Αδαμαντολογία Σας παραθέτουμε τη φωτογραφία του πιο κόκκινου διαμαντιού στον κόσμο, "the Rob Red". Το βάρος του είναι μόλις 0,59 καράτια και η κοπή του είναι σε σχήμα αχλαδιού (pear shape). Σε αυτή την ενότητα θα ασχοληθούμε διεξοδικά με την φύση του διαμαντιού και θα αναλύσουμε τις ιδιότητές του, φυσικές, οπτικές και χημικές. Σίγουρα οι πληροφορίες αυτού του τμήματος του ιστοτόπου μας θα είναι πιο εξειδικευμένες και απευθύνονται σε πιο καταρτισμένους αναγνώστες. Εμείς θα προσπαθήσουμε να τα εξηγήσουμε όσο πιο απλά γίνεται. Πέρα όμως από την αναφορά στη φυσική υπόσταση του διαμαντιού, η σύγχρονη διαμαντολογία έχει να αντιμετωπίσει τις απομιμήσεις, τα συνθετικά διαμάντια και τις διεργασίες που βελτιώνουν την εξωτερική εμφάνισή του. Εδώ οι πληροφορίες γίνονται ακόμα πιο εξειδικευμένες, όμως αποκαλύπτουν πτυχές και ιδιότητες του λίθου που δεν θα είχαν ανακαλυφθεί εάν δεν υπήρχε αυτή η τεχνολογία για τη σύνθεση και τη βελτίωσή τους. Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε και την ύπαρξη των έγχρωμων διαμαντιών. Όλες οι πολύτιμες πέτρες χρωματίζονται από συγκεκριμένους χρωματικούς παράγοντες. Εδώ το διαμάντι έρχεται για μία ακόμα φορά να κάνει την διαφορά. Η ύπαρξη των έγχρωμων διαμαντιών οφείλεται σε τελείως διαφορετικά αίτια από εκείνα των υπόλοιπων λίθων. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που τα έγχρωμα διαμάντια είναι τόσο σπάνια.
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Αδαμαντολογία
Σας παραθέτουμε τη φωτογραφία του πιο κόκκινου διαμαντιού στον κόσμο, "the Rob Red". Το βάρος του είναι μόλις 0,59 καράτια και η κοπή του είναι σε σχήμα αχλαδιού (pear shape).
Σε αυτή την ενότητα θα ασχοληθούμε διεξοδικά με την φύση του
διαμαντιού και θα αναλύσουμε τις ιδιότητές του, φυσικές, οπτικές και
χημικές.
Σίγουρα οι πληροφορίες αυτού του τμήματος του ιστοτόπου μας θα είναι πιο
εξειδικευμένες και απευθύνονται σε πιο καταρτισμένους αναγνώστες. Εμείς θα
προσπαθήσουμε να τα εξηγήσουμε όσο πιο απλά γίνεται.
Πέρα όμως από την αναφορά στη φυσική υπόσταση του διαμαντιού, η σύγχρονη
διαμαντολογία έχει να αντιμετωπίσει τις απομιμήσεις, τα συνθετικά διαμάντια και τις
διεργασίες που βελτιώνουν την εξωτερική εμφάνισή του. Εδώ οι πληροφορίες γίνονται
ακόμα πιο εξειδικευμένες, όμως αποκαλύπτουν πτυχές και ιδιότητες του λίθου που δεν θα
είχαν ανακαλυφθεί εάν δεν υπήρχε αυτή η τεχνολογία για τη σύνθεση και τη βελτίωσή
τους.
Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε και την ύπαρξη των έγχρωμων διαμαντιών. Όλες οι
πολύτιμες πέτρες χρωματίζονται από συγκεκριμένους χρωματικούς παράγοντες. Εδώ το
διαμάντι έρχεται για μία ακόμα φορά να κάνει την διαφορά. Η ύπαρξη των έγχρωμων
διαμαντιών οφείλεται σε τελείως διαφορετικά αίτια από εκείνα των υπόλοιπων λίθων.
Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που τα έγχρωμα διαμάντια είναι τόσο σπάνια.
Το Διαμάντι
Χημική σύσταση:
καθαρός άνθρακας C
Φυσική κατάσταση:
στερεό κρυσταλλικό ορυκτό
Συμμετρία: το διαμάντι κρυσταλλώνεται στην ολοεδρία του κυβικού κρυσταλλογραφικού συστήματος και στην ομάδα χώρου F41/d32/m. Η στοιχειώδης κυψελίδα του είναι κύβος με ακμή 0,35nm. Σε κάθε στοιχειώδη κυψελίδα περιέχονται εξ ολοκλήρου οκτώ (8) άτομα άνθρακα.
Συνήθης κρυσταλλική μορφή:
το πιο διαδεδομένο κρυσταλλικό σχήμα είναι το οκτάεδρο. Τα διαμάντια απαντούν όμως σε κύβους, δωδεκάεδρα και σε κρυσταλλικά σχήματα που είναι συνδυασμοί τους.
Σκληρότητα: είναι το πιο σκληρό από όλα τα γνωστά υλικά. Στην σχετικά κλίμακα του Mohs έχει την μέγιστη τιμή 10, ακολουθεί το κορούνδιο (ρουμπίνι/ζαφείρι) με 9 και το τοπάζι με 8. Στην απόλυτη τιμή σκληρότητας έχει 1600, ενώ το κορούνδιο έχει απόλυτη τιμή σκληρότητας 400 και το τοπάζι 200. Δηλαδή δεν είναι μόνο απλά το σκληρότερο υλικό αλλά και με διαφορά.
Ειδικό βάρος: 3,52
Δείκτης διάθλασης:
2,42
Διασκορπισμός: 0,044
Λάμψη: αδαμαντώδης
Σχισμός: τέλειος οκταεδρικός
Γραμμή σκόνης: λευκή
Χρώμα: το καθαρό διαμάντι διαθέτει τον μεγαλύτερο βαθμό αχρωμίας
Ηλεκτρισμός: τα διαμάντια υπό φυσιολογικές συνθήκες είναι μονωτές
Θερμική αγωγιμότητα:
η θερμική αγωγιμότητα του διαμαντιού είναι 2200 W/mK, πολύ υψηλή τιμή.
Φάσμα απορρόφησης:
τα περισσότερα διαμάντια εμφανίζουν μία στενή ταινία απορρόφησης στα 415,5 nm στο μοβ.
Απομιμήσεις: το διαμάντι λόγο της υψηλής αξίας του έχει πολλές απομιμήσεις. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για να μιμηθούν το διαμάντι είναι φυσικά ορυκτά, συνθετικά ορυκτά και τεχνητά σώματα.
Συνθετικά: το πρώτο συνθετικό διαμάντι παρασκευάστηκε το 1954 από την General Electric και χρησιμοποιήθηκε για βιομηχανικούς σκοπούς. Το πρώτο συνθετικό διαμάντι πολύτιμης ποικιλίας παρασκευάστηκε πάλι από την General Electric το 1971.
Οι Τύποι των διαμαντιών
Το διαμάντι ξέρουμε ότι αποτελείται αποκλειστικά από άνθρακα. Σαν
ορυκτό μαζί με τον χαλαζία διαθέτει τους πιο καθαρούς κρυστάλλους.
Έχουν το μικρότερο ποσοστό σε προσμείξεις. Η χημική τους σύσταση
είναι περισσότερο από 99% καθαρή χωρίς ξένα στοιχεία. Γι’ αυτόν τον
λόγο τα διαμάντια έχουν υψηλή καθαρότητα και σπάνια είναι έγχρωμα.
Ο άνθρακας είναι πολύ μικρό στοιχείο και η κρυσταλλική του δομή είναι πολύ πυκνή. Αυτό
σημαίνει ότι ο χώρος που μπορεί να καταλάβουν τα στοιχεία στο κρυσταλλικό πλέγμα του
είναι περιορισμένος. Επομένως δεν χωράνε στοιχεία μεγάλων διαστάσεων όπως ο σίδηρος,
ο χαλκός, το χρώμιο κ.α. ιχνοστοιχεία που συνήθως συναντάμε στα υπόλοιπα ορυκτά. Στο
διαμάντι τρία είναι συνήθως τα στοιχεία που μπορούν να «τρυπώσουν» στην πυκνή και
στενή αυτή κρυσταλλική δομή, το άζωτο (Ν), το βόριο (Β) και το υδρογόνο (Η). Από αυτά
το άζωτο απαντά πιο συχνά. Έτσι ανάλογα με το εάν υπάρχει ή όχι άζωτο τα διαμάντια
κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες που διεθνώς ονομάζονται τύποι (diamond types). Όταν
τα διαμάντια έχουν άζωτο στην κρυσταλλική τους δομή ανήκουν στον τύπο ένα, που
Όταν ένα ορυκτό έχει τελειότατο ή τέλειο σχισμό, προκύπτει τελείως επίπεδη επιφάνεια
μετά από πίεση ή θραύση. Όταν ο σχισμός είναι ασαφής ή ατελής, τότε η επιφάνεια που
προκύπτει θυμίζει επίπεδο. Φυσικά υπάρχουν πάρα πολλά ορυκτά που δεν παρουσιάζουν
σχισμό και όταν θραύονται αφήνουν μη επίπεδες, ανώμαλες επιφάνειες.
Αρκετά ορυκτά εμφανίζουν διπλό ή και τριπλό σχισμό. Η θραύση τους γίνεται παράλληλα
σε δύο, τρεις ή και, καμιά φορά, περισσότερες διαφορετικές διευθύνσεις, χωρίς
απαραίτητα η ένταση του σχισμού να είναι κοινή προς τις διευθύνσεις αυτές. Δηλαδή η
μία διεύθυνση μπορεί να παρουσιάζει τέλειο σχισμό και οι άλλες δύο σαφή.
Σχήμα 1. (Κάντε κλικ για μεγέθυνση)Φωτογραφία από ηλεκτρονικό μικροσκόπιο, του ορυκτού γαληνίτη. Φαίνεται ξεκάθαρα ο κυβικός σχισμός.Η φωτογραφία είναι από το Green Electron Images.
Σχήμα 2. Αυτή ακριβώς είναι η έννοια του οκταεδρικού σχισμού στο διαμάντι. Όποιο και αν είναι το κρυσταλλικό του σχήμα, πάντα η σχισμογενή επιφάνεια θα είναι παράλληλη σε έδρα του οκταέδρου.
Σχήμα 3. Ο κρυσταλλογραφικός προσανατολισμός του οκταέδρου και του κύβου, στην συμμετρία του κυβικού κρυσταλλογραφικού συστήματος.
Σε ορυκτολογικά συγγράμματα θα δείτε τον σχισμό με διάφορα ονόματα. Δηλαδή basal
cleavage ή βασικός σχισμός όταν τα σχισμογενή επίπεδα είναι κάθετα στον κύριο
άξονα συμμετρίας. Prismatic cleavage ή πρισματικός σχισμός όταν τα επίπεδα του
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αποκαταστήσω την τάξη σε μια παρανόηση, που αφορά το
διαμάντι κι όχι μόνο. Πολλοί επειδή διαβάζουν ή ακούνε ότι το διαμάντι έχει τέλειο
σχισμό, το πρώτο που τους έρχεται στο μυαλό είναι ότι το διαμάντι είναι εύθραυστο. Πιο
πάνω αναφέραμε τον ορισμό του τέλειου σχισμού και εκεί είπαμε ότι στον τέλειο και στον
τελειότατο σχισμό οι επιφάνειες είναι τέλεια επίπεδα. Δηλαδή οι επιφάνειες σπασίματος
είναι τέλειες, αυτό σημαίνει τέλειος σχισμός κι όχι ότι το ορυκτό σπάει εύκολα. Η
ευθραυστότητα έχει να κάνει με το όριο του κάθε υλικού στην μηχανική καταπόνηση και
όχι με το σχήμα στο οποίο σπάει το κάθε υλικό. Συγκεκριμένα το διαμάντι έχει μεγάλη
αντοχή στην μηχανική καταπόνηση, σε σύγκριση με τον φθορίτη που σπάει σχετικά εύκολα
ή με το τοπάζι που η αντοχή του είναι μέτρια.
Η Κοπή
Ο τρίτος παράγοντας απο τους τέσσερις είναι η ποιότητα της κοπής ενός διαμαντιού. Με
τον όρο κοπή εννοούμε το σχήμα που δίνουμε στον κρύσταλλο, τη στίλβωση του
(γυάλισμα) και τις αναλογίες των δομών της κοπής
Round
Τα διαμάντια, σχήματος Round, είναι το πιο διαδεδομένο είδος κοπής διαμαντιών. Επίσης, είναι αυτό το είδος κοπής που δίνει την καλύτερη λάμψη στα διαμάντια. Είναι πιθανόν να έχετε ακούσει το όρο «ιδανική κοπή». Αυτός ο όρος αναφέρεται στην προσπάθεια κοπής ενός διαμαντιού στις ιδανικότερες διαστάσεις για να επιτευχθεί η μέγιστη λάμψη.
Emerald
Τα διαμάντια Emerald έχουν ορθογώνιο σχήμα με κομμένες γωνίες. Αυτό το είδος διαμαντιών έχουν επίπεδα και οι έδρες τους είναι μεγάλες, οι οποίες μοιάζουν με σκαλοπάτια μιας σκάλας. Αντίθετα από τα διαμάντια Marquise, δεν υπάρχει το φαινόμενο της διάθλασης (bow-tie effect) στα διαμάντια Emerald.Προσοχή: Στην καλύτερη ποιότητα και στο ιδανικότερο χρώμα
Heart
Τα διαμάντια σε σχήμα Heart έχουν μια μικρή ομοιότητα με τα διαμάντια σχήματος Pear, με την διαφορά ότι υπάρχει μια άκρη στην κορυφή τους. Στην πραγματικότητα, ο λόγος για τον οποίο οι τεχνίτες διαλέγουν ένα διαμάντι Heart από ένα Pear είναι ότι η πρώτη ύλη που υπάρχει στο διαμάντι Heart και βρίσκεται σ' αυτή την άκρη. Προσοχή:ελκυστικό σχήμα Οι «λοβοί» του διαμαντιού πρέπει να είναι ίσα και σωστά καθορισμένοι. Το Heart, έχει επίσης, και το φαινόμενο της διάθλασης (bow-tie effect).
Marquise
Το όνομα «Marquise» προέρχεται από τον θρύλο του Μαρκησίου του Pompadour, που αναφέρει ότι ο Βασιλιάς Ήλιος ζήτησε ένα διαμάντι γυαλισμένο στο σχήμα του στόματος του Μαρκησίου! Προσοχή: Μια κακή κοπή του διαμαντιού Marquise είναι συχνά ορατή, εξαιτίας του φαινόμενου (bow-tie effect), με γυμνό μάτι.
Oval
Το διαμάντι σε σχήμα Oval μοιάζει αρκετά με το διαμάντι round με την εξαίρεση ότι είναι ελλειπτικό. Δημιουργήθηκε για πρώτη φορά από τον Lazave Kariau στις αρχές του 1960. Συνήθως αυτό το είδος κοπής έχει 56 έδρες. Το ελκυστικό σχήμα παίζει σημαντικό ρόλο στα διαμάντια Oval. Προσοχή: Ελκυστικό σχήμα. Άνισα επίπεδα, υψηλά επίπεδα. Η κακή κοπή ενός διαμαντιού είναι ορατή, εξαιτίας του φαινόμενου bow-tie effect, με γυμνό μάτι.
Pear
Το διαμάντι σε σχήμα Pear είναι ένας συνδυασμός της κοπής Round και της κοπής Marquise. Τα κρεμαστά κοσμήματα φαίνονται πολύ ωραία με διαμάντια σχήματος Pear, όπως και σε σκουλαρίκια λόγω του σχήματός τους που μοιάζει με «δάκρυ». Προσοχή: Η καλή κοπή ενός διαμαντιού είναι ορατή, εξαιτίας του φαινόμενου bow-tie effect με γυμνό μάτι.
Princess
Η κοπή Princess είναι σχετικά καινούργιο είδος. Είναι ένα αρκετά ελκυστικό είδος κοπής. Αρκετοί άνθρωποι προτιμούν τα διαμάντια Princess γιατί παρόλο που είναι ορθογώνια, έχουν τέτοια λάμψη, όπως τα διαμάντια Round. Προσοχή: Ελκυστικό σχήμα.
Στη φυσική του κατάσταση, η ομορφιά ενός διαμαντιού αποκρύπτεται γενικά. Παρ'
όλο που η φύση προσδιορίζει το χρώμα την καθαρότητα και τα καράτια του,
χρειάζεται ωστόσο το χέρι ενός ειδικού τεχνίτη ο οποίος και θα ελευθερώσει την
λάμψη και την ομορφιά του. Αυτό που αυξάνει την λάμψη ενός διαμαντιού είναι η
κοπή του, που κάτω από ιδανικές συνθήκες μεγαλώνει τις οπτικές ιδιότητες στο
εσωτερικό του διαμαντιού, συγκεκριμένα την ικανότητά του να διαθλάσει το φως και
να διασκορπίζει το χρώμα.
Πρέπει να διευκρινιστεί ωστόσο ότι η κοπή αναφέρεται στον κανονισμό των εδρών
του διαμαντιού και όχι στο σχήμα του. Το διαμάντι με την ιδανική κοπή αιχμαλωτίζει
και ελευθερώνει την μέγιστη ενέργεια της ακτινοβολίας. Η κοπή δίνει στο κάθε
διαμάντι μοναδική λάμψη με το να επιτρέπει την μέγιστη ποσότητα του φωτός να
εισέρχεται και να αντανακλάται από το διαμάντι.
Για να επιτευχθεί η ιδανική κοπή, ο τεχνίτης κοπής πρέπει να αντιμετωπίσει μία
σειρά από παράγοντες ανεκτικότητας της πέτρας. Πιο συγκεκριμένα, αυτό σημαίνει
ότι το μεγαλύτερο σκληρό μέρος του διαμαντιού πρέπει να κοπεί και να απωλεσθεί.
Γι' αυτό το λόγο, η ιδανική κοπή των διαμαντιών είναι περισσότερο εξαίρεση παρά
κανόνας. Στην πραγματικότητα λιγότερο από το 1% των διαμαντιών έχουν ιδανική
κοπή. Επομένως, διαμάντια με άψογη κοπή βρίσκονται μόνο στα καλύτερα
κοσμηματοπωλεία.
Εάν η κοπή είναι πολύ βαθειά ή πολύ ρηχή, το φως θα πάει στο κάτω μέρος του
διαμαντιού και θα χαθεί, έχοντας ως αποτέλεσμα μία λιγότερο λαμπερή παρουσίαση
και επομένως ένα διαμάντι μικρότερης αξίας. Η κοπή είναι αυτή που δέχεται τις
περισσότερες κριτικές απ' όλες τις άλλες μεταβλητές, όσον αφορά την επιρροή που
ασκεί στην αξία του διαμαντιού. Είναι απαραίτητο να γνωρίζεις την ποιότητα της
κοπής όταν αγοράζεις ένα διαμάντι.
Τα στρογγυλά διαμάντια είναι συμμετρικά και ικανά να αντανακλάσουν την μέγιστη
ποσότητα φωτός και είναι και τα πιο λαμπερά απ' όλα τα άλλα σχήματα διαμαντιών.
Ιδανικές Αναλογίες Αποδεκτές Αναλογίες Μη Αποδεκτές Αναλογίες
Βάθος 60% - 63% 57% - 64% Λιγότερο από 57% ή περισσότερο από 64%
Επιφάνεια (table)
53% - 57% 53% - 64% Λιγότερο από 53% ή περισσότερο από 66%
Γυάλισμα (polish)
Πολύ καλό μέχρι τέλειο Καλό μέχρι τέλειο Φτωχό μέχρι μέτριο
Συμμετρία Πολύ καλή μέχρι τέλεια Καλή μέχρι τέλεια Φτωχή μέχρι μέτρια
Ζώνη (Girdle)
Λεπτή μέχρι μεσαία Λεπτή μέχρι παχιά Πολύ λεπτή μέχρι πολύ παχιά
Culet Κανένα μέχρι πολύ μικρό
Κανένα μέχρι μεσαίο Μεσαίο μέχρι μεγάλο
Τα διαμάντια με διαφορετικό σχήμα από τα στρογγυλά (Fancy shaped diamonds) έχουν
διαφορετικές αναλογίες που επηρεάζουν την ικανότητα του διαμαντιού να διαθλάσει το
φως σε διαφορετικές κατευθύνσεις. Όταν το φως διαπερνάει ένα διαμάντι με περίεργο
σχήμα, τότε μια μικρή ποσότητα φωτός χάνεται στο κάτω μέρος της πέτρας.
Επειδή οι δυνατότητες διάθλασης ενός fancy διαμαντιού μειώνονται από το σχήμα του,
είναι καλύτερο να έχει καλύτερο βαθμό χρώματος και καθαρότητας για να μεγιστοποιηθεί
η λάμψη του διαμαντιού.
Τα ποσοστά που ακολουθούν είναι τα ιδανικά ποσοστά επιφάνειας του διαμαντιού:
Emerald (Octagon): 50% - 75%
Marquise: 50% - 62%
Oval: 50% - 62%
Pear: 50% - 62%
Princess Cut: 65% - 80%
Radiant Cut: 65% - 80%
Round: 53% - 57%
Ποιότητα κοπής
Για να φανεί η λάμψη, η "ζωή" ενός διαμαντιού, πρέπει να κοπεί σε συγκεκριμένες
διαστάσεις. Οι τεχνίτες πρέπει να προσέξουν τις οπτικές ιδιότητες της κάθε πέτρας, για
να αποφασίσουν την καλύτερη κοπή, που θα χαρίσει στο διαμάντι την μοναδική λάμψη του.
Εξετάζεται κάθε διάσταση του διαμαντιού, πριν καθοριστεί ο τρόπος κοπής του. Οι