ข้อเสนอโครงการ - ThaiFTA 7... · Web viewอ ตสาหกรรมป โตรเคม สภาพท วไปของอ ตสาหกรรม

โครงการศกษาผลกระทบและการกำาหนดทาทไทยตอการจดตงเขตการคาเสรเอเชยตะวนออก

อตสาหกรรมปโตรเคม

1. สภาพทวไปของอตสาหกรรม

อตสาหกรรมปโตรเคมแบงออกไดเปน 2 กลมอตสาหกรรมใหญๆ ไดแก อตสาหกรรมสำารวจและผลตปโตรเลยม ซงเปนอตสาหกรรมขนตน (Upstream Industry), อตสาหกรรมกลนนำามนและแปรรปผลตภณฑปโตรเคม เปนอตสาหกรรมขนปลาย (Downstream Industry)

รปท 1 แผนภาพคลสเตอรของอตสาหกรรมปโตรเลยม

1) อตสาหกรรมสำารวจและผลตปโตรเลยม

สามารถแบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ การขดเจาะนำามน และ oilfield services

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย อตสาหกรรมปโตรเคม - 1

กจกรรมหลก

กลมนโยบายและองคกรสนบสนนรฐบาล หนวยงานกำากบดแลของรฐ และ

บรษทขามชาต

อตสาหกรรมบรการการกระ

จายสนคาการเงนทปรกษา

เฉพาะดานและอนๆ

อตสาหกรรมตนนำ(าการสำารวจและขดเจาะ

ปโตรเลยมอตสาหกรรมปลายนำ(าการกลนนำามนและ

ผลตภณฑปโตรเลยม


(1) การขดเจาะนำ(ามน - เปนอตสาหกรรมทประกอบดวยบรษทททำาหนาทขดเจาะนำามนดบ การขดเจาะนำามนดบเปนกจกรรมทตองใชความเชยวชาญสง อกทงยงตองการอปกรณขดเจาะทมเทคโนโลยทนสมย กจการสวนใหญจงไมนยมลงทนในการจางบคลากรและการซออปกรณตางๆ เปนการถาวร โดยบรษทผผลตนำามนจะใชวธจางบรษทขดเจาะนำามน มาทำาการขดเจาะในชวงระยะเวลาหนงๆ แทน

(2) Oilfield Services – ใหบรการสนบสนนบรษทขดเจาะนำามนในการสรางบอพกนำามนและกาซ รวมถงผลต ซอม และบำารงรกษาเครองมอทใชในกจกรรมการขดเจาะ และขนสงนำามนดบ นอกจากน ยงหมายรวมถงกจกรรม Seismic Testing ซงเปนการสำารวจสภาวะทางธรณวทยาภายใตพนผวดนบรเวณแหลงนำามน และการควบคมการขดเจาะทตองการความเชยวชาญสง เชน การขดเจาะแบบทะแยงมม การขดเจาะแนวราบ เปนตน

2) อตสาหกรรมกลนนำ(ามน

อตสาหกรรมโรงกลนนำามน ประกอบดวยผกลนนำามนรายใหญจำานวนไมมากนก (อาจกลาวไดวาเปน oligopoly) โดยบรษทผกลนนำามนมกจะทำาธรกจดานนำามนครบวงจร กลาวคอ กจกรรมของบรษทจะเรมตงแตการควบคมปจจยการผลต การกลนนำามน และการทำาการตลาดสำาหรบผลตภณฑปโตรเคม

ผประกอบการในอตสาหกรรมกลนนำามน จำาเปนจะตองมเงนลงทนจำานวนมหาศาล ซงปรมาณเงนลงทนดงกลาวเปนสาเหตททำาใหมผประกอบการนอยรายทสามารถจะจดหาเงนลงทนมาทำาธรกจได

จากลกษณะพนฐานดงกลาว สงผลใหมผประกอบการรายใหญในอตสาหกรรมปโตรเคม ททำาการลงทนในลกษณะธรกจครบวงจร นบตงแตการสำารวจและขดเจาะนำามน และการกลนนำามน ผประกอบการ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลยอตสาหกรรมปโตรเคม - 2


เหลานมกจะลงทนในภมภาคตางๆ ทวโลก โดยอาจลงทนในรปแบบบรษทเอกชน หรอรวมทนกบรฐบาลของประเทศตางๆ ทงน โครงสรางการแขงขนในธรกจปโตรเคม ขนอยกบศกยภาพการทางดานทรพยากรธรรมชาตในภมภาค สาธารณปโภค และนโยบายภาครฐในแตละประเทศ ในกรณทรฐบาลทองถนไมอนญาตใหบรษทตางชาตลงทนอยางอสระในอตสาหกรรมปโตรเคม อาจมการตงรฐวสาหกจขนมาประกอบการในอตสาหกรรมปโตรเคมโดยเฉพาะ อยางไรกตาม ผประกอบการรายใหญในตลาดโลก ซงมอทธพลตอตลาดปโตรเคมทวโลก มดงน

(1) Exxon Mobil - บรษทนำามนครบวงจรทใหญทสดในโลก Exxon Mobile ลงทนในกจการ เชน การสำารวจและขดเจาะนำามน การกลนนำามน การกระจายและขนสงนำามน และการทำาการตลาดผลตภณฑปโตรเคม

(2) BP - บรษทนำามนครบวงจรทใหญเปนอนดบ 2 ของโลก

(3) Royal Dutch/Shell - บรษทนำามนครบวงจรทใหญเปนอนดบ 3 ของโลก มสำานกงานใหญอยท ประเทศเนเธอรแลนด

(4) OPEC (Organization of Petroleum Exporting Countries) – องคกรทกอตงขนโดยรฐบาลของประเทศผสงออกนำามนรายใหญของโลก โดยมเปาหมายเพอรกษาความมนคงและรงเรองของตลาดปโตรเลยมโลก ปจจบน โอเปกมสมาชก 11 ประเทศ ประกอบดวย ซาอดอาระเบย อหราน เวเนซเอลา สหรฐอาหรบเอมเรตส ไนจเรย อรก คเวต ลเบย แอลจเรย อนโดนเซย และกาตาร สงออกนำามนรอยละ 40 ของการคานำามนในตลาดโลก อกทงโอเปกยงมนำามนดบทยงไมขดเจาะรอยละ 78 ของปรมาณนำามนดบทวโลกทไดสำารวจแลว

ปจจยทมความสำาคญตอศกยภาพของอตสาหกรรมปโตรเคม ประกอบดวยความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาต (นำามนดบ และ



กาซธรรมชาต) ในประเทศนนๆ ซงจะสนบสนนการประกอบธรกจในอตสาหกรรมสำารวจและผลตปโตรเลยม ซงเปนอตสาหกรรมตนนำาของกลมอตสาหกรรมปโตรเคม

นอกจากน ปจจยทมความสำาคญตออตสาหกรรมการกลนนำามน ไดแก ความพรอมทางสาธารณปโภคทเกยวของกบการกลนนำามน เชน การลงทนในทอสงกาซ และทอสงนำามนในประเทศ การลงทนในนคมอตสาหกรรม และความพรอมดานการเงนเพอลงทนในการกอสรางโรงกลนนำามน ซงเปนการลงทนทมมลคามหาศาล ทงน ความตองการใชนำามนและผลตภณฑปโตรเคมในประเทศมผลอยางยงตอการตดสนใจลงทนกอสรางโรงกลนนำามนในประเทศ

จากขอมลของ Energy Information Administration ของสหรฐอเมรกา ประเทศในกลมอาเซยน มปรมาณสำารองนำามน 10,644 ลานบารเรล มการผลตนำามนปละ 1,081 ลานบารเรล และบรโภค 1,257 ลานบารเรลตอป ในจำานวน 10 ประเทศของกลมอาเซยน มเพยงอนโดนเซย มาเลเซย เวยดนาม และบรไน ทปจจบนมอตราการผลตปโตรเลยมมากเกนความตองการใชภายในประเทศ ทงน กลมประเทศอาเซยนมการนำาเขานำามนจากภมภาคอนปละ 176 ลานบารเรล

สำาหรบกลมประเทศ +3 นน ประเทศจนเปนประเทศทมศกยภาพดานปโตรเลยมสงทสด โดยมปรมาณสำารองนำามนสงถง 18,300 ลานบารเรล ในขณะทเกาหลใตไมมปรมาณสำารองนำามนอยเลย อยางไรกตาม ประเทศจนมความตองการใชปโตรเลยมสงกวาความสามารถในการผลต สงผลใหกลมประเทศ +3 มการนำาเขานำามนจากภมภาคอนเปนปรมาณมหาศาล



ตารางท 1ศกยภาพปโตรเลยมในอาเซยนและประเทศ +3 ในป 2546

ประเทศ ปรมาณสำารอง (ลานบารเรล)

อตราการผลต (บารเรลตอ

วน)

อตราการบรโภค

(บารเรลตอวน)อนโดนเซย 5,000 1,490,00

01,022,00

0มาเลเซย 3,000 730,205 460,000บรไน 1,350 200,000 17,000เวยดนาม 600 357,000 153,000ไทย 516 175,027 715,000ฟลปปนส 178 8,460 356,000สงคโปร 0 0 722,000อาเซยน 10,644 2,960,69

23,445,00

0จน1 18,300 3,540,00

05,560,00

0ญปน 59 120,000 5,570,00

0เกาหลใต 0 0 2,100,00

0ทมา : Energy Information Administration, สหรฐอเมรกา

โรงกลนนำามนในภมภาคอาเซยน มกำาลงผลตรวมกน 3.917 ลานบารเรลตอวน โดยโรงกลนทมกำาลงผลตอนดบ 1 ไดแก สงคโปร รองลงมาคอ อนโดนเซย ไทย และมาเลเซย อยางไรกตาม คาดวาภมภาคอาเซยนจะมกำาลงผลตเพมขน 440,000 บารเรลตอวนในอนาคตอนใกล เนองจากอนโดนเซยมโครงการกอสรางโรงกลนนำามนขนาดกำาลงผลต 300,000 บารเรลตอวน เพอขายนำามนสำาเรจรปใหแกจนเปนหลก อกทงเวยดนามยงอยระหวางการกอสรางโรงกลนนำามน กำาลงผลต

1 ไมรวมฮองกง



140,000 บารเรลตอวน ในเมอง Dumg Quat และมการพจารณาโครงการกอสรางโรงกลนนำามนอกหนงแหงในเมองไซงอน

ในกลมประเทศ +3 ประเทศญปนมศกยภาพการผลตสงถง 4,700,000 ลานบารเรลตอวน จนมศกยภาพการผลต 4,500,000 ลานบารเรลตอวน เกาหลใตมศกยภาพการผลต 2,600,000 ลานบารเรลตอวน ทงน เนองจากมการลงทนในปโตรเลยมคอมเพลกซขนาดใหญในกลมประเทศดงกลาว อกทงกลมประเทศ +3 ยงใหความสำาคญกบการผลตสนคาอตสาหกรรม สงผลใหมความตองการใชผลตภณฑปโตรเลยมในประเทศจำานวนมาก



ตารางท 2กำาลงผลตโรงกลนในภมภาคอาเซยนและประเทศ +3 ในป 2546

หนวย : บารเรลตอวนประเทศ กำาลงผลตสงคโปร 1,300,000อนโดนเซย 992,745ไทย 681,750มาเลเซย 514,400ฟลปปนส 419,500บรไน 8,600อาเซยน 3,917,095จน 4,500,000ญปน 4,700,000เกาหลใต 2,600,000

ทมา : Energy Information Administration, สหรฐอเมรกา

ในดานกาซธรรมชาต อาเซยนมปรมาณสำารองรวม 205 ลานลานลกบาศกฟต ผลตปละ 4.9 ลานลานลกบาศกฟต แตบรโภคเพยง 2.5 ลานลานลกบาศกฟตตอป จงเปนศนยกลางการสงออกกาซธรรมชาตเหลว (LNG) ทสำาคญแหงหนงของโลก โดยมไตหวน ญปน และเกาหลใต เปนตลาดรบซอ



ตารางท 3กาซธรรมชาตในภมภาคอาเซยน ในป 2546

ประเทศ ปรมาณสำารอง(ลานลาน

ลกบาศกฟต)

อตราผลต(พนลาน

ลกบาศกฟต/ป)

การบรโภค(พนลาน

ลกบาศกฟต/ป)อนโดนเซย

92.5 2,340.0 970

มาเลเซย 75.0 1,500.0 720บรไน 13.8 333.0 36ไทย 12.7 658.0 658เวยดนาม 6.8 35 35ฟลปปนส 3.7 0 0สงคโปร 0.0 0 53อาเซยน 204.5 4,866 2,472

ทมา : Energy Information Administration, สหรฐอเมรกา

มาเลเซย สงออกแอลเอนจ รอยละ 15 ของโลก มโรงงานผลตท Bintulu ในรฐซาราวก ในเดอนกมภาพนธ ป 2543 Petronas เซนสญญารวมกบกลม Kellogg Brown and Root ขยายอตราการผลตกาซธรรมชาต สงผลใหเปนหนวยผลตแอลเอนจทใหญทสดในโลก มกำาลงผลต 1.1 ลานลานลกบาศกฟตตอป

บรไนเปนผผลตแอลเอนจอนดบ 3 ของอาเซยน และอนดบ 4 ของโลก ผลตแอลเอนจสงออกไปยงประเทศญปนตงแตป 2515 ดำาเนนการโดย The Brunei LNG (BLNG)

3) อตสาหกรรมปโตรเคม



อตสาหกรรมปโตรเคมซงเปนอตสาหกรรมขนปลายทพจารณาในทนมลกษณะเฉพาะหลายประการคอ

- เปนอตสาหกรรมทใชเทคโนโลยเขมขน อนหมายถง กญแจแหงความสำาเรจในการแขงขนมใชแรงงานทมคาจางแรงงานตำาดงเชนกรณของอตสาหกรรมทใชแรงงานเขมขน เชน อตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม หรออตสาหกรรมอญมณและเครองประดบ ในทางตรงกนขาม ความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมนขนอยกบเครองจกรและเทคโนโลยการผลตททนสมย

- เปนอตสาหกรรมทใชเงนลงทนและเงนหมนเวยนสง โดยมการประเมนวา หากคำานวณจากการผลตตงแตอตสาหกรรมตนนำาจนถงปลายนำาตองใชเงนลงทนสงถงกวา 800,000 ลานบาท นอกจากน บรษททประกอบกจการทางดานปโตรเคมตองใชเงนหมนเวยนสงเชนกน

- เปนอตสาหกรรมทตองแขงขนทงระดบประเทศและระดบนานาชาต

- เปนอตสาหกรรมทมความเชอมโยงกบอตสาหกรรมอนมาก

- เปนอตสาหกรรมทมมลคามหาศาล เนองจากปโตรเลยมเปนแหลงพลงงานทใชกนอยางแพรหลายทสดในโลก อกทงยงมปรมาณวตถดบจำากด นำามนดบทถกสกดจำาเปนจะตองผานกระบวนการกลนกอนทจะสามารถนำามาใชได ผลตภณฑทไดจากการกลนนำามนดบมหลายชนด โดยแบงเปนผลตภณฑประเภทนำามนเชอเพลง และผลตภณฑทมใชนำามนเชอเพลง ซงเปนวตถดบสำาหรบอตสาหกรรมเคมภณฑและพลาสตก โดยมรายละเอยดของผลตภณฑดงตอไปน

ลกษณะของผลตภณฑ



1) ผลตภณฑปโตรเคม

1.1 โอเลฟนส

สารโอเลฟนสใชเปนวตถดบในการผลตเมดพลาสตกชนดตางๆ ประกอบดวย เอทธ-ลน โพรพลน และบวทาไดอน

1.2 อะโรเมตกส

อะโรเมตกส ประกอบดวย เบนซน (Benzene) โทลอน (Toluene) ไซลน (Xylene) หรอ BTX

1.3 เมดพลาสตก

กลมเมดพลาสตกชนด HDPE และ PP เรยกวา โพลโอเลฟนส (Polyolefins) และกลมเมดพลาสตกชนด ABS/SAN PS EPS เรยกวา สไตเรนค (Styrenics) เมดพลาสตกทผลตไดจะมคณสมบตทแตกตางกน ตามลกษณะของการนำาไปใชงาน เชน งานแผนฟลม งานเปาเขาแบบ งานฉดเขาแบบ งานผลตเสนเทปและเสนใย งานผลตทอ งานรดแผน ซงใชในกจกรรมหลากหลาย ทงในงานบรรจผลตภณฑ ผลตโฟม และเปนวตถดบในผลตภณฑพลาสตกตางๆ

1.4 โพลออล

ผลตภณฑโพลออลเปนวตถดบสำาหรบผลตโพลยรเทน ไดแก โพลอเทอรโพลออล โพลเอสเทอรโพลออล พรโพลเมอร โดยโพลยรเทนสามารถนำาไปผลตเปนผลตภณฑชนดตางๆ เชน โฟมทใชในการทำาเฟอรนเจอร ฟกโฟมทใชเปนฉนวนกนการถายเทความรอนในอตสาหกรรมกอสรางอาคาร และอปกรณทำาความเยนตางๆ และโฟมสงเคราะหซงใชทำาพนรองเทา

2) ผลตภณฑนำ(ามน



ผลตภณฑนำามน แบงไดดงน

2.1 ผลตภณฑนำ(ามนเช(อเพลง ไดแก นำ(ามนเบนซน (Gasolines) คอ นำามนเชอเพลง

สำาหรบเครองยนตเบนซน แบงโดยคาออกเทน ซงเปนตวเลขทแสดงคณสมบตตานทานการนอกของเครองยนต

นำ(ามนดเซลหมนเรว (Diesel Oil) ใชเปนเชอเพลงสำาหรบเครองยนตดเซลหมนเรวทใชกบยานพาหนะ เชน รถยนต รถบรรทก เรอประมง เรอโดยสาร รถแทรกเตอร ฯลฯ

นำ(ามนกาด (Kerosene) ใชในการจดตะเกยงใหความสวางตามชนบททอยหางไกลและไมมไฟฟา นอกจากน ยงใชในงานอตสาหกรรมบางชนดทตองการการเผาไหมของเชอเพลงทสะอาด เชน อตสาหกรรมกระเบองเคลอบเซรามก เปนตน

นำ(ามนเตา (Fuel Oil) เปนผลตภณฑนำามนทไดจากสวนทมจดเดอดสงของนำามนดบ ใชประโยชนมากในงานอตสาหกรรม การคมนาคมขนสง และใชในการผลตกระแสไฟฟา

กาซหงตม (Liquified Petroleum Gas – LPG) คอ สารประกอบไฮโดรคารบอน พวกกาซโปรเพน และกาซบวเทน สวนมากนำาไปใชในงานหงตมในครวเรอน อกทงยงสามารถนำาไปใชในงานอตสาหกรรมตางๆ นอกจากนยงใชเปนเชอเพลงสำาหรบเครองยนตเบนซนได



2.2 ผลตภณฑนำ(ามนอนๆ นำ(ามนหลอลนพ(นฐาน (Lube Base Oil) คอ

ผลตภณฑนำามนทไดจากผลตภณฑสวนหนกจากหอกลน

ยางมะตอย (Asphalt) เปนสารประกอบไฮโดรคารบอนหลายชนด และสารอนทรยอนๆ ซงรวมเรยกวา บทเมน มลกษณะเปนของเหลวขนและหนด ยางมะตอยเปนผลตภณฑสวนทหนกทสดทไดจากกระบวนการกลนนำามนดบ ใชสำาหรบทำาถนน ลานจอดรถ วสดกนซม

ผลตภณฑนำ(ามนอนๆ ไดแก โซลเวนท (Solvent) แวกซ (Wax)



2. สรปภาพรวมอตสาหกรรมปโตรเคมในกลมอาเซยนและประเทศ+3

2.1 ความสมพนธระหวางประเทศในอาเซยนและประเทศ +3 ในอตสาหกรรมปโตรเคม

อตสาหกรรมปโตรเคมในภมภาคอาเซยน หรอแมแตในประเทศ +3 ถอไดวาเปนอตสาหกรรมทมมาตรการกดกนทางการคาระหวางกนในระดบทตำามาก อยางไรกตาม เนองจากธรรมชาตของอตสาหกรรมตองอาศยการลงทนทสงมาก ประกอบกบการทเทคโนโลยการผลตอยในมอของผประกอบการเพยงไมกราย ทำาใหอตสาหกรรมนมอปสรรคในการเขาประกอบการของผผลตรายใหม จงสงผลใหโครงสรางของอตสาหกรรมนในประเทศตางๆ ทดำาเนนการศกษา (และปรากฏอตสาหกรรมปโตรเคม) มลกษณะของผขายนอยราย กระนนผประกอบการกมการแขงขนดานราคาระหวางกนดวย ซงสงผลใหผประกอบการทแมจะมนอยราย แตกลบมอำานาจเหนอตลาดไมสงอยางทควรจะเปน

เมอพจารณาอตสาหกรรมนในรายประเทศททำาการศกษา พบวา ในสวนของอาเซยนนนแบงไดเปน 2 กลมใหญคอ ประเทศทยงคงอยในขนเรมตนของการพฒนาอตสาหกรรมปโตรเลยม ซงเปนอตสาหกรรมตนนำาของอตสาหกรรมปโตรเคมเทานน ทำาใหยงไมมความสามารถในการผลตปโตรเคมแตอยางใด ประเทศเหลานมกมระดบการพฒนาประเทศและระดบการพฒนาอตสาหกรรมทไมซบซอน ซงสงผลใหรปแบบและปรมาณความตองการปโตรเคมยงไมซบซอน และมปรมาณความตองการไมมากนก และโดยสวนใหญถกตอบสนองดวยการนำาเขา ประเทศเหลานไดแก พมา ลาว กมพชาและเวยดนาม

ขณะทประเทศอาเซยน 5 คอ อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปรและไทย มการพฒนาอตสาหกรรมตนนำามาเปนระยะเวลานาน และกาวเขาสการพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคมแลว ขณะทในกรณของ



บรไนนนถอเปนขอยกเวนไมจดเขากลมใด เพราะแมบรไนไมไดพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคม แตกมไดเปนผลมาจากการไมพฒนาอตสาหกรรมตนนำา แตมสาเหตมาจากการมงเนนผลตและสงออกเฉพาะสนคาในอตสาหกรรมตนนำาคอ นำามนดบเปนหลก

สำาหรบประเทศในอาเซยนทมการพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคมขนแลวนน พบวา อนโดนเซยมจดออนทการขาดความเชอมโยงระหวางอตสาหกรรมตนนำาและอตสาหกรรมปโตรเคมซงเปนอตสาหกรรมปลายนำา เพราะผประกอบการมไดดำาเนนการผลตครบวงจรตงแตอตสาหกรรมตนนำาจนถงอตสาหกรรมปลายนำา สงผลใหเกดปญหาขาดแคลนวตถดบในการผลตปโตรเคม และสงผลตอการบรหารตนทนและความสามารถในการแขงขนของผประกอบการ ขณะทในกรณของประเทศอน ผประกอบการในอตสาหกรรมจะผลตคอนขางครบวงจรตงแตตนนำากระทงถงปลายนำา นอกจากนลกษณะทสำาคญอกประการของอตสาหกรรมปโตรเคมในอาเซยนคอ สรางเครอขายเชอมโยงการสงวตถดบระหวางกน และการสรางความรวมมอระหวางกนโดยการลดภาษนำาเขาเพอใหเปนไปตามพนธะผกพนตามขอตกลงจดตงเขตการคาเสรอาเซยน

ในสวนของประเทศ+3 นน จนเปนประเทศทมแหลงนำามนและกาซธรรมชาตอยมากเมอเปรยบเทยบกบญปนและเกาหลใต กระนน เนองจากการขยายตวทางเศรษฐกจอยางตอเนองและกาวกระโดดของจน ทำาใหปรมาณวตถดบดงกลาวยงไมเพยงพอกบความตองการ ทำาใหการผลตปโตรเคมของทงสามประเทศ ยงคงตองพงพาการนำาเขาวตถดบจากตางประเทศ โดยผประกอบการในประเทศเหลานมกจะมการดำาเนนการผลตอยางครบวงจร แตเมอเปรยบเทยบแลว ญปนมความสามารถในการผลตผลตภณฑปโตรเคมทมคณภาพและมความหลากหลายมากกวาจนและเกาหลใต



2.2 สรปภาพรวมการวเคราะหอตสาหกรรมปโตรเคม

ประเทศทมศกยภาพใน

อตสาหกรรมศกยภาพในการแขงขน ปจจยดานอปสงค

ความสำาคญตอมลคาการคาของประเทศ

บรไนดารสซาลาม

มทรพยากรนำามนและกาซธรรมชาตซงเปนวตถดบสำาคญของอตสาหกรรมปโตรเคม

อยางไรกตาม บรไนสงออกนำามนสวนใหญในรปของนำามนดบ มากกวาจะนำาไปเขาสกระบวนการผลตเปนผลตภณฑปโตรเคม หรอกลาวอกนยหนงคอ อตสาหกรรมปโตรเคมของบรไนไมใครไดรบความสนใจ

ความตองการปโตรเคมในประเทศมไมมากนก ทงนเพราะระบบเศรษฐกจของบรไนพงพงภาคพลงงานคอนำามนและกาซธรรมชาตเปนหลก มากกวาจะมงพฒนาอตสาหกรรมซงเปนภาคการผลตทตองการผลตภณฑปโตรเคมมาก

อตสาหกรรมปโตรเคมมความสำาคญตอการคาระหวางประเทศของบรไนนอยมาก เนองจากภาครฐมงเนนการสงออกปโตรเลยมซงเปนอตสาหกรรมตนนำาเปนหลก






ในการพฒนาอยางจรงจง โดยในสวนของอตสาหกรรม

ตนนำาคอ การขดเจาะและการกลนปโตรเลยมนน โครงสรางของอตสาหกรรมมลกษณะผขายนอยรายอนเนองมาจากการประกอบการตองการการลงทนทสง จงเปนอปสรรคโดยธรรมชาตของอตสาหกรรมทกดกนการเขามาของผประกอบการรายใหมๆ

อนโดนเซย บรรษทขามชาต มบทบาทหลกในการพฒนา

N.A กลมอตสาหกรรมปโตรเคมคดเปนสดสวน






อตสาหกรรมปโตรเคมของอนโดนเซย ขณะทภาครฐไมมนโยบายและบทบาททชดเจนในการพฒนาอตสาหกรรมน

การประกอบการในอตสาหกรรมปโตรเคมอนโดนเซยจะแตกตางจากกรณของไทยหรอจน คอ การผลตไมไดดำาเนนการอยางครบวงจร

อตสาหกรรมปโตรเคมของอนโดนเซยมจดแขงตรงการมทรพยากรธรรมชาตคอ นำามนและกาซธรรมชาต

รอยละ 8.44 ของมลคาการสงออกทงหมดของประเทศ






อนโดนเซยมแหลงขดเจาะนำามนและกาซธรรมชาต แตปจจบนประสบปญหาความเสอมโทรมของแหลงทรพยากรนำามนทำาใหตองลดการผลตเพอยดอายการใชงานของแหลงขดเจาะ

มการสรางเครอขายทอสงกาซเชอมโยงระหวางเกาะตางๆ

ภาครฐยงไมมนโยบายทชดเจนในการพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคม

ขาดความเชอมโยงระหวาง






อตสาหกรรมตนนำาคออตสาหกรรมปโตรเลยม กบอตสาหกรรมปโตรเคมซงเปนอตสาหกรรมปลายนำา ทำาใหอตสาหกรรมตนนำาไมไดผลตสนคาทอตสาหกรรมปโตรเคมจะนำาไปใชประโยชนตอไปหรอมเชนนนกผลตไดไมเพยงพอกบความตองการของอตสาหกรรมขนปลาย

โครงสรางพนฐาน เชน เสนทางคมนาคมขนสงอยในสภาพทใมด เปนอปสรรคตอการขนสงสนคาใน






อตสาหกรรม อตสาหกรรมปโตรเคมขนตน

มผประกอบการนอยราย ทำาใหขาดแรงจงใจในการพฒนาคณภาพมาตรฐานการผลต และมาตรฐานผลตภณฑ

ภาษนำาเขาผลตภณฑปโตรเคมของอนโดนเซยลดลงอยางมากในชวงหลายปทผานมาอนเนองมาจากการปฏบตตามพนธะขอตกลงดานภาษภายใตความตกลงจดตงเขตการคาเสรอาเซยน






(AFTA) ซงกำาหนดใหลดภาษสนคาตางๆ ลงมาอยระหวางรอยละ 0-5 ภายในป 2546

มาเลเซย มโรงงานปโตรเคมครบวงจรทผลตสนคาประเภทแนพทา

ผลตภณฑทมาเลเซยมศกยภาพในการผลตคอเอทลน โดยมกำาลงการผลตประมาณ 1 ลานตนตอป

ภาครฐมนโยบายสนบสนนอตสาหกรรม ปโตรเคมอยางจรงจง

ผประกอบการมการรวมทนกบบรรษทขามชาตในการ

การกลนนำามนมปรมาณมากกวาความตองการภายในประเทศ จงมการสงออกนำามนสำาเรจรปบางสวนไปสประเทศในกลม+3

กลมอตสาหกรรมปโตรเคมคดเปนสดสวนรอยละ 7.65 ของมลคาการสงออกทงหมดของประเทศ






ผลตอตสาหกรรมปโตรเคม ทำาใหมความไดเปรยบดานเงนทน

อตสาหกรรมปโตรเคมของมาเลเซยในปจจบนประกอบดวยผประกอบการชาวตางชาตเปนสวนใหญ ซงไดแก BASF, BP, Dow, Shell, Exxon Mobil, Eastman Chemical, Idemitsu, Mitsui, Toray, Kaneka, Polyplastic, Dairen, Thirumalai และ West Lake โดยผประกอบการ

เหลานจะรวมดำาเนนธรกจกบPetronas






ผลจากการลงทนของบรรษทขามชาต รวมถงการสนบสนนโดยภาครฐ ทำาใหอตสาหกรรมปโตรเคมของมาเลเซยสามารถผลตสนคาทมความหลากหลาย

มโครงสรางพนฐาน เชน เสนทางคมนาคมขนสงทด ซงเออประโยชนในดานตนทนการขนสง

ในดานของอตสาหกรรมสนบสนนนนมาเลเซยมแหลงขดเจาะนำามนและกาซธรรมชาตซงเปนแหลง






วตถดบสำาคญของอตสาหกรรมปโตรเคม ทำาใหมความไดเปรยบในดานของตนทนวตถดบ

พมา พมายงคงอยในชวงตนของการพฒนาอตสาหกรรมกลนปโตรเลยม และยงคงกาวไปไมถงการพฒนาอตสาหกรรมขนปลายอยางอตสาหกรรมปโตรเคม

มแหลงขดเจาะนำามนดบและกาซธรรมชาต

รฐบาลทหารพมา เปนผมสวนสำาคญในการควบคมและออก

การผลตไมเพยงพอตอความตองการภายในประเทศ







ใบอนญาตการขดเจาะและกลนนำามนในประเทศ

ฟลปปนส อตสาหกรรมปโตรเคมของฟลปปนสมการผลตไมครบวงจร โดยมงการผลตไปท Plastic Rasin ซงใชโมโนเมอรจากแนพทาเปนวตถดบสำาคญในการผลต และเปนสารทจำาเปนในกระบวนการผลตพลาสตก เคลอบผวและอตสาหกรรมสงทอ เปนหลก

ขาดแคลนสนคาปโตรเคมขนตนซงผลตสารตงตนทจำาเปนในการผลตปโตรเคมขนปลาย

แมวามการคนพบแหลงขดเจาะนำามนดบภายในประเทศ แตไมเพยงพอกบความตองการ จงตองนำาเขานำามนดบ







ดงนนจงตองพงพงการนำาเขาปโตรเคมขนตน

อตสาหกรรมปโตรเคมประกอบดวยผผลตรายใหญเพยง 2-3 ราย ขณะทผประกอบการทเหลอมไดผลตแตเปนผนำาเขา กระนนสวนแบงตลาดกกระจกตวอยกบผประกอบการรายใหญ

อตสาหกรรมการกลนนำามนมผประกอบการนอยราย

แมวาฟลปปนสจะมพนธะทตองลดภาษสนคาในอตสาหกรรมปโตรเคมลง






เหลอรอยละ 0-5 ตาม Common Effective Preferential Tariff (CEPT) ภายใตขอตกลงจดตงเขตการคาเสรอาเซยน แตประธานาธบด กลอเรย อาโรโย ไดลงนามในเอกสารขอเลอนตารางการลดภาษตามความตกลงดงกลาวเมอเดอนมกราคม 2546 ในสนคายางสงเคราะหและผลตภณฑพลาสตกบางชนด ขณะทในสวนของนำามนดบและผลตภณฑปโตรเลยมตางๆ ฟลปปนสกำาหนดอตรา






ภาษไวทรอยละ 3สงคโปร แมวาสงคโปรเปนประเทศท

ไมมทรพยากรนำามนดบ แตจากการเปนศนยกลางการคานำามนแหงหนงของโลก ทำาใหสามารถพฒนาอตสาหกรรมการกลนนำามนขนได

การเตบโตอยางรวดเรวของอตสาหกรรมปโตรเคมเปนผลมาจากรากฐานทมนคงในอตสาหกรรมกลนนำามน

เกาะจรงถอเปนจดยทธศาสตรทสำาคญของการพฒนาอตสาหกรรม

N.A กลมอตสาหกรรมปโตรเคมคดเปนสดสวนรอยละ 10.47 ของมลคาการสงออกทงหมดของประเทศ






ปโตรเลยมและอตสาหกรรมปโครเคมของสงคโปร

จากแผนการขยายการผลตปโตรเคมของผประกอบการรายตางๆ เชน แผนจะสราง ปโตรเคมคอมเพลกซขนาด 12 ตารางไมลขนทเกาะจรงโดยจะเชอมโยงทอสงระหวางจรงและสงคโปรดวย แผนของบรษทนำามนสญชาตอเมรกนเทกซาโกทจะลงทนสรางโรงงานกาซขนทจรง และแผนของ Exxon Mobile ทจะขยายปโตรเคม






คอมเพลกซของตนเพอขยายการผลตเอทลน สงผลใหกำาลงการผลตของสงคโปรเพมขนจาก 75,000 ตนตอป เปน 900,000 ตนตอป

ไทย แมวาไทยจะพบแหลงขดเจาะนำามนดบ แตเนองจากมปรมาณไมเพยงพอกบความตองการ จงตองพงพงการนำาเขานำามนดบ

ภาครฐมนโยบายสงเสรมใหประเทศเปนศนยกลางการกลนและขนสงนำามนในภมภาค

อตสาหกรรมปโตรเคมของ

ความตองการสนคาปโตรเคมของไทยมความสมพนธกบอตราการขยายตวของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ

จากการคาดการณของสถาบนปโตรเลยมแหงประเทศไทย ความตองการโพลเอทลนความหนาแนน







ไทยมลกษณะเปนตลาดผแขงขนนอยราย (5 ราย) แตมการแขงขนในระดบหนง

มอปทานสวนเกนในผลตภณฑปโตรเคมตางๆ

เทคโลยในการผลตในอตสาหกรรมปโตรเคมไมแตกตางกบเทคโนโลยของประเทศอนมากนกเพราะเจาของเทคโนโลยเปนกลมเดยวกน

อยางไรกตาม เทคโนโลยการผลตในผลตภณฑทใชกาซธรรมชาตเปนวตถดบอาจสง

สง (High Density Polyethylene)ของไทยในป 2548 มทงสน 577,000 ตนและมแนวโนมขยายตวอยางตอเนองจนคาดวาจะมปรมาณความตองการถง 662,000 ตนในป 2550

ในสวนของความตองการโพลเอทลนความหนาแนนตำา(Low Density Polyethylene) ในชวงทศวรรษทผานมามความผนผวนขนลง อยางไร






กวาเทคโนโลยทวไป ในป 2546 มการกำาหนด

โครงสรางภาษปโตรเคมอยระหวางรอยละ 0-5 ขณะเดยวกน กระทรวงการคลงเองไดมนโยบายการใชอตราขาเขา 6 อตรา ตามหลก Value added escalation ดงน

- รอยละ 0 สำ าหรบสนคาทมนโยบายยกเวนอากร

- รอยละ 1 สำ าหรบวตถดบ

กตาม สถาบนปโตรเลยมแหงประเทศไทยคาดวาป 2548 ความตองการผลตภณฑในกลมนจะเทากบ 270,000 ตนตอป และขยายเปน 300,000 ตนภายในป 2550

ความตองการโพลโพรพลน (Polypropylene) ในป 2548 คาดวาจะเทากบ 245,000 ตนตอป และเพมเปน 277,000 ตนตอปภายในป 2550

ความตองการ โพลไวนล






- รอยละ 5 สำ าหรบผลตภณฑขนตนและสนคาทน

- รอยละ 10 สำ าหรบผลตภณฑขนกลาง

- รอยละ 20 สำ าหรบของสำ าเรจรป

- รอยละ 30 สำ าหรบสนคาทตองการการคมครองพเศษ

ซงหากเปนไปตามนโยบายดงกลาว ทสดแลว ผลตภณฑขนปลายของอตสาห

คลอไรด (Polyvinyl Chloride) ในป 2548 คาดวาจะเทากบ 523,000 ตนตอปและเพมขนเปน 598,000 ตนตอป ภายในป 2550

สำาหรบความตองการโพลสไตลน (Polystyrene) คาดวาจะเทากบ 245,000 ตนตอปในป 2548 และเพมขนเปน 277,000 ตนตอป






กรรมปโตรเคมจะตองเสยภาษศลกากร ณ ระดบรอยละ 10 ซงจะเปนภาษตามการผกพนตอองคการการคาโลก

สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม

เวยดนามยงคงอยในชวงตนของการพฒนาอตสาหกรรมกลนปโตรเลยม และยงคงกาวไปไมถงการพฒนาอตสาหกรรมขนปลายอยางอตสาหกรรมปโตรเคม

เวยดนามมการขดพบนำามนดบ และเปนผสงออกนำามนดบ

N.A N.A






อยางไรกตาม เวยดนามยงขาดศกยภาพดานการกลนนำามน โดยปจจบนโรงกลนนำามนแหงแรกของประเทศกำาลงอยระหวางดำาเนนการกอสราง

โครงสรางพนฐาน เชน ทอสงนำามนยงไมครอบคลมทวประเทศ

สาธารณรฐประชาชนจน

อตสาหกรรมปโตรเคมดำาเนนการในลกษณะรฐวสาหกจ ซงประกอบการอยางครบวงจรตงแตการขดเจาะ การกลนนำามน จนถงการผลต

แมวาจนจะมการขดพบนำามนดบ แตไมเพยงพอกบความตองการจงตองนำาเขาจากตางประเทศ

ความตองการผลตภณฑ







สนคาปโตรเคม ผประกอบการใน

อตสาหกรรมปโตรเคมของจนมนอยรายและเปนผประกอบการทำาใหมศกยภาพดานการลงทนและการวจยและพฒนามาก

ผลตภณฑปโตรเคมทผลตไดในประเทศจนนนรอยละ 70 เปนผลตภณฑทมมลคาเพมตำา และมความหลากหลายของผลตภณฑนอย โดยเฉพาะเมอเปรยบเทยบกบประเทศญปน เชน ในกรณ

ปโตรเคมประเภทอนพนธเอทลนของจนในป 2546 เทากบ 15.4 ลานตน และคาดวาจะเพมขนเปน 26.3 ลานตนภายในป 2552

ความตองการอนพนธโพรพลนของจนในป 2546 เทากบ 9.3 ลานตน และคาดวาจะเพมขนเปน 15.3 ลานตนในป 2552

ความตองการอนพนธอะโรเมตกสเทากบ 6.6 ลานตนในป 2546 และเพมขนเปน 12.5 ลานตนในป 2552






ของผลตภณฑยางสงเคราะห (Synthetic Rasin) จนสามารถผลตไดเพยง 128 ชนดขณะทญปนผลตไดถง 10,000 ชนด

เมอพจารณาถงกำาลงการผลตปโตรเคมของจน พบวาในป 2546 จนมกำาลงการผลตอนพนธเอเทลนทงสน 8.5 ลานตน ขณะทกำาลงการผลตอนพนธโพรพลนเทากบ 6.7 ลานตน กำาลงการผลตอนพนธอะโรเมตกสเทากบ 6.7 ลานตน และความ

ความตองการพาราไซลนและ พทเอเทากบ 9.8 ลานตนในป 2546 และเพมขนเปน 23.5 ลานตนในป 2552






ตองการพาราไซลนและพทเอเทากบ 4.3 ลานตน

อยางไรกตาม จนยงคงประสบปญหาเรองความไมเพยงพอของโครงสรางพนฐาน เชน เสนทางคมนาคมขนสง และพลงงานไฟฟา ซงเปนปจจยทสำาคญประการหนงของอตสาหกรรมปโตรเคม

ญปน ญปนมแหลงนำามนดบเพยงเลกนอย ดงนนจงพงพงนำามนดบนำาเขาเพอตอบสนองความตองการใชภายใน

ญปนมความตองการแนพทาสงถง 750,000-800,000 ตนตอป

ในดานของความตองการ

กลมอตสาหกรรมปโตรเคมคดเปนสดสวนรอยละ 7.78 ของมลคาการสงออกทงหมดของ






ประเทศ นอกจากนยงเปนผนำาเขากาซ

ธรรมชาตสทธดวย อยางไรกตามในสวนของ

อตสาหกรรมปโตรเคม ญปนมการผลตทมากกวาความตองการภายในประเทศและมการสงออก

ญปนถอเปนผผลตเอทลนทสำาคญในภมภาค ดวยกำาลงการผลต 7 ลานตนตอป

ภายในอตสาหกรรมการผลตประกอบดวยผประกอบการทงสน 10 ราย และผ

ผลตภณฑ ปโตรเคม พบวา ความตองการอนพนธเอทลนในป 2546 เทากบ 5.6 ลานตน และคาดวาจะลดลงเปน 5.5 ลานตนในป 2552

ความตองการอนพนธโพรพลนเทากบ 4.8 ลานตน และคาดวาจะเพมขนเปน 5.5 ลานตนในป 2552


ประเทศ






ประกอบการ 4 รายใหญคอ Mitsubishi, Mitsui (through Ukishima and Keiyo Ethylene) และ Idemetsu and Showa Denko ของอตสาหกรรมครองสวนแบงกำาลงการผลตเกอบรอยละ 70

ผประกอบการญปนพงพงแนพทานำาเขาในการผลตเอทลนถงรอยละ 65 ขณะทสวนทเหลอ ไดจากการกลนนำามนในประเทศ

เมอพจารณาถงกำาลงการ

ความตองการพาราไซลนและพทเอระหวางป 2546-2552 จะคงททระดบ 2.2 ลานตนตอป






ผลตปโตรเคมของญปนพบวา ในป 2546 ญปนมกำาลงการผลตอนพนธเอทลนทงสน 8 ลานตน ขณะทกำาลงการผลตอนพนธโพรพลนเทากบ 5.5 ลานตน กำาลงการผลตอนพนธอะโรเมตกสเทากบ 13.0 ลานตนและความตองการพาราไซลนและ พทเอเทากบ 4.5 ลานตน

สาธารณรฐเกาหล

สาธารณรฐเกาหลพงพงการนำาเขานำามนดบ

ผลตภณฑปโตรเคมของเกาหลมคณภาพอยในระดบ

ความตองการผลตภณฑปโตรเคม พบวา ความตองการอนพนธเอทลนในป 2546 เทากบ 3.8 ลาน

กลมอตสาหกรรมปโตรเคมคดเปนสดสวนรอยละ 11.09 ของมลคาการสงออกทงหมดของ






ปานกลาง สนคาทเกาหลใตมความ

สามารถในการแขงขนสง คอ เอทลน ซงเกาหลใตเปนผผลตอนดบ 4 ของโลก

การผลตปโตรเคมของเกาหลใตเปนการผลตเพอใชในประเทศ

อยางไรกตาม เกาหลใตมการมการสงออกสนคาทสำาคญคอเมดพลาสตกโพลโอเลฟน และ Styrenic resin มจนและเอเชยเปนตลาดสงออกหลกอตสาหกรรมปโตรเคม

ตน และคาดวาจะเพมขนเปน 4.6 ลานตนในป 2552

ความตองการอนพนธโพรพลนเทากบ 1.8 ลานตน และคาดวาจะเพมขนเปน 2.2 ลานตนในป 2552


ความตองการพาราไซลนและพทเอเทากบ 5.9 ลานตนในป 2546 และเพมขน

ประเทศ






ของเกาหลใต โดยมสดสวนถงรอยละ 75 ของการสงออกทงหมด

เมอพจารณาถงกำาลงการผลตปโตรเคมของเกาหลใตพบวา ในป 2546 เกาหลใตมกำาลงการผลตอนพนธเอทลนทงสน 5.6 ลานตน ขณะทกำาลงการผลตอนพนธโพรพลนเทากบ 3.9 ลานตน กำาลงการผลตอนพนธอะโรเมตกสเทากบ 7.7 ลานตนและความตองการพาราไซลนและพทเอเทากบ 6.6 ลานตน

เปน 7.5 ลานตนในป 2552





3. การวเคราะหเปรยบเทยบความสามารถในการแขงขนในอตสาหกรรมปโตรเคม

3.1 การวเคราะหเชงเปรยบเทยบระหวางประเทศทเปนผมบทบาทสำาคญในอตสาหกรรมปโตรเคม โดยแบบจำาลอง Diamond Modelสำาหรบในสวนนของรายงานนน คณะทปรกษาจะไดกลาวถงบท

สรปตามกรอบของแบบจำาลอง Diamond Model โดยสะทอนใหเหนถงผลสรปจากการศกษาในแตละมตของแบบจำาลอง เพอเปนขอมลพนฐานในการประเมนความสามารถในการแขงขนของประเทศตางๆ ในกลมอาเซยนและประเทศ +3 ตลอดจนใชเปนขอมลพนฐานในการกำาหนดทาทในการเจรจาตอรองทางการคาตามกรอบขอตกลงเขตการคาเสรตอไป

3.1.1 ปจจยดานวตถดบ:อตสาหกรรมปโตรเคมมลกษณะเฉพาะคอ เทคโนโลยอยใน

มอของบรษทตางชาตบางกลม ซงประเทศตางๆ ทอยในภมภาคอาเซยนและประเทศ +3 เปนเพยงผซอเทคโนโลยเหลานมาใชในการผลตของตน ในรปของการจบมอเปนพนธมตรกบบรษทเหลาน หรอซอสทธบตรของเทคโนโลยเหลานจากกลมบรษทดงกลาว ลกษณะเชนนสงผลใหไมมความแตกตางทางเทคโนโลยการผลตปโตรเคมในกลมประเทศอาเซยนและประเทศ +3 มากนก โดยเฉพาะในสวนของผลตภณฑปโตรเคมทใชนำามนเปนวตถดบขนพนฐาน อยางไรกตาม ในสวนของเทคโนโลยการผลตปโตรเคมทใชกาซธรรมชาตเปนวตถดบขนพนฐานอาจมความแตกตางกนบาง และในสวนนนน จากการสมภาษณผประกอบการและจากการศกษาเพอจดทำาแผนแมบทในการพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคมโดยสำานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม ระบวา ไทยมศกยภาพทางเทคโนโลยในสวนนดกวาประเทศอนในภมภาคอาเซยน

3.1.2 ปจจยดานอปสงค



ในกลมประเทศทดำาเนนการศกษาทงหมดนน พบวาจนเปนประเทศทมอปสงคตอผลตภณฑปโตรเคมในระดบสงทสดในเกอบทกกลมผลตภณฑและมแนวโนมขยายตวอยางตอเนอง ซงสวนหนงเปนผลมาจากการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศ อยางไรกตาม เนองจากศกยภาพทจำากดของการผลตในอตสาหกรรมปโตรเคม ซงไมสามารถผลตผลตภณฑทหลากหลายพอจะตอบสนองตอความตองการ ทำาใหจนตองพงพงการนำาเขาคดเปนมลคาทสงในแตละป นอกจากนเมอพจารณาเปนรายกลมสนคาพบวา อนพนธเอทลนเปนผลตภณฑทอาเซยนและจนมความตองการสงกวาผลตภณฑประเภทอน ซงจะแตกตางจากกรณของญปนและเกาหลใตทอนพนธอะโรเมตกสเปนสวนทมความตองการสงสด

ตารางท 4ความตองการปโตรเคมของอาเซยนและประเทศ+3

หนวย: ลานตนอาเซยน จน ญปน เกาหลใต

อนพนธเอทลน 4.6 15.4 5.6 3.8อนพนธโพรพลน

3.0 9.3 4.8 1.8

อนพนธอะโรเมตกส

3.4 6.6 10.9 6.4

พาราไซลนและ พทเอ

4.3 9.8 2.0 5.9

ทมา: Ministry of Economy, Trade and Industry, Japan

3.1.3 กลยทธธรกจ โครงสราง และการแขงขนภายในอตสาหกรรม

โครงสรางของอตสาหกรรมปโตรเคมในประเทศตางๆ มกเปนตลาดผขายนอยราย ทงนเนองจากลกษณะเฉพาะของอตสาหกรรม



ทตองอาศยการลงทนสงและระยะเวลาคมทนยาวนาน นอกจากน เทคโนโลยการผลตยงกระจกตวอยในกลมผประกอบการบางกลม จงเปนอปสรรคตอการเขาสอตสาหกรรมนของผประกอบการรายใหมๆ ซงผประกอบการแตละรายในอตสาหกรรมนในประเทศสวนใหญทไดทำาการศกษาจะมการผลตทครบวงจร ตงแตผลตภณฑปโตรเคมขนตน ขนกลางจนถงขนปลาย ยกเวนกรณของอนโดนเซยทผประกอบการทผลตผลตภณฑปโตรเคมขนตน ขนกลางและขนปลายเปนคนละรายกน ซงสงผลใหอตสาหกรรมนของอนโดนเซยมความเสยเปรยบดานตนทนโดยเปรยบเทยบ นอกจากกลยทธขยายการผลตตามแนวดงแลว กลยทธอนทผประกอบการนำามาใชซงสวนหนงเปนผลมาจากนโยบายหรอการอำานวยความสะดวกของภาครฐดวยคอ การรวมกลมกนตงโรงงานผลตในบรเวณเดยวกนในลกษณะของคลสเตอร เชน ในกรณของสงคโปรทรฐชวยจดเตรยมโครงสรางและสาธารณปโภคขนพนฐานไวเพออำานวยความสะดวกแกโรงงานตางๆ

ผลตภณฑปโตรเคมทประเทศตางๆ มการผลตนน แบงไดเปน 4 ประเภทคอ อนพนธ เอทลน อนพนธโพรพลน อนพนธอะโรเมตกส และพาราไซลนและพทเอ โดยประเทศอาเซยนสวนใหญเชน มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส และไทย จะผลตอนพนธเอทลนมาก และหากพจารณาเปนภาพรวมของทงอาเซยน พบวา อนพนธเอทลน พาราไซลน และพทเอเปนผลตภณฑปโตรเคมทอาเซยนมกำาลงการผลตมากกลาปโตรเคมอน อยางไรกตาม เมอเปรยบเทยบกำาลงการผลตกบประเทศ+3 แลว ถอวายงดอยกวา

ตารางท 5กำาลงการผลตปโตรเคมของอาเซยนและประเทศ+3

หนวย: ลานตน



อาเซยน จน ญปน เกาหลใตอนพนธเอทลน 5.5 6.8 7.1 5.6อนพนธโพรพลน

3.7 5.7 5.6 3.9

อนพนธอะโรเมตกส

2.5 6.7 13.0 7.7

พาราไซลนและ พทเอ

5.0 4.3 4.5 6.6

ทมา: Ministry of Economy, Trade and Industry, Japan

3.1.4 อตสาหกรรมทเกยวเนองและสนบสนนอาเซยนเปนกลมประเทศทมศกยภาพดานปโตรเลยมอย

มาก โดยบรไนและอนโดนเซยมศกยภาพดานนำามนดบสง ในขณะทอนโดนเซย มาเลเซย มความโดดเดนดานศกยภาพทางกาซธรรมชาต และเปนผสงออกแอลเอนจรายใหญของโลก นอกจากน ยงมการพบนำามนดบและกาซธรรมชาตในประเทศอนๆ เชน ไทย พมา เวยดนาม ฟลปปนส โดยมเพยงลาวและสงคโปรทไมมศกยภาพดานปโตรเคมอยเลย สำาหรบประเทศจนนน มศกยภาพดานนำามนดบและกาซธรรมชาตเทยบเทากบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตโดยรวม

อยางไรกตาม การลงทนดานการสำารวจและขดเจาะนำามน การกอสรางโรงกลนนำามนและโรงกลนกาซธรรมชาต เปนกจการทตองการเงนลงทนสง อกทงเนองจากอตสาหกรรมปโตรเคมเปนอตสาหกรรมหลกทสงผลกระทบตอความมนคงของประเทศ รฐบาลของประเทศตางๆ จงเขามามบทบาทในการกำากบดแลอตสาหกรรม โดยมการคมครองผผลตภายในประเทศ หรออาจเปนเจาของกจการดานปโตรเคมเอง อยางไรกตาม ดวยขอจำากดทางเทคโนโลยและการเงน ผประกอบการตางๆ ในอาเซยนและประเทศ +3 จงมความจำาเปนทจะตอง



ทำาการรวมทนหรอเปนพนธมตรกบผประกอบการจากตางประเทศ เชน BP, Exxon Mobil, Caltex และ Shell

เกาหลใต ญปน และสงคโปร เปนประเทศทไมมศกยภาพทางทรพยากรปโตรเคมเลย อยางไรกตาม ประเทศตางๆ เหลานมการลงทนในอตสาหกรรมปลายนำา โดยทำาการกอสราง Petrochemical Complex ขนาดใหญในประเทศ และผลตผลตภณฑปโตรเคม ทงเพอการบรโภคในประเทศ และเพอการสงออก โดยสงคโปร เปนศนยกลางการคานำามนดบ และเปนศนยกลางกลนนำามนดบทสำาคญของโลก

ในดานกาซธรรมชาตนน แตเดมประเทศอาเซยนและกลมประเทศ +3 ใชกาซธรรมชาตในกจกรรมการเกษตร ในโรงกลนนำามน และ ในโรงงานอตสาหกรรม แตเนองจากศกยภาพทางกาซธรรมชาตทมอยเปนอนมาก รวมถงความผนผวนของตลาดนำามนโลก สงผลใหรฐบาลของประเทศตางๆ หนมาสงเสรมการใชแอลเอนจมากขนในโรงงานไฟฟา

3.1.5 นโยบายและมาตรการของรฐ ภาครฐของไทย มาเลเซย สงคโปร และจน ถอไดวามบทบาท

อยางสำาคญตอการพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคมของตน โดยภาครฐของไทย มาเลเซยและจน รวมถงบรษททถอหนโดยภาครฐจะมบทบาทในการพฒนาทงอตสาหกรรมตนนำาคอการกลนปโตรเลยมและอตสาหกรรมขนปลายคอปโตรเคม ขณะทในสวนของสงคโปร รฐแสดงบทบาทอยางสำาคญในฐานะผอำานวยความสะดวกดานสาธารณปโภคและโครงสรางพนฐานทจำาเปนสำาหรบการพฒนาอตสาหกรรมปโตรเลยมและอตสาหกรรมปโตรเคม เชน ไฟฟา และนำาประปา หรอแมแตทอสงกาซและนำามน เปนตน

ขณะทในกรณของประเทศอนๆ ภาครฐไมคอยมบทบาททชดเจนในการพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคม สวนหนงอาจเปนเพราะ



ประเทศตนยงอยในขนเรมตนของการพฒนาอตสาหกรรมขนตนเทานนและยงไมกาวไปถงอตสาหกรรมขนปลายเชนอตสาหกรรมปโตรเคม เชน ประเทศในกลมอนโดจน อกสวนหนงคอ แมประเทศจะมอตสาหกรรมปโตรเคมอยแลว แตภาครฐมไดมนโยบายอยางจรงจงในการสงเสรมหรอพฒนาเชนกรณของอนโดนเซย ซงการเลอกบทบาทของภาครฐในลกษณะดงกลาวสามารถสงผลตอความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมได

ในสวนของมาตรการดานภาษนน ประเทศในกลมอาเซยนจะมอตราภาษทตำาอยแลว อนเนองจากการตองปฏบตตามความตกลงจดตงเขตการคาเสรอาเซยน ขณะทในสวนของประเทศอนๆ กมไดมมาตรการกดกนทมนยสำาคญในการเปนอปสรรคทางการคาในอตสาหกรรมปโตรเคม



3.2 การวเคราะหเชงเปรยบเทยบระหวางประเทศทเปนผมบทบาทสำาคญในอตสาหกรรมปโตรเคม โดยแบบจำาลอง GTAP Model

ผลการวเคราะหเชงปรมาณโดยอาศยแบบจำาลอง GTAP Model แสดงใหเหนวา หากมการจดตงเขตการคาเสรอาเซยน+3 แลว การยกเลกมาตรการกดกนในอตสาหกรรมปโตรเลยม จะสงผลใหอตราการขยายตวทางเศรษฐกจโดยรวมของทง 13 ประเทศมการเปลยนแปลงเพมขนโดยเฉลยรอยละ 0.01 โดยประเทศทจะไดรบประโยชนมาก (พจารณาจากการเปลยนแปลงอตราการขยายตวทางเศรษฐกจ)คอประเทศทมทรพยากรปโตรเลยมของตนเองและปโตรเลยมเปนสนคาทมบทบาทตอเศรษฐกจของประเทศ เชน อนโดนเซย มาเลเซย และอาเซยนอนๆ ซงในทนหมายรวมถงบรไนดวย เนองจากเมอมการยกเลกมาตรการกดกน ประเทศเหลานจะมการเพมการใชกำาลงการผลต เหนไดจากการทผลผลตอตสาหกรรมของประเทศเหลานมการเปลยนแปลงเปนบวก ขณะทประเทศในกลม+3 ไมไดประโยชนจากการยกเลกมาตรการกดกนในสวนน

นอกจากน การยกเลกมาตรการกดกนในอตสาหกรรมปโตรเลยม จะสงผลใหมลคาการนำาเขาโดยเฉลยของทง 13 ประเทศมการเปลยนแปลงเพมขนรอยละ 0.72 ขณะทการสงออกมมลคาเพมขนรอยละ 1.68 แตกระนนกลบสงผลใหดลการคาโดยรวมของภมภาคลดลงถงเกอบ 6 พนลานเหรยญสหรฐฯ ซงสวนหนงอาจเพราะการนำาเขาปโตรเลยมของภมภาคมมลคาทสงและมความแตกตางระหวางมลคาการนำาเขาและการสงออกมากอยแลว ทำาใหแมการสงออกจะขยายตวมากกวากยงไมสมดลกบมลคาการนำาเขา โดยประเทศทไมมแหลงปโตรเลยมเปนของตนเองหรอมแตไมเพยงพอกบความตองการดงเชนทปรากฏในการวเคราะหเชงคณภาพ อนไดแก ไทย ฟลปปนส สงคโปร จน ญปน และเกาหลใตจะมดลการคาทลดลงหากมการยกเลกมาตรการ



กดกนในอตสาหกรรมปโตรเลยม ขณะทประเทศทมแหลงปโตรเลยมของตนเอง เชน อนโดนเซย มาเลเซย ดลการคาจะปรบตวดขน



ตารางท 6การวเคราะหผลการลดมาตรการกดกนเชงปรมาณเปรยบเทยบในภาพรวม

รวม ประเทศ+3 อาเซยนปโตรเลยม

การกลน

พลาสตก

ปโตรเคม

ปโตรเลยม

การกลน

พลาสตก



การกลน

พลาสตก


การเปลยนแปลงของ GDP (%) 0.01 0.01 0.35 0.50 0.00 0.02 0.29 0.49 0.02 0.00 0.42 0.51

การเปลยนแปลงของ

ระดบราคา (%)0.00 0.01 0.21 0.29 0.00 0.01 0.21 0.35 0.01 0.00 0.20 0.23

การเปลยนแปลงมลคาการนำาเขา (

%)0.72 0.32 3.28 2.69 0.07 0.26 2.90 2.32 1.36 0.38 3.66 3.05

การเปลยนแปลงมลคาการสงออก

(%)1.68 10.8

425.2

8 1.68 2.81 12.90 16.11 2.81 0.54 8.79 34.4

6 0.54

การเปลยนแปลงดลการคา (ลานเหรยญสหรฐฯ)

-5,964.28

980.94

17,518.3

0

14,761.4

3

-6,088.21

472.08

11,861.57

7,810.02

123.93

508.87

5,656.73

6,951.41



รวม ประเทศ+3 อาเซยนปโตรเลยม

การกลน

พลาสตก



การกลน

พลาสตก



การกลน

พลาสตก


การเปลยนแปลงผลผลต

อตสาหกรรม (%)

0.05 1.43 8.35 7.50 0.01 1.44 4.44 5.56 0.09 1.42 12.26 9.44

การเปลยนแปลงราคาตลาดของ

สนคา (%)0.10 0.00 0.20 0.56 0.01 0.00 0.18 0.33 0.18 0.00 0.22 0.79

การเปลยนแปลงรายไดครวเรอน

(%)0.01 0.01 0.38 0.53 0.00 0.02 0.30 0.51 0.02 0.00 0.45 0.56

การเปลยนแปลงการบรภาคภาค

เอกชน (%)0.01 0.00 0.16 0.25 0.00 0.01 0.09 0.16 0.01 0.00 0.23 0.33

ทมา : จากการคำานวณโดยอาศยแบบจำาลอง GTAP Model



ตารางท 7ผลการวเคราะหเชงปรมาณกรณยกเลกมาตรการกดกนใน

อตสาหกรรมปโตรเลยมจำาแนกตามรายประเทศ

อนโดนเซย

มาเลเซย

ฟลปปนส

สงคโปร

ไทยเวยดนาม

อาเซยนอนๆ

จน ญปนเกาหลใต

การเปลยนแปลง

ของ GDP (%)0.04 0.02 0.00 0.00 0.0

0 0.01 0.05 0.00 0.00 0.00


ของระดบราคา (%)

0.01 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.03 0.0

0 0.00 0.00


มลคาการนำาเขา (%)

3.59 1.86 0.00 0.00 0.00 0.76 3.33 0.2

1 0.00 0.00

การเปลยนแปลงมลคาการสง

ออก (%)

1.77 0.88 0.00 0.04 0.29 0.14 0.70 2.6

7 5.77 0.00


ดลการคา (ลานเหรยญ

สหรฐฯ)

582.27

351.51

-209.

63

-571.

41

-509.13

218.05

262.26

-683.79

-3591

.13

-1813.28


ผลผลตอตสาหกรรม (

%)

0.24 0.13 0.00 0.00 0.00 0.04 0.20 0.0

20.00

070.00

00


ราคาตลาดของ

0.50 0.26 0.00 0.00 0.00

0.09 0.43 0.03

0.0013

0.0000





ฟลปปนส

สงคโปร




สนคา (%)การ

เปลยนแปลงรายไดครวเรอน

(%)

0.04 0.02 0.00 0.00 0.00 0.01 0.05 0.0

0 0.00 0.00

การเปลยนแปลงกา

รบรภาคภาคเอกชน (%)

0.03 0.02 0.00 0.00 0.00 0.01 0.02 0.0

0 0.00 0.00


การยกเลกมาตรการกดกนในสวนของการกลนปโตรเลยมจะมผลทำาใหอตราการขยายตวทางเศรษฐกจและระดบราคาโดยรวมทง 13 ประเทศ เพมขนเพยงรอยละ 0.01 และจะสงผลใหมลคาการสงออกโดยเฉลยของทง 13 ประเทศเพมขนรอยละ 10.84 ขณะทมลคาการนำาเขาเพมขนรอยละ 0.32 สงผลใหดลการคาปรบตวดขนกวา 980 ลานเหรยญสหรฐฯ นอกจากน เมอพจารณาเปนรายประเทศ พบวา หากมการยกเลกมาตรการกดกนในสวนของการกลนปโตรเลยม ทกประเทศจะมการเพมผลผลตอตสาหกรรม ยกเวนเวยดนามทไมมการเปลยนแปลง โดยประเทศทมอตราการเพมขนของผลผลตอตสาหกรรมมากทสดไดแก สงคโปร เกาหลใตและไทย ขณะทประเทศทจะมดลการคาเพมขนไดแก เกาหลใต จน สงคโปร มาเลเซยและไทย ซงเปนประเทศทมความสามารถในการแขงขนในอตสาหกรรมการกลนปโตรเลยม ขณะทประเทศทดลการคามแนวโนมลดลงจะเปนประเทศทอาจมแหลงปโตรเลยมของตนเอง แตมไดมงพฒนาอตสาหกรรมตอเนองอยางจรงจงเชนกรณของอนโดนเซยและฟลปปนส ซงกสอดรบกบผลการวเคราะหเชงคณภาพทปรากฏ






อตสาหกรรมการกลนปโตรเลยมจำาแนกตามรายประเทศ



ฟลปปนส

สงคโปร

ไทยเวยดน

าม


จน ญปนเกาหล

ใต


ของ GDP (%)0.02 0.01 0.01 -

0.070.0

4 0.00 0.00 0.02 0.00 0.03



0.01 0.00 0.00 0.00 0.01 0.00 0.00 0.0

1 0.00 0.01


มลคาการนำาเขา (%)

0.14 0.12 0.09 2.12 0.07 0.00 0.11 0.2

3 0.04 0.51


ออก (%)

8.32 6.86 10.74 8.63 10.

45 5.41 11.09

14.41 9.28 15.0

0



สหรฐฯ)

-35.37 45.24

-17.4

2494.

29197.30

-163.

85

-11.3

1337.63

-626.

49760.

94


ผลผลตอตสาหกรรม (

%)

0.78 1.28 0.63 5.52 1.31 0.00 0.40 0.9

0 0.17 3.26


ราคาตลาดของสนคา (%)

0.01 0.01 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.0

1 0.00 0.00

การ 0.02 0.01 0.01 -0.08

0.04

0.00 0.00 0.02

0.00 0.04





ฟลปปนส

สงคโปร

ไทยเวยดน

าม


จน ญปนเกาหล

ใต

เปลยนแปลงรายไดครวเรอน

(%)การ

เปลยนแปลงการบรภาคภาคเอกชน (%)

0.00 0.01 0.00 -0.08

0.04 0.00 0.00 0.0

1 0.00 0.02




การยกเลกมาตรการกดกนในอตสาหกรรมพลาสตกจะสงผลใหอตราการขยายตวทางเศรษฐกจ (GDP) เพมขนรอยละ 3.5 ในภาพรวมซงถอวามากทสดเมอเปรยบเทยบในกลมอตสาหกรรมปโตรเคม ทงนอาจเปนผลมาจากการทในปจจบน อตสาหกรรมพลาสตกเปนอตสาหกรรมทมมาตรการกดกนทางการคาสงกวาเมอเปรยบเทยบกบอตสาหกรรมปโตรเลยมหรอการกลนปโตรเลยม ดงนนเมอมการยกเลกมาตรการกดกน ประโยชนทไดรบจงสงกวา โดยอาเซยนจะเปนกลมทอตราการขยายตวเพมมากกวากลมประเทศ+3

นอกจากน เมอมการยกเลกมาตรการกดกนในอตสาหกรรมน สงผลใหผลผลตอตสาหกรรมของทกประเทศมการขยายตวเพมขน โดยประเทศทมการขยายตวของผลผลตอตสาหกรรมมากทสดไดแก เวยดนาม ไทย และสงคโปรตามลำาดบ และเมอพจารณาดานการคาระหวางประเทศ มลคาการสงออกโดยรวมของภมภาคอาเซยนและประเทศ+3 จะมการขยายตวมากถงรอยละ 25.28 ขณะทการนำาเขาขยายตวรอยละ 3.28 และจะสงผลใหดลการคาของภมภาคเพมขนกวา 17,000 ลานเหรยญสหรฐฯ โดยดลการคาทเพมขนนนกวา 1 หมนลานเหรยญสหรฐฯ จะเปนของประเทศ+3 ขณะทประเทศอาเซยนจะมดลการคาเพมขน 5,600 ลานเหรยญสหรฐฯ ซงการพจารณาผลเปนรายประเทศ แสดงใหเหนวา ประเทศทดลการคามการเปลยนแปลงเพมขนมากหากมการยกเลกมาตรการกดกนในอตสาหกรรมพลาสตก คอ ญปน เกาหลใต ไทย สงคโปร และมาเลเซยตามลำาดบ ขณะทประเทศจน ฟลปปนส มแนวโนมทจะนำาเขาพลาสตกเพมมากขนจนสงผลใหดลการคาลดลง




อตสาหกรรมพลาสตกจำาแนกตามรายประเทศ



ฟลปปนส

สงคโปร




การเปลยนแปลงของ GDP

(%)

0.27 0.30 0.18 0.86 0.81 0.41 0.09 0.05 0.24 0.58



0.19 0.11 0.12 0.41 0.49 0.00 0.08 0.04 0.20 0.40

การเปลยนแปลงมลคาการนำา

เขา (%)

4.70 3.78 1.40 5.82 6.13 3.32 0.47 0.32 1.97 6.41


ออก (%)

22.77 18.60

25.17

20.25

33.69

69.14

51.58 4.10 16.6

027.6

4



สหรฐฯ)

777.06

1,244.30

-172.

691,818.53

1,990.40

18.97

-19.8

4

-342.

807,698.82

4,505.55


ผลผลตอตสาหกรรม

(%)

8.19 10.91 4.05 17.3

820.8

722.8

9 1.56 0.58 2.81 9.94

การเปลยนแปลงราคาตลาดของสนคา (

0.16 0.17 0.09 0.42 0.48 0.15 0.08 0.03 0.18 0.33





ฟลปปนส

สงคโปร




%)การ

เปลยนแปลงรายไดครวเรอน (%)

0.28 0.33 0.19 0.94 0.88 0.44 0.09 0.05 0.24 0.61

การเปลยนแปลงการบรภาค

ภาคเอกชน (%)

0.10 0.24 0.07 0.53 0.41 0.24 0.01 0.02 0.05 0.21


หากพจารณาตงแตอตสาหกรรมตนนำาคอปโตรเลยม การกลนปโตรเลยม และพลาสตก และดำาเนนการยกเลกมาตรการกดกนทงกลมอตสาหกรรม จะสงผลใหอตราการขยายตวทางเศรษฐกจเพมขนรอยละ 0.50 โดยทงอาเซยนและกลมประเทศ+3 จะมอตราการเพมขนทใกลเคยงกน ขณะทมลคาการนำาเขาโดยรวมเพมขนรอยละ 2.96 โดยภมภาคอาเซยนจะมอตราการขยายตวของมลคานำาเขาสงกวาประเทศ+3 ขณะทในดานการสงออก มลคาการสงออกโดยรวมจะขยายตวรอยละ 1.68 สงผลใหดลการคามการเปลยนแปลงดขนกวา 14,000 ลานเหรยญสหรฐฯ โดยในจำานวนน กวา 11,000 ลานเหรยญสหรฐฯ ทเพมขนเปนของประเทศ +3

จากมมมองของไทย การยกเลกมาตรการกดกนในกลมอตสาหกรรมปโตรเคมสงผลใหผลผลตอตสาหกรรมของผประกอบการมการขยายตวกวารอยละ 20 ซงถอวามากเปนอนดบ 2 รองจากสงคโปร ขณะทระดบราคากปรบตวสงขน หรอกลาวไดวา ผประกอบการจะไดรบ



ประโยชนจากการยกเลกมาตรการกดกนทงหมดในกลมอตสาหกรรมปโตรเคม



ตารางท 10ผลการวเคราะหเชงปรมาณกรณยกเลกมาตรการกดกนในกลม

อตสาหกรรมปโตรเคมจำาแนกตามรายประเทศ



ฟลปปนส

สงคโปร




การเปลยนแปลงของ GDP (%)

0.38 0.40 0.17 1.02 0.86 0.53 0.23 0.37 0.35 0.76

การเปลยนแปลงของระดบราคา (

%)0.26 0.12 0.07 0.33 0.46 0.20 0.19 0.27 0.29 0.50

การเปลยนแปลงมลคาการนำาเขา

(%)3.59 3.47 1.27 4.29 4.79 2.48 1.50 0.77 1.89 4.31


ออก (%)10.67 11.5

0 35.59 28.21

42.10

11.37 3.90 -

2.0423.5

838.6

1

การเปลยนแปลงดลการคา

(ลานเหรยญสหรฐฯ)

1,379.61

1,507.30

-330.0

11,968.16

1,939.72

216.69

269.93

-2,760.01

6,372.26

4,197.77

การเปลยนแปลงผลผลต

อตสาหกรรม (%)

3.32 4.85 5.64 24.23

21.12 5.65 1.29 -

0.61 3.84 13.45

การเปลยนแปลงราคาตลาดของ

สนคา (%)0.95 0.97 0.07 0.49 1.22 1.46 0.40 0.25 0.27 0.47

การเปลยนแปลงรายไดครวเรอน

(%)0.40 0.45 0.18 1.13 0.95 0.57 0.23 0.38 0.36 0.80

การเปลยนแปลงการบรภาคภาค

เอกชน (%)0.16 0.37 0.11 0.79 0.51 0.37 0.04 0.12 0.07 0.31






3.3 การวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรค ของอตสาหกรรมปโตรเคมของไทย

ในกรณของอตสาหกรรมปโตรเคมนน การวเคราะหจดแขง จดออน โอกาสและอปสรรค (SWOT Analysis) โดยพจารณาจากประเทศไทยเปนศนยกลาง ปรากฏผลดงน

3.3.1 จดแขง1. มระดบเทคโนโลยการผลตททดเทยมกบประเทศอนๆ และอาจมระดบ

เทคโนโลยทสงกวาในสวนของผลตสนคาทใชกาซธรรมชาตเปนวตถดบ

2. มการเปดใหมการแขงขนในอตสาหกรรมตงแตป 2537 ทำาใหผประกอบการมความคนเคยกบการแขงขนในระดบหนง

3. มแหลงกาซธรรมชาตเปนของตนเอง

4. อตสาหกรรมปโตรเคมของไทยมการผลตทครบวงจรตงแต ปโตรเคมขนตน ขนกลางและขนปลายอนจะกอใหเกดขอไดเปรยบเชงตนทนได ปจจยนถอวาเปนขอไดเปรยบเมอเทยบกบอนโดนเซยและฟลปปนส

3.3.2 จดออน1. ภาครฐไมไดใหการสนบสนนอตสาหกรรมปโตรเคมอยางจรงจงดง

เชนในกรณของประเทศอน เชน มาเลเซย และจน

2. ไมมแหลงวตถดบคอนำามนดบเปนของตนเอง จงตองพงพงการนำาเขา

3. การผลตปโตรเคมบางชนดยงไมมากพอทจะทำาใหเกดการประหยดโดยขนาด (Economies of Scale) ทำาใหผลตภณฑปโตรเคมของไทยมความเสยเปรยบดานตนทนการผลต



3.3.3 โอกาส1. ความตองการสนคาปโตรเคมทเพมขนและมแนวโนมเพมขนอยางตอ

เนองของจน ประกอบกบการผลตในประเทศจนเองไมเพยงพอทจะตอบสนองความตองการบรโภคของตน ทำาใหจนอาจเปนตลาดสงออกทสำาคญของผประกอบการไทย

2. บางประเทศ เชน จน และอนโดนเซย ประสบปญหาดานความครอบคลมของโครงสรางพนฐานซงเปนอปสรรคตอการพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคม

3.3.4 อปสรรค1. อตสาหกรรมปโตรเคมของจนมการผลตแบบครบวงจรเชนเดยวกบ

ไทย แตจนยงมขอไดเปรยบจากตลาดขนาดใหญซงทำาใหไดประโยชนจากการประหยดโดยขนาด ซงสงผลใหตนทนการผลตตำา

2. อตสาหกรรมปโตรเคมของจนประกอบดวยผประกอบการรายใหญอนเปนผลมาจากการปรบโครงสรางภายในอตสาหกรรม สงผลใหศกยภาพทงดานการลงทน และการวจยและพฒนาของผประกอบการในจนนาจะเพมสงขนในอนาคตอนใกล ซงจะมผลตอขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมปโตรเคมของจนโดยเปรยบเทยบ

3. ผประกอบการในอตสาหกรรมปโตรเคมของจนมแนวโนมขยายกำาลงการผลต โดยเฉพาะเอทลนอยางตอเนอง โดยมการคาดการณวา ระหวางป 2548-2551 กำาลงการผลตเอทลนของจนจะสงถง 3.88 ลานตน ซงจะยงทำาใหเกดการประหยดโดยขนาดและตนทนการผลตทตำาลงอกในอนาคต



4. ผประกอบการในสงคโปรเองกมการขยายกำาลงการผลตอยางตอเนองเชนเดยวกบผประกอบการในจน ประกอบกบการทสงคโปรเปนศนยกลางการคานำามนดบซงเปนวตถดบสำาคญ ปจจยเหลานถอเปนจดแขงทสำาคญของอตสาหกรรมปโตรเคมของสงคโปร ทำาใหความสามารถในการแขงขนของสงคโปรเพมมากขนโดยเปรยบเทยบกบไทย

5. มาเลเซยและสงคโปรมความรวมมอในการพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคม

6. ประเทศอนๆ ในภมภาคอาเซยน เชน มาเลเซย อนโดนเซย มทรพยากรนำามนดบเปนของตนเอง จงมความไดเปรยบดานตนทนวตถดบ

7. ภาครฐของหลายประเทศในกลม เชน จน มาเลเซย ใหการสนบสนนอตสาหกรรมปโตรเคมอยางจรงจง


ข้อเสนอโครงการ - ThaiFTA 7... · Web viewอ ตสาหกรรมป โตรเคม สภาพท วไปของอ ตสาหกรรม

Documents