Wnrla * Ścieki Infiltracja do gruntu - Aftematywa dla tradycyjne) kanaJlzacfl wód opadowych Ziemowit Sulikowski Katarzyna Gudelis-Tardszkiowicz a W procesie urbanizacji, kanał i - zawinie wód opadowych jest po- wiązane z czynnikiem ekologia-, nym i ekonomicznym. Vi*nńxy- |est konsekwencją interwencji w naturalne warunki Spływu wód upadowych oru wjąie ile z. u b u - 1 rżeniami hydrologicznymi i nicuTiumi w zasllinlu iaaobdw wód podai emnych 1 Aspekt ekono- miony to z kolei koniecino^ cią- głego ponoszeni! znaczących ko- sztów (ocenił się je u wet ta 30¬ 50% nakładów na funkcjonowa- nie kanalizacji tóeków sanitar- nych). ->- ł- Jut . t^g-k- 1 j£ .'.WW .1 j k Jw^il li Naturalny pow inien byf zatem wzrost zainteresowania rozwiązaniami alterna- tywnego zagospodarowania wód opado- wych Praktycznie można brać pod uwa- gę wprowadzanie w od opadowych do gruntu (infiltracje)- Stosowane rozwiąza- ni* powinny z jedne) strony posiadać wystarczającą wydajność techniczną. • C drugiej - byt akceptowane przez użytkowników (w aspekcie korni ortu i kosztu). W tej sytuacji, możliwość za- basowania otwartych rowów infiltracyj- nych oraz zbiorników jesi ograniczona. Te ostatnie, przy odpowiednim wykona- niu i eksploatacji, mogą stanowić inte- resujący element zagospodarowania tere- nu. Przyjęte rozwiązania muszą odpo- wiadać rcalnvm możliwościom poszczę- golnyeh eksploatatorów Infiltracja wód opadowych do gruntu mus zapewniać wystarczającą pojem- ność retencyjną przyjętego urządzenia i zdolność podłoża gruntowego do przy- feaa dodatkowej masy wód Nie może tez atwarzaC zagrożeń dla sąsiadujących bu- dynków. Zaleca się zatem przyjmowanie minimalnej odległości <•.•.-.-, i.- •. od bu- dynku z izolacją równej 2 m. a w przypad- ku budynku bez izolacji - S m. Naiortuasi dno urządzenia ruzsączającego powinno byc położone co ruumruej 1 m od najwyż- szego poziomu zwierciadła wody grun- towej. Planując wykonanie urządzeń w grun- oe. należy wziąć pod uwagę jego przepu- WylLorzyarywane skrzynki mają lekką knnttrukcK (z reguły polipropylenową!, będącą charakterystyczną ramą. tworzącą szkielet owijany geowtókniną (ryt. 1> Aktualni* dostępne są dwa systemy skrzynek - AZURA oraz D-RAINTANK. Zbjnmlk małr byt konstruowany jako pojedyncza skrzynka lub kombinacje ele- mentów - poziome, pionowe, względni* mieszane. Wody opadowe są doprowadza- ne przewodem 1 1U względnie 0 160 mm. przv czym otwory doprowadzającemom być każdorazowo wycinane w ścianie (T^*RAJNTANK) albo są już wcześniej przygotowane (AZURA) wiązanie 1 'J la. r r \ tnc zc porwu t* poprawłC wskazrok 1 aktvwr* powierz- 41% dla AŻURY) Problem doboru wlaa- awej geometrii skrzynki jest niezwykle .słotny. Ograniczenie do mirumurn ele- mentów konstrukq,. pozwaUt uzvskaf wyjątkowo wysoki poziom kutaiuryuzy- skrzvnki układane są na podłożu grun- towym l obsypywane materiałem żwiro- wym (rys. 1). Stanowiąca podstawę systemu D-RA- 1NTANK skrzynka, ma wysokoSĆ OA m. szerokoaC 0,81 m i dhjgosć Q,Bć m. jest wiec konstrukcją o niemal kwadratowym przekroju poziomym. Przy jednostkowej kubaturze nominalnej 026 m\ jednostko- wa pcjemnosc' użyteczna wynosi 0,265 m' Wprowadzenie do wnętrza skrzynki szczalnosC (im większa, rym lepiej). Efek- tywne odwodnienie wymaga dostosowa- nia sie do warunków I użyci* kombi- nacji odpowiednio dużej liczby jednostek (rys. 1. tab. J). W wyniku dnalania obciążeń zewnęt- rznych, konieczne jest zachowanie od- powiedniego przykrycia, zabezpieczają- cego przed rjyi etcniem Zależy ono od konstrukqi urządzenia rozłączającego oraz skali W przypadku skrzynek zaleca Się 0 4 m dla terenów zielonych .'ii 1 ' f] J? m dla ob&Zair <Sw u dużych obciĄ-Wniach (fir- ma Wavin.) Ekobudex zai bezpieczni* JedricJLsnie dopuszcza bardzo wysokie 1 ł ^ li i m\\\\ W orzynad stenów, pedstawową oermne t « M ] g mory. firma i-unke przy otioązejiiu ttlt- zonym do standardowego dla samocho- du osobowego (U t), zaleca przykrycie o miąższości 0,4 m. natomiast w przypad- ku aezkiego tra.tsportu (obciążenie ostc- we na poziomi* 13 t) o miąższości 1 m. Chodzi tu nie tylko o warstwę samego gruntu, ale o cak kowitą grubo*.' pizykryoa. na które składają sie podbudowa z matenahi filtra- cyjnego, mrozo- odporna kon- strukcja drogo- wa oraz nawierz- chnia drogowa. System skntynkowy Ctjecnicw Pol- sce dostępne są 3 podstawowe grupy urządzeń odwadniających, które .pełnia}., ww wymagania Tab. 1. ZawaAi arzst M t u w i i a c f t tntvt Wwv Iczbi skriynaa Mwa0flla|ąqcn. laltzna ad mdzaju grurv HtncScf asmóu n ffttkrKnnt dacnu 1^. I.wprowadianbwrt opadowych 4c flUJrUu t • ahrzynaui miracyjna, b - studnia una* Opad i « U J * da dKfn 4 pumiuJa oaad ilS HM dtj dachu o taailaiiUil una* 1 KB 1 W a r 1 'K Ś n a p u s z a lny t 1 t w * » pfi!wjzaa*ir 20 2B 76 PRZEGLĄD KOMDMALNV friacsoos
2
Embed
Infiltracja do gruntu - · PDF fileWnrla * Ścieki Infiltracja do gruntu - Aftematyw dla a tradycyjne) kanaJlzacfl wód opadowych Ziemowit Sulikowski Katarzyna Gudelis-Tardszkiowicz
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Wnrla * Ścieki
Infiltracja do gruntu - Aftematywa dla tradycyjne) kanaJlzacfl
wód opadowych
Z i e m o w i t S u l i k o w s k i K a t a r z y n a G u d e l i s - T a r d s z k i o w i c z
a W procesie urbanizacji, kanał i -zawinie wód opadowych jest powiązane z czynnikiem e k o l o g i a - , nym i ekonomicznym. Vi*nńxy-|est konsekwencją interwencji w naturalne warunki Spływu wód upadowych o r u wjąie ile z. u b u - 1
rżeniami hydrologicznymi i nicuTiumi w zasllinlu iaaobdw wód podai emnych1 Aspekt ekono-m i o n y to z kolei k o n i e c i n o ^ ciągłego ponoszeni! znaczących ko sztów (ocenił się je u wet t a 30¬50% nakładów na funkcjonowanie kanalizacji tóeków sanitarnych). ->- ł- Jut . t^g-k-1 j £ .'.WW .1 j k J w ^ i l li
Naturalny pow inien byf zatem wzrost zainteresowania rozwiązaniami alternatywnego zagospodarowania wód opadowych Praktycznie można brać pod uwagę wprowadzanie w od opadowych do gruntu (infiltracje)- Stosowane rozwiązani * powinny z jedne) strony posiadać wystarczającą wydajność techniczną. • C drugiej - byt akceptowane przez użytkowników (w aspekcie korni ortu i kosztu). W tej sytuacji, możliwość zabasowania otwartych rowów infiltracyjnych oraz zbiorników jesi ograniczona. Te ostatnie, przy odpowiednim wykonaniu i eksploatacji, mogą stanowić interesujący element zagospodarowania terenu. Przyjęte rozwiązania muszą odpowiadać rcalnvm możliwościom poszczę-golnyeh eksploatatorów
Infiltracja wód opadowych do gruntu m u s zapewniać wystarczającą pojemność retencyjną przyjętego urządzenia i zdolność podłoża gruntowego do przy-feaa dodatkowej masy wód Nie może tez atwarzaC zagrożeń dla sąsiadujących budynków. Zaleca się zatem przyjmowanie minimalnej odległości <•.•.-.-, i.- •. od budynku z izolacją równej 2 m. a w przypadku budynku bez izolacji - S m. Naiortuasi dno urządzenia ruzsączającego powinno byc położone co ruumruej 1 m od najwyższego poziomu zwierciadła wody gruntowej.
Planując wykonanie urządzeń w grun-oe. należy wziąć pod uwagę jego przepu-
WylLorzyarywane skrzynki mają lekką knnttrukcK (z reguły polipropylenową!, będącą charakterystyczną ramą. tworzącą szkielet owijany geowtókniną (ryt. 1> Aktua ln i * dostępne są dwa systemy skrzynek - A Z U R A oraz D -RA INTANK. Zbjnmlk małr byt konstruowany jako pojedyncza skrzynka lub kombinacje elementów - poziome, pionowe, względni* mieszane. Wody opadowe są doprowadzane przewodem 11U względnie 0 160 mm. przv czym otwory doprowadzającemom być każdorazowo wycinane w ścianie (T^*RAJNTANK) albo są już wcześniej przygotowane (AZURA) wiązanie 1 ' J la. r r\ tnc zc porwu t* poprawłC wskazrok 1 a k t v w r * powierz-
41% dla AŻURY) Problem doboru wlaa-awej geometrii skrzynki jest niezwykle .słotny. Ograniczenie do mirumurn elementów konstrukq,. pozwaUt uzvskaf wyjątkowo wysoki poziom kuta iuryuzy-
skrzvnki układane są na podłożu gruntowym l obsypywane materiałem żwirowym (rys. 1).
Stanowiąca podstawę systemu D-RA-1NTANK skrzynka, ma wysokoSĆ OA m. szerokoaC 0,81 m i dhjgosć Q,Bć m. jest wiec konstrukcją o niemal kwadratowym przekroju poziomym. Przy jednostkowej kubaturze nominalnej 026 m\ jednostkowa pcjemnosc' użyteczna wynosi 0,265 m ' Wprowadzenie do wnętrza skrzynki
szczalnosC (im większa, rym lepiej). Efektywne odwodnienie wymaga dostosowania sie do warunków I użyci* kombinacji odpowiednio dużej liczby jednostek (rys. 1. tab. J).
W wyniku dnalania obciążeń zewnętrznych, konieczne jest zachowanie odpowiedniego przykrycia, zabezpieczającego przed rjyi etcniem Zależy ono od konstrukqi urządzenia rozłączającego oraz skali W przypadku skrzynek zaleca Się 0 4 m dla terenów zielonych . ' i i 1 ' f] J? m dla ob&Zair<Sw u dużych obciĄ-Wniach (firma Wavin.) Ekobudex za i bezpieczni*
JedricJLsnie dopuszcza bardzo wysokie 1 ł ^ li i m\\\\ W orzynad
stenów, pedstawową oermne t « M ] g mory. f irma i-unke przy otioązejiiu ttlt-zonym do standardowego dla samochodu osobowego (U t), zaleca przykrycie o miąższości 0,4 m. natomiast w przypadku aezkiego tra.tsportu (obciążenie ostc-we na poziomi* 13 t) o miąższości 1 m. Chodz i tu nie tylko o warstwę samego gruntu, ale o cak kowitą grubo*.' p i zykryoa . na które składają sie podbudowa z matenahi filtracyjnego, mrozo-odporna konstrukcja drogowa oraz nawierzchnia drogowa.
System skntynkowy
Ctjecnicw Polsce dostępne są 3 podstawowe grupy urządzeń odwadniających, które .pełnia}., ww wymagania
T a b . 1 . Z a w a A i a r z s t M t u w i i a c f t tntvt Wwv I c z b i s k r i y n a a M w a 0 f l l a | ą q c n . l a l t z n a a d m d z a j u g r u r v HtncScf asmóu n ffttkrKnnt dacnu
1^ . I . w p r o w a d i a n b w r t o p a d o w y c h 4 c flUJrUu t • ahrzynaui m i r a c y j n a , b - s t u d n i a
u n a * O p a d i « U J * d a dKfn 4 p u m i u J a o a a d i l S H M d t j d a c h u o t a a i l a i i U i l u n a *
R y s . 2. W p o w i d i M l i d a w n t t n i rtrzyrJtl 1 p r u g r ó d pMlarQwatvCh. m o i * n M i s l o l n s i n a c n n l * d i s p o p r a w , w y t r i y m s t o s t l i n s t r u k c j i n s q n t s t s r s i .
3 przegród perforowanych, dzielących ją na 4 komory (rys. 2). może mieć istotne znaczenie dla poprawy wytrzymałości kortftnikcjl na zgniatanie. Ostatecznie skrzynka może być ustawiana poziomo tub pionowo i stanowi wygodną podstawę dla konstruowania zbiorników o relatywnie dużej objętości. Z kolei system A Z U R A opiera się na nieco mniejszej skrzynce (wys, 0,4 m. szer. 0,5 m i d i . 1 m), a jej nominalna pojemność jednostkowa wynosi 0,2 m\ Skrzynki są więc jednostkami o niewielkiej zdolności retencyjny jednak przy niedużej rrdnimalnej głębokości posadowienia (w granicach 0,8-U m) łatwo - poprzez zastosowanie zespołu skrzynek (układ szeregowy, równoległy, spiętrzony) - uzyskać można od-
R y i 1 . K o m o r y F i l t r * : , I n . . • - » H d « k o n s t r u k c j i n a ffiyMMIla a y i l i m u 1 N F I Ł T -R A T Q R , b - p i z ł k i a j p o d h j t n y , i - i s a a d i i s c r t n l t » s a l ą k o m a r , a • d a n a w i d n n o w o d y tło u t M u , a - n u d a s t o a s w a n l a o b t y p a k
powiędnie dużą zdolność retencyjną sys¬temu (lab. 1}.
Studnie rozłączające
Obiektami o Większej pojerzulośd retencyjnej są studnie rozsączające (rys. 1), Studnia A Q U A T R A I N , o konstrukcji opar¬tej na standardowej kanalizacyjnej studzience rewizyjnej 1000, w podstawowej wersji keramtkryjnej (2 segmenty o wys, 0 5 m każdy, łączna wys. komory 1 m, w tym czynna - 0,75 m), posiada objętość czynną 0,6 m 3 . Elekt dużej pojemności, przy względnie małym przekroju, uzyskano kosztem wysokości - zależnie od szczegółów rozwiązania dla wersji podstawowej, całkowita wysokość waha się w granicach 1,5-2 m . Dalszy wzrost pojemności retencyjnej jest możliwy, jednak dodanie kolejnych segmentów (po ok. 0,4 m J na jednostkę) powoduje powiększenie zagłębienia o 0,5 m, Studnie można lączyC ze sob^ szeregowo tworząc w ten sposób ich galerię. Woda wypływa przez dno (warstwa żwiru, sięgająca połowy dolnego segmentu), a samo uradzenie nadaje się do stosowania również w tereni?
zabudów sdzie-brakuje rrtieiłca.
na zastosowanie skrzynek. Pozostaje za-g a dnieniem rtym. c!z.v i w [fl™ k i c h ' warunkach obiekty te mogą
teżpo-sredruo na twe-nach obaazQTivch
drogo-v/yrn. Przy średni¬cy na poziomic 1 m, ograniczenie się do teleskopowego osadzenia nie wydaje się być dostateczną ochroną i wskazane byłoby użycie dodatkowej płyty Odciążają¬cej. W tym zakresie brakuje niestety jednoznacznych tnstrukcji.
K o m a r y drenażowe
Trzedą grupą urządzeń są specjalne komory drenażowo (Infiltracyjne) - rys. 3, obiekty o Stosunkowo dużych jednostkowych poje
mnościach, przy relatywnie niewielkich wysokościach. Przykładowo, komora H-20, wchodząca w skład systemu INFILTRATOR, przy wysokości 0,41 m, szerokości 036 m i długości 1,9 m, posiada pojemność retencyjną ok. 03 m 1 . Zastosowany przekrój (zbliżony da odwróconej litery U) charakteryzuje, się dużą wytrzymałością na obciążenia i w elekcie - przy zachowaniu standardowego przykrycia -może być z powodzeniem stosowany np. dla cKiwodnieri wielkich powierzchni parkingów. Komory zamykane są obustronnie tarczami łączonymi na zatrzaski. Jeżeli zamiast tarczy zostanie analogi firnie przyłączona kolejna komora (masa jednostkowa do 14 kg), uzyskuje się układ o zwieJokrcrfnionej pojemności. Można Zatem dość swobodnie kształtować pojemność retencyjną systemu oraz jego powierzchnię filtracyjną i komory znaleźć szersze zastosowanie również w odwodnieniach drogowych, zastępując lub co najmniej istotnie odciążając tradycyjną kanalizację wód Opadowych. Gdy jest to konieczne wody opadowe należy wstępnie stosując zaJeżnie
Od Skali zagrożenia układ piaskownik -separator lamelowy, względnie piaskownik - separator koalescencyjny) Komora jest ustawiana na przygotowanym [od powiedn.o za.wsżczonym podłożu) na którym układana best W s y p k a (tłuczeń kamienny) Po cdpmvtedrim zestawie-mu komór, przestneert pomiędzy nimi jest wypełfitartE tłuczniem któryż boków i Od góry przykryw?! się g^osia ikq
Wprowadzenie wód opadowych do gruntu stanowi interesującą alternatywę dla klasycznej kanalizacji wód opadowych. W aspekcie ekologicznym, pozwala zrekompensować skutki zakłóceń bilansu wód podziemnych, zaś w ekonomicznym - umożliwia rozwiązanie problemów finansowania kanalizaqi wód opadowych, odciążając budżety gminne. Może uda się rozwiązać braki polskiego systemu prawnego w tym zakresie? Dostępna obecnie w Polsce oferta rozwiązań technicznych (skrzynki, studzienki, komory) uzupełnia się wziuemnie i pozwala rozwiązać wszystkie typowe problemy odwadniania. Elementem nadrzędnym musi pozostać zdolność gruntu do przejęcia dodatkowego napływu wód opadowych oraz brak zagrożeń sąsiedniej zabudowy.
drhJfe.iaż. ZlinuwHt Suliaowki. Wydział Budownictwa Wodnqjo i Inzmirnj Środowisk. PoliKchnikt Gdańskiej, bwmt Budownictwa i Inttiuem Sar.iUrf*, Un.wmytrtu • WjrnuAjkvMjzunjkiigo; mer im KatartyoaCudtlis-TaruakltwUz. EkŁ .GdiA4