1 2555 ระบบตอบสนองการจัดหา น้ ำามันในกรณ ี ของ IEA
12555
ระบบตอบสนองการจดหาน ำามนในกรณ
ของ IEA
2
ประเทศสมาชกของทบวง พลงงานโลก
IEA
ออสเตรเลย
ออสเตรย
เบลเยยม
แคนาดา
สาธารณรฐเชก
เดนมารก
ฟนแลนด
ฝรงเศส
เยอรมน
กรซ
ฮงการ
ไอรแลนด
อตาล
ญปน
เกาหลใต (สาธารณรฐ)
ลกซเซมเบอรก
เนเธอรแลนด
นวซแลนด
นอรเวย
โปแลนด
โปรตเกส
สาธารณรฐสโลวก
สเปน
สวเดน
สวตเซอรแลนด
ตรก
สหราชอาณาจกร
สหรฐอเมรกา
ประเทศตางๆ เหลาน เปนสมาชกขององคการ เพอการพฒนาและความ รวมมอทางเศรษฐกจ (OECD).
ฐานะท IEA เปนองคกรอสระ ทมความเชอมโยงกบ OECD และสหภาพยโรปกมสวน รวมในงานของ IEA..
ดวยทบวงพลงงานโลก (IEA) เปนสภาพลงงานของ
กลมประเทศอตสาหกรรม 28 ประเทศซงรฐบาลของ
ประเทศสมาชก IEA ไดตกลงการเขารวมในมาตรการ
ชวยเหลอซงกนและหากประเทศหนงประเทศใดม
ความตองการนำามนอยางฉกเฉนขณะเดยวกนกไดม
ขอตกลงกนทจะแบงปนขอมลพลงงานซงกนและกน
มนโยบายในการรวมมอกนดานพลงงานและความรวม
มอในการพฒนาแผนงานดานพลงงานนไดถกรวบรวม
ไวในโครงการขอตกลงพลงงานโลก (The Agreement
on an International Energy Program)
ซงเปนขอตกลง ททางหนวยงานไดจดตงขนในป 2517
วตถประสงคของขอตกลง
เพอดำารงรกษาและปรบปรงระบบสำาหรบการจดการเมอเกดภาวะขาดแคลนนำามนเชอเพลง
เพอสงเสรมใหมนโยบายดานพลงงานในบรบทของโลกโดยผานความรวมมอกนกบประเทศทไมใชสมาชก ภาคอตสาหกรรม และองคกรระหวางประเทศ
เพอดำาเนนการเกยวกบระบบขอมลของตลาดนำามนระหวางประเทศอยางถาวร
เพอปรบปรงโครงสรางอปทานและอปสงคดานพลงงานของโลก โดยการพฒนาแหลงพลงงานทดแทนใหมๆ และเพม ประสทธภาพในการใชพลงงาน
เพอสงเสรมความรวมมอระหวางประเทศในดานเทคโนโลยพลงงาน
เพอชวยเหลอกนเกยวกบการผสมผสานนโยบายสงแวดลอมและพลงงานเขาดวยกน
ตดตอขอขอมลเพมเตมไดจาก The Emergency Policy Division ของ IEA ผานทางอเมลน ([email protected])
1
การตอบสนองตอกรณการขาดแคลนนำามนเชอเพลง ยงคงเปน พนธกจหลกของทบวงพลงงานโลกตงแตไดกอตงองคกรขนในป 2517
ขอมลในหนงสอฉบบนจะอธบายเกยวกบกระบวนการตดสนใจทสงผลให IEA มการดำาเนนการแกไขปญหาอยางเปนลำาดบ มาตรการทมอย – โดยมงเนนตอการนำานำามน
สำารองมาใช – และทายสด ภมหลงทางประวตศาสตรของการเกดการขาดแคลนนำามนเชอเพลง และวธการตอบสนองของ IEA ขณะเดยวกน กยงแสดงใหเหนถงความจำาเปนตอการเตรยมพรอมตอ
สถานการณฉกเฉน รวมถงการเพมความสำาคญของชวงการเปลยนผานและการเปนอยทางเศรษฐกจในการ สนทนาเกยวกบความมนคงดานพลงงาน
กลไกการตอบสนองตอกรณฉกเฉนของ IEA ไดถกจดตงขนภายใตขอตกลง International Energy Program (I.E.P. Agreement) ป 2517 ซงขอตกลงดงกลาว ไดรองขอใหประเทศสมาชกของ IEA จะตอง มนำามนสำารองไวอยางนอย 90 วนของนำามนนำาเขาสทธและ – ในกรณทเกดภาวะการขาดแคลนนำามนเชอเพลง อยางรนแรง – ใหนำานำามนสำารองมาใช ควบคมความตองการใช ปรบเปลยนไปใชพลงงานอนทดแทน เพมการผลตภายในประเทศ หรอปนสวนนำามนคงเหลอทมอย ถามความจำาเปน
เพอสนบสนนกลไกทไดกำาหนดไวใน I.E.P. Agreement IEA ไดใหรายละเอยดการจดการทยดหยนในการ รวมมอกนใชนำามนสำารอง การควบคมความตองการใช และมาตรการอนๆ ทจะสามารถนำาไปดำาเนนการใน กรณเกดภาวการณขาดแคลนนำามนเชอเพลง
การดำาเนนการเพอตอบสนองของ IEA ไดถกออกแบบเพอบรรเทาผลกระทบทเกดขนจากภาวะการขาด แคลนนำามนเชอเพลงอยางกะทนหน โดยการเพมปรมาณนำามนสำารองเขาสตลาดโลกผานทางมาตรการตอบสนองกรณฉกเฉน ซงรวมไปถงการเพมอปทานและลดอปสงค ถงแมวาการขาดแคลนดานอปทานอาจสงผลใหราคา เพมสงขน แตราคาไมไดเปนสงทนำาไปสการแกไขปญหาดงกลาว แตอาจเปนสาเหตโดยปจจยอนๆ และเปา หมายของการแกไขปญหาคอ เพอชดเชยหรอทดแทนนำามนเชอเพลงทขาดหายไป ไมใชเพอตองการ ตอบสนอง ในเรองของราคานำามน
การตดตอพดคยและรวมมอกนอยางใกลชดจะตองยงคงมอยระหวางประเทศสมาชกผบรโภคนำามนกบ ประเทศทไมใชสมาชกของ IEA และการดำาเนนการในการประสานงานกบกลมประเทศผผลตนำามน
เก ยวกบการตอบสนอง
กรณ ฉกเฉนของ
IEA
3
ตารางสารบญ
เกยวกบการตอบสนองกรณฉกเฉนของ IEA 3
การตอบสนองของ IEA ตอกรณการขาดแคลนนำามนเชอเพลง 5
มาตรการตอบสนองของประเทศสมาชก 6 ในการดำาเนนการรวมกนตอกรณฉกเฉน
นำามนสำารองของประเทศสมาชก IEA 7
นำามนสำารองของกลมประเทศสมาชก IEA ตงแตป 2527 8
ศกยภาพของความสามารถในการนำานำามน 9 สำารองของภาครฐมาใชของ IEA
การรวมมอกนของ IEA เพอตอบสนองตอการควบคมอปสงค 10
วกฤตการขาดแคลนอปทานนำามนโลก 11
ปฏบตการรวมกรณลเบยของ IEA เดอนมถนายน 2554 12
การเตรยมความพรอมตอกรณฉกเฉนเกยวกบพลงงานโลก 13
ความจำาเปนอยางตอเนองสำาหรบการ 15 เตรยมความพรอมตอกรณฉกเฉน
ความพรอมของ IEA 17
4
ในกรณทเกดภาวการณขาดแคลนหรอมแนวโนมทจะเกดการขาดแคลนอปทานนำามนเชอเพลง คณะกรรมการบรการดานการตลาดและความมนคงดานพลงงาน (Directorate of Energy Markets and Security) ของ IEA จะประเมนผลกระทบทางดานตลาดและความจำาเปนสำาหรบการตอบสนองของ IEA
การประเมนผลกระทบทางการตลาดนจะรวมถงการประมาณการเกยวกบการผลต นำามนทเพมขนของกลมผผลตวาสามารถทจะผลตแลวนำาเขาสตลาดไดรวดเรว เพยงใด โดยคำานงถงคำาปรกษากบรฐบาลผผลต
จากผลการประเมนน ผบรหาร IEA จะปรกษาและขอคำาแนะนำาจากคณะกรรมการ บรหาร IEA (Governing Board - GB) ซงประกอบดวย เจาหนาทดานพลงงานระดบ อาวโสจากประเทศสมาชกทจะพจารณาการตดสนใจในนโยบายสำาคญหลกๆ ของ IEA กระบวนการปรกษาเพอพจารณาตดสนใจถงความจำาเปนในการรวมมอกนของ IEA จะดำาเนนการสรปภายใน 24 ชวโมง
เมอมขอสรปทจะดำาเนนการรวมกนแลว ประเทศสมาชกทมสวนรวมในการจดสง นำามนสำารองเขาสตลาดตามสถานการณของแตละประเทศ การแบงปนของปรมาณ นำามนสำารองทงหมดของแตละประเทศสมาชกโดยทวไปเปนไปตามสดสวน ของการใชนำามนทงหมดของสมาชกในกลมประเทศ IEA
ตงแตตนจนจบของกระบวนการตดสนใจดงกลาวและขนตอนการนำาไปปฏบต ผเชยวชาญในอตสาหกรรม รวมทงคณะกรรมการบรหารของ IEA จะใหคำาปรกษา คำาแนะนำา เกยวกบ ดานอปทาน/อปสงคของนำามนเชอเพลง และประเดนการตอบสนองตอกรณฉกเฉน
การตอบสนองของ IEA ตอกรณการ
ขาดแคลนนำามนเชอเพลง
5
เกยวกบการตอบสนองกรณฉกเฉนของ IEA 3
การตอบสนองของ IEA ตอกรณการขาดแคลนนำามนเชอเพลง 5
มาตรการตอบสนองของประเทศสมาชก 6 ในการดำาเนนการรวมกนตอกรณฉกเฉน
นำามนสำารองของประเทศสมาชก IEA 7
นำามนสำารองของกลมประเทศสมาชก IEA ตงแตป 2527 8
ศกยภาพของความสามารถในการนำานำามน 9 สำารองของภาครฐมาใชของ IEA
การรวมมอกนของ IEA เพอตอบสนองตอการควบคมอปสงค 10
วกฤตการขาดแคลนอปทานนำามนโลก 11
ปฏบตการรวมกรณลเบยของ IEA เดอนมถนายน 2554 12
การเตรยมความพรอมตอกรณฉกเฉนเกยวกบพลงงานโลก 13
ความจำาเปนอยางตอเนองสำาหรบการ 15 เตรยมความพรอมตอกรณฉกเฉน
ความพรอมของ IEA 17
มาตรการตอบสนองของประเทศสมาชกในการดำาเนนการรวมกนตอกรณฉกเฉน
รฐบาลของประเทศสมาชกมทางเลอกหลากหลายในการเพมนำามนสำารองทมอยเขาไปในตลาด อยางไร โดยการนำามาตรการตอบสนองตอกรณฉกเฉนทผสมผสานกนระหวางการเพมอปทาน และ/หรอการลดอปสงคนำาไปปฏบต
การนำานำามนสำารองออกมาใชเปนภารกจทสำาคญอนหนงของ IEA ประเทศสมาชกจะตองรกษา ระดบนำามนสำารองซงเทยบเทากบไมตำากวา 90 วนของการนำาเขาสทธของปกอนหนาน
ประเทศสมาชกไดถกกำาหนดใหมโปรแกรมการควบคมความตองการใชนำามนไวใหพรอม สำาหรบนำามาใชในกรณทเกดวกฤตขน เพอใหมอปทานเพมขนโดยการลดการบรโภค
การเพมการผลตและการปรบเปลยนชนดของเชอเพลงกเปนอกมาตรการเพมเตมอกอนหนงท ประเทศสมาชกสามารถนำามาใชเพอบรรเทาปญหาในชวงการขาดแคลนนำามนเชอเพลง อยางไรกตามการลดการผลตเพอปรบเปลยนการใชเชอเพลงในการผลตไฟฟา หรอการขนสง และ จำากดการเพมการผลตในขณะนน อาจสงผลใหมาตรการตอบสนองประสบผลสำาเรจไดนอยลง
6
การเพมอปทาน
การลดอปสงค
การโนมนาวใจ / การทำประชาสมพนธมวลชน
(เชน การขบขแบบเปนมตรตอสงแวดลอมการใชยานพาหนะรวมกน)
การบรหารจดการ / การบงคบใช(เชน การลดความเรว)
การบรหาร / การบงคบใช(เชน การกำหนดขอบเขตในการขบข)
การตดตงเครองปนไฟฟาแบบเชอเพลงผสมผสาน
การขาย / การประมล
การขาย / การประมล
การใชกำลงการผลตทเหลอทำการผลต
ภาคเอกชน
ภาครฐบาลเงนก
เงนกบรษทตวแทน
ภาคอตสาหกรรม
ระดบถอยทถอยอาศย
ระดบกลาง
ระดบขนรนแรง
ใชแหลงพลงงานอนๆแทนทการใช
นำมนโดยชวคราว
การควบคมอปสงค
คลนแรงการผลต
การปรบเปลยนการใชเชอเพลง
ลดระดบการบงคบทใหมการรกษาไว
สงการออกวางตลาดอยางเปนรปธรรม
การเบกใชนำมนคงคลง
เพมการผลตในทองถน
7
ณ สนป 2554 นำามนสำารองทงหมดของกลมประเทศสมาชก IEA มทงหมดประมาณ 4.1 พนลานบารเรล
ประเทศสมาชก IEA ทกประเทศจะตองรกษาระดบนำามนสำารองเทากบ ไมนอยกวา 90 วนของปรมาณนำาเขาสทธ แตกมความยดหยนในการรกษาระดบดงกลาวโดยการเกบนำามนสำารองทงนำามนดบและนำามนสำาเรจรป ประเทศตาง ๆอาจจะรบประกนตามขอบงคบขนตำานโดยการเกบนำามนสำารองฉกเฉนของรฐบาล ผานหนวยงานเกบนำามนสำารองพเศษ หรอโดยการใหภาคเอกชนมหนาทตองเกบรกษาระดบนำามนสำารองขนตำาตาม ขอบงคบ
นำามนสำารองทเกบรกษาโดยหนวยงานหรอโดยรฐบาลของประเทศสมาชก จะเรยกวา นำามนสำารองโดยภาครฐ ซงถกเกบไวโดยมวตถประสงคเพอใชในกรณฉกเฉนเทานน ซงมปรมาณทงหมด 1.5 พนลานบารเรลของนำามนสำารองทงหมด ณ สนป 2554
สำาหรบ 2.6 พนลานบารเรล ของนำามนสำารองโดยภาคเอกชนรวมทงนำามนสำารองในภาคอตสาหกรรมท ตองรกษาไวตามขอบงคบของรฐบาลและนำามนสำารองทตองมไวเพอการคา
ตดตามขอมลเพมเตมเกยวกบการสำารองนำามนและปรมาณนำาเขาสทธนำามนรายเดอนของประเทศสมาชก IEA ไดท www.iea.org/netimports.asp
ขอมลในชวงปลายเดอน กรกฎาคม 2554 ในลานบารเรล
697
1 265
422
901
414 390
แปซฟก
ยโรป
อเมรกาเหนอ
ภาคเอกชนภาคเอกชน
ภาคเอกชน
ภาคอตสาหกรรมภาคอตสาหกรรม
ภาคอตสาหกรรม
นำามนสำารองของประเทศสมาชก IEA
8
นำามนสำารองของกลมประเทศสมาชก
IEA ตงแตป 2527
การใชนำามนสำารองในความรวมมอกนของ IEA อาจจะนำามาจากนำามนสำารองโดยภาครฐ นำามนสำารองโดยภาคเอกชน หรอทงสองอยางรวมกน ขนอยกบระบบการเกบนำามนสำารอง ของสมาชกในแตละประเทศ
นำามนสำารองโดยภาครฐอาจจะนำาออกมาใชโดยผานกระบวนการตางๆ เชน การประกวดราคา หรอ การกยมใช สำาหรบนำามนสำารองโดยภาคเอกชนเพอรกษาระดบนำามนสำารองขนตำาไวตลอดเวลา สามารถลดระดบปรมาณการจดเกบลงไดสำาหรบนำาไปใชเปนการชวคราว
มความไดเปรยบบางอยางในการเกบรกษานำามนสำารองทงสองประเภท นำามนสำารองโดยภาค เอกชนเพอรกษาระดบปรมาณนำามนสำารองทกำาหนดไวขนตำา มความไดเปรยบทเกยวกบหวงโซ อปทานของมนเองในตวอยแลว ดงนน จงมความพรอมสำาหรบการตอบสนองตอความตองการ ของตลาดในสถานการณฉกเฉนไดอยางรวดเรว
นำามนสำารองโดยภาครฐของประเทศสมาชก IEA ไดมการเพมขน ทงในเชงปรมาณและเชงสดสวนของนำามนสำารองทงหมดในกลมประเทศสมาชก IEA ปจจบนมากกวา 37% ของนำามนสำารองของ IEA ทงหมดถอครองโดยภาครฐ ในขณะทเมอป 2527 มเพยง 24% นำามน สำารองโดยภาครฐใหการตอบสนองทปรากฏเหนอยางชดเจนในชวงระหวางการขาดแคลน โดยการเพมปรมาณนำามนเขาไปในหวงโซอปทาน
2527 25
2925
3125
3325
3525
3725
3925
4125
4325
4525
4725
4925
5125
53
สตอคอตสาหกรรม
สตอครวม
ลานบ
ารเร
ล 4 500
4 000
3 500
3 000
2 500
2 000
1 500
1 000
500
0
ศกยภาพของความสามารถในการ นำานำามนสำารองของภาครฐมาใชของ IEA
ขณะทนำามนสำารองโดยภาครฐและภาคเอกชนมอยในการนำามาใชโดยความรวมมอกนของ IEA ปรมาณนำามนสำารองโดยภาครฐของประเทศสมาชก IEA เพยงลำาพงมศกยภาพในการนำามาใช เปนอปทานทมความสำาคญในการยดระยะเวลาออกไป
ตวอยางเชน ในการนำานำามนสำารองมาใชทอตรา 2 ลานบารเรลตอวน ปรมาณนำามนสำารองโดย ภาครฐเพยงลำาพงสามารถนำามาใชไดนานกวา 24 เดอน และทอตรา 4 ลานบารเรลตอวน สามารถ ใชไดยาวนานถงหนงป
ดงนนศกยภาพ การนำานำามนสำารองมาใชทงภาครฐและภาคเอกชนจากประเทศสมาชก IEA มมากพอ และนานพอทจะรองรบกบปญหาวกฤตขาดแคลนนำามนทเคยมมา
1.5 พนลานบารเรล ของสตอครวม
ชวงเ
วลา
(เดอน
) 60
48
36
24
12
0
1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 5.5 6
อตราการดดถายออกมาใช (เมกกะบารเรล/วน)
9
การรวมมอกนของ IEAเพอตอบสนองตอการควบคมอปสงค
มาตรการควบคมการใชนำามนเปนอกวธการหนงในการทำางานรวมกนในกลมประเทศสมาชก IEA ดวยกน การควบคมการใชนำามนรวมทงมาตรการชวคราวทจะดำาเนนการในชวงภาวะ วกฤตเพอเพมอปทาน โดยการลดความตองการใชในระยะสน
ในภาคการขนสง โดยประมาณ 55% ของปรมาณการใชนำามนทงหมดของกลมประเทศสมาชก IEA และเสนอใหมการลดความตองการใชอยางรวดเรวดวยมาตรการควบคม
การมงเนนในระยะแรกคอการใชวธการระดบเบองตน โดยเปนมาตรการภาคสมครใจ โดยการขอความรวมมอผานสอสาธารณะ ซงจะมประสทธผลอยางมากในชวงวกฤต เมอผบรโภคมการยอมรบมากยงขนตอความจำาเปนในการประหยดการใชนำามนเชอเพลง
มาตรการบงคบสามารถดำาเนนการเรมจากการควบคมในระดบปานกลาง เชน การจำากดความเรว ไปจนถงขนมาตรการรนแรง เชน การปนสวนการใชนำามนเชอเพลง
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%ญปน / เกาหล
ยโรป IEA
สหรฐอเมรกา / แคนาดา
ออสเตรเลย / นวซแลนด
การเปล
ยนถาย
รถ: ลด
คาโดย
สาร 10
0%
การเปล
ยนถาย
รถ: เพ
มระดบ
การใหบ
รการ
จดตงโค
รงการใ
ชรถรวม
(เมอม
ระบบโค
รงสราง
พนฐาน
ทพรอม
)
สรางโค
รงขายก
ารสอสา
รใหด
ลดวนท
ำงานเห
ลอสปด
าหละ 4
วน
หยดก
ารใชรถ
1 วนใ
นทกๆ
10 วน
จำกดค
วามเรว
ไวท 9
0 กม/
ชม.
โปรแก
รมสำหร
บ "การ
รกษาสง
แวดลอม
"
แหลง
ขอมล
: การ
ประห
ยดนำ
มนอย
างเร
งดวน
IEA,
200
5
ศกยภาพในการลดการใชนำามนเปนเปอรเซนต โดยมาตราการตางๆของประเทศสมาชก IEA
10
วกฤตการขาดแคลนอปทานนำามนโลก
ปญหาการขาดแคลนนำามนเชอเพลงทสำาคญทสดในรอบทศวรรษทผานมา คอ การเกดปญหาขนในแถบตะวนออกกลาง ทใหญทสดคอ เหตการณการปฏวตในประเทศอหราน ป 2521
ถดมาในป 2546 ตลาดไดรบผลกระทบอยางรนแรงจากสองเหตการณทเหลอมทบกน คอ การ หยดงานประทวงของพนกงานในบรษทนำามนแหงชาตของประเทศเวเนซเอลา และการจลาจลใน
สงครามประเทศอรคสงผลกระทบอยางรนแรงจนเกดการประทวงขนในประเทศไนจเรย
การประเมนถงความจำาเปนทจะตองรวมมอกนนน IEA จะคำานงถงปจจยหลายๆ ดานดวยกน นอกเหนอจากเรองการผลตทหายไปเนองจากเหตการณตางๆ การตดสนใจขนอยกบ ประมาณ การของระยะเวลาและความยดเยอของเหตการณความรายแรงทจะกระทบกระเทอนตอการขาด แคลนนำามนเชอเพลง และความสามารถของประเทศผผลตนำามนอนๆ ในการเพมปรมาณนำามนเขาสตลาดโลกดวย
ตงแตมการกอตง IEA ขนมา ไดมการดำาเนนการ 3 ครงในการเพมปรมาณนำามน เขาสตลาดโดยผานการตดสนใจรวมกนของกลมประเทศสมาชก: เหตการณสงครามอาว ในป พ.ศ. 2534 เหตการณพายเฮอรเคนพดเขาอาวเมกซโก ในป พ.ศ. 2548 และเหตการณการลดการสงออกนำามนของลเบย ในป พ.ศ. 2554
เดอนกนยายน 2548
เดอนมถนายน 2554
เดอนมนาคม - เดอนธนวาคม 2546
เดอนธนวาคม 2545 - เดอนมนาคม 2546
เดอนกรกฎาคม - เดอนมถนายน 2544
เดอนสงหาคม 2533 - เดอนมกราคม 2534
เดอนตลาคม 2523 - เดอนมกราคม 2524
เดอนพฤศจกายน 2521 - เดอนเมษายน 2522
เดอนตลาคม 2516 - เดอนมนาคม 2517
เดอนมถนายน - เดอนสงหาคม 2510
เดนอพฤศจกายน 2499 - เดอนมนาคม 2500
5.6
4.3
1.6
1.5
2.3
2.6
2.1
4.3
4.1
5.6
4.3
2.0
2.0
ปฏบตการรวมกรณลเบยของ IEA ขอ
พายเฮอรเคน แคทรนา / รตา
สงครามในอรก
การปะทะกนของชาวเวเนซเอลา
การระงบชวคราวการสงออกนำมนอรก
อรกรกรานคเวท
วกฤตการณของสงครามอรก - อหราน
การปฏวตอหราน
สงครามอาหรบ -อสราเอล และปฏเสธการจดสงนำมนอาหรบ
สงครามหกวน
วกฤตการณซเอซ
ความสญเสยรวมสงสด (เมกกะบารเรล/วน)
0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0
11
12
มถนายน 2554
ปฏบตการรวมกรณลเบยของ IEA
ในวนท 23 มถนายน 2554 ประเทศสมาชกของ IEA ทง 28 ประเทศไดตกลงทจะปลอยนำามนสำารองปรมาณ 60 ลานบารแรลเขาสตลาด โดยนำามนเหลานมาจากคลงสำารองฉกเฉนของประเทศสมาชกหลกทง 8 ประเทศ
โดยนำามนประมาณ 38 ลานบารแรลถกดงจากคลงสำารองของภาครฐ และนำามนอกประมาณ 22 ลานบารแรลมาจากการลดการสำารองนำามนของภาคเอกชน
นำามนทปลอยออกมานประกอบดวยนำามนดบประมาณ 40 ลานบารแรล และอก 20 ลานบารแรลเปนนำามนสำาเรจรป
ปฏบตการรวมกรณลเบยของ IEA ประสบความสำาเรจในการอดฉดนำามนเขาสตลาดเพอลดความตงเครยดและลดสวนตางของปรมาณนำามนทขาดหายไปจากตลาด และชวยลดชองวางของกำาลงการผลตของ APEC ในไตรมาสท 3 ของป 2554
44%56%การดดถายออกใชของอตสาหกรรมการดดถายออกใชจากสตอครวม
“มาตรการทดำาเนนการโดยประเทศสมาชกของ IEA
13
การเตรยมความพรอมตอกรณฉกเฉนเกยวกบพลงงานโลก
เนองจากการบรโภคนำามนของประเทศทไมใชสมาชก IEA ไดมการเพมขนอยางรวดเรว IEA จงมการสงเสรมการพดคยและแบงปนขอมลเกยวกบนโยบายความมนคงดานนำามนเชอเพลง และมาตรการทมการเปลยนแปลงอยางมนยสำาคญและความเปนอยทางเศรษฐกจ เชน ประเทศจน อนเดย และกลมประเทศ สมาชกอาเซยน
IEA มการแบงปนขอมลและประสบการณทเกยวของกบการสำารองนำามนทางยทธศาสตรของประเทศและมความตงใจทจะนำาไปสความรวมมอดานนโยบายแกไขและบรรเทาวกฤตนำามนในอนาคต
การมสวนรวมในการจำาลองสถานการณเพอการแกไขวกฤตนำามน (Emergency Response Simulation Exercise: ERE) จากผเขารวมจากประเทศจน อนเดย ประเทศในกลมอาเซยนบางประเทศ และประเทศในกลมยโรปบางประเทศ ทไมใชสมาชกของ IEA ในป 2545 2547 2551 2553 และ 2554
ตงแตป 2547 เปนตนมา IEA ไดจดการอบรมดานสถตพลงงานและการเตรยมการรองรบสภาวะวกฤตพลงงานสำาหรบประเทศทไมเปนสมาชก เชน จน อนเดย ประเทศสมาชกกลมอาเซยน ประเทศในแถบเอซยกลาง และกลมประเทศสมาชก APEC
นอกเหนอจากน ตงแตป 2549 เปนตนมา เจาหนาทระดบสงทงของประเทศจน, อนเดย, ไทย และ อนโดนเซย ไดเขามามสวนรวมในคณะกรรมการบรหารของ IEA และเขารวมประชมกรรมการดวย
IEA ไดจดงานสมมนาเชงปฏบตเรองการบรหารจดการสภาวะวกฤตดานพลงงานรวมกบประเทศไทยในป 2552 และอกครงหนงรวมกบประเทศอนเดยในป 2555 IEA ยงไดทำาการประเมนการรองรบสภาวะวกฤต Emergency Response Assessment (ERA) ของประเทศไทยในป 2553 และของประเทศชลในป 2554
ลานบ
ารเร
ลตอว
น 30
25
20
15
10
5
0โออซด (OECD) ประเทศอนเดย + ประเทศจน
ทมา:
IEA
WEO
-201
1ภาพ
ฉาย
นโย
บาย
ใหม
2553
2543
2523
2563
2578
ยอดรวมการนำาเขานำามนสทธ
ขอจำากดกำาลง
การผลต
การกอการราย
ความตงเครยด
ทางการเมอง
ระดบภมภาค
ความจำาเปนอยางตอเนองสำาหรบการ เตรยมความพรอมตอกรณฉกเฉน
ถงแมวาระบบการจดสงนำามนเชอเพลงไดมการเปลยนแปลงไปอยางมากตงแตการเกดวกฤตนำามนครงใหญในชวงป 2513 - 2523 แตยงคงมความเสยงสงมากในการขาดแคลนนำามนเชอเพลงซงสงผลกระทบอยางมากตอเศรษฐกจของประเทศสมาชกของ IEA
ขอจำากดทงดานการผลตนำามนดบและการกลนนำามนสำาเรจรป ทำาใหมโอกาสสงตอการขาด แคลนนำามนเชอเพลง ดวยความสมดลระหวางอปทานและอปสงคอนจำากดน ถงแมเกดการ ขาดแคลนนำามนเชอเพลงในปรมาณอนนอยนด กสามารถสงผลกระทบอนยงใหญแกตลาดได ความตองการนำามนโลกทเพมขนเรอยๆ เปนผลเรงใหตลาดเกดความตงตว จงเปนการบงช ถงความจำาเปนทจะตองเพมกำาลงการผลตและการลงทนใหมากยงขน
บรรยากาศการลงทนทไมแนนอนในประเทศผผลตบางประเทศ ทร จกกนในคำาศพททวา “รกษาทรพยากรของชาต” กเปนอปสรรคในการพฒนาแหลงวตถดบเพอใชในอนาคต
ความตงเครยดทางภมรฐศาสตรและการกอการรายทำาใหเกดความไมแนนอนในการจดหา แหลงนำามนอยางตอเนอง “ความเสยงพเศษเพมเตม” นกยงทำาใหเกดความไมแนนอนตอตลาดท มความตงตวอยแลว เนองจากแหลงนำามนดบมการกระจกตวอยในเพยงไมกประเทศเทานน
มหนตภยทางธรรมชาต เชน อากาศทเลวราย สามารถกอใหอปสรรคความสมดลดานอปทาน/อปสงคได โดยการจดหานำามนลดนอยลงหรอเพมความตองการใชนำามนอยางเฉยบพลน
…เหตการณทเกดขนโดยไมคาดฝน!
มหนตภยจาก
ธรรมชาต
ภยคกคามตอความปลอดภยของพลงงานโลก
15
บรรยายกาศการ
ลงทนทไมแนนอน
ความพรอมของ IEA
หากปราศจากการตดตามสถานการณอยางตอเนองและการปรบขอมลใหเปนปจจบน อยางสมำาเสมอ นำามนสำารอง กระบวนการทำางาน และมาตรการตอบสนองอนๆ จะไม สามารถรบมอเพอจดการกบปญหาการขาดแคลนนำามนเชอเพลงได เพอทจะใหเกดการ ดำาเนนงานอยางมประสทธภาพ IEA มเครองมอการปฏบตงานตางๆ ดงตอไปน:
การตดตามสถานการณตลาด: IEA มการตดตามสถานการณตลาดนำามนอยางตอเนอง แผนกสถตของ IEA จะทำาการจดเกบขอมลและจดทำาขอมล นำามน ทงในดานอปทาน อปสงค สมดลและนำามนสำารองเปนรายเดอน ใหแก ประเทศสมาชกและทไมเปนสมาชกของ OECD สำาหรบใชในการปฏบตงาน โดยนกวเคราะหตลาดนำามนของ IEA ผลงานสำาคญหลกของการวเคราะหน คอ รายงานตลาดนำามนรายเดอน (Oil Market Report) ความสามารถในการ วเคราะหของ IEA ทำาใหมความเปนไปได ในการประเมนความผดปกตดาน การจดหานำามนไดอยางรวดเรว และใหคำาแนะนำาเกยวกบมาตรการตอบสนอง ตางๆ ใหแกประเทศสมาชกไดเปนอยางด
การทบทวนการตอบสนองกรณฉกเฉน: เลขาธการและผแทนของประเทศสมาชก IEA จะมการเขารวมกนทบทวนการเตรยมความพรอมกรณฉกเฉน ทกสองถงสามป จะมการตรวจสอบถงแนวทางปฏบตและการจดเตรยมตางๆ ของหนวยงาน การทำารายงานและขอเสนอแนะตางๆ จะมการหารอรวมกนในกลมประเทศสมาชก และมการแถลงขอเสนอแนะทสำาคญเกดขน
การฝกซอมเพอตอบสนองกรณฉกเฉน: ในทกๆ สองป IEA จะจดการ ประชมเชงปฏบตการและฝกซอมอยางเปนลำาดบเพอการอบรมและทดสอบ นโยบาย ขนตอนการปฏบตการ และบคลากร ซงมการเชญผแทนจากประเทศ ผบรโภค นำามนรายใหญทไมไดเปนสมาชกเขารวมดวย โดยมวตถประสงค เพอฝกซอม กระบวนการตดสนใจ การทบทวนนโยบายและวธปฏบตงาน และการสราง ความมนใจตอการเตรยมพรอมเพอการปฏบตอยางฉบพลนและ มประสทธภาพ
ระดบนำามนสำารองฉกเฉน: ประเทศสมาชก IEA จะตองเกบระดบนำามน สำารองไมนอยกวา 90 วนของปรมาณนำาเขาสทธ จะตองมการตรวจสอบขอมล เปนรายเดอนและมการเปดเผยขอมลสสาธารณชนทางเวบไซตของIEA
17
18
ทบวงพลงงานโลก9 rue de la Fédération, 75739 Paris Cedex 15
www.iea.org
ระบบตอบสนองการจดหานำามนในกรณฉกเฉนของ IEA© OECD/IEA, 2012.
IEA เปนเพยงผเรยบเรยงตนฉบบนเปนภาษาองกฤษเทานน,ไมไดมสวนรบผดชอบในดานความถกตอง และแมนยำาของการแปลเปนภาษาไทย ©
OEC
D/IE
A, 2
012