VOL - XXI I SSUE NO – 7 PATHIANNI 16.02.2014 KOINONIA : KARTIN CHHUAK MARTIN LUTHER (1483-1546) - Lalsangliana Khawlhring German ram chim-chhak Saxony biala Eisleben khuaah Kum 1483 November ni 10 ah a piang a. A pa chu Hans Luther ani a, a nu chu Margarette Luther a ni. A pa chu dar lai chhuaktu a ni. Kum 1484-ah Mansfeld-ah an chhungin an pem a. Kum 7 a nihin Martin Luthera chu Mansfeld-ah sikul a kal tan aKum 1501 ah Erfurt University a\angin M.A. (grammar, logic, rhetoric leh metaphysics) a zo a ni. Vawi khat chu a \hianpa nen an chhuah dunnaah a \hianpa chu \ekin a deng hlum hlauh mai a. Luther-a chuan a hlau em em a, Pathian hnenah a \awng\ai a. Thlipui leh ruahpui laka a nunna a chhandam chuan a rawngbawl turin puithiamah a lut ang tih a tiam a. A thutiam ang chuan kum 1505 tawp dawn lamah puithiam buk monastery-ah a lut ve ta a. Chutia puithiama a lut ve ta mai chu a nu leh pa chuan an remti lo nasa mai a! Mahse khawvel nunphung pangngai a\ang chuan chhandamna hmu phak dawnin a inhre lova. Hremhmun leh Pathian thinurna chu a hlau em em a, puithiam buk monastery-ah chhuan chhandamna a hmuh thei a beisei a ni. Ni tinin rim taka thawkin, chaw ngheia mahni intihrehawmin, a taksa te chu thisen chhuak khawpin a invaw \hin a. Nursery Veng Branch Kristian | halai Pawl Chanchinbu Estd 1993 “Rawngbawl tura chhandam” Kum 2014 Branch K|P thupui - “ I din thar leh ang u “ (Neh. 2:17,18) Chutianga tih chu a hmaa mi thianghlimte kalna kawng, chhandamna hmuhna atana thil \ul pawimawh ber niin a ring a. mahse nasa taka a tih hnuah pawh chuan rilru leh thlarau lam thlamuanna chu a hmu thei chuang hauh lova, a mangang zual deuh deuh zawk a..! Kum 1507-ah puithiama nemngheh a ni a. A kum lehah Wittenberg College an hawn tharah chuan lecturer- ah a \ang a a. Kum 1510-ah thlarau lama thlamuanna hmuh beiseiin Rome khawpuiah a kal a. Mahse Rome khawpuia an mi ropuite nawmsakzia leh Kohhran hotuten tih tak takna nei lova pawlawh taka an nun dan a va hmuh chuan a beidawng em em a. Thlarau nuna engmah puak chhuah nei lovin Wittenberg khuaah bawk a kir leh a. Chutah chuan Bible hi chik takin a zir a, midangte a zirtir \hin bawk. Kum 1511-ah Doctor of Theology Degree hmuin Professor- ah hlan kai a ni a. Kum 1515-ah puithiam Vicar-ah thlan niin Monastery 11 lai awptu a ni a. Sakhaw mi nihnaa thil tih tur kawng tinreng zawhin felna tinreng hlen chhuah tuma beitu a ni. Mahse, thlamuanna tak tak a la hmu thei chuang lo! Tuk khat chu a tihdan pangngaiin zing takah a tho va, \awng\ai turin a inbuatsaih a, “Mi fel chu rinnain a dam ang,” (Rom 1:17) tih thu a han chhiar chu tun hma lama a ngaihdan – Pathian ngaihdamna chu mahni intih hrehawmna leh hnathawh thatnaa hmuh a lo tum \hinna chu a dik lohzia leh hlawhchhuah lam ni lova Pathian thilpek a nihzia chu a hre fiah ta uar uar mai a. Chu thilpek chu ama chung ngeiah a lo thleng ta a ni tih hrethiamin - “Kawng hawn saah, Pathian Paradis- ah chuan ka lut ta a ni,” a ti thei ta. Kum 1517-ah, Rome khuaa Biak In ropui tak mai St. Peter’s Basilica chu siam that nan tiin chhandamna lehkha ‘Indulgence’ chu zawrh turin an buatsasih a. Chu lehkha chu puithiam kut ata miin a lei chuan a sualte ngaihdam a ni ang a, thlarau chawlh lawkna ‘Purgatory-ah kal lovin direct-in vanram an kal nghal ang’ an ti a. Chu chu a hriatin Luther-a chu a thinrim em em a. Pathian ngaihdamna leh chhandamna chu (phek 2 ah chhunzawmna..) nurseryvengktp.blogspot.in PATHIANNI INKHAWM PROGRAMME PUITLING SUNDAY SCHOOL |antu - Pi Saihliri Zirlai 6-na - Kohhran inpumkhatna CHAWHNU INKHAWM Baptisma leh Lalpa Zanriah Sakramen Chantirtu & – Pastor T.C Laltlanzova \hehtu YFC zaipawl leh Female Quartet ZAN INKHAWM Zaipawl - Kohhran Zaipawl Thusawitu - Pastor T.C Laltlanzova K|P |awng\ai Inkhawm Hruaitu – Tv. Lalsangmawia Colney |antu – Nl. Rosy Lalmuanpuii |awng\ai rual leh hlazir Youth for Christ (YFC) Pastor bial fan a ni a ah kan zai dawn avangin Zaipawlah tel vek tur a ni e. Masihi Sangati & Children for Christ (CFC) Pastor bial fan lai a ni a. Puitling chawhnu inkhawmah Baptisma leh Lalpa Zanriah sakramen a awm dawn a, inkhawm vek tur a ni e. ..|henkhat tih dan anga kan inkhawmte bansan lovin, infuih tawn zawk ang u.. - Hebrai 10:25 Thil \ha ti atan Krista Isuaah chuan siama awmin ama kut chhuak kan ni si a; chu thil \ha tih chu kan awmna turin Pathianin a buatsaih lawk a ni.- Eph.2:10 1. Isua Krista rinna leh amah anna kawnga \halaite hruai. 2. Kohhran kut ke ni tura \halaite buatsaih. 3. Kohhran hnathawh tihpuitlin. 4. Krista Chanchin\ha puan darh.
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
VOL - XXI ISSUE NO – 7 PATHIANNI 16.02.2014 KOINONIA : KARTIN CHHUAK
MARTIN LUTHER (1483-1546)
- Lalsangliana Khawlhring
German ram chim-chhak Saxony biala Eisleben khuaah Kum 1483
November ni 10 ah a piang a. A pa chu Hans Luther ani a, a nu chu
Margarette Luther a ni. A pa chu dar lai chhuaktu a ni. Kum 1484-ah
Mansfeld-ah an chhungin an pem a. Kum 7 a nihin Martin Luthera
chu Mansfeld-ah sikul a kal tan aKum 1501 ah Erfurt University
a\angin M.A. (grammar, logic, rhetoric leh metaphysics) a zo a ni.
Vawi khat chu a \hianpa nen an chhuah dunnaah a \hianpa
chu \ekin a deng hlum hlauh mai a. Luther-a chuan a hlau em em a,
Pathian hnenah a \awng\ai a. Thlipui leh ruahpui laka a nunna a
chhandam chuan a rawngbawl turin puithiamah a lut ang tih a tiam
a. A thutiam ang chuan kum 1505 tawp dawn lamah puithiam buk
monastery-ah a lut ve ta a. Chutia puithiama a lut ve ta mai chu a
nu leh pa chuan an remti lo nasa mai a! Mahse khawvel nunphung
pangngai a\ang chuan chhandamna hmu phak dawnin a inhre lova.
Hremhmun leh Pathian thinurna chu a hlau em em a, puithiam buk
monastery-ah chhuan chhandamna a hmuh thei a beisei a ni. Ni
tinin rim taka thawkin, chaw ngheia mahni intihrehawmin, a taksa
te chu thisen chhuak khawpin a invaw \hin a.
NN uu rr ss ee rr yy VV ee nn gg BB rr aa nn cc hh KK rr ii ss tt ii aa nn || hh aa ll aa ii PP aa ww ll CC hh aa nn cc hh ii nn bb uu
pawisaa lei chi a ni lo tia a hnialna thu hrang hrang point 95
(Ninety Five Theses) a ziak a, Wittenberg Biak In kawngkharah
chuan a tar chhuak ta bur mai. Mainz Archbishop Albert Albrecht chu
a copy a thawnin Indulgence zawrh chu titawp turin a ngen a. He
95 Theses hian kar 2 chhungin Germany ram pum a fanchhuak a.
Europe khawmualpui chu thla 2 chhungin a fanchhuak a ni.
Pope chuan Luthera chu thiam loh chantirn lehkha a
thawn a. Ni 60 chhunga a sim loh chuan nasa taka hrem turin
thupek a chhuah nghal bawk a. Sim a hnekin Luthera chuan Pope
lehkha chu Vantlang mithmuhah a hal ta hluah hluah mai a. Pope
chuan German lal hnenah Luthera thu relsak turin thu a pe ta
nghal a ni. Kum 1521-ah Worms khuaa rorelna hmaa ding tura
thupek a ni ta a. A \hianten rorelna hmaa a din chuan thiam loh
an chantir ngei dawn tih an hriatin, a thu zuka ngaihdam dil turin
an thlem a. Luthera chuan, “Pope te, Cardinal te, lalte pawh ramhuai nen \angho mah sela ka hlau lo reng reng; Worms rorelna hmaah chuan ka ding ngei tur a ni” a ti tlat a.
Rorelnaah chuan Pope aiawh puithiamho chuan a thu
ngaihthlak hmaa thiamloh chantir nghal turin an ti a. Lal lam
miten, “An thu ngaihthlak lohva thiam loh inchantir mai dan a awm
love,” tiin Luthera chu thiamthu an sawi tir ta a. A sawi zawh
hnuah chuan a thu zûk turin an hrilh a. Luthera chuan, “Pathian thu atanga a dik lohna fiah taka mi kawhhmuh tur in hriata min lehkhalh theih loh chuan ka thu hi ka lamlet thei love, mihring thu ai chuan Pathjian thu ka zawm zawk tur a ni, mi \anpuitu chu Pathian a ni si a” tiin a \ang tlat a. Pope hmai zah vang chauh pawh ni lovin, mipui
chawk buai thei dawna an hriat avangin thiam loh an chantir a,
Wartburg khuaah zalen deuhin an tan tir a. Chutah chuan
lehkhabu a ziak zel a, German tawngin Bible a letling bawk a ni.
Lungin a\anga a chhuah hnuin Wittenberg-ah bawk a kir
leh a. Kohhran inawp dan dik lo te, puithiam nupui nei lova awm
hi Bible thu zirtir a ni chuang love tih te, kohhran hotu Pope leh a
hnuaia Cardinal te thuneihna sang lutuk hi Apostol din Kohhran
pianhmang a ni lo tih te a sawi zel a.
A sawi uar ber chu, intihthrehawmna leh thiltih avang ni
lovin Pathian Khawngaihna avang chauh zawkin miin
chhandamna a hmu a ni tih thu hi a ni.
A zirtirna chuan German ram Kohhran chauh ni lovin ram
tina Kristian hote a hneh zel a. Kohhran hi a thurin zirtirnaah leh
a inawpna kawngah a lo kal sual thui tawh hle a ni tih mi tam
takin an hre chhuak zel a. Luthera sawi \hin angin kohhran hi
siam\hat a ngai tih a lang chiang tual tual a. |hangthar hovin
Thuthlungthar nena inmil tur Kohhran thar din an duh ta a.
Tichuan Kohhran zirtirna leh kalhmang tam tak chu dodalin
Kohhran siam \hat hna chu an bei ta a, Protestant Kohhran a lo
ding ta a ni. ‘Protestant’ tih chu dodaltu tihna a ni a, Roman
kohhran kal dan dik lo dodala Pathian lehkhabu zirtirna anga
Kohhran din thar lehtute an inti a ni.
Chutiang chuan Martin Luthera chu Kohhran siam \hatna
hruaitu ropui tam tak zinga a langsar leh huaisen ber pawl a lo ni
ta a. A dam laiin a hnathawh rah ropui tak chu a hmu a ni.
February ni 18, 1546-ah kum 62 mi niin a thi ta a ni.
Martin Luther-a \awngkam \henkhat te –
I thil sawiah chauh ni lovin i thil sawi lovah pawh mawh i
phur a ni.
A chhan leh vang hriat tumna leh duh tlatna hi Rinna
hmelma lian tak a ni.
(Kumina KTP Group 3 zinga 1 hming pu tu Martin Luthera chanchin kimchang lo takin kan han tarlang a, remchang hmasa berah
John Calvin leh John Knox chanchin rawn tarlan leh a ni ang – Ed.)