Annemarie Waal & Greet Gevers Hogeschool van Amsterdam, Opleiding tot Oefentherapeut [email protected] [email protected] LEREN IN EEN COMMUNITY OF PRACTICE
Sep 04, 2020
Annemarie Waal & Greet Gevers
Hogeschool van Amsterdam, Opleiding tot Oefentherapeut
LEREN IN EEN COMMUNITY OF PRACTICE
Als u denkt aan het leren van en met collega’s (uit de praktijk), aan het samen bespreken hoe een student/cliënt het best kan worden geholpen, aan het samen ontdekken en delen van nieuwe behandelwijzen. Wat betekent dan het delen van kennis voor u?
Als u denkt aan wat u met en aan studenten en afgestudeerde zorgprofessionals kan leren. Wat betekent dan het delen van uw kennis voor u?
Wat betekent samenwerkend leren en lerend samenwerken voor u als zorgprofessional?
Kijk gerust rond naar alle plaatjes en foto’s die in het lokaal liggen. Is er een foto bij die u aanspreekt en voor u past bij uw ervaring met samenwerkend leren?
Neem de gekozen foto mee voor in de workshop.
2
Uitnodiging tot het kiezen van een plaatje
Even voorstellen…
Stel u zelf voor aan de hand van de gekozen afbeelding.
.
Tijdens deze workshop:
- maakt u kennis met het fenomeen Community of Practice (CoP).
- ontdekt u wat de meerwaarde is van een CoP voor de
zorgprofessional, student en docent-onderzoeker
- doet u ideeën op voor uw eigen (te starten) CoP’s
Aanleiding
- Voortdurende uitdagingen en vragen uit de (continu veranderende)
zorgpraktijk.
- recente advies commissie Innovatie Zorgberoepen & Opleidingen,
“Anders kijken, anders leren, anders doen. Grensoverstijgend leren
en opleiden in zorg en welzijn in het digitale tijdperk”.
- NVAO accreditatie Opleiding Oefentherapie Mensendieck,
toekenning bijzonder kenmerk Communities of Practice. “De
opleiding hanteert een onderwijsconcept waarbij de relatie
‘onderwijs-praktijk-onderzoek’ centraal staat”.
Definitie Community of Practice
Een Community of Practice (CoP) wordt volgens de leertheorie van
Etienne Wenger (1998) kort gedefinieerd als:
- een praktijkgemeenschap van mensen die een probleem of
passie delen en die daarover kennis en ervaring uitwisselen. De
gedeelde kennis leidt tot inzichten en tot nieuwe of innovatieve
ontwikkelingen. Deze uitwisseling heeft betekenis voor de
ontwikkeling en de verdere professionalisering van de betrokken
deelnemers.
Leertheorie van Wenger
Leertheorie van Wenger
Onderstaande vier onderdelen zijn onderling verbonden:
1. Betekenis (Meaning): betreft onze (zich ontwikkelende) capaciteit
om ons leven en de wereld als betekenisvol te ervaren.
2. Praktijk (Practice): betreft de gedeelde historische en sociale
hulpmiddelen, kaders en perspectieven, die ervoor zorgen dat
mensen zich bij elkaar betrokken voelen tijdens het handelen in de
praktijk.
3. Gemeenschap (Community): betreft de sociale structuren, waarin
het nastreven van de kwesties die wij belangrijk vinden ook als
belangrijk wordt erkend en waarbij onze participatie als
competentie herkenbaar is.
4. Identiteit (Identity): betreft hoe onderzoek en leren verandert wie
we zijn en hoe dit persoonlijke geschiedenissen van ontwikkeling
in de context van onze gemeenschappen creëert.
10
Community of practice bij oefentherapie
Communities worden gevormd met vertegenwoordigers uit het werkveld,
studenten, docenten en onderzoekers en zij verbinden onderwijs, onderzoek en
praktijk (patiëntenzorg).
11
Community of practice bij oefentherapie
CoP’s opleiding Oefentherapie
1. Arbeid & Vitaliteit
2. Zorg & Vitaliteit
3. Meetinstrumenten & Klinisch redeneren
4. Blended Therapy
5. Learning communities
Samenwerking
Samenwerking binnen CoP’s wordt gekenmerkt door kleinschaligheid en een
open cultuur waarbij de betrokkenen elkaar stimuleren om een bijdrage te
leveren aan de ontwikkeling van het vakgebied.
- Werkveld-partners kunnen actuele vraagstukken inbrengen voor de
gezamenlijke leerpraktijk.
- Studenten ervaren binnen de CoP een levensechte praktijk, waar zij
ontdekken wat zij met hun opgedane kennis en vaardigheden kunnen
bijdragen, en kunnen oefenen met initiatief en ondernemerschap .
- Docent-onderzoekers krijgen binnen de CoP de gelegenheid zich verder
te professionaliseren (en/of promoveren) op het terrein van kennis en
beroepsvaardigheden.
Voorbeeld CoP ter illustratie
Zelfstandig wonende ouderen kunnen moeite gaan ondervinden met de
gewone dagelijkse handelingen. Om een actieve levensstijl en gezonde
voeding te stimuleren bij ouderen is het VITAMINE-project (VITale
AMsterdamse ouderen IN dE stad) gestart. In dit project is een
thuistrainingsprogramma ontwikkeld als aanvulling op het landelijke programma
“Meer bewegen voor ouderen”. De thuistraining is op persoonlijke doelen van
de betrokkene gericht, wordt digitaal ondersteund en aangevuld met eiwitrijke
voeding om het effect te optimaliseren. Studenten oefentherapie verzorgen de
werving en de screening van ouderen aan het begin van het project en houden
als beweegcoach contact met de deelnemers. Ook zijn zij verantwoordelijk
voor het begeleiden van de sportinstructeurs bij het functioneler maken van de
sportlessen in groepsverband.
In dit project wordt onderzocht welk effect de interventies op het fysiek
functioneren van ouderen heeft.
16
Maak een mindmap!
Vorm groepen. Iedere groep ontwerpt een eigen CoP-mindmap:
1. Inbreng en bespreking van ieders kennis, ervaringen, resultaten,
aandachtspunten, succesfactoren in en met lerende gemeenschappen,
learning communities, communities of practice.
2. Verwerking van ieders inbreng tot een gezamenlijke mindmap.
Vertel, vraag, teken, beschrijf en vul samen het vel!
3. Welke individueel gekozen foto is het meest van
toepassing voor het gedeelde beeld over CoP’s?
CoP
1. Wat is voor u/ uw opleiding een belangrijke ambitie of urgentie?
2. Wanneer is deelname aan een Community of Practice voor u/ uw opleiding
waardevol?
3. Wat heeft u/ uw opleiding in te brengen in een Community of Practice?
4. Wat kan een Community of Practice voor u/ uw opleiding betekenen?
5. Welke ervaring heeft u/ uw opleiding met een Community of Practice?
6. Hoe past die ervaring bij de door u gekozen foto aan het begin van deze
workshop?
17
Hulpvragen Mindmap:
18
Community of practice bij oefentherapie
19
Ronde 2: de persoonlijke waardering met stickers
Rood: Dit is voor mij heel relevant om samenwerkend te leren / hier word ik
heel blij van!
Blauw: dit zou ik / zouden wij in de CoP waar ik in zit beter kunnen doen.
20
Community of practice bij oefentherapie
21
22
Leren in een Community of practice
Hartelijk dank voor
uw aanwezigheid!
Literatuur
- Smeijsters, H. (2009). Onderzoek in en door de praktijk en practice based
evidence in de lerende organisatie. Voorbeelden van onderzoek door
kenniskringen van hogescholen. TH&MA – Tijdschrift voor Hoger Onderwijs
en Management, 1, 4-13.
- Wenger, E. C. (1998) Communities of practice: learning as a social system.
The Systems Thinker, Vol. 9, No. 5. Wenger, E. and Snyder, W. (2000)
Communities of practice: the organizational frontier. Harvard Business
Review. January-February, pp. 139-145.
- Wenger, E. C., McDermott, R, and Snyder, W. C., Cultivating Communities
of Practice: A Guide to Managing Knowledge, Harvard Business School
Press, Cambridge, USA, 2002, 304 pages (ISBN 1-5781-330-8).