Những cái đúng và sai của nhà cầm quyền CSVN€¦ · Web viewVÃn ÇŠ ª Çây là tØ 1945, trong vòng có 1 næm khi có chû nghï tam vô Ç‰n nÜ c ta và áp

VIETNAM NEWS NETWORK (VNN)P.O. Box 661162Sacramento, CA 95866Phone & Fax: 916-480-2724 Email: [email protected]: www.vnn-news.com

**********************************Bài Vª Hàng NgàyNgày 21 Tháng 06 Næm 2007**********************************

1- Bình LuÆn ViŒt nam- Hoa Kÿ và VÃn ñŠ Dân Chû ViŒt NamTrung ñiŠn

2- Th©i S¿ Th‰ Gi§i- K‰t quä H¶i nghÎ G-8: m¶t thành quä vŠ môi sinh cûa n» thû tÜ§ng Angela MerkelMai Loan

3- DiÍn ñàn QuÓc N¶i- Phong thûy hÕng rÒiNguyÍn PhÜÖng Anh

4- ñ†c Báo Ngoåi QuÓc- Nh»ng cái Çúng và sai cûa nhà cÀm quyŠn CSVN - Vietnamese Rights and Wrongs...By NGUYEN DAN QUE - Wall Street Journal - Khánh ñæng lÜ®c dÎch

5- Tin TÙc QuÓc N¶i- Bän tÜ©ng trình và báo cáo cûa ông Hoàng Trung Kiên

6- Câu ChuyŒn ViŒt Nam- Thông tin vŠ viŒc giúp TPB và ngÜ©i cùng kh°Væn Quang

7- DiÍn ñàn Væn H†c- Vi‰t Cho Nh»ng NgÜ©i ChaPhan ñÙc Minh

8- Væn H†c NghŒ ThuÆt- Kén chÒng cho con

http://www.vnn-news.com/

mailto:[email protected]

Hoàng DÛng TuÃn

**********************************

1- Bình LuÆn ViŒt nam

- Hoa Kÿ và VÃn ñŠ Dân Chû ViŒt Nam

Trung ñiŠn (VNN)

Ti‰p theo cu¶c g¥p g« cûa nhân vÆt sÓ 1 và sÓ 2 cûa nÜ§c MÏ là T°ng thÓng George W Bush và Phó T°ng thÓng Dick Cheney v§i các t° chÙc dân chû ViŒt Nam vào ngày 29 tháng 5 vØa qua, nhân vÆt sÓ 3 cûa nÜ§c MÏ, bà Nancy Pelosi, Chû tÎch Hå ViŒn Hoa Kÿ cÛng Çã có m¶t cu¶c g¥p g« v§i Çåi diŒn các t° chÙc dân chû và tôn giáo ViŒt Nam gÒm ông ñ‡ Hoàng ñiŠm, Chû tÎch ñäng ViŒt Tân; Giáo sÜ NguyÍn Ng†c Bích, Ñy ban ÇiŠu hành Liên Minh Dân Chû Nhân QuyŠn ViŒt Nam; và Pháp SÜ Thích Giác ñÙc, Giáo H¶i PhÆt Giáo ViŒt Nam ThÓng NhÃt, vào lúc 3 gi© chiŠu ngày 20 tháng 6 næm 2007. Cu¶c g¥p g« này Çã diÍn ra m¶t ngày trÜ§c khi bà Chû tÎch Hå ViŒn Hoa Kÿ g¥p g« phái Çoàn NguyÍn Minh Tri‰t vào lúc 3 gi© chiŠu này 21 tháng 6, trong chuy‰n vi‰ng thæm Hoa Kÿ cûa NguyÍn Minh Tri‰t tØ ngày 18 Ç‰n 23 tháng 6. Trong cu¶c gæp g« này có s¿ hiŒn diŒn cûa n» dân bi‹u Loretta Sanchez, thu¶c Çäng Dân Chû và là ngÜ©i h‡ tr® tích c¿c các n‡ l¿c vÆn Ç¶ng dân chû tåi ViŒt Nam.S¿ kiŒn nh»ng nhà lãnh Çåo Hoa Kÿ liên tøc g¥p g« các nhà ÇÃu tranh cho dân chû ViŒt Nam trÜ§c s¿ kiŒn Çäng C¶ng sän ViŒt Nam Çã có nh»ng hành Ç¶ng khûng bÓ gay g¡t ÇÓi v§i các nhà dân chû tåi ViŒt Nam, ÇÒng th©i xäy ra ngay trÜ§c khi có nh»ng cu¶c g¥p g« gi»a các nhà lãnh Çåo Hoa Kÿ v§i phái Çoàn C¶ng sän ViŒt Nam do chû tÎch nÜ§c NguyÍn Minh Tri‰t cÀm ÇÀu, cho thÃy là Hoa Kÿ Çang có nh»ng chÌ dÃu quan tâm hÖn vào vÃn ÇŠ dân chû tåi ViŒt Nam. Có dÜ luÆn cho r¢ng, sª dï các nhà lãnh Çåo Hoa Kÿ có nh»ng bu°i ti‰p xúc v§i các t° chÙc ÇÃu tranh ngÜ©i ViŒt Nam vì m¶t m¥t muÓn xoa dÎu c¶ng ÇÒng ngÜ©i ViŒt, m¶t m¥t khác muÓn d¢n m¥t C¶ng sän ViŒt Nam vì Çã làm cho Hoa Kÿ mÃt m¥t sau khi ûng h¶ C¶ng sän ViŒt Nam gia nhÆp WTO và ban cho C¶ng sän ViŒt Nam quy ch‰ mÆu dÎch bình thÜ©ng vïnh viÍn.. Dù ÇÜa ra lš lë nào Ç‹ giäi thích cho s¿ kiŒn chính quyŠn và chính gi§i cûa lÜ«ng Çäng C¶ng Hoà và Dân Chû Hoa Kÿ Çang có nh»ng dÃu hiŒu quan tâm vÃn ÇŠ dân chû tåi ViŒt Nam, ngÜ©i ta thÃy r¢ng có ba tín hiŒu sau Çây vŠ s¿ chuy‹n hÜ§ng cûa Hoa Kÿ.Tín hiŒu thÙ nhÃt là vì C¶ng sän ViŒt Nam làm mÃt m¥t nên Hoa Kÿ cÀn có thái Ç¶ månh Ç‹ d¢n m¥t c¶ng sän ViŒt Nam vŠ các quan hŒ ÇÓi ngoåi.Trong tín hiŒu này, quä thÆt là Hoa Kÿ Çã phÀn nào không hài lòng vŠ thái Ç¶ cûa Hà N¶i hiŒn nay. Tháng 11 næm 2006, sau khi T°ng ThÓng Bush vi‰ng thæm Hà N¶i, ông Çã kš m¶t s¡c lŒnh cho B¶ quÓc phòng Hoa Kÿ bán m¶t sÓ phø tùng cho ViŒt c¶ng. NgÜ©i ta nghï r¢ng các hành Ç¶ng cûa Hoa Kÿ nhÜ vÆy, C¶ng sän ViŒt Nam së phäi giäm thi‹u nh»ng hành xº mang tính thách ÇÓ, cÛng nhÜ không quá n¥ng tay ÇÓi v§i các nhà ÇÓi kháng. S¿ b¡t gi» hàng loåt các nhà ÇÓi kháng và ÇÜa

ra tòa m¶t cách v¶i vã vào ÇÀu næm nay, Hà N¶i muÓn chÙng tÕ h† Çang månh, nhÜng Çó låi là ÇiŠu làm mÃt m¥t Hoa Kÿ vÓn Çã cä tin vào s¿ thay Ç°i cûa C¶ng sän ViŒt Nam Ç‹ rút tên Hà N¶i ra khÕi danh sách CPC, ban cho Hà N¶i quy ch‰ tÓi huŒ quÓc (PNTR) và ûng h¶ Hà N¶i gia nhÆp WTO. Tín hiŒu thÙ hai là Hoa Kÿ muÓn làm hài lòng c¶ng ÇÒng ngÜ©i ViŒt tåi MÏ trÜ§c hành Ç¶ng khûng bÓ quá lÓ cûa C¶ng sän ViŒt Nam, Ç¥c biŒt là qua chuy‰n Çi cûa NguyÍn Minh Tri‰t tåi Hoa Kÿ,Trong tín hiŒu này, Hoa Kÿ có phÀn nào muÓn xoa dÎu s¿ phÄn uÃt vŠ các thái Ç¶ nºa v©i cûa Hoa Kÿ khi rút tên C¶ng sän ViŒt Nam ra khÕi danh sách CPC và ban cho Hà N¶i quy ch‰ PNTR trong khi C¶ng sän ViŒt Nam không có m¶t dÃu hiŒu gì g†i là Çáp Ùng các Çòi hÕi cûa Hoa Kÿ vŠ m¥t tôn tr†ng nhân quyŠn. ViŒc cä ba nhân vÆt sÓ 1, sÓ 2 và sÓ 3 cûa nÜ§c MÏ g¥p các nhà ÇÃu tranh cho dân chû ViŒt Nam là m¶t s¿ kiŒn hy h»u chÜa tØng xäy ra trong 32 næm vØa qua, cho thÃy là chính quyŠn Hoa Kÿ không nh»ng muÓn làm hài lòng C¶ng ÇÒng ngÜ©i ViŒt tåi Hoa Kÿ mà còn muÓn gºi m¶t tín hiŒu Ç‰n phái Çoàn NguyÍn Minh Tri‰t là Hoa Kÿ có quan tâm vào tình hình Çàn áp Çang xäy ra tåi ViŒt Nam.Tín hiŒu thÙ ba là Hoa Kÿ muÓn Ç¥t vÃn ÇŠ dân chû v§i C¶ng sän ViŒt Nam trong nh»ng ngày tháng t§i, Çúng theo chû trÜÖng cûa T°ng ThÓng Bush là h‡ tr® cu¶c cách mång dân chû toàn cÀu ÇÜa ra vào ÇÀu næm 2005.Trong tín hiŒu này, T°ng ThÓng Bush sau khi g¥p các nhà lãnh Çåo bÓn t° chÙc ÇÃu tranh cho dân chû ViŒt Nam, ông Çã có m¶t bài phát bi‹u rÃt tích c¿c tåi H¶i NghÎ dân chû ª thû Çô Praha, C¶ng Hòa TiŒp. Bài diÍn væn này ông Bush có nh¡c Ç‰n Linh Møc NguyÍn Væn Lš, m¶t bi‹u tÜ®ng tranh ÇÃu cûa ngÜ©i ViŒt Nam hiŒn nay. Không nh»ng th‰, ông còn ÇŠ nghÎ lÆp m¶t quÏ Ç‹ h‡ tr® cho các nhà dân chû tåi các quÓc gia Ç¶c tài. Nh»ng ÇiŠu mà T°ng ThÓng Bush nói trên không m§i, nhÜng ÇÜ®c ông nh¡c låi trong lúc bän thân nÜ§c MÏ chìm Ç¡m trong cu¶c chi‰n Iraq, cho thÃy là chính quyŠn Bush Çang Çi tìm m¶t sinh l¶ m§i có š nghïa hÖn Ç‹ tåo dÃu Ãn lÎch sº trong 8 næm cÀm quyŠn bên cånh nh»ng tiêu c¿c vŠ cu¶c chi‰n Iraq.Dù mang tín hiŒu gì Çi n»a, s¿ kiŒn các nhà lãnh Çåo Hoa Kÿ mª các cu¶c g¥p g« nh»ng t° chÙc ÇÃu tranh ngÜ©i ViŒt Nam cho thÃy là Hoa Kÿ có nh»ng chuy‹n hÜ§ng tích c¿c, trÜ§c h‰t là tìm hi‹u, tåo s¿ gÀn gÛi v§i C¶ng ÇÒng ngÜ©i ViŒt.... trÜ§c khi Çi Ç‰n nh»ng hành Ç¶ng thích h®p. ThÆt vÆy, sau cu¶c g¥p g« cûa T°ng thÓng Bush v§i Çåi diŒn bÓn t° chÙc ngÜ©i ViŒt, H¶i ÇÒng an ninh quÓc gia, cÖ quan hoåch ÇÎnh các chính sách cho T°ng thÓng Çã có nh»ng cu¶c g¥p g«, trao Ç°i v§i nhiŠu cá nhân, Çäng phái ÇÃu tranh cûa ngÜ©i ViŒt Ç‹ tìm ki‰m m¶t sÓ phÜÖng thÙc y‹m tr® cø th‹ cho các phong trào dân chû tåi ViŒt Nam. Chúng ta có tØ 3 Ç‰n 6 tháng Ç‹ nhìn vào nh»ng k‰ hoåch cø th‹ cûa chính quyŠn Hoa Kÿ ÇÓi v§i phong trào dân chû hóa tåi ViŒt Nam.

Trung ñiŠnJune 21 2007

=END=

2- Th©i S¿ Th‰ Gi§i

- K‰t quä H¶i nghÎ G-8: m¶t thành quä vŠ môi sinh cûa n» thû tÜ§ng Angela MerkelTåi sao bà Angela Merkel ÇÜ®c báo gi§i tåi ñÙc vinh danh là "Hoa hÆu Th‰ gi§i"?

Mai Loan (VNN)

Khi bà Angela Merkel, n» thû tÜ§ng cûa ñÙc, xuÃt hiŒn gi»a m¶t nhóm nh»ng lãnh tø cao cÃp trên th‰ gi§i vŠ d¿ h¶i nghÎ thÜ®ng ÇÌnh G-8 tåi khu nghÌ mát Heiligendamn gÀn b© bi‹n Baltic trong tuÀn qua, thì m†i s¿ chú š ÇŠu Ç° dÒn vŠ nhân vÆt Ç¥c biŒt này vì nhiŠu lš do khác nhau. Ngoài cÜÖng vÎ là chû nhà ÇÙng ra t° chÙc và ti‰p Çón các vÎ nguyên thû quÓc gia cûa các nÜ§c kÏ nghŒ giÀu månh nhÃt, bà còn là ngÜ©i phø n» duy nhÃt ÇÜ®c quyŠn chen vai sát cánh, ÇÙng ngang hàng v§i nh»ng ngÜ©i Çàn ông Çang n¡m gi» quyŠn l¿c tÓi cao trên hoàn vÛ. Ngoài cái cänh "hoa låc gi»a rØng gÜÖm" n°i bÆt này, trang phøc cûa bà Merkel cÛng tåo nên m¶t s¿ chú š Ç¥c biŒt khác vŠ mÀu s¡c. Gi»a nh»ng b¶ y phøc màu xám ÇÆm c° Çi‹n cûa cánh Çàn ông, m¶t bi‹u tÜ®ng nghiêm nghÎ và khô khan cûa nh»ng ngÜ©i chuyên lo gánh vác chuyŒn Çåi s¿, s¿ xuÃt hiŒn cûa bà Merkel trong b¶ y phøc màu xanh lá cây Çã mang låi m¶t s¡c thái tÜÖi mát rÃt h®p th©i và h®p cänh. Màu xanh lá cây cûa chi‰c áo bà Çang m¥c t¿ nó Çã nói lên cái chÜÖng trình nghÎ s¿ mà bà muÓn ÇŠ ra cho kÿ h¶i nghÎ này.ThÆt vÆy, trong nh»ng thÆp niên gÀn Çây, màu xanh lá cây Çã ÇÜ®c coi nhÜ là bi‹u hiŒn cûa khuynh hÜ§ng bäo vŒ môi sinh, chú tr†ng hay ÇŠ cao nh»ng cÓ g¡ng nh¢m bäo tÒn tài nguyên thiên nhiên và không khí trong lành trÜ§c nguy cÖ bÎ sói mòn và nhiÍm Ç¶c do tác håi cûa các loåi khí Ç¶c thäi ra trong m¶t xã h¶i Çang chåy Çua theo kÏ nghŒ hoá mà thi‰u cÄn tr†ng. V§i khÓi lÜ®ng các loåi hoá chÃt thäi ra tØ nhiŠu cÖ xÜªng, xe c¶ hàng ngày, và nh»ng chÃt ph‰ thäi tÒn Ç†ng càng ngày càng gia tæng do nhu cÀu tiêu thø kh°ng lÒ, cùng v§i "hiŒu Ùng lÒng kính" (greenhouse effect) làm hâm nóng ÇÎa cÀu trong tÜÖng lai, gi© Çây gÀn nhÜ m†i ngÜ©i ÇŠu phäi nhìn nhÆn nh»ng l©i cänh báo cûa các khoa h†c gia nghiên cÙu trong lãnh v¿c này là xác Çáng. Do Çó, con ngÜ©i, và nhÃt là các chính phû có b°n phÆn và chÙc næng thi hành các biŒn pháp bäo vŒ dân sinh, cÀn phäi š thÙc hÖn n»a Ç‹ chú tâm vào viŒc giäi quy‰t mÓi lo tiŠm Än này. K‹ cä chính quyŠn cûa TT Bush, ÇÜ®c coi nhÜ là m¶t trong nh»ng lãnh tø cÙng ÇÀu và ngoan cÓ nhÃt, cuÓi cùng cÛng phäi công nhÆn änh hÜªng tai håi làm giäm uy tín cûa Hoa Kÿ sau quy‰t ÇÎnh không tuân thû tinh thÀn cûa NghÎ ñÎnh ThÜ Kyoto mà Hoa Kÿ Çã Çi theo k‹ tØ khi ông Bush lên n¡m quyŠn vào næm 2001. Vì lë Çó mà m§i Çây chính quyŠn Bush cÛng ÇÜa ra m¶t lô nh»ng ÇŠ nghÎ kêu g†i nhiŠu quÓc gia kÏ nghŒ cùng h®p tác trong viŒc giäm b§t khí Ç¶c ô nhiÍm trong k‰ hoåch giäi quy‰t mÓi nguy hâm nóng ÇÎa cÀu, v§i hy v†ng làm giäm nhË Çi hình änh cûa m¶t siêu cÜ©ng t¿ mãn, ích k› và vô trách nhiŒm.NhÜng trÜ§c khi Çi sâu vào chi ti‰t cûa chû ÇŠ này, tÜªng cÛng nên nói sÖ qua vŠ cu¶c h†p thÜ®ng ÇÌnh G-8 Ç‹ có m¶t cái nhìn ÇÀy Çû hÖn vŠ phÜÖng cách h®p tác cûa các quÓc gia kÏ nghŒ giÀu månh này.

Vài nét vŠ H¶i NghÎ ThÜ®ng ñÌnh G-8ñây là m¶t cu¶c h†p cûa các lãnh tø quÓc gia dân chû phú cÜ©ng gÒm có: Hoa Kÿ, NhÆt Bän, ñÙc, Anh, Pháp, Ý, Gia Nã ñåi và Nga Sô. KhÓi Liên HiŒp Âu Châu (European Union, EU) cÛng ÇÜ®c m©i tham d¿, nhÜng không ÇÜ®c coi nhÜ là m¶t thành viên chính thÙc, và ÇÜ®c Çåi diŒn bªi hai nhân vÆt là chû tÎch cûa U› H¶i Âu Châu (có chÙc næng giÓng nhÜ m¶t chính phû) và chû tÎch cûa Liên HiŒp Âu Châu (tÜÖng t¿ nhÜ t°ng thÓng cûa cä khÓi Âu Châu). M‡i vÎ lãnh tø (t°ng thÓng hay thû tÜ§ng) ÇŠu có m¶t vÎ Çåi diŒn tÓi cao, thÜ©ng g†i là sherpa, có toàn quyŠn thay m¥t Ç‹ nói chuyŒn v§i các vÎ sherpa cûa các nÜ§c khác trong nhiŠu tháng tr©i Ç‹ sºa soån cho chÜÖng trình nghÎ s¿ cûa h¶i nghÎ thÜ®ng ÇÌnh. ñ‹ rÒi khi cu¶c h†p thÜ®ng ÇÌnh diÍn ra thì chính các vÎ nguyên thû së ÇÒng thäo luÆn trÜ§c khi Çi Ç‰n m¶t thông cáo chung.XuÃt xÙ cûa h¶i nghÎ thÜ®ng ÇÌnh này b¡t nguÒn tØ næm 1973, sau khi vø tæng giá dÀu thô Ç¶t ng¶t cûa khÓi OPEC tåo ra m¶t cu¶c suy thoái kinh t‰ toàn cÀu, khi‰n cho Hoa Kÿ tìm cách thäo luÆn v§i các quÓc gia kÏ nghŒ khác Ç‹ mong tìm phÜÖng ÇÓi phó. ñ‰n næm 1975, t°ng thÓng Valéry Giscard d'Estaing cûa Pháp m©i g†i các lãnh tø cûa Hoa Kÿ, NhÆt Bän, Anh, Tây ñÙc và Ý cùng tham d¿ trong m¶t cu¶c h†p thÜ®ng ÇÌnh. TØ Çó báo gi§i Ç¥t tên cho t° chÙc này là KhÓi 6 NÜ§c (Group of Six, G-6), sinh hoåt theo nguyên t¡c luân phiên làm chû tÎch và t° chÙc m¶t cu¶c h†p thÜ©ng niên. Qua Ç‰n næm sau thì Gia Nã ñåi cÛng ÇÜ®c m©i tham d¿, tåo thành khÓi G-7. Mãi Ç‰n næm 1997 thì Nga Sô m§i ÇÜ®c m©i tham d¿, sau cÓ g¡ng thúc ÇÄy cûa TT Clinton, cho dù lúc Çó Nga vÅn chÜa th‹ ÇÜ®c coi là m¶t quÓc gia dân chû phú cÜ©ng th¿c s¿.G†i là khÓi các siêu cÜ©ng giÀu månh nhÃt cÛng là ÇiŠu dÍ hi‹u, vì n‰u g¶p h‰t tám nÜ§c trong khÓi này, thì mÙc sän xuÃt kinh t‰ còn l§n hÖn cä mÙc cûa gÀn 200 quÓc gia khác cùng c¶ng chung låi. Ngoài sÙc månh kinh t‰, khÓi G-8 cÛng có m¶t änh hÜªng chính trÎ to l§n do vÎ th‰ hàng ÇÀu cûa các quÓc gia thành viên. Các ÇŠ tài thäo luÆn lúc ban ÇÀu thÜ©ng xoay quanh chû ÇŠ kinh t‰ và phát tri‹n, Ç‹ rÒi sau Çó cÛng lan dÀn sang nhiŠu lãnh v¿c khác nhÜ xoá Çói giäm nghèo, chÓng khûng bÓ và hâm nóng ÇÎa cÀu.Vì næm nay ñÙc là nÜ§c chû nhà cûa cä hai nhóm là Liên HiŒp Âu Châu lÅn G-8, nên n» thû tÜ§ng Angela Merkel là ngÜ©i ÇÙng ra t° chÙc cu¶c h†p cÛng nhÜ có quyŠn ÇŠ ra chÜÖng trình nghÎ s¿. ñÎa Çi‹m l¿a ch†n Ç‹ t° chÙc cu¶c h†p thÜ®ng ÇÌnh là m¶t khu nghÌ mát Heiligendamn, thu¶c tÌnh bang Mecklenburg, n¢m vŠ phía tây cûa b© bi‹n Baltic. Cä khu này Çã ÇÜ®c cách ly b¢ng m¶t hàng rào dây këm gai dài 12 cây sÓ Ç‹ bäo vŒ an ninh, không cho các nhóm bi‹u tình chÓng ÇÓi có th‹ Ç‰n gÀn Ç‹ phá rÓi. Trong nh»ng næm gÀn Çây, các cu¶c h†p thÜ®ng ÇÌnh này, cÛng nhÜ các cu¶c Çàm phán vŠ toàn cÀu hoá, thÜ©ng là nÖi tø tÆp cûa tÃt cä các phong trào chÓng ÇÓi kh¡p nÖi trên th‰ gi§i cùng nhau Ç° dÒn vŠ Ç‹ mong gây ti‰ng vang nh© ª s¿ tham d¿ Çông Çäo cûa các cÖ quan truyŠn thông tÜ©ng trình th©i s¿. M¶t sÓ các l©i chÌ trích khác cÛng cho r¢ng chính cái t° chÙc G-8 này, quy tø nh»ng quÓc gia giÀu månh và ích k› nhÃt, là cái nguyên nhân gây ra nh»ng khó khæn to l§n trên toàn cÀu nhÜ nghèo Çói, bÃt công, khûng bÓ hay hâm nóng ÇÎa cÀu mà gi© Çây chính h† Çang phäi lo Çi tìm phÜÖng k‰ Ç‹ giäi quy‰t. HÖn n»a, nhiŠu ngÜ©i cÛng chÌ trích r¢ng khÓi G-8 Çã không th¿c s¿ Çåi diŒn cho toàn th‹ các quÓc gia phú cÜ©ng trên th‰ gi§i hiŒn nay vì Çã bÕ sót nhiŠu nÜ§c nhÜ Tây Ban Nha, Trung C¶ng, ƒn ñ¶, Ba Tây, MÍ Tây CÖ, Nam Phi cÛng Çang trên Çà phát tri‹n månh.

ChÜÖng trình nghÎ s¿ cûa bà Angela MerkelTrÜ§c Çó, chính phû Merkel cûa ñÙc Çã cho bi‰t là chÜÖng trình nghÎ s¿ cûa kÿ h†p næm nay nhÃn månh Ç‰n n‡ l¿c phòng chÓng s¿ thay Ç°i khí hÆu toàn cÀu vì hiŒu Ùng lÒng kính, cÛng nhÜ là nhu cÀu Çi tìm m¶t giäi pháp thay th‰ cho NghÎ ñÎnh ThÜ Kyoto, trên nguyên t¡c së h‰t hiŒu l¿c k‹ tØ næm 2012. Ngoài ra m¶t sÓ các chû ÇŠ phø së là: °n ÇÎnh nŠn kinh t‰ toàn cÀu v§i m¶t chính sách næng lÜ®ng khä thi; xoá Çói giäm nghèo và phòng chÓng bŒnh AIDS và nhiÍm HIV tåi Phi Châu; và mÜu cÀu m¶t chính sách an ninh toàn cÀu.Thoåt ÇÀu, nhiŠu ngÜ©i tÕ ra bi quan vŠ khä næng thành công cûa kÿ h¶i nghÎ næm nay, và ngay cä các viên chÙc cao cÃp cûa ñÙc cÛng không dám Ç¥t kÿ v†ng cao, nhÃt là vŠ nh»ng chÌ tiêu mong Ü§c trong k‰ hoåch phòng chÓng hi‹m hoå hâm nóng ÇÎa cÀu. Th‰ nhÜng trong nh»ng tuÀn lÍ trÜ§c ngày nhóm h†p, thû tÜ§ng Merkel Çã vÆn døng tÃt cä nh»ng công sÙc và cÓ g¡ng Ç‹ thuy‰t phøc và thúc giøc các vÎ nguyên thû quÓc gia khác cùng h®p tác Ç‹ tìm ra m¶t giäi pháp tÓt ÇËp cho hÒ sÖ này.Thông thÜ©ng, trong các cu¶c thäo luÆn có tÀm mÙc quÓc t‰, viŒc mong Çåt ÇÜ®c m¶t k‰t quä nhanh chóng không phäi là ÇiŠu dÍ vì nhiŠu quÓc gia thành viên có th‹ có nh»ng quyŠn l®i riêng rë không phù h®p v§i nhau. Do Çó viŒc ÇiŠu Çình Ç‹ tÜÖng nhÜ®ng hay trao Ç°i có th‹ phäi mÃt nhiŠu th©i gian, và công viŒc này thÜ©ng do các vÎ phø tá toàn quyŠn, các vÎ sherpa, Çäm nhiŒm trong suÓt næm, trÜ§c khi có t°ng k‰t và báo cáo lên vÎ nguyên thû cûa quÓc gia Çó. Riêng trong hÒ sÖ hâm nóng ÇÎa cÀu, bà Merkel có l®i th‰ l§n nh© ª quá khÙ Çã tØng có kinh nghiŒm trong lãnh v¿c này, vì trong th©i gian thÜÖng thuy‰t Ç‹ Çi Ç‰n NghÎ ñÎnh ThÜ Kyoto, bà Çã là Çåi diŒn cao cÃp cûa ñÙc v§i cÜÖng vÎ là t°ng trÜªng vŠ môi sinh cûa nÜ§c này. Do Çó bà Çã quá rành rë vŠ nhiŠu chi ti‰t nhiêu khê trong các hÒ sÖ này, nên gi© Çây bà có dÜ thì gi© Ç‹ thuy‰t phøc các vÎ lãnh tø khác cùng h®p tác, nhÃt là ÇÓi v§i nh»ng vÎ nào chÜa thÃu hi‹u rõ ràng và có th‹ còn chÀn chØ vì phäi Ç®i báo cáo cûa các vÎ sherpa Çåi diŒn cho nÜ§c mình.ViŒc bà Merkel cÛng rành rõi nhiŠu ngoåi ng» nhÜ ti‰ng Nga và ti‰ng Anh cÛng giúp rÃt nhiŠu trong viŒc ÇÓi thoåi tích c¿c v§i các lãnh tø khác nhÜ TT Putin ho¥c TT Bush. ƒy là chÜa k‹ viŒc chính ông Putin cÛng nói sành sÕi ti‰ng ñÙc, nh© ª th©i gian tØng phøc vø trong KGB tåi tÌnh Dresden cûa ñông ñÙc trÜ§c Çó, càng giúp cho không khí gi»a hai lãnh tø càng thêm nhË nhàng thoäi mái Ç‹ dÍ Çåt ÇÜ®c nhiŠu thành quä. Nh© ª khä næng có th‹ nói chuyŒn dÍ dàng v§i các ông Bush và Putin mà không cÀn phäi có thông dÎch viên hay nh»ng phø tá Çi kèm Ç‹ nh¡c nhª chi ti‰t, bà Merkel Çã không ngÀn ngåi nói chuyŒn th£ng thØng v§i các vÎ này Ç‹ nhanh chóng tìm ra ÇÜ®c nh»ng Çi‹m có th‹ cùng ÇÒng thuÆn. Ÿ Çi‹m này, m†i ngÜ©i ÇŠu công nhÆn r¢ng bà Merkel có l®i Çi‹m hÖn các vÎ tiŠn nhiŒm nhÜ các ông Gerhard Shroeder ho¥c Helmut Kohl. Và dï nhiên, trong nh»ng cu¶c ÇiŠu Çình hay thÜÖng thuy‰t, n‰u không có trª ngåi ngôn ng» thì viŒc trao Ç°i có phÀn dÍ dàng và nhanh chóng hÖn, cÛng nhÜ khi‰n cho nh»ng ngÜ©i trong cu¶c dÍ dàng Çi Ç‰n thoä hiŒp thay vì nghi kœ lÅn nhau.Vì th‰ cho nên lÀn này bà Merkel Çã gây nhiŠu ngåc nhiên cho báo gi§i tåi ñÙc Çang theo dõi. Ngay bu°i chiŠu sau khi phiên h†p ÇÀu tiên chÃm dÙt, bà Çã xuÃt hiŒn ngay phòng h†p Ç‹ tÜ©ng trình cùng v§i nhiŠu nhà báo thay vì Ç‹ cho vÎ phø tá sherpa là ông Bernd Plfaffenbach Çäm nhiŒm công tác này. Lš do chính là bà

muÓn khoe vŠ thành quä này, báo hiŒu m¶t tÜÖng lai v§i k‰t quä tÓt ÇËp cho kÿ h†p næm nay. Dï nhiên, cho dù là không g¥p trª ngåi ngôn ng» hay là có cäm tình quš m‰n lÅn nhau, các vÎ nguyên thû quÓc gia không phäi vì th‰ mà s¤n sàng thoä hiŒp n‰u nhÜ ÇiŠu Çó có th‹ Çi ngÜ®c låi v§i quyŠn l®i quÓc gia cûa chính h†. NhÜ trÜ©ng h®p cûa Hoa Kÿ ch£ng hån. TT Bush Çåi diŒn cho Çäng C¶ng Hoà, tÙc là theo khuynh hÜ§ng thân thiŒn hay bäo vŒ cho gi§i nhà giÀu, chû nhân các nhà máy, cÖ xÜªng kÏ nghŒ. Mà gi§i này thì låi không thích nh»ng ràng bu¶c Çòi hÕi phäi gi§i hån hay ki‹m soát sÓ lÜ®ng khí Ç¶c thäi ra vì nh»ng quy ÇÎnh nhÜ vÆy Çòi hÕi các hãng xÜªng phäi ÇÀu tÜ hay canh tân máy móc (tÙc là phäi tÓn thêm công sÙc và tiŠn båc), và nhÜ th‰ së làm cho mÙc l©i cûa h† bÎ giäm n¥ng. Hãy lÃy m¶t thí dø bình dân Ç‹ hi‹u rõ tinh thÀn này. N‰u nhÜ không có luÆt lŒ b¡t bu¶c m†i ngÜ©i phäi mang nh»ng h¶p nh§t cÛ (sau khi thay nh§t máy xe) Ç‰n m¶t ÇÎa Çi‹m nào Çó Ç‹ có th‹ ÇÜ®c thanh l†c låi (recycled) trÜ§c khi Ç° vào ÇÓng ph‰ thäi, thay vì Ç° xuÓng Óng cÓng ª trÜ§c nhà, ch¡c ch¡n së có nhiŠu thành phÀn thi‰u hi‹u bi‰t, c¶ng v§i tính ích k› và lÜ©i bi‰ng cÓ h»u cûa con ngÜ©i, së không ngÀn ngåi Ç° ngay xuÓng Óng cÓng l§n gÀn nhà cho tiŒn viŒc vì Ç« phäi mÃt công Çi xa. Ÿ m¶t trình Ç¶ cao hÖn, viŒc các nhà máy ª MÏ không chÎu tuân thû theo tinh thÀn cûa NghÎ ñÎnh ThÜ Kyoto vì s® tÓn kém, và thái Ç¶ bênh v¿c cho lÆp trÜ©ng này cûa TT Bush khi cho r¢ng ÇiŠu Çó gây thiŒt håi cho quyŠn l®i cûa các hãng xÜªng ª MÏ, Çã bÎ nhiŠu ngÜ©i trên th‰ gi§i công kích d» d¶i, ch£ng khác gì hành Ç¶ng cûa nh»ng kÈ Ç° Çåi nh§t dÖ xuÓng Óng cÓng gÀn nhà, không cÀn Ç‰m xÌa gì Ç‰n hÆu quä tai håi trong lâu dài vŠ môi sinh.Bà Merkel cÛng š thÙc ÇÜ®c ÇiŠu này, và cÛng bi‰t rõ r¢ng quy‰t ÇÎnh cûa TT Bush së n¡m vai trò quy‰t ÇÎnh cho s¿ thành công cûa cu¶c h†p G-8 næm nay liên quan Ç‰n ÇŠ tài ki‹m soát tình trång hâm nóng ÇÎa cÀu. VÆy thì cách nào Çã giúp cho bà có th‹ thành công Ç‹ thuy‰t phøc ông Bush xiêu lòng vào gi© chót? Dï nhiên nhiŠu ngÜ©i cÛng bi‰t r¢ng mÓi giao häo gi»a bà và ông Bush rÃt tÓt ÇËp và thuÆn thäo hÖn nhiŠu n‰u so v§i vÎ tiŠn nhiŒm là ông Shroeder. NhiŠu ngÜ©i vÅn còn nh§ và thÜ©ng nh¡c Ç‰n hình änh Çùa nghÎch cûa TT Bush Çã "thân mÆt" xoa bóp ª c° vai Ç‹ giúp làm giäm Çau và b§t mÕi c° cho bà Merkel trong dÎp h¶i nghÎ thÜ®ng ÇÌnh hÒi næm ngoái tåi St. Petersburg. S¿ viŒc này Çã làm ÇŠ tài cho nhiŠu diÍn viên hài hÜ§c kh¡p nÖi Çem ra ch‰ riÍu, nhÜng nó cÛng phän änh s¿ thÆt vŠ mÓi giao tình khá thuÆn thäo gi»a hai vÎ nguyên thû quÓc gia. Và khi hai ngÜ©i Çã có th‹ nói chuyŒn thoäi mái v§i nhau thì dÍ dÅn Ç‰n nh»ng k‰t quä êm th¡m và tÓt ÇËp hÖn.ñiŠu ÇÀu tiên mà bà Merkel Çã nói th£ng v§i ông Bush là m¶t thái Ç¶ xoay chiŠu cûa ông trong hÒ sÖ hâm nóng ÇÎa cÀu së Çem låi nhiŠu ÇiŠu l®i cho chính cá nhân ông. Sau nhiŠu cu¶c ÇiŒn Çàm gi»a hai ngÜ©i, chính TT Bush Çã phäi nhìn thÃy rõ ràng viŒc thay Ç°i trong quan Çi‹m và chính sách liên quan Ç‰n viŒc ngæn ngØa hiŒu Ùng lÒng kính ch¡c ch¡n së cäi thiŒn hình änh xuÓng dÓc cûa ông, không nh»ng trên trÜ©ng quÓc t‰, mà ngay cä trong n¶i ÇÎa Hoa Kÿ. Con sÓ nh»ng ngÜ©i chÓng låi NghÎ ñÎnh ThÜ Kyoto ª Hoa Kÿ gi© Çây Çã tøt giäm rÃt nhiŠu, ÇÄy h† rÖi vào vÎ th‰ cûa m¶t thi‹u sÓ cô Ç¶c và bÎ mang ti‰ng là ích k›, thi‰u trách nhiŒm. NhiŠu ti‹u bang tåi nÜ§c MÏ, dÅn ÇÀu bªi ti‹u bang cÃp ti‰n và Çông dân nhÃt là California, Çã månh dån lên ti‰ng r¢ng h† s¤n sàng ÇŠ ra nh»ng chính sách ki‹m soát vŠ viŒc thäi khí Ç¶c trong ti‹u bang thay vì ngÒi nhìn chính quyŠn liên bang cûa TT Bush khoanh tay làm ngÖ. RÃt nhiŠu các vÎ thÎ trÜªng cûa các thành

phÓ l§n, cÛng nhÜ các vÎ t°ng giám ÇÓc cûa các Çåi công ty kÏ nghŒ và næng lÜ®ng, gi© Çây Çã s¤n sàng lên ti‰ng cho r¢ng quy‰t ÇÎnh không thi hành tinh thÀn cûa NghÎ ñÎnh ThÜ Kyoto là m¶t sai lÀm l§n cûa chính phû Bush, và nh»ng ti‰ng nói chÌ trích Çó càng ngày càng gia tæng månh më. Do Çó, ông Bush phäi nhÆn thÃy r¢ng v§i cái di sän tŒ håi s¤n có cûa m¶t chính sách tÃn công Iraq rÃt sai lÀm và b‰t bát, ch£ng lë ông låi muÓn r¢ng lÎch sº sau này së ghi dÃu vŠ triŠu Çåi Bush v§i m¶t thành tích tŒ håi và sai lÀm trÀm tr†ng khác, nhÜ viŒc chÓi bÕ nh»ng cÓ g¡ng Ç‹ làm giäm b§t mÓi nguy hâm nóng ÇÎa cÀu?Và bà Merkel Çã rÃt khôn khéo Ç‹ giúp ông Bush thoát ra cái tình trång khó khæn này. TrÜ§c Çó không lâu, trong cu¶c h†p thÜ®ng ÇÌnh gi»a Hoa Kÿ và Liên HiŒp Âu Châu vào cuÓi tháng TÜ vØa qua, bà cÛng Çã n‡ l¿c giúp Ç« cho ông Bush Ç‹ Çi Ç‰n m¶t thoä thuÆn vŠ m¶t s¿ h®p tác kinh t‰ m§i xuyên ñåi Tây DÜÖng, tÙc là gi»a Hoa Kÿ và các nÜ§c Âu Châu. Thoä thuÆn m§i này giúp tåo cho ông Bush hình änh cûa m¶t chính khách lãnh tø Çang ÇÄy månh viŒc hÒi sinh nh»ng quan hŒ gi»a hai bên m¶t cách tích c¿c. Và lÀn này, khi chÃp nhÆn nh»ng ÇŠ nghÎ cûa bà Merkel ÇÜa ra, ông Bush Çã tØ bÕ con ÇÜ©ng cÙng r¡n chÓng låi nh»ng quy‰t ÇÎnh trÜ§c Çây vŠ NghÎ ñÎnh ThÜ Kyoto Ç‹ b¡t ÇÀu dÃn bÜ§c vào m¶t chính sách phòng chÓng hâm nóng ÇÎa cÀu có tinh thÀn trách nhiŒm hÖn.LÀn ÇÀu tiên, TT Bush, v§i cÜÖng vÎ là m¶t nguyên thû quÓc gia, b¡t ÇÀu nhìn nhÆn r¢ng viŒc ti‰p nÓi công trình cûa NghÎ ñÎnh ThÜ Kyoto - liên quan Ç‰n viŒc giäm b§t khÓi lÜ®ng khí thäi CO2 - cÀn phäi ÇÜ®c th¿c hiŒn dÜ§i s¿ Ç« ÇÀu cûa t° chÙc Liên HiŒp QuÓc. Theo thông cáo chung cûa khÓi G-8, tÃt cä các quÓc gia thành viên ÇŠu ÇÒng thanh chÃp nhÆn r¢ng së "nghiêm chÌnh nghiên cÙu viŒc giäm b§t khí thäi làm hâm nóng ÇÎa cÀu xuÓng còn 50% vào næm 2050." Nh»ng ngÜ©i chÓng ÇÓi thu¶c thành phÀn bäo vŒ môi sinh quá khích nhÜ ñäng Xanh (Green Party) thì cho r¢ng nh»ng ÇiŠu Çình thoä hiŒp mà bà Merkel Çåt ÇÜ®c chÌ là nh»ng chuyŒn "nhåt nhëo, nºa v©i" (wishy-washy). Th‰ nhÜng trong bu°i h†p báo cûa ngày ÇÀu tiên cûa cu¶c h†p thÜ®ng ÇÌnh, bà Merkel Çã nói: "ñây là m¶t l©i nhÆn ÇÎnh chính trÎ mà không m¶t ai có th‹ vÜ®t thoát ra ÇÜ®c." Ý bà muÓn nói là m¶t s¿ xác ÇÎnh vÎ th‰ chính trÎ rõ ràng mà không m¶t vÎ lãnh tø nào có th‹ tìm cách tránh né trong tÜÖng lai. Dï nhiên, thoä thuÆn mà TT Bush chÃp thuÆn không có nh»ng cam k‰t cø th‹ Çòi hÕi các quÓc gia nhÜ Hoa Kÿ và Nga Sô phäi Çåt nh»ng con sÓ rõ ràng trong viŒc giäm b§t khÓi lÜ®ng khí CO2 thäi ra trong tÜÖng lai, nhÜng ít ra nó cÛng thuy‰t phøc ÇÜ®c tÃt cä các thành viên trong nhóm G-8 ÇŠu ÇÒng thuÆn ûng h¶ m¶t ti‰n trình không th‹ Çäo ngÜ®c Ç‹ ti‰p nÓi công trình cûa thoä hiŒp Kyoto.Tuy không có th‹ g†i k‰t quä này là m¶t s¿ "khai thông" (breakthrough), nhÜng d¿a vào nh»ng d¿ ki‰n xäy ra trÜ§c ngày h¶i nghÎ và thành quä này, ngÜ©i ta có th‹ có th‹ coi là bà Merkel Çã Çåt m¶t thành công Çáng k‹. Có hai y‰u tÓ trong thoä hiŒp này Ç‹ giäi thích vì sao Çây là m¶t ti‰n b¶ khä quan trong n‡ l¿c phòng chÓng mÓi hoå hâm nóng ÇÎa cÀu. ThÙ nhÃt là viŒc Hoa Kÿ, quÓc gia thû phåm cûa khÓi lÜ®ng khí Ç¶c thäi ra l§n nhÃt trên th‰ gi§i hiŒn nay và cÛng là nÜ§c không tuân thû theo tinh thÀn cûa NghÎ ñÎnh ThÜ Kyoto, gi© Çây cÛng Çã chÎu tham d¿ vào các cu¶c ÇiŠu Çình Ç‹ ti‰p nÓi công trình cûa thoä thuÆn Kyoto. TrÜ§c Çó nhiŠu ngÜ©i Çã lo s® r¢ng TT Bush së không thay Ç°i thái Ç¶ cÙng r¡n trÜ§c Çây cûa ông liên quan Ç‰n hÒ sÖ

này, cÛng nhÜ v§i bän tính cÙng ÇÀu cÓ h»u cûa ông thÜ©ng không muÓn bÎ coi nhÜ là m¶t ngÜ©i phäi chÎu nhÜ®ng b¶, hay bÎ khuÃt phøc.ñiŠu thÙ hai là các thành viên cûa khÓi G-8, nhÃt là Hoa Kÿ, Çã ÇÒng š chÃp nhÆn nh»ng k‰t luÆn cûa m¶t ÇÎnh ch‰ quÓc t‰, ÇÜ®c g†i là H¶i ÇÒng Liên Chính phû vŠ Thay Ç°i Khí hÆu ñÎa cÀu (Intergovernmental Panel for Climate Change, IPCC), ít ra là vŠ t°ng th‹, Ç‹ nhìn nhÆn r¢ng viŒc giäm thi‹u sÓ lÜ®ng khí Ç¶c thäi ra phäi là m¶t møc tiêu cÖ bän mà nhân loåi cÀn phäi nh¡m Ç‰n. Ÿ Çi‹m này, s¿ ÇÒng š cûa Hoa Kÿ, vÓn rÃt n°i ti‰ng trong sáu næm qua v§i chính quyŠn Bush xem thÜ©ng các ÇÎnh ch‰ quÓc t‰, t¿ nó Çã là m¶t thay Ç°i và nhÜ®ng b¶ quan tr†ng, nói lên phÀn nào s¿ thành công cûa bà Merkel Çã thuy‰t phøc ÇÜ®c ông Bush.NhiŠu ngÜ©i hi v†ng r¢ng trong các cu¶c h†p s¡p t§i, ª cÃp b¶ trÜªng, và d¿ ÇÎnh së diÍn ra vào cuÓi næm nay tåi Bali Ç‹ xúc ti‰n các cu¶c thÜÖng thäo Çi vào chi ti‰t, ông Bush khó có th‹ nuÓt l©i Ç‹ tránh cho Hoa Kÿ không phäi cam k‰t vào viŒc Çi tìm m¶t thoä hiŒp m§i, ÇÜ®c coi nhÜ là thoä hiŒp Kyoto II.Ngoài thành quä khä quan trong chính sách ÇÓi phó v§i mÓi nguy hâm nóng ÇÎa cÀu, kÿ này, các nÜ§c trong nhóm G-8 cÛng ÇÒng š së Çóng góp m¶t ngân khoän c« 60 t› MÏ-kim cho chi‰n dÎch phòng chÓng bŒnh AIDS và nguy cÖ bÎ nhiÍm HIV, Ç¥c biŒt là tåi Phi Châu. Ngoài ra, lÀn này nhóm G-8 cÛng m©i thêm m¶t sÓ các quÓc gia Çang trên Çà phát tri‹n månh khác nhÜ Trung C¶ng, ƒn ñ¶, Ba Tây, MÍ Tây CÖ và Nam Phi cùng tham d¿ trong các cu¶c bàn thäo liên quan Ç‰n bÓn chû ÇŠ: mÓi nguy hâm nóng ÇÎa cÀu; bäo vŒ quyŠn sª h»u trí tuŒ; khuy‰n khích ÇÀu tÜ xuyên quÓc gia; và phát tri‹n tåi Phi Châu. ViŒc m©i g†i thêm 5 quÓc gia khác lÀn này ÇÜ®c coi nhÜ là m¶t sáng ki‰n m§i, và ÇÜ®c g†i v§i cái tên là "ti‰n trình Heiligendamn", có møc Çích lôi kéo nh»ng quÓc gia này, nhÃt là Trung C¶ng, Çi sát v§i nh»ng chû trÜÖng cûa khÓi G-8. Dï nhiên, viŒc "ti‰n trình Heiligendamn", m¶t hình thÙc nhÜ h¶i nghÎ cûa G-13, có ÇÜ®c ti‰p tøc trong tÜÖng lai Ç‹ Çåt ÇÜ®c nh»ng thành quä khä quan hay không, hiŒn nay không ai có th‹ tiên Çoán ÇÜ®c.Tuy vÆy, nhiŠu ngÜ©i vÅn có th‹ khách quan t°ng k‰t r¢ng lÀn này quä tình nÜ§c ñÙc, và bà thû tÜ§ng Angela Merkel, Çã Çåt ÇÜ®c nhiŠu thành quä khä quan hÖn so v§i d¿ trù cûa lúc ban ÇÀu. ñ¥c biŒt là trong bÓi cänh tin tÙc th©i s¿ ÇÜ®c loan truyŠn trong nh»ng ngày trÜ§c Çó chÌ nhÃn månh Ç‰n tình hình bäo vŒ an ninh tåi Çây, liên quan Ç‰n viŒc thi‰t lÆp m¶t hàng rào këm gai dài 12 cây sÓ và m¶t l¿c lÜ®ng cänh sát kh°ng lÒ lên Ç‰n 16,000 ngÜ©i, và nh»ng cu¶c bi‹u tình rÀm r¶ trong m¶t nÜ§c mà truyŠn thÓng xuÓng ÇÜ©ng ÇÜ®c coi nhÜ rÃt ph° bi‰n, viŒc các gi§i truyŠn thông cuÓi cùng Çã chú š Ç‰n và phân tích vŠ nh»ng k‰t quä cûa thoä thuÆn chung Çã có th‹ chÙng minh r¢ng ban t° chÙc Çã Çåt ÇÜ®c ÇiŠu mình mong muÓn.Ch£ng vì th‰ mà t© nhÆt báo có sÓ phát hành cao nhÃt tåi ñÙc là t© Bild Çã g†i n» thû tÜ§ng cûa h† là "Hoa HÆu Th‰ Gi§i" (Miss World) trong m¶t hàng t¿a thÆt l§n, d¿a trên ba thành quä Çã Çåt ÇÜ®c: n‡ l¿c ngæn ch¥n mÓi nguy hâm nóng ÇÎa cÀu, tr® giúp thêm cho các nÜ§c nghèo Çói ª Phi Châu, và cuÓi cùng là tåo ÇÜ®c s¿ hoà hoãn gi»a hai vÎ nguyên thû quÓc gia Bush và Putin trong vø cæng th£ng vì hŒ thÓng phòng thû phi Çån tåi Âu Châu. Còn theo nhÆn ÇÎnh cûa t© Economist, m¶t tåp chí uy tín ª Anh, thì d¿a vào nh»ng l©i tiên Çoán khá bi quan trÜ§c ngày xäy ra cu¶c h†p thÜ®ng ÇÌnh, Ç‹ rÒi sau cùng Çåt ÇÜ®c nh»ng thành quä tÓt ÇËp vào gi© chót, thì quä tình là viŒc trao vÜÖng miŒn "hoa hÆu th‰ gi§i" cho n» thû tÜ§ng Angela Merkel cÛng là ÇiŠu rÃt xÙng Çáng.

Mai LoanHouston, Texas [email protected]

=END=

3- DiÍn ñàn QuÓc N¶i

- Phong thûy hÕng rÒi

NguyÍn PhÜÖng Anh Th©i gian vØa qua trên các phÜÖng tiŒn thông tin Çåi chúng trong nÜ§c có ÇÜa lên nhiŠu vÃn ÇŠ n°i c¶m, liên quan mÆt thi‰t t§i Ç©i sÓng tinh thÀn và tâm linh cûa ngÜ©i dân cä nÜ§c, và tai håi thay, các vÃn ÇŠ này låi Çang làm mòn Çi, làm hÕng Çi niŠm tin vào con ngÜ©i, niŠm tin vào tÜÖng lai ÇÃt nÜ§c. ñi‹n hình nhÜ các s¿ viŒc TÜ®ng Çài chi‰n th¡ng ñiŒn Biên bÎ hÕng n¥ng, Cây Ça Tân Trào bÎ ch‰t khô, nÖi ÇÎnh xây toà nhà QuÓc h¶i thì phåm vào khu ÇiŒn kính thiên... và nhiŠu vÃn ÇŠ khác n»a. ñ‹ phÀn nào giäi thích các s¿ viŒc xäy ra không nhÜ mong muÓn, ngÜ©i vi‰t bài muÓn dùng m¶t phÜÖng pháp khác Ç‹ góp phÀn sºa sai Ç‹ m†i ngÜ©i tin tÜªng vào tÜÖng lai ÇÃt nÜ§c, phÜÖng pháp không m§i và m†i ngÜ©i ai cÛng bi‰t Çó là phong thu›. ViŒc TÜ®ng Çài ñiŒn Biên có th‹ ÇÜ®c lš giäi nhÜ sau: Xét vŠ lÎch sº ViŒt nam tØ xÜa ta thÃy m¶t th©i gian dài ÇÃt nÜ§c Çã bÎ phong ki‰n phÜÖng b¡c lÆp các bùa chú, trÃn y‹m...làm cho nÜ§c ta không phát xuÃt ÇÜ®c Vua Ç‹ B¡c triŠu dÍ dàng cai trÎ, tiêu bi‹u là Mã viŒn sau khi hoàn thành viŒc Çô h¶ nÜ§c ta Çã cho xây Ki‹n thành và d¿ng C¶t ÇÒng Ç‹ trÃn y‹m, trên c¶t ÇÒng có ghi hàng ch» " ñÒng trø chi‰t, Giao chÌ diŒt", trø ÇÒng ÇÜ®c Çóng vào Long huyŒt nh¢m không cho nÜ§c Nam phát vÜÖng và cùng v§i Ki‹n thành tåo nên bùa lÜ«ng nghi Ç‹ y‹m không cho phái n» nÜ§c ta phát huy truyŠn thÓng dân t¶c (Mã viŒn Çã dùng chi‰n thuÆt cªi truÒng khi giao chi‰n v§i quân Hai Bà TrÜng là 1 ví dø). ñÃy là viŒc ngày xÜa, nhÜng ngày nay không hi‹u sao ngay trong nÜ§c ta låi t¿ Çi y‹m chính mình? ho¥c giä có ai Çó trong cÃp cao là ngÜ©i cûa phÜÖng b¡c hay chÎu s¿ sai khi‰n cûa h†?. ViŒc xây d¿ng tÜ®ng Çài chi‰n th¡ng này xét cho cùng cÛng là s¿ y‹m bùa änh hÜªng nghiêm tr†ng Ç‰n ÇÃt nÜ§c, dân t¶c. N‰u khi xÜa Mã ViŒn Çóng trø ÇÒng ª Ç¶ng C° sâm nh¢m phá huyŒt k‰t phát VÜÖng quyŠn thì ngày nay B¶ væn hoá låi Çem trø ÇÒng (tÜ®ng Çài cao nhÜ m¶t cái trø ÇÒng) n¥ng hÖn h£n ngày xÜa Çi ngÜ®c Sông ñà - là m¶t trong nh»ng Long måch chính cûa ÇÃt nÜ§c Ç‹ trÃn y‹m, Long måch này b¡t nguÒn tØ dãy Hoàng liên sÖn hùng vï, viŒc ÇÜa tÜ®ng Çài Çi ngÜ®c này là trÃn y‹m toàn b¶ long måch chÙ không nhÜ Cao biŠn hay trÃn y‹m tØng nÖi tø cûa long måch nhÜ các ngã ba sông. M¥t khác, ñiŒn biên hình dáng là m¶t lòng chäo - tÜ®ng hình cho phái n», giÓng y hŒt Ki‹n thành ngày xÜa mà Mã ViŒn Çã trÃn y‹m và k‰t h®p tÜ®ng ÇÒng 220

tÃn thì cÛng trÃn y‹m lÜ«ng nghi, mà Ç¥c biŒt nguy hi‹m là lÀn này mÙc Ç¶ trÃn y‹m cao hÖn nhiŠu: toàn b¶ lòng chäo, toàn b¶ long måch. Do vÆy, linh khí nÜ§c Nam m§i không cho viŒc y‹m này phát huy tác døng nên m§i xÄy ra viêc lún nÙt tÜ®ng, và viŒc hàng chøc quan chÙc bÎ b¡t bÕ tù...ch¡c cÛng không ngoài viŒc này. TÜ®ng Çài tÓn hàng chøc t› Ç‹ xây d¿ng nhÜng Çã bÎ søt lún nghiêm tr†ng, thân tÜ®ng låi bÎ gÌ, nÙt và có vÈ nhÜ ÇÜ®c Çúc tØ ÇÒng ph‰ liŒu gây mÃt cäm tình và làm cho các chi‰n sï tÜ®ng trông nhÜ bÎ thÜÖng trÀm tr†ng do các v‰t ghép, v‰t nÙt toác ra rÌ máu xanh lè? (h‰t dòng máu ÇÕ Låc HÒng). M¶t công trình quan tr†ng mang tÀm vóc cûa cä m¶t th‰ hŒ chi‰n sï, nhân dân làm nên lÎch sº mà làm quá sai sót, Çáng nhë v§i sÓ lÜ®ng tiŠn nhÜ vÆy phäi làm ÇÜ®c viŒc gì to tát hÖn n»a, ho¥c chÌ cÀn ít tiŠn hÖn nhÜng låi tránh ÇÜ®c viŒc phåm trÃn y‹m nhÜ: Tåc h£n tÜ®ng này vào 1 vách núi nào Çó Ç‹ mang tính chÃt vïnh cºu låi không phäi dùng Ç‰n 220 tÃn ÇÒng, có lë khi duyŒt d¿ án các quan chÙc th©i nay mong sao tô vë cho nó nhiŠu tiŠn Ç‹ còn Çøc khoét cho ra tÃm ra mi‰ng chæng? M¥t khác tÜ duy lôgic trong viŒc dùng 4 (sÓ tº) ngÜ©i Ç‹ làm tÜ®ng có h®p lš không? chi‰n th¡ng ñiŒn biên là chi‰n th¡ng cûa cä dân t¶c chÙ Çâu phäi cûa 3 chi‰n sï và 1 cháu bé. N‰u nói viŒc trÃn y‹m thì không nh»ng tÜ®ng Çài chi‰n th¡ng này bÎ phåm mà còn vô sÓ nhÙng tÜ®ng Çài khác nhÜ tÜ®ng Lê Nin b¢ng ÇÒng ÇÙng gi»a vÜ©n hoa hình tam giác! tÜ®ng trÜng cho sinh th¿c khí cûa phái n». TÜ®ng Lš Thái T° (cÛng b¢ng ÇÒng) Çáng nhë phäi ÇÜ®c Ç¥t trong khu núi Nùng - nÖi xây triŠu Çåi nhà Lš nhÜng không hi‹u sao låi Ç¥t tåi vÜ©n hoa Indira Ghandi - m¶t n» nhân ngoåi t¶c, lÀn này thì h† không cÀn vòng vo n»a mà Çúng là Ç¥t tåi vÎ trí cûa phø n» rÒi nhé! M¥t khác hình dáng, m¥t mÛi vua Lš hiŒn ch£ng còn lÜu låi vÆy mà các ông bên væn hoá låi tåc m¶t cái m¥t h£n hoi, có mÛi, m¡t, mÒm...y nhÜ thÆt, vÆy cho tôi hÕi khí không phäi: Nh« cái m¥t Çó låi là cái m¥t cûa 1 tên løc lâm thäo khÃu thì có ch‰t mË các ông không?. Låi vi phåm nghiêm tr†ng n»a khi Ç¥t tÜ®ng Çài vua Lš ª vÜ©n hoa phø n» vì nhÜ vÆy là ông Ãy phäi ÇÙng nhìn ch¢m ch¥p vào tÜ®ng vua Lê bên kia HÒ gÜÖm nhÜ muÓn gây s¿ vì Vua Lê Çã san ph£ng núi Nùng nÖi là kinh Çô nhà Lš Ç‹ xây ÇiŒn kính thiên, cÄn thÆn hai luÒng m¡t näy lºa qua låi có th‹ làm khô kiŒt HÒ GÜÖm mà mÃy næm trÜ§c cÛng Çã quá cån rÒi. Ÿ Hà n¶i mà còn có viŒc phåm phong thu› nhÜ vÆy thì thÆt là h‰t bi‰t, nói chi Çên nÖi khác. Trung tâm ngay hÒ Hoàn Ki‰m thì xây m¶t "Toà thÎ chính" to Çùng nhÜng cºa ra vào låi nhÜ cái máy chém (do các ki‰n trúc sÜ thi‰t k‰ ô væng m¥t tiŠn nhÜ lÜ«i cái máy chém, còn hai bên th£ng t¡p là hai ÇÜ©ng chåy dao)! Ai không tin có th‹ Ç‰n møc sª thÎ tÆn nÖi cho bi‰t, vì viŒc này nên không ai dám Çi vào cºa chính h‰t mà phäi lui lûi Çi ngách phø ÇÜ©ng TrÀn Nguyên Hãn, thÆt h‰t bi‰t. Còn n»a, núi SÜa trong Bách thäo, th© HuyŠn Thiên H¡c ñ‰ rÃt linh thiêng nhÜng låi bÎ Çem h‰t thÀn dân là thú rØng, chim chóc...Çi nÖi khác nên nay hoang tàn chÌ là ch‡ tø tÆp cho hút chích, måi dâm và b†n PMU18. Nh»ng viŒc làm trái phong thu› này së gây nhiŠu tai håi cho ÇÃt nÜ§c, tuÿ tØng cÃp Ç¶ mà änh hÜªng Ç‰n vÆt chÃt trÜ§c rÒi con ngÜ©i sau mà viŒc này låi do chính n¶i b¶ ngÜ©i dân nÜ§c ViŒt gây ra m§i Çau kh° chÙ: Çi‹n hình là m¶t loåt toà nhà bÎ ch¥t ÇÀu tåi Hà n¶i, Ç¶ng ÇÃt vài trÆn, giá cä leo thang... không bi‰t bao gi© thì Ç‰n con ngÜ©i? M¶t viŒc khác nguy hi‹m Ç¥c biŒt là Sông HÒng và sông Cºu Long cån kiŒt chÜa tØng thÃy trong vòng vài træm næm qua, Çây cÛng chính là 2 long måch cûa ÇÃt nÜ§c, khí thiêng bao gi© cÛng phäi có nÜ§c thì m§i chuy‹n vÆn ÇÜ®c, nguyên do

sông cån có nhiŠu nhÜng chính là phía Trung QuÓc làm quá nhiŠu ÇÆp thu› ÇiŒn nên ch¡n ngæn nÜ§c, ngæn phù sa, làm tiêu diŒt nhiŠu loài thu› t¶c trong 2 hŒ thÓng sông trên nên các loåi thu› t¶c kêu cÙu lên tÆn tr©i xanh, vÆy nên nh»ng næm t§i Çây së có nhiŠu mÜa gió, bão, lÓc... Ç‹ bù Ç¡p nhÜng cÛng gây tai hoå n¥ng nŠ cho nhân dân vì tính khí Thu› Tinh thì ai cÛng bi‰t: nóng giÆn chÜa nguôi, låi hay bÎ båi trÆn trÜ§c SÖn Tinh nên nay có th‹ dùng viŒc công Ç‹ tiŒn th‹ làm luôn viŒc cûa mình và do vÆy së gây ngÆp løt månh, bão lÓc c« l§n...nhÜ vØa qua chúng ta Çã ÇÜ®c bi‰t, bão lÓc, mÜa Çá... kh¡p nÖi. Sông cån thì Long måch bÎ ch¥n låi vì khí long måch luôn Çi theo sông l§n, nÖi có nhiŠu nÜ§c...sông bÎ cån thì mÃt khí, båc nhÜ®c...ÇÃt nÜ§c khó mª mày mª m¥t v§i th‰ gi§i ÇÜ®c, vø viŒc dÀu loang hình nhÜ ai Çó có nói Ç‰n viŒc 2 giàn khoan cûa nÜ§c ta bÎ ñài Loan Çánh sÆp gÀn Çäo Ba Bình nên m§i xäy ra nhÜ vÆy, d¿ án ÇÜa khí ÇÒng hành tØ TrÜ©ng Sa vào b© v§i BP thì phäi hoãn do Trung QuÓc yêu cÀu vì cho r¢ng ÇÃy là bi‹n cûa chúng. Nh»ng viŒc lÃy låi khí thiêng chúng ta cÛng không phäi ch© lâu vì ít nhÃt 2 næm n»a thì nguÒn nÜ§c së trª låi dÒi dào do khí hÆu th‰ gi§i có nhiŒt Ç¶ cao së làm tan bæng trên Himalaya...së làm tæng lÜu lÜ®ng nÜ§c trên các sông HÒng, Cºu long...và dù TQ có ngæn Ç‰n bao nhiêu ÇÆp thì cÛng phäi chÎu, c¶ng thêm công viŒc cûa Thu› tinh n»a thì long måch së ÇÜ®c phøc hÒi tuy nhiên s¿ phøc hÒi này cÛng có trä giá Çó là vùng duyên häi së bÎ thu hËp do sóng triŠu cao hÖn, m¿c nÜ§c cao hÖn...thu hËp diŒn tích ÇÃt nÜ§c gây änh hÜªng Ç‰n bÓ trí dân sÓ...tÃt cä các công trình xây d¿ng trên vùng duyên häi phäi tính trÜ§c s¿ kiŒn này n‰u không thì sau khi xây xong së không còn tác døng, gây lãng phí, Ç¥c biŒt là công nghiŒp Dung QuÃt, các cäng bi‹n, hay bÃt cÙ công trình nào gÀn b© bi‹n... M¶t viŒc khác cÛng có phÀn phåm phong thu› Çó là viŒc cây Ça Tân trào Çang sÓng yên lành 300 næm, nay b‡ng dÜng bÎ sét Çánh, khô trøi dÀn và gÀn nhÜ s¡p ch‰t.Ta vÅn bi‰t r¢ng cây Ça có tu°i th† rÃt cao, Ç¥c biŒt là nh»ng cây sÓng Çã lâu hàng træm næm, nhÜ cây Ça ª chùa Mía (Hà Tây) Ç‰n nay Çã hÖn 600 tu°i vÅn xum xuê cành lá v§i Ç¶ sinh trÜªng bình thÜ©ng, không có dÃu hiŒu ch‰t già. Trong khu v¿c cây Ça Tân Trào trÜ§c kia có hai cây, nhÜng næm 1994 Çã bÎ ch‰t Çi m¶t cây do bÎ sét Çánh ch‰t khô...Nên nh§ r¢ng các cây Ça ÇÙng cånh Çình, chùa... thì luôn tÜÖi tÓt, vÆy ta nên tìm cách kh¡c phøc theo hÜ§ng này chÙ cách suy nghï nhÜ mÜa làm xói mòn ÇÃt cát làm cây khô hay trâu bò, ngÜ©i ng®m, trÈ em bæm ch¥t rë cây làm cây khô là chÜa Çû. VÃn ÇŠ ª Çây là tØ 1945, trong vòng có 1 næm khi có chû nghï tam vô Ç‰n nÜ§c ta và áp Ç¥t làm quÓc Çåo, mà chû nghïa Çó låi tø h¶i ngay tåi cây Ça này nên m§i có s¿ sai lŒch phong thu› làm cây Ça khó sÓng, cây Ça chÌ có th‹ sÓng trong lòng ÇÃt nÜ§c, dân t¶c thuÀn ViŒt mà thôi, ÇÃy là viŒc không nói ai cÛng hi‹u. VÆy bây gi© viŒc phäi làm là không ÇÜ®c quÓc Çåo hoá Çåo Mác-Lê ho¥c tÓt hÖn là bÕ Çi càng tÓt! Và ÇÜa cây Ça låi gÀn Çình chùa, viŒc này quá dÍ vì cây Ça cách Çình Tân trào có 100 mét vŠ phía b¡c, giäi pháp Ç‹ cÙu cây Ça chÌ còn cách sºa theo tâm linh, phong thu› Çó là mª r¶ng Çình Tân trào vŠ phía nam và làm sao Ç‹ cây Ça n¢m trong khuôn viên cûa Çình Ç‹ thÀn cây Ça có ch‡ nÜÖng t¿a, cây Ça së tÜÖi tÓt låi ngay, dÅu m¶t vài cái "ng†n" ch‰t rÒi cÛng không sao vì vÅn còn nguyên gÓc, có gÓc, có dân Ç©i nào cây ch‰t. M¶t vài cái "ng†n" khác Çang ng¡c ngoäi và n‰u còn muÓn sÓng thì hãy ti‰n hành ngay Çi, không kÈo mu¶n, nhân dân s¤n sàng trÒng m¶t cây Ça khác n‰u không còn cÙu ÇÜ®c n»a!

Th‰ k› 21 này nÜ§c ViŒt nam ta muÓn hoá RÒng thì con ÇÜ©ng quay låi truyŠn thÓng dân t¶c là con ÇÜ©ng duy nhÃt, con ÇÜ©ng Çó muÓn Çåt ÇÜ®c thì phäi loåi bÕ m†i chû thuy‰t ngoåi lai, vô thÀn, vô thánh..., m¶t ÇÃt nÜ§c phäi là cûa dân, do dân và vì dân - tÙc là dân chû. Hà n¶i, 19/6/2007.NguyÍn PhÜÖng Anh.

=END=

4- ñ†c Báo Ngoåi QuÓc

- Nh»ng cái Çúng và sai cûa nhà cÀm quyŠn CSVN - Vietnamese Rights and Wrongs...

By NGUYEN DAN QUE - Wall Street Journal - June 20, 2007. Khánh ñæng lÜ®c dÎch

Khi T°ng thÓng George W. Bush ngÒi xuÓng v§i Chû tÎch ViŒt Nam NguyÍn Minh Tri‰t tåi Toà Båch –c vào ngày ThÙ Sáu này, thì Çó là lÀn ÇÀu tiên m¶t chû tÎch CSVN Çã Ç‰n Ç‹ kêu g†i giúp Ç« tØ T°ng thÓng cûa nÜ§c c¿u thù Hoa Kÿ. Cu¶c h¶i ki‰n này cÛng có th‹ Çánh dÃu nhÜ là m¶t bÜ§c ngo¥t cûa lÎch sº nÜ§c CHXHCN ViŒt Nam.ViŒt Nam v§i m¶t dân t¶c thông minh và nŠn væn hóa truyŠn thÓng Çã tåo d¿ng nên m¶t ÇÃt nÜ§c giàu có vŠ m¥t tài nguyên và nhân l¿c. NhÜng Çã quá lâu, ch‰ Ç¶ Ç¶c tài tåi ViŒt Nam Çã phá hu› tri‹n v†ng tuyŒt v©i này b¢ng cách Çè nát t¿ do và nh»ng quyŠn làm ngÜ©i cæn bän. Sau khi ch‰ Ç¶ miŠn Nam không còn tÒn tåi, m¶t triŒu ngÜ©i Çã bÎ ÇÜa vào các tråi cäi tåo, và Ü§c lÜ®ng thêm m¶t triŒu ngÜ©i khác bÕ trÓn ra nÜ§c ngoài. Bên trong ViŒt Nam, ch‰ Ç¶ mÎ dân miŠn B¡c - vung tay t¿ tåi v§i khûng bÓ và lØa dÓi - Çã h®p tác xã hóa nông nghiŒp, chi‰m Çoåt tài sän, ngæn cÃm kinh doanh tÜ nhân, Ç¶c quyŠn hóa các sinh hoåt væn hóa giáo døc và áp Ç¥t nhiŠu lÓi cai trÎ khác nhau - và cä Çäng trÎ. NŠn kinh t‰ quÓc gia thÆt thäm båi.NhÜng may m¡n thay, nhiŠu ngÜ©i miŠn Nam, v§i m¶t ít nghÎ l¿c còn sót låi tØ nŠn kinh t‰ thÎ trÜ©ng trÜ§c Çây, và hàng triŒu MÏ kim gªi vŠ tØ ngÜ©i ViŒt häi ngoåi, Çã ÇÙng v»ng trÜ§c tÆp Çoàn c¶ng sän båo tàn. NhiŠu công dân Çã månh dån kêu g†i m¶t cách ôn hoà cho s¿ cªi mª vŠ kinh t‰ và m¶t xã h¶i t¿ do hÖn. Nh»ng cu¶c chÓng ÇÓi lan r¶ng, tràn ra t§i cä miŠn B¡c, trong lúc chû nghïa C¶ng sän tåi Âu châu Çang søp Ç°.Vì th‰, nhà nÜ§c CSVN Çã quy‰t ÇÎnh quay sang con ÇÜ©ng tÜ bän vào næm 1986, và Hà N¶i trông mong vào kÈ c¿u thù là Hoa Kÿ Ç‹ ÇÜ®c giúp Ç«. Hà N¶i và Hoa ThÎnh ñÓn Çã thi‰t lÆp bang giao vào næm 1995, và cùng kš m¶t hiŒp Ü§c thÜÖng mãi song phÜÖng vào næm 2001 và ÇiŠu này là m¶t cÖn mÜa rào thÆt s¿ cho nŠn kinh t‰ khô khan cûa ViŒt Nam. ñÀu næm 2007, Hoa Kÿ giúp ViŒt Nam gia nhÆp vào T° chÙc MÆu dÎch QuÓc t‰ (WTO) b¢ng cách ban cho ViŒt Nam quy ch‰ Bình thÜ©ng hóa Quan hŒ ThÜÖng mãi (PNTR). Hoa ThÎnh ñÓn còn

rút tên ViŒt Nam ra khÕi danh sách các quÓc gia cÀn "quan tâm Ç¥c biŒt" vŠ vi phåm t¿ do tôn giáo, Ç¥t cæn bän trên nh»ng hÙa hËn cûa Hà N¶i vŠ viŒc cäi thiŒn tình trång nhân quyŠn và áp døng s¿ cªi mª r¶ng rãi hÖn vŠ chính trÎTrái ngÜ®c v§i s¿ mong Ç®i cûa nhiŠu ngÜ©i cÛng nhÜ nhiŠu chính phû trên th‰ gi§i, ch‰ Ç¶ Hà N¶i Çã mª m¶t chi‰n dÎch Çàn áp tàn båo ÇÓi v§i bÃt cÙ ai kêu g†i cho dân chû nhân quyŠn. Trong sÓ nh»ng nån nhân gÒm có: cha NguyÍn Væn Lš, m¶t linh møc Công giáo bÎ bÎt miŒng trong phiên toà và bÎ k‰t án 8 næm tù; ông Lê Nguyên Sang, m¶t Bác sï bÎ tuyên án 5 næm tù; kš giä Huÿnh Nguyên ñåo bÎ tuyên án 3 næm tù; luÆt sÜ NguyÍn Væn ñài và TrÀn QuÓc HiŠn m‡i ngÜ©i bÎ 5 næm; nhà hoåt Ç¶ng công Çoàn Lê ThÎ Công Nhân và doanh gia kiêm nhà bÃt ÇÒng chính ki‰n xº døng mång internet NguyÍn B¡c Truy‹n m‡i ngÜ©i bÎ tuyên án 4 næm tù. TÃt cä các tù nhân này ch¡c ch¡n së phäi chÎu Ç¿ng thêm nhiŠu næm quän thúc tåi gia, ngay cä sau khi ÇÜ®c thä. ñÒng th©i, k‰t quä cûa cu¶c bÀu cº QuÓc h¶i ngày 20/5, mà ñCSVN chi‰m Çoåt ÇÜ®c Ça sÓ 91 phÀn træm, Çã th¿c t‰ chÃm dÙt tÃt cä nh»ng hy v†ng mong manh vŠ m¶t nŠn chính trÎ tÜÖng lai cûa ÇÃt nÜ§c trong Çó có s¿ tham gia cûa nhiŠu Çäng phái khác nhau.Bây gi©, là m¶t thành viên cûa c¶ng ÇÒng các quÓc gia trên th‰ gi§i, ViŒt Nam có nhiŠu quyŠn l®i m§i nhÜng cÛng có nhiŠu trách nhiŒm m§i - trách nhiŒm Üu tiên nhÃt là ÇÓi v§i ngÜ©i dân trong nÜ§c. Bây gi© là lúc ViŒt Nam phäi thoát ra khÕi th©i kÿ Çen tÓi và Çón nhÆn t¿ do, tinh thÀn thÜ®ng tôn luÆt pháp và nhân quyŠn quÓc t‰. B¶ chính trÎ ñCSVN phäi nhìn nhÆn r¢ng 65 phÀn træm dân sÓ thu¶c vŠ th‰ hŒ l§n lên sau chi‰n tranh và không chÃp nhÆn s¿ mÃt t¿ do, và th‰ hŒ m§i này, n‰u không bÎ ngæn cÃm, së tham d¿ vào viŒc tái xây d¿ng nŠn kinh t‰ và t° quÓc. N‰u B¶ chính trÎ ñCSVN ti‰p tøc chÓi bÕ nh»ng nguyŒn v†ng cûa nhân dân, h† së thÃy ngÜ©i ngoåi quÓc së không hæng hái ÇÀu tÜ trong s¿ tæng trÜªng kinh t‰ - và ngÜ©i ViŒt häi ngoåi cÛng th‰. RÒi s¿ tæng trÜªng kinh t‰ tuy cao nhÜng không ch¡c ch¡n cûa ViŒt Nam së lâm vào tình trång dÍ bÎ suy søp, và có th‹ gây ra rÓi loån xã h¶i. Khi ÇiŠu Çó xäy ra thì không m¶t ai ÇÜ®c l®i l¶c gì.M¶t ti‰n trình thay Ç°i Çang xäy ra. M¥c dù có s¿ Çàn áp cûa ñCSVN, phong trào ûng h¶ dân chû Çã có m¶t bÜ§c ti‰n dài vào næm 2006. M¶t phong trào dân chû tên là KhÓi 8406 Çã ÇÜ®c thành lÆp, cÛng nhÜ m¶t sÓ Çäng phái m§i nhÜ ñäng Dân Chû và ñäng Thæng Ti‰n. Các nhóm nhân quyŠn nhÜ U› ban Nhân QuyŠn, Công ñoàn ñ¶c LÆp, và HiŒp h¶i ñoàn K‰t Công Nông xuÃt hiŒn. Các nhóm truyŠn thông báo chí m§i ÇÜ®c ra Ç©i nhÜ các t© báo online T¿ Do Ngôn LuÆn và T¿ Do Dân Chû. Trên h‰t, m¶t sÓ l§n nhân s¿ Çang tÆp h®p dÜ§i danh xÜng cûa Liên Minh Dân Chû Nhân QuyŠn ViŒt Nam, là m¶t t° chÙc gÓc cûa các nhóm ÇÃu tranh nhân quyŠn.K‰t quä bÎ hån ch‰ vì nh»ng nhóm này bÎ bó bu¶c phäi gi§i hån s¿ trao Ç°i v§i nhau qua mång internet khi h† muÓn tham khäo m†i ngÜ©i. NguyŒn v†ng cûa h† rÃt ÇÖn giän chÌ là s¿ Çòi hÕi cho nh»ng quyŠn cæn bän và s¿ cäi thiŒn vŠ chính trÎ theo quy ÇÎnh cûa Bän Tuyên ngôn QuÓc t‰ Nhân quyŠn và Công Ü§c QuÓc t‰ vŠ nh»ng QuyŠn Dân s¿ và Chính trÎ..Hoa Kÿ nên khuy‰n khích cu¶c cách mång xã h¶i này, l¡ng nghe låi møc Çích can thiŒp cûa Hoa Kÿ vào nh»ng thÆp niên 1960 và 1970, khi 3 triŒu ngÜ©i MÏ Çã phøc vø và 58 ngàn Çã hy sinh, 300 ngàn bÎ thÜÖng trong m¶t cu¶c ÇÃu tranh cho m¶t ViŒt Nam Ç¶c lÆp và dân chû. T°ng thÓng Bush Çã thÃy áp l¿c chính trÎ có th‹ hoàn thành ÇÜ®c. Ông Bush vØa g¥p g« 4 nhà tranh ÇÃu cho dân chû ngÜ©i MÏ

gÓc ViŒt tåi Phòng BÀu Døc, m¶t hành Ç¶ng Ç‹ gªi m¶t thông ÇiŒp rõ ràng Ç‰n ch‰ Ç¶ Hà N¶i. Ông Bush Çã ti‰p theo b¢ng m¶t bài diÍn væn tåi H¶i nghÎ Prague vŠ Dân chû Toàn cÀu, nÖi mà ông Çã bày tÕ s¿ ûng h¶ cho các nhà ÇÃu tranh dân chû tåi ViŒt Nam, và tåi các quÓc gia khác, ÇÒng th©i kêu g†i trä t¿ do ngay lÆp tÙc và vô ÇiŠu kiŒn cho tÃt cä các tù nhân chính trÎ. Vài ngày sau, ch‰ Ç¶ Hà N¶i Çã Çáp Ùng b¢ng cách thä nhà báo NguyÍn VÛ Bình, và vài ngày n»a sau Çó låi thä luÆt sÜ Lê QuÓc Quân.NhÜng dù sao Çi n»a, viŒc thä vài nhà bÃt ÇÒng chính ki‰n không chÙng tÕ ÇÜ®c m¶t thái Ç¶ nghiêm túc muÓn cäi t°. GiÓng nhÜ các nhà ÇÃu tranh khác, tôi hy v†ng së ÇÜ®c thÃy thêm nhiŠu k‰t quä ÇÀy khuy‰n khích tØ viŒc ông Bush ti‰p Çón ngÜ©i lãnh Çåo hàng ÇÀu cûa ViŒt Nam. ñÃt nÜ§c ViŒt Nam së Çåt ÇÜ®c nhiŠu l®i ích l§n lao tØ nh»ng quyŠn t¿ do r¶ng rãi hÖn, Ç¥c biŒt là quyŠn t¿ do ngôn luÆn và quyŠn t¿ do lÆp h¶i. Bây gi© là lúc mà ch‰ Ç¶ Hà N¶i không nên chÀn ch© n»a mà hãy b¡t ÇÀu m¶t th©i gian bi‹u cho ti‰n trình dân chû hóa ViŒt Nam.Hoa Kÿ có khä næng xoay sª vŠ kinh t‰ và chính trÎ Ç‹ giúp Çåt ÇÜ®c nh»ng møc tiêu này, bªi vì cuÓi cùng thì ch‰ Ç¶ Hà N¶i cÀn Hoa ThÎnh ñÓn hÖn là Hoa ThÎnh ñÓn cÀn Hà N¶i. Di sän tÓt nhÃt cûa th©i kÿ chi‰n tranh Ç‹ låi cho cä 2 dân t¶c chúng ta là s¿ xuÃt hiŒn cûa m¶t xã h¶i dân chû ÇÀy sÙc sÓng; m¶t xã h¶i phän ánh ÇÜ®c lòng mong Ü§c cûa toàn th‹ nhân dân ViŒt Nam, và m¶t xã h¶i n¡m gi» m¶t vai trò låc quan tåi Á Châu nhÜ m¶t ÇÒng minh kinh t‰ và chi‰n lÜ®c cûa Hoa Kÿ. Khi ÇiŠu Çó xäy ra thì th‰ gi§i së thÃy m¶t nÜ§c ViŒt Nam m§i xuÃt hiŒn nhÜ m¶t thành viên ÇÀy næng Ç¶ng cûa HiŒp h¶i các QuÓc gia ñông Nam Á, và là m¶t ngÜ©i bån tin cÆy trên trÜ©ng quÓc t‰.Dr. Qu‰ là m¶t bác sï y khoa, hiŒn Çang bÎ quän thúc tåi gia trong Ch® L§n vì c° vÛ m¶t cách ôn hoà cho dân chû nhân quyŠn.http://online.wsj.com/article/SB118228680082041020.html?mod=googlenews_wsj

=END=

5- Tin TÙc QuÓc N¶i

- Bän tÜ©ng trình và báo cáo cûa ông Hoàng Trung Kiên

C¶ng hoà xã h¶i chû nghïa ViŒt Namñ¶c lÆp - T¿ do - Hånh phúc

Ninh Bình, ngày 12 tháng 6 næm 2007Bän tÜ©ng trình và Báo cáoVŠ viŒc t° chÙc h¶i nghÎ ÇÓi thoåi gi»a ngÜ©i tÓ cáo tiêu c¿c là ông Hoàng Trung Kiên.Và ngÜ©i bÎ tÓ cáo bao che tham nhÛng là Quan cách mång cºa quyŠn NguyÍn Væn TÌnhKính thÜa: - Thû tÜ§ng chính phû nÜ§c CHXHCN ViŒt Nam NguyÍn TÃn DÛng kiêm TrÜªng ban phòng chÓng tham nhÛng Trung ÜÖng

http://online.wsj.com/article/SB118228680082041020.html?mod=googlenews_wsj

Tôi tên là: Hoàng Trung Kiên: 48 tu°i, là b¶ Ç¶i xuÃt ngÛ, hiŒn tåi gia Çình tôi chÜa có ch‡ ª. ñang tåm trú tåi sÓ nhà 66 - ñÜ©ng Tây Thành - PhÜ©ng Nam thành Thành phÓ Ninh Bình - tÌnh Ninh Bình.Tóm t¡t quá trình 10 næm tôi tÓ cáo tiêu c¿c bÎ trù dÆp.- Tháng 9/1997 tôi ghi låi š ki‰n cûa dân trong các cu¶c h†p phÓ Çåi diŒn tÆp th‹ tôi gºi ÇÖn Ç‰n các cÖ quan xem xét viŒc các ông Çäng viên ñCSVN thoái hoá bi‰n chÃt ª phÜ©ng Nam Thành xâm phåm tài sän công, xâm phåm quyŠn và l®i ích h®p pháp cûa dân, nhÜng 1 sÓ ông Quan

cách mång CSVN quan liêu cºa quyŠn ª thÎ xã Ninh Bình, ª tÌnh Ninh Bình bao che t¿ š ra các væn bän trä l©i trái pháp luÆt dÅn Ç‰n b†n tham nhÛng ngang nhiên trä thù tÓ cáo. SÓ 42 ngày 4/7/2005, ông chû tÎch tÌnh Ninh Bình báo cáo v§i trên thØa nhÆn ÇÖn cûa ông Hoàng Trung Kiên tÓ cáo ông TrÀn Væn LuÏ vi phåm luÆt ÇÃt Çai là có thÆt, nhÜng ông låi cho r¢ng th©i Çi‹m xäy ra vi phåm trÜ§c khi ông TrÀn Væn LuÏ Çäm nhiŒm chÙc vø. Th¿c t‰ khi xâm phåm ÇÃt công, ông LuÏ là Çäng viên ñCSVN Phó chû nhiŒm H®p tác xã Nông nghiŒp. Khi bán ÇÃt công, ông LuÏ là Çäng viên ñCS, Bí thÜ Çäng u› Çäng CSVN phÜ©ng Nam Thành. Quá trình Çi låi chÓng gi¥c n¶i xâm tôi bÎ công an rình rÆp, theo dõi vào nhà Çe doå khiêu khích khûng bÓ tinh thÀn; do vÆy tôi Çã báo cáo Ç‰n Thû tÜ§ng chính phû, Ç‰n các cÖ quan, các t° chÙc nhân quyŠn nh»ng ngÜ©i yêu công b¢ng dân chû chÓng s¿ bÃt công, Ç‰n các cÖ quan báo chí QuÓc gia, QuÓc t‰ nh© theo dõi can thiŒp. Tôi không s® ch‰t, chÌ s® ch‰t không ai bi‰t b¶ m¥t thÆt cûa 1 sÓ kÈ mang danh là Çäng viên ñCSVN nhÜng låi tìm m†i cách æn c¡p tài sän nhà nÜ§c, cûa quÓc gia, cûa nhân dân; chúng còn ngang nhiên t° chÙc móc tiŠn túi ngÜ©i dân lao Ç¶ng, khi bÎ phát giác låi trù dÆp ngÜ©i tÓ cáo. HÖn 10 næm Çi låi tôi Çã chÙng ki‰n nhiŠu ngÜ©i dân có quyŠn l®i bÎ xâm phåm, Çi khi‰u nåi tÓ cáo låi bÎ b¡t, bÎ ÇÜa ra xét xº v§i nhiŠu t¶i danh, nào là gây rÓi trÆt t¿ công c¶ng, nào là chÓng ngÜ©i thi hành công vø, nào là l®i døng t¿ do dân chû... Trong khi các ông Quan cách mång CSVN, Çäng viên ñCSVN thoái hóa bi‰n chÃt ngang nhiên chi‰m Çoåt tài sän công, xâm phåm quyŠn và l®i ích h®p pháp cûa dân, khi bÎ våch m¥t chÌ tên, 1 sÓ ngÜ©i bäo vŒ pháp luÆt, 1 sÓ Quan cách mång CSVN có trách nhiŒm giäi quy‰t ÇÖn låi bao biŒn, Çùn ÇÄy. Nào là thôi vì næng l¿c các anh Ãy kém, trình Ç¶ các anh Ãy có hån nên nhÀm lÅn rút kinh nghiŒm, th©i gian gÀn Çây tôi ít bÎ công an sách nhiÍu, nhÜng h† låi loan tin Ç‰n anh em, ngÜ©i thân tôi, h† ræn Çe Çang thu thÆp chÙng cÙ Ç‹ ghép t¶i tôi tø tÆp ngÜ©i khi‰u kiŒn chÓng phá Çäng và nhà nÜ§c CSVN và có khä næng b¡t giam, truy tÓ, bÕ tù nh»ng ngÜ©i ngay th£ng dám ÇÙng lên tranh ÇÃu cho công b¢ng lë phäi, bäo vŒ tài sän cûa ÇÃt nÜ§c nhÜ trÜ©ng h®p cûa tôi là ví dø Çi‹n hình???!!!- ThÜa Thû tÜ§ng, tôi có ÇÖn báo cáo Ç‰n Thû tÜ§ng gÀn nhÃt là ngày 20/05/2007. NgÜ©i ÇÜ®c u› quyŠn nhÆn ÇÖn thay Thû tÜ§ng là bà Phåm Thu Hoài. Tôi cÛng Çã gºi Ç‰n các cÖ quan h»u trách, 2 lÀn gºi Ç‰n ông chû tÎch UBND tÌnh Ninh Bình, là ngÜ©i có trách nhiŒm giäi quy‰t ÇÖn theo pháp luÆt quy ÇÎnh. Ngày 01/06/2007 UBND tÌnh có væn bän sÓ 61 cho r¢ng tôi không nhÃt trí sÓ 253 ngày 27/04/2007 cûa UBND Thành phÓ trä l©i ông Hoàng Trung Kiên. ñŠ nghÎ ÇŠn bù h‡ tr® giäi phóng m¥t b¢ng ÇÜ©ng Tây Thành và tÓ cáo m¶t sÓ cán b¶ phÜ©ng Nam Thành có sai phåm trong viŒc quän lš ÇÃt Çai.

UBND tÌnh yêu cÀu UBND Thành phÓ xem xét, giäi quy‰t t° chÙc ÇÓi thoåi v§i ông Hoàng Trung Kiên và nh»ng ngÜ©i có liên quan Ç‰n vø viŒc. NhÜ vÆy là ngÜ©i thäo sÓ 61 Ç‹ Chû tÎch UBND tÌnh kš Çã æn b§t m¶t phÀn ÇÖn tÓ cáo cûa tôi. Ngày 05/06/2007 tôi nhÆn ÇÜ®c giÃy m©i sÓ 115 do ngÜ©i bÎ tÓ cáo là ông NguyÍn Væn TÌnh chû tÎch UBND Thành PhÓ Ninh Bình kš n¶i dung, t° chÙc ÇÓi thoåi giäi quy‰t ÇÖn thÜ khi‰u nåi tÓ cáo vào hÒi 14gi© ngày 08/06/2007 tåi trø sª UBND phÜ©ng Nam thành, nh»ng ngÜ©i có ÇÃt bÎ chính quyŠn chi‰m døng làm ÇÜ©ng Tây thành không ÇÜ®c m©i, ngày 06/06/2007 chúng tôi gÒm 3 ngÜ©i, chÎ TrÀn ThÎ Hiên, chÎ Hoàng ThÎ NhÃt. Khi tôi Hoàng Trung Kiên Ç‰n trø sª ti‰p dân tÌnh Ninh Bình, ÇŠ nghÎ xem xét công væn sÓ 61, xem xét viŒc các h¶ bÎ chi‰m døng ÇÃt làm ÇÜ©ng Tây thành không ÇÜ®c m©i. Ông NguyÍn Væn Ti‰n phó væn phòng UBND tÌnh, ngÜ©i thäo CV sÓ 61, yêu cÀu tôi phäi chÃp hành, khi tôi gºi ÇÖn chÎ Tho là ngÜ©i Çåi diŒn tÌnh ûy tÌnh Ninh Bình cùng tham gia ti‰p dân, ông Ti‰n không cho chÎ Tho nhÆn ÇÖn, yêu cÀu tôi ra bÜu ÇiŒn gºi, ông Ti‰n nói v§i chÎ Hiên, chÎ NhÃt cÙ yên trí bà con ÇÜ©ng Tây thành phän änh chúng tôi Çã báo cáo chû tÎch, và chû tÎch Çã có công væn sÓ 61 gºi UBND thành phÓ, t° chÙc ÇÓi thoåi v§i ông Kiên và các h¶ có ÇÃt bÎ änh hÜªng làm ÇÜ©ng Tây thành, các chÎ ÇØng nghe ngÜ©i sÃu xúi giøc Çi låi nhiŠu cho vÃt vä làm cä ba chúng tôi ÇŠu bÃt bình.Tóm t¡t qúa trình ÇÓi thoåi gi»a ngÜ©i tÓ cáo và ngÜ©i bÎ tÓ cáo.- HÒi 14 gi© 10 phút ngày 08/6/2007 tôi Ç‰n trø sª UBND phÜ©ng Nam thành, tôi thÃy nhiŠu công an bäo vŒ. Ông Phong công an thÎ xã Ninh Bình ra bäo tôi vào h¶i trÜ©ng Çäng u› phÜ©ng h† Çã bÓ trí s¤n ch‡ ngÒi cho tôi có công an kèm ch¥t xung quanh, tôi nghï mình Ç‰n d¿ h¶i nghÎ Ç‹ ÇÓi thoåi bàn viŒc chÓng tham nhÛng mà chính quyŠn låi t° chÙc y nhÜ cu¶c ÇÃu tÓ t¶i phåm là sao??? Tôi thÃy bên phäi tôi là 2 công an thành phÓ và 1 công an tÌnh, bên trái tôi là b¶ phÆn thanh tra Nhà nÜ§c Thành phÓ, Ç¢ng sau có 3 công an b†c lót, nhÜ vÆy là quanh tôi có tØ 6-8 công an, cänh sát. Còn ông NguyÍn Væn TÌnh, ngÜ©i bÎ tÓ cáo là ngÜ©i chû trì và ÇiŠu khi‹n h¶i nghÎ? Bên phäi ông TÌnh là phó thanh tra Nhà nÜ§c tÌnh, bên trái là phó væn phòng UBND TÌnh Ninh Bình. Toàn h¶i nghÎ Ü§c chØng 50 Ç‰n 60 ngÜ©i có phóng viên truyŠn hình, báo chí tham d¿ và quay camera liên tøc. Ông TÌnh chû t†a nh¡c tôi Ç‰n chÆm 10 phút theo giÃy m©i, sau Çó ông gi§i thiŒu thành phÀn, lš do t° chÙc ÇÓi thoåi sau Çó ÇŠ nghÎ tôi có š ki‰n. Theo phong tøc tÆp quán ViŒt Nam tôi cäm Ön các Çåi bi‹u, cäm Ön các phóng viên vŠ d¿ h¶i nghÎ, tôi có š ki‰n khi phát hình änh tôi, phäi nên có ti‰ng nói, có l©i phát bi‹u tØ ÇÀu Ç‰n cuÓi, ÇØng nhÜ nhiŠu trÜ©ng h®p tôi thÃy ÇÜa tin chÌ có cán b¶ nói, còn dân bÎ bÎt miŒng, các nhà báo nên phän änh th¿c s¿ khách quan,trung th¿c, sao nhÜ câu thÖ ngÜ©i Ç©i, m¶t nhà thÖ l§n yêu nÜ§c cûa dân t¶c là Cø ÇÒ NguyÍn ñình Chi‹u Çã dành cho các nhà báo:"Chª bao nhiêu Çåo thuyŠn không th£mñâm mÃy th¢ng gian bút ch£ng tà"Ti‰ng nói phäi Çanh thép, ngòi bút s¡c bén våch m¥t nh»ng kÈ giä danh là ÇÀy t§ cûa dân, bøng låi tìm cách æn cÜ§p cûa dân, våch m¥t b†n Quan "cách mång" thoái hóa bi‰n chÃt chúng chÌ lo vÖ vét sao cho ÇÀy túi tham, làm mÃt lòng tin cûa dân v§i Çäng CSVN, v§i ch‰ Ç¶ XHCN mà bao nhiêu ngÜ©i Çã phäi hy sinh xÜÖng máu m§i xây d¿ng nên.Tôi ÇŠ nghÎ bu°i ÇÓi thoåi th‹ hiŒn dân chû, khách quan, th£ng th¡n và trung th¿c kÈ nói ngÜ©i nghe, tranh luÆn Ç‹ làm rõ s¿ thÆt. Tôi ÇŠ nghÎ ông TÌnh Ç†c n¶i dung

ÇÖn khi‰u nåi tÓ cáo theo giÃy ông m©i tôi Ç‰n ÇÓi thoåi, ông TÌnh Æm Ø mãi không Ç†c ÇÖn. Công an ñiŠn Væn Toàn ngÒi sau tôi chen ngang bênh v¿c ông chû tÎch tÌnh, tôi quay låi hÕi công an Toàn ai cho ông nói, lúc này ông TÌnh chuy‹n hÜ§ng ÇŠ nghÎ ÇÓi thoåi sÓ 253 công væn mà ông trä l©i ÇÖn tôi. Tôi Çã trä l©i: "ViŒc không nhÃt trí sÓ 253 tôi Çã có ÇÖn tÓ cáo và báo cáo Ç‰n các cÖ quan chÙc næng, ÇÖn này ông là ngÜ©i bÎ tÓ cáo nên không có quyŠn giäi quy‰t ". Có lë bí nên ông TÌnh phäi liŠu yêu cÀu bà Chánh thanh tra Thành phÓ cÙ Ç†c sÓ 253 lên. Tôn tr†ng các Çåi bi‹u vŠ d¿ h¶i nghÎ, tôi chÃp nhÆn ÇÓi thoåi Ç‹ m†i ngÜ©i cùng nhÆn diŒn xem tôi Hoàng Trung Kiên, hay NguyÍn Væn TÌnh cÓ tình vi phåm pháp luÆt, cÓ tình gây rÓi trÆt t¿ ÇÎa phÜÖng???TrÜ§c h¶i nghÎ tôi chÙng minh sÓ 253 ngày 27/4/2007 th‹ hiŒn s¿ cÜ©ng quyŠn, phi lš, bÃt công, xem công væn sÓ 253 m†i ngÜ©i m§i hi‹u tåi sao các Quan cách mång Çäng viên ñCS thoái hoá bi‰n chÃt ª phÜ©ng Nam Thành ngang nhiên xâm phåm tài sän tÆp th‹, xâm phåm quyŠn và l®i ích h®p pháp cûa dân, sau Çó ông TÌnh biŒn minh.- ViŒc không trä l©i khi‰u nåi ÇŠn bù ÇÜ©ng Tây Thành cho ông Kiên, lš do vì ông không có quyŠn l®i liên quan, khi tôi chÙng minh quyŠn l®i cûa mình, chÙng minh ông TÌnh Çã vi phåm pháp luÆt trong viŒc giäi quy‰t ÇÖn, ông låi l®i døng cái gh‰ chû toå không chÃp nhÆn Ç‹ tôi chÙng minh låi chuy‹n n¶i dung khác.- ViŒc không xº lš thông tin, thi‰u trách nhiŒm trong quän lš xây d¿ng låi còn xuyên tåc s¿ thÆt. ViŒc Çäng viên ñCS thoái hoá bi‰n chÃt TrÀn Væn LuÏ xâm phåm ÇÃt công, hai n¶i dung này bÎ làm ngÖ.- N¶i dung chia ÇÃt ª không minh båch, thi‰u dân chû, cº tri th¡c m¡c, ông TÌnh cho r¢ng 24 lô ÇÃt chia næm 2002 khi ki‹m tra thÃy có 3 trÜ©ng h®p không Çû tiêu chuÄn nên UBND thÎ xã Çã loåi ra. N‰u Çúng nhÜ th‰ thì trách nhiŒm cûa ông cao quá, tinh thÀn cûa ông tuyŒt v©i quá, phäi ÇÜ®c hoan nghênh. Th¿c t‰ các Quan t¿ chia cho nhau khi thu tiŠn ÇÃt dân m§i bi‰t th¡c m¡c, tÓ cáo mãi các Quan nói Çã loåi ra 3 trÜ©ng h®p, Çâu phäi nhÜ ông TÌnh nói. Trên 40 lô ÇÃt ª khu RÒng Chè chia næm 2004, tôi có nêu cø th‹ 3 ông cán b¶ ÇÜ®c chia ÇÃt. SÓ 253 cho r¢ng ki‹m tra xác minh không có ÇÎa Çi‹m, ÇÎa danh do vÆy không có cÖ sª cæn cÙ xem xét trä l©i. SÓ 253 trä l©i nhÜ th‰ là con Voi Çã chui qua l‡ kim. Tåi H¶i nghÎ các ông Çã thØa nhÆn næm 2004 có chia 44 lô ÇÃt 3 trÜ©ng h®p tôi nêu là có thÆt. NhÜng låi cho r¢ng tÃt cä các h¶ Çã ÇÜ®c chia ÇŠu Çû tiêu chuÄn, cÓ tình không công khai danh sách mà khi làm viŒc v§i thanh tra Thành phÓ tôi Çã yêu cÀu, Çây cÛng là bÙc xúc trong dân cÀn bi‰t danh sách xem các Quan ÇÜ®c bao nhiêu, dân ÇÜ®c bao nhiêu?- N¶i dung h®p pháp hoá ÇÃt xâm chi‰m, viŒc Ç°i ÇÃt, viŒc thu tiŠn sº lš có nhiŠu uÄn khúc các ông giäi thích không có tính thuy‰t phøc. ñây là kë hª cho b†n tham nhÛng hoành hành. TiŠn ÇÜa vào ngân sách nhà nÜ§c thì ít, TiŠn rÖi vào túi các Quan tham thì nhiŠu, cø th‹ bao nhiêu chÌ có ÇÃt bi‰t, tr©i bi‰t các Quan tham và ngÜ©i ÇÜ®c hÜªng l¶c bi‰t. Tôi chÙng minh nh»ng ÇiŠu phi lš låi bÎ ông TÌnh l®i døng gh‰ chû toå ng¡t bÕ không cho nói?ChiŠu 8/6/2007 h‰t th©i gian 2 bên thÓng nhÃt làn ti‰p vào sáng 11/6/2007 khi tan H¶i nghÎ tôi ÇÜ®c bi‰t các h¶ dân có ÇÃt bÎ chi‰m døng làm ÇÜ©ng Tây Thành chÜa ÇÜ®c ÇŠn bù Ç‰n d¿ h¶i nghÎ bÎ công an ngæn ch¥n không cho vào, h† còn ÇÜa viŒc vø trÃn áp ÇŠn bù ª b© Tây Sông Vân ra Ç‹ doå dân. Sáng 11/6/2007 các h¶ dân có ÇÃt bÎ chi‰m døng làm ÇÜ©ng Ç‰n låi bÎ công an ngæn ch¥n không cho vào, chÌ mình tôi ÇÜ®c ti‰p tøc ÇÓi thoåi.

- ViŒc các Quan tham ª phÜ©ng Nam Thành ngang nhiên t° chÙc lØa Çäo chi‰m Çoåt tài sän công dân trong viŒc cÃp giÃy chÙng nhÆn quyŠn sº døng ÇÃt (s° ÇÕ) bi‰n cÖ quan công quyŠn thành ch® tr©i Ç‹ chúng ki‰m æn. Khi phát s° ÇÕ chúng thu ngÜ©i ít là 250 nghìn, ngÜ©i nhiŠu là 48 triŒu ai th¡c m¡c chúng s¤n sàng vi‰t hoá ÇÖn và giäi thích, làm theo chính sách không giám làm sai, ai không th¡c m¡c chúng bÕ tiŠn vào túi không vi‰t hoá ÇÖn. S¿ viŒc kéo dài 2 næm khi dân Ç‰n hÕi tôi, tôi ÇiŒn Ç‰n ÇÜ©ng dây nóng cûa b¶ tài nguyên môi trÜ©ng sÓ máy 04.7735449 hÕi sau Çó hÜ§ng dÅn h† Çã lÃy låi ÇÜ®c tiŠn. Khi dân tÓ cáo nh»ng ngÜ©i có trách nhiŒm bao che không sº lš theo luÆt pháp, cÖ quan công an là công cø chuyên chính cánh tay phäi bäo vŒ Çäng CSVN m©i ông TrÀn Væn H†c Ç‰n trø sª bà Chu ThÎ Thanh công an thÎ xã Ninh Bình, ông ñÜÖng ñÙc ViŒt trÜªng công an phÜ©ng Nam Thành thông báo Çã trä låi tiŠn cho 25 h¶ 2 trÜ©ng h®p thu 84 triŒu ÇÒng tØ tháng 9/2004 Ç‰n tháng 6/2005 chÜa n¶p vào ngân sách là trái pháp luÆt, h† nói sÓ tiŠn này thu Ç‹ xº lš viŒc làm s° ÇÕ. Ông H†c nói hai trÜ©ng h®p này Çã có s° ÇÕ công an kh£ng ÇÎnh chÜa có, tranh cãi mãi bà Thanh công an ÇÜa hÒ sÖ do cán b¶ ÇÎa chính và ông chû tÎch phÜ©ng Nam Thành lÆp chÜa ÇÜ®c phòng Tài nguyên môi trÜ©ng duyŒt, bà nói hÒ sÖ th‰ này sao bác cÙ nói là Çã có s° ÇÕ ông H†c phäi chÎu thua. ViŒc các quan phÜ©ng thu tiŠn không vi‰t hoá ÇÖn ông ViŒt lš do, h† làm æn ngoài nên khó Ç‹ ÇiŠu tra trä l©i sau Ç‰n nay công an quên không trä l©i cho ông H†c. Tåi CV sÓ 253 ngày 27/04/2007. Trä l©i tôi ông chû tÎch Thành phÓ nói ngày 28/06/2005 UBND thÎ xã Ninh Bình Çã có quy‰t ÇÎnh 163 và 164 vŠ viŒc xº lš cÃp (s° ÇÕ) cho h¶ bà TÌnh, bà V†ng t°ng sÓ tiŠn là 95.200.000 ÇÒng, ông TÌnh lš do hai trÜ©ng h®p này thu tiŠn xº lš cÃp s° ÇÕ là Çúng theo pháp luÆt qui ÇÎnh, ông chÌ thØa nhÆn 35 h¶ thu sai và nói Çã kh¡c phøc hÆu quä trä låi tiŠn cho dân. Ông hÕi tôi tåi sao trä l©i ông H†c không tÓ cáo n»a? Ông Kiên không có quyŠn l®i liên quan låi cÙ Çi tÓ cáo. –i tr©i ÇÃt Öi! ông Chû tÎch Thành phÓ hÕi th‰ tôi bi‰t trä l©i sao Çây???. ThÜa quš vÎ, tôi Çi tÓ cáo là ÇÜ®c pháp luÆt ViŒt Nam cho phép là do ông T°ng bí thÜ ñCSVN, ông Thû tÜ§ng chính phû nÜ§c CHXHCN ViŒt Nam xúi tôi ÇÃy, ông Thû tÜ§ng NguyÍn TÃn DÛng còn nói r¢ng: "Ông thích nh»ng ngÜ©i ngay th£ng, ghét nh»ng ngÜ©i giä dÓi!!!". Khi tôi hÕi ông TÌnh ông kš giÃy cÃp s° ÇÕ cho hai h¶ bà TÌnh bà V†ng. Ngày 13/12/2004 Ç‰n tháng 1/2005 h† Çã lÃy s° ÇÕ. TiŠn thu cûa h† tØ tháng 9/2004 không ÇÜa vào ngân sách. Ngày 28/6/2005 Công an lÆp biên bän v§i ông H†c nói ÇŠ nghÎ UBND thÎ xã thu hÒi và ÇÜa vào ngân sách, tåi h¶i nghÎ ông ViŒt TrÜªng Công an phÜ©ng Nam Thành là ngÜ©i cùng lÆp biên bän v§i ông H†c có m¥t không có š ki‰n. CÛng ngày 28/6/2005 ông låi ra quy‰t ÇÎnh thu tiŠn xº lš cÃp s° ÇÕ. Khi ông có công væn 394 trä l©i ông H†c, ngày 23/7/2006 ông H†c Çã g¥p bà tài chính phÜ©ng hÕi sÓ tiŠn 84 triŒu ÇÒng hiŒn n¢m ª Çâu? Bà tài chính trä l©i bây gi© Çang ª tài khoän tåm gºi, ông H†c hÕi tåi sao chÜa quy‰t toán? Bà tài chính nói cái này em không bi‰t? VÆy quy‰t ÇÎnh cûa ông d¿a trên cÖ sª pháp luÆt nào. Tôi yêu cÀu cho bi‰t tiêu chuÄn nào ÇÜ®c cÃp s° ÇÕ theo d¿ án 401, công khai danh sách các h¶ Çã ÇÜ®c cÃp s° ÇÕ theo d¿ án. TrÜ©ng h®p bà TrÀn ThÎ Thu› ÇÃt h®p pháp 90m2 ÇÃt ª vÜ®t v§i diŒn tích các ông quan phÜ©ng lÆp hÒ sÖ cùng bà V†ng, viŒc xº lš ÇÃt bà Thu› là bao nhiêu triŒu? TrÜ©ng h®p ông TrÀn Væn LuÏ ÇÃt h®p pháp là 120m2 lÃn chi‰m lên gÀn 400m2, cán b¶ phÜ©ng nói không cÃp s° ÇÕ nhÜng hiŒn nay ông LuÏ Çã có s° ÇÕ xin hÕi s° ÇÕ ông LuÏ có n¢m trong d¿ án 401 không, ÇÃt ông LuÏ lÃn chi‰m næm 1996 sÓ tiŠn xº lš là bao nhiêu? Yêu cÀu công khai danh sách 35 h¶ ông TÌnh cho là

sai phåm Çã trä låi tiŠn, ông TÌnh không trä l©i låi, › th‰ chû toå h¶i nghÎ chuy‹n n¶i dung khác.- ViŒc gi» s° ÇÕ cûa tôi trái pháp luÆt, viŒc giä måo giÃy t© nói mË tôi làm nhà trên ÇÃt nông nghiŒp (313). Tåi sao mË tôi lÃy chÒng vŠ ª Phúc ChÌnh Çã 70 næm bà mË LiŒt sÏ vÅn chÜa có s° ÇÕ. Các ông lš do gia Çình không th¿c hiŒn kê khai, không ÇŠ nghÎ, khi tôi chÙng minh mË tôi có kê khai nên trong bän ÇÒ và s° møc kê Çã th‹ hiŒn là ÇÃt ª, mË tôi Çã tách thºa nên tôi m§i có sÓ ÇÕ, nhÜng các ông không cho bi‰t. Khi tôi có ÇÖn xin ÇÃt ª các ông không cho lš do tôi Çã có s° ÇÕ. Ông TÌnh cho r¢ng sai là do cä hai bên gi»a gia Çình và chính quyŠn ông giao cho UBND phÜ©ng và phòng Tài nguyên môi trÜ©ng thành phÓ trong tháng 6 k‰t h®p v§i gia Çình làm s° ÇÕ cho mË tôi.K‰t thúc H¶i nghÎ ông TÌnh nói së làm báo cáo v§i tÌnh n¶i dung nào tôi tÓ cáo không Çúng ÇŠ nghÎ cÖ quan xº lš theo pháp luÆt!!!Tôi có š ki‰n viŒc UBND tÌnh Ninh Bình tham mÜu cho ông chû tÎch tÌnh kš công væn sÓ 61 là trái pháp luÆt. Tôi vÅn gi» nguyên ÇÖn tÓ cáo ÇŠ ngày 20/5/2007 yêu cÀu cÖ quan có trách nhiŒm giäi quy‰t theo pháp luÆt, tôi xin chÎu trách nhiŒm n¶i dung trong ÇÖn và yêu cÀu ÇÜ®c bäo vŒ tính mång theo quy ÇÎnh.V§i n¶i dung tÜ©ng trình trên, tôi xin báo cáo ti‰p Ç‰n Thû tÜ§ng, Ç‰n các cÖ quan h»u trách, các cÖ quan thông tÃn báo chí theo dõi can thiŒp Ç‹ cÖ quan có thÄm quyŠn làm rõ s¿ viŒc, xin gºi Ç‰n ông chû tÎch UBND tÌnh Ninh Bình là ngÜ©i có trách nhiŒm xem xét giäi quy‰t theo quy ÇÎnh cûa pháp luÆt.Tôi xin chân thành cäm Ön ngài Thû tÜ§ng NguyÍn TÃn DÛng!

NgÜ©i làm tÜ©ng trìnhCông dân Hoàng Trung KiênñT: 0989. 203. 278

=END=

6- Câu ChuyŒn ViŒt Nam

- Thông tin vŠ viŒc giúp TPB và ngÜ©i cùng kh°

Væn Quang (VNN)

Trong hai tuÀn vØa qua, có nhiŠu vÃn ÇŠ phäi tÜ©ng trình v§i bån Ç†c và chúng tôi bÆn r¶n khá nhiŠu viŒc nên tuÀn này xin thông báo v§i bån Ç†c vŠ nh»ng Çóng góp quš báu cûa nh»ng vÎ có lòng häo tâm gºi vŠ VN giúp Ç« anh em TPB VNCH và ngÜ©i nghèo kh° ª VN trong mÃy tuÀn vØa qua.1- TrÜ§c h‰t sÓ tiŠn 5.000 USD cûa bà Giám ÇÓc ñài Phát Thanh VOVN ª Houston cÛng Çã ÇÜ®c m¶t vÎ Çåi diŒn mang vŠ VN và kèm theo sÓ tiŠn 1.200 USD cûa m¶t vÎ n» Ç¶c giä. Chúng tôi së Ç¥c biŒt chú tr†ng t§i nh»ng anh em TPB ª miŠn Trung và miŠn xa xôi hÈo lánh nhÜ yêu cÀu cûa các vÎ. Ti‰c r¢ng ngÜ©i Çåi diŒn

không có thì gi© ÇÜa tÆn tay cho nh»ng anh em TPB nên chúng tôi së cùng các bån c¶ng tác thÜ©ng xuyên và Çåi diŒn m¶t sÓ anh em TPB ª Çây Ç‹ ch†n l†c danh sách và quà së gºi Ç‰n tÆn tay nh»ng ngÜ©i cÀn ÇÜ®c giúp Ç«. Tuy nhiên, danh sách nh»ng ngÜ©i ª miŠn Trung trong tay chúng tôi không có nhiŠu, nên có bao nhiêu làm bÃy nhiêu thôi. N‰u quš bån nào có tên và ÇÎa chÌ, ÇÖn vÎ phøc vø, xin gºi cho chúng tôi Ç‹ xác minh và chuy‹n quà. Riêng danh sách cûa các TPB ª nh»ng tÌnh xa hiŒn nay chúng tôi cÛng Çã có khá nhiŠu. 2- Trong th©i gian Çó chúng tôi cÛng nhÆn ÇÜ®c cûa Ç¶c giä TuÀn báo Væn NghŒ ª Australia chuy‹n vŠ t°ng c¶ng 1.400 Úc kim. Chia ra nhÜ sau:- T¥ng anh Lê H»u Tình 200 (gÒm 100 cûa cô NguyÍn ThÎ Kim Anh, 100 cûa ông Quách Kim Tài).- Anh Hoàng Væn Trung (Wollongong) t¥ng 150 Úc kim cho 3 anh TPB Phan Th‰ DuyŒt, TrÀn Væn Ngà và NguyÍn Væn NhÕ (m‡i ngÜ©i 50 Úc kim).- Bà T.Y, (ª Marrichville) t¥ng hai chÎ em bà Ba và Bông ª L¶c Ninh 100 Úc kim. SÓ tiŠn này chúng tôi Çã chuy‹n ngay Ç‰n bà Bông.- 4 Ç¶c giä Thành, Hoàng, ThÎnh, Thiên PhÜ§c t¥ng hai chÎ em bà Bông 150 Úc Kim, chúng tôi Çã chuy‹n ngay Ç‰n bà Bông.Và sÓ tiŠn 800 Çô la Úc nhÜ báo Væn NghŒ ª Úc Çã thông báo trÜ§c Çây:- Ông V.D. t¥ng 500 Úc kim t¥ng anh em TPB- ñ¶c giä Ánh Minh và Tú Minh t¥ng anh em TPB 300 Úc kim 3 -TuÀn báo Th©i Báo Canada cÛng thông báo së gºi vŠ khoäng hÖn 10.000 Çô la Canada và së gºi làm hai Ç®t. Theo anh ñoàn D¿ cho bi‰t, Ç®t thÙ nhÃt Çã nhÆn ÇÜ®c 5,740 Çô la Canada. Chúng tôi së có bài tÜ©ng trình chi ti‰t khi th¿c hiŒn s¿ giúp Ç« này. 4- Ngoài ra chúng tôi cÛng Çã nhÆn ÇÜ®c ÇiŒn thoåi cûa bà N. m¶t vÎ n» Ç¶c giä ª Canada gºi vŠ 300 USD. GÒm cûa m¶t vÎ không cho bi‰t tên 200 USD và gia Çình ông bà DiÍm TrÀn (Sacramento) 100 USD. Gia Çình Ç¶c Ç¶c giä Út Chi 5 TriŒu ÇÒng VN. SÓ tiŠn này, m¶t Çåi diŒn chúng tôi ª Sài Gòn Çã nhÆn. 5- M¶t vÎ n» Ç¶c giä ª Úc (Bà N) cÛng Çã t¥ng 500 Úc kim cho ngÜ©i nghèo và 500 Úc kim cho TPB. M¶t ngÜ©i Çåi diŒn cûa chúng tôi ª Sài Gòn Çã nhÆn.6- M¶t sÓ vÎ Ç¶c giä ho¥c ÇÜa tÆn tay ho¥c gºi theo ÇÜ©ng dÎch vø Ç‰n tôi, Ç‹ giúp ngÜ©i nghèo và TPB:- Ô NguyÍn Minh Chánh 300 USD- Bs Toàn 200 USD (trong sÓ bån bè cûa BS Hà Xuân Du)- Ô Tú ngÙa (San Jose) 200 USD- Bà ñinh T. CÄm HÒng 100 USD- Ô Bao (qua báo CÕ ThÖm) 100 USD7 - Chúng tôi cÛng nhÆn ÇÜ®c m¶t lá thÜ do Th©i Báo Canada chuy‹n thÜ cûa bà Phan ThÎ Lài tØ miŠn Trung VN kêu cÙu. Bà Lài là v® cûa m¶t c¿u quân nhân VNCH, chÒng ch‰t trong m¶t tai nån giao thông thäm khÓc vào ngày 13-05-07 vØa qua, Ç‹ låi cä bÀy con, 5 ÇÙa còn Çang h†c dang dª tØ l§p 8 Ç‰n l§p 12 trong khi bà cÛng bÎ thÜÖng tích trÀm tr†ng! HiŒn nay Çang sÓng v§i trong cänh h‰t sÙc nghèo kh°! TØ hôm chÒng ch‰t Ç‰n nay mË con bà Lài 6 ngÜ©i, ch£ng có l®i tÙc gì Ç‹ sinh sÓng chÜa k‹ tiŠn ma chay tÓn kém phäi Çi vay mÜ®n.

Sau khi Çã xác minh v§i ông Tân Væn là Commissioner of Oath (ûy viên tuyên thŒ) tåi Canada (ngÜ©i gºi thÜ Çi), chúng tôi Çã có th‹ bi‰t ÇÜ®c nh»ng thông tin chi ti‰t khác. Và ban ÇÀu, së gºi ngay 2 triŒu ÇÒng VN giúp gia Çình bà Lài. ñÎa chÌ cûa bà Lài: bà Phan ThÎ Lài: T° 7 Khu Nghïa Nam ThÎ TrÃn Ái Nghïa, HuyŒn ñåi L¶c, TÌnh Quäng Nam, ViŒt Nam.Xin cäm tå nh»ng tÃm lòng häo tâm cûa quš vÎ. Chúng tôi së cÓ g¡ng chuy‹n quà cûa quš vÎ Ç‰n Çúng nh»ng ÇÎa chÌ cÀn ÇÜ®c giúp và theo l©i yêu cÀu cûa Ç¶c giä. Tuy nhiên có nh»ng ngÜ©i chúng tôi ghi s¤n ghi ÇÎa chÌ, xin các bån gºi th£ng quà cho ngÜ©i nhÆn.

M¶t Ç¶c giä tØ Houston trª vŠ thæm chi‰n trÜ©ng xÜañÀu tháng 6 vØa qua, t¶i nhÆn ÇÜ®c ÇiŒn thoåi cûa m¶t vÎ Ç¶c giä ª Houston, trÜ§c khi vŠ VN, ông xin ÇÎa chÌ cûa tôi qua anh NguyÍn ñåt ThÎnh Çåi diŒn Th©i Báo Canada ª Houston. Ông k‹ là trÜ§c kia ông cÛng là thÜÖng binh thu¶c SÜ ñoàn 5 BB. BÎ thÜÖng tåi m¥t trÆn Bình Long næm 1969. Ông trª vŠ thÎ trÃn L¶c Ninh làm chû hãng xe Çò KimLong. Sau Çó ÇÎnh cÜ ª MÏ, ông nói së vŠ thæm låi chi‰n trÜ©ng xÜa, nÖi ª cÛ, nhân dÎp này ông muÓn liên låc v§i tôi Ç‹ giúp Ç« nh»ng ngÜ©i nghèo kh° ª nÖi này. Ngày 08 tháng 6, ông tØ Sài Gòn Çi xe Çò lên nhà tôi tØ 8 gi© sáng. Tôi Çã chuÄn bÎ s¤n sàng Ç‹ cùng ông Çi "du ngoån" vào nh»ng làng xóm có nh»ng ngÜ©i nghèo kh° cÖ c¿c. NhÜng ông chÌ vào chân, ch‡ ông còn mang v‰t thÜÖng và l¡c ÇÀu: "Tôi không Çi nhiŠu ÇÜ®c, thôi thì nh© anh chuy‹n giúp m¶t sÓ tiŠn cûa v® chÒng tôi Ç‰n nh»ng ngÜ©i nghèo, k‹ cä nh»ng anh em TPB VNCH cûa chúng ta n»a". Ông Long và bà ThÜ§c ÇÜa ra 30 triŒu ÇÒng VN và nh© chúng tôi làm công viŒc này. Ông nói "VŠ Ç‰n L¶c Ninh nhiŠu ngÜ©i quen quá, nhÜng tôi không muÓn h† bi‰t tôi Çi ÇÎnh cÜ ª nÜ§c ngoài vØa trª vŠ. SÓ tiŠn chia cho nh»ng ngÜ©i quen bi‰t và ngÜ©i thân Ç‹ làm quà së không Çû. Có 30 triŒu t¥ng ngÜ©i nghèo và anh TPB có š nghïa hÖn, nên tôi không muÓn cho h† bi‰t". Tôi hi‹u nh»ng vÃn ÇŠ t‰ nhÎ cûa ông. Ông không Çi cùng tôi Ç‹ "du ngoån" qua các buôn làng quanh Çây m¶t phÀn vì lš do này. Ngoài ra ông còn chuy‹n 500 USD cûa nh»ng ngÜ©i quen ª Houston giúp anh Lê H»u Tình. SÓ tiŠn này cûa chÎ Cúc 400 USD và cûa cô Trâm 100 USD. Chúng tôi së chuy‹n ngay sÓ tiŠn này Ç‰n anh Tình hiŒn nay Çang ª b‰n Çò CÀn ñÜ§c. TrÜ§c Çó chúng tôi Çã cùng m¶t vÎ phÆt tº tåi L¶c ñiŠn xác minh 22 gia Çình nghèo khó tåi Çây. Xã L¶c Thái 7 gia Çình, Xã L¶c ThiŒn 5 gia Çình. T°ng c¶ng 34 gia Çình. Ngay hôm Çó chúng tôi Çã chuy‹n Ç‰n m‡i gia Çình 500.000 ÇÒng VN trong sÓ tiŠn ông Long và bà ThÜ§c gºi t¥ng. ThÆt tình, tôi không th‹ nào làm h‰t nh»ng công viŒc này, nhÜ bån Ç†c Çã bi‰t, ª Sài Gòn, tôi phäi nh© Ç‰n nh»ng bån bè và m¶t sÓ anh em ThÜÖng Ph‰ Binh còn khÕe månh giúp sÙc. Ngay ª L¶c Ninh, bà xã tôi cÛng phäi nh© bà Thøy VÛ và cháu Khôi Håo cùng nh»ng ngÜ©i hàng xóm chung sÙc m§i có th‹ xác minh và mang quà Ç‰ân t¥ng tØng gia Çình. Trong tuÀn trÜ§c, Çã có 5 gia Çình, túng thi‰u Ç‰n n‡i b»a Çói b»a no. Chúng tôi Çã trích ra ngay 100 USD Ç‹ mua hÖn 2 tå gåo, mang t¥ng m‡i gia Çình 50Kg.

7 ngÜ©i trong m¶t gia Çình anh c¿u quân nhân cùng kh°

Trong sÓ 21 gia Çình Çó, có m¶t gia Çình ª vào tình trång rÃt bi Çát. Khó mà có th‹ hình dung ra n°i trong hoàn cänh Çó mà ngÜ©i ta vÅn sÓng ÇÜ®c hay Çúng hÖn là phäi sÓng, ch£ng còn cách nào khác. ñó là gia Çình ông Mai Phiên, cÛng là m¶t c¿u quân nhân VNCH. TrÜ§c phøc vø tåi Ti‹u Çoàn 10 Pháo Binh (Hu‰). HiŒn ª T° 2, ƒp 2, xã L¶c ñiŠn, HuyŒn L¶c Ninh, TÌnh Bình PhÜ§c. Trong cæn nhà rách nát có 7 con ngÜ©i Çang chung sÓng. M¶t ngÜ©i con gái ÇÀu là Mai ThÎ Phøng bÎ liŒt, 5 næm nay n¢m m¶t ch‡. M¶t ngÜ©i con gái bÎ ung thÜ vú, Çang n¢m tåi bŒnh viŒn Ung BÜ§u Sài Gòn. NgÜ©i mË (v® ông Phiên) bÎ mù, ngÜ©i con thÙ 5 bÎ thÀn kinh, ngÜ©i con thÙ 3 båi liŒt cä chân tay. NgÜ©i khÕe månh nhÃt là ông Phiên, 70 tu°i lãnh nhiŒm vø trông nom sæn sóc cho cä gia Çình. Khi chúng tôi Ç‰n thæm, ông vØa mÜ®n ÇÜ®c 150 ngàn Çi Sài Gòn thæm con gái.Bà già mù chæm sóc cho con gái và con trai bÎ liŒt. Bà gåt nÜ§c m¡t k‹ r¢ng nh»ng ÇÙa con kêu rên vì Çau Ç§n mà hiŒn nay không th‹ mua ÇÜ®c thuÓc men n»a vì ngÜ©i bán thuÓc Çã thông cäm bán chÎu cho Çúng m¶t triŒu ÇÒng rÒi, không th‹ mua chÎu ÇÜ®c n»a. Mà có mua ÇÜ®c thì rÒi lÃy tiŠn Çâu mà trä. Nhìn hoàn cänh này, chúng tôi Çã t¥ng ngay 100 Çô úc, Ç°i ÇÜ®c 1 triŒu, 3 træm, lÈ 5 ngàn. Giäi quy‰t trä n® tiŠn thuÓc Ç‹ khi cÀn còn có th‹ mua chÎu ÇÜ®c, còn bao nhiêu Çong gåo. ñ‰n nay tôi låi phäi nh© Khôi Håo Çi cùng ông bÓ v® Ç‰n t¥ng thêm 500 ngàn cûa ông Long bà ThÜ§c. N‰u có thì gi© Çi quanh vùng này thôi, nh»ng cänh Ç©i nhÜ th‰ không phäi là hi‰m. M‡i gia Çình, m‡i ngÜ©i m¶t cänh cùng kh°, khó mà hình dung ra n°i.

V® và con anh c¿u quân nhân Mai Phiên, ngÜ©i mË bÎ mù, con gái båi liŒt cùng nh»ng ÇÙa con tÆt nguyŠn khác, gÒm 7 ngÜ©i Çang sÓng trong cänh vô cùng kh° c¿c

Nh»ng ngÜ©i thÜÖng ph‰ binh bây gi© m§i bi‰t CÛng ª xung quanh vùng này, chúng tôi cÛng Çã tìm ÇÜ®c 4 anh thÜÖng binh bÎ bÕ quên, theo l©i các anh này thì lâu nay chÜa nhÆn ÇÜ®c bÃt cÙ s¿ tr® cÃp nào. Sau khi xác minh, ÇÜ®c bi‰t các anh này gÒm:1 - Anh Phùng Bông, Hå sï, ñÎa phÜÖng quân Quäng Nam- BÎ cøt hai chân. HiŒn nay ª T° 2, ƒp 1, Xã L¶c ñiŠn, HuyŒn L¶c Ninh tÌnh Bình PhÜ§c. Anh sÓng rÃt khó khæn

và có m¶t ngÜ©i con nhÕ còn Çang Çi h†c. ñó là em Phùng Hoàng NhÆt Hå, h†c l§p 3 TrÜ©ng ti‹u h†c L¶c ñiŠn. Ð§c mong duy nhÃt cûa ngÜ©i cûa ngÜ©i thÜÖng binh già này là chÌ cÀu sao cho con ÇÜ®c æn h†c Ç‰n nÖi Ç‰n chÓn. ñây cÛng là m¶t ÇÎa chÌ, chúng tôi d¿ ÇÎnh gi§i thiŒu Ç‰n bà T.H (ª Seattle, Alki West Seattle) - bån cûa các chÎ Lai HÒng và Lê ThÎ HuŒ ª MÏ Ç‹ tr® cÃp hàng tháng cho cháu có Çû ÇiŠu kiŒn æn h†c, theo l©i yêu cÀu cûa bà. Tôi së xin gºi nh»ng chi ti‰t khác Ç‰n bà T.H. Còn m¶t ngÜ©i thân cûa bà T.H cÛng có š ÇÎnh tr® cÃp cho m¶t TPB nghèo có con còn Çi h†c, tôi së xác minh ti‰p và gºi Ç‰n sau.2- Anh ñ¥ng Thanh Dung - Hå sï - SQ;48/353811 - ññ 134 ñPQ Quäng Nam ñà N¤ng.HiŒn nay Çang ª ƒp Quÿnh Thành, Xã L¶c Khánh, HuyŒn L¶c Ninh, Bình PhÜ§c.3- Anh Võ Phán - ñÖn vÎ Cänh sát 102, thu¶c xã Vïnh Phú. BÎ mù m¶t m¡t.HiŒn nay ª T° 4, Quy‰t Thành, Xã L¶c Khánh, HuyŒn L¶c Ninh, Bình PhÜ§c.4- Anh DÜÖng ñình L¶c - Binh 2- ññ2 TiŠu Çoàn 1, Trung Çoàn 4, Sñ2 BB. BÎ thÜÖng cøt cä hai chân. HiŒn Çanh bÎ bŒnh n¢m tåi BŒnh viŒn tÌnh Bình PhÜ§c. ñÎa chÌ: T° 4, Xã L¶c ñiŠn, HuyŒn L¶c Ninh, tÌnh Bình PhÜ§c.Tôi cÛng Çã chuy‹n ngay Ç‰n m‡i anh 100 USD ÇÀu tiên Ç‹ b§t khó khæn.TÃt nhiên còn nhiŠu viŒc phäi làm trong th©i gian s¡p t§i và chúng tôi chÌ có th‹ làm rÃt tØ tÓn, không Òn ào, tránh nh»ng chuyŒn phÙc tåp có th‹ xäy ra. ThÆt ra thì cÛng Çã có vài phÙc tåp nho nhÕ ª vài ÇÎa phÜÖng, m¶t vài anh em TPB "ÇÜ®c hÕi thæm sÙc khÕe", tuy nhË nhàng, song cÛng có š "ræn Çe"... NhÜng tÃt cä chúng tôi vÅn kiên trì, vÜ®t qua m†i trª ngåi, cÓ g¡ng ti‰p tøc công viŒc cûa mình. Làm th‰ nào nh»ng món quà Ç‰n Çúng nh»ng ngÜ©i cÀn ÇÜ®c giúp Ç« theo l©i yêu cÀu cûa bån Ç†c. Xin cäm Ön nh»ng tÃm lòng tØ thiŒn cûa các vÎ.

Hai bÓ con anh TPB Phùng Bông, cøt hai chân. Ð§c nguyŒn duy nhÃt cûa anh là cho cháu Phùng Hoàng NhÆt Hå có ÇiŠu kiŒn theo h†c Ç‰n nÖi Ç‰n chÓn.

Vi‰t ti‰p chuy‰n B¡c Du Ki‰n trúc Ç¶c Çáo cûa nhà th© Çá Phát DiŒmSau bu°i sáng vŠ thæm làng cÛ, tØ giã cái c†c tre, tôi trª låi thæm thÎ xã Thái Bình. ViŒc ÇÀu tiên là tìm m¶t quán æn trÜa. TÜªng là dÍ dàng, nhÜng låi khá... gian nan.

Nhäy vào m¶t khách sån l§n, có dæm ba chi‰c xe hÖi hång sang ÇÆu ngoài bãi. Có hai anh bäo vŒ m¥c ÇÒng phøc xanh gác cºa Çàng hoàng, tôi và anh tài x‰ taxi ÇÎnh vào hàng æn cûa khách sån. NhÜng bÎ ngæn låi bªi muÓn æn phäi Ç¥t trÜ§c. Tôi ngåc nhiên và ÇÜ®c giäi thích ngay: S® ‰ nên "restaurant" chÌ làm ÇÒ æn Çû cho khách tr†.

Thành phÓ buÒn tênhTrª ra thành phÓ, chúng tôi Çi d†c theo mÃy con ÇÜ©ng l§n cûa thÎ xã, không hŠ thÃy bóng dáng m¶t tiŒm æn nào khä dï Çû mát mÈ, xua Çi nh»ng n‡i mŒt nh†c trên quãng ÇÜ©ng dài. HÕi thæm vài ba ngÜ©i m§i Ç‰n ÇÜ®c m¶t quán æn, cuÓi phÓ. ñó là m¶t quán lÄu, trong Çó chÌ vÕn vËn m¶t bàn khách Çang say sÜa nhÆu khá Òn ào. NgÒi vài phút Çã có th‹ Çoán ra, Çó là nh»ng vÎ trong m¶t cÖ quan nào Çó cûa thÎ xã Çang "liên hoan" bu°i trÜa. NhiŠu vÎ m¥t mÛi Çã ÇÕ bØng, nói næng líu cä lÜ«i rÒi. ThÌnh thoäng m¶t vÎ móc ÇiŒn thoåi di Ç¶ng ra "trao Ç°i" Çû thÙ chuyŒn linh tinh tØ viŒc công Ç‰n viŒc tÜ. CÛng may, gi© này Çã là quá trÜa nên các quan chÙc Çó chÌ ngÒi chØng gÀn nºa gi© là läo Çäo ra vŠ trên nh»ng chi‰c xe g¡n máy và m¶t chi‰c xe hÖi công vø ch© s¤n ngoài c°ng, š chØng là dành cho "s‰p l§n".Ÿ Çây không có nhiŠu l¿a ch†n k‹ cä ÇÒ æn và thÙc uÓng. Chúng tôi æn cho xong b»a dÜ§i chi‰c quåt máy cÛ chåy ành åch trên chi‰c c¶t góc nhà. Tôi trª låi con ÇÜ©ng phÓ chính, Çâm th£ng tØ cÀu Bo xuÓng. NÖi trÜ§c kia có nhà bà ngoåi và các cÆu tôi sinh sÓng. Bây gi© nh»ng con ÇÜ©ng phÓ r¶ng rãi thênh thang, nh»ng tiŒn nghi công c¶ng khá bŠ th‰. Song tÃt cä dÜ©ng nhÜ chÌ có b¶ m¥t. Nh»ng cæn nhà, nh»ng cºa hiŒu m†c lên không tÜÖng xÙng v§i tÀm vóc cûa thành phÓ. Thái Bình vÅn chÜa cho thÃy hình änh cûa s¿ phát tri‹n, m§i chÌ nhÜ m¶t nhà hàng làm s¤n sân Ç‹ xe hÖi r¶ng rãi Ç®i khách, mà vÅn chÌ có mÃy chi‰c xe g¡n máy, xe Çåp lÕng chÕng bên hè. Cæn nhà tÜÖng ÇÓi l§n cûa bà ngoåi tôi cÛng mÃt hút trong cái cänh thành phÓ Ç®i khách Çó. Quá nhiŠu k› niŒm thuª Ãu thÖ không th‹ k‹ h‰t. Ch¡c các bån vŠ thæm quê cÛ cÛng có chung tâm trång này. Có nh»ng k› niŒm v§i nh»ng khuôn m¥t chÌ thoáng hiŒn rÒi thoáng bi‰n. NhÜng có m¶t sÓ k› niŒm tuy nhÕ nhoi mà sÓng mãi trong kš Ùc cûa m‡i ngÜ©i, vÅn cÙ hiŒn lên trÜ§c m¥t. Khu b‰n xe, có TrÜ©ng Trung H†c Pascal bây gi© là khu thÜÖng måi èo u¶t. HÒi xÜa ngôi trÜ©ng này cûa thÀy Bùi Quang T©i tØ miŠn Nam ra làm hiŒu trÜªng. Thày có bà v® ngÜ©i Pháp, có cô con gái là "ÇÀm lai", h†c cùng l§p v§i tôi và mÃy anh em con ông chú h†. Cô gái ÇËp và rÃt t¿ nhiên. Tôi còn hình dung ra tà áo dài màu xanh dÎu cûa cô ÇÀm lai tung bay trên con ÇÜ©ng nh¿a trÜ§c cºa trÜ©ng. Tôi cÓ g¡ng Çi tìm cái "Cºa V†ng Cung", nÖi chiêm bái nh»ng danh nhân và chi‰n tích cûa ông cha ta xÜa. Vì vÆy nên trÜ§c cºa có hai khÄu "súng thÀn công" b¢ng Çá n¢m hai bên uy nghi. Cái c°ng lÎch sº Çó n¢m gi»a ngã ba ÇÜ©ng chính và ÇÜ©ng NguyÍn Thái H†c. NhÜng hÕi mãi cÛng ch£ng ai còn nh§ Ç‰n cái tên "cºa V†ng Cung" n»a. Phäi diÍn tä lòng vòng r¢ng nÖi có 2 khÄu "súng thÀn công" to tÜ§ng, m¶t bác th® c¡t tóc m§i chÌ cho chúng tôi Ç‰n công viên. Hai khÄu "súng thÀn công" n¢m bên b© cÕ lÓi dÅn vào khu nhà tÜªng niŒm. Tôi vÅn thÃy nó có m¶t vÈ gì nhÜ bÖ vÖ, låc lõng trong cái công viên r¶ng hoác, nhÜng rÃt ít ngÜ©i qua låi này.

Hà N¶i thích Ç‹ xe và thích buôn bán ª nh»ng nÖi cÃm Ç‹ xe và cÃm buôn bán. VÌa hè Hà N¶i ngay trÜ§c nhà Thûy Tå, Hà N¶i.

Khi còn nhóc, chút xíu n»a phäi lÃy v® Tôi bâng khuâng trÜ§c m¶t k› niŒm khá khôi hài. HÒi Çó tôi m§i 15 tu°i. Nhà còn m¶t ngÜ©i chÎ gái l§n, næm Çó Çi lÃy chÒng ª làng bên. MË tôi ng¡m nghía m¶t cô gái 17 tu°i (v§i tính toán: gái hÖn hai trai hÖn m¶t) ÇÎnh cÜ§i v® cho tôi Ç‹ thay chÎ quán xuy‰n m†i viŒc trong nhà. Cô này là ngÜ©i huyŒn bên cånh thu¶c tÌnh Häi DÜÖng. Cô vÅn Çi buôn bán chung v§i chÎ tôi, khá xinh ÇËp, dÎu dàng. Bình thÜ©ng g¥p cô, chúng tôi vÅn ÇÓi xº v§i nhau rÃt t¿ nhiên. NhÜng b‡ng có m¶t hôm cô nhìn tôi rÒi ÇÕ ºng m¥t, bÓi rÓi quay Çi. Sau Çó tôi m§i bi‰t š ÇÎnh cûa mË và chÎ tôi. Tôi... hoäng quá, không bi‰t phäi làm gì. Nói cho Çúng tôi "s® phäi lÃy v®" vì lš do chính là trong l§p h†c có m¶t anh lÃy v® s§m, theo tøc täo hôn th©i bÃy gi©. Anh này bÎ Çám h†c trò chúng tôi trêu ghËo Ç‰n phát khóc, sau m¶t næm phäi bÕ h†c. Tôi chuÒn th£ng lên tÌnh v§i bà ngoåi, nhÃt ÇÎnh không chÎu vŠ. MË tôi lên Çón, bÎ bà ngoåi tôi m¡ng m¶t trÆn nên thân. Bà ngoåi tôi ôm tôi vào lòng trách mË tôi r¢ng: "Cô ÇÎnh cho cháu tôi ti‰p tøc làm nông dân ª nhà quê sao?". Th‰ là tôi ª låi v§i bà ngoåi m¶t th©i gian dài. ñ‰n bây gi©, tôi b‡ng nghï, n‰u không có bà ngoåi tôi bênh v¿c, không bi‰t cu¶c Ç©i tôi së rë sang m¶t ngä nào. LiŒu có trª thành m¶t anh "ÇÎa chû" rÒi ÇÜ®c n‰m mùi ôm cái c†c tre nhÜ ông anh tôi không?K› niŒm thì quá nhiŠu, tôi ÇÎnh ª låi tÌnh Thái Bình m¶t bu°i tÓi rÒi hôm sau th£ng ÇÜ©ng t§i Nam ñÎnh. NhÜng lang thang trong cái tÌnh lœ buÒn tÈ này, tôi ch£ng còn tìm ÇÜ®c cái gì khác nên r©i Thái Bình, trª låi Hà N¶i.

Ga Bình Løc, gºi Cung TrÀm TÜªngTrên con ÇÜ©ng tØ Nam ñÎnh vŠ Hà N¶i, qua nhà ga Bình Løc. NÖi Çây ghi ÇÆm m¶t "dÃu Ãn thê thäm" cûa Çoàn tù cäi tåo. Vào næm 1982, khi chúng tôi "ÇÜ®c áp täi" tØ nhà tù Vïnh Phú vŠ miŠn Nam. NÖi chúng tôi Ç®i các Çoàn tù ª các tråi cäi tåo khác Ç‰n cùng Çi xe lºa vŠ miŠn Nam chính là ga Bình Løc, n¢m trên ÇÜ©ng Hà N¶i - Nam ñÎnh. Bây gi© nó khang trang l¡m rÒi. NhÜng hÒi Çó, có lë nhà ga dùng Ç‹ chª súc vÆt hÖn là chª ngÜ©i. TØ bên trong Ç‰n bên ngoài ÇÜ©ng ray toàn là rác r‰n và phân ngÜ©i, phân thú vÆt. CÙ hai anh tù Çeo chung m¶t "ÇÒng hÒ sÓ 8" n¢m vå n¢m vÆt ch© Ç®i. M‡i lÀn m¶t ngÜ©i cÀn Çi vŒ sinh, là lôi theo cä m¶t ngÜ©i bån cùng Çi chÙng ki‰n. M¶t anh ngÒi, m¶t anh quay m¥t Çi chÎu trÆn.

RÃt bÃt ng©, tôi g¥p thi sï Cung TrÀm TÜªng trong m¶t tråi tù khác ÇÜ®c dÅn t§i. TÃt nhiên anh cÛng có cái "ÇÒng hÒ Rolex" trên tay v§i ngÜ©i bån tù khác nhÜ tôi. Chúng tôi ng« ngàng nhìn nhau. Và không th‹ kìm gi» ÇÜ®c, chúng tôi n¡m ch¥t tay nhau, dù chÌ còn m¶t tay t¿ do. Hai anh bån tù bÎ còng chung thông cäm, kéo nhau cä bÓn ngÜ©i ngÒi sát toa ÇÜ©ng ray bÄn thÌu tâm s¿ vøn. ChÌ có 2 ngÜ©i nói, 2 ngÜ©i giä v© câm cho bån mình t¿ do nói chuyŒn cho Ç‰n khi lên tàu. Sau Çó, khi vào t§i miŠn Nam, Cung TrÀm TÜªng ÇÜ®c ÇÜa vŠ m¶t tråi khác. Tôi không có dÎp g¥p låi. Xin gºi tÃm hình ga Bình Løc này Ç‰n anh Cung TrÀm TÜªng và nh»ng ngÜ©i bån tù cùng Çi trong chuy‰n chuy‹n tù này.

Ga Bình Løc, n‡i ám änh cûa Çoàn tù cäi tåo. Gºi t¥ng anh Cung TrÀm TÜªng và nh»ng bån tù chuy‹n tØ B¡c vào Nam næm 1982.

ˆn c‡ Çình làngVŠ Ç‰n Hà N¶i Çã là bu°i chiŠu chÆp choång. TÓi Çó chúng tôi ÇÜ®c m©i Ç‰n quán æn Indochine cûa ông nhåc sï Phú Quang. Có vÈ nhÜ nÖi Çây là ÇÎa Çi‹m "thÜ giãn" cûa m¶t sÓ nghŒ sï có ti‰ng và có tiŠn ª Hà N¶i. HÀu nhÜ nh»ng nghŒ sï có ti‰ng trong th©i bu°i này ª Hà N¶i và Sài Gòn ÇŠu giàu. Có lë vì h† ÇÜ®c n‹ nang nên chi‰m lïnh ÇÜ®c nh»ng công viŒc làm æn phát Çåt và không bÎ làm phiŠn toái nhÜ nhà doanh nghiŒp khác. Nguyên viŒc không bÎ "s© gáy", không bÎ sách nhiÍu bªi Çû loåi quan, Çû loåi thu‰, Çû loåi luÆt lŒ cÛng khá rÒi.Bu°i sáng hôm sau, chúng tôi Çi Bùi Chu. NgÜ©i "cÀm chÎch" chuy‰n Çi này thay m¥t cho chû nhân VÛ Bình Nghi là ông Khôi "kèn". TØ San Jose vŠ nhÜng ông vÓn là ngÜ©i Hà N¶i nên Çóng vai "ông bÀu" rÃt thành thåo. Anh Khôi giúp chû nhân, lo xe c¶, ÇÜa Çón khách m©i cùng các ca sï nhÜ Ái Vân và dàn ca sï Hà N¶i. ChÎu luôn trách nhiŒm t° chÙc "sô ca nhåc quÓc t‰" khánh thành Çình làng Bùi Chu. Có lë ª cä miŠn B¡c ít có làng nào t° chÙc ÇÜ®c m¶t bu°i linh Çình Ç‰n nhÜ th‰. Bu°i trÜa Ç‰n Bùi Chu, chúng tôi ÇÜ®c d¿ m¶t b»a "c‡ Çình làng" hŒt nhÜ không khí các "quan viên" th©i xÜa. CÛng gà lu¶c, nem chåo, xôi n‰p, dò chä... Các ca sï "quÓc t‰" cÛng ngÒi gi»a Çình xì xøp rÃt vui vÈ. ChÌ có món thÎt gà là chúng tôi không dám Ç¶ng ÇÛa vì Çã ÇÜ®c NguyÍn QuÓc Thái rÌ tai "có dÎch ÇÃy". Ông Hà Túc ñåo quên bi‰n chuyŒn này nên æn tÌnh bÖ. Cho Ç‰n khi tôi Çá chân ông cänh báo, ông m§i giÆt mình "thôi ch‰t, quên rÒi, sao ông không báo trÜ§c". Nhìn

sang mâm bên cånh, các "nghŒ sï quÓc t‰" cÛng quên luôn, æn uÓng t¿ nhiên nhÜ ngÜ©i Hà N¶i. May mà Ç‰n nay chÜa ai bÎ H5N1. Ch£ng bi‰t làm gì cho Ç‰n gi© khai måc Çêm væn nghŒ nên mÃy anh em chúng tôi "æn mänh", rû nhau Çi thæm nhà th© Phát DiŒm. ñã Ç‰n Bùi Chu mà không Çi Phát DiŒm là m¶t thi‰u sót l§n. Chúng tôi nh© "chû xÎ" thuê m¶t chi‰c taxi 7 ch‡. TØ Bùi Chu Ç‰n Phát DiŒm hÖn 100 cây sÓ n‰u Çi ÇÜ©ng l§n. Anh tài x‰ là ngÜ©i ÇÎa phÜÖng nên anh ÇÜa chúng tôi Çi toàn ÇÜ©ng t¡t, xuyên qua các làng måc nên khoäng cách chÌ còn 70 cây sÓ. Có nh»ng Çoån ÇÜ©ng gÆp ghŠnh, quanh co, hËp téo, có nh»ng con Çê nhÕ xíu, chÌ cÀn m¶t chút sÖ sÄy là l†t xuÓng mÜÖng. Phäi Çi qua m¶t chi‰c phà và m¶t chi‰c cÀu phao khá "c° kính".Quanh nh»ng vùng này, rÃt nhiŠu nhà th© có nh»ng mái vòm, ki‰n trúc ki‹u Gothique, ho¥c ki‹u Anh QuÓc, BÒ ñào Nha vÜÖn lên tr©i cao. ñó là m¶t bi‹u tÜ®ng bŠn v»ng cûa ngÜ©i dân ª Çây vÓn có ti‰ng là sùng Çåo tØ th©i xa xÜa Ç‰n nay, s¤n sàng tº vì Çåo, nhÜ nh»ng vÎ Çã ÇÜ®c ghi danh trong ngôi Çình làng Bùi Chu.

Nhà th© Çá Phát DiŒm, m¶t ki‰n trúc Ç¶c ÇáoHÖn 2 gi© chiŠu chúng tôi m§i Ç‰n Phát DiŒm. ñây là m¶t cänh quan ÇÜ®c x‰p vào hàng Di tích Væn hóa QuÓc gia và cÛng là m¶t nhà th© n°i danh trên th‰ gi§i vì ki‰n trúc rÃt Ç¥c biŒt. Toàn th‹ nhà th© ÇÜ®c xây d¿ng b¢ng Çá v§i nh»ng ÇÜ©ng nét hoa væn ÇÜ®c chåm tr° rÃt tÌ mÌ, công phu, tinh t‰. Tuy là bu°i chiŠu, nhÜng trong bãi ÇÆu xe, còn gÀn mÜ©i chi‰c xe trên 50 ch‡ ngÒi cûa khách Ç‰n thæm. Khung cänh tØ con ÇÜ©ng làng rë vào nh© tuyŒt ÇËp. M¶t chi‰c hÒ tròn ch¡n ngang lÓi vào, gi»a hÒ là m¶t khu cÒn ÇÃt, hình ñÙc Chúa vÜÖn lên tr©i cao. Nhà th© Phát DiŒm thu¶c tÌnh Ninh Bình vŠ phía Nam Hà N¶i 30km. ñÜ®c b¡t ÇÀu xây d¿ng tØ cuÓi th‰ k› 19 (1825-1899). Bån có th‹ tìm thÃy ª Çây lÓi ki‰n trúc cûa nh»ng nhà th© c° La Mã cùng hòa h®p v§i nh»ng nét Ç¥c trÜng cûa nh»ng chùa chiŠn và nh»ng ngôi Çình VN. Vì th‰ nó trª nên m¶t s¿ hài hòa rÃt ViŒt Nam, tØ ÇÀu th‰ k› 20, không nÖi nào có.Trong cänh bùn lÀy nÜ§c Ç†ng cûa ÇÎa phÜÖng này th©i Çó, ngÜ©i ta Çã phäi huy Ç¶ng hàng træm ngàn tÃn Çá (có lë lÃy tØ Thanh Hóa ra) và hàng triŒu cây tre làm dàn cao tØ 20m Ç‰n 30m. ñ¥c biŒt là hàng c¶t g‡ to l§n chÜa tØng thÃy, chØng hai ngÜ©i ôm, cao chØng hÖn 10m chåy dài trong n¶i thÃt cûa thánh ÇÜ©ng. Không th‹ hi‹u ngÜ©i ta Çã phäi bÕ ra bao nhiêu công phu Ç‹ tìm ÇÜ®c thân cây vï Çåi có Ç‰n ngàn næm tu°i này ª nh»ng cánh rØng già VN Ç‹ Çëo g†t thành hàng c¶t ÇÒ s¶ này. Nhà th© Phát DiŒm ÇÜ®c g†i là nhà th© Çá. Bên nhà th©, còn có t§i næm chi‰c tháp b¢ng Çá ÇÜ®c xây d¿ng công phu, chåy d†c bên cánh phäi. TrÜ§c khi Çi vào nhà th© chính, có m¶t vòm tam quan ÇÓi diŒn v§i lÓi vào thánh ÇÜ©ng. Phía sau nhà th© có m¶t khu ÇÒi Çá nhÕ, g†i là Núi Can-va-ri-ô. Theo nh»ng ngÜ©i dân cho bi‰t, Çây là núi Çá nhân tåo. NgÜ©i ta Ç¡p Çû tr†ng lÜ®ng Ç‹ gi» cân b¢ng cho phía trÜ§c nhà th© có th‹ bÎ lún ho¥c bÎ nghiêng. Vào ngày 15 tháng 8 næm 1972, trong th©i chi‰n tranh, m¶t quä bom Çã rÖi trúng nhà th© làm bay mÃt m¶t sÓ bàn th© và làm v« toang nh»ng cºa kính màu tuyŒt ÇËp. TÜ©ng và mái cÛng bÎ xô nghiêng xiêu vËo rÃt Çáng lo ngåi.

Sau chi‰n tranh, các con chiên tØ kh¡p nÖi trên th‰ gi§i Çã Çóng góp công cûa trùng tu låi. ñ‰n nay m†i thÙ Çã ÇÜ®c phøc ch‰ Çúng nhÜ "nguyên bän". Nhà th© Çá Phát DiŒm Çang là m¶t cänh quan rÃt Çáng chú š cûa khách du lÎch trên th‰ gi§i. ñã có rÃt nhiŠu Çoàn khäo sát, các nhà khoa h†c, các nhà vi‰t sº, các ki‰n trúc sÜ n°i danh... Ç‰n Çây Ç‹ tìm hi‹u vŠ nguÒn gÓc ki‰n trúc và s¿ xây d¿ng khu nhà th© Çá này. M¶t ngÜ©i bån tôi, bà Trùng DÜÖng ª MÏ cÛng Çang có š ÇÎnh cùng vài ngÜ©i bån khäo sát vŠ ki‰n trúc này.Ÿ bÃt cÙ góc Ç¶ nào, bån cÛng có th‹ nhìn thÃy s¿ hùng vï tráng lŒ cûa nhà th©. Phäi mÃt hai ti‰ng ÇÒng hÒ chúng tôi m§i có dÎp Çi thæm h‰t nh»ng cänh quan ª Çây. Khi ra Ç‰n c°ng, có m¶t vài hàng bán nh»ng vÆt døng nho nhÕ nhÜ chi‰c quåt ÇÒi mÒi, túi xách thêu thùa khá xinh x¡n có hình nhà th© và hàng ch» Phát DiŒm Ç‹ làm k› niŒm. Ÿ Çây còn có cä nh»ng "Ç¥c sän" cûa miŠn bi‹n Phát DiŒm, hÀu h‰t là các loåi m¡m: m¡m tôm ñiŠm, m¡m tép, nÜ§c m¡m cáy (thÙ nÜ§c m¡m chÌ chÃm v§i rau lang m§i Çúng gu và dÆy mùi), m¡m rÜÖi mà ngÜ©i bán hàng quäng cáo v§i bån là chÌ vùng Phát DiŒm m§i có. Mãi Ç‰n chiŠu tÓi, chúng tôi m§i vŠ Ç‰n Bùi Chu Ç‹ d¿ "Çêm væn nghŒ quÓc t‰ ª Çình làng". 11 gi© Çêm m§i xong và lên xe trª vŠ Ç‰n Hà N¶i Çã là hÖn 2 gi© khuya. Sáng s§m hôm sau låi xách túi ra máy bay trª låi Sài Gòn. Chuy‰n B¡c du mŒt bã ngÜ©i, tôi phäi n¢m hai ba hôm m§i "lai tÌnh". Xin cäm Ön ông chû Th©i Báo San Jose, anh Hà Túc ñåo và ông Khôi kèn Çã sæn sóc cho cu¶c hành trình cûa chúng tôi, Çi Ç‰n nÖi vŠ Ç‰n chÓn và có ÇiŠu kiŒn Çåt ÇÜ®c nh»ng Ü§c nguyŒn cûa mình.

Nhà th© Çá Phát DiŒm v§i 5 ng†n tháp cÛng b¢ng Çá chåy d†c bên phäi nhà th©.

N¶i thÃt nhà th© PD v§i nh»ng hàng c¶t g‡ l§n, hai ngÜ©i ôm, cao vút.

Núi Can-va-ri-ô phía sau nhà th© PD.

=END=

7- DiÍn ñàn Væn H†c

- Vi‰t Cho Nh»ng NgÜ©i Cha

Phan ñÙc Minh (VNN)

Cha tôi sinh trÜªng tåi 1 làng, mà cÛng là m¶t PhÓ QuÆn thu¶c TÌnh Ki‰n An, sau này sát nhÆp vào Häi Phòng. Th‰ hŒ cûa Cha tôi cÛng nhiŠu gian truân, Çiêu ÇÙng không khác nhiŠu so v§i th‰ hŒ cûa chính tôi (næm nay cÛng Çã 76 tu°i). Cø cho tôi ra thành phÓ Häi Phòng theo h†c bÆc Trung H†c dù r¢ng ÇiŠu Çó rÃt tÓn kém ÇÓi v§i gia Çình, nhÜng Cø, v§i s¿ góp š cûa Anh tôi (hÖn tôi chØng 6, 7 tu°i, cÛng Çã tØng ra Häi Phòng theo h†c nhiŠu næm) cho r¢ng: th©i nào cÛng vÆy, có h†c m¶t chút, cu¶c Ç©i së tÓt ÇËp hÖn. Th‰ nhÜng, ch£ng ÇÜ®c bao lâu thì cu¶c chi‰n Pháp-ViŒt n° ra b¡t ÇÀu tØ Häi Phòng, vào tháng 11-1946, trong khi chúng tôi Çang ngÒi trong l§p. V§i tu°i thi‰u niên, nhÜng tôi Çã š thÙc ÇÜ®c b°n phÆn cûa m¶t công dân ÇÓi v§i T° QuÓc lúc lâm nguy, tôi xin phép Cha MË lên ÇÜ©ng, theo các bÆc Çàn anh, trong Çó có anh tôi, kháng chi‰n chÓng Pháp xâm lÜ®c, tùy theo khä næng và sÙc l¿c cûa mình. Cha MË, chÎ và các em tôi gåt nÜ§c m¡t Ç‹ tôi ra Çi. Hai lÀn bÎ Tây b¡t, lÀn ÇÀu næm 1949, lúc 18 tu°i, nhÜng ÇÜ®c thä ngay, chÌ sau 1 Çêm bÎ cùm chân ngoài tr©i. LÀn Çó cÛng là nh© có chút vÓn li‰ng Pháp Ng» và khä næng trình bày lš lë, thuy‰t phøc ÇÜ®c 2 viên chÌ huy cao cÃp nhÃt tåi ñÒn "Làng HŒ", huyŒn Thøy Anh, TÌnh Thái Bình, 1 Trung Úy và 1 ñåi Úy ngÜ©i Pháp. BÎ Tây b¡t cùng v§i hàng chøc ngÜ©i mà ngay ngày hôm sau m¶t mình tôi Çã ÇÜ®c thä vŠ, trình diŒn cÖ quan, quä là 1 ÇiŠu Çáng nghi ng© và tai håi cho tôi sau này bªi vì c¶ng sän là thÙ ngÜ©i "Ça nghi Tào Tháo" nhÃt loài ngÜ©i. LÀn thÙ hai, næm 1951 lúc 20 tu°i, tôi bÎ Tây b¡t giam dài lâu hÖn, nhÜng là lÀn tôi t¿ nguyŒn Ç‹ cho Tây b¡t trong 1 cu¶c hành quân Çåi quy mô càn quét toàn th‹ 12 Phû HuyŒn, TÌnh thái Bình, do Çích thân ñåi TÜ§ng De Lattre de Tassigny, T°ng TÜ LŒnh Quân ñ¶i Pháp tåi ñông DÜÖng chÌ huy trên máy bay "Quan Sát" nhÜ L-19 cûa Quân ñ¶i ViŒt Nam C¶ng Hòa sau này, vì TÌnh Thái Bình là hÆu phÜÖng cuÓi cùng cûa Liên Khu 3 c¶ng sän, nÖi Ç¥t cÖ sª chÌ huy, lãnh Çåo các cÖ quan, Ban, Ngành, nhÜ ñäng, quân s¿, chính trÎ, hành chánh, chuyên môn, kÏ thuÆt cûa Liên Khu cÛng nhÜ các TÌnh lân cÆn. Vì Çã qua 1 lÀn bÎ Tây b¡t nên tôi hi‹u là: Tây b¡t không Çáng s® cho l¡m, nhÜng là cÖ h¶i Ç‹ tôi tØ bÕ hàng ngÛ kháng chi‰n do c¶ng sän lãnh Çåo, khi tôi Çã ch†n con ÇÜ©ng, lúc Çó chÜa h£n là tÓt nhÜng không xÃu, không ghê tªm b¢ng tuân theo c¶ng sän Ç‹ làm nh»ng ÇiŠu tôi Çã bi‰t, Çã rõ là vô cùng tàn båo và kinh khûng. Vì công tác luân phiên, thay Ç°i ª các cÖ quan lãnh Çåo (nh© s¿ can thiŒp cûa anh tôi và có chút vÓn ch» nghïa) rÒi qua ngành Tuyên-HuÃn, tôi ÇÜ®c Ç†c tài liŒu, báo chí nên bi‰t Chính Phû chÓng C¶ng sän, QuÓc Gia ViŒt Nam Çã ÇÜ®c thành lÆp và Ông Bäo ñåi là QuÓc TrÜªng, v§i s¿ tr® giúp cûa ngÜ©i Pháp. Tôi phäi ch†n cách "Ç‹ Tây b¡t" vì 2 lš lë: 1/- Thoát khÕi hàng ngÛ c¶ng sän mà không làm liên løy Ç‰n nh»ng ngÜ©i thân yêu, bån bè, nhÃt là ngÜÖiø anh ru¶t thÎt có chÙc vÎ lãnh Çåo Çã h‰t lòng che chª cho tôi, nhÜng không ÇÜ®c nhÜ tôi mong Ü§c. Anh tôi là con ngÜ©i c¶ng sän tØ trÜ§c ngày "T°ng khªi nghïa, cÜ§p chính quyŠn" 19 tháng 8-1945 nhÜng không giÓng nh»ng ngÜ©i c¶ng sän khác: gÓc ti‹u tÜ sän, trí thÙc, ly khai gia Çình nhÜng luôn luôn lo l¡ng cho gia Çình, phái ngÜ©i hÜ§ng dÅn cha mË và các em di tän tránh h†a chi‰n tranh, t§i nh»ng vùng hÆu phÜÖng an toàn, gºi gÃm vào nh»ng gia Çình thÆt tÓt, h‰t lòng giúp Ç«, nhÃt là che chª cho tôi trong nh»ng tháng ngày gian kh°, læn l¶n v§i chi‰n tranh, chui hÀm, rúc hÓ, dÜ§i quyŠn chÌ huy cûa nh»ng ngÜ©i c¶ng sän s¡t máu, khác nhiŠu, không giÓng và dÜ§i quyŠn cûa anh tôi. 2/- Tôi Çã có cÖ h¶i bi‰t rõ 1 lÀn: ngÜ©i Pháp rÃt Çáng s® khi hai bên n° súng, giao chi‰n, b¡n gi‰t nhau, nhÜng khi Çã bÎ h† b¡t rÒi thì n‡i s® Çó không có gì

Çáng k‹ n»a. ñiŠu này khác h£n v§i trÜ©ng h®p tù binh, quân ÇÎch bÎ c¶ng sän b¡t ÇÜ®c. Tôi phäi nói thÆt là ngÜ©i Pháp " væn minh, nhân Çåo" hÖn c¶ng sän rÃt nhiŠu trong viŒc ÇÓi xº v§i ÇÎch quân, tù binh bÎ h† b¡t. Ÿ Çây, tôi chÌ vi‰t ra Ç‹ nói lên s¿ hy sinh cao cä, s¿ lo s® vô biên cûa ngÜ©i Cha dành cho tính mång ÇÙa con cûa mình bÎ Pháp b¡t hai lÀn trong giai Çoån chi‰n tranh ác liŒt thì së ra làm sao, rÒi cÛng chính ngÜ©i Cha Çó l¥n l¶i, ÇÜ©ng sá xa xôi nguy hi‹m Ç‹ Çi tìm ÇÙa con bÎ giam, bÎ tù ª Çâu vì lÀn thÙ hai, tôi bÎ b¡t cùng v§i hàng træm ngàn thanh niên các loåi cûa Liên khu 3 và TÌnh Thái Bình, Çông Ç‰n mÙc phäi ÇÜa các ÇÎa tåm giam kh¡p nÖi trong mÃy TÌnh Thái Bình, Nam ñnh, Ninh Bình. Tôi bÎ tåm giam ª sân vÆn Ç¶ng Thái Bình không nhà cºa, vào mùa mÜa 1 tháng, thÆt là kh° sª, nhÜng chuyŒn dài l¡m, lúc khác m§i vi‰t ÇÜ®c. Qua các Ç®t thÄm vÃn tôi "ÇÜ®c" chuy‹n sang Thành phÓ Nam ñÎnh. May sao, khi Cha con g¥p låi nhau thì ÇÙa con Çó vÅn còn sÓng, chÜa ch‰t, không cøt tay, mÃt chân, thÜÖng tích ÇÀy ngÜ©i nhÜ Cha tôi lo l¡ng. Trái låi ÇÙa con Ãy vÅn còn sÓng, sÓng trong khung cänh thoäi mái, dÍ chÎu không th‹ ng© ÇÜ®c vì tôi v§i tu°i 21, ÇÜ®c Trung Úy Halot, ChÌ Huy Tråi, chÌ ÇÎnh làm TrÜªng Tråi Giam (Chef de Camp) coi 500 tù chính trÎ v§i 1 phø tá (Adjoint du Chef de Camp) và 10 TrÜªng Toán (Chefs de Groupes) do chính tôi ch†n l¿a trong sÓ nh»ng anh em bi‰t ti‰ng Pháp và tính tình tôi cho là ÇÜ®c. Anh em sÓng v§i nhau, làm lao Ç¶ng nhË nhàng, g†i là có nhÜ sºa ÇÜ©ng Nam ñnh - Ninh Bình, d†n dËp vŒ sinh quanh vùng, làm 1 ngày, nghÌ 2 ngày, 9 toán Çi làm, cÙ thay phiên nhau m‡i ngày 3 toán thôi, toán thÙ 10 ª tråi lo nÃu æn, vŒ sinh l¥t v¥t, linh tinh. Ti‰ng là Çi tù nhÜng tÃt cä chúng tôi thoäi mái và...dÍ chÎu hÖn khi chÜa vào tù, khi còn ª v§i c¶ng sän... Hi v†ng gÀn Çây tôi së có dÎp vi‰t 2 chuyŒn: "BÎ Tây b¡t" và "ñi tù Tây" m¶t cách ÇÀy Çû, nhiŠu chi ti‰t khó ai ng© ÇÜ®c..Nói sao cho h‰t tình thÜÖng cûa 1 ngÜ©i Cha dành cho ÇÙa con trai, mà tôi bi‰t tØ lúc còn nhÕ là ngÜ©i rÃt thÜÖng yêu tôi, rÒi ÇÙa con trai Çó låi s§m thoát ly gia Çình Ç‹ Çi làm nghïa vø thiêng liêng: chÓng xâm læng, bäo vŒ T° QuÓc. Có ÇiŠu Cha tôi không th‹ hi‹u ÇÜ®c tåi sao tôi låi phäi r©i bÕ cái hàng ngÛ có danh hiŒu cao ÇËp Çó Ç‹ ra Çi, và tôi cÛng chÜa bao gi© nói v§i Cha tôi cái ÇiŠu: tôi Çã cÓ tình n¢m låi trong ru¶ng lúa (ngày xÜa lúa cao l¡m, trên th¡t lÜng ngÜ©i l§n), ch© cho Tây Ç‰n b¡t, m¥c dÀu tôi Çã ÇÜ®c phát ÇÀy Çû døng cø, phao bÖi Ç‹ vÜ®t qua sông, sang HuyŒn Ninh Giang, TÌnh Häi DÜÖng bên cånh.÷n nghïa báo ÇŠn công Ön Cha MË thì tôi chÌ ÇÖn giän nh§ ÇÜ®c 2 trÜ©ng h®p nhÜ th‰ này: A/- TØ giã Cha MË cuÓi næm 1946 Çi kháng chi‰n chÓng Pháp, æn và ª hoàn toàn nh© vào dân chúng nÖi cÖ quan làm viŒc Ç¥t tåi Çó. Lúc ban ÇÀu, do s¿ tuyên truyŠn, Ç¶ng viên vô cùng khôn khéo cûa c¶ng sän, hÀu h‰t m†i ngÜ©i dân ÇÃt B¡c ÇŠu rÃt thÜÖng yêu nh»ng ngÜ©i Çi kháng chi‰n nhÜ chúng tôi. H† s¤n sàng hi sinh tÃt cä cho "Cách mång giäi phóng dân t¶c", chÓng xâm læng bäo vŒ T° QuÓc. Có nh»ng cø già, khi ränh r‡i, nói chuyŒn v§i tôi, m¶t thanh niên m§i l§n, có chút h†c hành, mà các cø yêu thÜÖng nhÜ con cháu ru¶t thÎt, luôn luôn Ç¶ng viên tôi cÓ g¡ng trên con ÇÜ©ng cÙu dân, cÙu nÜ§c ch¡c ch¡n còn dài và nhiŠu gian kh°. Có cø còn vui vÈ nói r¢ng: Lão mong muÓn sau này có ÇÜ®c cÆu làm con r‹ cûa Lão, khi ÇÃt nÜ§c thanh bình. Các cø làm sao hi‹u ÇÜ®c cu¶c chi‰n tranh th¿c s¿ nó nhÜ th‰ nào và Ç‰n bao gi© nó m§i chÃm dÙt, chÃm dÙt rÒi thì ÇÃt nÜ§c này së ra làm sao, có ÇÜ®c nhÜ các cø mong Ü§c hay không. CuÓi næm 1948, nh»ng kÈ nhÜ tôi b¡t ÇÀu có quy ch‰ lãnh lÜÖng chút ít. Tôi gÀn nhÜ không tiêu sài gì cä, ngoåi trØ mua m¶t cái ÇÒng hÒ Çeo tay ÇÀu tiên trong Ç©i, hiŒu Niklès,

m¥t tr¡ng, có ÇÓm då quang (lumineux/ luminous) ª khu PhÓ ñÓng Næm, Thái Bình, m¶t TÌnh hÆu phÜÖng cuÓi cùng cûa Liên Khu 3, dÜ§i quyŠn TÜ LŒnh cûa TÜ§ng c¶ng sän NguyÍn SÖn và Phó TÜ LŒnh ñåi Tá Hoàng Minh Thäo, Ç‹ bi‰t gi© giÃc, th©i gian, n‰u không, ngày cÛng gÀn giÓng nhÜ Çêm và Çêm cÛng gÀn giÓng nhÜ ban ngày. Tôi Ç‹ dành ÇÜ®c m¶t sÓ tiŠn, rÒi nhân 1 chuy‰n Çi công tác, tôi xin ÇÜ®c Çi cùng, và tìm cách ghé thæm Cha MË và các em tôi Çang còn Çi tän cÜ, lánh nån chi‰n tranh, do anh ru¶t tôi ÇiŠu Ç¶ng ngÜ©i liên låc và hÜ§ng dÅn. CÛng vì cái chuyŒn...n¥ng tình v§i gia Çình nhÜ th‰ mà anh tôi dù là bÆc ThÀy cûa T°ng Bí ThÜ Nông ñÙc Månh bây gi© (anh tôi gia nhÆp ñäng næm 1944, Nông ñÙc Månh gia nhÆp næm 1963), B¶ Chính TrÎ Trung ÐÖng ñäng Ç¥t anh tôi ra ngoài lŠ k‹ tØ cu¶c cäi cách ru¶ng ÇÃt và vø tiêu diŒt phong trào Nhân Væn Giai PhÄm næm 1956 tåi ÇÃt B¡c, cùng nhóm bån bè chØng mÜÖi ngÜ©i. Anh tôi, nói thông thåo ti‰ng ViŒt - Pháp - Anh - Nga Çã tØng ÇÜ®c cº cÀm ÇÀu phái Çoàn Hà N¶i, Çi tham quan, h†c hÕi, rút kinh nghiŒm tåi kh¡p các nÜ§c c¶ng sän Çã l§n månh nhÜ Liên Sô, ñông ñÙc, Pháp và các nÜ§c ñông Âu vv... ñi thæm các nÖi, trª vŠ ngÒi låi v§i nhau cä tháng làm bän t°ng k‰t, nhÆn ÇÎnh nh»ng cái hay cûa thiên hå Ç‹ mình h†c hÕi, áp døng. Th‰ là ch‰t! Nh»ng cái dª, cái dÓt cûa ñäng mình lòi ra, và nhóm này cä chøc ngÜ©i công lao... không bi‰t nói th‰ nào cho Çúng, bÎ coi là "có tÜ tÜªng xét låi nguy hi‹m cho ñäng"... Anh tôi sÓng v§i sÓ tiŠn hÜu hàng tháng 800 ngàn ÇÒng tiŠn HÒ, chÎ dâu tôi, ÇÜ®c coi là "Hoa Khôi" trong m¶t Çám cÜ§i tÆp th‹ 5 c¥p do ñäng t° chÙc, c¿u cán b¶ khá cao tiŠn hÜu 500 ngàn, c¶ng låi là 1 triŒu 3 tiŠn HÒ, gÀn 100 Çô la MÏ, b¢ng tiŠn... m¶t con Çi‰m, gái g†i loåi tÀm thÜ©ng ÇÜ®c lÛ cán b¶ hång B, hång C kêu Ç‰n khách sån ª gÀn Çó "nhÄy dù 1 phát"... Anh tôi qua Ç©i cách Çây không lâu tåi m¶t cæn nha nhÕ xíu trong khu chung cÜ nghèo nàn, dành cho ngÜ©i vŠ hÜu, sau tai nån trÜ®t ngã tåi mänh sân gåch Ü§t át trÖn tr®t, b‹ s†, kéo theo cái ch‰t cûa chÎ dâu bÎ xúc Ç¶ng månh Çang khi Çau tim n¥ng, mà hai ngÜ©i trông nom sæn sóc chính là anh tôi và ÇÙa con trai Çã mÃt viŒc khi anh tôi không còn tåi chÙc... SÓng thì nghèo nàn kh° c¿c nhÜ th‰, mà khi ch‰t thì Çám tang cûa c¥p v® chÒng già này låi quá l§n vì thành phÓ ÇÙng ra t° chÙc, Çàn em, h†c trò cûa anh tôi tØ các nÖi xa gÀn kéo vŠ tØ biŒt ngÜ©i quá cÓ ÇÜ®c nhiŠu ngÜ©i m‰n phøc. Nh»ng vòng hoa ngÜ©i ta không nh§ là Ç‰m ÇÜ®c bao nhiêu n»a... Cu¶c Ç©i là th‰ Çó! Tôi g¥p låi Cha MË và các em vào ÇÀu næm 1949, sau hÖn 2 næm xa cách. ThÆt là...mØng mØng, tûi tûi, nh»ng gi†t nÜ§c m¡t xót thÜÖng sao mà quên ÇÜ®c! Tôi móc m§ù tiŠn trong túi chi‰c áo väi mÀu nâu gø, thÙ áo väi nhu¶m nâu rÒi nhúng vào nÜ§c bùn hòa tan v§i nÜ§c, phÖi n¡ng cho ngä mÀu nâu ÇÆm nhÜ pha...mÀu tím Hoa Sim, trông ÇËp và dÎu m¡t hÖn (thÙ mÀu bÎ coi là mÀu nâu... Ti‹u TÜ Sän) ch£ng nh§ là bao nhiêu tiŠn, gói trong giÃy báo, ÇÜa cho Cha tôi: "Xin ThÀy MË cÀm lÃy cho con, Ç‹ thêm vào nuôi gia Çình, nuôi các em..." Tôi nghËn ngào không nói ÇÜ®c n»a, trong lòng cäm thÃy sót sa. Cha tôi m¡t long lanh Ü§t, ÇÜa gói tiŠn cho MË tôi, không nói m¶t l©i. MË tôi l¥ng ngÜ©i, nÜ§c m¡t rÖi tØng gi†t... Mãi lúc sau, MË tôi m§i nói: "Gia Çình ta làm æn vÃt vä thÆt, ChÎ con còn có gánh hàng xén, cä nhà quay s®i, quay tÖ Çem Çi ch® bán, cÛng sÓng ÇÜ®c qua ngày. ThÀy MË và gia Çình bi‰t con ra Çi là vÃt vä, gian lao, nguy hi‹m. Thôi, con cÙ gi» lÃy mà tiêu, có lúc cÀn Ç‰n..." ñúng lúc Çó thì có ngÜ©i chåy vào nh¡c tôi: "ñ‰n gi© tÆp h†p Çi rÒi, Chú TÜ Öi!" Tôi chào Cha MË, vÅy tay v§i m†i ngÜ©i trong gia Çình, ÇÎnh quay ra nhÜng thình lình tôi dØng låi ôm ch¥t 2 ÇÙa em nhÕ nhÃt, 1 gái, 1 trai, ba mái ÇÀu gøc xuÓng, chøm låi v§i nhau, hai ÇÙa em nÃc lên tØng ti‰ng, rÒi tôi chåy v†t ra sân lÅn vào Çám ngÜ©i Çang ch© Ç®i...

B/- TrÜ©ng h®p thÙ hai, tôi có cÖ h¶i giúp Ç« cha mË chút ít tiŠn båc và thuÓc men là hÒi næm 1954, cu¶c chi‰n ñiŒn BiŒn Phû s¡p Ç‰n hÒi ngã ngÛ, nhân chuy‰n Çi công tác Nam - ñÎnh vŠ Hà N¶i, ñåi Úy Miraucourt lái xe Jeep, tôi ngÒi bên cånh. Tuy còn là Hå Sï Quan nhÜng tôi rÃt thân thi‰t v§i Ông vì Ông Çã b° nhÆm tôi thay th‰ 1 Hå Sï Quan ngÜ©i Pháp (Sergent-Chef Cordier) hÒi hÜÖng vŠ Pháp, Ç‹ trông coi cho Ông m¶t cái Væn Phòng quän trÎ 600 nhân viên vŠ m†i m¥t: tài chánh, quän trÎ, s° sách, giÃy t© liên låc trên dÜ§i, hàng d†c, hàng ngang. Ông luôn coi tôi nhÜ 1 ngÜ©i bån rÃt thân, thÜ©ng xuyên dåo chÖi bách b¶ chuyŒn trò v§i nhau trên ÇÜ©ng phÓ Nam ñÎnh nh»ng ngày chû nhÆt, sau khi ông vào ki‹m soát doanh tråi xong, ÇÆu xe Jeep ª tråi, ch§ không coi tôi chÌ là 1 nhân viên dÜ§i quyŠn, cÃp bÆc còn quá nhÕ. Có khi æn trÜa ª PhÓ thì Ông dành phÀn trä tiŠn và nói: Tôi là ñåi Úy, lÜÖng tôi cao hon, Ç‹ tôi trä tiŠn. Tôi Çáp låi: "ñåi Úy nói Çúng, nhÜng ñåi Úy trä 2 lÀn thì cho tôi trä 1 lÀn thì tôi m§i dám æn trÜa v§i ñåi Úy. Ông b¢ng lòng. Ông Çã b¢ng m†i cách ÇŠ nghÎ thæng cÃp Ç¥c biŒt cho tôi tØ 1 Binh Nhì (Soldat de 2ème classe - MÏ kêu là Private) lên Hå Sï (Caporal) chÌ sau 3 tháng nhÆp ngÛ - vì tôi không Çi h†c TrÜ©ng Sï Quan trØ bÎ Thû ñÙc khi ÇÜ®c g†i, mà tình nguyŒn nhÆp ngÛ vào ÇÖn vÎ cûa Ông ñåi Úy này Ç‹ ÇÜ®c ª thành phÓ sau khi ra khÕi nhà tù Nhà Máy RÜ®u, Nam ñÎnh ít lâu, còn mŒt mÕi và Çã có Çû giÃy t© h®p lŒ. ChÌ 16 ngày sau, cÛng tåi sân c© hôm nào, ñåi Úy Miraucourt Ç†c Quy‰t ñÎnh cûa TÜ§ng TÜ LŒnh ñŒ Tam Quân Khu cho tôi Ç¥c cách thæng cÃp Trung Sï (Sergent) có hiŒu l¿c hÒi tÓ (MÏ kêu là: retroactive effect) k‹ tØ ngày lên Hå Sï, nghïa là tØ Binh Nhì lên th£ng luôn Trung Sï, Ç‹ có Çû cÃp bÆc tÓi thi‹u ngÒi vào ch‡ thay th‰ Sergent-Chef Cordier, ÇiŠu khi‹n cái væn phòng quän lš hÀu nhÜ m†i m¥t cûa m¶t ÇÖn vÎ mang danh hiŒu ñåi ñ¶i 3 TruyŠn Tin ViŒt Nam (3ème Compagnie de Transmissions Vietnamienne) nhÜng quân sÓ låi t§i 600 ngÜ©i, Çông gÃp rÜ«i 1 Ti‹u ñoàn B¶ Binh (Bataillon d'infantry). Ông låi còn ÇŠ nghÎ cho tôi lên th£ng cÃp cao nhÃt cûa hàng hå Sï Quan là "Adjudant-Chef" Ç‹ 6 tháng sau, trong th©i kÿ chi‰n tranh, Ông ÇŠ nghÎ cho tôi lên th£ng cÃp Thi‰u Úy th¿c thø (Sous-lieutenant à titre définitif) chÌ vì m¶t câu nói nºa Çùa nºa th¿c cûa tôi: "N‰u tôi xin ñåi Úy cho tôi lÆp hÒ sÖ Çi h†c khóa Ç¥c biŒt Sï Quan hiŒn dÎch ñà Låt, chÌ sau 9 tháng, tôi së mang lon ChuÄn Úy HiŒn DÎch (Aspirant de l'armée active) thì ñåi Úy tính sao? - Ông nói: "Anh cÙ làm viŒc Çi, khÕi cÀn Çi h†c nhÜ th‰, mà 9 tháng sau, anh không nh»ng lên ChuÄn Úy, mà lên th£ng luôn Thi‰u Úy, anh chÎu không? Tôi së thay m¥t thÜ®ng cÃp móc lon Thi‰u Úy th¿c thu, 1 våch vàng lên vai anh, anh nghï sao?" - Tôi bäo: "N‰u ñåi Úy Çeo 3 sao trên vai thì tôi tin ÇiŠu Çó, nhÜng ti‰c r¢ng trên vai Úy m§i có 3 våch vàng thôi." Th‰ là Ông ra lŒnh cho Trung Úy Khôi, Sï Quan phø tá, sau này lên ñåi Úy và thay th‰ chÙc vø cûa Ông khi Ông hÒi hÜÖng trª vŠ Pháp, lÆp ngay hÒ sÖ ÇŠ nghÎ thæng cÃp ki‹u Çó cho tôi. CÀn l©i phê, ch» kš, con dÃu cûa cÃp chÌ huy nào trong lãnh th° ñŒ Tam Quân khu hÒi Çó là Çích thân Ông chª tôi b¢ng xe Jeep cûa Ông t§i trình diŒn cÃp chÌ huy, Pháp cÛng nhÜ ViŒt, k‹ cä TÜ§ng TÜ LŒnh ñŒ Tam Quân Khu ª Hà N¶i. HÒi Çó ti‰ng nói cûa 1 ñåi Úy ngÜ©i Pháp, chÌ huy ÇÖn vÎ 600 quân, phø trách công tác truyŠn tin cho cä 1 Quân Khu ViŒt Nam, miŠn B¡c ViŒt, luôn cä cái "Zône Sud du Nord Vietnam" và thêm cái "Subdivision Nam ñÎnh" cûa Pháp n»a, nó có tr†ng lÜ®ng to tát l¡m. Vì vÆy, hÒ sÖ ÇŠ nghÎ thæng cÃp Ç¥c cách cho tôi t§i cºa nào cÛng ÇŠu l†t, v§i ch» kš và con dÃu ÇÕ chót cûa cÃp chÌ huy có thÄm quyŠn. ChÌ khi phäi gºi hÒ sÖ tØ Nam ñÎnh vào B¶ T°ng Tham MÜu ª Sài Gòn là Ông bäo tôi: "Anh chÎu khó ch©, tôi cam Çoan së móc lon Thi‰u Úy th¿c thø lên vai anh Çúng nhÜ tôi Çã nói..."

M¶t hôm, Ông lái xe, cùng tôi tØ Nam ñÎnh lên Hà N¶i công tác. ViŒc xong, ñåi Úy Miraucourt cho tôi nghÌ 2 ngày và nói: "anh muÓn nghÌ ª Çâu cÙ cho tôi bi‰t. Còn Ông thÜ©ng nghÌ ª Câu Låc B¶ Sï Quan Pháp gÀn nhÃt. Tôi muÓn vŠ Häi Phòng, nhà Chú Thím ru¶t cûa tôi buôn bán tåi Çây. Khi ÇÜa tôi t§i nhà xong xuôi, Ông chúc tôi vui vÈ và chào Chú Thím tôi rÒi quay ra. Cä nhà Chú Thím tôi Ç° xô låi, 2 ÇÙa em h†, kém tôi chØng 8 và 10 tu°i reo mØng vì lâu l¡m anh em m§i g¥p låi nhau. VØa lúc Ãy thì Cha tôi ª trên lÀu, thÃy Òn ào, Çi xuÓng. Tr©i Öi! Cha con ôm lÃy nhau nghËn ngào... Sau khi chuyŒn trò m¶t lúc, Cha tôi xin phép cä nhà Ç‹ hai cha con tôi nói chuyŒn riêng v§i nhau ª ngoài phòng khách. Cø k‹ cho tôi nghe nh»ng chuyŒn bi thäm nÖi quê nhà: ÇÃt cát, ru¶ng vÜ©n bÎ chính quyŠn "cách mång" tÎch thu h‰t, chÌ Ç‹ låi cho 1 chút làm ch‡ ª, ru¶ng nÜÖng tÃt cä bi‰n thành cûa nhà nÜ§c, nhà cºa tan hoang vì chính sách "Tiêu th° kháng chi‰n, vÜ©n không nhà trÓng" trÜ§c khi chi‰n tranh kéo Ç‰n, nhÜng kÿ th¿c là chính sách cûa "cách mång": m†i ngÜ©i ÇŠu phäi nghèo nhÜ nhau, trong khi nhà ÇÃt, ru¶ng vÜ©n cûa gia Çình tôi thu¶c loåi... hÖi nhiŠu. Cha mË tôi lo buÒn rÒi phát bŒnh, tiŠn båc Çâu còn n»a, may nh© có ông chú ru¶t tÙc là em ru¶t Cha tôi buôn bán khá giä ª Häi Phòng, h‰t lòng giúp Ç«. Cø nói trong ti‰ng nghËn ngào: "m‡i lÀn thi‰u quá, ThÀy låi ra Çây, Chú Thím giúp cho m¶t ít, khi nào có thì trä låi sau, anh em ru¶t thÎt cÙu giúp nhau là vÆy." Tôi hÕi: "ThÀy vay mÜ®n cûa Chú Thím t§i lúc này là bao nhiêu rÒi?" Cha tôi nói: "NhiŠu l¡m con Öi! Không bi‰t bao gi© nhà ta m§i trä n°i!" Tôi låi hÕi: "ThÀy nói nhiŠu là bao nhiêu?" - 4 ngàn 500 ÇÒng, tính ra lúc Çó hình nhÜ gÀn 5 lång vàng thì phäi. Tôi nói: "ThÀy khÕi lo! Con Çí công tác, có mang theo trong c¥p da 10 ngàn ÇÒng, con chÌ gi» låi 500 ÇÒng ÇŠ phòng phäi tiêu, còn låi bao nhiêu con xin ÇÜa ThÀy Ç‹ trä xong cho Chú Thím, sÓ còn låi ThÀy Çem vŠ chi tiêu cho gia Çình. ThÀy MË và các em Ç« kh°." Bà ChÎ tôi Çã lÃy chÒng cÛng ª trong HuyŒn. Hai cha con tôi cùng vui mØng, cäm tå Tr©i ñÃt Çã cho g¥p låi nhau trong hoàn cänh nhÜ th‰ này. GÜÖng m¥t già nua cûa Cha tôi Çang lo âu, sÀu kh°, b‡ng rång ng©i, sáng h£n lên. Cø nói: "G¥p låi con, bi‰t con vÅn còn sÓng sau nh»ng tháng næm lÜu låc giang hÒ, låi còn giúp cho ThÀy MË trä ÇÜ®c món n® tÜªng nhÜ h‰t cä cu¶c Ç©i cÛng không sao trä n°i. Con Çã cÙu gia Çình. Xin Tr©i ñÃt phù h¶ cho con..." Tôi n¡m tay Cø dÅn ra g¥p Chú Thím tôi và nói: "Cháu xin h‰t lòng cäm Ön Chú Thím Çã cÙu giúp gia Çình ThÀy MË con trong nh»ng ngày khó khæn. Nay con xin phép gºi låi Chú Thím sÓ tiŠn ThÀy con Çã vay mÜ®n tØ mÃy næm nay. Xin Tr©i ñÃt phù h¶ cho Chú Thím và các em." Cha tôi nói: "ThÆt cäm Ön Chú Thím, tôi nghï không bi‰t Ç©i mình liŒu có cách nào trä låi Chú Thím ÇÜ®c không. May mà g¥p ÇÜ®c cháu ª Çây, giúp gia Çình tôi trä låi s¿ giúp Ç« cûa Chú Thím." Chú tôi quay ra hÕi: "Cháu trä h‰t Chú Thím th‰ này, có còn ÇÜa cho Bác ÇÜ®c ít nhiŠu Ç‹ vŠ quê làm æn sinh sÓng hay không?" Cha tôi Ç« l©i: "Nói th¿c v§i Chú Thím, cháu nó giúp tôi trä h‰t n® cho Chú thím, còn låi cháu ÇÜa h‰t cho tôi 5 ngàn, Çû sÙc làm æn sinh sÓng qua ngày ª quê làng mình rÒi..." M†i ngÜ©i nhìn nhau ch£ng bi‰t nói chi thêm n»a, nhÜng tôi nhÆn thÃy rõ ràng là niŠm hånh phúc bÃt ng© Çã Ç‰n v§i tÃt cä m†i ngÜ©i chúng tôi. Có nh»ng dòng nÜ§c m¡t long lanh, xúc Ç¶ng, cäm thông ÇÃy ¡p tình ngÜ©i thÜÖng yêu và bác ái, trong lúc 2 ÇÙa em con Chú thím tôi ÇÙng nhìn ngÖ ngác, l¥ng yên...

***

Hôm nay, trên ÇÃt MÏ, ngÒi trÜ§c bàn máy, tôi vi‰t mÃy dòng này kèm theo bài thÖ song ng» "My Father" gºi Çi kh¡p bÓn phÜÖng tr©i, Ç‰n v§i m†i ngÜ©i Cha, trong Çó có cä Cha tôi Çã xa r©i cõi th‰ khi không có tôi ª gÀn, khi tôi Çi tù cäi tåo trên núi trên rØng hi‹m Ç¶c âm u, nhÜng tôi cÛng Çã có 1 lÀn, lÀn ÇÀu và ch¡c cÛng là lÀn cuÓi, sau hÖn nºa th‰ k› cách xa làng xóm, næm 2000, vŠ bên m¶ cûa Cha MË tôi, Çã ÇÜ®c xây Ç¡p cÄn thÆn Ç‹ th¡p vài nén hÜÖng và nói lên nh»ng l©i cÀu nguyŒn...

Verse: My Father(With affection, offered to all fathers, especially Vietnamese ones)

* I remember my native villageSurrounded by green bamboo hedges,Ornamented with columns of white-blurring smoke, At nightfall, rising slowly.* I remember the winding village road,On which herds of cattleWere coming back to their stablesWhen the church bell was heard.* I left my village at the age of fourteen,Separating from my parents and familyTo go studying at Haiphong City.When the war broke out, getting harder and harderI followed the elders to fight against French aggressors.Twice, captured by the enemies, I knewThe person, who made patiently great efforts To find out where I had been detained, was my father.* With the spirit of Confucianism,He taught me how to live with dignityIn all circumstances of life, even in misery.Thanks to my father's teachings,I've overcomed almost everythingTo survive regardless lots of challengesOccuring continuously in my rough lifetime.* During 76 years of living in this world,I never forget his image and teachingsThat help me overcome almost everything.Sometimes, seemingly I still hear his words:

"My son! You ought to live with dignity!" Always I've been proud of my father.When growing up. I haven't done yetA tiny bit for him as response, unfortunately!

San Diego, California Phan Duc Minh (Member of The International Societry of Poets)

***

PhÕng dÎch: Cha Tôi (M‰n t¥ng tÃt cä nh»ng ngÜ©i Cha, Ç¥c biŒt là nh»ng ngÜ©i Cha ViŒt Nam).

Làng xÜa g®i n‡i vÃn vÜÖngHàng tre xanh ng¡t, l§p sÜÖng mÎt m©.Hoàng hôn phû xuÓng nhÜ mÖ,Khói lam lÜu luy‰n vÆt v© bay lên.Nh§ sao xóm nhÕ bình yên,TØng Çàn møc súc vÅn quen lÓi vŠQuanh co m¶t nÈo ÇÜ©ng quê,Chuông Çâu væng v£ng ti‰ng nghe vang rŠn.Ra Çi tØ tu°i thi‰u niên,Cách lià Cha mË, anh em gia Çình,Ra Thành làm cÆu h†c sinh,Chi‰n tranh bùng n°, thân mình phäi Çi,Thân trai gian kh° xá gì,BÜ§c theo huynh trÜªng, cÛng vì núi sông..ñôi phen gi¥c b¡t cùm gông,Chính Cha l¥n l¶i, h‰t lòng tìm con.Tu°i Cha ngày m¶t héo mòn,NhÜng luôn dÆy bäo: phäi luôn làm ngÜ©i SÓng sao xÙng Çáng ª Ç©i,T° Tiên, dòng dõi mÃy Ç©i Nho Gia. Nh© l©i khuyên dÆy cuä Cha,Cu¶c Ç©i chìm n°i vÜ®t qua m†i ÇiŠu.Gian truân, c¿c kh° bao nhiêu,Vinh quang, hånh phúc càng nhiŠu vŠ sau.76 næm, tóc Çã båc mÀu,

Tai tôi còn v£ng nh»ng câu cuä NgÜ©i:Làm trai sÓng ª trên Ç©i,Sao cho xÙng Çáng làm ngÜ©i nghe con! Tôi luôn mang gi» trong hÒnBóng hình Cha Çã thÜÖng con suÓt Ç©i.PhÀn tôi, nghï låi: Chao Öi!ChÜa ÇŠn Çáp trä thì NgÜ©i còn Çâu!

San Diego, CaliforniaPhåm Ng†c NhiÍm

=END=

8- Væn H†c NghŒ ThuÆt

- Kén chÒng cho con

Hoàng DÛng TuÃn

Ÿ xÙ MÏ này, th©i Çåi væn minh mà nói chuyŒn cha mË kén chÒng cho con thì nghe lå tai. VÆy mà chuyŒn Çó låi xäy ra, chính tôi cÛng có dính dáng vào. Ch£ng phäi ông bà giàu có, s® g¥p th¢ng rÍ Çào mÕ, cÛng ch£ng phäi cô gái thu¶c loåi ngây thÖ, e thËn, kín c°ng cao tÜ©ng, không dám ti‰p xúc v§i ai. Th¿c s¿ cô Çã bæm Çi bæm låi nhiŠu lÀn rÒi và næm nay ¡t cÛng gÀn bÓn mÜÖi cái xuân xanh. Cô cÛng xông xáo vào xã h¶i Ç‹ ki‰m sÓng, cÛng nói næng giao thiŒp r¶ng rãi. Cô låi ÇËp n»a. VÆy mà g¥p cÆu nào còn Ç¶c thân là ông bà vui vÈ m©i ghé nhà. Ch£ng thÃy ai quí khách hÖn ông bà, nhÜng sau Çó, hình nhÜ không Çåt tiêu chuÄn nào Çó, ông bà låi m©i chàng khác vi‰ng thæm chuyŒn vãn. Nh»ng chuyŒn trên tôi chÌ nghe trong c¶ng ÇÒng ngÜ©i ViŒt ª Virginia bàn tán th‰ thôi. Ông bÓ cô gái tôi bi‰t vì trÜ§c bäy læm tôi là nhân viên dÜ§i quyŠn ông. Cä Ç‰n cô gái tôi cÛng bi‰t n»a, nhÜng hiŒn nay nh»ng tiêu chuÄn ch†n khách Çông sàng cûa ông bà thì ai cÛng mù tÎt. ñËp trai, con nhà giàu, h†c giÕi, job thÖm, chÓng c¶ng? TÃt cä chÌ là giä thi‰t. Sª dï tôi thêm tiêu chuÄn chÓng c¶ng vào Çây vì trong các cu¶c mít ting cûa ngÜ©i ViŒt Çòi nhân quyŠn, t¿ do cho ÇÒng bào trong nÜ§c, ông bà ÇŠu dÅn cô gái theo. ñ‹ tæng cÜ©ng sÙc månh cho c¶ng ÇÒng hay Ç‹ ông bà ch†n anh chàng nào tÓ c¶ng hæng say? Hay Ç‹ cho cô dÍ tìm chÒng gi»a chÓn ba quân? TÃt cä vÅn còn trong vòng bí mÆt. ChÌ có m¶t ÇiŠu là b†n con trai, tØ m§i l§n cho Ç‰n sÒn sÒn ÇŠu sušt soa là cô quá ÇËp. ñËp dÎu dàng, ÇËp quí phái, thÃy cô chÌ muÓn ng¡m mãi rÒi thª dài vì bi‰t mình không hy v†ng gì.Tôi xin dài dòng vŠ nh»ng gì tôi bi‰t vŠ ông bà và cô gái cûa h†.Næm 1973 tôi tÓt nghiŒp QuÓc Gia Hành Chánh, ÇÜ®c b° vŠ làm phó quÆn m¶t tÌnh miŠn Trung. Lúc Çó ông ta là Çåi tá tÌnh trÜªng. Tên ông ta có h† Tôn ThÃt, tÙc là bà con v§i các vua triŠu NguyÍn. Ÿ Hu‰, ngÜ©i ta thÜ©ng g†i nh»ng ngÜ©i thu¶c hoàng t¶c là mŒ. MŒ Çây không phäi Ç‹ chÌ các bà già mà là nh»ng ngÜ©i,

già, trÈ, l§n, bé có h† hoàng t¶c ÇŠu là mŒ tuÓt. Các mŒ Çi Çâu, ª Çâu cÛng vÆy, ÇŠu có m¶t phong thái rÃt Ç¥c biŒt. Dù giàu, nghèo, sang, hèn h† ÇŠu có cách sÓng phong lÜu, cách nhìn, cách nói trÎch thÜ®ng không cÓ š. Nó nhÜ có s¤n tØ trong máu, thÙ máu di truyŠn hoàng t¶c mà chính h† cÛng không bi‰t ÇÜ®c.Trong th©i gian làm viŒc ª quÆn, thÌnh thoäng tôi phäi vŠ tÌnh h†p. ThÃy mŒ Çåi tá tÌnh trÜªng tôi nhÆn ra ngay phong thái Çó. MŒ nhÜ m¶t ông vua con v§i bá quan. Thân mÆt nhÜng có khoäng cách rõ ràng. MŒ h‰t lòng v§i dân nhÜng phøc vø dân nhÜ m¶t thiên mŒnh hÖn là b°n phÆn, tÜªng nhÜ chÙc tÌnh trÜªng do Tr©i ban cho chÙ không phäi do t°ng thÓng b° nhiŒm. Ch£ng bao gi© mŒ gi» kÈ ÇiŠu gì. MŒ muÓn là mŒ làm. Tôi xin k‹ m¶t chuyŒn th¿c. M¶t lÀn mŒ báo së ra quÆn thanh tra. Tay quÆn trÜªng cùng Çoàn tùy tùng trong Çó có cä tôi ra bãi Çáp nghênh Çón mŒ. Tr¿c thæng hå xuÓng, mŒ xuÓng ÇÙng yên vài phút cho tay quÆn trÜªng trình diŒn, xong mŒ l¤ng l¥ng Çi quanh hàng rào phòng thû quÆn chi khu. MŒ Çi trÜ§c, phía sau là phái Çoàn rÒng r¡n Çi lòng vòng qua các giao thông hào, ø súng, v†ng gác. ñ¶t nhiên tay quÆn trÜªng lùi låi, ra dÃu cho tÃt cä cùng lùi låi, yên l¥ng. Tr©i å! MŒ ÇÙng tè ª góc v†ng gác. ChuyŒn này - chÌ có sai vŠ th©i gian thôi - tôi mà sáng tác, nói láo, xin Tr©i Çánh tôi.MŒ có m¶t thói quen buÒn cÜ©i mà ai cÛng bàn tán. Khi làm viŒc ª tòa hành chánh tÌnh, mŒ thÜ©ng Ç‰n các ty phòng n¶i thu¶c. VØa nói mÃy câu là mŒ v‡ v‡ túi áo rÒi hÕi "Có thuÓc không?" Ai cÛng bi‰t trÜ§c nên thû s¤n m¶t gói thuÓc mŒ thÜ©ng hút, ÇÜa ra, mŒ låi hÕi "Có quËt không?" ñÜa quËt cho mŒ, mÒi thuÓc xong mŒ bÕ tÃt cä vào túi áo mình rÒi Çi nÖi khác. Có ÇiŠu lå là không ai bi‰t mŒ vÃt thuÓc v§i quËt ª Çâu mà ngay sau Çó chính mŒ tìm cÛng không ra, rÒi mŒ låi hÕi "Có thuÓc không?". Mà ch£ng phäi mŒ nghiŒn thuÓc, mŒ chÌ b¥p b¥p vài hÖi là c¡m Çi‰u thuÓc xuÓng cái gåt tàn, nói mÃy câu, låi mÒi thuÓc, hút ti‰p, låi døi bÕ. NgÒi h†p mà có mŒ là tôi ÇÜ®c cái thú Ç‰m xem mŒ hút bao nhiêu Çi‰u thuÓc trong buÓi h†p. ñ‰n ngày mÃt nÜ§c, mŒ không bÕ chåy, mŒ Çi tù. Lúc ª tråi Long Thành tôi có g¥p mŒ. VÅn vÈ phong lÜu, bÃt cÀn thiên hå, nên trông mŒ ch£ng mÃt phong Ç¶ gì cä. Sau Çó mŒ ÇÜ®c Çày ra B¡c. Ch£ng bi‰t bao lâu, cu¶c Ç©i dâu b‹ - Khi tôi qua MÏ, ª Virginia, tình c© g¥p mŒ m¶t lÀn. ChuyŒn này hÒi sau së rõ.Còn chuyŒn tôi bi‰t cô gái út cûa mŒ cÛng có nguyên do. Næm Çó, gÀn Ç‰n T‰t, tay thi‰u tá quÆn trÜªng cûa tôi ngÒi than thª là t‰t nhÃt mà không có quà cáp cho x‰p thì thÆt khó coi. H¡n ta rÀu rï bäo "NhÜng trong túi moa, tài sän có mÃy nghìn, bi‰t mua cái gì bây gi©? M¶t cành mai thì ch¡c có ÇÙa Çem Ç‰n rÒi, mà thÙ mai chÃm trÀn nhà kia, tiŠn Çâu chÎu thÃu. M¶t c¥p bông hÒng hay vån th† thì hÈo quá!" Tôi ÇŠ nghÎ mua m¶t món ÇÒ c° gì Çó, các mŒ chÌ thích ÇÒ c° Ç‹ bày trong tû thôi. Th‰ là h¡n giao tôi nhiŒm vø Çó. Tôi vŠ Ç‰n tiŒm ÇÒ c°, ch‡ chân cÀu Gia H¶i mua m¶t cái tô, không bi‰t c° th¿c hay giä, lÖn tÖn Ç‰n dinh tÌnh trÜªng. MŒ Çåi tá không có nhà, chÌ có cô gái út ra ti‰p. Cô m§i mÜ©i læm, mÜ©i sáu mà ÇËp kÿ lå. Tôi ngÒi tán tÌnh tía lia, Çáng lë Ç‹ cái tô låi, nhÜng tôi ôm vŠ, hËn v§i em hôm sau Ç‰n n»a. Dï nhiên tôi Ç‰n vào gi© công vø thì làm sao ông bÓ có nhà. Th‰ là tôi và em nói chuyŒn sa Çà, Ç‰n chiŠu tôi låi ôm cái tô vŠ. Sª dï tôi Ç‰n ÇÜ®c nhiŠu lÀn nhÜ th‰ là vì tôi vŠ thuÆt låi v§i tay quÆn trÜªng. Tay chÎu chÖi này sai tài x‰ lÃy xe Jeep ÇÜa tôi Ç‰n dinh tÌnh trÜªng. ThÃy xe quÆn quen thu¶c, tay gác c°ng không th¡c m¡c gì. Tuy nhiên, m¶t lÀn mŒ tÌnh trÜªng vŠ s§m "Moa nghe mÃy bºa ni toa cÙ ôm cái tô vô ra Çây mãi. RÙa là Çû rÒi hÌ! Ch© ít næm, con Út Mai l§n chút n»a, lúc Çó, m‡i lÀn Ç‰n Çây, toa cÙ n¶p m¶t cái tô, cái

Çïa c° chi Çó là ÇÜ®c. Moa hÙa v§i toa nhÜng không bäo Çäm gì cä nghe!" Dù sao thì em cÛng Çã cho tôi hôn em m¶t lÀn và chúng tôi cÛng có t¥ng hình nhau g†i là "ñ‹ k› niŒm nh»ng ngày m§i quen nhau". Hình em m¥c váy ÇÀm, tóc th¡c bím, ôm búp-bê. Hình tôi t¥ng em là cänh tôi ÇÙng vênh m¥t trÜ§c trÜ©ng Hành Chánh, chøp hôm tÓt nghiŒp, coi rÃt bänh trai. Sau tÃm hình tôi ghi cho em m¶t câu Çúng ÇiŒu nhåc vàng"Anh hÙa yêu em suÓt m¶t Ç©i".ñáng lë cu¶c tình cûa tôi v§i em còn dài, nhÜng sau Çó sÆp tiŒm. Tôi Çi tù, ông bÓ em cÛng Çi tù. Em nhÜ cánh chim gi»a cÖn bão, phiêu båt vŠ phÜÖng tr©i nào tôi không rõ. Hình em t¥ng tôi cÛng Çánh mÃt tØ lâu. Cho Ç‰n khi nghe chuyŒn ông bà kén chÒng cho em, tôi vÅn không hình dung ÇÜ®c em ra sao, vì lâu quá, nhÜng vÅn nh§ là em rÃt ÇËp. Và n‰u trÜ§c kia, ÇÙng trÜ§c em tôi t¿ tin bao nhiêu thì nay tôi không dám g¥p cä em n»a vì m¥c cäm t¿ ti. Ra tù, thân tàn ma dåi, qua xÙ MÏ tôi cÛng ch£ng hÖn gì con gà m¡c mÜa: Tôi ÇÙng bán Mc Donald.Cho Ç‰n m¶t sáng chû nhÆt, tôi ghé tiŒm chåp phô mua ít vÆt th¿c. VØa ra khÕi xe tôi thÃy m¶t chi‰c xe nhÕ chåy trÜ§c, xe cänh sát ch§p Çèn chåy sau. Hai xe ngØng låi trÜ§c tiŒm chåp phô. Tay cänh sát xuÓng xe Ç‰n hÕi thæm sÙc khÕe ngÜ©i lái xe, có lë vi phåm giao thông gì Çó. Hóa ra Çó là v® chÒng mŒ Çåi tá tÌnh trÜªng cûa tôi ngày trÜ§c. Tôi thÃy tay cänh sát MÏ xì xÒ mÃy câu nhÜng mŒ Tôn ThÃt cûa tôi vÅn tÌnh bÖ, ch£ng nói næng m¶t ti‰ng cÙ ngÒi nhìn tay cänh sát, nhÜ ngÜ©i xem TV nhìn cái quäng cáo. Không vui, không buÒn, không s®, không xun xoe..., và cÙ trÖ ra nhÜ th‰. Có lë tay cänh sát tÜªng ông bà không bi‰t ti‰ng MÏ nên Ç‰n nh© tôi thông dÎch. Tôi nói "Sorry, he chinese, me Vietnamese, no talk, no hear!" H¡n ta chán cä tôi nên l¡c ÇÀu, lên xe bÕ Çi. Lúc Çó, mŒ m§i nhìn tôi cÜ©i chím chím rÒi hai ông bà vô tiŒm. Tôi có th‹ Ç‰n chào hÕi, t¿ gi§i thiŒu Ç‹ chuyŒn trò nhÜng kËt vì bi‰t ông bà Çang kén rÍ nên tôi nghï tÓt hÖn ÇØng Ç‹ h† tÜªng mình có š ÇÒ gì. Nghe nói có mÃy tên bác sï, kÏ sÜ ÇËp trai, Çi xe Ç¡c tiŠn còn bÎ loåi, sá gì Ç‰n tôi mà Çèo bòng nên tôi phe l©. Trong lúc tôi ÇÙng trÜ§c quày ÇÒ khô thì ông ta Ç‰n bäo:"Toa thÃy moa có lanh trí không, làm rÙa là h¡n chÎu thua, mình khÕi bÎ ticket"."Tôi thÃy Çåi tá m§i bi‰t cách Çó. Cái khó là gi» vÈ m¥t sao cho tay cänh sát vØa chán nän vØa thông cäm m§i ÇÜ®c. Tôi mà làm th‰ h¡n còng tay ngay".Ông ta ngåc nhiên."Ña, ræng toa bi‰t moa?"Lúc Çó tôi m§i bäo là tôi có làm phó quÆn trong lúc ông làm tÌnh trÜªng. Th‰ là chúng tôi vui vÈ chuyŒn trò. Lát sau bà v® ông ta Ç‰n, sau khi gi§i thiŒu nhau, chúng tôi Çã trª nên thân mÆt. ñàn bà ÇŠu giÓng nhau, thích tò mò chuyŒn Ç©i tÜ ngÜ©i khác:"Ch§ v® con mô mà Çi ch® m¶t mình rÙa?""Tôi ch£ng có v® con gì cä. NhÜ lúc nãy, ông Çåi tá bi‰t, tôi ra trÜ©ng næm bäy ba, Ç‰n næm bäy læm sÆp tiŒm. Tôi Çi tù vŠ không ai thèm nhìn, Ç‰n khi có vø HO thì ch£ng hŠ quen bi‰t mà cÛng có ngÜ©i kêu gä con cho, tôi chán quá, không thèm lÃy v® n»a."Ông ta xen vào:"Moa mà nhÜ toa Çi ch® chi cho mŒt. Ghé tiŒm, quán æn nào Çó, æn xong trä tiŠn, khÕi phäi ch® búa phiŠn phÙc".

"NhÜng tôi còn bà mË, m†i khi tôi ÇÜa bà cø Çi ch®, mÃy hôm nay bà cø mŒt, d¥n tôi mua các thÙ vŠ bà cø nÃu."ChuyŒn trò Ç‰n ÇÃy thì tôi xin cáo tØ, ông bà có m©i tôi ghé nhà, cho sÓ nhà, sÓ ÇiŒn thoåi Çàng hoàng. Tôi không có thì gi© thæm vi‰ng linh tinh, vä låi tu°i tác chênh lŒch mà gia cänh cÛng không thích h®p nên tôi quên luôn. B¤ng Çi m¶t th©i gian, m¶t sáng chû nhÆt Çi ch®, tôi låi g¥p ông bà. H† coi b¶ mØng r« l¡m, nhÃt ÇÎnh m©i tôi ghé thæm nhà, uÓng trà nói chuyŒn cho vui. N‹ tình, tôi theo h† vŠ nhà. ñó là m¶t cæn apartment, ch£ng giàu sang gì, nhÜng cách bài trí s¡p x‰p trong nhà ra ngÜ©i phong nhã, trí thÙc. Lúc ngÒi ª phòng khách, cô gái Út cûa ông bà có pha trà m©i tôi. Tôi không dám nhìn, s® bÃt nhã, nhÜng thoáng thÃy, tôi nhÆn ra ngay cô bé ngày xÜa và cô vÅn ÇËp, còn ÇÆm Çà hÖn trÜ§c n»a. Th¿c ra tôi bi‰t thân phÆn mình nên d»ng dÜng. Sáng hôm Çó, ông bà nghe tôi nói låi nh»ng nhÆn xét, cäm tÜªng cûa tôi lúc ông ta làm tÌnh trÜªng, h† cÜ©i nhÜ chÜa bao gi© vui Ç‰n th‰. Dï nhiên tôi ch£ng dåi gì nh¡c Ç‰n chuyŒn tôi tán tÌnh cô út cûa ông bà, coi nham nhª quá, vä låi cô ta mà nghe ÇÜ®c, ghét tôi ra m¥t thì ch£ng vui gì. Nh»ng lÀn sau Çó, ông bà có g†i ÇiŒn thoåi m©i tôi tôi Ç‰n uÓng trà trò chuyŒn. Tôi không thích nhÜng có cô gái út ra m©i khách, nghe mÃy ti‰ng "M©i chú å!" ng†t nhÜ ÇÜ©ng và tuy chÌ thÃy có hai bàn tay mà tôi Çã vÃn vÜÖng ngÜ©i ÇËp rÒi. M¶t lÀn nhân chû nhà vô š, tôi nhìn quanh tìm cô ta thì y nhÜ là cô Çang làm gì Çó ngay trong tÀm m¡t tôi. Lúc Çó cô Çæm Çæm nhìn låi tôi và t¥ng tôi m¶t nø cÜ©i. Tôi ch§i v§i, ngÃt ngây nhÜ say rÜ®u. Cä tuÀn lÍ sau, hình änh ngÜ©i ÇËp cÙ ª mãi trong ÇÀu tôi. NhÜng tôi Çã l§n, låi ª tù ra nên chín ch¡n chuyŒn Ç©i chÙ không b¶p ch¶p nhÜ mÃy cÆu thanh niên. Giá nhÜ tôi tÓt nghiŒp Çåi h†c MÏ, có job thÖm, tôi Çã ÇÜ©ng hoàng nhào vô m¶t cách t¿ tin. VŠ ngoåi giao thì tôi có chút cäm tình cûa ông bà rÒi, ÇÓi v§i cô ta, n‰u không m¥c cäm tôi Çâu có khù kh©, ú § nhÜ bây gi©. Th‰ nên tim tôi rung Ç¶ng nhÜng ÇÀu óc tôi tÌnh táo. Tôi cÙ d¥n tôi "Yêu thì cÙ yêu cho Ç©i có chút hÜÖng vÎ, nhÜng ch§ dåi mà bi‹u l¶ cho ngÜ©i ta bi‰t, ch¡c ch¡n bÎ tØ chÓi, låi rÜ§c thêm cái xÃu h° vào thân, nh§ nhé!" Có câu hát "Khi cÓ quên låi càng nh§ thêm." Tôi thì khác, h‹ cÓ quên là tôi quên b¤ng. Tôi låi hay nãn chí, thÃy ch£ng hy v†ng gì nên tôi cÙ lÖ là dÀn.Cho Ç‰n m¶t bu°i sáng, tôi nghe ÇiŒn thoåi reo."ThÜa chú, ba må cháu m©i chú qua uÓng trà."Các cô gái Hu‰ mà pha gi†ng miŠn Nam nói chuyŒn thì nghe nhÜ chim hót, ng†t ngào ngây thÖ không th‹ tä. Tôi giä gi†ng Hu‰ hÕi låi."Ba må cháu ª mô rÙa?""Då ª nhà"."Còn cháu ª mô?""Då cÛng ª nhà"."RÙa là bi‰t rÒi Çó. Cám Ön cháu, chú qua ngay bây chØ."Tôi phân vân, tåi sao ông bÓ không g†i mà Ç‹ cô gái g†i tôi? Khi tôi Ç‰n, m†i viŒc vÅn nhÜ trÜ§c, ngÜ©i ÇËp ra m©i trà, rÒi chuyŒn trên tr©i, dÜ§i ÇÃt. ñ‰n khi giä tØ, ông bà låi hÕi:"Bà cø có månh giÕi không?""Då, cám Ön. Ông bà già nào l§n tu°i không bŒnh này thì bŒnh kia."Tôi tÓ thêm m¶t Çòn vŠ gia cänh cûa tôi.

"Tôi Çi làm không Çû tiêu, bà cø phäi gi» trÈ cho ngÜ©i ta. Tôi thÆt xÃu h°, không nuôi n°i mË."TÜªng ông bà d¶i ngÜ®c, không ng© låi hÕi ÇÎa chÌ và bäo së Ç‰n thæm. K‹ dài dòng chÌ t° mÃt thì gi©. ñåi khái h† Ç‰n thæm lúc tôi Çi làm. MË tôi chÃt phác nên gÀn nhÜ ông bà n¡m v»ng gia phä và Ç©i tÜ cûa tôi. Theo mË tôi k‹, ông bà cÙ sušt soa r¢ng tôi có hi‰u, h† rÃt quí tr†ng nh»ng ngÜ©i con có hi‰u. Ông bà cÛng nói vŠ gia Çình h†, vŠ cô út Çã l§n mà không chÎu lÃy chÒng. CÙ bäo s® g¥p ngÜ©i không tÓt, bÕ cha mË già không ai sæn sóc t¶i nghiŒp. MË tôi vØa k‹ vØa cÜ©i coi b¶ tôi l†t m¡t xanh cûa gia Çình kia rÒi. Tôi không nói gì, s® mË tôi buÒn, nhÜng tôi b¡t ÇÀu nghi ng© vŠ thái Ç¶ cûa h†. H† có Çiên m§i Çem gä cô út xinh ÇËp nhÜ hoa cho m¶t th¢ng không ra gì nhÜ tôi. Còn cô út n‰u b¢ng lòng thì thÀn kinh cÛng không hÖn gì bÓ mË. NhÜng rõ ràng h† Çã l¶ š rÒi. Tôi Çánh c© tÜ§ng loåi khá, khi ÇÓi phÜÖng Çi m¶t nÜ§c c©, n‰u không hi‹u møc Çích cûa nÜ§c c© Çó, tuyŒt ÇÓi tôi không tÃn công. Tôi b¡t ÇÀu ÇÜa giä thi‰t, nhÜng không giä thi‰t nào ÇÙng v»ng. Th‰ nên tôi rút quân vŠ thû b¢ng cách báo v§i h† š ÇÎnh së Çi ti‹u bang khác làm æn, ª Çây sÓng khó khæn quá (Tôi chuÄn bÎ Çi th¿c). Xong tôi ch© ÇÓi phÜÖng Çi nÜ§c thÙ hai.Hôm Çó, thÙ bäy ÇÀu næm, c¶ng ÇÒng ViŒt Nam có lŒ chào quÓc kÿ trÜ§c ch® Eden. TÓi thÙ sáu, Çi làm vŠ, tôi ÇÜ®c ÇiŒn thoåi cûa mË cô gái g†i."Sáng mai TuÃn có Çi chào c© ngoài Eden không?""Då cháu cÛng chÜa có š ÇÎnh, phäi ÇÜa bà cø Çi ch®, e trÍ mÃt"."TuÃn cÓ g¡ng ÇÜa bác và em Mai ra Eden sáng mai lúc chín rÜ«i. Xe cûa em bÎ hÜ, còn ba nó phäi ra s§m, chuÄn bÎ trÜ§c cho bu°i lÍ"."Då cháu së cÓ g¡ng ÇÜa bác và cô Mai ra Çúng gi©."NÜ§c c© Ç‰n Çây Çã rõ møc Çích. H† ÇÄy cây xe ngon lành Ç‰n trÜ§c miŒng con chÓt, nhÜng nguyên nhân vÅn còn trong vòng bí mÆt. Ông bÓ Çã lùi m¶t bÜ§c Ç‹ bà mË ÇÙng ra Çåo diÍn, rûi thÃt båi vÅn gi» ÇÜ®c tÜ§ng an toàn.Sáng Çó, thÃy tôi æn m¥c tÜÖm tÃt, mË tôi låi cÜ©i. ñàn bà nhåy cäm chuyŒn này l¡m, huÓng gì Çó là m¶t bà mË. Bà bi‰t tôi Çã yêu cô gái. Chính tôi cÛng không hi‹u mình yêu cô ta tØ lúc nào. Tình yêu không Ç‰n tr¿c ti‰p tØ cô gái mà Çi vòng tØ bÓ mË cô ta. Tôi không cÀn bi‰t nguyên nhân, nhÜng s¿ s¡p x‰p cûa h† khi‰n tôi cäm Ç¶ng và tôi tin ch¡c r¢ng s¿ sÓt s¡ng Çó Çã ÇÜ®c thúc ÇÄy tØ cô gái cÜng cûa h†. NhÜng tôi v§i cô ta Çâu có tình š nhau bao gi©?ñ‰n nÖi tôi Ç‹ hai mË con vào ÇÙng v§i ÇÒng bào. Tôi thÓi thác chào quÓc kÿ. Khi m§i Ç¥t chân lên ÇÃt MÏ, lÀn ÇÀu thÃy låi lá c© vàng ba s†c ÇÕ, tôi ÇÙng khóc ngon lành nhÜ m¶t ÇÙa trÈ. Ngày DÜÖng Væn Minh tuyên bÓ ÇÀu hàng, tôi cÛng khóc cä bu°i mà không hi‹u sao lòng mình tan nát Ç‰n nhÜ vÆy. Ngày ÇÀu tiên c¡p sách Ç‰n trÜ©ng, tôi Çã chào c© hát quÓc ca... Tình yêu nÜ§c Ç‰n l¥ng lë trong tim tôi theo th©i gian nhÜ tình tôi thÜÖng mË, khi mÃt nÜ§c, mÃt mË m§i thÃy mình bÖ vÖ. KÈ mÃt nÜ§c nhÜ mÃt hÒn, nhÜ ngÜ©i thÃt tình. Quên thì thôi, nh§ låi lòng cÙ thÄn th©, ngÖ ngÄn. "Ôi! ng¿a HÒ hí gió B¡c"... M¶t lš do n»a là tôi nghï "ñÙng cånh cô thì thích quá rÒi, nhÜng rûi cô xích ra xa tôi ho¥c bÕ Çi ch‡ khác thì có nÜ§c Ç¶n th° m§i h‰t nhøc." ThÃy ngÜ©i ta tº t‰ tÜªng bª" Tôi yêu cô, ông bà tº t‰ v§i tôi, nhÜng chuyŒn cô yêu låi tôi là viÍn vong, vô cæn cÙ. Cho nên khi nghe tôi bäo s® bÎ xúc Ç¶ng khi chào c© phäi Çi tránh ch‡ khác, bà mË thông cäm nhÜng cô gái xø m¥t låi. ThÃy cô nhÜ giÆn, tôi mØng trong bøng, muÓn Ç°i š nhÜng Çã mu¶n rÒi nên Çành lãng ra, vào m¶t tiŒm sách tìm Ç†c v§ vÅn nhÜng hÒn vía Ç‹ cä ngoài kia,

lòng t¿ trách "Chào quÓc kÿ chäy nÜ§c m¡t có gì m¡c c«. DÍ gì ÇÜ®c ÇÙng gÀn ngÜ©i ÇËp. Dåi quá! Bi‰t bao gi© m§i có dÎp nhÜ th‰ này". Nghe chào c© xong, tôi Çi ra, ÇÎnh cà rà theo nói chuyŒn v§i cô ta nhÜng mË cô nh© tôi ÇÜa bà vŠ s§m, còn cô gái thì ª låi v§i bÓ. Tôi Çành vâng l©i. VŠ Ç‰n nhà, bà mË låi bäo tôi vô nhà nh© chút chuyŒn. Tôi låi vâng l©i. Tôi ngÒi ª phòng khách. Ch£ng cÀn rào Çón, sau khi hÕi tôi së Çi ti‹u bang nào, ngày nào Çi, Ç¶t nhiên bà vào th£ng vÃn ÇŠ. Bà nói vŠ cô út hi‰u thäo cûa bà không chÎu vÜ®t biên, ª låi v§i mË, vÃt vä, tÀn täo Ç‹ thæm nuôi bÓ. Qua xÙ MÏ, nói gì cô cÛng không chÎu lÃy chÒng, s® bÕ cha mË già không ai sæn sóc. Cô ra ÇiŠu kiŒn chÌ lÃy ngÜ©i có hi‰u v§i cha mË thôi. Nay thÃy tôi thÜÖng mË, cô ÇÒng š ngay. Tôi nghe mà tÜªng mình mÖ. ñ©i nay mà có cha mË hå mình næn nÌ gä con gái xinh ÇËp, n‰t na cho m¶t th¢ng ch£ng ra gì nhÜ tôi!? Tôi bi‰t ông bà sÓt ru¶t thÆt vì cô gái Çã l§n mà cÙ ª vÆy, nhÜng lš do ch» hi‰u hình nhÜ là cái c§ thôi, chÙ nguyên nhân n¶i vø thì chÜa rõ. Th‰ nên tôi xin phép bà ÇÜ®c g¥p riêng cô Mai Ç‹ nói chuyŒn thông cäm nhau trÜ§c khi tôi quy‰t ÇÎnh vŠ ân sÛng Çó. Bà mË chÎu liŠn.Th‰ rÒi m¶t bu°i chiŠu, tôi Ç‰n gõ cºa, cô ra mª cºa. Cô chào tôi mà không cÜ©i, vÈ m¥t nghiêm trang, nhÜng tôi nhÆn ÇÜ®c tØ Çôi m¡t cô nh»ng tia nhìn nhÜ reo vui."Chào chú å!""Chú Ç‰n thæm Mai"."Då, m©i chú vào."Cô lùi låi, tôi bÜ§c vào, cô gÀn nhÜ ÇÙng sát bên tôi. Cô m¥c m¶t b¶ ÇÒ løa tr¡ng, hÖi r¶ng nên trông thÜ§t tha. M¥t cô bÀu bÌnh, có Çánh chút phÃn hÒng, m¡t Çen nhánh. Vì cô thÃp hÖn tôi nên khi cô ngÜ§c nhìn, Çôi m¡t cô ÇËp h‰t sÙc, vØa long lanh vØa nhÜ ngåc nhiên ÇiŠu gì."Có ông bà cø ª nhà không?""Då không, m©i chú ngÒi."Cô ngÒi ÇÓi diŒn. Cô rót nÜ§c trà rÒi mª h®p bánh ra."M©i chú."Tôi cÀm tách trà lên nhÃm nháp rÒi làm b¶ sušt soa nhÜ bÎ nóng l¡m. BÃy gi© cô m§i cÜ©i."Trà còn nóng, cháu vØa m§i pha."Tôi cÀm tách trà nºa chØng và nhìn cô. Cô cúi m¥t xuÓng. Chúa Öi! Cô ÇËp th‰ kia, trong tr¡ng th‰ kia sao låi chÎu Çi bên cånh cu¶c Ç©i bÀm dÆp cûa tôi ÇÜ®c. ThÆt khó tin."Mai bi‰t vì sao chú Ç‰n thæm Mai không?"Då không"."Th‰ må có nói chuyŒn này không?""Då có".Không khí nhÜ cæng th£ng, tôi phäi sºa gi†ng nhË nhàng hÖn."Chú xin l‡i làm Mai bÓi rÓi. Bây gi© chú ÇŠ nghÎ th‰ này, mình k‹ chuyŒn linh tinh gì Çó cho vui.""Då.""TrÜ§c h‰t chú k‹ chuyŒn cûa chú cho Mai nghe. Chú h†c hành chánh ra trÜ©ng làm phó quÆn ÇÜ®c hÖn m¶t næm thì Çi tù sáu næm.. Ra tù, chú làm Çû nghŠ:

Çåp xích lô, bán vé sÓ... Qua Çây chú Çi chùi nhà rÒi bán Mc Donald. K‹ ra th©i Çi h†c có vui chút ÇÌnh, Çi làm cÛng vui nhÜng sau Çó chán ngÃy, h‰t Çi tù thì làm nh»ng nghŠ måt hång.""Chú lÆp gia Çình së h‰t buÒn ngay"."Không ÇÖn giän nhÜ Mai tÜªng Çâu. MuÓn ti‰n Ç‰n hôn nhân phäi có tình yêu. Vì có yêu ngÜ©i ta mình m§i chÎu Ç¿ng ÇÜ®c nh»ng va chåm, khó khæn khi sÓng v§i nhau. Cho nên phäi cÄn thÆn khi muÓn lÆp gia Çình. Không yêu thà sÓng m¶t mình còn hÖn."Cô ngÜ§c lên nhìn th£ng vào m¡t tôi."Chú Çã lÆp gia Çình và Çã thÃt båi, Çã tan v« rÒi phäi không?""Chú chÜa lÆp gia Çình, và chú có yêu ai Çâu"."Cháu không tin, tu°i chú mà chÜa yêu ai, cháu không tin.""Chú cÛng không tin cä mình n»a. Có ngÜ©i có bi‰t bao nhiêu mÓi tình, nhÜng chú thì ch£ng có gì, khi Çi làm có yêu chút ÇÌnh, nhÜng sau Çó ch£ng còn nh§ nhau n»a. NÜ§c mÃt nhà tan, vui thú gì mà yêu v§i ÇÜÖng"."Chú tính xem Çã yêu bao nhiêu ngÜ©i và bây gi© còn nh§ ngÜ©i nào?""TrÜ§c kia cÛng có quen m¶t cô, cÛng anh anh em em vài câu, nhÜng chÌ khoäng vài tuÀn. Cô Ãy có cho chú hôn m¶t lÀn trên trán. RÒi nÜ§c mÃt, tình cÛng mÃt luôn. Cô Ãy Çã quên h¤n chú rÒi. Lâu quá rÒi! Th‰ Mai có mÓi tình nào lâm ly k‹ cho chú nghe v§i"."ChuyŒn cûa cháu cÛng ch£ng lâm ly gì. Lúc Çó cháu m§i l§n, có yêu m¶t anh, rÒi cÛng nhÜ chú, khi mÃt nÜ§c, quá kh°, tâm trí Çâu mà yêu ai.""Nghe nói sau bäy læm, Mai không vÜ®t biên, ª låi ViŒt Nam v§i må ki‰m tiŠn thæm nuôi ba trong tù.""Lúc l¶n x¶n, trÜ§c ngày ÇÀu hàng, må cháu bán ÇÜ®c cæn nhà. Hú vía, n‰u trÍ mÃy ngày là bÎ chúng vô tÎch thu rÒi. Nh© th‰, mÃy chÎ cûa cháu m§i có tiŠn vÜ®t biên, nhÜng sau Çó thì nghèo l¡m. Cháu v§i må cháu phäi ra ÇÜ©ng bán quÀn áo cÛ, b†n công an rÜ®t chåy muÓn ch‰t."K‹ Ç‰n ÇÃy cô låi cÜ©i, thÆt hÒn nhiên. Tôi bi‰t cô Çã h‰t bÓi rÓi rÒi."Có lë cÛng giÓng nhÜ chú, sau Çó không nh§ nhau, không g¥p nhau, không nghï Ç‰n nhau n»a. Th‰ là xù. Phäi không?""ñâu có nhÜ chú gì cÛng quên. MÃy næm sau Çó, cháu bi‰t ÇÜ®c anh Ãy vÅn ª Saigon, cháu Ç‰n thæm mÃy lÀn.""G¥p nhau mØng mØng tûi tûi, k‹ lÍ tâm s¿ nh§ thÜÖng nhau. Chà, mùi d»"."Anh không bi‰t cháu, änh không nh§ ra cháu, cháu cÛng không nh¡c n»a. ThÆt b¿c mình, ngÜ©i Çâu mau quên"."ChÌ cÀn nh¡c vài câu là anh ta nh§ ra ngay"."GÀn cä chøc næm, bi‰t Çâu anh Ãy Çã lÆp gia Çình thì sao. Nên cháu chÌ Çi ngang qua, nhìn cho Ç« nh§ mà không nói chuyŒn bao gi©. ñ‰n khi d† hÕi ÇÜ®c bi‰t là anh Ãy còn Ç¶c thân thì tìm không ra. Anh Ãy Çã Çi HO rÒi."RÒi cô thª dài."Bây gi© cháu cÛng còn b¿c. TÙc muÓn ch‰t ÇÜ®c.""Chú bi‰t rÒi, vì th‰ nên Mai giÆn Ç©i, ÇÎnh Çón m¶t chi‰c xe hoa nào Çó, leo Çåi lên cho Ç« cô ÇÖn chÙ gì?"

"Cháu cÛng muÓn th‰ cho bÕ ghét, nhÜng cháu yêu anh Ãy... RÒi låi giÆn anh Ãy, thÃy cháu rõ ràng mà không thèm nhìn"."ñ‹ chú Çoán có Çúng không nghe. ñó là m¶t chàng sï quan ñà Låt ÇËp trai, hào hoa, làm dÜ§i quyŠn ông cø. Anh ta g¥p cô n» sinh ÇËp quá, hai ngÜ©i yêu nhau. Theo chú có lë anh chàng cÛng ª tù mút mùa nhÜ b†n chú. NhÜng sau khi ra tù, nh© gia Çình khá giä, anh ta Çi buôn loåi mánh mung nhÜ thuÓc Tây, trÀm, vàng ch£ng hån. NghŠ này mau giàu l¡m. Anh ta Çi xe Dream, hút thuÓc có cán. Lúc Çó Mai ngÒi bên ÇÜ©ng v§i må bán quÀn áo cÛ nên m¥c cäm không nhìn m¥t. Còn anh ta vì lâu quá nên quên ngÜ©i ÇËp thuª nào, vä låi khi có tiŠn thì bao ngÜ©i ÇËp khác chåy theo, phäi không?""Chú Çoán Çúng m¶t phÀn. Anh Ãy cÛng Çi cäi tåo, nhÜng sau vŠ nghèo l¡m. Bán vé sÓ ª Saigon.""Chú cÛng tØng bán vé sÓ, cÙ nói tên, nói ch‡ anh chàng hành nghŠ là chú bi‰t ngay."Cô cÜ©i bí mÆt."ñÓ chú bi‰t Çó. Anh Ãy bán vé sÓ ch‡ nhà th© ñÙc Bà, trÜ§c B¶ Xã H¶i cÛ"."Chú có ngÒi Çó, chú bi‰t rõ. Có phäi Çåi úy Minh, thi‰u tá TuÃn, trung úy ñåi... CÛng không phäi luôn. Chú chÎu. NhÜng nh»ng ngÜ©i Çó ÇŠu có gia Çình cä rÒi mà."Tôi nhìn ÇÒng hÒ."Bây gi© cho chú nói lš do chú Ç‰n g¥p Mai. Hôm chú ÇÜ®c må Mai nói vŠ chuyŒn chú v§i Mai, chú rÃt bÃt ng© và cäm Ç¶ng. Chú cám Ön lòng tÓt cûa Mai Çã Ç‹ š Ç‰n chú. Vì chú s¡p Çi xa nên nhân tiŒn chú nói vài ÇiŠu mong Mai thông cäm. VŠ phÀn chú, thú th¿c chú có yêu Mai, tình yêu Çâu tØ trÜ§c kia bây gi© sÓng dÆy, nhÜng chú bi‰t thân phÆn mình nên yên l¥ng. RÒi bÃt ng© nghe ÇŠ nghÎ Çó chú không hi‹u vì sao. Chú thua sút m†i ngÜ©i vŠ m†i phÜÖng diŒn, chú cháu mình cÛng chÜa hŠ chuyŒn trò, tình š gì nhau và chú ch¡c Mai cÛng không hŠ yêu chú. VÆy thì lš do nào? Xin Mai cho chú m¶t th©i gian, hy v†ng chúng ta tìm hi‹u nhau rÒi së quy‰t ÇÎnh cÛng không mu¶n. TuÀn t§i chú së r©i Virginia, chúc Mai ª låi tìm ÇÜ®c m¶t tình yêu, và l©i chú khuyên Mai nên sÓng cho con tim mình, cho tÜÖng lai cûa mình. Ba må Çâu có sÓng Ç©i v§i mình, phäi không? Phäi có tình yêu trÜ§c khi quy‰t ÇÎnh ti‰n Ç‰n hôn nhân, chÙ ÇØng nghe l©i ba må, sau này hÓi cÛng không kÎp".Nói xong tôi ÇÎnh ÇÙng dÆy. Cô ngÜ§c nhìn tôi vë giÆn d»."ThÆt, xin l‡i chú chÙ chú... ngu quá! Chú khuyên cháu nên lÃy ngÜ©i mình yêu. VÆy chÙ cháu yêu chú thì sao?""Tr©i ÇÃt! Làm gì có chuyŒn Çó... Không lë chÌ mÃy lÀn bÜng nÜ§c trà m©i chú mà låi yêu chú ÇÜ®c?!""Chú nói thÆt không? Cháu cho chú bi‰t ÇiŠu này. Theo cháu. ñi ngã này."Cô Çi trÜ§c, tôi røt rè theo sau. Cæn apartment chÌ có hai phòng, cô mª cºa m¶t phòng Çi vào."Vô Çây".Tôi s® quá, chÌ dám ÇÙng ª cºa nhìn vào. Cô chÌ vào m¶t tÃm hình cª tÃm bÜu thi‰p Ç‹ trên bàn nhÕ cånh ÇÀu giÜ©ng:"Chú bi‰t ai Çây không? Sau tÃm hình vi‰t gì không?"

"Chú Çâu thÃy gì, xa quá. Hình nhÜ anh chàng nào ÇÙng ÇÃy. Cho chú xem kÏ, có th‹ chú nhÆn ra anh chàng bán vé sÓ tÓt phÜ§c ÇÜ®c l†t vào m¡t xanh cûa Mai".Cô g« tÃm hình trong khung ra, ÇÜa tôi."Nhìn kÏ xem là ai".Tôi không tin ª m¡t mình. ñó là hình tôi, chøp hôm tÓt nghiŒp trÜ§c trÜ©ng Hành Chánh, sau tÃm hình vÅn còn rõ câu hát nhåc vàng "Anh hÙa yêu em suÓt m¶t Ç©i". TÃm hình tôi t¥ng cô cách Çây hÖn hai mÜÖi næm cô vÅn còn gi», hình cô t¥ng tôi thì tôi vÃt nÖi nào, lúc nào không rõ."Ôi! hình chú Çây mà!"Cô ngÒi trên giÜ©ng, xây lÜng vŠ phía tôi, hai chân co lên, trên ÇÀu gÓi là cái gÓi. Cô úp m¥t vào gÓi yên l¥ng. Vai cô rung lên nhè nhË. Cô khóc, có lë vì giÆn tôi vô tình."Cho chú xin l‡i. Chú vÅn nh§ chuyŒn cÛ, nhÜng tÜªng Mai Çã quên. Sao không nh¡c, m¶t câu thôi là chú hi‹u ra ngay"."ñâu có dÎp nào. Hôm chào c© ª Eden cÛng bÕ Çi... Mà bi‰t còn nh§ ngÜ©i ta không hay Çã yêu ai rÒi?""Chú nh§ chÙ, nhÜng chú m¥c cäm, Çâu có dám mÖ Ç‰n giây phút này. HÕi th¿c Mai, rûi chú bäo Çã yêu ai rÒi thì sao?""M¥c kŒ... NgÜ©i ta tìm muÓn ch‰t!"Yên l¥ng m¶t lát."Hôm nào Çi?""Bây gi© có h†a là Çiên m§i bÕ Çi. Trúng sÓ Ç¶c Ç¡c chú cÛng không mØng b¢ng. Chú không bi‰t nói gì Ç‹ cám Ön Mai. Chú... chú..."Cô quay låi, m¡t còn ÇÕ hoe. Cô chÌ cái khung hình còn n¢m trên giÜ©ng."Chú, chú hoài. B¶ ai æn thÎt sao cÙ ÇÙng ngoài Çó. BÕ hình låi vào khung, Ç‹ låi trên bàn cho em, rÒi ngÒi xuÓng Çây, em hÕi. Lúc ª tù ai thæm nuôi anh?""Có thæm chÙ không có nuôi. MË anh nghèo quá, các anh cûa anh cÛng ª tù cä"."Em cÛng Çoán vÆy nên cÓ tìm mà không bi‰t anh ª tråi nào, gia Çình ª Çâu Ç‹ thæm nuôi. Em lo quá!"RÒi cô låi cÜ©i, nhÜng nÜ§c m¡t chäy dài trên má.ñây là chuyŒn c° tích ÇËp nhÃt trong nh»ng ngày buÒn thäm nhÃt cûa nÜ§c ViŒt Nam C¶ng Hòa. CÛng còn nhiŠu chuyŒn c° tích sáng ng©i hÖn, ÇËp ÇÈ hÖn, ai cÛng bi‰t nhÜng không bao gi© k‹ ra. ñó là quä tim cûa nh»ng bà mË, nh»ng bà v®, nh»ng ngÜ©i con dành tr†n cho con, cho chÒng, cho cha Çang ng¡c ngoäi trong ngøc tù C¶ng Sän.NhÜng chuyŒn c° tích nào cÛng phäi có tiên, PhÆt xuÓng hóa phép mÀu cho nh»ng ngÜ©i hi‰u hånh, chung thûy ÇÜ®c viên tròn hånh phúc. Ÿ Çây mÃy cô tiên là chÎ cûa v® tôi. Các cô vÜ®t biên, h†c thành bác sï, tiŠn vô nhÜ nÜ§c. ThÜÖng cô em ª låi cùng mË nuôi cha, các cô bao thÀu h‰t m†i chi phí Çám cÜ§i - dï nhiên tôi cÛng ch£ng có xu teng nào - låi còn giúp em m¶t cÖ sª nhÕ làm æn... Hôm Çám cÜ§i, mÃy chÎ em mØng r«, tíu tít chuyŒn trò có khi quên cä chàng rÍ.V® chÒng tôi phäi Çi tØng bàn tiŒc chào mØng quan khách, bà con, bån bè. M‡i nÖi, cô dâu chú rÍ phäi uÓng v§i khách m¶t ly rÜ®u nhÕ. V® tôi chÌ thÃm môi nên tôi phäi uÓng h‰t. NhiŠu ly nhÕ thành ly cÓi. Tôi không bi‰t uÓng rÜ®u nên say

mŠm. BÓ v® tôi cÛng say. Ông say vì vui nên nói hÖi nhiŠu. Khi khách khÙa Çã vŠ cä rÒi, ông Ç‰n bên cånh, v‡ vai tôi lè nhè."Cø mi rÙa là tÓt phÜ§c. Không có ai chung tình nhÜ con út Mai cûa moa. Cø mi bi‰t không? H¡n hành v® chÒng moa Çi tìm cø mi ch‰t xác luôn. BÓn næm Çi bÓn nÖi. Nam Cali tìm cø mi, B¡c Cali tìm cø mi, xuÓng Texas tìm cø mi, qua Çây tìm cø mi. Ch‡ mô cÛng tham gia c¶ng ÇÒng, cÛng h¶i h†p. H¡n nói moa có hÙa v§i cø mi rÒi thì phäi tìm cø mi cho h¡n. NhÜng moa có nh§ hÙa hËn chi mô. Mà v® chÒng moa không bi‰t cø mi là ai, m¥t mÛi ra ræng. TÃm hình, mÃy chøc næm, có ai trÈ mãi không già! RÙa m§i ch‰t ch§. RÙa là g¥p ÇÙa mô tu°i b¢ng cø mi cÛng rÜ§c vŠ nhà cho con nhÕ ngó m¥t. Hú vía, h¡n còn Çòi Çi Canada và Úc tìm cø mi n»a Çó. Mà moa nói có ai Çi HO qua Çó mô... ñáng lë tôi còn dài dòng, nhÜng tåm chÃm h‰t ª Çây vì tôi nghe v® tôi nôn oË, ói m»a gì trong phòng t¡m. "Træng mÆt cho cÓ, bây gi© ói mÆt xanh mÆt vàng. Rõ kh°!".

=END=

**********************************

Những cái đúng và sai của nhà cầm quyền CSVN€¦ · Web viewVÃn ÇŠ ª Çây là tØ 1945, trong vòng có 1 næm khi có chû nghï tam vô Ç‰n nÜ c ta và áp

Documents