คู มืองานพัฒนา · คู มืองานพัฒนา กระบวนการอบรมเชิงปฏิบัติการการใช

กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอHigh Performance Liquid Chromatography (HPLC)

ศนยเครองมอกลาง คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ

High Performance Liquid Chromatography (HPLC)

พสฐพงษ หมนประเสรฐด ศนยเครองมอกลาง คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ High Performance Liquid Chromatography (HPLC)

ศนยเครองมอกลาง คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

ฉบบราง

คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ High Performance Liquid Chromatography (HPLC)

โดย พสฐพงษ หมนประเสรฐด ศนยเครองมอกลาง คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน สงวนลขสทธในประเทศไทยตาม พ.ร.บ. ลขสทธ © พ.ศ. 2548 โดย พสฐพงษ หมนประเสรฐด หามคดลอก ลอกเลยน ดดแปลง ทาซา จดพมพ หรอกระทาอนใด โดยวธการใดๆ ในรปแบบใดๆ ไมวาสวนหนงสวนใดของหนงสอเลมน เพอเผยแพรในสอทกประเภท หรอเพอวตถประสงคใดๆ นอกจากจะไดรบอนญาต ปทจดพมพ 2557 ทปรกษา รองศาสตราจารย ดร.ซกร หะยสาแม คณบดคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย ผชวยศาสตราจารย ดร.อภรด แซลม รองคณบดฝายประกนคณภาพและบรการวชาการ นางสชาดา สมทจต เลขานการคณะ ทมงานฝกอบรม นายพสฐพงษ หมนประเสรฐด (พ.ศ.2551-2557) นางสาวมานาล สะมะแอ (พ.ศ.2556-2557) นายอารส มะมง (พ.ศ.2555) จดพมพท คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ตาบลรสะมแล อาเภอเมอง จงหวดปตตาน 94000 โทรศพท 073-313 928-50 ตอ 1819 Email: [email protected]

ฉบบราง

คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC

คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร ก

คานา

การทางานประจาทกอยางของทกตาแหนงยอมมความตองการใหเกดประสทธภาพ มความถกตอง รวดเรว และสรางความพงพอใจตอผรบบรการสงสด แตการทางานบางครงอาจเกดปญหาหรออาจไมเปนไปตามความตองการตางๆ ดงทกลาวขางตนไดหากขาดความร ทกษะ ความชานาญและทศนคตทดในการทางาน การอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ High Performance Liquid Chromatography (HPLC) เปนงานประจาอกหน งอย า งของนกวทยาศาสตรประจ าศนย เคร องมอกลาง คณะวทยาศาสตร และเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตานทพบเจอปญหาและขอขดของจนทาใหการทางานลาชา สนเปลอง และมประสทธภาพตาเชนกน แตปญหาอปสรรคทเกดขน มไดทาใหกาลงใจในการทางานของผปฏบตงานลดลงไป แตกลบเปนแรงผลกดนใหเกดงานพฒนาหรอการแกไขปญหาตางๆ ทละขนทละตอนอยางตอเนอง โดยนกวทยาศาสตรซงเปนทงผทางานทงดานปฏบตการและงานเอกสารธรการไดใชความรความสามารถ รวมทงใชเทคโนโลยทเหมาะสมในการแกไขปญหาในแตละครง บนพนฐานความพยายามไมยอทอและทศนคตดานบวกในการทางาน การพฒนางานการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC จงเกดขนและดาเนนมาอยางตอเนองจากป พ.ศ.2551 จนถงปจจบน ทงนการแกไขปญหาและพฒนางานในแตละขนตอนจะใชหลกการทางานเชงคณภาพควบคไปดวยไดแก Kaizen PDCA LEAN ซงนกวทยาศาสตรใชหลกการไคเซน (Kaizen) เปนเครองมอหลกในการแกไขปญหาและพฒนางานอยางตอเนองไมสนสด ซงทาดวยจตสานกของผปฏบตงานเอง โดยมงหวงผลสมฤทธทเหนชดเจน ทาทาย และแสดงความโอบออมอารตอเพอนรวมงาน ผรบบรการ องคกร และสงคม

ทายทสดนกวทยาศาสตรของศนยเครองมอกลางจงจดทาคมองานพฒนาเลมนขน เพอใหผปฏบตงานการจดการอบรมดานเครองมอวทยาศาสตรเขาใจกระบวนการพฒนาการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC และสามารถปฏบตงานแทนกนได รวมทงเปนแนวทางในการทางานเชงพฒนาดานการอบรมทเกยวของกบเครองมอวทยาศาสตรอนๆ ไดตอไป โดยเฉพาะการแสดงใหเหนวา ผลของการทางานพฒนาประเภท “งานลกษณะอนๆ” สามารถใชในการสรางความกาวหนาทางตาแหนงของบคลากรสายสนบสนน ภายในมหาวทยาลยสงขลานครนทรได และงานประเภทนจะมคณคาเปนอนมาก หากเกดจากกระบวนการพฒนางานประจาทใชประสบการณความรความชานาญจรงเขามาแกไขปญหาและมการเขยนเพอเผยแพร How to ใหแกผสนใจ ซงการพสจนคณภาพของงานประเภทนสามารถทาไดไมยาก ผานการประกวดโครงการเวทคณภาพหรอโครงการพฒนางานตางๆ เพอใหคณะกรรมทมประสบการณจากโครงการประกวดไดพจารณา ซงงานชนนไดผานการประกวดและตดสนผลงานมาแลวทงในระดบคณะ มหาวทยาลย และระดบประเทศ สดทายผเขยนจงหวงวา คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ High Performance Liquid Chromatography (HPLC) เลมน จะเกดประโยชนตอผอานไดไมมากกนอย ทงในแงของหลกวชาการและแงของแรงบนดาลใจในการทางานเชงพฒนาตอไป

ดวยความปรารถนาด

นายพสฐพงษ หมนประเสรฐด (นกวทยาศาสตรปฏบตการ)

ผเขยน

ฉบบราง

ข คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC

คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

สารบญ

รายการ หนา

คานา ก

สารบญ ข

สารบญรป ง

สารบญตาราง ฉ

บทท 1 บทนา 1

1.1. ความเปนมาและความสาคญ 2

1.2 วตถประสงค 2

1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 2

1.4 ขอบเขต 2

1.5 คาจากดความเบองตน 2

บทท 2 แนวคด ทฤษฏ หรอหลกวชาการทนามาใชในการทาผลงาน 4

2.1 เครอง High Performance Liquid Chromatography หรอ HPLC 4

2.2 การอบรมเชงปฏบตการ 7

2.3 งานเชงพฒนา 9

2.4 เครองมอคณภาพเพอการทางานเชงพฒนา 10

2.4.1 PDCA 10

2.4.2 ไคเซน (Kaizen) 12

บทท 3 ขนตอน วธการดาเนนการจดทาผลงาน 17

Kaizen ครงท 1 # เรมทาหลกสตรและจดอบรมครงแรก (ป 2551) 17

Kaizen ครงท 2 # เพมการอบรมซอมบารงรกษาและสอบปฏบตการ (ป 2552) 20

ฉบบราง


คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร ค

สารบญ (ตอ)

รายการ หนา

Kaizen ครงท 3 การประชาสมพนธเชงรก (ป 2553) 26

Kaizen ครงท 4 ดาวนโหลดเอกสารอบรมไดจากหนาเวบไซต (ป 2554) 28

Kaizen ครงท 5 แจงเตอนอบรมผาน SMS และวฒบตร Online (ป 2555) 30

Kaizen ครงท 6 การเปลยนแปลงหลกสตรอบรมจากภาษาไทยเปน International (ป 2556) 32

Kaizen ครงท 7 พฒนาขนตอนการรบสมครจากกระดาษเปนระบบ Online (ป 2556) 34

Kaizen ครงท 8 จดทา Training VDO ภาษาองกฤษเผยแพรทาง YouTube (ป 2556-2557) 38

บทท 4 การวเคราะหผลงานและการสรปผล 40

ปญหาอปสรรคในการทางาน 43

แนวทางการพฒนาในอนาคต 43

บรรณานกรม 44

ภาคผนวก i

ประวตผเขยน xxvi

ฉบบราง

ง คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC


สารบญรป

รป หนา

2.1 สวนประกอบตางๆ เครอง HPLC รน Agilent HP1100 4

2.2 แผนผง (Diagram) สวนประกอบตางๆ ของเครอง HPLC 5

2.3 เครอง HPLC รน Agilent HP1100 7

2.4 ลกษณะการทางานทซบซอนของเครองมอ HPLC 9

2.5 วงจร PDCA หรอ วงจร Shewhart ประกอบดวย Plan-Do-Check-Action 10

2.6 ตวอยางการใชวงจร PDCA (Plan-Do-Check-Action) ในการทาไคเซนการอบรม 12 เชงปฏบตการ HPLC เรองนกศกษาตองการเอกสารกอนอบรมและใบสมครไมชดเจน

2.7 การใชแผนผงกางปลาในการคนหาความตองการและแนวทางในการพฒนา 14 การอบรมเชงปฏบตการ HPLC

2.8 ตวอยางบตรไคเซน 14

2.9 (ก)-(ค) ตวอยางการใชไคเซนในการแกไขปญหาหนางาน 16

3.1 (ก) รปแบบการอบรมภาคบรรยาย (ข) การสอบปฏบตการแบบกลมใหญ 4 คน (ค) 3 คน 22 และ (ง) 2 คน ตามลาดบ

3.2 การอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC เมอปการศกษา 2552 24 (ก) การบรรยายภาคทฤษฎ (ข) การอบรมภาคปฏบตการการใชเครองมอดวยตนเอง

3.3 การอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ (ก) การสอบปฏบตการแบบเดยว 25 (ข) การสอบปฏบตการแบบกลมสามคน

3.4 การประชาสมพนธการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC เชงรก 28 (ก) ผานเวบไซตศนยเครองมอกลาง (ข) ผาน Facebook (ค) ผานอเมลอาจารยทปรกษาวจย

3.5 การแขวนไฟลอบรมเชงปฏบตการ HPLC ไวบนหนาเวบไซตใหนกศกษาและผสนใจ 29 สามารถดาวนโหลดไปอานหรอศกษาเองได

ฉบบราง


คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร จ

สารบญรป (ตอ)

รป หนา

3.6 เพจการประกาศผลการอบรม หนาเวบไซตของศนยเครองมอกลาง 32 คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย

3.7 (ก) นกศกษาชาวเนปาล เวยดนาม และไทยกาลงเตรยมสารเคมในปฏบตการ 33 (ข) นกศกษาผเขารวมอบรมจานวน 10 คนทมทงชาวเนปาล เวยดนาม และไทย

3.8 หนาตางโปรแกรมการรบสมครออนไลนดวย Google Doc บนเวบไซตศนยเครองมอกลาง 35

3.9 วดโอแสดงการใชเครองมอหรอ Training VDO ทจดทาขนและเผยแพรทางเวบไซต 39 www.youtube.com (http://www.youtube.com/watch?v=-uFghi-oSFI)

ฉบบราง

ฉ คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC


สารบญตาราง

ตาราง หนา

3.1 สรปรายละเอยดผสมครอบรมเชงปฏบตการเครองมอ HPLC จากโปรแกรม Google Doc 38

4.1 สรปรายละเอยดผสมครอบรมเชงปฏบตการเครองมอ HPLC จากโปรแกรม Google Doc 43

ฉบบราง

คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

1

บทท 1 บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญ

ศนยเครองมอกลางจดเปนหนวยงานกลางของคณะทมภารกจในการใหบรการใชเครองมอวเคราะหดวยตนเองใหกบนกศกษาและนกวจย (Lab เครองมอ) มการใหบรการวเคราะห ทดสอบคณภาพดานเคม และกายภาพ ในตวอยางนา ดน พช และอาหาร ใหแกบคลากรภายในและภายนอกคณะ (Lab วเคราะห) อกทงยงมการสนบสนนการเรยนการสอน งานวจย และการบรการวชาการ รวมไปถงการจดอบรมใหแกนกศกษาและบคลากรสายปฏบตการเปนประจาทกป ซงภารกจดานการใหบรการเครองมอวทยาศาสตรโดยเฉพาะเครองมอ High Performance Liquid Chromatography (HPLC) ซงเปนเครองมอทมระบบการทางานซบซอน มราคาแพง และมอตราการใชบรการสงสดของหนวยงานใน โดยเครอง HPLC มระบบการทางานทละเอยด ซบซอนทงโปรแกรมและตวเครอง สามารถวเคราะหทดสอบไดอยางเทยงตรงและมความแมนยาสง และสามารถนาไปใชงานวเคราะหหาสารปรมาณนอยๆ ระดบมลลกรมตอกโลกรม (ppm) ไมโครกรมตอกโลกรม (ppb) ได เชน กรดไขมน วตามน ยาฆาแมลง สารกระตน แอนโดรกราโฟไลด แอมเฟตามน เมลามน ฮสตามน แคโรทนอยด กรดอะมโน ฯลฯ แตการทไดมาซงผลการวเคราะหทถกตองแมนยา และใชงานเครองมอไดอยางเตมประสทธภาพนน จะตองประกอบไปดวย 2 สวนสาคญ คอ ความพรอมของเครองมอ และความพรอมของนกศกษาและนกวจยผใชงาน สวนแรกนน นกวทยาศาสตรประจาศนยเครองมอกลาง จะเปนผสอนการใชเครองมอ ดแลบารงรกษา ซอมแซมเครองมอใหมความพรอมอยตลอดเวลา แตสวนท 2 หากผใชขาดความพรอม ขาดทกษะและความรในการใชเครองมอ อาจทาใหเกดความเสยหายกบตวผใชงาน เชน อนตรายจากการไดรบสารเคม แกส หรอรงสของเครองมอ ตลอดจนถงความเสยหายกบเครองมอวทยาศาสตร เชน ดเทคเตอรเสอมอายเรวกวาทควร คอลมนรวหรออดตน การเกดความดนในระบบสงผดปกต เปนตน ทงน กระบวนการทสามารถทาใหผใชมความพรอม มทกษะในการใชเครองมอมากทสด คอการเขาสกระบวนการอบรมเชงปฏบตการ ศนยเครองมอกลางจงมการจดการอบรมเชงปฏบตการดานเครองมอวจยขนเปนประจาทกป ตงแตป พ.ศ. 2551 เปนตนมา

การพฒนากระบวนการในการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC ใหมประสทธภาพ มความสาคญตอองคประกอบทเกยวของทง 4 ดานดวยกน คอ หนง นกศกษา/นกวจยผใชงานเครองมอสามารถใชงานเครองมอไดอยางเตมประสทธภาพ ไดผลการทดลองทถกตอง สามารถแกไขปญหาเบองตนไดดวยตนเอง และไมไดรบอนตรายจากการใชงานผดวธหรอความเสยหายจากเครองมอ สอง หนวยงานสามารถลดคาใชจายในการซอมแซมและเปลยนอะไหลเครองมอ ซงเกดจากการใชงานทไมถกตองของนกศกษา/นกวจย เปนการประหยดงบประมาณของหนวยงานโดยตรง สาม นกวทยาศาสตรผใหบรการสามารถลดเวลาในการทางานได ใชเวลาในการสอน การจดอบรม การบารงรกษาและซอมแซมเครองมอนอยลง และ ส สงคมไดรบประโยชนจากผลงานวจยทมคณภาพ นกศกษาสามารถทางานวจยไดสาเรจตามระยะเวลาของหลกสตรและลดของเสยสารเคมและขยะอเลกทรอนกสททาลายสงแวดลอมลงได

จากทมาและความสาคญดงกลาว จงทาใหขาพเจา ในฐานะนกวทยาศาสตรประจาศนยเครองมอกลาง คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทางานพฒนาการกระบวนการจดอบรมเชงปฏบตการ

ฉบบราง

2 คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

การใชเครองมอ HPLC ขน โดยมการพฒนาปรบปรงหลกสตรการจดอบรมเพอตอบสนองความตองการของผรบบรการเปนสาคญ มการปรบปรงพฒนากระบวนการจดการงานเพอลดคาใชจายของหนวยงาน รวมทงมการใชเทคโนโลยเขามารวมในการทางานเพอลดเวลาการทางานและเพมประสทธภาพของงานใหสงขน ซงผจดทาใชกระบวนการไคเซน หรอการปรบปรงพฒนางานอยางตอเนองบนหลกพนฐานการ เลก-ลด-เปลยน รวมกบกระบวนการ PDCA (Plan-Do-Check-Action) โดยเฉพาะการปรบปรงพฒนางานทละเลกละนอยบนพนฐานทผปฏบตงานทาไดเอง ทาทนท และทาไดจรง ดวยจตสานกหรอความตองการของผปฏบตงานเอง ทาใหการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC มการพฒนามาอยางตอเนองตลอด 7 ปมาจนถงปจจบน ซงการทางานพฒนาดงกลาวไดผานการเผยแพรและการตรวจประเมนจากคณะกรรมการผานการประกวดงานทงในระดบคณะ คอ รางวลชนะเลศ โครงการเวทคณภาพ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย ประเภทแนวปฏบตทด ป 2555 และประเภทงานพฒนา ป 2557 ระดบมหาวทยาลย คอ รางวลชนะเลศ โครงการเวทคณภาพ มหาวทยาลยสงขลานครนทร ประเภทงานพฒนาทวไป ในป 2557 และระดบประเทศ คอ รางวล Golden Award ประเภท Kaizen for Office การประกวด Thailand Kaizen Award 2014 ของสมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน)สดทายผจดทาคาดหวงวา คมอการพฒนากระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC ชนนจะเปนประโยชนตอผทกาลงทางานพฒนาทงในเรองของหลกวชาการและแรงบนดาลใจในการทางานเชงพฒนาตอไป

1.2 วตถประสงค 1.2.1 เพอใหผปฏบตงานคนอนเขาใจกระบวนการพฒนาการอบรมเชงปฏบตการการใช

เครองมอ HPLC และสามารถปฏบตงานแทนกนได 1.2.2 เพอเปนแนวทางในการทางานเชงพฒนาดานการอบรมทเกยวของกบเครองมอ

วทยาศาสตรตอไป

1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1.3.1 ผปฏบตงานคนอนเขาใจกระบวนการพฒนาการอบรมเชงปฏบตการการใช

เครองมอ HPLC และสามารถปฏบตงานแทนกนได 1.3.2 เปนแนวทางในการทางานเชงพฒนาดานการอบรมทเกยวของกบเครองมอ

วทยาศาสตรตอไป

1.4 ขอบเขต งานชนน ครอบคลมขนตอนการพฒนาหลกสตรการอบรมและกระบวนการจดการ

อบรมเชงปฏบตการเฉพาะเครองมอ HPLC ตงแตการคดและพฒนาหลกสตรการอบรม การประชาสมพนธ การรบสมคร การอบรม การจดทาวฒบตร การเผยแพรเอกสารและความรในการอบรมของศนยเครองมอกลาง คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ทจดขนใหแกนกศกษาและนกวจย ภายในคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยตงแตป 2551-2557

1.5 คาจากดความเบองตน งานพฒนา หมายถง งานในหนาททมการปรบปรงกระบวนการใหดขนโดยมการใช

นวตกรรมหรอเทคโนโลยสารสนเทศ เพอลดขนตอนการทางาน เพอใหงานดขนกวาปกต ใหมความ

ฉบบราง


3

รวดเรวมากขน ลดตนทนลงทงในแงของแรงงานและทรพยากร และมประสทธภาพเพมขนและเปนประโยชนสงขน ทงตอตวผรบบรการ องคกร เพอนรวมองคกร และสงคม ซงควรจะมการเผยแพรหรอเอกสารประกอบการทางานพฒนาดวย

การอบรมเชงปฏบตการ หมายถง การฝกอบรมทมงเนนความร การพฒนาทกษะและความชานาญ ทงในภาคทฤษฎและภาคปฏบตทมการลงมอปฏบตจรงในงาน สถานการณ และเครองมอจรง เพอใหผเขารบการอบรมสามารถปฏบตงานดวยตนเองตอไปได

เครองมอ หมายถง เครองมอวทยาศาสตรในหองปฏบตการของศนยเครองมอกลาง คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ทใชเพอสนบสนนงานวจย การเรยนการสอนและการบรการวชาการวเคราะหทดสอบใหกบบคคลภายในและภายนอก

เครอง High Performance Liquid Chromatography (HPLC) หมายถง เครองโครมาโทกราฟฟของเหลวสมรรถนะสง ซงเปนเครองมอวทยาศาสตรทใชเทคนคในการแยกสารออกจากกนโดยอาศยความแตกตางของการกระจายตวของสารตวอยางระหวางสองเฟสคอ เฟสเคลอนท (Mobile phase) ซงเปนของเหลว และเฟสอยกบท (Stationary phase) ทบรรจในคอลมน โดยสารทวเคราะหผานกระบวนการแยกตามคณสมบตทางเคมหรอกายภาพ และผานเครองตรวจวด (detector) ออกมาปรากฏเปนโครมาโทแกรม เพอประโยชนในการวเคราะหเชงคณภาพ และเชงปรมาณผานการคานวณพนทใตพคหรอความสงของพค ซงในงานชนน หมายถงเครอง HPLC ยหอ Agilent รน HP1100 ของศนยเครองมอกลาง คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

PDCA หมายถง วงจรคณภาพเพอการปรบปรงพฒนางานอยางตอเนอง เพอใหงานนนบรรลเปาหมายทกาหนดไวอยางมประสทธภาพ ผานกระบวนการ วางแผน (Plan) ลงมอทา (Do) ตรวจสอบผลการทางาน (Check) และการปรบปรงแกไขใหเหมาะสม (Action)

ไคเซน (Kaizen) หมายถง การปรบปรงพฒนางานใหดขนอยางตอเนองบนหลกพนฐานการ เลก-ลด-เปลยน ดวยจตสานกของผปฏบตงานเอง เพอใหงานมความถกตอง รวดเรว ประหยด ปลอดภย และมความสขทงของผปฏบตงาน ผรบบรการหรอลกคา องคกร และสงคม

ผเขาอบรม หมายถง นกศกษาระดบปรญญาตร หรอ ระดบบณฑตศกษา หรอนกวจยภายในคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ทเขารวมอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC ของศนยเครองมอกลาง

นกวทยาศาสตร หมายถง ผปฏบตงานตาแหนงนกวทยาศาสตร ของศนยเครองมอกลาง ซงปฏบตงานทงงานวเคราะหทดสอบ ใชเครองมอ สอนนกศกษา เปนอาจารยพเศษ จดอบรม งานเอกสารธรการ งานประกนคณภาพและงานอนๆ ภายในศนยเครองมอกลาง ซงคอผจดทาคมอเลมน

ฉบบราง

4 คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

แนวคด ทฤษฏ หรอหลกวชาการทนามาใช

สาหรบกระบวนการพนฐานของเครองมอ การอบรมเชงปฏบตการ การใชเครองมอเพอทางานเชงพฒนา โดยมแนวคด ทฤษฎ และหลกการในการทางาน ดงน

2.1 เครอง High Performance Liquid Chromatography et al., 2007; Veronika, 2010

เปนเครองมอวทยาศาสตรชนสงดานเคมวเคราะหทใชหลกการในการแยกสารออกจากกนโดยอาศยความแตกตางของการกระจายตวของสารตวอยางระหวางสองเฟสคอ เฟสเคลอนท (Mobile phase) ซงเปนของเหลว และเฟสอยกบท ของเหลวทลอมรอบวสดชวยพยงทบรรจในคอลมน โดยสารทวเคราะหผานกระบวนการแยกตามคณสมบตทางเคมหรอกายภาพจะมอตราเรวในการเคลอนทออกมาตางกน โดยจะผานเครองตรวจวด (detector) และปรากฏบนโครมาโทแกรม เพอประโยชนในการวเคราะเชงปรมาณผานการคานวณพนทใตพคหรอความสงของพค

จดเรมตนของเครอง chromatography) แตมปญหา(Paper chromatography) แบบพารทชน (Partition) โดยวธการนไดรบการพฒนาchromatography) หรอ TLC เปนสารตวพาเพอแยกสารทตองการออกจากกน โดยปจจบนโครมาโทกราฟฟHigh Performance Liquid Chromatographyอยางดและมการใชอยางกวางขวาง

รปท 2.1


บทท 2

แนวคด ทฤษฏ หรอหลกวชาการทนามาใชในการทาผลงาน

สาหรบกระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC พนฐานของเครองมอ การอบรมเชงปฏบตการ การใชเครองมอเพอทางานเชงพฒนา โดยมแนวคด ทฤษฎ และหลกการในการทางาน ดงน

High Performance Liquid Chromatography หรอ HPLC (แมนVeronika, 2010)

เปนเครองมอวทยาศาสตรชนสงดานเคมวเคราะหทใชหลกการในการแยกสารออกจากกนโดยอาศยความแตกตางของการกระจายตวของสารตวอยางระหวางสองเฟสคอ เฟสเคลอนท

ซงเปนของเหลว และเฟสอยกบท (Stationary phase) ของเหลวทลอมรอบวสดชวยพยงทบรรจในคอลมน โดยสารทวเคราะหผานกระบวนการแยกตามคณสมบตทางเคมหรอกายภาพจะมอตราเรวในการเคลอนทออกมาตางกน โดยจะผานเครองตรวจวด

และปรากฏบนโครมาโทแกรม เพอประโยชนในการวเคราะหเชงคณภาพ และการวเคราะหเชงปรมาณผานการคานวณพนทใตพคหรอความสงของพค

จดเรมตนของเครอง HPLC มาจากการพฒนาของคอลมนโครมาโทกราฟฟ แตมปญหาแยกสารปรมาณนอยไดยาก จนพฒนามาเปนโครมาโทกราฟฟกระดาษ

(Paper chromatography) ทใชกระดาษกรองแทนวสดในคอลมนทรงกระบอกโดยวธการนไดรบการพฒนาตอมาเปนทนเลเยอรโครมาโทกราฟ TLC ซงใชตวดดซบบางๆ เคลอบไวบนกระจกหรอวสดแขง

เปนสารตวพาเพอแยกสารทตองการออกจากกน โดยปจจบนโครมาโทกราฟฟของเหลวHigh Performance Liquid Chromatography ซงมประสทธภาพในการแยกสารปรมาณนอยไดเปนอยางดและมการใชอยางกวางขวาง

2.1 สวนประกอบตางๆ เครอง HPLC รน Agilent HP1100

ในการทาผลงาน

HPLC มการศกษาถงหลกการพนฐานของเครองมอ การอบรมเชงปฏบตการ การใชเครองมอเพอทางานเชงพฒนา โดยมแนวคด

แมน, 2552; Douglas,

เปนเครองมอวทยาศาสตรชนสงดานเคมวเคราะหทใชหลกการในการแยกสารออกจากกนโดยอาศยความแตกตางของการกระจายตวของสารตวอยางระหวางสองเฟสคอ เฟสเคลอนท

(Stationary phase) ซงอาจเปนของแขงหรอของเหลวทลอมรอบวสดชวยพยงทบรรจในคอลมน โดยสารทวเคราะหผานกระบวนการแยกตามคณสมบตทางเคมหรอกายภาพจะมอตราเรวในการเคลอนทออกมาตางกน โดยจะผานเครองตรวจวด

หเชงคณภาพ และการวเคราะห

มาจากการพฒนาของคอลมนโครมาโทกราฟฟ (Column เปนโครมาโทกราฟฟกระดาษ

แทนวสดในคอลมนทรงกระบอก ซงอาศยหลกการแยกเปนทนเลเยอรโครมาโทกราฟ (Thin layer

ซงใชตวดดซบบางๆ เคลอบไวบนกระจกหรอวสดแขง และใชของเหลวของเหลวไดพฒนาจนเปน

ซงมประสทธภาพในการแยกสารปรมาณนอยไดเปน

Agilent HP1100

ฉบบราง


5

สวนประกอบของเครอง HPLC

รปท 2.2 แผนผง (Diagram) สวนประกอบตางๆ ของเครอง HPLC 1) ภาชนะบรรจเฟสเคลอนท (Mobile phase bottle) เปนภาชนะหรอขวดบรรจสารละลายเฟสเคลอนท ซงนยมทาจากวสดประเภทแกว หรอพลาสตกและสแตนเลส ปรมาตรสวนใหญคอ 1 ลตร โดยเฟสเคลอนททใชตองเปนสารละลายเกรด HPLC หรอใชนากลน DI เปนตวทาละลาย มการกรอง (ขนาด 0.45 ไมครอน หรอเลกกวา) และไลฟองอากาศมาแลว เพอไมใหเกดการอดตนและเกดฟองอากาศขนในระบบ 2) ปมความดนสง (High pressure pump) เปนสวนททาหนาทดงเฟสเคลอนทเขาสระบบ HPLC ซงจาเปนตองเปนปมทมแรงดนสงและคงท เพราะเฟสอยกบทมขนาดอนภาคและรพรนเลกมาก จงตองเอาชนะแรงตานทานดวยความดนสงทมความคงทแมนยา โดยสามารถแบงออกไดเปน 2 แบบ

1) Isocratic pump เปนปมทสงเฟสเคลอนทเขาระบบคงทตลอดเวลา 2) Gradient pump เปนปมทสามารถปรบเปลยนแปลงอตราสวนของเฟสเคลอนทไดตามเวลา

ทกาหนด ทงน ทตาแหนงปมจะมระบบเซนเซอรหรอตวตรวจวดความดนดวย

3) จดฉดสาร (Injector) เปนสวนททาหนาทในการฉดสารตวอยางเขาระบบ HPLC ซงสามารถกาหนดปรมาณสารท

แนนอนเพอฉดเขาระบบไดในปรมาณนอย (ระดบ 1-100 ไมโครลตร) และแมนยา ม 2 แบบดวยกน คอ 1) Manual Injector เปนการฉดสารตวอยางดวยตนเอง

2) Auto samples Injector หรอ Autoinjector หรอ Autosampler คอ ระบบการฉดสารโดยอตโนมต ซงนยมใชมากในปจจบน 4) คอลมน (Column) เปนสวนทบรรจเฟสอยกบท (Stationary phase) มลกษณะเปนของแขงหรอเจล หรอของเหลวทหมอยรอบวสดผยง ทาหนาทใหเกดกระบวนการแยกของสารทตองการ โดยม 2 รปแบบทนยมใช คอ Reverse phase column และ Normal phase column โดยอาจมคอลมนชนดอนรวมอยดวย คอ การดคอลมน (Guard Column) ซงจะอยกอน Analytical Column ทาหนาทปองกนเศษฝนและ

1.ภาชนะบรรจเฟสเคลอนท

3. จดฉดสาร

2. ปมความดนสง 4. คอลมน 5. ตวตรวจวด

ภาชนะบรรจของเสย

การดคอลมน คอมพวเตอร

เซนเซอรความดน

ฉบบราง


อนภาคตางๆ เขาสคอลมน ทาใหคอลมนมอายการใชงานนานขน ทงน คอลมนอาจวางอยใน Column thermostat ทชวยในการควบคมอณหภมของคอลมนใหเหมาะสมในการใชงานไดอกดวย 5) ตวตรวจวด (Detector)

เปนอปกรณตรวจวดสญญาณของสาร ทเกดจากกระบวนการแยกของคอลมน มหลายชนดดวยกน ซงการเลอกใชงานตวตรวจวดขนอยกบตวอยางวามคณสมบตเหมาะสมกบตวตรวจวดชนดไหนมากทสด โดยตวตรวจวดทนยมใชกนมากม 4 ชนด

5.1) UV- Detector เปนตวตรวจวดทนยมมากทสด มกใชกบสารทสามารถดดกลนแสง UV ได ซงปจจบนมใหเลอกใชทงแบบ Variable UV Detector หรอ Photodiode array detector

5.2) RI Detector นยมใชวดคาความแตกตางของคาดชนการหกเหแสง (Refractive Index) ของสารตวอยางและสารอางอง (Reference) เชน นาตาล เกลอบางชนด

5.3) Fluorescence Detector เปนตวตรวจวดทใชไดกบสารทสามารถเปลงแสงออกมาหลงจากดดกลนคลนแสง UV จากแหลงแสงใน Detector แลว ซงอาจเปลงแสงไดเอง หรอมการเตมสารทเพมหมฟงกชนเขาไป ซงเปนดเทคเตอรทมความไว (Sensitivity) คอนขางสง

5.4) ELSD (Evaporative Light Scattering Detector) เปนตวตรวจวดทใชหลกการกระเจงแสง (light scattering) ของอนภาค จงสามารถตรวจวดสารไดเกอบทกชนด ตรวจวดสารไดทกประเภททไมระเหยหรอระเหยไดยากกวา mobile phase และไมขนกบคณสมบตเชงแสงของสารและชนดของสาร

ทงนตวตรวจวดจะสงสญญาณการตรวจวดทไดไปยงอปกรณรายงานผล ซงปจจบนจะใชเครองคอมพวเตอรในการควบคมเครองมอและรายงานผลพรอมกน ซงสารทแยกออกมาผานตวตรวจวด อาจถกวเคราะหตอดวยเครองมอชนดอน เชน MS, FTIR, NMR หรอทงใสขวดเกบของเสยตอไป

สารตวอยางทนยมทดสอบดวยเครอง HPLC และมการใชงานกบเครอง HPLC ของศนยฯ - คาเฟอนในเครองดมและอาหาร - สารกลมฟลาโวนอยด เชน เบตาแครอทน ในผก ผลไม ตวอยางอาหาร - สารกนบด เชน เบนโซเอต ซอรเบต พาราเบน ในผลตภณฑอาหาร เครองดม เครองสาอาง - ฮสตามนในปลาทะเล และตวอยางผลตภณฑอาหารทะเล - วตามนซ ในนาผลไม เครองดมบารงกาลง อาหารเสรม - นาตาลในนาผลไม ไวน เครองดมทวไป - กลเซอรไรด ในนามน ตวอยางอาหาร - กรดอะมโน ในอาหารและนม - กรดไขมนอสระในปสสาวะ นาหมกชวภาพ เซรมนายาง ปยชวภาพ - สารกลม BTEX ในตวอยางนาเสย นามน ผลตภณฑทางเคม - สารแอมเฟตามนในตวอยางเลอด ปสสาวะ - ยาปฏชวนะ เชน เตตราไซคลน ไนโตรฟแรน ในอาหารสตวและเนอสตว เชน ไก กง สกร - สารกลมฟนอลก เชน แอนโดรกราฟโฟไลนในฟาทะลายโจร - เมลามนในผลตภณฑนม เบเกอรร ขนมปง - ฮอรโมนพช เปนตน

ฉบบราง

เครอง HPLC ศนยเครองมอกลาง เครองมอ HPLC ยหอ เทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ตงอย ณ หอง การจดซอตงแตป พ.ศ.2544 เพอรองรบงานวจยและการเรยนการสอน ดวยระยะเวลาการใชงานเฉลย การจดอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ

2.2 การอบรมเชงปฏบตการ การฝกอบรม คอ กระบวนการทถกจดขนเพอสงเสรมเพมพนความร ความชานาญและความสามารถในการปฏบตงานใหแกผเขารบการอบรมกวางๆ ในพจนานกรมการศกษาวาขนภายใตสภาวะเงอนไขบางประการ และไมถงกบทาอะไรใหญโตแบบทนกเรยน เรยนทกษะและความรกนในสถาบนการศกษาทวไป ฝกอบรมทใกลเคยงกน คอ กระบวนการเพมประสทธภาพในการทางานเฉพาะดานของบคคลโดยมงเพมพนความร (Knowledge) ทางานใหสงขน ทาใหบคคลมความเจรญกาวหนาในหนาทการงานและองคการบรรลเปาหมายทกาหนดไว

คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

ศนยเครองมอกลาง ยหอ Agilent รน HP1100 ของศนยเครองมอกลาง คณะวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ตงอย ณ หอง 25310 2544 ในราคา 85,000 ดอลลาสหรฐ ปจจบนสามารถใชงานไดเตมประสทธภาพ

เพอรองรบงานวจยและการเรยนการสอน ดวยระยะเวลาการใชงานเฉลย 2,500 การจดอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC เปนประจาทกป ตงแตป 2551

รปท 2.3 เครอง HPLC รน Agilent HP1100

การอบรมเชงปฏบตการ คอ กระบวนการทถกจดขนเพอสงเสรมเพมพนความร ความชานาญและ

ความสามารถในการปฏบตงานใหแกผเขารบการอบรม ซงคารเตอร ว กด (Carter V. Gกวางๆ ในพจนานกรมการศกษาวา การฝกอบรมเปนกระบวนการชวยใหบคคลอนมทกษะความรขนภายใตสภาวะเงอนไขบางประการ และไมถงกบทาอะไรใหญโตแบบทนกเรยน เรยนทกษะและความรกนในสถาบนการศกษาทวไป (Carter, 1973) สวน สมคด (2544) ไดใหนยา

ยงกน คอ กระบวนการเพมประสทธภาพในการทางานเฉพาะดานของบคคลโดยมง(Knowledge) ทกษะ (Skill) และ ทศนคต (Attitude) อนจะนาไปสการยกมาตรฐานการ

ทางานใหสงขน ทาใหบคคลมความเจรญกาวหนาในหนาทการงานและองคการบรรลเปาหมายทกาหนด

คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC มหาวทยาลยสงขลานครนทร

7

กลาง คณะวทยาศาสตรและ25310 ชน 3 อาคาร 25 ซงม

ปจจบนสามารถใชงานไดเตมประสทธภาพ2,500 ชวโมงตอป รวมทงม

1 เปนตนมา

คอ กระบวนการทถกจดขนเพอสงเสรมเพมพนความร ความชานาญและ(Carter V. G.) ไดกลาวไว

การฝกอบรมเปนกระบวนการชวยใหบคคลอนมทกษะความร โดยจดขนภายใตสภาวะเงอนไขบางประการ และไมถงกบทาอะไรใหญโตแบบทนกเรยน เรยนทกษะและความร

ามความหมายคาวา การยงกน คอ กระบวนการเพมประสทธภาพในการทางานเฉพาะดานของบคคลโดยมง

อนจะนาไปสการยกมาตรฐานการทางานใหสงขน ทาใหบคคลมความเจรญกาวหนาในหนาทการงานและองคการบรรลเปาหมายทกาหนด

ฉบบราง


ฉลอง (2538) ไดจาแนกประเภทการฝกอบรมโดยยดถอวตถประสงคไว 3 ประเภท คอ การฝกอบรมเพอพฒนาความชานาญ การฝกอบรมเพอพฒนาเจตคต และฝกอบรมเพอพฒนาความร ซงการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC ของศนยเครองมอกลาง คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย ถอเปนการฝกอบรมเพอพฒนาความชานาญ เนองจากเปนการอบรมเพอทาใหผเขาอบรม ซงคอนกศกษาและนกวจย สามารถใชเครองมอทความยงยากซบซอนไดดวยตนเอง มความมนใจในการใชงาน และสามารถตอยอดความชานาญในการใชเครองมอไดตอไปในอนาคต รวมทงสามารถตดสนใจ แกไขปญหาในการทางานไดดวยตนเอง ทงนผจดการอบรมไดออกแบบหลกสตรการอบบรมใหมทงการบรรยายโดยผเชยวชาญดานทฤษฎและปฏบต รวมกบการสรางกระบวนการสาธตใหผเขาอบรมไดเหนการทางานจรงอยางเปนขนเปนตอน และทสาคญ มกระบวนการทใหผเขาอบรมไดปฏบตการดวยตนเองกบอปกรณ เครองมอ สารเคม และสถานทจรง บนสถานการณจาลองในการใชเครองมอเพอวเคราะหทดสอบอกดวย ดงนน ศนยเครองมอกลางจงใหความหมายของการอบรมเชงปฏบตการ คอ กระบวนการและการดาเนนกจกรรมทจดขนเพอใหผเขารบการอบรมมความรทงภาคทฤษฎและทกษะปฏบตการ โดยประกอบดวยการบรรยาย การสาธต และการฝกปฏบตการจรงโดยใชอปกรณ เครองมอ สารเคม และสถานทจรง ในสถานการณเสมอนจรง ซงการอบรมเชงปฏบตการจะชวยสงเสรมความรและความชานาญ ในการทางานวจยดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนอยางยง โดยศนยเครองมอกลางไดสรางหลกสตรนขนมาจาก 4 ขนตอนเบองตนตามท ณชาและคณะ (2549) ไดอธบายไว คอ 1 การศกษาขอมล เอกสาร และประวตการทางานเพอวเคราะหความจาเปนในกาจดอบรม 2 นาขอมลทไดมาสรปและวเคราะหเพอใชเปนขอมลในการกาหนดองคปะกอบของหลกสตร 3 สรางหลกสตรฝกอบรม กาหนดเนอหารวมกบผเชยวชาญในทมวทยากร โดยมการกาหนดและพฒนาวธการดาเนนฝกอบรม และ 4 นาหลกสตรไปทดลองจรง ซงศนยเครองมอกลางมการจดอบรมเชงปฏบตการเครองมอ HPLC ครงแรกในป พ.ศ.2551 จากนนจงมการประเมนผลการจดอบรมและความรความสามารถของผเขาอบรม โดยการพฒนากระบวนการจดอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC ไดบนพนฐานการปรบปรงพฒนาใน 3 ดาน คอ ดานหลกสตรการอบรม ดานการบรหารจดการ และดานการสงเสรมประสทธภาพ เพอใหการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC มการพฒนาและเพมประสทธภาพในการทางานตอเนองมาจนถงปจจบน

ฉบบราง

รปท 2.4 ลกษณะการทางานทซบซอนของเครองมอ ความยากลาบาก จงเปนทมาของการจดอบรมเชงปฏบตการ

2.3 งานเชงพฒนา งานเชงพฒนา หมายถง และพฒนาการปฏบตงานใหมประสทธภาพดยงขน มการเผยแพรผลงานหรอแนวคดตางๆ เกยวกบการ


ลกษณะการทางานทซบซอนของเครองมอ HPLC ซงทาใหการใชงานโดยนกศกษาความยากลาบาก จงเปนทมาของการจดอบรมเชงปฏบตการ

งานเชงพฒนา หมายถง งานทมการใชนวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศในการปรบปรงงานและพฒนาการปฏบตงานใหมประสทธภาพดยงขน มการเผยแพรผลงานหรอแนวคดตางๆ เกยวกบการ


9

ซงทาใหการใชงานโดยนกศกษา/นกวจยมความยากลาบาก จงเปนทมาของการจดอบรมเชงปฏบตการ

งานทมการใชนวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศในการปรบปรงงานและพฒนาการปฏบตงานใหมประสทธภาพดยงขน มการเผยแพรผลงานหรอแนวคดตางๆ เกยวกบการ

ฉบบราง


พฒนางาน/หนวยงาน คดคนสงประดษฐเพอใชในการทางาน ทาใหประหยดงบประมาณ หรอชวยลดขนตอนของงาน (สานกงานคณบด คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน, 2552) ทงนศนยเครองมอกลาง ไดพฒนางานการจดอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC โดยมการปรบปรงกระบวนการอบรม เนอหา และงานสนบสนนการจดการอบรมตางๆ เชน การรบสมคร การประชาสมพนธ การเผยแพรเนอหาการอบรม ใชเทคโนโลยสารสนเทศ โปรแกรมสาเรจรป และระบบอนเตอรเนตเขามาชวยในการทางานใหมประสทธภาพเพมขน ลดคาใชจายและลดเวลาการทางานลงมาโดยตลอด

2.4 เครองมอคณภาพเพอการทางานเชงพฒนา การพฒนากระบวนการการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC มการใชหลกการและเครองมอดานคณภาพหลายอยาง เพอคนหาปญหา วางแผนการพฒนา ปรบปรงอยางตอเนอง บนพนฐานทสามารถทาไดดวยตนเอง ซงประกอบดวยเครองมอคณภาพ ดงน

2.4.1 PDCA PDCA มาจากคาภาษาองกฤษ 4 คาไดแก วางแผน (Plan) ลงมอทา (Do) ตรวจสอบ (Check)

และการปรบปรงแกไขใหเหมาะสม (Action) ซง PDCA เปนวงจรดานคณภาพทใชเพอการปรบปรงพฒนางานอยางตอเนอง เพอใหงานนนบรรลเปาหมายทกาหนดไวอยางมประสทธภาพ

แนวคดเกยวกบวงจร PDCA เรมขนเปนครงแรกโดยนกสถต Walter Shewhart ซงไดพฒนาจากการควบคมกระบวนการเชงสถตท Bell Laboratories ในสหรฐอเมรกาเมอทศวรรษท 1930 ในระยะเรมแรก วงจรดงกลาวเปนทรจกกนในชอ “วงจร Shewhart” จนกระทงราวทศวรรษท 1050 ไดมการเผยแพรอยางกวางขวางโดย W.Edwards Deming ปรมาจารยดานการบรหารคณภาพ หลายคนจงเรยกวงจรนวา “วงจร Deming” (ศภชย, 2546)

รปท 2.5 วงจร PDCA หรอ วงจร Shewhart ประกอบดวย Plan-Do-Check-Action

ขนตอนทง 4 มรายละเอยดดงน (ศภชย, 2546, วรพงษ, 2550) 1) การวางแผน (Plan) เปนการกาหนดหวขอทตองการปรบปรงเปลยนแปลงพฒนาใหมๆ

กาหนดวตถประสงคและตวชวด พรอมทงพจารณาวามความจาเปนตองใชขอมลใดบางเพอ

การปรบปรงเปลยนแปลงนน โดยระบวธการเกบขอมลหรอการทางานใหชดเจน

Plan Do

CheckAction

ฉบบราง


11

2) การปฏบต (Do) คอ การลงมอปรบปรงเปลยนแปลงตามทางเลอกทไดกาหนดไวในขนตอน

การวางแผน ซงอาจมการศกษาและฝกฝนใหเขาในในวธการนนกอน และเมอทาเสรจ กควร

มการเกบขอมลลกษณะจาเพาะทางคณภาพไวดวย

3) การตรวจสอบ (Check) คอ การประเมนผลทไดรบจากการปรบปรงเปลยนแปลง แตชนน

มกถกมองขามเสมอ การตรวจสอบทาใหเราทราบวาการปฏบตในขนทสองสามารถบรรล

เปาหมายทกาหนดไวหรอไม ซงขอมลทไดจากการตรวจสอบจะเปนประโยชนสาหรบ

ขนตอนถดไป

4) การดาเนนการทเหมาะสม (Action) เปนการดาเนนการทเกดจากการตรวจสอบ ซงมอย 2

กรณ คอ ผลทเกดขนเปนไปตามแผนทกาหนด และผลทเกดขนไมเปนไปตามแผนทวางไว

ซงหากเปนกรณแรก กใหนาแนวทางหรอกระบวนการปฏบตนนมาจดทาเปนมาตรฐาน แต

หากเปนกรณทสอง คอผลทไดไมบรรลวตถประสงคทวางไว ควรนาขอมลมารวบรวมเพอ

วเคราะห และพจารณาวาควรทาอยางไรตอไป เชน

มองหาทางเลอกใหมทนาจะเปนไปได

ใชความพยายามใหมากขนกวาเดม

ขอความชวยเหลอจากผร

เปลยนเปาหมายใหม

ดงนน การดาเนนโครงการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอของศนยเครองมอกลาง คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย จงมการดาเนนการตามวงจร PDCA อยางสมาเสมอ เพราะมการจดอบรมทกป ทาใหการวางแผนและทาหลกสตรในปแรก คอ พ.ศ. 2551 มการนามาปฏบต ตรวจสอบ และปรบปรงใหเหมาะสมในปตอๆ มา ทาใหการทางานดงกลาวมกระบวนการพฒนาอยางตอเนอง มการวางแผนการทางานใหมทกป มการศกษาพฤตกรรม การสงเกต การทาแบบประเมนจากผเขาอบรม และการตดตามผลหลงจากการอบรม เนองจากผเขาอบรมสวนใหญจะกลบมาใชเครองมอ HPLC เพองานวจยหลงจากการอบรมเสรจสนลง จงทาใหศนยเครองมอกลางมขอมลผลจากการจดอบรมทสามารถนามาปรบปรงแกไขใหดขนไดมาจนถงปจจบน ซงจะมการอธบายโดยละเอยดไวในบทตอไป

ฉบบราง


รปท 2.6 ตวอยางการใชวงจร PDCA (Plan-Do-Check-Action) ในการทาไคเซน การอบรมเชงปฏบตการ HPLC เรองนกศกษาตองการเอกสารกอนอบรมและใบสมครไมชดเจน

2.4.2 ไคเซน (Kaizen) Kaizen เปนภาษาญปนมาจากการรวมตวของคาวา Kai หมายถงการเปลยนแปลง (ตอเนอง)

และ Zen หมายถงการทาใหดขน (ปรบปรง) ซงมความหมายรวม คอ การปรบปรงพฒนางานใหดขนอยางตอเนองบนหลกพนฐานการ เลก-ลด-เปลยน ดวยจตสานกของผปฏบตงานเอง เพอใหงานมความถกตอง มความรวดเรว ประหยด ปลอดภย และมความสขทงของผปฏบตงาน ผรบบรการหรอลกคา องคกร และสงคม

วศษฏ (2556) ไดอธบายวา ระดบการทาไคเซนเพอพฒนาศกยภาพของพนกงานใหสงขน ม 4 ระดบ คอ

1) พฒนาทกษะของประสาทสมผสทง 5 2) พฒนาทกษะของการวเคราะห 3) พฒนาทกษะของปฏบตการ 4) พฒนาการถายทอดความร

ทงน Kaizen มกลยทธหลกอยหลายอยางดวยกน เชน 1. รายการตรวจสอบ 3-Mu’s หมายถง ระบบตรวจสอบซงไดรบการพฒนาขนมาเพอเปน

แนวทางชวยผบรหารและพนกงานใหชวยกนแกไขปรบปรงงานของตนอยเสมอ ประกอบดวย Muda คอ ความสญเปลา Muri คอ ความตง หรอทาเกนไป Mura คอ ความแตกตางขดแยงกน ไมสมาเสมอ ไมไดมาตรฐาน

การคนหาสาเหต/พบปญหา

วางแผนการแกปญหา (P)

ลงมอแกปญหา/ทาไคเซน (D)

ตรวจสอบผลการทางาน (C)

ปรบปรงแกไข (A)

ทวนการเขยน 2 รอบ

ใบสมครออนไลน

ใบสมครไมชดเจน สาเหต ตองการเอกสารกอนอบรม

แจกเอกสารเปนเลม

ตองการเอกสารกอนอบรม

ปรบปรง ปรบปรง

ตรวจสอบ ตรวจสอบ

1 2

ฉบบราง


13

โดยการนาเอา 3-Mu’s ไปพจารณาองคประกอบตาง ๆ ของการทางาน เชน กาลงคน เทคนค วธการ เวลา สงอานวยความสะดวกและเครองมอเครองใช วสดทใช ปรมาณการผลต สนคาคงคลง สถานททางาน แนวความคดในการทางาน

2. หลกการ 5ส ไดแก สะสาง (Seiri) สะดวก (Seiton) สะอาด (Seiso) สขลกษณะ (Seiketsu) สรางนสย (Shitsuke)

3. หลกการ 5 W 1H ประกอบดวย Who ใครเปนผทา what ทาอะไร Where ทาทไหน When ทาเมอไร Why ทาไมตองทาอยางนน How ทาอยางไร

4. รายการตรวจสอบ 4M (ศลภส, 2553) ไดแก Man หมายถง การตรวจสอบผปฏบตทางานตามมาตรฐานทกาหนดหรอไม มความ

รบผดชอบหรอไม ผปฏบตมทกษะความชานาญหรอไมผปฏบตไดรบมอบงานทตรงกบความสามารถหรอไม

Machine หมายถง การตรวจสอบอปกรณอานวยความสะดวกสอดคลองกบความสามารถของขบวนการผลตหรอไมเครองจกรขดของบอยหรอไม การจดวางเหมาะสมหรอไม เครองจกรอยในสภาพการใชงานหรอไม

Material หมายถง การตรวจสอบ6ขอผดพลาดในเรองคณภาพการตรวจสอบระบบคงคลงเพยงพอหรอไม

Method หมายถง การตรวจสอบวามาตรฐานในการทางานมเพยงพอหรอไม มวธทปลอดภยหรอไม เปนวธทมประสทธภาพหรอไมลาดบขนตอนการทางานเหมาะสมหรอไม

นอกจากน เรายงใช QC tool หรอเครองมอคณภาพมาใชในการทางานพฒนารวมกบไคเซนไดดวย เชน ผงแสดงเหตและผล (Cause-and-Effect Diagram) หรอผงกางปลา (Fishbone Diagram) ซงการใชผงกางปลา จะชวยในการคนหาทมาของปญหาและแนวทางในการแกไขปญหาได (วรพงษ, 2550) ดงเชนรปท

ฉบบราง


รปท 2.7 การใชแผนผงกางปลาในการคนหาความตองการและแนวทางในการพฒนา

การใชไคเซนในการไขปญหา เปนการแกไขพฒนางานเลกๆ นอยๆ แบบททาไดทนท ซ

“บตรไคเซน” ซงเปนกระดาษใบเดยวทใชในการผลลพธทได อาจเปนรปภาพ จะยงทาใหสอสารไดเขาใจมากยงขน ดงรป

ผอบรมไดความรจากการอบรมสงสด

การประชาสมพนธและการรบสมคร

Email อาจารยทปรกษา

เพมการฝกซอมแซมและสอบปฏบตการ

Website+facebook


การใชแผนผงกางปลาในการคนหาความตองการและแนวทางในการพฒนาการอบรมเชงปฏบตการ HPLC

ใชไคเซนในการไขปญหา เปนการแกไขพฒนางานเลกๆ นอยๆ แบบททาไดทนท ซนกระดาษใบเดยวทใชในการเขยนอธบายปญหา กระบวนการพฒนางาน และ

ผลลพธทได อาจเปนรปภาพ จะยงทาใหสอสารไดเขาใจมากยงขน ดงรป

รปท 2.8 ตวอยางบตรไคเซน

ใหความสาคญกระบวนการกอนและหลงอบรม

การประชาสมพนธและการรบสมคร

การเผยแพรความร และเตรยมตวเขาส ASEAN

จดอบรม 2 วน

SMS เตอนอบรม

Download เอกสารกอนอบรม

วฒบตร Online

VDO อบรมใน youtube รบสมคร Online

อบรมหลกสตร International

การใชแผนผงกางปลาในการคนหาความตองการและแนวทางในการพฒนา

ใชไคเซนในการไขปญหา เปนการแกไขพฒนางานเลกๆ นอยๆ แบบททาไดทนท ซงนยมใช เขยนอธบายปญหา กระบวนการพฒนางาน และ

เปาหมาย เพมความพง

พอใจ 20% ลดคาใชจาย

30% ลดเวลาในการ

ทางาน 30%

เอกสารกอนอบรม

อบรมใน

ฉบบราง

ทงน การพฒนาหรอแกไขปญหางานตางๆ ดวยไคเซน สามารถทาไดจากหลายรปแบบ ประเภทงาน ตงแตงานในการผลตระดบอตสาหกรรม งานธรการ งานชาง งานบาน รวมไปถงชวตประจาวน ตวอยาง เชน


ทงน การพฒนาหรอแกไขปญหางานตางๆ ดวยไคเซน สามารถทาไดจากหลายรปแบบ ประเภทงาน ตงแตงานในการผลตระดบอตสาหกรรม งานธรการ งานชาง งานบาน รวมไปถงชวตประจาวน ตวอยาง เชน

(ก)

(ข)


15

ทงน การพฒนาหรอแกไขปญหางานตางๆ ดวยไคเซน สามารถทาไดจากหลายรปแบบ หลายประเภทงาน ตงแตงานในการผลตระดบอตสาหกรรม งานธรการ งานชาง งานบาน รวมไปถงการใช

ฉบบราง


รปท 2.8 (ก)-(ค) อนง การทางานเชงพฒนาในรปแบของไคเซน จะตองลงมอทาทนท ทาอยางตอเนอง และตองม

ผลลพธทชดเจนแสดงออกมาใหเหนไดอยางเปนรปธรรม ไมใชเพยงแคคด หรอพดวาตนเองจะแกปญหาอยางนนอยางน หรอเพยงเปรยวา เรองแบบนใครๆ กทาได เพราะไคเซนจะเนแตพด ไมสามารถแสดงผลลพธในการพฒนางานหรอการแกไขปญหานนออกมาไดดงเชนคนทลงมอทา

ทงนหวใจของไคเซนอกอยางหนง คอ ผทางานไคเซนตองทางานดวยใจ ทาดวยความอยาก ทาดวยจตสานกทอยากปรบปรงพฒนางานของตนเองใหดขน รวมงานทตองรบหรอสงตองานจากตนเองทางานไดอยางองคกรกสามารถลดตนทนการใชทรพยากรได ดงนนไคเซนจงเปนเรองของความโอบออมอารดวย ทงตอตนเอง เพอนรวมงาน องคกรและ


(ค) ) ตวอยางการใชไคเซนในการแกไขปญหาหนางาน (ชไมพร

อนง การทางานเชงพฒนาในรปแบของไคเซน จะตองลงมอทาทนท ทาอยางตอเนอง และตองมผลลพธทชดเจนแสดงออกมาใหเหนไดอยางเปนรปธรรม ไมใชเพยงแคคด หรอพดวาตนเองจะแกปญหา

เพยงเปรยวา เรองแบบนใครๆ กทาได เพราะไคเซนจะเนนทการลงมอทา ซงผทไดแตพด ไมสามารถแสดงผลลพธในการพฒนางานหรอการแกไขปญหานนออกมาไดดงเชนคนทลงมอทา

ทงนหวใจของไคเซนอกอยางหนง คอ ผทางานไคเซนตองทางานดวยใจ ทาดวยความอยาก ทาดวยจตสานกทอยากปรบปรงพฒนางานของตนเองใหดขน ใหใชเวลานอยลง ใหสบายขน ใหเพอนรวมงานทตองรบหรอสงตองานจากตนเองทางานไดอยางสะดวกรวดเรวขน ไมเปนภาระของใองคกรกสามารถลดตนทนการใชทรพยากรได ดงนนไคเซนจงเปนเรองของความโอบออมอารดวย ทงตอตนเอง เพอนรวมงาน องคกรและสงคม

ชไมพร, 2544)

อนง การทางานเชงพฒนาในรปแบของไคเซน จะตองลงมอทาทนท ทาอยางตอเนอง และตองมผลลพธทชดเจนแสดงออกมาใหเหนไดอยางเปนรปธรรม ไมใชเพยงแคคด หรอพดวาตนเองจะแกปญหา

นทการลงมอทา ซงผทไดแตพด ไมสามารถแสดงผลลพธในการพฒนางานหรอการแกไขปญหานนออกมาไดดงเชนคนทลงมอทา

ทงนหวใจของไคเซนอกอยางหนง คอ ผทางานไคเซนตองทางานดวยใจ ทาดวยความอยาก ทาใหใชเวลานอยลง ใหสบายขน ใหเพอน

สะดวกรวดเรวขน ไมเปนภาระของใคร รวมทงองคกรกสามารถลดตนทนการใชทรพยากรได ดงนนไคเซนจงเปนเรองของความโอบออมอารดวย ทงตอ

ฉบบราง


17

บทท 3

ขนตอน วธการดาเนนการจดทาผลงาน

คมอการพฒนางานชนน มขนตอนและวธการดาเนนงานทเกดจากการใชหลกการของไคเซนหรอการปรบปรงพฒนางานอยางตอเนองบนพนฐานการ เลก-ลด-เปลยน ผสมผสานกบกระบวนการปรบปรงงานเชงคณภาพของ PDCA คอ วางแผน (Plan) ลงมอทา (Do) ตรวจสอบ (Check) และแกไขปรบปรง (Action) ตลอดระยะเวลาตงแต พ.ศ. 2551 ถง พ.ศ. 2557 ซงสดทายสามารถลดตนทนคาใชจายทงวสด สารเคม อะไหลเครองมอ ประหยดเวลาในการทางาน และทสาคญผเขารบการอบรมมระดบความพงพอใจเพมขนดวย ดงนนผเขยนจงเขยนอธบายวธการขนตอนในการจดทาผลงานพฒนาฉบบนในรปแบบของไคเซน ซงเปนการกลาวถง ปญหา-การทาไคเซน-และผลทไดรบ ตามระยะเวลาในการทางานพฒนา รายละเอยด ดงน Kaizen ครงท 1 # เรมทาหลกสตรและจดอบรมครงแรก (ป 2551)

ปญหาทพบ ในอดตทนกศกษาใชเครองมอ HPLC เพองานวจยนอย หากนกศกษาตองการใชเครองมอ HPLC ก

จะเดนทางมาตดตอนกวทยาศาสตร ณ ศนยเครองมอกลาง เพอรบการสอนการใชเครองมอกอน โดยจะเปนการสอนครงละ 1 คน และใชเวลาประมาณ 1-2 วน จงสามารถใหใชเครองมอ HPLC เพองานวจยไดดวยตนเอง แตเมอมจานวนนกศกษาตองการใชเครองมอเพมมากขน จงทาใหนกวทยาศาสตรเสยเวลาในการทางานมาก รวมทงสนเปลองวสด/สารเคมทใชในการสอนแตละครง การใชเครองมอไมเปนระบบ จงคดวาควรมการจดอบรมพรอมกนครงเดยว โดยแจงใหนกศกษาและอาจารยทปรกษาทราบตงแตตนภาคเรยน เพอเตรยมตวเขารบการอบรมกอน จงสามารถใชเครองมอเพองานวจยไดตอไปในปนน

การวางแผน นกวทยาศาสตรซงเปนผดาเนนการจดการอบรม และเปนวทยากรในสวนปฏบตดวย จงวางแผนการ

ทางานเบองตนไวลวงหนา ดงน 1. วางแผนเตรยมความพรอมของอปกรณ สถานท

• อปกรณ สถานท วสด สารเคมมความพรอม สามารถจดการอบรมได

2. วางแผนการเตรยมเนอหาหลกสตร

• ผจดการอบรมซงมอย 1 คน ซงตองทาหนาททงผจดการอบรม และวทยากรภาคปฏบต

จงวางแผนในการรวบรวมความร ประสบการณ และตองการศกษาเนอหาหลกสตรและ

การจดอบรมทอน โดยการสมครเขารบการอบรมการใชเครองมอ HPLC ณ กรม

วทยาศาสตรบรการ และศนยเครองมอวทยาศาสตร ม.สงขลานครนทร วทยาเขต

หาดใหญกอน ในป 2549 และ 2550

ฉบบราง


3. วางแผนเรองวทยากร

• ผจดโครงการอบรมไดปรกษากบวทยากรภาคบรรยาย ซงตอนนน คอ ผศ.ดร.วไลรตน

ชวะเศรษฐธรรม อาจารยผเชยวชาญเรองเครองมอ HPLC จากภาควชาวทยาศาสตร

ถงเนอหาการอบรมภาคทฤษฎ และปฏบต ซงพบวา สามารถจดกจกรรมอบรมใหกบ

นกศกษาของคณะวทท. ได อกทงยงเปนประโยชนตอตวนกศกษาและงานวจยของ

อาจารยอกดวย

4. วางแผนเรองผเขาอบรมและวนเวลาการจดอบรม

• ทางศนยเครองมอกลาง ไดสารวจจานวนผเขาอบรม ซงพบวามนกศกษาระดบปรญญา

ตร ป 4 ทกาลงจะทาวจย รวมถงระดบบณฑตศกษาทตองการเขารบการอบรมในป

2550 รวมจานวน 15 คน ซงมจานวนมากกวาทคาดไว สวนวนเวลาในการจดอบรมนน

ไดเลอกสปดาหสดทายกอนเปดภาคเรยนท 2 เนองจากนกศกษาสะดวกทจะเดนทางมา

อบรม เพราะเปนชวงลงทะเบยนทบางคนมาลงทะเบยนทมหาวทยาลยแลว และท

สาคญ การอบรมเตม 2 วนจะไมมผลกระทบตอเวลาเรยนปกตของนกศกษา

การทาไคเซน เมอนกวทยาศาสตรมความเชยวชาญในเครองมอ ไดรบการอบรมและศกษากระบวนการจด

อบรมมาจากหนวยงานภายนอก 2 หนวยงาน มความพรอมของสถานท วนเวลา วทยากร และผเขาอบรม จงเขยนหลกสตรการจดอบรมขน เปนการจดอบรมจานวน 1.5 วน และจดการอบรมขนครงแรกเมอวนท 17 – 18 พฤศจกายน 2550 (ปงบประมาณ 2551) ซงมผเขารบกรอบรมจานวน 16 คน มกาหนดการ ดงน

ฉบบราง


19

กาหนดการโครงการอบรมเชงปฏบตการ ประจาป 2551

เรอง การใชเครองมอ High Performance Liquid Chromatography (HPLC) ของ Agilent รน 1100 ระหวางวนท 17 – 18 พฤศจกายน 2550

ณ หองประชมชน 2 อาคาร 25 และ หองปฏบตการ ศนยเครองมอกลาง คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

วนท 17 พฤศจกายน 2550 08.15 – 08.30 น. ลงทะเบยน 08.30 – 08.45 น. คณบดเปดงาน 08.45 – 10.15 น. ความรเบองตนเครองมอ HPLC (1.5 ชวโมง)

โดย ดร.โรมรน ชศร 10.15 – 10.30 น. อาหารวาง 10.30 – 12.00 น. การประยกตใชเครองมอ HPLC (1.5 ชวโมง) โดย ดร.วไลรตน ชวะเศรษฐธรรม

12.00 – 13.00 น. อาหารเทยง 13.00 – 14.30 น. การใชเครอง HPLC ยหอ Agilent รน HP 1100 (1.5 ชวโมง) โดย นายพสฐพงษ หมนประเสรฐด 14.30 – 14.45 น. อาหารวาง

14.45 – 15.00 น. ซกถามขอสงสย, แบงกลมเขา work shop 2 กลม คอ การกรองตวอยาง-เฟสเคลอนท และ การใชเครอง HPLC

15.00 – 16.30 น. Work shop # 1 (1.5 ชวโมง) วนท 18 พฤศจกายน 2550 08.00 – 08.15 น. ลงทะเบยน

08.15 – 09.15 น. Work shop # 1 ตอ (1 ชวโมง) 09.15 – 09.30 น. อาหารวาง

09.30 – 12.00 น. Work shop # 2 (2.5 ชวโมง)

ผลทไดรบ 1. นกวทยาศาสตรมหลกสตรและเอกสารอบรมทเขยนขนเอง 2. นกศกษาผเขารบการอบรมมความร ความสามารถในการใชเครองมอ HPLC ลดจานวนครง

การสอนใชเครองมอ HPLC จากประมาณปละ 10 รอบ เหลอเพยงรอบเดยว 3. ลดคาวสดและสารเคม ทตองใชในการสอนการใชเครองมอลงเปนอยางมาก 4. นกศกษากระตอรอรนในการอบรมเปนกลมมากกวาการสอนใชเครองคนเดยว

ฉบบราง


Kaizen ครงท 2 # เพมการอบรมซอมบารงรกษาและสอบปฏบตการ (ป 2552)

ปญหา ในปแรกทมการจดอบรม จะเปนการอบรมระยะเวลา 1.5 วน ซงอบรมเพยงหลกการและการใช

งานเครองมอพนฐาน จงไมเพยงพอในการใชงานจรง ทมกตองมการบารงรกษาและแกไขปญหาในการใชงานดวย ซงปญหาทเลกๆ นอยๆ และเกดเปนประจา นกศกษาวจยสามารถดาเนนการไดเอง โดยไมตองรอนกวทยาศาสตร เพยงแตตองไดรบการสอนและฝกปฏบตมากอน

การวางแผน นกวทยาศาสตรไดวางแผนการปรบปรงหลกสตรการอบรมใหม โดยปรกษากบวทยากรภาค

บรรยาย และทารางกาหนดการเพมในสวนของการอบรมการซอมบารงรกษาและการสอบปฏบตการ กอนนาไปใชจรงในป 2552

การทาไคเซน ผจดโครงการไดเปลยนระยะเวลาในการอบรมจาก 1.5 วน เปน 2 วน และเพมรายละเอยดการ

ดแลรกษา และการแกไขปญหาเบองตนของเครอง HPLC พรอมทงมการสอบปฏบตการซอมแซมเปนรายกลม เพอใหแนใจวานกศกษาจะมความรความเขาใจจนสามารถใชเครองมอดวยตนเองได

การตรวจสอบ พบวา การสอบเปนรายกลมใหญจะมนกศกษาบางคนทไมคอยชวยเพอนในกลมทา การปรบปรง เมอพบวาการสอบแบบกลมใหญทาใหแตละคนไดลงมอทาไมทวถง ผจดการอบรมจงเปลยน

กระบวนการสอบปฏบตการใหมเปน 3 ครง คอ การสอบรายกลมใหญ กลมยอย และเปนค ตามลกษณะของภาคปฏบตทยากงายแตกตางกนไป

ผลทไดรบ หลงจากปรบเปลยนการจดอบรมจาก 1.5 วนเปน 2 วน โดยมการอบรมการบารงรกษาและ

ซอมแซมเครองมอ พรอมทงสอบปฏบตการเปนกลมยอยแลว พบวา นกศกษามความรประสบการณในการใชเครองมอมากขน มความมนใจและเขาใจถงความสาคญในการชวยดแลรกษาเครองมอมากขน

สวนนกวทยาศาสตรเองกสามารถลดเวลาในการชวยนกศกษาแกไขปญหาของเครองมอทเกดขนในแตละครงเมอถงเวลาทนกศกษามาใชงานจรง ทาใหลดเวลาการทางานของเจาหนาท รวมทง ลดคาวสดสารเคม และคาซอมเครองมอทเกดจากการใชงานผดวธไดดวย

การใชหลก เลก-ลด-เปลยน ในไคเซนครงท 2 เปลยน – จานวนวนอบรมเชงปฏบตการ ลด – เวลาทใชในการแกไขปญหาเครองมอหลงการอบรม

การใชหลก เลก-ลด-เปลยน ในไคเซนครงท 1 ลด – จานวนครงในการสอนใชเครองมอลงเหลอครงเดยวตอป ลด – คาวสดสารเคมจากการสอนใชเครองมอลง เปลยน – เวลาการสอนใชเครองมอ ใหมวนเวลาทแนนอน นกศกษาทราบลวงหนา อาจารยท

ปรกษากพงพอใจ

ฉบบราง


21

กาหนดการโครงการอบรมเชงปฏบตการ ประจาป 2552

เรอง การใชเครองมอ High Performance Liquid Chromatography (HPLC) ของ Agilent รน 1100

ระหวางวนท 19 – 20 ตลาคม 2551 ณ หองประชมชน 3 อาคาร 25 และ หองปฏบตการ ศนยเครองมอกลาง

คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน วนท 19 ตลาคม 2551 08.15 – 08.30 น. ลงทะเบยน 08.30 – 08.45 น. คณบดเปดงาน 08.45 – 10.15 น. ความรเบองตนเครองมอ HPLC (1.5 ชวโมง)

โดย อ.ดร.วรยา คมเมอง 10.15 – 10.30 น. อาหารวาง 10.30 – 12.00 น. การใชเครอง HPLC ยหอ Agilent รน HP 1100 (1.5 ชวโมง) โดย นายพสฐพงษ หมนประเสรฐด

12.00 – 13.00 น. อาหารเทยง 13.00 – 14.30 น. การประยกตใชเครองมอ HPLC (1.5 ชวโมง) โดย อ.ดร.วไลรตน ชวะเศรษฐธรรม 14.30 – 14.45 น. อาหารวาง

14.45 – 15.00 น. ซกถามขอสงสย, แบงกลมเขา work shop 2 กลม 15.00 – 16.30 น. Work shop # 1.1 การกรอง การเตรยมโมบายเฟตและตวอยาง

Work shop # 1.2 การเปด-ปดเครอง HPLC, สวนประกอบของเครอง, การ Purge valve, การเปลยน Column, การเปลยน Frit, การสราง Method

วนท 20 ตลาคม 2551 08.45 – 10.15. น. Work shop # 2.1 การวเคราะห Acetic acid & Butyric acid ดวย

วธ HPLC Work shop # 2.2 ฟงบรรยายการตดตงโปรแกรม, การเปลยน Frit 10.15 – 10.30 น. อาหารวาง 10.30 – 12.00 น. Work shop # 3 สอบปฏบตการ การใชเครอง HPLC ยหอ Agilent

รน HP 1100 (1.5 ชวโมง) 12.00 – 13.00 น. อาหารเทยง

13.00 – 15.00 น. Work shop # 4 การดแลและบารงรกษาเครอง HPLC ยหอ Agilent รน HP 1100 (2 ชวโมง)

15.00 – 15.15 น. อาหารวาง 15.15 – 16.15 น สอบหลกการและการใชเครอง HPLC (1 ชวโมง)

ฉบบราง


(ก)

(ข)

(ค)

(ง)

รปท 3.1 (ก) รปแบบการอบรมภาคบรรยาย (ข) การสอบปฏบตการแบบกลมใหญ 4 คน (ค) 3 คน และ (ง) 2 คน ตามลาดบ

เครอง HPLC

เครอง HPLC

เครอง HPLC = วทยากร = ผเขาอบรม

ฉบบราง


23

รายชอผเขารวมโครงการอบรมเชงปฏบตการ ประจาป 2552

เรอง การใชเครองมอ High Performance Liquid Chromatography (HPLC) ของ Agilent รน 1100

ระหวางวนท 19 – 20 ตลาคม 2551 ณ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

ลาดบท ชอ-สกล นกศกษาสาขาวชา/ชนป รหสกลม หมายเหต

1. น.ส.กอรยะ บลหล เคม-ชววทยา ป 4 A-1-

2. น.ส.สวรา โชโต เคม-ชววทยา ป 4 B-2-

3. น.ส.วนดา เหมะหมาน เคมประยกต ป 1 A-3-

4. น.ส.อาอซะห ดอรานม ชววทยาประยกต ป 1 B-1-

5. น.ส.ราตร เพชรสลบแกว ชววทยาประยกต ป 1 A-2-

6. น.ส.รฮานา สเดะ ชววทยาประยกต ป 2 B-3-

7. น.ส.วานตา ดนหวง เคม-ชววทยา ป 4 A-1-

8. น.ส.มาดอะ กาเจ เคม-ชววทยา ป 4 B-2-

รหสกลม ใชเพอการอบรมปฏบตการและสอบปฏบตการ ดงน -รหสกลม A และ B (กลมละ 4 คน) – สลบกนทาปฏบตการ

A. การเตรยมตวอยาง, การเตรยมโมบายเฟส, การกรองตวอยาง

B. สาธตการเปด-ปดเครอง HPLC, สวนประกอบของเครอง, การ Purge valve, การเปลยน

Column, การเปลยน Frit, การสราง Method

-รหสกลม 1, 2 และ 3 (กลมละ 3 คน) – สลบกนสอบ 1. สอบเปดเครอง HPLC / การ Purge valve 2. สอบลงโปรแกรม 3. สอบตง Condition 2 ชด

-รหสกลม (กลมละ 1-2 คน) – สลบกนสอบ 1. การหาจดรวและแกไข 2. เปลยน Guard column 3. เปลยน Frit 4. ทา Back Pressure ชวงระหวาง Autosampler กบ Column compartment 5. เปลยนระบบ FLD แทน DAD

ฉบบราง


รปท 3.2 การอบรมเชงปฏบตการภาคทฤษฎ


(ก)

(ข)

การอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC เมอปการศกษา 2552 ภาคทฤษฎ (ข) การอบรมภาคปฏบตการการใชเครองมอดวยตนเอง

2552 (ก) การบรรยายการอบรมภาคปฏบตการการใชเครองมอดวยตนเอง

ฉบบราง

รปท 3.3 การอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ


(ก)

(ก)

งปฏบตการการใชเครองมอ (ก) การสอบปฏบตการแบบเดยว ปฏบตการแบบกลมสามคน


25

บบเดยว (ข) การสอบ

ฉบบราง


Kaizen ครงท 3 การประชาสมพนธเชงรก (ป 2553) ปญหาทพบ

ในระยะเวลาสองปทผานมา มนกศกษาทไมไดเขารบการอบรมมาตดตอขออบรมเพมเตมภายหลง ซงการจดอบรมเพมเตมยอมมผลกระทบในการทางานของศนยเครองมอกลาง รวมทงการจดอบรมแตละครงมนกศกษาสมครเขารวมอบรมไมไดตามเปาหมาย จงมการเลอนวนปดรบสมครมาโดยตลอด โดยสาเหตสวนใหญเปนเพราะนกศกษาไมไดเปดอเมลหรอไมไดอานขาวจากเวบไซตศนยเครองมอกลาง จงทาใหไมทราบขาวการอบรมลวงหนา

การวางแผน นกวทยาศาสตรไดวางแผนวาตองปรบเปลยนวธประชาสมพนธใหถงนกศกษากลมเปาหมายใหม

ความทวถงและรวดเรวยงขน การทาไคเซน

ศนยเครองมอกลางไดแจงการอบรมผานอเมลอาจารยทปรกษาวจย เพอใหอาจารยแจงขาวการอบรมถงนกศกษาวจย เพราะงานวจยทนกศกษาทามกเปนสวนหนงของงานวจยของอาจารยทปรกษา ดงนนอาจารยทปรกษาจงเปนผมบทบาทสาคญในการนาแนะใหนกศกษาเขารบการอบรม รวมทงอาจารยทปรกษาจะทราบดวา งานวจยเรองใด จะตองใชเครองมอวทยาศาสตรใดในการทางาน

ศนยเครองมอกลางไดแขวนประกาศบนเวบไซตคณะ และ แขวนประกาศใน Facebook ของศนยเครองมอกลางดวย เนองจากเปนชองทางทนกศกษาเขาชมและรบขาวสารมากกวาอเมล การตรวจสอบแกไข

เมอตรวจสอบการรบทราบขาวสารเรองการอบรมจากนกศกษา กพบวานกศกษาบางคนไมไดพบอาจารยทปรกษา ไมไดเขาเวบไซตคณะ ไมไดเขา Facebook จงไมทราบขาวการอบรม

การปรบปรง ศนยเครองมอกลางจงคดวเคราะห และพบวาควรเพมชองทางการประชาสมพนธ คอการตด

ประกาศทบอรดของอาคารเรยนหรอบรเวณทนกศกษาตองเดนผาน เชน บอรดอาคารเคม บอรดอาคารชววทยา ใตถนอาคาร 51 สโมสรนกศกษา ฯ ดวย

ผลทไดรบ นกศกษามาสมครในชวงระยะเวลาทกาหนด ไมมการขอสมครเพมในภายหลง งายตอการสรป

จานวนคน เจาหนาทไมเสยเวลาทางานอนๆ

การใชหลก เลก-ลด-เปลยน ในไคเซนครงท 3 เปลยน – รปแบบการประชาสมพนธใหเขาถงและรวดเรวมากยงขน

ฉบบราง


(ก)

(ข)


27

ฉบบราง


รปท 3.4 การประชาสมพนธการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ เครองมอกลาง

Kaizen ครงท 4 ดาวนโหลดเอกสารอบรมไดจากหนาเวบไซต ปญหาทพบ

เมอนกศกษาสมครเขารบการอบรมแลว มความตองการทจะเพอเตรยมตวมาลวงหนา

การวางแผน ศนยเครองมอกลางจงวางแผนในการ

แกปญหาการสาเนาเอกสารใหมบอยครง การทาไคเซน

ศนยเครองมอกลางไดจเพอใหนกศกษาไดอานเอกสารลวงหนากอนอบรม

การตรวจสอบแกไข เมอแจกเอกสารเปนเลมใหกอนการอบรม พบวา

พกพาเอกสารเปนเลมจงแจงใหศนยเครองมอดาเนนการให

นอกจากนพบวา หลงจากการอบรมเสรจสาเนาเอกสารใหมการสาเนาเอกสาร


(ค) การประชาสมพนธการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC เชงรก

เครองมอกลาง (ข) ผาน Facebook (ค) ผานอเมลอาจารยทปรกษาวจย

ดาวนโหลดเอกสารอบรมไดจากหนาเวบไซต (ป 2554)

เมอนกศกษาสมครเขารบการอบรมแลว มความตองการทจะอานเอกสารอบรมกอนวนอบรม ลวงหนา

ศนยเครองมอกลางจงวางแผนในการหาวธการใหนกศกษาไดอานเอกสารกอนอบรม แกปญหาการสาเนาเอกสารใหมบอยครง ภายหลงการอบรมดวย

ศนยเครองมอกลางไดจดทาเอกสารอบรมเพอแจกใหแกผเขารบการอบรมเพอใหนกศกษาไดอานเอกสารลวงหนากอนอบรม

การตรวจสอบแกไข เมอแจกเอกสารเปนเลมใหกอนการอบรม พบวานกศกษาบางคนแจงวาไมสะดวกในการ

เปนเลม ตองการไฟลทอานสามารถไดจากแทบเลตหรอจากคอมพวเตอรพกพา ใหศนยเครองมอดาเนนการให

นอกจากนพบวา หลงจากการอบรมเสรจ นกศกษาบางคนทาเอกสารการอบรมหาสาเนาเอกสารใหมทศนยเครองมอกลาง ทาใหเสยเวลา และสนเปลองการสาเนาเอกสาร

เชงรก (ก) ผานเวบไซตศนยผานอเมลอาจารยทปรกษาวจย

อานเอกสารอบรมกอนวนอบรม

หาวธการใหนกศกษาไดอานเอกสารกอนอบรม และ

แกผเขารบการอบรมตงแตวนทสมครอบรม

แจงวาไมสะดวกในการหรอจากคอมพวเตอรพกพา

นกศกษาบางคนทาเอกสารการอบรมหาย จงมาขอสนเปลองทรพยากรทตองใชใน

ฉบบราง


29

สดทาย ศนยเครองมอกลางมความตองการในการอานวยความสะดวกใหแกผทไมสามารถเขารบการอบรมได เนองจากตดภารกจ หรอจานวนผสมครเตม

การปรบปรง ศนยเครองมอกลางดาเนนการแขวนเอกสารอบรมเปนไฟล .pdf ไวบนเวบไซดของหนวยงานไว

กอนการอบรม เพอใหนกศกษาสามารถ Download เอกสารเพอใชในการศกษา ไดทงกอนและหลงการอบรม ผลทไดรบ

พบวานกศกษาสามารถเตรยมตวอานเอกสารลวงหนามาไดกอนการอบรม ทาใหเขาใจเนอหาการอบรมมากขนกวาเดม

การแขวนเอกสารใหสามารถดาวโหลดไดโดยสาธารณะ เปนการเผยแพรความรในการอบรมใหแกผไมไดเขาอบรม รวมทงผสนใจทไมใชนกศกษาของคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตานดวย

นกศกษาสามารถ Download เอกสารใหมไดตลอดเวลา เมอเอกสารหายหรอตองการใชนอกสถานท เมอไมไดพกพาเลมเอกสารไปดวย เชน เมออยบาน หรอ ตางจงหวด

รปท 3.5 การแขวนไฟลอบรมเชงปฏบตการ HPLC ไวบนหนาเวบไซตใหนกศกษาและผสนใจสามารถ ดาวนโหลดไปอานหรอศกษาเองได

การใชหลก เลก-ลด-เปลยน ในไคเซนครงท 4 เปลยน – รปแบบของเอกสารอบรมจากเอกสารรปเลม เปนไฟล .pdf เลก – การสาเนาเอกสารอบรมใหนกศกษาใหมเมอนกศกษาทาเอกสารหาย ฉบบราง


Kaizen ครงท 5 แจงเตอนอบรมผาน SMS และวฒบตร Online (ป 2555) ปญหาทพบ การเขาอบรมวนแรก นกศกษามกมาอบรมสาย หรอขาดการอบรมชวงเชา เนองจากตนสาย

หรอหลงลมวนอบรม ทาใหมเวลาทเขารบการอบรมไมเปนไปตามเกณฑ คอรอยละ 70 ของเวลาอบรม เมอเวลาผานไปนาน มนกศกษาโทรมาขอวฒบตรใหม เนองจากทาวฒบตรหาย

การวางแผน นกวทยาศาสตรจงวางแผนวาทาอยางไร ใหมระบบการเตอนนกศกษาทใชตนทนคาใชจายนอย

จงหาความรเพมเตมและศกษาการใชเครองมอ Google Calendar วางแผนการศกษาเรองเวบไซตเพอเตม เพอการใชเวบไซตของศนยเครองมอกลางใหเปน

ประโยชนในเรองนดวย การทาไคเซน นกวทยาศาสตรไดจดทาระบบตงเตอนในปฏทน Google Calendar และระบบสง SMS ฟร

ผานเวบไซต โดยตงเวลาใหสง SMS เตอนไปยงผเขาอบรมลวงหนาทกคน จานวน 2 ครง คอ กอนการอบรม 1 วน และเวลาเชาของวนอบรม (กอนหนานใชการสง SMS เตอนผานมอถอ แตมคาใชจายสง)

สวนเรองนกศกษาทขอวฒบตรใหม เจาหนาทจะสงไฟลวฒบตรไปใหนกศกษาเปนผพมพเอง การตรวจสอบแกไข ในเรองของการสงวฒบตรใหทางอเมลใหม เปนการเสยเวลาและบางครงนกศกษาไมสามารถ

ตดตอเจาหนาทไดในทนท ซงนกศกษาทจบการศกษาไปแลว และอยตางจงหวด ไมสะดวกมารบวฒบตรใหมดวย ทางศนยเครองมอกลางกตองสงแฟกซหรอสงทางไปรษณยให เพราะจาเปนตองใชในการสมครงานเรงดวน

การปรบปรง ในเรองของวฒบตร นกวทยาศาสตรไดจดทาระบบ Download วฒบตร Online ใหนกศกษา

ทกคนทผานการอบรมแลวแทน จงสามารถพมพวฒบตรเพอใชในการสมครงาน หรอเรยนตอไดดวยตนเอง ไมวาจะอยทใด เพยงแตเปนเอกสารตวสาเนา ซงปกตการสมครงานยอมใชเอกสารตวสาเนาอยแลว

ผลทไดรบ นกศกษาไมมาอบรมสาย มชวโมงการเขาอบรมครบ 100% ผเขารวมอบรมมความพอใจ ไมเสยเวลาเดนทางมาขอวฒบตรใหม สามารถ Download ได

ทนทเมอตองการใชนาไปสมครงานหรอเรยนตอ ลดเวลาการทางานของเจาหนาท และลดคาใชจายในการทาวฒบตรใหม รวมทงการการสง

ไปรษณย อเมล หรอ แฟกซ

การใชหลก เลก-ลด-เปลยน ในไคเซนครงท 5 เปลยน – ระบบการแจงเตอนจากการสง SMS จากมอถอ เปนการสง SMS จาก GoogleCalendar และจากเวบไซต เลก – การพมพวฒบตรซา เลก – การสงวฒบตรทางอเมล ไปรษณย และทางแฟกซ

ฉบบราง

รปท 3.6 เพจการประกาศผลการอบรม หนาเวบไซตของศนยเครองมอกลาง คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย ซงสามารถ Download


เพจการประกาศผลการอบรม หนาเวบไซตของศนยเครองมอกลาง คณะวทยาศาสตรและDownload วฒบตรออนไลนออกมาไดเมอตองการ (www.inct.sat.psu.ac.th)


31

เพจการประกาศผลการอบรม หนาเวบไซตของศนยเครองมอกลาง คณะวทยาศาสตรและ(www.inct.sat.psu.ac.th)

ฉบบราง


Kaizen ครงท 6 การเปลยนแปลงหลกสตรอบรมจากภาษาไทยเปน International (ป 2556) ปญหาทพบ

ในป 2556 เปนปแรกทมนกศกษาตางชาตระดบบณฑตศกษาจานวน 3 คนสมครเขารวมการอบรม ทาใหตองเปดหลกสตรการอบรมภาษาองกฤษเพมขนมาอก 1 รอบ

นอกจากนเกณฑของ มคอ. และนโยบายคณะฯ มการระบใหเพมศกยภาพดานภาษาองกฤษแกนกศกษา ทางศนยเครองมอกลางจงถอโอกาสทาหลกสตรอบรมเปนภาษาองกฤษทงหมด 100%

การวางแผน เรมจากการวางแผนและปรกษาวทยากร ถงความพรอมในการบรรยายหลกสตรภาษาองกฤษ

ซงวทยากรภาคบรรยาย เปนอาจารยระดบ ดร. และบางทานจบการศกษาจากตางประเทศ จงสามารถเปนวทยากรภาษาองกฤษได ซงเอกสารการอบรมสวนใหญเปนเนอหาภาษาองกฤษอยแลวดวย

ในสวนของนกวทยาศาสตรของศนยฯ ซงตองเปนวทยากรปฏบตการ มการวางแผนเตรยมตวฝกฝนภาษาองกฤษลวงหนา จากโครงการฝกอบรมหลกสตรการใชภาษาองกฤษทคณะฯ ไดจดใหเมอป 2554 และโครงการพฒนาทกษะภาษาองกฤษระยะสน ณ เมองปนงประเทศมาเลเซย 2 ครงในเดอนธนวาคม 2555 (3 วน) และเดอนมนาคม 2556 (7 วน) นอกจากนยงไดวางแผนในการแกไขเอกสารในโครงการเปนภาษาองกฤษทงหมด เชน ใบสมคร เอกสารอบรม ใบเซนชอ วฒบตร แบบประเมน ขอสอบ

การทาไคเซน เมอมการวางแผนการทางานมากอนลวงหนา และวทยากรมความพรอม ทางศนยเครองมอ

กลางจงจดอบรมเปนหลกสตรภาษาองกฤษแทนหลกสตรภาษาไทยได ซงวทยากรทเปนอาจารยคนไทย สามารถอธบายเพมเตมเปนภาษาไทยไดดวย เมอนกศกษาไทยไมเขาใจสวนใดของการอบรม

ผลทไดรบ สามารถลดเวลาในการการอบรม 2 รอบ คอ ภาคภาษาไทยและองกฤษได ทาใหลดคา

วทยากร และคาดาเนนการจดอบรมตางๆ ได นกศกษาตางชาตทเขาอบรมชวยฝกทกษะการฟงและการพดภาษาองกฤษใหแกนกศกษา

ไทยดวย เกดการแลกเปลยนเรยนรระหวางนกศกษาไทยและนกศกษาตางชาต สรางความกลา

แสดงออกของนกศกษา และสรางบรรยากาศการเรยนรทสนกสนานตลอด 2 วน การจดอบรมเชงปฏบตการดวยภาษาสากล ถอเปนการเตรยมความพรอมเขาสอาเซยนของ

นกศกษา เจาหนาท และหนวยงานดวย

การใชหลก เลก-ลด-เปลยน ในไคเซนครงท 6 เลก – หลกสตรการอบรมภาษาไทย

ฉบบราง

รปท 3.7 (ก) นกศกษาชาวเนปาล เวยดนาม และไทยกาลงเตรยมสารเคมในปฏบตการ (ข) นกศกษาผเขารวมอบรมจานวน


(ก)

(ข)

นกศกษาชาวเนปาล เวยดนาม และไทยกาลงเตรยมสารเคมในปฏบตการนกศกษาผเขารวมอบรมจานวน 10 คนทมทงชาวเนปาล เวยดนาม และไทย


33

นกศกษาชาวเนปาล เวยดนาม และไทยกาลงเตรยมสารเคมในปฏบตการ คนทมทงชาวเนปาล เวยดนาม และไทย

ฉบบราง


Kaizen ครงท 7 พฒนาขนตอนการรบสมครจากกระดาษเปนระบบ Online (ป 2556) ปญหาทพบ

เมอเปดรบสมครอบรม นกศกษาตองเดนทางมาสมครทศนยเครองมอกลาง ชน 3 อาคาร 25 คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพยงเสนทางเดยว เมอเจาหนาท ไมอยกไมสามารถสมครได ทาใหเสยเวลาการเดนทางของนกศกษา และเสยเวลาเจาหนาทตองนงรอรบสมครตลอดทงวน

นอกจากน เมอนกศกษากรอกขอมลใบสมครดวยลายมอ บางครงเจาหนาทอานลายมอนกศกษาไมออก ทาใหพมพชอไมถกตอง โดยเฉพาะการพมพชอในใบวฒบตร ทตองสงกลบมาแกไขชอใหถกตองในภายหลงเปนประจา

การวางแผน นกวทยาศาสตรของศนยฯ วางแผนและลงมอศกษาการใชงาน Google Doc และวางแผนใน

การรบสมครการอบรมผานระบบอนเตอรเนต ซงพบวาสามารถดาเนนการไดโดยงาย เพราะเคยไดรบการอบรมเรอง Google Doc มากอนหนานแลว และนกวทยาศาสตร เปนผสรางและดแลเวบไซตของหนวยงานดวยตนเองดวย

การทาไคเซน ในครงแรก ศนยเครองมอกลางแกไขปญหาเรองการพมพชอผด โดยใหนกศกษาตรวจสอบ

รายชอบนหนาเวบไซตทขนกอนวนอบรม หากพบวาไมถกตองจงแจงแกไขทนท การตรวจสอบแกไข พบวารายชอยงคงผดอย เพราะนกศกษาบางคนไมไดเขาไปตรวจสอบรายชอและแจงแกไขให

ถกตอง การปรบปรง นกวทยาศาสตรไดจดทาระบบสมครออนไลน ผานโปรแกรมสาเรจรป Google Doc โดย

นกศกษาสมครดวยตนเอง และสามารถเชครายชอผสมครไดโดยงาย ศนยเครองมอกลางไดกาหนดวนชาระเงนทแนนอนเพอเปนการยนยนสทธ โดยระบชวงเวลา

การจายเงนใหทราบดวย ผลทไดรบ

เจาหนาทสามารถกาหนดเวลาในการรบสมครทแนนอนได ไมตองรอนกศกษามาสมครโดยตรง จงสามารถทางานอนๆ ไดโดยไมเสยเวลา ซงขอดอยางหนงของโปรแกรมสาเรจรปของ Google Doc คอเมอนกศกษาสมครผานหนาเวบไซตแลว จะมการสรปขอมลในรปแบบตารางใหโดยอตโนมต

นกศกษาสามารถสมครอบรมออนไลนได ไมเสยเวลาในการเดนทาง ลดความผดพลาดของขอมลผสมคร ซงสงผลใหความผดพลาดของใบเซนชอและวฒบตรลดลงอกดวย

การใชหลก เลก-ลด-เปลยน ในไคเซนครงท 7 เปลยน – รปแบบการรบสมครจากการสมคร ณ ศนยเครองมอกลางโดยใชกระดาษมาเปนการ

สมครดวยตนเองผานระบบอนเตอรเนต เลก – การใชกระดาษในการรบสมคร เลก – เวลาและคาใชจายในการเดนทางมาสมครดวยตนเอง ลด – ความผดพลาดของขอมลผสมครในใบเซนตชอและวฒบตร

ฉบบราง


35

รปท 3.8 หนาตางโปรแกรมการรบสมครออนไลนดวย Google Doc บนเวบไซตศนยเครองมอกลาง

ฉบบราง


36

ตารางท 3.1 สรปรายละเอยดผสมครอบรมเชงปฏบตการเครองมอ HPLC จากโปรแกรม Google Doc (https://docs.google.com/spreadsheet/ccc?key=0ApQ4gkJLbMBydHJUWjZtZHJFX3EtcUo0VkVkV2JwQlE#gid=0)

ประทบเวลา Eng Name-Surname

Thai Name-Surname

Educational Level

Year Student ID Telephone

number Email Address Current Address

Check for applied results here

4/10/2556, 10:12:33

Mr.Alfa Sulong นายอลฟะ สหลง Bachelor's degree (ปรญญาตร)

4th 5320310220 086-7465023

[email protected] Chemistry Division Accept

5/10/2556, 16:06:57

Miss Suhaila Salaeh นางสาวสไฮลา สาและ Msater's degree (ปรญญาโท)

1st 5620320302 086-2855211

[email protected]

แผนกวชาเคม คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย

Accept

5/10/2556, 11:10:40

Miss Suhaila Salaeh นางสาวสไฮลา สาและ Msater's degree (ปรญญาโท)

1st 5620320302 086-2855211

[email protected]


Accept

7/10/2556, 11:13:26

Mr.Koiruddeen Ali นายคอยรดดน อาล Msater's degree (ปรญญาโท)

1st 5620320301 082-2646790

[email protected]


Accept

8/10/2556, 9:18:52

Miss Surananee Hayeeyunu

นางสาวซรนาณ หะยยน

Bachelor's degree (ปรญญาตร)

4th 5320310053 086-2886558

[email protected]

Accept

8/10/2556, Miss Saleena นางสาวซาลนา โตะโยะ Bachelor's 4th 5320310050 082- [email protected] Accept

ฉบบราง


37

ประทบเวลา Eng Name-Surname

Thai Name-Surname

Educational Level

Year Student ID Telephone

number Email Address Current Address

Check for applied results here

12:22:08 Tokyok degree (ปรญญาตร)

2653416 om

8/10/2556, 13:26:02

Mr.Madan Kumar Chapagai

Msater's degree (ปรญญาโท)

1st 5620320402 092-4586940

[email protected]

Department of Food Science and Nutrition

Accept

8/10/2556, 14:28:58

Miss Saruta Benkotem

นางสาวศรตา เบญกอเตม


1st - 081-5433571

- - Accept

10/10/2556, 10:42:47

Miss Nikannapas Usmanbaha

นางสาวนกานตณภส อสมนบาฮา


4th 5320310086 086-0597084

[email protected]

Accept

11/10/2556, 16:44:41

Mr.Vuong Hung Vo - Msater's degree (ปรญญาโท)

1st 5620320602 086-5989815

[email protected]

Accept

12/10/2556, 9:46:20

Miss Thi Phi Nguven - Msater's degree (ปรญญาโท)

1st 5620320601 086-5989831

[email protected]

Accept

ฉบบราง


Kaizen ครงท 8 จดทา Training VDO ภาษาองกฤษเผยแพรทาง YouTube (ป 2556-2557) ปญหาทพบ เมอเวลาผานไปนาน นกศกษาทผานการอบรมแลว ลมการใชงานเครองมอ จงตองการ

ทบทวนการอบรมใหมเพอใชงานเครองมอในการวจย แตการทบทวนในเอกสารอบรมดวยตนเอง มความชดเจนไมมากเทาทควร นกวทยาศาสตรจงมความคดในการจดทาวดโออบรมการใชเครองมอมาชวยเสรมการทบทวนเนอหาอบรม

นอกจากน ยงชวยอานวยความสะดวกแกผทไมไดเขาอบรม และผสนใจทวไป ใหสามารถเขามาศกษา เรยนรไดเนอหาการอบรมไดดวยตนเอง

การวางแผน นกวทยาศาสตรของศนยฯ วางแผนเพอเตรยมขอมลการบนทกวดโอ วางแผนการเตรยม

เครองมอ สารเคม และสถานการณจาลองในการทาปฏบตการ รวมทงการฝกฝนภาษาองกฤษเพมเตม โดยเฉพาะการออกเสยงและตรวจสอบคาศพทใหถกตอง

มการวางแผนในการศกษาโปรแกรมการตดตอวดโอ และเลอกโปรแกรมทดทสดเพอใชในการตดตอวดโอ คอ Sony Vegas Pro 10 เนองจากเปนโปรแกรมทมการใชงานอยางกวางขวาง ใชงานไดไมยากเทาทควร และมเมนใหใชงานจานวนมากและหลากหลาย

การทาไคเซน เมอนกวทยาศาสตรไดวางแผนและเตรยมสถานท อปกรณ และเครองมอพรอมแลว จง

ดาเนนการบนทกวดโอ Training การใชเครองมอ การดแลรกษา และการแกไขปญหาเครองมอ HPLC ภาษาองกฤษแทรกบทบรรยายไทย โดยใชโทรศพทมอถอ iPhone 5

ในสวนของการบนทกภาพนงและภาพเคลอนไหวของโปรแกรมควบคมเครอง HPLC บนคอมพวเตอรใชโปรแกรม SnagIt 8 ในการบนทก เพอนามาประกอบกบภาพเคลอนไหวของปฏบตการ

เมอไดภาพเคลอนไหวของนกวทยาศาสตร ภาพนงและภาพเคลอนไหวของโปรแกรมสงการบนหนาจอเครองคอมพวเตอร พรอมทงไดบทบรรยายแลว นกวทยาศาสตรจงนาขอมลมารวมกนและตดตอเปนวดโออบรมการใชเครองมอ และการแกไขปญหาสนๆ ระยะเวลา 3-7 นาทตอตอน เมอทาเสรจจงนาไปเผยแพรผานเวบไซต www.yotube.com ซงเปนเวบไซตเผยแพรวดโอทใหญทสดในโลก

ผลทไดรบ นกศกษาทตองการทบทวนการใชเครองมอ เพอเรมทางานวจยสามารถทบทวนการอบรม

ผาน VDO ไดดวยตนเองประกอบกบเอกสารการอบรม ทาใหมความรความเขาใจ และมนใจในการใชงานเครองมอเพมขน เมอเกดปญหา กสามารถทบทวนผาน VDO ไดดวยตนเองตลอดเวลา

การจดทาวดโอสาธตการใชเครองมอ HPLC น ถอเปนการเผยแพรความรในการอบรมใหแกผสนใจทวไปทสนใจ ซงหลกการใชเครองมอ HPLC ของแตละยหอ คอนขางคลายกน จงสามารถใชเปนสออางองในการทาปฏบตการเกยวกบเครองมอ HPLC ทเปนของคนไทยได อกทงยงมการบรรยายเปนภาษาองกฤษ ซงเปนภาษาสากล ทาใหชาวตางชาตสามารถศกษาและดวดโอนไดดวย

เมอนกศกษาสามารถทบทวนวธการใชเครองมอผานวดโอไดบอยๆ จงทาใหการใชเครองมอถกตองตามขนตอนและหลกการ พบวาเครองมอเสยหายนอยลง จงทาใหลดคาใชจายในการซอมบารง หรอ ความเสยหายจากการใชงานเครองมอไมถกวธไดอยางเหนไดชด

ฉบบราง


39

รปท 3.9 วดโอแสดงการใชเครองมอหรอ Training VDO ทจดทาขนและเผยแพรทางเวบไซต www.youtube.com

(http://www.youtube.com/watch?v=-uFghi-oSFI)

การใชหลก เลก-ลด-เปลยน ในไคเซนครงท 8 เปลยน – รปแบบการอานเอกสารอบรมผานหนงสอคมอ มาเปนการดและศกษาจากวดโอ

ฉบบราง


บทท 4

การวเคราะหผลงานและการสรปผล

จากการทางานเชงพฒนาของนกวทยาศาสตรประจาศนยเครองมอกลาง ในการพฒนากระบวนการจดอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC โดยใชไคเซนเปนเครองมอดานคณภาพหลกในการแกไขปญหา และปรบปรงพฒนางาน โดยผสมผสานกบการใชวงจรคณภาพ PDCA ทาใหการจดการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC ถกพฒนามาอยางตอเนองตลอด 7 ปทผานมา โดยการปรบปรงพฒนาดงกลาว ไดจดทาใน 3 ดานหลก คอ

1) ดานหลกสตรการอบรม 2) ดานการบรหารจดการ 3) ดานการสงเสรมประสทธภาพ

ซงผจดทาไดสรปลกษณะการปรบปรงพฒนางานทง 8 ครง ออกมาเปนดงตารางท 4.1 ฉบบราง


41

ตารางท 4.1 สรปรายละเอยดผสมครอบรมเชงปฏบตการเครองมอ HPLC จากโปรแกรม Google Doc

ครงท ปการศกษา การปรบปรงพฒนา หวขอการปรบปรงพฒนา ผลการปรบปรงพฒนา

1 2551 ดานหลกสตรการอบรม ทาหลกสตรและจดอบรมครงแรก ลดเวลาในการสอนใชเครองมอ จาก 126 ชวโมง เหลอ 12 ชวโมง/ป

ลดคาวสดสารเคมทใชในการสอนใชเครองมอจาก 14,000 บาท เหลอ 2,400 บาท/ป

2 2552 ดานหลกสตรการอบรม เพมการอบรมซอมบารงรกษาและสอบปฏบตการ

ลดจานวนครงในการแกไขปญหาในการใชเครองมอจาก 24 ชวโมง เหลอ 8 ชวโมง/ป

ลดคาซอมเครองมอจาก 24,800 บาท เหลอ 3,600 บาท/ป 3 2553 ดานการบรหารจดการ การประชาสมพนธเชงรก ลดเวลาทเปดรบสมครนกศกษาจนครบจามจานวนเปาหมาย จาก

21 วน เหลอ 7 วน เพมเวลาในการเขาอบรมจากเฉลย 85% เปน 100%

4 2554 ดานการบรหารจดการ ดาวนโหลดเอกสารอบรมไดจากหนาเวบไซต ลดคาเอกสารอบรมทแจกเพมเตมจาก 800 บาท เหลอ 0 บาท/ป 5 2555 ดานการบรหารจดการ แจงเตอนอบรมผาน SMS และวฒบตร Online เพมเวลาในการเขาอบรมจากเฉลย 84% เปน 100%

ลดคากระดาษและคาพมพวฒบตรใหม 480 บาท เหลอ 0 บาท/ป ลดเวลาในการสงวฒบตรใหมใหนกศกษาททาหาย จาก 5 ชวโมง

เหลอ 0 ชวโมง/ป 6 2556 ดานหลกสตรการอบรม การเปลยนแปลงหลกสตรอบรมจากภาษาไทย

เปน International ลดคาใชจายในการจดอบรมสองรอบเหลอรอบเดยว จาก 10,000

บาท เหลอ 5,000 บาท/ป 7 2556 ดานการบรหารจดการ พฒนาขนตอนการรบสมครจากกระดาษเปน ลดเวลาทใชในขนตอนการรบสมคร จาก 5 ชวโมง เหลอ 0.5

ฉบบราง


ครงท ปการศกษา การปรบปรงพฒนา หวขอการปรบปรงพฒนา ผลการปรบปรงพฒนา

ระบบ Online ชวโมง ลดคากระดาษและคาถายแอกสารการรบสมครจาก 40 บาท

เหลอ 0 บาท/ป ลดเวลาในการแกไขขอมลผเขาอบรมหลกการรบสมครลง จาก 5

ชวโมงเหลอ 0.5 ชวโมง/ป 8 2557 ดานการสงเสรม

ประสทธภาพ

จดทา Training VDO ภาษาองกฤษเผยแพรทาง YouTube

ลดเวลาทใชในการอธบายการใชเครองมอใหมหลงการอบรม จาก 60 ชวโมง เหลอ 6 ชวโมง/ป

เพมความพงพอใจของผเขาอบรม จาก 75% เปน 93%

ฉบบราง


43

จากผลของกระบวนการพฒนาการจดอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC ทงหมด ทาใหสรปผลการดาเนนการ ซงแบงออกเปนกลม ดงน

1. คาใชจาย คาวสด สารเคม คาอะไหล และคาซอมบารง ลดลงจาก 56,400 บาท เหลอ 6,800

บาท คากระดาษ วสดสานกงาน คาวฒบตร ลดลงจาก 1,320 บาท เหลอ 0 บาท คาใชจายในการอบรม ลดลงจาก จาก 10,000 บาท เหลอ 5,000 บาท

รวมทงสน ลดลงได 83% 2. ระยะเวลาในการทางาน

เวลาทใชในการอบรม ลดลง จาก 126 ชวโมง เหลอ 12 ชวโมง/ป เวลาในการแกปญหาเครองมอ การสอนซาหลงจากการอบรมแลว ลดลงจาก 132

ชวโมง เหลอ 18 ชวโมง/ป เวลาในกระบวนการรบสมคร แกไขขอมลผสมคร สงวฒบตร ลดลงจาก 44 ชวโมง

เหลอ 12 ชวโมง/ป รวมทงสน ลดลงได 86%

3. ความพงพอใจของผเขาอบรม เพมขน จาก 75 % เปน 93 %

ดงนน กระบวนการพฒนาการจดอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC ของศนยเครองมอกลาง คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย จงเกดประโยชนตอทกฝาย ดงน ผรบบรการ: นกศกษา/นกวจยมความร ใชเครองมอเปน มความมนใจในการทาวจย แกไขปญหาไดดวยตนเอง ไดงานวจยทมคณภาพ รวดเรว เรยนจบไดตามหลกสตร

เจาหนาท: ลดเวลาการทางาน งานมประสทธภาพเพมขน เหนอยนอยลง มความภาคภมใจในผลงาน หวหนาชมเชย

หนวยงาน: ลดคาวสด สารเคม ลดคาซอมแซมเครองมอ ลดคาดาเนนการอบรม ลดคากระดาษและการพมพ เปนการประหยดงบประมาณโดยรวมของหนวยงาน

สงคม: ลดของเสยสารเคมสสงแวดลอม มงานวจยทมคณคาเปนประโยชนตอสงคม นกศกษาจบการศกษาตามหลกสตรอยางมคณภาพ

ปญหาอปสรรคในการทางาน 1. ภาระงานของนกวทยาศาสตรจานวนมากทาใหทางานพฒนาไดไมมากเทาทควร

2. การประเมนและการสอบวดผลยงสนเปลองกระดาษและเวลาในการทางาน

แนวทางการพฒนาในอนาคต 1. การจดทาแบบประเมนผลและการสอบวดผลภาคทฤษฎแบบออนไลน

2. การนาแนวทางการทางานพฒนานไปใชกบการจดการอบรมอนๆ ภายในองคกร

ฉบบราง


บรรณานกรม Carter, V.G. 1973. Dictionary of Education. 3rd Edition. McGrew-Hill. New York, USA. Douglas, A. S., James, F.H. and Stanley, R.C. 2007. Principles of Instrumental Analysis. 6th

Edition. Thomson Brooks/Cole, USA. Veronika, R.M. 2010. Practical High-Performance Liquid Chromatography. 5th Edition.

John Wiley and Sons, Ltd., Switzerland. ฉลอง มาปรดา. 2538. เทคนคการฝกอบรมและการประชม. โอเดยนสโตร. โอ.เอส.พรนตงเฮาส,

กรงเทพฯ. ชไมพร สธรรมวงศ (ผแปลและเรยบเรยง) โทซาวะ บนจ (ผเขยน). 2544. คมอสงเสรม แนะนา

ปฏบตการไคเซน คดใหม ทาใหม ดวยไคเซน. สานกพมพสมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน),กรงเทพฯ.

ณชา ศลาจนทร, วศน ปลมเจรญ, ภทรบรณ พชยไพบลย และ ศภชย ศกรวรรณ. 2549. การสรางหลกสตรฝกอบรมเชงปฏบตการเรอง โครงงานสงแวดลอมศกษา สาหรบครโรงเรยนรอบแนวเขตรกษาพนธสตวปาดงใหญ จงหวดบรรมย. ว. เกษตรศาสตร (สงคม), 27: 149-162.

แมน อมรสทธ. 2552. หลกการและเทคนคการวเคราะหเชงเครองมอ. ชวนพมพ 50, กรงเทพฯ. วศษฏ โลเจรญรตน. 2556. การบรรยายพเศษ เกณฑการใหคะแนนและคดเลอกผลงาน Thailand

Kaizen Award 2014. 14 พฤศจกายน 2557. สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน). โรงแรมบางกอกชฏา. กรงเทพฯ

วรพงษ เฉลมจระรตน (ผแปล) คะทซยะ โฮโซตาน (ผเขยน). 2550. การแกปญหาแบบ QC. สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน). บรษท ซเอดยเคชน จากด (มหาชน), กรงเทพฯ

ศภชย อารชวะระงบโรค. 2546. Practical PDCA: แกปญหาและปรบปรงงานเพอความสาเรจ. บรษท ซเอดยเคชน จากด (มหาชน), กรงเทพ.

ศลภส เครอกาญจนา (ผแปลและเรยบเรยง) โยชฮารา ยาซฮโคะ (ผเขยน). 2553. เพมประสทธภาพการทางานดวยไคเซน (Kaizen). สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน). บรษท ซเอดยเคชน จากด (มหาชน), กรงเทพฯ

สมคด บางโม. 2544. เทคนคการฝกอบรมและการประชม. วทยพฒน, กรงเทพฯ. สานกงานคณบด คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. 2552. คมอการจดทาแนวปฏบตการเขยน

Position Description :PD การรายงานผลการปฏบตงาน การจดทาตวชวดผลการปฏบตงานของบคลากรสายสนบสนน สงกดสานกงานคณบด และสานกงานภาควชา คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. สานกงานคณบด คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน.

ฉบบราง


i

ภาคผนวก

ฉบบราง

ii คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

ภาคผนวก 1 เอกสารโครงการและเอกสารประกอบการอบรม โครงการอบรมเชงปฏบตการ ประจาป 2557

เรอง การใชเครองมอ High Performance Liquid Chromatography (HPLC) รน Agilent HP1100 ครงท 7

หลกการและเหตผล : ปจจบน เครอง High Performance Liquid Chromatography (HPLC) รน Agilent HP1100 ของศนยเครองมอกลางมการขอใชบรการเปนจานวนมาก โดยเฉพาะนกศกษาชนปท 4 และนกศกษาระดบบณฑตศกษา ทใชเครองมอดงกลาวในงานวจย แตการใชเครองมอทผานมาพบวาผใชเครองมออาจมความรไมเพยงพอทงทางดานทฤษฏและทกษะปฏบตการ สงผลใหการใชเครองมอเกดความยงยาก ใชเครองมอทผดวธและเกดความเสยหายตอเครองมอ ดงนนเพอใหทงศนยเครองมอกลางไดใหบรการการใชเครองมอไดอยางเตมท และนกศกษาใชเครองอยางถกวธเพอใหไดมาซงผลการทดลองทถกตองและเครองมอมอายการใชงานทยนยาว ทางศนยเครองมอกลาง คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย จงไดจดใหมโครงการอบรมเชงปฏบตการ ประจาป 2557 ขน เรอง “การใชเครองมอ High Performance Liquid Chromatography (HPLC) รนAgilent HP1100 ครงท 6” วตถประสงคโครงการ : 1. เพอใหผเขารบการอบรมมความร ความเขาใจ เกยวกบหลกการทางานและเทคนคการใชเครอง High

Performance Liquid Chromatography (HPLC) รนAgilent HP1100, เทคนคการกรองโมบายเฟส และการกรองตวอยาง

2. เพอใหผเขารบการอบรมสามารถใชเครอง High Performance Liquid Chromatography (HPLC) รนAgilent HP1100 ดวยตนเองได

การดาเนนงาน

ความเชอมโยงกบแผนยทธศาสตรท ๑ ผลตบณฑตทมคณภาพและคณธรรม: เปาประสงคท ๓ บณฑตมทกษะตามแนวทาง 21st Century Skills: กลยทธท ๒ พฒนาทกษะของนกศกษาในการวางแผน การบรหารและการจดการทางานในอาชพ โดยใชเทคโนโลยและสารสนเทศเพอใหสอดคลองกบศตวรรษท 21 (ตวบงช ๓.๑ (๓)) ผเขารวมโครงการ

นกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 4 และนกศกษาระดบบณฑตศกษา คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทมความประสงคใชบรการเครอง High Performance Liquid Chromatography (HPLC) รนAgilent HP1100 ของศนยเครองมอกลาง คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย จานวน 10 คน ระยะเวลาดาเนนการ 2 วน

ฉบบราง


iii

วธการดาเนนงาน : - การบรรยายภาคทฤษฏ - ปฏบตการ การรบรองผลการอบรม

ผเขาอบรมทไดเขารวมอบรมทงภาคทฤษฏและภาคปฏบตครบตลอดการอบรมและผานการทดสอบรอยละ 70 จะไดใบรบรองการฝกอบรม รายละเอยดงบประมาณ : ประเภทคาตอบแทน 900 บาท คาตอบแทนวทยากรบรรยาย* 3 ชวโมงๆ ละ 300 บาท 900 บาท ประเภทคาใชสอย 1,080 บาท คาอาหารวางเครองดมวทยากรและกรรมการ 9 คนๆ ละ 10 บาท*2 มอ*2 วน 360 บาท คาอาหารกลางวนวทยากรและกรรมการ 9 คนๆ ละ 40 บาท * 2 วน 720 บาท ประเภทคาวสด 2,400 บาท คาวสดสานกงาน/เอกสาร/อปกรณ/สารเคม 2,000 บาท คาสาเนาเอกสารเขาเลม 5 เลม * 80 บาท 400 บาท สารองจาย 620 บาท รวม 5,000 บาท

หมายเหต - คาใชจายถวเฉลยทกรายการ - นกศกษาสมทบคาอาหารกลางวน, คาอาหารวางและเครองดมและคาเอกสารอบรมคนละ

200 บาท บาท

ผลทคาดวาจะไดรบ : เพอใหผเขารบการอบรมมความร ความเขาใจ เกยวกบหลกการทางานและเทคนคการใชเครอง

High Performance Liquid Chromatography (HPLC) รนAgilent HP1100, เทคนคการกรองโมบายเฟส และการกรองตวอยาง และสามารถใชเครอง High Performance Liquid Chromatography (HPLC) รนAgilent HP1100 ดวยตนเองได

ฉบบราง

iv คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

Schedule of “Using High Performance Liquid Chromatography (HPLC) Agilent HP1100” training

October 17th – 18th, 2013 At Instrument Center, 3th floor, Building 25

Faculty of Science and Technology, Prince of Songkla University ***************************

October 17th, 2013 08.15 – 08.30 am Registration 08.30 – 08.45 am Inauguration 08.45 – 10.15 am Introduction of HPLC

Assoc. Prof. Dr. Wilairat Chewasattatham 10.15 – 10.30 am Coffee break 10.30 – 12.00 am Application of HPLC

Assoc. Prof. Dr. Wilairat Chewasattatham 12.00 am– 01.00 pm Launch 01.00 – 02.30 pm Using and Maintenance of HPLC (Agilent HP1100)

Mr.Pisipong Meunprasertdee 02.30 – 02.45 pm Coffee break

02.45 – 03.00 pm Work shop 2 groups 03.00 – 04.30 pm Work shop # 1 Preparation and filtration of mobile

phase and sample Work shop # 2 Primary using Agilent HP1100 HPLC

October 18th, 2013

08.45 – 10.15. am Work shop # 3 Using HPLC Agilent HP1100 10.15 – 10.30 am Coffee break 10.30 – 12.00 am Work shop # 3 (con.) Using HPLC Agilent HP1100

12.00 am – 01.00 pm Launch 01.00 – 03.00 pm Work shop # 4 Maintenance Agilent HP1100 HPLC 03.00 – 03.15 pm Coffee break 03.15 – 04.15 pm Test HPLC principle and using

*****************************

ฉบบราง


v

Training of “Using High Performance Liquid Chromatography (HPLC) Agilent HP1100”

October 17th – 18th, 2013 At Instrument Center, 3th floor, Building 25

Faculty of Science and Technology, Prince of Songkla University October 17th, 2013

No Name - Surname Year/Degree/Major Code signature Notice

1 Miss Saruta Benkotem M.5, Demonstration School Prince of Songkla University 1Aα

2 Mr.Madan Kumar Chapagai 1st year, Master's degree, Food Science

and Nutrition 2Bβ

3 Mr. Alfah Sulhong 4th year, Bachelor's degree, Chemistry-

Biology 1Cγ

4 Miss Saleena Tohyoh 4th year, Bachelor's degree, Chemistry-

Biology 2AΩ

5 Miss Surananee Hayeeyunu 4th year, Bachelor's degree, Chemistry-

Biology 1Bλ

6 Miss Suhila Salaeh 1st year, Master's degree, Applied

Cheistry 2Cα

7 Mr. Koiruddeen Ali 1st year, Master's degree, Applied

Cheistry 1Aβ

8 Mr.Vuong Hung Vo 1st year, Graduate degree, Fishery

Technology 2Bγ

9 Miss Thi Phi Nguven 1st year, Graduate degree, Fishery

Technology 1CΩ

10 Miss Nikarnnapas Hoosmanbaha 4th year, Bachelor's degree, Chemistry-

Biology 2Aλ

ฉบบราง

vi คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

Workshop Operator name : ….…………………………….……..… Code ………….……… Workshop 1 (Alternate group-1, 2)

Workshop 1.1 Mobile phase, standard and sample preparation (First day 02.45-03.30 pm)

- Prepare mobile phase: 90% Ammonium acetate and 10% Acetonitrile 200 mL each 1 bottle

- Prepare Stock Standard Solution of Sodium benzoate 1000 mg/l, 100 ml

- Prepare Working Standard Solution of Sodium benzoate 5, 10, 20, 50 และ 100 mg/l (รวม 6 vial)

- Prepare sample solution Workshop 1.2 Demonstrate turn on-off HPLC, various modules, purging valve, column changing, method edition, detector sections

Workshop 2 (Alternative group -1, 2) Workshop 2.1 Determination of Sodium benzoate by HPLC (45 min)

Operator name : …………………… Column : Type................................ Size.................... Flow rate : ………. mL/min Mobile Phase : ……………….. Detector : Detector …............................ Wavelength……… nm Injection Volume : ……… uL Method name : …………………………….. Standard File name : ……………………………. Sample File name : ……………………………. Linear equation : …………………………….. Result of sample determination : …………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………..

Workshop 2.2 Description of program installation, Frit changing, Guard column

changing (45 min)

ฉบบราง


vii

Workshop 3 (Circulate 3 group -A, B, C)

(30 min/workshop) Workshop 3.1 Turn on HPLC / Purging valve Test Workshop 3.2 Install program Test Workshop 3.3 Set up Condition test

A # Column : Pinnacle II C18 , 250x4.6 mm Mobile phase : 50 % Acetonitrile Injection Volume : 5 µL Flow rate : 0.5 mL/min Column Thermostat : 50 C Detector : FLD at Excitation 250 nm Emission 470 nm

B # Column : Pinnacle II C18 , 250x4.6 mm Mobile phase : DI : Acetonitrile = 0 % Acetonitrile at 0-5 min, 10 % Acetonitrile at 5-7 min and 30 % Acetonitrile at 7-10 min Injection Volume : 10 µL Flow rate : 0.7 mL/min Column Thermostat : - Detector : DAD at 550 nm BW 16 nm

Workshop 4 (Draw lots of 5 groups-) (15 min/workshop) Workshop 4.1 Find leak and repair Workshop 4.2 Change Guard Column Workshop 4.3 Chang Frit Workshop 4.4 Take Back Pressure between Autosampler and Column

compartment Workshop 4.5 change FLD instead DAD

*****************************************

ฉบบราง

viii คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

The 7th workshop assessment form on Instrumentation of High Performance Liquid Chromatography

At meeting room 3, Science and Technology Faculty

Personal Information Major/Department…………………Class years……..

Do you need HPLC for research ? No Yes

Direction Please check into the box that most corresponding your opinion.

1. Knowledge

Items Assessment degree

5 4 3 2 1

1. Before the training knowledge gained

2. After the training knowledge gained

3. Benefit knowledge gained

2. Instructor

Items

Assessment degree

5 4 3 2 1

1. Basic knowledge and application to HPLC

1.1 Proficient on content

1.2 Presentation conveying knowledge

1.3 Clarity of the answer

2. Usage on Instrumentation 2.1 Proficiency of the content

2.2 Presentation of knowledge

ฉบบราง


ix

3. Workshop

Items

Assessment degree

5 4 3 2 1

1.Adequacy of instrument to trainee

2. Adequacy of time of workshop

3.Knowledge, operation and sample preparation

4. Knowledge, operation and workshop on Instrumentation

5. Maintenance

4. General management

Items

Assessment degree

5 4 3 2 1

1. Adequacy of lunch and coffee break

2. Adequacy of duration of training

3. Adequacy of period of two days

4. Adequacy of document

5. Adequacy of place and audiovisual equipment

6. Public relation

5. Strongly satisfied ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6.Topic of interest and require in the next ........................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................................................

….Thanks you for your attention….

ฉบบราง

x คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

รปท ผ.1 ตวอยางวฒบตรทมอบใหแกนกศกษาทผานการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC

ฉบบราง


xi

ภาคผนวก 2 ภาพการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC ปการศกษา 2557

ฉบบราง

xii คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

ฉบบราง



xiii

ฉบบราง

xiv คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร


ฉบบราง



xv

ฉบบราง

xvi คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร


ฉบบราง


xvii

ฉบบราง

xviii คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร


ฉบบราง


xix

ฉบบราง

xx คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร


ฉบบราง



xxi

ฉบบราง

xxii คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

ภาคผนวก 3 รางวลทไดรบจากการประกวด

1. รางวลชนะเลศ เวทคณภาพ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย ประจาป 2555 ประเภท แนว

ปฏบตทด (ภาค 1)

ฉบบราง


xxiii

2. รางวลชนะเลศ เวทคณภาพ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย ประจาป 2557 ประเภท งาน

พฒนา (ภาค 2)

3. รางวลชนะเลศ โครงการเวทคณภาพ มหาวทยาลยสงขลานครนทร ประเภทงานพฒนาทวไป ใน

ป 2557

ฉบบราง

xxiv คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

4. รางวล Golden Award

2014 ของสมาคมสงเสรมเทคโนโลย


Golden Award ประเภท Kaizen for Office การประกวด Thailand Kaizen Award

ของสมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน)

Thailand Kaizen Award

ฉบบราง


xxv

ฉบบราง

xxvi คมองานพฒนา กระบวนการอบรมเชงปฏบตการการใชเครองมอ HPLC คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

ประวตผเขยน 1. ชอ-สกล, ตาแหนง

นายพสฐพงษ หมนประเสรฐด Mr.Pisipong Meunprasertdee เกดวนท 21 ตลาคม พ.ศ. 2526 อาย 31 ป ตาแหนงปจจบน นกวทยาศาสตร ปฏบตการ

2. สถานททางาน, การตดตอ ศนยเครองมอกลาง คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน อาเภอเมอง จงหวดปตตาน 94000 โทร 073 – 313 928 – 50 ตอ 1819 โทรสาร 073 – 335 130 โทรศพทมอถอ 086 – 7465023 Email: [email protected], [email protected]

3. ประวตการศกษา พ.ศ. 2548 วทยาศาสตรบณฑต (เคม-ชววทยา) มหาวทยาลยสงขลานครนทร พ.ศ. 2554 วทยาศาสตรมหาบณฑต (เคมประยกต) มหาวทยาลยสงขลานครนทร

4. ประวตรบราชการ 26 กรกฎาคม 2548 – ปจจบน นกวทยาศาสตรปฏบตการ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร

5. สาขาวชาการทมความชานาญ เครองมอวเคราะห (HPLC, AAS, FTIR) เคมวเคราะห การวเคราะหทดสอบคณภาพนา

ฉบบราง

คู มืองานพัฒนา · คู มืองานพัฒนา กระบวนการอบรมเชิงปฏิบัติการการใช

Documents