oç.r . İstem Köymen KSR - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/istem.koymen/BAY sunum 6-hukuk.pdf · Birçok yazar en az vakti özeti yazmaya harcar. Halbuki bu kısım en önemli kısımdır.

Doç.Dr. İstem Köymen KESER

İstem Köymen Keser

Bilimsel Makale Nasıl Yazılır? Bilimsel Makale Nedir?

Neden Bilimsel Çalışma yapılır?

Bilim Dili ne Olmalıdır?

Bilimsel makale çeşitleri

Bilimsel yayının kökeni


Makalenin Bileşenleri: Başlık

Yazarlar ve Adresleri

Özet

Anahtar Kelimeler

Giriş

Materyal ve Yöntemler

Yöntem (Konunun nasıl ele alındığı, ne tür araştırmalar yapıldığı, nasıl bilgi toplandığı, bu bilgilerin nasıl analiz edildiği vb.)


Sonuçlar

Tartışma

Teşekkür

Kaynakça kaynaklara atıf nasıl yapılır

Ekler (Varsa teorik ispatlar verilebilir)


Nereye gönderilir

editöriyal süreç


Bilimsel Makale Nedir?

Tanım 1 : Bilimsel makale, özgün araştırma sonuçlarını bilimsel yazım kurallarına göre tanımlayan, yazılmış ve basılmış rapordur.

Tanım 2 : Potansiyel kullanıcılara (meslektaşlarına)

-Geliştirilen metottan yararlanma

-Bilimsel işlemleri değerlendirme

-Gözlemleri değerlendirme

-Deneyleri tekrarlama

imkanı verecek yeterli bilgi içeren ilk açıklamadır.


Bir proje yayınlanmadığı müddetçe bitmiş sayılmaz.


Bir bilimsel yazının içeriğini ihtiva eden basit ama etkin kısaltma 1972 den beri Amerikan Ulusal Standartlar Enstitüsü tarafından tanımlanan IMRAD sisteminde ifade edilmektedir.

Ülkemizde her üniversitenin tez/ makale hazırlanmasında ayrı tez yazım kılavuzları varsa da bilimsel yazıların omurgası IMRAD akronimine dayanmaktadır


Bir makale/tezin IMRAD’ a göre düzenlenmesinde yapılacak ana işlemler müteakip maddelerdedir.

IMRAD

Introduction (Giriş)

Hangi problem incelendi?

Material and Methods

Nasıl incelendi?

Results (Sonuçlar)

Ne bulundu?

And (Ve)

Discussion (Tartışma)

Bunlar ne anlam taşımaktadır? İstem Köymen Keser

Bilimsel araştırmanın amacı yayındır Bilimsel çalışma yayınlanıncaya kadar tamam

değildir, yayınlanınca bilimsel bilgi adını alır Yayın, bilimsel araştırmanın ne, nasıl yapıldığı

ve ondan neler öğrenildiğini gösterir Bilim araştırıcısı, bilim yapmakla kalmamalı,

bilimi yazmalıdır Bilim adamları yayınları ile değerlendirilir,

bilinir Birçok bilim adamı kötü yazardır, yazmayı

sevmez


Bilimsel deneyim, açık zihnin açıkça ortaya konmuş problemi ele alarak açıkça belirtilmiş sonuçlar üretmesinin sonucudur

Bilimsel bir çalışma, sonuçlar yayınlanıp anlaşılmadıkça eksiktir, yararsızdır

Anahtar sözcük, AÇIKLIK ve SADELİK’tir, süslemeye yer yoktur


Makale Yazmak Neden Zordur?

Alan hakimiyeti gerektirir (zaman ve sabır)

Yeni fikirler gerektirir (yaratıcılık ve hayalperestlik)

Düşük kabul oranları (milyonlarca başvuru / önyargılar)

İyi makalelerle rekabet

Hakemler muhtemel rakiplerinizdir

İngilizce ana dilimiz değil

Düşündüklerimiz yazdıklarımız olmayabilir


Bir makaleyi iyi yapan nedir? İyi Makale= İyi içerik + Dilsel kalite

Yazım Dili Kalitesi: Yapı, akış, sadelik, …

–Mantık, açıklık, öz, tutarlılık, …

–Makalenin İngilizcesi

•Doğru konu seçimi

•İyi tanımlanmış problem

•İyi tanımlanmış çözüm


• Net katkı

•Güvenilir ve tekrarlanabilir sonuçlar

•Tekrarlanabilir prosedür

•Doğru göndermeler

•Anlaşılmayı kolaylaştıran illüstrasyonlar


İçerik, İçerik, İçerik

•Gerçekten yeni

–kavram/algoritma/prosedür

•İyi bir çözüm sunabilme

•İlgili araştırma topluluğu için vizyon sağlayıcı olma

•Sağlam, güvenilir, test edilebilir sonuçlar


Yanlış Bilinenler

•Daha fazlası daha iyidir (dilimleme hatasına düşmemek koşuluyla)

Tek bir noktaya odaklanmak yerine birçok yeni fikir

Makale başına tek bir fikir düşmelidir! Bu, makalenizin kısa, açık ve kolay anlaşılır olmasını sağlar. Bu kural fikir makalelerinde olduğu kadar veri makalelerinde de geçerlidir.


Daha uzun olan, daha iyidir

–Uzun ama ne anlatıyor?

•Daha kompleks olan, daha iyidir

–Birçok denklem, formül vb…

•Daha çok satan, daha iyidir


Siz makalenizi biliyorsunuz, fakat okuyucular bilmiyor !

Hakemler/Okuyucular: Sizinle aynı alanda çalışmalar üretiyor olabilirler ama spesifik olarak sizin probleminize/çözümünüze çok yakın olmayabilirler.

Terimleri tanımlamaktan kaçınmayın

Motivasyon kaynağınızı belirtin Hangi sorulara yanıt arandığını ve muhtemel

yanıtları belirtin Makalede ‘saygınlığınızı’ göstermeyin. Onlar

anlar merak etmeyin!


Bilim insanını araştırma yapmaya yönlendiren dürtünün,çalışma yaparak elde ettiği sonuçlarla

Bilime yenilik getirme,

Yeni bir bilimsel yöntem geliştirme

Bilinen bir yöntemi yeni bir alana uygulama

arzusu olmalıdır.

Kesinlikle “akademik yükselme kaygısı” olmamalıdır.

Neden Makale Yazılır?


Önce, makaleyi niçin yazdığınızı düşünün. Sadece bir yayın olsun diye mi yoksa bilim dünyasının yaptığınız çalışmalardan ve elde ettiğiniz sonuçlardan haberi olsun diye mi?

Birçok bilim adamı ikinci düşünce ile makale yazar. Yazmaya başlamadan önce elinizdeki veriler hakkında etraflıca düşünmek gerekir. İşe, yazılacak makalenin ana hatlarını oluşturarak başlanır ve yapılan işin kalitesi göz önünde bulundurulur. Sonra, veriler incelenir.

Verileriniz yazılacak ve bir editör ya da hakemler tarafından kabul edilebilecek düzeyde midir ? Eğer emin olunmazsa, iş arkadaşlarından yardım istenebilir. Sözgelimi, eldekiler sözlü olarak sunularak ya da poster şeklinde hazırlanarak, dostane eleştiriye açılabilir.


Makaleyi yazmaya geçmeden önce, onlara çalışmanın eni boyu inceleyip elinizdeki materyalin güçlü ve zayıf noktalarını bulma imkanı verilebilir..


Yazma konusunda iyi değilseniz, daha iyi makale yazma yollarını öğrenmeye çalışılmalıdır. Bunun için diğer bilim adamlarının yaptıkları çalışmalar incelenebilir. Böylece diğerlerinin neler gönderdiklerini öğrenme imkanı olacaktır. Diğerlerinin yaptıkları hataları görecek ve aynı hatalardan uzak durmanın yollarını anlaşılacaktır. Bunun bir diğer yararı da kendi çalışmanıza bir perspektif kazandırmanız olacaktır.


Şu unutulmamalıdır: Çalışmanız için kestirme

yollar ya da cevaplar arıyor değilsinizdir.

Profesyonel etik buna manidir. Fakat biliniz ki;

bir dizi makaleyi gözden geçirdikten ya da

inceledikten sonra, kendi makalenizi yazmak

çok daha kolay hale gelecektir.


Yazı Dili Ne Olmalıdır?

İngilizce, bilimin evrensel dilidir; en az sayıda kısa sözcüklerle kullanılmalıdır

İngilizcenin bilim dili olma eğilimi II. Dünya

Savaşından sonra artmaya başlamıştır. “Science Citation Index” (SCI) de çıkan yayınların % 95’inin İngilizce olduğu görülmektedir. 1997 yılında SCI de yayınlanan 925.000 makalenin % 50’sinin ana dili İngilizce olan, % 50’sinin ana dili İngilizce olmayan ülkelerden yayınlandığı anlaşılmaktadır. Medline taramasında ise yayınların % 90’ı İngilizce yazılmıştır. Aradaki % 5’lik fark, Medline’de çıkan yazılar içinde “Impact Factor” (etki faktörü) düşük, yerel makalelerin sayısının daha fazla olmasındandır.


İngilizce dışında bir dilde, uluslar arası dergilerde yayımlanan makale sayısı ise son 20 yılda önemli derecede azalmıştır. Almanca yayınların sayısı % 6.0’dan % 1.5’a, Fransızca yayınların sayısı % 4.5’dan % 1.0’e inmiştir. Japonca yayınların sayısı % 0.5’den % 0.25’e inerken, İngilizce yayınların sayısı önemli derecede artmıştır.


Tüm dünyada İngilizcenin bilim dili olması kabul edilirken, bu alanda yazılacak makalelerin tüm gramer kurallarına uygun, sade ve açık bir dille yazılması gerekmektedir. Bu sayede ciddi dilbilgisel ve anlamsal yanlışlar önlenir

Ülkemizde ve anadilimizde pek çok dergilerde yayınlanan bilimsel makalelerin de Türkçe gramer kurallarına uygun, yabancı kelime ve terimlerden arındırılmış temiz ve duru bir Türkçe ile yazılması gerekir.


ZAMAN

Makalede geniş---geçmiş zaman kullanım ve geçişlerine dikkat etmelidir.

Genel bilgi, literatür (GENİŞ), kendi sonuç (GEÇMİŞ) zaman kullanılır

Kısa özet (çoğu), malzeme-yöntem, sonuçlar GEÇMİŞ; giriş ve tartışma (çoğu) GENİŞ zaman kullanılır


ETKİN/EDİLGEN YAPI

Elden geldiğince ETKİN cümle kurulmalı (daha kısa ve daha net)

Yazar kendine güvenmeli, fazla alçak gönüllü olarak edilgen yapı kullanmamalıdır (yapıldı yerine yaptım)

BEN/BİZ

Ben kullanın

Tek bir yazarın BİZ diye cümleye başlaması rahatsız edicidir


İngilizce

Efsane: Mazeretim var, İngilizcem çok zayıf

–Proof-reader hizmeti almak veya akran değerlendirme


Makale Spektrumu Konferans sunumları

Özet (abstract) Sözel sunum (oral presentation) poster

Dergi yazıları (Journal articles) Araștırma yazısı (original research) paper Derleme (review article) Olgu sunumu (case report) Editöre mektup (letter to editor)


Bilimsel Yazımın Tarihçesi

Tarihte yazılan ilk kitap, M.Ö 4000 yıllarında

büyük sel baskınını “chaldean” dilinde anlatan yapıttır. Mısırda M.Ö 2000 yıllarında daha hafif ve taşınabilir “papiruslar” bu amaçla kullanılmaya başlandı. M.Ö 190 yılında hayvan derisinden yapılan (parşömen) tabakalar kullanıldı. M.S 1100 de ilk matbaa Çin’de bulundu ve 1455 yılında ilk kez Gutenberg’in 42 satırlık İncili basmasıyla Batıda kullanılmaya başladı. Osmanlı İmparatorluğuna matbaa ancak 300 yıllık bir gecikmeyle İbrahim Müteferrika tarafından getirtilebildi (7).

.


İlk bilimsel dergi 1655 yılında basıldı. Bilimsel bir makalenin çatısını oluşturan temel düzenleme (giriş, metod, sonuçlar ve tartışma) ancak 100 yıl önce benimsenerek uygulanmaya başlanmıştır. Bugün ise tüm dünyada 70.000’in üstünde bilimsel ve teknik dergi yayınlanmaktadır


Değişik materyaller üzerine yazılar

• Kiremit tablet (M.Ö 4000)

• Papirus bitkisi (M.Ö 2000)

• Parşömen (hayvan derisi) (M.Ö. 190)

• Kağıt (M.S 105)

• Matbaa (M.S 1100)

İlk bilimsel dergiler (M.S 1655) (350 yıl önce)

– Journal des Scavans (Fransa)

– Philosophical Transactions of the Royal Society of London (İngiltere)


Makalenin Temel Bileşenleri Başlık

Yazarlar

Özet

Giriş

Yöntem

Bulgular

Tartışma

Kaynaklar


Başlık

Başlık binlerce kişi tarafından okunacaktır, özenle seçilmeli ve dikkat çekici olmalıdır.

Basit, kısa, ilginç olmalıdır. Yazı ve çalışmanın içeriğini tam olarak yansıtmalıdır

(İndeksleme, kaynak gösterilmesi ve benzer nedenlerden dolayı).

Başlık bir etiket gibi düşünülmeli, kelimeler dikkatle seçilmelidir.

10-12 kelimeyi geçmemelidir. Gramer olarak doğru olmalıdır. Hedef derginin okuyucusuna doğru hitap etmelidir. Buyurucu olmamalıdır.


Çalışma amacı ile uyumlu olmalıdır.

Çalışma düzenine işaret etmelidir. Makalenin konusunu (sonuçlarını değil) yansıtmalıdır. Genelde kabul görmeyen kısaltma içermemelidir.

Sözcükler çok dikkatli seçilmeli ve sıralanmalı

Başlıkta kısaltma, kimyasal formül veya patentli isimler kullanılmamalıdır


Süren başlık, kısa ve başlıkla uyumlu olmalıdır

Ara/alt başlıklar; askıda başlıklar daha az kullanılır


Bazen makaleyi bitirdiğinizde, başladığınızdan daha farklı bir perspektif geliştirirsiniz. Bu nedenle, makale yazımında, başlık ve özeti en sona bırakmanızda yarar vardır. Makalenin dergiye sunulması aşamasında, hakemler muhtemelen makalenin başlığı ve özeti ile genel okuyucular kadar çok ilgilenmezler. Aslına bakarsanız, hakem ve okuyucuların başlığa bakış açıları farklıdır.


Hakem makaleyi okumayı üstlendiği için, işini başlığa bakmaksızın yapar. Halbuki okuyucu birbiriyle yarışan bir çok dergi ile karşı karşıyadır ve başlığın okuyucunun dikkatini çekecek cazibede olması gerekir. Dolayısıyla, başlığı, yazdığınız makalenin kalitesini ve bilimsel bütünlüğü bozmadan çekici bir şekilde seçmek iyi bir yaklaşımdır.


Başlık, gerçekçi olmalıdır fakat eğer verilerinizin kalitesinden emin iseniz ve veriler sonuçlarınızı tam olarak göstermekte ise, iddialı bir başlık seçerek okuyucunun dikkatini çekmenizde bir sakınca yoktur. Yalnız, makaleye isim verirken, okuyucunun makalede ne bulacağını gösteren bir başlık seçmeye özen göstermelisiniz.


Yazarlar Nasıl Sıralanmalıdır? 1. Kesin ve belirli bir kuralı yoktur. Genelde

çalışmaya en büyük katkısı olan ilk isim olarak yazılır. Bir diğer deyişle çalışmanın tasarımı ve oluşumuna aktif katkısı olanlar en çoktan azalarak sıralanırlar . İlk isim, yayının asıl sorumlusudur

2. Bazı dergiler yazar isimlerinin alfabetik sıraya göre dizilmesini ister, fakat bu yaygın bir yöntem değildir.

3. Geçmişte yaygın olarak kullanılan, günümüzde de hala uygulanan bir yöntem de klinik veya laboratuar şefinin isminin en sona yazılmasıdır.


4. Yazarların ismi yazılırken, ilk isim, ikinci ismin baş harfi ve soyadı yazılır.

5. Yazarın isminden sonra unvan, derece vb. konulmaz.

6.İsim sıralaması, en sona bırakılmamalıdır

7. Çok yazarlı (>10) sulandırıcı olabilir; kötü etkili


Adresler, açıkça ve net olarak yazılmalıdır

Adres gerekliliği; yazar ile her türlü iletişim için

Yazının kabul/ret durumunun Düzeltmelerin Basım öncesi son denetleme Tekil kopya gönderimi Adres yazımının amaçları: Yazarı belirler Yazarın posta adresini gösterir


Başlık sayfası (Title page) Başlık ve kısa başlık

Yazar bilgileri

Yazarların katkısı

Yazışma adresi

Varsa destekleyen kuruluş ve çalışmanın bu kuruluştan aldığı numara


ÖZET Çoğu kişi bir makalenin önce (veya sadece)

özetini okur.

Tanıtıcı bir özet (Abstract-Kısa özet), metnin içeriğinin paragraf formunda olan şeklidir; okurlar için genel bir haritadır (Michael Alley).

İyi bir özet, özgün, makaleyi temsil eden ve hedef dergi için uygun bir şekilde düzenlenmiş olmalıdır.


Birinci cümlede problemin tanımı yapılır. Amaçlar yeterince ve basitçe tanımlanır. Sonra çalışmanın nasıl yürütüldüğü ve son olarak da önemli sonuçlar ve en önemli olarak da çıkarımlar tanımlanır. Özet asla yeni bilgi veya makalede belirtilmeyen bir sonuç vermemelidir.

Kısa özet okuyucunun kendi ilgi alanıyla ilişkisini saptamaya,bütünüyle okumaya ihtiyaç duyup duymayacağına karar vermesini sağlamalıdır.


Kısa özet (Abstract): Giriş, Materyal ve Yöntemler, Bulgular,Tartışma’nın her birinin kısa bir özetini vermelidir.

Kısa özet kendi kendine yeterli olmalı.

“150-250 kelime; hikaye 100 kelime içinde anlatabilirse, 200 kelime kullanılmamalı”

Başlıktan sonra en fazla okunan kısımdır.


Kısa özet, geçmiş zaman kipinde yazılmalıdır.

Makalede belirtilmeyen sonuçları içermemelidir.

Kısaltma, şekil, tablo, kaynak veya atıf olmamalıdır . (önceden yayımlanmış bir yöntemin değiştirilmiş şekli değilse)

İyi bir Kısa özet = İyi bir makale

Kötü bir Kısa özet = Gelecek dertlerin habercisi


Birçok yazar en az vakti özeti yazmaya harcar. Halbuki bu kısım en önemli kısımdır. Çünkü, özet bir makalenin en çok okunan kısmıdır. Makalenin ne olduğunu bilmeyen ya da pek az bilen birisi, ne okuyacağına yalnızca özeti okuyarak karar vermek durumundadır.

Özet, az ve öz olarak: ne yapıldığını, niçin yapıldığını, nasıl yapıldığını ve çalışma alanına ne katkı sağladığını açıklamalıdır. Yazar, özet kısmında, okuyucuya sunduğu veriler hakkındaki tüm heyecanını ve önemli noktaları iletmeye çalışmalıdır. Bunu yapmak, elbette, kolay değildir ve ancak deneyimle başarılı olunabilir.


Giriş

Çalışma devam ederken yazmaya başlamakta yarar var

Bu kısımda araştırmanız ile ilgili benzer olarak “kimler ne yapmış” kısaca anlatılmalı, literatür taramanız özetlenmelidir

Giriş kısmı araştırma probleminizin ne olduğunun ortaya konduğu bölüm olmalıdır

Burada hipotezler, sorular ve ilginizi çeken problemler yer almalıdır

Geniș zamanda yazılmalıdır.


Giriș kısmı, șu soruları cevaplayabilmelidir:

“Ben hangi sorunun cevabını arayacağım?”,

“Bu soru niçin önemli bir sorudur?”,

“Bu konu ile ilgili önceki bilgilerimiz nelerdir?”,

“Bu bilgilerin çalıșmama katkısı nedir?”.


HEDEF: Okuyucunun temel

bilgileri, çalışmanın neden

gerektiğini ve mantığını

anlaması


KAYNAKLAR en önemli bilgileri vermek üzere dikkatlice seçilmeli


Giriş kısmının yapısı bir ters üçgen gibi düşünülebilir, bilgiler en genelden özele doğru daralarak gitmelidir

Giriş kısmı sonunda amacınız açık bir şekilde belirlenmiş olmalıdır.


“Bilimsel bir makaleyi okumak, dedektif hikayesi okumak gibi değildir. Başlangıçtan itibaren o cinayeti uşağın yaptığını bilmek isteriz.”

Ratnoff, How to read a paper.


Okuyucunun konuyla ilgili önceki yayınlara bakmaya gerek duymaksızın, çalışmanın sonuçlarını anlayıp değerlendirebilmesi için yeterli temel bilgilerin verilmesidir

Çalışmanın gerek ve mantığı (Niçin seçildi?, Neden önemlidir?) açık ve kısa olarak belirtilir

İlk kısaltmaların ve kaynakların verildiği yerdir Genel bilgi verildiğinden geniş zamanda yazılır Gereksiz ve bol değil; gerekli ve temel kaynak

verilmelidir


Giriş bölümü Sonuçlar bölümünün sahnesi gibidir. Bu bölüm çalışma konunuzda daha önce yapılmış çalışmaları özetleyen bölümdür. Bu bölümü hazırlarken daima okuyucuyu düşünmeniz gerekir.

Makalenizi ilk okuyacak kişiler hakemler olacağından, makalenizi hakemleri dikkate alarak yazmalısınız.


Bu bölümde, yapılan önceki çalışmalara değindikten sonra, elinizdeki verilerin çalışmanızın yer aldığı alana nasıl bir katkı sağlayacağını, hangi özel sorunlara cevap aradığınızı belirterek tartışın.

Giriş bölümünü, çalışmanızın alanınızdaki önemini genel olarak hatırlatarak bitirin.


Bu bölümde referans verirken ya da atıfta bulunurken mümkün mertebe makul ve dikkatli olmalısınız.

Yaptığınız bütün atıflar doğru ve tam olmalıdır. Makaleyi okuyan kişi yöntem hakkında verdiğiniz atıfların eksik olduğunu fark ederse, bu, çalışmanıza olan güveni zedeler. Konu ile ilgili bütün literatürü araştırmak, herhangi bir işleme ait orijinal işlemi (prosedürü) bulmak ve yaptığı değişiklikler olsa bile orijinal referansa atıfta bulunmanın yazarın sorumluluğunda olduğunu asla hatırınızdan çıkarmayın.


Bir işlem için atıf verdiğinizde, atıfların uyguladığınız yöntem ya da işlemi bütünüyle ve detayları ile verdiğinden emin olun. Bu şekilde başka bir bilim adamının yöntemle ilgili sorularına muhatap olmaktan kurtulursunuz. Eğer atıfta bulunduğunuz yöntemde değişiklikler yaptıysanız, orijinal referansı kullanın ama yaptığınız değişiklikleri de tam ve hassas bir şekilde açıklayın.

Bazılarımızın önceden yayınlanmış makaleleri vardır. Dolayısıyla, daha önce kullanmış olduğumuz yöntemleri detayları ile açıklamış olduğunuz bu makalelerinize kolayca atıf yapabilirsiniz. Fakat yeni makalenizde bir yöntem farklılığı varsa, bunları okuyucuya aktarmak sizin yükümlülüğünüzdür. Yoksa yaptığınız iş bilimsel olmaktan çıkar.


Materyal ve Yöntemler Kullanılan veya geliştirilen yöntemin detaylı

anlatımı

Yapılan çalışmaların detaylı anlatımı

Deney yapıldı ise deney koşullarını, deneyin nasıl yapıldığını tarif etmek ( hatta gerekli ise savunmak)

Konuyu bilen bir kişinin sonra bu deneyleri tekrar edebileceği ayrıntıları vermek

“Bilimsel yöntemin anahtar taşı; sonuçlarınızın bilimsel değere sahip olması için yeniden üretilebilir olması gerekmektedir.”


Malzemenin

Teknik özellikleri,

Miktarları,

Kaynağı,

Hazırlama yöntemi

Başlıklar ve alt başlıklar (eş alt başlıklar şeklinde)

Bölümler arası denge olmalıdır

Tam ve hatasız ölçümler ve analiz

Yeni yöntem ise Detay

Eski yöntem ise Literatür


Analiz sonuçları tablo ve şekillerle gösterilebilir.

Eğer bir veya birkaç sonuç verisi sunulacaksa, metin içinde tarif edilir.

Daha fazla ise tablo ve grafiklerle verilmelidir.

“Verileri tablo halinde sunmak, bilimsel makalenin kalbi, daha da ötesibeynidir.”

Peter Morgan

“Aptal gerçekleri toplar; akıllı kişi seçer”

•John Wesley Powell


Eğer veriler ilginç bir resim oluşturarak öne çıkan eğilimleri gösteriyor ise grafik kullanın. Aksi durumda önerilen tablodur.


Tablo ve şekillere metin içersinde atıfta bulunulmalıdır.

Yanlış

“Diyabet hastalarındaki kolesterol sonuçları Tablo 1’de

açıkça görülmektedir”

Doğru

“Diyabet hastalarındaki kolesterol düzeyleri yüksek

bulunmuştur (Tablo 1).” İstem Köymen Keser

Uyum içinde veya zıt olan çalışmaları vurgulayın.

Çalışmanızın teorik olan yönleri yanında, olası pratik uygulamaları da tartışın

Tekrarlılıktan kaçının

Eğer gerekiyorsa kanıtlar, ispatlar sunulmalıdır.

“......kanıtın yokluğu, yokluğun kanıtı değildir”

Carl Sagan, The dragon of Eden.Ballantine Books


Sonuçlar Makalenin AMACI, EN CANALICI bölümüdür

Sonuçların tümü değil, önemlileri verilmelidir

Sonuçlar; kısa, açık, sade ve anlamlı olmalı; tekrardan kaçınılmalıdır.

Sunuda tablo ve grafiklerden yararlanmalı; bunların sonuçları makalede tekrarlanmamalıdır

Yazıda ekonomi uygulanmalı

Geçmiş zaman kullanılmalıdır


Veriler, şekiller ve tabloları çok cazip gelse bile, deneylerinizdeki kronolojik sıra ile değil, en mantıklı sıra ile yerleştirin. Eğer hazırladığınız taslağın açıklığı veya mantığı ile ilgili kuşkunuz varsa, meslektaşlarınızdan yardım isteyin. Unutmayın: onların tavsiyeleri makalenizin olgunlaşmasını sağlar.

Yazarken, daima basit yazma tekniklerini kullanın ve her bir paragrafa ya da kısıma bir takdim cümlesi ile başlayın. Her tablo ve veriyi düzenli bir paket halinde sunmaya çalışın. Aşırı kısaltmalardan kaçının.


Sonuçlar kısmında veriler sunulmaz, onlardan elde edilenler yazılır


Stil: Sonuçlar kısmı açık ve objektif bir dille

yazılmalıdır.

Geçmiş zaman kipi kullanılarak sonuçlar kısmı

yazılmalıdır

Kurduğunuz cümleler kısa ve öz olmalıdır. Gereksiz

detaylara yer verilmemelidir.

Bu bölüm GEÇMİŞ ZAMAN’da yazılır.


Sonuçlar tablo ve şekillerle zenginleştirilebilir. Okuyucunun bir bilimsel makaleyi okurken

rakamların içinde bunalmasını önlemek için bulguların bir kısmı rakamsal verilerden görsel şekillere (grafik/tablo, şekil vb.) dönüştürülmelidir.

Hakemler sıklıkla ilk olarak tablo ve şekillere bakarlar. Yüksek kaliteli bir tablo ve şekil, makalenin yayımlanma şansını arttırır.


Tablolar Yüksek kaliteli bir tablo yazının yayınlanma

şansını arttırır Hakemler sıklıkla ilk olarak Tablo ve Şekillere

bakarlar. Tablolar sayılarla dolu ve karışık olmamalı,

basit ve kolay anlaşılır olmalıdır. Yazı içinde ve Tablodaki veriler birbirini

tekrarlamamalıdır. Tablo açıklamaları uygun olmalıdır Her değişken için birim tanımlanmış olmalıdır. Tabloda kısaltma kullanmaktan kaçınılmalı,

eğer muhakkak kullanılması gerekiyorsa dipnotta belirtilmelidir.

Stili, hedef dergi formatına uygun olmalıdır. İstem Köymen Keser

Şekil-Grafik: Çoğu okuyucu, sayfalarca yazı yerine öncelikle

ve sadece şekillere bakmayı tercih eder. Şekiller de, Tablo'da olduğu gibi yazının içinde

verilmemiş bilgiyi göstermelidir. Hangi tip veriye hangi grafiğin uygun olacağının

seçilmesi kritiktir. Sanatçı titizliği gerektirir. Kolay okunabilir olması için çizgiler kalın ve

yazılar büyük puntoda olmalıdır. Aks etiketi (axis label) anlaşılması kolay

olmalıdır. Şekil başlığı (figure legend) ayrıntılı, kolay

anlaşılabilir olmalıdır. İstem Köymen Keser

TARTIŞMA

Bilimsel merak, araştırmacıların, kanıtların geçerliliğini ve ilgili yorumları sorgulamalarını gerektirir ve araştırma böylece ortaya çıkar (W. G. Watson).

En zor yazılan bölümdür!

Taraflı olursa,

Bulguların anlamını karanlıkta bırakırsa ve

Kuşku duyulan bulgu veya yorumları saklarsa

MAKALE RED


Tartışma Sonuçlar tekrar edilmeden, sonuçların

gösterdiği ilkeler, genelleștirmeler ve ilișkiler sunulmalıdır.

İstisnalara, ilgi kurulamayan veya uzlașma olmayan noktalara dikkat çekilmelidir.

Sonuç ve yorumların önceki çalıșmalarda uyumu (veya uyumsuzluğu) vurgulanmalıdır.

Olası pratik uygulamalar tartıșılmalıdır.

Sonuçlar olabildiğince AÇIK ifade edilmelidir.


Fiillerin zamanı GEÇMİŞ ile GENİŞ ZAMAN arasında gider gelir.

Başkalarının çalışmaları (yerleşmiş bilgiler) geniş zamanda, kendi sonuçlarınız geçmiş zamanda

anlatılmalıdır


Çalışmanın önemini belirten kısa bir özet veya sonuç ile BİTER.


(1) Sonuçların gösterdiği ilkeleri, genellemeleri ve ilişkileri sunmaya çalışın.

(2) İstisnalara veya ilgi kuramadıklarınıza uzlaşma olmayan noktalara işaret edin. Asla uyumlu olmayan verileri çok riskli bir alternatif olan örtmeye çalışma veya eritme yollarına gitmeyin.

(3) Sonuçlarınızın ve yorumlarınızın evvelce yayımlanmış çalışmalarla nasıl uyum içinde olduğunu (veya zıt olduğunu) gösterin.

(4) Çalışmanızın teorik yönleri yanında olası pratik yönlerini de tartışın.


(5) Vardığınız neticeleri açıkça ifade edin.

(6) Kanıtlarınızı her sonuç için özetleyin.

(7) Tartışma bölümünde başkalarının çalışmaları (yerleşmiş bilgiler) geniş zamanda, sizin kendi sonuçlarınız geçmiş zamanda anlatılmalıdır.

(8) Tartışma çalışmanın önemini belirten kısa bir özet veya sonuçla bitmelidir.

(9) Sonuçlarda verilmeyen hiçbir bulgu tartışmaya konulmamalıdır.


Teşekkür Araştırmanın yapılmasına ve yazılmasına

katkıda bulunan ama yazar olma ölçütlerine uygun olmayan kişilere teşekkür edilebilir.

Teşekkür edilecek kişilerden de izin almak gerekir.


Birincisi, başkasından alınan herhangi bir önemli teknik yardım veya malzeme kaynağına teşekkür edilmelidir.

Örnek: “Kan analizlerindeki yardımları için S. Yıldız’a ve değerli fikirleri için N. Ocak’a teşekkür ederim (Bilir ki bu, Yıldız’ın analizleri yaptığının, Ocak’ın da ne anlama geldiğini açıkladığını kabul etmenin ince bir örtü ile kapatılmış şeklidir).

İkincisi, dışarıdan alınan herhangi bir kontrat, burs veya proje desteği gibi, maddi katkılara teşekkür edilmelidir.


Kaynaklar İdeal kaynak sayısı 20-40 arasıdır.

Kaynaklar güncel olmalı,

Konu ile ilgili en önemli çalışmaları da (eski tarihli olsalar bile) içermelidir.

Bazı dergiler için ulaşılabilir olması da önemlidir.

Metin içinde ve kaynaklar listesinde “YazarlarabDirektifler’e, Instructions (guide) for Authors” göre yazılmalıdır.


Dikkat: Kaynaklarda (hem metin, hem de liste) başka yerlerde olduğundan çok daha fazla hata yapılır.

Genellikle kaynak listeleme şekilleri;

– isim ve yıl,

– alfabetik liste numarası veya

– atıf sırasına göre numara


En sık kullanılan 2 genel șekil bulunmaktadır:

1-Vancouver sistemi pek çok bilimsel derginin tercih ettiği bir kaynakçalama sistemidir. Kaynaklar, yayın içinde sıra ile ortaya çıkıșlarını izleyerek numaralandırılır .

“1-Russell FD, Coppell AL, Davenport AP. In vitro enzymatic processing of radiolabelled big ET-1 in human kidney as a food ingredient. Biochem Pharmacol 1998 Mar 1;55(5):697-701.”


2-Harvard sistemi pek çok bilimsel dergi tarafından kullanılan bir kaynakçalama sistemidir. Vancouver’dan en önemli farkı kaynakların, yayın en sonundaki sıralamasının yazar adına (soyadına) göre olmasıdır. Yayında ilk rastlanan kaynak numarası “1” olmak zorunda değildir.

“13-Royall C.P., B.L. Thiel & A.M. Donald. (2001) Radiation damage of water in environmental scanning electron microscopy. Journal of Microscopy. 204(3),p. 185.”


Kaynaklar

Yazının kalitesi hakkında fikir verir

Kaynak seçimi yapılmalı

İyi okunmayan bir yazı kaynak gösterilmemeli

Türk yazarların çalışmalarına ve Türk dergilerine mutlaka yer verilmeli

Kaynak gösterilen/gösterilmeyen çalışmaların yazarlarının danışman olma olasılığı var

Gönderilen derginin son yılına ilişkin kaynak göstermek derginin “etki gücü”nü arttırır


BİLİMSEL ARAŞTIRMALARDA DİPNOT GÖSTERME USULLERİ (Doç.Dr.Abdullah Demir)

Dipnotlar bilimsel araştırmaların vazgeçilmez unsurlarıdır.

Araştırmalarda referans kullanma bilimselliğin (tutarlı, doğru ve güvenilirlik) bir ölçüsüdür.

Araştırmalarda dipnot kullanma usulleri farklı olabilir.

Metin içerisinde referans gösterme

Sayfa altında referans gösterme

Bölüm sonunda referans gösterme

Eser sonunda referans gösterme

Hukukta yapılan araştırmalarda genel olarak sayfa altında referans gösterme usulu tercih edilir


DİPNOTLARDA UYULACAK ESASLAR

Dipnotlar sayfa altında 1,2,3, … sıra numarasıyla verilmelidir.

Herhangi bir referans verilirken ilk verildiği yerde tam künye şeklinde verilmelidir. (Yazar adı soyadı→Eser adı →Baskı yeri ve yılı →cilt ve sayfa)

Aynı eserin sonraki verilişlerinde kısaltmalar kullanılabilir (Yazar isminde ve eser isminde)

Kısalltmalarda soyadı, meşhur isim yada künye kullanılmalıdır

Aynı müellifin birden fazla eserinden istifade ediliyorsa her seferinde eser ismi mutlaka verilmelidir.


Bir müellifin tek bir eserinden bahsedilmişse a.g.e. (adı geçen eser)Kısaltması kullanılabilir.

Dipnotlarda eser isimlerinin italik verilmesi usuldendir.

Dipnotlarda Prof., Dr.,Avukat gibi ünvanlar kullanılmaz.

Yazar gerçek kişi, özel ve resmi bir kurum veya kuruluş olabilir. DPT, TÜİK gibi.

Yazar takma ad kullanıyorsa, araştırmacı gerçek ismini biliyorsa parantez içinde gerçek ismini verebilir.


KAYNAK GÖSTERİLMEYEN BİLGİLER

Temel kitaplar, klasikler, kutsal kitapların öğüt ve tavsiyeleri için kaynak gösterilmez.

Herkesin bildiği ve bir özgünlüğü olmayan genel bilgiler için kaynak gösterilmez.

Dipnotlu kaynak gösterme okuyucu için kaynaklara ulaşma imkanı sağlar

Dipnotlar gereksiz derecede uzun olmamalı

Dipnotsuz kaynak gösterme usulu yazım kolaylığı sağlar ve okumayı kolaylaştırır

Fazla dipnot okumayı güçleştirir, dikkati dağıtır


Başlıklara dipnot konulmaz

Tüm konuyu ilgilendiren dipnotlar ilk sayfada ve diğer dipnotlardan önce gösterilir

Konuya açıklık getirmek için açıklama dipnotları konulabilir

Metnin akıcılığını bozan tanımlar, yorumlar, karşıt görüşler açıklama dipnotu ile verilebilir.

Dipnotlar isim, kavram, cümle yada paragraf sonuna koyulur


Dipnotlar her sayfada, her bölümde yeniden veya bütün araştırma boyunca baştan sona numaralandırılır

Uzun araştırmalarda her bölüm ayrı ayrı numaralandırılır

Dipnotlarda Arap rakamları kullanılır

Bazen *gibi farklı işaretlerde kullanılabilir.


Numaralandırılmayan Dipnotlar

Bir makalenin çevirisi verilirken bu yazının alındığı kaynak numara ile gösterilmez, bir yıldız işareti konularak sayfa altında normal dipnotlardan önce gelecek şekilde açıklama yapılır

Çevirenin notu veya derleyenin notu yıldız işareti ile gösterilerek sayfa altına yazılır


Yayım bilgilerinde baskı sayısı, yayım yeri, yayımlayan verilir.

2.baskı, gözden geçirilmiş 3.baskı, genişletilmiş 4.baskı gibi

Tıpkı basımlarda her iki basım tarihi de verilmelidir.

Baskı yeri bilinmeyen kaynaklarda yer yok anlamındaki y.y. İşareti kullanılır.

Baskı tarihi bilinmeyen kaynaklarda baskı tarihi yok anlamındaki b.t.y. işareti kullanılır.


Kitap Dipnotu. Niyazi Öktem, Özgürlük Sorunu ve Hukuk, 2.baskı,İÜ Yayınları. İstanbul 1977, s.33

Süreli Yayın.Ruşen Keleş, «Türkiye’de Şehirleşme Eğilimleri», Siyasal Bilgiler Dergisi, Cilt XXV, No.4, Aralık 1970, s.40.

Aynı kaynağa tekrar başvurma.Keleş, s.32.

Yazarın birden fazla eseri kullanılıyorsa eserin ismi de verilir : Keleş, Türkiye’de Şehirleşme, s.12.


Aynı soyadı taşıyan yazar varsa yenidn kaynak göstermede ilk adları da yazılır

İsmail Soysal, Tanıtma ve Türkiye’nin Tanıtılması, Ankara 1976, s.87.

Mümtaz Soysal,Local Government in Turkey, Ankara, TODAİE Yayını, 1977, s.35.

Mümtaz Soysal, s.55


Yazar bir kurum ise yazarın soyadı yerine kurumun adı kullanılır

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Toptan Fiyat İstatistikleri. 1969-1973, Ankara 1974, s.28

TÜİK, s.35

Yazar yoksa kitap adı kullanılır

Türkiye’nin Bugünkü Meseleleri( bundan sonraki atıflarda Türkiye’nin … şeklinde kısaltılacaktır), İstanbul 1973, Aydınlar Ocağı Yayını, s.14.

Türkiye’nin …,s.34


Ibid,Op.cit, Loc.cit

İbid (Latince ibidemin kısaltması) ve «aynı yerde, aynı eserde» demektir. Türkçede Türkçede a.g.e. (adı geçen eser), a.y., a.e. Şeklinde dipnot göstermede kullanılır. Araya başka kaynak girmeden yazarın kitabının aynı sayfasına atıf yaparken kullanılır.

İbid, s.37


Op.cit. Latince «opus citatum» ve «opere citaton» un kısaltmasıdır. Araya başka kaynak girdikten sonra yazarın kitabının başka sayfasına atıf atıf

Op.cit, s.47


Loc cit, «loco citato»nun kısaltmasıdır. Aynı esere göndermeleri yinelememek için dipnotlarda kullanılır. Evvelce adı geçen eserde demektir. Türkçede standart olarak a.g.e. (adı geçen eser) kullanılır. Yazar eserinin aynı sayfasına araya başka kaynak girdikten sonra atıfta kullanılır.

Aral, Loc.cit.


Latince Kısaltmalar cf.→karşılaştırın (confer/conferatur) →compare

Et al. →ve diğerleri (et alia) →and others

Et seq →ve devamı → sonradan gelen sayfalar (et sequentes veya et sequentia) →and the following

Etc →ve benzerleri →(et cetera) →and other similar things

id →aynı şahıs →identification

infra →aşağıda

passim →bir kitabın tümüne atıf →Birçok yerde

q.v. → bakınız→(quod vide) →which see

Supra →yukarıda

v.s. →karşıt →(versus) →against


Kaynakça Tek Yazar

Johnson, Harry G., International Trade and Economic Growth, London 1958, s.28.

Üç Yazar

Yavuz F., Keleş R., Geray C., Şehircilik, Ankara, 1973, s.448

Üçten çok yazar

Gönlübol M. Ve diğerleri, Olaylarla Türk Dış Politikası 1919-1973, Ankara 1974, s.44.


Dergiler.

Seyidoğlu Halil, «Avrupa Ekonomik Topluluğu», A.Ü.İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt 11, No.3, s.144

Kutsal Kitaplar

Kur’an, Yasin Suresi, ayet 33

Mahkeme Kararları.

Yargıtay HGK., 19.2.1992.E.4_K.33, Adalet Dergisi, Mart-Nisan 1964, s.35.


Anayasa Maddelerine Atıf (TÜRK ANAYASA HUKUKUBİLİMSEL YAZMA KURALLARI Doç. Dr. Kemal Gözler)

Kanunlar şöyle zikredilir: Kabul tarihi, sayısı, ismi (... tarih ve ... sayılı .... Kanunu). Örnek: 6 Kasım 1982 tarih ve 2575 sayılı Danıştay Kanunu. Biçimsel olarak anayasalar da bir kanundur. Anayasalar da kanunlar gibi numara almakta, kanunlar gibi yayımlanmaktadır. Bu nedenle anayasaları da kanunlar gibi zikretmek gerekir: “7 Kasım 1982 tarih ve 2109 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası” gibi. Ancak birkaç anayasa olduğundan bunların uzun uzun tarih ve sayısıyla zikredilmesine gerek yoktur. O nedenle anayasa kısaca kabul edildiği yıl ile zikredilebilir: 1982 Anayasası, 1961 Anayasası gibi.


Anayasalar birbirini izleyen “maddeler”den oluşmuştur. Bir maddenin birden fazla paragrafı varsa, bunlardan her birine “fıkra” denir. Fıkralar ise, “cümle”lerden oluşmuştur. Maddenin içinde 1, 2, 3,... veya a, b, c, ... gibi sıralama varsa bunlardan her birine “bent” denir. Anayasa madde ve fıkra olarak şöyle zikredilir:

Anayasanın 91’inci maddesinin 2’nci fıkrası...


Madde ve fıkra numarasından sonra bazı yazarlar nokta koymaktadırlar. “Anayasanın 91. maddesinin 2. fıkrası” gibi. Kanımca madde ve fıkra numarasından sonra ’nci, ’ıncı, ’inci, ’uncu, ’üncü gibi eklerin kesme işaretiyle birlikte verilmesi daha güzel olmaktadır.

Atıfta kısaltma kullanılacaksa, madde “m.”, fıkra “f.”, bent ise “b.” ile kısaltılır. Çoğunlukla fıkra numarası, madde numarasından sonra “/” işareti konularak gösterilir. Örneğin “AY, m.91/2”, Anayasanın 91’inci maddesinin 2’nci fıkrası demektir. Maddenin son fıkrasına atıf yapılırken şu usûller de kullanılabilir: AY, m.91/son veya AY, m.91 in fine.


Anayasa Mahkemesi Kararlarına Atıf Usûlü

Anayasa Mahkemesi kararlarına standart bir atıf usûlü henüz oluşamamıştır. Anayasa Mahkemesi kararlarını, kimi yazarlar sadece karar tarihiyle, kimileri tarih ve karar sayısıyla zikretmektedirler. Bizce bunlar yetersizdir. Kararın tüm referanslarını saymak gerekir. Metin içinde bir karardan bahsedilirken, “...Anayasa Mahkemesinin 16 Haziran 1970 tarih ve E.1970/1, K.1970/31 sayılı Kararı (AMKD, Sayı 8, s.313-340)...” şeklinde belirtilmelidir. “E.” esas, “K.” karar numarası için kullanılan kısaltmalardır. AMKD ise Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi’nin kısaltmasıdır. Dipnotta ise biz şu şekilde atıf yapılmasını tercih ediyoruz:

Anayasa Mahkemesi, ... tarih ve E. ..., K. ... sayılı Karar (Karara Önerilen İsim), Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi, Sayı, sayfa numarası.


Anayasa Mahkemesi, 12 Ekim 1976 tarih ve E.1970/1, K.1970/31 sayılı Karar (Kamulaştırma Bedeli), Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi, Sayı 14, s.252-285.

Tarihin ay kısmı rakam olarak kısaltılmamalı, ayın ismi yazılmalıdır. Bu şekilde tarih daha akılda kalıcı olmaktadır. Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisini AMKD olarak kısaltmak adetse de, biz bunu dipnotta uzun uzun yazmanın uygun olduğunu düşünüyoruz. Yukarıda da açıkladığımız gibi, kısaltmalar konusunda, kendi metnini bilgisayarla yazan yazarların zamandan ve emekten tasarruf argümanına itibar etmemeleri gerekir.

Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi nin sadece sayısı belirtilmeli, yayın yılı belirtilmemelidir. Zira derginin üzerinde yazılı yıl kararların verildiği yıl değil, derginin basıldığı yıldır. O nedenle yayın yılının belirtilmesi yanıltıcı olmaktadır.


Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi verilen kararları bir iki yıl gecikmeli izler. O nedenle yeni kararlara atıfta kaynak olarak Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi değil, Resmî Gazete gösterilir. Resmî Gazete uygulamada RG harfleriyle kısaltılır. Resmî Gazeteye atıf şöyle yapılır: RG, Tarih-Sayı, s. Örnek:

Anayasa Mahkemesi, 16 Ocak 1998 tarih ve E.1997/2, K.1998/1 sayılı Karar (Refah Partisinin Kapatılması), RG, 22 Şubat 1998, Sayı 23266.

Eğer Resmî Gazete aynı gün ikinci defa olarak çıkmışsa, sayı numarasının yanına parantez içinde (Mükerrer) yazılır.

Metinde Anayasa Mahkemesi kararından bahsedildiği çok açıksa, referansın başına Anayasa Mahkemesi ibaresinin eklenmesine gerek olmayabilir.


Bilimsel Eserlere Atıf Usûlleri

Alıntılar.- Bilimsel eserler bir roman değildir. Her yazar kaçınılmaz olarak kendisinden önce yazılanlardan yararlanacak, onlardan alıntılar yapacaktır. Alıntılar doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki çeşittir.

Doğrudan alıntılar bir başka yazarın cümleleri hiçbir değişiklik yapılmadan olduğu gibi alınır. Üç satırı geçmeyen alıntılar tırnak (guillemet) işareti (“ ”) içinde verilmelidir. Üç satırı geçen doğrudan alıntılar ise, alıntı olduklarının daha ilk bakışta anlaşılması için girintili paragraf olarak ve daha küçük puntolarla verilmelidir.


Dolaylı alıntılarda ise yazar bir başka yazarın düşüncesini kendi üslûp ve cümleleri ile ifade eder. Burada alıntılanan düşünce tırnak içinde yazılmaz

Doğrudan alıntıyı sırf dolaylı alıntı haline dönüştürmek için alıntılanan cümlelerin bir iki kelimesini değiştirmek dürüstlükle bağdaşmaz. Bu yönteme maalesef Türk doktrininde çok başvurulur.

İster doğrudan olsun, ister dolaylı olsun, her alıntının kaynağını göstermek gerekir. Bir başka yazardan yararlanıldığı, esinlenildiği ölçüde o yazara atıf yapmak gerekir. Aksi taktirde fikir hırsızlığı (intihal, plagiat) yapılmış olur.


Türk hukuku literatüründe bilimsel eserlere (kitaplara ve makalelere) atıf konusunda standart usûller henüz tam anlamıyla oluşmamıştır. Kimi yazarlar dipnotta, kimi yazarlar sonnotta, kimi yazarlar ise metin içinde parantez arasında (bağlaç yöntemi) kaynak göstermektedirler.


Atıf yapılan kaynağın künye bilgilerinin verilmesinde izlenen sıra ve stil genelde yazarın örnek aldığı yabancı literatürün usûlleridir. Amerikan literatürünü izleyenler, Amerikan usûlünü, Fransız literatürünü izleyenler Fransız usûlünü, Alman literatürünü izleyenler Alman usûlünü kullanmaktadır.


Bibliyografya

Atıf usûllerine ilişkin son olarak şunu belirtelim: Haliyle, dipnotlarda geçen bütün kaynakları kitabın sonunda bir de yazarların soyadına göre alfabetik olarak sıralamak gerekir. Bu sıralama bibliyografyayı oluşturur.

Bibliyografyada yazarların soyadları, ön adlarından önce gelir ve virgülle ayrılır. Örnek:

Özbudun, Ergun. Türk Anayasa Hukuku, Ankara, Yetkin Yayınları, Beşinci Baskı, 1998.

görünüş açısından bibliyografyada yazarın soyadının büyük harfle yazılması ve önadının da parantez içine alınmasının daha uygun olabilir. Örnek:

ÖZBUDUN (Ergun), Türk Anayasa Hukuku, Ankara, Yetkin Yayınları, Beşinci Baskı, 1998.


Bazı yazarlar, bibliyografyalarında kaynaklarını türlere göre veya konulara göre sınıflandırmaktadır: Kitaplar-makaleler; genel eserler-monografiler; Türkçe eserler-yabancı eserler; 1982 Anayasasına ilişkin olanlar-1961 Anayasasına ilişkin olanlar gibi. Kanımızca, bir bibliyografyada sınıflandırma yapılmamalıdır. Zira bibliyografyanın temel işlevi kitabın dipnotunda geçen ve ilki dışında sadece yazarlarının soyadı ve birtakım kısaltmalarla verilmiş eserlere kolayca ulaşmaktır. Bibliyografyada yapılacak her bölümleme bu amacın gerçekleşmesine engel olacaktır.

Yazılan kitabın bir de dizinin (fihrist, index) oluşturulmasında sayısız fayda vardır.


İzmir Ekonomi Üniversitesi Tez Yazım Kılavuzu

Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi Kılavuzu

İntihal örneği


İmlâ Kılavuzu.-

Yazarken Türk Dil Kurumunun İmlâ Kılavuzu esas alınmalıdır. Başka kişi ve kurumların hazırladıkları imlâ (yazım) kılavuzlarına itibar edilmemelidir. Bir ülkedeki imlâ düzeni mahiyeti gereği tek olmalıdır. Önerileri daha mantıklı bile görünse, bir ülkede ikinci bir imlâ kılavuzunun olması imlâ düzenini yıkar.


O halde birden fazla imlâ kılavuzunun olduğu Türkiye gibi bir ülkede yapılması gereken şey, bu imlâ kılavuzlarından birinin seçilmesi, diğerlerinin unutulmasıdır. imlâ konusunda, Anayasamızın dil konusunda görevlendirdiği Türk Dil Kurumunun kılavuzunu esas almak ve diğerlerini görmezden gelmek en doğalıdır.


Notlar SAYILAR Cümleye rakamla başlamamalı, yazıyla

verilmeli Genelde sayılar yazıyla değil, rakamla

yazılmalıdır JARGON Gereksiz sözcük kullanılmamalıdır Çok heceliye göre az/tek heceli sözcükler

kullanılmalıdır (use/utilize, do/perform, first/initial)


KISALTMALAR

En az düzeyde tutulup, ilk kısaltmada açık hali yazılmalı

Başlık ve kısa özette hayır, girişte ilk kullanılacak yerdir

Kişisel değil, evrensel kısaltmalar kullanılmalıdır

Sözcük az yineliyorsa kısaltma kullanılmamalıdır


AİHS: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi

AMKD: Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi

Any.: Anayasa

AY: Anayasa

AYM: Anayasa Mahkemesi

E.: Esas (Sayısı)

HSYK: Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu

İHAS : İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi

K.: Karar (Sayısı)

KHK: Kanun hükmünde kararname

RG: Resmî Gazete

TBMM: Türkiye Büyük Millet Meclisi


Kısaltmaların yararı zamandan, emekten ve yerden tasarruf sağlanmasındadır.

Bununla birlikte kısaltmaların pek çok sakıncası da vardır. metnin okunmasını zorlaştırmaktadır. kısaltmalar yüzünden özellikle dipnotları adeta bulmacaya

dönmektedir. Çok bilinen kısaltmalar dışında kısaltma yapmamak

gerekir. Yazısını bilgisayarla kendisi yazan yazarlar için kısaltma

yapmamanın zaman ve emek bakımından bir zararı da yoktur. Zira Word programında “araçlar/otomatik düzelt” menüsüne bir kez girilip, kısaltma ve kısaltmanın uzun hali yazılırsa, yapılan her kısaltmayı bilgisayar otomatik olarak uzun hale dönüştürmektedir.

Örneğin bu usûlle gerekli kayıtlar yapıldıktan sonra “AMKD” yazınca bilgisayar Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi, “TBMM” yazınca “Türkiye Büyük Millet Meclisi” yazmaktadır.


Bu arada metni bilgisayar ile kendisi yazan yazarın sıkça kullandığı her kelime için, Word programında “araçlar/otomatik düzelt” menüsü yardımıyla bir kısaltma yapıp (örneğin ilk harfini veya ilk iki harfini) onu kullanmasında önemli zaman tasarrufu olmaktadır. Keza aynı kolaylık, makro kaydederek de mümkündür. Bu daha da pratiktir. Örneğin ctrl tuşu+tek tuşla daha önce girdiğiniz kelimeleri hatta paragrafı otomatik olarak yazdırtabilirsiniz. Ancak, bilmeyenlerin makro kaydetmesi zordur. Keza klavyedeki tuşların normal makrolarını da değiştirme tehlikesi vardır.


Yazılı Metin Nereye ve Nasıl Sunulur ? Dergiyi Seçme

Çalıştığınız konuda yayın yapan dergileri bulmalısınız.

Çalışmanızı yanlış dergiye sunarsanız başınıza üç şeyden biri gelebilir.


Aylar süren beklemeden sonra “çalışmanız dergi

için uygun değildir” cevabını alabilirsiniz.

Derginin ilgi alan sizin çalışmanızın konusu için sınır bir noktada ise çalışmanız kötü veya haksız değerlendirmeye maruz kalabilir Meslektaşlarınızın okumadığı bir dergide gömülü kalan bir çalışma olabilir.


Prestij Faktörü “Bir çöplük dergisinde yayınlanan makale,

prestijli bir dergide yayınlananla eşit değildir.”

Journal Citiation Report (SCI-Science Citiation Index) Etki Faktörü (Dergiye yapılan atıf ile ilgilidir

Yayınlanma Sıklığı

Yayını gönderdikten 6 hafta sonra elinize alındı bilgisi ulaşmaz ise, bilgi almak için görüşmenizde bir mahsur yoktur.



Bir yazar editörden ne bekler ? “Editörün gönderdiğim bütün makaleleri olduğu

gibi kabul etmesini ve hemen yayımlanmasını bekliyorum. Ayrıca ondan, diğer bütün makaleleri ve özellikle de rakiplerimin olanları, büyük bir dikkatle incelemesini beklerim.”

Mayo Kliniği, Earl H. Wood tarafından düzenlenen panelden


Makalenin kabul veya red edileceğine Editör karar verir.

Bilimsel bir derginin editörü, bir bilim adamı ve çoğunlukla en üst düzeyde bir bilim adamıdır.

Editör makalenin son kabul veya red kararının dışında, aynı zamanda önerilerine güvendiği değerlendiricileri de tayin eder.

Editörler ücretsiz ve gönüllü bilim adamlarıdır.

Yönetici editörler ise, genelikle tam-zamanlı ve ücretli bir profesyoneldir.


Değerlendirme işleminin idari ayrıntılarında ve bürokratik işlemlerde editöre yardım etmeye çalışır.

Kabul edilmiş bir makalenin yayınlanması için gerekli bütün adımları izler.

Kabul öncesi problemler ile editör, kabul sonrası problemler ile yönetici editör ilgilenir.



Değerlendirme İşlemi Makaleniz editöre ulaştığında ilk yapılan iş,

çalışmanın derginin ilgi alanına girip girmediğinin kontrol edilmesidir.

Derginin formatına uygun yazılmış mıdır ?

Makaleyi kimin değerlendireceğine karar verilir. Genelde iki kişi seçilir.


Derginin kurulundaki hiçbir üyenin konu ile ilgisi yoksa, (adhoc) değerlendiriciler bulunur.

Değerlendiriciler hiç veya çok az düzeltme ile “kabul” ederlerse, editörün problemi yoktur.

İki değerlendiricinin görüşleri zıt ise, editör ya son kararı vermeli ya da yeniden farklı değerlendiricilere gönderilir.


Karar yazarlara editörün kararı olarak bildirilir.

“Kabul”, “Red” veya “Düzelt” diye üç cevaptan biri gönderilir.

Değerlendiricilerin yorumları da eklenir.

İyi dergilerde doğrudan “Kabul” alan yayın sayısı %5’tir.

Eğer düzeltme istenmiş ise, yapıp yapmamak sizin kararınızdır.


İstenen değişikler az ve önemsiz ise hemen düzeltip verilen tarihe kadar göndermeniz gerekir. Aksi taktirde ya kabul edilmez ya da yeniden değerlendirme sürecine sokulur.

Eğer önemli bir düzeltme istenmiş ise iki durum söz konusudur.

Değerlendiriciler haklıdır ve çalışmanızda temel hatalar vardır, onların önerilerini izleyerek tekrardan yazmalısınız.

Düzeltilmiş metni tekrardan gönderirken , değerlendiricilerin önerilerinin tek tek ele alındığını gösteren bir rapor ile göndermelisiniz.


Değerlendiricilerin çalışmanızı yanlış anlamaları da söz konusu olabilir.

Başka bir dergiye göndermek sizin en doğal hakkınızdır.

Veya hırsa kapılmadan, editöre sizin neden haklı, değerlendiricinin neden haksız olduğunu (editörün haksız olduğu asla söylenmez J) anlatarak yeniden gönderebilirsiniz.


Dergilerin çoğunun %50’ye yakın ret oranı vardır.

Retler iki şekilde gerçekleşir. Birincisi nadiren de olsa direk olarak ret cevabıdır. İkincisi, “bazı faydalı bilgiler içermekte, fakat verilerde ciddi hatalar mevcuttur” türündedir. Tekrardan gönderilmesi önerilmez



Yayınlanma Süreci

Yardımcı editör tarafından çalışmanızın “Proof” u yapılır.

Basılmadan önce son kez size gönderilerek onayınız istenir.

“Bu dünyada sadece üç şeyden emin olabilirsiniz: Ölüm, vergiler ve dizgi hataları”

Düzeltme işaretleri kullanırsanız hem yanlış anlamaları azaltabilir hem de ilgili kişilere zaman kazandırabilirsiniz.

Sizden düzeltme istendiğinde, editör veya değerlendiricilerin görmediği yeni bilgiler ve kaynaklar eklemeniz etik olmaz.


İntihal Tespit Programı Günümüzde teknolojinin her alanda kullanılması

ile akademik çevrelerde de özgün bilimsel araştırmaların hazırlanması amacı ile bütün üniversite bünyelerinde yer alan yerli yabancı veri tabanına erişim sağlandığından dünya genelinde kullanılan başlıca programlar ve yazılımlar ile intihal çok rahat bir şekilde kontrolü sağlar ve denetlenebilir bir hal almıştır.


Başlıca etkisini kanıtlamış programlar ve yazılımlar; “Turnitin, iThenticate, URKUND, Viper, Plagium, Plagiarisma, WCopyFind” gibi. Bu programların maliyetleri yüksek olmakla birlikte birçok üniversiteler arası yapılan anlaşmalar ve işbirlikleriyle kulanılmakta ve her geçen gün itibariyle veri tabanları hızla yükselmektedir. Bu nedenle intihal konusunda kesinlikle hassas olmanız gerekmektedir. Aksi takdirde tüm emekleriniz ve zamanınızı boşa harcamış olacaksınız


oç.r . İstem Köymen KSR - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/istem.koymen/BAY sunum 6-hukuk.pdf · Birçok yazar en az vakti özeti yazmaya harcar. Halbuki bu kısım en önemli kısımdır.

Documents