ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE KAPSAMINDA SU VARLIĞI KURAKLIK ve TARIMIMIZ

ÇÖLLEŞME ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE KAPSAMINDA İLE MÜCADELE KAPSAMINDA

SU VARLIĞI SU VARLIĞI KURAKLIKKURAKLIKveve

TARIMIMIZTARIMIMIZ

Prof. Dr. Orhan DOĞANProf. Dr. Orhan DOĞAN

Çölleşme ve Erozyon Kontrol Genel MüdürlüğüÇölleşme ve Erozyon Kontrol Genel Müdürlüğü

DÜNYANIN SU VARLIĞIDÜNYANIN SU VARLIĞI

Dünya’nın su varlığı : 1360 milyon kmDünya’nın su varlığı : 1360 milyon km33..

Bu suyun % 97.2’si okyanuslarda ; % 2.8’i ise Bu suyun % 97.2’si okyanuslarda ; % 2.8’i ise karalarda ve atmosferde bulunur. Yer kürenin karalarda ve atmosferde bulunur. Yer kürenin alanı 510 milyon kmalanı 510 milyon km22 .Bu alanın 361.2 milyon .Bu alanın 361.2 milyon kmkm2’ 2’ si okyanus ve denizlerle kaplıdır.148.8 si okyanus ve denizlerle kaplıdır.148.8 milyon kmmilyon km2 2 alan ise karalarla kaplıdır. alan ise karalarla kaplıdır.

Dünyadaki suyun ancak % 26.6 yani 3.9 Dünyadaki suyun ancak % 26.6 yani 3.9 milyon kmmilyon km3’ 3’ ü tatlıdır. Tatlı suların % 80’i ü tatlıdır. Tatlı suların % 80’i devamlı buzul, derin yeraltı suyu ve devamlı buzul, derin yeraltı suyu ve atmosferde buhar halinde bulunur. Buna göre atmosferde buhar halinde bulunur. Buna göre dünyada her yıl yenilenebilir su (insanların dünyada her yıl yenilenebilir su (insanların yararlandığı su) 40.000 kmyararlandığı su) 40.000 km33’ tür. Bu su, ’ tür. Bu su, dünyada var olan suyundünyada var olan suyun 1/1000’dir 1/1000’dir. .

Okyanuslarda 1250 mm/yıl ; Karalarda 410 Okyanuslarda 1250 mm/yıl ; Karalarda 410 mm/yıl mm/yıl buharlaşmabuharlaşma olur. olur.

Buna karşılık okyanuslara Buna karşılık okyanuslara 11201120 mm/yıl mm/yıl karalarakaralara 720 720 mm/yıl yağış düşer.mm/yıl yağış düşer.

Karalara düşen yağışınKaralara düşen yağışın %24’ü %24’ü yüzey akışa yüzey akışa geçer; geçer; %64’ü %64’ü Toprağa sızar ve geriye kalan Toprağa sızar ve geriye kalan %12’si %12’si toprak-bitki ve binalarda tutulur. Genel toprak-bitki ve binalarda tutulur. Genel Toplamda yeryüzüne düşen yağışların Toplamda yeryüzüne düşen yağışların %38’i %38’i buharlaşmaktadır.buharlaşmaktadır.

TÜRKİYE’NİN SU TÜRKİYE’NİN SU VARLIĞIVARLIĞI

Ortalama yağış : Ortalama yağış : 642,6642,6 mm/yıl mm/yılBu değer Bu değer 501501 km km33 suya eşdeğerdir. suya eşdeğerdir.Buharlaşma: 274 kmBuharlaşma: 274 km33

Yeraltına sızma: 41 kmYeraltına sızma: 41 km33

Komşu ülke suları: 7 kmKomşu ülke suları: 7 km33

Bu yağışların akışa geçen bölümü Bu yağışların akışa geçen bölümü 186186 km km33’dür. (akış/yağış oranı ’dür. (akış/yağış oranı %37’dir%37’dir))

Kullanılabilir Yerüstü su pot. Kullanılabilir Yerüstü su pot. 98 km98 km33

Kullanılan su miktarıKullanılan su miktarı 44 km44 km33

Yeraltı su potansiyeliYeraltı su potansiyeli 14 km14 km33

Yeraltı su kullanımıYeraltı su kullanımı 6 km 6 km33

Kullanılabilir su potansiyeli Kullanılabilir su potansiyeli 112 km112 km33

Su potansiyelinin kullanım oranı %40Su potansiyelinin kullanım oranı %40

Tarımda sulama ile tüketim % 70Tarımda sulama ile tüketim % 70 Sanayide Tüketim % 22 Sanayide Tüketim % 22 Kentsel ve kırsal tüketim % 8Kentsel ve kırsal tüketim % 8 Dünyada su tüketimi Dünyada su tüketimi 800 800 ton/yıl /kişi ton/yıl /kişi Türkiyede su tüketimi (+/-) Türkiyede su tüketimi (+/-) 1500 1500 ton/yıl/ kişiton/yıl/ kişi Dünyada tarım alanlarının %16 sı sulanmakta ve Dünyada tarım alanlarının %16 sı sulanmakta ve

toplam ürünün % 40 ‘nı karşılamaktadır.toplam ürünün % 40 ‘nı karşılamaktadır. Türkiyede tarım alanının %20 si sulanmaktadır.Türkiyede tarım alanının %20 si sulanmaktadır. Ekonomik sulanabilir arazinin Ekonomik sulanabilir arazinin %65 %65 ‘i sulanmakta.‘i sulanmakta. Toplam sulanan alan yaklaşıkToplam sulanan alan yaklaşık 5.5 milyon ha5.5 milyon ha Bir kilogram buğday için bir ton suya ihtiyaç vardırBir kilogram buğday için bir ton suya ihtiyaç vardır ..

TÜRKİYEDE SU KULLANIMI TÜRKİYEDE SU KULLANIMI PROJEKSİYONUPROJEKSİYONU

2004 2004 YılıYılı 20232023 Yılı Yılı

Sulama 32 kmSulama 32 km33

İçme Suyu 7 kmİçme Suyu 7 km33

Sanayi 5 kmSanayi 5 km3 3

TOPLAM TOPLAM 44 km44 km33

1500 ton/kişi-yıl 1500 ton/kişi-yıl

Nüfus 74 milyon Nüfus 74 milyon

72 km72 km33

18 km18 km33

22 km22 km33

112 km112 km33

Yağış açığı( miktar – şiddet – zaman )

KURAKLIK

Yüksek sıcaklık, çok rüzgar, düşük nisbi nem,

aşırı güneşlenme, bulut kapalılığının azlığı

İnfiltrasyonda azalma, yüzey akış , yeraltı suyu beslenmesinde azalma Terleme ve buharlaşmada azalma

Toprak Suyunda Azalma

Bitkide su stresi, biyomasve verimde azalma

Akarsu seviyelerinde azalma,Rezervuarlara akışlarda azalma,

Islak alanlarda yaban hayatta azalma

Ekonomik Etkiler Sosyal Etkiler Çevresel Etkiler

Met

eoro

loji

k K

ura

klık

Tar

ımsa

l K

ura

klık

Hid

rolo

jik

Ku

rakl

ı

Zam

an (

Sü

re )

Şekil 1.Şekil 1. 1961-1990 dönemi ortalamalarından farklara göre hesaplanan 1961-1990 dönemi ortalamalarından farklara göre hesaplanan küresel yıllık ortalama yüzey sıcaklığına anomalilerinin 1860-1998 küresel yıllık ortalama yüzey sıcaklığına anomalilerinin 1860-1998 dönemindeki değişimleri (*).dönemindeki değişimleri (*).

Yıl

Küresel İklim Değişim İşaretleriKüresel İklim Değişim İşaretleri

Buzulların erimesi, kar örtüsünün azalmasıBuzulların erimesi, kar örtüsünün azalması Deniz suyu seviyesinin yükselmesi(Deniz suyu seviyesinin yükselmesi(10-2510-25 cm) cm) Tropikal bitki -balıkların kutuplara yayılmasıTropikal bitki -balıkların kutuplara yayılması Havadaki kirleticilere hassas kuşların azalması Havadaki kirleticilere hassas kuşların azalması

(İngiltere’de (İngiltere’de 22 milyon22 milyon çift kuşun çift kuşun 17 milyonu17 milyonu yok yok oldu)oldu)

Kuzey enlemlerde ağaçlardaki Kuzey enlemlerde ağaçlardaki yaş halkalarıyaş halkaları daha daha hızlı hızlı büyüdü.büyüdü.

Son Son 1400 yılın1400 yılın en sıcak yılları en sıcak yılları 19901990 lı yıllarda oluştu. lı yıllarda oluştu.

Küresel İklim Değişiminin TahribatıKüresel İklim Değişiminin Tahribatı

Sulak alanların yaklaşık yarısı son 100 yılda yok Sulak alanların yaklaşık yarısı son 100 yılda yok oldu.oldu.

Dünyada tatlı su balıklarının Dünyada tatlı su balıklarının %20%20 si kayboldu. si kayboldu. Ormanların yarısı tüketildi.Ağaç türleri Ormanların yarısı tüketildi.Ağaç türleri %9%9 yok olma yok olma

riskinde.riskinde. Balık alanlarının Balık alanlarının %70%70 i aşırı avlanmaya maruz. i aşırı avlanmaya maruz. Son 50 yılda tarım alanlarının Son 50 yılda tarım alanlarının 2/32/3 ü erozyonla ü erozyonla

verimsizleşti.verimsizleşti. Orman alanlarının Orman alanlarının 1/31/3 ü tarım alanına dönüştü. ü tarım alanına dönüştü.

Şekil 2.Şekil 2. Hidrolojik çevrimin şematik gösterimi. Hidrolojik çevrimin şematik gösterimi.

Şekil 4.Şekil 4. Ülke genelindeki tüm akarsu havzalarına ait ölçülmüş uzun dönem Ülke genelindeki tüm akarsu havzalarına ait ölçülmüş uzun dönem yıllık toplam ortalama akımlar ve trendleri.yıllık toplam ortalama akımlar ve trendleri.

Tablo1.Tablo1. Türkiye Akarsu Havzaları kurak ve ıslak dönemlerini gösteren çizelge.Türkiye Akarsu Havzaları kurak ve ıslak dönemlerini gösteren çizelge.

Çizelge 2.Çizelge 2. Akarsu havzaları ve akım özellikleri Akarsu havzaları ve akım özellikleri

Şekil 5.Şekil 5.Türkiye’nin uzun yıllar gözlemlerine göre hidrolojik kuraklık haritası.Türkiye’nin uzun yıllar gözlemlerine göre hidrolojik kuraklık haritası.

20.Yüz yıla enerji kaynakları damgasını 20.Yüz yıla enerji kaynakları damgasını vurmasına karşılık;vurmasına karşılık;

21.Yüz yıla tarım yönetimi ve özellikle su 21.Yüz yıla tarım yönetimi ve özellikle su kaynaklarının yönetimi damgasını vuracaktır.kaynaklarının yönetimi damgasını vuracaktır.

Gerekli önlemler alınmazsa TÜRKİYE su Gerekli önlemler alınmazsa TÜRKİYE su sorunları yaşamaya aday bir ülke olacaktır.sorunları yaşamaya aday bir ülke olacaktır.

Su yönetimi Türkiye’nin geleceği ve yaşam düzeyi Su yönetimi Türkiye’nin geleceği ve yaşam düzeyi için kritik bir önem taşımaktadır.için kritik bir önem taşımaktadır.

Yazın içemediği suda kışın boğulan bir ülke Yazın içemediği suda kışın boğulan bir ülke olmamak için önlemler alınması.olmamak için önlemler alınması.

Su Tasarrufu İçin Bazı ÖnerilerSu Tasarrufu İçin Bazı Öneriler

Tarımda az su tüketen sulama yöntemleriTarımda az su tüketen sulama yöntemleriseçilmeliseçilmeli

Sanayide az su kullanan üretim teknolojileriSanayide az su kullanan üretim teknolojileri kullanılmalıkullanılmalı Ormansızlaşma önlenmeliOrmansızlaşma önlenmeli Bireylerin ve toplumun bilinçlendirilmesiBireylerin ve toplumun bilinçlendirilmesi Toprak ve su kaynaklarının korunması ve akılcı Toprak ve su kaynaklarının korunması ve akılcı

yönetimiyönetimi Çerçeve Çerçeve SU YASASISU YASASI çıkarılmalıçıkarılmalı Koruma-kullanma ilkelerine uyulmalıKoruma-kullanma ilkelerine uyulmalı

Tarımın Sorun Sanılan SorunlarıTarımın Sorun Sanılan Sorunları

• • Milli gelir payı düşüyorMilli gelir payı düşüyor• • Nüfus içindeki payı yüksekNüfus içindeki payı yüksek• • Verim düşükVerim düşük• • İşletmeler küçükİşletmeler küçük• • Desteklerin bütçeye yükü fazlaDesteklerin bütçeye yükü fazla• • Kendine yeterlilik kayboluyorKendine yeterlilik kayboluyor• • İthalat artıyorİthalat artıyor• • İhracat payı düşüyorİhracat payı düşüyor• • Üreticilerin geliri düşüyorÜreticilerin geliri düşüyor• • Kırdan kente göç devam ediyor Kırdan kente göç devam ediyor

TÜRKİYE TARIM TÜRKİYE TARIM POLİTİKASIPOLİTİKASI

. Tarımın Gerçek Sorunları. Tarımın Gerçek Sorunları

••Tarım sektörü potansiyel üretim Tarım sektörü potansiyel üretim seviyesine erişememekte,seviyesine erişememekte,

• • Politika amaçları belirsiz,Politika amaçları belirsiz,• • Desteklerin yükü ve getirilerinin Desteklerin yükü ve getirilerinin dağılımı eşitsiz,dağılımı eşitsiz,

• • Uluslararası rekabet gücü azalmakta,Uluslararası rekabet gücü azalmakta,• • Çevre sorunları ihmal edilmekte,Çevre sorunları ihmal edilmekte,• • Bio-çeşitlilik giderek kaybolmakta,Bio-çeşitlilik giderek kaybolmakta,

OYSA;OYSA; Tarım Politikalarının AmaçlarıTarım Politikalarının Amaçları

• • Üretici geliri-üretici refahıÜretici geliri-üretici refahı• • FiyatFiyat İstikrarı İstikrarı• • Üretici gelir İstikrarıÜretici gelir İstikrarı• • Ucuz gıda-tüketici refahıUcuz gıda-tüketici refahı• • Gıda güvencesiGıda güvencesi• • Kendine yeterlilikKendine yeterlilik• • Kırsal kalkınmaKırsal kalkınma• • Kırsal gelir dağılımıKırsal gelir dağılımı

Devletin Sürekli ve Süreli Kaynak Ayırması Gereken Alanlar Devletin Sürekli ve Süreli Kaynak Ayırması Gereken Alanlar

Sürekli Kaynak GerektirenlerFiziksel Altyapı Yatırımları

• Sulama Yatırımları

• Ulaşım

Teknik AR-GE Faaliyetleri

• Teknoloji geliştirme ve transfer

• Yeni ürün ve tür geliştirme

• Bilgi ağı ve yönetimi

• Koruma ve kontrol

• Uluslararası Anlaşmalar

• Çevre

Ekonomik AR-GE Faaliyetleri

• Dış ticaret önlemleri

• Uluslararası ve İkili Anlaşmalar

• Piyasa denetleme ve düzenleme

• İç ve dış piyasa izleme ve analiz

• Çevre

Sürekli Kaynak Gerektirenler

İnsan gücü Kapasite Geliştirme • Çiftçiler

• İlgili kurumlar

Yayım

Gerekli Yasal Düzenlemelere Hazırlık

Asgari Geçim (safety net)

Güvenlik Stokları

Süreli Kaynak Gerektirenler

Piyasalar

• İşlerlik kazandırma

• Aksaklıkları giderme

Çiftçi örgütlenmesi

Pazarlama ve Tanıtım

• Standart belirleme

• Yeni pazar olanakları oluşturma

AR-GE Uygulaması

• Yeni ürün ve tür geliştirme

• Yeni girdi kullanımı

• Ürün değiştirme için uyum

2626

5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım

Yasası

Yasanın 5. ve 13. Maddeleri uygulamada;(Komisyon

Oluşumu,Tarım Arazilerinin Amaç Dışı Kullanımı)

Amaç dışı kullanımlarını engellemek üzere Ovaların

Tarımsal Sit Alanları olarak kabul edilmesi,

BAZI ÇÖZÜM ÖNERİLERİBAZI ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

2727

Madde- 8 Madde- 8 Tarım Arazilerinin Tarım Arazilerinin Sınıflandırılması,Arazi Parsel Büyüklüklerinin Sınıflandırılması,Arazi Parsel Büyüklüklerinin BelirlenmesiBelirlenmesi

Madde-10Madde-10 Arazi Kullanım PlanlamasıArazi Kullanım Planlaması Madde-14Madde-14 Tarımsal Potansiyeli Yüksek Tarımsal Potansiyeli Yüksek

Büyük Ovaların Belirlenmesi ve KorunmasıBüyük Ovaların Belirlenmesi ve Korunması Madde-15 Madde-15 Erozyona Duyarlı Alanların Erozyona Duyarlı Alanların

Belirlenmesi,korunmasıBelirlenmesi,korunması Madde 17. Arazi Toplulaştırması ve Madde 17. Arazi Toplulaştırması ve

Dağıtımı Dağıtımı

2828

•5403 sayılı YASA’nın tüm maddelerinin

ödünsüz uygulanması

•Mer’aların Islahı, yönetimi ve korunmasına

ilişkin 4342 Sayılı Mer’a Yasası’na işlerlik

kazandırılması ve bu amaçla tapu ve kadastro

çalışmalarına hız verilmesi,

2929

Ayrıca;Ayrıca;

• Sürdürülebilir tarımı teşvik edecek program ve

politikaların geliştirilmesi ve uygulanması

Yerel tarım sistemlerine kolayca uyabilen toprak

korumalı tarım paketlerinin üretilmesi, devlet

tarafından desteklenmesi,

• Konuyla ilgili Kamu kuruluşlarında hizmet içi

eğitimle genç, uygulayıcı mühendislerin

yetişmelerinin sağlanması,

3030

• Toprak ve su kaynaklarının geliştirilmesi amacı ile hazırlanan plan ve projelerde kullanılan kriterlerin kesinlikle araştırma bulgularına dayandırılması, Bu nedenle Araştırma Enstitülerinin güçlendirilmesi

• Erozyonun da deprem, taşkın, heyelan gibi doğal afet kabul edilmesi, tasarruf tedbirlerinden etkilenmemesi

• Konuyla ilgili Kamu kuruluşlarında hizmet içi eğitim ile genç, uygulayıcı mühendislerin yetişmelerinin sağlanması,

3131

• Erozyon,toprak, su,bitki,çevre

vb.konularında her kesimin ekolojik

okur-yazar olmasını sağlayıcı eğitimlerin

düzenlenmesi,

3232

Toprakların bilinçli kullanılması, kişinin doğduğu yerde mutlu edilmesi, kırsal ve kentsel yaşam arasındaki seviye farkının en aza indirilmesi için sosyal barışın topraktan geleceği gerçeği de düşünülerek toprak degredasyonu ve erozyon ile mücadeleye çok önem verilmesi,

Zorunludur.

3333

UYGULAMA ÇALIŞMALARI ( 2010 YILI )(50 yıllık eklenik veriler)

UygulamaSorun Alanı

(ha)

50 Yıllık uygulama

(ha)

Tamamlama için gereken

yıl

Erozyon Kontrol (Ağaçlandırma, teras v.s.)

57,6 milyon 5 milyon 525

Sulama 8,5 milyon 5 .5 milyon 27

Toplulaştırma 8,5 milyon 3 Milyon 92

Drenaj- Islah 4,3 milyon 500000 380

3434

O HALDE;O HALDE; * * Doğal varlıkların korunması, Doğal varlıkların korunması, geliştirilmesi geliştirilmesi ve yönetimine ilişkin YÖNETSEL ve TEKNİK ve yönetimine ilişkin YÖNETSEL ve TEKNİK çalışmalara öncelik ve hız verilmelidir.çalışmalara öncelik ve hız verilmelidir.

* Türk tarımını ithalatçı durumdan ihracatçı* Türk tarımını ithalatçı durumdan ihracatçı duruma getiren politikalar üretilmelidir. duruma getiren politikalar üretilmelidir.

3535

• Kırsal kesim nüfusunun % 25’ lerden %10’lara düşürülmesi için eko-sanayileşme ve üretim artışı için gerekli önlemler alınmalıdır.

• Doğal varlıklardaki degredasyonu arttıran sosyal ve siyasal baskılar önlenmeli ya da en aza indirilmelidir.

3636

- Arazi kullanım planlaması,- Arazi kullanım planlaması,

- Ekonomik işletme büyüklüklerinin - Ekonomik işletme büyüklüklerinin

belirlenmesi,belirlenmesi,

- Arazi toplulaştırma çalışmalarının - Arazi toplulaştırma çalışmalarının

tamamlanması,tamamlanması,

- Ve benzeri hizmetlere daha da hız - Ve benzeri hizmetlere daha da hız

verilmesi, sağlanmalıdır.verilmesi, sağlanmalıdır.

3737

• Tarım topraklarının ve meraların erozyondan korunması ve bilinçli yönetimi,

• Sosyal sorunlar yaratan kırsaldan kente sağlıksız göçün önlenmesi, • Eko-sistemin korunması,

• Yüzey sularının değerlendirilmesi,

3838

ÇÖLLEŞME İLE MÜCADELE “ULUSAL EYLEM PROGRAMI”uygulamalarına hız verilmesi,

Miras Hukukunun, şartlara ve arazilerin parçalanmasını önleyecek şekilde, yeniden düzenlenmesi, zorunludur.

3939

O HALDEO HALDE

SU YASASI çıkarılmalı,SU YASASI çıkarılmalı, Nehir tipi hidroelektrik santrallerin Nehir tipi hidroelektrik santrallerin

(HES)tesisi; ekosisteme zarar (HES)tesisi; ekosisteme zarar vermemeli,doğanın ve havzada vermemeli,doğanın ve havzada yaşayanların su haklarını kollamalı,yaşayanların su haklarını kollamalı,

Yabancılara arazi satışlarında daha duyarlı Yabancılara arazi satışlarında daha duyarlı olunmalıolunmalı

Madencilik Çalışmalarının ekosistemle Madencilik Çalışmalarının ekosistemle barışık ve uyumlu olması sağlanmalıdır.barışık ve uyumlu olması sağlanmalıdır.

4040

Gıda,Tarım ve Hayvancılık BakanlığıGıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

Kullanılabilir su kaynaklarının Kullanılabilir su kaynaklarının %75%75 ‘ini ‘ini kullanan tarım sektörünün modernleşmesikullanan tarım sektörünün modernleşmesi

Toprak varlıklarının netleştirilmesi ve Toprak varlıklarının netleştirilmesi ve haritalanmasıharitalanması

Su kaynaklarının yönetimiSu kaynaklarının yönetimi Toprak kaynaklarının yönetimiToprak kaynaklarının yönetimi

4141

Mera YönetimiMera Yönetimi Çiftçilerin toprak korumalı tarım için Çiftçilerin toprak korumalı tarım için

desteklenmesidesteklenmesi Tarla içi geliştirme hizmetlerine ağırlık Tarla içi geliştirme hizmetlerine ağırlık

vermesivermesi Toprak ve su kaynaklarına veri sağlayıcı Toprak ve su kaynaklarına veri sağlayıcı

araştırma enstitülerinin güçlendirilmesi araştırma enstitülerinin güçlendirilmesi

Konularına da ağırlık vermelidir.Konularına da ağırlık vermelidir.

4242

BEKLENTİLERİMİZBEKLENTİLERİMİZ

1- Su Yasasının çıkarılması1- Su Yasasının çıkarılması

2- Yeşil enerji üretimine yönelinmesi,2- Yeşil enerji üretimine yönelinmesi,

3- Düşük maliyetli damla sulama sistemlerinin 3- Düşük maliyetli damla sulama sistemlerinin yaygınlaştırılmasıyaygınlaştırılması

4- Sulama oranının 4- Sulama oranının %10-15 %10-15 azaltılması ile 2025 azaltılması ile 2025 yılına kadar kentsel ve sanayi su ihtiyacını yılına kadar kentsel ve sanayi su ihtiyacını karşılayıcı önlemlerin alınmasıkarşılayıcı önlemlerin alınması

5- Kentlerin su şebekelerindeki5- Kentlerin su şebekelerindeki %25-50 %25-50 lik kaçak lik kaçak ve kayıpların önlenmesive kayıpların önlenmesi

4343

6- 6- Yer altı sularının bilinçli, tekniğine Yer altı sularının bilinçli, tekniğine uygun kullanılmasıuygun kullanılması

7- Su hasadı çalışmalarına önem verilmesi7- Su hasadı çalışmalarına önem verilmesi8- Beslenme alışkanlıklarının olabildiğince 8- Beslenme alışkanlıklarının olabildiğince

bitkisel besin lehine yönlendirilmesi (10 g bitkisel besin lehine yönlendirilmesi (10 g protein için buğday 135 litre,sığır eti 1000 lt protein için buğday 135 litre,sığır eti 1000 lt su ister)su ister)

4444

SU POLİTİKAMIZ NE OLMALI?SU POLİTİKAMIZ NE OLMALI?

1) Su havzalarını korumayı;içme suyu sağlama ve 1) Su havzalarını korumayı;içme suyu sağlama ve kırsal kalkınma süreçlerinin ayrılmaz bir kırsal kalkınma süreçlerinin ayrılmaz bir parçası haline getirmek,parçası haline getirmek,

2) Su yönetimine halkın da katılımını sağlamak,2) Su yönetimine halkın da katılımını sağlamak,3) Küçük çiftçilere uygun sulama teknolojileri 3) Küçük çiftçilere uygun sulama teknolojileri

sunmak ve desteklemek,sunmak ve desteklemek,4) Çiftçilerin su ekonomisi sağlayan damla vb. 4) Çiftçilerin su ekonomisi sağlayan damla vb.

sulama yöntemlerine geçişinde teknik ve mali sulama yöntemlerine geçişinde teknik ve mali destek sağlamak,destek sağlamak,

4545

5.Yapılacak çevre dostu projelerle 5.Yapılacak çevre dostu projelerle 186 milyar 186 milyar ton/yıl ton/yıl yüzey akış suyunun bir kısmını kontrol altına yüzey akış suyunun bir kısmını kontrol altına almak,almak,

6.Nehir akışlarını ve su havzalarını her türlü 6.Nehir akışlarını ve su havzalarını her türlü olumsuzluğa karşı sürekli denetlemek,olumsuzluğa karşı sürekli denetlemek,

7.Kullanılan suyun 7.Kullanılan suyun %75%75’ini tüketen tarımsal ’ini tüketen tarımsal sulamanın bilinçli yapılması için eğitsel,yönetsel sulamanın bilinçli yapılması için eğitsel,yönetsel ve teknolojik önlemler almak,ve teknolojik önlemler almak,

4646

88. . Su ücretlerinin koruma ve verimliliği Su ücretlerinin koruma ve verimliliği özendiren kademeli uygulanmasını özendiren kademeli uygulanmasını sağlamak,sağlamak,

9.Tatlı su ekosistemlerinin sağlık 9.Tatlı su ekosistemlerinin sağlık durumlarını kaydetmek ve ekolojik hedefler durumlarını kaydetmek ve ekolojik hedefler belirlemek,belirlemek,

10. Enerji üretimi amaçlı tesis yapımlarında 10. Enerji üretimi amaçlı tesis yapımlarında ekosistemi dikkate almakekosistemi dikkate almak

4747

Topraklarımızı,sularımızı ve Doğal Topraklarımızı,sularımızı ve Doğal Kaynaklarımızı sahiplenen, onları Kaynaklarımızı sahiplenen, onları koruyan ve gözeten herkese koruyan ve gözeten herkese saygılarımla.saygılarımla.

Prof. Dr. Orhan DOĞANProf. Dr. Orhan DOĞANAntalya 4-6 Nisan 2012Antalya 4-6 Nisan 2012

4848

1961-19881961-1988

4949

Aydın Atça yağ 1964-1977Aydın Atça yağ 1964-1977

5050

Aydın Kuyucak 1962-82Aydın Kuyucak 1962-82

5151

Çankırı 1959-1975Çankırı 1959-1975

5252

Çankırı-Damlamca 1961-75Çankırı-Damlamca 1961-75

5353

Isparta 1962-80Isparta 1962-80

5454

Isparta Ağlasun 1963-68Isparta Ağlasun 1963-68

5555

Kuyucak Şerabat 1968-82Kuyucak Şerabat 1968-82

5656

Şerabat 1965-87Şerabat 1965-87

5757

Terkos 1969-79Terkos 1969-79