การนาเทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้จัดการ กระบวนการทางธุรกิจขององค์การ
การน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชจดการกระบวนการทางธรกจขององคการ
หวขอการเรยนร
แนวคดการประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศทางธรกจ ระบบจดการโซอปทาน การจดการลกคาสมพนธแบบอเลกทรอนกส ระบบธรกจอจฉรยะ ปญญาประดษฐ อคอมเมรชกบการท าธรกจ B2B ระบบการช าระเงนแบบเลกทรอนกส
การประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศทางธรกจ
Edwin D. Reilly (2003: 125) กลาววาระบบสารสนเทศทางธรกจ ประกอบดวย
1.ระบบสารสนเทศทางการบญช น ามาใชส าหรบตรวจสอบธรกรรมใดๆ ทเกยวของกบการเงนขององคการ
2. ระบบสารสนเทศทางการเงน น ามาใชจดการทางการเงนขององคการใหเปนไปอยางมประสทธภาพ
3.ระบบสารสนเทศดานการผลตและควบคมสนคาคงคลง 4. ระบบสารสนเทศทางการตลาด เปนระบบทน ามาใชเพอเพมขดความสามารถทางภารกจหลกๆของการตลาด
5. ระบบสารสนเทศดานการจดการทรพยากรมนษย เปนระบบทเกยวของกบการใชทรพยากรบคคล ในองคการใหเกดประสทธภาพและประสทธผลมากทสด
ระบบวางแผนทรพยากรทางธรกจแบบทวทงองคการ(ERP Systems)
ระบบ ERP ชวยบรณาการกระบวนการทางธรกจหลกแบบเรยลไทม เชน การผลต การประมวลผลค าสงซอและการจดการสนคาคงคลง ทเชอมโยงเขาดวยกนผานซอฟตแวรระบบ ERP ภายใตฐานขอมลศนยกลางทเกบรวบรวมระบบงานตางๆ ทงหมดเขาดวยกนเปนระบบเดยวทถกจดการโดยซอฟตแวร จดการฐานขอมล ซงมความแตกตางจากระบบสารสนเทศเชงฟงกชน ทแตละระบบจะมฐานขอมลเปนของตนเอง
ระบบ ERP ชวยใหองคการสามารถตอบรบความตองการของลกคาทรองขอมาไดอยางรวดเรว ไมวาจะเปนเรองขาวสารและตวผลตภณฑ เพราะวาตวระบบไดบรณาการกระบวนการดานการสงซอ การผลต การสงมอบขาวสารไดทวถงกนทงองคการ โดยเฉพาะภาคการผลตจะไดรบขาวสารไดอยางฉบไว
ระบบวางแผนทรพยากรทางธรกจแบบทวทงองคการ(ตอ)
ตนทนและความเสยงตอความลมเหลวจากการน าระบบ ERP มาใช ถอเปนสงส าคญคอองคการจ านวนมากทประสบความส าเรจจากการน าระบบ ERP มาใช และมทความลมเหลวจากการน าระบบERP มาใชและยงกอผลเสยหายตอธรกจในภาพรวม เชน การสญเสยรายได สญเสยก าไรและสญเสยสวนแบงตลาดไป ซงลวนมาจากผลพวงของความลมเหลว ในกระบวนการทางธรกจหลกและระบบสารสนเทศทไมสามารถท างานไดอยางแทจรง เชน การสงซอและการสงของไดเกดความเสยหาย งานสนคาคงคลงทไมไดรบการบนทกขอมลไวอยางถกตอง จงสงผลตอความไมนาเชอถอของระดบสนคาคงคลงทส ารองไวใชในแตละสปดาหหรอแตละเดอน
ระบบวางแผนทรพยากรทางธรกจแบบทวทงองคการ(ตอ)
การปรบรอระบบใหมจะเกยวของกบกระบวนการตางๆ ดงตอไปน
1. การเพมกระบวนการใหมๆ เขาไป 2. การยกเลกบางกระบวนการทไมจ าเปนออกไป 3. การขยายกระบวนการ 4. การลดทอนกระบวนการ 5. การรวบกระบวนการเขาดวยกน 6. การแตกกระบวนการ
ระบบวางแผนทรพยากรทางธรกจแบบทวทงองคการ(ตอ)
ระบบ ERP ชวยใหองคการสามารถขบเคลอนและทลายก าแพงระบบเดมจากกระบวนการทางธรกจทมฟงกชนแตกตางกนตามแตละแผนกท าใหการสอสารระหวางระบบท าไดไมดนก เพราะความแตกตางทางฟงกชนนนเอง ดงนน มวธเดยวเทานนทจะตองท าอยางไรกไดเพอใหแพลตฟอรมทแตกตางกนเหลาน มความเปนหนงเดยว และทส าคญจะตองสามารถสอสารรวมกนไดภายในระบบเดยวกน ซงวธดงกลาว ชวยใหการปฏบตงานในหลายๆ ดานดขนกวาเดมมาก ผขายปจจยการผลต และลกคาไมตองกงวลไปกบเรองการสงซอและการช าระเงนอกตอไป
ระบบจดการโซอปทาน โซอปทานหรอซพพลายเซน เปนการศกษาถงการเคลอนไหวของวตถดบ สารสนเทศ และการบรการจากผขายปจจยการผลต ผานไปยงโรงงานจนกระทงถงมอผบรโภค เปนล าดบของกจกรรมทงหมดทเกยวของกบการผลต การจดหาสนคา การขาย หรอการบรการ เนองจากสนคาหรอบรการทถกผลตขนเพอปอนเขาสตลาดนน จ าเปนตองผานหนวยตางๆมากมาย
การจดการโซอปทาน คอกระบวนการจดการกจกรรมในโซอปทานตงแตจดเรมตนจนถงปลายทางใหด าเนนไปอยางมประสทธภาพ ซงเรมตนจากการออกแบบผลตภณฑหรอบรการ จนกระทงสนคาหรอบรการนนถกใชโดยผบรโภค โดยกจกรรมทตองเขาไปจดการดแลกคอ การจดการสนคาคงคลง การจดหาวตถดบ การแปลงรปวตถดบมาเปนสนคาขนสดทาย การสงของและระบบขนสงโลจสตกส
ระบบจดการโซอปทาน (ตอ)
ภาคธรกจในยคปจจบนตางปรบตวองคการเพอเขาสการจดการโซอปทานในดานตางๆ ดงตอไปน
1. ยกระดบความสามารถในการบรหารในเรองของการลดความสญเปลา การจดการงานคงคลงทมประสทธภาพและการเพมผลผลต
2. สงเสรมใหธรกจมการเจรญเตบโต เนองจากการจดการโซอปทานชวยปรบปรงและลดรอบเวลาทใชในการผลตลงได ท าใหธรกจมความสามารถในการน าเสนอผลตภณฑใหมเขาสตลาดไดอยางรวดเรว
3. สงเสรมความยงยนใหแกองคการ เนองจากการจดการโซอปทานชวยลดตนทนทางธรกจลงได อกทงยงสนบสนนดานการตดสนใจและการบรหารจดการ เชน การบรหารเงนลงทนหมนเวยน การบรหารความเสยงและการปรบตวไดทนทวงทจากสภาพแวดลอมทางธรกจทเปลยนแปลงไดเสมอ
ระบบจดการโซอปทาน (ตอ)
1. การใช RFID เพอปรบปรงโซอปทาน สงส าคญทสดของการพฒนาฮารดแวรเพอสนบสนนการจดการโซอปทานดวยการน าเทคโนโลยเขามาชวยคอระบบ RFID ทประกอบดวยเครองอานและแผนปายอเลกทรอนกสทมไมโครซปฝงอยโดยแผนปายจะมรหสทเรยกวา รหส EPC (Electronic Product Code: EPC) สามารถใชบรรจขอมลตางๆ ไดมากมายเมอเทยบกบรหสบารโคด
ปจจบนระบบ RFID ไดรบความนยมในภาคอตสาหกรรมมากขน โดยน ามาใชเพอบงชบรรจภณฑหรอทรพยสนตางๆ โดยไมจ าเปนตองตดตงเครองอานไวทกท แตจะตดตงไวเฉพาะจด เชน ประตทางเขา/ออก หรออาจใชเครองอานแบบมอถอทสามารถเคลอนยายใชงานไดอยางสะดวกและตอไปนเปนรายละเอยดของการน า ระบบ RFID มาใชกบงานจดการดานโลจสตกสในโซอปทาน
ระบบจดการโซอปทาน (ตอ) 1. การจดการทรพยสนในคลงสนคา แผนปาย RFID สามารถน าไปตดแบบถาวรไวใน
อปกรณและ ทรพยสนแบบเคลอนทได 2. การตดตามการผลต จากการน าระบบ RFID มาใชในโรงงานสามารถชวยสนบสนนใน
เรองการ วางแผนการท างานได 3. การควบคมสนคาคงคลง ขอดของการน าระบบ RFID มาใชในโซอปทานกคอ ท าใหการ
ตดตาม สนคาคงคลงดขน 4. การจดสงและการรบสนคา แผนปาย RFID นอกจากน ามาใชเพอระบกระบวนการท างาน
ระหวาง ผลตหรอระดบสนคาคงคลงแลว ยงสามารถน าไปใชเพอตดตามการจดสงแบบอตโนมตไดโดยกลองบรรจภณฑ
5. การจดการการสงกลบและเรยกคน องคการตางๆ สามารถบนทกขอมลการจดสงพนฐาน 6. การจดการและควบคมการขนสง ในกรณองคการผใหบรการดานขนสงและการกระจาย
สนคา ระบบ RFID มสวนชวยใหงานดานขนสงและการบรการเปนไปอยางมประสทธภาพ อกทงยงชวยลดเวลา
7. การตรวจสอบยอนกลบ สบเนองมาจากแผนปาย RFID ทสามารถบนทกขอมลลงไปได โดยเมออานรหสจากแผนปาย
การจดการลกคาสมพนธแบบอเลกทรอนกส (E-
CRM) E-CRM ถกสรางขนภายหลงจากธรกจไดมการใชเวบเบราเซอร และอนเทอรเนต รวมถง
การบรการทางอเลกทรอนกสอนๆ เชน อเมล เพอจดการความสมพนธกบลกคา นอกจากน E-CRM ยงเหมาะกบการน าไปใชกบคคาทางธรกจดวย โดยการบรการของ E-CRM สามารแบงออกเปน 3 ชนดดวยกนคอ
1. การบรการแบบพนฐาน (Foundational Service) ประกอบดวยการบรการขนต าทควรม เชน การ จดเตรยมเวบไซต เพอใชบรการดาน Order Fulfillment ทเกยวของกบกระบวนการปฏบตตามค าสงซอของลกคา จนกระทงสงมอบสนคาถงมอลกคา เพอใหลกคาเกดความพงพอใจสงสด
2. การบรการแบบศนยบรการลกคา (Customer-Centered Services) การบรการดงกลาว ประกอบ ดวย การตดตามการสงซอ การก าหนดขอมลเกยวกบสนคาและการจดผลตกณฑตามทลกคาตองการใหมความปลอดภยและนาเชอถอ ซงถอเปนสาระส าคญทสดทมอบใหแกลกคา
3. การบรการแบบเพมมลคา (Value-Added Services) เปนการน าบรการมาตรฐานมาพฒนาใหเกด มลคาเพอน าไปสการบรการแบบพเศษ เชน การประมลออนไลน การฝกอบรมหรอการเรยนรแบบ ออนไลน ซงจดเปนโปรแกรมหนงในการสรางความจงรกภกดใหแกลกคา
ระบบธรกจอจฉรยะ
Matti Tedre (2006: 19-37) กลาววาเมอองคการมขอมลส าคญทถกจดรปแบบไวอยางมระบบและบนทกเกบไวในฐานขอมล หรอคลงขอมล จะสามารถน ามาวเคราะหถงอนาคตได กลมเครองมอทผใชน ามาวเคราะหขอมลเพอน าไปสการสรางรปแบบหรอความสมพนธใหมๆ และความรทลกซง ซงลวนมประโยชนตอการน าทางไปสการตดสนใจทงสน เครองมอเหลาน จะถกน ามาใชเพอการรวบรวม วเคราะห และการเขาถงขอมลขนาดใหญเพอชวยตดสนใจทางธรกจใหดยงขนกวาเดม สงเหลานจงเปนทมาของระบบธรกจอจฉรยะ
ระบบธรกจอจฉรยะ (ตอ)
1. ระบบธรกจอจฉรยะหรอระบบ BI คอกระบวนการทผบรหารและผใชสามารถน ามาเพอสรางความไดเปรยบในเชงแขงขนทางธรกจ ดวยการวเคราะหเจาะลกขอมลทมอยไดอยางชาญฉลาด เพอน ามาประกอบการตดสนใจ และการคนพบโอกาสใหมๆทชอนเรน แฝงอยในตวขอมล
2. ระบบสารสนเทศส าหรบผบรหารระดบสง (Executive Information Systems: EIS) คอระบบสารสนเทศทรวมคณสมบตหลายๆ อยางของระบบ MIS และระบบ DSS เขาดวยกน อนประกอบดวย ฮารดแวร ซอฟตแวร ขอมล ขนตอนการท างานและบคลากรทน ามาใชเพอชวยสนบสนน งานผบรหารระดบอาวโส หรอผบรหารระดบสงขององคการ
ระบบธรกจอจฉรยะ (ตอ)
ความแตกตางระหวางระบบ EIS กบระบบ DSS คอสารสนเทศทไดจากระบบ DSS ยงไมเพยงพอตอระบบ EISเนองจากผบรหารระดบสงเปนบคคลส าคญตอการก าหนดทศทางขององคการ เปนผก าหนดวสยทศน และเปนผวางแผนกลยทธจงจ าเปนตองน าขาวสารจากสงแวดลอมภายนอกองคการเขามารวมตดสนใจ ไมวาจะเปนขาวสารของคแขงขน สภาพทางการเมองภายในภาวะเศรษฐกจโลก แนวโนมการลงทนในภาคอตสาหกรรม และภยธรรมชาต
ระบบธรกจอจฉรยะ (ตอ)
คณลกษณะของระบบ EIS เปนระบบทถกพฒนาขนเพอสนบสนนการตดสนใจของผบรหารระดบสง โดยจะพฒนาใหเหมาะสมกบผบรหารแตละบคคล ตวระบบสามารถถกปรบแตงตามความพอใจของผบรหาร เนนการออกแบบระบบใหงายตอการใชงานเปนหลกสามารถเรยกใชงานไดทนทเมอตองการ ซงรายงานทน าเสนอจะเนนเฉพาะเนอหาทสนใจ
ความสามารถของระบบ EIS จะท าหนาทความรบผดชอบของผบรหารระดบสง ซงเปนผมอ านาจในการตดสนใจถงปญหาเฉพาะอยาง ไดสรางความกดดนตองานของพวกเขาอยไมนอย และดวยคณลกษณะของระบบ EIS ทกลาวไวในขางตน กเปนวธการของระบบ EIS อยแลว ทชวยสนบสนนงานผบรหารระดบสงไดเปนอยางด นอกจากน ระบบ EIS ยงมเครองมอ พรอมเพอการวเคราะหและตดสนใจ
ระบบธรกจอจฉรยะ (ตอ)
3. ระบบชาญฉลาด คอระบบสารสนเทศทสามารถน ามาใชสนบสนนการตดสนใจของผบรหาร แตทายสดแลวมนษยกจะเปนผตดสนใจเอง แตส าหรบเนอหาตอไปนจะเปนในทางกลบกน กลาวคอ ตวระบบ จะมความสามารถในการตดสนใจแทนมนษย บนพนฐานความรความเชยวชาญอยางมเหตผลผานการเลยนแบบพฤตกรรมมนษย ซงเรยกระบบนวา ระบบชาญฉลาดซงจะเปนการประยกตใชงานทเกยวของกบผลตภณฑอนชาญฉลาดในเชงการคา
ปญญาประดษฐ(The Major Branches of Artificial Intelligence)
Maly (2015: 229) กลาววาปญญาประดษฐประกอบดวยระบบผ เชยวชาญ หนยนต ระบบวชน การประมวลผลภาษาธรรมชาตระบบการเรยนร และโครงขายประสาทเทยม โดยเทคโนโลยเหลานจะมความเกยวของและมความสมพนธกน โดยมรายละเอยด ดงตอไปน
1. ระบบผ เชยวชาญ (Expert Systems) เมอองคการมปญหาทยากตอการตดสนใจ สวนใหญมกปรกษาบคคลทมความรความเชยวชาญในสาขานน บคคลเหลานจะมความรเฉพาะดานและมประสบการณสง สามารถชวยแกไขปญหาในเรองราวตางๆไดเปนอยางด เพอใหการตดสนใจบนทางเลอกใดๆ มโอกาสทจะส าเรจสง ในขณะเดยวกน ผ เชยวชาญเหลานยงสามารถค านวณ ตนทนหรอคาใชจายทองคการอาจจะตองสญเสยไปกบความเสยหายในครงน หากไมไดรบการแกไขปญหาดงกลาว
ปญญาประดษฐ (ตอ)
2. หนยนต (Robotics)คอเครองจกรกล หรออปกรณคอมพวเตอรทไดรบการพฒนาขนมาใหสามารถปฏบตงานแทนมนษยได เชน การใชหนยนตพนสรถ การน าหนยนตมาเชอมโลหะเพอประกอบตวถงรถยนต งานทเหมาะกบการน าหนยนตมาใช สวนใหญเปนงานทสภาพแวดลอมเตมไปดวยความเสยงและไมปลอดภยกบมนษย เชน ในโรงงาน อตสาหกรรม การเกบกวตถระเบด
3. ระบบวชน (Vision Systems)หรอแมชชนวชน (Machine
Vision) ถกน ามาปรบปรงความสามารถของหนยนตใหมประสทธภาพสงขน โดยจะมสวนประกอบหลกอย 2 สวน ไดแก กลองและชดประมวลผลสญญาณภาพ
ปญญาประดษฐ (ตอ)
4. การประมวลผลภาษาธรรมชาต (Natural-Language Processing)เปนระบบทใหคอมพวเตอรสามารถเขาใจภาษามนษย ดวยการรบอนพตทปอนดวยภาษาธรรมชาต จากนน ระบบจะวเคราะหโครงสรางและความหมายทางภาษา ซงกระบวนการวเคราะหดงกลาว จะท างานรวมกบฐานความร และตอมากจะประเมนคาและหาค าตอบดวยการสงเอาตพตออกมาเปนเสยงพดหรอภาษามนษยออกมา
5. ระบบการเรยนร (Learning Systems)ถอเปนระบบ AI ทผสมผสานระหวางตวซอฟตแวรและฮารดแวร โดยใหคอมพวเตอรมการโตตอบและเปลยนแปลงอยางไรตอผลปอนกลบตามแตละสถานการณ
ปญญาประดษฐ (ตอ)
6. โครงขายประสาทเทยม (Neural Networks)หรอขายงานประสาทเทยม เปนระบบคอมพวเตอรทกระท าหรอจ าลองหนาทการท างานของเซลลประสาทในสมองของมนษย โดยโครงขายประสาทเทยมจะใชการประมวลผลแบบขนาน ซงเปนสถาปตยกรรมทตงอยบนพนฐานของสมองมนษย
7. เจเนตกอลกอรทม (Genetic Algorithm)หรอเจเนตกโปรแกรม (Genetic Program) เปนวธแกไขปญหาทใหญและซบซอนเกนกวาทมนษยจะกระท าได โดยจะใชกลไกการเลยนแบบการคดเลอกพนธกรรมตามธรรมชาต ซงปกตสงมชวตทกชนดบนโลกจะพฒนาการดวยการคดสรรแตสงทดทสดในสายพนธเพอสบทอดไปยงรนถดไป
ปญญาประดษฐ (ตอ)
8. ตวแทนชาญฉลาด (Intelligent Agent) เปนระบบชาญฉลาดทท าใหคอมพวเตอรมความสามารถสงและท างานแทนมนษยได ตวแทนชาญฉลาด (Intelligent Agent) หรอ Intelligent Robot หรอ บอท (Bot) จะประกอบดวยโปรแกรมและฐานความรทถกน ามาใชปฏบตงานเฉพาะกจแทนคนแบบอตโนมต
ปญญาประดษฐ (ตอ) สวนประกอบของระบบผ เชยวชาญ ประกอบไปดวยสวนส าคญดงตอไปน(Kasprowski, 2008:
13-19) 1. ฐานความรทบรรจไปดวยความรทจ าเปนส าหรบการท าความเขาใจ กฎเกณฑ และการแกปญหา 2. กลไกการอนมาน จดเปนสวนส าคญทท าหนาทเสมอนกบสมองของระบบผ เชยวชาญเลยทเดยว
จดประสงคในภาพรวมของกลไกการอนมานคอความสามารถในการน าความรมาเตรยมเปนค าตอบท านาย และสรปความในรปแบบของเหตผลคลายกบเปนผ เชยวชาญทเปนมนษย
3. การอธบาย อนเปนสวนส าคญของระบบผ เชยวชาญคอสวนค าอธบาย ทใหผใชหรอผตดสนใจไดเขาใจวาค าตอบหรอขอสรปทไดจากระบบนน
4. การไดมาขององคความร ซงงานทยงยากส าหรบการพฒนาระบบผ เชยวชาญคอกระบวนการสรางและอปเดตฐานความรทไดมา จากตวผ เชยวชาญ ซงทมงานจะตองดงความรจากผ เชยวชาญมาแปลงเปนกฎหรอสมมตฐานตางๆ
5. การอนเตอรเฟชกบผใช เปนสวนทผ ใชสอสารกบคอมพวเตอร ทจะตองค านงถงความสะดวกในการตดตอระหวางตวระบบกบผใช และจะเปนการดมาก หากระบบสามารถสอสารดวยภาษาธรรมชาต แตโดยปกตการโตตอบมกจะอยในรปแบบของค าถามและค าตอบ และในบางกรณอาจน าเสนอในรปแบบกราฟก
อคอมเมรชกบการท าธรกจ B2B
1. การแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกส (Electronic
Data Interchange:EDI) อคอมเมรชถกน ามาใชงานเมอราวตนป ค.ศ.1970 ดวยจดเรมตนของนวตกรรมการโอนเงนทาง อเลกทรอนกส (Electronic Transferof Funds: EFT) เปนหลกชวยอ านวยความสะดวกในการโอนเงนระหวางภาคธรกจดวยกน โดยเฉพาะธรกจขนาดใหญ ดงนน การใชงานจงอยในแวดวงคอนขางจ ากด เนองจากถกด าเนน โดยธรกจขนาดใหญหรอสถาบนทางการเงนเทานน โดยจะมธรกจขนาดเลกเพยงไมกรายทเขามาใชบรการบาง จนกระทงตอมาไดมการพฒนามาเปนการแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกส หรอทเรยกวาระบบ EDI
อคอมเมรชกบการท าธรกจ B2B (ตอ)
2. การประยกตใช B2B ในทางธรกจ แบบจ าลองธรกจทน ามาประยกตใชกบอคอมเมรชในรปแบบ B2B มหลายรปแบบดวยกนซงเกยวของกบตลาดกลางอเลกทรอนกส ดงนน จงควรท าความเขาใจความหมายของตลาดกลางอเลกทรอนกส ซงมบทบาทส าคญตอธรกจในรปแบบ B2B ในดานหลก อย 3 ประการไดแก1) เปนแหลงทพบปะกนระหวางผซอกบผขาย 2) เปนตวกลางในการอ านวยความสะดวก ดานการแลกเปลยนสารสนเทศ สนคา บรการ และการช าระเงนตามธรกรรมทเกดขนจากการซอขาย และ 3) เปนผก าหนดโครงสรางกฎระเบยบและขอบงคบทางกฎหมาย
อคอมเมรชกบการท าธรกจ B2B (ตอ) การประยกตใชตลาดกลางอเลกทรอนกสทง 2 รปแบบ มดงตอไปน(Mannino,
2007: 152) 1. ตลาดกลางอเลกทรอนกสทมแตผขาย (Sell-Side Marketplaces)เปน
การด าเนนงานในรปแบบทองคการจะขายสนคาหรอบรการของตนใหกบองคการอนจากตลาดกลางอเลกทรอนกสของเขาเอง หรอจากเวบไซตบคคลทสามทเปดใหบรการ
2. ตลาดกลางอเลกทรอนกสทมแตผซอ (Buy-Side Marketplaces)เปนการด าเนนงานในรปแบบทองคการตองการซอสนคาหรอบรการจากองคการอนๆ ผานระบบอเลกทรอนกส
3. เอมคอมเมรช (M-Commerce)คออคอมเมรชในอกรปแบบหนง แตกตางกนเฉพาะรปแบบการเชอมตอใชงานทเปนแบบไรสายผานระบบเซลลโฟนหรอโทรศพทเคลอนทหรออปกรณมอถออนๆ เนองจากโทรศพทเคลอนทในปจจบน ไดผนวกฟงกชนทเปรยบเสมอนกบคอมพวเตอรขนาดเลกเครองหนงทสามารถเขาถงอนเทอรเนตได
ระบบการช าระเงนแบบเลกทรอนกส (E-Payment Systems) 1. เชคอเลกทรอนกส (Electronic Checks:E-Checks) มความคลายกบเชคกระดาษทใชกนอยทวไป นยมน ามาใชกบธรกจแบบ
B2B ส าหรบลกคาทตองการใชเชคอเลกทรอนกส ในขนตอนแรกจะตองเปดบญชทธนาคารกอน ครนเมอลกคามการซอสนคาหรอบรการ ลกคากจะสงอเมลพรอมเชคอเลกทรอนกสทไดรบการเขารหสความปลอดภยไปยงผขาย เมอผขายไดรบกจะน าเชคไป ฝากเขาธนาคาร จากนนทางธนาคารกจะโอนยอดเงนจากบญชผซอเขาไปยงบญชผขาย อยางไรกตาม การช าระเงนผานระบบเชคอเลกทรอนกสจะเหมอนกบการช าระเงนดวยเชค
2.บตรเครดตอเลกทรอนกส (Electronic Credit Cards:E-Credit)
เปนบตรเครดตทลกคาสามารถน ามาช าระเงนออนไลนได เหมอนกบการใชบตรเครดตเพอช าระเงนคา สนคาหรอคาบรการทวไปนนเอง บตรเครดตอเลกทรอนกสนยมใชกบธรกจแบบ B2C เชน การสงซอหนงสอ ออนไลนโดยช าระเงนผานบตรเครดต
ระบบการช าระเงนแบบเลกทรอนกส (ตอ)
3.เงนสดอเลกทรอนกส (Electronic Cash:E-Cash)
บตรเครดตไดรบความนยมและมอตราการเตบโตสงมาก แตการช าระเงนดวยเงนสด ซงเปนการช าระเงนแบบออฟไลนทไดรบการยอมรบอยทวไปนน กไดพฒนาเปนเงนสดอเลกทรอนกสทน ามาใชเพอช าระคาสนคาหรอบรการผานอนเทอรเนตได ดงรายละเอยดตอไปน(Silverston and Agnew,
2009: 216)
1. บตรช าระเงนลวงหนา (Stored-Value Money Cards/Prepaid Cards) เปนการใชเทคโนโลย การเกบมลคาเงนลงในบตรแบบดจทล โดยจ านวนเงนในบตรจะเปนตวแทนของมลคาทผ ถอบตรได ฝากเงนลวงหนาไวแลว (Prepaid) ดงนน ผ ถอบตรจงสามารถน าบตรดงกลาวไปใชสอยและช าระเงนคาสนคาหรอบรการแทนเงนสดไดทนท
ระบบการช าระเงนแบบเลกทรอนกส (ตอ)
2. การช าระเงนระหวางบคคล (Person-to-PersonPayments) เปนรปแบบการช าระเงน อเลกทรอนกสระหวางบคคล หรอบคคลกบภาคธรกจ ดวยการโอนเงนโดยไมมการใชบตรเครดตแตอยางใด ทงนจะมเวบไซตทไดกอตงขนมา เพอใหบรการการช าระเงนระหวางบคคลโดยเฉพาะ เชน PayPal ทเรมตนจากผช าระเงนจะสงมอบเงนดวยวธใดวธหนงไปยง PayPal ในขณะทผ รบเงน กจะสงเลขบญชธนาคารไปยง PayPal เพอใหโอนเงนเขามายงบญชดงกลาว ซงทาง PayPal จะคดคาธรรมเนยม ซงปกตจะมคาใชจายเพยง เลกนอย
ระบบการช าระเงนแบบเลกทรอนกส (ตอ)
3. กระเปาเงนดจทล (Digital Wallets:E-Wallets) ระบบกระเปาเงนดจทล ไดมการจดเตรยมกลไก ดานความปลอดภยรวมกบความสะดวกสบายเขาดวยกน โดยรานคาทเปดบรการขายสนคาผานระบบ กระเปาเงนดจทลนน จะมการจดเกบขอมลทางการเงนของลกคาเอาไว เชน หมายเลขบตรเครดต ขอมลการจดสงสนคาและอนๆ ซงรานคาดงกลาวตองการสรางความสะดวกแกลกคา