This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
ivwq mMqrI pRxb muKrjI ies ikqfbdy muwK sMpfdk hn. ies ivc ikhf igafhY ik Kfx-pIx vflIaF vsqF dIaFkImqF ‘qy afDfirq mihMgfeI dr vwzIcuxOqI bxI hoeI hY. ‘kFgrs aYNz d myikMgafÌ ieMzIan nyÈn’ isrlyK vflI ikqfbnUM pfrtI dy mhF sMmyln ivc jfrI kIqfigaf sI. ies ivc pRDfn mMqrI zf[mnmohn isMG dy siQrqf qy eImfndfrIvfly aks kfrn pRÈMsf kIqI geI hY.ikqfb ivc ikhf igaf hY ik mfEvfdIihMsf sB qoN vwzI icMqf hY. Bfrq dfrvfieqI duÈmx pfiksqfn, aÌÊfinsqfnivc aiqvfd ivruD jMg ivc amrIkf dfsihXogI bx ky mËbUq hoieaf hY. ikqfb
(bfkI sPf 6 `qy)
pfTkF nUM sfl 2011bhuq bhuq mubfrk
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (2)
All prices, packages and programming subject to change without notice. Local and state sales taxes may apply. Programming is available for single-family dwellings located in the continental United States. AllDISH Network programming, and any other services that are provided, are subject to the terms and conditions of the promotional agreement and Residential Customer Agreement, which is available upon request.Hardware and programming sold separately.. A second dish antenna may be required to view both International and American programming. All services marks and trademarks belong to their respective owners.
General Admission Donation $50.00 Per Person. More Generous Donations Welcomed.
Saturday, January 8th, 20116:00 p.m. To 10:00 p.m.
AT VICEROY OF INDIA RESTAURANT19W. 555 Roosevelt Road, Lombard, IL 60148
ies qoN pihlF s[ Kihrf nUM jIafieaF afKidaF sRI lwkI shoqf ny pMjfbqoN ivdysL jfx dI cwlI lihr df ijLkrkridaF afiKaf ik byeImfn trYvl eyjMtlokF nUM guMmrfh kr rhy hn. ieQoN qwkik hux tuwt cuky sovIaq XUnIan dygxrfj jfrjIaf nUM amrIkf dI stytdws ky bfhr jfx dy cfhvfn lokF nUM mUrKbxfieaf jf irhf hY. lVkIaF nUM bfhrlY jfx df JFsf dy ky qurkI vrgy dysLFivc vysvfgmnI ivc Dwikaf jf irhf hY.AunHF s[ Kihrf nUM ies mfmly vl KfsiDafn dyx dI bynqI kIqI.
sLyry pMjfb sports aYNz klcrlklwb dy sfbkf pRDfn sRI amrdyv isMGbdys L f n y s[ Kihrf df iDafnXUnIvristIaF ivc pMjfbI dI pVHfeI leIPMzF ivc ktOqI aqy nOjvfnF ivc vD rhInsLy dI alfmq vwl dvfieaf.
s[ Kihrf dy ipqf mrhUm s[suKijMdr isMG dy nfl aYmrjYNsI dy idnFivc ividafrQI afgU vjoN jylH kwt cukyaqy AunHF dy hlky dy iek AuGy ividafrQIafgU rhy ieMzIafnf qoN s[ kMvljIq isMGivrk ny s[ Kihrf nUM jI afieaF afKidaFKihrf pirvfr nfl afpxy sbMDF df ijLkrkIqf. AunHF s[ Kihrf nUM afpxy ipqf qoN
ivrfsq ivc imly lok pwKI guxF dI vIsLlfGf kIqI.
krfAUn puafieMt, ieMzIafnf qoN afey
pMjfbI amYirkn afrgynfeIjysLn dy iekafgU s[ rfijMdr isMG bYNs ny pMjfb dIisafsq ivc afey inGfr Auqy aPsospRgt kridaF prvfsI pMjfbIaF dI qrPoNs[ Kihrf nUM Brosf idwqf ik asIN Ausisafsqdfn dI ztvIN hmfieq krFgy jopMjfb dI mOjUdf hflq nUM moVf dyx pRqIvcnbwD hY. AunHF prvfsI pMjfbIaF nUM vIawj ijhy mOikaF nUM mihj Poto iKcfAuxdf sfDn bxfAux dI QF pMjfb pRqI afpxIijLMmyvfrI smJx aqy isafsqdfnF nUM iespRqI sucyq krn leI vrqx df swdf idwqf.
isLkfgo qoN iek afgU s[ sMqoK isMGny pMjfb dy BYVy vyilaF df cyqf kridaFdwisaf ik ikvyN s[ suKpfl isMG Kihrfny AunHF dy iek BfeIbMd nUM puils dy cuMglivcoN afpxI dlyrI aqy smfjk ijLMmyvfrIdy blbuwqy Cuzfieaf.
lfienjL klwb pMjfb dy pRDfn s[igafn isMG sIhrf ny Drm aqy isafsqnUM alwg rwKy jfx dI gwl kridaF afspRgtfeI ik s[ Kihrf kFgrs ivcrihMidaF ies pRqI vcnbwD rihxgy.
ieMzIan nYsLnl EvrsIjL kFgrs,ielInfey dy pRDfn sRI ajYb isMG lwKxny s[ Kihrf nUM jI afieaF afKidaFdwisaf ik ikvyN ajy sfl Br pihlF qwkieQy iswK hlikaF ivc kFgrs df nFilaf jfxf vI awCf nhIN sI smiJaf jFdf
pr AunHF dy XqnF sdkf ies sfl dy sLurUivc kFgrs dI jQybMdI KVHI kIqI geIijs nUM lokF qoN BrvF huMgfrf imilaf.sLfied lok pMjfb dI mOjUdf akflI-Bfjpfsrkfr dy iBRsLt rfj qoN awky hoey sn.AunHF ikhf ik kFgrs dy nvyN pRDfn kYptnamirMdr isMG, s[ Kihrf aqy kuJ hornOjvfn afgUaF qoN prvfsIaF nUM bhuqAumIdF hn ik Auh pMjfb nUM nvF ruKdyxgy. sRI lwKx ny prvfsI pMjfbIaF nUM
vwzIaF musLklF KVHIaF krdy hn prisLkfgo ivc AunHF dI jQybMdI dy XqnFsdkf kfPI lokF dy msly hwl hoey hn.sRI lwKx ny s[ Kihrf nUM prvfsI pMjfbIaF
vloN hr qrHF dI BrvI hmfieq df BrosfvI idwqf. sLyry pMjfb sports klwb,isLkfgo dy sfbkf pRDfn sRI primMdrvflIaf ny kFgrs pfrtI nfl afpxypurfxy sbMDF df ijLkr kridaF s[ KihrfnUM pUrn sihXog df Brosf idqf.
isLkfgo qoN sLyry pMjfb sports klwb
dy iek afgU sRI hYpI hIr ny ies smfgmivc brPbfrI kr ky Krfb hoey mOsm dybfvjUd afieEaf, EhfieE, imsIispI,ivskfnisn, ieMzIafnf aqy hor dUr durfzyielfikaF qoN afey swjxF df DMnvfd kIqf.
Professional Sikh match forParjapat Sikh girl, 30, 5’-6",working with US University onH1 visa, PhD (Molecular biology)from US. Caste no bar. Contact at91-98784-59056 or [email protected]
Ramgarhia Sikh parents seekprofessionally, qualified boyunder 35 (issueless, if divorced)from US/Canada for their dentistdaughter, 31 yrs, 5'-6", divorced/issueless, living in Canada. Pleaserespond with bio data and recentpicture to: [email protected]
Alliance for handsome, cleanshaven, sincere, God fearing, 43,5’-7” Sikh boy. Masters in Edu.,Bachelor in Computer math fromUS, teaching professional,divorcees considered, cast nobar, Ph: 323-573-9315, e-mail:[email protected]
Good looking, well educatedUSA settled family girl forRamgharia Sikh cleanshave boy,28, 5' 10", M.S from USA, Settledin Michigan, permanent job.Caste no bar. Contact: 425-773-9030, 425-307-1050 or [email protected].
BfrqI ividafrQI sbMDIdo iÉlfÌ kys drjihAUstn: pils ny ikRsms vfly
idn luwt-Koh dI Gtnf dOrfn golI cwlxkfrn 22 sflf BfrqI ividafrQI dy mfryjfx bfry do ivakqIaF iÉlfÌ kql dfmfmlf drj kIqf hY. tYkss dy asfzynfknvInIaYNs stor `c vfprI ies GtnfdOrfn jYcMdr ielfprolU dI mOq ho geI sIjo iek kMipAUtr ieMjInIar sI qy storivc klrk vjoN nOkrI krdf sI.
ies sbMDI pulIs ny 22 sflfzynIal jYkb stfeInr qy 29 sflf ryamoirs iÉlfÌ mfmlf drj kIqf hY. iehdovyN mulËm pfsfzynf nfl sbMDq hn.imRqk ielfprolU dy iek irÈqydfr nydwisaf ik Auh Èihr dy sIabrUk Kyqrivc rihMdf sI qy ihAUstn -klIarlykXUnIvristI ivc kMipAUtr ieMjInIar dImfstr izgrI kr irhf sI.
stfeInr ny pulIs kol afqm-smrpx kr idwqf hY qy vfadf kIqf hYik Auh Aus muKOty dI brfmdgI ivc mddkrygf ijhVf ies ihMsk luwt dI Gtnfivc vriqaf igaf sI. Aus ny curfey gey400 zflr vI vfps idvfAux df Brosfidwqf hY. pulIs dy hvfly nfl roËnfmf‘ihAUstn krOnIkl’ ny iliKaf hY ikstfeInr ny golI zr kfrn clfeI sI.dUjy pfsy moirs df dfavf hY ik AuhbyksUr hY qy qVky 2[30 vjy jdoN storivc ieh luwt-Koh hoeI AudoN Auh qF iekgfhk vjoN stor ivc igaf sI. dUjy pfsypulIs df kihxf hY ik Auh iek sUhIey vjoNkMm kr irhf sI qy stor dy hflfq df jfieËflYx leI Auh do vfr stor dy aMdr igaf.Auh stfeInr df dosq vI dwisaf jFdf hYjo pihlF kuJ KrIdx qy Pyr dUjI vfr KuwlHypYsy lYx stor `c igaf sI.
muMbeI: iÌlm inrmfqf ÈkIlnUrfnI dI iÌlm ‘jfn kI bfËI’ ivc kMmkrn leI ilKqI smJOqf hox dy bfvjUdadfkfr sMjY dwq vwloN kMm krn qoN nFhkrn dy mfmly ivc bMbeI hfeI kort nysMjY dwq df Gr qy dÌqr kurk krn dyafdyÈ jfrI kr idwqy hn.
aiDkfrIaF ny 28 dsMbr nUM sMjYdwq dy Gr dI dIvfr ‘qy noits icpkfidwqf hY jdoNik Aus smyN qwk dÌqr bMdhox kfrn AuwQy aijhI kfrvfeI BlHkykIqI jfeygI. adflq ny ieh PYslf‘ieMzIan moÈn ipkcrË pRoizAUsrËaYsosIeyÈn’ vwloN inXukq sfls vwloN iessfl jnvrI ivc idwqy PYsly nUM afDfrbxf ky ilaf hY. sMjY dwq ny sfls dfPYslf nhIN mMinaf sI ijs kfrn iÌlminrmfqf nUM hfeI kort jfxf ipaf.
inrmfqf ÈkIl nUrfnI ny dwisaf ik
sMjY dwq df Gr qy dÌqr kurk krn dy hukmAus dI pihlI iÌlm ‘ËorU kf gulfm’ bhuqihwt hoeI sI. Aus ny Aus qoN bfad aglI
iÌlm 2002 ivwc ‘jfn kI bfËI’ ‘c sMjY
dwq nUM sfeIn kIqf qy pMjfh lwK rupeyadf vI kr idwqy pr sMjY dwq ny iÌlmbxn dOrfn kMm krn qoN nFh kr idwqI qyvfr-vfr ÈUitMg leI qrIkF mMgx ‘qyhuMgfrf nhIN Biraf. sRI nUrfnI anusfrawT sflF ivc Aus df Gr ivwqI qOr ‘qyqbfh ho igaf qy bwcy pVH nhIN sky. Auhkih irhf sI ik Aus dy Krfb hoey awTsfl kOx vfps kr skdf hY qy bwicaF dyKrfb hoey BivwK dI kdy vI pUrqI nhIN hoskdI.
sRI nUrfnI dy vkIl aÈok srogI nyikhf, “sMjY dwq do kroV iqMn lwK rupeyqIh idnF ivc adf kr skdy hn. jy Auhaijhf nhIN krdy qF Gr qy dÌqr inlfmkr idwqy jfxgy.” AuDr sMjY dwq dy vkIlsqIÈ mniÈMdy ny dwisaf ik pihlF hfeIkort dy hukm df aiDaYn kIqf jfeygf qyiPr hI aglf PYslf ilaf jfeygf.
the articles published in thecolumns of Punjab Times arethat of their writers, and it isnot implied that Punjab Timesendorses them.
Sameway Punjab Timesdoes not necessarily endorsesthe claims made in theadvertisements published inPunjab Times.
All disputes subject toChicago jurisdiction.
srkfr nUM GutfilaF qoNvwD mihMgfeI df zr
nvIN idwlI: 2-jI spYktRm GutflynUM lY ky Bfrq ‘c isafsI mfhOl grmhY. ijwQy kFgrs ny doÈ lfieaf hY ik 2-jI spYktRm Gutfly bfry sFJI pfrlImfnIkmytI dI mMg ipwCy Bfjpf ny srd ruwqsYÈn ivc aiVwkf pf ky sMsd dy mfx-snmfn nUM Gtfieaf hY. AuQy Bfjpf nyikhf hY ik isrÌ jy[pI[sI[ hI jvfbdyhIqy pRÈfsn XkInI bxf skdI hY. ies dynfl hI ies mfmly ‘c lpyty geI sfbkfdUr sMcfr mMqrI ey[ rfjf qy kfrporytlfbIkfr nIrf rfzIaf sxy horF qoN qÌqIÈdf dOr jfrI hY. AuDr pRDfn mMqrI
mnmohn isMG ny 2-jI spYktrm GutflydI jFc kr rhI lok lyKf kmytI(pI[ey[sI[) nUM pwqr ilK ky ies awgypyÈ hox dI pyÈkÈ kIqI hY.
ies dy nfl hI sfrf doÈ Bfjpf isrmVHidaF kFgrs kmytI dy jnrl skwqrjnfrdn idvydI ikhf ik sMsd dI kfrvfeIivc aiVwkf pf ky muwK ivroDI iDr Bfjpfbihs qoN vI Bwj geI. AunHF ikhf ik pRDfnmMqrI zf[ mnmohn isMG ny lok lyKf kmytIawgy sfry qwQ rwKx dI pyÈkÈ kIqI sIpr ivroDI iDr ny ies pyÈkÈ nUM vIaxgOilaF kr idwqf. AunHF ikhf ik Bfjpfkys dy iksy nqIjy ‘qy puwjx dI QF mfmlynUM lMby smyN leI lmkfAuxf cfhuMdI sI.AunHF ikhf ik juafieMt pfrlImYNtrI kmytI(jy[pI[sI[) ‘qy jFc leI koeI smF-sImf
inrDfrq nhIN jdoNik pYk (pbilkakfAUNts kmytI) dI jFc leI smFinsicq hY. AunHF ikhf ik BfvyN pRDfnmMqrI vI pYk awgy pyÈ hox dI iewCf pRgtkr cuwky hn pr Bfjpf ny bykdrI df
pRgtfvf kIqf hY.ies dOrfn Bfjpf ny afpxy afgU qy
pI[ey[sI[ dy cyarmYn murlI mnohr joÈIqoN vwKrf stYNz lYNidaF ikhf ik isrÌjy[pI[sI[ hI jvfbdyhI qy pRÈfsn XkInI
BfvyN pihlF kFgrs ny vI srbpfrtI mIitMg bulfeI sI ijs ivc mfmlfiksy isry nhIN lwgf pr hux lok sBf dIspIkr mIrf kumfr ies mfmly nUM bjtsYÈn qoN pihlF inbyVn dI ieCuwk hY qF jobjt sYÈn srd ruwq sYÈn dI qrHF rOly-rwpy ivc nf lMG jfvy.
ies dy nfl hI Bfjpf ny spÈt kIqfhY ik afpxI pihlI mMg ‘qy kfiem hY ik2 jI spYktRm Gutfly dI jFc jy[pI[sI[qoN krvfeI jfvy. Bfjpf afgU suÈmfsvrfj ny ies dOrfn pRDfn mMqrI vwloNpI[ey[sI[ awgy pwK rwKx dI pyÈkÈ sbMDIikhf ik pI[ey[sI[ nUM pRDfn mMqrI qF kIiksy mMqrI nUM vI qlb krn df aiDkfrnhIN hY. sRI murlI mnohr joÈI vwloN 2-jIspYktRm mfmly ivc kIqI kfrvfeI nUMBfjpf dI mMg dI PUk kwZx vflI mMn rhyhn.
rfjf qoN pwuC-igwC: 2-jI spYktRmGutfly bfry sI[bI[afeI[ ny sfbkf dUrsMcfr mMqrI ey[ rfjf qoN lgfqfr do idnpwuC-igwC kIqI qy ikhf hY ik ajy iehjfrI rhygI. sRI rfjf sI[bI[afeI[ dy sMmndI qfmIl kridaF eyjMsI dy hYwzkuaftrivc pyÈ hoieaf. sRI rfjf ny pihlFsI[bI[afeI[ awgy pyÈ hox qoN ienkfr kIqfsI pr kYg qy kyNdrI ivjIlYNs kimÈn
vwloN aflocnf krn mgroN Auh eyjMsI awgypyÈ hoieaf. sI[bI[afeI[ isMgfpur sxyGwto-Gwt iqMn dyÈF nUM bynqI pwqr ByjygIqF jo 2-jI spYktrm Gply ivc ivwqIqwQF bfry jfxkfrI pRfpq ho sky ikAuNikjFc eyjMsI df doÈ hY ik rfjf dy kuJirÈqydfr vI ies kFz nfl juVy hn.
pRDfn mMqrI lyKf kmytIawgy pyÈ hox leI sihmq
pRDfn mMqrI mnmohn isMG ny 2-jIspYktrm Gutfly dI jFc kr rhI loklyKf kmytI (pI[ey[sI[) nUM pwqr ilK kyies awgy pyÈ hox dI pyÈkÈ kIqI hY.ies qoN pihlF kFgrs plYnrI ‘c pRDfnmMqrI ny pI[sI[ey[ awgy pyÈ hox dI KfhÈdf Kulfsf krky sB nUM cONkf idwqf sI.
pRDfn mMqrI ny afpxy pwqr ‘ciliKaf hY ieh pRcfr kIqf jf irhf hY ikpRDfn mMqrI nhIN cfhu Mdy ik koeIpfrlImfnI kmytI AunHF qoN puwC-pVqflkry pr Auh lok lyKf kmytI awgy pyÈhox dy cfhvfn hn bÈrqy ik kmytI nyAunHF qoN koeI puwC-pVqfl krnI hovy. AunHFikhf hY ik BfvyN pRDfn mMqrI dy pI[ey[sI[awgy pyÈ hox dI pihlF koeI imsfl nhINhY. AunHF ny kmytI nUM ilKy pwqr ‘c ikhfhY ik kYg ny 2-jI spYktrm dy lfiesYNsFqy alftmYNt dy muwdy ‘qy irport dUr sMcfrivBfg rfhIN jmHF krfeI sI jo nvMbr ‘csMsd ‘c rwKI geI sI qy pI[sI[ey[ ies‘qy hux jFc kr rhI hY.
qÌqIÈ df dOr jfrI, Bfjpf jy[pI[sI[ leI idRVH
-spYktRm Gutflf-
kYg ny lyKf kmytI nUM jfxkfrI sONpIBfjpf BfvyN jy[pI[sI[ dI mMg ‘qy aVI hoeI hY pr sMsd dI lok lyKf kmytI
ijs dI agvfeI pfrtI dy sInIar afgU aYm[aYm[ joÈI kr rhy hn, ny 2-jIspYktrm Gutfly dI jFc df aml awgy qoridaF kYg ivnod rfey qoN imQy geynuksfn dI suxvfeI dI kfrvfeI clfeI. ivnod rfey 22 mYNbrI kmytI awgy pMj GMtyleI pyÈ hoey qy sfry svflF dy jvfb idwqy. kmytI ny ivÈyÈ rUp ‘c ieh puwiCaf iksrkfr dy afzItrF ny 1[76 lwK kroV dy nuksfn df aMdfËf iks qrHF lfieaf. sRIrfey ny kmytI nUM dwisaf ik kOmFqrI pwDr ‘qy lfgU mfpdMzF dI vrqoN kridaFspYktrm vMz ‘c kIqy gey Gutfly ‘c hoey nuksfn df aMdfËf lfieaf igaf. sRIjoÈI ny dwisaf ik ieh nuksfn 57,000 kroV rupey qoN 1[76 lwK kroV rupey qkaFikaf igaf hY. AunHF dwisaf ik ies bfry ivcfr krn dI loV hY ik ies aMdfËydI sB qoN Gwt rkm leI jfvy jF sB qoN vwzI rkm ivcfrI jfvy. ies krky kmytIivcfr-crcf krky shI nuksfn sbMDI iksy iswty ‘qy phuMcygI.
nvIN idwlI: lgfqfr keI Gutflybynkfb hox qoN bfad kFgrs srkfr nyienHF dI jFc leI sÉq ruÉ apxf ilafhY. sI[bI[afeI vwloN ijwQy 2-jI spYktRmGutfly ‘c iGry sfbkf dUr sMcfr mMqrIey[ rfjf qoN puwCigwC jfrI hY AuQy rfÈtrmMzl KyzF dI pRbMDkI kmytI dy cyarmYnsuryÈ klmfzI nUM vI lpyt ilaf hY.sI[bI[afeI[ ny klmfzI dy idwlI, muMbeIqy pUny siQq GrF qy dÌqrF ‘c Cfpy mfry.klmfzI ‘qy rfÈtr mMzl KyzF dOrfn kuJ
sI[bI[afeI[ ny klmfzI iÉlfÌ vI morcf KoilHafTyky dyx ‘c ivwqI bynymIaF qy Gply kIqyjfx dy doÈ lwgy sn. AuDr kFgrs nysB pfisEN iGry suryÈ klmfzI nUM afpxfbcfE afpy krn leI iekwlf Cwz idwqfhY. pfrtI dy qrjmfn aiBÈyk isMGvI nyikhf sI ik pfrtI qy srkfr df ies nflkoeI lYx-dyx nhIN hY. kfnUMn sB leIbrfbr hY. iksy dI hmfieq krn dfsuafl hI pYdf nhIN huMdf.
sI[bI[afeI[ dy 40 qoN vwD aiDkfrIkFgrs dy sInIar afgU qy lok sBf dy
mYNbr 66 sflf klmfzI dy vwK-vwK ÈihrF‘c pYNdy iqMn GrF ‘c ieko vyly puwjy qyqlfÈI leI. qlfÈIaF df ieh kMm 8 GMtyjfrI irhf. klmfzI dy iqMn sfQI pihlFhI igRÌqfr kIqy jf cuwky hn qy iehqlfÈIaF eyjMsI vwloN kIqI jf rhI jFc dfihwsf sn. rfÈtr mMzl KyzF mgroN peyrOly-rwpy dOrfn cuPyirEN iGry klmfzI dyitkfixaF ‘qy pihlI vfr Cfpy vwjy hn.ies qoN ielfvf Auhdy inwjI skwqr mnojBUr y d y p Un y siQq itkfxy dI vIsI[bI[afeI[ ny qlfÈI leI. pUny nyVyKVkvfslf siQq klmfzI dy Pfrm hfAUsqy pUny ‘c Auhdy pYtrol pMp ‘seI srivs‘‘qy vI qlfÈIaF df dOr cwilaf. ies dOrfnklmfzI nUM kuJ dsqfvyËF bfry puwiCafvI igaf. qlfÈIaF qo N POrI mgro NsI[bI[afeI[ ny klmfzI dy sB qoN nyVlysfQI ÈyKr nUM puwC-pVqfl leI eyjMsI dyhYwzkuafrtr swd ilaf. sI[bI[afeI[ dIzI[afeI[jI[ qy qrËmfn ibnIqf Tfkur dfkihxf hY ik ieh qlfÈIaF ikAUnË bYtnirlya leI vIzIE iPlmFkx df kMm bhuqmihMgy Bfa lMzn dI iek Prm nUM idwqyjfx dy mfmly ‘c leIaF geIaF sn.
sI[bI[afeI[ dy CfipaF bfry klmfzIdf kihxf hY ik Auh inrdoÈ hY. klmfzIny qF ieQoN qk kih idwqf ik E[sI[ nUM1500 kroV rupey df bjt idwqf igaf sIjo kuwl bjt df 4-5 PIsdI bxdf hY qyies qrHF asIN KyzF qoN 200 kroV rupeykmfey hn.
ivc ikhf igaf hY ik kFgrs df iDafnafrQk ivkfs qy dby-kucly lokF nUMmËbUq krn vwl hY. Auh dyÈ dIaF iÌrkUqfkqF ivruD lVfeI jfrI rwKygI. AuDrkFgrs ny 28 dsMbr nUM apxf 126vFsQfpnf idvs mnfieaf. akbr rozsiQq pfrtI dy muwK dÌqr ivc krvfeysmfgm ivc pRDfn mMqrI zf[ mnmohnisMG, AunHF dy kYbint sfQI, idwlI dI muwKmMqrI ÈIlf dIkiÈq qy hor afgU mOjUdsn. dyÈ BgqI dy gIqF drimafn kFgrspRDfn sonIaf gFDI ny JMzf lihrfieaf.sonIaf gFDI qy zf[ mnmohn isMG nysmfgm ivc Èfml hoey bwicaF nU MmiTafeIaF vMzIaF. dwsxXog hY ik 1885ivc kFgrs dI nINh rwKI geI sI qy pihlfsMmyln muMbeI ivKy 28 qoN 31 dsMbr qkhoieaf sI.
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (7)
SUPER SUPER SUPER SUPER SUPER TRATRATRATRATRAVELVELVELVELVEL847-676-9090, 773-465-5566
INDIA HEALINDIA HEALINDIA HEALINDIA HEALINDIA HEALTH TH TH TH TH TTTTTODODODODODAAAAAY INCY INCY INCY INCY INC.....325 - East Grand River Ave., Brighton – MI 48116
zf[ rfjIv dy sYNtr ivc sB qrHFdIaF sLuwD jVIaF-bUtIaF qoN bxIaF
10% off on all Gurudwara suppliesand Religious programs!!
We Are Open 7 Days a Week
isafsI kfnPrMsF ivc dUÈxbfËI krnqoN guryË kIqf jfvy pr 27 dsMbr nUMPiqhgVH sfihb ivKy Coty sfihbËfidaFqy mfqf gujrI dI Èhfdq dI Xfd ‘c ÈhIdIjoV myly ivc sRI akfl qÉq dI ieshdfieq dI iksy ny vI prvfh nhIN kIqI.isafsI pfrtIaF ny Coty sfihbËfidaF qy
mfqf gujrI nUM akIdq pyÈ krn dI QFafpxf sfrf Ëor iek-dUjy Auqy qohmqbfËIkrn ‘qy lfieaf qy rfjnIqk BfÈnF ivcsMjIdgI qy iËMmyvfrnf suhj ilafAux dfiek cMgf mOkf hwQoN gvf idwqf. sRI akflqÉq dy jQydfr ny do vfr sMdyÈ rUpIhdfieq jfrI kridaF ikhf sI ik pivwqrieiqhfsk joV myilaF ‘qy rfjnIqk
pfrtIaF iek-dUjy iÉlfÌ dUÈxbfËI krnqy apÈbd vrqx qoN guryË krn. jQydfrigafnI gurbcn isMG vwloN jfrI sMdyÈivc ikhf igaf sI ik sRI akfl qÉqhmyÈf hI sucwjI qy sfP-suQrI rfjnIqI dfhfmI irhf hY pr keI ieiqhfsk joV myilaF‘qy rfjnIqk pfrtIaF ieiqhfsk sQfnF dysiqkfr nUM awKoN-proKy krky iek-dUjyiÉlfÌ dUÈxbfËI qy apÈbd vrqdIaF hn.AunHF ikhf sI ik sB isafsI pfrtIaF aijhyvqIry qoN guryË krn.
ÈoRmxI akflI dl sxy keI isafsIiDrF ny ies df svfgq kridaF ivÈvfsdvfieaf sI ik ÈhIdI kfnPrMs ‘csfihbËfidaF qy mfqf gujrI jI nUM akIdqpyÈ krn qoN ielfvf Drm dI gwl hI kIqIjfvygI pr ÈRomxI akflI dl (aMimRqsr)dy pRDfn ismrnjIq isMG mfn ny ieshdfieq nfl asihmqI pRgt kridaFikhf ik ies rok nfl mIrI-pIrI dy isDFqnUM Zfh lwgygI. AunHF ikhf ik AunHF dI jQybMdIny hmyÈF hI jfbr qy Ëulm iÉlfÌ afvfËAuTfeI hY. kfnPrMsF ivc puils vDIkIaFaqy jylHF ivc bMd nOjvfnF dI irhfeI dIgwl krnf iksy vI qrHF glq nhIN. AunHF dfkihxf hY ik ijhVy isafsI afgUaF iÉlfÌiBRÈtfcfr dy kys drj hn, AunHF bfry lokFnUM jfxU krfAuxf koeI dUÈxbfËI nhIN hY.AunHF ieh vI ikhf ik Dfrimk afgUaF nUMisafsI mfmilaF ivc dÉl-aMdfËI krnqoN guryË krnf cfhIdf hY qy aijhIaFhdfieqF pMj qÉqF dy jQydfrF dI iekwqrqfqoN bfad srbsMmqI nfl hI jfrI krnIaFcfhIdIaF hn.
afpxI sPfeI idMidaF ÈoRmxI akflIdl dy pRDfn pRkfÈ isMG bfdl ny ikhfik asIN iksy ivakqI dy inwj Auqy koeIicwkV nhIN AuCfilaf sgoN jbr Ëulm krnvfilaF vwl AuNgl AuTfeI hY. ÈRomxIakflI dl dy skwqr zf[ dljIq isMGcImf ny ikhf ik sfkf nIlf qfrf qy idwlIsmyq hor QFvF ‘qy vfpry iswK ivroDIdMigaF bfry qy ies nUM krvfAux vfilaFbfry gwl krnf iksy iÉlfÌ dUÈxbfËI nhINhY. ÈRomxI pMQk kONsl dy cyarmYn mnjIqisMG klkwqf df kihxf hY ik sRI akflqÉq dy jQydfr ies hdfieq nUM sB qoNpihlF hfkm iDr ÈRomxI akflI dl ‘qylfgU krvfAux jo gurU GrF nUM vI isafsIihqF leI vrqdf hY.
kFgrs df pwK hY ik akfl qÉq dIieh hdfieq AuQy lfgU hoxI cfhIdI hY ijQyisafsI kfnPrMs smyN sRI gurU gRMQ sfihbdf pRkfÈ kIqf hovy jF iPr isafsI kfnPrMsiksy gurduafry ivc ho rhI hovy. kFgrs nyikhf ik ies mfmly ivc akflI dl ‘qyrok lfAux dI loV hY ikAuNik Aus vwloN hIvDyry kfnPrMsF gurUGrF qy gurU gRMQ sfihbdI hËUrI ̀ c kIqIaF jFdIaF hn.
PihqgVH sfihb df sLhIdI joV mylf(sPf iek dI bfkI)
To Advertise with uscall: 847-359-0746
inAU Xfrk: afl ieMzIaf iswKstUzYNts PYzryÈn aqy kOmFqrI mnuwKIaiDkfr sMsQf iswKs Pfr jsits, ijsnUM ik akfl qKq sfihb vloN lMGI 14julfeI nUM nvMbr 84 iswK nslkuÈI dypIVqF nUM iensfP idvfAux dI pYrvfeIkrn df afdyÈ idwqf igaf hY, vloN iesnslkuÈI dy pIVqF dI BlfeI leI ‘syvfsMBfl lihr’ vjoN mdd dy iek hor imÈndf afgfË kIqf igaf hY. ieh ‘syvf sMBfllihr’ nvMbr 1984 dOrfn iswKF dykqlyafm ivc aihm BUimkf inBfAuxvfly sfbkf sMsd mYNbr sjx kumfriKlfP muwK gvfh bIbI jgdIÈ kOr dIcyarmYnI qihq ÈurU kIqI geI hY ijs dIagvfeI ivc pIVq pirvfrF dIaF lVkIaFdy ivafh leI hr iek pirvfr nUM25,000 rupey dy mdd idwqI jfieafkrygI.
afl ieMzIaf iswK stUzYNts PYzryÈndy pRDfn pIr muhMmd qy bIbI jgdIÈ kOrny ikhf ik ‘syvf sMBfl lihr’ qihqnvMbr 1984 dy pIVqF dy pirvfrF nflsmuwcy pMjfb ivc sMprk kIqf jfvygf qy‘iswKs Pfr jsits’ dI mdd nfl AunHFnUM ivwqI shfieqf idqI jfvygI. AunHF nypIVqF dy pirvfrF nUM apIl kIqI hY ikAuh afpxIaF jfieË loVF nfl awgyafAux. s[ pIr muhMmd nUM hor ikhf ikkOmFqrI pwDr ‘qy iek pirvfrk lVIkfiem kIqI jfvygI ijwQy iswK pirvfrFnUM ikhf jfvygf ik Auh nvMbr 1984 iswKnslkuÈI dy pIVq pirvfrF nUM spFsrkrn.
bIbI jgdIÈ kOr qy s[ pIr muhMmdny ikhf ik ies ‘syvf sMBfl lihr ‘ qihqpIVq pirvfrF nUM DIaF dy ivafh leI25,000 rupey idqy jfxgy,
jo ivDvfvF kMm nhIN kr skdIaF
qy ijnHF dI dyKBfl krn vfsqy koeI vIpirvfrk mYNbr nhIN hY, nUM mhInfvfrpYnÈn idwqI jfvygI.
bIbI jgdIÈ kOr ny ies mOky ikhfik ipCly 26 sflF qoN pIVqF nUM iensfPqoN ienkfr kIqf jf irhf hY aqy AunHF dypirvfr jIvn bsr krn leI BfrIjdojihd kr rhy hn. smyN dIaF srkfrFny muafvËf pYkyjF df aYlfn kIqf hY prpIVqF dI dÈf idn pRqI idn bdqr huMdIjf rhI hY.
s[ pIr muhMmd ny ikhf ik pMjfbsrkfr iensfP lihr duafrf nvMbr1984 dy pIVqF dy smrQn nfl pYdf hoeIlok lihr df lfB qF lY rhI hY pr dUjypfsy 1994 qoN akflI dl (bfdl) vloNcox pRcfrF dOrfn kIqy vfaidaF dy bfvjUdpIVq qy AunHF dy pirvfrF nUM vfËb muafvËfnhIN idwqf jf irhf hY. AunHF pMjfb srkfrqoN mMg kIqI hY ik nvMbr 1984 iswKnslkuÈI dy pIVq pirvfrF leI qfËf muVvsybf pYkyj aYlfinaf jfvy qy cyqykrvfieaf ik hux qwk kyvl 2557 duKIpirvfr hI sfhmxy afey hn.
iswKs Pfr jsits dy kfnU MnIslfhkfr atfrnI gurpqvMq isMG pMnUny ikhf ik iswK nslkuÈI dy pIVqF leIiensfP dI mMg krnf qy ies pRqIjfgrUkqf pYdf krnI byhwd ËrUrI hY pries dy nfl hI iswK nslukÈI dy pIVqpirvfrF nUM mdd dyxI vI ËrUrI hY.atfrnI pMnU ny smuwcy iswK BfeIcfry nUMapIl kIqI hY ik Auh awgy afAux qyiswK nslkuÈI dOrfn pRBfivq hoey pirvfrFnUM spFsr krn.
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (8)
PiqhgVH sfihb (p MjfbItfeImË ibAUro): ÈhIdI joV myly mOkykrvfeI akflI kfnPrMs ‘c ÈRomxIakflI dl (bfdl) ny vI sRI akfl qÉqsfihb dIaF hdfieqF nUM itwc jfxidaFijwQy pMjfb qy kyNdr dI kFgrs pfrtI nUMhr pwKoN BMizaf AuQy pMjfb vfsIaF nUM hokfidwqf ik gurDfmF dy pRbMD qy pMjfb dIswqf nUM kFgrs dy iÈkMjy qoN bcfAux leIhr sMBv Xqn kIqf jfvy. akflI afgUaFny ikhf ik iswK sMgqF ny gurDfmF nUMkurbfnIaF dy ky mhMqF dy kbËy qoN mukqkrvfieaf sI qy hux kFgrs qy ies dyeyjMt jnqf nUM guMmrfh krky ienHF
kFgrs gurduafiraF ‘qy kbËf krn dI qfk ‘c: bfdlgurDfmF Auqy kbËy krn dIaF cflF cwlrhy hn ijnHF qoN bcx dI loV hY.
Coty sfihbËfidaF qy mfqf gujrI dIXfd ivc ÈhIdI joV myly mOky kfnPrMsnUM sMboDn kridaF muwK mMqrI pRkfÈ isMGbfdl ny afiKaf ik pMjfb nUM grk krnvflI kFgrs hux akflI dl nUM doPfVkrn leI nvyN qoN nvyN hwQkMzy vrq rhIhY. AunHF sRI surjIq isMG brnflf df nFley ibnF afiKaf ik pMjfb aMdr keIaijhy iswK vI hn jo kFgrs qoN afpxymuÌfd leI kdy gvrnrIaF lYNdy hn qykdy hor ahudy. srnf BrfvF vwl ieÈfrfkridaF AunHF ikhf ik Auh idwlI ivc bYTy
rfj ivc iBRÈtfcfr df bolbflf hoxdf doÈ lfAuNidaF AunHF ikhf ik ipClIkFgrs srkfr smyN pMjfb dy iksfnF nUMiek idn vI afpxI ijxs vycx leIAuzIk nhIN sI krnI peI qy 24 GMty dyaMdr-aMdr adfiegI huMdI rhI sI prhux ‘iksfn ihqU’ aKvfAux vflI srkfrdy rfj ivc iksfnF nUM keI keI idn mMzIaFivc rulx leI mjbUr hoxf ipaf qy mjbUrho ky afpxI ijxs guaFZI sUby hirafxfivc jf ky vycxI peI. AunHF ikhf ik tI[vI[cYnlF, kybl, Èrfb dy TyikaF, trFsportaqy nihrF ‘qy bfdlikaF df kbËf hY qyAuh dovyN hwQIN lokF nUM luwtx lwgy hoey hn.pMjfb dI 2 kroV 44 lwK dI abfdI ivcoN44 lwK nOjvfn byruËgfr hn.
pMjfb ivDfn sBf dI ivroDI iDr dInyqf bIbI rijMdr kOr BwTl ny sRI akflqÉq sfihb vwloN jfrI hukmF df iËkrkridaF ikhf ik jQydfrF nUM ieh hukmgurU dI golk corI krn vfly lokF ‘qylfgU krny cfhIdy sn ijhVy gurduafiraFivc bYT ky isafsI rotIaF sykdy hn.
pMjfb pRdyÈ kFgrs dy sfbkf pRDfnÈmÈyr isMG dUlo ny mOjUdf srkfr dIiqwKI alocnf kridaF ikhf ik ies nypMjfb dy Bly leI kuJ nhIN kIqf sgoNDrm dI afV hyT rfjsI rotIaF sykx dfXqn kIqf. amloh hlky dy ivDfiek sfDUisMG Drmsoq, srihMd hlky dy sfbkfivDfiek zf[ hrbMs lfl qy iËlHf kFgrskmytI dy pRDfn lKvIr isMG rfey aYzvokytny vI srkfr dI alocnf kIqI.
ies mOky hornF qoN ielfvf sfbkfivDfiek hrbMs kOr dUloN, iËlf XUQkFgrs dy pRDfn sMdIp vrmf, aimRMqpflisMG itvfxf afid afgU vI hfËr sn.
PiqhgVH sfihb:ÈhIdI joV mylymOky ÈRomxI akflI dl (pMc pRDfnI),Éflsf aYkÈn kmytI, dl Kflsf qy iswKstUzYNts PYzryÈn (pIr muhMmd) dyafgUaF ny sFJI kfnPrMs kIqI. ienHF pMQkafgUaF ny ielËfm lgfieaf ik akflIdl (bfdl) qy kFgrs ny pMjfb dI rfjnIqIdf aprfDIkrn qy vpfrIkrn kr idwqf hY.pMc pRDfnI dy skwqr jnrl BfeI hrpflisMG cImf ny swdf idwqf ik smuwcI kOm ÈhIdFqoN syD lYNidaF gulfmI dI mfniskqf Cwz kyafËfdI df rfh cuxy. ies qrHF ÈhIdF dyimÈn nUM aMjfm qwk phuMcfAuxf hI AunHF nUMswcI srDFjlI hovygI.
dl Éflsf dy hrcrnjIq isMG DfmIny bfdlF ‘qy ÈRomxI kmytI dI suqMqrhsqI nUM Korf lgfAux df doÈ lgfieaf.BfeI kMvrpfl isMG ibwtU ny ikhf iksuKbIr isMG bfdl qy mnpRIq isMG bfdlivckfr cwl rhI jMg isrÌ hAUmY qy eIrKfdI lVfeI hY. iswK stUzYNts PYzryÈn (pIrmuhMmd) dy pRDfn krnYl isMG pIrmuhMmd ny ikhf ik awj 26 sfl bIq jfx‘qy vI 1984 dy iswK kqlyafm dy pIVqFnUM iensfP nhIN imilaf. AunHF ikhf ikkfnPrMs dOrfn sMboDn krdy hoey s[ ismrnjIq isMG mfn
iswK kOm nUM afËfdI leI hMBlf mfrn df swdf
iensfP dI pRfpqI qwk sMGrÈ jfrI rhygf.mnu wKI aiDkfrF dI aYzvokyt
nvikrn isMG ny ikhf ik awj vI iswKF‘qy qÈwdd, gYr-kfnUMnI ihrfsqF qy mnuwKIaiDkfrF dy Gfx df dOr jfrI hY. iesmOky bldyv isMG isrsf, aiqMdrpflisMG KfilsqfnI aqy iswK stUzYNtsPYzryÈn dy pRDfn prmjIq isMG gfËI nykfnPrMs nUM sMboDn kIqf.
ies mOky pfs kIqy gey iek mqyrfhIN afgUaF ny iekmwq ho ky BfeI dljIqisMG qy sfQIaF dIaF igRÌqfrIaF dI inMdfkridaF doÈ lgfieaf ik AunHF nUM slfKF
ipwCy zwkIN rwKx leI srkfr kfnUMnIpRikiraf nfl CyV-CfV kr rhI hY. iekhor mqy rfhIN nfnkÈfhI kYlMzr dfibkrmIkrn kIqy jfx df sÉq noitslYNidaF aihd ilaf igaf ik 14 aprYl2003 nUM akfl qÉq sfihb qoN pRvfinqnfnkÈfhI kYlMzr anusfr hI gurU goibMdisMG jI df pRkfÈ purb 5 jnvrI nUM mnfieafjfvygf. iek hor mqy rfhIN zf[ ibnfieksyn nUM Aumr kYd dI sËf, aruMDqI rfey qyswXd alI Èfh iglfnI ‘qy dyÈ Droh dymukwdmy clfAux nUM ivcfrF dy pRgtfvy dIafËfdI df kql dwisaf igaf.
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (9)
Enr aprytr aqy zrfeIvr
*Fuel advance*We pay every 15 days (after complete paper work). Every 1st & 15 of month.*We pay for toll and help for repair on road*No forced dispatch
sfzy kol imzvYst qoN kYlIPornIaf, imzvYst qoNtYkss, imzvYst qoN nfrQ-eIst, nfrQ-eIstqoN kYlIPornIaf rUt hn
Somal Trucking CompanyNovelsville, IN, Ph:317-702-6452
sMprk kro-Pon:317-702-6452
cfhIdy hnrIPr aqy zrfeI loz
dMdF nUM iswDy, sfPsuQry qy cmkdyvyKxf cfhuMdy ho qFawj hIapuafieMtmYNtbxfE
Lakestreet Dental490 W. Lake Street, Suite 107 Roselle, IL 60172
630-894-8008
DrDrDrDrDr..... Har Har Har Har Harjinder Khairjinder Khairjinder Khairjinder Khairjinder Khaira DMD & a DMD & a DMD & a DMD & a DMD & AssociaAssociaAssociaAssociaAssociatestestestestesLakeland Dental115 E. State Rd., Island Lake, IL 60042
snaqkfrF ny ivBfg dy ies dfavy ƒ ieh kih ky JuTlf idwqf hY ik snaqkfrF aqy vpfrIaF df vYt irPMzkwZ ky ivBfg dwsy ik vYt vsUlI ivc ikMnf vfDf hoieaf hY.
snaqkfr afgU gurÈrn isMG df kihxf hY ik vYt vsUlI dy glq aMkVy pyÈ kIqy jf rhy hn. ieksfl qoN vI iËafdf vYt df irPMz nf dyx dI sUrq ivc ivBfg ny ieh Èrq lgf idwqI sI ik ‘sI’ Pfrm idwqyibnF vYt irPMz nhIN idwqf jfvygf. Èrq lwgx qoN bfad vpfrIaF, snaqkfrF df kroVF rupey vYt df irPMz Psigaf. ies bfry jlMDr PYzryÈn aYNz mYnUPYkcrrË aYsosIeyÈn dy pRDfn rfj kumfr Èrmf ny qF vYt df irPMz nfidvfAux `qy mMqrIaF df iGrfE krn dI icqfvnI vI idqI hY. vYt irPMz df muwdf ies vyly vpfrIaF aqysnaqkfrF leI icMqf df ivÈf bixaf hoieaf hY aqy jykr ÈihrIaF dI hmdrd khI jfx vflI Bfjpf ny iesmfmly df hwl nf krvfieaf qF coxF ivc vpfrI, snaqkfr guwsf kwZ skdy hn. Xfd rhy ik kYbint vloN vYtirPMz jfrI krn df pRsqfv pfs hox dy bfvjUd ies bfry notIiPkyÈn jfrI nhIN kIqf igaf.
sfihbjfidaF df sLhIdI idhfVf mnfieafisLkfgo: ieQy gurduafrf pYlftfeIn ivc sMgqF vloN dsLmys ipqf gurU goibMd isMG dy Coty aqy vzy
sfihbjfidaF aqy mfqf gujLrI df sLhIdI idhfVf bVI sLrDf nfl mnfieaf igaf.aKMzpfT dy Bog AuprMq gurUGr dy hYz gRMQI BfeI gurjMt isMG ny sLbd kIrqn aqy kQf ivafiKaf
rfhIN sMgqF nUM gurU ieiqhfs bfry jfxkfrI idqI. BfeI rijMdr isMG joDpur vfilaF dy jQy ny kIrqn rfhINsMgqF nUM gurU crnF nfl joiVaf. ies smfgm leI gurU ky lMgr aqy aKMzpfT dI syvf bIbI mnjIq kOrshoqf dy pirvfr vloN kIqI geI.
gurUGr dy Dfrmk skwqr BfeI sMqoK isMG soKI ny sMgqF nUM afAux vfly poRgrfmF bfry jfxkfrI idqIik nvyN sfl df poRgrfm 31 dsMbr nUM mnfieaf jfeygf. dsLmys ipqf dy jnm idhfVy ‘qy 5 jnvrI nUM ivsLysLdIvfn sjfey jfxgy. kYnyzf qoN af rhy BfeI sfihb isMG kQf-ivafiKaf rfhIN sMgqF nUM 18 jnvrI qoN 23jnvrI qk inhfl krngy. ieMglYNz qoN BfeI apfrdIp isMG df jQf 28 dsMbr qoN 20 jnvrI qk sLbd-kIrqn dI syvf inBfeygf.
mogf: pMjfb ‘c vfprIaF do vwK-vwK GtnfvFdOrfn axK leI do kql hox dI Ébr hY. mogf iËlHydy ipMz DUVkot rxsINh dI iek kuVI dy cfcy dy puwqrFny Aus nUM Gr ‘c imlx afey Aus dy ‘dosq’ nUMkuwt-kuwt ky mfr mukfieaf. imRqk dI mfsI dy lVkynUM vI kuwt-mfr ky byhoÈ kr idwqf. lVkI dy vfrsFny pMcfieq nUM ivc pf ky rfËInfmf vI ilKvf ilafpr mfsI dy lVky dy hoÈ ivc afAux ipwCoN scfeIsfhmxy afAux ‘qy mfmlf puils kol phuMc igaf.
ipMz igwl dy kbwzI iKzfrI kuldIp isMG (19)dy ipMz DUVkot rxsINh kf dI lVkI rmn (18) nflkiQq pRym sbMD sn. lVkI inhfl isMG vflf pVHdIhox kfrn AunHF df myl jol huMdf rihMdf sI. bIqI25 dsMbr dI Èfm nUM kuldIp isMG ny afpxI mfsIdy puwq qy ipMz igwl dy hI vsnIk iekbfl isMG nUMafpxy kol bulf ilaf qy ipMz DUVkot rxsINh kf jfky afpxI dosq nUM imlx dI skIm bxfeI.
iekbfl isMG anusfr Auh jdoN ipMz DUVkotrxsINh puwjy qF kuldIp isMG Gr aMdr clf igafjdik iekbfl bfhr KVHf irhf. awDy GMty bfad GraMdroN cIkx dIaF afvfËF afAux ‘qy Auh Bwjx hIlwgf sI ik Aus nUM vI kuJ ivakqIaF ny PV ilaf qyGr aMdr lY gey. AuQy dovF dI burI qrHF kuwt mfrkIqI geI. kuldIp isMG dy hI Pon qoN AunHF dy Gr
pMjfb ‘c ‘axK’ leI do kqlvfilaF nUM kfl kr idwqI geI ik AunHF dovF dfaYksIzYNt ho igaf hY. ipMz vfly dovF nUM lY ky mogfvwl cwl pey qy kuldIp isMG dI rsqy ‘c hI mOq hogeI. kuldIp isMG dy ipqf gurnfm isMG ny Qfxfinhfl isMG vflf dI puils kol phuMc kIqI qF 27dsMbr nUM ies bfry Dfrf 302, 148, 149 qihqlVkI dy ccyry BrfvF drÈn isMG qy rfjI qy AunHF dydo sfQIaF syvk isMG qy kflf isMG iÉlfÌ kysdrj kr ilaf hY.
ies qoN ielfvf mfCIvfVf ivc ipCly iek mhInyivc axK leI kql df dUjf mfmlf sfhmxy afieafhY ijs ivc nyVly ipMz mfjry ivKy iek ivakqI nyafpxI BfxjI nfl hI pRym ivafh krn vfly pqI nUMkuhfVI nfl vwZ ky mfr mukfieaf. ipMz sihjo mfjrfdI motr ‘qy prvfsI mËdUrF dy pirvfr rihMdy sn.pulIs kol drj krvfey ibafnF rfm bKÈ qy mInfXU[pI[ dy ipMz kwQf dy rihx vfly sn qy dovF ivckfrpRym sbMD sn qy AunHF GroN Bwj ky ivafh krvfilaf. mInf df mfmf anIs ies pRym ivafh kfrnrMjÈ rwKdf sI jo ik kuJ idn pihlF hI ies motr‘qy mËdUrI krn afieaf sI. anIs Xojnf anusfrrfm bKÈ nUM lwkVF vwZx leI lY igaf qy jdoN Auhmotr qoN kuJ hI dUrI qy gey sn qF AunHF nUM rfm bKÈnUM kuhfVy nfl vwZ ky Bwj igaf.
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (10)
cMzIgVH (pMjfb tfeImj ibAUro):ies vrHy iswK pMQ ‘c aihm GtnfvFvpfrIaF jo ieiqhfsk ho inbVIaF.ÈRomxI kmytI qy sRI akfl qÉq leI vI
ivvfdF Biraf irhf ÈRomxI kmytI leI ieh vrHfkqlyafm dy doÈIaF ƒ sËfvF dvfAuxleI cfrfjoeI afid mfmly crcf ‘c rhy.
sfl 2010 df afrMB hI ivvfd nflhoieaf qy 29 jnvrI ƒ pMj isMG sfihbfnny sRI akfl qÉq sfihb dy sfbkf jQydfrpRo[ drÈn isMG ƒ pMQ ‘coN Cykx dfhukmnfmf jfrI kIqf. aijhf iswK ieiqhfsivc pihlI vfr hoieaf jdoN iksy sfbkfjQydfr ƒ pMQ ‘coN Cyk idwqf igaf. pRo[drÈn isMG ‘qy doÈ lwgf sI ik AunHF nyivdyÈF ivc pRcfr dOrfn dsvIN pfqÈfhIsRI gurU goibMd isMG bfry ieqrfËXog ÈbdFdI vrqoN kIqI hY. ies bfry AunHF ƒspÈtIkrn dyx leI sRI akfl qÉq ivKyswidaf igaf. sfbkf jQydfr inrDfrqidn sRI akfl qÉq ‘qy pMj isMG sfihbfnkol pyÈ hox leI qF afey pr Auh skwqryqivKy nhIN gey ijQy pMj isMG sfihbfn dIies bfry mIitMg cwl rhI sI. Auh afpxfspwÈtIkrn sRI akfl qÉq ivKy sRI gurUgRMQ sfihb jI dy srUp awgy rwK ky clygey. ies Gtnf qoN bfad pMj isMGsfihbfn vwloN sfbkf jQydfr ƒ pMQ ivcoNCykx df aYlfn kr idwqf igaf qy iswKsMgq ƒ pRo[ drÈn isMG ƒ sihXog nfdyx leI hdfieq kIqI geI. ieh ivvfdajy jfrI hY.
dUjI vwzI Gtnf nfnkÈfhI kYlMzr ivcsoDF bfry sI. ieh mfmly dI ÈurUafq vIivvfd nfl hoeI. isMG sfihbfn vwloN soDFƒ pRvfngI leI ÈRomxI kmytI dI aMiqRMgkmytI kol Byijaf igaf. aMiqRMg kmytIdI iekwqrqf ivc jnrl skwqr suKdyv
isMG BOr qy krnYl isMG pMjolI ny iehsoDF nfl aishmqI pRgtfeI qy mIitMgqoN bfhr af gey. do mYNbrF dy ivroD dybfvjUd kYlMzr ivc soDF ƒ pRvfngI dyidwqI geI ijs df aYlfn bfad ivc sRIakfl qÉq dy jQydfr vwloNkIqf igaf. ies mfmly ivcsfry jQydfr vI iekmq nhINsn. ieh ivvfd vI ajy jfrIhY. kuJ iswK jQybMdIaF ny soDyhoey kYlMzr ƒ mMnx qoN nFhkr idwqI qy 2003 vflynfnkÈfhI kYlMzr anusfr hIidn idhfVy mnfey. ies vfrsRI gurU qyg bhfdr df ÈhIdIpurb do vfr mnfieaf igaf.iesy qrHF sRI gurU goibMd isMGdy pRkfÈ purb ƒ lY ky vI iswKjQybMdIaF iekmq nhIN hn.ptnf sfihb dy jQydfr igafnIiekbfl isMG vwloN afpxy pwDr‘qy jfrI kIqf igaf rfgmflf bfryhukmnfmf vI ivvfd df muwdf bixaf irhf.iesy kfrn ies mhIny ivc pMj isMGsfihbfn dI mIitMg ivc igafnI iekbflisMG ƒ Èfml hox df swdf hI nhIN idwqfigaf. ieh mfmlf ajy vI pMQk hlikaF
ivc crcf df ivÈf hY.hirafxf dy gurduafiraF leI vwKrI
ÈRomxI kmytI bxfAux df mfmlf vI hwlnhIN hoieaf. ies mfmly ƒ lY ky ÈRomxIkmytI dy do jnrl iejlfs hoey ijnHFƒ hirafxf dy vwKrI kmytI hmfieqIivcfly Cwz ky cly gey. amrIkf dyrfÈtrpqI brfk Ebfmf vwlo N sRIhirmMdr sfihb ivKy nqmsqk hox leInf afAuxf dyÈ-ivdyÈ dy pMQk hlikaFivc crcf df ivÈf bixaf irhf hY. sRI
Ebfmf dy Bfrq dOry dy muwZly pRogrfm‘c sRI hirmMdr sfihb ivKy nqmsqkhoxf Èfml sI pr isr Zwkx dI ivDIƒ lY ky ieh mfmlf ieMnf AulJ igafik rfÈtrpqI df dOrf hI rwd ho igaf.
jQydfr gurcrn isMG tohVfÈRomxI kmytI dy pRDfn rihcuwky hn.
sfl dy afÉr ivc iswKpCfx qy dsqfr df mfmlfÈRomxI kmytI leI muV vwzIic Mq f d f ivÈf bx k yAuBiraf. PrFs dy skUlF qoNbfad amrIkf dy hvfeIawizaF ‘qy jFc leI bxfeygey nvyN inXmF dy kfrndsqfr dI byadbI iswKF leIg MBIr ic Mqf bx Au WBrIhY.ies mfmly ƒ lY ky 23dsMbr ƒ ÈRomxI kmytI vwloNidwlI ‘c amrIkf dy sÌfrqKfny
bfad zyrf muKI ny Aus ƒ kql krvfidwqf sI. goibMd isMG ny cIÌ jsits ƒsI[bI[afeI[ koloN ies mfmly dI jFc
luiDafxf (pMjfb tfeImË ibAUro):kFgrs pRDfn qy sfbkf muwK mMqrI kYptnamirMdr isMG vwloN lgfey gey guMmsuMmhox dy doÈ qoN bfad afÉr muwK mMqrI pRkfÈisMG bfdl ny cuwpI qoVidaF kyNdr srkfriÉlfÌ BVfs kwZI hY. AunHF iek vfr iPrdyÈ ivc sMGI ZFcy df rfg alfpidaFafiKaf ik ies qoN ibnF rfjF df smuwcfivkfs qy afriQk AuWnqI sMBv hI nhIN hY.AunHF ikhf ik smuwcI qfkq kyNdr srkfrdy hwQF ivc huMdI hY qy Aus vwloN rfj srkfrFƒ ivkfs kfrjF leI grFtF dyx vyly qrHF-qrHF dIaF ÈrqF rwKIaF jFdIaF hn.
sRI bfdl, jo luiDafxf ivKy iek brsIsmfgm `c ÈmUlIaq krn afey sn, nyikhf ik iksy dyÈ jF rfj dy lokF df amIrjF grIb hoxf AuQoN dI srkfr dIaF
nIqIaF `qy inrBr krdf hY qy kFgrssrkfr dIaF gLlq nIqIaF kfrn amIrhor amIr qy grIb hor grIb huMdf jfirhf hY. ies dy nfl hI bfgI hoey mnpRIqisMG bfdl bfry puwCy svfl df koeI spÈtdyx qoN tflf vtidaF sRI bfdl ny ikhfik mnpRIq dI bgfvq BrfvF dy ipafr‘qy hfvI nhIN hoeI qy AunHF df afpxy CotyBrf gurdfs isMG bfdl nfl awj vI EnfhI gUVHf irÈqf hY qy AunHF ivc koeI mqBydnhIN. pMjfb srkfr vwloN rfj ivc ÈhIdIXfdgfrF bxfey jfx dI lVI ivc sRI gurUgoibMd isMG jI dy vwzy sfihbËfidaF dyÈhIdI sQfn sRI cmkOr sfihb ‘c lMbysmyN qoN aDUry pey XfdgfrI pRfjYkt bfryvI sRI bfdl ny kFgrs srkfr ƒ doÈIdwisaf.
muwK mMqrI bfdl ny iPr sMGIZFcy df rfg alfipaf
rwqU iÉlfÌ do hormfmlyy drj
jlMDr: keI gMBIr mfmilaF dfsfhmxf kr rhy mnjIq isMG rwqU iÉlfÌjlMDr puils vwloN do hor mukwdmy drjkIqy gey hn. puils anusfr rwqU ny ipMzkfdIaF vfsI mndIp isMG koloN amrIkfByjx leI 10 lwK rupey dI TwgI mfr kyrUpoÈ ho igaf sI qy iek hor kys ̀ c rwqUny 24 dsMbr 2010 ƒ kulvMq isMG puwqrguridafl isMG vfsI imwTfpur qoN AunHF dyjvfeI surjIq isMG dI amrIkf ̀ c hoeImOq bfry klym duafAux leI AunHF koloN 4lwK 80 hËfr rupey ley qy rUpoÈ ho igaf.ies sbwDI jlwDr puils ny mukwdmf nMbr307 imqI 24 dsMbr 2010 aDIn Dfrf406,420 drj kIqy hn.
dwsxXog hY ik Qfxf 8 dI puilsrwqU ƒ iek TwgI dy mukwdmy ivc pRozkÈnvfrMt ‘qy ilafeI sI qy Qfxf 8 dy muKIanusfr 6 idn lMmy puils vfrMt dOrfnrwqU koloN isrP blvIr pfl kOr dy bytyƒ ivdyÈ Byjx dy mfmly ivc puwCigwCkIqI geI hY.
pRo[ drsLn isMG Kflsf
alivdf2010
jgdIsL isMG JINzf
krfAux dI bynqI kIqI sI. ies ipCoN rfmkumfr ibÈnoeI ny pMjfb qy hirafxf hfeIkort qwk phuMc kIqI sI.
adflq ny iÈkfieqkrqf rfm kumfribÈnoeI dy ieqrfË ƒ Kfrj krkysI[bI[afeI[ vwloN PkIr cMd hwiqaf kFzbfry 30 nvMbr ƒ dfier kloËr irportmnËUr kr leI hY. bcfa pwK dy vkIljsmyr cMd dwisaf ik kloËr irport ivctyp kIqIaF geIaF afvfËF df hvflf vIhY. AunHF anusfr goibMd isMG ƒ mohrfbxf ky ieh Kyz rcI geI sI. kloËrirport ivwc lfB isMG qy goibMd isMG dIgwlbfq vI irkfrz kIqI geI hY. AunHFdwisaf ik lfB isMG pihly zyrf muKIsqnfm isMG df skf dohqf hY. Ausanusfr zyrf muKI iÉlfÌ 1990 qoN sfiËÈrcI jf rhI sI.
ipafrf isMG Binafrf
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (11)
punIaf rIal astyt:94173-34049
cMzIgVH, mohflI, pMckUlf aqy afs-pfsdy ielfikaF ivc jLmIn-jfiedfd dI
KrId-vyc leI sMprk kro
jfiedfd dI KrId-vyc
asIN jfiedfd dI mYnyjmYNt df kMm vI krdy hF
vfiÈMgtn: tYlIivËn qoN bfadhux ieMtrnYWt mfipaF leI pRyÈfnI dfkfrn bx igaf hY. iek srvyKx ivcieh gwl sfhmxy afeI hY ik ijs qrHFpihlF mfpy bwicaF ƒ tYlIivËn qoN rokdysn jF sËf vjoN tYlIivËn dyKxf bMdkrvf idMdy sn, hux mfpy bwicaF ƒieMtrnYWt qoN dbkdy hn.
XUnIvristI afP sfAUdrnkYlyPornIaf dy pwqrkfrI ivBfg vwloNkrvfey srvyKx muqfbk tYlIivËn qoNbfad ieMtrnYWt bfry mfipaF dI iehI rfie
mfipaF leI hux ieMtrnYWtbixaf isrdrdI
hY ik bwicaF dI ingrfnI kIqI jfvy. sMBvhovy qF ieMtrnYWt vrqx bfry bwicaF ƒsyD idwqI jfvy. srvyKx muqfbk mfpyies gwl qoN byhwd duKI sn ik ieMtrnYWtProldy bwcy afpxy sfQIaF nfl bhuqGwt smF ibqfAuNdy hn. mfipaF nflrfbqf vI mukfblqn Gtdf hY. bwicaFdf bhuqf smF kMipAUtr awgy hI guËrdfhY. pihlF amrIkf ivc hr qIjf GrbwicaF ƒ sËf vjoN tYlIivËn qoN rokdfsI. hux tYlIivËn dI QF ieMtrnYWt nylY leI hY.
s MX ukq rfÈtr: s MX ukqrfÈtr dy jnrl iejlfs ny sfry dyÈFivc mOq dI sËf ‘qy rok leI mqfpfs kr idwqf hY. sfl 2007 qoN bfadjnrl iejlfs df ieh qIsrf aijhfkdm hY ijs ivc mOq dI sËf ‘qy roklfAux dI gwl khI geI hY.
inAUXfrk ivc sMXukq rfÈtrdy jnrl iejlfs ivc pfs hoey iesmqy dy pwK ivc 109 qy ivroD ivc41 votF peIaF jdik 35 dyÈ iesvoitMg dOrfn ÊYr hfËr rhy. ipClIvfr vI aijhI hI voitMg 2008 ivchoeI sI ijs dy mukfbly ies vfr mqy
sMXukq rfÈtr vloN mOq dIsËf `qy rok leI mqf pfs
dy hwk ivc vDyry votF peIaF. iesmqy qihq hux vI mOq dI sËf dyxvfly dyÈF ƒ ikhf igaf hY ik Auhies sËf dI vrqoN Gwt qo N Gwt krnqy aijhy aprfDF ‘qy rok lgfAuxijs ivc mOq dI sËf idwqI jFdI hY.ijnHF dyÈF ny mOq dI sËf Éqm kridqI hY AunHF dyÈF ƒ mqy qihq apIlkIqI geI hY ik Auh apxy dyÈ ivcmOq dI sËf ƒ muV ÈurU nf krn.
mqy dy qurq bfad aYmnYstIieMtrnYÈnl ny sfry dyÈF ƒ apIlkIqI hY ik Auh mOq dI sËf Éqm krnleI qurq ies ‘qy rok lgfAux.
rUs dy rfÈtrpqI dimwqrI mYdvdyv sYNqIPLIsd lokF dI psMd hn, jdoN ik sB qoNvwD BVkfAU BfÈx dyx vfly ilbrlzYmokryitk pfrtI dy afgU vlfdImIriËrInovskI ƒ kyvl pMj PLIsd lokF nyafpxf chyqf dwisaf.
pUiqn bxy rUs dy sB qoNhrmn ipafry isafsI afgU
imsr `c awT amrIkIsYlfnIaF dI mOqkfihrf: imsr ivc 8 amrIkI
sYlfnIaF dI Aus vyly mOq ho geIjdoN AunHF dI bws iek KVHy trwk nfltkrf geI.
ies hfdsy ivc 21 ivakqIËÉmI ho gey. ies hfdsy ivc bws dfzrfeIvr vI ËÉmI hoieaf hY. bwsabU isMbyl nyVy sVk `qy KVH y iektrwk nfl tkrf geI ijs kfrn ies`c svfr 8 amrIkI sYlfnIaF dI mOqho geI.
lfhOr: pfiksqfn ivc bMbDmfky dy mfmly ‘c PFsI dI sËf Bugqrhy BfrqI nfgirk srbjIq isMG dykys ƒ muV KolHx leI nvIN ptIÈn pfAuxdI iqafrI kIqI jf rhI hY. ies bfrysrbjIq dy vkIl avYs ÈyÉ ny ikhf hYik Auh afpxy muvwikl ‘qy lfey doÈF dymfmly ivc mnjIq isMG rwqU dI igRÌqfrImgroN ies kys ƒ muV KolHx leI suprImkort ̀ c nvIN ptIÈn pfAuxgy.
dwsxXog hY ik srbjIq ƒ1990 dy bMb Dmfky `c kiQq qOr ‘qyÈfml hox df doÈI krfr idwqf igaf hYqy mOq dI sËf suxfeI geI sI.Aus dypirvfr df kihxf hY ik Aus ƒ Êlq ZMgnfl doÈI krfr idwqf igaf hY.pMjfb puilsny hfl hI dOrfn mnjIq isMG rwqU nF dyivakqI ƒ igRÌqfr kIqf hY. Aus df lfhOrqy PLYslfbfd dy Dmfky `c kiQq qOr ‘qynF vwjdf hY. vkIl ny ikhf hY ik mnjIqisMG dI igRÌqfrI qy Aus vwloN pfiksqfn‘c Dmfky krn dI gwl mMnx dI sMBfvnfnfl srbjIq dI irhfeI dI afs bwJdIhY.AunHF ikhf ik ieh glq pCfx df mfmlfhY. srbjIq dy mfmly ƒ muV qoN KolHxleI suprIm kort `c agly hÌqy iekptIÈn pfeI jfvygI. ies qoN ielfvfrfÈtrpqI kol vI muafÌI dI arËI ByjI
pfik jylH `c nËrbMd srbjIq df kys muV KuwlHygf
jfvygI.AunHF ikhf ik 1990 dy bMb Dmfky
mgroN pfiksqfn dI puils ny mihMgfisMG dy puwqr mnjIq isMG iÉlfÌ kysdrj kIqf sI pr ies gwl dI kdy jFcnhIN kIqI geI ik mnjIq isMG kOx hY.AunHF dfavf kIqf ik srbjIq isMG ƒmnjIq isMG bxf ky adflq `c pyÈkIqf igaf. pRDfn mMqrI XUsÌ rËfiglfnI ny srbjIq dI PFsI dI sËfAupr aximwQy smyN leI rok lgfeI hoeIhY. srbjIq ies vyly lfhOr dI kotlKpq jylH ‘c bMd hY.ieQy ieh vIdwsxXog hY ik srbjIq isMG ƒ jylH‘coN irhfa krvfAux leI pihlF vI bhuq
sfry Xqn hoey hn jo sPl nhIN ho sky.
srbjIq aqy mnjIq rwqU
aMimRqsr dy muwK mfrgF ‘qy bxngy 4 suMdr gytaMimRqsr: pivwqr Èihr dy cfr muwK mfrgF ‘qy Cy qoN swq kroV rupey dI lfgq
mfrg qy hvfeI awzf roz ‘qy Ausfry jfxgy. ieh gyt sRI hirmMdr sfihb dy muwK guMbddy afkfr vrgy hoxgy qy ienHF df rMg vI sunihrI hovygf. ienHF gytF df izËfien gurUnfnk dyv XUnIvristI dy afrkItYkt ivBfg dy zf[ srbjoq isMG bihl vwloN iqafrkIqf igaf hY qy ies dI AusfrI df kMm pI[zblXU[zI[ vwloN kIqf jfvygf. ies XojnfnUM Aup muwK mMqrI suKbIr isMG bfdl dI agvfeI hyT bxfeI geI Auwc pwDrI kmytIvwloN pRvfngI dy idwqI geI hY. aMimRqsr nUM sYr-spfty dy kyNdr vjoN srkfr vwloNmfnqf idwqy jfx qoN bfad ieQy sYr-spftf kyNdrF df vI ivkfs kIqf jf irhf hY.
afrkItYkt ivBfg dy rfvq isMG ny dwisaf ik do gyt jI[tI[ roz ‘qy bxngyjdoNik iek gyt ajnflf roz qy iek gyt qrnqfrn roz ‘qy hovygf.
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (12)
jiqMdr pƒBfrqI sMivDfn muqfbk jdoN vI koeI
iksy cuxy hoey ahudy dI shuM cuwkdf hY qFieh gwl afKdf hY ik Auh ibnF pwKpfqqoN rfj-pRbMD dI ieh iËMmyvfrI inBfvygf.sfzy kol bhuq sfrIaF imsflF hn jdoNies mfmly ivc lokF dy cuxy hoey afgUaFny cuwkI hoeI shuM df cyqf Bulf ky nMgf-icwtf pwKpfq kIqf. mOjUdf smyN ivc iekBwdI imsfl mhfrfÈtr dy sfbkf muwKmMqrI aÈok cvfn ny pyÈ kIqI hY ijs nyafdrÈ susfietI dy kroVF rupey dI kImqdy PlYt kOzIaF dy Bfa afpxI sws,sflI, bfpU afid dy nF krvf ley sn.krqUq Ëfihr hoeI qF muwK mMqrI dI kursIAus ƒ CwzxI pY geI. Aus qoN BwdI imsflkrnftk dy muwK mMqrI XydUrwpf dI hY ijsny nfm-inhfd kMpnI KVHI krky srkfrIËmIn Aus ƒ alft kIqI aqy kuJ idnFbfad afpxy puwqr aqy pirvfr dy horjIaF dy nF ilKf leI sI. pwKpfq jFDoKfDVI hI nhIN, srkfrI Éfqy ivcoN afpxfkoVmf pflx dI vI ieh bVI GtIaf pwDrsI. ieMnf kuJ krn ipwCoN vI Auh muwK mMqrIdI kursI Auqy zitaf bYTf hY. Aus qoNpihlF vfjpfeI srkfr vyly pYtrol pMpaqy gYs eyjMsIaF BfrqI jnqf pfrtI aqyafr[aYs[aYs[ dy lIzrF dy GrF dy jIaFdy nF alft kIqy gey sn. bdnfmI AudoNvI ieMnI hoeI sI ik sfrIaF alftmYNtFrwd krnIaF peIaF sn. byÈrmI lIzrFdI Audo N vI ieMnI iËafdf sI ikafr[aYs[aYs[ df iek lIzr ieh kihxqk clf igaf ik “hux sfzI srkfr hY, jy
hux vI sfƒ pMp qy eyjMsIaF nhIN imlxy, qFkdoN imlxgy?” sfÌ hY ik shuM cuwkx ƒrIq ijhI smJ ky vgdI gMgf ivcoN hwQ Doxfhux burf nhIN smiJaf jFdf.
pMjfb dI mOjUdf srkfr ny vI iehoijhy bQyry kMm kIqy hoey hn aqy srkfrdf afÉrI sfl ÈurU hox vflf hox dybfvjUd Aus dy cfly nhIN bdl rhy. jyies dy iBRÈtfcfr dy ikwsy koeI PolxfcfhuMdf hovy qF cMzIgVH rfjDfnI ivc jfxdI loV nhIN, muwK mMqrI dy ipMz bfdlivc hI pYnÈnF df bQyrf rOl-rwpf pY cuwkfhY. hwkdfrF ƒ imlIaF nhIN aqy nfjfieËlokF dIaF lwgIaF peIaF hn. iPr vIies purfxy kUVy ƒ Polx dI bjfey iessrkfr vwloN kIqy jFdy Aus ivhfr ƒ vfcxfvwD ËrUrI hY ijhVf spÈt qOr ‘qy isafsIpwKpfq ikhf jf skdf hY.
iek bhuq vwzf mfmlf hY, kYptnamirMdr isMG vflf, ijs ƒ pMjfb ivDfnsBf ivcoN brÉfsq kr idwqf igaf sI.ieMj krnf srfsr rfjsI bdlfÉorI dIEdF dI kfrvfeI sI ijwdF dI kdy murfrjIdysfeI dI srkfr vyly ieMdrf gFDI ivruDkIqI geI sI. ieMdrf gFDI ƒ ies df
rfjsI pwK qoN nuksfn dI QF lfB hoieafsI, kYptn amirMdr isMG ƒ vI ho jfxfhY. kYptn dy pYr cMzIgVH ivc nhIN lwgsky aqy Aus ƒ suprIm kort qk dOVlfAuxI pY geI sI. suprIm kort aqyhfeI kort dy iensfÌ df pwDr vwKo-vwKhoxf qF nhIN cfhIdf pr ieh huMdf hY.
iek vfrI kuJ akflI ivDfiekF dy iÉlfÌhfeI kort ivc ptIÈnF kIqIaF geIaFsn pr Ausy qrHF iek akflI ivDfiekhrcMd isMG Pwqxvflf dy iÉlfÌ arËIsuprIm kort ivc jf phuMcI sI. dlIlcMzIgVH vI Auho sI aqy suprIm kortivc vI Auho pr ijhVIaF hfeI kort qkrih geIaF, AunHF df bixaf kuJ nhIN sIaqy suprIm kort ivc ÌYslf akflIivDfiek dy iÉlfÌ hoieaf sI. kYptn
amirMdr isMG dy mfmly ivc vI pMjfbsrkfr dIaF dlIlF AuQy jf ky ieMnIaFQoQIaF inklIaF ik Aus dI mYNbrI bhflho geI aqy ienHF Auqy pwKpfq nf krn dIshuM qoVn df Twpf lwg igaf.
dUjf vwzf mfmlf bIbI rfijMdr kOrBwTl df hY. Aus dy iÉlfÌ iBRÈtfcfr dfijhVf kys keI sfl cwldf irhf, AuhipCly sfl Éqm ho igaf. afm pRBfv hYik muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl ny iehkys Éqm krfAux leI afp hI ivjIlYNsvfilaF ƒ pYrvI nf krn df sMkyq idwqfsI. kfrn ies df ieh ik bIbI BwTl aqykFgrs dy mOjUdf pRDfn kYptn amirMdrisMG ivcfly iKwcoqfx ivc Auh bIbI ƒies pfisEN rfhq dy ky afhmo-sfhmxydy ByV leI ivhlf krnf cfhuMdy sn. lMmysmyN ivc ies df lfB imly jF nf, AuhvwKrI gwl hY pr dyKx vflI gwl ieh hYik jdoN 1997 ivc bIbI BwTl ivruD kysbixaf sI, AudoN vI muwK mMqrI dI kursIbfdl sfihb kol hI sI. iek vfrI muwKmMqrI bx ky sfbkf muwK mMqrI ivruDkys bxf dyxf aqy dUjI vfrI muwK mMqrIbx ky bdly hoey hflfq ivc Auho kys
vfps krvf dyxf vI rfjsI pwKpfq dIimsfl hI qF hY. ieho nhIN, Bfjpf aYm[pI[nvjoq iswDU dy iÉlfÌ kql df kys jdoNhyTlI adflq ny rwd kr idwqf, AudoN vIbfdl srkfr sI aqy adflqI ÌYsly ƒhfeI kort ivc AunHF ny hI cYly Njkrvfieaf sI ikAuNik nvjoq iswDUkFgrsI pirvfr ivcoN sI. jdoN hfeI kortivc iswDU ƒ sËf hoeI, AudoN Auh Bfjpf dfaYm[pI[ bx cuwkf sI aqy pMjfb ivckYptn amirMdr isMG dI srkfr hoxkrky ieh pRcfr kr idwqf igaf ik iswDUkFgrsI DwkyÈfhI df iÈkfr bixaf hY.
ies dI iek imsfl mnpRIq isMGbfdl dy hlky igwdVbfhf ivc jf ky AupmuwK mMqrI suKbIr isMG bfdl df iehkihxf hY ik “eyQy lokF Auqy JUTy kysbxfey jFdy rhy hn.” ieh doÈ qF bVyicrF qoN lwgdy sn pr AudoN muwK mMqrIpRkfÈ isMG bfdl jF Aup muwK mMqrIsuKbIr isMG bfdl ny kdy vI nf qF bxdymMny aqy nf roky sn. kYptn amirMdrisMG ny ipCly idnIN ieh gwl keI vfrIkhI sI ik akflI-Bfjpf rfj ivc lokFAuqy JUTy kys bxfey jFdy hn. suKbIr isMGbfdl ny ies df lgfqfr KMzn krdy hoeyjdoN igwdVbfhf jf ky mnpRIq bfdl dyhlky ivc lokF Auqy JUTy kys bxfey jfxdI gwl kih idwqI qF kYptn amirMdrisMG ƒ vI mOkf iml igaf. Aus ny Ausyvyly kih idwqf ik “ies nfl sfzf doÈswcf sfbq ho igaf hY ik ies rfj ivcJUTy kys bxdy hn. hux mnpRIq dy vwKhox ipwCoN igwdVbfhf ivc ieh kys bxymMny hn, ijhVy ivDfiek ajy vI nfl hn,AunHF dy hlikaF bfry hfly nhIN mMndy, jyAuh vwK ho jfx qF afpy mUMhoN inkljfxgy.”
dUjI imsfl hY bIr divMdr isMG dIsurwiKaf vfps lYx dI ijs ƒ ies dyivruD hfeI kort df drvfËf KVkfAuxfpY igaf. ipCly sfl jdoN Auh kFgrsCwz ky akflI dl ivc Èfml hoieaf sI,Aus dy awgy-ipwCy gfrdF vDf idwqIaFgeIaF sn ikAuNik pfrlImYNt coxF ivc‘Gr dy ByqI’ ƒ ivroDIaF dy ivruD vrqxdI loV sI. jdoN ipCly mhIny Aus ny iehkih idwqf ik Auh akflI dl Cwz irhf hYqF Aus dI Pors Gtf idwqI pr jdoN Ausny mnpRIq bfdl dy nfl jfx df aYlfnkr idwqf, Aus dI vIhF sflF qoN qurIafAuNdI surwiKaf vI byloVI mMn leI geIsI. bIr divMdr ny hfeI kort ivc jfarËI pfeI qy jdoN EQoN surwiKaf bhflkrn df hukm ho igaf, nfl hI ieh vIsfbq ho igaf ik srkfr ny ieQy vIpwKpfq nf krn df asUl qoiVaf hY.
qIjf mfmlf hY ibafs hlky dyakflI ivDfiek mnijMdr isMG kMg df.Aus ivDfiek dy afpxy hlky ivc Ausbfry ijMny crcy cwldy rihMdy hn, cwldyvI keI icrF qoN hn, AunHF bfry sB ƒ pqfhY pr ipClI bfdl srkfr vyly Aus ƒiek kfrporyÈn df cyarmYn lfAux aqyaglI vfr cox leI Aus ƒ pfrtI itktdyx vyly bfdl bfp-byty ny Auh gwlFaxgOlIaF kr idwqIaF sn. iek cMgyaks vfly akflI lIzr dI QF Aus ƒitkt dyx vyly bfdl pirvfr df nyVy df
irÈqydfr vI pRcfiraf igaf pr hux jdoNAus ny mnpRIq bfdl nfl jfx df aYlfnkr idwqf hY qF Aus dy poqVy vI Poly jfrhy hn. Aus dI surwiKaf Gtf idwqI geIqF Aus ƒ hfeI kort ivcoN jf ky hukmilafAuxy pY gey. iPr Aus df ieh kysinkl afieaf jF Aus dy afpxy mUMhoN inkl
igaf ik Ìlfxf bMdf ‘aiqvfdI’ sI aqykMg dy ipqf ny Aus ƒ mfiraf hox krkypUry kMg pirvfr ƒ afpxI jfn df ÉqrfhY. mrn vfly dy pirvfr qoN mjITf hlkydy akflI ivDfiek qy Aup muwK mMqrIsuKbIr isMG bfdl dy sfly ibkrmjIqisMG mjITIaf ny pRYs kfrnPrMs krvfidwqI ik kMg dy iÉlfÌ kql df mukwdmfcwlxf cfhIdf hY. mukwdmf jy bxdf hY qFËrUr bxf dyx pr Auh ies gwl df cyqfvI rwKx ik Esy mnijMdr kMg dy pirvfrƒ Esy mfmly ivc ‘ÈOrIaf cwkr’ dfbhfdrI ienfm jdoN Bfrq srkfr qoNimilaf sI, Auh vI bfdl srkfr ny hIvfjpfeI srkfr qoN idvfieaf sI. kwlHqk Auh ‘dyÈ dI eykqf aqy aKMzqf leIkurbfnI krn vflf hIro’ bxfieaf ipafsI, hux Ausy ƒ kfql sfbq krn qurpey hn qF lok ikvyN nf gwlF krngy?
hux afeIey iek nvIN Ébr vwl,ijhVI Ausy mnijMdr isMG kMg ivruDiBRÈtfcfr dy kys nfl sbMDq hY. kYptnamirMdr isMG dI srkfr ny afpxy pihlysfl ivc ijnHF lokF dy iÉlfÌ iBRÈtfcfrdy mukwdmy bxfey sn, AunHF ivc mnijMdrkMg vI Èfml sI aqy Aus ƒ keI idnsI[afeI[ey[ stfÌ dI mihmfn-invfËI vImfxnI peI sI. pMjF sflF bfad kYptn
srkfr jFdI rhI aqy muV ky bfdl sfihbdI akflI-Bfjpf srkfr af geI.amirMdr isMG dy vkq bxy mukwdimaFdI muV ky smIiKaf hox lwgI aqy keIkys vfps lYx dI kfrvfeI arMB idwqIgeI. mnijMdr isMG kMg df mfmlf vIienHF ivc Èfml sI aqy ies dI kloËr
irport idwqI jf cuwkI sI ijs df Bfv sIik pMjfb dI mOjUdf srkfr ieh smJdIhY ik ieh mukwdmf clfAux leI XogafDfr hI nhIN hY. jdoN mnijMdr kMg nymnpRIq bfdl dy nfl jfx df ÌYslf krilaf qF Aus dy kys dI ‘smIiKaf’ dI vIiek hor ‘smIiKaf’ kr ky akflI-Bfjpfsrkfr ny afpxf ierfdf bdl ilaf aqyhux 24 dsMbr ƒ mukwdmf bMd krn vflIpihlI kloËr irport vfps lY leI geIhY. kmfl dI gwl ieh ik ijhVy ivjIlYNsmihkmy ny kYptn amirMdr isMG dy vkqkys bxfieaf, Ausy ny ieh irport bfdlsrkfr vyly idwqI ik kys vfps lY lYxfbxdf hY aqy bfdl srkfr ny hfeI kortivc kloËr irport dy idwqI pr hux Auhobfdl srkfr ies kys ƒ bMd krn dIarËI vfps lY rhI hY qF ies ƒ ‘nMgf-icwtf pwKpfq’ ikwdF nf ikhf jfvygf?
srkfrF clfAux leI shuM sMivDfndI KfDI jFdI hY aqy ikhf ieh jFdf hY ikrfj pRbMD dy ÌrË inBfAuNidaF iksy nflkoeI pwKpfq nhIN kIqf jfvygf pr pwKpfqieMnf iËafdf huMdf hY ik Aus qoN prfey hInhIN, afpxy vI rfjsI qOr ‘qy blYkmylkIqy jf rhy jfpdy hn. jy cuwkI geI shuMdf siqkfr hI iksy ny nhIN krnf qF iesrsm dI loV vI kI rih jFdI hY?
pMjfb/Bfrq dy iksfnF ivc ÊrIbIaqy krËy ƒ GtfAux leI KyqIbfVIAuqpfdF dIaF Gwto-Gwt smrQn kImqFlfhyvMd qYa kIqIaF jfx ijs nfl AuhafpxI iËMdgI dIaF muZlIaF loVF shIZMg nfl pUrIaF kr skx. ipCly cfrdhfikaF qoN vI vD smyN qoN pMjfb dyiksfnF vwloN Gftf sih ky kyNdrI aMn-BMzfr ivc pfey Xogdfn dI igxqI-imxqIkrdy hoey Bfrq srkfr vwloN pMjfb ƒ qurMqivÈyÈ afriQk pYkyj idwqf jfvy. inmniksfnF ƒ sMsQfgq sfDnF qoN vfjb/irafieqI drF ‘qy krËf muhweIaf krfieafjfvy qy purfxy kriËaF df XkmuÈq inbyVfkIqf jfvy. jfpfn dy inmn iksfnF dy hwkivc kIqy gey ËmInI suDfrF qoN sbk lYNdyhoey pMjfb/Bfrq dy inmn iksfnF dy hwkivc ËmInI suDfr ies smwisaf ƒ hwl krnivc shfeI ho skdy hn.
vD rhy afriQk pfVy ‘qy kfbU pfAuxleI ÊrIbI dI ryKf dI qrHF amIrI dIAuprlI ryKf vI imQI jfxI cfhIdI hY.dyÈ dy afËfd hox qoN bfad dy 63 sflFdy afriQk ivkfs df iËafdf Pfiedf lYNdyhoey ijhVy lok amIr hoey hn, AunHF ‘qytYks lgf ky Aus qoN pRfpq afmdn ƒKyqIbfVI Kyqr dy ivkfs aqy inmn iksfnFdy Bly leI vrqxf cfhIdf hY.
KyqIbfVI jugq dy mihMgf hox dy kfrninmn iksfnF dy hwk ivc qrjIhIsbiszIaF dyxf, pyNzU KyqrF ivc ruËgfrdy mOky vDfAuxf, KyqIbfVI afdfnF ƒKrIdx qy KyqIbfVI AuqpfdF ƒ vycx leIqy KyqIbfVI mÈInrI qy sMdF ƒ ikrfey AuprlYx leI sihkfrI adfiraF ƒ mËbUqbxfAuxf qy inmn iksfnF dy bwicaF ƒmuÌq imafrI ivwidaf muhweIaf krnI ienHFÉudkuÈIaF ƒ rokx ivc shfeI ho skdyhn. ies qoN ielfvf iksfn jQybMdIaF ƒiksfnF ƒ iswiKaq krnf cfhIdf hY ikieh ÉudkuÈIaF nhIN sgoN sÉq imhnq,gwlbfq, jnqk bihs, jwdo-jihd qysMGrÈ hI smwisafvF ƒ hwl krn dfshI rfh huMdy hn.
jy iksfnF nMU krjLy dI dldl `coN nf kiZaf[[[
iesro nUM iek hor Jtkf:Cwzx qoN qurMq bfad rfkt PitafsRI hrIkotf: iesro nUM ies vrHy
dOrfn dUjI vwzI asPlqf df sfhmxfkrnf hY. iesro ny pUrI iqafrI nflsMcfr Aup gRih jI-sYt-5 pI nUM pulfV‘c Cwizaf pr ies AupgRih nUM iljfirhf jI[aYs[vI[aYl[-aYÌ 06 pulfVvfhn Cwzx qoN 40 sYikMz bfad hI Ptigaf. ies qoN pihlF iesy vrHy 15aprYl nUM vI[jI[aYs[aYl[-zI 3 PylHho igaf sI qy Aup gRih bMgfl dI KfVI‘c jf izwgf sI.
dyÈ ‘c hI 125 kroV rupey dI lfgqnfl iqafr ies gRih nUM iensYt-2 eI dIQF sQfpq krnf sI jo iek dhfky qoN kMmkr irhf hY. pihlF ies Aup gRih nUM 20dsMbr nUM Cwzx dI koiÈÈ kIqI geI sIpr rUsI kirEjYink ieMjx ‘c nuks pYxkfrn ies nUM tfl idwqf igaf sI.
iesro dy muKI ny ikhf hY ik kMtrolqy kmFz dy shI mOky ‘qy qflmyl nf bYTxkfrn ieh imÈn PylH hoieaf hY. iËkrXoghY ik 25 dsMbr nUM Èfm cfr vjy sqIÈ
iesro dy hux qk swq imÈnF ‘coNiqMn asÌl rhy hn. ies qoN pihlF 15aprYl 2010 nUM jI[aYs[aYl[vI[-zI 3qy 14 julfeI 2006 nUM jI[aYs[aYl[vI joiensYt-4 sI nUM pulfV ‘c iljf irhf sI,asÌl ho gey sn.
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (15)
nrdyv isMGBfrq dOry Auqy vwK-vwK dyÈF dy
muKIaF aqy AunHF nfl afAuNdy ibËnskMpnIaF dy vwzy-vwzy vÌdF qoN ieMj lgdfhY ijvyN pUry Bfrq ƒ hI ‘syl’ Auqy lgfidwqf igaf hovy. ieMglYNz dy pRDfn mMqrIzyivz kYmrOn qo N bfad amrIkIrfÈtrpqI brfk Ebfmf df lMmf dOrf,Pyr ÌrFs dy rfÈtrpqI inkols srkoËIdI PyrI, cIn dy pRDfn mMqrI vYn ijLafbfEdI do rojLf Xfqrf qoN bfad, huxy huxy rUsIrfÈtrpqI dimqrI mYdvIdyv afpxf dOrfpUrf kr ky gey hn. BfrqI mIzIaf iesƒ Bfrq dI vDdI qfkq df pRgtfvf dwsirhf hY. BfrqI hfkmF df kihxf hY ikBfrq iek ‘AuBr cuwkI qfkq’ hY aqy huxiksy vI vwzy dyÈ vwloN ies ƒ axgOilafnhIN jf skdf! aslIaq ieh hY ikijMnIaF vI vwzIaF qfkqF ny Bfrq dy dOrykIqy hn, AunHF dy afpxy afriQk aqyrfjnIqk ihq AunHF ƒ ieQy iKwc ky ilafeyhn. qlÉ swcfeI ieh hY ik ivkisq dyÈgihry sMkt ivc Psy hoey hn, AunHF dIivkfs dr byhwd DImI 2% qk izwg cuwkIhY. amrIkf vrgy pUMjIvfd dy ikilaFaMdr byruËgfrI 9% qoN vI Aupr phuMccuwkI hY. snaq df phIaf jfm ho cukfhY. ies snaq df phIaf GuMmfAux leI,mfl dI ivkrI vfsqy mMzI AunHF dI pihlIaqy pRmuwK loV hY. Ebfmf ny qF KuwlHyafm
ies gwl df ieËhfr kIqf ik Bfrq nflsOidaF ivcoN, Aus dy dyÈ ivc ikMnIaFnOkrIaF pYdf hoxgIaF. sMkt dy ies smyNmIzIaf `qy kbËy dI ies dOV ivcoN,rfjnIqk qy ÌOjI guwtbMdI vI ivsLv pwDr`qy nvIN sÌbMdI ƒ sfhmxy ilaf rhI hY.Aus AuBr rhI sÌbMdI ivc Bfrq df aihmsQfn bx irhf hY ikAuNik afriQk Kyqrivc mMzIaF ̀ qy kbËy dI lVfeI ivcoN cIndunIaF dI muwK qfkq, amrIkf dy vwzymuwK ivroDI vjoN sfhmxy af cuwikaf hY.ies leI cIn dy vDdy pRBfv ƒ rokxleI eyÈIaf ivc Bfrq mhwqvpUrn dyÈhY. Bfrq dOry dOrfn Ebfmf vwloN idwqyBfÈxF qoN ieh spÈt hY ik Auh Bfrq ƒdwKx-pUrbI eyÈIaf ivc afpxf ‘CotfQfxydfr’ inXukq krnf cfhuMdf hY.
ienHF dOiraF dI Éfs gwl ieh hY ikhux bhuq sfry mhwqvpUrn ÌYsly, dyÈFdy muKIaF nfl afey ibËnsmYn aqy BfrqIsrmfeydfrF dIaF vwzIaF sMsQfvF-iPwkI,sI[afeI[afeI[ jF aYsocYm, dy sFJy PormFvwloN hI kIqy jFdy hn. dovF dyÈF dy muKIaFdI gwlbfq df Gyrf qF ienHF bhukOmIkMpnIaF ƒ afAux vfly kfƒnI aiVikaFƒ dUr krnf hI huMdf hY. ienHF aiVikaFƒ dUr krn leI mMqrfilaF vwloN kfƒnIsoDF iqafr kIqIaF jFdIaF hn jo bfad
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (16)
qrlocn isMG dupflpur
ilKqum
ÃÄ siqgur pRsfid..iblfvl mhlf 5pUry gur kI pUrI syvafpy afip vrqY suafmI kfrju rfis kIaf gurdyv.
rhfAu]afid miD pRB aMiq suafmI apnf bftu bnfieAu afip]apny syvk kI afpy rfKY pRB myry ko vz prqfpu]pfrbRhm prmyÈr siqgur vis kIny ijin sgly jMq]crn kml nfnk srxfeI rfmnfm jip inrml mMq]sfihb sRI gurU arjn dyv jI mhfrfj ies Èbd rfhIN
ijQy akfl purÉ dI Ausqq krdy hn, AuQy jIvF ƒ syvfismrn leI vI pRyirq krdy hn.
siqgurU ÌurmfAuNdy hn ik hy BfeI, jo jIv pUry gurU dIÈrn ivc af ky syvf ismrn krdy hn Bfv Aus df afsrflYNdy hn, AunHF dy sfry kfrj gurU afp hI pUry krdf hY ikAuNikgurU dI ikRpf sdkf hI jd jIvF df ieh inÈcf pwkf ho jFdf hYik Auh pRBU qF hr QF ‘qy afp hI vws irhf hY qF iPr Auh jIvpRBU dI ikRpf dy pfqr bx jFdy hn.
afid miD pRB aMiq suafmI apnf bftu bnfieAu afip]apny syvk kI afpy rfKY pRB myry ko vz prqfpu]hy BfeI! jo jIv gurU dI Èrn ivc rihMdy hn, pUry siqgur
dI imhr sdkf AunHF jIvF dy aMdr ieh XkIn aqy ivÈvfs vIbx jFdf hY ik ies sMsfr dI rcnf krn vflf jo pRBU hY, Auhies sMsfr dI rcnf qoN pihlF vI sI, hux vI hY aqy aMqaÉIr qk sdf hI rihx vflf hY. Auh sB ÈkqIaF df mflkvI hY aqy dr izwigaF dI lfj vI sdf hI rwKdf hY.
pfrbRhm prmyÈr siqgur vis kIny ijin sgly jMq]crn kml nfnk srxfeI rfm nfm jip inrml mMq]hy BfeI! Auh pfrbRhm prmyÈvr ny sfry jgq dy jIvF ƒ
afpxy vs ivc rwiKaf hoieaf hY. ies leI ieh nfnk afKdfhY ik sfƒ Aus sohxy pRBU pRIqm dy crnF ivc Bfv Èrx ivcsdf hI pey rihxf cfhIdf hY. pUry gurU dI Èrn ivc hI rihxfcfhIdf hY ijs dI ikRpf sdkf nfm rUpI mMqr jp ky jIvsMsfr smuMdr qoN pfr Auqrdf hY.
afE, sfihb sRI gurU gRMQ jI dy lV lwgIey!-bIbI surjIq kOr sYkrfmYNto, 916-687-3536
“Eey pfgl, qMbfkU ko nhIN, mYN qoBweIEN kI af rhI ‘lybr` ƒ kih irhF ikivkfs dI lIh pey pMjfb ivc AunHF dyafAux df koeI hrj nhIN!” ÌOjI-stfeIlvflI ihMdI dI puwT cVHI pMjfbI bolidaFrfm isMG kihx lwgf, “hmfry muMzy, BweIENkI rIsy qMbfkU kYsy Kf skdy hYN[[[? km-aË-km iswK muMzy qo kBI aYsf nhIN krskdy?” rmI hoeI DUxI ̀ qy cwl rhI cuMJ-crcf df ivÈf hux ieh bx igaf ik kIBweIaF vwl dyK ky pMjfbI (jF iswK) vIËrdf-qMbfkU Kfx lwg pYxgy? afpxyivcfr ƒ sO ÌIsd shI sfbq krn leIsUbydfr ny hmyÈf vFg ÌOjI jIvn df iekikwsf Coh ilaf. KUh dy zwzU pyNzUaF ƒ vI
AudoN ÌOjIaF dIaF khfxIaF suxn df BushuMdf sI.
“bfq aYsy hUeI” kih ky Aus nyijhVI dfsqfn ibafn kIqI, Aus df sbMDiek iswK ÌOjI jfsUs nfl sI jo sMn pYNhTdI lVfeI vyly pfiksqfnI ÌOj dy aiVwkyaf igaf sI.
rwb df Èukr hY ik iswK jfsUs dIieh ascrj kQf suxfAux vflf sUbydfrrfm isMG pMjfb dy ipMzF-ÈihrF dIaFdukfnF ‘qy qMbfkU dIaF rMg-brMgIaFpuVIaF DVfDV ivkdIaF dyKx qoN pihlFhI akfl clfxf kr igaf sI!
afrIaf smfj dy sMcflk svfmIdXf nMd dy idl ivc qMbfkU pRqI kihrFdI nÌrq df ies gwl qoN aMdfËf lgfieafjf skdf hY ik Aus ny afpxI vsIaq
ivc ieh Éfs qOr ‘qy iliKaf sI ik myry(dXf nMd) imRqk srIr ƒ vI Auh ivakqIhwQ nf lfAux ijnHF iËMdgI ivc kdy qMbfkUƒ CUihaf vI hovy. rfjsQfn dy jYpur Èihrivc jdoN svfmI horIN pUry hoey qF AunHF dfaMiqm ieÈnfn vgYrf Ausy gurU nfnk dyiswKF hwQoN hoieaf sI ijs siqgurU dI aËmqivruwD Aus ny afpxy gRMQ ‘siqafrQ pRkfÈ‘ivc apÈbd ilKy hoey hn.
bnspqI igafn dy iek mfihr dfkihxf hY ik DqUry aqy awk vrgy aiq-kOVy pOidaF dy pwiqaF ƒ bwkrI lpr-lpr Kf jFdI hY pr jdoN qMbfkU dy pOdy dyhry-hry pwqy Aus dy mohry kIqy jfx qF AuhienHF ƒ suMGdI vI nhIN! bFdr nF dy jfnvrƒ BfvyN mUrK mMinaf jFdf hY pr Aus qoN vIniKwD ‘mhF mUrK` kyvl gDy ƒ hI afiKafjFdf hY. ies mhF mUrK dI ‘mhF isafxp`vI suxo. ZyrF Auqy gMd-mMd cug ky pyt pUjfkrn vflf ieh nflfiek jfnvr qMbfkU dypwqy kqweI nhIN KFdf!
pwgswcI hY ieh khfxI,gurU Gr gey suxn leI bfxI.iDrF ivc qkrfr ho geI,nf-hoxI Auh Xfr ho geI.gurU dI hfjLrI ivc ienHFkr ieh krfmfq idwqI.iek isMG dy dUjy isMG dIpwg Auqfr idwqI.
afey hF ivc ivdysLF,soicaf sI, KusLhfl hovFgy.iswKI pRPuwlq hoAU,sfry sur-qfl hovFgy.bwcy zrdy ny sfQIaf,gurU GrF ivc hox lVfeIaF,AunHF nUM kI smJfeIey?rfhy ikvyN iswKI pfeIey?afpxy hwQIN afpF afpxIpwq Aulfr idwqI[[[.
hoieaf iek joV-myl beI,rwb ny pfxI vrHfieaf(XUbf istI ngr kIrqn 2010).sBnF nUM TMZy kIqf,AunHF nUM hosL af afieaf.AuQy vI AuhI khfxI,qMd nhIN, AulJI ey qfxI.
bfby nfnk dI bfxI,imwTqf dI khy khfxI.gurU GrF dy pRbMDkF ny,lwgdY ivsfr idwqI[[[.
nf hI ny sfihq ‘c rucIaF,Gr ivc nf rwKIaF ikqfbF.igafn qoN inry ivhUxy,AulJy ivc jfqF-pfqF.gurUaF iBMn-Byd imtfey,iswDy ny rfh idKfey.bwicaF vI AuhI iswKxf,afpF ijhVy pUrny pfey.ienHF mn ivcoN gurU dy zr vflIimtf hI kfr idwqI[[[.
afE ardfsF krIey,gurUaF df pwlf PVIey.iml ky msly ivcfro,iswKI pRPuwlq krIey.sMgq iml pVHIey bfxI,sMgq iml gfvIey bfxI.afeI hY Dur qoN bfxI,gurUaF, BgqF dI bfxI.iPr nf hovy ik isMG ny isMG dIpwg Auqfr idwqI.bws ieh suxIey ik isMG ny isMG dI,sLfn suafr idwqI.
mYN Éud afpxy kMnF nfl suxI hoeI hY aqyibafn kr rhy iswK ƒ awKIN dyiKafhoieaY. ivdyÈ dI DrqI dy bfiÈMdy ieh isMGjI, ilkr stor KolHx df lfiesYNs lYxvfsqy sbMDq dÌqr gey. kfÊË-pwqrF dIjFc-pVqfl krky lfiesYNs ieÈU kr rhygory aÌsr ny sfbq-sUrq dsqfrDfrIisMG jI dy ichry-muhry vwl iqrCI nËrsuwtidaF afiKaf, “imstr isMG, loVINdIaFÈrqF pUrIaF krdy hox kfrn mYN quhfƒilkr stor KolHx df lfiesYNs jfrI irhfhF pr muafÌ krnf[[[! mYN quhfzy Drm bfrypiVHaf hoieaf hY ik ies dy pYrokfr, qMbfkUqoN bxn vflI cIËF nf vrqdy hn qy nf hIienHF df kfrobfr krdy hn. kI myrI jfxkfrIÊlq hY jF aDUrI?”
inMmoJUxy ijhy ho ky ‘imstr isMG`dws rhy sn, “gory df svfl sux ky myryisr sO GVf pfxI pY igaf!”
‘jfiq goq isMGn kI dMgf’pMjfb tfeImjL dy 27 nvMbr dy aMk ivc ‘ilKqum’ kflm hyT s[ qrlocn
isMG dupflpur df lyK ‘jfiq goq isMGn kI dMgf’ pVHI qF mn ivc ajIb jhIhlcl hoeI. bhuq sfrIaF GtnfvF ijhVIaF awKF dy sfhmxy vfprIaF sn, myrIaFawKF sfhmxy af geIaF. bysLk mYN pUrn guriswK nhIN pr sRI gurU gRMQ sfihb pRqIaQfh siqkfr hY. amrIkf, kYnyzf aqy ieMglYNz dy gurU GrF ivc DVybMdk iKwcoqfxkrky jo kuJ vfprdf irhf hY, Ausy dy zUMGy asr hyT AuTy BfvF nUM mYN ies kivqfivc sLbdF df rUp idwqf hY. ‘iek isMG ny dUjy isMG’ vflI sqr ivc mYN iswK sLbdnhIN vriqaf ikAuNik myry ivcfr muqfbk iswK df mqlb hY jo iswK igaf hY, joguxI igafnI hY, jo gurU dy dwsy mfrg `qy cwldf hY.
ieh rcnf iksy iek gurU Gr dy pRbMDkF ivruD nhIN hY sgoN iswK BfeIcfry dyajoky smuwcy hflfq Auqy myrIaF BfvnfvF df pRgtfvf hY.
-suKivMdr bodlFvflf, Pon:360-281-2624
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (17)
gurduafrf gurU nfnk PfAUNzysLn, jYksn (imsIispI)Ç Ç
afp smUh sMgqF dy crnF ivc bynqI hY ik dsm pfqsLfh sRI gurUgoibMd isMG jI df afgmn purb gurduafrf gurU nfnk PfAUNzysLn,jYksn vloN aYqvfr 9 jnvrI, 2011 nUM sLrDf aqy AuqsLfh nflmnfieaf jf irhf hY. pMQ pRisD kIrqnIey BfeI divMdr isMG soZIaqy hor kQfvfck ies mOky gurbfxI kIrqn rfhIN sMgqF nUM inhflkrngy. afp sB sMgqF nUM bynqI hY ik ies mOky hfjLrIaF Br kygurbfxI kIrqn srvx krky jIvn sPly kro.
pRogrfm
hor jfxkfrI leI601-922-8202601-709-1913
sMgqF dy JfVUbrdfrsmUh pRbMDk gurduafrf pRbMDk kmytI
Guru Nanak Foundation of Jackson, Mississippi4324 Welota Drive, Jackson, MS 39209, Ph:601-922-8202
pMjfbI skUl dy bwicaF df kIrqnI jQf
7 jnvrI, 2011 (sLukrvfr)arMB sRI aKMz pfT9 jnvrI, 2011 (aYqvfr)Bog sRI aKMz pfTAuprMq kIrqn
BfeI divMdr isMG soZI
smUh sMgqF nUM srbMsdfnI,klgIDr dsmysL ipqf
sfihb sRI gurU goibMd isMG jIdy pRkfsL purb dI
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (18)
Call for more information
Gurjit Singh SidhuPh:734.968.8389
Gurshinder Singh DhariPh:734.476.9227
Punjab Driving School, Canton (MI)
dysL-prdys ivc vwsdy smUh pMjfbI BfeIcfry aqypMjfb tfeImjL dy pfTkF nUM nvF sfl 2011 mubfrk
Classes and DriClasses and DriClasses and DriClasses and DriClasses and Driving ving ving ving ving TTTTTest 7 daest 7 daest 7 daest 7 daest 7 days a wys a wys a wys a wys a week to feek to feek to feek to feek to fit yit yit yit yit your perour perour perour perour personal scsonal scsonal scsonal scsonal schedulehedulehedulehedulehedule.....
Law Offices of Jassi S. Sachdev, P.C.39111 W. Six Mile Road, Suite 107, Livonia, Michigan 48152 www.sachdevlaw.com E-mail: [email protected]
At the Law Office of Sheeba Khan, we represent both corporate andindividual clients in all 50 states for a wide variety of US immigration lawneeds. Our friendly services are not only offered in English, but in Hindi, Urduand Punjabi. We look forward to helping you with your immigration needs.
United United United United United TTTTTrrrrrucucucucuckingkingkingkingking,,,,, Inc Inc Inc Inc IncCanton, MichiganCanton, MichiganCanton, MichiganCanton, MichiganCanton, Michigan
pMjfb kFgrs Bvn cMzIgVH ivKy krvfey smfgmdOrfn pMjfb kFgrs dy pRDfn kYptn amirMdr isMGsmyq hor keI kFgrsI afgUaF dI hfËrI ‘c ienHFiqMnF afgUaF ny kFgrs `c Èfml hox df aYlfnkIqf. ies mOky sRI cMnI dy smrQk vwzI igxqI ivcpuwjy sn. sRI shUgMVf qy sRI QUhI nfl afey AunHF dysmrQk vI afpxy afgUaF dy hwk ivc nfarybfËIkrdy rhy. AuNj ies mOky dlbdlU kfƒn qoN bcxleI cmkOr sfihb dy ivDfiek crnjIq isMG cMnI dykFgrs ivc Èfml hox dy Èbd dI QF AunHF (cMnI) dykFgrs dy smrQn ivc afAux df aYlfn kIqf igaf.kFgrs Bvn ivKy BfrI iekwT qy nfarybfËI dOrfnkYptn amirMdr isMG ny ienHF afgUaF ƒ kFgrsivc afAux leI jI afieaF kihMidaF sMkyq idwqy ikakflI dl qoN awky pey keI hor afgU agly do-iqMnmhIinaF dOrfn kFgrs ivc Èfml ho skdy hn.ies mOky sfbkf mMqrI cODrI jgjIq isMG qy lflisMG, ivDfiek rfxf gurmIq isMG soZI, sfbkfivDfiek rmyÈ isMglf, ivDfiek sfDU isMG Drmsoq,gurkIrq isMG kotlI afid mOjUd sn.
ies mOky sRI cMnI ny ikhf ik Auh muwZ qoN hI kFgrsIirhf hY. coxF dOrfn pYdf hoey hflfq kfrn Aus nyafËfd AumIdvfr vjoN cox ijwqI sI qy Auh AudoN qoNakflI-Bfjpf srkfr ƒ ies leI smrQn idMdf afirhf sI qF jo Aus dy pCVy Kyqr df ivkfs ho sky pr
mOjUdf srkfr ny cmkOr sfihb dy ivkfs leI kwKnhIN kIqf. AunHF ikhf ik pMjfb srkfr burI qrHF iBRÈtho cuwkI hY qy hkUmq pYsy dy Ëor `qy clfeI jf rhI hY.
AunHF spwÈt kIqf ik AuhakflI dl ivcoN bfgI hoeysfbkf KËfnf mMqrI mnpRIqisMG bfdl ƒ muwidaF dy afDfr‘qy smrQn dy irhf sI qy Auh
sRI bfdl nfl isafsI qOr ‘qy nhIN juiVaf sI. bspf‘coN kwZy jfx qoN bfad bhujn kRFqI pfrtI bxf ky ivcrrhy iÈMgfrf rfm shUgMVf ny ikhf ik hlkf gVHÈMkr qoNAuh iek dilq hox dy bfvjUd sfl 1992 qoN 2002qwk lgfqfr do vfr jnrl hlky qoN ivDfiek bxy sn.
AunHF ikhf ik bspf dI afgU mfieafvqI dIaF nIqIaFpMjfb dy dilq vrg ƒ ivksq krn dy ivroD ‘c hnijs kfrn Auh kFgrs ivc Èfml ho rhy hn. pMjfb dymrhUm mMqrI kYptn kMvljIq isMG dy isafsI skwqrrhy gurkIrq isMG QUhI ny afpxy bƒV hlky dy sfQIaFsmyq kFgrs ivc Èfml hox df aYlfn kridaF ikhfik jdoN df suKbIr isMG bfdl akflI dl df pRDfnbixaf hY Aus idn qoN tksflI afgU nyqfvF ƒ awKoN-proKy kIqf jf irhf hY. AunHF ikhf ik akflI dl AuprsrmfeydfrF df glbf pY igaf hY.
ies mOky kYptn amirMdr isMG ny sRI akfl qÉqsfihb dy jQydfr vwloN Dfrimk smfgmF ivclIaFkfnPrMsF dOrfn isafsI BfÈx nf krn dy afdyÈF ‘qyitwpxI kridaF ikhf ik ÈhIdI joV myly jF hor DfrimksmfgmF dOrfn lgdIaF isafsI kfnPrMsF rfj dyisafsI idRÈ Aupr ivcfrF krn leI hI lgdIaF afrhIaF hn. AunHF ikhf ik gurduafrf suDfr lihr qoN hIaijhIaF isafsI kfnPrMsF lgdIaF af rhIaF hnpr Auh sRI gurU gRMQ sfihb jI dI qfibaf hyT isafsIBfÈx krn dy ivruwD hn. AunHF jQydfr sfihb ƒ apIlkIqI ik Auh gurduafiraF ivc lfeIaF jFdIaF isafsIstyjF `qy rok lfAux.
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (23)
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (24)
nvdIp isMGskwqr-gurduafrf isMG sBf
kYNtn, imsLIgn
qyjikrn isMGsI afr sI mYNbr-gurduafrf isMG
sBf, kYNtn, imsLIgn
rsLimMdr isMG igwl jsnUr isMG nUr
sBnF nUM nvyN vrHy aqygurU goibMd isMG jI dy
pRkfsL purb dIkotfin koit vDfeI
gurduafrf isMG sBf afP imsLIgn (kYNtn) dI KUbsUrq iemfrq
gurU goibMd isMG jI dypRkfsL purb dI lK
lK vDfeI
nvF sfl mubfrk!
amrjIq isMG igwl(syvfdfr-gurduafrf isMG sBf
kYNtn, imsLIgn)
kulivMdr isMG igwl(syvfdfr-gurduafrf isMG sBf
kYNtn, imsLIgn)
rivMdr isMG iQMd(syvfdfr-gurduafrf isMG sBf
kYNtn, imsLIgn)
arjun isMG igwl(syvfdfr-gurduafrf isMG sBf
kYNtn, imsLIgn)
gurduafrf isMG sBf afP imsLIgn (kYNtn) dI KUbsUrq iemfrq
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (25)
nYsLnl trwk zrfeIivMg skUl
4585 Pell Dr. Secramento CA, 95838
*trwk zrfieivMg skUlsrkfr qoN mfnqf pRfpq hY*lfiesYNs lYx AuprMq kMm/jOb dI gfrMtI*irhfiesL df vI Kfs pRbMD*2-3 hPiqaF ivcpRoPYsLnl trwk zrfievrbxo
Kashmir S. ThandiOffice: (866) 933-3038
Balhar S. RanuCell:916-502-7733
Call For Special Price
National TruckDriving School
sYkrfmYNto, kYlIPornIaf
cMzIgVH (pMjfb tfeImË ibAUro):BfvyN lok sBf ‘c ivroDI iDr Bfjpf ny 2-jI spYktRm mfmly ‘qy kFgrs dI agvfeIvflI kyNdr srkfr ƒ burI qrHF Kyirafhoieaf hY pr jdoN Bfjpf nfl juVyiBRÈtfcfr dy mfmilaF dI gwl cldI hYqF pfrtI afgUaF dI Ëubfn QQlfAux lwgjFdI hY. aijhf hI nËfrf cMzIgVH ivKysInIar Bfjpf afgUaF dI pRYs kfnPrMs‘c vyKx ƒ imilaf.
ies pRYs kfnPrMs `c jdoN BfjpfafgU 2-jI spYrtRm mfmly ‘qy vwzy-vwzyibafn dfg rhy sn qF pwqrkfrF ny pMjfbdI ishq mMqrI lÈkmI kFqf cfvlf ‘qypfrtI dy hI afgU jgdIÈ sfhnI vwloN lfeyiBRÈtfcfr dy doÈ vwl dvfieaf qF Auhiekdm Gbrf gey. Bfjpf dy sInIar afgUqy pfrtI dI pMjfb mfmilaF bfry kmytIdy muKI ÈFqf kumfr ieQy plyTI mIitMg
[[[jdoN Bfjpf iBRÈtfcfr dy muwdy `qy ksUqI PsI
krn afey sn. AunHF ny kFgrs ̀ qy inÈfnfsfDidaF ikhf ik 2-jI spYktRm, afdrÈsusfietI, rfÈtrmMzl KyzF qy hor anykFhI Gutfly hn ijnHF ny kFgrs df aslichrf sfhmxy ilaFdf hY. AunHF ikhf ikdyÈ dy iBRÈt lokF df sivws bYNkF ivc 70lwK kroV rupeIaf ipaf hY ijs ƒ vfpsilafAux leI sMXukq rfÈtr ny mqf pfskrky rfh KolH idwqf pr kyNdr dI kFgrssrkfr byeImfnF nfl rlI hoeI hY. BfjpfafgU ny ikhf ik sMXukq rfÈtr df mMnxfhY ik byeImfnI qy iBRÈtfcfr df pYsfgrIbI, aprfD qy vwKvfdI soc pYdf krndf afDfr bxdf hY.
Bfjpf afgU ieh ibafn dfg hI rhysn ik pwqrkfrF ny AunHF df iDafn pfrtIdI sInIar afgU qy ishq mMqrI pRo[lkÈmI kFqf cfvlf qy sfbkf muwKpfrlImfnI skwqr jgdIÈ sfhnI dy
mfmly vwl dvfieaf qF AunHF ƒ byhwdksUqI hflq df sfhmxf krnf ipaf. AunHFvfr-vfr iehI kihMdy rhy ik ‘ieh mfmlfinbyV ilaf hY’. pwqrkfrF ny ies gwl ̀ qyËor idwqf ik BfrqI jnqf pfrtI iBRÈtfcfrdy mfmly ̀ qy srkfr ƒ Gyr rhI hY jdoNikiek mMqrI ̀ qy pfrtI dy hI sInIar afgUny doÈ lfey qy Aus bfry kmytI vI bxI prhoieaf kI, ies bfry dwisaf jfvy.
sRI ÈFqf kumfr jdoN burI qrHF iGrgey qF AunHF ikhf ‘mYN iewQy koeI pihlIvfrI qF afieaf nhIN qusIN myry purfxydosq ho myry nfl kuJ qF ilhfË kro`.Bfjpf afgU ny ikhf ‘quhfzf aiDkfr hYsvfl puwCo pr jvfb dyxf qF myrI mrËIhY ik mYN dyvF jF nhIN`. pMjfb mfmilaFbfry ivcfr krn afey afgU ny ieQoN qwkkih idwqf ik isrP kyNdr bfry hI svflpuwCo.
Auh buinafdI qOr qy ihMdI dfpwqrkfr hY. ipCly pwcI virHaF qoN AuhipRMt qy tI vI nfl juiVaf hoieaf hY. AusdfipwCf mrfTI hY, rihMdf Bupfl hY, nfnkyhirdvfr ivc hn qy bcpn dy keI mhInypMjfb dy tFzf ksby ivc rih ky ieQoN dyrfjmFh, Coly qy sfg df suafd cK cuwkfhY. hirdvfr Ausdy nfnky Gr dy guaFZivc gurdvfrf huMdf sI, ijQoN bcpn ivcgurbfxI dy kIrqn df rs Aus dy kMnFivc idn rfq Guldf rihMdf sI. Auh ihMdIaKbfr dYink Bfskr dy Bupfl aYzIsLnivc sInIar pwqrkfr vjoN kMm kr irhfhY aYpr sLbdF dIaF iqqlIaF PVnf Aus
df cskf hY. sLbdF dI inrukqI drsfAuNdf‘sLbdfvlI’ nF df Ausdf icwTf (ihMdI vflyblfg nUM icwTf kihMdy hn) lwgBg hrrojL apzyt huMdf hY, ijsdy pfTkF dIigxqI iek hjLfr qoN twp cuwkI hY. 15000dy afspfs ihMdI dy blfgF ivcoN pfTkFdI qfdfd dy pwK qoN Aus df nMbr dUjy QF‘qy hY. ieh iek cmqkfr hI hY ik inrysLbdF duafly GuMmdy icwiTaF dy eyny rsIeyhn. pMjfbI dy iksy mfisk, qRYmfisk dIeynI igxqI nhIN hY ijMnI ies rojLfnf blfgdI hY. eyQy hI bws nhIN, keI hor blfg qyvYbsfeItF Ausdy aflyKF nUM lgfqfrpRkfisLq krdy rihMdy hn. hr rojL bysbrInfl apzyt AuzIkdy Ausdy pfTkF ivcihMdI dy AuGy sfihqkfr, BfsLf ivigafnI,kMipAUtr mfhr qy buDIjIvI sLfiml hn.Aus ny afpxy ivsLfl igafn, qfrikkivvycn aqy iksLRmeI sLYlI nfl pfTkF dypwly ieh gwl pf idwqI hY ik inmfxy ijhysLbdF dy prdy hyT sfzI sMsikRqI,ieiqhfs aqy purfqqv afid df ikMnf kuJluikaf ipaf hY. ies piRqBfsLflIsLbdfrQI df nF hY aijq vznyrkr.
do ku sfl pihlF ‘pMjfb tfeImj’Lvfsqy sfg df icwqr lBx leI mYN gUglbfx Cwizaf. aijq vznyrkr dy blfgdf hvflf myry sfhmxy af KVf hoieaf.
AudoN ihMdI mYQoN JOlI JOlI hI pVHI jFdI sIpr AusdI ilKq ienI rOick, igafnBrpUr qy qfrikk sI ik mYnUM pqf hI nflwgf, kdoN ihMdI myry awgy pfxI vFg iPrnlwg peI. hor qF hor mYN AusdIaF postFqy itwpxIaF dyxIaF sLurU kr idwqIaF.aijq BfeI ny gMBIrqf nfl myrf noitslYxf sLurU kr idwqf. kdy kdy sfzy ivcqlKI vI hox lwgI. Auh myry qy nfrfjLho jFdy, mYN kfhlf vgdf hF, iDafn nflnhIN pVHdf. AunHF dI gwl aksr TIkhuMdI pr mYN vI sLbdF ‘qy do koVIaF qoNvD sfl gfly hn. Auh myrIaF itwpxIaFdf ivsiqRq jvfb idMdy, eImyl rfhIN inwjIqOr qy vI aqy blfg rfhIN vI. kosLmihkmy dy lMmy qjrby ny mYnUM isKfieafsI ik gMZy dI qrHF sLbd dIaF byaMqprqF hn, ienHF nUM bVI sfvDfnI nflPolxf cfhIdf hY. tuwty-Bwjy ijhy jtkysLbd BfvyN hI ipMz dIaF bIhIaF qy pYlIaFivc iPrdy idsdy hox, AunHF dI afqmfaMqrrfsLtrI huMdI hY, ienHF dI mrmqwk phuMcx leI aMqrrfsLtrI idRsLtIloVINdI hY. vznyrkr sfihb keI vfrImyrI gwl mMn ky afpxy lyK nUM soD lYNdypr mYnUM vI bhuq vfr nmosLI sihxI peI.aMq sfzy sbMDF ivc suKfvFpx af igaf.
vznyrkr dI sLbd inBfAux dIKUbsUrqI ies gwl ivc hY ik Auh inrukqIsulJfAux leI sLbd dy mULl ivc zUMGfAuqrdy hn. AunHF df sLbd-igafn kosL-sIimq nhIN blik ivsiqRq aiDaYn qoNAupijaf hY ijs ivc vyd, sLfsqr, purfxqy hor Gsmfx sLfiml hY. bhuq sfry BfsLfivigafnI ivrft jIvn qoN inKuwty sLbdjfl ivc hI Gusy rihMdy hn ijs krkyBfsLf ivigafn iek KusLk ijhf ivsLfsmiJaf jFdf hY. sulJy hoey vznyrkrdI sLYlI boJl nhIN blik mMJI hoeI, pROV,lOikk qy aksr Audfq hY ijs ivcoN iekinvyklI ivDf AudY ho rhI pRqIq huMdI hY.Auh Bfrq dIaF qkrIbn sfrIaF, KfsqOr qy AuqrI BfsLfvF dI inrflI rUh dyvfikPL hn. myry dyKdy dyKdy hI Auh ikqydI ikqy apV gey hn; hux qF dunIaF BrdIaf bolIaF nUM sihj Bf hI afpxy klfvyivc lY lYNdy hn. inrukqI ivsLf hI aYsfhY, iesdf sfDk iek smyN sQfn qy siQrho igaf, smJo igaf. vznyrkr sfihbjfq dy bRfhmx hn qy mMndy hn ik bRfhmxFdf aslI kMMm igafn ZUMzxf qy afm lokFivc vMzxf hY. Auh rfq zyZ vjy izAUtI qoNPfrg huMdy sfr Gr Bjdy hn ijQy myjL qyaTfrF KulHy kosL qy Zyr sfrIaF hor
pusqkF AunHF nUM AuzIk rhIaF huMdIaF hn.Auh pMj vjy qwk ilKdy hn. iPr nON vjyAuT ky positMg dIaF kmIaF dUr krdyhn. bws ies qoN bfad GMtf zyZ GMtf horsON ky pirvfr nfl Kfxf KFdy qy iPrdPLqr dOV jFdy hn. tukiVaF ivc vMzInINd kdy pUrI nhIN huMdI. ‘sLihr sUqf bRhmjfgy’ vflI nfQF jogIaF vflI khfvq AunHFqy lfgU huMdI hY.
AunHF sLbdF df ieh pMgf koeI swqawT sfl qoN ilaf hoieaf hY. dYink Bfskrivc AunHF df ieh kflm lgfqfr Cp irhfhY. AunHF df kihxf hY, “afpxy krm hIsfnUM mfrdy hn, AunHF nUM hI Bugqxf hY.bws, glq nhIN kr rhy, ieh skUn hY. joilaf-iswiKaf, Auh sB nUM moVnf vIcfhIdf hY, ies leI eynI imhnq. bdlymfhOl ivc phfV qy jf ky sMinafsI qFbx nhIN skdy. DMn sMpqI hY nhIN ijsdyjLrIey lokF df Blf kr skIey.jnm qoN bRfhmx, krm qoNbRfhmx[[[ eyhI kr skdfhF.” sLbdF nUM hI pRxfey iessLKs ny dosqF imwqrF nU Mimlx-iglx qy ijLMdgLI dy horJmyilaF qoN iek qrHF sMinafsilaf hoieaf hY. AunHF dy iesjnUMn bfry iksy ny ktfKsL kIqfsI ik 26 nvMbr 2008 nUMbMbeI ivc dihsLqgrdF dyhmly dOrfn jd sfry Bfrq ivchfhfkfr mc geI sI, AunHFafpxf icwTf ilKxf nf Cwizaf.Auh qYRkfl qy smuwcy bihRmMzdy drsLn sLbdF qoN hI kr lYNdyhn. afpxI BfsLf pRqI eynIlgn qy pRqIbDqf Gwt hI dyKxnUM imldI hY. sLbd-inrukqIpRqI ieho ijhf sLYdfa mYnUMafpxy sfbkf sihkrmIjI[aYs[ irafl ivc dyKx nUMimilaf sI, ijnHF ies kMm ivcmyrI vI cytk lfeI pr iraflsfihb df vDyry igafn kosLFqwk hI sIimq sI; jd ikvznyrkr sfihb iesnUM mOilkaiDaYn nfl amIr bxfAuNdy hn. keIvfr qF ieMj lgdf hY ik iek hI sLbd nUMzuMUGfeI ivc smJx leI AunHF Gwto Gtiek ikqfb jLrUr pVHI hY.
iek dUjy qoN ivsMgq jfpdy sLbd Auhafpxy kmfl dy inrukqk jfdU nfl joVidMdy hn. kI koeI soc skdf hY ik TfT-bfT ijhf sLbd twtI qoN ivkisq hoieaf
ieMnIku
bfqbljIq bfsI
Pon: 734-454-4958
hY? grIbF dI bsqI TwTI iesy nfl sbMDqhY, sfzy keI ipMzF df nF TwTIaF hY. ‘vr’sLbd df arQ huMdf hY mMg jF cox. iesdfsB qoN pRclq arQ hY pqI df vr rUp.pUrv vYidk kfl ivc kMinaf jF AusdyGr vfly Kud pqI-pfqr nUM cuxdy sn.vrx jF svMbr ies gwl dI pRoVqf krdyhn. brfq sLbd vI iesy gwl vwl sMkyqkrdf hY. ‘vr’ jF ies qoN bxn vfly vrdfnqoN mMgxf vfly arQ spsLt ho jFdy hnikAuNik iksy dyvqf irsLI-munI jF rfjy qoNies dy jfck vr hI mMgdy hn. vr sLbddI ivAuqpqI qoN pqf lgdf hY ik mfqf-pRDfn Aus kfl ivc lVkIaF afpxy pqIdI cox krdIaF sn. arbI qoN afey sLbdrkm qy ikRsLn dI pqnI rukmxI ivcsFJ hY. Kud ikRsLn afkrsLx, ikRsLI nfljuiVaf hoieaf hY. ikRsLn kflf hY ikAuNikAuh sfry rMgF nUM afkrsLq krky afpxyaMdr smo lYNdf hY. isr dy vfl, kxk dIbwlI, bflkonI, bflfKfnf, bflm, blmf,bflsLivk qy hor ikMny sfry iek dUjy qoNdurfzy pRqIq huMdy sLbd iek hI mUl kfrnjuVy hoey hn. pMjfb dy sLihr ksUr dy nFbfry pRcilq Dfrnf hY ik ieh rfm dy byty
kusL qoN bixaf hY pr vznyrkr dlIlidMdy hn ik iesdf muZ arbI df DfqUksr hY ijs df mqlb kwtxf, iClxfqrfsLxf huMdf hY. iesy qoN ivkisq ho kyarQ ikly bxfAux vwl cly igaf hY.ieh gwl mMnxXog hY, ksUr ivc 12 vwzygVH hn jo ieQoN dy sLfskF ny aPgfnhmilaF qoN bcx leI bxfey. ieiqhfs
ivc hor vI keI ksUr afAuNdy hn.iswKF nUM ieh jfx ky acMBf hovygf
ik ijs kfrsyvf nUM Auh afpxy Drm dIivsLysLqf smJdy hn, Auh ‘krsyvf’ dyrUp ivc mhfrfsLtr dy mMidrF ̀ c purfxysmyN qoN cl rhI hY. kfrsyvf qoN Bfvkfrjsyvf jF srovr `coN gfr kZx dIsyvf nhIN ijvyN mhfn kosL dy krqf nyibafinaf hY, blik hwQF (kr = hwQ) dIsyvf hY. sLbdF dy aqIq qoN ieh gwlBlIBFq idRV ho jFdI hY ik sLbd shImfainaF ivc mfnv jfqI dI eykqf pRqwKkrdy hn. ienHF dI pysLkdmI awgy dys,
ieh inbMD ilKx df sbwbies leI bixaf ik pVHn vfilaFdI shUlq leI AunHF bhuq sfryicwiTaF nUM sMkilq krky pusqkrUp ivc pRkfsLq kr idwqf hY.vznyrkr dI ieh pRfpqI isrPihMdI leI hI lfhyvMd nhIN blikBfrq dIaF sfrIaF ihMd-afirafeIBfsLfvF leI hY ikAuNik sBnF dImuZlI sLbdfvlI iek hY. Bfrq ivcaMgryj L ivdvfn m onIarivlIamjL ny sMsikRq sLbdF df iekivsiqRq inrukq iqafr kIqf sIpr sfzy iksy dysI ivdvfn ny iespfsy iDafn Gwt hI iDafn idwqfhY. pMjfbI ivc qF bhuq hI mfmUlIkMm hoieaf hY. vznyrkr dy iesgRMQ ivc koeI 1500 sLbdF dI
inrukqI AuplbD hY. AunHF dI Xojnf dshjLfr sLbdF dI ivAuqpqI aqy ivvycnfdI hY ijs leI do hor KMz vI Cpx ihwqiqafr pey hn. nIlkml pRkfsLn duafrfpRkfisLq ies pusqk dI kImq 600 rupeyhox dy bfvjUd irlIjL smfroh dOrfnrwKIaF sfrIaF ikqfbF hwQo hwQ ivkgeIaF.
sLbdF df musfiPr
jo ilaf-isiKaf, lokF nUM moVnfcfhIdf hY - aijq vznyrkr
ky dohF leI hI igxnXog mhwqqf rwKdfhY. ieh keI kOmIaqF ivckfr BulyKy qybyivÈvfsI pYdf krdf hY aqy ieh keIpftk pfAuNdf hY aqy ieAuN afpxy sFJyjfbr duÈmx iÉlfÌ kOmI mukqI dysMGrÈ ivc Bfrq dy sB dwby-kucly lokFdIaF ÈkqIaF dI eykqf aqy mËbUqI ivcivGn pfAuNdf hY. ieh pwK BfrqI lokF dybuinafdI ihqF dy Ault aqy BfrqI hfkmFdy ihq ivc Bugqdf hY. ies leI BfrqIlokF dy ihq hI ieh mMg krdy hn ikAunHF ƒ Bfrq dI iksy vI kOmIaq nflmukfblqn ivqkrybfËI dy hr ieËhfrdf idRVHqf nfl ivroD krnf cfhIdf hY.
Bfrq aMdrly kOmI svfl dy Aupribafny lwCxF qoN ieh spÈt ho jfxfcfhIdf hY ik afm BfrqI lokF dy ihqBfrqI hfkmF dy ihqF dy Ault, BfrqaMdrlI iksy vI kOmIaq Aupr kOmI dfbyjF ivqkrybfËI nfl bymyl hn. so, BfrqIhfkmF dy “BfrqI irafsq dI aKMzqf dy
JMzy” dy mukfbly smuwcy BfrqI lokF dIeykqf dy JMzy ƒ bulMd krn df iehbfhrmuKI afDfr bxdf hY pr ijMnf icrqk kOmI dfby jF mukfblqn kOmIivqkrybfËI dy ivroD ivc ies bfhrmuKIafDfr df koeI Tos ieËhfr nhIN huMdf,Enf icr qk smUh BfrqI lokF dI eykqfdy JMzy dI AunHF kOmIaqF ivc koeI vuwkqnhIN bxnI ijhVIaF BfrqI hfkmF dydurivhfr kfrn ivwQ qy pfVf mihsUskrdIaF jF mukfblqn ivqkrybfËI qoNpIVq hn. do hrÌI gwl qF ieh hY ikies ivroD dI sB qoN jfhrf, ieksfr aqyBrvIN Èkl qF Bfrq aMdrlIaF sBkOmIaqF dy afpf-inrxy dy aiDkfr ƒbulMd krn df idRVH pYNqVf hY. iksy vIkOmI DVy nfl sbMD rwKx vfly afm lokFdy pwK qoN iksy vI hor kOmIaq dy kOmIafpf-inrxy dy aiDkfr ƒ bulMd krnfBfrqI hfkmF nfloN isafsI qOr ̀ qy inKyVfkrn aqy sFJy kOmI duÈmxF iÉlfÌ sB
kOmIaqF dy sFJy sMGrÈ leI mYdfn sfÌkrn vwl iljFdf hY.
kÈmIrI jwdojihd df mulFkxkfhd y leI?: kÈmIrI l okF dIvrqmfn jwdojihd df isafsI mulFkxkrn qoN bÊYr aqy ies mulFkx dy afDfrAuqy ies jwdojihd ƒ idwqI jfx vflIhmfieq, ikho ijhI aqy ikMnI hovy, dfinrxf kry qoN bÊYr, dUijaF vwloN kÈmIrIlokF dy kOmI afpf-inrxy dy hwk dIBrfqrI hmfieq afm aqy nFh-pwKIiksm dI hI hovygI. nFh-pwKI iksm dIies krky ik Auh afm kÈmIrI lokF dIies jwdojihd nfl sFJy kfj vjoN juVnqoN bÊYr, isrÌ BfrqI hfkmF duafrf qfkqdI vrqoN afsry kÈmIrI lokF ƒ BfrqIirafsq nfl nrV ky rwKx df ivroDkrn qk sImq kr rhy hoxgy. afmiksm dI ies krky ik ieh afpxI kOmIÈnfÉq ƒ jqlfAux leI kIqy iksy vIjnqk hMBly (vrqmfn leI ivÈyÈ nhIN)
kÈmIr dI jwdo-jihd jo kÈmIrIaF vwloN hovy (jF hor iksy vIBfrqI kOmIaq vwloN) leI kIqI jfx vflIBrfqrI hmfieq hovygI.
ijvyN sfry isafsI msilaF bfry swchY, kÈmIrI lokF dI jwdojihd dy mfmlyivc vI, ies dI hF-pwKI BrfqrI hmfieqies gwl ‘qy inrBr krygI ik iesjwdojihd rfhIN kI (sfrIaF kOmIaqF dyafm lokF dy) sFJy ihq df pRgtfa huMdfhY, aqy iks hwd qk huMdf hY? hor qrHFnfl gwl krnI hovy qF kÈmIrI lokF dIjwdojihd AunHF Auqy kOmI dfby dy smfjk-isafsI sroq leI ijs hwd qk cuxOqIbx ky AuTygI aqy ies qrHF sfmrfj-ivroDI aqy jgIrdfrI-ivroDI idÈfaÉiqafr krygI, Ausy ihsfb nfl hI iehsB kOmIaqF dy lokF koloN BrfqrI hmfieqhfsl kr lvygI ijhVI sfmrfjIaF aqydysI ipCFh-iKwcUaF dy rfj ƒ pltf mfrnleI sMGrÈ dy sFJy morcy qk vI apVskdI hY. (smfpq)
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (28)
hY jo Aus dy Éud dwsx anusfr aMgryËI‘c socdf hY. pMjfbI bolx jF ilKx vylyAus ƒ afpxy mn ivcoN gwl ƒ pMjfbI ivcqrjmf kr ky bfhr kwZxf pYNdf hY. AusyqrHF ijs qrHF asIN afm pMjfbI lok jdoNsfƒ aMgryËI ilKxI jF bolxI pY jfvy,ivcfrF ƒ aMdroN aMgryËI qrjmf kr kybfhr kwZdy hF. ies gwl ƒ Auh koeImfx vflI gwl vI nhIN smJdf. bs AusdI qrbIaq hI aYsI hoeI hY. iesy krkyAus dIaF sfrIaF ilKqF mUl rUp ivcaMgryËI ‘c CpIaF hn. dUjf, Aus dIaF
Dfrimk qy ieiqhfsk ilKqF ƒ Cwz kybfkI sfrIaF ilKqF iksy nf iksy qrHFcrcf df ivÈf bxdIaF rhIaF hn; BfvyNAuh nfvl hn, sMpfdkI jF kflm. iesdf vwzf kfrn ieh hY ik Auh jo socdf hY,lgBg Auh hI ilK jF bol vI idMdf hY.afm iensfnF ƒ vI BfvyN Ausy qrHF dIaFgwlF jF socF cMgIaF lgdIaF hn prAuh iksy sdfcfr jF smfjI zr kfrnAuh sB kuJ bol jF ilK nhIN skdy. AuhÉud ilKdf hY ik lyKk vjoN inform,amuse and provoke (sUcnf, mnorMjn
aqy BVkfht) hmyÈf Aus df mfto jFakIdf irhf hY qy Auh ies akIdy ‘qyzitaf vI irhf hY. Aus vwloN lokF ƒ sUicqkrn vflI gwl ƒ hr iek ny slfihafhY. Aus vwloN hYrfn krn vflI gwl ƒbhuiqaF ny mfixaf aqy kuJ ny Aus ƒburf aqy gMdf ikhf. Aus vwloN BVkfeygey lokF, jo vwzy lok hI sn, ny Aus ƒsbk isKfAux dI koiÈÈ vI kIqI qy Ausƒ adflqF ivc vI GsIitaf hY. ijvyNgoienkf dy ivroD aqy ieMdrf gFDI dy hwkivc ilKx bdly goienkf ny Aus ƒ ‘rFzkf BFz’ ikhf aqy murfrjI dysfeI nypRDfn mMqrI dI shuM cuwkx qoN qurMq bfadijhVf pihlf kMm kIqf, Auh ÉuÈvMq isMGƒ ‘ielstryitz vIklI’ dI aYzItrI qoNÌfrg krn df sI.
iesy ÉuÈvMq isMG df iliKaf aqy huxyhuxy Cipaf nfvl ‘id snsYt klwb’ (TheSunset Club) awj kwlH pVHn-ilKx vflyBfrqI srklF ivc crcf df ivÈf bixafhoieaf hY. ieh nfvl bVy sMKyp ijhy plftduafly Ausfiraf igaf hY. ies ivc isrÌiqMn pfqr hn jo afpxy jIvn dy 80-80vrHy guËfr cuwky hn. ies ivc koeI aYkÈnnhIN, bs iqMnF pfqrF ivc afpsI bihs jFvfrqflfp rfhIN hI nfvl awgy qurdf jFdfhY. ieh nfvl ieko QF `qy hI vfprdf hYijQy ieh iqMnoN bËurg roË Èfm af ky bYTdyhn. ienHF gwlF dy bfvjUd ieh nfvl vIÉuÈvMq isMG dy dUsry nfvlF vFg slfihafaqy ivcfiraf jf irhf hY. nfvl dy muwKpfqr iqMn bËurg dosq hn jo ipCly 40sflF qoN hr Èfm loDI gfrzn afAuNdy hnaqy hmyÈf Ausy bYNc ̀ qy bYTdy hn aqy afps`c gwlbfq jF bihs krdy rihMdy hn. iesnfvl df smF 26 jnvrI, 2009 qoN ÈurU hoky 26 jnvrI, 2010 `qy Éqm ho jFdf hYXfin 12 mhIny df smF hY aqy ÉuÈvMq isMGny ies dy 12 hI kFz bxfey hn.
ienHF iqMn buwZy imwqrF ivcoN iek dfnF pRIqm Èrmf hY jo ihMdU hY. dUjy df nFnvfb brkq-AuWlf byÊ hY jo muslmfnhY aqy qIjy df nF bUtf isMG hY jo iswK hY.ieh iqMny hux loDI gfrzn aqy sujfnisMG pfrk, jo ÉuÈvMq isMG dy dfdf jIsujfn isMG dy nF ‘qy bixaf hY, dy nyVy-
qyVy rihMdy hn. iqMny iksy vyly Bfrq dyvwzy ahuidaF ‘qy rhy hn. Èfm ƒ loDIgfrzn dy Éfs bYNc ‘qy kdy afpxy-afpxyDrm ƒ Auqm iswD krn leI bihs krdyhn aqy kdy rfjnIqI ivc vD rhyiBRÈtfcfr bfry qbsrf krdy hn, idwlIivc vfpr rhy skYNzlF dI gwl krdyhn. hr roË aÉbfrF dIaF surÉIaFpVH ky afAuNdy hn aqy Pyr AunHF bfryafpxy pRqIkrm idMdy hn. keI vfrbihs grm ho jFdI hY ikAuNik ieh iqMnyhI Éud iksy srkfr ‘c rhy hn jFsrkfr dy nyVy-qyVy rhy sn. nfvl dyieh pwK ijMnI sfdgI nfl mYN dws irhfhF, nfvl ‘c ieh sB kuJ Ausy hI sfdgInfl vfprdf nhIN. bVy idlcsp jumlyqy iÉafl imldy hn pVHn ƒ! nfvl dfsB qoN idlcsp pwK hY jdoN ieh lokafpxI jvfnI dy smyN ƒ Xfd krdy hnikAuNik aYsy pihlU ibafnx ivc ÉuÈvMqisMG df koeI sfnI nhIN hY. jdoN Èfm dfsUrj jfmf msijd dy gol ijhy guMbddy Ehly huMdf hY aqy guMbd ‘qy Èfm dIrwqI rOÈnI pYNdI hY qF ienHF ƒ vI afpxIrwq dy grm hox vyly dy idn Xfd afjFdy hn. ieh lok afpxI jvfnI dy idnFdy Byq iek-dUjy nfl sFJy krdy hn. Ausvyly kuJ dIaF afpxIaF kuJ swcIaF aqykuJ kflpink khfxIaF suxfAuNdy hn.nfvl dy iesy pihlU bfry awj kwlH bhuqIcrcf ho rhI hY. lyKk ny 12 dy 12 kFzFivc hr mhIny nfl sbMDq mOsm,bnspqI qy Pl-PuwlF ƒ vI bVI ÉUbsUrqInfl ibafn kIqf hY.
ieh nfvl smuwcy Bfrq dI rfjnIqIaqy smfj bfry bVI inrpwK kumYNtrI hY.dyÈ ivc Dfrimk ÉihbfËI aqy hor aMqr-ivroDF vwl vI nfvl ieÈfrf krdf hY. nfvlpVHidaF kdy asIN rwj ky hwsdy hF qy kdysfzIaF awKF ivc hMJU af jFdy hn. kdynfvl gMBIr lwgdf qy kdy-kdy mËfhIaf.kdy idl ƒ hlUxdf hY qy kdy kfmyzI dfafnMd idMdf hY. ÉuÈvMq isMG ƒ jfxn vflydwsdy hn ik nfvl df ‘bUtf isMG’ Éud lyKkhY qy pRIqm Èrmf aqy nvfb byÊ lyKk dyivCV cuwky dosq hn ijnHF dy ivXog ivc hIAus ny ieh nfvl iliKaf hY.
isMG dI pqnI gurÈrn kOr muwK mihmfnsn ijs dy kr-kmlF nfl ies nfvldI GuMz-cukfeI hoeI sI. styj `qy 96sflf buwZf hoieaf ÉuÈvMq isMG kursI ̀ qykuJ kuwbf ijhf hoieaf bYTf sI. isr `qytopI aqy sfhmxy skOc df mwg sI. kol hIgurÈrn kOr bYTy sn. nfvl irlIË krnvyly gurÈrn kOr ny sMKyp ijhy BfÈx ivcikhf: “ÉuÈvMq isMG ny mYƒ lyKk bxfAuxdI bhuq koiÈÈ kIqI pr ieh hr iksy dyvws dI gwl nhIN huMdI. afpxy afp ƒ mYNsuBfgI smJdI hF ik mYN ÉuÈvMq isMG dIaFguwz buwks ̀ c hF. mYƒ awj ies mhfn lyKkdf ieh nfvl jfrI kridaF bhuq hI iËafdfmfx mihsUs ho irhf hY.”
Aus qoN bfad vfrI afeI ÉuÈvMqisMG dI, qF pqf lwgf ik ieh do bMidaFdy shfry nfl AuTx-bYTx vflf bMdf awjvI 40 sfl pihlF dy afpxy vyly vFgboldf aqy socdf hY. Aus ny dwisaf: “mYƒbVI ÉuÈI hY ik gurÈrn kOr myry swdy ̀ qy
myrf nfvl jfrI krn afeI hY pr keIvfr ieh ibn bulfey vI af jFdI hY.” (afmkrky ÉuÈvMq isMG gurÈrn kOr ƒgytkrwsLr (gate crusher) kihMdf hY)gurÈrn kOr nfl afpxy irÈqy ƒ mYN
dosqF-imwqrF ivc bVf huwb ky pRcfrdfhF. keI vfr pRDfn mMqrI dy GroN mYƒPuwl Byjy gey hn. mYN AunHF PuwlF ƒ keI-keI idn ikqfbF dI almfrI Aupr rwKIrwKdf hF qy hr imlx afey ƒ dwsdf hFik ieh Puwl mYƒ gurÈrn kOr ny Byjyhn.”
nfvl dy Cfpk pYNgUien pbilÈrËny ies pRogrfm ivc ÉuÈvMq isMG dyjfxUMaF qy imwqrF dIaF Aus bfryitwpxIaF dI iÌlm vI ivKfeI ijnHF ivcmxIÈMkr aeIar, aYm[jy[ akbr,ivkrm syT, pfiksqfn qoN afsmFjhFgIr, ivnod mihqf aqy hor bhuqsfrIaF ÈÉsIaqF Èfml hn. ies ivcÉuÈvMq isMG dI Éfs dosq sfdIaf dyhlvIdIaF itwpxIaF vI Èfml sn. ÉuÈvMq isMGny afpxI bhuq mÈhUr ikqfb ‘nOt eynfeIs mYn tU noa` sfdIaf dyhlvI ƒsmripq kIqI sI. iliKaf hY:
lyKk hY, pwqrkfr hY, tI[vI[ sIrIal qyzfkUmYNtrI inrmfqf hY aqy smfj syvkhY. ienHF sB gwlF qoN Aupr Auh bhuqÉUbsUrq hY jo 1957 ‘c jnmI sI. AuhkihMdI hY ik ÉuÈvMq isMG buwDIjIvI hY,mUrK hY, ÈYqfn hY, iBRÈt hY pr eImfndfraqy spÈt hY. Aus ny iek vfikafsuxfieaf ik ÉuÈvMq isMG kursI ‘qy bYTfsI aqy Auh dovyN bfhvF Aus dI kursI dymoiZaF ‘qy rwKI JukI hoeI KVHI sI ik ÌotoiKwcI geI. ÉuÈvMq isMG ny Auh Poto muMbeIafpxy dÌqr dy noits borz ‘qy lgvfidwqI aqy sfdIaf ƒ kihx lwgf, “vyK!qUM mYƒ bdnfm kIqf hY!” sfdIaf dwsdIhY ik Aus ny ÉuÈvMqqqqq isMG ƒ ikhf,“bdnfm qF qusIN mYƒ kIqf hY. myry bfryqusIN kflm ilKdy rihMdy ho aqy afh huxÌoto sB ƒ ivKf rhy ho, ijvyN Ìoto jfx-buwJ ky iKcvfeI geI hovy.”
ÉuÈvMq isMG qy Aus df ‘id snsYt klwb’ cldy-cldy
sfdIaf dyhlvI
zf[ inrml isMGpl pl bdlxf, rMg vtfAuxf,
purfixaF df JVnf aqy nivaF df puMgrnfkudrq df suBfa hY. ies bdlfAu kfrnhI smuwcI sjIv qy inrjIv kudrq dIaFmnmohk rMgInIaF dI isrjxf hoeI hY.ieh sihj vrqfrf anMq kfl qoN inrMqrikirafÈIl hY. smUh jgq dI bnfspqIaqy jIv jMqUaF df sgl psfrf iesyvrqfry df iswtf hY. sfzy vfly sUrjI mMzldf iek gRih sfzI DrqI ies anMq lIlfdf iek Cotf ijhf ihwsf hY, ijsdI sfnUMQoVI bhuq jfxkfrI hY. sfzI soJI vflyjIvn dI khfxI arbF sfl pihlF iesyDrqI Auqy afey vwzy BUgoilk bdlfvF qoNÈurU huMdI hY. kroVF vMngIaF dy pfxI vflyaqy KuÈkI vfly ibrK bUty qy jIv jMqUieQy ivgsdy vI rhy aqy afpo afpxIaAuD pugf sdf sdf leI alop vI huMdyrhy. DVkdy jIvn dI ies sMglI dIaFkVIaF afpo afpxy QF bhuq mhwqvpUrnhn. ienHF dI vMn-suvMnqf, iBMnqf hIDrqI Auqy jIvn dI hoNd hsqI dI jfmnhY. jy jIvn sMglI dI koeI inwkI qoN inwkIkVI vI afpxI QF qoN iKsk jfvy qF nqIjybVy iBafnk inkldy hn. ies Bfxy dykfrn kudrqI vI ho skdy ny aqy gYrkudrqI vI.
kudrq ivc qF kdI vI kuJ
axivigafnk nhIN vfprdf, hr GtnfnUM qrk anusfr smiJaf jf skdf hY.ies qoN Ault mnuwK vwloN mnmrËI nflkIqI koqfhI nUM kudrq kdI vI nhINbKÈdI. iensfnI jIvn dy hoNd ivc afAuxqoN pihlF jIvn sMglI dy dUjy keI jIvFny vI sfzI ipRQvI dy ieiqhfs ivc keIvfr aijhIaF koqfhIaF kfrn sjfvFBugqIaF. ies mhwqvpUrn ivÈy sbMDIajy ikafsarfeIaF hI lfeIaF jFdIaFny KojF nhIN hoeIaF. pr iek ikafs ËrUrswc sfbq hoieaf ey. DVvYl jIvzfienfsorF df ies DrqI qoN alop hoxfhkIkq hY. sUJvfn ivdvfn iesmhFvrqfry nU M vI ies jIv dIaFafphudrIaF nfl joV ky hI smJdy ny.kihMdy ny ‘aiq df qy rwb df vYr huMdf hY.’zfienfsorF ny vI afpxy simaF ivc hrpwKoN aiq cuwk leI sI. Kfx-pIx, lVn-iBVn, aOlfd pYdf krn aqy kudrqIsoimaF dI durvrqoN ny ienHF dI mwq hImfr idwqI. afKr ieh afpxI ihrs hvsivc sV ky afp hI suafh ho gey. awjasIN ienHF dy ipMjr vI sbUqy nhIN lwBskdy. kudrq bVI byaMq hY.
awj dy dOr df mnuwK vI lgBg
zfienfsorF dy rfh hI qur irhf hY. iehdIBuwK qy loB lflsf ny iehdf qy siqafnfskrnf hI krnf ey. pr ikMny hI hor mfsUmjIv, jMqU, pÈU, pMCI, jlcr jIv, kItpqMg aqy axigxq mihkdy tihkdy PuwlbUty, DrqI dI cfdr aKvfAuNdy hry kcUrruwK jMgl sdf dI nINd sONdy sfzIaF awKFqoN EJl ho rhy ny. ies kflI klUtI krqUqdI rÌqfr ipCly sO ku sflF ivc aYnIqyj ho geI hY ik hux qF iehdI Qfh pfAuxIvI aOKI jfpdI hY. ieh Bfxf smuwcy sMsfrivc eI vfpr irhf hY. iehdy pRBfv pRqwKnËr afAux dy bfvjUd vI asIN nhIN smJrhy. kdy afKrF dI aOV qy soky kfrn‘kfl’ pY jFdy hn. axigxq jIa jMqBoKVy qy ipafs dI Byt cVH jFdy hn. KfDKurfk dI kmI anykF Guwg vsdy ipMzFÈihrF nUM BUqvfiVaF ivc qbdIl kr idMdIhY. eyQoN AujVy puwjVy lok dr dr TokrFKfx leI mËbUr ho jFdy ny. jy ikDry mINhvrHn lwg jfvy qF vI kV tuwt jFdy ny. hVHKVHIaF PslF roVH ky lY jFdy ny aqy GrGft jF Zih ZyrI ho jFdy ny jF Kflm-KflI ho ky BF-BF krn lg pYNdy ny. phfVFAuqy aqy TMZy mulkF ivc brPbfrI sBkuJ hI Twp kr idMdI hY. ieh sfrf Bfxf
kudrqI vfqfvrx ivc pRdUÈx vDx kfrnvfpiraf hY. ruwqF kruwqF ho geIaF ny.kudrqI afPqF Kfs krky BUcflF,sunfmIaF, qUPfnF, hnHyrIaF dI igxqI hInhIN vDI, ienHF dy mfrU asr vI qyË hoeIqIbrqf dI bdOlq bhuq vD gey hn.
afp m uhfr y ÈihrIkrx aqymunfPyKor snaqIkrx ny ÈihrF df hInhIN DrqI mF df mUMh muhFdrf hI vlUMDrsuwitaf hY. ËihrIlIaF irsfAU gYsF,Gfqk qy mfrU rsfiexF vflf inkfsIpfxI, kurbl kurbl krdIaF gwzIaFmotrF dIaF BIVF, gMdIaF bsqIaF dIBrmfr, nÈy, mfrDfV aqy afpf-DfpI nyÈihrF dy rUp ivc sfzI DrqI Auqy hIkuMBI nrkF dy nmUny sfkfr kr idwqy ny.awj kwlH ÈihrIN jF bYxy vwsdy ny jF kfm,kRoD, loB moh, hMkfr dy gRwsy rfKÈ.
ipMzF df mUMh mwQf sMvfrn dI QFivgfVn ivc aKfAuqI hry ienklfb nyKyqI dI pfk pivwqr ikrq nUM vI bfjfrUvysvf df vys pvf idwqf hY. munfPyKorI dIcUhf dOV ny KfdF qy dogly bIjF nfl AupjvDfAux nUM hI tIcf imwQ ilaf. kIVymfrËihrF, ËmIndoj pfxI dI durvrqoN gYrkudrqI PslF, ruwKF jMglF df vZFgf,
KyqI sMdF dI kuvrqoN, hwQIN ikrq qoNiknfrfkÈI ny ikrsfxF nUM KuÈhfl krndI QF kMgfl kr idwqf hY. QoVIaF ËmInFvfly mËbUrIvs ËmInF qoN hwQ Do rhy ny.nvIN poc prdysF vwl vhIrF Gwq rhI hY.afqmhwiqafvF, nfmurfd ibmfrIaF,ivafhF dy qoV ivCoVy, ivwidaf vwloN byruKI,niÈaF dI Brmfr ipMzF vfilaF dI hoxIbx geI hY. pfxI muwkI jf irhf hY, KyqIleI sMd sMdyVf phuMc qoN bfhr huMdf jfirhf hY. sUdKorF, afVHqIaF, bYNkF dykriËaF aqy Twg tRYvl eyjMtF ny pyNzUaFnUM mkV jfl ivc Psf ilaf ey. Drmkrm aqy ivwidaf vrgy pivwqr kMmFnUM munfPyKor vpfrIaF ny sFB ilaf hY.lok rfj dIaF zINgF, swiBafcfr dy Pokyhoky, smfj suDfr dy JUTy dfavy, mËHbIazMbr sfzf siqafnfs krn ‘qy qulyhoey ny.
ieh sfrf kuJ sfzy ivhMidaFivhMidaF kuJ smyN ivc hI vfpr igafhY. ieko iek afs dI ikrn hn gurUaF,sUPIaF, BgqF dI lIh ‘qy cwlx vflyivrly tfvyN sMq mhFpurÈ aqy kuJ lokfeIdI pwDr ‘qy kMm krn vflIaF inwkIaFinwkIaF sMsQfvF. ieh sfry sfzy shIsocxI vfilaF dy pRyrnf sRoq bx ky byVfpfr lMGfAux leI afpxy hwQIN kfrjsMvfrn dy pFDI ny. afAu ienHF df sfQdyeIey.
vyKidaF sfzy, hfsy Auz gey pMjfb dy
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (29)
zf[ gurnfm kOr
(1) jmhUrIaq iewk burkf hY jo kdykoeI pihndf hY kdy koeI. burky aMdrlfsLfsLk kdy ihtlr bx jFdf hY, kdymsolnI, kdy aOrMgjyb, kdy ieMdrf,kdy rfjIv, kdy byaMq isMG aqy rya-rbYro, kdy ky pI aYs igwl. jmhUrIaqkfqlF leI afdmI dI bybsI df ryqlfitwbf hY, ijs nMU kdy hvf AuWzf ky lYjFdI hY qy kdy quPfn.
(2) BfrqI sMivDfn kql ho cuwkf hY,jmhUrIaq jlfvqn kr idwqI geI hY,pfrlImYNt dIaF gol kMDF dy ZkONsly`c isafsI ksfeI juVdy hn jo prjfnMU ijbf krn dIaF qrqIbF GVdy hn.
cfr jUn nUM mYN isMG sfihb BfeImnjIq isMMG, zf[ kyhr isMG, zf[ ENkfrisMG, s[ mihMdr isMG nfl AuqrIamrIkf ivc vwK vwK ÈihrF ivc rwKygey sYmInfrF ivc Bfg lYx leI clI geI,ijs ivc zf[ drÈn isMG aqy AunHF dIDrm pqnI vI inAU Xfrk ivc sfzy nflaf rly. myry ipwCoN luiDafxy dy iksyigafnI Bgq isMG ny AuQoN inkldy ‘sMqispfhI’ rsfly ivc myry iKlfP iek lyKCfipaf ijs nUM pVH ky myrI BYx gurmylkOr bhuq Gbrf geI. jdoN mYN vfps geIqF Aus ny Auh lyK myry awgy rwK idwqf.pVH ky mYN ikhf, “koeI gwl nhIN. swcfeIqF swcfeI hY. iËMdgI ivc keI kuwJ suxnfaqy sihxf pYNdf hY. jy sRI akfl qKqsfihb vwloN mYnUM iksy gwl dy Xog smiJafigaf hY aqy mfx bKiÈaf igaf hY, qFiPr nukqfcInI vI sihxI hI pvygI.”gurbfxI ny sfnUM iek iswK dy qOr qy ijMnfpRym-ipafr nfl rihx dI iswiKaf idwqIhY, asIN Aus qoN kohF dUr hF. gurU vwloNsfnUM hr mfmlf Èbd gurU sRI gurU gRMQsfihb dI agvfeI ivc afps ivc rlbYT ky sulJfAux df afdyÈ kIqf igafhY pr asIN hr mfmlf zFg nfl nijwTxdI koiÈÈ krdy hF. iml bYT ky sMgqIrUp ivc msly nijwTx dI crcfkridaF BfeI mnjIq isMG jQy smyqinAU Xfrk qoN kYnyzf torFto huMdy hoeyvYnkUvr phuMcy qF mgry hI mMdBfgIÉbr phuMc geI ik ircmMz ihlgurdvfry ivc JgVf ho igaf. dovyN iDrFies kdr zFg-sotf hoeIaF aqy ikRpfnFinklIaF ik gurdvfrf sfihb ivcpuils hYlIkfptr rfhIN afeI aqy bUtFsmyq aMdr geI. sfiraF nUM ies gwldf bhuq aPsos lwigaf. ieh sB awjvI ËfrI hY.
torFto XUnIvristI ivc iswKstwzIj cyar dy sbMD ivc XUnIvristIdy aiDkfrIaF nfl sfzI mIitMg rwKI geIsI. afpxy BfeIcfry ivcoN ijs swjx nyies mIitMg df pRbMD kIqf sI, Auh afpiksy ivBfg ivc zfierYktr sI. AudoN hflyinAUXfrk vflI Gtnf nhIN sI vfprI.Aus ny BfeI mnjIq isMG nUM dwisaf,“gurdvfiraF dy pRbMD dI mflkI nUM lY kyieQy ieh hfl hY ik mYN afpxy bwicaF nUMkdI vI aYqvfr vfly idn gurdvfry nhINlY ky jFdf, ikAuNik pqf nhIN huMdf pRbMDkkdoN iek-dUsry dI pwg nUM hwQ pf lYx.mYN AunHF nUM hmyÈf hPqy dy dUsry idnF ivcgurdvfry lY ky jFdf hF. Auh ieQy jMmy-ply hn aqy AunHF nUM iswKI bfry bhuqfpqf nhIN hY. mYN nhIN cfhuMdf iswKF dI glqqsvIr AunHF dy mn ivc bxy. mYkloz jFhrjoq Aubrfey vrigaF nUM afpF kI khFgyjdoN sfzy afpxy pRbMDk vI gurU dy iswKFvFg vrqfE nhIN krdy? pihlF ienHF nUMqF dwso ik iswK Drm kI isKfAuNdf hY? kIgurU dI bÉiÈÈ kysF dI sMBfl vfsqy sIsqy sjfeIaF iek dUjy dIaF dsqfrF nUMhwQ pfAuxf iek iswK dy nfqy ÈoBf dyNdfhY?”
inAU Xfrk sYmInfr dy afKrI idngurdvfrf sfihb dy bfhr tYNt lf ky bxfeyKuwlHy pMzfl ivc kfnPrMs kIqI geI ijsivc amrIkf rihMdy vwzy vwzy kwdfvrlIzr Èfml hoey ijnHF ny bVIaF grmf-grm qkrIrF kIqIaF. BfeI mnjIq isMG
sB qoN aÉIr ivc boly. AunHF dI qkrIrdf sfr qwq iehI sI ik qusIN lIzr lokafpxy injI hvfeI jhfjF aqy hYlIkptrFivc sPr krdy ho pr kOm dI ÊrIb mfrikAuN kr rhy ho? ikAuN afpxy, afpxIkOm dy bwicaF dIaF qlIaF Auqy afpisivaF dI iebfrq ilK rhy ho?”
torFto ivc sYmInfr izksI gurU Grdy pRbMDkF vwloN rwiKaf igaf sI, jo keIidn cwilaf (awj klH izksI gurU Gr dyKfiqaF nUM sIl krn dIaF KbrF aÉbfrFivc pVHn nUM iml rhIaF hn). mfltngurU Gr dy pRbMDkF nUM iglf sI ik izksIgurU Gr dy pRbMDkF ny AunHF qoN ieh gwlCupf ky rwKI ik BfeI mnjIq isMG ieQy
af rhy hn. jy pqf huMdf qF Auh vI pRogrfmrwKdy. izksI gurU Gr dy pRbMDkF ny ËmIndf Auh totf idKfieaf ijQy AunHF df ierfdfiek Éflsf skUl bxfAux df sI pr jdoNmfltn gurU Gr nfl juVy kuJ iswKF nUMpqf lwigaf qF Auh iekwTy ho ky bynqIkrn afey, “ieQy ieko smyN qy do ÉflsfskUl cwlxy muÈikl hn. asIN pihlF hIiemfrq bxf cuwky hF aqy skUl ÈurU krn
vfly hF. sfzI bynqI hY ik ienHF nUM khoieh skUl nf KolHx.” izksI gurU Gr dypRbMDkF ny ieh gwl mMn leI.
myrf prcf ‘rol aYNz styts afPvumn ien iswKiejLm’ sI. myry prcy qoNbfad kuwJ bIbIaF ny mYnUM iekwilaF imlxaqy gwlF krn dI iewCf pRgt kIqI ijsdf pRbMD bIbI hrlocn kOr, jo aYqvfrnUM izksI gurU Gr ivc pMjfbI dIaF klfsFpVHfAux df kMm krdy sI, ny Èfm nUM gurUGr dy iek hfl ivc kIqf. AuQy bIbIaFny vfrI vfrI dwisaf ik ikvyN AunHF nUM pqIjF pqI dy pirvfr vwloN qMg kIqf jFdf hY.ieh vrqfrf hfly vI Ausy qrHF jfrI hY,ijs kfrn bhuq sfry Gr tuwt jFdy hn.mYN AudoN vI AunHF nUM iehI slfh idwqI sI,“qusIN pVHIaF ilKIaF bIbIaF ieksmfjk sMgTn ikAuN nhIN bxfAuNdIaF jolVkIaF nUM pyÈ afAux vflIaF ies iksmdIaF GrylU aqy smfjk smwisavF nflnijwT skx aqy ies sMgTn qwk nf isrPduKI bIbIaF hI sihjy phuMc kr skx,sgoN ieh adfrf ijQy vI iksy smwisafdf pqf lwgy afp Aus duKI bIbI dIshfieqf leI phuMcy.”
ieQy hI pMjfbI dy nfmvr kvI aqylyKk sRI nvqyj BfrqI jo zf[ blkfrisMG dy purfxy dosq vI hn, ikAuNik AuhvI pitafly dy mihMdrf kflj qoN pVyH hn,zf[ blkfr isMG rfhIN isMG sfihb nUM
imly. zf[ blkfr isMG pihlF hI izksIgurU Gr dy swdy qy kYnyzf phuMcy hoey sn.AunHF bynqI kIqI ik iek Èfm lMzn(ENtfrIE styt df iek Èihr) dI sMgqdy Coty ijhy iekwT nUM vI iksy swjx dygRih kIqy pRbMD ivc imlx dI ikRpf kro.pRbMDk ies gwl qy QoVy aOKy hoey ik iehqF kfmryz iksm dy lok hn, keI pUrIqrHF iswKI srUp ivc vI nhIN hn, ienHF nUMikAuN imilaf jfvy? pr isMG sfihb sfzIsB dI bynqI sux ky jfxf mMn gey. AuQykeI pVyH-ilKy, zfktr, ieMjInIar iksmdy nOjuafnF ny qwqkflIn smwisavFjQydfr sfihb nfl sFJIaF kIqIaF. mYAunHF nUM suxidaF soc rhI sF ik gurUmhfrfj ny qF hr ÈrDfvfn leI drvfjyKolH rwKy sn, iPr asIN afpxy afp nUMgurU dy iswK aKvfAux vfly ikAu NAudfricwq nhIN hF? ikvyN eyny qMg–idlho gey hF? gurU df qF adyÈ hI, ‘jo jIafvy so rfjI jfvy’ hY.
iek idn mfltn gurU Gr dI sMgqdy drÈn krn leI mKsUs kIqf aqyieQoN vYnkUvr leI Auzfx PVI. vYnkUvrphuMcidaF hI Èfm df cfh-pfxI dfpRogrfm AuQoN dy Kflsf skUl dI Èfndfriemfrq ivc rwiKaf igaf. skUl ivcphuMcidaF hI svfgq kridaF ipMRsIpl
myry kol af ky boly, “iswK Drm ivcsyvf df sMklp”, aqy hws ky svfgqIaMdfË ivc ikhf, “zf[ gurnfm kOr.”mYN vI awgoN hwQ joV ky Ìiqh bulfeI.asIN cfh dy lMgr qoN pihlF iPr-qurky lfiebRyrI dyK rhy sF, ijQy ipRMsIplny rYk ivc peI myrI sMpfdq pusqk‘iswK Drm ivc syvf df sMklp’ vwlieÈfrf kIqf. vYnkUvr ivcoN iek idn‘XUnIvristI afP ibRitÈ kolMbIaf,vYnkUvr’ ivc zf[ hrjoq Aubrfey nflzf[ jsvIr isMG mfn, kYlIPornIaf dyAudm sdkf mIitMg rwKI geI. asIN zf[Bgq isMG (ihstorIan) dy Gr iekwTyhoxf sI ijQoN sfnUM bIbI gurU rfj kOrÉflsf ny afpxI gwzI ivc lY ky jfxfsI. bIbI gurU rfj kOr Éflsf kYnyzIaniswK hY jo vYnkUvr rihMdI hY. asIN sfryjfxdy hF ik nfrQ amrIkf dy gory lokF
nUM iswKI dI jfg svrgI isMG sfihb XogIhrBjn isMG Éflsf ny lfeI hY. asINjdoN bIbI gurU rfj kOr dI gwzI ivc jfrhy sF qF acfnk zf[ kyhr isMG pwuCbYTy, “qusI XogI hrBjn isMG jI dy iswKho?” Auh iek dm bRykF mfr ky bolI,“vt zU XU mIn? afeI aYm gurU goibMdisMG’s iswK, nOt d iswK afP aYnIieMzivjual” aqy asIN Aus nUM sOrIboilaf. mIitMg ivc sfAUQ eyÈIanstwzIj aqy pMjfbI BfÈf nfl sbMDq hormYNbr vI hfËr sn ijvyN zf[ sfDU isMGibinMg aqy zf[ sfDU is MG (KyqIXUnIvristI pMjfbI–pwqrkfrI ivBfg) johux kYnyzf ivc sYtl ho gey sn. mIitMgivc gurU rfj kOr Éflsf ny sfzy nfloN vIvwD svfl-juafb hrjoq Aubrfey nUM kIqyijnHF df Aus kol koeI Auqr nhIN sI.ies mIitMg df hI iswtf sI ik hrjoqAubrfey nUM iswK stwzI cyar Cwz ky afÉrsoÈl sfieMsj ivc jfxf ipaf. BfvyNafpxI iswK isDFqF dI qoV-mroV df kMmAus ny Pyr vI nhIN Cwizaf ijs df nqIjfAus dI pI[aYc[ zI dI ividafrQx zoirsjYkobÈ df QIiss “jYNzr lokyÈn ien iswKihstrI” dy rUp ivc sB dy sfhmxy hY.ies QIss ivc iswK iesqrI bfry bVymfVy ZMg nfl iliKaf igaf hY aqy iehpusqk rUp ivc Cp cwuikaf hY.
(cldf[[[)
syvk kI ardfis
bfbf suwcf isMG
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (30)
afvhu isK siqgurU ky ipafirho gfvhu scI bfxIzf[ gurnfm kOr
bfxI sMsikRq dy Èbd vfxI dfpMjfbI rUp hY ijs dy arQ hn bolI,afvfË, sMgIq, awKr, aiBivaMjn df ZMgafid afid. iswK Drm icMqn anusfr iesdy Éfs arQ hn. iswK Drm icMqn ivcbfxI qoN Bfv rwbI klfm qoN ilaf igafhY. bfxI Auh igafn hY ijhVf gurUsfihbfn nU M prmfqm-suriq nfliewksurqf dy iCxF ivc pRfpq hoieaf aqyies igafn nUM AunHF ny Èbd dy rUp ivcprgt kIqf. ies df arQ iehI bxdf hYik bfxI rwbI igafn hY. ieh rwbI pRkfÈnhY. ieh DuroN afeI hY, iesy leI ies nUM‘Duir kI bfxI, aMimRq bfxI, scI bfxI,siqgur kI bfxI’ ikhf igaf hY. gurU nfnkdyv anusfr prm purK prmfqmf afpbfxI df somf hY, ieh prmfqm-pRkfÈndf iewk qrIkf hY, iewk ZMg hY. jpujIsfihb ivc aiDafqmk pRfpqI leI mnuwKdI prmfqmf vwl lMbI Xfqrf ivc KMzFdIaF pAuVIaF ivc gurU nfnk dyv dwsdy
hn ik Aus qwk phuMcidaF vwK vwK pVfvF`qy prmfqmf ikvyN afpxy afp df pRkfÈnkrdf hY ijvyN, “srm KMz kI bfxI rUp]iqQY GfViq GVIaY bhuqu anUpu]” aqy“krm KMz kI bfxI joru] iqQY horu nkoeI hour]” ies qoN iehI arQ bxdf hYik bfxI qoN Bfv prm siq df prgtfvf,prm siq df pRkfÈn hY. iesy leI bfxInUM sMsfr sfgr qoN pfr krn vflI mMinafigaf hY. gurU nfnk dyv kihMdy hn ikbfxI nUM jo pRfpq kr lYNdf hY Aus dy aMdroNhAumY, aigafn aqy Brm df nfs ho jFdfhY, “anhd bfxI pfeIaY qh hAumY hoieibnfsu]” (pM[ 8") aqy “ieku suKumfinaf shij imlfieaf] inrml bfxIBrmu cukfieaf]” (pM[ 221) jdo NjigafsU df siqgurU nfl myl ho jFdf hYqF aMimRq bfxI rfhIN Aus df ihrdf iKVjFdf hY, “siqguir mylI qf ipir rfvIibgsY aMimRq bfxI]” (pM[ 243) bfxIrfhIN jigafsU aMdr siq df pRkfÈ huMdfhY aqy Auh sMpUrn ho jFdf hY. gurU nfnk
rfgu iqlMg ivc ieh idRV krvfAuNdy hnik Auh afpxy koloN kwuJ nhIN kih rhy,Auh AuhI kih rhy hn ijs df pRkfÈ AunHFnUM akfl purK vloN hoieaf hY, “jYsI mYafvY Ksm kI bfxI qYsVf krI igafn vylflo] (pM[ 722-23) Auh AuhI igafnlokfeI nUM dy rhy hn jo AunHF ny akflpurK qoN pRfpq kIqf hY. Auh ieh siqBfeI lflo nUM ihMdusqfn Auqy bfbr dy hmlyvyly kih rhy hn, ijs dy hmly nUM AunHFny ‘pfpu kI jMÖu’ ikhf hY, ijs ny ihMdusqfndI qbfhI kIqI. gurU nfnk dyv horÌurmfAuNdy hn ik akfl purK iqMnF lokFivc afpxy afp nUM bfxI rfhIN prgt krdfhY. ijs mnuwK Auqy akfl purK dI bKiÈÈhuMdI hY, Aus mnuwK nUM gurU dy Èbd dIivcfr rfhIN smJ lwgdI hY ik hr iewkjIv aMdr prmfqmf invfs krdf hY aqyhr iewk jIv ivc jIvn prmfqmf kfrnhY. aijhy mnuwK nUM gurU dy Èbd ivc juVky afqimk jIvn dyx vflI bfxI dI smJaf jFdI hY. Aus dy aMdroN hAumY dUr ho
jFdI hY aqy hAumY qoN pYdf hox vfly duwKdrd Éqm ho jFdy hn. gurU nfnk dyv nysiqguru dI bfxI ivc ivÈvfs pYdf krnleI ikhf hY ikAuNik ies bfxI rfhIN hIsrb ivafpk prmfqmf ivc lIn hoskIdf hY, “siqgur kI bfxI siq siqkir mfnhu ieAu afqm rfmY lInf hy]”(pM[ 1028)
Aupr idwqI ivafiKaf qoN ieh BlIBFq spÈt ho jFdf hY ik gurU nfnk dyvjI anusfr Auh bfxI hI swcI bfxI hYijs df somf akfl purK afp hY. gurUGr dy ivroDI gurU pirvfrF ivc hI pYdfho gey sn. ies dI pihlI Audfhrx bfbfsRI cMd hn ijs ny gurU nfnk dy dwsyrsqy nUM Cwz ky sMinafs Dfrn kr ilaf.rfmklI rfg ivc rfie blvMiz aqy sqyzUim ny afpxI vfr ivc gurU nfnk dyvvwloN gurU aMgd dyv nUM gurgwdI dyx dfiËkr kridaF ies sbMDI Ìurmfieaf hY,“puqRI kAulu n pfilE kir pIrhu kMnHmurtIaY] idil KotY afkI iPrin bMin Bfru
Aucfiein CtIaY]” (pM[ 987) BfeIgurdfs afpxI pihlI vfr ivc ies dfiËkr ieAuN krdy hn, “iPir bfbf afieafkrqfrpuir ByKu AudfsI sgl Auqfrf]pihir sMsfrI kpVy mMjI bYiT kIafavqfrf] AultI gMg vhfeIEin guraMgdu isir Aupir Dfrf] puuqrI kAulu npfilaf min Koty afkI nisafrf]” (1/38) qIsrI nfnk joq gurU amrdfs qwkphuMcidaF phuMcidaF ieh ivroDqf eynIprbl ho geI sI ik nfnk Cfp hyTF kwcIbfxI dI rcnf gurU Gr dy ivroDIaF vwloNÈurU ho geI sI. ies df aMdfËf asIN gurUamr dfs vloN AucfrI rfmklI rfg ivcanMd sfihb dI bfxI qoN lf skdy hF.gurU amrdfs iswKF nUM isrÌ qy isrÌsiqgurU rfhIN prgt hoeI swcI bfxI gfAuxdf afdyÈ krdy hn, “afvhu isK siqgurUky ipafirho gfvhu scI bfxI] bfxI qgfvhu gurU kyrI bfxIaf isir bfxI]” ieQyqIsry pfiqÈfh ny spÈt kIqf hY ik afpxygurU dI bfxI gfvo, ieh bfxI hor sBbfxIaF nfloN ÈRomxI hY. ies nUM ÈRomxIikAuN ikhf hY? ieh aglI pMkqI qoN spÈtho jFdf hY jdoN gurU kihMdy hn ik iehAunHF dy ihrdy ivc itkdI hY ijnHF Auqy
pRkfsL purb ‘qysmfjk ienklfb dy moZI sRI gurU goibMd isMGzf[ jspfl isMG
aduwqI ÈÉsIaq dy mflk, sfihb sRI gurU goibMd isMG dy jIvn dyiksy vI pihlU dI gwl krIey qF klm jvfb dy jFdI hY. awlf Xfr KFjogI ny TIk ikhf sI, ‘iek bulbulf pUry smuMdr ƒ iks qrHF vyK skdfhY. Auh iknfiraF ƒ vyKy jF gihrfeI ƒ mfpy jF Aus qoN AuT rhIaFqrMgF dI igxqI kry.’ dsm ipqf dI ÈÉsIaq qy aËmq bfry gwlkrnf swcmuwc ies qrHF hY ijvyN nfcIË ijhf bulbulf, aQfh smuMdr dfibafn kr irhf hovy:
iek aFK sy ikaf bulbulfkul bihr ko dyKy.sfihl ko, Xf mJDfr koXf lihr ko dyKy.iPr vI gurU sfihb dI ÈÉsIaq dy Aus nukqy vl iDafn dyxf
ËrUrI hY ijhVf awj Enf hI pRsMgk hY ijMnf Auh gurU sfihbfn dyieiqhfsk dOr ivc sI.
‘sRI gurU soBf’ dy rcnfkfr kvI sYnfpqI df gurU sfihb dy jIvnAudyÈ bfry kQn hY, ‘duÈt ibzfrx sMq Aubfrn, sB jg qfrx BvhrxM’ arQfq Drm dy pRcfr-pRsfr leI sMqF dI rwiKaf krnf qyDrmI inËfm dI kfiemI dI rfh ivc rukfvt pfAux vfly duÈtF df nfÈkrnf gurU sfihb dy jIvn df AudyÈ sI. ieh vI jwg-Ëfhr hY ik iesmhfn AudyÈ dI pRfpqI leI gurU sfihb ny sfrf jIvn sMGrÈ kIqf aqyaiq dI azolqf, idRVHqf qy pirpwkqf df pRgtfvf kridaF afpxyinÈfny vwl vDI gey. gurU goibMd isMG akfl-purK nfl kIqy aihdAupr iks qrHF pRvfn cVHy hn, ies dI ijAUNdI-jfgdI imsfl ptnyivc pRkfÈ qoN lY ky anMdpur qwk aqy anMdpur iqafgx qoN lY ky hËUrsfihb qwk dI AunHF dI jIvn Xfqrf hY.
ieiqhfs gvfh hY ik anMdpur df AujfVf, sfihbËfidaF dI Èhfdq,pirvfr df ivCoVf, gurU sfihb dy idRVH sMklp ƒ zulf nhIN sikaf.cfry sfihbËfidaF dI kurbfnI dyx qoN bfad vI gurU sfihb ËÌrnfmyivc ÌurmfAuNdy hn ik kI hoieaf jy myry cfr bwcy mfr idwqy gey, afKrivc ÈihnÈfhI BujMgI Kflsy pfsoN mfr KfvygI. aOrMgËyb ƒ khy qfVnfBry ieh bcn gurU sfihb dy bulMd hOsilaF dI gvfhI Brdy hn-‘cMigafVIaF ƒ buJfAux ivc qyrI kI bhfdrI hY jd ik qUM pRcMz jvflfƒ hor BVkf irhf hYN.’ sfÌ ieÈfrf KLflsf pMQ vwl sI.
rqf gihrfeI nfl ivcfrIey qF spwÈt hovygf ik gurU sfihb dI Drmdy pRcfr-pRsfr aqy duÈtF dy nfÈ dI ivafpk Xojnf df vwzf ihwsf smfjkbdlfa dy ienklfb ƒ smripq sI. asIN sfÌ vyK skdy hF ik gurUsfihb dI ijs gwl ny Bfrq dI afm jnqf ƒ sB qoN vwD asr-aMdfËkIqf, Auh sI AunHF dI smfjk bdlfa pRqI pRqIbwDqf. AunHF dy hr bolaqy hr ivhfr ivcoN ieh vcnbwDqf pirpwk ho rhI pRqIq huMdI hY.
asl ivc gurU goibMd isMG pfqÈfh dy mn mMidr ivc iek sMklpbVf zUMGf Auqiraf hoieaf sI. ieh sMklp sI sdIaF qoN ÈoÈx aqyivqkiraF dI iÈkfr afm jnqf ijs ƒ BfrqI smfjI ivvsQf ny pYrFQwly rONidaf sI, ƒ swqf dy isMGfsn ‘qy phuMcfAux df; AunHF dI pfqÈfhIsQfipq krn df ijnHF ny rfjnIqk swqf ivc BfgIdfrI df suK qF kIBogxf sI, kdy smfj ivc smfnqf dy aihsfs df suK nhIN sI Boigaf.iqRskfr qy bypqI ijnHF dy jIvn df ËrUrI ihwsf bx igaf sI. afpxynfl ho rhy ainaF ƒ ijnHF ny rwbI iewCf krky mMn ilaf sI. kuierisMG dy gur iblfs ivc gurU goibMd isMG dy ies idRVH ierfdy df iËkrimldf hY. jy bfj icVI ƒ mfry qF ieh koeI pRBuqf vflI gwl nhIN, myrf
ierfdf qF icVIaF pfsoN bfj quVfAux df hY :mYN aspfinj qb lKo kro aYs Xo kfm.icVIan bfjqurXf ho ssyN kroN isMG sfm.bfj icVI khu mfr hy ey pRBUq kCu nfh.
qfqy kfl kIE iehY bfj hnY icVIafh.pfqÈfh sRI gurU goibMd isMG dy ieh bcn hmyÈf Xfd rwKx vfly
hn ijhVy AunHF iqMn sdIaF pihlF khy sn aqy ijnHF ƒ igafnI igafnisMG ny afpxy pMQ pRkfÈ ivc ies qrHF klmbMd kIqf hY :
ien icVIan qy bfj quVfvoN.ajf suqn qy Èyr kuhfvoN.isKn ko BugqY ho rfj.qbY sdY ho grIb invfb.drasl BfrqI smfj dI bdiksmqI ieh sI ik Auh sdIaF qoN
gulfmI dIaF ËMjIrF ivc jkiVaf hoieaf sI aqy Aus ƒ ieh gulfmIEprI nhIN sI jfpdI. Èfied ies leI ik srIr dy moh qy pdfrQksuKF dI iqRÈnf kfrn Aus dI afqmf mr cuwkI sI. asl ivc srIr dymoh kfrn mnuwK gulfmI sihMdf hY, mËlUm bx ky qrsXog hflfq ivcijAUNdf hY, ÈoÈx df kÈt Bogdf hY aqy sfrIaF byiensfÌIaF rwb dfBfxf mMn ky afpxI iksmq smJ ky brdfÈq krdf hY. Drm, BfÈf qyswiBafcfr dI blI dy ky afpxy srIr dy suK dy sfDn jutfAuNdf hY.
iswK prMprf dy ipCokV vwl jy Jfq mfrIey qF ieh qwQ bVypRBfvkfrI ZMg nfl inwKr ky sfhmxy afAuNdf hY ik iswK prMprf dymuZly dOr qoN hI sfihb sRI gurU nfnk dyv jI ny mnuwK ƒ BYa mukq hox
df AupdyÈ idwqf sI. gurU nfnk pfqÈfh ny afp, afpxy jIvn rfhIN,lokF ƒ byKOÌ ho ky swc kihx aqy swc ‘qy pihrf dyx df sMdyÈ idwqfsI. BfvyN, ies leI AunHF ƒ afp keI vfr ÉqiraF df sfhmxf vIkrnf ipaf. hkIkqn mOq qoN zrnf qy Aus dy BYa kfrn, swc dy rfhqoN AuKV jfxf, iswKI ivc muwZoN hI pRvfn nhIN. ieho BYa dsm ipqfsfihb sRI gurU goibMd isMG jI ny dUr kIqf sI. ihMdusqfnI jnqf ƒAunHF df sMdyÈ bhuq spwÈt sI. jy afpf vfrn dI jfc af jfvy qF axKnfl ijAUxf vI af jFdf hY. roË mrn nfloN iek vfr mrnf cMgf hY. iesqrHF iek vfr mrnf sdIvI jIvn bx jFdf hY aqy hËfrF lwKF ƒsuqMqr iËMdgI dy jFdf hY.
ies sfry qrwdd df muwK mksd nvyN smfj dI isrjxf krnf sI.sfrI Xojnf df kyNdrI ivcfr smfjk bdlfa sI. gurU goibMd isMG jIdf spwÈt ierfdf smfjI brfbrI aqy rfjsI ihwsydfrI Aupr afDfirqsmfj dI sQfpnf krnf sI pr ieh vI Auh jfxdy sn ik ies mksddI pRfpqI leI mnuwK df ËfqI muÌfdF qoN Aupr AuT ky smfjI pwDr ‘qysrgrm hoxf lfËmI hY. afpxy pYrokfrF ƒ AunHF df spwÈt afdyÈ sIik Auh purfxIaF, ivqkiraF BrpUr smfjI mfnqfvF nfloN mukMml qOr‘qy nfqf qoV lYx aqy aYsy nvyN afdrÈk smfj dy rUp ivc sMgiTq hojfx ijhVf jfq-pfq dy bMDnF qoN pUrI qrHF mukq hovy. ies sMdrB ivcKflsf pMQ dI isrjxf df aml vI smJx vflf hY. vyiKaf jf skdfhY ik ‘pMj ipafiraF’ ivc iqMn AunHF jfqF dy sn ijnHF ƒ pCVIaF qynIvIaF jfqF ikhf jFdf hY. vwK-vwK ielfikaF qoN afey, vwK-vwK jfqIdy pMj ipafiraF ƒ aMimRq pfn krf ky, ijhVf AupdyÈ gurU goibMd isMGsfihb ny idwqf sI, AuhI nvyN smfj df afDfr bx igaf. gurU sfihb nyspwÈt qfkId kIqI ik Kflsf pMQ ivc Èfiml hox leI iswKF ƒ purfxysmfijk bMDnF qoN mukq hoxf pvygf. pMj aYsy bMDn hn ijnHF ny BfrqIsmfj ƒ jkV rwiKaf hY. ies leI gurU sfihb ny nvIN jQybMdI ivcÈfiml hox vfly iswKF dy purfxy bMDnF-Drm, krm, jnm, ÈRm (kMm-kfr), Brm df nfs kr idwqf aqy ies qrHF ieksfr, hr BydBfv qoNmukq nvyN smfj dI sQfpnf kIqI. igafnI igafn isMG dy pMQ pRkfÈanusfr pMj ipafiraF dy aMimRq sMskfr qoN bfad afpxy ierfdy ƒÈbd idMidaF gurU sfihb ny PLrmfieaf sI:
gur Gr jnm qumfry hoey.ipCly jfiq vrx sb Koey.jnm kysgVH vfis anMdpur.hoey pUq jfiq qum siqgur.cfr vrx ky eyko BfeI.Drm Kflsf pdvI pfeI.ihMdU qurk qY Xfih inafrf.isMG mjb ab qumny Dfrf.ieiqhfs sfKI hY ik gurU goibMd isMG dy smfijk pirvrqn dy
aMdoln ny BfrqI smfjI ivvsQf dI nuhfr ƒ bdl idwqf sI. sdIaF qoNÈoÈx qy ivqkry df iÈkfr huMdf cilaf af irhf BfrqI smfj df vwzfihwsf smfjI aqy rfjsI pwDr ‘qy swqf ivc ihwsydfrI mMgx dI rfh ‘qyqur ipaf sI. nvIN jfgrUkqf pYdf ho geI sI. afm afdmI ƒ afs dIikrn nËr afAuxI ÈurU ho geI sI. ivqkry df nËfm clfAux vflyafgU-vrg dI soc ivc qbdIlI afAux lwg peI sI. scmuwc iehbdlfa hr ilhfË nfl bhuq mhwqvpUrn sI aqy BfrqI smfj iesbdlfa dy ienklfb dy moZI srbMsdfnI gurU goibMd isMG df hmyÈfirxI rhygf.
(bfkI sPf 33 `qy)
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (31)
krm brst‘pMjfb tfeImË’ ivc sRI ajmyr isMG
dI AuGI aqy imhnq nfl ilKI geIpusqk “vIhvIN sdI dI iswK rfjnIqI-iek ÊulfmI qoN dUjI ÊulfmI qwk” bfryzf[ pRym isMG, zf[ blkfr isMG aqyipRMsIpl amrjIq isMG prfg ny sfvINaqy sMquilq phuMc nfl BfvpUrq pVcolkIqI hY. zf[ pRym isMG dy pVcolIafivÈlyÈx aqy zf[ blkfr isMG dy iesyikqfb dy pihlF kIqy rIvIAU dy iesy rsflyivc dubfrf pRkfÈq ho jfx nfl keIlyKkF/pfTkF ny ies bihs nUM inwjI aqyiekpfsV ijhf moVf dy idwqf hY. (ienHF sqrFdf lyKk ienHF ivdvfnF dIaF khIaf geIafsfrIaF gwlF qy dlIlF nfl sihmq nhINhY) Pyr vI iksy ikrq bfry kuwJ nf kuwJ horkihx dI guMjfiesL hmyÈf bxI rihMdI hY.ies Bfvnf nfl hI mYN ieh itwpxI ilK irhfhF. iksy ivakqI ivÈyÈ nUM Tys phuMcfAuxdf myrf koeI mnÈf nhIN hY.
ajmyr isMG dI bihs aDIn ikqfbvIhvIN sdI dI iswK rfjnIqI dI gwl krdIhY, lyikn ies ikqfb aqy bfkI dIaFjuVvIaF ikrqF df lyKnkfl iekIvIN sdIqwk jf puwjdf hY. lyKk df “iswK styt”Ausfrn df icqivaf pRfjYkt ajy pUrfnhIN ho sikaf. kuwJ lok ajy vI iespRfjYkt nUM hfsl krn leI tutvIaFkfrvfeIaF krn ivc ruwJy hoey hn. iesleI ajmyr isMG dIaF ilKqF dIpRsMigkqf iekIvIN sdI leI vI AunI hIZukvIN jfpdI hY. Ausdf sfrf pRvcn vwKryiswK rfj dI kfiemI dy duafly GuMmdf hY,ikAuNik Auh iswKF nUM iek vwKrI kOm vjoNqswvr krky cwl irhf hY. cyqy rhy ik1980ivaF dy aÉIr qwk ies lyKk dIpuËIsn pMjfbI kOm dI mukqI vflI huMdIsI. Koj aqy ivcfrDfrk pujIÈnF vjoNlyKk dI iehI ikqfb hux qwk hoeI bihsdI aDfriÈlf khI jf skdI hY. ies leIieh itwpxI vI iesy ikqfb ‘qy aDfrqhY. (ies itwpxI ivc afAux vfly sfryhvfly lyKk dI ikqfb dI sqMbr 2007dI Cfp ivcoN ley gey hn)
“vIhvIN sdI dI iswK rfjnIqI” ivcajmyr isMG ny Ëor nfl dwisaf hY ik“iksy vI kOmI BfeIcfry dy smfjI jIvnaMdr BfÈf kuMjIvq sQfn rwKdI hY.” ieksFJI BfÈf bgYr iksy kOm dI klpnf nhINkIqI jf skdI.” pYNdI swty hI Auh kihAuTdf hY ik “kOm dy AuBrn, ivgsx ivcBfÈf dI byhwd mhwqvpUrn BUimkf dybfvjUd ies nUM kOmIaq df iek mfqraDfr qy pRmfx nhIN imwiQaf jf skdf.”Pyr Auh arnYst rynn vloN dwsy gey guxFivc ijAuNdI jfgdI afqmf, rUhfnI sMgq,XfdF dy iek amIr ivrsy df sFJf Kjfnf,hkIkI rËf, Bfv iekiTaF rihx dI cfhaqy sFJy ivrsy nUM sMBfl ky rwKx dfidRV ierfdf, BivwK dy afdrÈF dI sFJ,aqIq ivc rlky JwlIaF musIbqF dy sFJyaihsfs, hfrF dy drd, ijwqF dy srUr,sFJIaF KuÈIaF afid kfivmeI totikaFnUM iksy kOm dy ËrUrI lwCxF ivc joVnlwg pYNdf hY. (sPf 125)
afE, dyKIey ik lyKk vloN iksy kOmdI kIqI ivafiKaf ivc kuwJ tutvyN vfDU ÈbdjoVn qoN ielfvf rUs dy iek AuGy lYinnvfdIlIzr joËP stfiln dI ivafiKaf nfloN ikMnfku Prk hY? Aus lIzr ny ikhf sI, “iekkOm sFJI BfÈf, sFJy ielfky, afriQk jIvnaqy rUhfnI bxqr, dy aDfr Aupr ieiqhfskqOr ‘qy hoNd ivc afieaf Tos qy siQrBfeIcfrk smUh huMdf hY.” pfTko, kI lyKkdy igxfey lwCxF nfloN koeI Prk idsdf hY?BfÈf bfry lyKk nUM pihlF hI koeI ieqrfËnhIN. ̀ kwiTaF rihx dI cfh vI qF hI afvygI,jykr Auh pihlF hI sdIaF qoN sFJy ielfkyivc rih rhy hoxgy, sFJf ivrsf, sFJIaFmusIbqF, afdrÈF dI sFJ aqy aqIq dy
aihsfsF dI soJI, hfrF dy drd, ijwqF dysrUr, sFJIaF KuÈIaF aqy BivK dy sFJysupny vI qd hI hoxgy, jykr AunHF dfieiqhfs sFJf hovygf, siBafcfr sFJfhovygf. jfpdf hY ieQy lyKk nUM lYinnvfdIlIzr df nfm lYx ivc Èrm mihsUs huMdIhY, ikAuNik iehdy ivc Ausdy aqIq dI koeIGuMzI jF kmqrI df aihsfs Cuipaf lwgdfhY.
hYrfnI dI gwl qF ieh hY ik lyKkleI ijQy sFJI BfÈf aiVwkf bxdI hY AuQyA uhd y leI amrIkf, k Yn yzf,afstrylIaf, ieMglYNz afid nUM vwK vwKkOmF ivc vMzxf muÈkl ho jFdf hY, ijQyielfky dI sFJ aiVwkf bxdI hY, AuQybMglf dyÈ nUM mUhry lY afAuNdf hY. ijQyDrm aiVwkf bxdf hY, AuQy Aus kol jvfbhI nhIN bcdf jdik Ausdf sfrf Ëor qFisrP Drm dy aDfr ‘qy hI iswKF nUM kOmbxfAux ‘qy lwigaf hoieaf hY. lyikn sfzylyKk nUM qF iswK kOm leI iek vwKrf dyÈcfhIdf hY. ikAuN? ikAuNik lyKk muqfbk1857 dy gdr vyly iswK kOm dI aMqrafqmf ny ihMdusqfn nUM afpxf mulk mMnxqoN ienkfr kr idwqf sI. kI ieiqhfs dfkoeI pfTk lyKk dI gwwl ‘qy XkIn krskdf hY? Pyr iswK pMQ dy Auh ikhVy‘XoDy’ sn ijhVy iswK rfTÈfhI dI kmfnhyTF bfgIaF nUM kuclx leI aMgryËF dymoZy nfl moZf joV ky lVy sn? lyKkiswKF dIaF aMgryË BgqI dIaF anykFAudfhrxF idMdf hY.
Aus ny mONtyg-cYlmËPorz irport(1918) dy hvfly nfl dwisaf hY ik“iswK[[[ BfrqI POj nUM bhfdr aqybhumuwlf aMÈ muhweIaf krdy hn.” (sPf22) “pihlI sMsfr jMg iCVn nflgurduafrf rkfbgMj df mslf afrËI qOr‘qy dwb igaf sI,” ikAuNik mslf mGfeIrwKx nfl reIsF dI aMgryË BgqI nUMaFc afAuNdI sI. “gurduafrf suDfr lihrdf suBfvk vihx srkfr ivroDI Gwt aqyihMdUvfd ivroDI iËafdf sI” (sPf 43)iek pfsy qF ieh dlIl AuBrdI hY, ikinrmly, AudfsIaF aqy inrMkfrIaF dyanykF mqF-mqFqrF ny Aus dOr ivc iswKgurDfmF aqy iswKF dy Drm gRMQF nUM sMBflky rwiKaf, jdoN Auh sRI gurU goibMd isMGjI dy pRlok isDfrn qoN bfad bMdf bhfdrqoN lY ky mhfrfjf rxjIq isMG df rfjsQfpq ho jfx qwk kmËor pY cu wkImuÊlÈfhI nfl lhU-vItvINaF jMgF ivcAulJy hoey sn. Pyr Blf ihMdUaF ny iswKFdf kI ivgfV idwqf sI? jF kI iswKF nUMAunHF aMgryËF dI gulfmI ivcoN anMd imldfsI, ijnHF ny AunHF df rfjBfg Koh ky“Gisafry” bxf idwqf sI? lyikn Pyracfnk hI “iswK BfeIcfry aMdr nvIN socqy nvIaF BfvnfvF pYdf hox lwgIaF aqyAus nUM Dfrimk mfmilaF ivc srkfr dIdKlaMdfËI rVkx lwg peI aqy Auh AusnUM kOmI apmfn dy rUp ivc dyKx lwgy.”(sPf 42) iblkul hI nfl juVvyN siPaFaMdr lyKk dIaF ieh afpf-ivroDqfeIaFkI pRgt krdIaF hn? zf[ blkfr isMG nyTIk hI buwiJaf hY ik jdoN koeI ivakqIieiqhfs nUM tukiVaF ivc rwK ky vfcdf hYqF Aus df iehI hÈr hMudf hY.
jfxdy, purfxy lyKkF ƒ vI AunHF bfry koeIÉfs pqf nhIN sI. mYN bYNk ivc kMm krnvfly iek lyKk ƒ puwiCaf qF pqf lwgfik Auh afpxy brFc mYnyjr nUr muhMmdsfihb ƒ jfxdf hY ijnHF df sfrf pirvfrgYs kFz ivc mfiraf igaf sI. ivjy pRqfpnF dy Aus lyKk ny nUr df hulIaf dws kypuwiCaf, “kI Eho nUr BopflI hY?”
“jI hF, AuhI,” mYN afiKaf- “mYNAunHF ƒ imlxf hY.”
Aumr ivc ivjy mYQoN Cotf sI, pihlIvfr hI mYƒ imilaf sI pr mYƒ jfxdf sI.Èfied ieh soc ky ik mYN idwlIEN afieafhF, idwlI dy sMpfdkF aqy pRkfÈkF ƒ jfxdfhF aqy jfx-pCfx ho jfx ‘qy iksy idnAunHF dy kMm af skdf hF, Auh myry leI kuJiËafdf hI apxwq pRgtf irhf sI. myry kihxqoN ibnF hI Auh Èfm ƒ mYƒ nUr kol lY kyjfx leI iqafr ho igaf.
Èfm ƒ TIk Cy vjy ivjy ny myry kmrydy drvfËy ‘qy dsqk idwqI aqy mYƒ nfllY ky qur ipaf. afpxI mfrUqI kfr ivcbYTidaF bYTidaF Auhny ieh vI dws idwqfik Auh bYNk ivc shfiek mYnyjr hY aqykfr Auhny kuJ mhIny pihlF hI ÉrIdIhY. iPr Auh afpxy sfihqk hfsl dwsxlwg ipaf. mwD pRdyÈ srkfr vwloN imlyiek purskfr aqy afkfÈvfxI qydUrdrÈn qoN qkrIbn hr mhIny hox vflyafpxIaF kivqfvF dy pRsfrx df iËkrAuhny vfhvf Ëordfr ZMg nfl kIqf. mYN‘hF-hUM’ krdf irhf qF Auh smJ igafik mYN Aus qoN pRBfivq nhIN ho irhf. iPrAuhny pRsMg bdlidaF mYƒ puwiCaf, “qusINnUr muhMmd sfihb ƒ kdoN qy ikvyN jfxdyhoN?”
sn. hfdsy qoN bfad AunHF ny ilKxf-pVHnfCwz idwqf. mYN ieh vI suixaf hY ik iPlmvfly AunHF koloN iPlmF dy gfxy ilKvfAuxfcfhuMdy sn. kfÌI vwzy afÌr sn. nUrsfihb ny sB Tukrf idwqy. qusIN kI socdyho? AunHF ny ieMj krky TIk kIqf sI?”
mYN qwikaf-Qwly Kloqf gulmohr dfdrÉq AunHF dI bflkonI qk af igaf hYaqy Auhdy lfl Puwl iblkul nËdIk nËraf rhy hn. Èfm dI hlkI Duwp ‘c vfhvfcmkdy hoey!
“kwly hI afey ho jF pirvfr dynfl?” nUr sfihb ny puwiCaf-”ipClI vfrjdoN qusIN afey sI, qusIN ikhf sI ik Bopflbhuq ÉUbsUrq Èihr hY, aglI vfrafvFgf qF pirvfr ƒ nfl lY ky afvFgf.”
mYƒ hYrfnI hoeI ik AunHF ƒ ieh gwlieMny sfl bfad vI Xfd hY. mYN afiKaf,“hux pirvfr nfl inklxf muÈkl hY.GrvflI dI nOkrI hY aqy bwcy vwzy ho geyhn. sB dIaF afpxIaF msrUÌIaq hn.”kihMidaF-kihMidaF mYƒ nUr dy pirvfrdI Xfd af geI. mYN duwK pRgt krn leIafiKaf, “quhfzy pirvfr nfl ijhVfhfdsf hoieaf, Auhdy nfl bVf[[[.”
“hfdsf?” nUr iekdm qVÌ AuTy.AunHF ny myrf vfk vI pUrf nhIN sI hoxidwqf. kihx lwgy, “qusIN Auhƒ hfdsfkihMdy ho? Auh qF hwiqafkFz sI. blwzImYsykr!”
mYN sihm ky ÉfmoÈ ho igaf aqy QwlyvyKx lwgf.
ivjy ny nUr ƒ ÈFq krn dI ÊrËnfl afiKaf, “hux AunHF purfxy ËÉmF ƒkurydx nfl kI Ìfiedf hY, sr?”
1984 dy mfieny BfrqvfsIaF leI Aukf hI hor hn. jUn curfsI jy sRI akfl qKLqsfihb Auqy hmly aqy nvMbr curfsI iswKF dy kqlyafm df gvfh hY qF dsMbr curfsIBopfl ivc ËihrIlI gYs irsx krky geIaF hËfrF jfnF dy hwiqafkFz df gvfh hY.ihMdI khfxIkfr rmyÈ AupfiDafey dI khfxI ‘qRfsdI[[[mfeI Put!’ df swc Bopfl kFzƒ mfnvI koqfhI vjoN nhIN sgoN hwiqafkFz vjoN pysL krdf hY. ies khfxI nfl ËÉm iPrhry hoey hn. ies df iswDf sbMD rfj aqy pRsLfsn nfl juiVaf hoieaf hY. lyKk ny ipafjLdy iClikaF vFg sfry qwQ vfrI vfrI KolH idwqy hn. ijvyN Bupfl dy kqlyafm nUM BupflgYs qrfsdI df nF idwqf igaf, ievyN hI nvMbr 84 dy iswK kqlyafm nUM ‘curfsI dy dMgy’ikhf igaf hY. kfsL! nvMbr curfsI bfry vI koeI aijhI kQf kry ijhVI pfTk nMU isrPLBfvuk hI nf kry sgoN qwQF dI qfr vI ihlfvy.
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (33)
akfl purK dI bKiÈÈ hovy. aglIaFpMkqIaF ivc Auh bfxI rfhIN prmfqmfdy nfm ismrn ivc juVy rihx dI gwlkrdy hn ijs nfl mnuwK nUM amr krdyx vflf afqmk anMd imldf hY. gurUpfiqÈfh isrP swcI bfxI dI hI gwl nhINkrdy, Auh swcI aqy kwcI bfxI ivc nKyVvI krdy hn. Auh awgy ÌrmfAuNdy hn,“siqgurU ibnf hor kcI hY bfxI] bfxI qkcI siqguru bfJhu hor kcI bfxI] kihdykcy suxdy kcy kcI afiK vKfxI]” (pM[92) gurU afÈy qoN Ault bfxI nUM kwcI bfxIikAuN ikhf hY? Auh ies leI ik Auh bMdynUM iQVkf idMdI hY aqy Aus nUM kihx (Bfvrcx vfly) vI. aqy suxn vfly vI mfieafdy sfhmxy iQVk jFdy hn. aijhy bMdyBfvyN mUMh qoN hrI hrI bolx pr AunHF dIAus nfl zUMGI sFJ nhIN pYNdI ikAuNik AunHFdf mn qF mfieaf ny moh rwiKaf huMdf hY.cOQy pfiqÈfh gurU rfmdfs kihMdy hn iksiqgurU dI bfxI siqsrUp hY aqy gurbfxIduafrf hI siq srUp bxIdf hY. Auh vIPrmfAuNdy hn ik siqgurU dI rIs krkyhor lok vI boldy hn pr AunHF df boilafkwcf-ipwlf huMdf hY. arQ ieQy vI kwcIbfxI hI bxdf hY. Auh siqgur dI bfxInUM siq krky mMnx leI ies leI kihMdyhn ikAuNik akfl purK ny ies df Aucfrxafp krvfieaf hY, “siqgur kI bfxIsiq siq kir jfxhu gurisKhu hir krqfafp muhhu kZfey]” (pM[ 308) iehI nhIN,cOQy pfiqÈfh hËUr ny bfxI nUM gurU dfdrjf dy idwqf, “bfxI gurU gurU hY bfxIivic bfxI aMimRq sfry] guru bfxI khYsyvku jnu mfnY prqiK gurU insqfry]”(pM[ 982) pMcm pfiqÈfh gurU arjn dyvny isrP ies nUM ‘Duir kI bfxI’ hI nhINikhf sgoN ies df kwcI bfxI qoN inKyVkrky, hor sMqF, BgqF, gurU pRymIaF, BwtFdI bfxI ijhVI gurU-isDFqF nfl myl KFdIsI, nfl imlf ky ies nUM ‘gRMQ’ df rUpidwqf aqy nfl hI, “poQI prmysru kf Qfn”ikhf.
dsvIN nfnk joq gurU goibMd isMG ny
gurU qyÊ bhfdr dI bfxI Èfml krkygRMQ sfihb nUM bfkfiedf prMprf anusfrgurgwdI idwqI aqy Éflsy nUM, “gurU mfinEgRMQ” df adyÈ kr idwqf.
blvIr isMG kflyky ny ipwCy ijhypMjfb tfeImjL ivc iewk lyK ilK ky jfnxfcfihaf sI, ‘Dfrnf gf ky gurU Aupmf ikAuNmfVI hY?’ sRI gurU gRMQ sfihb dI bfxIrfgF ivc hY aqy ieh rfgF ivc iesy leIhY ikAuNik ies nUM ijs rfg ivc ricafigaf hY Ausy ivc gfAuxf hY. sur aqyqfl df jo asr mnuwKI mn qy huMdf hY AuhicmitaF dy rOly nfl nhIN huMdf. rfg dImhwqqf nUM gurU mhfrfj BlI BFq smJdysn, ijs df igafn Èfied ienHF gurU dysMq khfAux vfilaF nUM nhIN hY. ieh sMqdo-cfr pMkqIaF gurbfxI ivcoN bol kybfkI afpxIaF jF afpxy pUrv sMqF dIaFjoVIaF qukF bol ky kIrqn krn lwgpYNdy hn. ieh srfsr mnmwq hY. gurU dfiswK khfAux vfly nUM bfxI dy islislyivc mnmwq krn dI afigaf gurU vwloNnhIN idwqI geI. ieh Aupr idwqI ivcfrcrcf qoN spÈt ho igaf hoxf hY. ZfzIvfrF gfAuNdy hn gurU-ieiqhfs dI jfxkfrIdyx leI jF iswKI nfl joVn leI afmlokfeI nUM iswK Drm pRqI jfxkfrI dy ky.Auh kIrqn nhIN krdy. swcI aqy kwcIbfxI df nKyV gurU sfihbfn ny afp kIqfhoieaf hY. ies bfry do rfvF ho hI nhINskdIaF. gfiekF vwloN jo gIq gfey jFdyhn, cMgy qy mfVy gIq hI hn. AunHF nUMiksy iksm dI vI bfxI (kwcI jF swcI)kihxf Auicq nhIN hY.
sMqF dy zyiraF qy iswK Drm vwloNpRvfnq ardfs nhIN kIqI jFdI. iksy zyryqy ardfs dy Aus ihwsy df Aucfrn nhINkIqf jFdf ijs ivc gurdvfiraF dy suDfrihwq kurbfnIaF dyx vfilaF leI ÈrDfprgtfeI geI hY. ikAu N? ikAu N ikgurdvfry zyrydfr sfDF koloN afËfdkrvfey gey sn. bfkI rhI gwl aMimRqCkf ky isMG sjfAux dI. pMjfb dy hrds mIl bfad iksy sMq df zyrf hY. pihlF
dunIaF ivc kI ho irhf hY, iehdI jfxkfrIqF sfiraF ƒ hY pr dyÈ-dunIaF dy hflfqdf afm lokF ̀ qy kI asr pY irhf hY aqyAunHF bfry kI kIqf jf irhf hY, ies dfiPLkr iksy ƒ vI nhIN hY. ÊrIbI aqybyruËgfrI vD rhI hY. smfj ivc ihMsfvD rhI hY. aprfD vD rhy hn. lok mrrhy hn aqy mfry jf rhy hn. prsfihqkfr kI kr rhy hn? Auh PuwlF aqyicVIaF `qy kivqfvF ilK rhy hn.dilqvfd dy nF ̀ qy jfqIvfd PYlf rhy hn.nfrIvfd dy nF `qy sYksI khfxIaF ilKrhy hn. iPLrkfpRsqI dy nF ̀ qy ihMsf aqyblfqkfr dy ibEry dy rhy hn. Bopfl qFsfihqkfrF df gVH hY pr curfsI ivcXUnIan kfrbfeIz ny iek hI Jtky ivchËfrF lokF ƒ mOq dy Gft Auqfr idwqf.hËfrF lokF ƒ aMnHf aqy apfhj bxfidwqf. hËfrF pirvfrF koloN AunHF dI rotIKoh ky AunHF ƒ BuwKf iBKfrI bxf idwqf pries dy iÉlfÌ ieQoN dy sfihqkfrF ny kIkIqf? QoVHy-bhuq ibafn idwqy, kuJkivqfvF ilKIaF aqy bs. idn-rfq BfÈfdIaF KyzF Kyzx vfilaF ny ieh vI nhINvyiKaf ik Aus idl-kMbfAU hwiqafkFzƒ ‘Bopfl gYs qRfsdI’ vrgf iBafnk nFdy idwqf igaf hY ijs qoN lwgy ik AusiBafnk Gtnf df sbMD isrÌ gYs nflhY. ijvyN Bopfl dy hËfrF lokF ƒ gYs nyhI mfiraf hovy jF iPr gYs df PYlxfBucfl vrgI koeI kudrqI Gtnf hovyjIhdy leI iksy ƒ vI iËMmydfr nfTihrfieaf jf skdf hovy! qRfsdI[[[mfeyPut!”
nUr ny ihMdI ivc hOlI-hOlIbolxf ÈurU kIqf sI pr do-cfrÈbdF qoN bfad hI Auh Auqyijqho ky aMgryËI ivc qyË-qyË qyAucI-AucI bolx lwg pey sn.aÉIr AunHF df sfh Puwl igaf qyAuh cuwp ho gey.
myry nfl afey ivjy ƒ Èfiedieh jfipaf ik nUr ny Bopfl dysfihqkfrF df aqy injI rUp ivcAuhdf apmfn kIqf hY. nUr dycuwp huMidaF hI Auhny ivaMgkwsidaF afiKaf, “qusIN qF iehsB hMZfieaf hY, qusIN ikAuN nhINies bfry kuJ iliKaf?”
nUr ny blLdIaF awKF nflivjy vwl vyiKaf, pr qurMq hIÉud ƒ bMn H ilaf. isgrtsulgfeI aqy vwzf kÈ Br ky Zyrsfrf DUMaF Cwzx qoN bfad ÈFqafvfË ivc ivjy ƒ afiKaf,“qusIN jfxdy ho mYN Èfier hF, gwdnhIN ilKdf. mYN ÊËl qoN ielfvfhor kuJ ilKxf isiKaf vI nhINpr ÊËl ivc Auh sB kuJibafn nhIN kIqf jf skdf jo mYNBoigaf hY. mYN ÊËl ivc Auh sBkuJ kihx dI koiÈÈ kIqI aqy sYNkVy iÈarilK idwqy pr mYƒ lwgf, bykfr hY. iPrmYN gwd ivc ilKx dI koiÈÈ kIqI. afqm-kQf dy rUp `c ZyrF kfÊË kfly kIqy prgwl nhIN bxI. khfxI vI ilKx dI koiÈÈkIqI pr khfxI ivc Auh sB nhIN ikhfjf skdf jo mYN kihxf cfhuMdf hF. iPr
mYƒ lwgf ik nfvl ilKF qF Èfied koeIgwl bxy pr nfvl ilKxf mYƒ afAuNdfnhIN. kdy Auh lyK vrgf bx jFdf hY qykdy BfÈx vrgf. ilKdf hF qy pfV kysuwt idMdf hF. kdy kfÊË-klm lY kybihMdf hF qy bYTf hI rihMdf hF. sfhmxyipaf korf kfÊË mYƒ icVfAuNdf rihMdf
hY, myry vwl cuxOqIaF suwtdfrihMdf hY pr myry koloN Auhdy ̀ qyiek vI Èbd nhIN iliKaf jFdf.idmfÊ ivc ieko smyN eynIaF gwlFiekwTIaF afAuNdIaF hn ik mYƒsmJ nhIN lwgdI ik mYN kI ilKFqy kI nf ilKF. iPr mYƒ zr lwgxlwgdf hY ik ikqy mYN pfÊl nf hojfvF. pfÊlpx dy iek dOr ivcoNlMG cuwikaf hF, muV nhIN lMGxfcfhuMdf.”
AuunHF nUM gohy ‘c. hor kI EnHF zI[sI[bxnY.” ipSz dI prHy ‘c ieh gwlF cwlIaF.nMd dI CuwtI krn leI iekwT kIqf igaf.nMd lfl cuwp ijvyN hr nvyN bol qy bybsIdI jLihr pI irhf hovy, suxdf igaf.
ipSz dy nvyN bxy nOjvfn srpSc nyikhf, “dyKo! hr koeI afs krdY ik Ausdyjuafk kuJ bxn. eyhdy ‘c nMd df kI dosLaY. nfly buwZy bfp dy moiZaF ‘qy tokrfdyK ky jy mMuizaF nUM afp sLrm nhINafAuNdI, afpF ikAuN khIey. pr iehnUM iekmOkf hor idE. nfly smyN nfl hr Gr nyqrwkI kIqI aY. isr ’qy gohf Zoxf afpxyafp ivc iGrxf Biraf jfpdY. asINpScfieq vloN nMd rfm nUM gohf kUVf ZoxleI ryVHI bxf ky idaFgy. Gwto-Gwt gohfisr ‘qy qF nhIN cuwkxf pAUgf qy kMm vIijLafdf inbVU qy afpF sfiraF nUM ieqrfjLvI nf rhU.”
srpSc dI gwl sux ky nMd nUM ijvyNkoeI sfh ijhf afieaf hovy. ijvyN iksy nykoeI zUMGI guVI hoeI iClq nUM kwZ ky vgHfmfiraf hovy. AusnUM pl Br leI ieAuNjfipaf ijvyN iksy ny Aus nUM Ausdy sFJfhox dI bjfie bMdf hox dI pCfxnUM brkrfr kIqf hovy. awj nMddf KVikaf ijhf sYkljIhdy ipwCy vwzf sfrfkYrIar, jIhdy bryk hyTFzMzy qwk ilPy hoey, jIhdytwlI dI QF ‘qy irkisLaFvflf pF pF krn vflfBopU lwgf hoieaf sI, jLrfku r Ylf cldf pRqIqhoieaf. Auh iswDf Gr vlnUM cl ipaf.
nMd rfm dy kwpVy aksrmYly-kucYly ijhy hI huMdy. AusnUM kdIhI iksy ny sijaf vyiKaf hovygf. pr jdoNkdI ikqy lMgr jF jwg cldf huMdf, nMdlfl dy mn ivc AumMg huMdI ik kMm CyqIqoN CyqI inbyV ky AuQy phuMicaf jfey qylMgr Cikaf jfey. Aus idn Auh cMgIqrHF nhf Do ky, kwpVy bdl ky, sfeIklvI iksy hor qoN PV lYNdf. jy AusnUM lMGyjFdy nUM koeI iksfn Psl ‘c gyVf mfrdfiml jFdf qF Auh ibnF mMgy afpxI rfieAus nUM jLrUr dy jFdf, “ies bfr knk dfJfV bhuq Gnf hoeygf.”
“pwkdI jrf agyqI lgY.”BfvyN Aus dI rfie ijLafdf pRsMigk
vI nf huMdI, pr iPr vI Auh kuJ nf kuJDwky nfl hI afK jFdf. sLfied ieh sBAus df mn KusL hox jF kuJ GMitaF leIicMqf mukq hox kfrn huMdf hovy.
gurpurb jF pIrF dI jgHf ‘qy nMdlfl pirvfr smyq hfjLr huMdf. gurpurbvfly idn gurUGr nUM jFdI glI ivc AuhpfxI df iCwtf dy ky JfVU lgfAuNdf. hriksy dI KusLI, gLmI vyly qy Aus ny hoxf hIhuMdf. ipSz ivc iek mOq ho geI. sLfmFqwk sskfr kIqf igaf qy svyr nUM Puwlcugy jfxy sn. pirvfr dy mYNbr DuMd lwQx‘qy Puwl cugx leI mVHIKfny gey. nMd lflvI pirvfr dy mYNbrF dy ipwCy clf igaf.kwcI lwsI df iCwtf idwqf igaf qy pirvfrvloN ilaFdf Kys Aupr dy idwqf igaf.jLor nfl Twkf vg irhf sI. nMd rfm nyisrP KuwlHf ijhf kuVqf qy tfkIaF vflfpjfmf pfieaf hoieaf sI. pirvfr dymYNbrF dy kihx ‘qy nMd rfm ny Auh Kyscuwikaf, jLrf ku iCxikaf qy afpxy duaflylY ilaf. afpxy Tur-Tur krdy hwQF nUMmldf hoieaf nMd lfl vwzy-vwzy kdmpuwtdf hoieaf vfips muVy afAuNdy pirvfrdy mYNbrF nfloN awgy lMG igaf. sLfiedAusny mrg vfly Gr phuMc ky rVkf mfrky gurU GroN drIaF lY ky afAuxIaF sn.hvf jLrf ku qyjL hoeI qy nMd lfl ny buwklnUM hor kws ilaf.
nMd lfl, sfeIkl eynI hOlI clfAuNdfsI ik Aus qoN hor hOlI sfeIkl cwlxf hI
asMBv sI. Auh iek pYzl mfrdf qy jdoNsfeIkl jmF rukx hI lgdf, Ausdf pYrmuV pYzl ‘qy jf pYNdf. jy ikqy hvf df ruKawgoN huMdf qF ikMnIN vfrI Aus df sfeIklruk vI jFdf. mYN hltI vfly phy ivc lsUVIdy ruK Qwly iek tfhlI dy muwZ Auprdupihr Zlx bfad aksr bYT jFdf qykoeI nf koeI ikqfb pVHdf rihMdf. nMdlfl mYnUM, gohy df kMm mukf ky prqdfqkrIbn rojL hI imldf. Auh pSj ku imMtmyry kol jLrUr hI KVHdf qy myrI vIAuksukqf huMdI ik nMd nfl koeI gwl krskF. Auh aksr hI myry kol ipSz dylokF ‘qy isLkvy vFg gwl sLurU krdf,“ibwtU! myry bfp ny bVf kfm kIqf. mYN qyikRsLnf ny bVf gohf AuTfieaf. mYN nhINcfhuMdf awgoN myry bwcy ieh gohy kUVy dfkfm krn. rwb eynHF nUM rotI jogf krdy.inrmlf nUM puils ‘c BrqI df bVf sLOkaY. krUgf rwb. sB kuJ pUrf krUgf. sBdI suxdY.” nMd lfl tokry nUM muwZ nflKVf krdf hoieaf myry sfhmxy pYrF BfrbYT igaf.
Gr vI iml igaf sI qy gohf Zox vflIryhVI vI. ryhVI qoN ijLafdfqr kMm Ausdybwcy hI lYNdy jd vI Auh mnmrjLI nflkMm krdy. nMd rfm kol ijLafdfqr qUqdIaF CtIaF df bixaf hoieaf tokrf hIhuMdf, jIhdIaF kuJ CtIaF hyTF vl nUMlmkdIaF huMdIaF qy JIQF ivcoN sdf gohfcoNdf hI rihMdf.
brsfqF dy idnF ivc jdoN lok afpxyGrF ‘c bYT ky anMd mfx rhy huMdy, AuDrnMd lfl df twbr zMgrF dy gohy kUVy ivcpUrI qrHF Disaf ipaf huMdf. hryk Gr dfkMm lgBg dUxf hI ho jFdf qy nMd nUM sUrjdy iCpx qy cMdrmf dy cVHn df vI pqf nflgdf. Auh hPL-tuwt ky afpxy Gr phuMcdfqy muV GxI rfq nUM Auh iPr pYNdIaF kxIaFivc pirvfr leI rotI, sbjLI iekwTI krnleI Gro-GrI qur pYNdf. kdI-kdI Aus nUMkoeI pYg vI lvf idMdf.
jdoN iksy dy zMgrF vfly pfsy dIsPfeI krdy hoey nUM koeI aOrq jF BfeIAusnUM ‘vfj mfrdf, “nMd! af jf cfh pIlY.” AuhdI awDI Qkfvt kwtI jFdI. AuhzMgrF nUM pfxI ipafAux vflI Kyl ‘coNhwQ Do lYNdf. keI vfr Aus dy nfl kMmkrdI ikRsLnf Aus nUM puwCdI ik Auh dUijaFdy jf ky kMm sLurU kry qF ik kMm CyqInfl muk sky, Auh AusnUM rokdf hoieafkihMdf, “bYT jf jrf hfk pYx vflI aY,cfh nUM.”
cfh ijvyN AunHF dy afps ivc iksyinwGy aihsfs nUM bocdI hovy. Aus nUM cfhpINdy smyN agly Gr dy gohy-kUVy df rqfvI iKafl nf rihMdf. cfh Aus leI koeImfnsrF df jl kuMz sI jF koeI kosy-kosy pfxI dI tkor jo Ausdy hwzF ivclIpIV nUM cugdI pRqIq huMdI.
nMd lfl jdoN rotI iekwTI krn leIipSz ivc jFdf, Aus dy hwQ ivc iek zolUaqy iek kwpVy df Jolf huMdf. bhuqI vfrAusdy nfl AusdIaF poqIaF aqy dohqfvI huMdy. Auh iek ‘vfj idMdf ijvyN Ausivc hI sfrf kuJ luikaf hovy, “bIbI!”,qy gyt dy jLrf ku aMdr ho Gr dy iksyKUMjy ‘c pYrF Bfr bYT jFdf qy rotI AuzIkdf.keI vfr dyrI hox ‘qy bwcy kfhly pYxysLurU ho jFdy pr nMd lfl AunHF df Gwt hIasr kbUldf. pr jy bwcy awgy jf ky dwsky afAux dI ijwd krdy qF Auh AunHF nUMiJVkdf hoieaf afKdf, “Auh! eIQy bYTo.afpy rotI eIQy hI afeygI. bIbI kfm krdIhoeygI. eIQI hI bYTIdf hY.” Auh ieMÖafKdf ijvyN bwicaF nUM afpxy koeI sMskfrisKf irhf hovy. Aus nUM ieh sfrIaF cIjLFkoeI bMDn nhIN sI jfpdIaF, sgoN kuJkfiedy jfpdy sn ijnHF ibnF gqI nf hovy.
keI vfr afdmI jo kuJ socdf hY,hoxf Ausdy iblkuwl ivprIq huMdf hY. nMdlfl nUM afs sI ik sLfied Ausdy bwcyagoN suK ‘c rihxgy qy sLfied aKIrlysmyN Aus nUM vI koeI suK nsIb ho jfey.pr smyN nUM sfied kuJ hor hI mnjLUr sI.Aus df ieDroN-AuDroN pYsy iekwTy krkyarb dysL ivc Byijaf puwq vI Aus dIafs nUM bUr lfey ibnF vfps prq afieafqy Auh burI qrHF krjLy ivc Ps igaf.inrmlf ijsdf sLOk sI puils ‘c BrqIhoxf, afpxy bwcy lY ky nMd dy bUhy ‘qy afgeI. nMd ny aijhIaF ikMnIaF hIbdiksmqIaF df CfqI zfh ky sfhmxykIqf. AusnUM ijvyN ieAuN jfpdf hovy “cwl!ikRsLnf myry nfl hY.” pr ikRsLnf dIishq vloN vI AusnUM korf jvfb iml igaf.ikRsLnf iksy anjfx zfktr qoN jfVH kZfbYTI qy Aumr Br dI rogx ho geI. vwzyzfktrF spwsLt afK idwqf, “ijMnf icrrhygI, dvfeI KfxI hI peygI.” sB nfloN
iBafnk gwl ik sfrI Aumr isr ‘qy BfrnhIN cuwkxf. Gr ivc mfqm Cf igaf.kMmI jy kMm nf krU qF KfAUgf ikwQoN? gwlqF ieh sI. nMd ny ikRsLnf nUM idlfsfidMidaF ikhf, “qUM tokry nUM hwQ lvf idafkrIN bws.” ikRsLnf dy isr df Bfr dUxfho nMd lfl dy buwZy moiZaF ‘qy af ipafsI qy ipCly bfrF sflF qoN nMd ny kdIikRsLnf nU M isr ‘qy tokrf nhIN sIcukfieaf.
hux nMd dI afvfjL ivc jLrf kuAudfsI Clkx lwgI sI. iek qy Aumr dfipClf pihr sI, dUjf koeI afs vI kMnINnhIN PVf rhI sI, qIjf bwicaF ‘c kMm dIrucI Gwt sI qy duwK vl-vlfvyN pf AusnUMpUrI qrHF Gyrn ‘c lwgy hoey sn. hux jyipSz dy mMuzy koloN lMGdy nMd nUM CyVdy hoeykihMdy, “nMd lfl bwuZf ho igaf!” swcmuwchI Ausdf tokrf hvf ‘c lihrx qoNienkfrI huMdf jfpdf sI. Auh msF hI toeyqwk phuMcdf. ijhVf tokrf anumfny insLfnyqoN ikqy dUr jf ky izwgxf huMdf, Auh AurFhI izwgxf sLurU ho igaf sI. lok ieqrfjLkrdy, “aKy! gohf iPrnI ‘qy hI iswt jFdY.awDf rsqy ‘c hI iKlfr jFdY.”
aijhf nhIN sI ik ieh suB kuJ nMdnUM suxdf jF idKdf nhIN sI, pr AusqoNkuJ huMdf hI nhIN sI. vwzf mMuzf BfvyN nsLeIsI, pr mfVf-motf Auh kMm ‘c hwQ jLrUrvtfAuNdf sI. AusdI vI mOq ho geI. AusdIpqnI afpxIaF dovyN DIaF, dfdy kol Cwzky pyky clI geI. nMd qy iek hor duwK dfphfV izwg ipaf. hux AusdI ishq dyKky ieMÖ lwgx lwg ipaf sI ijvyN duwK Ausqy asr hI krnoN ht gey hox. Auh afmqOr ‘qy cuwp hI rihMdf. mMUh nyrHy hltIvfly phy ivc mYnUM Auh keI idnF ipwCoNimilaf. vwzy vwzy sfh Brdf, hwQ ‘ctokrf.
“nMd kI hfl af?”“TIk hF, ibwtU.”“ies dFeIN aFK sy jmF nhIN idKdf.
dUjI TIk hY. ibwtU sfrf ipSz vwsdY, prkdI kdI mYnUM kwlfpx sf lwgY. afh POjIhY jo Kflsf, bVf cMgf bMdY. tfhlI dysskfr qy sfrI lwkVF iesny dI. hr loVnUM mYnUM AuhI idsdf hY. hux jd gohf cuwkdF,dm BrdY. kmbKq tokrf CfqI sy Auprjfnf nhIN cfhqf. POjI ny zfktr nUM kihdIXf hY jd vI nMd lfl dvfeI lYx afXy,PrI dyxf. mYN bfad ivc afp smJ lUM.”nMd rfm ny vwzy-vwzy sfh BridaF afpxIivwiQaf dwsI.
nMd lfl ny ijvyN aMdr hI aMdr iehmihsUs kr ilaf hovy ik ieh grIbI,ieh duwK, Ausdf ies jnm ivc sfQ Cwzxvfly nhIN. Auh do ku idn iZwlf irhf qyruKsq ho igaf. sfry ipSz ny Ausdf sFJfsskfr kIqf. mYN AunIN idnIN gujrfq igafhoieaf sF. mYN aksr Ausy rfh ‘qy sYrkrdf hF jF ilKdf hF ijs rfh ‘qy myrIqy nMd dI aksr mulfkfq huMdI rihMdIsI. mYnUM hr Auh sLYa, rojL AuzIkdImihsUs huMdI hY ijwQy bYT mYN afpxI ivhlgujLfrdf hF. mYN Ausy lsUVI dy ruwK QwlybYT ky AusnUM AuzIkdf hF. AusdIaFBolIaF-BolIaF gwlF suxn nUM myrf bVfhI jIa krdY pr Auh nhIN afAuNdf.
awj kwlH ipSz dy gohy kUVy df kMmnMd lfl dIaF poqrIaF afpxI buwZI dfdIikRsLnf nfl iml ky krdIaF ny. svyrymMUh nyrHy jhy nMd lfl dI 10 ku sfl dIpoqrI mYnUM imldI hY. mYN Aus nUM puwCdfhF, “puwq qUM skUl ikAuN nhIN jFdI?”
nMd dIaF ijAuN gwlF qurIaF ik myrfhIXf nf ipaf ik mYN AusnUM ieh kih skFik mYN ijs gupqy nUM jfxdf hF, Auh qFmfstr sI. mYnUM lwigaf ik Aus nUM AudfsIhoeygI.
nMd rfm sLfied cflI sfl ipwCy clfigaf sI.
“ibwtU! hux jd gupqf jI imlx, myrfslUt mfrnf. mYQoN glqI hogI hux nUM mYN vIpwkf ho ky pYnsLn afieaf huMdf qy myry bwcy[[[.”nMd ny TMzf ijhf hAukf Brky ikhf.
“koeI nI! mYN qyrf slUt jLrUr
nMdlfl dIiviQaf
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (35)
dogfixaF nUM ‘alfdIn df icrfÊ’smJx vfly bhuqy gfiek, gIqkfr qypyÈkfr ienHIN idnIN dMdF Qwly AuNglF dy kyieAuN bYTy ny, ijvyN votF vyÜy vwK-vwKpfrtIaF dy afgU afpxy vrkrF dy dlbdlx vflIaF ÉbrF pVH-sux bYTdy ny.nf dogfxy gfAux vfilaF nUM ivclI gwldI smJ pY rhI ey qy nf hI ienHF nUM vycky afpxIaF hwtIaF cmkfAux vfilaF dyik afKr ikhVI ibwlI iCwk mfr geI iksroiqaF ny dogfxy sux ‘vfh vfh’kridaF iekdm ‘jfh jfh’ kihxf ÈurU
kr rhy ny ik jo gfiekfvF gfAux dy lwKFrupey lYx dy nfl nfl vIzIE ‘c afAuxdf vIh-vIh hËfr vwKrf lYNdIaF sn,AunHF nUM sroiqaF dI bdlI ingHf ny ivhlykr Cwizaf. ijhVy JoinaF, kxkF qykMbfeInF dI gwl krky hr zI[jy[ ‘qy BMgVypvfAuNdy sn, Auh Gr ikAuN bYT gey jFijhVy gIqkfr ‘aYzvFs’ lY ky kfljFbfry gIq ilKdy sn, Auh ‘ivcfry’ ivhlVFdy vwg ‘c Èfml ho rhy ny pr ies gwlvwl koeI ÊOr nhIN kr irhf ik ies Bfxydf kfrn kI hoieaf? ijhy gIq Auh gfrhy sn, kI AunHF nUM swcIN ipafr imlxfcfhIdf sI? jo-jo kuwJ dogfixaF ËrIeypyÈ kIqf, kI swcmuwc pMjfb Auho ijhf hIhY? jy ienHF sfrIaF gwlF dy jvfb ‘nFh’ivc ny qF XkInn hI dogfxf gfiekF ‘qyawj vflI sfVsqI afAuxI sI. awj BfgFnUM inMdx dI QF jy lMGy kwlH ivc Auhakl dI gwl krdy qF AunHF df qorI-Pulkf ËrUr cwldf rihMdf.
dogfxf gfiekF df vwzf tolf muhMmdsdIk vwl dyK-dyK Jurdf rihMdY, aKycfr dhfikaF qoN iewko ijMnf kfmXfb aYieh bMdf, pqf nhIN iehny kI moqI puMnkIqy ny. suirMdr iÈMdy dI cVHq vI pihlFvFg brkrfr ey, pqf nhIN Auh rwb nUM kIdfn krky afieaY, pr ieh kdy nhINsoicaf igaf ik AunHF dy dogfixaF nflawj dy ivÈy ikMny ku imldy ny. ‘lfeItFvfly cONk ivc kwlH qVky, qYnUM imlUMgIsohixaf’, ‘qUM sohxI Pyr vI lwgdI nf’,‘pYtrOl PUk ky’, ‘pwt ky bygfnf puwqsohxIey qUM pI jI ivc rihx lwg geI’smyq pqf nhIN ikMny ku sYNkVy AudfhrxFisrÌ ieh sfbq krn leI idwqIaF jfskdIaF ny ik dogfixaF ny iewk vfr muVlok mnF qoN Auqrnf hI Auqrnf sI.
dogfixaF nUM pirBfÈq kridaF keIsmJdfrF df afKxf ey ik pyNzU jIvn nfljuVy msilaF nUM pyÈ krn dy nfl-nflirÈiqaF ivclI nok-Jok, pfkIËgI,nKry, sfVy aqy hor BfvF nUM pyÈ krnf
ies isnÌ dI KfsIaq hY, pr iespirBfÈf nUM awj dy dogfixaF nfl myl kydyKo, arQ kI inkldy ny iesdy?
ijhVy gfiek kwlH qwk ims pUjf nflgfAux nUM ‘dIvflI bMpr’ inklx vFgsmJdy sn, awj Auh smJ gey ny ikieh pwqf vI Plfp ho cuwkY. gfiekI dfByzcfl nfl icrokxf irÈqf ey, jdoN drÈnKylf nfl pUjf dy gfey gIq kfmXfb hoeysn, AudoN hr klfkfr nUM lwgx lwgf ikpUjf ‘lwkI’ ey, Pyr sYNkiVaF ny Auhdy nflAuhdIaF hI ÈrqF ‘qy gfieaf. jdoN pYsylfAux vfly nUM akl nf hovy ik AuhnygfAuxf kI ey qF pUjf nUM vI kI ËrUrq ikgIqF ivc nuks kwZy. jdoN sO ipwCy pcfnvyNkYistF pUjf nfl afAuxgIaF qF ÌfiedfBlf iksdf hovygf? pihlF pihl lokpRvfn krdy gey, pUjf nfl gfAux vfilaFdI kdr vDfAuNdy gey, pr jdoN hflfq tuwtyiCwqr nfloN BYVy ho gey qF iekdm pUjfvwl vDfieaf ipafr df gwÌf vfps lYilaf igaf, iswty vjoN bygfnI Èih ‘qy muwCFmunvfAux vfly klfkfrF nUM mUMh dI KfxIpeI. awj dogfxy gfAux vfly kih rhy ny,‘sfzy pYisaF, sfzy vIzIEË nfl pUjf dIsrdfrI bx geI[[[Auh amIr hogeI[[[pr asIN kriËaF hyT af gey.’
pMjfb ivc dogfxy gfAux vflIaFkuVIaF dI Gft suirMdr kOr, jgmohxkOr vyÜy qoN hI hY. sfl ku bfad iewk-dokuVIaF gfiekI dy ipV ‘c inwqrdIaF nyqy AunHF nUM Zfl bxfAux leI gfiek kmrkws lYNdy ny. hOlI-hOlI kuVI dy gfAux dfmuwl vDdf jFdf hY qy pwilEN pYsy Krcxvfly Aus dy gulfm huMdy jFdy ny, PyrkTpuqlI vflI Kyz ÈurU huMdI ey, gfAuxvflI quxkf mfrdI ey qy JoinaF, sÌfrIaFvfly klfkfr nwcdy ny. aKIr quxkfmfrn vflI bfËI mfr jFdI ey qy nwcxvfly hMB ky izwg pYNdy ny.
pMjfbI sroiqaF df suBfa hY ik iehiksy nUM vI ‘mÈhUr’ ibnF socy smJy krskdy ny, pr ‘mhfnqf’ df ruqbf CyqIikqy nhIN idMdy. dUjy pfsy mÈhUrI nUM hImhfnqf smJx vfly klfkfr sroiqaFdI ies adf qoN vfkÌ nhIN ho sky. jdoNkfljF qy skUlF nUM afÈkI dy awzy bxfAuxvflI gfiekI nUM hMugfrf iml irhf sI,AudoN iksy nf soicaf ik ieh sB kuwJ vkqIhY. Bgqy vfly qoN ‘sfeI’ dy dy ky gIqilKvfey gey ik ‘pYtrOl’ stfeIl gIqhI iliKE, ‘motr’ bfry hI ilKxf qF ju
sfzf vI jugfV lwg sky, pr kmfl dIgwl hY ik awj nf ‘Bgqy’ df jfdU cwlirhY qy nf hI pMjfb dy iksy hor Èihrvfly gIqkfr df.
pMjfbIaF dI iewk hor KfsIaq hYik lMGx nUM BfvyN ieh hfQI lMGf dyx, prjdoN afeI ‘qy af jfx qF pUC Kfqr aVIkr lYNdy ny. iblkul ievyN pihlF qF sBKyh suafh pRvfn kIqf jFdf irhf, prPyr ‘pfrlImYNt qwk phuMc bwlIey nI qyryvYlI Xfr dI’, ‘Cfl mfr ky kMD Ehlyhojf nhIN rMgy hwQIN PVy jfvFgy’, ‘pRymIjoVf ipMz ‘coN Ìrfr ho igaf’ gIqF dfiekdm noits ilaf igaf, iswty vjoN mnFdy mihrm bx bYTx vfly iekdm mujrmbx gey. AurdU dy iewk Èfier ny ikMnf
iek tOp stfr qy ‘hI-mYn` dy rUp`c DrimMdr ny afpxy kYrIar dI ÈurUafq1960 dy dhfky `c ‘dyvr`, ‘PUl aOrpwQr`, ‘iÈkfr`, ‘idl ny iPr Xfd kIaf`,‘afey idn bhfr ky`, ‘anupmf`, ‘myry
BI qyrf hm BI qyry` nfl afpxy kYrIardI ÈurUafq kIqI sI. Aus vyly Auh afpxIies iÌlm df pRImIar dyKx leI muMbeIdy vrsovf qoN aMDyrI styÈn qwk pYdlqur ky afey sn qy AuQoN ryl gwzI rfhIN
25 iklomItr df sPr qYa krky crnIroz siQq sYNtrl isnymf `c phuMcy sn.ies iÌlm ipwCoN DrimMdr ny afpxy qoNsInIar hIroienF nfl sfeIz jF pYryllrol krny ÈurU kr idwqy qy Aus dOr dIaFiÌlmF `c ‘kfjl`, ‘buafeyPRYNz`, ‘afeIimln kI bylf`, ‘bMidnI` qy ‘anpVH`Èfml hn. iesy dOrfn BfrqI isnymf dImhfn adfkfrf mInf kumfrI ny AunHF dIpRiqBf ƒ pCfixaf qy AunHF nfl E[pI[rlhn dI iÌlm ‘PUl aOr pwQr` kIqI.ies iÌlm ̀ c DrimMdr ny iek msq prnrm idl guMzy df ikrdfr ieMnI iÈwdqnfl inBfieaf ik Auh rfqo-rfq stfrdf drjf hfsl kr gey.
Aus ipwCoN AunHF ny afÈf pfryK nflkeI iÌlmF kIqIaF. iPr AunHF ny ‘zRImgrl` hymf mfilnI nfl keI iÌlmF kIqIaFqy AunHF nfl ivafh kr ilaf. ies qoN pihlFAunHF df ivafh pRkfÈ kOr nfl hoieaf sIijs qoN AunHF dy do puwqr sMnI qy bObI idElhn. hymf mfilnI nfl AunHF ny irkfrz 27iÌlmF kIqIaF ijnHF ‘c ‘ÈrfPq` (1970)qoN ‘afqMk` (1996) qwk 11 lgfqfrsuprihwt iÌlmF Èfml hn.
ijwQy iek pfsy DrimMdr ny irÈIkyÈmuKrjI nfl ‘siqafkfm` vrgIsMvydnÈIl iÌlm kIqI AuQy hI dUjy pfsy‘cupky-cupky`, ‘sIqf aOr gIqf`,‘pRiqwigaf` qy ‘Èoly` vrgIaF iÌlmF ̀ ckfmyzI ikrdfr vI AunHF ny bfKUbI inBfey.
DrimMdr df awjklH dIaF iÌlmF`c srgrm hoxf nf isrP AunHF dystfrzm df pRqIk hY sgoN srvoqmadfkfr hox dI gvfhI vI hY. AunHF dycfhux vfly ajy hor lMby smyN qwk iÌlmF`c AunHF dI mOjUdgI dyKx dy cfhvfn hn.AunHF dI qfËf iPlm ‘Xmlf pglf dIvfnf`df tfeItl 1973 `c afeI AunHF dIsuprihwt iÌlm ‘pRiqwigaf` dy gIq qoNilaf igaf hY. ies ̀ c DrimMdr dy nfl-nfl AunHF dy dovyN puwqr sMnI qy bObI idElmuwK ikrdfrF ̀ c hn.
ikhf jFdY ik ‘dyvI cODrfxI` df rol aYÈviraf leI hux qwk inBfieaf igafsB qoN vDyry cuxOqI BrpUr rol hovygf. ies bfry aYÈviraf df kihxY ik ‘coKyrbflI` qy ‘rynkot` qoN bfad qoN hI irquprxo GoÈ AunHF kol vDIaf-vDIaf pyÈkÈFlY ky afAuNdy rhy hn aijhy `c AunHF iPr iekwTy kMm krnf iek qrHF qYa hI sI.kolkfqf `c kMm krn bfry aYÈviraf df kihxf hY ik ies Èihr ny hmyÈf qoN hIAus df svfgq kIqf hY qy AuQy muV kMm krky Aus ƒ KuÈI hovygI.
aYÈviraf vwloN ‘dyvI cODrfxI` dI iqafrI
DrimMdr bfry bhuq Gwt lokF ƒ pqf hY ik Aus df aslI ipMz sfhnyvfl nhINblik zFgo hY. sfhnyvfl (luiDafxf) ivc qF Aus dy ipqf jI srkfrI skUl ivcaiDafpk sn ijnHF dI iek awK ivc nuks sI pr AunHF df roab-dfb mhfrfjfrxjIq isMG vFg hI sI. DrimMdr ƒ Auh muMbeI iÌlmI dunIaF ivc jfx ‘qy ieh afKky rokdy rihMdy sn ik ieh qF kMjrF-ncfrF df kMm hY.
ÈurU ivc Aus ny itAUbvYl aprytr qy rIzr dI nOkrI vI kIqI aqy luiDafxf,srihMd aqy mflyrkotlf Érfd df kMm isiKaf aqy bfad ivc kIqf. sfhnyvfl dy
Èrfb df Tykydfr BgvMq isMG sMDU jo bfad ivc DrimMdr dIaF iÌlmF ‘smfDI` aqy‘coroN kf rfjf` df inrmfqf vI bixaf, ƒ ‘smfDI` ivcoN 14 lwK rupey df lfB hoieafqF AudoN Aus ny muMbeI ivc koTI qy kfr, AudoN iek lwK rupey ivc hI ÉrIdI sI jo awjkroVF rupey muwl dI hY. BgvMq isMG sMDU df ieÈk ipMz dI hI iek kuVI nfl ho igafaqy kuVI ƒ imlx jdoN Aus dy Gr igaf qF kuVI dI BrjfeI ny afpxy pqI qy kuVI dyBrf ƒ swd ky mOky `qy PVf ky mrvf dyxf cfihaf pr BgvMq sMDU rfq ƒ Gr dyipCvfVy dI kMD twp ky toBy ivc Cfl mfr ky Bwj igaf. Bwjy jFdy dy Aus Aupr kuVI dyBrf ny afpxI bMdUk nfl Ìfier vI kIqy. so, Auh sfhnyvfl qoN gwzI PV ky muMbeI Bwjigaf aqy rfq ƒ kdy-kdfeIN vfps af ky qurMq muMbeI vfps dOV jFdf irhf. iesydOrfn Aus ny DrimMdr ƒ muMbeI cwl ky iÌlmF ivc iksmq aËmfAux leI ikhf. iPrieh joVI cFd susfietI ivcly iek hostl ivc iqMn rupey pRqI idn ikrfey ̀ qy kmrflY ky rihx lwgI. hostl nyVy ruknf bfeI dI CotI ijhI dukfn sI ijs nfl ies joVIdI nyVqf kfPLI vD geI. ruknf bfeI ny AunHF nMU dysI Èrfb dy Tyky qoN 4 rupey boqlÉrId ky awgy prcUn gfhkF ƒ zbl ryt (pRqI pYWg iek ruipaf) vycx lgf ilaf.Auh ies ivcoN afpxf ihwsf lY ky guËfrf krdy aqy hotl qoN ssqI dfl-rotI KFdy,kdy-kdy BuwKy vI sON jFdy rhy. qd afm cfh df kwp iek rupey df bfhroN aqy qfj hotlivcoN 7 rupey df imldf sI.
DrimMdr dy Gr lgfqfr 21 idn rih ky roËfnf mIt-Èrfb Kf-pI ky aqy keIiÌlmF dIaF ÈUitMgF dyK ky prqy myry iek jfxkfr mihMdr isMG ny XfdF ProlIaFaqy DrimMdr bfry gwlF dwsIaF. mihMdr isMG vI sfhnyvfl df hI jMmpl hY aqyjvfnI smyN rwqf itwbf qy Pyr abohr af ky vs igaf sI. Aus ny dwisaf ik DrimMdraqy Aus df pihlvfnI ivc ieko hI gurU sI ijs df nF vI mihMdr isMG ‘pihlvfn` hIhY. Auh (pihlvfn) rylvy styÈn, sfhnyvfl nyVly aKfVy ivc BgvMq sMDU, DrimMdr,mihMdr isMG aqy ienHF dy bfkI sfQI pihlvfnF ƒ pihlvfnI dy gur aqy ksrq dyqrIky isKfAuNdf sI.
DrimMdr dy sÌl aqy amIr hox qoN bfad Auh Aus dy nfl muMbeI ivcly Gr hIrihx lwgf, ijQy bfad ivc DrimMdr dI pihlI pqnI bIbI pRkfÈ kOr, Brf ajIqisMG idEl (kvI qy lyKk), Brf rxjIq isMG aqy jIjf ajIq isMG ‘pMCI` vI rihxlwgy. bfad ivc iesy Gr ̀ c hI sMnI idEl, bObI idEl aqy do hor bytIaF df jnmhoieaf. DrimMdr dy do Brf qy do BYxF hn ijnHF ivcoN iek jYpur ivafhI hoeI hY. ieQyDrimMdr df mihMgf aqy suMdr isnymf vI hY. hymf mfilnI afpxIaF dovF bytIaF eIÈfidEl (hIroien) qy afhnf (nrqkI qy mfzl) nfl alwg afpxy bMgly ivc rihMdI hY.DrimMdr df muMbeI dI bMdrgfh dy nyVy pYtrol pMp qy hotl vI hY ijQy jf ky pMjfbItrwk zrfeIvr Tihrdy qy zIËl BrvfAuNdy hn. mlot nyVly ipMzF df aqy sRI gMgfngrdy trwk mflk rfjf jdoN AuQy afpxy trwk ivc zIËl Brvf ky qy rotI Kf ky ibwl dyxlwgf qF AuQy DrimMdr iml igaf ijs ƒ Aus dy dwisaf ik Aus dy shurf sfihb (vfsIgoibMdgVH, abohr) df dosq mihMdr isMG hY qF DrimMdr ny afpxy mYnyjrF ƒ hukmidwqf, “rfjf sfzy vI jvfeIaF vFg hI hY. ies qoN ibwl df koeI pYsf nhIN lYxf qy iesdy trwk dI kuJ hor ÉflI rihMdI tYNkI vI muÌq Puwl kr idE. so, pMjfbIaF dI sB qoNvwD afE-Bgq muMbeI ivc DrimMdr pirvfr hI krdf hY!
afpxy smyN dy pRiswD ikRkt iÉzfrInvfb mnsUr alI Kfn ptOdI qy adfkfrfÈrmIlf tYgor dI DI qy adfkfr sYP alIKfn dI BYx sohf alI Kfn ny iPlm ngrI`c cMgf nF bxf ilaf hY. Aus df pUrf nFhY sohf sulqfnf Kfn. Aus dI BYx sbfijAUlrI izËfeInr hY. sohf ny adfkfrIdI ÈurUafq sfl 2004 `c iÌlm ‘idlmFgy mor` nfl kIqI sI qy Aus ipwCoNqkrIbn iek drjn bMgflI iÌlmF krcuwkI hY. Aus dI sB qoN pRiswD iÌlm sfl2006 ̀ c afeI ‘rMg dy bsMqI` hY ijs ̀ cAus ƒ srvoqm shfiek adfkfrf dfafeIPf aYvfrz imilaf sI. sohf alIKfn awj klH suDIr imÈrf dI iÌlm ‘qyrfkXf hogf jfnI` leI cricq hY.
sohf ny iÌlmF `c afAux qoN pihlFPorz PfAUNzyÈn qy istI bYNk `c invyÈslfhkfr nOkrI kIqI. AunHF idnF ̀ c amolpflykr ‘phylI` iÌlm bxf rhy sn.AunHF ny sohf ƒ ies iÌlm `c adfkfrIkrn leI ikhf pr gwl nhIN bx skI.bfad ̀ c anMq mhfdyvn ny Aus ƒ iÌlm‘idl mFgy mor` dI pyÈkÈ kIqI qy bYNkdI nOkrI qoN awkI Auh adfkfrI dy mYdfn
`c af geI.sohf ‘Koieaf-Koieaf cFd` qoN bfad
inrdyÈk suDIr imÈrf nfl ‘qyrf kXfhogf jfnI` dUjI iÌlm `c kMm kr rhIhY. ies iÌlm `c Aus df ikrdfr iekCoty Èihr qoN muMbeI `cmfzl bxn leI afeIkuVI df hY ijs ƒ iekzrwg aY izkt nflipafr ho jFdf hY. iesiPlm `c afpxfkYrIar bxfAux d ynfl-nfl Auh afpxypRymI dI iËMdgI ƒ vIptVI `qy ilafAux dIkoiÈÈ krdI hF.
s ohf dI mFÈrmIlf df kihxf hY ikiksy vI iÌlm dfinrdyÈk hI klfkfrF df aslI trynrhuMdf hY. Auh sohf dIaF iÌlmF dyK kydwsdI hY ik Aus ny AunHF ̀ c iks qrHF dIadfkfrI kIqI hY. AuNj iÌlm dy inrmfxdOrfn Auh koeI tIkf-itwpxI nhIN krdI.dUjy pfsy sohf df Brf sYP alI Kfn vwKrI
iksm df iensfn hY. Aus ny sohf dI isrPieko iÌlm ‘rMg dy bsMqI` dyKI hY. iÌlmFnfl sbMDq huMidaF vI Aus ƒ iÌlmF dyKxdf ÈOk nhIN hY qy afpxI afËfd iËMdgIibqfAuNdf hY. ijQoN qwk sohf dy awbf mnsUr
alI Kfn ptOdI df svflhY Auh iÌlmF dyKdy hInhIN.
sohf BivwK ̀ c ÈRyasqlpVy nfl kfmyzI iÌlm‘kYimstrI` kr rhI hY.ies qoN ielfvf rfjIvKMzylvfl nfl ‘sfAU NztRYk` nfmI iÌlm hY. iesiÌlm ̀ c rfjIv KMzylvfliek zI[jy[ bxy hn qy sohfiek boÜI kuVI df ikrdfrinBfa rhI hY ijs leIAus ƒ ieÈfiraF dI bolI
iswKxI peI. sohf ny afpxI aMmf ÈrmIlftYgor nfl iÌlm ‘lfeIP goË afn` kIqIhY. sMgIqf dwq dI ies iÌlm `c AuhÈrmIlf dI asl bytI dy ikrdfr `c hYpr ies dy bfvjUd AunHF nfl kMm kridaFsohf byhwd GbrfeI hoeI sI.
nOkrI qoN awkI sohf iPlmF `c afeI
Punjab Times Vol 12, Issue 1, January 1, 2011 pMjfb tfeImjL sfl 12, aMk 1, 1 jnvrI 2011 (37)
Call: 765-987-8786
Taste of IndiapMjfbI Zfbf
ieQy afE, bYT ky KfE-pIEaqy nfl lY ky jfE[[[.suafd aqy mfhOl, ijvyNafpxf pMjfb hovy qy Gr dI[[[.