanych zadań i inwestycji, a także stopnia postępu w prowadzonych pracach.

Wdrażanie Planu Odnowy Miejscowości Stary Zambrzyków rozpoczyna się

w momencie wprowadzenia go w życie poprzez uchwałę zebrania Wiejskiego.

Odpowiedzialnym za wdrożenie planu są sołtys oraz Rada Sołecka miejscowości Stary

Zambrzyków. Jednostką odpowiedzialną za realizację całego Planu Odnowy Wsi jest

nieformalna Grupa Odnowy Wsi, w skład , której weszli członkowie Rady Sołeckiej

z sołtysem na czele .

Oceną wdrażania Planu zajmie się Rada Sołecka.

Public Relations Planu Odnowy

Public Relations, którego zadaniem będzie upowszechnianie zamierzeń Planu

Odnowy Miejscowości pośród przyszłych beneficjentów, wykonawców i decydentów

opierać się będzie na podstawowej formie komunikacji poprzez promocję i reklamę

bezpośrednią. Będzie ona skierowana do wybranych, potencjalnych wykonawców

i inwestorów. Powyższa promocja polegać będzie na bezpośrednim zapraszaniu do

negocjacji wybranych przedmiotów.