Top Banner
บทที1 บทนำ 1.1 ที่มำและควำมสำคัญของกำรศึกษำ ประเทศไทยได้มีสะพานข้ามแม่น าโขงแห่งแรกโดยเชื่อมต่อจังหวัดหนองคาย ประเทศไทย กับนครหลวงเวียงจันทร์ สปป.ลาว ทาพิธีเปิดเมื่อวันที4 เมษายน พ.ศ. 2537 โดยพระบาทสมเด็จ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พระมหากษัตริย์แห่งประเทศไทย และนายหนูฮัก พูมสะหวัน ประธานประเทศลาว นอกจากนี ้ เมื่อวันที9 มกราคม พ.ศ. 2550 ประเทศไทยได้ทาการเปิดใช้ สะพานข้ามแม่น าโขงแห่งที2 ซึ ่งเชื่อมต่อจังหวัดมุกดาหาร ประเทศไทยเข้ากับแขวงสะหวันนะเขด สปป.ลาว ซึ ่งการสร้างสะพานเหล่านี ้เป็นส่วนหนึ ่งของเส้นทางเศรษฐกิจและการพัฒนาลุ ่มแม่น โขงของธนาคารการพัฒนาแห่งเอเชีย (ADB) หลังจากมีการเปิดใช้สะพานข้ามแม่น าโขงทั ้ง 2 แห่ง จนกระทั ่งในวันที11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2554 ได้มีการเปิดใช้สะพานข้ามแม่น าโขงแห่งที3 โดย เชื่อมต่อจังหวัดนครพนม ประเทศไทย กับแขวงคาม่วน สปป.ลาว ซึ ่งการสร้างสะพานข้ามแม่น โขงไทย ลาว ขึ ้นเพื่อเชื่อมระหว่างประเทศไทยกับประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชน ลาว และประเทศในแถบภูมิภาคอินโดจีน ส่งผลให้ภูมิภาคแถบนี ้มีการติดต่อค ้าขาย และแลกเปลี่ยน ขนบธรรมเนียมประเพณีวัฒนธรรมซึ ่งกันและกัน รวมทั ้งจะก่อให้เกิดความเจริญทางด้านเศรษฐกิจ สังคม การศึกษา การคมนาคมและการท่องเที่ยวมากขึ ้น (วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี, 2555) จังหวัดนครพนม ซึ ่งตั ้งอยู ่ในเส้นทางเชื่อมโยงแนวระเบียงเศรษฐกิจแนวตะวันออก - ตะวันตก ( East-West Economic Corridor : EWEC) ตั ้งแต่เปิดสะพานข ้ามแม่น าโขงแห่งที3 (นครพนม-คาม่วน) จังหวัดนครพนมได้กลายเป็นจังหวัดที่ได้รับการจับตามองว่าจะเป็นพื ้นทีเศรษฐกิจใหม่และกาลังจะกลายเป็นศูนย์กลางทางการค้าและการลงทุน การคมนาคมขนส่ง และ การท่องเที่ยว ของอนุภูมิภาคอินโดจีน สะพานข้ามแม่น าโขงแห่งนี ้นอกจากจะเป็นจุดเชื่อมโยงใน อนุภูมิภาคที่สาคัญแห่งหนึ ่งดังกล่าวแล้ว ยังเป็นการสนับสนุนระบบการขนส่งที่ช่วยพัฒนา ระบบโลจิสติกส์ให้สมบูรณ์และยั่งยืน เนื่องจากเป็นโครงข่ายที่เชื่อมสู ่ภาคกลางของ สปป.ลาวและ เวียดนาม รวมถึงภาคใต้ของประเทศจีน ซึ ่งเป็นระยะทางที่ใกล้ที่สุดจากพรมแดนไทยไปยัง เวียดนามและจีน รวมทั ้งสามารถเปิดเส้นทางการค้าออกท่าเรือน าลึกที่เมืองหวุ้งอาง ของเวียดนาม ได้ ตลอดจนการขนส่งสินค้าจากจีนที่เมืองหนานหนิงมายังประเทศไทยซึ ่งใช้เวลาน้อย นอกจากนี
11

บทที่ 1 - Chiang Mai Universitycmuir.cmu.ac.th/bitstream/6653943832/11501/4/econ31055tp... · 2014-09-18 · บทที่ 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

Jan 25, 2020

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: บทที่ 1 - Chiang Mai Universitycmuir.cmu.ac.th/bitstream/6653943832/11501/4/econ31055tp... · 2014-09-18 · บทที่ 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

บทท 1 บทน ำ

1.1 ทมำและควำมส ำคญของกำรศกษำ

ประเทศไทยไดมสะพานขามแมน าโขงแหงแรกโดยเชอมตอจงหวดหนองคาย ประเทศไทยกบนครหลวงเวยงจนทร สปป.ลาว ท าพธเปดเมอวนท 4 เมษายน พ.ศ. 2537 โดยพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช พระมหากษตรยแหงประเทศไทย และนายหนฮก พมสะหวน ประธานประเทศลาว นอกจากน เมอวนท 9 มกราคม พ.ศ. 2550 ประเทศไทยไดท าการเปดใชสะพานขามแมน าโขงแหงท 2 ซงเชอมตอจงหวดมกดาหาร ประเทศไทยเขากบแขวงสะหวนนะเขด สปป.ลาว ซงการสรางสะพานเหลานเปนสวนหนงของเสนทางเศรษฐกจและการพฒนาลมแมน าโขงของธนาคารการพฒนาแหงเอเชย (ADB) หลงจากมการเปดใชสะพานขามแมน าโขงทง 2 แหง จนกระทงในวนท 11 พฤศจกายน พ.ศ. 2554 ไดมการเปดใชสะพานขามแมน าโขงแหงท 3 โดยเชอมตอจงหวดนครพนม ประเทศไทย กบแขวงค ามวน สปป.ลาว ซงการสรางสะพานขามแมน าโขงไทย – ลาว ขนเพอเชอมระหวางประเทศไทยกบประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว และประเทศในแถบภมภาคอนโดจน สงผลใหภมภาคแถบนมการตดตอคาขาย และแลกเปลยนขนบธรรมเนยมประเพณวฒนธรรมซงกนและกน รวมทงจะกอใหเกดความเจรญทางดานเศรษฐกจ สงคม การศกษา การคมนาคมและการทองเทยวมากขน (วกพเดย สารานกรมเสร, 2555)

จงหวดนครพนม ซงต งอยในเสนทางเชอมโยงแนวระเบยงเศรษฐกจแนวตะวนออก-ตะวนตก (East-West Economic Corridor : EWEC) ตงแตเปดสะพานขามแมน าโขงแหงท 3 (นครพนม-ค ามวน) จงหวดนครพนมไดกลายเปนจงหวดทไดรบการจบตามองวาจะเปนพนทเศรษฐกจใหมและก าลงจะกลายเปนศนยกลางทางการคาและการลงทน การคมนาคมขนสง และการทองเทยว ของอนภมภาคอนโดจน สะพานขามแมน าโขงแหงนนอกจากจะเปนจดเชอมโยงในอนภมภาคทส าคญแหงหนงดงกลาวแลว ยงเปนการสนบสนนระบบการขนสงทชวยพฒนาระบบโลจสตกสใหสมบรณและย งยน เนองจากเปนโครงขายทเชอมสภาคกลางของ สปป.ลาวและเวยดนาม รวมถงภาคใตของประเทศจน ซงเปนระยะทางทใกลทสดจากพรมแดนไทยไปยงเวยดนามและจน รวมทงสามารถเปดเสนทางการคาออกทาเรอน าลกทเมองหวงอาง ของเวยดนามได ตลอดจนการขนสงสนคาจากจนทเมองหนานหนงมายงประเทศไทยซงใชเวลานอย นอกจากน

Page 2: บทที่ 1 - Chiang Mai Universitycmuir.cmu.ac.th/bitstream/6653943832/11501/4/econ31055tp... · 2014-09-18 · บทที่ 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

2

ยงชวยกระตนเศรษฐกจตามแนวชายแดนไทย – ลาว และในอนภมภาค รวมถงการเอออ านวยตอการขยายความรวมมอในกรอบพหภาค และความรวมมอทางเศรษฐกจในอนภมภาคลมแมน าโขง กอใหเกดผลประโยชนทงสองประเทศ และประเทศในกลมอนภมภาค

ควำมส ำคญกำรคำชำยแดนไทย – ลำว (แขวงค ำมวน) แขวงค ามวนเปนเมองส าคญดานการคาระหวางไทยกบลาว อยตรงขามจงหวดนครพนม มแมน าโขงเปนพรมแดนธรรมชาตกนอย และอยระหวางแขวงบอลค าไชกบแขวงสะหวนนะเขต อยหางจากนครเวยงจนทรลงมาทางทศใต 350 กโลเมตร แขวงค ามวนมพนท 16,315 ตารางกโลเมตร ประชากรประมาณ 350,000 คน ทงนสภาพโดยทวไปของแขวงค ามวนเปนเขตภเขาทมทรพยากรธรรมชาตทอดมสมบรณ อาท ปาไม แหลงน า และแรธาต (ยปซม ตะกวและหนปน) รวมท งมแหลงทองเทยวทางธรรมชาตทสวยงาม และประชาชนสองฝงแมน าโขงมขนบธรรมเนยมประเพณ วฒนธรรม และภาษาทคลายคลงกน ท าใหมความคนเคยสนทสนมกนมานาน จงท าใหการคาชายแดนมการเตบโตมาอยางตอเนอง นอกจากน แขวงค ามวนยงมศกยภาพในการพฒนาดานคมนาคมขนสง และการทองเทยวอกดวย เนองจากมเสนทางคมนาคมทเชอมระหวางไทย ลาว และเวยดนาม ถง 2 เสนทาง ไดแก ทางหลวงแผนดนหมายเลข 8 (นครพนม –ทาแขก – น าพาว – เกาแตรว – วนห) และทางหลวงแผนดนหมายเลข 12 (นครพนม – ทาแขก – มะหาไชย – จาลอ – ทาเรอหวงอาง)

ควำมส ำคญกำรคำชำยแดนไทย – ลำว (จงหวดนครพนม) จงหวดนครพนมเปนจงหวดทมแนวชายแดนตดตอกบแขวงค ามวน สปป.ลาว มแมน าโขงเปนเสนพรมแดนธรรมชาต โดยการคาชายแดนอาศยความสมพนธทดซงมมาแตอดต มความไววางใจระหวางพอคาชาวไทยกบลาว ซงพอคาชายแดนโดยสวนใหญจะเปนคนในทองถน การคาชายแดนไทย – ลาว จงหวดนครพนม นอกจากจะเชอมโยงการคากบลาวแลว ยงสามารถเชอมตอไปยงประเทศเวยดนามไดโดยใชทางหลวงแผนดนหมายเลข 8 และทางหลวงแผนดนหมายเลข 12 นอกจากน จงหวดนครพนมยงไดมการกอสรางสะพานขามแมน าโขงแหงท 3 และมการเปดใชเมอวนท 11 พฤศจกายน พ.ศ. 2554 โดยกรมทางหลวง (ทล.) ไดท าพธเปดใชสะพานขามแมน าโขงแหงท 3 ซงมบรษทอตาเลยนไทย ดเวลอปเมนต จ ากด(มหาชน) หรอ Italian-Thai Development Public Company Limited เปนผรบเหมากอสราง วงเงน 1,723 ลานบาท ซงโครงการกอสรางสะพานมตรภาพ 3 เปนโครงการทไทยและลาว มนโยบายรวมกนทจะสงเสรมการพฒนาพนท และกจกรรมทางเศรษฐกจในลกษณะเมองคแฝด และเปนแนวทางการพฒนาการเชอมโยง

Page 3: บทที่ 1 - Chiang Mai Universitycmuir.cmu.ac.th/bitstream/6653943832/11501/4/econ31055tp... · 2014-09-18 · บทที่ 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

3

ดานขนสง เรองการคา และโลจสตกส การอ านวยความสะดวกการคาและคมนาคมขนสงบรเวณจดผานแดน การพฒนาเมองชายแดนจากฐานการผลตของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เพอแปรสภาพจาก Transport Corridor (ดานการขนสง) ไปส Economic Corridor (ดานเศรษฐกจ) เปนประตการคาสฝงตะวนออกททะเลจนใต ประเทศเวยดนาม ตามกรอบการพฒนาความรวมมอทางเศรษฐกจในอนภมภาคลมน าโขง (Greater Mekong Sub-Region: GMS) เพอเปนฐานการบรการ การคา การลงทน และการทองเทยว ซงเชอวาภายหลงจากการเปดใชสะพานขามแมน าโขงแหงน จะชวยสงเสรมใหการคาไทย – ลาว มการขยายตวมากยงขน

1.1.1 ควำมส ำคญของกำรคำชำยแดนตอจงหวดนครพนม นครพนมเปนจงหวดชายแดนตงอยในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (ตอนบน) ของ

ประเทศไทย มลกษณะเปนแนวยาวตดสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) ตามฝงแมน าโขงประมาณ 153 กโลเมตร มเนอทประมาณ 5,512.7 ตารางกโลเมตร หรอ 3.4 ลานไร

ส านกงานพาณชยจงหวดนครพนม (2549) รายงานวา การคาไทยลาว ท จ ง ห ว ดนครพนมเปนการคากบเมองตางๆ ในแขวงค ามวน โดยผานดานศลกากรนครพนม ตรงขามกบทาแขก มจดผานแดนชวคราว 1 แหง ทต าบลทาอเทน (อ าเภอทาอเทนตรงขามกบเมองหนปน แขวงค ามวน) และมจดผอนปรน 4 แหง ไดแก (1) บานดอนแพง อ าเภอบานแพง จงหวดนครพนม – บานบงกวาง เมองปากกระดง แขวงบอลค าไซ (2) อ าเภอทาอเทน จงหวดนครพนม – บานหนปน แขวงค ามวน (3) อ าเภอธาตพนม จงหวดนครพนม – เมองหนองบก แขวงค ามวน (4) อ าเภอเมอง และบานหนาด จงหวดนครพนม – บานปากเปง แขวงค ามวน

ตำรำงท 1.1 แสดงสถตมลคาการคาชายแดนไทย – สปป.ลาว ป 2553-2555 (ม.ค.-เม.ย.)

รายการ

มลคา (ลานบาท) อตราการเปลยนแปลง (รอยละ)

2553 2554 2554

(ม.ค.-เม.ย.) 2555

(ม.ค.-เม.ย.) 2553 2554

2554 (ม.ค.-เม.ย.)

2555 (ม.ค.-เม.ย.)

มลคาการคา การสงออก การน าเขา ดลการคา

91,541.33 67,606.02 23,935.72 43,732.12

118,671.31 84,201.72 34,469.59 49,732.13

36,475.78 26,558.41 9,917.37

16,641.04

50,394.50 38,464.71 11,929.79 26,534.92

27.16 20.63 50.12

29.64 24.55 44.01

22.08 14.50 48.38

38.16 44.83 20.29

ทมำ : กองเทคโนโลยสารสนเทศและสอสาร ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย โดยความรวมมอจากกรมศลกากร

จากตางรางท 1.1 จะเหนวาภาวะการคาชายแดนไทย-สปป.ลาวในป 2554 มมลคาการคารวม 118,671.31 ลานบาท (ป 2553 มลคา 91,541.73 ลานบาท) หรอเพมขนรอยละ 27.16 โดยแบงเปนการสงออก 84,201.72 ลานบาท (ป 2553 มลคา 67,606.02 ลานบาท) เพมขนรอยละ 20.63

Page 4: บทที่ 1 - Chiang Mai Universitycmuir.cmu.ac.th/bitstream/6653943832/11501/4/econ31055tp... · 2014-09-18 · บทที่ 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

4

การน าเขา 34,469.59 ลานบาท (ป 2553 มลคา 23,935.72 ลานบาท) เพมขนรอยละ 50.12 ไดเปรยบดลการคา 49,732.13 ลานบาท

ส าหรบป 2555 (ม.ค.-เม.ย.) มมลคาการคารวม 50,394.50 ลานบาท เพมขนจากระยะเดยวกนของป 2554 (มลคา 36,475.78 ลานบาท) คดเปนรอยละ 38.16 แบงเปนการสงออก 38,464.71 ลานบาท เพมขนรอยละ 44.83 การน าเขา 11,929.79 ลานบาท เพมขน 20.29 ไดเปรยบดลการคา 26,534.92 ลานบาท จะเหนไดวา อตราขยายตวการคาของไทยมแนวโนมทสงขน

ทมำ : ศลกากรจงหวดนครพนม

รปท 1.1 มลคาการคาชายแดน ณ ดานจงหวดนครพนม (ลานบาท)

จากรปท 1.1 แสดงใหเหนถงมลคาการคาชายแดน (รายเดอน) ณ ดานศลกากรจงหวดนครพนม โดยแสดงถงมลคารวมตงแตเดอนมกราคม ป 2554 ถงเดอน เมษายน ป 2555 จะเหนวา โดยสวนใหญ ไทยไดเปรยบดลการคา มเพยงเดอนธนวาคม ป 2554 ทไทยเสยดลการคาเปนมลคา 133.7 ลานบาท และเดอนมนาคม ป 2555 เสยดลการคาเปนมลคา 8.15 ลานบาท

Page 5: บทที่ 1 - Chiang Mai Universitycmuir.cmu.ac.th/bitstream/6653943832/11501/4/econ31055tp... · 2014-09-18 · บทที่ 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

5

ตำรำงท 1.2 แสดงสถตมลคาการคาชายแดนไทย-สปป.ลาวของดานศลกากรทส าคญ 3 จงหวด ป 2553-2554

(หนวย : ลานบาท)

ดำน ประเภท ป 2553 ป 2554 อตรำกำรเปลยนแปลง

(รอยละ) ป 2554/2555

ดานศลกากรหนองคาย จงหวดหนองคาย

มลคารวม 38,039.96 46,707.41 22.79 สงออก 35,140.34 44.272.50 25.99 น าเขา 2,899.62 2,434.91 -16.23

ดลการคา 32,240.72 41,873.59 29.77

ดานศลกากรนครพนม จงหวดนครพนม

มลคารวม 4,323.10 5,340.79 23.54 สงออก 2,776.36 2,917.90 5.1 น าเขา 1,546.74 2,422.90 56.65

ดลการคา 1,229.61 495 -59.74

ดานศลกากรมกดาหาร จงหวดมกดาหาร

มลคารวม 22,300.97 27,592.61 23.73 สงออก 9,276.54 9,665.35 4.19 น าเขา 13,024.43 17.927.26 37.64

ดลการคา -3,747.88 -8,261.91 -120.44

รวม

มลคำรวม 64,664.03 79,640.81 23.16

สงออก 47,193.24 56,855.75 20.47

น ำเขำ 17,470.79 22,785.07 30.42

ดลกำรคำ 29,722.45 34,070.68 14.63

ทมำ : กรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย. มนาคม 2555

จากตารางท 1.2 จะเหนไดวา ในป 2554 มลคาการคาดานศลกากรจงหวดหนองคาย มมลคา 46,707.41 ลานบาท (เมอเทยบกบป 2553 มลคาการคาเพมขน 8,667.45 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 22.79) มลคาการคาของดานศลกากรจงหวดนครพนม มมลคา 5,340.79 ลานบาท (เมอเทยบกบป 2553 มลคาการคาเพมขน 1,017.69 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 23.54) และมลคาการคาของดานศลกากรจงหวดมกดาหาร มมลคา 27,592.61 ลานบาท (เมอเทยบกบป 2553 มลคาการคาเพมขน 5,291.64 หรอคดเปนรอยละ 23.73) แสดงถงศกยภาพการคาชายแดนสงขนทง 3 จงหวด

Page 6: บทที่ 1 - Chiang Mai Universitycmuir.cmu.ac.th/bitstream/6653943832/11501/4/econ31055tp... · 2014-09-18 · บทที่ 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

6

1.1.2 กำรคำไทย - ลำว ระหวำงจงหวดนครพนม – แขวงค ำมวน เดมการขนสงสนคาและการทองเทยวกบประเทศ สปป.ลาว ระหวางจงหวดนครพนม

กบแขวงค ามวน มกใชการขามฟากของผโดยสารและประชาชนไทย -ลาว โดยใชเรอโดยสารสญชาตไทย – ลาว และการขนสงสนคาระหวางไทย – ลาว ซงมปรมาณสนคาจ านวนมาก โดยใชรถปคอพ รถหกลอ รถบรรทกสบลอ รถพวงเทรลเลอร จากฝงไทย ขนเรอแพขนานยนตขามฟากททาดานเปนหลก โดยมเรอแพขนานยนตประมาณ 10 ล า แตละล าบรรทกน าหนกได 20-30 ตน สภาพการขนสงคอนขางแออด ทาเทยบเรอคบแคบ การกอสรางสะพานขามแมน าโขงแหงท 3 ระหวางจงหวดนครพนมกบแขวงค ามวน จงท าใหเกดความสะดวก ประหยดเวลาและคาใชจายในการเดนทาง รวมทงสงเสรมการพฒนาพนททองเทยวและกจกรรมระหวางประเทศ

สะพานขามแมน าโขงแหงท 3 นเรมด าเนนการตงแตเดอนกมภาพนธ 2551 ใชเวลาด าเนนการ 30 เดอน และในวนท 11 พฤศจกายน 2554 (11/11/2011) สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทรงเสดจพระราชด าเนนทรงไปเปนประธานเปดสะพานขามแมน าโขงแหงท 3 (นครพนม -ค ามวน) พรอมกบ ฯพณฯ บนย ง วอละจต รองประธานประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว

ส าหรบสะพานขามแมน าโขงแหงท 3 เปนสะพานทเชอมตอระหวางประเทศไทย (จงหวดนครพนม) กบประเทศลาว (แขวงค ามวน) ซงฝายไทยและลาวไดมการก าหนดจดทจะสรางสะพานรวมกน คอ บานหอม ต าบลอาจสามารถ อ าเภอเมอง จงหวดนครพนม หางจากตวเมองจงหวดนครพนมประมาณ 11 กโลเมตร ส าหรบฝงลาว ตรงกบบานเวนใต เมองทาแขก แขวงค ามวน หางออกไปจากเมองทาแขกประมาณ 13 กโลเมตร โดยมการพจารณา ณ จดดงกลาวเปนจดทเหมาะสมทสดทจะท าการกอสราง เนองจากจะมผลกระทบทางสงแวดลอมนอยทสด และมงบประมาณทใชเปนของประเทศไทย 100 เปอรเซนตในการกอสรางจ านวน 1,723 ลานบาท ความยาว 1,423 เมตร ความกวาง 13 เมตร ขนาด 2 ชองจราจร เปนสวนหนงของทางหลวงสายเอเชย (Asian Highway) สาย AH 15 เปนประตสอนโดจน ดานการคมนาคม ขนสงการคา และการทองเทยวเชอมโยงจากไทย-ลาว-เวยดนามและจนตอนใต ซงเชอมตอโครงขายคมนาคมทางหลวงหมายเลข 22 ระหวางจงหวดอดรธาน สกลนคร นครพนม ไปยงทางหลวงหมายเลข 12 ของ สปป. ลาว ทาแขก – ดงเหย (จงหวดกวางบงห) ระยะทาง 310 กโลเมตร และเสนทางหมายเลข 8 นครพนม – ทาแขก หลกซาว วนห (จงหวดเงอาน) ระยะทาง 331 กโลเมตร ตามยทธศาสตรความรวมมอทางเศรษฐกจ อรวด – เจาพระยา – แมโขง (ACMECS) และพรอมเขาสการเปนประชาคมอาเซยน (AEC) ในป 2558

Page 7: บทที่ 1 - Chiang Mai Universitycmuir.cmu.ac.th/bitstream/6653943832/11501/4/econ31055tp... · 2014-09-18 · บทที่ 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

7

นอกจากนแผนการสรางสะพานแหงท 3 น ไดสอดคลองกบโครงการความรวมมอของกลมอนภมภาคลมแมน าโขง (Great Mekong Sub-Region: GMS) ซงเปนหนงในความพยายามทจะสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจ และพฒนาระบบโลจสตกส เพอใหกลมประเทศสมาชกทง 6 ประเทศสามารถแขงขนในตลาดโลกได ดวยวตถประสงคทชดเจนของความรวมมอ GMS ทตองการใหภมภาคเขมแขง มความเชอมโยง และมความเปนเอกภาพ ซงความรวมมอทางเศรษฐกจนยงมขอจ ากดในการพฒนาในหลายๆประเทศสมาชก โดยเฉพาะอยางยง เรองของความไมพรอมเรองโครงสรางพนฐาน และตนทนทางโลจสตกสทยงคงสงเมอเทยบกบประเทศพฒนาแลว

ดงนนการศกษาน ใหความสนใจในเรองปจจยทมผลตอการสงออกของไทยไปสปป.ลาว โครงสราง รปแบบ และระบบการคาชายแดนในจงหวดนครพนม รวมถงพฤตกรรมของผประกอบการการคาชายแดนจงหวดนครพนม ปญหาและอปสรรค ตลอดจนทศนคตของผประกอบการและรปแบบการพฒนาการคาชายแดนบรเวณเขตพนทการคาชายแดน ภายหลงจากมการสรางสะพานขามแมน าโขงแหงท 3 เสรจสนเมอวนท 11 พฤศจกายน พ.ศ. 2554 1.2 วตถประสงคของกำรศกษำ

1. ศกษาปจจยในการดงดดการคาเพอก าหนดปรมาณการคาชายแดนไทย-ลาว 2. เพอศกษาพฤตกรรมของผประกอบการการคาชายแดนจงหวดนครพนม ตลอดจนปญหา

และอปสรรค ทเกดขนระหวางการคาชายแดนของจงหวดนครพนม – แขวงค ามวน 3. เพอศกษาโครงสราง รปแบบ และระบบการคาชายแดนระหวางจงหวดนครพนมกบแขวงค า

มวน 4. เพอศกษาระดบทศนคตของผประกอบการคาชายแดนตอการสรางความรวมมอทาง

เศรษฐกจ การคา การลงทน การขนสงและการทองเทยว หลงจากมสะพานขามแมน าโขงแหงท 3

1.3 ประโยชนทจะไดรบจำกกำรศกษำ 1. ทราบถงปจจยส าคญในการก าหนดปรมาณการคาชายแดนไทย-ลาว 2. ทราบถงพฤตกรรมของผประกอบการการคาชายแดนจงหวดนครพนม ตลอดจนปญหา

อปสรรค และขอจ ากดในการประกอบธรกจชายแดน นอกจากนยงใชเปนแนวทางในการพฒนาความรวมมอระหวางไทย – ลาว พฒนาเศรษฐกจชายแดนและเศรษฐกจทองถนของภาครฐ

3. ทราบถงโครงสราง รปแบบ และระบบการคาชายแดนระหวางจงหวดนครพนมกบแขวงค ามวน

Page 8: บทที่ 1 - Chiang Mai Universitycmuir.cmu.ac.th/bitstream/6653943832/11501/4/econ31055tp... · 2014-09-18 · บทที่ 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

8

4. ทราบถงระดบทศนคตของผประกอบการคาชายแดนตอการสรางความรวมมอทางเศรษฐกจ การคา การลงทน การขนสงและการทองเทยว หลงจากมสะพานขามแมน าโขงแหงท 3

1.4 แผนกำรด ำเนนงำน ขอบเขต และวธกำรวจย การศกษาวจยเพอใหบรรลวตถประสงคในการศกษาครงนวางแนวทางการศกษาโดยใชขอมลปฐมภม (Primary data) จากกลมตวอยางและขอมลทตยภม (Secondary data) ทไดจากการคนควางานวจยและเอกสารทเกยวของมาศกษาและวเคราะหดงน

1) ระดบมหภาค (Macro level) โดยใชแบบจ าลองแรงดงดด (Gravity Model) เพอเปรยบเทยบปรมาณการคาทประมาณการไดจากแบบจ าลองและการคาจรง ดวยแบบจ าลองแรงดงดด (Gravity Model) ดวยวธการประมาณคาแบบ OLS (Ordinary Least Squares) โดยใชขอมลอนกรมตดขวาง (Panel Data) ตงแตป พ.ศ. 2535-2554 ซงใชโปรแกรมส าเรจรป Eview7

2) ระดบจลภาค (Micro level) โดยการออกแบบสอบถาม รวมทงสมภาษณผประกอบการคาชายแดน จงหวดนครพนม ซงมเปาหมายเพอศกษา ลกษณะของผประกอบการการคาชายแดน สนคาทสงออก สนคาทซอขาย ฯลฯ สถตทใชในการวเคราะหขอมลแบบสอบถามคอสถตเ ชงพรรณนา (Descriptive Statistic) น าเสนอขอมลลกษณะขอมลทวไปของกลมตวอยางอยในรปของอตราสวน และรอยละเปนส าคญ

การประมาณคาสภาพการคาชายแดนไทย – ลาวโดยใชการรวบรวมขอมลและสถตทางดานการคาในบรเวณเขตพนทการคาชายแดนจงหวดนครพนม โดยวธการออกแบบสอบถามดวยการคดเลอกกลมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เพอใหไดขอมลเชงลก (In-depth Interview)

1.5 ประชำกรและกลมตวอยำง

ในการศกษาจะแบงประชากรและกลมตวอยางทใช คอ กลมตวอยางทเปนผประกอบการการคาชายแดนหรอตวแทนทางการคา เพอใหขอมลเปนตวแทนของกลมประชากรมความเหมาะสมและถกตองในทางสถต โดยใชสตรก าหนดกลมตวอยาง จากสตร

Page 9: บทที่ 1 - Chiang Mai Universitycmuir.cmu.ac.th/bitstream/6653943832/11501/4/econ31055tp... · 2014-09-18 · บทที่ 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

9

เมอ n คอ จ านวนสมาชกของกลมตวอยาง N คอ จ านวนอตราก าลงของผประกอบการทงหมด e คอ ความคลาดเคลอนทยอมรบได 5%

ในการศกษาครงนไดมการค านวณจากจ านวนผประกอบการในจงหวดนครพนม ซงไดขอมลจากส านกงานพาณชยจงหวดนครพนม มจ านวนทงหมด 46 ราย หากน ามาใชในสตรก าหนดกลมตวอยางจะไดจ านวนกลมตวอยาง ดงน

ดงนน กลมตวอยาง (n) ทจะท าการส ารวจ คอ จ านวนผประกอบการการคาชายแดนไทย – ลาว ณ จงหวดนครพนม 40 ราย

1.6 ขอมลทใชในกำรศกษำ

ขอมลปฐมภม (Primary Data) การน าขอมลเชงคณภาพทไดจากการส ารวจภาคสนาม ใชแบบสอบถาม และท าการสมภาษณ

ผประกอบการการคาชายแดนไทย-ลาว จ านวน 40 ราย ซงน ามาใชประกอบกบขอมลทตยภมจากแหลงตางๆ เพอวเคราะห แลวเรยบเรยงและน าเสนอเปนรายงานการศกษา

วธการใชแบบสอบถามเพอใหบรรลวตถประสงคในการศกษา ซงใชการออกแบบสอบถามทวไป และการออกแบบสอบถามพรอมการสมภาษณสมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เพอใหไดขอมลเชงลก (In-depth Interview) นอกจากนการเกบรวบรวมขอมลดงกลาวยงใชการส ารวจทางกายภาพโดยวธการสงเกตการณประกอบ

ขอมลทตยภม (Secondary Data) การเกบรวบรวมและศกษาขอมลทตยภมจากเอกสาร หนงสอ วารสาร สงพมพ รายงานจาก

สวนราชการ ภาคเอกชน ขาวสารจากสอมวลชนทกสาขา รวมถงงานวจยทเกยวของกบการคาชายแดนระหวางประเทศ โดยเฉพาะการคาชายแดนไทย – ลาว

Page 10: บทที่ 1 - Chiang Mai Universitycmuir.cmu.ac.th/bitstream/6653943832/11501/4/econ31055tp... · 2014-09-18 · บทที่ 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

10

1.7 นยำมศพท

กำรคำชำยแดน (Border trade) หมายถง การคาของจงหวดนครพนมใน 2 กรณ คอ 1) การซอขายสนคาของประชาชนบรเวณชายแดนของจงหวดนครพนมทมพรมแดนตดกบ

แขวงค ามวน 2) การน าสนคาเขาและสงสนคาออกผานจดผานแดนบรเวณชายแดนจงหวดนครพนม ซงม

พรมแดนตดกบแขวงค ามวน เฉพาะในสวนทมการผานพธการศลกากรอยางถกตอง ทงในสวนของการคาขามแดนและการคาผานแดน

กำรคำขำมแดน (Cross-border trade) หมายถง การน าสนคาเขาและการสงสนคาออกระหวางจงหวดนครพนม-แขวงค ามวน โดยผานจดผานแดนบรเวณชายแดน เฉพาะในสวนทผานพธการศลกากรอยางถกตอง

กำรคำผำนแดน (Transit trade) หมายถง การคาของจงหวดนครพนมใน 2 กรณ คอ 1) การน าเขาเพอสงออกตอ (Re-export) โดยจงหวดนครพนมน าเขาจากประเทศหนงและ

สงออกตอไปยงอกประเทศหนง ซงอาศยเสนทางขนสงสนคาผานจงหวดนครพนม 2) การน าเขาสนคาจากประเทศหนงผานแขวงค ามวนเขาจงหวดนครพนม หรอการสงออก

สนคาจากจงหวดนครพนมไปยงประเทศอนๆ เชน เวยดนาม และจนตอนใต กำรคำในระบบ หมายถง การคาทด าเนนการตามปกตผานพธการทางศลกากรถกตองตาม

กฎหมาย กำรคำนอกระบบ หมายถง การซอขายแลกเปลยนสนคาหรอกจกรรมทแอบแฝงปดปงและ

ไมยอมรบใหเปนกจกรรมของเศรษฐกจในระบบ ทงๆทกจกรรมเหลานนเปนกจกรรมทกอใหเกดการผลต รายได การจางงาน และใชทรพยากรเชนเดยวกบกจกรรมเศรษฐกจในระบบทวไป

จดผำนแดนถำวร เปนจดผานแดนทเปดใหประชาชนจากทงสองประเทศสามารถตดตอคาขายและสงผานสนคาไปอยางเปนการถาวร ทงนไดรบความเหนชอบจากรฐบาลทงสองฝายมวตถประสงคเพอใหประชาชนทงสองประเทศ นกทองเทยว และยานพาหนะ สามารถสญจรไปมาเพอการคา การทองเทยว และอนๆ โดยไดรบความเหนชอบจากรฐบาลทงสองประเทศ

จดผอนปรน เปนจดผานแดนทเปดเพออ านวยความสะดวกแกประชาชนประเทศทงสองทอยอาศยบรเวณชายแดนใหสามารถท าการแลกเปลยน ซอ – ขายสนคาจ านวนไมมากทจ าเปนตอการด ารงชวตประจ าวน โดยมการก าหนดพนท ระยะเวลาในการซอ – ขาย แลกเปลยนสนคาทแนนอน ทงน กระทรวงมหาดไทยไดใหอ านาจแกผวาราชการจงหวดทมชายแดนตดตอลาวพจารณาเปดจดผอนปรน

Page 11: บทที่ 1 - Chiang Mai Universitycmuir.cmu.ac.th/bitstream/6653943832/11501/4/econ31055tp... · 2014-09-18 · บทที่ 1. บทน ำ. 1.1. ที่มำและควำมส

11

จ ด ผ ำนแดน ช วครำว เ ปน จดผ านแดน ท เ ป ด เ ม อ ม ผ ส ง ออก – น า เ ข า ร อ งขอกระทรวงมหาดไทยของไทย และกระทรวงปองกนความสงบของลาว ใหเปดดานเปนการชวคราวเพออ านวยความสะดวกในการเดนทาง ตดตอ หรอ ขนสงสนคา การเปดจดผานแดนประเภทนจะอนญาตใหผานเฉพาะผทท าการรองขอเทาน น และก าหนดระยะเวลา สถานทการเปดดานไวแนนอน

ดำนพรมแดน หมายถง ดานหนาทมเขตแดนของประเทศตดกบประเทศเพอนบาน จดตงขนเพอควบคมสนคากอนทจะเดนทางมาทดานศลกากร ซงโดยนยของวตถประสงคแลว ดานพรมแดนจะอยหางจากดานศลกากรมาก เชน 50-80 ตาม พ.ร.บ. ศลกากร ฉบบท 7 พ.ศ. 2480

ดำนศลกำกร หมายถง ทาหรอทส าหรบการน าเขาหรอสงออกซงของประเทศใดๆ หรอทกประเภททางทะเล ทางบก หรอทางอากาศ และเปนปฏบตพธการศลกากร ทงปวง ซงดานศลกากรตงขน โดยกฎกระทรวง โดยอาศยอ านาจตามมาตร 4 แหง พ.ร.บ. ศลกากร พ.ศ. 2469

โพยกวน หมายถง การประกอบกจการเปนตวแทนรวบรวมเงนจากบคคลอนหลายคนเพอน าเงนนนไปซอปจจยช าระเงนตางประเทศจากธนาคารรบอนญาตหรอตวแทนรบอนญาตเพอสงไปเลยงดครอบครวและญาตพนองของบคคลนนๆในตางประเทศและเรยกชอเปนทางการวา “ตวแทนซอเงน”

ACMECS (Ayeyawady - Chao Phraya - Mekong Economic Cooperation Strategy) หรอ ยทธศาสตรความรวมมอทางเศรษฐกจ อรวด-เจาพระยา-แมโขง ระหวางกมพชา ลาว พมา ไทย และเวยดนาม เปนกรอบความรวมมอทางเศรษฐกจในระดบอนภมภาคทจดตงขนเพอใช ประโยชนจากความแขงแกรงและความหลากหลายของทงหาประเทศสมาชก เพอสงเสรมการพฒนาอยางสมดล

AEC (ASEAN Economic Community) หรอ ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เปนการรวมกลมทางเศรษฐกจทลกซงและกวางขวางขนกวาการด าเนนงานของ อาเซยนทผานมา ซงเปนแนวคดของผน าอาเซยนในการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 8 เมอป 2553 โดยมเปาหมายใหบรรลผล ภายในป 2563 (ค.ศ.2020) และตอมาผน าอาเซยนไดเรงเวลาใหเรวขนเปนป 2558 (ค.ศ.2015)