1 HATAY İLİ, DÖRTYOL İLÇESİ, ÇÖKEK YAYLASI SEL VE HEYELAN ALANI ÖN İNCELEME RAPORU KONU: Hatay ili, Dörtyol ilçesi, Karakese Beldesi, Çökek Yaylasında 19.07.2013 tarihinde meydana gelen sel ve heyelan feleketinin yaĢandığı yerlerde inceleme ve tespitler yapılarak alınacak tedbirlerin belirlenmesidir. İNCELEME: Hatay-Dörtyol ilçesine bağlı Çökek Yaylası’nda 19.07.2013 tarihinde meydana gelen sel ve heyelanda, bir kısım evler toprak altında kalmıĢ, 5 kiĢi hayatını kaybetmiĢ, 12 kiĢi yaralanmıĢtır. Yüksek oranda maddi hasar meydana gelmiĢtir. Orman ve Su ĠĢleri Bakanı Prof. Dr. Veysel EROĞLU’nun talimatı gereği ÇEM Genel Müdürü Hanifi AVCI baĢkanlığında oluĢturalan heyet tarafından saha incelemesi yapılmıĢtır. Olay, ani ve Ģiddetli yağıĢ sonucunda (yedi saatte toplam 121 mm yağıĢ), eğimin yüksek olması, ana kaya ve toprak yapısının akmaya uygun olması sonucunda meydana gelmiĢtir. Hakim anakaya serpantindir. Serpantinler zayıf kayaç özelliğinde olup düĢük kohezyonlu ve kaygan yüzeylere sahip, kırık ve çatlıklı yüzeylerden oluĢan çok parçalı bir özellik göstermektedir. Serpantin anakaya üzerindeki ayrıĢmıĢ zemin ve toprak kısmı üzerindeki bitki örtüsü ile birlikte, aĢırı yağıĢlar ve eğim nedeni ile tamamen sıvılaĢarak çamur akmalarını oluĢturmuĢtur. Bu akmalar can kayıplarının ve yaralanmaların olmasına, evlerin ve menfezlerin yıkılmasına, yolların kapanmasına, bir çok aracın moloz içerisinde kalmasına sebep olmuĢtur. 19 Temmuz 2013 tarihinde meydana gelen sel ve heyelan, iki ayrı yerleĢim yerini etkilemiĢtir. Bunlardan birisi Çökek Yaylası, diğeri Karakese Belde merkezidir. Çökek Yaylası; Çökek yaylası, Dörtyol ilçesinden geçen Özerli Çayının yukarı kısmını oluĢturan Çökmezimen Çayının Çınar ve Yıldırım dereleri havzası içerisinde kurulmuĢtur. Çökek Yaylasının içerisinden TopaktaĢ ve diğer yaylaların yolu geçmektedir. Bu yol üzerinde Çökek yaylası içerisinde yolun üst kısımlarında beĢ noktada akmalar meydana gelmiĢtir. Bu akmalar üzerinde bulunan evler yıkılmıĢ ve can kayıpları da burada yaĢanmıĢtır. Bu akmalardan en büyüğü yaylanın ortasından geçen Yıldırım deresinin üst noktasını oluĢturmaktadır. Heyelan ve akmalarla oluĢan moloz Yıldırım deresi boyunca etkili olmuĢtur. Bu dere mecrası ve yakınında bulunan yapılar, araçlar ve altyapı büyük hasar görmüĢtür. Daha önce yayla sakinleri tarafından yapıldığı ifade edilen menfez tıkanmıĢ ve hasarın büyümesinde etkili olmuĢtur.
13
Embed
KONU - Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü · Bilindiği üzere Amanos dağları tektonik hareketlerle yükselen bir dağ silsilesidir. Bölgede yer alan jeolojik
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
1
HATAY İLİ, DÖRTYOL İLÇESİ, ÇÖKEK YAYLASI SEL VE HEYELAN ALANI
ÖN İNCELEME RAPORU
KONU:
Hatay ili, Dörtyol ilçesi, Karakese Beldesi, Çökek Yaylasında 19.07.2013 tarihinde meydana
gelen sel ve heyelan feleketinin yaĢandığı yerlerde inceleme ve tespitler yapılarak alınacak
tedbirlerin belirlenmesidir.
İNCELEME:
Hatay-Dörtyol ilçesine bağlı Çökek Yaylası’nda 19.07.2013 tarihinde meydana gelen sel ve
heyelanda, bir kısım evler toprak altında kalmıĢ, 5 kiĢi hayatını kaybetmiĢ, 12 kiĢi
yaralanmıĢtır. Yüksek oranda maddi hasar meydana gelmiĢtir.
Orman ve Su ĠĢleri Bakanı Prof. Dr. Veysel EROĞLU’nun talimatı gereği ÇEM Genel
Müdürü Hanifi AVCI baĢkanlığında oluĢturalan heyet tarafından saha incelemesi yapılmıĢtır.
Olay, ani ve Ģiddetli yağıĢ sonucunda (yedi saatte toplam 121 mm yağıĢ), eğimin yüksek
olması, ana kaya ve toprak yapısının akmaya uygun olması sonucunda meydana gelmiĢtir.
Hakim anakaya serpantindir. Serpantinler zayıf kayaç özelliğinde olup düĢük kohezyonlu ve
kaygan yüzeylere sahip, kırık ve çatlıklı yüzeylerden oluĢan çok parçalı bir özellik
göstermektedir. Serpantin anakaya üzerindeki ayrıĢmıĢ zemin ve toprak kısmı üzerindeki bitki
örtüsü ile birlikte, aĢırı yağıĢlar ve eğim nedeni ile tamamen sıvılaĢarak çamur akmalarını
oluĢturmuĢtur. Bu akmalar can kayıplarının ve yaralanmaların olmasına, evlerin ve
menfezlerin yıkılmasına, yolların kapanmasına, bir çok aracın moloz içerisinde kalmasına
sebep olmuĢtur.
19 Temmuz 2013 tarihinde meydana gelen sel ve heyelan, iki ayrı yerleĢim yerini etkilemiĢtir.
Bunlardan birisi Çökek Yaylası, diğeri Karakese Belde merkezidir.
Çökek Yaylası;
Çökek yaylası, Dörtyol ilçesinden geçen Özerli Çayının yukarı kısmını oluĢturan
Çökmezimen Çayının Çınar ve Yıldırım dereleri havzası içerisinde kurulmuĢtur.
Çökek Yaylasının içerisinden TopaktaĢ ve diğer yaylaların yolu geçmektedir. Bu yol üzerinde
Çökek yaylası içerisinde yolun üst kısımlarında beĢ noktada akmalar meydana gelmiĢtir. Bu
akmalar üzerinde bulunan evler yıkılmıĢ ve can kayıpları da burada yaĢanmıĢtır. Bu
akmalardan en büyüğü yaylanın ortasından geçen Yıldırım deresinin üst noktasını
oluĢturmaktadır. Heyelan ve akmalarla oluĢan moloz Yıldırım deresi boyunca etkili olmuĢtur.
Bu dere mecrası ve yakınında bulunan yapılar, araçlar ve altyapı büyük hasar görmüĢtür.
Daha önce yayla sakinleri tarafından yapıldığı ifade edilen menfez tıkanmıĢ ve hasarın
büyümesinde etkili olmuĢtur.
2
Harita: Dörtyol, Karakese Beldesi ve Çökek Yaylasını gösterir harita.
Resim: Çökek yaylasını gösterir uydu görüntüsü.
3
Harita: Çökek yaylasındaki heyelan ve akmalar.
Resim: Çökek yaylasında yolun üst kısmındaki akmalar.
4
Resim: Akmalarla gelen moloz yığıntısı
Çökek yaylasının batısında ve Yıldırım deresi boyunca evlerin alt kısmından itibaren
meydana gelen akmalar, bu evler için tehlike oluĢturmaktadır. Çökek yaylası camiinin
kuzeyinde Çınarlı Deresi üst havzasında yollardan gelen seller bahçe duvarlarını patlatmıĢtır.
Bir evin bahçesini de içine alacak Ģekilde akma oluĢturarak evin altını oymuĢ ve tehlikeye yol
açmıĢtır.
Resim: Çökek yaylasının batısında ve Yıldırım deresi boyunca evlerin alt kısmından itibaren
meydana gelen akmalar.
5
Resim: Çökek yaylası camiinin arka kısmındaki akma.
Olayda beĢ vatandaĢımız hayatını kaybetmiĢ, oniki kiĢi de yaralanmıĢtır. Yaylanın hemen
hemen tamamında yüksek oranda maddi hasar meydana gelmiĢtir. Altı ev tamamen yıkılmıĢ,
çok sayıda ev kullanılamaz hale gelmiĢtir. Birçok araç toprak altında kalmıĢ, altyapı
kullanılamayacak derecede tahrip olmuĢtur. Dere içinin daraltılmıĢ olması, dere içine konut
yapılması ve yol geçiĢlerinde yeterince drenaj yapılarının yapılmamıĢ olması olayın
boyutlarını artırmıĢtır.
Resim: Dere içindeki hasarlı yapılar ve molozlar.
6
Resim: Dere içindeki yapılaĢma.
Çökek yerleĢim yeri içerisinde akmalar dıĢında bariz bir heyelana rastlanılmamıĢtır. Ancak
Yahyalı ile Çökek yaylaları arasında kalan alanda eski bir heyelan belirtisi mevcuttur. Olay
sırasında bu heyelanın iki kanadı da akmıĢ ve köy içerisinde hasara sebep olmuĢtur.
Heyelanın üst kısmında kopma morfolojisi oldukça belirgin olup bu heyelanın üzerinde
detaylı çalıĢma yapılması gerekmektedir. Aksi halde heyelanda meydana gelebilecek olası bir
akmanın tamamı Çökek yaylası yerleĢkesini tehdit edecek konumdadır.
Resim: Çökek ve Yahyalı yaylaları arasındaki alanlar.
7
Resim: Serpantinler üzerindeki toprak ve orman ağaçları aĢırı yağıĢlar ve seyelan nedeni ile
kaybederek çıplak kaya haline gelmiĢtir. Kaya üzerindeki zemin ve toprak kısmı tamamen
sıvılaĢarak yola ve yerleĢim yerine akmıĢtır.
Resim: Yaylanın üst kesimindeki yamaçlarda bulunan orman örtüsü ile kaplı oyuntularda
serpantin üzerinden seyelanlarla akmalar oluĢmuĢtur.
8
Karakese Belde Merkezi;
Karakese beldesinde olay esnasında kapanan ve kullanılamaz hale gelen Fatih Caddesi
Kanlıçınar Deresi, AktaĢ caddesi ise AktaĢ deresi üzerine yapılmıĢtır. Bu dereler kuru dere
vasfında olup yağıĢlı dönemde su yükü taĢımaktadır.
Resim: Kanlıçınar Deresi dere mecrası selden dolayı kaybolmuĢtur.
Çökek Yaylasına giden Fatih caddesi ile Annaçtarla mevkiine giden AktaĢ caddesi sel ve
taĢkından ulaĢıma kapanmıĢ, yol kenarında bulunan evler ve ticarethaneler ağır hasar
görmüĢtür. AktaĢ caddesi tamamen kullanılamaz hale gelmiĢtir.
9
Resim: AktaĢ caddesi sel ve taĢkından ulaĢıma kapanmıĢtır.