Ege yöresi2

EGE YÖRESİ

EBRU GÜRSOY GÜLDEN BORAN AYŞE KIŞOĞLU

EGE ŞİVESİNİN ÖZELLİKLERİ

-yorum, -yorsun eki -yom ve -yon haline dönüşmüştür.

Aradaki -i -ü ünlüleri tercihe göre söylenebilir.

• Örnek : gidiyom, gelyon, etmiyom ,

yapmıyon

Kelime başındaki k harfi g'ye gönüşür.

• Örnek : • galkmak, gorkmak , gonuşmak • gazanmak , goymak , gazmak ,

gaçmak• gorsan , gapı , gız , gavaltı , gilo

Kelime sonunda -r kullanılmıyor. • Örnek : • yapıveee , edivee , götüüveee,• edeyoo, gideyoo, galkvee , alıvee

Ayrıca , kelime sonlarında -z kullanılmıyor.

• Örnek :• Olma mı ? , yapma mı ? , etme mi ?

Artık anlamındaki gari sözcüğü en çok kullanılan bağlaçtır.

• Örnek : • Su goyve gari bana bi• E bi gideriz gari hayırlı olsuna• Hazırlan da gidiverelim gari.• Öyle gülüpdurmayın gari.• Artık sevmeecem gari.

-ceksin eki -cen halinde kullanılır.

• Örnek : • Karşı komşunun tabacıklarını

götürüveecen mi? • Bene kıyma yapıveecen? (Bana

kıyma yapacak mısın?)

Fiil çekimlerinde şimdiki zaman eki "yor" yerine "duru" getirilir.

• Örnek : - geliyor = gelipduru- yapıyor= yapıpduru- bakıyor = bakıpduru

• En taze balıklar bulunupduru.• Ne bağırıpdurun?• Napdurun bilader?

Bir de şimdiki zaman soru şekilleri vardır.

• Örnek : • gelimiyon? (geliyor musun?)

yatımıyon? (yatıyor musun?)• yapamıyon?( yapamıyor musun?

‘ Sana, seni ’ yerine ‘sene’ , ‘bana, beni ’ yerine ‘bene’ kullanılır.

• Örnek : • Söylemeyom diyom ben sene.• Kızdırmeyin bene, şindi sene

tahtaya kaldırır, sıfıra basıveecen gari.

Şimdiki zaman kullanımında bazı kelimeler değişime uğrayabilir.

• Örnek : • Ne edipbarısın gari? ( Ne

yapıyorsun?• Yemek mi yapıpbarısın? ( Yemek mi

yapıyorsun?)

Ayrıca bazı isimler de değişikliğe uğrar . Örneğin ;

• aşa= ayşeaamad= ahmetibraam= ibrahimmıstıva ya da mustaa =mustafaırmızan= ramazanüseen =hüseyin

Diğer değişikliğe uğrayan kelimeler şunlardır :

• hu / hunu = bu/bunu/bunakaktırıvee: ittir/itele

• örnek cümle= hunu hurdan kaktırıvee.

• işee= şeyhuncacık= birazcık/ şu kadarcık

• örnek cümle: huncacık ömügüm vaa, yicegim ne gıdalık işee.

• cımık=azıcık • örnek cümle: cımık ömürüm vaa

zati, gelinim bek bi ezziyet ediyo bene

• aştan= birazdan• aştan keeri=biraz sonra • örnek cümle: aştan bizim oolangil

gelcekteee baaçiden accık suğan yoluveren dediim.

Enkini enkirden al enkireye goyve ( Şunu şuradan al şuraya koy )

Yavrım ben onu söleboturup bilip batırımın?

( Yavrum ben onu söylemesinibilmiyor muyum?)

Nişleyonuz öngürde siz? (Orada ne yapıyorsunuz)