Top Banner
UTQ- 02302: ก า ร บ ริ ห า ร ง า น มุ่ ง ผ ล สั ม ฤ ท ธิ1 | ห น้ า คํานํา เอกสารหลักสูตรอบรมแบบ e-Training หลักสูตรการบริหารงานมุ่งผลสัมฤทธิเป็นหลักสูตร ฝึกอบรมภายใต้โครงการพัฒนาหลักสูตรและดําเนินการฝึกอบรมครู ข้าราชการพลเรือนและบุคลากร ทางการศึกษาด้วยหลักสูตรฝึกอบรมแบบ e-Training สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยความร่วมมือของสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานและคณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย เพื่อพัฒนาผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษาให้สอดคล้องกับความต้องการของ องค์กร โดยพัฒนาองค์ความรูทักษะที่ใช้ในการปฏิบัติงานได้อย่างมีคุณภาพ โดยใช้หลักสูตรและ วิทยากรที่มีคุณภาพ เน้นการพัฒนาโดยการเรียนรู้ด้วยตนเองผ่านเทคโนโลยีการสื่อสารผ่านระบบ เครือข่ายอินเทอร์เน็ต สามารถเข้าถึงองค์ความรู้ในทุกที่ทุกเวลา สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานและคณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย หวังเป็นอย่างยิ่งว่าหลักสูตรอบรมแบบ e-Training หลักสูตรการบริหารงานมุ่งผลสัมฤทธิจะสามารถ นําไปใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษาตามเป้าหมายและวัตถุประสงค์ที่ กําหนดไว้ ทั้งนี้เพื่อยังประโยชน์ต่อระบบการศึกษาของประเทศไทยต่อไป
48

คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

Oct 05, 2020

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

1 | ห น า

คานา

เอกสารหลกสตรอบรมแบบ e-Training หลกสตรการบรหารงานมงผลสมฤทธ เปนหลกสตรฝกอบรมภายใตโครงการพฒนาหลกสตรและดาเนนการฝกอบรมคร ขาราชการพลเรอนและบคลากรทางการศกษาดวยหลกสตรฝกอบรมแบบ e-Training สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยความรวมมอของสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอพฒนาผบรหาร ครและบคลากรทางการศกษาใหสอดคลองกบความตองการขององคกร โดยพฒนาองคความร ทกษะทใชในการปฏบตงานไดอยางมคณภาพ โดยใชหลกสตรและวทยากรทมคณภาพ เนนการพฒนาโดยการเรยนรดวยตนเองผานเทคโนโลยการสอสารผานระบบเครอขายอนเทอรเนต สามารถเขาถงองคความรในทกททกเวลา

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

หวงเปนอยางยงวาหลกสตรอบรมแบบ e-Training หลกสตรการบรหารงานมงผลสมฤทธ จะสามารถนาไปใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาครและบคลากรทางการศกษาตามเปาหมายและวตถประสงคทกาหนดไว ทงนเพอยงประโยชนตอระบบการศกษาของประเทศไทยตอไป  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Page 2: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

2 | ห น า

สารบญ

คานา 1 หลกสตร “การบรหารงานมงผลสมฤทธ” 3 รายละเอยดหลกสตร 4 คาอธบายรายวชา 4 วตถประสงค 4 สาระการอบรม 4 กจกรรมการอบรม 4 สอประกอบการอบรม 5 การวดผลและประเมนผลการอบรม 5 บรรณานกรม 5 เคาโครงเนอหา 7 ตอนท 1 ความเปนมาและความสาคญของการบรหารแบบมงผลสมฤทธ 9 ตอนท 2 ขนตอนและเทคนคทเกยวของกบการบรหารแบบมงผลสมฤทธ 16 ตอนท 3 ปจจยททาใหการบรหารแบบมงผลสมฤทธประสบความสาเรจ 21 ตอนท 4 ทฤษฎสการปฏบตในสถานศกษาดวยการบรหารแบบมงผลสมฤทธ 28 ใบงานท 1 40 ใบงานท 2 41 ใบงานท 3 42 ใบงานท 4 43 แบบทดสอบกอนเรยน/หลงเรยนหลกสตร 45

Page 3: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

3 | ห น า

หลกสตร

การบรหารงานมงผลสมฤทธ รหส UTQ-02302 ชอหลกสตรรายวชา การบรหารงานมงผลสมฤทธ

ปรบปรงเนอหาโดย

คณาจารยภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผทรงคณวฒตรวจสอบเนอหา นางสาววณา อครธรรม ดร.พระ รตนวจตร ดร.พธาน พนทอง ศ.ดร.พฤทธ ศรบรรณพทกษ รศ.ดร.สกร รอดโพธทอง ผศ.ดร.ชญาพมพ อสาโห

Page 4: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

4 | ห น า

รายละเอยดหลกสตร คาอธบายรายวชา อธบายความเคลอนไหวการบรหารแบบมงผลสมฤทธในตางประเทศ และในประเทศไทยความหมายการบรหารแบบมงผลสมฤทธ แนวคดการบรหารแบบมงผลสมฤทธ ปจจยหลกความสาเรจ ตวชวดผลการปฏบตงานหลก การตดตามผลการปฏบตงาน ลกษณะสาคญขององคการทบรหารแบบมงผลสมฤทธ ปจจยทสงผลตอความสาเรจของการบรหารแบบมงผลสมฤทธ การวางแผนกลยทธระดบสถานศกษา การประยกตขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธสแผนปฏบตการประจาป การเขยนโครงการทสอดคลองกบการบรหารแบบมงผลสมฤทธ วตถประสงค

เพอใหผเขารบการอบรมสามารถ 1. สามารถอธบายความเปนมา ความหมาย ความสาคญของการบรหารแบบมงผลสมฤทธ 2. สามารถบอกขนตอนและเทคนคการบรหารแบบมงผลสมฤทธไดอยางถกตอง 3. สามารถอธบายความรความเขาใจเกยวกบการตดตาม ผลปฏบตงานตามขนตอนการ

บรหารแบบมงผลสมฤทธได 4. สามารถประยกตหลกการบรหารแบบมงผลสมฤทธสแผนปฏบตการในสถานศกษาได

อยางถกตอง 5. สามารถอธบายความร ความเขาใจในขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธ 6. สามารถอธบายความร ความเขาใจเกยวกบเทคนคทเกยวของกบการบรหารแบบ

มงผลสมฤทธ 7. สามารถออกแบบขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธทเหมาะสมกบองคการของ

ตนเองได 8. สามารถอธบายความร ความเขาใจเกยวกบกระบวนการตดตามผลการปฏบตงานตาม

หลกการการบรหารแบบมงผลสมฤทธ 9. สามารถอธบายเงอนไขททาใหการบรหารแบบมงผลสมฤทธประสบความสาเรจ 10. สามารถบอกลกษณะสาคญขององคการทบรหารแบบมงผลสมฤทธได

สาระการอบรม ตอนท 1 ความเปนมาและความสาคญของการบรหารแบบมงผลสมฤทธ

ตอนท 2 ขนตอนและเทคนคทเกยวของกบการบรหารแบบมงผลสมฤทธ ตอนท 3 ปจจยททาใหการบรหารแบบมงผลสมฤทธประสบความสาเรจ ตอนท 4 ทฤษฎสการปฏบตในสถานศกษาดวยการบรหารแบบมงผลสมฤทธ

กจกรรมการอบรม

1. ทาแบบทดสอบกอนการอบรม 2. ศกษาเนอหาสาระการอบรมจากสออเลกทรอนกส 3. ศกษาเนอหาเพมเตมจากใบความร

Page 5: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

5 | ห น า

4. สบคนขอมลเพมเตมจากแหลงเรยนร 5. ทาใบงาน/กจกรรมทกาหนด 6. แสดงความคดเหนตามประเดนทสนใจ 7. แลกเปลยนเรยนรระหวางผเขารบการอบรมกบวทยากรประจาหลกสตร 8. ทาแบบทดสอบหลงการอบรม

สอประกอบการอบรม

1. บทเรยนอเลกทรอนกส 2. ใบความร 3. วดทศน 4. แหลงเรยนรทเกยวของ 5. กระดานสนทนา (Web board) 6. ใบงาน 7. แบบทดสอบ

การวดผลและประเมนผลการอบรม

วธการวดผล 1. การทดสอบกอนและหลงอบรม โดยผเขารบการอบรมจะตองไดคะแนนการทดสอบหลง

เรยนไมนอยกวา รอยละ 70 2. การเขารวมกจกรรม ไดแก สงงานตามใบงานทกาหนด เขารวมกจกรรมบนกระดาน

สนทนา บรรณานกรม กระทรวงศกษาธการ. การบรหารแบบมงผลสมฤทธ. โครงการหนงอาเภอ หนงโรงเรยนในฝน. 2548. ทพาวด เมฆสวรรค. การบรหารแบบมงผลสมฤทธ. กรงเทพมหานคร : สานกงานคณะกรรมการ

ขาราชการพลเรอน. 2539. ปยะชย จนทรวงศไพศาล. การบรหารแบบมงผลสมฤทธ. กรงเทพมหานคร: เอช อาร เซนเตอร.

2554. มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม. หลก ทฤษฎและปฏบตการการบรหารการศกษา. คณะครศาสตร

เอกสาร ประกอบสาระวชา หลก ทฤษฎและปฏบตการการบรหารการศกษา. มปป. ราชกจจานเบกษา. “พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ.

2546” เลม 120 ตอนท 100 ก. 9 ตลาคม 2546. ราชกจจานเบกษา. “พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 5) พ.ศ. 2545” เลม

119 ตอนท 99 ก. 2 ตลาคม 2545. ปยะชย จนทรวงศไพศาล. การบรหารแบบมงผลสมฤทธ. กรงเทพมหานคร: เอช อาร เซนเตอร.

2554. ไพรช ถตยผาด. การประเมนผลการปฏบตงานเชงยทธศาสตรในหนวยงานทางการศกษาและ

สถานศกษา. กรงเทพมหานคร : โรงพมพการศาสนา. 2544.

Page 6: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

6 | ห น า

วระยทธ ชาตะกาญจน. การบรหารแบบมงผลสมฤทธ. (http//isc.ru.ac.th/data/ED000477.doc) อนนท งามสะอาด. การบรหารแบบมงผลสมฤทธ: กรณวทยาลยเทคนคศรสะเกษ.

(www.sisat.ac.th/maim/index.php/2009.) ณฏฐพนธ เขจรนนทน. การจดการเชงกลยทธ. กรงเทพมหานคร : บรษท ซเอดยเคชน จากด.

2552. ปราชญา กลาผจญ และ ศรพงษ เศาภายน. การบรหารจดการยคใหม. กรงเทพมหานคร: ปราชญา

พบบลชซง จากด. 2553. เรวตร ชาตรวศษฏและคณะ. การจดการเชงกลยทธ. กรงเทพมหานคร : บรษท อกษรเงนด จากด. 2552. เยาวด รางชยกล วบลยศร. การประเมนโครงการ แนวคดและแนวทางปฏบต. กรงเทพมหานคร :

โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.2550. สานกงาน ก.พ. การบรหารแบบมงผลสมฤทธ. กรงเทพฯ : บรษท อาทตย โพรดกส กรป จากด.

2546. สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา(องคการมหาชน). พระราชบญญตการศกษา

แหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขปรบปรงเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545. กรงเทพมหานคร: บรษท พรกหวาน กราฟฟค จากด. 2547.

สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. การวางแผนงบประมาณจากแนวคดสแนว ปฏบตระดบสถานศกษา. กรงเทพมหานคร : โรงพมพการศาสนา. 2545.

สานกงานเลขาธการครสภา. ชดวชาการจดการเชงยทธศาสตร. โครงการพฒนาวชาชพผบรหาร การศกษาและผบรหารสถานศกษาประจาการ. 2549.

สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. การวางแผนงบประมาณจากแนวคดสแนว ปฏบตระดบสถานศกษา. กรงเทพมหานคร: โรงพมพการศาสนา. 2545.

สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. การบรหารแบบมงผลสมฤทธ. ( http//bsris.swu.ac.th/heath/doc.)

สมชาย ภคภาสววตน. การบรหารกลยทธคมภรสความเปนเลศในการบรหารการจดการ. กรงเทพมหานคร : อมรนทร. 2547.

สชาต ประสทธรฐสนธ. การประเมนโครงการหลกการและการประยกต. กรงเทพมหานคร : หจก. สามลดา. 2547. สวมล ตรกานนท. การประเมนโครงการ: แนวทางสการปฏบต. กรงเทพมหานคร : โรงพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 2550. สมคด พรมจย. เทคนคการประเมนโครงการ. นนทบร : จตพร ดไซด. 2550.

Page 7: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

7 | ห น า

หลกสตร UTQ-02302 การบรหารแบบมงผลสมฤทธ

เคาโครงเนอหา

ตอนท 1 ความเปนมาและความสาคญของการบรหารแบบมงผลสมฤทธ เรองท 1.1 ความเคลอนไหวการบรหารแบบมงผลสมฤทธในตางประเทศ เรองท 1.2 ความเคลอนไหวการบรหารแบบมงผลสมฤทธในประเทศไทย   เรองท 1.3 ความหมายการบรหารแบบมงผลสมฤทธ (Result- Based Management: RBM) เรองท 1.4 แนวคดการบรหารแบบมงผลสมฤทธ แนวคด

การบรหารแบบมงผลสมฤทธ (Results Based Management) เปนเทคนคทางการบรหารทตางประเทศไดพฒนาขนและนาไปใชในการพฒนาองคการ โดยเนนผลลพธทเกดขนในการทางานทชดเจนซงจะทาใหองคการบรรลเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ

วตถประสงค สามารถอธบายความเปนมา ความหมาย ความสาคญของการบรหารแบบมงผลสมฤทธ

ตอนท 2 ขนตอนและเทคนคทเกยวของกบการบรหารแบบมงผลสมฤทธ เรองท 2.1 ปจจยหลกความสาเรจ (Critical Success Factors : CSFs)

เรองท 2.2 ตวชวดผลการปฏบตงานหลก (Key Performance Indicators: KPIs) แนวคด

ศกษาความเปนมา ความหมาย ความสาคญ ขนตอนและเทคนคการบรหารแบบมงผลสมฤทธเงอนไขความสาเรจการบรหารงาน การตดตามผลการปฏบตงาน การวางแผนการบรหารงานโดยใชการบรหารแบบมงผลสมฤทธในสถานศกษา

วตถประสงค 1. สามารถบอกขนตอนและเทคนคการบรหารแบบมงผลสมฤทธไดอยางถกตอง 2. สามารถอธบายความรความเขาใจเกยวกบการตดตาม ผลปฏบตงานตามขนตอนการ

บรหารแบบมงผลสมฤทธได 3. สามารถประยกตหลกการบรหารแบบมงผลสมฤทธสแผนปฏบตการในสถานศกษาได

อยางถกตอง

ตอนท 3 ปจจยททาใหการบรหารแบบมงผลสมฤทธประสบความสาเรจ เรองท 3.1 การตดตามผลการปฏบตงาน (Performance Monitoring) เรองท 3.2 ลกษณะสาคญขององคการทบรหารแบบมงผลสมฤทธ เรองท 3.3 ปจจยทสงผลตอความสาเรจของการบรหารแบบมงผลสมฤทธ

Page 8: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

8 | ห น า

แนวคด การบรหารแบบมงผลสมฤทธ (RBM) เปนกระบวนการบรหารทตองใชแผนเปนเครองมอสาคญในการกาหนดตวชวดทเปนรปธรรมทสอดคลองกบวสยทศน พนธกจขององคการ สามารถนาไปปฏบตในสภาพจรงโดยมเทคนคทางการบรหารเขามาสนบสนนการดาเนนงานผานกระบวนการกากบ ตดตามและประเมนผลการดาเนนงานจนสามารถบรรลผลตามทองคการกาหนดไว วตถประสงค

1. สามารถอธบายความร ความเขาใจในขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธ 2. สามารถอธบายความร ความเขาใจเกยวกบเทคนคทเกยวของกบการบรหารแบบมง

ผลสมฤทธ 3. สามารถออกแบบขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธทเหมาะสมกบองคการของ

ตนเองได

ตอนท 4 การนาทฤษฏสการปฏบตในสถานศกษาดวยการบรหารแบบมงผลสมฤทธ

เรองท 4.1 การวางแผนกลยทธระดบสถานศกษา เรองท 4.2 การประยกตขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธสแผนปฏบตการประจาป เรองท 4.3 การเขยนโครงการทสอดคลองกบการบรหารแบบมงผลสมฤทธ

แนวคด การตดตามผลการปฏบตงานเปนเครองมอสาคญทจะทาใหทราบวาการดาเนนงานเปนไปตามแผน มปญหา อปสรรค ประสบผลสาเรจเพยงไร ซงตองดาเนนการอยางตอเนอง โดยมเงอนไขภายในองคการสนบสนนการดาเนนงานอยางเปนระบบสามารถสรปเปนลกษณะเดนขององคการทบรหารแบบมงผลสมฤทธไดอยางชดเจน

วตถประสงค 1. สามารถอธบายความร ความเขาใจเกยวกบกระบวนการตดตามผลการปฏบตงานตาม

หลกการการบรหารแบบมงผลสมฤทธ 2. สามารถอธบายเงอนไขททาใหการบรหารแบบมงผลสมฤทธประสบความสาเรจ 3. สามารถบอกลกษณะสาคญขององคการทบรหารแบบมงผลสมฤทธได

Page 9: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

9 | ห น า

ตอนท 1 ความเปนมาและความสาคญของการบรหารแบบมงผลสมฤทธ การเปลยนแปลงทเกดขนในปจจบนเปนไปอยางรวดเรวและตอเนองอนมาจากความกาวหนาทางดานวทยาการททนสมยและระบบเทคโนโลยสารสนเทศ มผลกระทบกบระบบเศรษฐกจ สงคม การเมอง ระหวางสงคมโลกเกดการแขงขนในทกมตของสงคมโลกทงภาครฐและเอกชน องคการหรอสถาบนทงของภาครฐและเอกชนของแตละประเทศตองมการปรบตวเพอใหสามารถตอบสนองความตองการของประชาชนหรอผรบบรการใหเกดความพงพอใจในการบรการใหไดเพราะโลกปจจบนลกคาหรอผรบบรการเปนบคคลทสาคญทสด ทมผลกระทบตอการอยรอดขององคการหรอสถาบนตางๆ การปรบตวของภาคเอกชนเปนไปไดอยางรวดเรว แตภาครฐมปญหาในการขบเคลอนในการตอบสนองความตองการของผรบบรการ ซงประเทศไทยกมความพยายามทจะปรบเปลยนการบรหารจดการ เปนการบรหารจดการภาครฐแนวใหม (New Public Management : NPM) ทเนนการบรหารงานแบบมงผลสมฤทธ (Result Based Management) เพอตอบสนองความตองการของผรบบรการใหเกดความพงพอใจในการดาเนนงานภาครฐอนจะนาไปสการอยรวมกนอยางมความสขตอไป

เรองท 1.1 ความเคลอนไหวการบรหารแบบมงผลสมฤทธในตางประเทศ

รฐบาลองกฤษ การปฏรปราชการเรมตงแตชวงป 1980 โดยการใชมาตรการแปรรปงานของภาครฐเปนเอกชน (privatization) และเรมเนนการวดประสทธภาพการทางานและใชมาตรการเกยวกบการบรหารการเงน Financial Management Initiative ในป 1982 เพอใหผบรหารทกระดบมขอมลทตองการเกยวกบวตถประสงค ผลการปฏบตงานและคาใชจายเพอการวางแผน และบรหารโครงการ โดยเปลยนระบบงบประมาณเปน 3 ป แทนการทารายป รฐบาลแคนนาดา ในชวงทศวรรษท 1980 ไดเรมกระบวนการปฏรปราชการ โดยกาหนดความรบผดชอบตามผลการปฏบตงานของโครงการ ซงไดมสญญาผลการปฏบตงานระหวางผบรหารงานระดบสงกบระดบลาง มการลดระดบชนของสายงานภายในองคกรใหสนลงและเพอเปนการสนบสนนงานของสวนราชการ ใหบรรลตามเปาหมายของโครงการไดมอบอานาจการใชจายงบประมาณ การบรหารงานบคคลใหคลองตว รฐบาลนวซแลนด เรมการปฏรประบบราชการในป 1984 โดยเรมโอนกจการรฐวสาหกจบางสวนใหเอกชนและบรหารงานรฐวสาหกจทเหลอในเชงธรกจเอกชน ตอมารฐสภาไดผานกฎหมายหลก 2 ฉบบ ไดแก State Sector Act of 1988 และ Public Finance Act of 1989 เพอสนบสนนใหการบรหารงานภาครฐในหนาทตางๆ มลกษณะอยางเดยวกบการบรหารงานในภาคเอกชน รฐบาลไดใหผบรหารมความรบผดชอบเพมขน โดยการทาสญญาระหวางอธบดกบรฐมนตรวาการกระทรวงนนและใหสวนราชการระดบกรมตองรายงานผลการปฏบตงานตอสาธารณชนดวยในขณะเดยวกนรฐบาลกใหกรมมความยดหยนในการใชงบประมาณและการบรหารงานบคคลเพอใหไดผลสมฤทธ ตามทไดกาหนดไวในสญญาการทางาน

Page 10: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

10 | ห น า

รฐบาลออสเตรเลย ไดเรมจากการพยายามทจะเปลยนวฒนธรรมราชการ โดยการปรบปรงโครงสรางองคกร กาหนดมาตรฐานงานและวธปฏบตงานเพอการบรหารงานทดขน รวมถงการปฏรปการบรหารงานใหมงผลสมฤทธ โดยรฐบาลไดออกมาตรการ 2 มาตรการซงมาตรการแรกกาหนดใหกรมตางๆ ระบเปาหมายของโครงการทตองการจะบรรลแผนการดาเนนการทจะปฏบตเพอใหบรรลเปาหมายดงกลาวโดยมการวดผลสมฤทธของโครงการในแงของประสทธภาพและความคมคาและใหมการรายงานผลการปฏบตงานตอสาธารณชนดวย สาหรบในมาตรการทสอง ไดผอนคลายใหกรมมความคลองตวในการใชงบประมาณ โดยมการจดงบประมาณลวงหนา 3 ป เพอใหกรมสามารถวางแผนระยะกลางได และเปดโอกาสใหกรมสามารถใชงบประมาณขามปได ซงกอใหเกดความประหยดในการดาเนนงานไดมาก รฐบาลสหรฐอเมรกา การปฏรประบบราชการของสหรฐอเมรกามการดาเนนการอยางตอเนองทงในระดบมลรฐและรฐบาลกลาง เรมจากการปฏรปกฎหมาย 2 ฉบบ ฉบบแรก Chief Financial Officers (CFO) จดทาขนเพอเปนมาตรฐานในการปรบปรงความรบผดชอบในการบรหารงานและการเงนของหนวยงานรฐ สวนกฎหมายฉบบท 2 Government Performance and Results (GPR) Act จดทาขนเพอปรบปรงผลการปฏบตงาน โดยกาหนดใหหนวยงานรฐปรกษากบสภาคองเกรสและผทมสวนเกยวของอนๆ เพอกาหนดพนธกจขององคการและแผนกลยทธระยะยาว โดยมเปาหมายรายปทเกยวโยงกบพนธกจนนดวย หนวยงานจะตองวดผลการปฏบตงานเทยบกบวตถประสงค เปาหมายทกาหนดไว (สานกงาน ก.พ. 2546) จากทกลาวมาจะเหนไดวารฐบาลตางประเทศไดเหนความสาคญทจะปรบปรงประสทธภาพในการบรหารงานภาครฐ เพอใหสามารถบรการประชาชนไดอยางรวดเรว เชนเดยวกบการบรหารงานของภาคเอกชน โดยมการปรบปรงกฎหมาย ระเบยบ วธการปฏบตตางๆ เพอใหการบรหารงานภาครฐบรรลวตถประสงคไดอยางชดเจน

Page 11: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

11 | ห น า

เรองท 1.2 ความเคลอนไหวการบรหารแบบมงผลสมฤทธในประเทศไทย จากการเปลยนแปลงของตางประเทศในบรบทตางๆ ทาใหประเทศไทยมความพยายามทจะปรบเปลยนวธการบรหารจดการทกยคทกสมย เพอใหการบรหารจดการภาครฐ สามารถใหบรการประชาชนไดอยางมประสทธภาพ ซงในรฐบาลนายชวน หลกภย 1 (พ.ศ. 2538) ไดวางรากฐานเชงราชการ และประกาศในป พ.ศ. 2539 เปนปแหงการสงเสรมการบรการประชาชนของรฐ (กระทรวงศกษาธการ.2544) ซงไดมการทดลองโครงการสงเสรมประสทธภาพในสวนราชการ (มต ครม. 16 พ.ค. 2538) มวตถประสงคเพอไปปรบเปลยนการบรหารงานของสวนราชการใหเปนการบรหารงานแบบมงผลสมฤทธ (Result Based Management: RBM) (กระทรวงศกษาธการ.2543) ตอมารฐบาลของ พลเอกเชาวลต ยงใจยทธ ไดออกพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 5) พ.ศ. 2545 ทมเนอหาทเนนการบรหารใหเกดผลสมฤทธ ดงน

“มาตรา 3/1 การบรหารราชการตามพระราชบญญตนตองเปนไปเพอประโยชนสขของประชาชน เกดผลสมฤทธตอภารกจของรฐ ความมประสทธภาพ ความคมในเชงภารกจแหงรฐ การลดขนตอนการปฏบตงาน การลดภารกจและยบเลกหนวยงานทไมจาเปน การกระจายภารกจและทรพยากรใหแกทองถน การกระจายอานาจตดสนใจ การอานวยความสะดวก และการตอบสนองความตองการของประชาชน ทงน โดยมผรบผดชอบตอผลของงาน” (ราชกจจานเบกษา, 2545) และนอกจากนนรฐบาลของ พนตารวจโท ทกษณ ชนวตร ไดตราพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 หมวดท 3 การบรหารราชการเพอใหเกดผลสมฤทธตอภารกจของรฐวา

“มาตรา 9 การบรหารราชการเพอใหเกดผลสมฤทธตอภารกจภาครฐ ใหสวนราชการปฏบต ดงตอไปน

(1) กอนจะดาเนนการตามภารกจใด สวนราชการตองจดทาแผนปฏบตราชการไวเปนการลวงหนา

(2) การกาหนดแผนปฏบตราชการของสวนราชการตาม (1) ตองมรายละเอยดของขนตอนระยะเวลาและงบประมาณทจะตองใชในการดาเนนการของแตละขนตอนเปาหมายของภารกจ ผลสมฤทธของภารกจ และตวบงชความสาเรจของภารกจ

(3) สวนราชการตองจดใหมการตดตามและประเมนผลการปฏบต ตามแผนปฏบตราชการตามหลกเกณฑและวธการทสวนราชการกาหนดขน ซงตองสอดคลองกบมาตรฐานท ก.พ.ร. กาหนด

(4) ในกรณทการปฏบตภารกจ หรอการตดตามแผนปฏบตราชการเกดผลกระทบตอประชาชน ใหเปนหนาทของสวนราชการทจะตองดาเนนการแกไขหรอบรรเทาผลกระทบนน หรอเปลยนแผนปฏบตราชการใหเหมาะสม”

1.3 ความหมายการบรหารแบบมงผลสมฤทธ (Result-Based Management: RBM)

Page 12: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

12 | ห น า

ทพาวด เมฆสวรรค (2539) ไดใหความหมายของการบรหารแบบมงผลสมฤทธวาหมายถงเปนการบรหารโดยมงเนนทผลลพธ คอ ความสมฤทธผลเปนหลก โดยใชระบบการประเมนผลงานทอาศยตวชวด (Indicators) เปนตวสะทอนผลงานใหออกมาเปนรปธรรม ซงผลการประเมนนจะนามาใชในการตอบคาถามถงความคมคาในการทางาน ใชแสดงผลงานตอสาธารณะและเพอปรบปรงกระบวนการทางานใหดยงขน คณะครศาสตร (2546) การบรหารแบบมงสมฤทธผล คอ วธการบรหารทมงเนนสมฤทธผลขององคกรเปนหลก การปฏบตงานขององคกรมผลสมฤทธเพยงใดพจารณาไดจากการเปรยบเทยบผลผลตและผลลพธทเกดขนจรงกบเปาหมายทกาหนดวตถประสงคขององคกรและปจจยหลกแหงความสาเรจ (Critical Success Factors : CSFs) ซงเปนปจจยทสาคญอยางยงตอการบรรลวตถประสงคการวดผลความคบหนาของการบรรลวตถประสงคสามารถวดไดจากกลมตวชวดผลการดาเนนงานหลก (Key Performance Indicators : KPIs)

ปยะชย จนทรวงศไพศาล (2554) ไดสรปจาก Canadian International Development (CIDA) ทนยามการบรหารงานแบบมงผลสมฤทธวาเปนแนวคดการบรหารจดการเชงวฏจกรชวต โดยบรณาการผสมผสานระหวางกลยทธ ประชาคม กระบวนการและการวดผลทจะปรบปรงการตดสนใจ ความโปรงใส ความสามารถตรวจสอบได แนวคดดงกลาวเนนทความสาเรจของผลลพธการปฏบตงาน การวดผล การเรยนร การปรบตว และการรายงานผลการดาเนนงาน สรปไดวา การบรหารทมงผลสมฤทธ (Result Based Management : RBM) หมายถงการบรหารทมงเนนผลสมฤทธ (ผลการผลตและผลลพธ)ในการทางานขององคการโดยใชการวดผลการปฏบตงานทมตวชวด (Indicators) ทชดเจนเปนรปธรรมเปนตวสะทอนความสาเรจการดาเนนงาน 1.4 แนวคดการบรหารแบบมงผลสมฤทธ การบรหารงานภาครฐในอดตจะใหความสาคญกบปจจยนาเขา (Inputs) ซงไดแก ทรพยากรทางการบรหารตาง ๆ ทองคการนามาใชในการดาเนนงาน โดยผานกระบวนการทางานทตองอาศยกฎ ระเบยบ และความถกตองทมขนตอนลาชาไมสอดคลองกบความตองการของผรบบรการแตการบรหารงานมงผลสมฤทธ (RBM) จะเนนทผลลพธ (Outcomes) ของการทางาน เพราะถอวาพนธกจและเปาหมายขององคการเปนสงทจะตองดาเนนการใหบรรลผลใหไดอยางมประสทธภาพ ดงนน องคการสมยใหมจงตองกาหนดผลผลตและผลลพธใหสอดคลองกบ พนธกจและวตถประสงคขององคการ โดยมการกาหนดตวชวดผลการทางานหลก (Key Performance Indicators – KPIs) ไวอยางชดเจนกอนการดาเนนงานใหผมสวนเกยวของทก ๆ คนในองคกรมความเขาใจและรบทราบเปาหมายการทางานในทศทางเดยวกนซงจะสงผลถงประสทธภาพการดาเนนงานขององคการตอไป ซงอาจจะกลาวไดวา การบรหารแบบมงผลสมฤทธ (Results Based Management : RBM) เปนการบรหารงานทใชทรพยากรการบรหารอยางประหยด (Economy) เกดประสทธภาพในการทางาน (Efficiency) และผลการดาเนนงานบรรลเปาหมายขององคการ (Effectiveness) ดงแผนภาพขางลางน

Page 13: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

13 | ห น า

ผลสมฤทธ

ความประหยด ความมประสทธผล

จากแผนภาพ สามารถอธบายความหมายไดดงน (สานกงาน ก.พ., 2546)

วตถประสงค (Objectives) หมายถง เปาหมายของผลสมฤทธของงานทตองการทงในระยะสน กลาง หรอระยะยาว ปจจยนาเขา (Inputs) หมายถง ทรพยากรทใชในการผลต การใหบรการ หรอการปฏบตงาน เชน เงนทน คน อาคาร เครองมอ วสด อปกรณ เทคโนโลย ทรพยสนทางปญญา กฎระเบยบ และการรกษาชอเสยงขององคการ เปนตน กจกรรม (Processes) หมายถง กระบวนการทางาน ไดแก การนาปจจยนาเขาทงหลายมาผานกระบวนการ เพอใหเกดมลคาเพมตามมาตรฐานคณภาพทไดกาหนดไว ผลผลต (Outputs) หมายถง ผลงานหรอบรการทองคกรนนจดทาขน โดยกจกรรมทใหเกดผลงานนนจะอยภายใตการควบคมขององคการ เชน ผปวยทไดรบการรกษา หรอการหางานใหผวางงาน เปนตน ผลลพธ (Outcomes) หมายถง ผลกระทบทเกดจากผลผลตหรอผลงานทไดทาขน ซงจะกอใหเกดผลการเปลยนแปลงตอผรบบรการอนเนองจากการดาเนนการ เชน คนไขหายปวยกลบไปทางานตอไดและมสขภาพทแขงแรง หรอผวางงานลดลงและไดงานประจาทามากขน เปนตน ความประหยด (Economy) หมายถง การใชทรพยากรนอยทสดในการผลตโดยการใชปจจยนาเขา (Inputs) ซงไดแกทรพยากรในการผลตดวยราคาทตาทสดเทาทจะเปนไปได สงนถอเปนหลกฐานสาคญของนกบรหารทด การไมประหยดจะเกดขนบอยครงในกรณของการมคนงานมากกวาปรมาณงานหรอใชอปกรณเครองมอทราคาแพงหรอคณภาพสงเกนความจาเปน ความมประสทธภาพ (Efficiency) หมายถง การเปรยบเทยบระหวางปจจยนาเขา (Inputs) กบผลผลต (Output) ไดแก การสรางผลผลตในระดบทสงกวาปจจยนาเขาความมประสทธภาพสามารถวดไดโดยนาปจจยนาเขาจรงหารดวยผลผลตจรง หากไดคานอยแสดงวามผลผลตเพมขนมากกวาการเพมขนของปจจยนาเขา ซงหมายถงองคกรนมประสทธภาพ สดสวนตวนสามารถทาไหดขนไดโดยการปรบปรงผลตภาพ (Productivity) คอการทาใหผลผลตเพมขนในขณะทปจจยนาเขาคงท หรอโดยการประหยด (Economizing) คอรกษาระดบผลผลตใหคงทแตจะลดปจจยนาเขาลง ความมประสทธผล (Effectiveness) หมายถง การเปรยบเทยบระหวางวตถประสงคกบผลลพธของโครงการซงหมายถงระดบของการบรรลวตถประสงคทไดตงไวลวงหนาของโครงการนน ๆ

วตถประสงค  ปจจยนาเขา  กจกรรม  ผลผลต  ผลลพธ 

ความมประสทธภาพ

Page 14: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

14 | ห น า

วาไดผลลพธตามวตถประสงคทตงไวเพยงไร ความมประสทธผลมความเกยวของกบผลผลตและผลลพธ

ผลสมฤทธ (Results) คอ อะไร ผลสมฤทธ (Results) หมายถง การปฏบตตามกจกรรมทกาหนดไวจนเกดผลผลต (Outputs) ซงเปนไปตามเปาหมาย และนอกจากนนยงเกดผลลพธ (Outcomes) ทเกดจากผลผลต (Outputs) ในการทากจกรรมดวย ซงสามารถเขยนแสดงดงแผนภาพขางลาง

ผลสมฤทธ Results

= ผลผลต Outputs

+ ผลลพธ Outcomes

ตวอยาง ตวชวดผลผลตและผลลพธ

ตวอยางตวชวดผลผลต ตวอยางตวชวดผลลพธ 1. จานวนโครงการอบรมทจดขนหรอจานวนผเขารบการอบรม

1. จานวนผรบการอบรมทไดใชประโยชนจากการอบรมจรง

2. จานวนนกเรยนทสาเรจการศกษา 2.จานวนนกเรยนทนาความรไปใชในชวตประจาวน

หลกการบรหารแบบมงผลสมฤทธ ปยะชย จนทรวงศไพศาล (2544) ไดนาเสนอหลกการบรหารแบบมงผลสมฤทธ จากการปฏบตตามแนวทาง RBM ของ Canadian International Development Agency (CIDA) ไดกาหนดหลกการของ RBM ไว 5 ประการดงน 1. การมสวนรวม (Partnership) การประสบความสาเรจของ RBM นนจะตองยอมรบวาผมสวนไดเสยทเกยวของจะตองตระหนกและยอมรบความสาคญของ RBM เสยกอนวา ผลสมฤทธทคาดหวงและทก ๆ ขนตอนของการดาเนนงาน RBM จะตองถกกาหนดใหชดเจนและไดรบการสนบสนนจากทกฝายทเกยวของ 2. ความรบผดชอบ (Accountability) ทกหนวยงานทกคนทอยในองคกรตางตองรบผดชอบในการดาเนนงานใหบรรลตามผลสมฤทธทคาดหวง 3. ความโปรงใส (Transparency) ผลสมฤทธและตวชวดทสาคญตลอดจนขอมลตาง ๆ ในการดาเนนงานตาม RBM จะตองไดรบการเฝาตดตามอยางตอเนอง นอกจากนการจดทารายงานยงตองเปนสงจาเปน เพอใชเปนหลกฐานในการตดตามตรวจสอบอยางโปรงใสในภายหลง 4. ความเรยบงาย (Simplicity) แนวทางการดาเนนงานตาม RBM ไมควรวางระบบใหซบซอน ตวชวดผลสมฤทธและกระบวนการตาง ๆ ควรจะถกกาหนดอยางเหมาะสม งายตอการเขาใจและวดผลไดอยางเหมาะสมและถกตองภายในกรอบเวลาทจากด 5. การเรยนรจากการปฏบต (Learning by doing) การตดตามกระบวนการผลสมฤทธของกระบวนการตาง ๆ ของ RBM ควรดาเนนการอยางสมาเสมอ จะทาใหเกดการเรยนรจากประสบการณในระหวางการปฏบตงานนน และถาจาเปนตองปรบเปลยนตองกระทาเพอใหประโยชนตอการปรบปรงใหดขน

Page 15: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

15 | ห น า

สาหรบ RBM ในประเทศไทย หนวยงานภาครฐจะยดหลกการบรหารบานเมองและสงคมทดดวย โดยมหลกปฏบต 6 ประการดงน 1. หลกนตธรรม (Rule of Law) หมายถง การตรากฎหมายทถกตองเปนธรรม การบงคบการปฏบตใหเปนไปตามกฎหมาย การกาหนดกฎกตกาและการปฏบตตามกฎกตกาทตกลงกนไวอยางเครงครดโดยคานงถงสทธ เสรภาพ ความยตธรรมของสมาชก 2. หลกคณธรรม (Ethics) หมายถง การยดมนในความถกตองดงาม การสงเสรมสนบสนนใหประชาชนพฒนาตนเองไปพรอม ๆ กน เพอใหคนไทยมความซอสตย จรงใจ ขยน อดทน มระเบยบวนย ประกอบอาชพสจรตจนเปนนสยประจาชาต 3. หลกความโปรงใส (Transparency) หมายถง การสรางความไววางใจซงกนและกนของคนในชาตโดยปรบปรงกลไกการทางานขององคกรทกวงการทมความโปรงใส 4. หลกการมสวนรวม (Participation) หมายถง การเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมรบรและเสนอความคดเหนในการตดสนใจปญหาของประเทศ ไมวาดวยการแจงความคดเหน การไตสวนสาธารณะ การประชาพจารณ การแสดงประชามตหรออน ๆ 5. หลกความรบผดชอบ (Accountability) หมายถง การตระหนกในสทธหนาท ความสานกในหนาทรบผดชอบ ตลอดจนความเคารพในความคดเหนทแตกตางและความกลาทจะยอมรบผลดและผลเสยจากการกระทาของตน เชน รบผดชอบตอลกคา ผมสวนเกยวของ ยอมรบตอผลการดาเนนการ เปนตน 6. หลกความคมคา (Utility) หมายถง การบรหารจดการและการใชทรพยากรทมจากดเพอประโยชนสงสดแกสวนรวม โดยรณรงคใหคนไทยมความประหยด ใชทรพยากรอยางคมคาสร างสรรคสนคาและบรการ ทมคณภาพสามารถแขงขนไดในเวท โลก และรกษาพฒนาทรพยากรธรรมชาตใหสมบรณยงยน ความสาคญของการบรหารแบบมงผลสมฤทธ การบรหารแบบมงผลสมฤทธ (Results Based Management) มเปาหมายสาคญทตองเนน คอ ผลลพธในการทางานทสอดคลองกบพนธกจ และวตถประสงคซงจะทาใหองคการสามารถบรรลพนธกจทจดตงองคการขนมา และสามารถดารงอยไดดวยความพงพอใจของผรบบรการ ซงสรปความสาคญไวดงน 1. ชวยใหมการกาหนดการวดผลและประเมนทชดเจนวาในหนวยงานแตละหนวยงานขององคการไดสรางสรรคประโยชนใหแกองคการเพยงใด 2. ทาใหเกดการประสานงานในกลมผปฏบตงาน เนองจากไดกาหนดเปาหมายและมาตรการรวมกน 3. ชวยแกไขหรอปองกนปญหาเกยวกบการกาหนดขอบเขตความรบผดชอบของแตละคนในกลมและองคการ 4. เปนกระบวนการทนาไปสผลทตองการทงในสวนขององคการและบคคล 5. เปนเครองมอกาหนดขอบเขตของอานาจและความรบผดชอบในการควบคมงานของหวหนาแตละคน 6. เปนเครองมอชวยในการจดสรรงบประมาณของหนวยงาน และกาลงคน 7. เปนเครองชวยกาหนดหรอวดความสามารถวาผใดควรจะมความกาวหนาหรอไดรบการสนบสนนหรอสงเสรมเพยงใด

Page 16: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

16 | ห น า

หลงจากศกษาเนอหาสาระตอนท 1 แลว โปรดปฏบตใบงานท 1

สรป การบรหารทมงผลสมฤทธ (Result Based Management: RBM) หมายถงการบรหารทมงเนนผลสมฤทธ (ผลการผลตและผลลพธ) ในการทางานขององคการโดยใชการวดผลการปฏบตงานทมตวชวด (Indicators) ทชดเจนเปนรปธรรมเปนตวสะทอนความสาเรจการดาเนนงาน 

Page 17: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

17 | ห น า

ตอนท 2 ขนตอนและเทคนคทเกยวของกบการบรหารแบบมงผลสมฤทธ

การบรหารแบบมงผลสมฤทธ (Results Based Management : RBM) เปนการดาเนนการเชงระบบทตองอาศยทรพยากรทางการบรหารมาประกอบกระบวนการบรหาร เพอใหไดผลสมฤทธ (ผลผลตและผลลพธ) ตามทองคการกาหนดเปนตวชวดทชดเจนเปนรปธรรมสามารถวดได ซงขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธ (RBM) มนกวชาการเสนอไวหลายมมมอง ดงน

1. Andersen Consultire (1998: อางถงใน ไพรช ถตยผาด, 2544) ไดกาหนดขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธเปน 2 สวน คอ

1. RBM Development ประกอบดวยการกาหนดวสยทศนและพนธกจ การกาหนดปจจยหลงความสาเรจ (CSFs) และการกาหนดตวชวดหลก (KPIs)

2. RMB Implementation ประกอบดวย การกาหนดเปาหมาย กาหนดขอมล การเกบและวเคราะหขอมล และการรายงานผล

2. ปยะชย จนทรวงศไพศาล (2554) ไดเสนอขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธ โดยอาศยหลก PDCA (Plan – Do – Check – Act) โดยแบงเปน 6 ขนตอน ประกอบดวย

2.1 การกาหนดปจจยความสาเรจทสาคญ (CSFs ) 2.2 ทบทวน/จดทาตวชวด (KPI) 2.3 การปฏบต (Implement) 2.4 การวเคราะหและประเมนผล (Analysis and Appraisal) 2.5 การปอนกลบ (Feedback) 2.6 ทบทวน (Review)

3. อนนท งามสะอาด (2552) และสถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทร วโรฒ (2551) ไดเสนอขนตอนการพฒนาระบบการบรหารแบบมงผลสมฤทธเปน 9 ขนตอน ประกอบดวย

1. การวเคราะหวสยทศนและพนธกจ 2. การกาหนดปจจยหลกแหงความสาเรจ (CSFs ) 3. การกาหนดตวชวดผลการดาเนนงานหลก (KPI) 4. กาหนดแหลงขอมล 5. การตงเปาหมาย 6. การรวบรวมขอมล 7. การบนทกและอนมตขอมล 8. การวเคราะหขอมล 9. การรายงานผล

4. วระยทธ ชาตะกาญจน (2547) และ ปราชญา กลาผจญ และศรพงษ เศาภายน (2553) ไดเสนอการบรหารแบบมงผลสมฤทธ มขนตอนสาคญ 4 ขนตอน ประกอบดวย

1. การวางแผนกลยทธขององคการ 2. การกาหนดรายละเอยดของตวบงชหรอตวชวด 3. การวดและการตรวจสอบผลการดาเนนงาน 4. การใหรางวลตอบแทน

Page 18: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

18 | ห น า

นอกจากนนยงสามารถประยกตขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธ (RBM) กบเทคนคการบรหารแผนยทธศาสตร 3 ขนตอนซงประกอบดวย 1) การวางแผน (Planning) 2) การปฏบต (Implementation) และ 3) การประเมนผลการดาเนนงาน (Evaluation) โดยมรายละเอยด ดงน

1. ขนการวางแผน (Planning) ซงในปจจบนองคการสวนใหญจะใชวธการวางแผนกลยทธ หรอ การวางยทธศาสตร เพอพฒนาองคการใหสามารถแขงขนได ซงองคการตองมการวเคราะหบรบททเกยวของและมผลกระทบตอการดาเนนงานขององคกรซงไดแกการการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในและสภาพแวดลอมภายนอกองคการโดยใชเทคนค SWOT (SWOT Analysis) เพอยอนอดต มองปจจบนและวาดผนอนาคตความตองการขององคการซงหมายถงวสนทศน (Vision) ขององคการ ผมสวนเกยวของรวมกนกาหนดพนธกจ (Mission) เพอทจะใหวสยทศนบรรลผล โดยมการกาหนดวตถประสงค (Objective) เปาหมาย (Target) กลยทธการดาเนนงาน (Strategy) และกาหนดองคประกอบหลกสาคญทจะสรางความมนใจในผลสมฤทธ คอ การกาหนดปจจยหลกแหงความสาเรจ (Critical Success Factors) และสรางตวชวดผลการดาเนนงานหลก (Key Performance Indicators) นอกจากนนในการดาเนนการในขนตอนนทสาคญจะขาดไมไดคอ โครงการหรอกจกรรมในการดาเนนงานเพอใหบรรลวตถประสงคทตงไว

2. ขนการปฏบต (Implementation) การนาแผนงาน/โครงการสการปฏบตเปนขนตอนทสาคญอกขนตอนหนงในการบรหารแบบมงผลสมฤทธ กจกรรมในขนการปฏบตทสาคญคอ การกาหนดผรบผดชอบโครงการ/กจกรรม การดาเนนงานรวมทงรบผดชอบตวชวดการดาเนนงาน เพอใหมองเหนความสาเรจในการดาเนนงานทชดเจนผเกยวของตองรวมกนกาหนดขอมลทตองการวดผลการดาเนนงานรวมทงระบแหลงขอมลทจะตองเขาไปตรวจสอบ ตลอดจนการกากบตดตามผลการปฏบตงาน (Performance Monitoring) อยางเปนระบบและตอเนอง

3. การประเมนผลการดาเนนงาน (Evaluation) การวดผลและประเมนผลการดาเนนงานเปนขนตอนทสาคญอกขนตอนหนงเพราะจะเปนขนตอนทจะสรปผลการดาเนนงานวาสาเรจตามวตถประสงคมากนอยเพยงใด ขนตอนนประกอบดวยการเกบรวบรวมขอมลตามประเภท และแหลงขอมลทกาหนดไวนามาวเคราะหเปรยบเทยบกบตวชวดผลการดาเนนงานหลก สรปผลการดาเนนงานและรายงานใหทกภาคสวนทเกยวของรบทราบเพอนาไปใชประโยชนในการปรบปรงพฒนาการดาเนนงานใหมประสทธภาพสงสดตอไป

Page 19: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

19 | ห น า

เรองท 2.1 ปจจยหลกความสาเรจ (Critical Success Factors : CSFs)

1. ความหมาย CSFs

ปจจยหลกความสาเรจ (CSFs) หมายถง สงทตองทาเพอใหประสบความสาเรจหรอเปนสงทองคกรตองดาเนนการเพอใหบรรลวสยทศนและเปนตวแปรสาคญทจะชวยใหการปฏบตงานประสบความสาเรจ 2. ความสาคญ CSFs CSFs มความสาคญตอการวางแผน การบรหารและการประเมนผลเชงยทธศาสตรและการบรหารแบบมงผลสมฤทธ (RBM) ซงเปนการบรหารจดการภาครฐแนวใหม (NPM) ดงน 2.1 CSFs เปนสงทจะตองดาเนนการหรอขอกาหนดทตองดาเนนการเพอใหงานสาเรจหรอบรรลวสยทศน 2.2 CSFs เปนขอกาหนดเกยวกบงานทจาเปนทตองปฏบตทจะนาไปสประสทธภาพการดาเนนงานของหนวยงาน 2.3 CSFs ชวยสรางความมนใจใหหนวยงานหรอบคลากรในหนวยงานวางานทตนทาอยเปนงานทจะชวยใหบรรลวสยทศนของหนวยงาน 2.4 CSFs เปนองคประกอบสาคญของปจจยแวดลอมในการวเคราะห SWOT ของหนวยงาน 2.5 CSFs เปนพนฐานการกาหนดตวชวดผลการปฏบตงานหลก (KPIs) ทจะนาไปสประสทธภาพการประเมนผลการปฏบตงานของหนวยงาน

2.6 CSFs เปนหลกประกนความสาเรจในการปฏบตของหนวยงาน 3. ลกษณะของ CSFs ทดมลกษณะดงน 3.1 มความสมพนธกบผลสมฤทธ คอผลผลตและผลลพธ (Output และ Outcomes) ไมเนนปจจย (Input)

2.7 มความเชอมโยงกบวสนทศน พนธกจ และ/หรอวตถประสงคของหนวยงาน 2.8 มความจาเพาะเจาะจงและเขาใจงาย

3.4 ไดรบการยอมรบจากผบรหารและผเกยวของ อยภายใตการควบคม หรออทธพลขององคการ หรอหนวยงาน

4. แนวทางการกาหนด CSFs ของหนวยงาน การกาหนดปจจยหลกความสาเรจ (CSFs) ของหนวยงานโดยทวไป สามารถดาเนนการได 3 วธ ดงน 4.1 การกาหนด CSFs ของหนวยงานโดยการหาฉนทามต (Consensus) ของกลมทเกดจากแนวคดรวมหรอฉนทามตของทกคนในหนวยงานดงน 4.1.1 ประชมปฏบตการกาหนด CSFs รวมกนเพอใหบคลากรทกคนในหนวยงานมสวนรวมในการกาหนด หาฉนทามตรวมกนแบบเผชญหนา โดยหวหนาหนวยงานรวมประชมปฏบตการดวย

Page 20: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

20 | ห น า

4.1.2 ตงคณะทางานขนยกราง CSFs แลวนาเสนอทประชมใหความเหนชอบ การนาเสนอเปดโอกาสใหบคลากรทกคนไดรวมอภปรายแสดงความคดเหนแลวหาขอยตรวมกน เปนการหาฉนทามตแบบเผชญหนา 4.1.3 ตงคณะทางานขนยกราง CSFs แลวหาฉนทามตรวมกน โดยการจดสงราง CSFs ใหบคลากรในหนวยงาน รวมทงผบรหารใหความเปนชอบโดยการสอบถามความคดเหนโดยใชแบบสอบถามแลวทาการวเคราะหทางสถตเพอหา CSFs ทเปนมตรวม หรอหาฉนทามตโดยวธทางสถต ไมตองเผชญหนา 4.2 การกาหนด CSFs โดยการวจย โดยวธการวเคราะหปจจย (Factor Analysis) ซงสามารถกระทาไดทงการวเคราะห CSFs ทเปนตวแปรตน และวเคราะหตวแปรตามซงเปนผลของการดาเนนงาน

4.3 การกาหนด CSFs โดยการผสานวธ เปนการกาหนด CSFs หลาย ๆ วธรวมกนใหมนใจยงขนวาเปน CSFs ของการปฏบตงานทแทจรง โดยทวไปนยมหา CSFs โดยการวเคราะหปจจยกอนแลวนาเสนอใหทประชมบคลากรและผบรหารใหความเหนชอบอกครง (ไพรช ถตยผาด, 2544)

Page 21: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

21 | ห น า

เรองท 2.2 ตวชวดผลการปฏบตงานหลก (Key Performance Indicators: KPIs)

1. ความหมาย

ตวชวดผลการปฏบตงานหลก (Key Performance Indicators: KPIs) หมายถง ดชน (Index) หรอพฤตกรรมการปฏบตทสาคญ ทสามารถวดไดและสามารถแสดงหรอบงช (Indicate) ถงความสาเรจของการดาเนนงาน ตวชวดผลการปฏบตงานหลก (KPIs) มความสมพนธหรอเชอมโยงโดยตรงกบปจจยหลกความสาเรจ (CSFs) โดยท (KPIs) ชวยใหทราบวา จะวดความกาวหนาของการปฏบตงานตาม CSFs ไดอยางไร

ตวชวดผลการปฏบตงานหลก หมายถง เครองมอ หรอ ดชนทใชชวดความกาวหนาของการบรรลแตละเปาประสงค(สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2553)

2. ความสาคญของ KPIs 2.1 KPIs บงชความสาเรจของการปฏบตงาน 2.2 KPIs ชวยจาแนกความสาคญของผลการปฏบตงานวาผลงานใดเปนผลงานหลกของ

การทางาน 2.3 KPIs เปนขอกาหนดทจะทาใหการวดและการประเมนผลสามารถวดและประเมนได

ตรงเปาหมายคอวดในสงทเปนผลการปฏบตงานทแทจรง 2.4 KPIs บงบอกวธการวดความกาวหนาของการดาเนนงานตามปจจยหลกความสาเรจ 2.5 KPIs บงบอกระดบผลการปฏบตงานทเปนพนธสญญาการปฏบตงานของบคลากรใน

หนวยงานและเปนพนธสญญาทหนวยงานใหกบผรบบรการ 3. ลกษณะของ KPIs ทด

3.1 สามารถวดไดและอธบายผลไดอยางชดเจน 3.2 มความชดเจน เจาะจง ไมคลมเครอ 3.3 เทยงตรงตอเวลา 3.4 สามารถสอสารใหผอนทราบไดอยางชดเจน เปรยบเทยบกบองคกรอนทมลกษณะ

งานเหมอนกนได 3.5 สามารถตรวจสอบขอมลได และปองกนการบดเบอนขอมลได 3.6 สอดคลองกบวสยทศนและปจจยหลกความสาเรจ

4. ประเภทของ KPIs ตวชวดผลการปฏบตงานอาจแบงไดเปน 6 ประเภทประกอบดวย 4.1 ตวชวดประสทธภาพ (Efficiency) 4.2 ตวชวดประสทธผล (Effectiveness) 4.3 ตวชวดความประหยด (Economy) 4.4 ตวชวดคณภาพ (Quality) 4.5 ตวชวดการปฏบตตามกฎหมาย (Compliance) 4.6 ตวชวดคณภาพการบรการ (Service Quality)

5. ระดบของ KPIs ตวชวดผลการปฏบตงานหลกอาจแบงไดเปน 5 ระดบ คอ 5.1 ตวชวดปจจยนาเขา (Input)

Page 22: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

22 | ห น า

5.2 ตวชวดกระบวนการ (Process) 5.3 ตวชวดผลผลต (Output) 5.4 ตวชวดผลลพธ (Outcome) 5.5 ตวชวดผลกระทบ (Impact)

6. คาของ KPIs คาของตวชวดผลการปฏบตงานหลกหรอ KPIs สามารถบงชไดตงแตพฤตกรรมการปฏบตทปรากฏซงเปนสงบงชระดบตนจนถงเลขดชน (Index) อยางไรกตามตวชวดทสามารถวดได เขาใจงายและเปนทรจกของบคคลทวไป นยมใชตวเลขทสามารถวดพฤตกรรมการปฏบตได ดงน

6.1 จานวน (Number) 6.2 สดสวน (Proportion) 6.3 รอยละ (Percentage) 6.4 อตรา (Rate) 6.5 อตราสวน (Ratio) 6.6 คาเฉลย (Average หรอ Mean) 6.7 คาดชน (Index)

แนวทางการกาหนดตวชวดผลการปฏบตงานหลก (KPIs) การกาหนดตวชวดผลการปฏบตงานหลกของหนวยงาน หรอองคกร โดยทวไปสามารถกาหนดไดตามแนวทางการกาหนด CSFs และอาจดาเนนการควบคกบการกาหนด CSFs ได (ไพรช ถตยผาด, 2544)

หลงจากศกษาเนอหาสาระตอนท 2 แลว โปรดปฏบตใบงานท 2

สรป การบรหารแบบมงผลสมฤทธ (Results Based Management: RBM) เปนการ

ดาเนนการเชงระบบทตองอาศยทรพยากรทางการบรหารมาประกอบกระบวนการบรหาร เพอใหไดผลสมฤทธ (ผลผลตและผลลพธ) ตามทองคการกาหนดเปนตวชวดทชดเจนเปนรปธรรมสามารถวดได ซงขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธ (RBM) มนกวชาการเสนอไวหลายมมมองดวยกน  

Page 23: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

23 | ห น า

ตอนท 3 ปจจยททาใหการบรหารแบบมงผลสมฤทธประสบความสาเรจ

การบรหารแบบมงผลสมฤทธ (RBM) เปนกระบวนการบรหารทตองใชแผนเปนเครองมอสาคญในการกาหนดตวชวดทเปนรปธรรมทสอดคลองกบวสยทศน พนธกจขององคการ สามารถนาไปปฏบตในสภาพจรงโดยมเทคนคทางการบรหารเขามาสนบสนนการดาเนนงานผานกระบวนการกากบ ตดตามและประเมนผลการดาเนนงานจนสามารถบรรลผลตามทองคการกาหนดไว

ในตอนนผเขาอบรมจะไดเรยนรการตดตามผลการปฏบตงาน (Performance Monitoring) ลกษณะสาคญขององคการทบรหารแบบมงผลสมฤทธ และปจจยทสงผลตอความสาเรจของการบรหารแบบมงผลสมฤทธเพอจะไดประยกตใชใหเกดความประสบความสาเรจในการบรหาร

เรองท 3.1 การตดตามผลการปฏบตงาน (Performance Monitoring)

การตดตามผลการปฏบตงาน (Performance Monitoring) เปนสวนประกอบสาคญของการบรหารแบบมงผลสมฤทธ เนองจากเปนกระบวนการวดผลแบบสมาเสมอและตอเนองเกยวกบการปฏบตงานของหนวยงานวาเปนไปตามพนธกจ เปาหมายและวตถประสงคของงานทรเรมโครงการ หรอบทบาทของเจาหนาททไดกาหนดไวมากนอยเพยงไร หากไมมการตดตามการปฏบตงานหรอโครงการทดาเนนอย กอาจไมเปนไปตามพนธกจ เปาหมาย หรอวตถประสงคทกาหนดไว นอกจากนแลวการตดตามผลการปฏบตงานยงเปนการกากบ ตรวจสอบใหการใชทรพยากรในการปฏบตงานเปนไปอยางคมคาดวยขอมลเกยวกบผลสมฤทธของโครงการและประสทธภาพของการใหบรการ เมอจดเกบอยางสมาเสมอ มความนาเชอถอและจะเปนเครองมอทมประสทธภาพของผบรหารในการจดการทรพยากรและการตดสนใจบรหารงานขององคกร ซงสานกงาน ก.พ. (สานกงาน ก.พ. 2546) ไดเสนอขนตอนในการตดตามผลการปฏบตงาน ดงน

1. การกาหนดผลสมฤทธทตองการ องคการททนสมยทกแหงจะจดทาแผนกลยทธขององคกรหรอโครงการเพอกาหนด

พนธกจ (Mission) วตถประสงค (Objectives) และเปาหมาย (Targets) ซงในกระบวนการทาแผนกลยทธน เจาหนาททกระดบรวมทงผรบบรการจะตองมสวนรวมดวยกนในการดาเนนการ แผนกลยทธถอไดวาเปนจดเรมตนของแตละหนวยงานทจะเรมใชการบรหารแบบมงผลสมฤทธ แผนกลยทธจะประกอบดวยถอยแถลงพนธกจ (Mission Statement) ทชดเจน เขาใจงาย ซงมทมาจากอานาจหนาท ซงกฎหมายบญญตไวหรอจากเหตผลในการจดตงองคการนน โดยมวตถประสงคเชงกลยทธจะเชอมโยงกบผลลพธทตองการ และมวธการทหนวยงานนจะดาเนนการเพอใหบรรลวตถประสงคเหลาน วตถประสงคเชงกลยทธจะมขนไดกตอเมอหนวยงานมพนธกจทชดเจน มคาอธบายเปาหมายของโครงการและผลสมฤทธทโครงการนนมงหวงได

2. การกาหนดตวชวดผลการปฏบตงาน หลกการในการกาหนดตวชวดผลการปฏบตงาน (Key Performance Indicators)

ทเหมาะสม คอ จะตองเปนตวชวดทแสดงเปาหมายของกจกรรมของหนวยงานทเกยวโยงกบพนธกจ

Page 24: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

24 | ห น า

องคการ การวดผลการปฏบตงานควรใหสอดคลองกบลาดบชนของเปาหมายขององคกรดวย ในการกาหนดวตถประสงค เปาหมาย ผลผลตและผลลพธของโครงการ ควรใหเจาหนาทผปฏบตเขามามสวนรวมดวย ทงนเพราะผปฏบตยอมรขอมลตางๆไดด และจะเปนผสนบสนนการทางานใหสาเรจลลวงตามเปาหมายดวย

3. การเลอกวธการเกบรวบรวมขอมล การกาหนดแหลงเกบขอมลและวธการเกบรวบรวมขอมลเปนเรองทตองดาเนนการ

ตอจากการเลอกตวชวดผลการปฏบตงาน ทงน เพอใหแนใจวาการเกบขอมลทเทยงตรงและเชอถอไดเกยวกบตวชวดทไดวางแผนไว โดยจะตองมการทบทวนวธการเกบขอมลทมอยเดมวเคราะหตวชวดทไดเลอกไวแลวเพอกาหนดวธทเหมาะสมในการเกบขอมล แลวจงเลอกวธการเกบขอมล 3.1 หลกเกณฑในการเลอกวธการเกบขอมล จะตองคานงถง

3.1.1 ความเปนไปไดในการดาเนนการ 3.1.2 ความเทยงตรง (ความถกตองแมนยา) และความนาเชอถอ 3.1.3 ความมประโยชน (สามารถใชเพอการบรหารโครงการและการรายงาน

ผลได) 3.1.4 ตนทนในการดาเนนการ

3.2 แหลงสาคญของขอมลผลการปฏบตงาน 3.2.1 หลกฐานของทางราชการ เชน แฟมโครงการ หรอบนทกของหนวยงาน

เปนตน 3.2.2 การสารวจ เชน การสมภาษณ หรอการออกแบบสอบถาม ซงจะได

ขอมลจากผทรบผลกระทบจากโครงการโดยตรง เปนตน 3.2.3 การใหคะแนนของผสงเกตการณ โดยผสงเกตการณเหลานจะไดรบการฝกอบรมเพอ

สามารถใหคะแนนผลสมฤทธของงาน 4. การกาหนดมาตรฐานการปฏบตงาน ความรบผดชอบตอโครงการเกยวของกบการเปรยบเทยบผลสมฤทธทจะไดจาก

โครงการกบมาตรฐานงานทไดตกลงกนไวลวงหนา มาตรฐานทใชในการเปรยบเทยบ มดงน 4.1 ผลการปฏบตงานครงกอน 4.2 ผลการปฏบตงานขององคการทมลกษณะงานใกลเคยงกน 4.3 ผลการปฏบตงานขององคการทผลงานดเดน

5. การรายงานผลสมฤทธ การรายงานผลสมฤทธของโครงการตอประชานชน หรอสาธารณะเปนประจา

รปแบบและเนอหาของรายงานจะจดใหเหมาะสมกบกลมผสนใจ โดยทวไปรายงานทเสนอตอรฐบาล รฐสภา ผนานโยบาย และประชาชนทวไป จะแสดงในรปผลสมฤทธของโครงการ จดเนนจะอยทการรายงานผลสาเรจของงานและคาใชจายทใชในการดาเนนงาน ซงสอดคลองกบระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษาทกาหนดใหมการจดทารายงานประจาปเสนอตอหนวยงานตนสงกด หนวยงานทเกยวของ และเปดเผยตอสาธารณชน เพอนาไปสการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษา (สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพทางการศกษา, 2547)

Page 25: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

25 | ห น า

6. การใชประโยชนขอมลการตดตามผลการปฏบตงาน ตวชวดผลการปฏบตงานมประโยชนทงในการบรหารองคการและการแสดงความ

รบผดชอบตอประชาชน ดงน 6.1 การบรหารองคการ

ขอมลการปฏบตงานสามารถนาไปใชประโยชนในการวางแผนการบรหาร และการจดสรรงบประมาณ ตวชวดเหลานจะใหขอมลทจาเปนในการตดสนใจแกผบรหารทกระดบเพอทจะสะทอนถงความประหยด ความมประสทธภาพ ความมประสทธผลและความเสมอภาคในการใหบรการ

6.2 ความรบผดชอบตอสาธารณชน การใหสาธารณชนไดรบทราบขอมลเกยวกบผลการทางานและการใช

งบประมาณขององคกรภาครฐเปนพนฐานของการแสดงความรบผดชอบ (Accountability) ตอประชาชน เงอนไขสาคญในการจดทาระบบการตดตามผลการปฏบตงาน

1. การจดทาระบบการตดตามผลการปฏบตงานควรใหผมสวนเกยวของตงแตผบรหารระดบสงจนถงเจาหนาทในองคการระดบลางมสวนรวมรวมถงสาธารณชนเพอไดรบทราบและใหการสนบสนนดวย

2. เจาหนาททงองคการตองเขาใจวตถประสงคและขนตอนดาเนนการของการตดตามผลการปฏบตงาน

3. องคการเตรยมทรพยากรใหพอเพยงตลอดระยะเวลาการทางานโดยทรพยากรดงกลาวประกอบดวยบคคลทมความร ระบบของมลและการฝกอบรม

4. ระบบตดตามผลการปฏบตงานจะตองเขากนไดกบระบบการบรหาร โดยจะเปนเครองชวยในการตดสนใจและแกไขปญหาในการทางาน

5. ระบบการวดทมประสทธผลจะตองมนยามของตวชวดทชดเจนมความสอดคลองเปนทเขาใจตรงกนในองคการและมเนองหาครอบคลมเรองประสทธผล ประสทธภาพ คณภาพ ผลตภาพ คณภาพชวตในการทางาน นวตกรรมและความคมทน

6. สงทองคการตองการในการวดผลการปฏบตงานเปนสงททมวดผลปฏบตงานขององคการเองและลกคาผรบบรการกาหนดขน และมการปรบเปลยนใหเหมาะสมกบความตองการทเปลยนไปขององคการอยางตอเนอง จงไมใชเปนเรองทผเชยวชาญจากภายนอกจะเปนผกาหนดใหแบบรายการสาเรจรป

7. การออกแบบ พฒนา และดาเนนการวดผลการปฏบตงานทประสบความสาเรจ จะตองสามารถนาขอมลทวดมาใชปรบปรงการปฏบตงานอยางตอเนองไดดวย

8. การใชประโยชนขอมลทไดจากการวดผลการปฏบตงานเปนเรองสาคญ จะตองนาผลทวดได พฤตกรรมทเปลยนไปมาวเคราะหทาขอเสนอเพอปรบปรงการปฏบตงาน อธบายใหผอนเหนประโยชนทจะเกดขนกบขอเสนอใหม ใหรางวลกบขอเสนอไมวาขอเสนอนนจะนามาใชหรอวาไมไดใชกตาม

9. การวดผลการปฏบตงานโดยทวไปจะไดรบการตอตานจากเจาหนาทผปฏบตงาน ซงมกมองวาจะเกดผลในทางลบ จงตองมการทาความเขาใจในวตถประสงคอยางตอเนองเพอลดแรงตอตาน

Page 26: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

26 | ห น า

10. การวดผลการปฏบตงานจะตองคานงถงความสมดลระหวางการควบคมกระบวนการผลตและการวดผลของผลลพธ

สรป การตดตามผลการปฏบตงาน (Performance Monitoring) เปนสวนประกอบสาคญของการ

บรหารแบบมงผลสมฤทธ เนองจากเปนกระบวนการวดผลแบบสมาเสมอและตอเนองเกยวกบการปฏบตงานของหนวยงานวาเปนไปตามพนธกจ เปาหมายและวตถประสงคของงานทรเรมโครงการ หรอบทบาทของเจาหนาททไดกาหนดไวมากนอยเพยงไร หากไมมการตดตามการปฏบตงานหรอโครงการทดาเนนอย กอาจไมเปนไปตามพนธกจ เปาหมาย หรอวตถประสงคทกาหนดไว ซงสานกงาน ก.พ. (สานกงาน ก.พ. 2546) ไดเสนอขนตอนในการตดตามผลการปฏบตงาน ดงน

1. การกาหนดผลสมฤทธทตองการ 2. การกาหนดตวชวดผลการปฏบตงาน 3. การเลอกวธการเกบรวบรวมขอมล 4. การกาหนดมาตรฐานการปฏบตงาน 5. การรายงานผลสมฤทธ 6. การใชประโยชนขอมลการตดตามผลการปฏบตงาน

Page 27: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

27 | ห น า

เรองท 3.2 ลกษณะสาคญขององคการทบรหารแบบมงผลสมฤทธ

โดยทวไปทกองคการจะมวตถประสงคขององคการและมแผนดาเนนงานเพอนใหบรรลวตถประสงคขององคการใหได องคการทนาการบรหารแบบมงผลสมฤทธ (Result Based Management: RBM) มาใชจะมลกษณะทโดดเดนในดานการมงผลสมฤทธขององคการเปนหลก(สานกงาน ก.พ., 2546; ปยะชย จนทรวงศไพศาล, 2554; วระยทธ ชาตะกาญจน, มปป.) ซงมลกษณะทสาคญดงน

1. มพนธกจ วตถประสงคขององคการชดเจนและมเปาหมายทเปนรปธรรม โดยเนนทผลผลตและผลลพธ ไมเนนทกจกรรมหรอการทางานตามกฎระเบยบ

2. ผบรหารทกระดบในองคการตางมเปาหมายของการทางานทชดเจนและเปาหมายเหลานนจะสน กระชบ ไมคลมเครอ และเปนเปาหมายทมฐานมาจากพนธกจขององคการนน

3. เปาหมายจะวดไดอยางเปนรปธรรมโดยมตวชทสามารถวดไดเพอใหสามารถตดตามผลการปฏบตงานไดและสามารถเปรยบเทยบผลการปฏบตงานกบองคการอนทมลกษณะงานทเทยบเคยงกนได

4. การตดสนใจในการจดสรรงบประมาณใหหนวยงานหรอโครงการตางๆ จะพจารณาจากผลสมฤทธของหนวยงานเปนหลกซงจะสอดคลองกบการใหคาตอบแทน สวสดการและรางวลแกเจาหนาททจะประเมนผลจากการปฏบตงานเปนหลก

5. เจาหนาททกคมมสวนรวมรวางานทองคการคาดหวง คอ อะไร ทกคนในองคการจะคดเสมอวา งานทตนทาอยนนเพอใหเกดผลอยางไร ผลทเกดขนจะชวยใหบรรลเปาหมายของโครงการและองคการอยางไร และทกคนรสกรบผดชอบตอผลงานทไดกาหนดไวอยางเหมาะสมกบกาลงความสามารถของแตละคน

6. มการกระจายอานาจการตดสนใจ การบรหารการเงน บรหารคนสหนวยงานระดบลาง เพอใหสามารถทางานบรรลผลไดอยางเหมาะสม เปนการเปดโอกาสใหผบรหารระดบตน ระดบกลาง ซงเขาใจปญหาเปนอยางดไดเปนผแกปญหา และสะสมประสบการณเพอกาวสผบรหารระดบทสงขนตอไป ซงนอกจากจะชวยลดปญหาคอขวดททาใหการทางานลาชา ลดขนตอนการทางานแลวยงเพมความยดหยนและประสทธภาพในการทางานดวย

7. มระบบสนบสนนการทางาน ในเรองระเบยบการทางาน สถานทอปกรณในการทางาน เชน มระเบยบทสนกระชบในเรองทจาเปนเทานน มสถานททางานทสะอาด เปนระเบยบ และมเทคโนโลยสารสนเทศทสนบสนนใหสามารถตดสนใจบนฐานขอมลทถกตองและใหบรการไดอยางรวดเรวทนเวลา

8. มวฒนธรรมและอดมการณรวมกนในการทางานทสรางสรรคเปนองคการทมงมนจะทางานรวมกนเพอบรรลเปาหมายทกาหนดไว เปนองคการทเรยนร เปดกวางตอความคด ความรใหมๆ และปรบตวเขากบสถานการณไดอยางเหมาะสม เปนองคการทใหอภยตอความผดพลาดทเกดขนไดเมอตองจดการกบความไมแนนนอนและเปนองคการทมการตดตอประสานงานขอมลรวมกนทางานกบองคการภายนอกเพอใหบรรลวตถประสงครวมกนได

9. เจาหนาทมขวญและกาลงใจดเนองจากไดมโอกาสปรบปรงงานและใชดลพนจในการทางานใหกวางขวางขน ทาใหผรบบรการไดรบความพอใจ ลดการตอวาตอขาน หรอแสดงความไม

Page 28: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

28 | ห น า

พอใจลง สวนเจาหนาทผปฏบตงานเองกจะไดรบการตอบแทนจากผลการประเมนจากผลสมฤทธของงาน

10. ตองมงเนนทลกคาเปนหลก (Customer Focus) โดยปรบปรงกระบวนการตางๆภายในองคการตองถกปรบปรงใหยดหยนและมประสทธภาพใหสามารถตอบสนองความตองการของลกคาอยางเหมาะสม กลาวคอ เราจะถอความตองการของลกคาเปนศนยกลาง แลวนาความตองการงานดงกลาวมาศกษาแลวปรบกระบวนการทางานและสามารถของบคลากรภายในองคการใหสามารถตอบสนองความตองการดงกลาว

11. จะตองมบรรยากาศของการสอสารทวทงองคการ ทงนเพราะการขบเคลอนแผนงานและแนวทางการปฏบตงานเพอใหบรรลผลลพธและผลผลตของหนวยงานและองคกรนนตองอาศยความรวมมอของพนกงานทกคน การไดรบขอมลขาวสารและรบทราบแนวทางการปฏบตจะทาใหเกดความชดเจนในการทางานมากขน

สรป ลกษณะสาคญขององคการทบรหารแบบมงผลสมฤทธจะตองมพนธกจ ผบรหารทกระดบใน

องคการตางมเปาหมายของการทางานทชดเจน เปาหมายจะวดไดอยางเปนรปธรรม การตดสนใจในการจดสรรงบประมาณจะพจารณาจากผลสมฤทธของหนวยงานเปนหลก เจาหนาททกคมมสวนรวม มการกระจายอานาจการตดสนใจ มระบบสนบสนนการทางาน มวฒนธรรมและอดมการณรวมกนในการทางาน เจาหนาทมขวญและกาลงใจด ตองมงเนนทลกคาเปนหลก และจะตองมบรรยากาศของการสอสารทวทงองคการ

Page 29: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

29 | ห น า

เรองท 3.3 ปจจยทสงผลตอความสาเรจของการบรหารแบบมงผลสมฤทธ

ปจจยทสาคญทจะทาใหการบรหารแบบมงผลสมฤทธ ประสบความสาเรจอยทความร ความเขาใจในแนวคด หลกการ วธการ รวมทงกระบวนการดาเนนงานตามหลกการของการบรหารแบบมงผลสมฤทธ (RBM) ของผทเกยวของทกคนในองคการและนอกจากนนยงมปจจยสนบสนนอนๆทจะชวยใหการดาเนนงานเปนไปอยางราบรน ภายใตการรบผดชอบผลการปฏบตงานรวมกน เพอใหบรรลวสยทศนขององคการ เงอนไขทเปนปจจยสาคญ (สานกงาน ก.พ., 2546; ปราชญา กลาผจญ และ ศรพงษ เศาภายน, 2554; วระยทธ ชาตะกาญจน, มปป.) ประกอบดวย

1. ผบรหารระดบสงมความเขาใจและสนบสนน การบรหารแบบมงผลสมฤทธจะประสบความสาเรจกตอเมอผบรหารระดบสงมความเขาใจและใหการสนบสนนอยางเตมท คอ สนบสนนในการจดทาระบบวดผลการปฏบตงาน การใชขอมลผลการวดผลการปฏบตงาน การจดสรรงบประมาณ การสรางสงจงใจเพอใหเจาหนาทททางานโดยมงผลสมฤทธ รวมถงการมอบอานาจในการตดสนใจเพอแลกเปลยนกบความรบผดชอบตอจากการปฏบตงาน

1.1 การกาหนดพนธกจและแผนกลยทธทชดเจน ผบรหารขององคการจะตองใหความสาคญและเขาไปมสวนรวมในกระบวนการกาหนดพนธกจและแผนยทธศาสตร วตถประสงคและเปาหมายของโครงการเพอใหเกดผล

1.2 การใชขอมลผลการปฏบตงานในการบรหาร ผบรหารจะตองระลกเสมอวาการวดผลไมไดทาใหการปฏบตงานดขนโดยอตโนมต แตขอมลจากการวดผลการปฏบตงานจะเปนขอมลทชวยใหผบรหารสามารถปรบปรงเกณฑมาตรฐานในการทางานใหดยงขน ดงนนผบรหารจงตองเอาขอมลทไดมาวเคราะหอยางรอบคอบเพอกาหนดมาตรฐานทจะปรบปรงผลการปฏบตงานใหดขนตอไป

2. การจดระบบขอมลผลการปฏบตงาน การจดทาระบบขอมลผลการปฏบตงานจะตองคานงเสมอวา ระบบขอมลนนสามารถทจะแสดงถงระดบการเปลยนแปลงผลลพธสเปาหมายขององคการได ซงจะตองจดทาเพมเตมขนจากระบบขอมลเดม ทเนนปจจยนาเขาแลละกจกรรมเพอใหผบรหารมขอมลในการตดสนใจไดดขน

2.1 การพฒนาตวบงช การเลอกตวบงชจาเปนตอการใหบรการและการตดสนใจนน จะตองเลอกตวบงชใหครอบคลมความตองการของผมสวนไดสวนเสยทเกยวของ ซงจะตองพฒนาโดยผทมประสบการณในงานดานนนๆ กบผมสวนไดสวนเสยกบงานนนๆดวย โดยตวบงชจะมทงสวนของปจจยนาเขา กจกรรม ผลผลต และผลลพธ รวมถงตวบงชทแสดงความพงพอใจของผรบบรการ แตควรจะใหมตวบงชในจานวนเทาทจาเปน โดยคานงถงความคมคาของการจดทาและรกษาระบบขอมลนดวย

2.2 การวางระบบสารสนเทศเพอเกบรวบรวมขอมลและประมวลผลขอมล ผพฒนาระบบจะตองมความเขาใจในเนอหาสาระของโครงการหรองานทจะวดผลการปฏบตงาน โดยตองคานงถงการทารายงานผลซงจะแยกเปน 2 สวน คอ สวนทจะรายงานเปนชวงเวลาตามกาหนดทกครงปหรอหนงป เพอประโยชนในการกาหนดนโยบายและวางแผนหรอการจดทางบประมาณประจาป และสวนทเปนการรายงานเฉพาะกจทสามารถเรยกดขอมลตวบงชไดทนในกรณเกดปญหาขน ซง

Page 30: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

30 | ห น า

ความสาเรจในการจดทาระบบขอมลการปฏบตงานทใชประโยชนไดจงอยทการจดทาขอมลทสะทอนผลงานจรง ทนเวลา และมปรมาณขอมลทเหมาะสม โดยมคาใชจายทประหยด

3. การพฒนาบคลากรและองคการ ผบรหารทกระดบถอไดวามบทบาทสาคญในการดาเนนงานโครงการตางๆใหบรรลเปาหมายภายใตระบบบรหารแบบมงผลสมฤทธ ดงนนจงจาเปนทจะตองใหการพฒนาผบรหารไวลวงหนาใหสามารถปฏบตงานทตองรบผดชอบตอผลสมฤทธของงาน ภายใตสภาวะทมความคลองตวและมอานาจในการบรหารเพมขน ผบรหารทกคนจะตองมความรในการวางแผนกลยทธ การวดผลการปฏบตงาน รวมถงการใชขอมลผลการปฏบตงานเพอการตดสนใจในการทางานประจาวน ในขณะเดยวกนจะตองมระบบการพฒนาและฝกอบรมเจาหนาทผปฏบตงานใหมความชานาญทหลากหลายมากขน เพอใหมศกยภาพทจะสบเปลยนบทบาทหนาทไดในยคทมความเปลยนแปลงอยางรวดเรว และเขาใจเรองการวดและการใชขอมลผลสมฤทธในการปฏบตงานประจาวนดวย นอกจากน กระทรวงศกษาธการ (2548) ไดเสนอ ปจจยทจะทาใหการบรหารแบบมงผลสมฤทธประสบความสาเรจเพมเตม เชน การเปดตวโครงการ ควรเปดตวโครงการอยางเปนทางการเพอใหทกคนในองคการไดรบทราบทศทางการทางานรวมกน การมการมอบหมายหนาทความรบผดชอบใหผปฏบตงานทชดเจนและการมระบบการสอสารทด เปนตน

หลงจากศกษาเนอหาสาระตอนท 3 แลว โปรดปฏบตใบงานท 3

สรป ปจจยทสาคญทจะทาใหการบรหารแบบมงผลสมฤทธ ประสบความสาเรจอยทความร ความเขาใจในแนวคด หลกการ วธการ รวมทงกระบวนการดาเนนงานตามหลกการของการบรหารแบบมงผลสมฤทธ (RBM) ของผทเกยวของทกคนในองคการและนอกจากนนยงมปจจยสนบสนนอนๆทจะชวยใหการดาเนนงานเปนไปอยางราบรน ภายใตการรบผดชอบผลการปฏบตงานรวมกน เพอใหบรรลวสยทศนขององคการซงจาเปนจะตองใหความสาคญเชนกน

Page 31: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

31 | ห น า

ตอนท 4 ทฤษฎสการปฏบตในสถานศกษาดวยการบรหารแบบมงผลสมฤทธ การตดตามผลการปฏบตงานเปนเครองมอสาคญทจะทาใหทราบวาการดาเนนงานเปนไปตามแผน มปญหา อปสรรค ประสบผลสาเรจเพยงไร ซงตองดาเนนการอยางตอเนอง โดยมเงอนไขภายในองคการสนบสนนการดาเนนงานอยางเปนระบบสามารถสรปเปนลกษณะเดนขององคการทบรหารแบบมงผลสมฤทธไดอยางชดเจน

ในตอนนผเขารวมอบรมจะไดเรยนรเรองการวางแผนกลยทธระดบสถานศกษา การประยกตขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธสแผนปฎบตการประจาป และการเขยนโครงการทสอดคลองกบการบรหารแบบมงผลสมฤทธ

เรองท 4.1 การวางแผนกลยทธระดบสถานศกษา

คาวากลยทธหรอ Strategy ในภาษาองกฤษมาจากราชาศพทภาษากรกวา “Strategia” ซงแปลเปนภาษาองกฤษวา “Generalship” ซงเปนศพททางทหาร ในดานการบรหารมนกวชาการใหความหมายไวหลายมมมอง เชน George Steiner มองวา กลยทธจะตองประกอบดวย(เรวตร ชาตร วสษฏ และคณะ, 2552)

1. กลยทธจะตองเปนสงทผบรหารระดบสงเหนวามความสาคญตอองคกร 2. กลยทธจะตองแสดงใหเหนถงการตดสนใจทเกยวของกบทศทางขององคการ 3. กลยทธจะตองประกอบดวยสงทองคกรตองทาเพอใหบรรลตอทศทางนน 4. กลยทธจะตองตอบคาถามวา “อะไรคอสงทองคการจะตองทา” 5. กลยทธจะตองตอบคาถามวา “อะไรคอผลลพธสดทายทตองการและทาอยางไรถง

จะบรรล สงนน สมชาย ภคภาสนววฒน (2542) กลาววา กลยทธ หมายถง การวเคราะหสภาพแวดลอม

ภายนอกของธรกจเพอพจารณาหาโอกาส (Opportunity) และภยนตราย (Threat) ตลอดจนการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในของบรษทเพอหาจดออน (Weakness) และจดแขง (Strength) ณฏฐพนธ เขจรนนทน (2552) ใหคานยาม กลยทธ หมายถง รปแบบหรอแผนการทมงสรางองคการใหมความไดเปรยบในการแขงขนเหนอคแขงจากความแตกตางทเปนเอกลกษณโดยการมงเนนไปทแผนการในการบรรลเปาหมายทตงใจ มนทซเบรก (Mintzberg,1994: อางใน สานกงานเลขาธการครสภา. 2549) กลยทธ หมายถง แผน แบบแผนหรอรปแบบ การกาหนดฐานะหรอตาแหนง ทศนะภาพ หรอ กลวธในการเดนหมากดวยวธทแยบยลโดยอาศยขอมลสารสนเทศและความร ความชานาญเพอกาหนดสงทจะดาเนนการในอนาคตใหไดเปรยบคแขงขนและบรรลเปาหมายทวางไว ดงน กลยทธ จงหมายถง แผนการดาเนนงานทแยบยลทจะทาใหองคการบรรลวตถประสงคไดอยางมประสทธภาพ

Page 32: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

32 | ห น า

การจดทาแผนกลยทธระดบสถานศกษา การทสถานศกษาจะสามารถดาเนนพนธกจใหบรรลผลสมฤทธของสถานศกษาไดอยางมประสทธภาพจาเปนตองมแผนกลยทธเปนเครองมอในการดาเนนงานกระบวนการวางแผนกลยทธประกอบดวย 3 ขนตอน (สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. 2545) ประกอบดวย 1. การศกษาสถานภาพสถานศกษา การศกษาสถานภาพสถานศกษา เปนการสารวจวเคราะหภารกจและผลผลตหลก สภาพแวดลอมภายนอกและภายในทเกยวของกบการจดบรการการศกษาของสถานศกษา ผลจากการศกษาสถานภาพทาใหทราบวาสถานศกษามโอกาส อปสรรค จดแขงและจดออนอยางไรบาง เพอนาขอมลทไดไปกาหนดทศทางพฒนาสถานศกษา

1.1 วเคราะหภารกจและผลผลตหลก สถานศกษาจดตงขนเพอใหปฏบตภารกจทกาหนดไว (Assigned mission)

คอจดการศกษาขนพนฐานใหประชาชนไดรบการศกษาอยางทวถงและมคณภาพ ผทสาเรจการศกษาจะเปนคนดเกงและอยในสงคมไดอยางมความสขกระบวนการการวเคราะหภารกจ ประกอบดวย 1.1.1 ประชมคณะวางแผนเพอศกษาเอกสารทเ กยวของกบภารกจ สถานศกษาจากแหลงขอมลตางๆ เชน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต มาตรฐานการศกษา และนโยบายตนสงกด เปนตน 1.1.2 ระดมความคดกาหนดรายการและเรยงลาดบความสาคญภารกจทสถานศกษาจะตองปฏบต 1.1.3 จดหมวดหม สงทสถานศกษาตองปฏบต เชน ภารกจดานการจดการเรยนการสอน การพฒนาบคลากร เปนตน 1.1.4 เมอไดภารกจของสถานศกษาแลวคณะวางแผนจาเปนตองวเคราะหเปาหมาย ผลผลตหลกของสถานศกษาหรอนกเรยนวามกลมใดบาง ซงสถานศกษา ในแตละแหงมกลมเปาหมายผลผลตหลกตางกน เชน นกเรยนปกต นกเรยนดอยโอกาส นกเรยนพการ และนกเรยนทมความสามารถพเศษ เปนตน 1.1.5 วเคราะหผลการดาเนนงานเกยวกบผลผลตหลกของสถานศกษาในดานปรมาณและคณภาพในรอบปทผานมา

1.2 ผลผลตหลก ผลผลตหลก (Outputs) คอสงของหรอบรการทเปนรปธรรมหรอรบรไดท

จดทาโดยหนวยงานของรฐเพอใหบคคลภายนอกไดใชประโยชนสาหรบผลผลตหลกของสถานศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 คอการจดการศกษาระดบปฐมวยและการศกษาขนพนฐาน

1.3 วเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก สภาพแวดลอมภายนอก เ ปนปจจยทส งผลตอการปฏบตงานของ

สถานศกษาแตสถานศกษาไมสามารถควบคมไดหรอควบคมไดในระยะสน ๆ ประกอบดวย ปจจยในดานตาง ๆ ตอไปน

1.3.1 ดานสงคมแลวฒนธรรม (Socio-cultural Factors: S) ไดแก จานวนประชากร ระบบการศกษา คานยม ขนบธรรมเนยมประเพณ แนวโนมทางสงคม การคมนาคม การสอสาร อาชพและปญหาสงคม ฯลฯ

Page 33: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

33 | ห น า

1.3.2 ดานเทคโนโลย (Technological Factors: T) ไดแก ความกาวหนาทางเทคโนโลย การผลตเครองจกรกลตาง ๆ เทคโนโลยสารสนเทศ และภมปญญาชาวบาน ฯลฯ 1.3.3 ดานเศรษฐกจ (Economic Factors: E) ไดแก รายไดของผปกครอง ภาวะทางการเงน การวางงาน อตราการขยายตวทางเศรษฐกจ อตราดอกเบย การลงทนตาง ๆ ฯลฯ

1.3.4 ดานการเมองและกฎหมาย (Political and Legal Factors: P) ไดแก รฐธรรมนญพระราชบญญตการศกษา หลกสตร นโยบายรฐบาล นโยบายหนวยงานตนสงกด กฎหมาย ระเบยบตาง ๆ

1.4 วเคราะหสภาพแวดลอมภายใน การวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน เปนการศกษาปจจยทมอทธพลโดยตรง

ตอการปฏบตงานของสถานศกษาและสถานศกษาสามารถควบคมปจจยเหลานได ประกอบดวย 1.4.1 โครงสรางและนโยบายของสถานศกษา (Structure: S1) ไดแก

โครงสรางนโยบายระบบของสถานศกษา ฯลฯ 1.4.2 ผลผลตและการบรการ (Products and Service: S2) ไดแก

ประสทธภาพของการใหบรการทางการศกษา คณภาพของการใหบรการของสถานศกษา ฯลฯ 1.4.3 บคลากร (Man: M1) ไดแก ปรมาณและคณภาพของบคลากรใน

สถานศกษา 1.4.4 ประสทธภาพทางการเงน (Money: M2) ไดแก ความเพยงพอ ความ

คลองตวในการเบกจายเงน ประสทธภาพของการใชเงนทเนนผลผลต การระดมทรพยากร และการใชทรพยากรของสถานศกษา ฯลฯ

1.4.5 วสดทรพยากร (Material: M2) ไดแกความเพยงพอและคณภาพของวสดอปกรณในสถานศกษา

1.4.6 การบรหารจดการ (Management: M4) ไดแก การมสวนรวมของบคลากรในสถานศกษาการมอบอานาจ การกระจายอานาจในการบรหารจดการของสถานศกษา การประชาสมพนธ ฯลฯ

1.5 ประเมนสถานภาพสถานศกษา การประเมนสถานภาพสถานศกษาจะทาใหเราทราบวาปจจบนสถานศกษา

เปนอยางไร มปจจยจากสภาพแวดลอมภายนอกท เ ปนโอกาส และอปสรรค มปจจยจากสภาพแวดลอมภายในทเปนจดแขงและจดออนในดานใดบาง เพอทจะเปนขอมลในการจดวางทศทางสถานศกษา

2. การกาหนดทศทางของสถานศกษา การกาหนดทศทางของสถานศกษาชวยใหการดาเนนงานของสถานศกษามความ

ชดเจนมากขนซงสถานศกษาตองรสถานภาพของตนเองกอนวาอยในสถานภาพทตองปรบขยาย แกไข หรอพฒนาอะไรบาง ในการกาหนดทศทางสถานศกษาประกอบดวย การกาหนดวสยทศน พนธกจ เปาประสงค และเปาหมายผลผลตหลก องคประกอบขางตนจะตองสมพนธในเชงตรรก กลาวคอ องคประกอบหนงจะสงผลตอองคประกอบหนง ดงรายละเอยดคอ

2.1 กาหนดวสยทศน (Vision) วสยทศน หมายถง ภาพความคดและความเขาใจเกยวกบความตองการใน

อนาคต วสยทศนมลกษณะเปนเปาหมายทมลกษณะกวาง เปนขอเสนอทไมเจาะจงในรายละเอยด

Page 34: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

34 | ห น า

และไมไดกาหนดวธการดาเนนงานทชดเจน โดยวสยทศนมในหลายระดบ ตงแตระดบบคคล กลมองคการ และสงคมในบางสวนของสถานศกษา วสยทศนเปนภาพความสาเรจของนกเรยนหรอสถานศกษาในอนาคต ทอยากเหนหรออยากใหคนอนพดถงสถานศกษาวาเปนอยางไร วสยทศนทดนนตองระบภาพในอนาคตใหชดเจนสรางแรงจงใจหรอกระตนใหผทเกยวของกบสถานศกษา เกดแรงบนดาลใจ อยากปฏบตเพอใหบรรลวสยทศนและทสาคญวสยทศนตองเกดจากการกาหนดรวมกนของทกฝายทเกยวของ

2.2 กาหนดพนธกจ(Mission) พนธกจ หมายถง สงทสถานศกษาจะตองดาเนนการเพอใหวสยทศนเปน

จรง เปนบทบาทหนาททสถานศกษาตองดาเนนการหรอกลาวอกนยหนงไดวาพนธกจเปนการนาวสยทศนซงเปนภาพฝนมาจดกระทาใหเปนรปธรรมมากขน มแนวปฏบตและบทบาทหนาทของสถานศกษาทตองทาเพอใหบรรลวสยทศน ทงนเปนเพราะวาสถานศกษาเปนหนวยงานภาครฐจาเปนตองยดถอแนวปฏบตตามหนวยงานตนสงกดทไดกาหนดบทบาทไวอยางชดเจน นอกจากนพนธกจยงมความเชอมโยงกบเปาประสงคหรอความคาดหวงทตองการใหเกดขนจากการดาเนนงานตามแผนกลยทธ

2.3 กาหนดเปาประสงค (ผลลพธ) การกาหนดเปาประสงคหรอผลลพธจากการดาเนนงานของสถานศกษาเปน

การแปลหรอเปลยนพนธกจและทศทางของสถานศกษาใหเปนผลการดาเนนงานทแทจรงสามารถวดได เปาประสงคเปนสงทผบรหารแตละระดบขององคกรใหความหวงหรอใหสญญาวาจะสามารถดาเนนไดผลลพธตามทกาหนดภายในระยะเวลาทกาหนด

2.4 กาหนดเปาหมายผลผลตหลก ผลผลตหลกของสถานศกษา (Outputs) หมายถงการจดบรการการศกษา

ใหกบเดกในวยเรยน สถานศกษามภารกจหลกจดการศกษาระดบการศกษาปฐมวยและการศกษาขนพนฐาน

3. การกาหนดกลยทธสถานศกษา การกาหนดกลยทธสถานศกษา เปนการเลอกวธการทางานอยางมทศทางทเหมาะสม สอดคลองกบสภาพแวดลอมของสถานศกษา เพอใหสามารถดาเนนการไดประสบความสาเรจ สามารถนาไปปฏบตไดจรง การกาหนดกลยทธสามารถกาหนดไดหลายวธ เชน เทคนคตารางสมพนธโดยใชเทคนค SWOT Analysis ซงเปนการกาหนดกลยทธโดยอาศยหลกการพจารณาความสมพนธระหวางผลการประเมน สภาพแวดลอมภายในระหวางจดแขงและจดออน ผลการประเมนสถานภาพของสภาพแวดลอมภายนอกระหวางโอกาสและอปสรรค โดยกาหนดสถานภาพของสภาพแวดลอมภายในระหวางจดแขงและจดออน วามสภาพโนมเอยงไปในทศทางแขงหรอออนและกาหนดสภาพของสภาพแวดลอมภายนอกระหวางโอกาสและอปสรรความสถานภาพโนมเอยงไปในทางโอกาสหรออปสรรคซงจะทาใหการกาหนดกลยทธมความเปนเหตเปนผลและมความชดเจนมากขน ลกษณะกลยทธทจะกาหนดโดยทวไปแลว จะม 4 ประเภท คอ 3.1 กลยทธสรางความเตบโต เปนกลยทธทเออและแขงโดยขยายกจการหรอดาเนนงานเพมเตมขน

3.2 กลยทธความถนด เปนกลยทธทเออแตออนโดยเลอกดาเนนงานเฉพาะทมความรความชานาญ

Page 35: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

35 | ห น า

3.3 กลยทธรกษาเสถยรภาพ เปนกลยทธทไมเออแตแขงโดยเลอกดาเนนงานทกาลงดาเนนอยไมขยายไปดาเนนงานอน

3.4 กลยทธการตดทอน เปนการกลยทธทไมเออและออน โดยการทบทวนภารกจในสวนททาประโยชนไดอาจตองถายโอนใหคนอนดาเนนการแทน

กลยทธการจดการศกษา เปนการนาเสนอกลยทธทสถานศกษาจะใชในการพฒนาสถานศกษาประกอบไปดวยกลยทธระดบสถานศกษา ระดบแผนงาน และระดบโครงการ ซงจะมกจกรรมการดาเนนงานเพอใหบรรลวตถประสงคขององคการตอไป

สรป กลยทธ หมายถง แผนการดาเนนงานทแยบยลทจะทาใหองคการบรรลวตถประสงค

ไดอยางมประสทธภาพ การจดทาแผนกลยทธระดบสถานศกษาประกอบดวย 3 ขนตอน คอ การศกษาสถานภาพสถานศกษา การกาหนดทศทางของสถานศกษา การกาหนดกลยทธสถานศกษา

Page 36: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

36 | ห น า

เรองท 4.2 การประยกตขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธสแผนปฏบตการประจาป เคาโครงเอกสารแผนปฏบตการประจาป แผนปฏบตประจาปทยดหลกการบรหารแบบมงผลสมฤทธควรประกอบดวยสาระสาคญ 4 สวน ดงน

สวนท 1 บทนา เปนสวนของการแนะนาหนวยงานในภาพรวมโดยสรป โดยอาจระบประวต ความ

เปนมา ภารกจและปรมาณงานในปจจบนรวมทงผลงานทประสบความสาเรจ สวนท 2 ทศทางของสถานศกษา

ไดแก วสยทศน พนธกจ เปาประสงค ใหนาขอมลจากแผนกลยทธเปาหมาย มาผลตหลกมากาหนดเปาหมาย 1 ป งบประมาณ (ปทใชงบประมาณ) โดยใชขอมลจากเปาหมายทกาหนดไวในแผนกลยทธ ประกอบดวย 1. วสยทศน 2. พนธกจ 3. เปาประสงค และ 4. เปาหมายผลผลตหลกและตวชวดความสาเรจ

สวนท 3 รายละเอยด แผนงานงาน/โครงการและงบประมาณ สวนนเปนการปรบกลยทธเปนแผนงาน งาน/โครงการ กจกรรม

สวนท 4 การกากบตดตามประเมนผลและรายงาน แสดงขอมลรายละเอยดเกยวกบการตดตามประเมนผล และรายงานผลการ

ดาเนนงานแผนหรอปฏทนการตดตามประเมนผลงาน/โครงการ และรายงานผลแผนหรอปฏทนการใชเงนในแตละงวดและการรายงานผล การประยกตขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธ

ขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธ (RBM) สามารถประยกตเทคนคการบรหารแผนกลยทธ 3 ขนตอนมาใชเพอเปนแปลกลยทธสแผนปฏบตการ ซงประกอบดวย 1) การวางแผน (Planning) 2)การปฏบต ( Implementation) และ 3) การประเมนผลการดาเนนงาน (Evaluation) โดยมรายละเอยด ดงน 1. ขนการวางแผน (Planning) ซงในปจจบนองคการสวนใหญจะใชวธการวางแผนกลยทธ หรอ การวางยทธศาสตร เพอพฒนาองคการใหสามารถแขงขนได ซงองคการตองมการวเคราะหบรบทท เ กยวของและมผลกระทบตอการดาเนนงานขององคกรซงไดแกการการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในและสภาพแวดลอมภายนอกองคการโดยใชเทคนค SWOT (SWOT Analysis) เพอยอนอดต มองปจจบนและวาดผนอนาคตความตองการขององคการซงหมายถงวสนทศน (Vision) ขององคการ ผมสวนเกยวของรวมกนกาหนดพนธกจ (Mission) เพอทจะใหวสยทศนบรรลผล โดยมการกาหนดวตถประสงค (Objective) เปาหมาย (Target) กลยทธการดาเนนงาน (Strategy) และกาหนดองคประกอบหลกสาคญทจะสรางความมนใจในผลสมฤทธ คอ การกาหนดปจจยหลกแหงความสาเรจ (Critical Success Factors) และสรางตวชวดผลการดาเนนงานหลก (Key Performance Indicators) นอกจากนนในการดาเนนการในขนตอนนทสาคญจะขาดไมไดคอ โครงการหรอกจกรรมในการดาเนนงานเพอใหบรรลวตถประสงคทตงไว

Page 37: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

37 | ห น า

2. ขนการปฏบต (Implementation) การนาแผนงาน/โครงการสการปฏบตเปนขนตอนทสาคญอกขนตอนหนงในการบรหารแบบมงผลสมฤทธ กจกรรมในขนการปฏบตทสาคญคอ การกาหนดผรบผดชอบโครงการ/กจกรรม การดาเนนงานรวมทงรบผดชอบตวชวดการดาเนนงาน เพอใหมองเหนความสาเรจในการดาเนนงานทชดเจนผเกยวของตองรวมกนกาหนดขอมลทตองการวดผลการดาเนนงานรวมทงระบแหลงขอมลทจะตองเขาไปตรวจสอบ ตลอดจนการกากบตดตามผลการปฏบตงาน (Performance Monitoring) อยางเปนระบบและตอเนอง 3. การประเมนผลการดาเนนงาน (Evaluation) การวดผลและประเมนผลการดาเนนงานเปนขนตอนทสาคญอกขนตอนหนงเพราะจะเปนขนตอนทจะสรปผลการดาเนนงานวาสาเรจตามวตถประสงคมากนอยเพยงใด ขนตอนนประกอบดวยการเกบรวบรวมขอมลตามประเภท และแหลงขอมลทกาหนดไวนามาวเคราะหเปรยบเทยบกบตวชวดผลการดาเนนงานหลก สรปผลการดาเนนงานและรายงานใหทกภาคสวนทเกยวของรบทราบเพอนาไปใชประโยชนในการปรบปรงพฒนาการดาเนนงานใหมประสทธภาพสงสดตอไป

ความสมพนธของขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธกบแผนปฏบตการประจาป จากการศกษาเคาโครงแผนปฏบตการประจาปและการศกษาขนตอนการบรหารแบบ

มงผลสมฤทธตามหลกการบรหารกลยทธสรปความสมพนธ ดงน

Page 38: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

38 | ห น า

แผนปฏบตการประจาป การบรหารแบบมงผลสมฤทธ สวนท 1 บทนา

• สภาพปจจบนของสถานศกษา • ผลงานทประสบความสาเรจ

สวนท 2 ทศทางของสถานศกษา • วสยทศน • พนธกจ • เปาประสงค • ผลผลตหลก + KPI

การวางแผน • วเคราะหวสยทศน • วเคราะหพนธกจ • กาหนด CSFs • กาหนด KPIs เปาหมาย • กาหนดโครงการ/กจกรรม

สวนท 3 โครงการ/กจกรรม การปฏบต • การปฏบตตามโครงการ/

กจกรรม • กาหนดขอมลและ

แหลงขอมล • กาหนดผรบผดชอบ • วางแผนกากบ ตดตาม

ตรวจสอบ สวนท การกากบตดตามประเมนผลและรายงาน การประเมนผล

• การเกบรวบรวมขอมล • การวเคราะหขอมล • การรายงานผล

สรป แผนปฏบตประจาปทยดหลกการบรหารแบบมงผลสมฤทธควรประกอบดวยสาระสาคญ 4

สวน ดงน สวนท 1 บทนา สวนท 2 ทศทางของสถานศกษา สวนท 3 รายละเอยด แผนงานงาน/โครงการและงบประมาณ สวนท 4 การกากบตดตามประเมนผลและรายงาน

ขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธ (RBM)สามารถประยกตเทคนคการบรหารแผนกลยทธ 3 ขนตอนมาใชเพอเปนแปลกลยทธสแผนปฏบตการ ซงประกอบดวย 1)การวางแผน (Planning) 2) การปฏบ ต ( Implementation) และ 3 ) การประเมนผลการดาเ นนงาน (Evaluation)  

Page 39: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

39 | ห น า

เรองท 4.3 การเขยนโครงการทสอดคลองกบการบรหารแบบมงผลสมฤทธ

โครงการ หมายถง กจกรรมตางๆทจดทาขนอยางเปนกระบวนการเพอบรรลวตถประสงคหรอเปาหมายทกาหนดไว (สชาต ประสทธรฐสนธ.2547)

โครงการ หมายถง แผนยอยทเปนแผนปฏบตการและถกจดทาขนในลกษณะเปนรปธรรมมความชดเจนในระดบทสามารถนาไปเปนแนวทางในการปฏบต (สวมล ตรกานนท.2550)

โครงการ หมายถง แผนหรอเคาโครงตามทกะกาหนดไว ( เยาวด รางชยกล วบลยศร. 2551) สรป โครงการหมายถง กลมของกจกรรมทกาหนดขนเพอใชในการดาเนนงานใหบรรล

วตถประสงคทตงไว ความสมพนธระหวางแผนกบโครงการ

ในการแกปญหาจาเปนตองกาหนดกจกรรมขนตอนการดาเนนงานการแกปญหาอยางเปนระบบ ซงกลมกจกรรมในการใชแกปญหาใดปญหาหนงเราเรยกวา “โครงการ” กลมโครงการทแกปญหาในลกษณะเดยวกนหลาย ๆ โครงการ รวมเรยกวา “แผนงาน” เมอนาแผนงานตามภารกจขององคกรหลาย ๆ แผนงานมารวมกนเรยกวา “แผน” ลกษณะโครงการทด

โครงการเปนแผนงานทจดทาขนเพอการปฏบตภารกจขององคกรใหบรรลเปาหมายอยางมประสทธภาพ หากโครงการทจดทาขนเปนโครงการทด ยอมหมายถงประสทธภาพของการดาเนนงานและผลตอบแทนทองคกรหรอหนวยงานจะไดรบอยางคมคา อนจะนามาซงความกาวหนาของหนวยงานในทสด โครงการทดควรมลกษณะดงน

1. สามารถแกปญหาของหนวยงานหรอองคกรได 2. มรายละเอยด วตถประสงค และเปาหมายทชดเจน สามารถดาเนนงานได หรอมความ

เปนไปไดสง 3. มรายละเอยดของโครงการทมเหตผลเกยวเนองสมพนธกน กลาวคอ วตถประสงคตอง

สอดคลองกบปญหา และความตองการหรอหลกการเหตผล วธการทางานตองสอดคลองกบวตถประสงคเปนตน

4. สามารถสนองความตองการของสงคมและของกลมชนสวนใหญ และนโยบายของประเทศชาต

5. รายละเอยดของโครงการเขาใจงายและสามารถดาเนนการตามโครงการได 6. เปนโครงการทสามารถนาไปปฏบตไดสอดคลองกบแผนงานหลกขององคกร และสามารถ

ตดตามประเมนผลได 7. โครงการตองกาหนดระดบชนของขอมล มความเปนจรงและเปนขอมลทวเคราะหอยาง

รอบคอบแลว 8. โครงการตองไดรบการสนบสนน ทางดานทรพยากรอยางเหมาะสม และทางดานการ

บรหารอยางแทจรง

Page 40: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

40 | ห น า

9. โครงการจะตองมระยะเวลาดาเนนงาน กลาวคอจะตองระบวนเวลาทเรมตนและเวลาสนสดอยางชดเจน การเขยนโครงการ

การเขยนโครงการเพอใหสามารถบรรลวตถประสงคหรอเปาหมายทกาหนดไว จาเปนตองมองคประกอบหรอโครงสรางทชดเจนเพอใหสามารถนาไปปฏบตไดอยางชดเจน สมคด พรมจย (2550) ไดเสนอการเขยนโครงการ ดงน 1. ความสมพนธระหวางคาถามการดาเนนงานกบรายละเอยดโครงสรางของโครงการ

คาถาม รายละเอยดโครงสรางของโครงการ 1. จะทาอะไร 2. ทาไมจงตองทา 3. ทาเพออะไร 4. ทาอยางไร 5. จะทาเมอไร 6. ตองใชเงนและทรพยากรเทาใด 7. ใครเปนผรบผดชอบ 8. จะทราบผลการดาเนนงานได

อยางไร 9. มผลพลอยไดอะไรบาง

1. ชอโครงการ 2. หลกการและเหตผล 3. วตถประสงค/เปาหมาย 4. วธดาเนนการ 5. ระยะเวลาในการดาเนนงาน 6. งบประมาณและทรพยากร 7. บคคลหรอหนวยงานทรบผดชอบ

โครงการ 8. การตดตามและประเมนผลโครงการ 9. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

2. รายละเอยดของการเขยนโครงการ มดงตอไปน 2.1 ชอโครงการ เปนสวนทบอกวาเปนโครงการประเภทใด ทางานอะไร และมใครทเกยวของกบการทางานนน ชอโครงการควรมความชดเจนเหมาะสมและเขาใจงาย ควรเปนขอความสน ๆ ทสะทอนสาระของโครงการโดยสวนรวมมการเลอกใชถอยคาและขอความขยายทไมทาใหผอนเกดความสบสน 2.2 หลกการและเหตผล หรอบางครงใชคาวา ความเปนมาของโครงการหรอความสาคญของโครงการเปนสวนทเรมตนใหผอานหรอผใชโครงการนนไดเขาใจหรอทราบพนฐานความเปนมาของการทาโครงการดงกลาว ซงแสดงใหทราบวาทาไมจงตองจดทาโครงการนน ๆ ขน ขอความในสวนนจะตองชใหเหนปญหาวาทาไมจงตองจดทาโครงการขนใหม หรอตองปรบปรงโครงการทมอยแลวใหดขนพรอมกบชใหเหนวาสงทโครงการเสนอนน จะชวยแกไขปญหาดงกลาวไดอยางไร เพอชกจงใหผอานเหนคลอยตามความจาเปนของโครงการ โดยอาศยขอมลจากสภาพปญหา นโยบาย แผน ผลการศกษาวจย สถตขอมลหรอความคดเหนของบคคลทนาเชอถอเปนสงสนบสนน 2.3 วตถประสงคและเปาหมายของโครงการ เปนสวนทมความสาคญมากทสดสวนหนงของโครงการ โดยเฉาพะในการทจะตดตามประเมนผลโครงการดงกลาวเมอไดดาเนนการตามโครงการ นน ๆ ไปแลว ซงการตดตามและประเมนผลโครงการนนจะประเมนจากวตถประสงคและเปาหมายทกาหนดไวน การระบวตถประสงคของโครงการจะตองเฉพาะเจาะจง สามารถตอบคาถามไดวาสงทจะตองทาใหเกดขนในโครงการคออะไร ตองการผลงานหรอผลผลตอะไร เปนขอความทจะบอกใหผอานไดทราบวาจะเกดอะไรขน ภายหลงจากการสนสดโครงการ ตองเขยนใหชดเจนเฉพาะเจาะจง สามารถปฏบตไดและประเมนผลได

Page 41: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

41 | ห น า

2.3.1 การเขยนวตถประสงคทสอดคลองกบหลกการบรหารแบบมงผลสมฤทธ (RBM) ตองเขยนใหมองเหนผลลพธ (Outcomes) และผลผลต (Outputs) ของโครงการอยางชดเจน 2.3.2 เปาหมาย เปนรายละเอยดทบงบอกถงความตองการในการปฏบตงานภายหลงสนสดโครงการ แสดงถงความสาเรจของโครงการในเชงปรมาณและเชงคณภาพ ภายใตทรพยากร และระยะเวลาทกาหนดไวอยางชดเจน

2.3.2.1 เปาหมายเชงปรมาณ เปนรายละเอยดทกาหนดชนด ประเภทจานวนของผลการดาเนนงานเมอสนสดโครงการ

2.3.2.2 เปาหมายเชงคณภาพ เปนรายละเอยดทตองแสดงถงคณคาของผลผลตทไดรบจากการดาเนนโครงการทชถงประสทธภาพ 2.4 วธดาเนนการในสวนนของโครงการเปนสวนทระบถงขนตอนทแสดงถงรายละเอยด แนวทาง กลยทธ และวธการทจะทาในโครงการนน ๆ โดยละเอยดในการระบวธการดาเนนงานน จะตองชแจงรายละเอยดวาจะทาอะไร อยางไร เพยงใด และใครรบผดชอบและปฏบตดวยวธการใดจงจะสามารถบรรลวตถประสงคและเปาหมายทกาหนดไวไดภายในระยะเวลาทกาหนดไว วธดาเนนงานโครงการจะบอกถงสงตอไปน

2.4.1 ขนตอนสาคญ ๆ ของการดาเนนงาน 2.4.2 แผนการดาเนนงานทแสดงวธการดาเนนงานใหบรรลวตถประสงคของแตละ

ขอ รปแบบการนาเสนอแผนการดาเนนงานอาจจะจดทาในลกษณะตอไปน 2.4.2.1 แผนกาหนดรายงานการปฏบตงาน 2.4.2.2 ตารางการทางาน (Work Table) 2.4.2.3 ปฏทนปฏบตงาน (Calendar) 2.4.2.4 แผนควบคมการทางาน (Gantt Chart)

2.5 ระยะเวลาในการดาเนนงานโครงการ เปนการระบระยะเวลาการดาเนนงานโครงการตงแตเรมตนโครงการ จนกระทงถงเวลาเสรจสนโครงการวาใชเวลาทงหมดเทาใด โดยทวไปจะนาเสนอใหเหนระยะเวลาทไดเรมดาเนนงานตงแต วน เดอน ปอะไรและสนสด วน เดอน ปอะไร 2.6 งบประมาณและทรพยากร เปนการแสดงรายละเอยดของงบประมาณทใชในการดาเนนงานโครงการทงหมด จะตองระบถงยอดรวมของคาใชจายทงหมดของโครงการควรระบแหลงทมาของงบประมาณในการดาเนนงานโครงการหากงบประมาณไดมาจากหลายแหลง ใหระบใหชดเจนดวยวาไดมาจากแหลงไหน เปนจานวนเทาใด และระบรายละเอยดคาใชจายในแตละดานพรอมทงระบแหลงทรพยากรอนๆ ทเกยวของดวยใหชดเจน โดยทวไปงบประมาณของโครงการจะจาแนกเปนหมวดเงน ไดแก หมวดคาจางชวคราว หมวดคาตอบแทน หมวดคาใชสอย หมวดคาวสดครภณฑ และหมวดคาใชจายอน ๆ เปนตน 2.7 การตดตามและประเมนผลโครงการ เปนสวนทจะทาใหผรบผดชอบโครงการทราบวาในการดาเนนโครงการ สามารถเนนงานไดตามแผนทระบไวในโครงการทราบวาในการดาเนนโครงการ สามารถดาเนนงานไดตามแผนทระบไวในวตถประสงคมากนอยเพยงใด ดงนน ในการเขยนโครงการจาเปนทจะตองระบรายละเอยดในเรองการตรวจสอบความกาวหนาของโครงการ ประเมนผลระหวางการดาเนนงานและประเมนเมอสนสดโครงการวาจะดาเนนการอยางไร

การตดตามและประเมนโครงการตามหลกการบรหารแบบมงผลสมฤทธ (RBM) ตองกาหนดรายละเอยดตวชวดความสาเรจทเกดจากผลลพธ (Outcomes) และผลผลต (Outputs) ทสอดคลอง

Page 42: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

42 | ห น า

กบวตถประสงคของโครงการรวมทงกาหนดเครองมอและวธการประเมนทใชในการประเมนผลทชดเจน

2.8 ผรบผดชอบโครงการ ใหระบหนวยงานหรอผรบผดชอบในการดาเนนโครงการ ซงอาจจะเปนหนวยงานเดยวกนหรอหลายหนวยงาน ในกรณทผเสนอโครงการเปนคนละคนกนกบผรบผดชอบโครงการ ใหระบผเสนอโครงการไวดวย

เคาโครงการเขยนโครงการ

ชอโครงการ.................................................................................................................................. แผนงาน ..................................................................................................................................... สนองผลผลตหลกท..................................................................................................................... ลกษณะโครงการ.......................................................................................................................... ผรบผดชอบ................................................................................................................................. ระยะเวลาดาเนนงาน...................................................................................................................

1. หลกการและเหตผล…………………………..………………………………………………………………… 2. วตถประสงค

2.1 ผลลพธ (Outcomes) …………………………………………………………………………………………………………………………… 2.2 ผลผลต (Outputs) ……………………………………………………………………………………………………………………………

3. กจกรรมและการดาเนนงาน ท กจกรรม ระยะดาเนนงาน ผรบผดชอบ

รวม

4. งบประมาณ เงนงบประมาณ............................................บาท เงนนอกงบประมาณ.....................................บาท รวม.................................................บาท

5. การประเมนผล

ตวชวดความสาเรจ วธการประเมน เครองมอทใช ผลผลต (Outputs)

ผลลพธ (Outcomes)

Page 43: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

43 | ห น า

หลงจากศกษาเนอหาสาระตอนท 4 แลว โปรดปฏบตใบงานท 4

สรป โครงการ หมายถง กลมของกจกรรมทกาหนดขนเพอใชในการดาเนนงานใหบรรลวตถประสงคทตงไว ในการแกปญหาจาเปนตองกาหนดกจกรรมขนตอนการดาเนนงานการแกปญหาอยางเปนระบบ ซงกลมกจกรรมในการใชแกปญหาใดปญหาหนงเราเรยกวา “โครงการ” กลมโครงการทแกปญหาในลกษณะเดยวกนหลาย ๆ โครงการ รวมเรยกวา “แผนงาน” เมอนาแผนงานตามภารกจขององคกรหลาย ๆ แผนงานมารวมกนเรยกวา “แผน”

Page 44: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

44 | ห น า

ใบงานท 1

ชอหลกสตร การบรหารแบบมงผลสมฤทธ ตอนท 1 ความเปนมาและความสาคญของการบรหารแบบมงผลสมฤทธ คาชแจง จงตอบคาถามใหถกตอง 1. จงอธบายเพอเปรยบเทยบความเหมอน/แตกตางของความเคลอนไหวในการบรหารแบบมงผลสมฤทธระหวางในประเทศและตางประเทศ

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................ 2. จงอธบายความหมายของการบรหารแบบมงผลสมฤทธ

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

Page 45: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

45 | ห น า

ใบงานท 2

ชอหลกสตร การบรหารแบบมงผลสมฤทธ ตอนท 2 ขนตอนและเทคนคทเกยวของกบการบรหารแบบมงผลสมฤทธ คาชแจง จากการศกษาเรองเทคนคทเกยวของกบการบรหารแบบมงผลสมฤทธ ใหทานกาหนดปจจย

หลกความสาเรจ (CSFs) และตวชวดผลการปฏบตงานหลก (KPIs) ใหสอดคลองกบพนธกจทกาหนดให

พนธกจ ปจจยหลกความสาเรจ

(CSFs)

คาชวดผลการปฏบตงานหลก

(KPIs) การพฒนาครดานการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ

Page 46: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

46 | ห น า

ใบงานท 3

ชอหลกสตร การบรหารแบบมงผลสมฤทธ ตอนท 3 ปจจยททาใหการบรหารแบบมงผลสมฤทธประสบความสาเรจ คาชแจง จากการศกษา เรอง เงอนไขททาใหการบรหารแบบมงผลสมฤทธประสบความสาเรจให

ทานวเคราะหสภาพการดาเนนงานของสถานศกษาททานปฏบตงานอยในปจจบนเมอเปรยบเทยบกบการบรหารแบบมงผลสมฤทธตามแบบประเมนทกาหนดให

เงอนไขความสาเรจ พฤตกรรมทปรากฏโดยรวม

มความชดเจน ยงไมชดเจน 1. ผบรหารสนบสนนและเขารวมกจกรรมการวางแผน

เพอพฒนาสถานศกษาเสมอ

2. สถานศกษามแผนกลยทธในการพฒนาสถานศกษา 3. สถานศกษามระบบการสนบสนนงบประมาณให

โครงการ/กจกรรมทสอดคลองกบพนธกจ

4. มการกาหนดผรบผดชอบโครงการ/กจกรรมของสถานศกษาชดเจน

5. มการรายงานผลการดาเนนงานใหผเกยวของทราบ อยางตอเนอง

6. มระบบการประมวลผลขอมลทมประสทธภาพและรวดเรว

7. มคอมพวเตอรและซอฟแวรสนบสนนการจดเกบขอมล

8. มการวางระบบสารสนเทศภายในสถานศกษา 9. มการอบรมผเกยวของใหมความร ความเขาใจในการทางานทตนรบผดชอบเปนประจา

10. มการมอบอานาจใหผเกยวของสามารถตดสนใจในการทางาน

11. สถานศกษามระบบการนเทศ ตดตามผลการดาเนนงานตามโครงการ/กจกรรมอยางตอเนอง

12. ผรบบรการมความพงพอใจตอการดาเนนงานของสถานศกษา

ขอสงเกต

เกณฑการพจารณา ถาสถานศกษาดาเนนการตงแต 6 ขอขนไป ถอวามแนวโนมทจะเปนสถานศกษาทใชหลกบรหารแบบมงผลสมฤทธ

Page 47: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

47 | ห น า

ใบงานท 4

ชอหลกสตร การบรหารแบบมงผลสมฤทธ ตอนท 4.2 ทฤษฎการประยกตขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธสแผนปฏบตการประจาป คาชแจง จากการศกษา เรองการประยกตขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธสแผน

ปฏบตการใหทานกาหนดขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธใหสมพนธกบองคประกอบของแผนปฏบตการประจาป

องคประกอบแผนปฏบตการประจาป ขนตอนการบรหารแบบมงผลสมฤทธ บทนา

• สภาพปจจบนของสถานศกษา • ผลงานทประสบความสาเรจ

ทศทางสถานศกษา

• วสยทศน • พนธกจ • เปาประสงค • ผลผลตหลก • ตวชวด

แผนงาน/โครงการ

การกากบ ตดตาม ประเมนผลและรายงานผล

Page 48: คํานําkrukird.com/02302.pdf · 2016. 2. 25. · ตอนที่ 4 ทฤษฎีสู่การปฏ ิบัติในสถานศ ึกษาด้วยการบร

U T Q - 0 2 3 0 2 : ก า ร บ ร ห า ร ง า น ม ง ผ ล ส ม ฤ ท ธ

48 | ห น า

ใบงานท 4 (ตอ)

ชอหลกสตร การบรหารแบบมงผลสมฤทธ ตอนท 4.3 การเขยนโครงการทสอดคลองกบการบรหารแบบมงผลสมฤทธ คาชแจง จากการศกษาเรอง การเขยนโครงการนสอดคลองกบการบรหาร มงผลสมฤทธใหทาน

พจารณาเขยนโครงการตามฟอรมทกาหนด

เคาโครงการเขยนโครงการ ชอโครงการ............................................................................................................................................ แผนงาน ................................................................................................................................................ สนองผลผลตหลกท............................................................................................................................... ลกษณะโครงการ.................................................................................................................................... ผรบผดชอบ............................................................................................................................................ ระยะเวลาดาเนนงาน.............................................................................................................................

1. หลกการและเหตผล 2. วตถประสงค

2.1 ผลลพธ (Outcomes) …………………………………………………………………………………………… 2.2 ผลผลต (Outputs) ……………………………………………………………………………………………

3. กจกรรมและการดาเนนงาน ท กจกรรม ระยะดาเนนงาน ผรบผดชอบ

4. งบประมาณ เงนงบประมาณ..........................................บาท เงนนอกงบประมาณ.....................................บาท รวม.............................................บาท

5. การประเมนผล

ตวชวดความสาเรจ วธการประเมน เครองมอทใช

ผลผลต (Outputs)

ผลลพธ (Outcomes)